LANG XI LANG VINH LAI

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Kì tích làng Xi

<i>Tác giả: Cụ_ Trần Văn Cấn ( 87tuổi)</i>

<i>Thôn Vĩnh Lại-XÃ Vình Hào-Vụ Bản-Nam Định</i>
Làng Xi từ thuở ông cha

ờm nm mơ khách phơng xa đến làng,
Sớm mai các cụ luận bàn

Làng ta đón khách cao sang thế nào,
Để xem khách quý ra sao
Đúng ngời tái đức ta vào kính tha,

Phúc làng nh hạn đợc ma
Mở mang dân trí sớm tra mi u.

Trần, Đoàn, Phạm, Nguyễn thân yêu
Cả Vũ nhất trí mọi điều mới hay,

Dựng lên Vĩnh Phúc từ đây

Tăng gia sản xuất ngày ngày luyện quân.
Chỉ huy hai vị thánh nh©n

Con giai các ấp dần dần đến theo
Nhân dân đóng góp ít nhiều
Đồng lịng gắng sức để tiêu diệt thù,

Qn dân đang độ mùa thu

Có lệnh khẩn cấp phải trừ giặc ngay,

Lệnh Bà Trng phát mấy ngày
Quân dân ta phải chia tay lờn ng,

Bao nhiêu nỗi nhớ tình thơng

Ngời lên phơng Bắc diệt phờng xâm lăng.
Đánh tan quân giặc mấy lÇn

Thế là chúng rở mọi phần xấu xa,
Vua ta lại v n b

Cho nên uất ức hoá ra thiệt mình,
Vậy là tuẫn tiết hi sinh

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Thơng ôi linh khÝ vỴ vang

Lập đền thờ phụng thành hồng từ đây.
Niên niên làng nhớ hai ngày
Ngày sinh, ngày tử là ngày dâng hơng

Lập đền các hội các phờng
Đến khi mở hội mi ng phi thụng,

Trống, chiêng, cờ mở lẫy lừng
Bát âm, s tư tng bõng rång bay

Léng vµng, cê, biĨn trng bày
Chồng hai cỗ kiệu từ ngày Cảnh Hng,

Oai phong, lẫm liệt vô cùng
Vĩnh Lại vạn thế vua trừng ban cho

Anh linh vạn cổ chữ to
Hoành phi, câu đối từ xa vẫn cịn

Có đơi ghi đậm nét son

Từ thời Vĩnh Phúc vẫn cịn đến nay.
Giặc Tây bắn phá hàng ngày
Hai ngơi đền vẫn đứng đây đàng hoàng,

Trớc đền giếng ngọc vẻ vang
Sau đền cổ thụ bom làm xác xơ,

L©u l©u c©y chết phải ca
Quân thù tàn ác hại bừa cả cây,

Dõn làng mong mỏi tháng ngày
Làm sao mong đợc giống cây trồng vào,

Hồ Sen cây muỗm đã cao
Các cụ ta vào vận động họ cho,

Về giống cây cũng đã to

C¸c cơ mong muốn chít đo tháng ngày,
Vài năm lại có tin hay

Ơng Quốc tìm đợc giống cây đa rồi,
Các cụ nghe thấy tin vui

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

C©y cao rƠ lín an tâm vững bền,
Giờ cây có tuổi có tên

Trng trờn t thánh vững bền dài lâu.
Đền thiêng giếng ngọc nhuộm màu
Xuân , Thu nhị tiết dân cầu bình an,

Thiền tự xây dựng đàng hồng
Lại ngay ở giữa thơn trang bên đình.

§Ịn thê nhÞ vÞ anh linh

Mấy mơi đạo sắc triều đình ban cho,
Từ ngày mới có đền thờ

Đức vua xét duyệt ban cho sắc rồng,
Tuý mục, Thợng đẳng, hành thông
Vùng này õu cú sc rng nh õy.

Vĩnh Lại chăm chỉ hàng ngày
Đồng tâm góp sức, dựng xây xóm làng

Con cháu hiếu häc vỴ vang,

Nhiều cháu đại học đàng hồng hơn xa,
Học nhiều, học mãi đâu thừa
Nhng mà ít biết chuyện xa th no,

Đầu xuân thánh hạ ra sao

Mừng xuân tế thánh năm nào cũng vui,
Tế rồi các cụ nghỉ ngơi

C by chiếu trải reo vui cả làng.
Rợu vào lời nói râm ran
Các cụ luận bàn đến việc tháng hai,

Thông báo đến cỗ mời hai
Nghe xong rồi nói lọt rồi là vui.

Cỗ nào cũng bốn ngời ngồi
Mà cỗ chỉ có một đơi chân gà,

Chia đều thì phải chặt ra
Nên xếp thứ tự để mà hởng chân,

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

qua tết rồi lại n rm

Những ngời xa xứ về thăm quê nhà,
Mời t thăm mộ ông bà

Rm thỡ cỏc nh u cỳng gia tiên.
Mời t có họ thờ đêm

Giao lu tơn tộc là điều văn minh,
Họ kia đến lễ họ mình

Thì mình lại đến thân tình các nơi.
Kể thì vui lắm ai ơi

Tơi xin kể tiếp chuyện thời làng ta
Vĩnh Lại có địa thỏnh b

Cụ Phạm Kim Kính cũng là thánh nhân
Sắc phong cụ hởng phúc thần
Trung Hng rực bảo muôn phần uy nghi,

Cụ lên sứ Lạng một kì

Thấy nghề đan cót nhiều khi cũng cần
Cụ về làng nghĩ phân vân

Nu m hc đợc có phần ấm no,
Thế là cụ bảo học trị

TrÇn, Đoàn hai họ chăm lo việc này,
Phải lên sứ Lạng học ngay
Để về hớng dẫn làng thay cho Ngời

Các cụ ®i häc vỊ råi

ChØ cã hai ngêi híng dÉn hµng trăm,
Sức ngời thì chỉ có tầm

Lm sao dt ni c trăm con ngời,
Phải tìm ngời giúp nữa thơi
Phải lên sứ Lạng đến nơi học nghề,

Gặp đợc chủ cũ hả hê
Nói c c giỳp a v lng ngay,

Làng ta tôn cụ là thầy

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

Cót thì đan phải từng hàng thẳng ngay
Nứa thì phải chọn hàng ngày

Những cây gióng rán, ngọn nây dễ làm,
Có nghề có nghiệp vẻ vang

Th l dân đỡ lo toan tháng ngày,
Làng nghề đan chẻ vui thay
Tng tp, tng tp ngi quõy qun lm,

Nứa thì lên núi lên ngàn

Cht nhng cõy p ri em úng bố

Sông Hồng, Sông Chảy, Sông Khê
Theo dòng nớc chảy nứa về làng ta

Nứa về các xóm các nhà
Ra bến chọn nứa đa về mà đan.

Công thầy công cả Trần, Đoàn
Công của cụ Thợng mở mang làng nghề,

Thế rồi thầy dạy về quê

Tháng t mùng tám cụ về cố hơng,

Mi ngi vn nhớ vẫn thơng
Vì cụ chất phác mọi đờng thẳng ngay,

ThÇy về thầy nhớ ở đây
Cụ còn dặn lại tên nay phøc lµnh.

Làng ta vẫn nhớ đinh ninh
Tháng t ngày tám tại đình dâng hơng,

Giao cho một giáp đảm đơng

Giao cho giáp hậu thờng thờng hàng năm,
Xôi gà, trầu rợu, hơng trÇm

Ra đình cúng lễ có tâm nhớ thầy,
Học thầy đâu cú quờn thy
n nay vn nh n ngy xa xa,

Mỗi lần mở hội thi đua

L ngy nhc n chuyn xa của làng,
Tôn vinh lịch sử vẻ vang

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Rớc về hội giá trung đình
Làng tế yên vị thánh linh ba ngy,

Ngày xa xôi thịt, lợn quay
Ngày nay hoa quả, nến vây hơng trầm

ốn nhang ó c ngi chm
Cũn ban lễ hội phải thầm điều hay

Viết giấy mời khắp đó đây

Mời nhiều khách quý để thay cho làng,
Khách về dự hội hân hoan

Lịch sử của làng đọc trớc nhân dân,
Đọc rồi các vị đã phân

Cờ nào đôi nấy cứ lần lợt theo,
Loa đồng, thợng cổ ngời reo
Đã xếp thứ tự phải theo thẳng hàng,

Ngời đợc khiêng kiệu vẻ vang
Quần l ỏo lt khn vng, khn xanh,

Hai hàng bát biểu rành rành

Bảo kiếm chấp kính mỗi sinh mỗi hàng,
Cờ hoa cïng víi biĨn vµng

S tử dẹp đờng rồng lợn xung quanh
Kiệu quan bốn vị khoẻ nhanh
Các quan thị sát tung hoành khắp nơi

Đền trong thánh ngự kiệu rồi
Ngài n lng tm l ni m thn,

Kiệu quan thị sát toàn dân
Ngài đi thị sát mọi phần không sai,

n trong kiệu đức thánh hai
Giờ ra đền ngoài rớc đức nhà nuôi,

Rớc về chỉ nửa đờng thôi
Dừng lại vào mời đến đức thánh Ba,

Biển vàng, lọng tía, cờ hoa
Từ đờng rớc thánh đi ra vào đình

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Ngài ngự trung đình khách đến dâng hơng
Thế rồi các hội các phờng

Từng lớp, từng lớp dâng hơng kính ngài
Từ già đến trẻ, gỏi trai

Ai cũng muốn ngài ban phúc lộc cho,
Hôm sau hội mở các trò

Cả chèo, cả hát, kéo co, chọi gà

Bóng chuyền, đan chẻ, làng ta
Mai rớc hội thánh thế là hội xong.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Tóm lợc về bài Kì tích Làng Xi</b>

Lch s ca lng Vnh Li cng là Làng Xi ngày xa.Những câu về lịch

sử chỉ là tóm tắt từng đoạn,mỗi đoạn một vài câu nêu những dấu mốc đáng
nhớ của mỗi một thời kì chứ khơng viết hết ra đợc cả, bởi lẽ dòng lịch sử
của Làng xi ta dài lắm…Từ thuở cha có hai vị thành hồng làng thì làng
vẫn có miếu thờ thổ thần .Có một đêm tất cả các cụ hỏi nhau: “ Đêm qua
các cụ có thấy gì khơng?” Các cụ đều nói là mơ thấy thánh nhân hiển linh,
vậy là các cụ ra đình bàn đến việc đón khách và…

Tơi viết từ đấy mỗi đoạn một vài câu cho đến hết thời Cảnh Hng là thơi.
Kẻ từ sau thời kì Hai Bà Trng đến thời Nguyễn làng ta có hơn 30 đạo
sắc trong đó thời nhà Nguyễn có 2 đạo sắc phong. Chuyện tơi kể chỉ nói
về vài đạo sắc phong ví nh đạo sắc phong cao nhất từ thời Lý phong là “
Tuý mục, thợng đẳng linh thần”. Còn thời Cảnh Hng có cụ Phạm Kim là
đợc vua sắc phong vì cụ có cơng to với dân làng; cụ mở mang nghề đan
cót, dân làng vẫn ghi cơng ơn của ngài đến tận ngày nay và tôn ngài là đức
thánh Ba, sau đức thánh Ba là có 5 họ, trong đó có 2 cụ tổ họ Trần và họ
Đồn là đi học nghề về dạy cho dân cả làng…

Tiếp đến tơi dẫn giải tích về ngày hội của làng ta để con cháu hôm nay
và mai sau hiểu sơ lợc một phần về lịch sử làng ta cũng nh lễ hội văn hoá
dân gian quý báu của làng để mong các con cháu ta bảo tồn và lu gi mói.

(Tuổi già ngồi buồn tôi ghi lại theo dòng cảm xúc của mình, có gì sơ
xót cúi mong mọi ngời thông cảm cho).

Trân trọng!!!

<i>Trần Văn Cấn</i>

Chuyện Nhà Nông

<i>Tác giả: Cụ_ Trần Văn Cấn ( 87tuổi)</i>

<i>Thôn Vĩnh Lại-XÃ Vình Hào-Vụ Bản-Nam Định</i>
Bây giờ kể chuyện nhà nông

Làng ta ruộng ít chỉ trông vào nghề
Nứa nan bận rộn làng quê

Chính thức là nghề công việc phải tinh,
Đi xuống mang nứa một mình

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Thế là nứa tèt mêi phÇn

Mảng xấu thì cuối chẳng cân với đầu,
Đặt nứa phải tách đều nhau
Thanh to, thanh bé cót đâu đẹp mà

Giờ nói đến chuyện nơng gia
Cơng việc phải là tớnh rung nụng sõu,

Vụ chiêm cấy cạn từ đầu
Vụ mùa phải cấy từ sau cấy về,

Để phòng trời hạn ruộng khê
Mùa thì lũ về ngập nớc ruộng sâu

Cy thỡ ng dúi lúa sâu

Để lúa chết ngọn lúa lâu trởng thành,

Cây cối chăm sóc phải tinh
Để đến lúc gặt lúa mình nhiu ra

Trừ đi các khoản vật t

C cụng c vn chẳng thừa là bao,
Hạt vàng, hạt ngọc cất vào
Đừng nên lãng phí để trao đổi hàng

Bán đi để sắm t trang

Giờng tủ, bàn ghế, áo quần, đồ chơi,…
Sắm thứ bền chắc lâu đời

Chí mua thø xÊu mét thêi ph¶i thay
MÊy lời tôi viết ở đây

Mong ngi gi ly cú ngy cần xem,
Đọc nhiều, đọc mãi phải quen
Hàng nghìn mẹo vặt cũng nên học địi

Học đợc cũng có ích thơi
Có lúc gp bớ giỳp i mt phen.

<i>Tác giả: Cụ_ Trần Văn Cấn ( 87 tuổi)</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Tâm sự tuổi già

<i>Tác giả: Cụ_ Trần Văn Cấn ( 87tuổi)</i>

<i>Thôn Vĩnh Lại-XÃ Vình Hào-Vụ Bản-Nam Định</i>
Tuổi già lắm lúc cũng buồn

õ_{m thm ngi nh nhng ng gian lao}
<b>Biết bao sóng gió ba đào</b>

<b>Bể dâu cũng lắm, lao đao khốn cùng.</b>
<b>Thơng ôi bao đoạn hãi hùng</b>
<b>Bể dâu, dâu bể đã từng phải theo</b>

<b>Mồ côi cha, mẹ thân yêu</b>
<b>Chị đi xuất giá bao điều đắng cay,</b>

<b>Nghĩ thầm tính tốn đêm ngày</b>
<b>Mình có nghề sẵn trong tay vẫn làm</b>

<b>ThÕ là đi nói đi van</b>

<b>Cú ngi nhõn ngha bo lm cho ngay,</b>
<b>Miệt mài ngồi suốt đêm ngày</b>
<b>Sáng mai đi trả đợc ngay ba đồng</b>

<b>Hai đồng hai chén gạo không</b>
<b>Năm hào rau má về cùng nấu ăn</b>

<b>Thế là đời bớt khó khn</b>

<b>Ngồi nghĩ âm thầm phải chịu khó thôi,</b>
<b>Thơng cha, nhớ mẹ bồi hồi</b>

<b>Xót thân, tủi phận sao trôi nổi nhiều</b>
<b>Thế rồi chị nghĩ liêu xiêu</b>

<b>Ch tụi cng liu v vi em,</b>
<b>Ch em chm ch ngy ờm</b>

<b>Chị ngồi kéo sợi triền miên không ngừng,</b>
<b>Thế mà ngày chỉ vài lng</b>

<b>Ch vỡ đói qua xơng chừng bọc da,</b>
<b>Trơng ngời chẳng khác gì ma</b>
<b>Cũng tởng nh là về với tổ tiên</b>

<b>Phúc nhà lại có hiếu thiên</b>
<b>Cha mẹ ở hiền để đức lại cho</b>

<b>Anh Hài gặp bớc rủi ro</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>Chc rng cng nghĩ mọi điều</b>
<b>Có ngời đánh trống đi theo với mình</b>

<b>Ngời biết chỉ biết sạch vinh</b>
<b>Anh em giờ chỉ cịn mình đấy thơi.</b>

<b>Anh Hài đến nói mọi lời</b>
<b>Lại đi với tớ có lời lại no</b>

<b>Vừa mừng mà lại vừa lo</b>
<b>Lo đánh phải đúng để cho có tiền,</b>

<b>Thế rồi đám sá liên miên</b>
<b>Đi làm đợc tiền lại có cơm ăn</b>

<b>Thế là đã vợt khó khăn</b>

<b>Chị em sức khoẻ có phần khá hơn</b>
<b>Nghĩ đến hàng xóm mà thơng</b>
<b>Ngời chết nằm đờng chẳng có ai lo</b>

<b>NhiỊu ngêi bã chiÕu bã mo</b>
<b>Cã ngêi lß dß đi kiếm miếng ăn</b>

<b>Đi rồi có sống đâu mà</b>

<b>Ra tnh tởng là kiếm đợc miếng ăn</b>
<b>Nhiều vùng đâu cũng khó khăn</b>
<b>Cũng ngời chết đói tối tăm mịt mù</b>

<b>Thái Bình lắm ruộng nhiều thu</b>
<b>Thế mà chết đói có d triệu ngời</b>

<b>Nam Định cũng cảnh ấy thôi</b>

<b>My trm nghỡn ngi cht úi khơng qua</b>
<b>Vì đâu ta phải thế mà</b>

<b>Thùc d©n phong kiÕn làm ra chuyện này</b>
<b>Lại còn những kẻ chân tay</b>

<b>Chỳng t bẫy bừa gieo rắc khổ đau</b>
<b>Ngời dân phải chịu ngậm sầu</b>
<b>Ai dám hé miệng nói câu căm thù,</b>
<b>May có cách mạng mùa thu</b>
<b>Là ngày khởi nghĩa phất cờ cứu dân,</b>

<b>Ngêi nghèo sung sớng vô ngần</b>
<b>Ai ai cũng muốn theo chân cña Ngêi</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>Hội họp cử ngời lãnh đạo giúp cho</b>
<b>Các đồn góp của may cờ</b>
<b>Các đồn chỉnh đốn giờ chờ mít tinh</b>

<b>Tháng ngày ở chợ ở đình</b>

<b>Cờ đỏ, khẩu hiệu dân mình sớng vui,</b>
<b>Có lần chỉ ở xã thơi</b>

<b>Có lần giấy báo đến nơi chợ Hầu</b>
<b>Tập đồn cả huyện cùng nhau</b>

<b>Nghe đợc diễn thuyết những câu tâm tình,</b>
<b>Biết bao xơng máu hi sinh</b>

<b>Nay đợc độc lập dân mình tự do</b>
<b>Trớc đây những khổ cùng lo</b>
<b>Nay có Bác Hồ dân đợc cứu sinh,</b>

<b>Bây giờ lại nghĩ đến mình</b>

<b>Thân phận chìm nổi lênh đênh tháng ngày,</b>
<b>Tuổi già lại có phỳc thay</b>

<b>Con cháu, dâu ,rể tháng ngày chăm lo</b>
<b>Cháu chắt nội, ngoại ra trò</b>

<b>Trong sổ gia tộc từ giờ tiến lên</b>
<b>Mong cho con cháu vững bền</b>
<b>Cố gắng học tập tiến lên tháng ngày</b>

<b>Nên tránh những việc sau đây:</b>
<b>Ma tuý, cờ bạc, mê say rợu chè,</b>

<b>Ton l nhng th gm ghờ</b>
<b>Mt nhà, mất đất, mọi bề nát tan</b>

<b>Xa chúng thì đợc an ton</b>
<b>Gi c hnh phỳc v vang i i.</b>

<i>Tác giả: Cụ_ Trần Văn Cấn ( 87 tuổi)</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

Lời tự sự cho<i>_:</i><i><b>_{Tâm sự tuổi già}</b></i>
<i>Tác giả: Cụ_ Trần Văn Cấn ( 87 tuổi)</i>

<i>Hội Ngời Cao tuổi thôn Vĩnh Lại - Vĩnh Hào </i><i> VB </i>
<i>NĐ</i>

Nm nay tụi đã 85 tuổi đời,kể từ lúc cịn bé tơi đã trải qua bao
vất vả , gian lao , đến năm 27 tuổi, tơi lập gia đình với đơi bàn tay
trắng (nghèo xơ xác nghèo). Anh em khơng cịn ai, chỉ có mình anh

Cấu ở với ơng Mạnh, nghĩ mà lo mà buồn. May sao đến cuối năm 54
thì anh Chấn ở bộ đội về, thấy chú cịn lại có gia đình thì mừng quá
mê mẩn một lúc mới tỉnh. Hỏi sao lại thế hả cháu? thì anh ấy trả lời
là: Trải qua nạn đói 45 mà chú mình vẫn cịn,lại lập gia đình thì mừng
sao cho xiết. Chú cháu ngồi hàn huyên bên chén trà đơn xơ mừng là
họ ta cịn có sự nối dõi, sẽ sinh ngành , nở ngọn.Từ đây gắn bó, bảo
ban nhau.Đến lúc anh Chấn có gia đình , anh bảo chú đứng ra lo liệu,
nghĩ phận chú thím nghèo q, lo cho cháu mình sao đây? Lịng tơi
day dứt đêm ngày khơng ngủ, thơng cháu bao nhiêu lại thơng cho
phận mình bấy nhiêu. May thay Khi ấy, tơi cịn có tín nhiệm với uỷ
ban, tơi ra đề nghị họ giúp đỡ. Cới thì mình và ông Kế cùng lo,cháu
chỉ cần vài nón chè đa sang là đủ rồi…

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

mỗi gia đình có một bổn phận riêng.Bảo ban con cháu mình giữ gìn
gia tộc sao cho bền chặt.

</div>

<!--links-->