Giao an VAT LY 8 tron bo

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (716.63 KB, 160 trang )

(1)Tuaàn 1-tieát 1 Baøi 1. CHUYỂN ĐỘNG CƠ HỌC. 1.MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: + Nêu được dấu hiệu để nhận biết chuyển động cơ học. Nêu được ví dụ về chuyển động cơ học + Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ học 1.2.Kỹ năng: rèn kĩ năng xác định trang thái của vật dựa vào vật được chọn làm mốc 1.3. Thái độ: Nghiêm túc trong học tập 2.TROÏNG TAÂM: - Tính tương đối của chuyển động và đứng yên 3.CHUAÅN BÒ 3.1.GV:tranh veõ hình 1.2; 1.4. Đồng hồ, con lắc đơn. 3.2. HS: Chuaån bò baøi +Làm thế nào để biết một vật chuyển động hay đứng yên +Tính tương đối của chuyển động và đứng yên +Một số chuyển động thường gặp 4.TIEÁN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: Giới thiệu chương 4.3. Giảng bài mới: B. Hoạt động của thầy Noäi dung baøi hoïc vaø troø *Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Trong thực tế ta thấy Mặt Trời mọc ở hướng Đông lặn ở hướng Tây. Như vậy có phải Mặt Trờichuyển động còn Trái Đất đứng yên hay không? Để biết được Trái Đất có chuyển động (hay đứng yeân) chuùng ta tìm hieåu baøi hoïc. I. Làm thế nào để biết một vật *Hoạt động 2: Làm thế nào để biết một vật chuyển chuyển động hay đứng yên? động hay đứng yên? Yêu cầu HS quan sát( GV làm) vừa thực hành và trả lời: - Hộp phấn để trên bàn, hộp phấn đứng yên hay chuyển động? (đứng yên) - Quyển sách, cây viết trên bàn có chuyển động hay khoâng?Vì sao? - Bạn chạy xe bên đường chuyển động hay đứng yên?(chuyển động) ® Vì thay đổi vị trí Yêu cầu HS đọc câu C1 sgk dự đoán đưa ra câu trả.

(2) lời: (Tuyø HS ñöa ra, coù theå _Ôâ tô trên đường đang chuyển động. Vì bánh xe chuyển động, thay đổi vị trí. Tương tự: Một thuyền trên sông, một đám mây…) Để biết dự đoán vừa nêu đúng hay sai chúng ta cuøng laømthí nghieäm: Cuốn sách và cây viết để trên bàn, dùng tay kéo cây viết® cây viết chuyển động hay đứng yên? Vì sao? Khi duøng tay keùo caây vieát, vò trí cuûa caây vieát thay đổi theo thời gian; ô tô chuyển động so với nhà cửa, cây cối; một chiếc thuyền trên chuyển động so với bờ sông… ÞMuốn biết đựơc vật chuyển động hay đứng yên ta dựa vào vị trí củavật đó so với vật khác(đứng yên) được chọnlàm mốc(vật mốc).Ví dụ:trụ cơ,ø cây cối, ….thường gắn với Trái Đất Qua TN và trả lời câu C1 cho biết chuyển động là gì? (Sự thay đổi vị trí của mọt vật theo thời gian so với vật khác)® Chuyển động này gọi là chuyển động cơ hoïc Yêu cầu học sinh cho ví dụ về chuyển động: (_ Một bạn chạy xe trên đường _Bạn đang đi trên sân trường…..) Vật nào là vật chuyển động ? So với vật nào mà em biết bạn chạy xe, bạn đang đi…là chuyển động? (bạn chạy xe so với nhà cửa,cây cối;Bạn đang đi so với trụ cờ) ÞNhững vật nhà cửa, cây cối, trụ cờ… thường gắn với Trái Đất dùng làm vật mốc Yêu cầu HS vận dụng hoàn thành C2,C3: ( _Xe ôtô chạy trên đường sovới cây cối, mặt đất _Quả bóng đang bay chuyển động so với mặt đất _Xe ôtô chạy trên đường, người lái xe so với cây cốichuyển động hay đứng yên ? (chuyển động) Người lái xe so với xe người lái chuyển động hay đứng yên ? (đứng yên). Vì sao ?(Vì không thay đổi vị trí) Một vật được coi đứng khi nào?(vật không thay vị trí đối với một vật khác chọn làm mốc).cho ví dụ: Người ngồi trong xe ôtô đang chạy trên đường. Vì người ngồi tromg ôtô không đổi vị tríso với xe; Quyeån saùch naèm treân baøn -Vaät moác :baøn ÞNgười lái xe so với vật này chuyển động so với vật.

(3) khác đứng yên. Đó chính là tương đối của chuyển động hay đứng yên *Hoạt động 3: Tìm hiểu về tính tương đối của chuyển động và đứng yên GV treo hình 1.2 và hướng dẫn (hành khách,toa taøu, nhaø ga…)- Yeâu caàu HS laøm nhoùm caâu C4, C5, C6 Đại diện nhóm trình bày kết quả. C4:So với nhà ga thì hành khách đang chuyển động. Vì vị trí của hành khách thay đổi so với nhà ga. Lưu ý: muốn biết vật chuyển động hay đứng yên ta cần chú ý chỉ được vật so với vật đó (vật làm mốc C5: So với toa tàu thì hành khách là đứng yên.Vì vị trí của hành khách là không thay đổi đối với toa tàu. Qua câu trả lời C4, C5 yêu HS điền hòan chỉnh C6GV ghi bảng phụ-HS làm VBT Một vật có thể là chuyển động đối với vật này nhưng lại là đứng yên đối với vật khác Yêu cầu HS cho ví dụ minh hoạ C7:Hành khách ngồi trên xe ôtô đang rời bến .Vì: hành khách là chuyển động so với bến xe nhưng lại đứng yên so với xe. Một vật có thể chuyển động đối với vật này nhưng lại đứng yên so với vật khác gọi là gì ?(tính tương đối của chuyển động và đứng yên? -®Tuyø thuoäc vaøo vaät naøo ?(vaät laøm moác) Vậy: Ta có kết luận gì về chuyển động và đứng yeân ? Vận dụng kiến thức vừa học trả lời câu hỏi nêu ra ở đầu bài(C8) Mặt Trời mọc đằng Đông, lặn đằng Tây.Vì Mặt Trời thay đổi vị trí so với một điểm mốc gắn với Mặt Đất.Vì vậy có thể coi Mặüt Trời chuyển động khi lấy vật mốc là Trái Đất. Thực chất Trái Đất quay quanh Mặt Trời lấy Mặt Trời làm mốc thì Trái đất chuyển động)ÞTuỳ thuộc vaøo vaät choïn laøm moác. *Hoạt động 4: Giới thiệu một số chuyển động thường gặp. Hàng ngày ta thường gặp dạng chuyển động nào? GV laøm TN bieãu dieãn_ HS quan saùt nhaän daïng chuyển động. _Vật rơi® Chuyển động thẳng . _Thả tờ giấy rơi từ trên cao xuống (chuyển động của con lắc đơn)® Chuyển động cong .. Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác gọi là chuyển động cơ học gọi tắt là chuyển động . II. Tính tương đối của chuyển động và đứng yên.. Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tuỳ thuộc vào vật được choïn laøm moác. Người ta thường chọn những vật gắn với mặt đất làm vật mốc.. III. Một số chuyển động thường gaëp:.

(4) _Chuyển động của kim đồng hồ® Chuyển động troøn . Đường mà vật chuyển động vạch ra là quỹ đạo của chuyển động® theo hình dạng quỹ đạo ta phân biệt được các dạng chuyển động. Chuyểãn động tròn là dạng đặc biệt của chuyển động cong . Kể các dạng chuyển động cơ học thường gặp? Vận dụng trả lời câu C9 _ Chuyển động thẳng: đường bay của máy bay. _ Chuyển động cong:quả bóng bàn, chiếc lá khô rôi. _ Chuyển động tròn: khi cánh quạt quay, mọi điểm trên cánh quạt chuyển động tròn. *Hoạt động 5: Vận dụng Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C10, C11 GV treo hình 1.4.yeâu caàu HS quan saùt cho bieát trong tranh có những vật gì?Trong mỗi vật này, chuyển động so với vạt nào? Đứng yên so với vật nào?-.Sau đó HS làm nhóm. ( _Trong hình gồm có: Ô tô, người lái xe, cột điện, người đứng yên bên đường. _Trong moãi vaät: +Ô tô Chuyển động so với … Đứng yên so với… +Người lái xe: Chuyển động so với … Đứng yên so với… +Cột điện bên đường :Chuyển động so với … Đứng yên so với… +Ngườiđứng yên bên đường: Chuyển động so với … Đứng yên so với…. Các dạng chuyển động cơ học thường gặp là chuyển động thẳng , chuyển động cong.. IV. Vaän duïng: C10 +Ô tô:_ Chuyển động so vớicột điện, người bên đường. _Đứng yên so với người lái xe +Người lái xe:_ Chuyển động so với cột điện, người bên đường. _ Đứng yên so với ôtô +Cột điện bên đường:_Chuyển động so vôi ùoâtoâ. _Đứng yên so vơíngười bên đường +Ngườiđứng yên bên đường: _Chuyển động so với ôtô . _Đứng yên so với cột điện, mặt đất. C11: Có người nói”Khi khoảng cách từ vật tới vật mốc không thay đổi thì vật đứng yên so với vật mốc. Nói như vậy không phải lúc nào cũng đúng.Vì có trường hợp sai .Ví dụ như chuyển động tròn (đồng hồ) so với tâm đường tròn khoảng từ vật đến tâm không đổi, vị trí của vật luôn thay đổi.. 4.4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá Thế nào là chuyển động cơ học? -Sự thay đổi vị trí của vật theo thời gian so với vật khác được gọi là chuyển đông cơ học Cho ví dụ về chuyển động -Tuyø HS cho VD Chuyển động và đứng yên có tính chất gì? Tuỳ thuộc vào yếu tố nào ? - Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tuỳ thuộc vào vật được chọn làm mốc 4. 5. Hướng dẫn HS tự học:.

(5) _ Học thuộc bài._ Hoàn chỉnh C1 đến C11 _ Làm BT 1.1đến 1.6 và BT 1.a; 1.b; 1.c –VBTVL8/7,8,9 _ Đọc phần : “Có thể em chưa biết” _ Chuaån bò: “Vaän toác” +Vaän toác laø gì ? + Công thức tình vận tốc + Ñôn vò vaän toác 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: @ Veà noäi dung: ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................ @ Veà phöông phaùp: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… @ Sử dụng đồ dùng, thiết bị: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………….

(6) Tuaàn 2-tieát 2. VAÄN TOÁC. Baøi 2. 1.MUÏC TIEÂU::. 1.1.Kiến thức: + Nêu được ý nghĩa của vận tốc là đặc trưng cho sự nhanh chậm của chuyển động và nêu được ñôn vò ño vaän toác 1.2.Kó naêng: v. s t. +Vận dụng được công thức tính vận tốc 1.3. Thái độ: Nghiêm túc say mê học tập. 2.TROÏNG TAÂM: - Vaän toác 3.CHUAÅN BÒ: 3.1.GV:chuẩn bị :ĐDDH: Đồng hồ,bấm giây, tranh vẽ, tốc kế của xe máy (hình 2.1, 2.2) 3.2. HS: chuaån bò baøi:” Vaän toác” +Vaän toác laø gì ? + Công thức tình vận tốc + Ñôn vò vaän toác 4.TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 4.1, Ổn định tổ chức và kiểm diện: ......................................................................................................................................... 4.2 Kieåm tra mieäng: *Câu 1:_ Thế nào là chuyển động cơ học? (3đ); Chuyển động và đứng yên có tính chất gì? (3ñ) _ Sửa BT1.1/3(trang 7VBT) 2ñ * Trả lời: + Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian so với vật khác gọi là chuyển động cơ học gọi tắt là chuyển động. + Chuyển động và đứng yên có tính tương đối tuỳ thuộc vào vật được chọn làm mốc + Sửa BT1.1/3(trang 7VBT) C. Ô tô chuyển động so với người lái xe * Caâu 2: - Độ lớn của vậân tốc cho biết gì ? (2đ) * Trả lời: Cho biết vật chuyển động nhanh hay chậm 4.3. Giảng bài mới: Hoạt động của thầy, trò Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. Yêu cầu HS nhắc lại kiến thức cũ: Làm thế nào để nhận biết một vật chuyển động hay đứng yeân?. Noäi dung baøi hoïc.

(7) Làm thế nào để nhận biết sự nhanh hay chậm của chuyển động ? và thế nào là chuyển động đều? Bài học hôm nay giải đáp thắc mắc này Họat động 2: Tìm hiểu về vận tốc. Yeâu caàu HS tham khaûo thoâng tin sgk theo nhóm(bảng 2.1) và từ kinh nghiệm sống hàng ngày em hãy sắp xếp thứ tự chuyển động nhanh chậm và số đo quãngchuyển động trong 1 đơn vị thời gian (1s) cuûa moãi baïn Yêu cầu HS lần lượt trả lời các câu C1,C2,C3 C1: Để biết ai chạynhanh,ai chạy chậmcùng chạy quãng đường 60m như nhau,ta cần biết thời gian chạy ít thì bạn đó chạy nhanh hơn . Keát quaû xeáp haïng: Thứ 1: Đào Việt Hùng Thứ 2: Trần Bình Thứ 3: Nguyễn An Thứ 4: Phạm Việt Thứ 5: Lê Văn Cao GV treo bảng phụ_ HS lên bảng thực hiện câu C2. Cuoäc chaïy 60m STT Hoï vaø Xếp Quãngđườngchạytron teân HS haïng g 1 giaây 1 Nguyeãn 3 6m An 2 Traàn 2 6,32m Bình 3 Leâ Vaên 5 5,45m Cao 4 Đào 1 6,67m VieätHuøng 5 Phaïm 4 5,71m Vieät Quãng đường chạy được trong 1 giây gọi là vận tốc._Vận tốc càng lớn(càng nhỏ) thì chuyển động cuûa vaät ntn?(caøng nhanh, caøng chaäm)®Baïn An chaïy trong 1 giaây laø ? meùt(6m)®Vaän toác chaïy cuûa baïn An laø 6m trong 1 giaây C3:Keát luaän Độ lớn của vận tốc cho biết sự nhanh, chậm của chuyển động Độ lớn của vận tốc được tính bằng quãng đường. VAÄN TOÁC I. Vaän toác la øgì?. Độ lớn của vận tốc cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằêng độ dài quãng đường đi được trong 1 đơn vị thời gian II. Công thức tính vận tốc:.

(8) đi được trong một đơn vị thời gian ®Vận tốc là gì? (là đại lượng đặc trưng cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằêng độ dài quãng đường đi được trong 1 đơn vị thời gian) GV thoâng baùo cho HS Vận tốc được tính bằng công thức:. v. s t. Trong đó: v: Vaän toác s : Độ dài quãng đường đi được t : Thời gian để đi hết quãng đường đó. III Ñôn vò tính vaän toác: Ñôn vò vaän toác phuï thuoäc vaøo ñôn vò chiều dài và đơn vị thời gian. Ñôn vò vaän toác phuï thuoäc vaøo ñôn vò chieàu daøi vaø đơn vị thời gian Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C4_Tìm đơn vị vận tốc thích hợcho các chỗ trống ở bảng 2.2 Ñôn vò chieàu daøi m m km km cm Ñôn vò thời gian s phuùt h s s Ñôn vò vaän toác m/s m/phuùt km/h km/s cm/s Đơn vị hợp pháp của vận tốc là mét trên giây(m/s)và kílomét trên giờ (km/h) Giới thiệu tốc kế:Độ lớn của vận tốc được đo bằng dụng cụ là tốc kế(còn gọi là đống hồ vận C5: toác)_HS quan saùt hình 2.2 cho bieát khi oâtoâ, xe gaén a. Vaän toác cuûa oâtoâ laø 36km/h cho bieát máychuyển đọng kim của tốc kế cho biết vận tốc trong 1 giờ ô tô đi được 36km; Mỗi giờ xe của chuyển động đạp đi được 10,8km; 1 giờ tàu hỏa đi được Hoạt động 3: Vận dụng 10m Hứơng dẫn HS vận dụng trả lời C5,C6,C7,C8 C5: a Vaän toác cuûa moät oâtoâ laø 36km/h, cuûa moät b. Trong 3 chuyển động trên người đi xe đạp 10,8km/h,của một tàu hoả là 10m/s.Điều đó cho biết gì? b Trong ba chuyển động trên, chuyển động naøo nhanh nhaát, chaäm nhaát? Muốn biết chuyển động nào nhanh nhất, chậm nhất cần phải so vận tốc của ba chuyển động cùng moät ñôn vò vaän toác _ Ô tô và tàu hoả chuyển nhanh như 36000m nhau OÂ toâ coù v = 36km/h = 3600 s = 10 m/s _ Xe đạp chuyển động chậm nhất 10800m C6: Vaän toác cuûa taøu tính km/h. Người đi xe đạp có v = 3600 s = 3m/s Tàu hoả có v = 10m/s C6: Đoàn tàu trong thời gian 1,5h đi được quãng đường 81km. Tính vận tốc của tàu ra km/h, m/s và so saùnh soá ño vaän toác cuûa taøu tính baèng caùc ñôn vò. 81km v1= 1,5h = 54km/h. Vaän toác cuûa taøu tính m/s..

(9) treân. 81*1000 v2 = 1,5*3600 = 15m/s. Soá ño vaän toác cuûa taøu theo ñôn vòkm/h (54) lớn hơn số đo vận tốc của tàu theo ñôn vò m/s (15) khoâng coù nghóa laø vaän toác khaùc nhau. Löu yù so saùnh soá ño cuûa vaän toác khi quy về cùng loại đơn vị vận tốc. C7: HS đọc câu C7. GV hướng dẫn tóm tắt HS giaûi vaøo VBT. C7:. 40 2 t = 40 phuùt= 60 h = 3 h. v = 12km/h s = ? (km) Giải : Quãng đường đi được: 2 S = v.t =12. 3 = 8(km). Đáp số: s = 8km C8:Toùm taét: v = 4km 30 1 t = 30phuùt= 60 = 2 h. C8: HS đọc và lên bảng giải. s =? Giải: Khoảng cách từ nhà đến nơi làm vieäc laø : 1 s = v.t = 4. 2 =2 (km). Đáp số: s = 2km. 4.4 Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: _ Độ lớn của vận tốc đặc trưng cho tính chất gì của chuyến động? Và được xác định như thế naøo? (Độ lớn của vận tốc đặc trưng cho tính chất nhanh, chậm của chuyển động và được xác định bằng quãng đường đi được trong 1 đơn vị thời gian) _ Nói vận tốc của ánh sáng là 300.000km/s điều đó có ý nghĩa gì? ( Nói vận tốc của ánh sáng là 300.000km/s có nghĩa là; trong 1 giây ánh sáng truyền được 300.000km ) _ Trình bày công thức tính vận tốc và đơn vị vận tốc s (Công thức tính vận tốc: v = t. Ñôn vò vaän toác laø: øm/s, km/h ) _ Sắp xếp các vận tốc theo thứ tự tăng dần: +Vaän toác cuûa aùnh saùng 300.000km/s , v 300.000.000m/s.

(10) +Vaän toác cuûa aâm thanh 340m/s +Vận tốc của máy bay phản lực là 2500km/h , v (694,44m/s) ( Vận tốc theo thứ tự tăng dần: +Vaän toác cuûa aâm thanh 340m/s +Vận tốc của máy bay phản lực là 2500km/h +Vaän toác cuûa aùnh saùng 300.000km/s ) 4.5. Hướng dẫn HS tự học: * Baøi cuõ: - Học thuộc bài. Hoàn chỉnh câu C1 đến C9 - Laøm VBT 2.1;2.2; 2.3; 2.4; 2.5; SBT -Đọc phần” Có thể em chưa biết” * Bài mới: -Xem trước :”Chuyển động đều-Chuyển động không đều” +Ñònh nghóa +Vận tốc trung bình của chuyển động đều +Laøm baøi taäp vaän duïng 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: @ Veà noäi dung: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... @ Veà phöông phaùp: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… @ Sử dụng đồ dùng, thiết bị: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(11) Tuaàn 3-tieát 3 Baøi 3. CHUYỂN ĐỘNG ĐỀU _ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG ĐỀU. 1.MUÏCTIEÂU: 1.1.Kiến thức + Nêu được vận tốc trung bình là gì và cách xác định vận tốc trung bình + phân biệt được chuyển động đều, chuyển động không đều dựa vào khái niệm vận tốc 1.2. Kyõ naêng: + Xác định được vận tốc trung bình bằng thí nghiệm + Tính được vận tốc trung bình của chuyển động không đều 1.3.Thái độ (Giáo dục) HS có ý thức an toàn giao thông 2.TROÏNG TAÂM: - Chuyển động đều, chuyển động không đều. 3. CHUAÅN BÒ 3.1.GV: 1 bộ TN:máng nghiêng,bánh xe, đồng hồco ùkim giây hay đồng hồ điện tử và tranh veõ hình 3.1 3.2.HS: chuẩn bị bài: :”Chuyển động đều-Chuyển động không đều” +Ñònh nghóa +Vận tốc trung bình của chuyển động đều +Laøm baøi taäp vaän duïng 4. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................. 2. Kieåm tra mieäng: * Câu 1::_ Định nghĩa vận tốc? Nói vận tốc xe đạp là 10m/s có ý nghĩa gì? 4ñ _ Sửa BT2.3/5 VBT trang 5 SBT 4đ * Trả lời: _ Vận tốc là quãng đường đi được trong 1 đơn vị thời gian và cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động đó. 2ñ _ Nói vận tốc xe đạp là 10m/s, điều đó có nghĩa là: trong 1 giây xe đạp đi được một quãng đường là 10m. 2ñ _ Sửa BT2.3 (4đ) : Thời gian ôtô chuyển động: t =10_8 = 2(h) s 100  2 = 50(km/h) = 13,89(m/s) Vaän toác cuûa oâtoâ v = t. Đáp số: v =13,89m/s * Caâu 2: - Qua nghiên cứu bài mới em hãy cho biết thế nào là chuyển động đều? thế nào là chuyển động không đều?(2đ) * Trả lời: Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian.

(12) Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian. 3. Giảng bài mới Hoạt động của thầy ,trò * Hoạt động 1:Tổ chức tình huống học tập Chuyển động của đầu kim đồng hồ (con lắc đồng hồ )và chuyển động của một người đi xe đạp từ nhà đến trường. Chuyển động nào có vận tốc không thay đổi theo thời gian? Và chuyển động nào có vận tốc thay đổi theo thời gian? Để hieåu roõ ta vaøo baøi. Noäi dung baøi hoïc. CHUYỂN ĐỘNGĐỀUCHUYỂNĐỘNGKHÔNGĐỀU I Ñònh nghóa: Hoạt động 2: Tìm hiểu về chuyển động đều Chuyển động đều là chuyển động mà vận và không đều Cho HS quan sát đồng hồ nhận xét chuyển tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian Chuyển động không đều là chuyển động động của đầu kim đồng hồ (Vận tốc chuyển động của đầu kim đồng hồ có độ lớn không thay mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian đổi theo thời gian)® Chuyển động đều _ Yêu cầu HS định nghĩa chuyển động đều. Cho ví dụ Thế nào là chuyển động không đều. Cho ví duï GV cho HS quan saùt hình veõ 3.1 GV hướng dẫn HS thống nhất kết quả ở bảng 3.1. Qua đó HS trả lời câu C1,C2. C1: Chuyển động của trục bánh xe trên máng nghiêng là chuyển động không đều. Vì trong cùng khoảng thời gian ï(t= 3s) trục lăn được các quãng đường AB,BC,CD không bằng nhau và tăng dần. Còn trên đoạn đường DE, DF là chuyển động đều vì trong cùng thời gian t = 3s trục lăn được những quãng đường bằng nhau Từ kết quả TN yêu cầu HS hình thành khái niệm chuyển động đều. Chuyển động không đều (Hoặc: chuyển động không đều là gì?)_ HS trảlời Yeâu caàu HS vaän duïng traû caâu C2 a. là chuyển động đều b, c,d. là chuyển động không đều. Hoạt động 3: Tìm hiểu về vận tốc trung bình của chuyển động không đều GV giao phieáu hoïctaäp cho Hs laøm nhoùmghi keát quaû vaøo baûng- Gvtreo baûng phuï Quãn Chiề Thời Quãngđường.

(13) g u daøi gian trong 1s đường AB 0,05 3 0,017 BC 0,15 3 0,5 CD O,25 3 0.83 DE 0,33 3 0,11 Ef 0,33 3 0,11 Trên các quãng đường AB (BC,CD) trung bình mỗi giây trục lăn được bao nhiêu mét?(0,17m; 0,05; 0,83) ® Vaän toác trung bình cuûa truïc baùnh xe treân đoạn đường AB là 0,017m Tương tự: vận tốc trung bình của trục bánh xe trên đoạn đường BC® v = 0,05m/s ; v = 0,83m/s Quãng đường AD chuyển động trục bánh xe ở dạng chuyển động nào?(chuyển động không đều) – Yêu cầu HS điền hoàn chỉnh Trong chuyển động không đều, trung bình mỗi giây vật chuyển động được bao nhiêu mét thì vận tốc TB của chuyển động này là bấy nhiêu meùt treân giaây Trên cả quãng đường từ A đến B trục bánh xe chuyển động nhanh lên hay hơn chậm đi? (nhanh daàn) _ C3 ®Vận tốc trung bình của chuyển động không đều trên một quãng đường được tính bằng công thức tb=? Hoạt động 4: Vận dụng GV hướng dẫn HS tóm tắt đề bài vận dụng kiến thức trên giải các câu C4,C5,C6,C7.. C5: S1= 120m t1= 30s S2= 60m t2= 24s vtb1=? vtb2=? vtbcaû hai=? C6 : t = 5h. II.Vận tốc trung bình của chuyển động đều. Vận tốc trung bình của một chuyển động không trên một quãng đường được tính bằng công thức: v. s t. Trong đó: s: Quãng đường đi được t: Thời gian đi hết quãng đường đó III. Vaän duïng: C4: Chuyển động của ô tô chạy từ Hà Nội đến Hải Phòng là chuyển động không đều. Vì trong quá trình chuyển động ô tô có thể chạy nhanh(khi đường vắng) và chạy chậm( lúc đường đông người, lúc tập trung ñoâng daân cö) Khi nói ô tô chạy từ Hà nội tới Hải Phòng với vận tốc 50km/h là vận tốc trung bình . C5: -Vaän toác trung bình cuûa xe treân quaûng đường dốc là: vtb1 . s1 120  t1 30 = 4(m/s). Vaâïn toác trung bình cuûa xe treân quaõng đường nằm ngang là: vtb 2 . s2 60  t2 40 = 2,5(m/s). Vaän toác trung bình cuûa caû 2 quaõng.

(14) v =30km/s S =? C7: Hs đọc đề_Tóm tắt GV hướng dẫn: Dùng đồng hồ bấm giây để xác định thời gian chạy hết quãng đường 60m. Từ đó tính vtb theo công thức từ m/s sang km/h. v. s t ra m/s rồi đổi. đường: vtb . s1  s2 120  60  t1  t2 30  24 = 3,33(m/s). Đáp số:vtb1 = 4m/s; vtb2 = 2,5m/s; vtb = 3,33m/s C6: Quãng đường đoàn tàu đi được là: s = v.t = 30. 5= 150m/s Đáp số: S=150m/. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: + Chuyển động không đều là gì? Cho ví dụ _ Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi thay thời gian. _ Tuyø HS cho ví duï. + Viết công thức tính vận tốc của chuyển động không đều 5. Hướng dẫn HS tự học: * Bài cũ: _ Hoàn chỉnh các câu C1 đến C7. Học thuộc bài. _ Laøm BT SBT _ Đọc phần “Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Xem trứơc bài”Biễn diễn lực” + Oân lại khái niệm về lực + Biểu diễn lực V. Ruùt kinh nghieäm: @ Veà noäi dung: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... @ Veà phöông phaùp: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… @ Sử dụng đồ dùng, thiết bị: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(15) Tuaàn 4-tieát 4. BIỂU DIỄN LỰC. Baøi 4 1.MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: + Nêu được ví dụ về tác dụng của lực làm thay đổi vận tốc và hướng chuyển động của vật + Nêu được lực là đại lượng véctơ 1.2. Kyõ naêng + Biểu diễn được lực bằng véc tơ 1.3. Thái độ: Giáo dục học sinh tính cẩn thận, tỉ mỉ 2. TROÏNG TAÂM: - Biểu diễn lực 3.CHUAÅN BÒ: 3.1.GV:chuaån bò ÑDDH: xe, nam chaâm 3.2.HS: chuaån bò baøi: + Oân lại khái niệm về lực + Cách biểu diển lực + Laøm baøi taäp vaän duïng 4. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................... 4.2. Kieåm tra mieäng: * Câu 1:: _ Thế nào là chuyển động đều, chuyển động không đều? Cho ví dụ (8đ) * Trả lời: - Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi thời gian VD: Chuyển động của con lắc đồng hồ - Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian VD:Bạn học sinh chạy xe đạp từ nhà đến trường * Câu 2: - Qua nghiên cứu bài trước em hãy cho biết biểu diễn lực phải đủ những yếu tố naøo ?(2ñ) * Trả lời: Điểm đặt, phương , chiều, độ lớn. 4.3.Giảng bài mới: Hoạt động của thầy, trò Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Ôn kiến thức cũ Ở lớp sáu chúng ta đã biết: Lực tác có thể làm vật biến dạng, thay đổi chuyển động(nghĩa là thay đổi vận tốc) của vật mà vận tốc xác định được sự nhanh, chậm và cả hướng chuyển động.. Noäi dung baøi hoïc.

(16) Vậy lực và vận tốc có sự liên hoan nào không? Làm thế nào để biễu diễn lực? Bài học hôm nay chúng ta giải đáp được thắc mắc này. GV yêu cầu HS quan sát một vật được thả rơi từ trên cao xuống vận tốc của vật này (viên bi ) như thế nào ?(tăng). Nhờ tác dụng nào mà viên bi tăng vận tốc ? Nhờ tác dụng của lực (trọng lực) lên vật. Vậy giữa lực và vận tốc có mối quan hệ với nhau như thế nào ?(lưcï thay vận toác cuûa vaät) Hoạt động 2 : Tìm hiểu mối quan hệ giữa lực I. Ôn laiï khái niệm lực: và sự thay đổi vận tốc Yêu cầu học sinh nghiên cứu sách giáo khoa theo nhóm trả lời câu C1 – Học sinh làm thí nghiệm hình 4.1 nhóm trả lời Lực tác dụng làm thay đổi vận tốc của -Thí nghieäm hình 4.1:Ñaët mieáng theùp treân vaät vaø bieán daïng xe lăn để gần một nam châm. Ta thấy xe lăn chuyển động nhanh dần về phía nam châmÞ Lực hút của nam châm lên miếng thép làm tăng vaän toác cuûa xe laên. Yeâu caàu HS cho ví duï Hình 4.2: Khi quả bóng tennit va chạm với mặt vợt quả bóng bị biến dạng. Ngược lại, quả bóng đập vào vợt làm vợt bị biến dạngÞ lực tác dụng của vợt lên quả bóng làm qủa bóng bị biến dạng và ngược lại lực của quả bóng đập vào làm vợt bị biến dạng. Yêu cầu HS cho ví dụ minh hoạ có lực tác dụng làm vật biến dạng, thay đổi vận tốc.Từ đó kết luận gì khi có lực tác dụng lên vật ( _ Lực là nguyên nhân làm thay đổi vận tốc của chuyên động (biến đổi chuyển động) _ Khi có lực tác dụng làm vật thay đổi vận toác, bieán daïng) Lự c là nguyên nhân thay đổi vận tốc, biển diễn các lực này ta làm thế nào. Ta sang Hoạt động 3: Thông báo đặc điểm của lực II. Biểu diễn lực: và cách biểu diễn lự c bằng vectơ Yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của lực đã được học ở lớp 6:Lực không những có độ lớn, mà còn có phương và chiều® Một đại lượng vừa có độ lớn, có phương và chiều là đại lượng vectô _ Lực là một đại lượng vectơ được biểu Vậy: _Lực là một đại lượng vectơ dieãn baèng moät muõi teân coù: _ Cách biễu diễn và kí hiệu vectơ lực.

(17) ntn?. + Gốc là điểm đặt lực + Phương, chiều trùng với phương chiều của lực + Độ dài biểu thị cường độ của lực theo tỉ xích cho trước Cách biểu diễn vectơ lực cần có đủ 3 yếu _ Vec tơ lực được kí hiệu F tố nào?(Gốc, phương_ chiều,độ lớn) Vectơ lực được kí hiệu bằng chữ F có mũi tên ở trên:F Cường độ của lực được kí hiệu chữ F không có mũi tên ở trên F. Hoạt động 4: Vận dụng Yêu cầu HS vận dụng trả lời C2,C3. III. Vaän duïng: C2: Biểu diễn lực như hình vẽ: _ Vật có khối lượng 5kg thì trọng lượng là 50N _ Trọng lực P = 50N (tỉxích 0.5cm ứng với 10N) _ Lực kéo F = 15000N (tỉ  P xích 1cm ứng với 5000N.  F. C3: Diễn tả bằng lời các yếu tố của các lực ở hình 4.4/16 a).  F1. b)  F2. c  F3. x------------------- y xy laø phöông naèm ngang c). 5000N. A C3: Diễn tả bằng lời các yếu tố của các lực ở hình 4.4/16  F1. a) :Điểm đặt tại A, phương thẳng đứng chiều từ dưới lên, cường độ lực F1 = 20N  F2. b) : Ñieåm ñaët taïi B, phöông naèm ngang, chiều từ trái sang phải, cường độ F2 =30N  F3. c) : Ñieåm ñaët taïi C, phöông tạo thành 0 một góc 30 so với phương nằm ngang chiếu hướng lên , cường độ F3 = 30N.

(18) 4.4 Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: _ Lực có tác dụng như thế nào đối với vận tốc ? Cho VD minh hoạ ( Lực có tác dụng làm thay đổi vận tốc của chuyển động. VD: Xe đạp đang chuyển động gặp bãi cát bị giảm vận tốc do lực cản của cát) _ Nêu đặc điểm của lực và cách biểu diễn lực bằng vectơ (+ Đặc điểm của lực: Điểm đặt lực, phương và chiều của lực, độ lớn của lực. + Cách biểu diễn lực bằng vectơ: Dùng 1 mũi tên có: * Gốc là điểm ma lực tác dụng lên vật * Phương và chiều là phương, chiều của lực. * Độ dài biểu diễn độ lớn của lựctheo tỉ xích cho trước. ) 4.5. Hướng dẫn HS tự học: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc noäi dung baøi _ Laøm baøi taäp SBT * Bài mới: _ Chuẩn bị: “Sự cân bằng lực – Quán tính” +Lực cân bằng +Quaùn tính +Baøi taäp vaän duïng +Löu yù caùc baøi taäp C6-C8 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: @ Veà noäi dung: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... @ Veà phöông phaùp: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… @ Sử dụng đồ dùng, thiết bị: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(19) Tuaàn 5-tieát 5 Baøi 5. SỰ CÂN BẰNG LỰC – QUÁN TÍNH. 1.MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: + Nêu được ví dụ về tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật chuyển động + Nêu được quán tính của một vật là gì 1.2. Kyõ naêng: + Giải thích được một số hiện tượng thường gặp liên quan tới quán tính 1.3. Thái độ:Nghiêm túc trong học tập. 2. TROÏNG TAÂM: Sự cân bằng lực- Quán tính 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Duïng cuï laøm TN : maùy Atut, xe laên 3.2.HS: Soạn bài mới _ Chuẩn bị: “Sự cân bằng lực – Quán tính” +Lực cân bằng +Quaùn tính +Baøi taäp vaän duïng +Löu yù caùc baøi taäp C6-C8 4. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................ 4.2. Kieåm tra mieäng: * Caâu 1 _ Nêu đặc điểm của lực và cách biểu diễn lực bằng vectơ 4ñ _ Sửa BT4.5/8 SBT: Biểu diễn các lực a) Trọng lực của một vật là 1500N 4ñ 2ñ * Trả lời: _ Đặc điểm của lực: Điểm đặt lực, phương và chiều của lực, độ lớn của lực. _ Cách biểu diễn lực bằng vectơ dùng 1 mũi tên có: + Gốc là điểm mà lực tác dụng lên vật (điểm đặt) + Phương và chiều là phương chiều của lực + Độ dài biểu thị độ lớn của lực theo một tỉ lệ xích cho trước _ BT4.5/8 SBT a).

(20) * Câu 2: Qua nghiên cứu bài mới em hãy cho biết tác dụng của 2 lực cân bằng lên một vật đang đứng yên sẽ như thế nào ? 2đ * Trả lời: Sẽ tiếp tục đứng yên. 4.3.Giảng bài mới: Hoạt động của thầy, trò Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Dựa vào hình 5.2 chỉ ra các lực tác dụng lênquyển sách và đặc điểm các lực trên: ( Có 2 lực tác dụng lên quyển sách : _ Lực hút của Trái Đất _ Lực đỡ của mặt bàn Hai lực này cùng phương, ngược chiều Quyển sách đang ở trạng thái nào? (đứng yên) ® Quyển sách chịu 2 lực tác dụng ngược chiều mà vẫn đứng yên. Vậy 2 lực trên có đặ điểm gì? (Hai lực caân baèng) Nếu một vật đang chuyển động mà chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì vật đó sẽ chuyển động như thế nào? Để hiểu rõ ta vào bài Hoạt động 2:Tìm hiểu về lực cân bằng 1. Hai lực cân bằng là gì? Yêu cầu HS đọc thông tin ở mục 1, quan sát hình 5.2 thảo luận nhóm trả lời câu C1 a) Quyển sách có trọng lượng 3N đặt trên bàn có 2 lực: Trọng lực P; lực đẩy Q của mặt bàn. b) Quả cầu có trọng lượng 0,5N treo trên dây có2 lực: trọng lực P, lực căng T c) Quả bóng có trọng lượng 5N đặt trên mặt đất có 2 lực: trọng lực P; Lực đẩy Q của mặt bàn ® Đặc điểm của hai lực cân bằng chúng có cùng điểm đặt, cùng phương, cùng độ lớn nhưng ngược chiều Þ Hai cặp lực P, T và P,Q là các lực cân bằng. Hai cặp lực cân bằng này có đăc điểm gì? (cùng điểm đặt, cùng độ lớn (cường độ) cùng phương nhưng ngược chieàu) 2. Tác dụng của hai lực cân bằng lên mộtvật đang chuyển động. Khi tác dụng của hai lực cân bằng lên một vật đang chuyển động thì có hiện tượng gì xảy ra với vật. Hãy dự. Noäi dung baøi hoïc. SỰ CÂN BẰNG LỰC _ QUÁN TÍNH I. Lực cân bằng:. Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau.

(21) 1. 2.. 3. 4.. 5.. 6.. 7.. đóan vận tốc của vật có thay đổi không? (HS dự đoán: Vật chuyển động thẳng đều hoặc có thể thay đổi vận toác) GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu thí nghiêm và sử dụng kết quả bảng 5.1 để phân tích Ghi kết quả theo 3 giai đoạn: * Hình 5.3a SGK : Ban đầu, quả cân A đứng yên * Hình 5.3b SGK: Quả cân A chuyển động * Hình 5.3c SGK :Quả cân A tiếp tục chuyển động khi A’ bị giữ lại Qua quan sát yêu cầu HS trả lời câu C2 C2: Vì quả cân A chịu tác dụng của hai lực: Trọng lực P, sức căng T của dây, hai lực này cân bằng do T= P maø P = P neân P= T Yêu cầu HS dự đoán hiện tượng gì ở hình 5.3b khi ñaët theâm moät vaät naëng A’ leân quaû caân A? Taïi sao? C3: Ñaët theâm moät vaät naëng A’leân quaû caân A luùc này P + P’ > T nên vật AA’chuyển động nhanh dần đi xuoáng Yêu cầu HS dự đoán: Khi quả cân A chuyển động qua lỗ K thì vật nặng A’ bị giữ lại( hình 5.3c,d). Lúc này A có chuyển động không? Vận tốc của A như theá naøo? C4: Khi quả cân Achuyển động qua lỗ K thì A’ bị giữ lại.Lúc này tác dụng lên A chỉ còn 2 lực: P và T cân bằng nhung A vẫn tiếp tục chuyển động. Thí nghiệm cho biết kết quả chuyển động của là thẳng đều Yêu cầu HS quan sát ghi quãng đường của quả cân A chuyển động trong các khoảng thời gian 2s liên tiếp vaøo baûng 5.1 vaø tính vaän toác cuûaA. Quãng đường Vaän toác Nhóm 2s đầu 2s tiếp 2s cuối 2s đầu 2s tiếp 2scuối S1 S2 S3 S1 S2 S3 1 2 3 4 Yêu cầu HS hoàn thành câu C5- HS tự ghi kết quả vaø ruùt ra keát luaän: ( Một vật đang chuyển động nếu chịu tác dụng của các lực cân bằng thì sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều) Vậy dưới tác dụng của các lực cân bằng một vật seõ nhö theá naøo? Hoạt động 3: Tìm hiểu về quán tính. Dưới tác dụng của các lực cân bằng; một vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên; đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. Chuyển động này được gọi là chuyển động theo quán tính. II. Quaùn tính: 1. Nhaän xeùt:.

(22) Yêu cầu HS đọc thông tin ở SGK(nhận xét) GV phân tích một số ví dụ thực tế® Chứng tỏ sự thayđổi vận tốc của vật có liên quan đến quán tính. Nghĩa là “Khi có lực tác dụng vật không thể thay đổi vận tốc đột ngột được. Vì có quán tính” Hoạt động 4: Vận dụng Vận dụng trả lời lần lượt các câu C6,C7,C8.. Khi có lực tác dụng, mọi vật không thể thay đổi vận tốc đột ngột được, vì có quán tính. 2. Vaän duïng: C6: Búp bê ngã về phía sau - khi đẩy xe, chân búp bê chuyển động cùng với xe, do quán tính nên thân và đầu búp bê chưa kịp chuyển động. Vì vậy búp bê ngã về phía sau. C7: Búp bê ngã về phía trước. Vì xe dừng đột ngột mặc dù chân búp bê dừng lại cùng với xe, nhưng do quán tính nên và đầu búp bê vẫn chuyển động và nó nhào về phía trước. C8: a) Ô tô đột ngột rẽ phải, do quán tính hành khách không thể đổi hướng chuyển động ngay mà tiếp tục theo hướng cũ nên bị nghiêng người sang trái. b) Nhảy từ bậc cao xuống, chân chạm đất bị dừng ngay lại, nhưng người còn tiếp tục chuyển động, theo quán tính nên làm chaân gaäp laïi c) Bút tắt mực, nếu vẩy mạnh, bút lại viết được vì do quán tính nên mưc tiếp tục chuyển động xuống đầu ngòi khi bút đã dừng d) Khi goõ maïnh ñuoâi caùn buùa xuoáng đất, cán đột ngột bị dừng lại do quán tính đầu tiếp tục chuyển động ngập chặt vào caùn buùa e) Do quaùn tính neân coác chöa bò thay đổi vận tốc khi ta giật mạnh giấy ra cốc. 4.4.Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: Yeâu caàu HS nhaéc laïi : _ Thế nào là hai lực cân bằng? Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau _ Một vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ thế nào khi vật đang đứng yên? Một vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ tiếp tục đứng yên khi vật đang đứng yên..

(23) 4.5. Hướng dẫn HS tự học: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc noäi dung baøi _ Hoàn chỉnh các câu C1 đến C8 _ Laøm baøi SBT _ Đọc phần :”Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Xem trước bài: “ Lực ma sát” + Khi nào có lực ma sát? + Lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật + Laøm baøi taäp vaän duïng 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: @ Veà noäi dung: ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................... @ Veà phöông phaùp: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… @ Sử dụng đồ dùng, thiết bị: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

(24) Tuaàn 6-tieát 6 Ngày dạy:18/9/2012. LỰC MA SÁT. 1-MỤC TIÊU: 1.1. Kiến thức: - HS biết: Nắm được các khái niệm về lực ma sát nghỉ, lăn, trượt. - HS hiểu: Nêu được ví dụ về lực ma sát nghỉ, trượt , lăn 1.2. Kyõ naêng - HS thực hiện được: Đề ra được cách làm tăng ma sát có lợi và giảm ma sát có hại trong một số trường hợp cụ thể của đời sống, kĩ thuật - HS: thực hiện thành thạo: Phân biệt được lợi ích và tác hại của lực ma sát trong các trường hợp 1.3. Thái độ: - Thoùi quen: Nghieâm tuùc say meâ hoïc taäp. - Tính cách :Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường: để giảm tác hại của lực ma sát cần sử dụng các phương tiện giao thông đảm bảo chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn vềkhí thải và an toàn đối với môi trường. - Giáo dục tích hợp hướng nghiệp cho học sinh 2- NỘI DUNG HỌC TẬP: - Khi nào có lực ma sát? - Lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật - Vaän duïng 3- CHUẨN BỊ: 3.1.GV: Lực kế, miếng gỗ, quả cân, xe lăn. 3.2.HS: chuẩn bị bài: “ Lực ma sát” - Khi nào có lực ma sát? - Lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật - Laøm baøi taäp vaän duïng 4- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: Câu 1:_ Thế nào là hai lực cân bằng? (4đ) Sửa BT5.1; 5.2/9-SBT ( 4đ) * trả lời: _ Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật, có cường độ bằng, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau. _ BT 5.1/9- SBT D. Hai lực cùng đặt lê một vật, cùng cường độ, có phươnng cùng nằm trên một đường thẳng, chiều ngược nhau..

(25) _ BT5.2/9-SBT D. Vật đang đưng yên sẽ dung yên hoặc vật đang chuyển động sẽ chuyển động thẳng đều maõi. _ HS làm vở BT đầy đủ Câu 2: - Có mấy loại lực ma sát mà trong bài mới chúng ta sẽ học ? ( 2đ) * trả lời: - Có 3 loại : Lực ma sát trượt, ma sát lăn, ma sát nghỉ 4.3. Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy, trò Noäi dung baøi hoïc * Tổ chức tình huống học tập GV ñöa ra moät ví duï: Truïc baùnh xe boø ngaøy xöa và trục bánh xe đạp, trục bánh xe ô tô bây giờ có điểm khác nhau ở chỗ trục bánh xe bò không có ổ bi, còn trục bánh xe đạp, xe ô tô thì có ổ bi. Sự phát hiện ra ổ bi đa õlàm giảm lực cản lên các chuyển động làm vật chuyển động nhanh hơn. Lực này xuất khi các vật chuyển động lên nhau. Đó là lực ma sát, để hiểu rõ ta vào bài: LỰC MA SÁT Hoạt động 1:Tìm hiểu về lực ma sát (20 phút) I. Khi nào có lực ma sát? 1. Lực ma sát trượt * MUÏC TIEÂU: - KT:Nắm được các loại lực ma sát - KN: Phân tích được các lực ma sát - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Lực ma trượt sinh ra khi vật trượt trên bề 1. Lực ma sát trượt GV: Yêu cầu HS đọc thông tin sgk : Cho biết mặt của vật khác. lực ma sát trượt xuất hiện khi nào? (Lực ma sát trựơt sinh ra khi 1 vật cnhuyển động trượt trên bề mặt của một vật khác) Nó có tác dụng gì?( Làm cản trở chuyển động) Yêu cầu HS kể một số ví dụ về ma sát trượt trong cuoäc soáng haøng ngaøy vaø kó thuaät HS: Trả lời vâu C1 * Đời sống:Khi phanh xe, bánh xe ngừng quay. Mặt lốp trượt trên đường xuất hiện ma sát trượt làm xe nhanh chóng dừng lại. _ Khi phanh xe đạp, ma sát giữa hai má phanh với vành xe là ma sát trượt. _ Đi dép trên mặt sàn, mặt đường, ma sát giữa đế dép với nặt sàn, mặt đường là ma sát trượt. * Trong kó thuaät: _ Ma sát giữa trục quạt bàn với ổ trục. 2.Lực ma sát lăn: _ Ma sát giữa dây cung ở vần kéo của đàn nhị, đàn bầu, đàn viôlon với cần kéo….

(26) _ Các trò chơi thể thao: lướt ván, trượt tuyết, cầu trượt, trượt băng. GV: Nhaän xeùt, boå sung 2.Lực ma sát lăn: GV: làm thí nghiệm với một con lăn(hoặc 1 hòn bi) cho xe lăn chuyển động. Hãy quan sát có hiện tượng gì? (Xe lăn chuyển động từ từ rồi dừng lại) Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên Lực nào làm xe dừng lại? Có lực ma sát trượt không? Tại sao? ( không, vì bánh xe không trượt bề mặt của vật khác. treân baøn) ® Lực ngăn cản chuyển động của xe gọi là lực ma saùt laên. Vaäy ma saùt laên xuaát hieän khi naøo? Noù coù taùc duïng gì? HS:Lực ma sát lăn xuất hiện khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác. Nó có tác dụng cản trở chuyển động GV: Yêu cầu HS trả lời câu C2: Tìm ví dụ về lực ma sát lăn trong đời sống và kĩ thuật. HS: * Trong đời sống: _ Khi laên moät quaû boùng treân maët baøn, ma saùt giữa bóng với bàn là ma sát lăn. _ Dòch chuyeån vaät keâ baøêng thanh hình truï laøm bằng con lăn.Ma sát giữa con lăn với mặt trượt là ma saùt laên. _ Khi chạy xe đạp, ma sát giữa lốp xe với mặt đường là ma sát lăn. * Trong kó thuaät: _ Ma sát giữa viên bi trong ổ bi với thành đỡ của oå bi laø ma saùt laên. _ Trục lăn có con lăn ở băng truyền GV: Yêu cầu HS đọc và trả lời câu C3 HS: ( Hình 6.1a: Ba người đẩy hòm trượt trên mặt sàn, khi đó giữa sàn và hòm có ma sát trượt ® Ma sát trượt Hình 6.1b: Một người đẩy hòm nhẹ nhàng do có đệm bánh xe, khi đó giữa bánh xe với sàn có 3.Ma saùt nghæ: ma saùt laên) * Nhận xét:Độ lớn (cường độ) của lực ma sát trượt lớn hơn lực ma sát lăn. 3.Ma saùt nghæ: GV: Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin sgk làm thínghiệm nhóm trả lời câu C4 HS: Mặc dù có lực kéo tác dụng lên vật nặng nhưng vật vẫn đứng yên,. Chứng tỏ giữa vật và mặt bàn có một lực cản. Lực này đặt lên vật cân bằng.

(27) với lực kéo giữ cho vật đứng yên L GV: Lực cản sinh ra trong thí nghiệm trên có phải là lực ma sát trượt hay ma sát lăn không? (không) ®Lực này là lực ma sát nghỉ. Vậy lực ma Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt saùt nghæ laø gì? Coù ñaëc ñieåm nhö theá naøo? khi vật bị tác dụng của lực khác HS: Lự c cân bằng với lực kéo được gọi là lực ma sát nghỉ. Lực ma sát nghỉ giữ cho vật không bị trượt khi vật bị tác dụng của lực khác. Khi tăng lực kéo thì số chỉ của lực kế như thế nào?( tăng dần) nhưng vật vẫn đứng yênÞ chứng tỏ khi lực cản(lực msát nghỉ) tác dụng lên vật cũng có cường độ tăng dần GV: Yêu cầu HS trả lời C5: Cho ví dụ về lực ma sát nghỉ trong đời sống và kĩ thuật HS: * Trong đời sống: _ Khi ñaët 1 quyeån saùch treân maët baøn (trong lớp) hơi nghiêng mà quyển sách cũng không trượt xuoáng. _ Khi ta cầm các vật trên tay, nhờ có ma sát nghỉ mà các không trượt ra khỏi tay _ Nhờ có ma sát nghỉ người ta mới đi lại được, ma sát giữ bàn chân không bị trượt khi bước trên mặt đường * Trong kó thuaät: Trong daây chuyeàn saûn xuaát cuûa nhieàu nhaø II. Lực ma sát trong đời sống và kĩ thuật. máy, các sản phẩm như xi măng, bao đường, các linh kiện… di chuyển cùng với băng truyền nhờ ma 1.Lực ma sát có thể có hại. saùt nghæ Hoạt động 2: Tìm hiểu về ích lợi và tác hại của lực ma sát trong đời sống vá kĩ thuật (10 phuùt) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được lợi ích và tác hại của lực ma sát - KN: Phân tích được các trường hợp lực ma sát coù ích vaø coù haïi - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp 1. Lực ma sát có thể có hại. GV: Yeâu caàu HS quan saùt caùc hình 6.3(a,b,c) thảo luận nhómđưa ra nhận xét trả lời C6 2.Lực ma sát có thể có lợi: HS: a) Lực ma sát (trượt) giữ a đĩa và xích làm mòn đĩa xe ® Nên tra dầu mỡ vào xích làm giảm ma saùt b) Lực ma sát (trượt) của trục làm mòn trục và cản trở chuyển động quay của bánh xe® Muốn giảm ma sát thay bằng trục quay có ổ bi, khi đó lại.

(28) ma sát giảm tới 20, 30 lần so với lúc chưa có ổ bi c) Lực ma sát (trượt) cản trở chuyển động của thùng đồ khi bị đẩy® Muốn giảm ma sát dùng bánh xe thay thế ma sát trượt thành ma sát _ Lực ma sát ở trường hợp này như thế nào? ( Có hại) 2. Lực ma sát có thể có lợi: GV: Yeâu caàu HS quan saùt hình 6.4(a,b,c) thaûo luận nhóm nhận xét trả lời C7 HS: a) Baûng trôn, nhaün quaù khoâng theå duøng phaán duøng phaán vieát leân baûng * Biện pháp: Tăng độ nhám của bảng để tăng ma sát trượt giữa viên phấn với bảng b) Không có ma sát giữa mặt răng của ốc và vít thì con ốc sẽ bị quay lỏng dần khi bị rung động. Noù khoâng coøn taùc duïng eùp chaët caùc maët caàn gheùp * Bieän phaùp: Laøm taêng ma saùt laø laøm cho kích thước của cờ le phải khít với bề rộng của ốc. Trong quá trình vặn phải chú ý đến tác dụng của ma sát nghỉ giữa ren của cờlê và ốc _ Khi quẹt diêm, nếu không có ma sát, đầu Nhận xét: Lực ma sát có thể có hại hoặc que diêm trượt trên mặt sườn bao diêm sẽ không có lợi phát ra lửa. * Biện pháp: Tăng độ nhám của mặt sườn bao diêm để tăng ma sát giữa đầu que diêm với bao dieâm. c) Khi phanh gaáp, neáu khoâng coù ma saùt thì xe III. Vaän duïng: không dừng lại được * Bieän phaùp: Laøm taêng ma saùt laø cheátaïo maët C8 : lốp có khía rãnh sâu. Vậy lực ma sát trong đời sống a) Vì lực ma sát giữa sàn nhà và chân và kĩ thuật có lợi hay có hại? người nhỏ_ Ma sát trong hiện tượng này có ích GV:* Giáo dục môi trường:để giảm tác hại của b) Vì lực ma sát tác dụng lên lốp ô tô quá lực ma sát cần sử dụng các phương tiện giao thông nhỏ nên bánh xe ô tô bị quay trượt trên mặt đảm bảo chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn vềkhí đường_ Ma sát trong trường hợp này có lợi. thải và an toàn đối với môi trường. Cần thường c) Vì ma sát của mặt đường với đế giày xuyên kiểm tra chất lượng xe và vệ sinh mặt đường làm mòn đế giày_ Ma sát trong trường hợp saïch seõ. naøy coù haïi Hoạt động 3: Vận dụng ( 5 phút) d) Maët loáp oâ toâ vaän taûi phaûi coù khía saâu hơn mặt lốp xe đạp để tăng ma sát giữa lốp xe * MUÏC TIEÂU: với mặt_ Ma sát này có lợi để tăng độ nhám - KT: Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng được các kiến thức bài học để của lốp xe với mặt đường lúc xe chuyển động.khi phanh lực ma sát giữa mặt đường lúc giaûi baøi taäp đó xe đủ lớn làm cho xe nhanh chóng dừng - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp GV:Yêu cầu HS vận dụng kiến thức trả lời C8, lại_ Ma sát ở trường hợp này có lợi e) Làm tăng ma sát giữa dây cung và dây C9 đàn nhị như vậy khi kéo nhị sẽ kêu to. HS: trả lời C8, C9.

(29) GV: Nhaän xeùt, boå sung. C9: Ổ bi có tác dụng giảm ma sát(giữa trục quay và ổ đĩa). Do đó thay thế ma sát trượt bằng ma sát lăn của các viên bi. Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm được lực cản lên các vật chuyển động khiến cho máy hoạt động được dễ dàng góp phần thúc đẩy sự phát triển ngành động lực học, cơ khí, chế tạo máy… Chính vì vậy phát minh ổ bi có ý nghĩa quan trọng đến sự phaùt trieån cuûa khoa hoïc vaø coâng ngheä.. GV: Giáo dục hướng nghiệp:công việc chế tạo các chi tiết máy như máng trượt, ổ trục, ổ bi để làm giảm lực ma sát. Công việc sản xuất lốp xe , đế giày để tăng lực ma sát. 4.4. Toång keát: _ Lực ma sát xuất hiện khi nào? Phụ thuộc vào yếu tố? + Lực ma sát xuất hiện khi vật chuyển động trên mặt một vật khác + Lực ma sát phụ thuộc vào tính chất mặt tiếp xúc. _ Lực ma sát phụ thuộc vào tính chất mặt tiếp xúc như thế nào? Độ lớn của lực ma sát càng giảm khi mặt tiếp xúc giữa 2 vật càng nhẵn _ Cho 2 ví dụ về lực ma sát _ VD1: Kéo một thùng gỗ trên mặt sàn nhám giữa thùng gỗ và mặt sàn có lực ma sát trượt _VD2: Lăn viên bi trên mặt bàn, giữa viên bi và mặt bàn có lực ma sát lăn. 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi _ Hoàn chỉnh câu C1 đến C9. Làm bài tập SBT _ Đọc phần:”Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Chuẩn bị tiết sau ôn tập : Xem lại các nội dung trọng tâm đã học 5- PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu đổi mới phương pháp.

(30) Tuaàn 7-tieát 7 Ngaøy daïy:26/9/2012. OÂN TAÄP 1. MUÏC TIEÂU: 1.1- Kiến thức: - HS biết: Nắm được các kiến thức cơ bản của phần cơ học để trả lời các câu hỏi trong phaàn oân taäp - HS hiểu: Hiểu được các kiến thức cơ bản phần cơ học 1.2- Kyõ naêng: - HS thực hiện được:Vận dụng các kiến thức đã học để giải bài tập trong phần vận dụng. - HS thực hiện thành thạo: Sử dụng thành thạo công thức tính vận tốc áp dụng vào các daïng baøi taäp cuï theå 1.3-Thái độ: -Thói quen: Giáo dục học sinh ý thức học tập bộ môn. -Tính cách: Trung thực, chính xác, cẩn thận khi giải bài tập 2-NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: - Chuyển động cơ học - Vaän toác - Chuyển động đều – Chuyển động không đều. - Biểu diễn lực - Sự cân bằng lực – Quán tính - Lực ma sát. 3-CHUAÅN BÒ : 3.1-GV: Chuaån bò ÑDDH:Baûng phuï ghi caâu hoûi thaûo luaän 3.2-HS: ôn tâp các kiến thức đã học 4-TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: _ Lực ma sát xuất hiện khi nào? Phụ thuộc vào yếu tố?(4đ) + Lực ma sát xuất hiện khi vật chuyển động trên mặt một vật khác + Lực ma sát phụ thuộc vào tính chất mặt tiếp xúc. _ Lực ma sát phụ thuộc vào tính chất mặt tiếp xúc như thế nào?(2đ) Độ lớn của lực ma sát càng giảm khi mặt tiếp xúc giữa 2 vật càng nhẵn _ Cho 2 ví dụ về lực ma sát (4đ) _ VD1: Kéo một thùng gỗ trên mặt sàn nhám giữa thùng gỗ và mặt sàn có lực ma sát trượt _VD2: Lăn viên bi trên mặt bàn, giữa viên bi và mặt bàn có lực ma sát lăn. 4.3. Tieán trình baøi hoïc : Hoạt động của thầy và trò Môn Vật lý đã học từ đầu năm đến nay trong chöông Cô hoïc goàm caùc baøi. Noäi dung baøi hoïc.

(31) nào? Để củng cố và hệ thống các kiến thức tiết học hôm nay ta vào bài Tieát OÂn taäp chuùng ta coù 2 phaàn: Lyù thuyết và vận dụng lý thuyết để giải bài tập từ đó đưa ra bài học kinh nghieäm. I. Chuyển động cơ học: Ta ôn lại lý thuyết và bài tập của từng 1. Chuyển động cơ học là sự thay đổi vị trí baøi® 1. Chuyển động cơ học là gì? Cho ví của vật này so với vật khác(được chọn làm vật moác) duï Ví duï: _ Một bạn đang đi trên sân trường _ Ô tô đang chạy trên đường (so với cột điện thì ô tô là chuyển động) 2._ Haønh khaùch ngoài treân xe oâ toâ ñang chaïy _Hành khách là chuyển động so với cây 2. Nêu một ví dụ chứng tỏ một vật có bên đường nhưng lại đứng yên so với ô tô. Hai hàng cây bên đường chuyển động theo thể chuyển động so với vật này nhưng chiều ngược lại. Vì nếu chọn ô tô làm mốc, thì lại đứng yên so với vật khác. cây sẽ chuyển động tương so với ô tô và Vận dụng trả lời câu 1/64: Ngồi trong xe ô tô đang chạy ta thấy: người. Hai hàng cây bên đường chuyển động II. Vaän toác theo chiều ngược lại. Giải thích hiện tượng này. Vận tốc là gì?( Quãng đường chạy được trong 1 (giây) đơn vị thời gian) 3. Độ lớn của vận tốc đặc trưng cho tính chất nào của chuyển động? Nêu công thức tính vận tốc ? Đơn vị cuûa vaän toác. 4. Thế nào là chuyển động đều? Chuyển động không đều?. Viết công thức tính vận tốc TB của chuyển động không đều.. Vaän duïng giaûi baøi taäp 1/65sgk. Yeâu cầu HS đọc đề –Tóm tắt và giải.. _ Độ lớn của vận tốc đặ trưng cho tính chất nhanh, chậm của chuyển động. s _ Công thức tính vận tốc:v = t. _ Ñôn vò vaän toác laø: m/s, km/h, cm/s….. III. Chuyển động đều – Chuyển động không đều. Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian. Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian s vTB = t. vTB : Vaän toác trung bình(m/s), (km/h) S : Quãng đường đi được (m,km) t : Thời gian đi hết quãng đường (s, h)  BT1/65sgk Toùm taét Giaûi S1 = 100m Vận tốc trung bình trên đoạn t1 = 25s đường đầu: S2 = 50m.

(32) vtb1 =? vb2 =? vtb =?. s1 100  vtb1 = t1 25 = 4(m/s). Vận tốc trung bình trên đoạn đường sau: s2 50  t 20 = 2,5(m/s) 2 =. Qua bài tập về chuyển động, yêu caàu HS ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm khi vận dụng công thức tính vận tốc? (Công thức tính vận tốc trung bình của chuyển động không đều cũng giống như công thức tính vận tốc của chuyển. vtb2 Vaän toác trung bình treân caû 2 đoạn đường: s1  s2 100  50  t  t 25  20 =3,33(m/s) 1 2 vtb =. Đáp số: vtb1 = 4m/s vtb2 = 2,5m/s vtb = 3,33m/s. s động đều: vtb = t. Vận tốc trung bình trên cả 2 đoạn s1  s2 đường: vtb = t1  t2 ). 5. Lực có tác dung như thế nào đối với vận tốc? Nêu ví dụ minh hoạ.. IV. Biểu diễn lực  Lực có tác dụng làm thay đổi vận tốc của chuyển động Ví dụ: Xe đạp đang chuyển động gặp bãi cát bị giảm vận tốc do lực cản của cát. _ Thả rơi viên phấn từ trên cao, do lực hút của Trái Đất mà vận tốc của viên bi tăng dần _ Các (đặc điểm) yếu tố của lực: Điểm đặt, phương chiều và cường độ(độ lớn) 6. Nêu đặc điểm của lực và cách biểu _ Cách biểu diễn lực bằng vec tơ: dùng mũi diễn lực bằng vectơ. teân coù: + Gốc là điểm mà lực tác dụng lên vật + Phương và chiều là phương chiều của lực + Độ dài biểu diễn độ lớn của lực theo tỉ xích cho trước. 7. Thế nào là hai lực cân bằng. Một V. Sự cân bằng lực – Quán tính vật chịu tác dụng của lực câ bằng sẽ thế _ Hai lực cân bằng là hai lực tác dụng lên naøo khi: cuøng moät vaät, coù phöông cuøng naèm treân moät a) Vật đang đứng yên. đường thẳng, ngược chiều, cùng độ lớn. b) Vật đang chuyển động. Một vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng seõ: a) Đứng yên khi vật đang đứng yên. Vận dụng chọn chữ cái, đứng trước b)Chuyển động thẳng đều khi vật đang phương án em cho là đúng. chuyển động Bài 1/63/SGK: Hai lực cân bằng khi:.

(33) A. Cùng phương, cùng chiều, cùng độ lớn. B. Cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn C. Cùng phương, cùng độ lớn, cùng ñaët leân moät vaät. D. Cùng đặt lên một vật, cùng độ lớn, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau. Baøi 2/63/SGK : Xe oâ toâ ñang chuyeån động, đột ngột dừng lại. Hành khách trong xe bò: A. ngả người về phía sau B. nghieâng sang phía traùi C. nghiêng người sang phía phải D. Xô người về phía trứơc. Bài 3/63/SGK: Một đoàn mô tô chuyển động cùng chiều, cùng vận tốc đi ngang một ô tô đỗ bên. Ý kiến nhận xét nào sau đây là đúng A. Các mô tô chuyển động đối với nhau B. Các mô tô đứng yên đối với nhau C. Các mô tô đứng yên đối với ô tô D. Caùc moâ toâ vaø oâ toâ cuøng chuyeån động đối với mặt đường. 8. Lực ma sát xuất hiện khi nào? Nêu 2 ví dụ về lực ma sát.. Vận dụng trả lời câu 2/62/SGK : Vì sao khi mở nắp chai bị vặn chặt, người ta phaûi loùt tay baèng vaûi hay cao su?. 1. Nêu 2 ví dụ chứng tỏ vật có quán tính.. * Bài 1/63/SGK: Hai lực cân bằng khi:. D. Cùng đặt lên một vật, cùng độ lớn, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau.  Baøi 2/63/SGK :Xe oâ toâ ñang chuyeån động, đột ngột dừng lại. Hành khách trong xe bò:. D. Xô người về phía trứơc Bài 3/63/SGK: Một đoàn mô tô chuyển động cùng chiều, cùng vận tốc đi ngang một ô tô đỗ bên.Ý kiến nhận xét nào sau đây là đúng. B. Các mô tô đứng yên đối với nhau. VI. Lực ma sát. Lực ma sát xuất hiện khi vật chuyển động treân maët moät vaät khaùc. Ví duï:_ Keùo thuøng goã treân maët saøn nhaùm. Vậy giữa thùng gỗ và mặt sàn có lực ma sát trượt. Lăn viên bi trên mặt bàn, giữa viên bi và mặt bàn có lực ma sát lăn.  Caâu 2/62/SGK: Khi mở nắp chai bi vặn chặt, người ta phải lót tay bằng vải hoặc cao su để tăng lực ma sát lên nút chai. Lực ma sát này sẽ giúp dễ xoay nuùt chai ra khoûi mieäng chai. Ví duï: Vaät coù quaùn tính _ Khi xe oâ toâ ñang chaïy, neáu phanh xe cho xe dừng đột ngột, hành khách rên xe bị ngã xô.

(34) Vận dụng trả lời câu 3/64/SGK – Caùc haønh khaùch ñang ngoài treân xe oâ toâ bỗng thấy mình bị nghiêng người sang phía trái. Hỏi lúc đó xe đang được lái sang hướng nào? ** Giaùo vieân oân taäp cho hoïc sinh chuaån bò kieåm tra 1 tieát. tới phía trước. _ Khi đang đi xe đạp, nếu thôi không đạp nữa thì xe không dừng lại ngay lập tức mà còn chuyển động thêm một đoạn đường nữa mới dừng.  Caâu 3/64/SGK: Caùc haønh khaùch ñang ngoài trên xe ô tô bỗng thấy mình bị nghiêng người sang phía trái. Lúc đó xe được lái sang phía phaûi.. 4..4-Toång keát: Qua baøi hoïc yeâu caàu HS ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm. ( * Baøi hoïc kinh nghieäm: Để giải bài tập vật lý cần chú ý đơn vị của các đại lượng có trong công thức _ Công thức tính vận tốc trung bình của chuyển động không đều cũng giống như công thức tính vận tốc của chuyển động đều:. s vtb = t. S1  S2 _ Vận tốc trung bình trên cả 2 đoạn đường: vtb = t1  t2. 5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Ôn lại các bài đã học _ Xem lại các bài đã giải. * Bài mới _ Chuaån bò: kieåm tra 1 tieát 5-PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp.

(35) Tuaàn 8-tieát 8 Ngaøy daïy:3/10/2012. KIEÅM TRA 1 TIEÁT 1.MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Học sinh biết được khái niệm chuyển động đều, chuyển động không đều. Nắm được công thức tính vận tốc và đơn vị. - HS hiểu được cách biểu diễn lực b. Kó naêng: -HS giải thích được hiện tượng liên quan tới quán tính. -HS biểu diễn được lực bằng vec tơ một cách thành thạo và vận dụng được công thức c. Thái độ: - Thói quen:Học sinh tự lực làm bài - Tính caùch: Reøn tính caån thaän , chính xaùc. 2. MA TRẬN ĐỀ Tên chủ đề. Nhận biết. 1. Nêu được K/N vận tốc. 2. Nêu được công thức tính vận tốc,nêu tên các đại lượng và đơn vị Cơ học trong công thức. 3. Nêu được định nghĩa chuyển động đều và chuyển động không đều. 4. Hai lực cân bằng là gì? Số câu Số điểm Tỉ lệ. Thông hiểu. Vận dụng. v. s t. Cộng. 5. Phân tích được các ví dụ về tính tương đối của chuyển động. 6. Biểu diễn được véc tơ lực.. 7. Áp dụng được công thức tính vận tốc, từ đó suy ra công thức tính quãng đường và thời gian.. 3 C1,2.1; C4.2; C3.3. 2 C6.4; C5.5. 1 C7.6. 6. 5. 3. 2. 10. 50%. 30%. 20%. (100%).

(36) 3. ĐỀ KIỂM TRA-ĐÁP ÁN ĐỀ: Caâu 1. ( 2 ñieåm ) Độ lớn của vận tốc đặc trưng cho tính chất nào của chuyển động ? Công thức tính vận tốc? Đơn vị vận tốc? Câu 2. ( 2 điểm ) Thế nào là hai lực cân bằng? Một vật chịu tác dụng của hai lực cân bằng sẽ theá naøo khi: a) Vật đang đứng yên? b) Vật đang chuyển động? Caâu 3. (1đ) Phân biệt chuyển động đều và chuyển động không đều ? Câu 4.( 1 điểm ) Biểu diễn lực kéo tác dụng lên vật, có phương ngang, chiều từ trái sang phải, độ lớn 3000N, với tỷ xích tùy chọn Câu 5. ( 2 điểm )Tại sao nói chuyển động hay đứng yên chỉ có tính chất tương đối? Nêu ví duï ? Câu 6. ( 2 điểm ) Một người đi xe máy trên đoạn đường đầu dài 78 km với vận tốc 30km/h, đi đoạn đường tiếp theo dài 15 km mất 24 phút. Tính: a) Thời gian đi quãng đường đầu ? b) Vận tốc trung bình của người đó đi hết cả quãng đường ? * ĐÁP ÁN: Câu Đáp án - Độ lớn của vận tốc đặc trưng cho mức độ nhanh hay chậm của chuyeån Động * Công thức tính vận tốc: v=s/t 1 Trong đó: v: Vaän toác s : Độ dài quãng đường đi được t : Thời gian để đi hết quãng đường đó. Hai lực cân bằng là hai lực cùng đặt lên một vật, có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường thẳng, chiều ngược nhau. 2. 4. 2đ. Dưới tác dụng của các lực cân bằng: a) Vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên b) Vật đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. -. 3. Biểu điểm 2ñ. -. Chuyển động đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn không thay đổi theo thời gian Chuyển động không đều là chuyển động mà vận tốc có độ lớn thay đổi theo thời gian. 1đ. 1đ.

(37)  F. 1000N. A. 5. Chuyển động hay đứng yên chỉ có tính chất tương đối vì một vật có thể là chuyển động đối với vật này nhưng lại là đứng yên đối với vật khaùc Ví dụ: Có thể là: Một đoàn tàu đang rời khỏi nhà ga, người ngồi trên tàu là chuyển động so với nhà ga nhưng lại đứng yên so với toa tàu.. 2đ. Tóm tắt: s1 = 78 km , v1 = 30 km/h, s2 = 15km , t2 = 24 phút Tìm : t 1 = ?, vtb = ? a) Thời gian đi quãng đường đầu v. 6. b). s 78 s t1  1  v1 30 = 2,6 t Þ. 2đ. (h). t2 = 24 phuùt = 0,4 h Vận tốc trung bình của người đó đi hết cả quãng đường vtb . s1  s2 78  15  31 t1  t2 2, 6  0, 4 ( km/h ). 4.KEÁT QUAÛ: -Thống kê chất lượng: Lớp. Soá HS. Gioûi. %. Khaù. %. TB. %. Yeáu. %. Keù m. %. TB trở leân. 8A1 8A2 8A3 coäng - Đánh giá chất lượng: + Öu ñieåm:.................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... +Khuyeát ñieåm: ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 5.RUÙT KINH NGHIEÄM: ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ TL.

(38) ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ Tuaàn 9-tieát 9 Ngaøy daïy:10/10/2012. AÙP SUAÁT. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1 Kiến thức: -HS biết: Nêu được áp lực, áp suất và đơn vị đo áp suất là gì -HS hiểu: Nắm được sự phụ thuộc của áp suất vào áp lực 1.2Kyõ naêng: F - HS thực hiện được: Vận dụng được công thức: p = S. - HS thực hiện thành thạo: Đổi được các đơn vị phù hợp khi giải bài tập 1.3 Thái độ: - Thoùi quen: Nghieâm tuùc say meâ hoïc taäp boä moân. - Tính cách: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường: áp suất do các vụ nổ gây ra có thể làm nứt , đổ các công trình xây dựng và ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, sức khỏe con người, do đó cần có các biện pháp an toàn trong lao động và bảo vệ môi trường. - Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 2.NOÄI DUNG HOÏC TAÄP Aùp suaát 3. CHUAÅN BÒ: 3.1 GV: 1 chậu đựng cát hạt nhỏ (hoặc bột mì), 3 miếng kim loại hình hộp chữ nhaät(khoái theùp) 3.2 HS: chuaån bò baøi: :”Aùp suaát” + Aùp lực là gì ? + AÙp suaát laø gì ? + Công thức tính áp suất + Baøi taäp vaän duïng 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: Câu hỏi:_ Lực ma sát xuất hiện khi nào? 4ñ _ Cho ví dụ về lực ma sát trượt và ma sát lăn 4đ _ Qua nghiên cứu bài mới em hãy cho biết áp lực là gì ? * Trả lời _ Lực ma sát xuất hiện khi vật chuyển động trên mặt một vật khác 4 đ. 2ñ.

(39) _ Lực ma sát trượt:Đẩy thùng gỗ trên mặt đất. Giữa thùng gỗ và mặt đất có lực ma sát trượt 2 đ _ Lực ma sát lăn: Viên bi lăn trên mặt bàn. Giữa viên bi và mặt bàn có lực ma sát lăn. 2ñ Aùp lực là lực ép có phương vuông với mặt bị ép ( 2 đ) 4.3 .Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của giáo viên và học sinh Noäi dung baøi hoïc *Tổ chức tình huống học tập Yêu cầu HS dự đoán: Tại sao máy kéo nặng nề lại chạy được bình thường trên mặt đất mềm, coøn oâ toâ nheï hôn nhieàu laïi coù theå bò luùng baùnh? ( Dự đoán có thể : Do bánh xích của máy kéo to hôn baùnh xe cuûa oâtoâ _ Do maùy keùo chaïy baèng baùnh xích) Để trả lời chính xác câu hỏi trên, chúng ta cùng nghiên cứu bài học hôm nay I. Áp lực là gì? Hoạt động 1: Hình thành khái niệm áp lực(5 phuùt) * MUÏC TIEÂU: Aùp lực là lực ép có phương vuông với - KT: Nắm được khái niệm áp lực maët bò eùp - KN:Rèn kĩ năng nghiên cứu thông tin - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Để tìm hiểu áp suất là gì, trứơc hết ta phải hiểu áp lực là gì? Yêu cầu HS đọc thông tin mục I (hình 7.2) sgk cho biết áp lực là gì? Liên hệ trong thực tế cuộc sống cho ví dụ ( Ví dụ ïcó thể là: đóng đinh vào tường, dùng xẻng xúc đất, trọng lực của cái bàn tác dụng lên mặt saøn) Yeâu caàu HS thaûo luaän theo nhoùm traû lôì caâu C1: ( _ Hình 7.3a: lực của máy kéo tác dụng lên mặt đường _ Hình 7.3b: cả 2 lực * Giáo dục môi trường:áp suất do các vụ nổ II. Aùp suất: gây ra có thể làm nứt , đổ các công trình xây dựng và ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, sức khỏe con ngườido đó cần có các biện pháp 1. tác dụng của áp lực phụ thuộc an toàn trong lao động và bảo vệ môi trường. những yếu tố nào.

(40) Hoạt động 2:Tìm hiểu áp suất phụ thuộc vào những yếu tố nào?(10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được sự phụ thuộc của áp suất vào áp lực và diện tích bị ép - KN: Reøn kó naêng laøm thí nghieäm - TÑ:Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Để trả lời cho câu hỏi đặt ra ở đề bài ta tìm hieåu: 1. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào? Để hiểu được tiến hành thí nghiệm (hình 7.4) với các dụng cụ_ Giới thiệu dụng cụ TN(hình 7.4) gồm : 1 chậu đựng cát(hoặc bột mì) 3 miếng kim loại hình chữ nhật. Yêu cầu HS làm TN theo nhóm trả lời C2: Tìm Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực daáu “=”, “>”,”<” vaøo baûng 7.1_ HS ghi keát quaû caøng maïnh vaø dieän tích bò eùp caøng nhoû vaøo baûng phuï. Aùp lực (F) Diện tích (S) Độ lún (h) F2 F1 S1 S2 h1 h2 F3 F1 S3 S1 h3 h1 Qua kết quả thí nghiệm ta thấy: Khi áp lực càng lớn và diện tích bị ép càng nhỏ thì tác dụng của áp lực càng sẽ như thế nào?( tác dụng của áp lực càng lớn) Yêu cầu HS điền hoàn chỉnh câu kết luận:_ 2.Công thức tính áp suất: *Ñònh nghóa: C3 Aùp suất là độ lớn của áp lực trên một Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực ñôn vò dieän tích bò eùp caøng maïnh vaø dieän tích bò eùp caøng nhoû * công thức: Vậy tác dụng của áp lực phụ thuộc vào F những yếu tố nào? (Độ lớn của áp và diện tích p= S bò eùp) Trong đó: ® Với cùng một áp lực nếu diện tích bị ép F : Aùp lực càng nhỏ thì tác dụng của áp lực càng lớn và S : Dieän tích bò eùp ngược lại: Nếu diện tích bị ép càng lớn thì tác p : Aùp suaát dụng của áp lực càng nhỏ Ñôn vò cuûa aùp suaát laø paxcan ( Pa) Hoạt động 3: Giới thiệu công thức tính áp 1 Pa = 1N/m2 suaát (10 phuùt) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được công thức tính áp suất - KN: Vận dụng công thức vào bài tập cụ thể.

(41) - TÑ: Caån thaän, chính xaùc Để xác định tác dụng của áp lực lên mặt bị ép người ta đưa ra khái niệm áp suất Yeâu caàu HS tham khaûo sgk cho bieát aùp suaát laø gì? Yêu cầu HS so sánh khái niệm áp lực và áp suaát (_ Aùp lực: là lực tác dụng vuông góc với mặt bò eùp _ Aùp suất: là nói đến lực tác dụng vuông góc leân 1 ñôn vò dieän tích bò eùp) Từ định nghĩa yêu cầu HS nêu công thức tính aùp suaát: p = ? ( AÙp suaát = TưØ đó yêu cầu HS suy ra tính F = ?, S = ? Nêu tên và đơn vị tính của từng đại lượng có trong công thức Đơn vị của lực F ? (Niutơn : N) 2 Ñôn vò dieän tích bò eùp S ? (meùt vuoâng: m ) Vaäy ñôn vò cuûa aùp suaát laø baèng gì ? ( Niutôn 2 treân meùt vuoâng ( N/ m ). Coøn goïi laø Paxcan. Kí hieäu laø Pa Cho HS vận dụng tính VD:Một người có khối lượng 60kg đứng trên sàn nhà, diện tích tiếp xúc 2 hai bàn chân với sàn là 300 cm . Tính áp suất tác duïng leân saøn nhaø? Yeâu caàu HS leân baûng toùm taét vaø giaûi Toùm taét : m = 60kg ® P = 10.m = 10.60 = III. Vaän duïng: F 600N 2 2 C4: Dựa vào công thức p = S để làm S = 300 cm = 0,03 m taêng, giaûm aùp suaát. Víduï P=? _ Nếu tăng áp suất® Tăng áp lực và Giaûi Aùp suất của người tác dụng lên sàn giảm diện tích bị ép VD: Lưỡidao càng mỏng thì dao càng sắc; Xẻng có đầu nhỏ nhaø: F 600 N xúc đất dễ hơn đầu không nhọn.  2 2 S 0, 03 m _ Nếu giảm áp suất® Khi giữ nguyên áp p= = 20.000(N/ m ) lực mà tăng diện tích diện bị ép: Xẻng có = 20.000 Pa đấu cong xúc đất ít hơn, khó khăn hơn đầu Đáp số: p = 20.000Pa nhọn; móng nhà làm to để giảm áp Nói áp suất của người tác dụng lên sàn nhà suất;Bánh xích to của xe tăng đi qua được là : 20.000N/m2 điều đó cho ta biết gì? (Một đầm lầy không bị lún mét vuông của diện tích bị ép chịu 1 áp lực là.

(42) 20.000N) Hoạt động 4: Vận dụng: (10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Làm được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng được kiến thức để giải bài tập - TĐ: Cẩn thận, trung thực, chính xác. Yêu cầu HS vận dụng trả lời C4,C5.. C5: Toùm taét P1 = 340.000N = F1 2 S1 = 1,5 m F2 = 20.000N 2 S2 = 250 cm p1 ? p2. Giaûi Aùp suaát cuûa xe taêng lên mặt đường ngang: F1 340.000  1,5 p1 = S1. = 226.666,6(Pa) Aùp suaát cuûa oâtoâ leân mặt đường nằm ngang: F2 20.000  S 0, 025 2 p2 =. = 800.000(N/ m ) p1< p2 : aùp suaát cuûa xe taêng treân maët đường ngang nhỏ hơn aùp suaát cuûa oâtoâ treân mặt đường nằm ngang® Do đó xe tăng chạy được trên đất mềm C5: Yêu cầu HS đọc đề bài, tóm tắt và giải * Máy kéo nặng nề hơn ôtô lại chạy được trên đất mềm là do máy kéo dùng xích có bản rộng nên áp suất gây ra bởi trọng lượng cuûa maùy keùo nhoû. Coøn oâtoâ duøng baùnh(dieän tích bò eùp nhoû) neân aùp suaát gaây ra troïng * giáo dục hướng nghiệp: việc tính áp suất có lượng của ôtô lớn hơn. ý nghĩa rất quan trọng đối với người thiết kế cầu đường trong ngành giao thông vân tải, giúp họ tính được lực tác dụng lên mặt đường, thanh ray đè lên tà vẹt, lực tác dụng leân caùc truï caàu. .. 2. 4.4. Toång keát: _ Aùp lực là gì? Aùp lực là lực có phương vuông góc với mặt bị ép _ Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào? Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào 2 yếu tố: Độ lớn của lực tác dụng và diện tích bị ép _ Aùp suaát laø gì? Aùp suất là độ lớn của áp lực trên 1 đơn vị diện tích bị ép.

(43) 4.5. Hướng dẫn học tập: *Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh C1 đến C5. _ Làm bài tập 7.1 đến 7.6/12 SBT _ Đọc phần “Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Chuaån bò baøi: “ Aùp suaát chaát loûng” +Sự tồn tại của áp suất trong lòng chất lỏng. +Công thức tính áp suất chất lỏng. +Vaän duïng 5-PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ năng.

(44) Tuần 10-tieát 10 Ngày dạy: 17/10/2012. AÙP SUAÁT CHAÁT LOÛNG. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: - HS biết: Mô tả được hiện tượngchứng tỏ sự tồn tại của áp suất chất lỏng - HS hiểu: Nêu được áp suất có cùng trị số tại các điểm ở cùng một độ cao trong lòng một chaát loûng 1.2.Kyõ naêng: - HS thực hiện được: Vận dụng các công thức p = h.d đối với áp suất trong lòng chất lỏng - HS thực hiện thành thạo: Áp dụng công thức tính áp suất trong từng bài tập cụ thể 1.3.Thái độ: - Thoùi quen: Nghieâm tuùc say meâ hoïc taäp boä moân. - Tính cách: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường: việc sử dụng chất nổ đánh bắt cá sẽ gây ra một áp suất lớn,áp suất này truyền đi theo mọi phương tác động đến các sinh vật sống trong đó làm cho hầu hết các sinh vật bị chết gây ô nhiễm môi trường sinh thái. Do đó không nên đánh baét caù baèng phöông phaùp naøy. - Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 2. NỘI DUNG HỌC TẬP:. +Sự tồn tại của áp suất trong lòng chất lỏng. +Công thức tính áp suất chất lỏng. +Vaän duïng. 3.CHUAÅN BÒ: 3.1 GV: 1 bình trụ có đáy C và các lỗ A, B ở thành bình bịt bằng màng cao su mỏng. (hình 8.3 sgk). Một bình trụ thuỷ tinh có đĩa D tách rời dùng làm đáy bình(hình 8.4), 1 chậu nhựa. 3.2 HS: chuaån bò baøi: “ Aùp suaát chaát loûng”. +Sự tồn tại của áp suất trong lòng chất lỏng. +Công thức tính áp suất chất lỏng. +Vaän duïng 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2.Kieåm tra mieäng: Noäi dung baøi kieåm tra Đáp án _ Biểu điểm F Câu 1? Viết công thức tính áp suất? Giải thích các đại lượng? p= S.

(45) ? một ngừơi đứng trên sàn nhà, làm thế nào Trong đó: để tăng áp suất của người đó tác dụng lên sàn? F : Aùp lực (8 ñ) S : Dieän tích bò eùp Câu 2- Qua nghiên cứu bài mới em hãy cho p : Aùp suaát biết chất lỏng gây ra áp suất như thế nào ? 2ñ Ñôn vò cuûa aùp suaát laø paxcan ( Pa). 1 Pa = 1N/m2 3ñ -muoán taêng aùp suaát thì caàn laøm giaûm dieän tích bò eùp taùc duïng leân saøn baèng caùch co moät chaân leân 5ñ - Chaát loûng gaây aùp suaát theo moïi phöông leân đáy bình, thành bình và các vật ở trong lòng nó.. 2ñ. 4.3 Tiến trình bài học: Hoạt động của thầy, trò Noäi dung baøi hoïc *Tổ chức tình huống học tập Tại sao khi lặn sâu người thợ lặn phải mặc bộ áo lặn chịu được áp suất lớn?(Có thể để nước khỏi vào tai, tai không bị đau; để khỏi bị lạnh…) Để trả lờiđúng câu hỏi đó chúng ta cùng nghiên cứu bài hoïc GV giới thiệu như sgk: Khi đặt vật rắn lên mặt I. Sự tồn tại của áp suất trong lòng chất baøn…? loûng. Hoạt đông 1: Tìm hiểu áp suất chất lỏng lên đáy bình và thành bình ( 10 phút) * Thí nghieäm1: * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được tác dụng của áp suất chất lỏng lên đáy bình và thành bình - KN: Laøm thí nghieäm ruùt ra nhaän xeùt - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp 1/ Sự tồn tại của áp suất trong lòng chất lỏng. TN1: Yêu càu HS nghiên cứu sgk cho biết TN C1: Caùc maøng cao su bò bieán daïng, ñieàu doù gồm có dụng cụ nào? (1 bình trụ có đáy C và các chứng tỏ chất lỏnggây ra áp lên đáy bình và lỗ A, B ở thành bình được bịt bằng 1 màng cao su thành bình. moûng)_ HS nhaän duïng cuï TN Hãy dự đoán hiện tượng gì xảy rakhi ta đỗ nước vào bình? C2: Khoâng. Chaát loûng gaây ra aùp suaát theo ( Dự đóan: - Không có hiện tượng gì xảy ra. mọi phương. - Maøng cao su phình to leân ) Yeâu caàu HS laøm TN kieåm tra theo nhoùm * Thí nghieäm 2 Qua TN yeâu caàu HS neâu keát quaû: Maøng cao su bị phồng lên® Máng cao su bị biến dạng chứng toû ñieàu gì? C1: Caùc maøng cao su bò bieán daïng, ñieàu doù.

(46) chứng tỏ chất lỏnggây ra áp lên đáy bình và thành bình. ?Coù phaûi chaát loûng chæ taùc duïng aùp suaát leân bình theo 1 phöông nhö chaát raén khoâng? C2: Khoâng. Chaát loûng gaây ra aùp suaát theo moïi phöông. Hoạt động 2: Tìm hiểu về áp suất chất lỏng taùc duïng leân caùc vaät trong loøng noù( 10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được tác dụng của áp suất chất lỏng C3: Chất lỏng gây ra áp suất theo mọi phương lên các vật ở trong lòng nó leân caùc vaät trong loøng noù - KN: Laøm thí nghieäm vaø ruùt ra nhaän xeùt C4: Chaát loûng khoâng chæ gaây ra aùp suaát leân - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp TN2 : Chất lỏng gây ra áp suất theo mọi phươnh thành bình, mà lên cả đáy bình và các vật ở lieäu noù coù gaây ra aùp suaát trong loøng noù khoâng? trong loøng chaát loûng Yeâu caàu HS tham khaûo sgk _ TN goàm coù duïng Keát luaän cụ nào? GV giới thiệu dụng cụ TN gồm có bình Chaát loûng gaây aùp suaát theo moïi phöông leân trụ thuỷ tinh có đĩa D tách rời dùng làm đáy đáy bình, thành bình và các vật ở trong lòng Quan sát hình 8.4: Khi sâu vào trong nước rồi nó. buông tay kéo sợi dây ra, dự đoán đĩa D như thế nào? (dự đoán: Đĩa D rời khỏi ống; Đĩa không rời khỏi đáy ống) Yeâu caàu HS laøm TN kieåm tra baùo caùo keát quaû ( Kết quả: đĩa D không rời khỏi đáy ống) Từ kết quả TN chứng tỏ điều gì? C3: Chaát loûng gaây ra aùp suaát theo moïi phöông lên các vật ở trong lòng nó Từ 2 TN trên hãy điền hoàn chỉnh kết luận C4 C4: Chaát loûng khoâng chæ gaây ra aùp suaát leân thành bình, mà lên cả đáy bình và các vật ở trongloøng chaát loûng®Vaäy II. Công thức tính áp suất chất lỏng. * Giáo dục môi trường: sử dụng chất nổ đánh Ta coù: bắt cá sẽ gây ra một áp suất lớn,áp suất này F truyền đi theo mọi phương tác động đến các sinh p= S (1) vật sống trong đó.dưới tác dụng của áp suất này haàu heát caùc sinh vaät bò cheát gaây oâ nhieãm moâi Giả sử có một khối chất lỏng hình trụ trường sinh thái. Do đó không nên đánh bắt cá _ Diện tích đáy: S baèng phöông phaùp naøy. _ Chieàu cao : h Hoạt động 3: Xây công thức tính áp suất chất loûng( 10phút) Trọng lượng P= d. V * MUÏC TIEÂU: Maø V= S.h - KT: Nắm được công thức tính áp suất chất Vaäy: P= d.S.h loûng.

(47) - KN: Xây dựng được công thức tính áp suất chaát loûng - TÑ: Caån thaän, chính xaùc Yêu cầu HS nhắc lại công thức tính áp suất F chaát raén? (p = S ). (1) Để xây dựng công thức tính áp suất chất lỏng. F ta dựa vào công thức: p = S. Giả sử có một khối chất lỏng hình trụ _ Diện tích đáy: S _ Chieàu cao : h Hãy tính trọng lượng của khối chất lỏng? ( P = Thể tích(V) . Trọng lượng riêng(d) maø : Theå tích hình truï: V = ? ( V = S.h ) Vaäy: P = S . h . d Trọng lượng P và lực F có bằng nhau không? ( Có P = F Trọng lượng chính là áp lực) ÞP=F=S.h.d thay vaøo (1). Trọng lượng chính là áp lực P=F ÞP=F=S.h.d. thay vaøo (1). S .h.d Vaäy: p = S = h.d. Công thức tính áp suất chất lỏng: p=h.d Trong đó: h : Độ sâu từ điểm tính áp suất tới mặt thoáng chất lỏng (m) d: Trọng Lượng riêng của chất lỏng(N/m2) 2 p: Aùp suaát chaát loûng (N/ m ; Pa). III. Vaän duïng: C6: Khi lặn sâu xuống biển người thợ lặn S .h.d phải mặc bộ quần áo nặng nề lặn, chịu được Vaäy: p = S = h.d áp suất lớn (hàng nghìn N/m2). Vì khi lặn dưới Löu yù: lòng biển, áp suất do nước biển gây ra rất lớn Dù chất lỏng là hình trụ hay bất kì hình dạng (đến hàng nghìn N/m2). Người thợ lặn nếu naøo khaùc khoâng maëc aùo laën seõ khoâng theå chòu noåi aùp thì aùp suaát chaát loûng chæ phuï thuoäc vaøo 2 yeáu toá: suaát naøy. Chiều cao của cột chất lỏng tính từ điểm đang xét C7: lên mặt thoáng và trọng lượng riêng của chất lỏng Toùm taét Giaûi * Giaùo vieân löu yù cho hoïc sinh:trong cuøng moät h1 = 1,2m Áp suất của nước ở đáy chất lỏng đứng yên , áp suất tại mọi điểm trên h2 = 0,4m thuøng laø: 2 cùng một mặt phẳng nằm ngang có độ lớn bằng p1 = ? p1 = d.h1 = 12 000(N/ m ) nhau p2 = ? Áp suất của nước lên 1 3 Hoạt động 4: Vận dụng. ( 7 phút) d = 10.000N/ m điểm cách đáy thùng 0,4m * MUÏC TIEÂU: P2 = d.h2 = 10 000(1,2- 0,4) 2 - KT: Giải được các bài tập vận dụng = 8 000(N/ m ) Đáp 2 - KN: Vận dụng kiến thức giải bài tập soá: p1 = 12 000N/ m - TĐ: Cẩn thận, chính xác, trung thực 2 p2 = 8 000N/ m Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C6, C7 * Giáo dục hướng nghiệp: liên hệ với nghề thợ lặn về kĩ năng và yêu cầu về sức khỏe. 4.4 Tổng kết: _ Chất lỏng chứa trong bình thì gây áp suất lên những vật nào?.

(48) (Chất lỏng chứa trong bình gây áp suất theo mọi phương lên đáy bình, thành bình và các vật ở trong lòng nó. ) _ Nêu công thức tính áp suất chất lỏng. Nêu ý nghĩa của mỗi đại lượng có trong công thức ( p = h. d p : Aùp suaát chaát loûng. h : Độ sâu tính từ điểm tính áp suất đến mặt thoáng chất lỏng. d : Trọng lượng riêng của chất lỏng. ) 4.5 . Hướng dẫn học tập : * Bài cũ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh các câu C _ Làm BT về áp suất chất lỏng ở bài 8 _ Đọc phần: “ Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Xem trước phần: “ Bình thông nhau- Máy nén thuỷ lực”, lưu ý học sinh phần máy nén thuỷ lực trong phần có thể em chưa biết 5. PHỤ LỤC: - nghiên cứu sách giáo viên , sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ năng, tài liệu điều chỉnh nội dung dạy học.

(49) Tuaàn 11-tieát 11 Ngaøydaïy: 24/10/2012. BÌNH THÔNG NHAU-MÁY NÉN THUỶ LỰC. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: - HS biết: Mô tả được cấu tạo và hoạt động của bình thông nhau - HS hiểu: Nêu được các mặt thoáng trong bình thông nhau chứa một loại chất lỏng đứng yên thì ở cùng một độ cao 1.2.Kyõ naêng: - HS thực hiện được:Mô tả được cấu tạo của máy nén thủy lực và nêu được nguyên tắc hoạt động của máy này là truyền nguyên vẹn độ tăng áp suất tới mọi nơi trong chất lỏng. - HS thực hiện thành thạo:Vận dụng các công thức tính áp suất để giải thích hoạt động của máy nén thuỷ lực 1.3.Thái độ: - Thoùi quen: Nghieâm tuùc say meâ hoïc taäp boä moân. - Tính cách : Linh hoạt trong giải thích hiện tượng 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP:. +Bình thoâng nhau + Máy nén thuỷ lực. +Vaän duïng. 3.CHUAÅN BÒ:. 3.1 GV: Một bình thông nhau (1 ống thẳng, 1 ống nhựa mềm, 1 giá nhựa) , tranh về máy nén thuỷ lực hình 8.9/SGK 3.2 HS: chuẩn bị bài: “ Bình thông nhau - Máy nén thuỷ lực”. +Bình thoâng nhau + Máy nén thuỷ lực +Vaän duïng 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2.Kieåm tra mieäng: Noäi dung baøi kieåm tra Đáp án _ Biểu điểm ? Chất lỏng chứa trong bình thì gây áp suất lên Chất lỏng chứa trong bình gây áp suất theo những vật nào?(5đ) mọi phương lên đáy bình, thành bình và các vật ? Nêu công thức tính áp suất chất lỏng. Nêu ý ở trong lòng nó.(5đ) nghĩa của mỗi đại lượng có trong công thức ? Công thức tính áp suất chất lỏng: (5ñ) p=h.d.

(50) Trong đó: h : Độ sâu từ điểm tính áp suất tới mặt thoáng chaát loûng (m) d: Trọng Lượng riêng của chất lỏng(N/m2) 2 p: Aùp suaát chaát loûng (N/ m ; Pa)(5ñ) 4.3 Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy, trò *Tổ chức tình huống học tập Vận dụng kiến thức về áp suất chất lỏng để nghiên cứu về bình thông nhau- máy nén thuỷ lực Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên tắc bình thoâng nhau (15 phuùt) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được nguyên tắc bình thông nhau - KN: Làm được thí nghiệm bình thông nhau vaø ruùt ra nhaän xeùt - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp _ Giới thịêu cấu tạo bình thông nhau: Gồm có 2 nhánh được nối thông với nhau Yêu cầu HS nghiên cứu sgk, quan sát hình 8.6 rồi dự đoán kết quả C5 ( Dự đoán: Trạng thái 3… ) Yêu cầu HS quan sát TN , tìm từ thích hợp hoàn chỉnh kết luận Kết lụân: Trong bình thông nhau chứa cùng một chất lỏng đứng yên, các mực chất lỏng ở các nhánh khác luôn luôn ở cùng một độ cao ( Giải thích dự đoán: Vì khi chất lỏng đứng yên, áp suất tại những điểm A, B (cùng nằm trên một đường thẳng) phải bằng nhau Do đó hai cột chất lỏng ở trên A và B phải có cùng độ cao ) Từ đó yêu cầu HS nêu nguyên tắc của bình thoângnhau Hoạt động 2: Tìm hiểu máy nén thuỷ lực(10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được cấu tạo và hoạt động của máy nén thuỷ lực - KN: Phân tích được nguyên tắc hoạt động của máy nén thuỷ lực. Noäi dung baøi hoïc. III. Bình thoâng nhau:. Keát luaän Trong bình thông nhau, chứa cùng một chất lỏng đứng yên, các mặt thoáng của chất lỏng ở các nhánh khác nhau đều ở cùng một độ cao. IV. Máy nén thuỷ lực: 1. Caáu taïo: Gồm hai xilanh, một nhỏ, một to được nối thông với nhau, bên trong có chứa chất lỏng , thường là dầu, mỗi xilanh được đậy bởi pittoâng. 2. Hoạt động Nguyên tắc hoạt động của máy nén thuỷ lực là áp suất đượcø truyền nguyên vẹn tới mọi nơi.

(51) trong chaát loûng. - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp * Giaùo vieân yeâu caàu hoïc sinh quan saùt tranh "Máy thuỷ lực"-yêu cầu học sinh mô tả cấu tạo của máy nén thủy lực V. Vaän duïng -Hoïc sinh moâ taû caáu taïo, giaùo vieân nhaän xeùt C8: Trong 2 ấm vẽ ở hình 8.7 sgk ấm có vòi ? Nêu nguyên tắc hoạt động của máy nén cao hơn thì đựng được nhiều nước hơn. Vì ấm thủy lực? và vòi là bình thông nhau nên mực nước trong -hS trả lời , giáo viên nhận xét ấm và vòi luôn luôn có cùng độï cao * Giáo viên hướng dẫn học sinh giải thích C9: Nguyeân taéc cuûa thieát bò laø uùng duïng nguyên tắc hoạt động của máy dùng chất ỏng nguyên tắc bình thông: Một nhánh làm bằng hình 8.9/SGK chất liệu trong suốt (hình 8.8) mực chất lỏng Hoạt động 3: Vận dụng. (10 phút) trong bình kín (A) luôn luôn bằng mực chất lỏng mà ta nhìn thấy ở phần trong suốt (B). * MUÏC TIEÂU: Thiết bị này gọi là ống đo mực chất lỏng. - KT: Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng được kiến thức để giải bài taäp - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C8, C9 Hoïc sinh nhaän xeùt Giaùo vieân nhaän xeùt 4.4 Toång keát: _ Phaùt bieåu nguyeân taéc bình thoâng nhau. (Trong bình thông nhau chứa cùng chất lỏng đứng yên, các mặt thoáng của chất lỏng ở các nhánh khác nhau đều ở cùng một độ cao.) - Nêu hoạt động của máy nén thuỷ lực? (Nguyên tắc hoạt động của máy nén thuỷ lực là áp suất đượcø truyền nguyên vẹn tới mọi nơi trong chaát loûng.) 4.5 . Hướng dẫn học tập: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh các câu C _ Làm BT 8.1 đến 8.6/13, 14 SBT _ Xem trước bài: “ Aùp suất khí quyển” + Sự tồn tại của áp suất khí quyển + Độ lớn của áp suất khí quyển + Baøi taäp vaän duïng 5. PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mối phương pháp, chuẩn kiến thức kó naêng, taøi lieäu ñieàu chænh noäi dung daïy hoïc.

(52) Tuaàn 12-tieát 12 Ngaøy daïy:31/10/2012. AÙP SUAÁT KHÍ QUYEÅN. 1. MUÏC TIEÂU:. 1.1. Kiến thức: - HS biết: Mô tả được hiện tượng chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyển - HS hiểu : Hiểu được sự tồn tại của áp suất khí quyển 1.2. Kyõ naêng: - HS thực hiện được:Rèn kỹ năng quan sát hiện tượng thí nghịêm - HS thực hiện thành thạo: Giải thích các hiện tượng chứng tỏ sự tồn tại của áp suất khí quyeån 1.3 . Thái độ: - Thoùi quen: Say meâ hoïc taäp boä moân - Tính cách: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường: Áp suất tăng gây ra các áp lực làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người,để bảo vệ sức khỏe cần tránh thay đổi áp suất đột ngột, nơi có áp suất quá cao hoặc quá thấp cần mang theo bình oxi. - Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: + Sự tồn tại của áp suất khí quyển + Baøi taäp vaän duïng 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Chuẩn bị ĐDDH: Ống thuỷ tinh (thẳng, hở 2 đầu, đường kính 2- 3mm, dài 20cm ) cốc đựng nước pha màu 3.2.HS: Chuaån bò baøi:Aùp suaát khí quyeån + Sự tồn tại của áp suất khí quyển + Baøi taäp vaän duïng 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................ 4.2. Kieåm tra mieäng: Câu 1:Nêu kết luận của bình thông nhau ? Trình bày cấu tạo của máy thuỷ lực ? (8 đ) * Trả lời: -Trong bình thông nhau, chứa cùng một chất lỏng đứng yên, các mặt thoáng của chất lỏng ở các nhánh khác nhau đều ở cùng một độ cao - Cấu tạo của máy thuỷ lực: Gồm hai xilanh, một nhỏ, một to được nối thông với nhau, bên trong có chứa chất lỏng , thường là dầu, mỗi xilanh được đậy bởi pittông Câu 2: Qua nghiên cứu bài mới em hãy cho biết áp suất khí quyển tác dụng theo một phöông hay theo moïi phöông ?( 2 ñ) * Trả lời:Áp suất khí quyển tác dụng theo mọi phương..

(53) 4.3-Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Noäi dung baøi daïy *Tổ chức tình huống học tập. GV làm thí nghiệm: Một cốc nước đầy được đậy kín bằng một tờ giấy không thấm nước khi loan ngược hiện tượng gì xảy ra? (hoặc nước có chảy ra ngoài không?) vì sao lại có hiện tượng nước không chảy ra ngoài? Để trả lời câu hỏi này, chúng ta cùng nghiên cứu bài. AÙP SUAÁT KHÍ QUYEÅN Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự tồn tại của áp suất khí I. Sự tồn tại của áp suất khí quyển: quyeån.(25 phuùt) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được sự tồn tại của áp suất khí quyển - KN: Giải thích được các hiện tượng về sự tồn tại của aùp suaát khí quyeån - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Xung quanh ta có không khí, lớp không khí dày đặc bao bọc Trái Đất gọi là khí quyển. Con người và mọi sinh vật khác trên mặt đất đều đang sống “dưới đáy” của “đại dương không khí” khổng lồ. Không khí cũng có trọng lượng nên trái đất và mọi 1.Thí nghieâm 1: vật trên trái đất đều chịu áp suất của lớp không khí bao quanh Trái Đất. Aùp suất này được gọi là áp suất khí quyển. Có vô số hiện tượng chứng tỏ sự tồn tại cuûa cuûa aùp suaát khí quyeån vaø aùp suaát naøy taùc duïng theo moïi phöông TN1: Yêu cầu HS quan sát TN1: Hút bớt không khí trong vỏ hộp đựng sửa bằng giấy (bọc nhựa) ta thấy voû hoäp nhö theá naøo? (Voû hoäp bò beïp theo nhieàu phía). Haõy giaûi thích taïi sao?_ C1 C1: Khi hút bớt không khí trong vỏ hộpsửa thì áp suất không khí bên trong hộp sửa nhỏ hơn áp suất ở bên ngoài. Nên vỏ hộp chịu tác dụng của áp suất không khí từ ngoài vào, làm vỏ hộp bị bẹp theo mọi phía. TN2: Yeâu caàu HS quan saùt TN2 theo nhoùm thaûo luận trả lời C2, C3. _ Nước có chảy ra khỏi ống hay không? Tại sao? C2: Nước không chảy ra khỏi ống. Vì áp lực của không khí tác dụng vào nước từ dưới lớn hơn trọng lượng của cột nước ( áp lực của không khí bằng trọng lượng của cột nước cao 10,37m) Nếu bỏ ngón tay bịt đầu trên của ống ra thì xảy ra. C1: Khi hút bớt không khí trong vỏ hộpsửa thì áp suất không khí bên trong hộp sửa nhỏ hơn áp suất ở bên ngoài. Nên vỏ hộp chịu tác dụng của áp suất không khí từ ngoài vào, làm vỏ hộp bị bẹp theo mọi phía. 2.Thí nghieâm 2:. C2: Nước không chảy ra khỏi ống. Vì áp lực của không khí tác dụng vào nước từ dưới lớn hơn trọng lượng của cột nước. C3: Nước chảy ra khỏi ống. Vì khi bỏ ngón tay bịt đầu trên của ống thì không khí trong ống thông với khí quyển, áp suất khí trong ống cộng với áp suất cột nước.

(54) hiện tượng gì? Giải thích tại sao? trong ống lớùn hơn áp suất khí quyển. Vì vậy làm nước chảy từ trong ống ra C3: Nước chảy ra khỏi ống. Vì khi bỏ ngón tay bịt đầu trên của ống thì không khí trong ống thông với khí 3.Thí nghiêm 3: quyển, áp suất khí trong ống cộng với áp suất cột nước trong ống lớùn hơn áp suất khí quyển. Vì vậy làm nước chảy từ trong ống ra TN3: Yêu cầu Hs tham khảo TN3 sgk trả lời câu hỏi: Khi huùt heát khoâng khí trong quaû caàu thì aùp suaát không khí bên trong quả cầu như thế nào với áp suất bên ngoài quả cầu? (Aùp suất bên trong quả cầu nhỏ hơn áp suất bên ngoài quả cầu) Từ đó yêu cầu HS trả lời câu C4 C4: Vì khi huùt heát khoâng khí trong quaû caàu ra thì aùp suất trong quả cầu bằng 0. Trong khi đó vỏ quả cầu chịu áp suất khí quyển từ mọi phía làm 2 nữa quả cầu bị ép chặt với nhau ** Qua 3 TN trên chứng tỏ cho ta biết điều gì?. C4: Vì khi huùt heát khoâng khí trong quaû caàu ra thì aùp suaát trong quaû caàu baèng 0. Trong khi đó vỏ quả cầu chịu áp suất khí quyển từ mọi phía làm 2 nữa quả cầu bị ép chặt với nhau * Keát luaän: Trái Đất và mọi vật trên Trái Đất đều chòu taùc duïng cuûa aùp suaát khí quyeån theo moïi phöông. II. Vaän duïng:. Hoạt đông 2: Vận dụng(10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng được kiến thức để giải bài tập - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp *Giáo dục môi trường:Áp suất tăng gây ra các áp lực làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người,để bảo vệ sức khỏe cần tránh thay đổi áp suất đột ngột, nơi có áp suất quá cao hoặc quá thấp cần mang theo bình oxi. - Yêu cầu HS vận dụng kiến thức trả lời C8, C9,,C12. * Giáo dục hướng nghiệp:liên hệ với nghề nhảy dù trong quân đội và thể thao, trong công việc chế tạo và điều khiển máy bay ở ngành hàng không. * Giáo viên mở rộng cho học sinh :Càng lên cao ,áp. C8 Vì có áp suất khí quyển lớn áp suất bên trong cốc (cột nước) nên giữ cho nước không bị rơi ra ngoài. C9 Bẻ một đầu ống thuốc, thuốc không chảy ra được, nếu bẻ cả 2 đầu ống, thuốc chaûy ra deã daøng. _ Bình pha trà thường có lỗ nhỏ trên nắp để thông với khí quyển như thế rót nước được dễ hơn C12: Vì độ cao của lớp khí quyển khoâng theå xaùc ñònh chính xaùc vaø troïng lượng của không khí cũng thay đổi theo độ cao..

(55) suaát khí quyeån caøng giaûm vaø caøng xuoáng saâu thì aùp suaát khí quyeån caøng taêng. 4.4. Toång keát: _ Nêu sự tồn tại của áp suất khí quyển? Trái Đất và mọi vật trên Trái Đất đều chịu tác dụng của áp suất khí quyển theo mọi phöông. - Giáo viên vận dụng yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi: Vì sao khi xuống một chiếc giếng khoan sâu không có nước ta vẫn bị tức ngực? -HS: Vì caøng leân cao thì aùp suaát khí quyeån caøng giaûm vaø caøng xuoáng saâu thì aùp suaát khí quyeån càng tăng nên khi xuống một chiếc giếng sâu ta vẫn bị tức ngực. 4.5. Hướng dẫn học tập: * BaØi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh các câu hỏi trong SGK _ Laøm BT trong SBT _ Đọc phần: “ Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Chuẩn bị bài:Lực đẩy Ac-si-met + Taùc duïng cuûa chaát loûng leân vaät nhuùng chìm trong noù + Độ lớn của lực đẩy Ac-si-mét + Baøi taäp vaän dung 5-PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mối phương pháp, chuẩn kiến thức kó naêng, taøi lieäu ñieàu chænh noäi dung daïy hoïc.

(56) Tuaàn 13-tieát 13 Ngaøy daïy:7/11/2012. LỰC ĐẨY ACSIMÉT. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: - HS biết: Mô tả được hiện tượng về sự tồn tại của lực đẩy Ac-si-met - HS hiểu: Hiểu được sự tồn tại của lực đẩy Ac-si -met 1.2.Kyõ naêng: - HS thực hiện được: Vận dụng được công thức tính lực đẩy Acsimet FA = d . V để giải các bài tập. - HS thực hiện thành thạo: Tiến hành được thí nghiệm để nghiệm lại lực đẩy Ac-si-met 1.3.Thái độ: - Thoùi quen: Reøn tính saùng taïo, caån thaän. - Tính cách: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường: tại các khu du lịch không nên dùng tàu thủy lưu thông hành khách trên sông vì chúng thải ra nhiều khí gây hiệu ứng nhà kính .nên sử dụng tàu thủy dùng nguồn năng lượng sạch (năng lượng gió) 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: Độ lớn của lực đẩy Acsimet 3. CHUAÅN BÒ: 3.1-GV: Chuẩn bị ĐDDH:Chậu đựng nước, lực kế, quả nặng, giá treo, cốc nhựa, bình tràn, khaên lau khoâ, buùt daï, baûng so saùnh keát quaû thí nghieäm hình 10.2, hình 10.3 3.2 HS: Chuẩn bị bài:Lực đẩy Ac-si-met + Taùc duïng cuûa chaát loûng leân vaät nhuùng chìm trong noù + Độ lớn của lực đẩy Ac-si-mét + Baøi taäp vaän dung 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................... 4.2. Kieåm tra mieäng: _ Nêu sự tồn tại của áp suất khí quyển?(4đ) Trái Đất và mọi sinh vật trên Trái Đất đều chịu tác dụng của áp suất khí quyển theo mọi phöông. _ Nêu độ lớn của áp suất khí quyển?(4đ) Áp suất của khí quyển bằng áp suất của đáy cột thuỷ ngân _ Qua nghiên cứu bài mới hãy cho biết lực đẩy Ac-si -met có chiều như thế nào ?(2đ).

(57) Lực đẩy Ac-si -met có chiều từ dưới lên trên. 4.3 Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Noäi dung baøi hoïc * Tổ chức tình huống học tập. Trong cuoäc soáng haøng ngaøy ta thaáy, khi keùo gaøu nước trong không khí như thế nàokhi kéo gàu nước còn ngập dưới nước?( Gàu nước còn ngập dưới nước nhẹ hơn khi kéo gàu nước trong không khí). Hay là nhấn chìm miếng gỗ xuống nước thả tay ra, ta thấy hiện tượng gì xảy ra?( Miếng gỗ nổi lên) Tại sao có hiện tượng đó?( Chất lỏng tác dụng một lực đẩy lênvật nhúng trong nó)® Đó chính là lực đẩy Acsimét. I. Taùc duïng cuûa chaát loûng leân Hoạt động 1: Tìm hiểu tác dụng của chất lỏng lên vật nhúng chìm trong nó. vaät nhuùng chìm trong noù. * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được khái niệm về lực đẩy Ac-si-met - KN: Reøn kó naêng laøm thí nghieäm ruùt ra nhaän xeùt - TĐ: Cẩn thận , trung thực Thí nghieäm: Yêu cầu HS đọc C1 _ Quan sát hình 10.2, nêu dự đoán so sánh P1 và P ( HS dự đoán thí nghiệm 1 hình 10. 2: P1 < P P1 = P) Yêu cầu HS làm TN nhóm kiểm tra với các dụng cụ: bộ giá đỡ, lực kế, quả nặng, cốc đựng nước _ HS quan sát trả lời kết quả vào bảng: Nhoù P (N) P1(N) So saùnh P vaø P1 m 1 2 3 4 Qua kết quả TN ta rút ra được nhận xét gì?(Khi nhúng chìm 1 vật vào chất lỏng, chất lỏng đã tác dụng 1 lực lên vật, nâng vật lên). Từ nhận xét của thí nghiệm hãy trả lời C1: C1: P1 < P Chứng tỏ chátt lỏng đã tác dụng vào vật nặng 1 lực đẩy hướng từ dưới lên. Hãy nêu đặc điểm của lực này? ( lực đã tác dụng leân vaät nhuùng trong chaát loûng ?) ( Lực này có đặc điểm: _ Ñieåm ñaët vaøo vaät..

(58) _ Cường độ = Độ lớn trọng lượng của chất lỏng bò vaät chieám choã . _ Phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên ) Yêu cầu HS điền hoàn chỉnh C2: Keát luaän: Moät vaät nhuùng trong chaát loûng taùc duïng một lực đẩy hướng từ dưới lên trên theo phương thẳng đứng. Vaäy : Moät vaät nhuùng trong chaát loûng coù taùc duïng (đặc điểm) gì? ® Lực này gọi là lực đẩy Acsimet. Hoạt động 2: Tìm hiểu về độ lớn của lực đẩy Acsimet. * MUÏC TIEÂU: - KT:Nắm được công thức tính độ lớn của lực đẩy Ac-si-meùt - KN:Dự đoán và làm thí nghiệm kiểm tra - TĐ:Trung thực, cẩn thận 1) Dự đoán: Ta đã biết một vật nhúng vào chất lỏng thì bị chất lỏng đẩy lên một lực, ngoài yếu tố điểm đặt, phương chiều còn yếu tố rất quan trọng đó là độ lớn của lực. Độ lớn của lực này có đo được không? Làm cách nào để đo. Hãy đưa ra 1 dự đoán về độ của lực. ( Dự đoán: Độ lớn của lực bằng trọng lượng của vật;- Độ lớn của lực phụ thuộc vào lượng chất lỏng trong bình ). Như ta đã biết lực này do nhà bác học Acsimet tìm ra. Vậy ông đã dự đoán độ lớn của lực này như thế nào? (Acsimet dự đoán độ lớn của lực đẩy lên vật(FA ) nhúng trong chất lỏng có độ lớn bằng trọng lượng phaàn chaát loûng bò vaät chieám choã. Chúng ta cùng tiến hành thí nghiệm kiểm tra dự đóan của Acsimet( Bộ giá đỡ, lực kế, quả nặng, cốc đựng nước, mốc treo, khối nhôm, bình tràn…) 2) Thí nghieäm kieåm tra: Yêu cầu HS thảo luận cách thực hiện thí nghiệm kieåm tra hình 10.3a, b, c _ HS tieán haønh thí nghieäm theo từng bước và ghi kết quả kiểm tra vào bảng: Nhoù Hình a Hình b Hình c So saùnh P vaø P’ m P1 P2 P3 1 2 3 4. Moät vaät nhuùng vaøo chaát loûng bò chất lỏng đẩy thẳng đứng từ dưới lên với lực có đôï lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng mà vật chiếm chỗ. Lực này gọi là lực đẩy Acsimet. II. Độ lớn của lực đẩy Acsimet 1) Dự đoán:. 2) Thí nghieäm kieåm tra:.

(59) Học sinh lần lượt tiến hành thí nghiệm theo các bước: Bước 1: Hình 10.3a treo cốc A chưa đựng nước vào vật nặng vào lực kế. Lực kế chỉ giá trị P1 . Quan sát giaù trò P1 = ? Bước 2: Hình 10.3b _ Nhúng vật nặng vào bình tràn đựng đầy nước, nước từ bình tràn chảy vào cốc B.Lực keá chæ giaù trò P . Quan saùt giaù trò P2 = ? Bước 3: Hình 10.3c _ Đổ nước từ cốc B vào cốc A. Lực kế chỉ giá trị P . Quan sát giá trị P3 = ? Dựa vào bảng kết quả trả lời C3: Ta thấy khi nhúng chìm vật nặng vào bình tràn, nước từ trong bình tràn ra, thể tích của phần nước tràn chính là thể tích cuûa vaät. Vậy nhúng trong nước bị nước tác dụng lựcđẩy từ dưới lên trên. Do đó số chỉ của lực kế lúc này là: P2 = P1 _ FA < P1 Trong đó: P1 là trọng lượng của vật FA là lực đẩy Acsimét. Khi đổ nước từ bình B vào bình A, lực kế chỉ giá trị P3 , ta thấy P1 = P3. Điều đó chứng to ûlực đẩy Acsimet có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. Vậy dự đoán của Acsimet về độ lớn của lực đẩy Acsimet là đúng. Vậy: LựÏc đẩy Acsimet có độ lớn là bao nhiêu? (Lực đẩy Acsimet có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ® Lực này gọi là lực đẩy Acsimet. 3) Công thức tính độ lớn của lực đẩy Acsimet. Yêu cầu HS nghiên cứu sgk nêu công thức tính lực đẩy Acsimet: FA = ? Nêu tên và đơn vị tính của từng đại lượng có trong công thức Lực đẩy Acsimet ( FA ) phụ thuộc vào yếu tố nào? ]Hoạt động 3: Vận dụng * MUÏC TIEÂU: - KT: Giải được các dạng bài tập về lực đẩy Ac-si -meùt - KN: Vận dụng kiến thức để giải bài tập - TĐ:Trung thực , tỉ mỉ. -Gv, HS thảo luận trả lời C4 , C5 ,C6 , C7. 3) Công thức tính độ lớn của lực đẩy Acsimet Công thức tính lực đẩy Acsimet: FA = d . V Trong đó: FA : Lực đẩy Acsimet (N) d: Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3 ) V: Theå tích phaàn chaát loûng bò vaät chieám choã. III. Vaän duïng: C4: Khi kéo gàu nước lúc ngập trong nước nhẹ hơn khi kéo trong không khí. Vì gàu nước chìm trong nước bị nước tác dụng một lực đẩy Acsimet hướng từ dưới lên, lực này có độ lớn bằng trọng lượng phần nước bị gaøu chieám choã. C5: Hai thoûi nhoâm vaø theùp chòu taùc dụng của lực đẩy Acsimet có độ lớn bằng nhau. Vì lực đẩy Acsimet chỉ phụ thuộc vào trọng lượng riêng của nước va øthể tích của phần nước bị mỗi thỏi chieám choã..

(60) C6: Thỏi đồng nhúng trong nước chịu lực đẩy Acsimet lớn hơn lực đẩy thỏi đồng nhúng trong dầu. Vì mặc dù caû 2 thoûi cuøng chieám moät theå tích nhö nhau, nhưng trọng lượng riêng của nước lớn hơn trọng lượng riêng của dầu. C7: Bước 1: Dùng cân để cân một vật nặng nhỏ không thấm nước treo dưới cốc A đătë trên đĩa cân _ Khối lượng vật và cốc (đĩa bên trái) bằng trọng lượng của các quả cân (bên phaûi). Bước 2: Vật vẫn treo trên cân được nhúng vào 1 bình tràn B chứa đầy nước, khi đó 1 phần nước trong *Giáo dục môi trường:tại các khu du lịch không nên bình tràn chảy ra cốc C và cân lệch về duøng taøu thuûy löu thoâng haønh khaùch treân soâng vì phía caùc quaû caân. chúng thải ra nhiều khí gây hiệu ứng nhà kính .nên sử Bước 3: Vật trong bình tràn, đổ dụng tàu thủy dùng nguồn năng lượng sạch(năng nứơc từ cốc C vào cốc A trên đĩa cân lượng gió) ta thấy cân trở lại cân bằng. Kết luận: Lực đẩy Acsimet có độ lớn bằng trọng lượng của phần nước bò vaät chieám choã. 4.4. Toång keát: _ Moät vaät nhuùng trong chaát loûng coù ñaëc ñieåm gì? +Một vật nhúng trong chất lỏng bị chất lỏng đẩy thẳng đứng từ dưới lên trên có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng mà vật chiếm chỗ. _ Lực đẩy Acsimet ( FA ) phụ thuộc vào yếu tố nào? +phụ thuộc vào trọng lượng riêng của chất lỏng và thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm choã. Vận dụng lần lượt trả lời câu C4, C5, C6. 4.5. Hướng dẫn học tập : * Baøi cuõ: - Hoïc thuoäc baøi. - Hoàn chỉnh các câu C1 đến C7. - Làm bài tập 10.1 đến 10.6/16/SBT - Đọc phần:” Có thể em chưa biết” * Bài mới: - Chuẩn bị bài: Thực hành:Nghiệm lại lực đẩy Ac-si-mét +Nghiên cức trước nội dung thực hành +Vieát saün maãu baùo caùo 5. PHUÏ LUÏC:.

(61) - Nghiên cứu sách giáo viên , sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kó naêng. Tuaàn 14-tieát 14 Ngaøy daïy:14/11/2012. Thực hành: NGHIỆM LẠI LỰC ĐẨY ACSIMET. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1 .Kiến thức: - HS biết:Viết được công thức tính độ lớn lực đẩy Acsimet và đơn vị đo các đại lượng trong công thức. - HS hiểu: Tập đề xuất phương án thí nghiệm trên cơ sở dụng cụ đã có. 1.2.Kyõ naêng: - HS thực hiện được: Làm được thí nghiệm nghiệm lại lực đẩy Ac-si-met - HS thực hiện thành thạo: Sử dụng được lực kế, bình chia độ… để làm thí nghiệm nghiệm lại lực đẩy Acsimet. 1.3.Thái độ: - Thói quen: Hứng thú say mê học tập bộ môn.rèn tính cẩn thận, trung thực… - Tính cách : Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: _Thí nghiệm kiểm chứng độ lớn của lực đẩy Ac -si –Mét 3.CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Chuẩn bị ĐDDH: Lực kế, quả nặng(khối nhôm) có thể tích khoảng 50cm3, một bình chia độ,giá đõ, một khăn lau 3.2 HS: Chuẩn bị bài: Thực hành:Nghiệm lại lực đẩy Ac-si-mét +Nghiên cức trước nội dung thực hành +Vieát saün maãu baùo caùo 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng : 2ñ :_ Nêu đặc điểm của lực đẩy Acsimet _ Sửa BT 10.1; 10.2; 10.3/16 8ñ _ Một vật nhúng vào chất lỏng bị bị chất lỏng đẩy thẳng đứng từ dưới lên với lực có độ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng mà vật chiếm chỗ + Sửa BT 10.1/16/SBT B. Trọng lượng riêng của chất lỏng và thể tích của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ + Sửa BT 10.2 /16/SBT B.Quả hai , vì nó lớn nhất.

(62) + Sửa BT10.3/16/SBT Ba vật làm bằng ba chất khác nhau :đồng, sắt, nhôm. Do đó khối lượng riêng của chúng khác nhau :Dđồng (8.800 kg/m3) lớn hơn Dsắt(78.000kg/m3) > Dnhôm (2700kg/m3) Vì khối lượng của m 3 vật bằng nhau nên vật nào có khối lượng riêng lớn hơn thì thể tích nhỏ (V = D ). Vậy: V đồng < V sắt < Vnhôm Do đó lực đẩy của nước tác dụng vào vật làm bằng nhôm là lớn nhất và lực đẩy của nước tác dụng vào vật làm bằng đồng là bé nhất. ) 4.3.Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Noäi dung baøi hoïc Hoạt động 1: Ôn lại kỹ năng đo trọng lượng (P) và theå tích (V) * MUÏC TIEÂU: - KT:Biết cách đo trọng lượng (P) và thể tích (V) - KN: Rèn kĩ năng đo và đọc kết quả - TÑ:Caån thaän ,tæ mæ. Yêu cầu HS nhắc lại quy tắc sử dụng _ Lực kế khi đo P của vật, cách đọc kết quả _ Cách đo V của vật bằng bình chia độ (hoặc bìnhtraøn) I. Nội dung thực hành Hoạt động 2: Chuẩn bị dụng cụ 1. Đo lực đẩy Acsimet. * MUÏC TIEÂU: - KT:Nắm được cách sử dụng các dụng cụ thí nghieäm - KN: Rèn kĩ năng đo và đọc kết quả - TĐ: Trung thực, tỉ mỉ. _ Giới thiệu dụng cụ _ GV phaân phoái duïng cuï thí nghieäm cho caùc nhoùm. 2 Đo trọng lượng của phần nước có Hoạt động 3: Xác định nhiệm vụ theå tích baèng theå tích cuûa vaät. * MUÏC TIEÂU: - KT:Nắm được mục tiêu của bài thực hành - KN:Laøm thí nghieäm vieát baùo caùo keát quaû - TĐ:Trung thực, tỉ mỉ. GV nêu mục tiêu của bài thực hành _ Đo lực đẩy Acsimet _ Đo trong lượng của phần nước có thể tích bằng theå tích cuûa vaät. Yêu cầu HS nêu công thức tính lực đẩy Acsimet (FA =d.V) Nêu tên các đại lượng có trong công thức. Yêu cầu HS nghiên cứu sgk làm thí nghiệm 3. So saùnh keát quaû ño P vaø FA . thực hành trả lời C1_ Ghi kết quả đo vào mẫu báo Nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän caùo:.

(63) C1: Xác định độ lớn lực đẩy Acsimet bằng công thức: FA = P – F Trong đó P: Trọng lượng của vật F: Hợp lực của trọng lựơng và lực đẩy Acsimet tác dụng lên vật khi vật chưa được nhúng chìm trong nước II. Thực hành: HS thực hành (3 lần) và ghi kết quả đo vào mẫu báo cáo thực hành. Tính giá trị trung bình của lực đẩy Acsimet(FA ) Yêu cầu HS nghiên cứu, làm thí nghiệm trả lời caâu C2, C3 C2: Thể tích (V) của vật được tính bằng thể tích của phần nước dâng lên trong bình khi nhúng vật chìm trong nước. V = V2 – V1 C3: Trọng lượng của phần nước bị vật chiếm chỗ được tính bằng công thức: PN = P2 – P1 HS ño 3 laàn vaø ghi keát quaû vaøo maãu baùo caùo. Tính giá trị trung bình trọng lượng phần ước bị vật chieám choã (P) Qua kết quả thực hành _ HS so sánh kết quả đo P vaø FA. Neâu nhaän vaø ruùt ra keát luaän ghi vaøo maãu báo cáo thực hành Qua kết quả thực hành HS nhận xét rút ra kết luận: Lực đẩy Acsimet (FA ) bằng trọng lượng phần nước bị vật chiếm chỗ. HS hoàn chỉnh mẫu báo cáo thực hành C4: Công thức tính lực đẩy Acsimet : FA = d.V Trong đó: d: Trọng lượng riêng của chất lỏng V: Theå tích cuûa phaàn chaát loûng bò vaät chieám choã C5: Muốn kiểm chứng độ lớn của lực đẩy Acsimet cần phải đo những đại lượng : a/ Độ lớn của lực đẩy Acsimet b/ Trọng lượng mà phần chất lỏng (nước) có theå tích baèng theå tích cuûa vaät *Giáo dục môi trường:giữ gìn vệ sinh sạch sẽ nơi thực hành. 4.4. Toång keát: _ Viết công thức tính lực đẩy Acsimet ? FA = d .V.

(64) _ Nêu tên các đại lượng và đơn vị tính có chung công thức ? FA: Lực đẩy Acsimet (N) d: trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3 ); V :thể tích của phần chất lỏng bị chiếm chỗ _ Lực đẩy Acsimet phụ thuộc vào yếu tố nào ? Lực đẩy Acsimet phụ thuộc vào trọng lượng riêng của chất lỏng và thể tích của phần chất lỏng bị vaät chieám choã. HS hoàn chỉnh phiếu thực hành GV thu báo cáo thực hành của học sinh và chấm điểm HS: thu dọn dụng cụ thực hành. Nhận xét thái độ học tập, ý thức học tập, tinh thần làm việc của nhóm 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _Ôn lại bài lực đẩy Acsimet. _ Laøm baøi taäp 10.a; 10.b; 10.c/51,52. * Bài mới: _ Xem. trứơc bài : “Sự nổi”. +Điều kiện để vật nổi, vật chìm +Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thóang của chất lỏng +Laøm baøi taäp vaân duïng 5-PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ naêng.

(65) Tuaàn 15-tieát 15 Ngaøy daïy:21/11/2012. SỰ NỔI. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: + Nêu được điều kiện nổi của vật. 1.2. Kyõ naêng: + Giải được các hiện tượng vật nổi thường gặp trong đời sống 1.3. Thái độ: + Nghieâm tuùc say meâ hoïc taäp boä moân. + Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường: Trong các hoạt động khai thác và vận chuyển dầu có thể làm rò rỉ dầu lửa. Vì dầu nhẹ hơn nước nên nổi trên mặt nước ngăn cản việc hòa tan ôxi vào nước vì vậy sinh vật không lấy được ôxi sẽ bị chết gây ô nhiễm môi trường + Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 2.NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: - Điều kiện để vật nổi, vật chìm, lơ lững 3.CHUAÅN BÒ: 3.1.GV:1Một cốc thuỷ tinh to đựng nước, , một miếng gỗ nhỏ, một ống nghiệm đựng cát (làm vật lơ lững) có nút đậy kín, bảng vẽ sẳn các hình trong sgk(hình 12.1; 12.2). 3.2.HS: _ Xem trứơc bài : “Sự nổi” +Điều kiện để vật nổi, vật chìm +Độ lớn của lực đẩy Ac-si-met khi vật nổi trên mặt thóang của chất lỏng +Laøm baøi taäp vaân duïng. 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................... 4.2. Kieåm tra mieäng : a) Lực đẩy Acsimet phụ thuộc vào yếu tố nào? 4đ -Lực đẩy Acsimet phụ thuộc vào trọng lượng riêng của chất lỏng và thể tích của phần chất loûng bò vaät chieám choã..

(66) b) Viết công thức tính lực đẩy Acsimet. Nêu tên và đơn vị tính của các đại lượng có trong công thức. 4đ -Công thức tính lực đẩy Acsimet: FA= d.V + Trong đó: FA : Lực đẩy Acsimet(N); d : Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3) V: theå tích cuûa phaàn chaát loûng bò vaät chieám choã(m3) c) qua quá trình soạn bài trước ở nhà, em hãy cho biết khi thả moat vật vào trong chất lỏng thì sẽ xảy ra những trường hợp nào? 2đ - xảy ra 3 trường hợp: vật nổi, vật chìm, vật lơ lửng trong chất lỏng HS làm VBT đầy đủ 4.3.Tieán trình: Hoạt động của thầy và trò *Tổ chức tình huống học tập. -hoc sinh đọc phần đầu bài Khi thả 1 viên bi gỗ và 1 viên bi sắt vào nước có hiện tượng gì xảy ra? ( Vieân bi goã noåi, vieân bi saét chìm) Giaûi thích vì sao vieân goã noåi,vieân bi saét chìm? (Phöông aùn giaûi thích: Vì vieân goã nheï, vieân bi saét naëng) Đúng là bi sắt nặng hơn bi gỗ. Song không thể nói vaät naëng thì chìm, vaät nheï thì noåi. Yeâu caàu HS lieân heä trong cuoäc soáng cho ví duï: Khoâng phaûi vaät vaät naëng naøo cuõng chìm, vaät naøo nheï cũng nổi (Hoặc: Nếu viên bi sắt nặng thì chìm,còn caùi taøu to vaø naëng hôn nhieàu laïi noåi) Vậy khi vật nổi lên gì? Để hiểu rõ ta vào bài: Hoạt động 1: Tìm hiểu khi nào vật nổi, khi nào vật chìm. Yêu cầu HS ôn lại kiến thức cũ. * MUÏC TIEÂU: - KT:Nắm được các điều kiện vật nổi, vật chìm, lơ lững - KN: Phaân tích keát quaû - TÑ: Caån thaän, tæ mæ. Moät vaät nhuùng trong chaát loûng chòu taùc duïng cuûa những lực nào? Phương và chiều của chúng có giống nhau khoâng? C1: Moät vaät naèm trong chaát loûng chòu taùc duïng của trọng lực P và lực đẩy Acsimet FA . Hai lực này cùng phương, ngược chiều, trọng lực P hướng từ trên xuống dưới, còn lực đẩy Acsimet FA hướng từ dưới leân treân. Em hãy biểu diễn 2 lực vừa nêu (hình vẽ) :. Noäi dung baøi hoïc. I. Điều kiện để vật nổi, vật chìm.

(67) FA.  F. P Yêu cầu HS so sánh độ lớn P và F có những trừơng hợp nào xảy rao7 (* P = F : Trọng lượng của vật = lực đẩy Acsimet * P > F : Trọng lượng của vật > lực đẩy Acsimet * P < F : Trọng lượng của vật < lực đẩy Acsimet ) Yêu cầu HS biểu diễn các lực P và F theo các trường hợp trên theo nhóm(bảng phụ) và hoàn thành. FA FA C2 _ Báo cáo kết quả trước lớp. P. FA. P. P P P=F. P>F. P<F a.Vậtsẽ:Chuyển động xuống dưới b. Vật sẽ: đứng yên c. Vậtsẽ:Chuyển động lên trên Vậy hãy dự đoán có hiện tượng gì: Nếu một vật có trọng lượng P < lực đẩy Acsimet Vật chuyển động leân treân. _ Một vật có trọng lượng P = lực đẩy Acsimet Vật đứng yên trong lòng chất lỏng. _ Một vật có trọng lượng P > lực đẩy Acsimet Vật chuyển động xuống dưới. Để kiểm tra dự đoán đúng sai chúng ta tiến hành.

(68) thí nghiệm kiểm tra. Yêu cầu HS đề xuất(đưa ra) phương thí nghiệm đối với trường hợp: _ P < F : Vật nổi_ Em hãy cho 1 ví dụ trong thực tế có trọng lượng P của vật nhỏ hơn lực đẩy F ? ( Lấy 1 quả bóng bàn nhúng vào nước). _ Làm thế nào để quả bóng có trọng lượng P = lực đẩy F ?(Lấy 1 quả bóng bàn đựng đầy nước nhúng vào chậu nước ) * giáo dục hướng nghiệp: hướng dẫn học sinh về nhà làm thí thả quả bóng bàn vào nước trong 3 trường hợp trên nhằm rèn kĩ năng và tư duy nghiên cứu cho hoïc sinh _ Làm thế nào để quả bóng có trọng lượng P > lực đẩy F ? ( Lấy quả bóng đựng đầy cát nhúng vào chậu nước) Yêu cầu HS làm thí nghiệm kiểm tra với các dụng cụ: 1 cốc thuỷ tinh, 1 ống nghiệm nhỏ đựng cát có nút đậy.- Hs nhận dụng cụ theo nhóm và làm TN. _ Ñieàu khieån HS laøm TN, baùo caùo toång keát, bao nhiêu bạn dự đoán đúng. HS laøm TN_ Qua TN haõy cho bieát ñieàu kieän naøo thì vật nổi? (Vật nổi trên mặt thoáng khi P < F ) Khi nào vật lơ lững trong chất lỏng?( Vật lơ lững trong chaát loûng khi P = F ) Điều kiện nào để vật chìm trong nước?(Vật chuyển động xuống phía dưới khi P > F) Có bao nhiêu dự đoán đúng_ GV thống kê nhận xeùt. Qua TN kieåm tra ruùt ra ñieàu kieän gì cuûa vaät chìm xuống? vật nổi? vật lơ lững? khi một vật nhúng vào chaát loûng. * Giáo dục môi trường:Trong các hoạt động khai thác và vận chuyển dầu có thể làm rò rỉ dầu lửa. Vì dầu nhẹ hơn nước nên nổi trên mặt nước ngăn cản việc hòa tan ôxi vào nước vì vậy sinh vật không lấy được ôxi sẽ bị chết gây ô nhiễm môi trường.Hàng ngày , sinh hoạt của con người và các hoạt động sản xuất thải ra môi trường lượng khí thải lớn ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người nên cần có biện pháp lưu thông khí để hạn chế khí độc hại. Hoạt động 2: Tìm độ lớn của lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng. * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được công thức tính độ lớn của lực đẩy Ac-si-mét khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng. Nhuùng moät vaät vaøo chaát loûng thì: _Vât chìm xuống khi trọng lượng P lớn hơn lực đẩy Acsimet FA Khi:P > FA _Vaät noåi leân Khi : P < FA _Vật lơ lững trong chất lỏng Khi:P = FA. II. Độ lớn của lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt thoáng của chất loûng..

(69) - KN: Laøm thí nghieäm, ruùt ra nhaän xeùt - TĐ:Trung thực, tỉ mỉ. GV làm thí nghiệm thả miếng gỗ vào nước yêu cầu HS quan sát trả lời C3, C4. C3: Miếng gỗ thả vào nước lại nổi. Vì trọng lượng của miếng gỗ nhỏ lực đẩy Acsimet tác dụng lên mieáng goã C4: Khi miếng nổi trên mặt nước, trọng lựơng của miếng gỗ và lực đẩy Acsimet bằng nhau. Vì khi miếng gỗ nổi và đứng yên trên mặt nước thì 2 lực này(Trọng lực P và Lực đẩy Acsimet) cân bằng nhau. Lực đẩy Acsimet được tính như thế nào? ( F = d . V) d là gì? ( Trọng lượng riêng của chất lỏng) V ? (V laø theå tích phaàn chaát loûng chieám choã) Vận dụng trả lời C5: C5: B. V laø theå tích cuûa caû mieáng goã laø khoâng đúng Vậy: khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng thì lực đẩy Acsimet được tính như thế nào?( FA = d. V) Nêu tên từng đại lượng và đơn vị tính?. Hoạt động 3: Vận dụng * MUÏC TIEÂU: - KT: Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng kiến thức bài học để giải các bài taäp - TÑ: Caån thaän, tæ mæ. HS đọc và trả lời C6, C7, C8, C9 - Học sinh trả lời, giáo viên và học sinh khác nhận xeùt thoáng nhaát keát quaû. Khi vật nổi trên mặt thoáng của chất lỏng thì lực đẩy Acsimet : FA = d .V Trong đó: V là thể tích của phần vaät chìm trong chaát loûng (m3) ( khoâng phaûi laø theå tích cuûa vaät) d : Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3) FA: Lực đẩy Acsimet khi vật nổi(N) III.Vaän duïng: C6: Bieát: P = dv . V FA = dl . V Theå tích V nhö nhau _ Khi dv > dl Þ P > FA : Vaät seõ chìm xuoáng _ Khi dv = dl Þ P = FA : Vaät seõ lô lững trong chất lỏng. _ Khi dv < dl Þ P < FA : Vaät seõ noåi treân maët chaát loûng. C7: Hoøn bi laøm baèng theùp coù troïng lượng riêng lớn hơn trọng lượng riêng của nước nên bị chìm. Tàu làm bằng thép, nhưng người ta thiết kế sao cho có khoảng trống để trọng lượng của tàu nhỏ hơn trọng lượng của nước, nên con tàu có thể nổi trên mặt nước. C8: Thaû moät hoøn bi theùp vaøo thuyû ngaân thì bi theùp seõ noåi. Vì troïng lượng riêng của thép nhỏ hơn trọng rieâng cuûa thuyû ngaân. C9: FAM FAN FAM PM FAN PN.

(70) PM. PN. 4.4. Toång keát: Một vật nằm trong chất lỏng(khí) chịu tác dụng của những lực nào? ( 2 lực đó là trọng lực P và lực đẩy F ). Khi nào vật chìm, vật nổi hoặc lơ lững trên mặt chất lỏng? ( Moät vaät nhuùng vaøo chaát loûng: _ Vaät chìm khi : P>F _ Vaät noåi khi : P<F _ Vật lơ lững khi : P = F 4.5. Hướng dẫn học tập: *Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh các câu C1 đến C9. _ Làm BT 12.1 đến 12.7/17 SBT _ Đọc phần:” Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Xem trước bài: “ Công cơ học” : + khi naøo coù coâng cô hoïc + Công thức tính công + Vaän duïng 5.PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ naêng.

(71) Tuaàn 16-tieát 16 Ngaøy daïy:28/11/2012. COÂNG CÔ HOÏC. 1.MUÏC TIEÂU: 1.1.Kiến thức: - Nêu được ví dụ trong đó lực thực hiện công hoặc không thực hiện công. - Viết công thức tính công cho trường hợp hướng của lực trùng với hướng dich chuyển của lực. Nêu được đơn vị đo công 1.2.Kyõ naêng: -Vận dụng được công thức A=F.s 1.3.Thái độ: - Nghieâm tuùc say meâ hoïc taäp. - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường:góp phần cải thiện chất lượng đường giao thông nông thôn nhằm bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng. -Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Điều kiện để có công cơ học -Công thức tính công cơ học 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: chuaån bò baøi: baûng phuï ghio caâu hoûi thaûo luaän 3.2.HS : Xem trước bài: “ Công cơ học” : + khi naøo coù coâng cô hoïc + Công thức tính công + Vaän duïng 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................... 4.2. Kieåm tra mieäng: Caâu hoûi: _ Điều kiện để một vật chìm xuống, nổi lên, lơ lững trong chất lỏng? 4đ _Viết công thức tính lực đẩy Acsimet khi vật nổi trên mặt chất lỏng? Nêu tên từng đại lượng và đơn vị tính 2đ _ Thaû moät hoøn bi theùp vaøo thuûy ngaân thì bi noåi hay chìm? Taïi sao? 2ñ.

(72) _ Qua nhiên cứu bài mới hãy cho biết chỉ có công cơ học khi nào ?2đ Trả lời: + Một vật nằm trong chất lỏng(khí) chịu tác dụng của 2 lực đó là trọng lực P và lực đẩy F. + Điều kiện để một vật nhúng trong chất lỏng: _ Chìm xuống khi P > FA hay d1 > d2 ( d1: trọng lượng riêng của vật; d2: Trọng lượng riêng cuûa chaát loûng ) _ Noåi leân khi: P < FA hay d1 < d2 _ Lơ lững khi: P = FA hay d1= d2 + Công thức tính lực đẩy Acsimet: FA = d.V FA: lực đẩy Acsimet (N) d : Trọng lượng riêng của chất lỏng (N/m3) V: Theå tích cuûa phaàn vaät chìm trong chaát loûng(m3) Thả một hòn bi thép vào thuỷ ngân thì bi thép sẽ nổi. Vì trọng lượng riêng của thép nhỏ hơn troïng rieâng cuûa thuyû ngaân - Chỉ có công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời. 4.3.Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy, trò *Đặt vấn đề Trong đời sống hàng ngày, người ta quan niệm rằng: Người nông dân cấy lúa, người thợ xây nhà, em học sinh ngồi học, con bò kéo xe… đều đang thực hiện Công. Nhưng không phải Công trong các trường hợp này điều là Công cơ học. Vậy công cơ học là gì? Để hiểu rõ ta vào bài  Hoạt động 1: Hình thành khái niệm Công. * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được điều kiện có công cơ học - KN:Quan saùt, nhaän xeùt - TĐ:Hứng thú say mê học tập 1. Nhaän xeùt: Yeâu caàu hoïc sinh quan saùt hình 13.1; 13.2 tham khảo sách giáo khoa nêu lần lượt thông báo ứng với 2 hình veõ: _ Hình 13.1: Con bò đang kéo® Xe chuyển động ® Có lực kéo F, có quãng đường S® Có thực hiện 1 Coâng A _ Hình 13.2: Người lực sĩ đỡ quả tạ không chuyển động® Có nâng lực F, không có quãng đường S® Khoâng coù Coâng A . Từ phân tích hình vẽ yêu cầu HS trả lời: Khi nào có Coâng cô hoïc? (Khi có lực tác dụng vào vật và vật chuyển dời dưới tác dụng của lực). Noäi dung baøi hoïc. COÂNG CÔ HOÏC I. Khi naøo coù Coâng cô hoïc? 1. Nhaän xeùt:.

(73) Yêu cầu HS trả lời câu C1: 2. Keát luaän C1: Khi có lực tác dụng vào vật và làm vật chuyển dời. Từ câu C1: Hãy tìmtừ thích hợp để trả lời C2 2. Keát luaän: C2:Chỉ có Công cơ học khi có lực tác dụng vào vật và làm cho vật chuyển dời Thuật ngữ Công cơ học chỉ dùng trong Vậy: Công cơ học là công của lực (Khi một vật tác trường hợp có lực tác dụng vào vật làm dụng lực và lực này sinh công thì ta có thể nói Công vật chuyển dời. đó là Công của vật) gọi tắt là Công. Do đó: ® Coâng cô hoïc phuï thuoâïc vaøo 2 yeáu toá: Lực tác dụng vào vật và quãng đường vật dòch chuyeån. Coâng cô hoïc phuï thuoäc vaøo maáy yeáu toá? Keå ra? (2 yếu tố: _ Lực tác dụng _ Vật chuyển dời * Yêu cầu học sinh nêu cacù ví dụ thực tế trong đó lực thực hiện công và không thực hiện công ? * Giáo dục môi trường: ùng tắt giao thông, các phương tiện ngừng nhưng máy vẫn nổ tiêu tốn năng lượng vô ích đồng thời xã ra môi trường nhiều chất độc hại nên cần có biện pháp giảm ách tắc giao thông để góp phần bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng. 3. Vaän duïng * Giáo dục hướng nghiệp: liên hệ với công việc C3: a,c,d thiết kế đường trong ngành giao thông Hoạt động 2: Củng cố kiến thức về Công cơ học. * MUÏC TIEÂU: - KT:Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng kiến thức bài về công để giải các baøi taäp vaän duïng - TĐ: Đoàn kết trong nhóm 3. Vaän duïng: Yêu cầu HS đọc, thảo luận theo (nhóm nhỏ) trả lời caâu C3,C4 C3: a.Người thợ mỏ đang đẩy cho xe goòng chở than chuyển động. c. Maùy xuùc ñang laøm vieäc. d. Người lực sĩ đang nâng quả tạ từ thấp lên C4: a. Đầu tàu đang kéo đoàn tàu cao (Có lực tác dụng váo vật và vật chuyển dời) chuyển động. b. Quả bưởi rơi từ trên cây xuống. C4: a. Đầu tàu đang kéo đoàn tàu chuyển động. c. Người công nhân dùng ròng rọc b. Quả bưởi rơi từ trên cây xuống. c. Người công nhân dùng ròng rọc cố định kéo cố định kéo vật nặng lên cao vaät naëng leân cao II. Công thức tính Công: 1. Công thức tính công cơ học: Hoạt động 3: Tìm hiểu công thức tính Công..

(74) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được công thức tính công Khi lực F làm vật dịch chuyển một - KN: Vận dụng công thức để giải bài tập quãng đường S theo phương của lực thì - TÑ: Caån thaän tæ mæ. Công của lực F được tính bằng công thức: 1. Công thức tính công cơ học: A = F. s Yêu cầu HS tham khảo sgk đưa ra cômg thức tính A: Coâng (J) Coâng? F: Lực (N) ( Khi có lực F tác dụng vào vật, làm vật chuyển dời s: Quãng đường dịch chuyển (m) một quãng đường S theo phương của lực thì Công Ñôn vò cuûa Coâng laø jun. Kí hieäu laø J của lực F được tính bằng công thức: A = F. s ) 1J = 1N . 1m = 1Nm Từ công thức A = F. S hãy cho biết đơn vị của F, s? 1kJ =1000 J (Ñôn vò cuûa F laø: N, cuûa s laø:m) Vaäy ñôn vò cuûa Coâng laø gì? Ñôn vò cuûa Coâng laø Jun (J) Nêu tên và đơn vị tính của từng đại lượng có trong công thức? Lưu ý: _ Nếu vật chuyển dời không theo phương của lực thì Công được tính bằng một công thức khác, sẽ học ở lớp trên. 2. Vaän duïng: _ Nếu vật chuyển dời theo phương vuông với C5: phương của lực thì Công của lực đó bằng 0 Từ công thức A = F. s Toùm taét Giaûi F = 5000N Công của lực kéo đầu _Yêu cầu HS đưa ra công thức tính F, s A A s = 1000m taøu: A=? A = F.s = 5000 . 1000 (F= s ; s= F ) = 5 000 000(J) 2. Vận dụng công thức để giải bài tập. = 5 000(kJ) Yêu cầu HS đọc và làm việc cá nhân làm vào Đáp số: A = 5.000kJ vởBT câu C5, C6_ Gọi HS lên bảng giải. - Giáo viên, học sinh cùng thảo luận trả lời, thống C6: nhất đáp án. Toùm taét Giaûi m = 2kg Công của trọng lực ® P = 20N= F laø: s =h= 6m A= F . s = 20. 6 A=? =120 (J) Đáp số: A = 120J Yêu cầu HS thảo luận trả lời C7 C7: Trọng lực : Có phương thẳng đứng, vuông góc với phương chuyển động của vật, nên không có công cơ học của trọng lực. 4.4.Toång keát: _ Thuật ngữ công cơ học chỉ dùng trong trường hợp nào?.

(75) Thuật ngữ Công cơ học chỉ dùng trong trường hợp có lực tác dụng vào vật làm vật chuyển dời. _ Coâng phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? (Lực tác dụng vào vật và quãng đường vật dịch chuyển.) _ Nêu công thức và đơn vị tính Công ? + Công thức tính Công: A = F .s ; Ñôn vò tính Coâng: jun (J) ) 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh C1 đến C7 VBT _ Làm BT 13.1 đến 13.5/18/SBT _ Đọc phần:” Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Ôn lại toàn bộ nội dung bài chuẩn bị tiết sau ôn tập thi HKI 5.PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ naêng.

(76) Tieát 17 Ngaøy daïy: 26/12/2012. ÑÒNH LUAÄT VEÀ COÂNG. 1.MUÏC TIEÂU: 1.1- Kiến thức: + Phát biểu được đựơc định luật về Công dưới dạng lợi bao nhiêu lần vềlực thì thiệt bấy nhiêu lần về đường đi. + Vận dụng định luật để giải các bài tập về mặt phẳng nghiêng và ròng rọc động. 1.2- Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng làm thí nghiệm và xử lý kết quả. 1.3- Thái độ: Nghiêm túc, cẩn thận say mê học tập bộ môn. 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: _Ñònh luaät veà coâng 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV:Thước thẳng 50cm,lực kế loại 5N, một quả nặng 100g, 1 quả nặng 200g, bộ giá đỡ, ròng rọc. 3.2.HS: Chuaån bò baøi . + Nghiên cứu thí nghiêm + Nghiên cứu nội dung định luật 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: khoâng 4.3. Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò *Tổ chức tình huống học tập Ở lớp 6, các em đã học máy cơ đơn giản naøo?(Maët phaúng nghieâng, roøng roïc coá ñònh, ròng rọc động, đòn bẩy, pa lăng). Máy cơ đó giúp cho ta lợi gì?(MCĐG cho ta lợi về lực hoặc thay đổi hướng tác dụng giúp ta naâng vaät leân moät caùch deã daøng). Maùy cô ñôn giaûn coù theå giuùp ta naâng vaät. Noäi dung baøi hoïc.

(77) lên mà được lợi về lực. Vậy của lực nâng vật có lợi không hay liệu các máy có cho ta lợi về Coâng khoâng? (Học sinh dự đóan: Có hoặc không). Để trả lời câu hỏi đó, chúng ta sẽ nghiên cứu bài ÑÒNH LUAÄT VEÀ COÂNG Hoạt động 1: Tiến hành thí nghiệm I. Thí nghieäm: nghiên cứu để đến định luật về Công. * MUÏC TIEÂU: - KT: Làm được thí nghiệm để nghiên cứu ñònh luaät - KN: Reøn kó naêng laøm thí nghieäm ruùt ra nhaän xeùt - TÑ: Caån thaän, tæ mæ. Yêu cầu HS nghiên cứu, quan sát hình vẽ 14.1a; 14.1b _ Trình bày tóm tắt các bước thí nghiệm. _ GV giới thiệu dụng cụ thí nghiệm: Lực keá, quaû naëng) Yeâu caàu hoïc nhaän duïng theo nhoùm GV hướng dẫn HS quan sát tiến hành thí _ Móc lực kế vào dây nghiệm theo nhóm các bước vừa nêu. _ Kéo vật chuyển động với quãng đường S1 _ Bước 1: Móc lực kế vào quả nặng kéo _ Lực kế chuyển động 1 quãng đường S2. lên cao với quãng đường S1 =. . . .Đọc độ lớn _ Đọc độ lớn của lực kế F2 của lực kế F1 =. . . . Ghi keát quaû vaøo baûng 14.1 _ Bước 2: Tiến hành TN như thế nào? (Móc quả nặng vào ròng rọc động). Yêu cầu Hs ghi kết quả vào bảng: Kéo trực tieáp_ RRÑ nhoùm F1(N) S1(m) A1(J) F2(N) S2(m) A2(J) 1 2 3 4 Qua keát quaû thí nghieäm yeâu caàu HS traû lời câu C1, C2, C3, C4 F1 hay F2 = 2. C1: F1 = 2F2 C2: S2 = 2S1 C3: So sánh công của lực F1 và Công của.

(78) lực kế F2 Công của lực F1 : A1 = F1. S1 Công của lực F2 : A2 = F2. S2 Vaäy : A1 = A2 C4: Dùng ròng rọc động được lợi hai lần về lực thì thiệt hại hai lần về đường đi nghĩa là không được lợi gì về Công Hoạt động 2: Tìm hiểu định luật về II. Ñònh luaät veà Coâng : Coâng. Yeâu caàu HS tham khaûo SGK. Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi về * MUÏC TIEÂU: Công. Được lợi bao nhiêu lần về lực thì thiệt bấy - KT: Nắm được nội dung định luật nhiêu lần về đường đi và ngược lại. - KN: Giải được các bài tập về định luật - TÑ: Caån thaän ,tæ mæ khi giaûi baøi taäp Từ đó phát biểu định luật về Công. C5: Ngược lại: Cho ta lợi về đường đi nhưng lại Tóm tắt: Giaûi : thiệt về lực.Ví dụ:Ở đòn bẩy P1 > P2 , h1 < h2 P1 = P2 = 500N a) Trường hợp thứ nhất lực Yeâu caàu HS phaùt bieåu ñònh luaät veà Coâng h = 1m keùo nhoû hôn vaø nhoû hôn 2 laàn Yêu cầu HS vận dụng trả lời C5 , C6 S1= 4m b) Cả 2 trường hợp Công của C5: Yêu cầu HS đọc đề bài, tóm tắt. S2 = 2m lực keó là bằng nhau -HS toùm taét, laøm baøi taäp a) So sánh F1và c) Công của lực kéo thùng -GV cho hoïc sinh tranh luaän nhau trong quaù F2 haøng theo trình giải toán b) So saùnh phaúng nghieâng leân saøn oâtoâ -GV nhận xét, sửa sai A1vaø A2 cuõng baèng Coâng naâng (keùo) c) A1 =? A2 = ? trực tiếp thùng hàng theo phương thẳng đứng: A = P.h = 500 . 1 = 500(J) C6: Toùm taét: Giaûi: P = 420N a) Kéo vật lên cao nhờ ròng rọc 1 S=8m a) Fk = ? h = ? động thì lực kéo chỉ bằng 2 b) A =? trọng lượng củavật: P 420  2 = 210 (N) F= 2. C6:. Dùng RRĐ lợi 2 lần về lực thì phải thiệt hại 2 lần về đường ñi(theo ñònh luaät veà Coâng). Khi naâng vaät leân cao h thì phaûi keùo dây đi một đoạn S = 2h S 8  h = 2 2 = 4(m). b) Coâng naâng vaät leân: A = P. h = 420 . 4.

(79) = 1680(J) *Tính caùch khaùc A = F. l = 210 . 8 = 1680(J) Đáp số: a) Fk = 210N; h = 4m b) A = 1680J. 4.4. Toång keát: _ Yêu cầu HS phát biểu định về Công? Cho ví dụ minh hoạ? (+ Không một máy cơ đơn giản nào cho ta lợi về Công. Được lợi bao nhiêu lần về lực thì thiệt bấy nhiêu lần về đường đi và ngược lại. + Tuyø HS cho ví duï ) 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh C1 đến C6 _ Làm BT 14.1 đến 14.4/19/SBT. _ Đọc phần:” Có thể em chưa biết” A1 _ GV hướng dẫn : Hiệu suất: H = A2 100%. ( A1 : Coâng naâng vaät leân ( Coâng coù ích ) A2 : Công toàn phần ) * Bài mới: _ Chuaån bò baøi : Coâng suaát + Ai laøm vieäc khoeû hôn. + Công thức tính công suất + Ñôn vò coâng suaát + Baøi taäp vaän duïng 5.PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kó naêng.

(80) Tuaàn 17-tieát 18 Ngaøy daïy:5/12/2012. OÂN TAÄP. 1- MUÏC TIEÂU: 1.1-Kiến thức: Ôn tập, hệ thống hoá các kiến thức cơ bản của phần cơ học để trả lời caùc caâu hoûi trong phaàn oân taäp 1.2-Kỹ năng:Vận dụng các kiến thức đã học để giải bài tập trong phần vận dụng. 1.3 Thái độ: Giáo dục học sinh học tập bộ môn. 2-NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Các kiến thức cơ bản vể cơ học 3- CHUAÅN BÒ: 3.1-GV: Chuaån bò ÑDDH:Baûng phuï ghi caâu hoûi oân taäp 3.2-HS: ôn tâp các kiến thức đã học 4- TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: Kieåm dieän só soá HS. 4.2. Kieåm tra mieäng: Khoâng. 4.3. Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Môn Vật lý đã học từ đầu năm đến nay trong chöông Cô hoïc goàm caùc baøi nào? Để củng cố và hệ thống các kiến thức tiết học hôm nay ta vào bài Tieát OÂn taäp chuùng ta coù 2 phaàn: Lyù thuyết và vận dụng lý thuyết để giải bài tập từ đó đưa ra bài học kinh nghieäm. Ta tieáp tuïc oân laïi lyù thuyeát vaø baøi taäp của từng bài®. Noäi dung baøi hoïc.

(81) 10. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào những yếu tố nào? Công thức và đơn vị tính áp suất.. I. AÙp suaát. Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào 2 yếu tố: Độ lớn của lực tác dụng lên vật và diện tích bề mặt tiếp xúc với vật. F Công thức tính áp suất: p = S. F : Độ lớn của lực (N) Tìm ví dụ chứng tỏ tác dụng của áp S : Dieän tích bò eùp (m2) suất phụ thuộc vào độ lớn của áp lực và Ví dụ: Đinh đầu nhọn dễ đóng vào gỗ hơn dieän tích bò eùp. so với đinh đầu bị tà. Vì diện tích bị ép nhỏ Vaän duïng giaûi baøi taäp 2/65 sgk. Yeâu hôn. cầu HS đọc đề bài, tóm tắt và giải.  BT2/65sgk Toùm taét Giaûi m= a)Áp suất người đó lên mặt đất 45kg®P=450N khi đứng 2 chân: P 450 S1=150cm2  =0,015m p1= S 2 0, 015.2 a) p1 = ? p1 = 15000(N/m2) b) p2 = ? b) Áp suất của người đó lên mặt đất khi co một chân: P 450  p2= S 0, 015 =30000(N/m2). Đáp số:a) p1= 15000N/m2 2. Moät vaät nhuùng chìm trong chaát loûng b)p2 = 30000N/m2 chịu tác dụng của 1 lực đẩy có II. Lực đẩy Acsimet. phương chiều và độ lớn như thế nào? Moät vaät nhuùng chìm trong chaát loûng chòu taùc Vận dụng chọn chữ cái đứng trước câu dụng của 1 lực đẩy có điểm đặt tại tâm của vật trả lời đúng: phương thẳng đứng, chiều từ dưới lên trên và d8ộ lớn bằng trọng lượng của phần chất lỏng bị vaät chieám choã. Baøi 4/63/SGK:Hai thoûi hình truï: moät  Baøi 4/63/SGK:Hai thoûi hình truï: moät baèng bằng nhôm, một bằng đồng có cùng khối nhôm, một bằng đồng có cùng khối lượng lượng được treo vào 2 đầu cân đòn. Khi được treo vào 2 đầu cân đòn. Khi nhúng ngập nhúng ngập cả hai vào nước thì đòn cân cả hai vào nước thì đòn cân A . Nghieâng veà beân phaûi A Nghieâng veà beân phaûi B. Nghieâng veà beân traùi C. Vaãn caân baèng D. Nghiêng về phía thỏi được nhúng sâu trong nước hơn. 12. Điều kiện để một vật chìm xuống, III. Sự nổi. nổi lên, lơ lững chất lỏng. Điều kiện để một vật chìm xuống khi trọng Caâu 5/64/SGK:Khi vaät noåi treân maët lượng P lớn hơn lực đẩy Acsimet FA : P > FA Hay (thoáng) chất lỏng thì lực đẩy Acsimét trọng lượng riêng của vật d1 lớn hơn trọng lượng được tính như thế nào?.

(82) Vaän duïng giaûi baøi taäp 3/65sgk. 13. Trong khoa hoïc thì Coâng cô hoïc chæ dùng trong trường hợp nào? 14. Viết biểu thức tính Công cơ học. Giải thích rõ từng đại lượng trong biểu thức tính Công. Đơn vị Công.. rieâng cuûa chaát laøm vaät d2 Điều kiện để vật nổi lên : P < FA hay d1 < d2 Điều kiện để vật lơ lững :P = FA hay d1= d2  Caâu 5/64/SGK:Khi vaät noåi treân maët thoáng chất lỏng thì lực đẩy Acsimet được tính bằng công thức: FA = d .V Trong đó: V: Thể tích phần chất lỏng bị vật chieám choã. d: Trọng lượng riêng của chất lỏng Do đó :Lực đẩy Acsimet FA = Trọng lượng cuûa vaät :FA = Pvaät = d .V (V: Thể tích của vật, d trọng lượng riêng cuûa vaät) * BT3/65sgk. a) Hai vaät gioáng heät nhau neân PM = PN Mà khi vật nổi lực đẩy Acsimet = Trọng lượng của vật. Vậy lực đẩy Acsimet tác dụng lên 2 vật baèng nhau. b) Theo đề bài ta có: FM = d1 .VM FN = d2 .VN Theo hình veõ ta coù: VM > VN maø FM = FN Vaäy: d1 < d2 IV. Coâng cô hoïc. Trong khoa hoïc thì Coâng cô hoïc chæ duøng trong trường hợp có lực tác dụng vào vật và vật chuyển dời theo phương không vuông góc với phương của lực.  Biểu thức tính Công cơ học: A=F.S F: Lực tác dụng (N) S: Quãng đường vật chuyển dời(m) A: Coâng (J) *Câu 5/64/sgk:Trong trường hợp dưới đây trường hợp nào cò Công cơ học:. Vận dụng trả lời câu 5/64/sgk:Trong trường hợp dưới đây trường hợp nào cò Coâng cô hoïc: a. Caäu beù treøo caây b. Em hoïc sinh ngoài hoïc baøi a. Caäu beù treøo caây. c. Nước ép lên thành bình đựng d. Nước chảy xuống từ đập chắn nước d. Nước chảy xuống từ đập chắn nước BT4/65sgk Vaän duïng laøm BT4/65/sgk Công mà em thực hiện được: A = Fn . h Trong đó: Fn = Pngười (trọng lượng của người) h: Chiều cao từ tầng 1 lên tầng 2 A: Coâng (J).

(83) 15. Phaùt bieåu ñònh luaät veà Coâng.. Vận dụng trả lời câu 5/64sgk. Fn: Lực nâng người lên. V. Ñònh luaät veà Coâng. Không một máy cơ đơn giản cho ta lợi về Công Được lợi bao nhiêu lần về lực thì thiệt bấy nhiêu lần về đường đi. Câu 5/64/sgk: D. Cả 3 cách trên đều không cho ta lợi về Công.. 4.4 Toång keát: Qua baøi hoïc yeâu caàu HS ruùt ra baøi hoïc kinh nghieäm. ( * Baøi hoïc kinh nghieäm: Để giải bài tập vật lý cần chú ý đơn vị của các đại lượng có trong công thức _ Bài tập về Công cần phải có đủ các điều kiện để có Công (F và s) ) 4.5. Hướng dẫn học tập: _ Ôn lại các bài đã học _ Xem lại các bài đã giải. _ Chuaån bò: oân thi hoïc kì 1 5- PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.

(84) * KEÁT QUAÛ THI HOÏC KÌ I -Thống kê chất lượng: Lớp. Soá HS. Gioûi. %. Khaù. %. TB. %. Yeáu. %. Keù m. %. TB trở leân. 8A1 8A2 8A3 coäng - Đánh giá chất lượng: + Öu ñieåm:.................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... +Khuyeát ñieåm: ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... * RUÙT KINH NGHIEÄM: ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ TL.

(85) Tuaàn 20 -tieát 19 Ngaøy daïy:2/1/2013. COÂNG SUAÁT 1-MUÏC TIEÂU: 1.1-Kiến thức: + Hiểu được công suất là công thực hiện được trong một giây, là đại lượng đặc trưng cho khả năng thực hiện công nhanh hay chậm của con người, con vật hoặc máy móc. Biết lấy ví dụ minh hoạ. 1.2-Kyõ naêng: + Viết được biểu thức tính công suất, đơn vị công suất, vận dụng để giải các bài tập định lượng đơn giản. 1.3Thái độ: Tạo lòng say mê học tập bộ môn. 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: Coâng suaát 3- CHUAÅN BÒ: 3.1-GV:Chuaån bò ÑDDH:Baûng phuï ghi baøi taäp C1,C2 3.2- HS: Chuaån bò baøi: Coâng suaát 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: khoâng 4.3. Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Đặt vấn đề * Muïc tieâu: KT:Phân tích được bài toán ví dụ KN: Rèn kĩ năng phân tích bài toán để đặt vấn đề vào bài TÑ: Caån thaân ,logic GV neâu moät soá ví duï _ Người công nhân dùng ròng rọc cố định để đưa xô cát lên độ cao nhất định so với người dùng dây kéo trực tiếp thì trường nào. Noäi dung baøi hoïc COÂNG SUAÁT I. Ai laøm vieäc khoeû hôn?.

(86) ít thời gian? Hay: Cùng cày thửa ruộng có diện tích baèng nhau. Neáu duøng traâu vaø duøng maùyÞ Nhận xét. Để so sánh khả năng thực hiện nhanh chaäm ta duøng khaùi nieäm coâng suaát. Þ Tổ chức tình huống học tập . Yêu cầu HS đọc thông tin sgk – GV hướng daãn HS phaân tích caùc thoâng tin. P1vieân gaïch = 16N h = 4m An: P1 = 10.16 = 160N ® t1= 50s Duõng: P1 = 15. 16 = 240N ® t2 = 60N Yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời C1,C2 Ñai dieän HS leân trình baøy baøi laøm C1: Công của anh An thực hiện: A1 = P . h = 160. 4 = 640N Công của anh Dũng thực hiện: A2 = P2 . h = 240. 4 = 960N C2: Phương án c) và d) đều đúng Từ kết quả C2 yêu cầu HS trả lời C3. GV phaân tích cho HS thaáy neân choïn phương án 3c) để trả lời câu C3. C3: Theo phöông aùn c) Nếu để thực hiện cùng 1 Công là 1Jun thì 50 An phải mất thời gian là t1= 640 = 0,78(s) 60 Dũng phải mất một thời gian là t2 = 960 =. 0,0625(s) So saùnh ta thaáy t2 < t1.Vaäy Duõng laøm vieäc khoeû hôn. Keát luaän: Anh Duõng laøm vieäc khoeû hôn, vì để thực hiện cùng 1 Công là 1J thì Dũng ít mất thời gian hơn. Theo phöông aùn d) Thời gian kéo của An là 50s Thời gian kéo của Dũng là 60s Nếu xét trong cùng 1 thời gian là 1 giây thì: 640 _ An thực hiện được 1 Công là: A1= 50 =. 12,80(J) _ Dũng thực hiện được 1 Công là: A2 = 960 60 = 16(J). Keát luaän:- Anh Duõng laøm vieäc khoeû hôn, vì để thực hiện cùng 1 Công là 1J thì Dũng ít mất thời gian hơn.. Vaäy: - Duõng laøm vieäc khoeû hôn. Vì trong cùng 1 thời gian 1 giây Dũng thực hiện được Công lớn hơn.

(87) So saùnh ta thaáy A2 > A1.Vaäy Duõng laøm việc khoẻ hơn. Vì trong cùng 1 thời gian 1 giây Dũng thực hiện được Công lớn hơn. Hoạt động 2: Thông báo Công suất * Muïc tieâu: KT:Nắm được công thức tính công suất KN:Vận dụng công thức làm bài tập TÑ: Caån thaän, tæ mæ. Yêu cầu HS đọc thông tin sgk và trả lời: Công suất được xác định như thế nào? Từ định nghĩa công suất. Yêu cầu HS nêu công thức tính Công suất ?(P ). A Neâu ñôn vò cuûa A = ? Vaø t = ? ® t (J/s) A 1J  Neáu A = 1J, t = 1s Þ P = t 1s =1J/s. =1W Do dó đơn vị của Công suất là oát kí hiệu W. Vaäy 1w = ? Hoạt động 3: Vận dụng giải bài tập * Muïc tieâu: KT: Giaûi caùc baøi taäp veà coâng suaát KN:Vận dụng công thức tính công suất giải baøi taäp TÑ: Caån thaän, tæ mæ Yêu cầu HS làm việc cá nhân trả lời C4, C5, C6. Goïi 3 hS leân baûng giaûi. _ Caùc nhoùm thaûo luaän xaùc ñònh keát quaû.. II. Coâng suaát: Công suất được xác định bằng Công thực hiện được trong một đơn vị thời gian  Công thức: Cong thuc hien Coâng suaát = Thoi gian A Hay:P = t. Trong đó:P : Công suất A: Công thực hiện được t: Thời gian III. Ñôn vò Coâng suaát: Đơn vị Công suất là Oát, kí hiệu W 1W = 1J/s 1KW = 1000W 1MW(Meâgaoat) = 1.000.000W. IV. Vaän duïng: C4: Toùm taét An: h = 4m P1= 16.10 = 160N = F1 t1 = 50s P 1=? Duõng: h = 4m P 2 = 16 . 15 = 240N = F2 t2 = 60s P 2=?. C5: Toùm taét t1 = 2h t2 = 20ph. Giaûi Coâng suaát cuûa An laø: A1 P1.h 160.4  t1 = 50 P 1= t1. = 12,8(W) Coâng suaát cuûa Duõng laø: A2 P2 .h  t t2 = P 2 = 2 240.4 60 = 16(W). Đáp sốP. 2. = 16W. Giaûi Cùng cày một sào đất như nhau nghĩa là Công thực hiện cuûa traâu vaø cuûa maùy laø nhö.

(88) P 1= ? P 2 =?. Hoặc: Trâu cày thì Công suất làP. 1. ÞP 2 = 6P 1 Vậy: Công suất của máy cày lớn hơn và lớn hơn 6 lần. t1= 2h = 120ph. Máy cày mất thời gian : t2 = 20ph Þ t1= 6t2 Vaäy maùy caøy coù coâng suaát lớn hơn và lớn hơn 6 lần.. A = t1. A Maùy caøy thì Coâng suaát laø P 2 = t2 1 t1 20 1     t 120 6 Laäp tæ soá: 2 2. nhau Trâu cày mất thời gian :. C6: Toùm taét : = 9km/h F = 200N a)P = ? b)CMR:P = F.V. Trong đó: P : Công suất (W) A : Công thực hiện được (J) t : Thời gian (s) Nói Công suất của bóng đèn là 20W : C6: Nghĩa là trong 1 giây bóng đèn thực hiện được một Công là 20J.. Giaûi a)Vận tốc của xe ngựa laø 9km/h nghóa laø trong 1 giờ = 3600s xe đi được quãng đường: S = 9000m Công của ngựa kéo trong một giờ là: A = F.S = 200 . 9000 = = 1.800.000(J) A 1800 000  3600 =500 P = t. (W). = 500(W) b) A P = t maø: A = F. S F. S Neân:P = t = F . V. 4.4. :Toång keát _ Theá naøo laø Coâng suaát? (+ Công suất được xác định bằng Công thực hiện được trong một đơn vị thời gian) _ Nêu công thức tính Công suất, tên và đơn vị tính của các đại lượng có trong công thức. A P = t. ( Công thức tính Công suất Trong đó: P : Công suất (W) A : Công thực hiện được (J).

(89) t : Thời gian (s) _ Em hiểu như thế nào khi nói Công suất của bóng đèn là 20W (+ Nói Công suất của bóng đèn là 20W : Nghĩa là trong 1 giây bóng đèn thực hiện được một Coâng laø 20J. ) 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc noäi dung baøi. _ Hoàn chỉnh C1 đến C6 _ Làm bài tập 15.1 đến 15.6/21/ VBT _ Đọc phần : “Có thể em chưa biết” ù * Baøi môi: _ Xem trứơc bài : “Cơ năng” + Cô naêng + Theá naêng + Động năng + Vaän duïng 5.PHUÏ LUÏC: - Sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp dạy học, tài liệu chuẩn kiến thức kĩ năng.

(90) Tuaàn 21-tieát 20 Ngaøy daïy: 8/1/2013. CÔ NAÊNG 1.MUÏC TIEÂU: 1.1-Kiến thức : Tìm được ví dụ minh hoạ cho các khái niệm cơ năng, thế năng, động năng. 1.2- Kỹ năng: Thấy được một cách định tính, thế năng hấp dẫn của vật phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất , nêu được ví dụ chứng tỏ một vật đàn hồi bị biến dạng thì có thế năng , động năng của vật phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật . Tìm được ví dụ minh hoạ. 1.3-Thái độ: tạo lòng say mê học tập bộ môn.giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, giáo dục hướng nghiệp cho học sinh 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Thế năng, động năng 3.CHUAÅN BÒ: 3.1-GV: Thieát bò hình 16.1, 16.2 SGK. + quả nặng, sợi dây ,ròng rọc + Lò xo được làm bằng thép uốn thành vòng tròn , 1 miếng gỗ, 1 sợi dây. 3.2-HS: Chuaån bò baøi: Cô naêng + Cô naêng + Theá naêng + Động năng 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: ............................................................................................................................................ 4.2.Kieåm tra mieäng: _ Theá naøo laø Coâng suaát?( 4 ñ) (+ Công suất được xác định bằng Công thực hiện được trong một đơn vị thời gian) _ Nêu công thức tính Công suất, tên và đơn vị tính của các đại lượng có trong công thức.(2 đ) ( Công thức tính Công suất Trong đó P: : Công suất (W). A P = t.

(91) A : Công thực hiện được (J) t : Thời gian (s) _ Em hiểu như thế nào khi nói Công suất của bóng đèn là 20W ?(2 đ) (+ Nói Công suất của bóng đèn là 20W : Nghĩa là trong 1 giây bóng đèn thực hiện được một Coâng laø 20J. ) _ Qua nghiên cứu bài mới em hãy cho biết khi nào vật có cơ năng? ( Khi vaät coù khaû naêng sinh coâng, ta noùi vaät coù cô naêng.).(2 ñ) _ Giáo viên kiểm tra vở soạn, vở bài tập 4.3. Tieán trình baøi hoïc:. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN, HS NOÄI DUNG BAØI HOÏC * Neâu tình huoáng hoïc taäp. Hàng ngày ta thường nghe nói đến từ “ Năng lượng”. Ví dụ: Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình đã biến năng lượng của dòng nước thành năng lượng điện. Con người muốn hoạt động phải phải có năng lượng. Vậy năng lượng là gì? Nó tồn tại dưới dạng nào? Trong bài này, chúng ta sẽ tìm hiểu dạng năng lượng đơn giản nhất là cơ năng. CÔ NAÊNG Vaäy cô naêng laø gì? I. Cô naêng: * Hoạt động 1:Hình thành khái niệm cơ năng _ Khi vaät coù khaû naêng sinh coâng, ta noùi vaät * MUÏC TIEÂU: coù cô naêng. - KT:Nắm được khái niệm cơ năng - KN: Nghiên cứu sách giáo khoa - TÑ: Nghieâm tuùc Yeâu caàu HS tham khaûo SGK muïc I cho bieát _ Cơ năng của vật càng lớn khi vật có khả khi naøo vaät coù cô naêng ? (Moät vaät coù khaû naêng năng thực hiện công cơ học càng lớn thực hiện công cơ học, vật đó có cơ năng). _ Cơ năng được đo bằng đơn vị Jun _ Ôn kiến thức cũ: Khi nào vật thực hiện được công cơ học? ( Khi có lực tác dụng vào vật làm vật chuyển dời) . ? Cơ năng của vật càng lớn khi nào ? ? Cơ năng được tính bằng đơn vị gì?( Cơ năng được đo bằng đơn vị Jun) ? Đơn vị của cơ năng giống với đơn vị của đại lượng nào đã học? ( đơn vị của công cơ học ) II. Theá naêng: Hoạt động 2: Hình thành khái niệm thế năng. 1. Theá naêng haáp daãn: * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được khái niệm thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi - KN: Laøm thí nghieäm ruùt ra nhaän xeùt - TÑ: Caån thaän Ta xeùt theá naêng haáp daãn..

(92) _ Yêu cầu HS quan sát tranh 16.1a và đọc thoâng tin SGK. Neâu nhaän xeùt quaû naëng A coù sinh coâng hay khoâng? (khoâng sinh coâng). _ Yêu cầu HS quan sát hình 16.1b. trả lời câu C1: Nếu đưa quả nặng lên một độ cao nào đó thì noù coù cô naêng khoâng? Taïi sao? _ GV laøm thí nghieäm cho HS quan saùt. + C1: Nếu đưa quà nặng lên một độ cao nào đó rồi buông nhẹ thì vật A sẽ chuyển động xuống phía dưới làm sợi dây căng ra. Lực căng của sợi dây làm vật B chuyển động. Như vậy vật A đã thực hiện công nên ta nói khi đưa vật A lên một độ cao nào đó, thì vật A có cơ năng . Þ Cơ năng của trường hợp này là thế năng. _ Công thực hiện được trong thí nghiệm này nhờ lực nào? ( Trọng lực ( lực hút ) của Trái Đất). _ Thế năng của vật có được do vị trí của vật so với mặt đất được gọi là thế năng hấp dẫn. ? Vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì công mà vật vó khả năng thực hiện được như thế nào? (càng lớn)® nghĩa là thế năng của vật càng lớn. ? Vaäy theá naêng haáp daãn phuï thuoäc yeáu toá naøo? (Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt đất) ? Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp daãn cuûa vaät nhö theá naøo? (theá naêng haáp daãn cuûa vaät baèng 0). * Lưu ý: Ta có thể không lấy mặt đất, mà có thể lấy một vị trí khác làm mốc để tính độ cao. Vaäy theá naêng haáp daãn phuï thuoäc vaøo moác tính _ Vật có khối lượng càng lớn và ở càng cao độ cao. * Giáo viên dẫn dắt học sinh đi đến khái niệm thì thế năng hấp dẫn càng lớn. 2/ Thế năng đàn hồi: theá naêng haáp daãn ? Neáu thay quaû naêng A baèng moät quaû naêng coù khối lượng lớn hơn thì vật sẽ rơi như thế nào so với thí nghiệm hình 16.1b ? ( vật rơi nhanh hơn ) ? Lúc đó thế năng của vật như thế nào ? ( thế năng lớn hơn ) ? Theá naêng haáp daãn coøn phuï thuoäc vaøo yeáu toá nào? (khối lượng)® Do đó:Vật có khối lượng càng lớn thì thế năng càng lớn. ? Vậy thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào ? ( độ cao và khối lượng của vật ) _ Yêu cầu HS đọc thông tin SGK trả lời C2..

(93) _ Giaùo vieân tieán haønh thí nghieäm cho hoïc sinh quan saùt + C2: Có hiện tượng gì xảy ra đối với miếng gổ khi buông sợi dây?(miếng gỗ được lò xo đẩy leân). Vậy lò xo có thực hiện được công® có cơ năng. Vậy Cơ năng của lò xo trong trường hợp này cũng được gọi là thế năng . ? Loø xo bò neùn caøng nhieàu thì coâng sinh ra như thế nào ? (càng lớn)® nghĩa là thế năng của lò xo như thế nào? (càng lớn.) Vaäy theá naêng naøy phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? (độ lớn biến dạng đàn hồi của lò xo)® được gọi là thế năng đàn hồi® Vậy thế nào là thế năng đàn hồi? Hoạt động 3: Hình thành khái niệm động naêng. * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được khái niệm động năng - KN: Laøm thí nghieäm ruùt ra nhaän xeùt - TÑ: Caån thaân ,tæ mæ. Thí nghiệm 1: Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và quan sát thí nghiệm trả lời câu C3, C4 ( Yêu cầu học sinh dự đoán kết quả trước khi laøm thí nghieäm) + C3: Quả cầu A lăn xuống đập vào miếng gổ B, làm miếng gổ chuyển động một đoạn. + C4: Quả cầu A tác dụng vào miếng gỗ 1 lực làm miếng gổ B chuyển động, tức là thực hiện được công. _ Từ đó yêu cầu HS điền từ vào chỗ trống C5 + C5: Một vật chuyển động có sinh công (thực hiện công) tức là có cơ năng. Vậy: Cơ năng của vật do chuyển động mà có được gọi là gì?(động năng) Thí nghiệm 2: Yêu cầu đọc thông tin SGK và quan sát trả lời câu C6. + C6: So với thí nghiệm 1, lần này miếng gổ B chuyển động được đoạn dài hơn. Như vậy khả năng thực hiện công của quả cầu A lần này lớn hơn lần trước. Quả cầu A lăn từ vị trí cao hơn nên vận tốc của nó khi đập vào miếng gỗ B lớn hơn trước. Qua thí nghiệm rút ra kết luận động năng cuûa quaû caàu A phuï thuoäc vaøo vaän toác cuûa noù .. _Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến dạng của vật gọi là thế năng đàn hồi. III. Động năng: 1. Khi nào vật có động năng?. _Cơ năng của vật do chuyển động mà có gọi là động năng 2. Động năng của vật phụ thuộc vào những yeáu toá naøo?.

(94) Vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn. Thí nghiệm 3: Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và quan sát thí nghiệm trả lời câu C7. + C7: Miếng gổ B chuyển động đoạn đường dài hơn, Như vậy công của quả cầu A’ thực hiện được lớn hơn công của quả cầu A thực hiện lúc trước. Thí nghiệm cho thấy, động năng của quả cầu còn phụ thuộc vào khối lượng của nó. Khối lượng của vật càng lớn thì động năng của vật càng lớn® Vậy: _Động năng của vật phụ thuộc vận tốc và khối Từ đó yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C8 + C8: Động năng của vật phụ thuộc vận tốc lượng của nó . _Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động và khối lượng của nó . càng nhanh thì động năng càng lớn. Lưu ý: động năng và thế năng là hai dạng của cơ năng; một vật có thể vừa có thế năng và động năng. Ví duï: Moät chieác maùy bay ñang bay treân bầu trời thì máy bay đó vừa có thể năng vừa có động năng. (Vì máy bay đó ở trên bầu trời so với mặt đất cách độ cao h ® có thể năng ,và máy bay đang bay® có động năng ) hay là lá rơi,xe chaïy xuoáng doác, . . . . Khi lá rơi thế năng giảm, lá rơi nhanh (động naêng taêng). * Giáo dục môi trường:_Khi tham gia giao thông , phương tiện tham gia có vận tốc lớn ( có động năng lớn )sẽ khiến cho việc xử lí sự cố gặp khó khăn, nếu xảy ra tai nạn sẽ gây ra những hậu quaû nghieâm troïng . _ Các vật rơi từ trên cao xuống bề mặt trái đất có động năng lớn nên rất nguy hiểm đến tính mạng con người và các công trình khác _ Giải pháp: Cần tuân thủ các quy tắc an toàn giao thông và quy tắc an toàn lao động. Hoạt động 4: Bài tập vận dụng * MUÏC TIEÂU: - KT: Làm được các bài tập về cơ năng - KN: Vận dụng kiến thức bài học để giải bài taäp - TÑ: Caån thaän , tæ mæ. Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C9 và C10. + C9: Nêu ví dụ một vật có cả động năng và. * Động năng và thế năng là hai dạng của cơ năng.một vật có thể vừa có thế năng và động năng.Cơ năng của vật bằng tổng động năng và theá naêng cuûa noù. IV. Vaän duïng: C9 _ Vật chuyển động trong không trung _ Con lắc lò xo dao động _ Một quả bóng được đá bay lên cao ( quả bóng có độ cao nên có thế năng, đồng thời quả bóng có vận tốc nên nó cũng có động năng) C10 a. Thế năng đàn hồi b. động năng, thế năng.

(95) theá naêng. + C10: Cơ năng của vật ở hình 16.4a, b, c thuoäc daïng cô naêng naøo? a) Chiếc cung đã giương. b) Nước chảy từ trên cao xuống. c) Nước bị ngăn trên đập cao. * Giáo dục hướng nghiệp: liên hệ với công việc cheá taïo maùy phaùt ñieän trong ngaønh thuûy ñieän, nghề chế tạo súng, đạn hoặc bắn súng trong quân đội.. c. theá naêng haáp daãn. 4.4-Toång keát: Giáo viên hướng dẫn học sinh củng cố bài bằng sơ đồ tư duy Giáo viên chuẩn bị trước các thẻ ôn bài với các từ khóa: VẬN TỐC. CƠ NĂNG. KHỐI LƯỢNG. PHỤ THUỘC. KHỐI LƯỢNG. THẾ NĂNG. THẾ NĂNG ĐÀN HỒI. PHỤ THUỘC. ĐỘ CAO. ĐỘNG NĂNG. THẾ NĂNG HẤP DẪN. PHỤ THUỘC. ĐỘ BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI. * Giáo viên đảo các thẻ để học sinh chọn lựa và sắp xếp và nối các đường liên kết từ các thẻ lại sao cho hợp lí nhất. * Giáo viên gợi ý cho học sinh bằng câu hỏi: ? Nội dung chính của bài là gì? ( Cơ năng ) ? Cơ năng gồm mấy loại? ( 2 loại: Thế năng và động năng ) ? Thế năng gồm mấy loại ? ( 2 loại: Thế năng hấp dẫn và thế năng đàn hồi ) ? Thế năng đàn hồi phụ thuộc gì ? ( độ biến dạng đàn hồi ) ? Thế năng hấp dẫn phụ thuộc gì ? ( độ cao và khối lượng ) ? Động năng phụ thuộc gì ? ( Vận tốc và khối lượng ) . Và, kết quả thu được sau củng cố bài là dạng sơ đồ như sau: CƠ NĂNG. ĐỘNG NĂNG. THẾ NĂNG. PHỤ THUỘC. THẾ NĂNG ĐÀN HỒI. VẬN TỐC. PHỤ THUỘC. KHỐI LƯỢNG. ĐỘ BIẾN DẠNG ĐÀN HỒI. THẾ NĂNG HẤP DẪN PHỤ THUỘC ĐỘ CAO.

(96) KHỐI LƯỢNG. * Giáo viên lưu ý học sinh đây chỉ là một dạng sơ đồ , ngoài ra có nhiều dạng sơ đồ khác . Giáo viên yêu cầu học sinh về vẽ một sơ đồ khác theo tư duy của mình nhưng đảm bảo nội dung của bài học này. 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi . _ Hoàn chỉnh các câu C1 đến C10 . _ Làm bài tập 16.1 đến 16.5/22. _ Làm VBT/72 đến trang 82. _ Đọc phần:”Có thể em chưa biết”. * Bài mới: - Chuaån bò tieát sau oân taäp + Ôn các kiến thức về công suất, cơ năng + Nghiên cứu bài tập vận dụng về công suất 5. PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ naêng.

(97) Tuaàn 22-tieát 21 Ngaøy daïy:16/1/2013. SỰ CHUYỂN HOÁ VAØ BẢO TOAØN CƠ NĂNG 1.MUÏC TIEÂU: 1.1.Kiến thức: + Nhận biết và nêu được ví dụ về sự chuyển hoá lẫn nhau giữa thế năng và động năng trong thực tế. + Phát biểu được nội dung của sự bảo toàn cơ năng ( trong quá trình cơ học, động năng và thế năng không tự sinh ra và cũng không tự mất đi, mà chỉ chuyển hoá từ dạng này sang dạng kia, đó là sự bảo toàn cơ năng). 1.2.Kyõ naêng: + Học sinh tự lắp ráp và làm thí nghiệm nghiên cứu sự chuyển hoá cơ năng của con lắc đơn + Biết quan sát và thu nhận thông tin về sự chuyển hoá cơ năng trong thí nghiệm thực về con lắc dao động 1.3.Thái độ: Rèn luyện học sinh thái độ nghiên túc trong học tập, tinh thần hợp tác trong hoá trình thí nghiệm theo nhóm.giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, giáo dục tiết kiệm năng lượng cho học sinh. 2.NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Sự bảo toàn cơ năng- giáo dục bảo vệ môi trường và tiết kiệm năng lượng 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Chuẩn bị ĐDDH: Quả bóng bàn, bộ giá đỡ, con lắc đơn 3.2.HS:Chuẩn bị bài:Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng + Sự chuyển hóa của các dạng cơ năng( nghiên cứu các thí nghiệm) + Sự bảo toàn cơ năng +Baøi taäp vaän duïng 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 2. Kieåm tra mieäng: HS: Theá naêng haáp daãn laø gì? 3ñ.

(98) _ Theá naêng haáp daãn phuï thuoäc vaøo yeáu toá naøo? Cho ví duï. 3ñ _ Sửa BT16.1/22/SBT 2ñ _ Sửa BT 16.2/22/SBT 2ñ ( + Thế năng hấp dẫn là cơ năng của vật phụ thuộc vào vị trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao + Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào lượng và độ cao của vật Ví dụ: Chiếc lá trên cành cây có thế năng hấp dẫn nhỏ hơn quả bưởi trên cành cây cao hơn. + Sửa BT16.1/22/SBT c. Hòn bi đang lăn trên mặt đất + Sửa BT 16.2/22/SBT Ngân nói đúng; nếu lấy cây bên đường làm mốc chuyển động -> hành khách chuyển động Hằng nói đúng; nếu lấy rtoa tàu làm mốc chuyển động thì người hành khách đang đứng yên nên không có động năng 3. Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Noâi dung baøi hoïc *Tổ chức tình huống học tập GV đặt vấn đề như SGK -> đó là nội dung bài hoïc hoâm nay ( Hoặc GV cho hs xem tranh mô tả quả nặng rơi từ A xuống B và trả lời câu hỏi: _ Taïi ñieåm A quaû naëng coù theá naêng khoâng? _ Khi quả nặng rơi từ điểm A xuống điểm B, tại B vật có thế năng hay có động năng? _ Nếu tại B quả nặng có động năng thì động naêng naøy do ñaâu maø coù? _ Giũa thế năng và động năng của quả nặng có quan hệ với nhau như thế nào ? Để trả lời đúng những câu trả hỏi trên chúng ta cùng nghiên cứu bài “ Sự chuyển hoá và bảo toàn cơ năng “) SỰ CHUYỂN HOÁ VAØ BẢO TOAØN Hoạt động 1: Tiến hành thí nghiệm nghiên CÔ NAÊNG cứu sự chuyển hoá cơ năng trong quá trình cơ I. Sự chuyển hoá của các dạng cơ hoïc. ( 15 phuùt) naêng: * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được sự chuyển hoá của các dạng cơ naêng - KN: Phân tích được các thí nghiệm về sự chuyển hoá của các dạng cơ năng - TÑ: Caån thaân, chính xaùc Thí nghieäm 1: Quaû boùng rôi GV thả quả bóng rơi từ trên cao xuống yêu cầu hs quan sát và trả lời câu C1 và C2 C1: Độ cao của quả bóng giảm dần ( thế năng giảm dần động năng) _ Vận tốc của quả bóng tăng.

(99) daàn. Để xác định rõ sự thay đổi vận tốc của quả bóng cho hs quan sát lại TN hình 17.1/59/SGK ( hay đoạn phim quay chậm) sự rơi của quả bóng sau những khoảng thời gian bằng nhau _ HS quan sát trả lời GV kết luận : Quả bóng đang rơi độ cao ? (giaûm) theá naêng cuûa quaû boùng giaûm Quả bóng đang rơi vận tốc quả bóng có thay đổi nhö theá naøo? (vaän toác cuûa quaû boùng taêng)  Động năng của quả bóng tăng hay giảm? ( động năng tăng) Vậy có kết luận gì về thế năng và động năng cuûa quaû boùng khi rôi xuoáng?_C2 C2: Khi rôi theá naêng cuûa quaû boùng giaûm coøn động năng của nó tăng dần. Tại A cao nhất quả boùng coù theá naêng xaùc ñònh Khi bắt đầu rơi ( điểm A) thế năng của quả bóng như thế nào ? Vì sao? –(thế năng giảm vì độ cao h giảm )  Động năng xuất hiện Khi quaû boùng rôi thì vaän toác nhö theá naøo? (vaän tốc tăng ) Quả bóng có động năng Vậy quả bóng rơi động năng như thế nào? Vì sao? (động năng tăng vì vận tốc tăng). Yêu cầu hs trả lời câu hỏi C3. C3: Khi quả bóng đến mặt đất( vị trí thấp nhất tại điểm B) độ cao? (độ cao h=0) Vừa chạm mặt đất, quả bóng nảy lên, độ cao của quả bóng như thế nào? (độ cao tăng lên) Vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào? (giảm đi) Thế năng và động năng của nó thay đổi như thế nào? (thế năng của quả bóng tăng lên, động năng cuûa quaû boùng giaûm ñi) Yêu cầu hs trả lời C3 Trong thời gian nảy lên, độ cao của quả bóng taêng daàn , vaän toác cuûa noù giaûm daàn. Nhö vaäy theá năng của quả bóng tăng dần, động năng của nó giaûm daàn. Từ kết quả thí nghiệm yêu cầu hs điền từ hoàn chænh vaøo C4 C4: Quả bóng có thế năng lớn nhất khi ở vị trí A và có thế năng nhỏ nhất khi ở vị trí B Quả bóng có động năng lớn nhất khi ở vị trí B và có thế năng nhỏ nhất kho ở vị trí A. Vậy động năng của quả bóng ở điểm B do đâu.

(100) mà có? Thế năng giảm đi đâu ? Giữa phần động naêng vaø theá naêng aáy coù quan heä nhö theá theá naøo? (thế năng chuyển thành động năng và động năng chuyeån thaønh theá naêng) Để nghiên cứu mối quan hệ giữa thế năng và động năng chúng ta cùng nghiên cứu thí nghiệm 2. Thí nghiệm 2:Con lắc dao động. Yêu cầu HS đọc thông tin sgk làm TN theo nhóm trả lời câu hỏi Xaùc ñònh vò trí thaát nhaát cuûa con laéc ( vò trí B caân baèng) Vò trí cao nhaát laø vò trí naøo? (Vò trí A, C). Thả con lắc và quan sát trả lời. C5:a/ Con lắc đi từ A về B _ Vận tốc tăng dần b/ Con lắc đi từ B về C _ Vận tốc giảm dần C6: a/ Con lắc đi từ A về B có sự chuyển hoá từ thế năng chuyển thành động năng b/ Con lẵc đi từ B lên C có sự chuyển hoá từ động năng thành thế năng. C7: Ở vị trí A và C con lắc có thế năng lớn nhất Ở vị trí B con lắc có động năng lớn nhất C8: Ở những vị trí A và C con lắc có động năng nhoû nhaát _ Ở vị trí B thì con lắc có thế năng nhỏ nhất _ Caùc giaù trò nhoû nhaát baèng 0 Động năng có thể chuyển hoá thành thế Qua TN chuyển động của con lắc em có kết năng; ngược lại thế năng có thể chuyển luận gì? ( Có sự chuyển hoá liên tục các dạng cơ năng : Thế năng chuyển hoá thành động năng và hoá thành động năng. II.Bảo toàn cơ năng: động năng chuyển hoá thành thế năng )  Khi con lắc ở vị trí thấp ( Vị trí cân bằng) Thế năng chuyển hoá thành động năng; Khi con lắc ở vị trí cao nhất, động năng đã chuyển hoá hoàn toàn thaønh theá naêng Từ 2 TN có nhận xét gì về thế năng và động naêng? Hoạt động 2: Thông báo định luật bảo toàn cơ Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hoá lẫn nhau, naêng ( 10 phuùt) nhưng cơ năng được bảo toàn * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được định luật bảo toàn cơ năng, có ý` thý bảo vệ môi trường - KN: Phân tích được nội dung định luật - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Trong chuyển động cơ học, động năng và thế năng có tự nhiên sinh ra và mất đi hay không?.

(101) ( Thế năng và động năng không tự sinh ra và mất đi, mà nó đã chuyển hoá lẫn nhau) Thế năng và động năng không tự nhiên sinh ra hoặc mất đi, mà nó chỉ chuyển hoá từ dạng này sang dạng khác Đó là sự bảo toàn cơ năng Yêu cầu hs nêu nội dung của sự bảo toàn cơ naêng * Giáo dục môi trường: thế năng của dòng nước từ trên cao chuyển hóa thành động năng laøm quay tua bin cuûa caùc maùy phaùt ñieän. Vieäc xây dựng các nhà máy thủy điện có tác dụng điều tiết dòng chảy, hạn chế lũ lụt và dự trữ nước, bảo vệ môi trường. Hoạt động 3: Vận dụng (10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng kiến thức giải bài tập - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Yêu cầu vận dụng trả lời câu C9. III.Vaän duïng: C9: a) Thế năng của cánh cung chuyển hoá thành động năng của mũi tên b) Thế năng chuyển hoá thành động naêng c) Khi vật đi lên , động năng chuyển hoá thành thế năng. Khi vật rơi xuống thế năng chuyển hoá thành động năng. 3. Toång keát: * Giáo dục tiết kiệm năng lượng: Nhờ thế năng chuyển hóa thành động năng mà chúng ta có một nguồn năng lượng điện lớn để sử dụng( năng lượng gió, thủy năng,. . .) nhưng các nguồn năng lượng đó không phải là vô tận. Chúng ta cần biết tiết kiệm nguồn năng lượng đó để sử dụng lâu dài. _ Nêu ví dụ trong thực tế có sự chuyển hoá từ dạng thế năng sang động năng và ngược lại? ( + Con lắc đồng hồ. + Quaû taùo ñang rôi. + Nước từ trên đập chảy xuống. ) _ Hãy chỉ ra sự chuyển hoá từ dạng cơ năng này sang dạng cơ năng khác trong các trường hợp sau : a Vận động viên trượt patin lòng máng b Troø chôi “ ñu hoäi” _ Yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ trả lời. Thả viên bi từ A viên bi có thể chuyển động đến vị trí C hay khoâng? Taïi sao?. A. C. B _ Ở vị trí nào viên bi có động lớn nhất; thế năng nhỏ nhất. _ Ở vị trí nào viên bi có động năng nhỏ nhất; thế năng lớn nhất? ( + Ở vị trí B viên bi có động năng lớn nhất, thế năng nhỏ nhất.

(102) + Ở vị trí A và C có động năng nhỏ nhất thế năng lớn nhất 5. Hướng dẫn học tập: Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi ghi. _ Hoàn chỉnh C1 đến C9 /SBT _ LàmVBT 17.1 đến 17.5/23,23/SBT _ Đọc phần: “Có thể em chưa biết” * Bài mới: chuẩn bị bài:các chất được cấu tạo như thế nào .Tìm hieåu muïc: +Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt không? +Giữa các phân tử có khoảng cách hay không? .Thí nghieäm moâ hình .Giữa các nguyên tử ,phân tử có khoảng cách .Laøm caùc baøi taäp c1-c5 5. PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp.

(103) Tuaàn 23-tieát 22 Ngaøy daïy: 22/1/2013. CÁC CHẤT ĐƯỢC CẤU TẠO NHƯ THẾ NAØO 1. MUÏC TIEÂU : 1.1.Kiến thức: + Kể được một hiện tượng chứng tỏ vật chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt là phân tử, nguyên tử, giữa chúng có khoảng cách. + Bước đầu nhận biết được thí nghiệm mô hình và chỉ ra được sự tương (quan) tự giữa thí nghiệm mô hình và hiện tượng cần giải thích. 1.2.Kyõ naêng: - Reøn luyeän khaû naêng quan saùt vaø laøm thí nghieäm moâ hình . - Dùng hiểu biết về cấu tạo chất để giải thích một số hiện tượng thực tế đơn giản. 1.3Thái độ: Tạo lòng say mê học tập bộ môn. 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Caáu taïo cuûa caùc chaát 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Bình chia độ, khoảng 100cm3 rượu và 100cm3 nước (hình 19.5). Tranh hình 19.3 SGK Mỗi nhóm hai bình chia độ đến 100cm3 độ chia nhỏ nhất 2cm3 khoảng 100cm3ngô, 100cm3 caùt khoâ, 3.2.HS:chuẩn bị bài:các chất được cấu tạo như thế nào .Tìm hieåu muïc: +Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt không? +Giữa các phân tử có khoảng cách hay không? .Thí nghieäm moâ hình .Giữa các nguyên tử ,phân tử có khoảng cách .Laøm caùc baøi taäp c1-c5 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: .............................................................................................................................. 4.2.Kieåm tra mieäng:.

(104) ? khi naøo vaät coù cô naêng ? (2ñ) - Một vật có khả năng thực hiện công cơ học, vật đó có cơ năng. ? Thế nào là thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi ?(4đ) -Cơ năng của vật phụ thuộc vào vị trí của vật so với mặt đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính độ cao gọi là thế năng hấp dẫn. - Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ biến dạng của vật gọi là thế năng đàn hồi. ? Động năng phụ thuộc vào những yếu tố nào ?(2đ) - Động năng phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật ? Qua nghiên cứu bài mới hãy cho biết các chất được cấu tạo như thế nào?(2đ) - Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử và phân tử.. 4.3.Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Noäi dung baøi hoïc *Tổ chức tình huống học tập _ GV làm thí nghiệm: đổ 50cm3 rượu vào 50cm3 nước . Vậy ta sẽ thu được một hỗn hợp rượu và nước có thể tích là bao nhiêu? (hỗn hợp thu được có thể tích laø 100cm3). _ Yêu cầu HS quan sát và đọc kết quả thí nghiệm vừa thực hiện (tuỳ hs quan sát:thể tích của hỗn hợp rượu + nước có thể là gần bằng 100cm3 ). Vậy hỗn hợp còn lại đã biến đi đâu mất? (hs dự đoán có thể bay hơi, trộn lẫn vào nhau). Để giải đáp thắc mắc chúng ta cùng nghiên cứu bài: “Các chất được cấu tạo như thế nào?” Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo của các chất.( 10 I. Các chất có được cấu tạo từ phuùt) những hạt riêng biệt không? * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được các chất cấu tạo từ những phân tử, nguyên tử. - KN: Tìm hiểu thông tin ,trả lời câu hỏi. - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp _ Yeâu caàu hs tham khaûo thoâng tin SGK cho bieát các chất được cấu tạo như thế nào? Những hạt riêng goïi laø gì? (Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt rất nhỏ, mắt thường không thể thấy được gọi là nguyên tử và phân tử) _ Nguyên tử là hạt như thế nào? (là hạt chất nhỏ nhất). Còn phân tử thì thế nào? (là một nhóm nguyên tử kết hợp lại) ? Tại sao các chất được cấu tạo từ các hạt nguyên.

(105) tử, phân tử mà nhìn có vẽ như liền một khối? _ Vì nguyên tử và phân tử đều vô cùng bé® nên caùc chaát nhìn coù veû nhö lieàn moät khoái _ Yeâu caàu HS quan saùt hình 19.3: Aûnh chuïp caùc nguyên tử Silic qua kính hiển vi hiện đại. ? Vậy các chất được cấu tạo như thế nào ? * Giáo viên nêu ví dụ thực tế Hoạt động 2: Tìm hiểu về khoảng cách giữa các phân tử..( 15 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được giữa các phân tử có khoảng cách - KN: Laøm thí nghieäm ruùt ra nhaän xeùt - TÑ: Caån thaän, chính xaùc 1. Thí nghieäm moâ hình: _ Qua hình vẽ 19.3 cho ta thấy rõ ràng giữa các phân tử, nguyên tử đều có khoảng cách. _ Vậy giữa rượu và nước chúng có khoảng cách hay không? HS dự đoán. _ Để kiểm tra dự đoán giữa rượu và nước (giải đáp câu hỏi ở đầu bài) bằng cách ta dùng thí nghiệm tương tự như thí nghiệm trộn rượu với nước goïi laø thí nghieäm moâ hình. _ Yeâu caàu HS laøm thí nghieäm moâ hình theo nhoùm trả lời câu C1: đổ 50cm3 cát vào 50 cm3 ngô rồi lắc nheï. * Giaùo vieân yeâu caàu caùc nhoùm neâu keát quaû thí nghieäm vaø nhaän xeùt + C1: Ta không thu được 100cm3 hỗn hợp. Vì các hạt cát xen lẫn giữa các hạt ngô. _ Qua thí nghiệm em có kết luận gì giữa các phân tử, nguyên tử?( Giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng cách. ) 2. Giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng caùch: _ Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C2 . + C2: Tương tự như thí nghiệm trộn cát – ngô ® thì thí nghiệm trộn rượu với nước, thể tích bị hụt đi do các phân tử của rượu xen kẽ vào khoảng cách giữa các phân tử nước và ngược lại. _ Từ đó có kết luận gì giữa các nguyên tử, phân tử? (giữa các hạt có khoảng cách) Hoạt động 3: Làm bài tập vận dụng( 10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Làm được các bài tập vận dụng. - Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử và phân tử. II. Giữa các phân tử có khoảng cách hay khoâng?. 1. Thí nghieäm moâ hình:. 2. Giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng cách:. Giữa các phân tử, nguyên tử có khoảng caùch. III. Vaän duïng: +C3: Thả một cục đường vào một cốc nước rồi khuấy lên các phân tử đường xen vào khoảng cách giữa các phân tử.

(106) - KN: Vận dụng kiến thức bài học để làm bài tập nước cũng như các phân tử nước xen vào khoảng cách giữa các phân tử đường - TĐ: Hứng thú, say mê học tập nên nước có vị ngọt. Vận dụng trả lời câu C3, C4, C5 + C4: Thành bóng cao su được cấu tạo - Giáo viên vấn đáp học sinh trả lời từ các phân tử cao su giữa chúng có khoảng cách, các phân tử không khí có thể chui qua các khoảng cách này mà ra ngoài làm cho bóng xẹp dần + C5: Vì các phân tử không khí xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước.. 4.4. Toång keát: ?Các chất được cấu tạo như thế nào? + Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử giữa chúng có khoảng caùch. * Liên hệ thực tế: ? Hãy kể một số hiện tượng các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt và giữa chúng có khoảng cách . + Thả muối vào nước sau một thời gian muối hoà tan trong nước ® nước mặn Hiện tượng này chứng tỏ các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt và giữa chúng có khoảng cách . + Thả viên phấn vào nước ,sau một thời gian phấn hoà tan trong nước ® nước đục. Hiện tượng này chứng tỏ các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt và giữa chúng có khoảng cách . ? Khi bóp nát 1 viên phấn thành các hạt nhỏ, các hạt nhỏ này có phải là các phân tử cấu tạo neân vieân phaán khoâng? +Không, các phân tử có kích thước rất nhỏ, mắt thường không nhìn thấy được. ? Tại sao các chất có vẻ như liền một khối, mặc dù chúng được cấu tạo từ các hạt riêng biệt? +Vì các hạt rất nhỏ mắt thường không nhìn thấy được. Vì vậy các chất có vẻ như liền một khoái. * Giáo viên yêu cầu học sinh đọc mục có thể em chưa biết và nhấn mạnh các nguyên tử , phân tử vô cùng nhỏ bé. 4.5. Hướng dẫn học tập: *Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. Hoàn chỉnh câu C1 đến C5. _ Làm bài tập 19.1 đến 19.7/25, 26VBT _ Đọc phần “Có thể em chưa biết”. * Bài mới: _ Xem trước bài:”Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên”. .Tìm hieåu muïc: +Thí nghieäm BÔ-RAO +Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng +Chuyển động phân tử và nhiệt độ .Laøm caùc baøi taäp vaän duïng c1- c7.

(107) 5. PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phương pháp. Tuaàn 24- tieát 23 Ngaøy daïy: 29/1/2013. NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN? 1.MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức:. + Giải thích được chuyển động Bơrao. + Chỉ ra sự tương tự giữa chuyển động của quả bóng bay khổng lồ do vô số học sinh xô đẩy từ nhiều phía và chuyển động Bơrao. + Nắm được rằng khi phân tử, nguyên tử chuyển động cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của vật càng cao. Giải thích được tại sao khi nhiệt độ càng cao thì hiện tượng khueách taùn xaûy ra caøng nhanh. 1.2. Kỹ năng: Giải thích nhiệt độ của vật càng cao thì phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh 1.3.Thái độ: Tạo lòng say mê học tập bộ môn. 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Chuyển động phân tử 3.CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Baûng phuï ghi caâu hoûi thaûo luaän 3.2.HS: chuaån bò baøi: +Tìm hieåu TN BÔ-RAO +Chuyển động của phân tử ,nguyên tử + Chuyển động phân tử và nhiệt độ +Trả lời câu hỏi C1-C6 HS có thể làm thí nghiệm hiện tượng khuếch tán ở nhà và ghi lại kết quả quan sát ở câuC4 4.TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: CAÂU HOÛI TRẢ LỜI + Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt HS : Các chất được cấu tạo gọi là nguyên tử, phân tử giữa chúng có khoảng nhö theá naøo? 3ñ. ÑIEÅM.

(108) caùch. _ Hãy kể một hiện tượng + Một hiện tượng chứng tỏ các chất được chứng tỏ các chất được cấu tạo cấu tạo từ các hạt riêng biệt, giữa chúng có từ các hạt riêng biệt, giữa khoảng cách: Thả muối vào nước (hoặc bỏ viên chúng có khoảng cách. phấn) sau một thời gian muối hoà tan trong 3ñ nước(phấn hoà tan trong nước)® nước mặn (nước đục). Hiện tượng này chứng tỏ các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt và giữa chúng có khoảng cách. _ Yêu cầu HS sửa BT + Sửa BT 19.1/25/SBT 19.1/25/SBT 2ñ D. Vì giữa các phân tử của các chất làm vỏ bóng có khoảng cách nên các phân tử không khí có thể qua đó thoát ra ngoài. _ Qua nghiên cứu bài mới Các nguyên tử, phân tử chuyển động không hãy cho biết các nguyên tử ngừng. phân tử chuyển động hay đứng yeân ? 2ñ. 3ñ. 3ñ. 2ñ 2ñ. 4.3 Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò *Tổ chức tình huống học tập .Giáo viên có thể tổ chức tình huống học tập như phần mở baøi saùch giaùo khoa . Vaäy baøi hoïc hoâm nay seõ giúp cho ta biết được “Nguyên tử,nhân tử chuyển động hay đứng yên”. Hoạt động 1: Nghiên cứu thí nghiệm Bơ-rao. (5 phuùt) *MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được nội dsung thí nghiệm BơRao - KN: Rèn kĩ năng nghiêng cứu thông tin - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Giaùo vieân moâ taû thí nghieäm cuûa Bô-rao nhö saùch giaùo khoa. Học sinh nghiên cứu thông tin sách giáo khoa Hoạt động 2: Tìm hiểu về chuyển động của nguyên tử,phân tử.. (10 phút) *MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được các nguyên tử phân tử chuyển động không ngừng - KN: Phân tích hiện tượng - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Ở tiết học trước các em đã biết các chất được. Noäi dung baøi hoïc. I.Thí nghieäm Bô rao: Quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiểm vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về moi phía.. II. Các nguyên tử, phân tửchuyển động hỗn độn không ngừng:.

(109) cấu tạo như thế nào ?(từ các hạt riêng biệt giã chúng có khoảng cách gọi là nguyên tử,phân tử).Yêu cầu học sinh cho ví dụ minh hoạ. Từ ví dụ đó em hãy cho biết nguyên tử,phân tử chuyển động hay đứng yên? (Học sinh dự đoán: Có thể:-chuyển động-đứng yên.Vì em không nhìn thấy nó chuyển động) Giaùo vieân cho hoïc sinh quan saùt tranh veõ hình 20.1trả lời câu C1, C2, C3theo nhóm- Đại diện trình baøy C1: Quả bóng tương tự với hạt phấn hoa trong thí nghieäm Bô rao. C2: Các học sinh tương tự như phân tử nước C3: Do phân tử nước không đứng yên mà chuyển động hổn độn không ngứng về mọi phía . Trong khi chuyển động đã va chạm vào caùc haït phaán hoa laøm cho caùc haït phaán hoa chuyển động về mọi phía  các va chạm này khoâng caân baèng nhau laøm cho caùc haït phaán hoa cùng chuyển động hỗn độn không ngừng(hình 20.3) Các nguyên tử, phân tử chuyển động không Vậy: Các nguyên tử ,phân tử có đặc điểm ngừng. gì? Hoạt động 3: Tìm hiểu về mối quan hệ III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ: giữa chuyển động của phân tử và nhiệt độ.Ta sang phaàn.. (13 phuùt) *MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được mối quan hệ giữa chuyển động phân tử và nhiệt độ - KN: Phân tích hiện tượng - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Hoặc thả đường (viên thuốc tím) vào cốc nước nóng (t0cao) và thả lượng đường (viên thuốc tím) như vậy vào cốc nước lạnh (to thấp). Nêu nhận xét sau khi thả đường (viên thuốc tím) vào hai ly nước? (Thuốc tím tan ở ly nước nóng nhanh hơn cốc nước lạnh). Điều đó chứng tỏ điếu gì? (Vận tốc chuyển động phân tử liên quan đến nhiệt độ) Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, Vậy giữa nhiệt độ của vật và chuyển động phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng của các nguyên tử , phân tử cấu tạo nên vật nhanh. coù moái quan heä nhö theá naøo? Vì chuyển động của các nguyên tử,phântử liên quan chặt chẽ với nhiệt độ nên chuyển.

(110) động này gọi là chuyển động nhiệt. Hoạt đông 4: Vận dụng.. (7 phút) *MUÏC TIEÂU: - KT: Làm được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng kiến thức giải bài tập - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Giáo viên mô tả hiện tượng khuếch tán kèm theo cho hoïc sinh quan saùt hình veõ 20.4. Yeâu cầu học sinh trả lời câu c4.. IV. Vaän duïng: + C4: Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước chuyển động xuống xen vào giữa các phân tử đồng sunfat. + C5: Do các phân tử không khí chuyển động hỗn độn không ngừng về mọi phía. + C6: Hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra nhanh hơn khi nhiệt độ tăng. * Vì khi tăng nhiệt độ thì các phân tử, nguyên tử chuyển động nhanh hơn, chúng tự hoà trộn với nhau nhanh hơn. + C7: Thuốc tím trong cốc nước nóng hoà tan nhanh hôn. * Vì trong cốc nước nóng, nhiệt độ cao hơn nên các phân tử nước và phân tử thuốc tím chuyển động hỗn độn nhanh hơn.. 4. Toång keát: _ Các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên các chất có đặc điểm gì? ( Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng, giữa các nguyên từ phân tử có khoảng caùch. _ Hãy kể 1 hiện tượng chứng tỏ các nguyên tử,phân tử chuyển động không ngừng và giữa các hạt có khoảng cách? (Thả viên thuốc tím vào trong cốc nước lạnh trong suốt. Sau thời gian thuốc tím tan ra ta thấy cốc nước trong chuyển thành màu tím. Điều đó chứng tỏ các phân tử thuốc tím và phân tử nước chuyển động hỗn độn không ngừng mọi phía và giữa chúng có khoảng cách nên các phân tử thuốc tím chuyển động xen vào giữa khoảng cách của các phân tử nước và ngược lại). _ Nêu mối quan hệ giữa nhiệt độ của vật và chuyển động của các nguyên tử,phân tử. Cho ví dụ minh hoạ. (Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử, nguyên tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh). Ví dụ: Đường tan trong nước nóng nhanh hơn trong cốc nước lạnh. 5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh câu C1 đến C7. _ Làm bài tập 20.1 đến 20.6/27 _vở bài tập. _ Đọc phần: “Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Soạn trước bài “Nhiệt năng”. +Nhieät naêng.

(111) +Các cách làm thay đổi nhiệt năng +Nhiệt lượng +Laøm caùc baøi taäp C1-C5 5.PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu thông tin sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ năng. Tuaàn 25-tieát 24. Ngaøy daïy: 19/2/2013. NHIEÄT NAÊNG. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1.Kiến thức: - Phát biểu được định nghĩa nhiệt năng và mối quan hệ của nhiệt năng với nhiệt độ của vật. - Phát biểu được định nghĩa nhiệt lượng và đơn vị nhiệt lượng. 1.2. Kyõ naêng: - Tìm thí dụ về thực hiện Công và truyền nhiệt. 1.3. Thái độ: -Taïo loøng say meâ hoïc taäp moân hoïc. 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: -Nhieät naêng 3 .CHUAÅN BÒ: 3.1.GV: Một quả bóng cao su, 1 miếng kim loại, 1 cốc thuỷ tinh, một phích nước nóng. 3.2.HS:_ Soạn trước bài “Nhiệt năng”. +Nhieät naêng +Các cách làm thay đổi nhiệt năng +Nhiệt lượng +Laøm caùc baøi taäp C1-C5 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2.Kieåm tra mieäng HS1: _ Neâu ñaëc ñieåm cuûa caùc nguyên tử, phân tử cấu tạo nên chất? _ Kể một hiện tượng chứng tỏ các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng và giữa các hạt có khoảng cách? _ Sửa BT 20.1. ( + Các nguyên tử pân tử chuyển động 4 đ không ngừng, giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. + Thaû vieân thuoác tím vaøo moät coác nước trong suốt. Sau thời gian thuốc tím tan ra, ta thấy cốc nước chuyển thành màu tím. Điều đó chứng tỏ các phân tử thuốc tím và phân tử nước chuyển động hỗn độn không ngừng mọi phía giữa chúng có khoảng cách,.

(112) ? Qua nghiên cứu bài mới hãy cho bieát nhieät naêng laø gì ?. nên các phân tử thuốc tím chuyển động xen vào giữa khoảng cách của các phân tử nước và ngược lại. + Sửa BT 20.1/27/SBT C Sự tạo thaønh gioù. - Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật.. 2ñ 2ñ. 2ñ. 4.3. Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò Noäi dung baøi hoïc * Tổ chức tình huống học tập. GV thaû quaû boùng rôi (nhö hình 21.1) Yêu cầu HS quan sát và cho biết nhận xét về độ cao moãi laàn quaû boùng naûy leân? (giaûm daàn). Cuoái cùng không nảy lên được nữa. Trong hiện tượng này ta thaáy cô naêng cuûa quaû boùng nhö theá naøo? (giaûm daàn) Vậy cơ năng đã biến mất hay đã chuyển thành một dạng năng lượng khác? Vì sao? Dạng năng lượng đó là gì? Để hiểu rõ ta vào bài ® I. Nhieät naêng. Hoạt động1: Tìm hiểu về nhiệt năng. (10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được khái niệm nhiệt năng - KN:Phân tích nội dung bài học để đưa ra khái nieäm - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Ở tiết 16; ta đã học bài “Cơ năng”. Yêu cầu HS nhớ và nhắc lại: _ Động năng là gì? (là cơ năng của vật do chuyển động mà có ) _ Các phân tử chuyển động hỗn độn không ngừng, chúng có động năng không? ( Có động năng) Yeâu caàu HS tham muïc I SGK Cho bieát nhieät naêng cuûa 1 vaät laø gì? Nhiệt năng của một vật là tổng động ® Cơ năng của quả bóng khi nảy lên, rơi xuống đã năng của các phân tử cấu tạo nên vật. chuyeån thaønh nhieät naêng Làm thế nào để biết nhiệt năng tăng hay giảm? (Dựa vào nhiệt độ) Nhiệt năng phụ thuộc vào yếu tố nào?( nhiệt độ) Khi nhiệt độ tăng thì nhiệt năng của vật tăng hay giảm?(Nhiệt độ của vật tăng (càng cao) thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt.

(113) năng của vật càng lớn). Hoặc : Nêu mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ của vật?. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng Yêu cầu HS cho ví dụ minh hoạ:Chẳng hạn:Bỏ hạt nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn. phấn hoa vào nước nóng; thả thanh sắt vào nước noùng; Vậy muốn thay đổi nhiệt năng của vật ta làm thế nào?( Làm vật nóng lên hoặc lạnh đi) Làm cách nào để biết nhiệt năng của vật thay đổi, ta sang phaàn . . . . . II. Các cách làm thay đổi nhiệt Hoạt động 2: Tìm hiểu cách làm thay đổi nhiệt năng. naêng. (10 phuùt) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được các cách làm thay đổi nhiệt năng - KN: Nghiên cứu thông tin, phân tích dữ liệu - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Yeâu caàu HS thaûo luaän nhoùm: Tìm hieåu laøm theá nào tăng (hay giảm) nhiệt năng của miếng đồng? _ HS thảo luận nhóm ghi kết quả vào bảng phụ. Đại dieän nhoùm trình baøy keát quaû ( Coù theå: _ Tăng nhiệt năng của miếng đồng: Thả miếng đồng vào nước nóng; đốt nóng miếng đồng; cọ sát miếng đồng vào mặt bàn. . . . _ Giảm nhiệt năng của miếng đồng: Thả miếng đồng vào cốc nước lạnh; cốc nước đá. . . . ) Qua keát quaû thaûo luaän ta thaáy coù raát nhieàu caùch làm thay đổi nhiệt năng của miếng đồng; NHưng có thể qui về 2 cách đó là: Thực hiện Công và truyền nhòeât 1. Thực hiện Công. 1. Thực hiện Công. Đã học ở tiết 14 “Công cơ học”. Yêu cầuHS nhắc lại: Khi nào thực hiện được Công? ( Khi có lực F tác dụng vào vật và vật chuyển dời quãng đường S ) Vaäy: Trong caùc caùch laøm taêng nhieät naêng ta thaûo luận nhóm làm cách nào là thực hiện Công_ GV giao miếng đồng tiền cho HS làm nhóm. 2. Truyeàn nhieät 2. Truyeàn nhieät. Ngoài cách thực hiện công ta còn có thể làm cho miếng đồng nóng lên bằng cách nào? (Nhúng miếng đồng vào cốc nước nóng, đốt nóng miếng đồng, hoặc cho miếng đồng tiếp xúc với những vật có nhiệt độ cao hơn nó)..

(114) Phát dụng cụ thìa, cốc nước nóng. HS làm thí nghiệm nhóm đặt thìa vào cốc nước nhận xét nhiệt độ của thìa. Nhiệt năng của thìa và của nước thay đổi như thế nào? Khi đó vật nào truyền nhiệt cho vật nào? ® Quá trình đó gọi là sự truyeàn nhieät. Khi đó miếng dồng sẽ nóng lên ® Nhiệt năng miếng đồng tăng. Còn vật có nhiệt độ cao thì lạnh đi ® Nhiệt năng cuûa noù giaûm xuoáng. Vậy vật có nhiệt độ cao đã truyền 1 phần nhiệt năng của nó cho miếng đồng ® cách làm thay đổi nhiệt năng này (mà không cần thực hiện công) gọi là truyeàn nhieät. Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C2. C2: Nung nóng miếng sắt rồi thả vào cốc nước laïnh. Nhieät naêng cuûa mieáng saét giaûm nhieät naêng cuûa nước tăng. Đây là sự truyền nhiệt. Có mấy cách mấy làm thay đổi nhiệt năng của vật? Hoạt động 3: Tìm hiểu về nhiệt lượng.(10 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được khái niệm về nhiệt lượng - KN: Nghiên cứu thông tin - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Yeâu caàu HS tham khaûo thoâng tin SGK cho bieát nhiệt lượng là gì? (hoặc qua các thí nghiệm làm tăng nhiệt và làm giảm nhiệt năng của miếng đồng chiính là nhận thêm hay mất bớt nhịêt năng. Vậy® nhiệt lượng là gì? Nhịêt lượng được kí hiệu là Q Đơn vị của nhiệt lượng là gì? (Jun) Nhiệt lượng là phần nhiệt năng (mà vật nhận thêm được hay mất bớt đi) ® Đơn vị của nhiệt năng và nhiệt lượng là Jun (J). Ví dụ: 1g nước nóng 1oc thì cần 1 nhiệt lượng khoảng 4J. Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút) * MUÏC TIEÂU: - KT:Làm được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng kiến thức giải bài tập - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C3, C4, C5. Nhiệt năng của vật có thể thay đổi theo hai cách: Thực hiện công hoặc truyeàn nhieät.. III. Nhiệt lượng:. Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm được hay mất bớt đi trong quaù trình truyeàn nhieät. Nhiệt lượng kí hiệu Q.. Đơn vị của nhiệt năng và nhiệt lượng là Jun (J). IV. Vaän duïng: C3: Nhiệt năng của miếng đồng giảm, của nước tăng. Đây là sự truyền nhiệt. C4:Từ cơ năng sang nhiệt năng. Đây là sự thực hiện Công. C5 : Một phần cơ năng đã biến thành nhieät naêng cuûa khoâng khí gaàn quaû boùng, cuûa quaû boùng vaø maët baøn..

(115) 4.4. Toång keát _ Nhiệt năng là gì?( Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vaät) _ Nêu mối quan hệ giữa nhiệt năng và nhiệt độ? ( Nhiệt độ của vật càng cao thì nhiệ năng của vật càng lớn) _ Có mấy cách làm biến đổi nhiệt năng?Cho ví dụ minh hoạ ( Có 2 cách làm biến đổi nhiệt năng: Thực hiện Công và truyền nhiệt. Tuỳ HS cho ví dụ) 4.5. Hướng dẫn học tập: * Baøi cuõ: _ Học thuộc bài,hoàn chỉnh câu C1 đến C5 _ Làm BT 21.1 đến 21.6/28/SBT, Làm VBT _ Đọc phần: “Có thể em chưa biết” * Bài mới: _ Xem trước bài “Dẫn nhiệt ”. + Thí nghiệm về sự dẫn nhiệt + Thí nghiệm về sự dẫn nhiệt của các chất + Trả lời các câu hỏi C 5.PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu thông tin sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu đổi mới phương pháp, chuẩn kiến thức kĩ năng.

(116) Tuaàn 26-tieát 25. OÂN TAÄP I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Trả lời được các câu hỏi trong phần ôn tập. b. Kó naêng: - Làm được các bài tập trong phần vận dụng. c. Thái độ: -yeâu thích moân hoïc II. TROÏNG TAÂM: -Cấu tạo chất, chuyển động phân tử, nhiệt năng III. CHUAÅN BÒ: - GV: Baûng phuï ghi caâu hoûi thaûo luaän - HS: chuẩn bị ôn tập các kiến thức đã học IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 2. KTM: 3. Bài mới: Hoạt động của GV 1. HÑ1: OÂn taäp (15 phuùt) - HD HS thảo luận từng câu hoûi trong phaàn oân taäp. - Gv coù caâu keát luaän roõ ràng, dứt khoát để HS sửa vào vở. Hoạt động của HS A. OÂn taäp: 1. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. 2. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng; giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. 3. Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tửû cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. 4. Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các.

(117) phân tử cấu tạo nên vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn. 5. Có 2 cách: thực hiện công và truyền nhiệt. 7. Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm được hay mất bớt đi. Vì là số đo nhiệt năng nên đơn vị của nhiệt lượng cũng là J như đơn vị của nhiệt năng. 2. HÑ 2: Vaän duïng (20 phuùt) B. Vaän duïng: 1. B; 2. B; 3. D; 4. C; - HS laøm phaàn traéc nghieäm I. 5. C (Phaàn I) - HD trả lời câu hỏi (phần II. 1. Có hiện tượng khuếch tán vì các nguyên tử, phân tử luôn chuyển động và giữa chúng có khoảng cách. II) Khi nhiệt độ giảm thì hiện tựợng khuếch tán xảy ra - Laøm Baøi taäp (phaàn III) chaäm ñi. 2. Vì các phân tử cấu tạo nên vật lúc nào cũng chuyển động. 3. Không vì đây là hình thức truyền nhiệt bằng thực hieän coâng. 4. Nước nóng dần lên là do sự truyền nhiệt từ bếp đun sang nước; nút bật lên là do nhiệt năng của hơi nước chuyeån hoùa thaønh cô naêng.. 4. Caâu hoûi ,baøi taäp cuûng coá : GV chốt lại các câu hỏi trọng tâm yêu cầu học sinh trả lời HS làm việc theo sự hướng dẫn của GV 5.Hướng dẫn học snh tự học: Ôn tập toàn bộ nội dung chuẩn bị kiểm tra 1 tiết V. RUÙT KINH NGHIEÄM: v.

(118) Tuaàn 28-tieát 27 Baøi 22. DAÃN NHIEÄT I.MUÏC TIEÂU: a) Kiến thức: Tìm được ví dụ trong thực tế về dẫn nhiệt. + So saùnh tính daãn nhieät cuûa chaát raén, chaát loûng chaát khí. + Thực hiện được thí nghiệm về sự dẫn nhiệt, các thí nghiệm chứng tỏ tính dẫn nhiệt kém của chaát loûng, chaát khí,tính daãn nhieät toát cuûa chaát raén b)Kỹ năng: thực hiện thí nghiệm, khả năng quan sát thí nghiệm. c) Thái độ: Tạo lòng say mê học tập môn học. II. TROÏNG TAÂM: - Tính daãn nhieät cuûa caùc chaát III CHUAÅN BÒ: _ GV: Các dụng cụ để làm các thí nghiệm hình 22.1, 22.2, 22.3, 22.4 SGK:đèn cồn , giá đỡ,đinh ghim, sáp,thanh đồng , nhôm ,thuỷ tinh, ống nghiệm, nước _ HS: chuẩn bị bài, soạn bài trước ở nhà,xem kĩ các thí nghiệm, trả lời các câu C IV.TIEÁN TRÌNH: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 8A1:...............................................................8A2:............................................................. 8A3:................................................................................................................................... 2.Kieåm tra mieäng: CAÂU HOÛI HS1: Nhieät naêng laø gì? Hãy nêu các cách làm biến đổi nhiệt naêng cuûa vaät? Cho ví duï ? (10 ñ). TRẢ LỜI + Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật. + Có 2 cách : Thực hiện công và sự truyeàn nhieät. + Ví duï: * Thực hiện công: Cọ xát đồng tiền. ÑIEÅM 3ñ. 3ñ.

(119) trên mặt bàn làm cho đồng tiền nóng lên® Nhiệt năng của vật tăng do thực hieän coâng. * Sự truyền nhiệt: Nhúng đồng tiền vào cốc nước nóng, đồng tiền nóng do nươc 1nóng truyền nhiệt năng cho đồng tiền, quá trình này gọi là sự truyền nhieät. *+ Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà HS 2: Nhiệt lượng là gì? Nêu đơn vị và vật nhận thêm được hay mất bớt đi trong kí hiệu của nhiệt lượng? quaù trình truyeàn nhieät. Laøm BT 21.1/28/SBT ( 10 ñ) + Nhiệt lượng kí hiệu là Q đơn vị tính laø J. +BT 21.1: C Khối lượng -Kiểm tra vở bài soạn của học sinh.. 3.Giảng bài mới: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. Trong sự truyền nhiệt, nhiệt năng truyền từ phần này sang phần khác của 1 vật, từ vật này sang vật khác. Sự truyền nhiệt này được thực hiện bằng caùch naøo? Baøi hoïc hoâm nay giuùp ta hieåu roõ. Hoạt động 2: Nghiên cứu sự dẫn nhiệt. Thí nghieäm: GV laøm thí nghieäm hình 22.1 _ Yêu cầu HS quan sát (các định a, b, c, d được gắn bằng sáp vào thhanh đồng AB. Dùng đèn cồn đun nóng đầu A của thanh đồng) trả lời câu C1, C2 C3. C1: Nhiệt đã truyền đến sáp, làm cho sáp nóng leân vaø chaûy ra. C2: Các đinh rơi xuống theo thứ tự từ A đến B tức là từ a, b, c, d, e. C3: Nhiệt được truyền từ đầu A đến đầu B của thanh đồng. Hay nói cách khác nhiệt năng được truyền từ phần nóng hơn sang phần ít nóng hơn® Đó là truyền nhiệt năng từ phần này sang phần khaùc. Sự truyền nhiệt năng từ phần này sang phần khác được gọi là gì? (sự dẫn nhiệt) . Vậy sự dẫn nhieät laø gì?. Noäi dung baøi hoïc. DAÃN NHIEÄT I. Sự dẫn nhiệt:. 2ñ. 2ñ. 4ñ 2ñ 4ñ.

(120) Hoạt động 3: Nghiên cứu tính chất dẫn nhiệt cuûa caùc chaát. Thí nghieäm 1: Tìm hieåu tính daãn nhieät cuûa chaát raén: GV giới thiệu dụng cụ thí nghiệm: dụng cụ dẫn nhiệt, đèn cồn, các thanh đồng, nhôm, thuỷ tinh, có đinh gắn bằng sáp ở đầu. Cách làm: Dùng đèn cồn đun nóng đồng thời các thanh đồng, nhôm thuỷ tinh có gắn bằng sáp các đinh ở đầu. Yêu cầu HS dự đoán trả lời C4 Yêu cầu HS làm thí nghiệm kiểm tra dự đoán, quan sát thảo luận trả lời C4, C5. Các nhóm trình baøy keát quaû. Nhaän xeùt. C4: các đinh gắn ở đầu thanh không rơi xuống cuøng moät luùc. ÞHiện tượng này chứng tỏ các chất khác nhau daãn nhieät khaùc nhau. C5: Đồng dẫn nhiệt tốt nhất. Thuỷ tinh dẫn nhiệt keùm nhaát. * Trong chất rắn, kim loại dẫn nhiệt tốt. Thí nghieäm 2: Tìm hieåu tính daãn nhieät cuûa chaát loûng: GV giới thiệu dụng cụ (hình 22.3) đèn cồn, ống nghiệm thuỷ tinh sáp nước. GV làm thí nghiệm: dùng đèn đun nóng miệng một ống nghiệm trong có đựng nước dưới đáy có cuïc saùp. HS quan saùt thí nghieäm caâu C6. C6: Khi nước ở trên miệng ống sôi cục sáp ở đáy ống không nóng chảy. Từ đó rút ra kết luận chất loûng daãn nhieät keùm. Thí nghieäm 3: Tìm hieåu tính daãn nhieät cuûa chaát khí : GV giới thiệu dụng cụ (hình 22.4) đèn cồn, ống nghiệm có không khí có nút đậy và một cục sáp. GV làm thí nghiệm: Dùng đèn cồn đun nóng đáy ống nghiệm trong có không khí ở nút có gắn 1 cụt saùp. Yêu cầu HS dự đoán. HS quan sát trả lời câu C7. C7: Miếng sáp gắn ở nút ống nghiệm không bị nóng chảy. Từ đó rút ra kết luận chất khí dẫn nhieät keùm.. Nhiệt năng có thể truyền từ phần này sang phần khác của một vật, từ vật này sang vật khác bằng hình thức dẫn nhiệt. II. Tính daãn nhieät cuûa caùc chaát: 1. Thí nghieäm 1. * Chaát raén daãn nhieät toát. Trong chaát raén, kim loại dẫn nhiệt tốt nhất 2.Thí nghieäm 2. * chaát loûng daãn nhieät keùm. 3. Thí nghieäm 3.

(121) Qua 3 thí nghieäm yeâu caàu HS so saùnh tính daãn nhieät cuûa caùc chaát raén, loûng , khí? (ruùt ra keát luaän). (Chaát raén daãn nhieät toát nhaát, chaát loûng vaø chaát khí daãn nhieät keùm). *chaát khí daãn nhieät keùm Hoạt động 4: Vận dụng-củng cố kiến thức * Keát luaän Yêu cầu HS vận dụng trả lời. Chaát raén daãn nhieät toát . Trong chaát raén, C8:. kim loại dẫn nhiệt tốt nhất. -Tuyø HS Chaát loûng vaø chaát khí daãn nhieät keùm. C9: Vì kim loại dẫn nhiệt tốt, còn sứ dẫn nhiệt II. Vaän duïng: keùm. C10: Vì không khí ở giữa các lớp áo mỏng dẫn nhòeât keùm. C11: Mùa đông thời tiết lạnh để tạo các lớp không khí dẫn nhiệt kém giữa các lông chim điều này giúp chim được giữ ấm hơn. C12: Vì kim loại dẫn nhiệt tốt. Những ngày rét nhiệt độ bên ngoài thấp hơn nhiệt độ cơ thể nên sờ vào kim loại, nhiệt từø cơ thể truyền vào kim loại, phân tán trong kim loại làm ta cảm thấy lạnh. Ngược lại những ngày nóng nhiệt độ bên ngoài cao hơn nhiệt độ cơ thể. Nên nhiệt từ kim loại truyeàn vaøo cô theå nhanh neân ta caûm thaáy noùng. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá _ Daãn nhieät laø gì ? Dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt năng từ vật này sang vật khác,từ phần này sang phần khác _ So saùnh tính daãn nhieät cuûa caùc chaát raén,loûng khí ? Chaát raén daãn nhieät toát nhaát,chaát loûng vaø khí daãn nhieät keùm 5. Hướng dẫn HS tự học: _ Hoïc thuoäc baøi: _ Hoàn chỉnh câu C1 đến C12. _ Làm bài tập 22 –1 đến 22-6/29 _ Laøm VBT _ Đọc phần:”Có thể em chưa biết” _Oân tập từ bài 15-22 chuẩn bị tiết sau kiểm tra 1 tiết Oân các kiến thức trọng tâm, vận dụng kiến thức trả lời câu hỏi. Kiểm tra gồm 2 phần :trắc nghiệm , tự luận. V.RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................

(122) ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Tuaàn 29-tieát28 Ngaøy daïy:20/3/2013. ĐỐI LƯU _ BỨC XẠ NHIỆT. 1. MUÏC TIEÂU: 1.1. Kiến thức: + Nhận biết được dòng đối lưu trong chất lỏng và chất khí. + Biết sự đối lưu xảy ra trong môi trường nào và không xảy ra trong môi trường nào. + Tìm được ví dụ về bức xạ nhiệt. + Nêu được tên hình thức truyền nhiệt chủ yếu của chất rắn,chất lỏng,chất khí và chân khoâng. 1.2.Kyû naêng: + Rèn luyện khả năng quan sát và thực hiện thí nghiệm. + Học sinh có thái độ nghiêm túc trong học tập,tinh thần phối hợp trong quá trình thí nghiệm theo nhoùm. 1.3. Thái độ: + Giúp học sinh có ý thức học tập để vận dụng kiến thức vào thực tế, yêu môn học. + Giáo dục học sinh ý thức bảo vệ môi trường,giáo dục hướng nghiệp cho học sinh. 2. NOÄI DUNG HOÏC TAÄP: Đối lưu – Bức xạ nhiệt 3. CHUAÅN BÒ 3.1.GV:Chuẩn bị ĐDDH: giá đỡ , ống nghiệm,đèn cồn, nước . . . . . 3.2.HS :Chuaån bò baøi: xem kó caùc TN hình 23.2, 23.3, 23.4, 23.5/SGK 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 8A1:........................................................................8A2:....................................................... 8A3:........................................................................ 4.2. Kieåm tra mieäng:khoâng kieåm tra 4.3.Tieán trình baøi hoïc: Hoạt động của thầy và trò * Tổ chức tình huống học tập. Yeâu caàu HS quan saùt hình 22.3 vaø hình 23.1 (treân màn hình hoặc tranh vẽ: Hãy cho biết sự giống nhau vaø khaùc nhau trong 2 thí nghieäm. (Giống nhau: Đèn cầy, ống nghiệm, sáp nước. Khaùc nhau: Hình 22.3: Làm nóng miệng ống® kết quả nước ở mieäng oáng soâi, saùp khoâng chaûy ra. Hình 23.1: Làm nóng đáy ống® kết quả nước ở trong oáng soâi, saùp noùng chaûy rôi ra khoâng baùm vaøo mieäng oáng. _ Trong 2 thí nghiệm trên xảy ra hiện tượng truyền. Noäi dung baøi hoïc.

(123) nhiệt khác nhau. Hình 22.3 là hiện tượng truyền nhiệt bằng hình thức dẫn nhiệt, còn thí nghiệm 23.1 nước đã truyền nhiệt bằng cách nào? Chúng ta cùng nghiên cứu bài 23 “Đối lưu bức xạ nhiệt” Hoạt động 1: Tìm hiểu hiện tượng đối lưu (15 phuùt) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được hiện tượng đối lưu - KN: Quan sát và nhận xét được thí nghiệm về đối löu - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp 1. Thí nghieäm: _ Yêu cầu hs đọc phần hướng dẫn thí nghiệm SGK hình 23.2 và trả lời có hiện tượng gì xảy ra với các haït thuoác tím? (Dự đoán: Thuốc tím tan nhanh trong nước). _ Yeâu caàu HS laøm thí nghieäm nhoùm thaûo luaän traû lời câu C1, C2, C3 (lưu ý thuốc tím phải gói vào giấy moûng Ñaët ngay beân caïnh thaønh cuûa bình ngay treân ngọn lửa đèn cồn). Hs trình baøy keát quaû thaûo luaän nhoùm. C1: Nước màu tím di chuyển thành dòng. C2: Lớp nước ở dưới nóng lên trước và nở ra, trọng lượng riêng của lớp nước này trở nên nhỏ hơn trọng luợmg riêng của lớp nước lạnh ở trên. ® Do đó lớp nước nóng nổi lên lớp nước lạnh chìm  xuoáng taothanh dòng đối lưu. _ Tại sao biết được nước trong cốc đã nóng lên? C3: Nhờ nhiệt kế. _ Từ kết quả trên ta thấy nhiệt năng được truyền đi trong nước là nhờ dòng nước chuyển động sự truyền nhiệt năng này (bằng các dòng chất lỏng) gọi là sự đối lưu. _ Khi đốt nóng chất khí thì sự đối lưu cũng xảy ra trong chaát khí. _ Khi đặt phía trên ngọn lửa 1 chong chóng quan saùt ta thaáy nhö theá naøo? (quay) _ Tại sao chong chóng quay được? (không khí đốt noùng bay leân cao® quay chong choùng). _ Khi đốt nóng không khí® không khí nóng bay lên cao chuyền động làm cho chong chóng quay® dòng đối lưu. _ Đối lưu có xảy ra ở chất rắn không? (không. Vì không có dòng kín). Vậy đối lưu là hình thức truyền. ĐỐI LƯU – BỨC XẠ NHIỆT I. Đối lưu:. 1/ Thí nghieäm: (hình 23.2). 2/ Trả lời câu hỏi:.

(124) nhiệt chủ yếu của chất nào? (lòng, khí)® Vậy đối Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các chất löu laø gì? lỏng hoặc chất khí. Đó là hình thức truyeàn nhieät chuû yeáu cuûa chaát loûng vaø chaát khí. Hoạt động 2: Vận dụng(7 phút) 3/ Vaän duïng: * MUÏC TIEÂU: - KT: Giải được các bài tập vận dụng - KN: Vận dụng kiến thức giải bài tập - TÑ: nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp _ Yeâu caàu HS vaän duïng quan saùt thí nghieäm hình 22.3. _ GV thí nghiệm thảo luận nhóm trả lời câu C4. *C4: Ở phía có ngọn nến do có sự đối lưu mà lớp không khí nóng ở phía dưới di chuyển lên trên, sự cheânh leäch veà aùp suaát laøm cho khoùi höông di chuyển thành dòng xuống phía dưới. Kết quả của sự di chuyển này tạo thành sự đối lưu. Thảo luận nhóm trả lời câu C5, C6. *C5: Để phần chất lỏng (hay chất khí) ở dưới nóng lên trước làm cho trọng lượng riêng của phần này giaûm ñi vaø ñi leân phía treân. Phaàn chaát loûng (hay chất khí) ở phía trên chưa được đun nóng sẽ đi xuống tạo thành dòng đối lưu. *C6: Trong chaân khoâng vaø trong chaát raén khp6ng xảy ra đối lưu. Vì trong chân không cũng như trong chất rắn không thể tạo thành dòng đối lưu. ® Trong chân không là môi trường không có phân tử khí nào còn trong chất rắn các phân tử liên kết nhau raát chaët cheõ chuùng khoâng theå di chuyeån thaønh dòng được. **GIÁO DỤC MÔI TRƯỜNG: tại nhà máy , nhà I. Bức xạ nhiệt: ở ,nơi làm việc cần có biện pháp để không khí dễ 1/ Thí nghiệm (hình 23.4) löu thoâng (baèng caùc oáng khoùi ) Hoạt động 3: Tổ chức tình huống học tập nghiên cứu bức xạ nhiệt.(10phút) * MUÏC TIEÂU: - KT: Nắm được hiện tượng bức xạ nhiệt - KN: Quan sát và nệu nhận xét về kết quả bức xạ 2/ Trả lời câu hỏi nhieät - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp _ Các lớp khí quyển bao quanh Trái Đất khoảng không gian còn lại giữa Trái Đất và Mặt Trời là khoảng chân không. _ Khoảng chân không có sự dẫn nhiệt hay đối lưu.

(125) không? (không). Vậy năng lượng của Mặt Trời đã truyền xuống đất bằng cách nào? (bức xạ nhiệt). 1. Thí nghieäm: _ Yêu cầu HS nghiên cứu hình 23.4, 23.5 _ GV laøm thí nghieäm® HS quan saùt thaûo luaän traû lời câu C7, C8, C9. *C7: Không khí trong bình nóng lên và nở ra. + Khoâng khí noùng do ñaâu? (do vaät noùng truyeàn nhieätv sang khoâng khí). *C8: Không khí trong bình đã lạnh đi. + Miếng gỗ đã ngăn không cho nhiệt truyền từ đén sang bình. Điều này chứng tỏ nhiệt được truyền từ đèn (bếp) sang bình theo đường thẳng Vaäy khoâng khí xung quanh nguoàn nhieät coù noùng leân nhanh baèng caùch daãn nhieät khoâng? Khoâng khí trong bình nóng lên nở ra có phải là đối lưu không? *C9: Sự truyền nhiệt từ nguồn nhiệt tới bình có phải là dẫn nhiệt và đối lưu không? Tại sao? (Khoâng phaûi laø daãn nhieät vì khoâng khí daãn nhieät kém. Cũng phải là đối lưu vì nhiệt được truyền theo đường thẳng). Nhiệt đã được truyền bằng các tia nhiệt đi thẳng. Hình thức truyền nhiệt này gọi là bức xạ nhiệt. Vậy bức xạ nhiệt là gì?. Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhieät ñi thaúng.. Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chaân khoâng.. Giữa Trái Đất và Mặt Trời là khoảng chân không. Năng luượng của Mặt Trời và truyền xuống Trái Đất bằng cách bức xạ nhiệt. Vậy bức xạ nhiệt có theå xaûy ra trong chaân khoâng. Tất cả các vật đều bức xạ nhiệt và hấp thụ bức xạ nhieät. Qua thí nghieäm ta thaáy khaû naêng haáp thuï tia nhieät phuï thuoâäc vaøo tính chaát beà maët cuûa chuùng. III. Vaän duïng: Ta thấy vật có bề mặt càng xù xì, màu sẫm thì hấp C10: Để tăng khả năng hấp thụ. cthụ tia nhiệt (bức xạ) mạnh (càng nhiều). C11: Để giảm sự hấp thụ các tia nhiệt. Yêu cầu HS trả lời câu C11. C11: Do đó vào mùa hè không nên mặc quần áo sẫm đen mà nên mặc loại áo màu nhạt để làm giaûm khaû naêng haáp thuï caùc tia nhieät. Màu đen dễ bay hơn những màu khác khi phơi ngoài trời nắng (nóng).  Giáo dục hướng nghiệp: Liên hệ về công việc nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt đến cây trồng trong ngành nông nghiệp Hoạt động 4: Vận dụng.(5 phút).

(126) * MUÏC TIEÂU: - KT: Giải được các bài tập - KN: Vận dụng được kiến thức để giải bài tập - TÑ: Nghieâm tuùc, say meâ hoïc taäp Yêu cầu HS vận dụng trả lời câu C10, C11, C12. C12: HS thaûo luaän nhoùm trình baùy keát quaû. 4.4. Toång keát: _ Đối lưu là gì? + Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hoặc chất khí đó là hình thức truyền nhieät chuû yeáu cuûa chaát loûng vaø chaát khí. _ Tại sao đối lưu không xảy ra ở chất rắn? + Vì chất rắn phân tử chỉ dao động xung quanh vị trí xác định, không có dòng khí. _ Bức xạ nhiệt là gì? + Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhiệt đi thẳng. Bức xạ nhiệt có thể xảy ra trong chaân khoâng. _ Vật như thế nào có khả năng hấp thụ bức xạ nhiệt tốt? Nêu ví dụ + Vật có bề mặt xù xì, màu sẫm thì hấp thụ bức xạ nhiệt tốt. + Ví duï: Muøa heø maëc aùo maøu saãm seõ noùng hôn maøu nhaït. 4.5. Hướngdẫn học tập: * Đối với bài học tiết này: _ Hoïc thuoäc baøi. _ Hoàn chỉnh câu C1 đến C12. _ Làm BT 23.1 đến 23.7/30 SBT. _ Laøm VBT. _ Đọc phần: “Có thể em chưa biết”. * Đối với bài học tiết tiếp theo: _ Chuẩn bị bài : Công thức tính nhiệt lượng + soạn trước nội dung bài, lưu ý công thức tính nhiệt lượng + Xem kó caùc thí nghieäm 5. PHUÏ LUÏC: - Nghiên cứu sách giáo viên, sách giáo khoa, tài liệu đổi mới phưiơng pháp, chuẩn kiến thức kĩ naêng.

(127) TIEÁT PPCT: 27 KIEÅM TRA Ngaøy daïy:21/03/2007 I. Muïc tieâu: _ Kiến thức: Giúp HS nhận biết được khả năng tiếp thu kiến thức của mình nhằm điều chỉnh phương pháp học tập để có kết quả cao. _ Kỹ năng: Rèn kỹ năng tư duy sáng tạo phán đoán. _ Thái độ: Giáo dục học sinh tính độc lập,trung thực trong khi kiểm tra kiến thức. II. Chuaån bò: _ GV: Đề kiểm tra. _ HS: Ôn bài ở nhà. III. Phöông phaùp daïy hoïc: _ Phương pháp: trắc nghiệm, tự luận. IV. Tieán trình daïy hoïc: 1. Ổn định – Tổ chức: Kieåm dieän sæ soá HS. 2. Kieåm tra: Đề A : I. Trắc nghiệm:Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng: 3ñ Câu 1:Trong sự dẫn nhiệt nhiệt có thể truyền từ: a. Vật có nhiệt năng lớn hơn sang vật có nhiệt năng nhỏ hơn. b. Vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp nhỏ hơn. c. Vật có khối lượng lớn hơn sang vật có khối lượng nhỏ hơn. d. Vật có thể tích lớn hơn sang vật có thể tích nhỏ hơn. Câu 2: Hiện tượng nào sau đây không phải là do chuyển động của các phân tử gây ra? a. Đường tan trong nước. b. Sự ngấm muối vào cà khi muối cà..

(128) b. Sự khuếch tán giữa dung dịch sunphát đồng. d. Quả bóng khổng lồ chuyển động hỗn độn khi bị rất nhiều học sinh xô đẩy từ rất nhiều phía. Câu 3: Trong dao động của con lắc ở hình vẽ bên, chỉ có hình thức chuyển hoá năng lượng từ thế năng sang động năng khi: a. Con lắc chuyển động từ M đến N. M N b. Con lắc chuyển động từ N đến M. c. Con lắc chuyển động từ M đến 0. 0 d. Con lắc chuyển động từ 0 đến N. Câu 4: Khả năng hấp thụ nhiệt tốt của một vật phụ thuộc vào những yếu tố nào của vật? a. Vaät coù beà maët saàn suøi, saùng maøu. b. Vaät coù beà maët saàn suøi, saãm maøu. c. Vaät coù beà maët nhaün, saùng maøu. d.Vaät coù beà maët nhaün, saãm maøu. Cậu 5: Trong các cách sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kém hơn sau đây cách nào là đúng: a. Đồng, nước, thuỷ ngân, không khí. b. Đồng, thuỷ ngân, nước, không khí. c. Thuỷ ngân, đồng, nước, không khí. d. Không khí, nước, thuỷ ngân đồng. Câu 6: Năng lượng Mặt Trời truyền xuống trái Đất bằng cách nào? a. Bằng sự đối lưu. b. Bằng sự dẫn nhiệt qua không khí. c. Bằng bức xạ nhiệt. d. Baèng moät caùch khaùc. II. Tự luận: 7đ 1/. Điền từ thích hợp vào chỗ trống các câu sau: (1đ) 1. Cơ năng của một vật phụ thuộc vào . . (a). . . . .hoặc so với một . . . (b). . . . . . để tính độ cao goïi laø theá naêng haáp daãn. 2. Ñôn vò cuûa cô naêng laø. .(c). . . . . . . Kí hieäu. .(d). . . . . . . 2/. Trả lời các câu hỏi sau: (6đ) 1. Nêu các đặc điểm của nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật? Cho ví dụ minh hoạ. (1,5đ ) 2. Nhiệt lượng là gì? Giải thích tại sao đơn vị của nhiệt lượng là Jun? (1,5đ) 3. Tại sao chất rắn không xảy ra đối lưu? (1đ) 4. Giải thích vì sao bồn chứa xăng thường được sơn màu nhũ trắng sáng mà không sơn các maøu khaùc? (2ñ) 3. Đáp án _ Biểu điểm: Caâu ĐÁP ÁN I Trắc nghiệm: Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng: 1 Trong sự dẫn nhiệt nhiệt có thể truyền từ: b. Vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp nhỏ hơn. 2 Hiện tượng sau đây không phải là do chuyển động của các phân tử gaây ra:. BIEÅUÑIEÅM. 0,5ñ.

(129) 3. 4 5. 6 II 1/ 1 2 2/ 1. 2. 3 4. d. Quả bóng khổng lồ chuyển động hỗn độn khi bị rất nhiều học sinh xô đẩy từ rất nhiều phía. Trong dao động của con lắc ở hình vẽ bên, chỉ có hình thức chuyển hoá năng lượng từ thế năng sang động năng khi: c. Con lắc chuyển động từ M đến O. Khaû naêng haáp thuï nhieät toát cuûa moät vaät phuï thuoäc vaøo b. Vaät coù beà maët saàn suøi, saãm maøu. Trong cách sắp xếp vật liệu dẫn nhiệt từ tốt hơn đến kém hơn sau đây là đúng: b. Đồng, thuỷ ngân, nước, không khí. Năng lượng Mặt Trời truyền xuống Trái Đất : c. Bằng bức xạ nhiệt. Tự luận: Điền từ thích hợp vào chỗ trống các câu sau: (a) vị trí của vật so với mặt đất (b) vị trí khác được chọn làm mốc. (c) Jun (d) J Trả lời các câu hỏi sau: _ Các đặc điểm của nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật. Nguyên tử, phân tử giữa chúng có khoảng cách riêng và chuyển động không ngừng. _ Ví dụ: Có thể, thả đường vào cốc nước ta thấy đường tan trong nước vaø coù vò ngoït. _ Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm được hay mất bớt ñi trong quaù trình truyeàn nhieät. _ Đơn vị của nhiệt lượng là Jun vì nhiệt lượng là số đo của nhiệt năng nên đơn vị của nhiệt lượng cũng là đơn vị của nhiệt năng là Jun. Chất rắn không xảy ra đối lưu. Vì các phân tử của chất rắn liên kết vơi nhau rất chặt chẽ.Chúng không thể di chuyển thành dòng được. Để hạn chế sự hấp thụ bức xạ nhiệt có thể làm chúng nóng lên. Vì lớp màu nhũ trắng sáng có tác dụng phản xạ các tia bức xạ Mặt Trời làm cho bể chứa ít nóng hơn, hơi xăng ít bị bay hơi, đồng thời tránh được hiện tượng cháy nổ.. 0,5ñ. 0,5ñ 0,5ñ. 0,5ñ 0,5ñ. 0,25ñ 0,25ñ 0,25ñ 0,25ñ. 0,75ñ 0,75ñ 0,75ñ 0,75ñ 1ñ 2ñ. Đề B: I. Trắc nghiệm: Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng:. 3ñ. Câu 1:Trong dao động của con lắc ở hình vẽ bên, chỉ có hình thức chuyển hoá năng lượng từ thế năng sang động năng khi: a. Con lắc chuyển động từ A đến B. A C b. Con lắc chuyển động từ B đến C. c. Con lắc chuyển động từ A đến C. B.

(130) d. Con lắc chuyển động từ C đến A. Câu 2:Nếu chọn mặt đất làm mốc tính thế năng hấp dẫn thì vật nào sau đây không có thế naêng? a. Lò xo chưa bị co dãn để trên cao so với mặt đất. b. Lò xo bị dãn đặt ngay trên mặt đất. c. Viên đạn đang bay. d. Hòn bi đang lăn trên mặt đất. Câu 3:Khi các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì: a. Nhiệt độ của vật tăng. b. Khối lượng của vật tăng. c. Trọng lượng của vật tăng. d. Cả khối lượng và trọng lượng của vật đều tăng. Câu 4:Trong các truyền nhiệt dưới đây sự truyền nhiệt nào không phải là bức xạ nhiệt? a. Sự truyền nhiệt từ bếp lò tới người đứng gần bếp lò. b. Sự truyền nhiệt từ dây tóc bóng đèn điện đang sáng ra khoảng không gian bên trong bóng đèn. c. Sự truyền nhiệt từ đầu bị nung nóng sang đầu không bị nung nóng của một thanh đồng. d. Sự truyền nhiệt từ Mặt Trời sang Trái Đất. Câu 5:Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc nước, thấy nước màu tím di chuyển thành dòng từ dưới lên trên. Do hiện tượng nào sau đây là đúng? a. do hiện tượng truyền nhiệt. b. do hiện tượng đối lưu. c. do hiện tượng bức xạ nhiệt. d.do hiện tượng dẫn nhiệt. Câu 6:Hãy tìm hiểu và cho biết bản chất của sự dẫn nhiệt là gì? a. là sự thay đổi nhiệt độ. b. là sự thực hiện Công. c. làsự thay đổi thế năng. d. là sự truyền động năng của các hạt vật chất khi chúng va chạm vào nhau. II. Tự luận: 7đ 1/. Điền từ thích hợp vào chỗ trống các câu sau: (1đ) 1. Sự truyền nhiệt bằng các dòng chất lỏng hay chất khí gọi là sự. .(a). . 2. Vật có. .(b). . càng lớn và . .(c) . .càng nhanh thì động năng càng lớn. 3. . . . .(d) . . . .coù theå xaûy ra caû chaân khoâng. 2/. Trả lời các câu hỏi sau: (6đ) 1. Nêu mối quan hệ giữa nhiệt độ của vật và chuyển động của các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật? Cho ví dụ minh hoạ. (1,5đ) 2. Một viên đạn đang bay trên cao có những dạng năng lượng nào? Giải thích điều đó? (1,5ñ) 3. Vì sao bình thuỷ lại được chế tạo hai lớp vỏ thuỷ tinh, ở giữa là chân không và có nút đậy kín? (1ñ) 4. Tại sao rót nước sôi vào cốc thuỷ tinh dầy, thì cốc thuỷ tinh dầy dễ vỡ hơn cốc thuỷ tinh mỏng? Muốn cốc khỏi bị vỡ khi rót nước sôi vào thì làm thế nào? (2đ).

(131) Đáp án _ Biểu điểm: ĐỀ B: Caâu ĐÁP ÁN BIEÅUÑIEÅM I Trắc nghiệm: Khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng: 1 Trong dao động của con lắc ở hình vẽ bên, chỉ có hình thức chuyển 0,5 ñ hoá năng lượng từ thế năng sang động năng khi: a. Con lắc chuyển động từ A đến B. 2 Nếu chọn mặt đất làm mốc tính thế năng hấp dẫn thì vật sau đây 0,5ñ khoâng coù theá naêng: d. Hòn bi đang lăn trên mặt đất. 3 0,5ñ Khi các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì: a. Nhiệt độ của vật tăng. 4 0,5ñ Trong các cách truyền nhiệt dưới đây không phải là bức xạ nhiệt: c. Sự truyền nhiệt từ đầu bị nung nóng sang đầu không bị nung nóng của một thanh đồng. 5 Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc nước, thấy nước màu tím di chuyển 0,5ñ thành dòng từ dưới lên trên. b. do hiện tượng đối lưu. 6 0,5ñ Bản chất của sự dẫn nhiệt là: d. là sự truyền động năng của các hạt vật chất khi chúng va chạm vào nhau. II Tự luận: 1/ Điền từ thích hợp vào chỗ trống các câu sau: 1 0,25ñ (a) đối lưu. 2 0,25ñ (b) khối lượng. 0,25ñ (c) chuyển động. 3 0,25ñ (d) bức xạ nhiệt. 2/ Trả lời các câu hỏi sau: 1 Mối quan hệ giữa nhiệt độ của vật và chuyển động của các nguyên. 2. 3. 4. tử, phân tử cấu tạo nên vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. Ví dụ: Có thể, thả đường vào cốc nước nóng và cốc nước lạnh ta thấy đường tan trong cốc nước nóng nhanh hơn cốc nước lạnh. Một viên đạn đang bay trên cao có động năng (vì viên đạn có vận tốc so với mặt đất), thế năng (vì viên đạn có vận tốc so với mặt đất). Nhiệt năng (vì các phân tử cấu tạo nên viên đạn luôn chuyển động hỗn độn không ngừng). Bình thuỷ lại được chế tạo hai lớp vỏ thuỷ tinh, ở giữa là chân không và có nút đậy kín. Vì giữa 2 lớp thuỷ tinh là chân không, để ngăn cản sự dẫn nhiệt. Nút bình thuỷ có tác dụng ngăn cản sự truyền nhiệt bằng đối lưu ra môi trường bên ngoài. Rót nước vào cốc thuỷ tinh dầy, thì cốc thuỷ tinh dầy dễ vỡ hơn cốc thuỷ tinh mỏng. Vì thuỷ tinh dẫ nhiệt kém, nên khi rót nước sôi. 0,75ñ 0,75ñ 1,5ñ. 1ñ. 2ñ.

(132) vào cốc dầy thì lớp thuỷ tinh bên trong lên trước, nở ra làm cho cốc bị vỡ. Nếu cốc có thành mỏng. Muốn cốc khỏi bị vỡ khi rót nước sôi vào thì nên tráng cốc bằng một ít nước nóng trước khi rót nước sôi vào.. * Thoáng keâ keát quaû: Điểm dưới TB Lớp TSHS 0 0,1-3,4 3,5-4,9 Coäng Tæleä 8A 8B 8C 8D 8E 5 lớp. Điểm từ TB trở lên 5,0-6,4 6,5-7,9 8,0-10 Coäng. Tæ leä. V. Ruùt kinh nghieäm: .............................................................................. .............................................................................. ........................................................ ................... .. ... .........................................................................

(133) Tuaàn 30-tieát 29 CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG Baøi 24: 1. Muïc tieâu: _ Kiến thức: + Kể tên được các yếu tố quyết định độ lớn của nhiệt lượng một vật cần thu vào để nóng lên. + viết được công thức tính nhiệt lượng, kể được tên, đơn vị của các đại lượng có mặt trong công thức. _ Kyõ naêng: + Mô tả được thí nghiệm và xử lý bảng kết qảu thí nghiệm chứng tỏ Q phụ thuộc vào m,  t và chaát laøm vaät a (c). _ Thái độ : + Giúp HS say mê học tập bộ môn, ham học hỏi khám phá thế giới xung quanh. 2. Troïng taâm: - Công thức tính nhiệt lượng 3. Chuaån bò: _ GV: 2 đèn cồn, 2 cốc nước, 2 nhiệt kế, 2 bộ chân giá đỡ, băng phiến bảng. _ HS: Học bài, chuẩn bị bài mới 4. Tieán trình daïy hoïc: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2 Kieåm tra mieäng: Caâu hoûi Đối lưu , bức xạ nhiệt là gì? đối lưu là hình thức truyền nhieät chuû yeáu cuûa chaát naøo? Trong chaân khoâng coù theå xaûy ra bức xạ nhiệt không?. Trả lời -Đối lưu là sự truyền nhiệt bằng các chất lỏng hoặc chất khí. Đó là hình thức truyền nhiệt chủ yeáu cuûa chaát loûng vaø chaát khí. -Bức xạ nhiệt là sự truyền nhiệt bằng các tia nhieät ñi thaúng. Bức xạ nhiệt có thể xảy ra cả ở trong chân khoâng.. Ñieåm. 5ñ. 5ñ.

(134) Giảng bài mới: Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. _GV Đặt vấn đề như SGK: Không có dụng cụ nào đo trực tiếp được công. Để xác định công của một lực, người ta phải sử dụng lực kế đo độ lớn của lực và dùng thước đo quãng đường dịch chuyển, từ đó tính công. Tương tự như thế, không có dụng cụ để đo trực tiếp nhiệt lượng. Vậy muốn xác định nhiệt luợng trong quá trình truyền nhiệt ta phải làm như thế nào? Để hiểu rõ ta cùng nghiên cứu bài. Hoạt động 2: Tìm hiểu nhiệt lượng của một vật phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá naøo? _ Yêu cầu HS dự đoán trả lời: Nhiệt lượng của một vật thu vào để làm vật nóng lên phụ thuộc vào yếu toá naøo? (tuyø HS neâu). _ GV phân tích yếu tố nào là hợp lý, không hợp lý. _ Từ đó hướng dẫn cho HS® Nhiệt luợng một vật cần thu vào để làm vật nóng lên phụ thuộc vào 3 yeáu toá sau ñaây: + Khối lượng của vật (m) + Độ tăng nhiệt độ của vật (  t) + Chaát caáu taïo neân vaät (chaát laøm vaät) Lần lượt. Hoạt động 2: Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng cuûa vaät. _ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật. _ yeâu vaàu HS tham khaûo SGK (hình 24.1). Thí nghiệm gồm những dụng cụ nào? _ GV giới thiệu thí nghiệm (hình 24.1): Bố trí thí nghieäm. + Dùng đèn cồn lần lượt đun 2 khối lượng nước khác nhau: 50g và 100g đựng trong 2 cốc thuỷ tinh giống nhau, để nước ở trong các cốc đều nóng lên 200C. _ HS quan saùt trong 10 phuùt vaø ghi keát quaû vaøo baûng. _ GV treo baûng phuï (24.1). Noäi dung baøi hoïc. CÔNG THỨC TÍNH NHIỆT LƯỢNG I. Nhiệt lượng của một vật thu vào để nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố naøo?. 1/ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật..

(135) Từ kết quả thí nghiệm yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu C1, C2. Đại diện nhóm trình bày kết quả C1, C2. _ Yếu tố ở 2 cốc được giữ giống nhau? (Độ tăng nhiệt độ và chất làm vật). _ Yếu tố? Thay đổi (khối lượng). _ Tại sao phải làm như thế nào? (để tìm hiểu mối quan hệ mối quan hệ giữa nhiệt lượng và khối lượng). Từ thí nghiệm trên có kết luận gì về mối quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên và khối lượng của vật? (Khối lượng của vật càng lớn thì nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên càng lớn) Từ đó ta thấy nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên phụ thuộc vào yếu tố nào? (Khối lượng của vật). Hoạt động 3: Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt 2/ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu lượng vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ: độ: Với kinh nghiệm ở thí nghiệm. Yêu cầu HS thảo luận trong nhóm (tính cách làm thí nghiệm để kiểm tra mối quan hệ giữa nhiệt vật cần thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt) trả lời câu C 3 C4. Đại diện nhoùm trình baøy keát quaû. *C3: Trong thí nghiệm này phải giữ không đổi những yếu tố nào? (Khối lượng và chất làm vật gioáng nhau). _ Muốn vậy phải làm thế nào? (2 cốc phải đựng cùng 1 luợng nước). *C4: Vaäy trong thí nghieäm naøy yeáu toá naøo phaûi thay đổi? (Phải đo độ tăng nhiệt độ khác nhau). Muốn vậy phải làm thế nào? (Phải để cho nhiệt độ cuối của 2 cốc khác nhau bằng cách cho thời gian ñun khaùc nhau). _ GV treo bảng phụ (bảng 24.1). giới thiệu bảng kết quả thí nghiệm: Làm thí nghiệm với 2 cốc, mỗi cốc đựng 50g nước được lần lươt đun nóng bằng đèn 1 cốc 5 phút, 1 cốc đun 10 phút. _ Độ tăng nhiệt độ của cốc 1  t1o = 20oC _ Độ tăng nhiệt độ của cốc 2  t2o = 40oC Hãy tìm số thích hợp cho các ô trống ở 2 cột cuối baûng 24.2.

(136) Từ kết quả thí nghiệm yêu cầu HS trả lời câu C5. Từ kết quả thí nghiệm yêu cầu HS rút ra kết luận về mối quan hệ giữa nhiệt vật thu vào để nóng lên và độ tăng nhiệt độ? (Độ tăng nhiệt độ càng lớn thì nhiệt luợng vật thu vào càng lớn). Từ đó ta thấy nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên 3/ Quan hệ giữa nhiệt lượng vật cần thu phụ thuộc vào yếu tố nào? ( Độ tăng nhiệt độ). Hoạt động 4: Tìm hiểu mối quan hệ giữa nhiệt vào để nóng lên với chất làm vật: lượng vật cần thu vào để làm nóng lên với chất làm vaät: _ Yeâu caàu HS tham khaûo thoâng tin SGK. _ GV mô tả thí nghiệm: Dùng đèn cồn đun nóng 50g bột băng phiến và 50g nướic cùng nóng thêm leân 20oC. _ Kết quả thí nghiệm được ghi như sau (GV treo bảng 24.3). Hãy tìm dấu thích hợp (=; >; <) điền vào ô trống ở bảng sau:. Từ đó yêu cầu HS thảo luận trong nhóm trả lời C6, C7. *C6: Trong thí nghiệm những yếu tố không thay đổi: Khới luợng không đổi, độtăng nhiệt độ giống nhau, chaát laøm vaät khaùc nhau. *C7: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên có phuï thuoäc chaát laøm vaät. Từ đó ta thấy: Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng leân phuï thuoäc vaøo chaát laøm vaät (coøn goïi laø nhieät Nhiệt lượng cần thu vào để nóng lên phụ dung rieâng cuûa chaát laøm vaät). Qua 3 thí nghiệm ta thấy nhiệt lượng vật cần thu thuộc khối lượng, độ tăng nhiệt độ của vào để nóng lên phụ thuộc vào những yếu tố nào? vật và nhiệt dung riêng của chất làm vật. II. Công thức tính nhiệt lượng: Nhiệt lượng vật thu vào: Hoạt động 5: Giới thiệu công thức tính nhiệt lượng. Q = m . c . t Nhiệt lượng vật thu vào để nóng lên được tính theo Trong đó: công thức: Q: Nhiệt lượng vật thu vào (J) Q = m . c . t m: Kkhối lượng của vật (kg) c: Nhieät dung rieâng cuûa chaát laøm vaät (J/kg.K)  t = t2 – t1 : độ tăng nhiệt độ (oC. hoặc.

(137)  t = t2 – t1 (t1: Nhiệt độ ban đầu. t2: Nhiệt độ cuối cùng). K: Là đơn vị nhiệt độ trong thang độ. Kenvin: Độ lớn của 1 độ trong thang nhiệt độ Kenvin bằng độ lớn của 1 độ trong thang nhiệt độ Celsius. Từ công thức tính Q yêu cầu HS suy ra công thức tính m = ?; c = ?; = ? Q Q t = m.c c = m.t Q Từ công thức c = m.t cho ta biết điều gì? (Nhiệt. K) t1: Nhiệt độ ban đầu t2: Nhiệt độ lúc sau.. Q m = c.t. dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng cần truyền cho 1kg chất đó tăng thêm 1oC (hay 1K)® Vaäy nhieät dung rieâng cuûa moät chaát laø gì? Ví dụ ta nói nhiệt dung riêng của nước là (cnước = 4200J/kg.K) 4200J/kg.K có nghĩa là 1kg nước nóng thêm lên 1oC cần truyền cho nước 1 nhiệt lượng 4200J. Yeâu caàu HS tham khaûo baûng 24.4 cho bieát nhieät dung riêng đồng là bao nhiêu? Điều đó cho ta biết gì? (Nhiệt dung riêng của đồng là 380 J/kg K. Điều này cho ta thấy 1kg đồng nóng thêm 1 oC cần truyền cho đồng 1 nhiệt lượng là 380J). Tương tự yêu cầu HS nêu nhiệt dung riêng của 1 số chaát. Hoạt động 6: Vận dụng. Nhieät dung rieâng cuûa 1 chaát cho bieát nhiệt lượng cần thiết để làm cho 1kg chất đó tăng thêm 1oC.. Nhieät dung rieâng cuûa 1 chaát cho bieát nhiệt lượng cần thiết để làm cho 1kg chất đó tăng thêm 1oC.. 4.4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: _ Nhiệt lượng của vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào yếu tố nào? (Khối lượng, độ tăng nhiệt độ vào nhiệt dung riêng của chất làm vật). _ Nêu công thức tính nhiệt lượng của vật cần thu vào để nóng lên? (Q = m .c .  t) . _ Yêu cầu HS cận dụng hoàn thành C8, C9, C10. _ C8: muốn xác định nhiệt lượng vật thu vào cần tra bảng để biết độ lớn của đại lượng nào và độ lớn của những đại lượng nào bằng dụng cụ nào? *C8: Tra bảng để biết nhiệt dung riêng, cân vật để biết khối lượng, đo nhiệt độ để xác định độ tăng nhiệt độ. _ C9: Tính nhiệt lượng cần truyền cho 5kg đồng để tăng nhiệt độ từ 20oC lên 50oC. GV hướng dẫn HS tóm tắt và giải: *C9: Toùm taét: Giaûi: m = 5kg Nhiệt lượng cần truyền cho 5kg đồng là: o t1 = 20 C Q = m .c . (t2 – t1) o t2 = 50 C = 5 . 380 . (50 – 20).

(138) c = 380J/kg.K = 57000 (J) = 57 (kJ) Q=? Đáp số: Q = 57 kJ _ C10: Một ấm đun nước bằng nhôm có khối lượng 0,5kg chứa 2lít nước ở 25 oC. Muốn đun sôi ấm nước này cần 1 nhiệt lượng bằng bao nhiêu? + Lưu ý: Khi nước sdôi thì nhiệt độ của ấm và của nướ đều bằng 100 oC. GV hướng dẫn HS tóm tắt và giải: *C10: Toùm taét: Giaûi : Nhoâm m1 = 0,5kg Nước V = 2L Nhiệt lượng của nhôm cần thu vào để nóng lên o t1 = 25 C Þ m2 = 2kg 100oC: t2 = 100oC Q1 = m1. c1.  t c1 = 380J/kg.K c2 = 4200J/kg.K = 0,5. 380. (100 – 25) = 33000(J) Q1 = ? Q2 = ? Nhiệt lượng của nước của nước cần thu vào để Q = Q1 + Q2 noùng leân 100oC Q2 = m2 c2  t = 2. 4200 (100 – 25) = 630000(J) Nhiệt lượng tổng cộng cần cung cấp: Q = Q1 + Q2 = 33000 + 630000 = 663000(J) = 663 (KJ) Đáp số: Q = 663 KJ. 4.5. Hướng dẫn HS tự học: Học thuộc bài. Hoàn chỉnh C1 đến C10. Làm BT 24.1 đến 24.7 SBT. Đọc phần “Có thể em chưa biết”. Xem trước bài:”Phương trình cân bằng nhiệt”. 5. Ruùt kinh nghieäm: ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................

(139) Tuaàn 31-tieùt 30 Baøi 25. PHÖÔNG TRÌNH CAÂN BAÈNG NHIEÄT. 1. Muïc tieâu: _ Kiến thức: + Phát biểu được ba nội dung của nguyên lý truyền. + Viết được phương trình cân bằng nhiệt cho trường hợp có hai vật trao đổi nhiệt với nhau. _ Kỹ năng: Giải được bài toán đơn giản về trao đổi nhiệt giữa hai vật. _ Thái độ: Tạo lòng say mê, tư duy yêu thích bộ môn. 2. Troïng taâm: - Phöông trình caân baèng nhieät 3 . Chuaån bò: _ GV:Bảng phụ giải trước các bài tập trong phần vận dụng. _ HS:Chuaån bò baøi. 4. Tieán trình daïy hoïc: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: HS1: _ Nhiệt lượng là gì? Nêu công thức tính nhiệt lượng hoặc thu vào để nóng lên, tên và đơn vị tính của các đại lượng có trong công thức? (4đ) + Nhiệt lượng là phần nhiệt lượng năng mà vật nhận thêm được hay mất bớt đi trong quá trình truyeàn nhieät. + Công thức tính nhiệt lượng thu vào: Q = m . c . t Q: nhiệt lượng vật thu vào (J) m: Khối luợng của vật (kg)  t = t2 – t1: Độ tăng nhiệt độ. t2: Nhiệt độ sau cuối, t1: Nhiệt độ đầu. Sửa BT 24.1, . . . 31 (4ñ) BT 24.1 1. A. Bình A 2. C. Lượng chất lỏng chứa trong bình. HS làm BT đầy đủ (2ñ) HS2: _ Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên phụ thuộc vào yếu tố nào? (2đ) + Nhiệt lượng vật cần thu vào để nóng lên thuộc khối lượng , độ tăng nhiệt độ của vật và nhieät dung rieâng cuûa chaát laøm vaät. _ Nhieät dung rieâng cuûa moät chaát laø gì? (2ñ) + Nhiệt dung riêng của một chất cho biết nhiệt lượng để cho 1kg chất đó tăng thêm 1 oC.

(140) Sửa BT 24.2, 24.3/31 BT 24.2 Toùm taét: V = 5L® m =5kg t1 = 20oC t2 = 400C c = 4200J/kg.K Q =? BT 24.3 Toùm taét: V = 10L® m = 10kg Q = 840 KJ = 840000J c = 4200J/kg.K t = ? HS làm vở BT đúng (2đ) Sửa BT 24.5 Toùm taét: m = 5kg t1= 20oC, t2 = 50oC Q = 59KJ = 59000J Kim loại?. (4ñ) Giaûi: Nhiệt lượng nước cần thu vào để nóng lên 40oC Q = m. c (t2 – t1) = 5. 4200 (40 –20) = 420000(J) = 420(KJ) Đáp số : Q = 420KJ Giaûi : Độ tăng nhiệt độ của nước: Q 840000   t = m.c 10.4200 = 20oC Đáp số:  t = 20oC. Giaûi: (3ñ) Nhiệt dung riêng của kim loại: Q 59000  C = m.t 5.(50 - 20) = 393,33J/kgK. Vậy kim loại này là đồng.. Giảng bài mới: HOẠT ĐỘNG DẠY Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học taäp. GV tổ chức tình huống như SGK. Để hieåu roõ ta vaøo baøi. Hoạt động 2: Nghiên cứu nguyên lý truyeàn nhieät. _ Yêu cầu HS tham khảo đọc thông SGK. Neâu nguyeân lyù truyeàn nhieät trong đời sống, - GV thông báo 3 nội dung của nguyên lí truyền nhiệt như SGK. - Yêu cầu HS phát biểu lại 3 nội dung đó nhiều lần và ghi nhớ tại lớp.. HOẠT ĐỘNG HỌC. I. NGUYÊN LÍ TRUYỀN NHIỆT. - HS tìm hiểu 3 nội dung của nguyên lí truyền nhiệt. - HS phát biểu lại nội dung nguyên lí truyền nhiệt và ghi nhớ tại lớp. ( HS ghi vở 3 nội dung của nguyên lí truyền nhiệt ở nhà) - HS vận dụng nguyên lí truyền nhiệt giải thích tình huống đầu bài. - Cá nhân HS trả lời ….. - Yêu cầu HS vận dung 3 nội dung của nguyên lí truyền nhiệt giải thích tình huống đầu bài. - GV chốt lại tình huống – An đúng, Bình sai. HĐ3: TÌM HIỂU PHƯƠNG. II. PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT..

(141) TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT. - GV hướng dẫn HS dựa vào nội dung thứ 3 của nguyên lí truyền nhiệt, viết phương trình cân bằng nhiệt. - GV cung cấp thông tin về các đại lượng trong công thức tính nhiệt lượng Q toả ra , Q thu vào. - GV giới thiệu rt1 là độ giảm nhiệt độ và rt2 là độ tăng nhiệt độ.. HĐ4: TÌM HIỂU VÍ DỤ VỀ ÁP DỤNG PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT. - GV yêu cầu 1HS đọc ví dụ. - GV hướng dẫn HS tóm tắt đầu bài như SGK. - GV hướng dẫn HS giải bài tập VD theo các bước: + Nhiệt độ của 2 vật khi có cân bằng nhiệt? + Vật nào toả nhiệt, vật nào nhận nhiệt? + Viết công thức tính nhiệt lượng toả ra, nhiệt lượng thu vào? + Áp dụng phương tình cân bằng nhiệt? Q toả ra = Q thu vào - GV có thể thay đề bài toán cho HS giải với quả cầu bằng đồng. HĐ5: VẬN DỤNG - GV tổ chức cho HS giải các câu C1a và C2. - GV hướng dẫn HS các bước giải, với câu C1 nhiệt độ trong phòng cho là. - HS dựa vào nội dung thứ 3 và xây dựng được phương trình cân bằng nhiệt.. Q toả ra = Q thu vào -. HS thu thập thông tin để viết được công thức tính Q toả ra , Q thu vào .. Vật toả nhiệt khối lượng, m1 (kg) nhiệt độ ban đầu t1 (0C) nhiệt độ cuối t 0 ( C) nhiệt dung riêng c1 ( J/kg.K). Vật thu nhiệt m2 (kg) t2(0C) t (0C) c2 ( J/kg.K). - HS thu thập thông tin về các đại lượng và viết được: Q toả ra = m1.c1. ( t1 – t ) Q thu vào = m2.c2. ( t - t2 ) Q toả ra = Q thu vào m1.c1. ( t1 – t ) = m2.c2. ( t - t2 ) ð m1. c1. rt1 = m2. c2. rt2 III. VÍ DỤ VỀ PHƯƠNG TRÌNH CÂN BẰNG NHIỆT. - HS đọc VD SGK. - HS tóm tắt đầu bài. - HS giải bài toán theo các bước như GV hướng dẫn.. IV. VẬN DỤNG. - HS hoạt động cá nhân giải các câu C1a, C2. C1. Tóm tắt: m1 = 200g = 0,2kg ; t1 = 1000C, c1 = 4200J/kg.K.

(142) 300C. - GV theo dõi và uốn nắn HS khi giải toán.. m2 = 300g = 0,3kg.; t2 = 300C c2 = 4200J/kg.K t=? Giải: B1: Q1 = m1 . c1. ( t1 - t ) B2: Q2 = m2 . c2. ( t - t2 ) B3: Q1 = Q2 m1 . c1. ( t1 - t ) = m2 . c2. ( t - t2 ) vì c1 =c2 ] (m1.t1 – m1t ) = m2.t – m2.t2 ] t = (m1.t1 + m2.t2) / ( m1 + m2 ) = 580C C2: Tóm tắt m1 = 0,5kg, c1 = 380J/kg.K m2 = 500g=0,5kg, c2 = 4200J/kg.K rt1 = 800C -200C = 600C Q2 = ? , rt2 = ? Giải B1: Q1 = m1 . c1. rt1 = 0,5 . 380.60 = 11.400 J B2: Q1 = Q2 = 11.400 J B3: Q2 = m2 . c2. rt2 ] rt2 = Q2 / ( m2 . c2 ) = 5,40C.. 4.4 Caâu hoûi, baøi taäp củng cố: - GV yêu cầu HS phát biểu 3 nội dung của nguyên lí truyền nhiệt. - GV tổ chức cho HS giải các câu C1a và C2. - GV hướng dẫn HS các bước giải, với câu C1 nhiệt độ trong phòng cho là 300C. - GV theo dõi và uốn nắn HS khi giải toán. - Câu C3 GV hướng dẫn tương tự, yêu cầu HS về nhà làm C3. 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: - Học thuộc nguyên lí truyeàn nhieät - Làm C3 và BT 25.1, 25.2, 25.3, 25.4, 25.5, 25.6 tr 33, 34. - Đọc bài 26 “ Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu ” trả lời: Năng suất tỏa nhiệt của nhiên liệu là gì? Công thức tính nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy tỏa ra?. 5. RÚT KINH NGHIỆM. .................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………………………………… . ................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ....................................................................................................................................................

(143) …………………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………. ..................................................................................................................................................... Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập. GV tổ chức tình huống như SGK. Để hiểu rõ ta vaøo baøi. Hoạt động 2: Nghiên cứu nguyên lý truyền nhieät. _ Yêu cầu HS tham khảo đọc thông SGK. Nêu nguyên lý truyền nhiệt trong đời sống,. Tuaàn 31-tieát 30 Ngaøy daïy:. BAØI 25. PHÖÔNG TRÌNH CAÂN BAÈNG NHIEÄT.

(144) PHÖÔNG TRÌNH CAÂN BAÈNG NHIEÄT. I. MUÏC TIEÂU: - Phát biểu được ba nội dung của nguyên lí truyền nhiệt. - Viết được phương trình cân bằng nhiệt cho trường hợp có hai vật trao đổi nhiệt với nhau. - Giải được các bài toán đơn giản về trao đổi nhiệt giữa hai vật. II. CHUAÅN BÒ: Gv :giải trước các bài tập trong phần vận dụng. Hs: chuaån bò baøi III.PHÖÔNG PHAÙP: Trực quan, vấn đáp. . . … IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: 2. KTBC: 3.Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học taäp - GV: Mùa hè, khi dùng nước giải khát, người ta thường bỏ đá lạnh vào nước giải khát uống cho mát. Về hiện tượng này có 2 baïn HS tranh luaän nhö sau: . Bạn A: Đá lạnh đã truyền lạnh cho nước laïnh ñi. . Bạn B: Không phải như thế! Nước đã truyền nhiệt cho đá lạnh, nên nước lạnh ñi. - Ai đúng, ai sai? - Để giải quyết vấn đề này, hôm nay chúng ta nghiên cứu bài “PHÖÔNG TRÌNH CAÂN BAÈNG NHIEÄT” Hoạt động 2: I. Tìm hiểu nguyên lý truyeàn nhieät. - Yêu cầu 1 HS đọc nguyên lý truyền - Thu nhận thông tin về nguyên lý truyeàn nhieät. nhieät. - HS B: Đúng vì nhiệt độ của nước - Gọi 1 HS dùng nguyên lý truyền nhiệt cao hơn nhiệt độ của đá nên nước đã truyền nhiệt cho đá lạnh. Do để giải thích tình huống vừa nêu trên. Hoạt động 3: II. Phương trình cân bằng đó nước lạnh đi..

(145) nhieät - Dựa vào 3 nội dung của nguyên lý truyền nhiệt GV cho HS tự xây dựng phöông trình caân baèng nhieät. - Tương tự công thức tính nhiệt lượng, hãy viết công thức tính nhiệt lượng vật tỏa nhieät? Hoạt động 4: III. Ví dụ về phương trình caân baèng nhieät. - Hướng dẫn HS ghi tóm tắt đề bài, chú ý đến các đơn vị của các đại lượng. - Gọi HS viết công thức để tính nhiệt lượng của quả cầu nhôm tỏa ra và công thức tính nhiệt lượng nến thu vào. - Làm thế nào tính được khối lượng m2?. Hoạt động 5: IV. Vận Dụng - Hướng dẫn HS giải các bài tập C1, C2, C3. - C2 yêu cầu HS xác định nhiệt độ nước trong phòng, tóm tắt đề bài như phần ví dụ vaø löu yù aån soá caâu tìm. - GV tieán haønh laøm thí nghieäm, coù HS tham gia ñaët caùc giaù trò. - C1, C3 GV hướng dẫn HS xác định ẩn soá caâu treân. .. - Dưới sự hướng dẫn của GV, xây dựng phương trình cân bằng nhiệt. Q = mc (t1 – t2) (t1: nhiệt độ đầu, t2: nhiệt độ cuối cuøng). - Tóm tắt được đề bài, từ 1 HS khác đọc đề. - Viết các công thức: Q1 = m1c1 (t1 – t); Q2 = m2c2 (t – t1) - Duøng PTCBN: Q1 = Q2 m1c1 (t1 m2c2 (t – t1). –. t) =. - Xác định nhiệt độ nước trong phòng, lập kế hoạch giải.. - Căn cứ kết quả thí nghiệm thu được, so sánh, nhận xét. - HS lập kế hoạch giải tìm ra kết quaû.. m1c1 (t1 - t). 4. Cuûng coá ® m2 = - Caùc baøi taäp veà PT caân baèng nhieät ta caàn löu yù vaán c2 đề(tgì? - t1) 5. Daën doø. - Veà nhaø laøm caùc baøi taäp trong SBT. -Hoïc baøi Chuaån bò baøi naêng suaát toûa nhieät cuûa nhieân lieäu V. RUÙT KINH NGHIEÄM:.

(146) v.

(147) Tuaăøn 32-tieẫt 31 BAØI 26. NAÊNG SUAÁT TOÛA NHIEÄT CUÛA NHIEÂN LIEÄU. 1. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Phát biểu được định nghĩa năng suất tỏa nhiệt. b. Kó naêng: - Viết được công thức tính nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy tỏa ra. Nêu được tên và đơn vị của các đại lượng trong công thức. c. Thái độ: -Bieát tieát kieäm nhieân lieäu 2. CHUAÅN BÒ: GV:Moät soá tranh aûnh vaø tö lieäu veà khai thaùc daàu khí cuûa Vieät Nam. HS:Chuaån bò baøi 3.TROÏNG TAÂM:: - Naêng suaát toûa nhieät cuûa nhieân lieäu 4. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: + Kieåm tra baøi cuõ: Neâu nguyeân lyù truyeàn nhieät. Vieát phöông trình caân baèng nhieät. - HS trả lời 4.3. Bài mới: Hoạt động của GV và HS Noäi dung baøi 1.Hoạt động 1: (5 phút) Kiểm tra bài cũ và tổ chức tình huống học tập. + Taïo tình huoáng. - Gọi HS đọc phần vào bài 2.Hoạt động 2: (10 phút) Tìm hiểu về I. Nhiên liệu nhieân lieäu. - Khi nấu chín thực phẩm, đun sôi nước, người ta thường dùng các loại chất đốt gì? - HS dự đoán dùng củi, than, dầu hôi, bếp ga, beáp ñieän.. - Nhaän xeùt vaø ñöa ra ñònh nghóa nhieân lieäu: “vật chất bị đốt cháy, bị biến đổi chất và toả “vật chất bị đốt cháy, bị biến đổi năng lượng bằng nhiên liệu”. - HS tìm ví dụ về một số nhiên liệu thường chất và toả năng lượng bằng nhiên dùng: cồn, rượu, dầu mỡ, động thực vật, mũ liệu”. cao su.. - GV mở rộng: Kể về lịch sử than đá, dầu lửa, khí đốt dùng trong các động cơ đặc.

(148) điểm chung: khi cháy toả khí độc, ô nhiễm môi trường, ngày càng cạn kiệt. - HS: năng lượng mặt trời - Con người tìm nguồn năng lượng mới (năng lượng mặt trời, năng lượng nguyên tử..) 3.Hoạt động 3: (15 phút) Thông báo năng II. Năng suất tỏa nhiệt của nhiên lieâu suaát toûa nhieät cuûa nhieân lieäu. - GV: Neâu ñònh nghóa NSTN cuûa nhieân lieäu. - Sau đó, GV giới thiệu bảng liệt kê năng suất toả nhiệt 1 số nguyên liệu. - Cho HS giaûi thích soá lieäu trong baûng (yù nghĩa những con số đó) - HS năng suất toả nhiệt của mỗi nhiên liệu khaùc nhau thì khaùc nhau. - Cho HS đọc lại câu vào đề. - Dựa vào qdầu = 44.106J/kg qtđá = 27.106J/kg (dựa vào bảng năng suất toả nhiệt nhiên lieäu) - HS giaûi thích taïi sao daàu hoûa laø nhieân lieäu tốt hơn than đá. So saùnh qdầu > qtđá - Than đá là nhiên liệu tốt hơn củi So saùnh qtđá > qcủi. 4.Hoạt động 4: (10 phút) Xây dựng công thức tính nhiệt lượng - GV cho HS nhắc lại năng suất toả nhiệt cuûa nhieân lieäu. - Xây dựng công thức tính nhiệt lượng. - Cho HS neâu yù nghóa cuûa con soá trong baûng.. - Gợi ý cho HS xây dựng công thức.. - Ví duï: 1kg than đá đốt cháy hoàn toàn tỏa nhiệt lượng 27.106J. 2kg than đá đốt cháy hoàn toàn tỏa nhiệt lượng 2.27.106J. 3kg than đá đốt cháy hoàn toàn tỏa nhiệt lượng 3.27.106J..

(149) - Goïi q Q lieân heä? m. ®. moái. Q = q.m Q: nhiệt lượng toả ra của nhiên lieäu (J) q: năng suất toả nhiệt nhiên liệu (J/kg) m: khối lượng của nhiên liệu (kg). 4.4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: Naêng suaát toûa nhieät laø gì? Nói năng suất tỏa nhiệt của củi khô là 107 J/kg. Con số đó có ý nghĩa gì? 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học: Học thuộc bài theo tập ghi và ghi nhớ của SGK. Xem lại các câu hỏi đã làm ở lớp và làm các bài tập ở nhà trong SBT Xem trước bài 27 “Sự bảo toàn năng lượng trong các hiện tượng cơ và nhiệt”. 5. RUÙT KINH NGHIEÄM: ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... v.

(150) Tuaàn 33-tieát 32 Baøi 27. SỰ BẢO TOAØN NĂNG LƯỢNG. TRONG CÁC HIỆN TƯỢNG CƠ VAØ NHIỆT. 1. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Tìm được ví dụ về sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật nàng sang vật khác; sựï chuyển hóa giữa các dạng cơ năng, giữa cơ năng và nhiệt năng. b.Kó naêng: - Phát biểu được định luậtt bảo toàn và chuyển hóa năng lượng. c. Thái độ: - Dùng định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng để giải thích một số hiện tượng đơn giản liên quan đến định luật này. 2. TROÏNG TAÂM: - Sự bảo toàn năng lượng 3. CHUAÅN BÒ: Vẽ lớn các hình vẽ trong bài. 4. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 4.2. Kieåm tra mieäng: (khoâng kieåm tra) 4.3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1.Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học taäp (3 phuùt) - Neâu tình huoáng hoïc taäp nhö SGK. Hoạt động 2: Tìm hiểu về sự truyền cơ I. Sự truyền cơ năng, nhiệt năng từ vật này sang vật khác naêng, nhieät naêng (10 phuùt) - Yeâu caàu caù nhaân HS xem baûng 27.1 vaø traû lời C1. - Xem bảng 27.1 trả lời C1 1. Cô naêng 2. Nhieät naêng 3. Cô naêng 4. Nhieät naêng - Lớùp thực hiện -Nhạân xét: Năng lượng có thể - Yeâu caàu 3 HS ghi keát quaû leân baûng. truyền từ vật này sang vật khác. - Tổ chức thảo luận toàn lớp. - Yêu cầu HS nêu nhận xét về sự truyền năng lượng từ 1 hiện tượng trên. Hoạt động 3: Tìm hiểu về sự chuyển hoá II. Sự chuyển hóa giữa các dạng của cơ năng, giữa cơ năng và cô naêng vaø nhieät naêng (15 phuùt) - Yeâu caàu nhoùm HS xem baûng 27.2 vaø traû nhieät naêng.

(151) lời C2. - Theo dõi giúp đỡ các nhóm HS hoạt động. - Yeâu caàu caùc nhoùm baùo caùo keát quaû leân baûng. - Nhóm xem bảng 27.2 trả lời C2. - Nhoùm baùo caùo keát quaû. 5.Theá naêng 6. Động năng 7. Động năng 8. Theá naêng 9. Cô naêng 10.Nhieät naêng 11. Nhieät naêng 12. Động năng - Cá nhân: đúng. - Tổ chức thảo luận trên lớp và khẳng định keát quaû. - Ñaët caâu hoûi: Trong caùc quaù trình cô nhieät, năng lượng có thể chuyển hoá từ dạng này -Nhaän xeùt: Trong caùc quaù trình toûa sang dạng khác, đúng hay sai? nhiệt năng lượng truyền từ vật này sang vật khác, chuyển hoá từ dạng naøy sang daïng khaùc. - Tìm các ví dụ minh hoạ nội dung định luật. Hoạt động 4: Tìm hiểu về sự bảo toàn năng lượng (10 phút) - Từ nhận xét ở hoạt động 2, 3 yêu cầu cá nhaân HS neâu laïi nhaän xeùt chung. - Thoâng baùo noäi dung ñònh luaät nhö SGK. - Yêu cầu HS tìm ví dụ minh hoạ định luật. Hoạt động 5: Vận dụng (7 phút) - Tổ chức cho HS tìm và thảo luận toàn lớp C4, C5, C6. - Trả lời C4, C5, C6 - C4: tìm 3 ví duï. III. Sự bảo toàn năng lượng trong các hiện tượng cơ và nhiệt - Năng lượng không tự sinh ra cũng không tự mất đi, nó chỉ truyền từ vaät naøy sang vaät khaùc, chuyeån hoùa từ dạng này sang dạng khác. IV. Vaän duïng - C5: vì moät phaàn cô naêng cuûa chúng đã chuyển hoá thành nhiệt naêng laøm noùng hoøn bi, thanh goã, máng trượt vì không khí xung quanh. - C6: vì moät phaàn cô naêng cuûa con lắc đã chuyển hoá thành nhiệt naêng, laøm noùng con laéc vì khoâng khí xung quanh.. 4.4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá: Nêu định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng. Nêu ví dụ về sự chuyển hóa qua lại các dạng của cơ năng. Nêu ví dụ về sự chuyển hóa qua lại giửa cơ năng và nhiệt năng. 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: Học thuộc bài theo tập ghi và ghi nhớ của SGK..

(152) Xem lại các câu hỏi đã làm ở lớp và làm các bài tập ở nhà trong SBT Chuaån bò tieát oân taäp toång keát chöông 5. RUÙT KINH NGHIEÄM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... v.

(153) Tieát 32 BAØI 28. ĐỘNG CƠ NHIỆT. 1. MUÏC TIEÂU: - Phát biểu được định nghĩa động cơ nhiệt. - Dựa vào mô hình hoặc hình vẽ động cơ nổ bốn kì, có thể mô tả được cấu tạo của động cô naøy. - Dựa vào hình vẽ các kì của động cơ nổ bốn kì, có thể mô ta được chuyển vận của động cơ nàyy. - Viết được công thức tính hiệu suất của động cơ nhiệt. Nêu được tên và đơn vị của các đại lượng có mặt trong công thức. 2. CHUAÅN BÒ: - Hình vẽ hoặc ảnh chụp các loại động cơ nhiệt. - Vẽ lớn các hình vẽ về động cơ nổ bốn kì. 3. PHÖÔNG PHAÙP: Nêu vấn đề. Trực quan 4. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 4.1. Ổn định lớp: 4.2. Ổn định lớp: (không kiểm tra) 4.3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Mở bài -Ngày nay để đi lại thuận tiện người ta dùng xe gắn máy, ô tô... các phương tiện này hoạt động được là nhờ tác động của nhiệt. Vậy động cơ nhiệt là gì? Cấu tạo và chuyển vận của nó như thế nào? Để trả lời các vấn đề treân ta hoïc baøi hoïc hoâm nay. Hoạt động 2: Tìm hiểu về động cơ nhiệt. HS: Maùy, xe oâ toâ - GV thông báo định nghĩa về động cơ nhiệt. Maùy, xe oâ toâ - Yêu cầu HS đọc thông báo trong SGK. Máy bay phản lực ® động cơ phản lực Động cơ nhiệt Máy hơi nước Tua bin hôi. Động cơ đốt ngoài - Máy hơi nước - Tuabin hơi nước. Động cơ đốt trong - Động cơ nổ 4 thì - Động cơ điêzen - Động cơ phản lực. - GV: Trong các hoạt động cơ nhiệt được kể trên thì động cơ nôû 4 kỳ là loại động cơ được sử dụng rộng rãi hiện nay. Để tìm hiểu động cô 4 kyø coù caáu taïo chuyeån vaän ra sao ta vaøo phaàn II..

(154) Hoạt động 3: Tìm hiểu về động cơ nổ 4 kỳ. 1. Caáu taïo - GV: Dựa vào hình 28.4 để giới thiệu các bộ phận cơ bản của động cơ. - GV: Yêu cầu các nhóm dự đoán chức năng của từng bộ phận có trong động cơ. - GV: Yêu cầu cả lớp thảo luận về ý kiến các nhóm vừa nêu để rút ra kết luận đúng. 2. Chuyeån vaän: - GV: Yêu cầu HS đọc SGK. - GV: Dựa vào hình vẽ để trình bày các kỳ hoạt động của động cơ. - Cả lớp ý kiến về sự trình bày của bạn. - GV: Nhận xét và củng cố lại trình tự của các kỳ hoạt động. - GV: Thông báo trong các kỳ hoạt động của động cơ 4 kỳ thì kỳ 3 là hoạt động sinh công còn các kỳ còn lại là nhờ vôlăng. Hoạt động 4: Tìm hiểu về hiệu suất của C1: Không. Vì một phần nhiệt lượng này được truyền cho các bộ động cơ nhiệt. phận của động cơ nhiệt làm các - GV: Caùc nhoùm thaûo luaän C1. boä phaän naøy noùng leân, moät phaàn nữa theo các khí thải thoát ra ngoài khí quyển làm cho khí quyeån noùng leân. C2: Hiệu suất của động cơ nhiệt - GV: Trình bày nội dung C2, nhận ra công được xác định bằng tỉ số giữa phần nhiệt lượng chuyển hóa thức tính hiệu suất. thành công cơ học và nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt cháy tỏa ra. - GV: Yêu cầu HS dựa vào công thức phát Công thức: H= Q A biểu định nghĩa hiệu suất và đơn vị các đại lượng có trong công thức. A: Công của động cơ thực hiện (J) * Chú ý: A có độ lớn bằng phần nhiệt lượng Q: Nhiệt lượng do nhiên liệu bị đốt chuyển hoá thành công. cháy toả ra. (J). 4.4. Cuûng coá vaø luyeän taäp: - GV: Yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi C3. C3: Không, vì trong đó không có sự biến đổi từ năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy thaønh cô naêng. - GV: Yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời câu hỏi C4 và C5 C5: Gây ra tiếng ồn; các khí do nhiên liệu bị đốt cháy thải ra có nhiều khí độc; nhiệt lượng do động cơ thải ra khí quyển góp phần làm tăng nhiệt độ của khí quyển... C6: A = F.s = 700 . 100000 = 70000000 (J) Q = q.m = 46.106 = 184000000 (J).

(155) H=A/Q = 70000000 / 184000000 = 38% - Định nghĩa động cơ nhiệt. - Tính công khi chuyển động của ô tô. - Tính nhiệt lượng tỏa ra của 5 lít xăng. - Tính hieäu suaát? 4.5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:. Học thuộc bài theo tập ghi và ghi nhớ của SGK. Xem lại các câu hỏi đã làm ở lớp và làm các bài tập ở nhà trong SBT Xem trước bài 29 “Tổng kết chương II”.. 5. RUÙT KINH NGHIEÄM:. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... v.

(156) Tuaàn 34-tieát 34 BAØI 29. OÂN TAÄP TOÅNG KEÁT CHÖÔNG II:NHIEÄT HOÏC. I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Trả lời được các câu hỏi trong phần ôn tập. b. Kó naêng: - Làm được các bài tập trong phần vận dụng. c. Thái độ: -Yeâu thích moân hoïc II. TROÏNG TAÂM: - Nguyên tử, phân tử, các hình thức dẫn nhiệt, phương trình cân bằng nhiệt. III. CHUAÅN BÒ: - GV: Bảng vẽ 29.1; vẽ to ô chữ - HS: chuaån bò caùc baøi trong phaàn toång keát chöông II IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 2. KTM:Khoâng kieåm tra 3. Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS 1. HÑ1: OÂn taäp (15 phuùt) A. OÂn taäp: - HD HS thảo luận từng câu 1. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. hoûi trong phaàn oân taäp. 2. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không - Gv coù caâu keát luaän roõ ràng, dứt khoát để HS sửa ngừng; giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng caùch. vào vở 3. Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tửû cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. 4. Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn. 5. Có 2 cách: thực hiện công và truyền nhiệt. 6. Raén Loûng Khí Chaân khoâng Daãn nhieät * + + Đối lưu * * Bức xạ nhiệt +.

(157) + * 7. Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm được hay mất bớt đi. Vì là số đo nhiệt năng nên đơn vị của nhiệt lượng cũng là J như đơn vị cuûa nhieät naêng. 8. Nói nhiệt dung riêng của nước là 4200J/kg.K, có nghĩa là muốn cho 1kg nước nóng lên thêm 10C caàn 4200J. 9. Q = m.c.t 10. - Nhiệt truyển từ vật có nhiệt độ cao hơn sang vật có nhiệt độ thấp hơn cho tới khi nhiệt độ hai vật bằng nhau. - Nhiệt lượng do vậtt này tỏa ra bằng nhiệt lượng do vaät kia thu vaøo. 11. Cho biết nhiệt lượng tỏa ra khi 1kg nhiên liệu bị đốt cháy hoàn toàn. Nghĩalà 1kg than đá khi bị đốt cháy hoàn toàn sẽ tỏa ra một nhiệt lượng bằng 27.106J 12. 13. H = A / Q B. Vaän duïng: 2. HÑ 2: Vaän duïng (20 phuùt) I. 1. B; 2. B; 3. D; 4. C; 5. C - HS laøm phaàn traéc nghieäm II. 1. Có hiện tượng khuếch tán vì các nguyên tử, (Phaàn I) - HD trả lời câu hỏi (phần phân tử luôn chuyển động và giữa chúng có khoảng cách. Khi nhiệt độ giảm thì hiện tựợng II) khueách taùn xaûy ra chaäm ñi. - Laøm Baøi taäp (phaàn III) 2. Vì các phân tử cấu tạo nên vật lúc nào cũng chuyển động. 3. Không vì đây là hình thức truyền nhiệt bằng thực hiện công. 4. Nước nóng dần lên là do sự truyền nhiệt từ bếp đun sang nước; nút bật lên là do nhiệt năng của hơi nước chuyển hóa thành cơ năng. III. 1. Q = 707200 J Q' = 2357000 J m = 0,05 kg 2. A = 14.107 J Q = 36,8.107 J H = 38% C. Trò chơi ô chữ:.

(158) 3. HĐ 3: Trò chơi ô chữ (10 phuùt). 1. Hỗn độn 2. Nhieät naêng 3. Daãn nhieät 4. Nhiệt lượng 5. Nhieät dung rieâng 6. Nhieân lieäu 7. Cô hoïc 8. Bức xạ nhiệt Từ hàng dọc: Nhiệt học. 4. Caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá : GV chốt lại các câu hỏi trọng tâm yêu cầu học sinh trả lời HS làm việc theo sự hướng dẫn của GV 5. Hướng dẫn học sinh tự học: Ôn tập toàn bộ nội dung chuẩn bị thi HK II V. RUÙT KINH NGHIEÄM:. v. Tuaàn 25-tieát 25.

(159) OÂN TAÄP I. MUÏC TIEÂU: a. Kiến thức: - Trả lời được các câu hỏi trong phần ôn tập. b. Kó naêng: - Làm được các bài tập trong phần vận dụng. c. Thái độ: -yeâu thích moân hoïc II. TROÏNG TAÂM: -Cấu tạo chất, chuyển động phân tử, nhiệt năng III. CHUAÅN BÒ: - GV: Baûng phuï ghi caâu hoûi thaûo luaän - HS: chuẩn bị ôn tập các kiến thức đã học IV. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 2. KTM: 3. Bài mới: Hoạt động của GV 1. HÑ1: OÂn taäp (15 phuùt) - HD HS thảo luận từng câu hoûi trong phaàn oân taäp. - Gv coù caâu keát luaän roõ ràng, dứt khoát để HS sửa vào vở. Hoạt động của HS. A. OÂn taäp: 1. Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử. 2. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng; giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách. 3. Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tửû cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh. 4. Nhiệt năng của một vật là tổng động năng của các phân tử cấu tạo nên vật. Nhiệt độ của vật càng cao thì các phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh và nhiệt năng của vật càng lớn. 5. Có 2 cách: thực hiện công và truyền nhiệt. 7. Nhiệt lượng là phần nhiệt năng mà vật nhận thêm được hay mất bớt đi. Vì là số đo nhiệt năng nên đơn vị của nhiệt lượng cũng là J như đơn vị của nhiệt năng. 2. HÑ 2: Vaän duïng (20 phuùt) B. Vaän duïng: 1. B; 2. B; 3. D; 4. C; - HS laøm phaàn traéc nghieäm I. 5. C (Phaàn I) - HD trả lời câu hỏi (phần II. 1. Có hiện tượng khuếch tán vì các nguyên tử, phân tử luôn chuyển động và giữa chúng có khoảng cách. II) Khi nhiệt độ giảm thì hiện tựợng khuếch tán xảy ra - Laøm Baøi taäp (phaàn III) chaäm ñi..

(160) 2. Vì các phân tử cấu tạo nên vật lúc nào cũng chuyển động. 3. Không vì đây là hình thức truyền nhiệt bằng thực hieän coâng. 4. Nước nóng dần lên là do sự truyền nhiệt từ bếp đun sang nước; nút bật lên là do nhiệt năng của hơi nước chuyeån hoùa thaønh cô naêng.. 4. Caâu hoûi ,baøi taäp cuûng coá : GV chốt lại các câu hỏi trọng tâm yêu cầu học sinh trả lời HS làm việc theo sự hướng dẫn của GV 5.Hướng dẫn học snh tự học: Ôn tập toàn bộ nội dung chuẩn bị kiểm tra 1 tiết V. RUÙT KINH NGHIEÄM: v.

(161)

Giao an VAT LY 8 tron bo

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về