li9 41

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 22:- Tieát: 41. MAÙY BIEÁN THEÁ. Ngaøy daïy:. 1. MUÏC TIEÂU: Họat động 1: Giới thiệu bài Họat động 2: Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế 2.1.Kiến thức: Học sinh biết nêu được các bộ phận chính của máy biến thế gồm hai cuộn dây dẫn có số vòngkhác nhau được quấn quanh một lõi sắt chung. Hoïc sinh hieåu: - Giải thích được máy biến thế hoạt động được dưới dòng điện xoay chiều mà không hoạt động được dưới dòng điện một chiều không đổi. - Vẽ được sơ đồ lắp đặt máy biến thế ở hai đầu dây tải điện. 2.2. Kó naêng: - Học sinh thực hiện được thí nghiệm rút ra kết quả bảng 1 SGK - Học sinh thực hiện thành thạo: Biết vận dụng kiến thức về hiện tượng cảm ứng điện từ để giải thích các ứng dụng trong kĩ thuật. 2.3. Thái độ: -Thói quen: Reøn luyeän phöông phaùp tö duy, suy dieãn moät caùch logic trong phong cách học vật lí và áp dụng kiến thức vật lí trong kĩ thuật và cuộc sống. - Tính cách :Caån thaän khi vaän haønh caùc maùy bieán theá. * Họat động 3 : Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế 3.1.Kiến thức: HS biết thực hiện được thí nghiệm rút ra kết quả bảng 1 SGK Nêu được công dụng chung của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thếtheo công U1. n1. thức U = n . 2 2 HS hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế (làm tăng hoặc giảm hiệu ñieän theá) 3.2. Kó naêng: - Học sinh thực hiện được thí nghiệm rút ra kết quả bảng 1 SGK - Học sinh thực hiện thành thạo: 3.3. Thái độ: -Thói quen: Reøn luyeän phöông phaùp tö duy, suy dieãn moät caùch logic trong phong cách học vật lí và áp dụng kiến thức vật lí trong kĩ thuật và cuộc sống. - Tính cách :Caån thaän khi vaän haønh caùc maùy bieán theá. * Họat động4: Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện 4.1.Kiến thức: HS biết chỉ ra được ở đầu nào đặt máy tăng thế, ở đầu nào đặt máy hạ thế. Giải thích lí do HS hiểu cách lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện. 4.2. Kó naêng:.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Học sinh thực hiện được thí nghiệm rút ra kết quả bảng 1 SGK - Học sinh thực hiện thành thạo các yêu cầu bài tập 4.3. Thái độ: -Thói quen: Reøn luyeän phöông phaùp tö duy, suy dieãn moät caùch logic trong phong cách học vật lí và áp dụng kiến thức vật lí trong kĩ thuật và cuộc sống. - Tính cách :Caån thaän khi vaän haønh caùc maùy bieán theá. 2. NỘI DUNG HỌC TẬP Cấu tạo và họat động của máy biến áp. 3. CHUAÅN BÒ: 3.1.Giaùo vieân: Chuaån bò: - Biến thế thực hành. - Bieán theá nguoàn. - Coâng taéc. - Daây daãn. - Bóng đèn 2,5V. - Baûng laép ñieän. - 1 voân keá xoay chieàu. 3.2. Học sinh: Đọc và nghiên cứu bài “Máy biến thế”. 4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: 1 phút 9a1……………………………………………….9a2…………………………………………………. 4.2. Kieåm tra mieäng: 5phút Câu 1: Viết công thức tính công suất hao phí. Khi truyền tải điện năng đi xa thì có biện pháp nào làm giảm hao phí điện năng trên đường dây tải điện? Biện pháp nào tối ưu nhất? (6ñ) Đáp án câu 1: + P hp =. RP ² U². + Giảm R hoặc tăng U. + Bieän phaùp taêng U laø toái öu nhaát Câu 2: Thực hiện bài tập 36.1 SBT. (2đ) Đáp án câu 2: + Caâu A Câu 3: Nêu nguyên tắc hoạt động của máy biến thế? (2đ) Đáp án câu 3: Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều. 4.3. Tiến trình bài học HỌAT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS Họat động 1: Giới thiệu bài 1 phút GV: Để truyền tải điện đi xa từ nhà máy. NOÄI DUNG BAØI HOÏC.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> thủy điện Hòa Bình đến nơi sử dụng, người ta phải tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây lên để giảm hao phí. Nhưng các dụng cụ điện trong nhà thường chỉ dùng đến hiệu điện thế 220V. Để giải quyết cả hai nhiệm vụ tăng thế và giảm thế, người ta phaûi duøng gì? Hoâm nay chuùng ta hoïc baøi mới. * Họat động 2: : 15 phút - HS: Cá nhân HS nghiên cứu SGK để tìm hieåu haáu taïo cuûa maùy bieán theá. GV: Soá voøng daây cuûa hai cuoän coù baèng nhau khoâng?( Khoâng baèng nhau). GV: Lõi sắt được cấu tạo như thế nào? ( Gồm nhiều lớp sắt silic ép cách điện với nhau maø khoâng phaûi laø moät thoûi ñaët) GV: Dòng điện có thể chạy từ cuộn dây này sang cuộn dây kia được không? Vì sao?( Không . Vì dây và lõi sắt đều bọc chaát caùch ñieän ). HS: Trả lời từng câu hỏi. GV: Nhạân xét câu trả lời. - HS: Nêu dự đoán theo câu hỏi C1. - GV: Giới thiệu dụng cụ thí nghiệm và hướng dẫn học sinh cách làm TN kiểm tra. - HS: Quan saùt TN. - HS: Laøm thí nghieäm theo nhoùm vaø quan sát trả lời câu C1. HS: Các nhóm trả lời câu C1. - HS: Nhóm khác nhận xét câu trả lời. - GV: Nhận xét câu trả lời. - HS: Đọc câu C2 và trả lời. - HS: Cá nhân HS trả lời câu hỏi C2. -GV: Laøm TN bieåu dieãn, ño hieäu ñieän theá ở hai đầu cuộn thứ cấp trong hai trường hợp: mạch thứ cấp kín và mạch thứ cầp hở. - HS: Thaûo luaän nhoùm ruùt ra keát luaän veà nguyên tắc hoạt động của máy biến thế.. I. Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế 1) Caáu taïo - Hai cuoän daây daãn coù soá voøng daây khaùc nhau, đặt cách điện với nhau. - Moät loõi saét (hay theùp) coù pha silic chung cho caû hai cuoän daây.. 2) Nguyên tắc hoạt động. C1: Có sáng. Vì khi đặt vào hai đầu cuộn sơ caáp moät hieäu ñieän theá xoay chieàu thì seõ taïo ra trong cuộn dây đó một dòng điện xoay chiều. Lõi sắt bị nhiễm từ trở thành một nam châm có từ trường biến thiên; số đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết điện S của cuộn thứ cấp biến thiên, do đó trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện thứ cấp làm cho đèn sáng. C2: Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều thì trong cuộn dây đó có dòng điện xoay chiều chạy qua. Từ trường trong loõi saét luaân phieân taêng giaûm, vì theá soá đường sức từ xuyên qua tiết điện S của cuộn dây thứ cấp luân phiên tăng giảm. Kết quả là trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện xoay chieàu. Moät doøng ñieän xoay chieàu phaûi do moät hiệu điện thế xoay chiều gây ra. Bởi vậy ở hai.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> đầu cuộn thứ cấp có một hiệu điện thế xoay chieàu. C3: Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của các cuộn dây tương ứng. 3) Keát luaän Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện theá xoay chieàu. * Họat động 3: : 10 phút II. Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của - GV: Laøm TN bieåu dieãn. -HS: Quan saùt vaø ghi caùc soá lieäu vaøo baûng maùy bieán theá 1) Quan saùt 1 SGK. (Baûng 1 SGK) + Laáy n1 = 200 voøng, n2 = 400 voøng Khi U1 = 3V, xaùc ñònh U2. + Laáy n1 = 400 voøng, n2 = 200 voøng Khi U1 = 3V, xaùc ñònh U2. + Laáy n1 = 400 voøng, n2 = 200 voøng Khi U1 = 9V, xaùc ñònh U2. - HS: Dựa vào kết quả ở bảng 1, trả lời câu C3. - HS: Thảo luận nhóm, thiết lập công thức U1 U2. n1. = n . 2. Keát luaän: 2 - HS: Phát biểu bằng lời mối liên hệ trên Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi theo caâu C3. U1 n1 n .U   U1  1 2 n1 - GV: Biểu diễn TN trường hợp n2>n1 (tăng cuộn: U 2 n2 . theá). - Khi U1> U2  n1> n2: maùy haï theá. U1<U2  n1<n2: maùy taêng theá. - HS: Nêu dự đoán, công thức vừa thu được. còn đúng nữa không? - HS: Quan saùt GV laøm thí nghieäm, thaûo luaän nhoùm vaø ruùt ra keát luaän. - GV: Khi naøo thì maùy coù taùc duïng laøm taêng hieäu ñieän theá, khi naøo laøm giaûm?( Chæ cần thay đổi số vòng dây của cuộn thứ caáp). * Họat động 4: : 5 phút - GV: Muïc ñích cuûa vieäc duøng maùy bieán. - Trong đó: n1, U1 là số vòng dây và hiệu điện thế ở hai đầu cuộn sơ cấp. n2, U2 laø soá voøng daây vaø hieäu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp.. III. Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường daây taûi ñieän.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> theá laø phaûi taêng hieäu ñieän theá leân haøng trăm nghìn vôn để giảm hao phí trên đường daây taûi ñieän, nhöng maïng ñieän tieâu duøng haøng ngaøy chæ coù hieäu ñieän theá 220V. Vaäy ta phải làm thế nào để vừa giảm được hao phí trên đường dây tải điện, vừa đảm bảo phù hợp với dụng cụ tiêu thụ điện? GV: Người ta dùng máy biến thế để làm gì? ( Để tăng hoặc giảm hiệu điện thế). * Loàng gheùp GDMT: Khi maùy bieán theá họat động, trong lõi thép luôn xuất hiện doøng ñieän Fuco. Doøng ñieän Fuco coù haïi nhö theá naøo? ( Laøm noùng maùy bieán theá giảm hiệu xuất của máy). Để làm máy biến thế người ta nhúng tòan bộ lõi thép của máy trong một chất làm mát đó là dầu của máy biến thế. Khi xảy ra sự cố, daàu cuûa maùy bieán theá bò chaùy coù theå gaây ra sự cố môi trường trầm trọng và rất khoù khaéc phuïc. Vì vaäy caùc traïm bieán theá lớn cần sử dụng các thiết bị gì? ( Các thiết bị tự động để phát hiện và khắc phục sự cố, mặt khác cần đảm bảo các quy taéc an toøan khi vaän haønh traïm bieán thế lớn). * Tích hợp GDHN: Máy biến áp được ứng dụng trong công việc thiết kế của caùc kó sö ñieän vaø coâng nhaân vaän haønh vaø sữa chữa các lọai máy biến điện. - HS: Cá nhân HS thực hiện câu hỏi C4 - HS: HS khác nhận xét vâu trả lời của baïn. - GV: Nhaän xeùt chung. 4.4. Tổng kết : 2 phút - HS: Nhắc lại ghi nhớ (SGK) Câu 1: Thực hiện bài tập 37.1 SBT. Ở đầu đường dây tải về nhà máy điện ñaët maùy taêng theá, nôi tieâu thuï ñaët maùy haï theá.. IV. Vaän duïng : C4: Toùm taét : U1 = 220V U2 = 6V U’2 = 3V n1 = 4000 voøng n2 = ? n’2 = ? Giaûi : - Từ 220V xuống 6V là : U1. n1. Từ U = n 2 2  n2 . -. n1.U 2 4000.6  109 U1 220 voøng. Từ 220V xuống 3V là :.  n'2 . n1.U '2 4000.3  54 U1 220 voøng. Đáp số : n2= 109 vòng. n 2’= 54 voøng..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Máy biến thế dùng để: A. giữ cho hiệu điện thế ổn định, không đổi. B. giữ cho cường độ dòng điện ổn định, không đổi. C. làm tăng hoặc giảm cường độ dòng điện. D. làm tăng hoặc giảm hiệu điện thế. Đáp án câu 1 : Câu D 4.5. Hướng dẫn học tập : 3 phút - Đối với bài học ở tiết học này : + Học thuộc ghi nhớ và xem lại SGK. + Làm các bài tập từ bài 37.2 37.4 SBT. + Đọc phần “có thể em chưa biết” - Đối với bài học ở tiết học tiếp theo : + Oân baøi taäp baøi 34,36 tieát sau oân taäp. + Hoïc lyù thuyeát cuûa hai baøi 5. PHỤ LỤC ................................................................................................................................................. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...

<span class='text_page_counter'>(7)</span>