SKKN Chinh ta 4

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Môc lôc. A. phÇn më ®Çu. Trang. 1. VÞ trÝ cña ph©n m«n ChÝnh t¶. 2. 2. TÝnh chÊt cña ph©n m«n ChÝnh t¶. 3. 3. NhiÖm vô cña ph©n m«n ChÝnh t¶. 3. B. phÇn Néi dung I. C¬ së khoa häc. 4. II. Néi dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa trong ph©n m«n ChÝnh t¶ líp 4. 6. III. Thùc tr¹ng d¹y chÝnh t¶ ë trêng TiÓu häc. 6. IV. Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh. 8. 1. BiÖn ph¸p d¹y häc cÇn phï hîp víi tõng kiÓu bµi, d¹ng bµi.. 8. 2. Tæ chøc d¹y c¸c kiÓu bµi chÝnh t¶.. 9. 3. Thùc hiÖn chuÈn quy tr×nh d¹y häc.. 11. 4. Phèi hîp viÖc luyÖn tËp thêng xuyªn. 13. 5. Ph©n lo¹i c¸c lçi chÝnh t¶. 13. 6. Phèi hîp linh ho¹t gi÷a c¸c ph¬ng ph¸p d¹y. 14. 7. Híng dÉn häc sinh ph©n biÖt mét sè cÆp phô ©m ®Çu, vÇn.. 14. 8. Phơng pháp xác định dấu thanh.. 17. 9. Mẹo đánh dấu thanh Tiếng Việt.. 18. 10. Quy tắc viết hoa tên ngời, tên địa lí.. 19. 11. Ch÷ viÕt b¶ng cña gi¸o viªn. 20. VI. KÕt qu¶ d¹y thùc nghiÖm. 20. C. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ I. KÕt luËn. 23. II. KiÕn nghÞ. 25.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> A. phÇn Më ®Çu Bậc Tiểu học là bậc đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách ở học sinh, là bËc häc cung cÊp nh÷ng tri thøc ban ®Çu vÒ tù nhiªn - x· héi; trang bÞ nh÷ng ph¬ng pháp và kĩ năng ban đầu về hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn, bồi dỡng và phát triển những tình cảm, thói quen và đức tính tốt đẹp của con ngời Việt Nam. Mỗi môn học ở Tiểu học đều góp phần hình thành và phát triển những cơ sở ban đầu rất quan träng cña nh©n c¸ch con ngêi ViÖt Nam. Trong c¸c m«n häc ë TiÓu häc, cïng víi m«n To¸n, m«n TiÕng ViÖt cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng v× c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng của môn Tiếng Việt Tiểu học có rất nhiều ứng dụng trong đời sống. Môc tiªu cña m«n TiÕng ViÖt ë bËc TiÓu häc lµ: - H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh c¸c kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trờng hoạt động của lứa tuổi. Th«ng qua viÖc d¹y vµ häc TiÕng ViÖt, gãp phÇn rÌn luyÖn c¸c thao t¸c cña t duy. - Cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc s¬ gi¶n vÒ TiÕng ViÖt vµ nh÷ng hiÓu biÕt s¬ gi¶n vÒ x· héi, tù nhiªn vµ con ngêi, vÒ v¨n ho¸, v¨n häc cña ViÖt Nam vµ níc ngoµi. - Båi dìng t×nh yªu TiÕng ViÖt vµ h×nh thµnh thãi quen gi÷ g×n sù trong s¸ng, giàu đẹp của Tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con ngời Việt Nam xã hội chñ nghÜa. * Trong m«n TiÕng ViÖt l¹i chia thµnh nhiÒu ph©n m«n. ChÝnh t¶ lµ mét trong c¸c ph©n m«n cña m«n TiÕng ViÖt. 1. VÞ trÝ cña ph©n m«n ChÝnh t¶: Ph©n m«n ChÝnh t¶ trong nhµ trêng gióp häc sinh thùc hµnh n¨ng lùc vµ thãi quen viết đúng chính tả. Nói rộng hơn là năng lực và thói quen viết đúng Tiếng Việt v¨n ho¸, TiÕng ViÖt chuÈn mùc. V× vËy ph©n m«n ChÝnh t¶ cã vÞ trÝ quan träng trong c¬ cÊu ch¬ng tr×nh m«n TiÕng ViÖt nãi riªng, c¸c m«n häc ë trêng phæ th«ng nãi chung. ë bËc TiÓu häc, ph©n m«n chÝnh t¶ cµng cã vÞ trÝ quan träng. Bëi v×, giai ®o¹n TiÓu häc lµ giai ®o¹n then chèt trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh kÜ n¨ng chÝnh t¶ cho häc sinh. Không phải ngẫu nhiên mà ở Tiểu học, Chính tả đợc phân bố thành một phân môn độc lập (thuộc môn Tiếng Việt) có tiết dạy riêng. Trong khi đó, ở THCS và THPT, chính tả chỉ đợc dạy xen kẽ trong các tiết thực hành ở phân môn Tập làm văn chứ không tồn tại với t cách là một phân môn độc lập nh ở Tiểu học. 2. TÝnh chÊt cña ph©n m«n ChÝnh t¶: Gièng nh c¸c ph©n m«n kh¸c, trong m«n TiÕng ViÖt, tÝnh chÊt næi bËt cña ph©n m«n ChÝnh t¶ lµ tÝnh thùc hµnh. Bëi lÏ chØ cã thÓ h×nh thµnh c¸c kÜ n¨ng, kÜ xảo cho học sinh thông qua việc thực hành, luyện tập. Do đó, trong phân môn này,.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> các quy tắc chính tả, các đơn vị kiến thức mang tính chất lý thuyết không đợc bố trí trong tiÕt riªng mµ d¹y lång qua hÖ thèng bµi tËp chÝnh t¶. Néi dung, cÊu tróc cña bµi tËp chÝnh t¶ trong SGK TiÕng ViÖt TiÓu häc (phÇn chÝnh t¶) thÓ hiÖn rÊt râ tÝnh chÊt thùc hµnh nãi trªn. 3. NhiÖm vô cña ph©n m«n ChÝnh t¶: - Ph©n m«n ChÝnh t¶ trong nhµ trêng cã nhiÖm vô gióp häc sinh n¾m v÷ng c¸c quy t¾c chÝnh t¶ vµ h×nh thµnh kÜ n¨ng chÝnh t¶, nãi c¸ch kh¸c gióp häc sinh h×nh thành năng lực và thói quen viết đúng chính tả. - Ngoµi ra, ph©n m«n chÝnh t¶ cßn rÌn cho häc sinh mét sè phÈm chÊt nh tÝnh cÈn thËn, ãc thÈm mÜ, båi dìng cho c¸c em lßng yªu quý TiÕng ViÖt vµ ch÷ viÕt cña TiÕng ViÖt. * Trªn thùc tÕ, chÝnh t¶ TiÕng ViÖt thèng nhÊt trªn toµn quèc, vËy mµ viÖc sö dụng chính tả ở các địa phơng còn nhiều bất cập. Sự sai lệch chính tả của mỗi địa ph¬ng so víi ng«n ng÷ cña chÝnh t¶ lµ rÊt c¸ biÖt. VÝ dô: - ë miÒn B¾c cã sù nhÇm lÉn chÝnh t¶ phô ©m ®Çu: n/l; s/x; ch/tr; gi/d/r; vÇn iªu/¬u, u/iu. - Khu vùc miÒn Trung sö dông lÉn lén c¸c thanh hái/ng·; ng·/nÆng. - Khu vực miền Nam có sự lẫn lộn giữa v/d; các nguyên âm đôi, âm cuối n/ng. ë H¶i D¬ng hiÖn nay phÇn lín viÖc sö dông c¸c phô ©m ®Çu cßn tuú tiÖn. HiÖn tîng "ngêi ViÖt viÕt sai ch÷ ViÖt" cßn kh¸ phæ biÕn. ë trêng tiÓu häc, viÖc häc sinh viÕt sai phô ©m ®Çu, vÇn, dÊu thanh cßn kh¸ nhiều. Vậy vấn đề rèn luyện kĩ năng sử dụng chính tả trong nói và viết là nhiệm vụ cÇn thiÕt mµ ngêi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc cÇn quan t©m. §Ó lµm tèt nhiÖm vô nªu trªn, ngêi gi¸o viªn cÇn ph¶i tù häc, tù rÌn, ph¶i cã sự am hiểu về quy tắc và sử dụng chính tả, tích cực đổi mới phơng pháp dạy học để nâng cao chất lợng giáo dục, đồng thời rèn học sinh viết đúng chính tả theo yêu cầu. Với lý do và mục đích nêu trên tôi đã quyết định chọn nghiên cứu đề tài "Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4".. B. phÇn Néi dung I. C¬ së khoa häc: 1. C¬ së t©m lÝ häc: Mục đích dạy chính tả là hình thành cho học sinh kĩ năng viết thành thạo, thuÇn thôc ch÷ viÕt TiÕng ViÖt theo c¸c chuÈn chÝnh t¶, nghÜa lµ gióp häc sinh h×nh thµnh c¸c kÜ x¶o chÝnh t¶..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giúp học sinh viết đúng chính tả một cách tự động hoá, không phải cần trực tiếp nhớ tới các quy tắc chính tả một cách tự động hoá, không cần đến sự tham gia cña ý chÝ. Để đạt đợc điều này, có thể tiến hành theo hai cách: có ý thức và không có ý thức - C¸ch kh«ng cã ý thøc (cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p m¸y mãc, c¬ giíi) chñ tr¬ng dạy chính tả không cần biết đến sự tồn tại của các quy tắc chính tả, không cần mối quan hÖ gi÷a ng÷ ©m vµ ch÷ viÕt, nh÷ng c¬ së tõ vùng vµ ng÷ ph¸p cña chÝnh t¶ mµ chỉ đơn thuần là việc viết đúng từng trờng hợp, từng từ cụ thể. Cách dạy học này tốn nhiÒu th× giê, c«ng søc vµ kh«ng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña t duy, chØ cñng cè trÝ nhí máy móc ở một mức độ nhất định. - C¸ch cã ý thøc (cßn gäi lµ ph¬ng ph¸p cã ý thøc, cã tÝnh tù gi¸c), chñ tr¬ng cÇn ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc nhËn thøc c¸c quy t¾c, c¸c mÑo luËt chÝnh t¶. Trên cơ sở đó tiến hành luyện tập và từng bớc đạt tới các kĩ xảo chính tả. Việc hình thành các kĩ xảo bằng con đờng có ý thức sẽ tiết kiệm đợc thời gian công sức. Đó là con đờng ngắn nhất và có hiệu quả cao. 2. C¬ së ng«n ng÷ häc: - Về cơ bản, chính tả Tiếng Việt là chính tả ngữ âm, nghĩa là mỗi âm vị đợc ghi b»ng mét con ch÷. Nói cách khác, giữa cách đọc và cách viết thống nhất với nhau. Đọc nh thế nµo sÏ viÕt nh thÕ Êy. Trong giờ chính tả, học sinh sẽ xác định đợc cách viết đúng (đúng chính tả) bằng viÖc tiÕp nhËn chÝnh x¸c ©m thanh cña lêi nãi (VÝ dô: h×nh thøc chÝnh t¶ nghe viÕt). C¬ chế của cách viết đúng là xác lập đợc mối liên hệ giữa âm thanh và chữ viết. - Giữa đọc và viết, giữa Tập đọc và Chính tả (chính tả nghe - viết) có quan hệ mật thiết với nhau, nhng lại có quy trình hoạt động trái ngợc nhau. Nếu Tập đọc là sù chuyÓn ho¸ v¨n b¶n viÕt thµnh ©m thanh th× chÝnh t¶ l¹i lµ sù chuyÓn ho¸ v¨n b¶n dới dạng âm thanh thành văn bản viết. Tập đọc có cơ sở chuẩn mực là "chính âm", cßn tËp viÕt (viÕt chÝnh t¶) cã c¬ së lµ "chÝnh tù". Nói rằng chính tả Tiếng Việt là chính tả ngữ âm học, giữa cách đọc và cách viÕt thèng nhÊt víi nhau lµ nãi vÒ nguyªn t¾c chung, cßn trong thùc tÕ, sù biÓu hiÖn của mối quan hệ giữa đọc và viết khá phong phú, đa dạng. Cụ thể, chính tả Tiếng Việt không dựa hoàn toàn vào cách phát âm thực tế của một phơng ngữ nhất định nào. Cách phát âm thực tế của các phơng ngữ đều có nhiều sai lệch so với chính âm, cho nên không thể thực hiện phơng châm "nghe nh thế nào, viết nh thế ấy" đợc. VÝ dô: Kh«ng thÓ viÕt "suy nghÜ", "s¹ch sÏ"... theo nh c¸ch ph¸t ©m cña vïng Thanh Ho¸, NghÖ An. Hay kh«ng thÓ viÕt “qu¶ ñi” (qu¶ æi), “c¸i chñi” (c¸i chæi), “Mùa hoa bởi” (Mùa hoa bởi) theo cách phát âm ở một số địa phơng của tỉnh nhà..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - ChÝnh t¶ TiÕng ViÖt lµ chÝnh t¶ ng÷ ©m häc nhng trong thùc tÕ, muèn viÕt chính tả đúng, việc nắm nghĩa của từ rất quan trọng. Hiểu nghĩa của từ là một trong những cơ sở giúp ngời học viết đúng chính tả. Ví dụ: Nếu giáo viên đọc một từ có hình thức ngữ âm là "da" thì học sinh có thể lúng túng trong việc xác định hình thức chữ viết của từ này. Nhng nếu đọc là "gia đình" hoặc "da thịt" hay "ra vào" (đọc trọn vẹn từ, mỗi từ gắn với một nghĩa xác định) thì học sinh dễ dàng viết đúng chính tả. Vì vậy có thể hiểu rằng, chính tả Tiếng Việt còn là loại chính tả ngữ nghĩa. Đây là một đặc trng quan trọng về phơng diện ngôn ng÷ cña chÝnh t¶ TiÕng ViÖt mµ khi d¹y chÝnh t¶ gi¸o viªn cÇn lu ý. 3. §èi tîng nghiªn cøu, c¸ch tiÕn hµnh: - §èi tîng nghiªn cøu: hai gi¸o viªn gi¶ng d¹y khèi 4; hai líp: 4A1 vµ 4A2. - C¸ch tiÕn hµnh: + Dù giê cña gi¸o viªn. + Nghiên cứu tập hợp, phân loại các lỗi chính tả học sinh thờng mắc. Từ đó đề xuÊt ph¬ng ph¸p d¹y häc, ¸p dông réng r·i mét c¸ch hîp lý. II. Néi dung, ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa trong ph©n m«n ChÝnh t¶ líp 4: 1. S¸ch gi¸o khoa: - Phân môn chính tả đợc biên soạn mỗi tuần một tiết. So với SGK Tiếng Việt 4 cña ch¬ng tr×nh 165 tuÇn th× phÇn chÝnh t¶ cña SGK TiÕng ViÖt 4 míi c¸c bµi viÕt đều có nội dung phù hợp với chủ điểm học tập của mỗi tuần. - HÖ thèng bµi tËp ë SGK TiÕng ViÖt 4 míi phong phó, ®a d¹ng, cã tÝnh tÝch hợp cao hơn cả về hình thức và nội dung tạo điều kiện cho giáo viên đổi mới phơng ph¸p d¹y häc. 2. Néi dung: CÊu t¹o mét bµi chÝnh t¶ trong SGK gåm c¸c phÇn: a. Bài viết: Quy định khối lợng bài học sinh phải viết trong giờ chính tả. Các bài viết chính tả đợc trích từ bài tập đọc trớc đó hoặc các văn bản khác có nội dung phï hîp víi chñ ®iÓm häc tËp trong tuÇn. §é dµi mçi v¨n b¶n kho¶ng 90 - 100 ch÷. Cã hai h×nh thøc chÝnh t¶ lµ: ChÝnh t¶ nghe - viÕt vµ ChÝnh t¶ nhí - viÕt. b. Bài tập: So với chơng trình 165 tuần, Chính tả so - sánh không đợc tách thành một kiểu bài riêng mà đợc dạy đan xen trong tất cả các tiết chính tả thông qua dạng bài tập Chính tả âm - vần. Những bài tập không nằm trong ngoặc đơn là bài tập bắt buộc. Những bài tập nằm trong ngoặc đơn là bài tập lựa chọn cho từng địa phơng. Néi dung c¸c bµi tËp ChÝnh t¶ ©m - vÇn lµ «n l¹i quy t¾c viÕt mét sè ch÷ nh c/k, g/gh, ng/ngh và tiếp tục luyện viết đúng các từ có âm, vần, thanh dễ viết sai chính tả do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. III. Thùc tr¹ng d¹y chÝnh t¶ ë trêng TiÓu häc:.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> HiÖn nay, viÖc sö dông ph¬ng ph¸p d¹y häc, h×nh thøc tæ chøc d¹y häc trong tiÕt ChÝnh t¶ cña gi¸o viªn cßn tån t¹i nh÷ng bÊt cËp. ThËm chÝ, nhiÒu gi¸o viªn d¹y tiết này còn có t tởng qua loa, đại khái… Chiếm phần lớn thời gian của tiết học là việc giáo viên đọc thật chậm, đọc rõ từng tiếng (theo kiểu n “thấp”, l “cao”, r “cong lỡi”, ch “nhẹ”, tr “nặng”…) để học sinh nắt nót bài viết. Thậm chí giờ Chính tả (nhớ - viết), giáo viên cũng đọc cho học sinh “nắn nót”, có khi còn cho phép các em mở bài ra chép, miễn là các em “chép” đẹp là đợc. Mục đích của hầu hết giáo viên qua mỗi giờ chính tả chỉ là tiêu chí “Vở sạch - Chữ đẹp” chứ không phải là tốc độ viết đạt chuÈn cña c¸c em, kh«ng ph¶i lµ c¸ch tæ chøc cho häc sinh lµm c¸c bµi tËp ph©n biÖt chính tả để từ đó nhận biết quy tắc chính tả... Chính vì vậy, các em không nắm đợc một cách bài bản về “ chuẩn chính tả ”. Do đó xảy ra tình trạng: khi kiểm tra định kì hay kh¶o s¸t chÊt lîng, dÉu r»ng gi¸o viªn (kh«ng ph¶i lµ gi¸o viªn chñ nhiÖm) cã đọc chuẩn tốc độ và chuẩn ngữ âm đến mấy thì nhiều học sinh vẫn viết rất xấu (do viÕt kh«ng kÞp), viÕt sai chÝnh t¶ (l/n, ch/tr, d/r/gi…). Cã em cßn th¬ ng©y hái: “C« ¬i, “ lê ” cao hay “ lê ” thÊp ¹?” hoÆc “ Chê ” nÆng hay “chê” nhÑ h¶ c«?”… Nắm vững tình hình dạy và học hiện nay đối với việc viết đúng chính tả ở lớp 4, tôi đã tiến hành dự giờ hai giáo viên trong khối 4, điều tra phơng pháp dạy, khảo s¸t chÊt lîng häc sinh qua bµi ChÝnh t¶ (nghe - viÕt) tuÇn 5. Bµi: Nh÷ng h¹t thãc gièng Ph©n biÖt ©m ®Çu l/n. (TiÕng ViÖt 4 - TËp 1 - Trang 47 - 48) KÕt qu¶ kh¶o s¸t:. Lçi sai phô ©m Lçi sai vÇn Lçi sai dÊu thanh Sè HS SL % SL % SL % 60 23 38,3 10 16,7 14 23,3 NhËn xÐt: a. Gi¸o viªn: - Phèi hîp c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc cha tèt. - C¸ch tæ chøc giê d¹y cha g©y høng thó cho häc sinh. - Tổ chức cho học sinh nhận xét hiện tợng chính tả, hớng dẫn viết đúng, so sánh các cặp từ dễ lẫn phụ âm, quy tắc viết hoa, quy tắc đánh dấu thanh cha kĩ nên kÕt qu¶ bµi viÕt cña häc sinh kh«ng cao. - Chữ viết của giáo viên trên bảng nhỏ, không đúng quy định, trong cùng một c©u gi¸o viªn cßn viÕt hai kiÓu ch÷ hoa. b. Häc sinh: - Một số học sinh ngồi không đúng t thế, để vở viết cha ngay ngắn. Trong khi viết, một số em cha tập trung, còn nói chuyện, tốc độ viết chậm, dẫn đến viết không kịp, phải hỏi bạn gây ảnh hởng đến các bạn xung quanh..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Nhiều học sinh viết không đúng cỡ chữ, mẫu chữ quy định, viết sai âm đầu, vÇn, thanh, kh«ng nhí quy t¾c viÕt hoa. Khi gi¸o viªn híng dÉn söa lçi, häc sinh cha phân biệt đợc thế nào mới là chuẩn chính tả nên dẫn tới việc tự sửa lỗi còn tùy tiện, loanh quanh, chọn nhiều đáp án nh: lÏ nµo  lÏ lµo, nÏ nµo, nÏ lµo truyÒn ng«i  chuyÒn ng«i dâng d¹c  giâng d¹c, dâng r¹c * Nguyªn nh©n: Qua thùc tÕ dù giê, kh¶o s¸t chÊt lîng, t«i thÊy: - Học sinh: Kết quả viết đúng còn thấp. Một số em viết còn tuỳ tiện, không có sự so sánh, cân nhắc khi viết, vốn từ ngữ nghèo nàn, không nắm đợc quy tắc chính t¶. ThËm chÝ cã mét sè em trong mét bµi, viÕt hai kiÓu ch÷ hoa, hai kiÓu ch÷: nÐt đứng và nét nghiêng thanh đậm - Gi¸o viªn: Cha quan t©m bao qu¸t líp, cha nhÊn m¹nh hiÖn tîng chÝnh t¶ trong từng bài, tổ chức dạy học đơn điệu không phát huy đợc tính tích cực của học sinh. Cha củng cố các quy tắc chính tả, cha kết hợp giải nghĩa một số từ khó dẫn đến häc sinh kh«ng hiÓu nghÜa nªn viÕt sai. Qua thêi gian nghiªn cøu néi dung, ch¬ng tr×nh, ph¬ng ph¸p, c¸ch tæ chøc dạy chính tả của giáo viên lớp 4 và thực tế giảng dạy, tôi đã tìm hiểu đợc những nguyªn nh©n häc sinh viÕt sai chÝnh t¶ vµ t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc, cïng víi hai đồng nghiệp thực hiện các biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh. IV. Một số kinh nghiệm rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh: 1. BiÖn ph¸p d¹y häc cÇn phï hîp víi tõng kiÓu bµi, d¹ng bµi: 1.1. Híng dÉn häc sinh viÕt chÝnh t¶ (®o¹n - bµi): §Ó híng dÉn häc sinh viÕt chÝnh t¶ "®o¹n - bµi" cã kÕt qu¶, gi¸o viªn ¸p dông mét sè biÖn ph¸p nh sau: a. Giúp học sinh nắm đợc hoặc nhớ lại đợc nội dung đoạn, bài cần viết. b. Giúp học sinh nhận xét về các hiện tợng chính tả đáng chú ý trong bài và tËp viÕt tríc nh÷ng trêng hîp dÔ viÕt sai. c. Tổ chức cho học sinh viết bài theo đúng tốc độ quy định. d. ChÊm, ch÷a bµi viÕt cho häc sinh. 1.2. Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp chÝnh t¶ ©m vÇn: a. Gióp häc sinh n¾m v÷ng yªu cÇu cña bµi tËp. - Cho học sinh đọc thầm rồi trình bày lại yêu cầu của bài tập. - Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm cho râ yªu cÇu cña bµi tËp..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Tổ chức cho học sinh thực hiện làm mẫu một phần của bài tập để cả lớp nắm đợc yêu cầu của bài tập đó. b. Tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn bµi tËp. - Tổ chức cho học sinh làm việc cá nhân hoặc theo cặp, theo nhóm để thực hiÖn bµi tËp. - Tæ chøc cho häc sinh b¸o c¸o kÕt qu¶ b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. - Trao đổi với học sinh, sửa lỗi cho học sinh hoặc tổ chức để học sinh góp ý cho nhau, đánh giá cho nhau trong quá trình làm bài. - S¬ kÕt, tæng kÕt ý kiÕn cña häc sinh, ghi b¶ng nÕu cÇn thiÕt. 2. Tæ chøc d¹y c¸c kiÓu bµi chÝnh t¶: Để tạo hứng thú học tập cho học sinh và đạt đợc kết quả cao thì công tác tổ chøc mét giê d¹y cña ngêi gi¸o viªn lµ v« cïng quan träng. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y, t«i xin ®a ra mét sè c¸ch tæ chøc giê d¹y chÝnh t¶ líp 4 nh sau: 2.1. D¹y bµi “ ChÝnh t¶ nghe - viÕt ”: - Đây là kiểu bài chính tả thể hiện đặc trng của phân môn chính tả. Nói rằng chính tả Tiếng Việt là chính tả ngữ âm, đọc nh thế nào, viết nh thế nấy, giữa đọc và viết có mối quan hệ mật thiết đều chủ yếu nói tới hình thức chính tả nghe đọc này. - Kiểu bài chính tả nghe đọc yêu cầu học sinh nghe từng từ, cụm từ, câu do giáo viên đọc, vừa nghe vừa tái hiện lại hình thức chữ viết của các từ, cụm từ, câu ấy. Nãi c¸ch kh¸c, häc sinh ph¶i cã n¨ng lùc chuyÓn ho¸ ng«n ng÷ ©m thanh thµnh ngôn ngữ viết. Yêu cầu đặt ra là học sinh phải viết đủ số âm đã nghe, viết đúng và nhanh theo tốc độ quy định (học sinh phải biết phối hợp nghe, nhớ để viết). - Muốn viết đúng chính tả, việc nghe của học sinh phải gắn với việc hiểu nội dung cña tõ, côm tõ, c©u, v¨n b¶n. V× vËy ngoµi nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸c quy t¾c chÝnh t¶, häc sinh ph¶i hiÓu nghÜa cña tõ, cña c©u, v¨n b¶n. - Văn bản đợc đa ra cho học sinh viết phải là văn bản chứa nhiều "hiện tợng chính tả" cần dạy. Mật độ các hiện tợng chính tả cần dạy trong văn bản đó càng nhiÒu cµng tèt (chó ý tíi yªu cÇu d¹y chÝnh t¶ theo khu vùc, s¸t hîp víi ph¬ng ng÷). Bên cạnh đó văn bản ấy phải có nội dung phù hợp với học sinh ở từng độ tuổi, cã gi¸ trÞ thÈm mÜ cao. Văn bản đó chủ yếu là chọn trong SGK (bài tập đọc), nhng cũng có thể chọn ngoài SGK để gây hứng thú cho học sinh, tránh cảm giác trùng lặp, đơn điệu. * Về cách dạy: yêu cầu quan trọng đặt ra trong kiểu bài chính tả này là việc đọc mẫu của giáo viên phải chuẩn xác, phải đúng với chính âm. Cạnh đó, giáo viên nên đọc thong thả, rõ ràng, ngắt hơi hợp lí. Sau mỗi cụm từ, mỗi câu nên nhắc lại để học sinh dễ theo dõi. Tốc độ đọc phải phù hợp, tơng ứng với tốc độ viết của học sinh..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trớc khi học sinh viết, giáo viên đọc thong thả và diễn cảm toàn bộ bài đợc chän viÕt chÝnh t¶, nh»m gióp häc sinh cã c¸i nh×n bao qu¸t, cã Ên tîng chung vÒ néi dung cña bµi viÕt, lµm c¬ së cho viÖc viÕt chÝnh t¶ cña häc sinh. Khi häc sinh viết, giáo viên nên đọc câu một (mỗi câu giáo viên nên đọc khoảng 2 - 3 lần). Nếu gặp câu dài, giáo viên có thể đọc từng cụm từ (cụm từ ấy phải diễn đạt một ý nhỏ ). Cả việc đọc (của giáo viên) và việc viết (của học sinh) đều không theo tõng tõ riªng lÎ mµ ph¶i g¾n víi c¶ c©u (hoÆc côm tõ) trän nghÜa. Nh vËy, häc sinh viết chính tả trên cơ sở thông hiểu nội dung văn bản và sẽ tránh đợc các lỗi do không hiểu những gì mình viết. Sau khi học sinh viết xong, giáo viên cần đọc lại toàn bộ văn bản lần cuối để học sinh kiểm tra, rà soát lại bài viết của mình. Sau đó cho từng cặp học sinh đổi vở kiểm tra lại lỗi bài của bạn. Việc luyện viết các chữ khã viÕt cÇn tiÕn hµnh tríc khi viÕt bµi. 2.2. D¹y bµi “ ChÝnh t¶ nhí - viÕt ”: - KiÓu bµi chÝnh t¶ nµy yªu cÇu häc sinh t¸i hiÖn l¹i h×nh thøc ch÷ viÕt cña một văn bản nào đó mà văn bản ấy đợc học thuộc. Kiểu bài này nhằm kiểm tra năng lực ghi nhớ của học sinh và đợc thực hiện ở giai đoạn học sinh đã quen thuộc h×nh thøc ch÷ viÕt cña TiÕng ViÖt. - Quy tr×nh nhí viÕt cña häc sinh cã thÓ diÔn ra nh sau: + Bíc 1: Häc sinh t¸i hiÖn l¹i h×nh thøc ©m thanh cña v¨n b¶n (thêng lµ bµi th¬, ®o¹n th¬). Lóc nµy, hiÖn lªn trong trÝ n·o häc sinh kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ©m thanh vËt chÊt mµ lµ nh÷ng h×nh ¶nh ©m thanh, nh÷ng biÓu tîng ©m thanh. + Bíc 2: Häc sinh chuyÓn ho¸ v¨n b¶n díi h×nh thøc ©m thanh Êy thµnh v¨n b¶n díi h×nh thøc ch÷ viÕt (vËt chÊt ho¸ t duy). - Về cách dạy: Giáo viên cần bố trí đủ thời gian để học sinh tự nhớ lại và viết bài. Giáo viên nên có biện pháp tác động (gợi ý, hớng dẫn...) giúp học sinh tái hiện lại và lu ý học sinh những trờng hợp chính tả. học sinh có thể đọc lại văn bản vài lợt để tạo tâm thế viết bài và có cơ sở tái hiện lại văn bản. Sau khi học sinh viết xong, gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kiÓm tra l¹i bµi viÕt. 3. Thùc hiÖn chuÈn quy tr×nh d¹y - häc: . KiÓm tra bµi cò: Học sinh nghe viết một số từ ngữ khó đã đợc luyện tập ở tiết chính tả trớc hoặc nghe viết một số từ thờng mắc lỗi ở địa phơng. . D¹y bµi míi: a. Giíi thiÖu bµi: Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi viÕt chÝnh t¶ vµ bµi tËp chÝnh t¶ vµ rÌn mét sè cÆp ©m, vÇn, thanh dÔ lÉn. b. Híng dÉn chÝnh t¶:.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Học sinh đọc bài chính tả sẽ viết trong SGK. - Giáo viên hỏi 1 - 2 câu hỏi để học sinh nắm đợc nội dung chính của bài viết. - Híng dÉn häc sinh nhËn biÕt (ph©n tÝch, so s¸nh, ghi nhí... ) vµ tËp viÕt c¸c ch÷ ghi tiÕng khã hoÆc dÔ lÉn trªn b¶ng con. c. ViÕt chÝnh t¶: * Chính tả “ nghe - viết ” (giáo viên đọc cho học sinh viết) - Giáo viên đọc lần thứ nhất để học sinh bao quát toàn bài (giáo viên cần phát âm rõ ràng, tốc độ vừa phải, tạo điều kiện cho học sinh nắm bắt các hiện tợng chính t¶ cÇn chó ý) - Giáo viên đọc từng câu ngắn hay từng cụm từ để học sinh viết, mỗi câu ngắn hoặc cụm từ đợc đọc từ 2 - 3 lần cho học sinh kịp viết theo tốc độ quy định ở lớp 4. - Giáo viên đọc toàn bài lần cuối cho học sinh soát lại. * ChÝnh t¶ “ nhí - viÕt ”: Học sinh nhớ lại nội dung bài đã học thuộc lòng trớc đó để tự viết lại. Víi h×nh thøc chÝnh t¶ nhí viÕt, gi¸o viªn cÇn híng dÉn häc sinh c¸ch tù nhí lại bài học thuộc lòng, đọc nhẩm từng câu thơ trong đầu, viết lại từng dòng thơ theo thứ tự từ đầu đến cuối, chú ý nhắc nhở học sinh viết đúng, trình bày đẹp theo đặc điểm của từng thể loại thơ. Tránh tuyệt đối việc đọc cho học sinh viết hoặc cho học sinh më s¸ch gi¸o khoa ra chÐp bµi. d. ChÊm, ch÷a bµi chÝnh t¶: Mỗi giờ chính tả, giáo viên chọn chấm, chữa một số bài viết của học sinh, đối tợng đợc chọn chấm, chữa bài ở mỗi giờ là: những học sinh cha có điểm bài chính tả, những học sinh viết chậm, hoặc hay mắc lỗi cần đợc chú ý rèn cặp thờng xuyên. Qua chÊm bµi, gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn rót ra nhËn xÐt, kÞp thêi tuyªn d¬ng những học sinh có nhiều tiến bộ, phát hiện những lỗi học sinh thờng mắc để các em chó ý söa ch÷a. Sau khi chÊm bµi cho mét sè em, gi¸o viªn cã thÓ gióp häc sinh c¶ líp tù kiÓm tra vµ ch÷a lçi theo c¸c c¸ch sau: - Học sinh đổi vở cho nhau để chấm bài của bạn (dựa vào SGK) - Giáo viên đọc từng câu cho cả lớp soát lỗi, kết hợp chỉ dẫn các chữ dễ viết sai chÝnh t¶. e. Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp chÝnh t¶: * C¸c lo¹i bµi tËp chÝnh t¶: - Bµi tËp lùa chän cho tõng vïng ph¬ng ng÷: Néi dung c¸c bµi tËp nµy lµ luyÖn viết phân biệt các âm, vần dễ lẫn do ảnh hởng của cách phát âm địa phơng. + Mçi bµi tËp lùa chän bao gåm 1, 2 hoÆc 3 bµi tËp nhá dµnh cho tõng vïng ph¬ng ng÷ kh¸c nhau. Gi¸o viªn c¨n cø vµo thùc tÕ ph¸t ©m vµ lçi chÝnh t¶ häc sinh lớp mình mà chọn bài tập nhỏ thích hợp cho từng đối tợng..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Bµi tËp b¾t buéc (chung cho c¸c vïng ph¬ng ng÷): Néi dung c¸c bµi tËp nµy lµ luyÖn viÕt c¸c tõ ng÷ dÔ lÉn do ¶nh hëng ph¬ng ng÷ vµ do cha hiÓu râ nghÜa vµ các hình thức chính tả khác nhau do nghĩa từ ngữ quy định. * Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp chÝnh t¶: + Giúp học sinh nắm vững yêu cầu đề bài bằng cách đọc lệnh rõ ràng. Có thể hái hoÆc gi¶i thÝch thªm nÕu nghÜ r»ng häc sinh cha thùc sù hiÓu yªu cÇu cña bµi. + Víi nh÷ng d¹ng bµi míi, bµi khã cã thÓ ch÷a mét phÇn bµi mÉu cho c¶ líp cïng quan s¸t. + Cho häc sinh lµm bµi vµo b¶ng con hoÆc vë bµi tËp theo c¸ nh©n hay nhãm. giáo viên quan sát, giúp đỡ những học sinh yếu. + Ch÷a toµn bé bµi tËp. . Cñng cè - dÆn dß: - Gi¸o viªn nhËn xÐt tiÕt häc. - Lu ý nh÷ng trêng hîp dÔ viÕt sai, nh÷ng häc sinh cßn hay viÕt sai tõng lo¹i lỗi cụ thể để nêu yêu cầu tiếp tục luyện tập. 4. Phèi hîp viÖc luyÖn tËp thêng xuyªn vÒ chÝnh t¶ víi viÖc luyÖn tËp toµn diện về ngôn ngữ (coi trọng việc phối hợp với chính âm và đối chiếu với ngữ nghĩa). 5. Phân loại các lỗi chính tả để tìm cách khắc phục thích hợp từng loại. Có thÓ cã nh÷ng lçi chÝnh t¶ phæ biÕn sau: - Lçi do cÈu th¶ cña ngêi viÕt. - Lçi do h¹n chÕ cña ch÷ ViÖt (mét ©m cã nhiÒu c¸ch viÕt: VD: c/k/q) - Lçi do kh«ng n¾m v÷ng quy t¾c chÝnh t¶. - Lỗi do phát âm địa phơng. - Lçi do kÕt cÊu cña TiÕng ViÖt. Trong trờng hợp này nên dùng phơng pháp thống kê để đặt yêu cầu phù hợp víi viÖc söa lçi chÝnh t¶ phï hîp víi sè lÇn xuÊt hiÖn cña tõng lo¹i lçi. 6. Phèi hîp linh ho¹t gi÷a ph¬ng ph¸p d¹y cã ý thøc vµ ph¬ng ph¸p d¹y kh«ng cã ý thøc, ph¬ng ph¸p tÝch cùc vµ ph¬ng ph¸p tiªu cùc: a. Nh ở phần trên đã nói, phơng pháp có ý thức đợc hiểu là phơng pháp hình thµnh c¸c kÜ x¶o chÝnh t¶ cho häc sinh dùa trªn c¬ së vËn dông cã ý thøc mét sè mẹo luật, một số quy tắc nhất định cho học sinh. VÝ dô: + LuyÖn chÝnh t¶ ph©n lo¹i cÆp phô ©m n/l cã thÓ luyÖn ©m theo ph¬ng thøc vµ bé phËn cÊu ©m: "l" ph¸t ©m bªn, ®Çu lìi - lîi. Cßn "n" ph¸t ©m mòi - ®Çu lìi - r¨ng. + "l" kết hợp đợc với âm đệm, còn "n" không kết hợp đợc với âm đệm. Có thể h×nh thµnh c¸c mÑo chÝnh t¶ luyÖn ph¸t ©m vµ viÕt. Lóa nÕp lµ lóa nÕp lµng.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Lóa lªn líp líp lßng nµng l©ng l©ng. b. Ph¬ng ph¸p kh«ng cã ý thøc lµ ph¬ng ph¸p h×nh thµnh kÜ x¶o chÝnh t¶ trªn sự lặp lại các hành động. Phơng pháp này nhằm củng cố trí nhớ máy móc ở một mức độ nhất định. c. Ph¬ng ph¸p tÝch cùc: nh»m cung cÊp cho häc sinh nh÷ng quy t¾c chÝnh t¶, híng dÉn häc sinh thùc hµnh, luyÖn tËp, h×nh thµnh thãi quen c¸c kÜ n¨ng, kÜ x¶o chÝnh t¶. d. Ph¬ng ph¸p tiªu cùc: Ph¬ng ph¸p ®a ra nh÷ng trêng hîp viÕt sai chÝnh t¶, hớng dẫn học sinh phát hiện, sửa chữa lỗi, rồi từ sai dẫn đến đúng. Phơng pháp tiêu cực giúp học sinh phát triển óc phân tích, xét đoán, đồng thời kiÓm tra, cñng cè kiÕn thøc cho häc sinh. Tuy nhiªn ph¬ng ph¸p nµy chØ coi lµ thø yÕu cßn ph¬ng ph¸p tÝch cùc vÉn lµ chñ yÕu. 7. Híng dÉn häc sinh ph©n biÖt mét sè cÆp phô ©m ®Çu, vÇn: * CÆp s/x: - XÐt vÒ mÆt kÕt hîp: + “s” kh«ng ®i víi c¸c vÇn b¾t ®Çu b»ng: oa, o¨, oe, uª. Ngo¹i lÖ cã: “so¸t” trong “lôc so¸t”, “suýt so¸t”; “so¹t” trong “sét so¹t”, “so¹ng” trong “sê so¹ng”, “suª” trong “sum suª”. + Ngợc lại “x” đi đợc với tất cả các vần trên. VÝ dô: xuÒ xoµ, xuª xoa, xoay xë, xo¾n l¹i, xoen xoÐt, xun xoe, xoµnh xo¹ch. - XÐt vÒ mÆt l¸y ©m: Kh«ng cã h×nh thøc “s” l¸y víi “x” mµ chØ cã thÓ c¸c tiếng trong từ láy đó đều là s hoặc x. VÝ dô: + L¸y ©m s: sôc s¹o, sç sµng, san s¸t, sang s¶ng, s¸ng sña, s÷ng sê... + L¸y ©m x: xao xuyÕn, x«n xao, xµo x¹c, xanh xao, xÝ xo¸, xoÌn xoÑt... “s” chỉ láy đợc với chính nó mà không láy âm với những âm đầu khác. Trái l¹i, “x” l¸y ©m víi mét sè ©m ®Çu kh¸c. VÝ dô: Víi l: liÓng xiÓng, lo¨n xo¨n, loµ xoµ, lµo xµo. Víi b: bêm xêm, lông xông... Víi m: xoi mãi, xÝch mÝch... + Tên các thức ăn thờng đi với x: xôi, xà lách, lạp xờng,... và các đồ dùng liên quan đến thức ăn: cái xoong, cái xiên nớng thịt,....

<span class='text_page_counter'>(13)</span> + Hầu hết các danh từ đều viết với s: ông s, bà sãi, cây sen, cây sim, cây sung, dßng suèi, c¸i sät, sîi d©y... Ngo¹i lÖ cã ch÷ “x¬ng” trong: x¬ng thÞt, c¸i xe, c¸i xuång, c©y xoan, c©y xoµi, tr¹m x¸, mïa xu©n. * CÆp l/n: - XÐt vÒ mÆt kÕt hîp: + "n" không kết hợp đợc với âm đệm (không đứng trớc một vần bắt đầu bằng oa, o¨, u©, oe, uª, uy. Trõ trêng hîp ngo¹i lÖ cã tõ: no·n . + "l" kết hợp đợc với các âm đệm. VÝ dô: chãi loµ, lo¹c cho¹c, loay hoay... - XÐt vÒ mÆt l¸y ©m: Kh«ng cã hiÖn tîng "l" l¸y víi "n" mµ chØ cã thÓ l¸y cïng "l" hoÆc cïng "n". + "l" l¸y réng r·i víi c¸c ©m kh¸c nã: VÝ dô: "l" l¸y víi "b": lÖt bÖt, lâm bâm, l¹ch b¹ch... "l" láy với "đ": lộp độp, lao đao... "l" l¸y "c, k": lß cß, leng keng, lñng cñng... "l" l¸y víi "r": lai rai, lÇm rÇm... + Tr¸i l¹i "n" l¸y víi c¸c ©m kh¸c rÊt Ýt. "n" l¸y víi "gi": gian nan, gieo neo. "n" thêng dïng trong nh÷ng trêng hîp Èn nÊp nh: n¸u, nÊp, n¬ng... * CÆp tr/ch: - XÐt vÒ mÆt kÕt hîp: “ tr ” không đứng trớc các vần bắt đầu bằng oa, oă, oe, uê. Ngợc lại “ ch ” lại kÕt hîp víi c¸c vÇn b¾t ®Çu b»ng c¸c vÇn nãi trªn. VÝ dô: chËp chên, cho¸ng v¸ng, «m choµng, lo¾t cho¾t, chÝch choÌ... Với những từ Hán Việt có dấu nặng và dấu huyền đều không đi với ch mà đi víi tr. Ví dụ: trịnh trọng, trụ sở, triệu phú, trạng nguyên, trình độ, lập trờng, truyền thống, triều đại. - XÐt vÒ mÆt l¸y ©m: tr kh«ng bao giê l¸y ©m víi ch vµ ngîc l¹i..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> H×nh thøc l¸y tr víi c¸c ©m kh¸c rÊt h¹n chÕ cßn ch hiÖn tîng l¸y nhiÒu h¬n. VÝ dô: + ch l¸y víi h: ch©ng hÈng, chåm hçm, chªnh hªnh. + ch l¸y víi b: ch¬i bêi,... + ch l¸y víi m: chÓnh m¶ng, chµng mµng... + ch l¸y víi v: ch¹ng v¹ng, cho¸ng v¸ng,... + ch l¸y víi ng: ch¸n ng¸n... + ch l¸y víi l: cheo leo, chãi läi, chi li,... + “tr” chØ l¸y ©m víi chÝnh nã vµ cã l¸y víi “1” trong hai trêng hîp: träc lãc, trãt lät. - Những từ chỉ quan hệ trong gia đình thì đều viết với “ch” chứ không viết với “tr”: VÝ dô: cha, chó, ch¸u, chÞ, chång, chµng... * VÇn ¬u/iªu, u/iu: Thờng thì học sinh hay phát âm sai và dẫn đến viết sai ơu thành iêu, u thành iu. Gi¸o viªn d¹y häc sinh ghi nhí nh÷ng trêng hîp sau: - VÇn ¬u chØ xuÊt hiÖn trong mét sè trêng hîp: c¸i bíu, con h¬u, con khíu, rîu, ®Çu bíu (bíng bØnh), èc b¬u. - Vần u có thể đứng độc lập hoặc kết hợp với c, l, t, b, h, m, kh, s, ng. Ví dụ: u ®iÓm, qu¶ lùu, chiÕn h÷u, tùu trêng, cùu chiÕn binh, khøu gi¸c, bu thiÕp, mu m«, su thuÕ, ngu (tr©u)… 8. Phơng pháp xác định dấu thanh: a. Quy tắc đánh dấu thanh: Trong chÝnh t¶ nguyªn ©m mang dÊu cßn phô ©m kh«ng mang dÊu. DÊu thanh đặt ở âm chính (dấu nặng đặt ở dới, các dấu khác đặt ở bên trên con chữ ghi âm chính) Ví dụ: hoàng, đến, đợi. b. Quy tắc đánh dấu thanh các tiếng có chứa vần iê/ ia: - ở các tiếng có iê (tiếng có âm cuối), dấu thanh đặt ở chữ cái thứ hai của âm chÝnh: ch÷ ª. VÝ dô: chiÕc, liÖng... - ở các tiếng có ia (tiếng không có âm cuối), dấu thanh đặt ở chữ cái thứ nhất cña ©m chÝnh: ch÷ i. VÝ dô: mÝa, th×a. c. Quy tắc đánh dấu thanh ở vần chứa ua/ uô: - ở các tiếng có ua (tiếng không có âm cuối), dấu thanh đặt ở chữ cái thứ nhất.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> cña ©m chÝnh: ch÷ u. VÝ dô: lóa, móa, lôa. - ở các tiếng có uô (tiếng có âm cuối), dấu thanh đặt chữ cái thứ hai của âm chÝnh: ch÷ «. VÝ dô: muèn, xuèng... d. Quy tắc đánh dấu thanh ở vần chứa a/ ơ: - ở các tiếng có a (tiếng không có âm cuối), dấu thanh đặt ở chữ cái thứ nhất cña ©m chÝnh: ch÷ . VÝ dô: lõa, võa... - ở các tiếng có ơ (tiếng có âm cuối) dấu thanh đặt ở chữ cái thứ hai của âm chÝnh: ch÷ ¬. VÝ dô: thêng, ngêi, níc. e. Quy tắc đánh dấu thanh ở vần chứa ya/ yê: - ở các tiếng có yê (tiếng có âm cuối), dấu thanh đặt ở chữ cái thứ hai của âm chÝnh: ch÷ ª. VÝ dô: thuyÒn, khuyÕt. - ở các tiếng có ya đều không có dấu thanh. VÝ dô: khuya, phec - m¬ - tuya, giÊy p¬ - luya. 9. Mẹo đánh dấu thanh Tiếng Việt: Khi dạy chính tả, chúng ta đã dạy các em học sinh đánh dấu thanh Tiếng Việt theo nguyên tắc khoa học, tức là đánh dấu thanh vào âm chính của tiếng (âm tiết). Thờng thì các em đánh dấu đều chính xác, ít sai sót. Tuy vậy, khi gặp các tiếng có vÇn gåm 2, 3 ch÷ ghi nguyªn ©m ®i liÒn nhau, ch¼ng h¹n nh vÇn oa, oe, uª, ya, uy, ia, ua, a, ao, au, eo, ui... không phải em nào cũng dễ dàng xác định đúng vị trí cần đánh dấu thanh. Ví dụ: nên đánh dấu thanh ở các trờng hợp sau đây theo cách nào là chÝnh x¸c: hãa hay ho¸ kháe hay khoÎ đùa hay đuà t¸o hay taã.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Để hiểu đợc nguyên tắc khoa học, có tính đến nguyên tắc thẩm mĩ, nói chung không phải dễ. Vì vậy, chắc là có những em sẽ lúng túng, không biết lựa chọn cách đánh dấu thanh nào trong hai cách vừa nêu ở trên. Xin trao đổi một mẹo nhỏ: Trong nh÷ng tiÕng nh võa nªu ë trªn, chóng ta thªm mét trong nh÷ng phô ©m cuèi (nh n, m, ng, nh, c, t...) tạo thành một "tiếng mới" mà đọc đợc thì dấu thanh đợc đánh vµo ch÷ ghi nguyªn ©m sau cïng cña ©m tiÕt. Ví dụ: hoá + n = hoán (đọc đợc) nên viết đúng là "hoá" khoẻ + n = khoẻn (đọc đợc) nên viết đúng là "khoẻ" thuỷ + n = thuỷn (đọc đợc) nên viết đúng là "thuỷ". Ngợc lại, khi thêm bất kì phụ âm cuối nào vào sau các âm tiết cần đánh dấu thanh, tạo nên một "tiếng mới" mà không đọc đợc thì dấu thanh sẽ đánh vào chữ ghi nguyªn ©m thø hai tÝnh tõ phÝa sau ©m tiÕt. VÝ dô: mía + n = mían (không đọc đợc) nên viết đúng là "mía" táo + n = táon (không đọc đợc) nên viết đúng là "táo". Cứ theo nguyên tắc trên thêm phụ âm cuối vào sau âm tiết để tạo "tiếng mới" "đọc đợc" hay "không đọc đợc", chúng ta sẽ có cách lựa chọn đúng vị trí dấu thanh cần đánh trong các trờng hợp vần có 2, 3 chữ ghi nguyên âm đi liền nhau. 10. Quy tắc viết hoa tên ngời, tên địa lí: Học sinh đợc học quy tắc này trong phân môn Luyện từ và câu, tuy nhiên giờ Chính tả mới chính là cơ hội để các em rèn luyện và thể hiện kĩ năng viết hoa tên ngời, tên địa lí. 10.1. Quy tắc viết hoa tên ngời, tên địa lí Việt Nam: - Viết hoa chữ cái đầu của mỗi tiếng tạo thành tên đó. VÝ dô: B¹ch §»ng, H¶i D¬ng, NguyÔn V¨n Nam… - Tên ngời, tên địa lý một số vùng dân tộc thiểu số: viết hoa chữ cái đầu của bộ phận thứ nhất tạo thành tên đó, giữa các bộ phận có dấu gạch nối. VÝ dô: Phan - xi - p¨ng, A - ma D¬ - hao, K¬ - l¬ng… - Đặc biệt, một số tên địa lí (thờng là vùng dân tộc thiểu số) không tuân theo quy t¾c chÝnh t¶ nh: §¾k L¾k, Kon Tum, K«ng Hoa, B¾c K¹n…, gi¸o viªn cÇn giíi thiệu và lu ý để học sinh ghi nhớ. 10.2. Quy tắc viết hoa tên ngời, tên địa lí nớc ngoài: - Viết hoa chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành tên đó. Nếu bộ phận tạo thµnh tªn gåm nhiÒu tiÕng th× gi÷a c¸c tiÕng cÇn cã g¹ch nèi..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> VÝ dô: LÐp T«n - xt«i, T« - m¸t £ - ®i - x¬n, §a - nuýp, Lèt ¡ng - gi¬ - lÐt… - Có một số tên ngời, tên địa lý nớc ngoài viết giống nh cách viết tên riêng Việt Nam, đó là những tên riêng đợc phiên âm theo âm Hán Việt. VÝ dô: Khæng Tö, B¹ch C DÞ, B¾c Kinh, Lu©n §«n…. - Đặc biệt, tên nhà danh họa Lê - ô - na - đô đa Vin - xi khiến cho nhiều học sinh thắc mắc vì chữ đa không đợc viết theo đúng quy tắc viết hoa tên ngời nớc ngoµi. Víi trêng hîp nµy, gi¸o viªn chØ cÇn giíi thiÖu cho häc sinh biÕt: ®a lµ tõ chØ giới quý tộc của ngời nớc ngoài từ thời đại Phục hng, nó không phải là một bộ phận thuộc cái tên của nhà danh họa. Từ đó giáo viên lu ý để học sinh ghi nhớ khi gặp trờng hợp tơng tự. Giáo viên cũng có thể giới thiệu thêm với học sinh giỏi: đa - tiếng Pháp viết là de, đợc đọc là đờ; chẳng hạn: bá tớc Đăng - la đờ Moóc - phép, nam tớc Hen - ri đờ Sích - xê… 11. Ch÷ viÕt b¶ng cña gi¸o viªn: Thực tế cho thấy chữ viết bảng của một số giáo viên còn quá nhỏ, không đúng kích thớc quy định. Theo văn bản quy định về vệ sinh trờng học - hệ thống hoá văn bản quy phạm pháp luật về GD - Đ T Bộ GD&ĐT năm 2000 quy định: "Chữ viết trªn b¶ng cã chiÒu cao kh«ng nhá h¬n 4 cm" - MÉu ch÷ viÕt hoa: ViÖc gi¸o viªn sö dông mét lóc hai mÉu ch÷ viÕt hoa trong cïng mét c©u, mét bµi viÕt trªn b¶ng kh¸ phæ biÕn. Hiện nay mẫu chữ viết hoa đợc quy định ở trờng Tiểu học (theo QĐ số 31/2002/Q§/BGD&§T ngµy 14/6/2002 cña Bé trëng Bé GD&§T). VI. KÕt qu¶ thùc nghiÖm: Qua thời gian tìm hiểu, dự giờ, khảo sát chất lợng, nghiên cứu nội dung, chơng trình, phơng pháp, cách tổ chức dạy chính tả, tôi đã cùng hai giáo viên áp dụng những kinh nghiệm mà mình đã đúc rút đợc vào dạy thực nghiệm trong các tiết chÝnh t¶ nh»m kh¶o s¸t l¹i chÊt lîng häc sinh còng nh thùc nghiÖm kÕt qu¶ nghiªn cøu cña m×nh. VÝ dô: Bµi d¹y: KhuÊt phôc tªn cíp biÓn (Nghe - viÕt) (TuÇn 25. TiÕng ViÖt 4 - TËp 2 - Trang 68) I. Môc tiªu: - Rèn kĩ năng viết đúng, đẹp, nhanh. - Nghe viết chính xác, đẹp đoạn văn “Cơn tức giận…nh con thú dữ nhốt chuồng” trong bài “Khuất phục tên cớp biển”. Làm đúng bài tập chính tả phân biệt tr/ ch. - Học sinh có ý thức trình bày đẹp, giữ vở sạch. HY: Chữ viết rõ ràng, viết đảm bảo tốc độ; giảm lỗi sai khi làm các bài tập ph©n biÖt tr/ ch..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> HG: Tự làm đúng các BT phân biệt chính tả tr/ ch; biết phân biệt trong mọi trờng hợp. II. §å dïng: - B¶ng phô (BT2). - VBTTV. - B¶ng con. III. Các hoạt động dạy - học chủ yếu: 1. KiÓm tra bµi cò:. - Giáo viên đọc: sa lầy, xa lạ, sa mac, sa - 3 học sinh lên bảng viết, lớp viết bảng xuèng, x«i chÌ.... con.. - Gi¸o viªn nhËn xÐt.. - Líp nhËn xÐt.. 2. Bµi míi: a) Híng dÉn häc sinh nghe - viÕt chÝnh t¶: - Gọi học sinh đọc đoạn “Cơn tức giận … - 2 học sinh đọc - cả lớp đọc thầm. nh con thó d÷ nhèt chuång” trong bµi “KhuÊt phôc tªn cíp biÓn” + Nh÷ng tõ ng÷ nµo cho ta thÊy b¸c sÜ Ly - HY nt tr¶ lêi, HG nhËn xÐt. vµ tªn cíp biÓn rÊt tr¸i ngîc nhau ?. - Häc sinh t×m hiÓu nghÜa tõ: rèt côc,. - Yªu cÇu häc sinh t×m c¸c tõ khã, dÔ lÉn - Häc sinh t×m, nªu: tøc giËn, d÷ déi, (chó ý HY).. rót so¹t dao ra, rèt côc.... - Gi¸o viªn gîi ý ph©n biÖt c¸c tiÕng cã - Häc sinh nªu c¸ch ph©n biÖt chÝnh t¶, chứa âm đầu dễ lẫn, vần khó, quy tắc rút ra quy tắc đánh dấu thanh… đánh dấu thanh nh: treo (treo cæ) / cheo (cheo leo) rèt (rèt côc, cµ rèt…) / dèt (häc dèt) so¹t hay säat gêm gêm hay gõ¬m gõ¬m - Yªu cÇu häc sinh luyÖn viÕt.. - HY lªn b¶ng viÕt, díi líp viÕt vë nh¸p.. - Cho học sinh đọc các từ đó. - Giáo viên nhắc học sinh chuẩn bị vở bút - t thế ngồi đúng quy định. - Gi¸o viªn nh¾c häc sinh chän kiÓu ch÷ hoa, viết đúng độ cao, khoảng cách các. - 2 học sinh đọc..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> nÐt, c¸c ch÷... - Giáo viên đọc toàn bài viết một lần. - Giáo viên đọc từng câu hoặc từng bộ - Học sinh nghe - viết. phËn ng¾n trong c©u cho häc sinh viÕt, chó ý söa t thÕ ngåi cho häc sinh trong qua tr×nh viÕt.. - Häc sinh nghe, so¸t lçi.. - Giáo viên đọc lần cuối cho học sinh soát lại. - Học sinh tự đọc lại bài, soát lỗi. - Tæ chøc cho häc sinh tù so¸t lçi. b) ChÊm bµi: - Gi¸o viªn thu bµi, chÊm kho¶ng 1/2 sè lîng bµi viÕt cña häc sinh (lu ý chÊm cña nh÷ng häc sinh yÕu, viÕt chËm, hay viÕt sai). - Gi¸o viªn nhËn xÐt bµi viÕt cña häc sinh. - Häc sinh rót kinh nghiÖm, söa lçi Tuyên dơng những em viết tốt, động viên, bằng chì. giúp đỡ những em viết cha tốt. - Phân loại các loại lỗi chính tả để hớng dÉn häc sinh chó ý söa ch÷a. - Số vở còn lại giáo viên yêu cầu học sinh - Học sinh đổi vở, soát lỗi. tự kiểm tra, đổi vở cho nhau, chấm bài của b¹n, ch÷a lçi trong bµi chÝnh t¶ cña m×nh. c) Híng dÉn vµ lµm bµi tËp: Bµi tËp 2a - Gi¸o viªn treo b¶ng phô.. - 1 häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp. 1 học sinh đọc đoạn văn.. - Giáo viên yêu cầu học sinh trao đổi cặp - Học sinh làm bài theo cặp. đôi, viết tiếng cần điền vào giấy nháp. - Tổ chức cho học sinh lên bảng viết âm - 2,3 học sinh lên bảng thi viết đúng, ®Çu hoÆc vÇn cÇn ®iÒn vµo vÞ trÝ chç chÊm viÕt nhanh. theo thø tù. - Tiến hành nhận xét, chốt lời giải đúng.. - Cả lớp nhận xét, HG chốt đáp án đúng..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - HY đọc lại toàn bài. - Cả lớp làm bài đúng vào VBT. 3. Cñng cè - dÆn dß: - HG nh¾c l¹i c¸ch ph©n biÖt chÝnh t¶ ch/tr. - Gi¸o viªn nhËn xÐt tiÕt häc, tuyªn d¬ng nh÷ng em cã tiÕn bé vÒ tõng mÆt nh: viÕt nhanh, viết đúng chính tả, viết đẹp. - Yêu cầu học sinh ghi nhớ những mới tìm đợc trong bài. - Tù lµm l¹i bµi tËp vµo nh¸p vµ chuÈn bÞ bµi sau. Sau khi dạy thực nghiệm, tôi đã chấm bài viết của học sinh . Kết quả đạt đợc nh sau:. Sè HS. Lçi sai phô ©m. Lçi sai vÇn. Lçi sai dÊu thanh. SL. %. SL. %. SL. %. 5. 8,3. 1. 1,7. 2. 3,4. 60 NhËn xÐt:. Sau khi sö dông phèi hîp c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc, híng dÉn häc sinh hiÓu nghÜa cña tõ, n¾m v÷ng c¸c quy t¾c chÝnh t¶, t«i thÊy häc sinh viÕt bµi cã nhiÒu tiÕn bộ. So sánh kết quả với đợt khảo sát trớc, tôi thấy chất lợng học sinh viết đúng nâng lªn râ rÖt. Häc sinh n¾m ch¾c c¸ch so s¸nh c¸c phô ©m dÔ lÉn, quy t¾c viÕt hoa vµ quy tắc đánh dấu thanh, khoảng cách các chữ đều đẹp. Không có hiện tợng học sinh viết không đúng độ cao, hai kiểu chữ trong một bài viết. NÕu trong gi¶ng d¹y, gi¸o viªn thùc hiÖn thêng xuyªn, phèi hîp linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc, tæ chøc c¸c h×nh thøc d¹y häc hîp lý th× ch¾c ch¾n kÕt qu¶ cao h¬n.. c. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ I. KÕt luËn: Việc rèn thói quen viết đúng chính tả cho học sinh là một vấn đề hết sức quan träng, nã kh«ng thÓ dõng l¹i trong ph¹m vi ch¬ng tr×nh SGK mµ ta cÇn ph¶i rÌn thêng xuyªn trong qu¸ tr×nh giao tiÕp, qua ph¸t ©m, thÓ hiÖn trªn c¸ch ghi ©m qua c¸c bài học, nhằm tạo cho các em một thói quen sử dụng đúng chính tả Tiếng Việt. Để đạt đợc yêu cầu trên trong quá trình giảng dạy cần có sự kết hợp các phơng pháp.

<span class='text_page_counter'>(21)</span> linh hoạt, tạo ra không khí thoải mái để học sinh tiếp thu bài tốt. Ngoài nội dung trong SGK, gi¸o viªn cã thÓ ®a ra c¸ch nhËn biÕt ph©n biÖt c¸c cÆp ©m, vÇn mµ häc sinh thờng mắc ở địa phơng để khắc sâu kiến thức cho các em. Qua quá trình nghiên cứu và áp dụng phơng pháp dạy rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4, qua khảo sát chất lợng sau khi giáo viên dạy, tôi đã rút ra kết luận về phơng pháp rèn kĩ năng viết đúng cho học sinh nh sau: 1. RÌn tÝnh nhí l©u: Nếu trí nhớ kém thì khó viết đúng chính tả, có học sinh mắc đi mắc lại nhiều lần một số lỗi. Cần cho các em viết lại nhiều lần chữ đó vào sổ tay chính tả. 2. RÌn tÝnh cÈn thËn, tØ mØ, b×nh tÜnh: Nhiều lỗi chính tả của các em do tính lơ đễnh, hấp tấp tạo nên. Các em có thói quen cha nghe hết câu do giáo viên đọc đã cúi đầu viết do đó nghe đợc tiếng đầu, mất tiếng cuối, đồng thời do vậy làm ồn ào, phải hỏi bạn. Viết thừa nét, thiếu nét cũng do vậy mà ra. Nhiều học sinh chỉ đánh dấu cho đủ dấu thanh mà không xác định đúng vị trí của các dấu thanh. Cần tập cho các em tính bình tĩnh và quy định thật chặt chẽ (nghe hết câu mới bắt đầu viết). Viết đúng vị trí của dấu thanh. Nếu các em khi viết mà cẩn thận, bình tÜnh th× lçi chÝnh t¶ sÏ gi¶m h¼n. 3. RÌn tÝnh thËt thµ vµ tù gi¸c: Học sinh coi cóp bài của bạn hiện còn nhiều, cần cho các em tự đánh lỗi, khi viết không nhìn bài. Giáo viên phải nghiêm khắc và thờng xuyên chú ý đến tính thật thà và tự giác trong khi viết chính tả, đặc biệt là học sinh yếu kém. Vì điều này xây dựng cho các em nhân cách đạo đức sau này. 4. RÌn tÝnh kØ luËt: Tính kỉ luật đối với các em trớc hết ở "quy tắc chính tả". Tuân theo quy tắc chÝnh t¶ lµ luyÖn häc sinh tÝnh kØ luËt. Cã nh÷ng ®iÒu tëng chõng rÊt nhá nhng ngêi gi¸o viªn vÉn ph¶i luyÖn cho häc sinh thêng xuyªn nh yªu cÇu khi xuèng dßng th× viÕt lïi vµo mét «, gi÷a hai khæ th¬ c¸ch nhau mét dßng. HiÖn tîng häc sinh viÕt sai chÝnh t¶ cã nhiÒu nguyªn nh©n, song ai còng kh¼ng định nguyên nhân chủ yếu và có tính chất quyết định là do giáo viên cha lựa chọn đúng phơng pháp, cha thờng xuyên quan tâm đến việc rèn học sinh viết đúng. Muốn nâng cao chất lợng chữ viết, ngời giáo viên phải đợc bồi dỡng kết hợp tự bồi dỡng thờng xuyên để giúp học sinh có ý thức khi viết tiếng mẹ đẻ một cách sáng tạo, linh ho¹t nh»m gãp phÇn lµm trong s¸ng ng«n ng÷ TiÕng ViÖt. II. KiÕn nghÞ:.

<span class='text_page_counter'>(22)</span> Để góp phần vào việc rèn kĩ năng viết đúng chính tả Tiếng Việt ở nhà trờng, t«i xin cã mét sè kiÕn nghÞ nh sau: 1. §èi víi t¸c gi¶ viÕt SGK: CÇn thèng nhÊt c¸c h×nh thøc chÝnh t¶ trªn toµn quèc v× thùc tÕ tån t¹i hai hình thức chính tả mà cha xác định đợc một chuẩn duy nhất. VÝ dô:. hoa d©m bôt / hoa r©m bôt. dËp dên / rËp rên / giËp giên sum suª / xum xuª. 2. §èi víi nhµ trêng: Các tổ chuyên môn cần thờng xuyên tổ chức các chuyên đề để cùng nhau bàn b¹c, c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p d¹y chÝnh t¶, thèng nhÊt c¸ch d¹y cho phï hîp. 3. §èi víi gi¸o viªn: - Muèn n©ng cao chÊt lîng d¹y - häc chÝnh t¶ th× ngêi gi¸o viªn ph¶i biÕt vËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p. - TÝch cùc nghiªn cøu s¸ch gi¸o khoa - s¸ch gi¸o viªn, tù häc, tù båi dìng lµm giµu thªm vèn tõ ng÷, vèn chÝnh t¶. - Thờng xuyên có ý thức và tự rèn luyện phát âm chuẩn và viết đúng chính tả Tiếng Việt để hớng dẫn và rèn luyện cho học sinh nghe - nói - đọc - viết đúng ở mọi lóc mäi n¬i. - Ngoài việc rèn cho học sinh viết đúng chính tả, cần rèn cho học sinh đảm bảo tốc độ khi viết theo yêu cầu kiến thức kỹ năng của khối lớp. - Chữ viết trên bảng của giáo viên phải chuẩn mực để làm mẫu cho học sinh. * Trªn ®©y lµ mét sè ý kiÕn nhá cña t«i trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu vµ ¸p dông ''Phơng pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4". Chắc chắn sẽ không tránh khỏi những hạn chế, rất mong đợc sự đóng góp ý kiến của hội đồng khoa häc c¸c cÊp. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! s÷a ®Ëu nµnh  s÷a ®Ëu lµnh sµ l¸ch  xµ l¸ch qu¶ lùu  qu¶ lÞu chai rîu  chai riÖu.

<span class='text_page_counter'>(23)</span> giç Tæ  rç Tæ (hoÆc dç Tæ)..

<span class='text_page_counter'>(24)</span>