tuan 27

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuần 27 Tiết 121 đến tiết 125 Tiết 121 Sang thu; Tiết 122 Nghĩa tường minh và hàm ý; Tiết 123 Nói với con; Tiết 124 Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ; Tiết 125 Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. Tuần 27 Tiết 121 -V. SANG THU (Hữu Thỉnh). S: 04/02/2012 G:06/03/2012. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1.Kiến thức: -Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lý của tác giả. 2.Kĩ năng: -Đọc hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. -Thể hiện những suy nghĩ,cảm nhận về một hình ảnh thơ,một khổ thơ,một tác phẩm thơ. 3. Thái độ:Yêu thiên nhiên, trân trọng thiên nhiên. B.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên :- Giáo án, SGK, sách Chuẩn kiến thức, b¶ng phô, chuẩn bị giáo án điện tử (Powerpoint) 2. Học sinh :- Soạn bài, b¶ng phô,xem hệ thống câu hỏi. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp giải thích minh họa, phân tích, thảo luận. C.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN * Kiểm tra bài cũ - Đọc thuộc lòng bài Viếng Lăng Bác. Nêu cảm nhận của em khi tiếp cận thơ Viễn Phương (GV trình chiếu slides 1) * Giới thiệu bài Từ cuối hạ sang đầu thu, đất trời có những chuyển biến nhẹ nhàng mà rõ rệt. Sự biến chuyển này đã được Hữu Thỉnh gợi lên bằng cảm nhận tinh tế, qua những hình ảnh giàu sức biểu cảm trong bài “Sang thu”.( GV trình chiếu những hình ảnh về mùa thu (slides 2,3,4,5) * Bài học Hoạt động của GV và HS GV yêu cầu HS nêu những nhận xét khái quát về tác giả tác phẩm. GV trình chiếu những hình ảnh về tác giả(slides 7,8). Nội dùg bài học I.Tìm hiểu chung 1. Tác giả: - Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> HS trình bày. GV yêu cầu HS nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ. GV hỏi: bài thơ được viết theo thể thơ nào? HS:-Thể thơ: ngũ ngôn (5 chữ). GV trình chiếu bài thơ (slides 9) GV đọc mẫu, sau đó hướng dẫn HS đọc lại Giọng đọc chậm rãi, rõ ràng mạch lạc, phù hợp với thể thơ 5 chữ. HS đọc phần chú thích bài trong SGK GV trình chiếu slides 10 Đọc thầm lại bài thơ và cho biết những từ ngữ, hình ảnh nào điễn đạt sự chuyển mùa? - Cùng với sự kết hợp những từ ngữ: “bỗng phả – hình như”, thể hiện sự ngỡ ngàng, một cảm xúc bâng khuâng cảm nhận tinh tế của tác giả, dường như tâm hồn thi sĩ đang biến chuyển nhịp nhàng với phút giao mùa của cảnh vật. Thấp thoáng một hồn người sang thu: bịn rịn, lưu luyến, bâng khuâng mà chín chắn, điềm đạm. * GV chốt: Khổ thơ nói lên những cảm nhận ban đầu của nhà thơ trước cảnh đất trời sang thu. GV: Giá trị gợi cảm của những chi tiết, hình ảnh thơ đó laø gì? GV: Em hãy phân tích giá trị biểu đạt của các từ láy “chuøng chình, deành daøng, voäi vaõ”? HS đọc diễn cảm khổ thơ 2:. 1942 Quê: Tam Dương – Vĩnh Phúc. - Nhập ngũ năm 1963, trở thành cán bộ tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác thơ. - Từ năm 2000, là Tổng thư kí Hội nhà văn Việt Nam. - Là người viết nhiều, viết hay về những con người, cuộc sống nông thôn về mùa thu: cảm giác bâng khuâng vấn vương trước đất trời trong trẻo đang biến chuyển nhẹ nhàng. 2. Tác phẩm: - Bài thơ được sáng tác vào cuối năm 1977, in lần đầu tiên trên báo Văn nghệ. Sau đó được in lại nhiều lần trong các tập thơ. - Bài thơ rút từ tập Từ chiến hào đến thành phố, nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1991. -Thể thơ: ngũ ngôn (5 chữ) II. Đọc- tìm hiểu văn bản 1.Nội dung a. Sự biến đổi của trời đất sang thu: - Höông oåi trong gioù ; Söông chuøng chình, soâng deành daøng; Chim voäi vaõ; Maây troâi (vaét mình); Còn nắng – bớt mưa... -. > Từ láy có sức gợi tả, gợi cảm -> Daáu hieäu chuyeån muøa sang thu. - H/a: Maây vaét sang thu -> Nhaân.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV: Em hãy phân tích khổ thơ 2 để thấy được sự tinh tế của nhà thơ về những biến chuyển của không gian lúc giao mùa. HS thảo luận trình bày ý kiến. GV : Hình ảnh nào em thấy ấn tượng nhất? Vì sao? Dòng sông thướt tha, mềm mại gợi lên vẻ đẹp êm dịu cho bức tranh thu. + Những cánh chim chiều vội vã tìm về tổ trong những buổi hoàng hôn. + Hình ảnh đám mây mùa hạ với sự cảm nhận đầy thú vị “vắt nửa mình sang thu” đám mây mùa hạ cũng như đang bước vào thu. Tóm lại : Bằng cảm nhận tinh tế qua nhiều giác quan, sự liên tưởng thú vị, bất ngờ, với tâm hồn nhạy cảm tinh tế của tác giả, cả không gian cảnh vật đang từ từ điềm tĩnh bước sang thu. GV trình chiếu slides 10 THAÛO LUAÄN: - Em coù nhaän xeùt gì veà taâm traïng caûm nhaän vaø caùch miêu tả thiên nhiên của nhà thơ Hữu Thỉnh? -> GV nhaän xeùt vaø bình: - Theo em taùc giaû coù suy ngaãm gì trong hai caâu thô cuoái? Taïi sao vaäy? HS:Hai câu thơ cuối: mang nhiều ý nghĩa: + Ý nghĩa tả thực: Hình tượng sấm chỉ xuất hiện cùng với những cơn mưa mùa hạ, hàng cây cổ thụ chẳng còn giật mình bởi tiếng sấm. + Ý nghĩa ẩn dụ: Sấm là những biến động bất thường của cuộc sống, còn hàng cây đứng tuổi gợi tả những con người người từng trải đã từng vượt qua những khó khăn, những bước thăng trầm của cuộc đời. Qua đó, con người ngày càng trở nên vững vàng hơn GV:Đọc thầm lại bài thơ, cảm xúc gì đang daâng traøn trong em? Em coù nhaän xeùt gì veà ngheä thuaät của bài thơ? (GV hướng vào ghi nhớ -> Gọi đọc phần ghi nhớ tr71 ) GV trình chiếu slides 15. hoá bất ngờ tinh tế gợi không gian trời cao xanh, mây trắng, ít möa.. * Cảm nhận tinh tế và tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng của nhà thơ khi chợt nhận ra những tín hiệu báo thu sang.. b. Caûm xuùc cuûa nhaø thô: - Bỗng, hình như -> tâm trạng ngỡ ngaøng, caûm xuùc baâng khuaâng khi thu veà. -Sấm bớt bất ngờ ->hàng cây khoâng coøn bò giaät mình ->: Duø coù những tác động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời nhưng phải có niềm tin vững vàng vào thiên nhieân, cuoäc soáng.. 2.Nghệ thuật -Thơ 5 chữ. Nhịp thơ chậm, âm điệu nhẹ nhàng. Từ ngữ có tính biểu cảm và gợi tả sâu sắc..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Và nêu ý nghĩa của văn bản . Củng cố bài học: GV trình chiếu slides 16,17,18,19. -Haõy vieát moät baøi vaên ngaén dieãn taû caûm nhaän cuûa nhaø thơ trước đất trời chuyển biến lúc sang thu. -HS viết đoạn văn lên bảng -> GV sửa - HS trình baøy caûm nhaän hai caâu thô cho laø hay nhaát trong baøi thô. GV chốt: tình cảm với thiên nhiên đất trời và cuoäc soáng quanh ta luoân laø tình caûm trong saùng thô mộng làm thăng hoa tâm hồn mỗi người . Vì thế “Sang thu” sẽ mãi ấn tượng trong tâm hồn các em.. Tuần 27 Tiết 122-TV. - Sáng tạo trong việc sử dụng từ ngữ ( bỗng, phả, hinh như,..) phép nhân hóa( sương chùng chình, sông được lúc dềnh dàng,....), phép ẩn dụ ( sấm, hàng cây đứng tuổi) 3.Ý nghĩ văn bản . - Bài thơ thể hiện nhũng cảm nhận tinh tế của nhà thơ trươc vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa . III. Hướng dẫn tự học - Hoïc baøi: hoïc baøi thô. - Phân tích, cảm thụ những hình ảnh thơ hay, đặc sắc trong bài. - Sưu tầm thêm một vài đoạn thơ, bài thơ viết về mùa thu, cảm nhận để thấy được nét đặc sắc của mỗi bài. - Tiếp tục viết hoàn chỉnh bài vaên ngaén phaàn luyeän taäp. - Soạn bài: “Nói với con” đọc kĩ noäi dung baøi hoïc vaø yeâu caàu cuûa bài phần đọc –hiểu văn bản. NGHĨA TƯỜNG MINH VÀ HÀM Ý. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:. S: 06/02/2012 G:07/03/2012.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 1. Kiến Thức: - Khái niệm nghĩa tường minh và hàm ý. - Tác dụng của việc tạo hàm ý trong giao tiếp hàng ngày 2. Kĩ năng: - Nhận biết được nghĩa tường minh và hàm ý ở trong câu. - Giải đoán được hàm ý trong văn cảnh cụ thể . - Sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp . 3. Thái độ: -Gíao dục học sinh ý thức sử dụng các thành phần này trong khi giao tiếp và tao lập văn bản B.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên :- Giáo án, SGK, sách Chuẩn kiến thức, b¶ng phô. nghiên cứu bài mẫu tìm tài liệu liên quan, chuẩn bị giáo án điện tử (Powerpoint) 2. Học sinh :- Soạn bài, b¶ng phô. Đọc ví dụ mẫu,nghiên cứu tài liệu ,xem hệ thống bài tập mẫu. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp giải thích minh họa, phân tích, thảo luận. C.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN * Kiểm tra bài cũ - Em đã tiếp cận mấy dạng câu ?Dựa vào đâu để phân loại câu ? GV trình chiếu slides 1,2 * Giới thiệu bài Nghĩa tường minh là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu. Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ ấy. * Bài học Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học HS nghiên cứu các ví dụ trong SGK. Qua câu I. Tìm hiểu chung GV trình chiếu slides 1. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý. “Trời ơi chỉ còn 5 phút!” Em hiểu anh thanh niên a. Ví dụ : SGK muốn nói điều gì?Vì sao anh không nói thẳng điều - Trời ơi, chỉ còn 5 phút! đó với nhà họa sĩ và cô gái? b. Nhận xét: Trong câu 2 (Ồ! Cô còn quên chiếc múi xoa đây Anh thanh niên muốn nói : Anh rất tiếc này) của anh thanh niên có ý gì khác không? vì thời gian còn lại quá ít. Nhưng anh GV trình chiếu slides không muốn nói thẳng điều đó, có thể vì ngại ngùng, vì muốn che dấu tình cảm của mình. - Ồ! Cô còn quên chiếc mùi xoa đây này..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> GV trình chiếu slides 12-17 => Vậy em hiểu thế nào là nghĩa tường minh và haøm yù? 1. HS đọc bài 1 tr75 tìm câu chứa hàm ý và diễn đạt hàm ý.. GV: Muoán tìm haøm yù trong moät caâu noùi ta caàn xaùc ñònh ñieàu gì?. 3. HS đọc bài 3 và tìm hàm ý. 4. Cho hs đọc đoạn văn-GV ghi câu in nghiêng đậm lên bảng: Hai câu văn trên là lời của ai? Đang nói về điều gì? Mục đích của mỗi người? Ông Hai nói có để mọi người biết không? Bà Hai có ý định nói ra điều đó không? * Củng cố bài học - Em rút ra được điều gì khi tiếp cận với nghĩa tường minh và hàm ý.. Câu nói thứ 2 của anh thanh niên không chứa ẩn ý muốn nói về điều đó. *. Ghi nhớ : SGK II.Luyện tập : a. Bài tập 1 : *) Câu : “Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy” cho thấy họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên. Đây là cách dùng “hình ảnh” để diễn đạt ý của ngôn ngữ nghệ thuật. *) Trong câu cuối đoạn văn, những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái liên quan với chiếc mùi xoa là : - Mặt đỏ ửng (ngượng). - Nhận lại chiếc khăn (không tránh được). - Quay vội đi (quá ngượng). Qua các hình ảnh này, có thể thấy cô gái đang bối rối đến vụng về vì ngượng. Cô ngượng vì định kín đáo để lại chiếc khăn làm kỉ vật cho người thanh niên, thế mà anh lại quá thật thà, tưởng cô bỏ quên nen gọi cô để trả lại. b. Bài tập 2 : Hàm ý của câu in đậm trong đoạn văn “Tuổi già cần nước chè, ở Lào Cai đi sớm quá”. Hàm ý : “Ông họa sĩ già chưa kịp uống nước chè đấy”. c. Bài tập 3 : Câu chứa hàm ý : “Cơm chín rồi”. Hàm ý : bé Thu muốn bảo ông vào ăn cơm. Baøi 4. - Hà, nắng gớm, về nào... - Tôi thấy người ta đồn... Löu yù: - Hàm ý phải được người nghe nhận thaáy..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Noùi laûng ñi chuyeän khaùc; Noùi bò ngaét lời, nội dung chưa nói hết không phải laø haøm yù. III. Hướng dẫn tự học - Hoàn tất các bài tập vào trong vở. - Söu taàm 3 ví duïc coù haøm yù - Liên hệ thực tế để sử dụng hàm ý một cách hợp lí, hiệu quả khi nói và viết. - Soạn : Nói với con.. Tuần 27 Tiết 123-V. NÓI VỚI CON (Y Phương). S: 05/03/2012 G:07/03/2012. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1.Kiến thức: -Tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối vơi con cái. -Tình yêu và tự hào về vẻ đẹp ,sức sống mãnh liệt của quê hương. -Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ. 2.Kĩ năng: -Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình. -Phân tích cách diễn tả độc đáo ,giàu hình ảnh,gợi cảm của thơ ca miền núi. 3. Thái độ:Tình yêu quê hương đất nước,tự hào về quê hương,dất nước B.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên :- Giáo án, SGK, sách Chuẩn kiến thức, b¶ng phô. nghiên cứu bài mẫu tìm tài liệu liên quan. 2. Học sinh :- Soạn bài, b¶ng phô,xem hệ thống câu hỏi. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp giải thích minh họa, phân tích, thảo luận. C.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN * Kiểm tra bài cũ -Đọc thuộc lòng bài Sang thu. Nêu cảm nhận của em khi tiếp cận thơ Hữu Thỉnh . * Giới thiệu bài - Tình cảm gia đình luôn là một đề tài rộng lớn, qua bài “Nói với con” Y Phương đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. * Bài học Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Hãy đọc chú thích tr 73 và nêu những nét khái quát veà taùc giaû cuøng ñaëc ñieåm cuûa thô Y Phöông? ->GV choát laïi cho hs gaïch trong saùch) - Bài thơ được sáng tác trong khoảng thời gian nào? GV:- Baøi thô vieát veà ñieàu gì? HS:*) Chủ đề : Lời người cha nói với con về lòng yêu thương con cái, ước mong thế hệ mai sau tiếp nối xứng đáng, phát huy truyền thống của tổ tiên, quê hương là tình cảm cao đẹp của con người Việt Nam suốt bao đời nay. Hướng dẫn HS đọc bài thơ và tìm hiểu chú thích. GV:Em hãy cho biết bài thơ chia làm mấy phần?Ý của mỗi phần? HS:Bài thơ chia làm hai phần. - Phần 1 : Từ đầu đến “ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” : Con lớn lên trong tình yêu Thương sự nâng đỡ của cha mẹ trong cuộc sống. - Phần hai ( Còn lại ): Lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ bền bỉ với truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con hãy kế tục xứng đáng truyền thống đó. GV:Em hãy đọc đoạn 1 của bài thơ và cho biết ý chín hcủa đoạn này là gì? Bốn câu đầu giúp em hình dung được điều gì? HS:- Hình dung đứa trẻ đang tập đi từng bước chập chững đầu tiên trong sự chờ đón, mừng vui của cha mẹ GV:- em coù caûm nhaän gì veà khoâng khí gia ñình ? Hãy phân tích niềm vui của cha mẹ muốn nói với con veà tình caûm gia ñình ? HS:- Không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt. Từng bước đi, từng tiếng nói, tiếng cười của con đều được cha mẹ chăm chút. Con lớn lên từng ngày trong sự yêu thương, nâng đón và mong chờ của cha mẹ. - Diễn tả sự trưởng thành của con trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng và nghĩa tình của quê hương. caûm gia ñình ? THAÛO LUAÄN:. I.Tìm hiểu chung - Y Phương là nhà thơ người dân tộc Tày, sinh năm 1948, quê ở huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi.. II. Đọc – hiểu văn bản. 1.Nội dung a. Con lớn lên trong tình thương yêu của cha mẹ, sự đùm bọc của quê hương : - Tình caûm cha meï -> nâng đỡ từng bước đi, đón nhận tiếng nói, tiếng cười của con. - Truyeàn thoáng cuûa queâ höông.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Hãy đọc 7 câu thơ cuối đoạn 1 : + Tại sao nhà thơ lại dùng những hình ảnh: “Đan lờ, cài nan hoa, rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng”; Em nghĩ gì về những hình ảnh thơ này? + Qua những h/a thơ ấy nhà thơ muốn nhắn nhủ với con phải có tình cảm với quê hương đúng không? Vì sao ta coù theå khaúng ñònh nhö vaäy? -> GV bình:Hình ảnh thơ vừa gợi công việc lao động cụ thể qua việc miêu tả “đan lờ, ken vách nhà” vừa diễn tả được chất thơ của cuộc sống lao động hồn nhiên ấy bằng cách sử dụng những động từ (cài, ken) đi kèm với các danh từ (nan hoa, câu hát) tạo thành những kết cấu từ ngữ giàu sức khái quát, diễn tả tuy mộc mạc mà gợi cảm về cuộc sống lao động cần cù và tươi vui của người dân lao động miền núi. Rừng cho hoa Con đường cho những tấm lòng Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Vẫn bằng cách diễn tả mộc mạc, gợi cảm mạnh mẽ, tác giả đã thể hiện khung cảnh núi rừng quê hương thật thơ mộng và nghĩa tình. “Gaäp gheành xuoáng bieån leân non Con đường tình nghĩa ai còn nhớ chăng?” (ca dao) “Cha mẹ nhớ về ngày cưới Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” =>Vâng đúng là cha mẹ, quê hương là cội nguồn sữa ngọt nuôi ta khôn lớn ) - Gọi hs đọc đoạn 2: - Trong đoạn này nhà thơ nói với con về những đức tính cao đẹp nào của người đồng mình? Hãy tìn những h/a thơ nói lên điều đó và phân tích? - Tại sao nhà thơ nói người đồng mình biết “cao đo nỗi buồn, xa nuôi chi lớn”? - Cha nhắc con điều gì về nghị lực của người đồng mình? Taïi sao em coù caûm nhaän nhö theá?. -> Rừng núi, con đường làng bản che chở, nuôi dưỡng tâm hồn cho con.. => Tình caûm ngoït ngaøo, eâm aùi, vui töôi cuûa gia ñình, thieân nhieân nuoâi dưỡng con khôn lớn. b. Những đức tính cao đẹp của “người đồng mình” và mong muốn của người cha với con. -> Moäc maïc nhöng giaøu chí khí, nieàm tin -> Chòu vaát vaû vaø maïnh meõ, beàn bæ gắn bó với quê hương -> Soáng coù nghóa tình vaø thuyû chung. => Daën doø con + Phải tự hào với truyền thống quê höông,.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Cha còn nói với con điều gì nữa trong đoạn thơ vừa đọc? Người đồng mình:“Sống trên đá không......thì laøm phong tuïc”) - Đọc 4 câu thơ cuối! Cha muốn con phải có thái độ như thế nào với quê hương? Cha dặn dò con ñieàu gì? Tóm lại : Cách nói của người dân miền núi diễn đạt vừa cụ thể (ví von, so sánh cũng cụ thể có lúc như mơ hồ, đằng sau cái diễn đạt có lúc như mơ hồ lại chính xác hợp lí), sức gợi cảm đặc biệt bộc lộ nội dung đặc sắc. Người đồng mình thô sơ da thịt Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con. - Từ đó người cha mong muốn con phải có nghĩa tình thủy chung với quê hương. GV: Nhaän xeùt noäi dung ngheä thuaät cuûa baøi thô: - Đọc thầm lại toàn bộ bài thơ, em có cảm xúc gì trong câu gọi“con ơi” được lồng vào điệp ngữ “Người đồng mình”? - Em coù nhaän xeùt gì veà caùch noùi cuûa nhaø thô Y Phương với con? * Củng cố bài học - Cảm nhận của em sau khi tiếp cận bài thơ của Y Phương. -Phân tích hình ảnh “người đồng mình “từ đó thấy được tình cảm của người cha dành cho con và đối với quê hương. + Biết tin tưởng vào truyền thống, phong tuïc taäp quaùn cuûa queâ höông *Những đức tính cao đẹp mang tính truyền thống của “ người đồng mình” với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ và niềm mong ước con hãy kế tục xứng đáng truyền thống ấy của người cha.. 2.Nghệ thuật - Có giọng điệu thủ thỉ, tâm tình tha thiết, trìu mến. - Xây dựng những hình ảnh thơ vừa cụ thể, vừa mang tính khái quát, mộc mạc mà vẫn giàu chất thơ. - Có bố cục chặt chẽ, dẫn dắt tự nhiên. 3. Ý nghĩa văn bản Bài thơ thể hiện tình yêu thương thắm thiết của cha mẹ dành cho con cái:tình yêu,,niềm tự hào về quê hương,dất nước . III.Hướng dẫn tự học - Hoïc thuoäc baøi thô; Tieáp tuïc laø phaàn luyện tập vào vở cho hoàn chỉnh - Cảm thụ, phân tích những hình ảnh thơ độc đáo, giàu ý nghĩa trong bài. - Soạn: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tuần 27 Tiết 124-TLV. NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ. S: 07/03/2012 G:09/03/2012. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: 1. Kiến Thức: -Đặc điểm yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ. 2. Kĩ năng: -Nhận diện được bài văn nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ. -Tạo lập văn bản nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ. 3. Thái độ: Thái độ nghiêm túc trong giờ học. - Biết cách làm bài văn nghị luận về đoạn thơ, bài thơ. B.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên :- Giáo án, SGK, sách Chuẩn kiến thức, b¶ng phô. nghiên cứu bài mẫu tìm tài liệu liên quan. 2. Học sinh :- Soạn bài, b¶ng phô. Đọc ví dụ mẫu,nghiên cứu tài liệu ,xem hệ thống bài tập mẫu. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp giải thích minh họa, phân tích, thảo luận..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> C.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN * Kiểm tra bài cũ - Để làm được một bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) người viết cần phải làm gì? -Nêu các bước làm bài văn NL về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ? * Giới thiệu bài - Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về một nội dung, nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy. * Bài học Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học Cho HS đọc ví dụ trong SGK. I. Tìm hiểu chung GV:Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì? 1. Tìm hiểu bài nghị luận về một bài thơ, GV: Văn bản nêu lên những luận điểm gì đoạn thơ. về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ “ Mùa a. Ví dụ : SGK. Văn bản :”Khát vọng hòa xuân nho nhỏ”? Người viết đã sử dụng những nhập, dâng hiến cho đời” luận cứ để làm sáng tỏ các luận điểm đó? b. Nhận xét : HS:- Luận điểm 1 : Hình ảnh mùa xuân trong Vấn đề nghị luận : Hình ảnh mùa xuân và bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý tình cảm thiết tha của Thanh Hải trong bài nghĩa, trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi thơ “Mùa xuân nho nhỏ” cảm, thật đáng yêu. - Luận điểm 2 : Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến của nhà thơ: Luận cứ : + Một loạt những hình ảnh : Dòng sông, bông hoa tím, lộc.. + Am thanh + Ngôn từ + Liên tưởng mùa xuân của đất nước 4 ngàn năm. - Luận điểm 3 : Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” thể hiện khát vọng hòa nhập, dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên đất nước. Luận cứ : + Hình ảnh thơ đặc sắc + Cảm xúc – giọng điệu trữ tình. + Biện pháp nghệ thuật của bài thơ – kết cấu bài thơ. Bố cục : 3 phần GV:- Giữa các phần của văn bản thế nào? HS:Có sự liên kết tự nhiên về ý và lối diễn Mở bài (đoạn 1): Giới thiệu bài thơ, bước đầu đánh giá, khái quát cảm xúc của bài. đạt Thân bài (5 đoạn tiếp theo) : Hệ thống luận GV:Các luận cứ trong từng đoạn có làm nổi.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> bật được luận điểm không? Em hãy nhận xét bố cục cảu văn bản? Em hãy nhận xét cách diễn đạt của bài văn? HS:- Các luận cứ là các câu thơ, hình ảnh đặc sắc, giọng điệu và kết cấu bài thơ. Các luận cứ trong từng đoạn đã làm sáng tỏ các luận điểm. - Bố cục đủ 3 phần (mở bài, thân bài, kết bài) tuy đây là một văn bản ngắn. Giữa các phần của văn bản có sự liên kết tự nhiên về ý nghĩa và diễn đạt. - Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha trìu mến. Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ, sự đồng cảm với nhà thơ Thanh hải.. điểm, luận cứ : - Luận điểm 1 : Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ của Thanh Hải mang nhiều tầng ý nghĩa, trong đó, hình ảnh nào cũng thật gợi cảm, thật đáng yêu. - Luận điểm 2 : Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến của nhà thơ: Luận cứ : + Một loạt những hình ảnh : Dòng sông, bông hoa tím, lộc.. + Am thanh + Ngôn từ + Liên tưởng mùa xuân của đất nước 4 ngàn năm. - Luận điểm 3 : Hình ảnh “Mùa xuân nho nhỏ” thể hiện khát vọng hòa nhập, dâng hiến được nối kết tự nhiên với hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên đất nước. Luận cứ : + Hình ảnh thơ đặc sắc + Cảm xúc – giọng điệu trữ tình. + Biện pháp nghệ thuật của bài thơ – kết cấu GV:Vaäy em hieåu theá naøo laø nghò luaän veà bài thơ. Kết bài (đoạn cuối) : Khái quát giá trị, ý nghĩa một bài thơ, đoạn thơ? - Em nghò luaän veà noäi dung, ngheä thuaät caàn bài thơ mùa xuân nho nhỏ. 2.Ghi nhớ: tr 78. tập trung vào những yếu tố nào? => GV cho hs tổng kết lại những ý theo ghi nhớ tr 78. Cho HS đọc và nghiên cứu các bài tập trong SGK, sau đó gọi một số em trả lời, lớp bổ sung. * Củng cố bài học -thế nào là NL về một đoạn thơ,bài thơ?cho vd minh hoïa ? -Tieáp tuïc cho hs laøm baøi taäp. II.Luyện tập : Bài luyện tập trong SGK. Có thể bổ sung một số luận điểm : - Kết cấu bài thơ chặt chẽ cân đối : Mở đầu là mùa xuân đất nước, kết thúc lại là một giai điệu dân ca. - Giọng điệu trữ tình của bài thơ chân thành tha thiết. - Ước nguyện cống hiến hòa nhập cuả Thanh Hải. III. Hướng dẫn tự học - Học bài. - Dựa vào dàn ý đã lập, viết bài nghị luận về mootj đoạn thơ hoặc bài thơ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Soạnbài mới : Cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ. bài thơ.Làm các bài tập trong phần bài học để hs biết cách làm bài NL. Tuần 27 Tiết 125-TLV. CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, S: 07/03/2012 BÀI THƠ G:09/03/2012. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT 1.Kiến thức: -Đặc điểm yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ. -Các bước khi làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ. 2.Kĩ năng: -Tiến hành các bước làmbài văn nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ. -Tổ chức,triển khai các luận điểm. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc t¹o lËp v¨n b¶n. B.CHUẨN BỊ : 1.Giáo viên :- Giáo án, SGK, sách Chuẩn kiến thức, b¶ng phô. nghiên cứu bài mẫu tìm tài liệu liên quan. 2. Học sinh :- Soạn bài, b¶ng phô. Đọc ví dụ mẫu,nghiên cứu tài liệu ,xem hệ thống bài tập mẫu. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp giải thích minh họa, phân tích, thảo luận. C.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN * Kiểm tra bài cũ -Luận điểm giữ vai trò như thế nào trong một bài nghị luận? * Giới thiệu bài - Làm một bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần được bố cục mạch lạc theo các phần : Mở bài, thân bài và kết bài, cũng cần nêu lên được các nhận xét . Đánh giá ấy phải gắn với sự phân tích, bình giá ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu, nội dung cảm xúc...của tác phẩm. *Bài học Hoạt động của Gv và HS Nội dung bài học GV treo bảng phụ các đề SGK. I.Tìm hiểu chung GV: Các đề bài trên đợc cấu tạo ntn? 1. Đề bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> HS: §Ò 1,2,3,5,6,8: Cã chøa tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cô thÓ. + §Ò 4,7: Kh«ng chøa c¸c tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cô thÓ( §Ò më) - §Ò cã c¸c tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cô thÓ hay kh«ng chøa c¸c tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cô thể biểu thị những y/c gì đối với bài làm? GV: Nh÷ng tõ ng÷ tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cụ thể sẽ định hớng sự khác nhau về sắc thái cña kiÓu bµi chø kh«ng ph¶i lµ c¸c kiÓu bµi kh¸c nhau. GV:hãy xác định đối tợng NL của 8 đề bài trªn? HS: * §èi tîng NL: + §Ò 1,2,6: §o¹n th¬ + §Ò 3,4,5,7,8: Bµi th¬. GV:ận xét về cách định hớng của các đề bài trªn? GV: Nh vậy đề bài có thể định hớng cụ thể hoặc không định hớng cụ thể khi nêu ra 1 vấn đề, 1 khía cạnh nào đó của đoạn thơ, bài thơ. Nên các em cần đọc kỹ đề bài để tìm ra y/c. GV: Qua tìm hiểu các đề bài trên, em thấy đề bµi NL vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ thêng cã mÊy loại? Đó là những loại đề nào? - GV híng dÉn häc sinh t×m hiÓu tiÕn tr×nh 5 bíc(SGK trang 80,81) Bảng phụ:Dµn ý chung - Học sinh đọc văn bản SGK trang 81. GV: X¸c ®inh bè côc cña v¨n b¶n? HS: MB: Từ đầu đến “khởi đầu rực rỡ” TB: Tiếp đến “thành thực của Tế Hanh”. KB: Cßn l¹i. GV: Trong phần TB, ngời viết đã trình bày nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t/y quª h¬ng trong bµi th¬ “Quª h¬ng”? GV: Tr×nh bµy thµnh 3 luËn ®iÓm. 1. Nhà thơ đã viết về quê hơng bằng tất cả t/y tha thiÕt, trong s¸ng, ®Çy th¬ méng cña m×nh… 2. Cảnh đón thuyền đánh cá trở về ồn ào, tấp nập cũng đợc miêu tả với một t/y tha thiết… 3. Mét t©m hån nh thÕ khi nhí nhung tÊt ch¼ng thÓ nhµn nh¹t, b×nh thêng… GV:NhËn xÐt vÒ c¸ch triÓn khai vµ CM c¸c luËn ®iÓm cña bµi viÕt? HS:HÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng, m¹ch l¹c. Ph©n tÝch vµ lÊy c¸c d/c cô thÓ, chÝnh x¸c. GV: Từ đó, em học tập đợc gì khi trình bày, tổ. a. Đọc đề bài : SGK. b. Nhận xét : - Cã c¸c tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cô thÓ: Suy nghÜ, ph©n tÝch, c¶m nhËn - Kh«ng chøa c¸c tõ ng÷ nªu y/c, mÖnh lÖnh cô thÓ( §Ò më) 2. Cách làm bài nghị luận về một đoạn, bài thơ. a. C¸c bíc lµm bµi v¨n NL vÒ 1 ®o¹n th¬, bµi th¬ * VÝ dô : Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng trong bµi “Quª h¬ng” (TÕ Hanh) * Ghi nhí 2: Dµn ý chung. b. C¸ch tæ chøc, triÓn khai luËn ®iÓm * VÝ dô “Quª h¬ng trong t×nh th¬ng, nçi nhí”..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> chøc c¸c luËn ®iÓm trong bµi NL vÒ 1 ®o¹n th¬, bµi th¬? GV gîi ý: - Néi dung c¶m xóc cña khæ th¬ lµ g×? * Ghi nhí 2 - Cảm xúc của tác giả đợc gợi lên từ hơng vị, II. Luyện tập : Thực hiện bài tập trong SGK. đặc điểm gì của TN? Phân tích khổ thơ đầu trong bài “Sang thu” của - H×nh ¶nh, ng«n tõ trong khæ th¬ ntn? Hữu Thỉnh. - Tín hiệu của mùa thu đã về (sự chuyển mùa cuối hạ đầu thu) + Gió se: Gió nhẹ khẽ, hơi lạnh, chỉ có ở mùa thu. + Hương ổi: Đầu thu ( cuối tháng 7 đầu tháng 8) mùa ổi chín rộ. Từ “phả”: hương ổi ở độ đậm nhất thơm nồng quyến rũ, hòa vào gió heo may lan tỏa khắp không gian mùi hương ngọt mát. + Cùng với gió se: Những hạt sương nhỏ li ti giăng mắc nhẹ nhàng như “cố ý” chậm dần. Hạt sương cũng như có tâm hồn, có cảm nhận riêng. - Cùng với sự kết hợp những từ ngữ: “bỗng phả – hình như”, thể hiện sự ngỡ ngàng, một cảm xúc bâng khuâng cảm nhận tinh tế của tác giả, dường như tâm hồn thi sĩ đang biến chuyển nhịp nhàng với phút giao mùa của cảnh vật. GV hướng dẫn HS lập dàn bài : Suy nghĩ Thấp thoáng một hồn người sang thu: bịn rịn, của em về bài thơ “ Viếng lăng Bác” của lưu luyến, bâng khuâng mà chín chắn, điềm đạm. Viễn Phương * GV chốt: Khổ thơ nói lên những cảm nhận ban đầu của nhà thơ trước cảnh đất trời sang * Củng cố bài học - Bài học giúp em hiểu gì về cách làm một bài thu. Bài tập 2: Lập dàn bài nghị luận về đoạn thơ, bài thơ? Đề: Suy nghĩ của em về bài thơ “ Viếng lăng Bác” của Viễn Phương a. Mở bài: Giới thiệu nhà thơ Viễn Phương và bài thơ “ Viếng lăng Bác” - Nêu nhận xét khái quát: Cảm xúc của tác giả trong bài thơ là cảm xúc chung của toàn dân ta đối với Bác Hồ kính yêu. b. Thân bài:.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Luận điểm 1: Lòng kính yêu chân thành - Luận điểm 2: Niềm tiếc thương vô hạn. - Luận điểm 3: Những nét nghệ thuật đặc sắc góp phần thể hiện nội dung cảm xúc của bài thơ. c. Kết bài: - Bài thơ diễn tả một cách xúc động tình cảm kính yêu, nhớ thương và biết ơn sâu lắng của nhân dân miền Nam nói riêng, của dân tộc Việt Nam nói chung đối với Bác Hồ. - Thể hiện tình cảm của bản thân.Liên hệ với cuộc vận động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” III. Hướng dẫn tự học - Chuẩn bị tiết 126 “Mây và sóng”. - Hoàn thành bài văn nghị luận theo dàn bài trên..

<span class='text_page_counter'>(18)</span>