Boi duong HSG van 9

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Båi dìng häc sinh giái. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 1, 2, 3: KiÓu bµi c¶m thô v¨n häc. A- PhÇn lÝ thuyÕt: 1- Ví Dụ: Phân tích cái hay cái đẹp của các biện pháp tu từ đợc dùng trong hai câu thơ sau: “TiÕng suèi trong nh tiÕng h¸t xa, Tr¨ng lång cæ thÞ bãng lång hoa”. (C¶nh khuya- Hå ChÝ Minh). 2- T×m hiÓu yªu cÇu: - Phân tích cái hay (nội dung), cái đẹp (nghệ thuật) trong hai câu thơ. 3-C¸ch lµm: - X ác định các biện pháp trong 2 câu thơ. - Nêu tác dụng của các biện pháp tu từ đó. 4- ViÕt thµnh bµi v¨n: - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Hå ChÝ Minh. Bµi th¬ C¶nh khuya, trÝch dÉn 2 c©u th¬. -Ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p tu tõ trong hai c©u th¬: + BiÖn ph¸p so s¸nh: tiÕng suèi víi tiÕng h¸t xa. + §iÖp tõ: lång nh¾c l¹i 2 lÇn. =>Tác dụng: diễn tả âm thanh rì rầm, ngọt ngào, êm đềm của tiếng suối chảy. Tả cảnh kuya nói rõng chiÕn khu ViÖt B¾c ®Çm Êm, mang hån ngêi, søc sèng con ngêi. Thiªn nhiªn kh«ng heo hót, qu¹nh v¾ng mµ trë nªn hiÒn hoµ, th©n thiÕt. Cảm nhận của em:Tâm hồn Bác rất đẹp: yêu thên nhiên, chan hoà với thiên nhiên, tạo vËt. B- LuyÖn tËp lµm bµi c¶m thô v¨n häc: 1- Bµi tËp 1: Ca dao cã bµi: “Cày đồng đang buổi ban tra, Måi h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy. Ai ¬i bng b¸t c¬m ®Çy, Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần”. Em h·y cho biÕt: a- “Th¸nh thãt” lµ lo¹i tõ g×? gi¸ trÞ gîi t¶ cña nã? b- Ph©n tÝch biÖn ph¸p tu tõ trong c©u thø 2 ? Gîi ý: a- Trong bài cày đồng đang buổi ban tra nói lên sự vất vả của công việc nhà nông và giá trÞ cña h¹t g¹o, b¸t c¬m do ngêi n«ng d©n lµm ra. “Th¸nh thãt” lµ tõ l¸y tîng thanh. Nã gîi t¶ tõng giät må h«i, tõng giät måi h«i liªn tiÕp rơi xuống, cái âm vang của giọt mồ hôi nghe đều đều rất rõ. b- Câu thơ thứ hai đợc tác giả dân gian vận dụng biện pháp tu từ so sánh, nói quá nhằm cô thÓ ho¸ h×nh ¶nh giät må h«i tóa ra, r¬i ra th¸nh thãt nh ma ruéng cµy. C«ng viÖc cµy đồng vào buổi ban tra vô cùng vất vả, khó nhọc đợc đặc tả bằng hình ảnh gợi cảm, ấn tợng. 2- Bµi tËp 2: §äc ®o¹n th¬: “… Nắng hè đẹp lắm, em ơi §Çu non cá lôc, mÆt trêi võa lªn. Da trêi xanh ng¸t, thÇn tiªn Đỏ au đờng lớn mang tên Bác Hồ. Trêng S¬n m©y nói l« x«, Qu©n ®i sãng lîn nhÊp nh« bôi hång…” (Níc non ngµn dÆm- Tè H÷u). Cho biÕt: a- C¸c tÝnh tõ chØ mµu s¾c lµ nh÷ng tõ nµo? T¸c dông cña nh÷ng tõ Êy trong ®oanj th¬?.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> b- Tìm từ láy và giải thích nghĩa của các từ láy đó? c- “Sãng lîng” lµ h×nh ¶nh g×? T¸c dông cña nã? Gîi ý: §o¹n th¬ trªn trÝch tõ bµi th¬ “Níc non ngµn dÆm” cña Tè H÷u s¸ng t¸c n¨m 1973, in trong tËp th¬ “M¸u vµ h¬”. §o¹n th¬ nãi lªn c¶m xóc say mª, tùu hµo cña nhµ th¬ trøc cảnh sắc con đờng chiến lợc Trờng Sơn và cảnh tợng hào hùng của đoàn quân ra trận đánh Mĩ. a- Các tính từ trong đoạn thơ: Lục, xanh ngát, đỏ au, hồng. b- C¸c tõ l¸y: L« x«, nhÊp nh«. Gi¶i nghÜa: + L« x«: Næi lªn, uèn lîng nhÊp nh«. + nhÊp nh«: D©ng lªn, thôt xuèng liªn tiÕp. c- “Sãng lîn” lµ h×nh ¶nh Èn dô, gîi t¶ ®oµn qu©n ra trËn trïng trïng ®iÖp ®iÖp nh sãng lîn nhÊp nh« µo µo tiÕn lªn phÝa tríc. C¶nh tîng thiªn nhiªn m©y nói l« x« hïng vÜ. H×nh ảnh đoàn quân ra trận đông đảo, sóng lợn nhấp nhô với khí thế hùng mạnh, quyết thắng. Tóm lại: đoạn thơ ca ngợ vẻ đẹp và sức mạnh ý chí đất nớc và con ngời Việt Nam trong thêi k× kh¸ng chiÕn chèng MÜ. 3-Bµi tËp 3: §äc hai c©u th¬: “Lom khom díi nói, tiÒu vµi chó Lác đác bên sông, chợ mấy nhà” a- Hai c©u th¬ trÝch trong bµi th¬ nµo? cña ai? b- Cấu trúc câu có gì đặc biệt? Dụng ý của tác giả? Gîi ý. a- Hai c©u th¬ n»m trong phÇn thùc cña bµi th¬ Qua §Ìo Ngang cña Bµ HuyÖn Thanh Quan. b- Hai câu thơ có cấu trúc khá đặc biệt. Hai câu thơ trình bày không theo trật tự cú pháp thông thờng, mà trật tự câu theo lối đảo ngữ có tác dụng làm bộ phận vị ngữ đợc nhấn mạnh, gây ấn tợng sâu sắc. Cảnh vật đợc nh×n thÊy tõ xa, tõ trªn cao nh×n xuèng trong mét kh«ng gian réng. Trong tÇm n×n bao quát ấy, nổi lên dáng điệu lom khom và sự tha thớt lác đác , gợi sự hoang vắng của cảnh §Ìo Ngang. C©u th¬ võa cã tÝnh h×nh t¬ng, võa cã ©m ®iÖu trÇm bæng cho ta nhiÒu c¶m xóc s©u xa. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 4, 5, 6. LuyÖn tËp lµm bµi c¶m thô v¨n häc.. 1- Bµi tËp 1: §äc c©u ca dao sau:. “ThuyÒn vÒ cã nhí bÕn ch¨ng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền”.. Cho biÕt: a-T¸c gi¶ dïng biÖn ph¸p tu tõ g×? b-Tác dụng diễn tả của các biện pháp tu từ đó? Gîi ý. a- C©u ca dao “ThuyÒn vÒ cã nhí bÕn ch¨ng Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền” Tác giả dân gian đã sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ(anh nh thuyền, em nh bến) và biện pháp nghệ thuật nhân hoá(“bến” biết đợi “thuyền”, “thuyền” biết nhớ “bến”). b- Tác dụng: Các biện pháp tu từ ẩn dụ và nhân hoá đã tạo nên hình ảnh đẹp, gợi cảm nói về tình thơng nhớ đợ chờ của lứa đôi. Với từ cảm “ơi”, với sự cộng hởng của các vần thơ: “ch¨ng, kh¨ng, kh¨ng”, t¹o ©m ®iÖu c©u ca dao vang lªn thiÕt tha, ngät ngµo. T×nh yªu thuỷ chung, thắm thiết của ngời con gái (hay ngời vợ trẻ) đợc diễn đạt một cách sâu sắc, cảm động. thuyền và bến là cặp hình ảnh đẹp nói về tình yêu lứa đôi, ta thờng bắt gặp trong ca dao, d©n ca. 2- Bµi tËp 2..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Phân tích ngắn gọn cái hay cái đẹp hai câu thơ sau: “Dới trăng quyên đã gọi hè, Đầu tờng lửa lựu lập loè đơm bông”. (TruyÖn KiÒu- NguyÔn Du). Gîi ý. §©y lµ hai c©u th¬ hay trong TruyÖn KiÒu cña t¸c gi¶ NguyÔn Du t¶ c¶nh ®Çu hÌ: “Dới trăng quyên đã gọi hè” Mùa hè đã đến, chim quyên (chim cuốc) khắc khoải kêu suốt ngày đêm (dới trăng). Chim quyên đợc nhân hoá “quyên gọi hè”, bớc đi của thời gian nh có phần thôi thúc, giục giã. Câu thơ không chỉ có âm thanh mà còn có màu sắc, hình ảnh đẹp, rất độcđáo: “Đầu tờng lửa lựu lập loè đơm bông”. Khóm kựu đầu tờng đã trổ hoa rực rỡ nh ngon lủa. “lửa lựu”-hình ảnh ẩn dụ thần tình. “lËp loÌ” lµ hiÖn tîng nãi vÒ ¸nh s¸ng loÐ ra, khi t¾t ®i. Trong mµu xanh thÉm cña l¸, hoa lùu lËp loÌ khoa s¾c. Tõ l¸y “lËp loÌ” ®i liÒn sau “löa lùu” t¹o nªn h×nh tîng “löa lùu lËp loÌ” ®Çy thi vÞ. Bèn phô ©m “L” liªn tiÕp trong mét c©u th¬ t¹o nªn sù phong phó vÇn điệu, đọc lên nghe rất thích. Thi hào Nguyễn Du không viết lựu nở hoa mà viết “đơm bông”. Cách dùng từ rất tinh tế, đậm đà bản sắc dân tộc. Cũng nh chim quyên, hoa lựa là tín hiệu, là biểu tợng mùa hè đồng quê Việt Nam. Qua hai câu thơ ta cảm nhận đợc phần nào hồn thơ dân tộc qua cá tính sáng tạo thi ca cña thiªn tµi NguyÔn Du. 3- Bµi tËp 3. Em hãy phân tích giá trị biểu đạt, biểu cảm của các biện pháp tu từ trong hai cau thơ sau: B·o bïng th©n bäc lÊy th©n, Tay «m tay nÝu, tre gÇn nhau thªm”. (Tre ViÖt Nam-NguyÔn Duy). Gîi ý. C¸c biÖn ph¸p tu tõ trong hai c©u th¬: + Nhân hoá: Tre đợc nhân hoá: ‘thân bọc lấy thân”, ‘tay ôm tay níu” + Điệp từ: “thân” và “tay” đợc nhắc lại hai lần. + “B·o bïng” h×nh ¶nh tîng trng cho sùgian khæ, khã kh¨n. - Giá trị biểu cảm: Đây là hai câu thơ đặc sắc nhất trong bài thơ tre Việt Nam của Nguyễn Duy. Tre không chỉ là vẻ đẹp thân mật của làng quê mà còn là biểu tợng cho nh÷ng phÈm chÊt cao quÝ cña ngêi n«ng d©n ViÖt Nam. Còng nh tre g¾n bã víi nhau “nªn luü nªn thµnh” ngêi d©n cµy ViÖt nam, trong “b·o bïng”, gian khæ, biÕt yªu th¬ng đoàn kết , che chở cho nhau “thân bọc lấy thân”bảo vệ nhau “tay ôm tay níu” để cùng nhau tồn tại, phát triển và sống trong thanh bình hạnh phúc. Điệp từ làm cho ý thơ đợc nhÊn m¹nh, giäng th¬ ªm ¸i nhÞp nhµng, gîi c¶m. NiÓm th¬ng mÕn vµ tù hµo cña t¸c gi¶ đợc diễn tả trong một vần thơ hàm súc, hình tợng và truyền cảm sâu sắc.. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 7, 8, 9: Kh¸i qu¸t vÒ v¨n häc ViÖt Nam tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng t¸m. 1- Bèi c¶nh lÞch sö: Cách mạng thàng tám năm 1945 đã mở đầu một kỉ nguyên mới trong lịch sử dân tộc Việt Nam: kỉ nguyên độc lập, dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội. Cách mạng tháng Tám mở ra mét thêi k× míi cho v¨n häc níc nhµ. - Văn học Việt Nam từ sau Cách mạng tháng Tám đã nảy nở và phát triển trong một bối c¶nh lÞch sax héi ViÖt Nam, vµ g¾n bã mËt thiÕt víi nh÷ng bíc ®i cña lÞch sö, víi vËn mÖnh cña d©n téc vµ Tæ quèc. - Nó kế tục những truyền thống tốt đẹp của văn học ở thời kì trớc nhng là một chặng đờng mới với những nội dung mới, những đặc điểm riêng biệt và có những thành tựu đáng kÓ. 2- Các chặng đờng của văn học Việt Nam từ sau cách mạng tháng Tám:.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - V¨n häc tr¶i qua hai thêi k×: +Từ năm 1945 đến 1975. + Từ năm 1975 đến nay. - Từ năm 1945 đến 1975 chia thành nhiều giai đoạn với những đặc điểm riêng biệt về t×nh h×nh ph¸t triÓn, vÒ néi dung vµ h×nh thøc nghÖ thuËt. + Từ năm 1945 đến 1954: Nền văn học mới đợc hình thành sau cách mạng tháng Tám và trong những năm kháng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p. Văn học hớng vào đời sống cách mạng và kháng chiến, hớng vào đại chúng nhân dân, thể hiện những phẩm chất tốt đẹp , lòng yêu nớc, chí căm thù, tình đồng chí đồng đội, tình đồng bào, tình quân dân,… C¸c t¸c gi¶ tiªu biÓu: ChÝnh H÷u: tËp ViÖt B¾c; Hoµng Trung Th«ng, NguyÔn §×nh Thi, … TruyÖn ng¾n : Lµng cña Kim L©n, Vî chång A Phñ cña T« Hoµi,… + Từ năm 1954 đến 1975: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, miền Bắc đợc giải phóng, bớc vào công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội. Cả dân tộc tiếp tục cuộc đấu tranh để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nớc. Tõ n¨m 1965, cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ më réng ra c¶ níc vµ ngµy cµng quyÕt liÖt. V¨n häc cã bíc ph¸t triÓn mí, lín m¹nh vµ phong phó h¬n giai ®o¹n tríc. TËp trung thÓ hiện hình ảnh ngời lao động trong công cuộc xây dựng đất nớc ca ngợi những đổi thay của đất nớc và con ngời . Văn học đã xây dựng những hình tợng cao đẹp về Tổ quốc về nhân dân, đặc biệt thể hiện sinh động hình ảnh của thế trẻ “Xẻ dọc Trờng Sơn đi cứu nớc”. Văn học giai đoạn này các ther loại văn học đều phát triển. Thành tựu nhất là thơ, truyện ng¾n. - Từ năm 1975 đến nay: Năm 1975 cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ kết thức thắng lợi, đất nớc thống nhất, bớc vào một thời kì mới. Văn học chuyển sang một thời kì khác đặc biệt là chuyển mạnh từ năm 1986. Văn học hớng vào con ngời trong cuộc sống hàng ngày, trong lao động và sinh hoạt, trong đời riêng và đời chung. Văn học mở ra một cái nhìn mới, đổi mới cách nhìn, có nhiều tìm tòi đổi mới về nghệ thuËt. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 10, 11, 12: Những nét đặc sắc của văn học Việt Nam từ sau cách mạng tháng tám.. 1- Những nét đặc sắc về nội dung: V¨n häc VN kÕ thõa vµ ph¸t huy truyÒn thèng cña v¨n häc thêi k× tríccña nÒn v¨n häc có lịch sử lâu đời. Néi dung: TËp trung lµm næi bËt ph©mt chÊt con ngêi ViÖt Nam: §ã lµ chñ nghÜa yªu níc vµ tinh thÇn nh©n ®o¹. Lòng yêu nớc đợc thể hiện trong tình quê hơng, làng xóm nh: Làng của Kim Lân, Nhớ con sông quê hơng của Tế Hanh, …; Tình đồng bào đồng chí nh: Đồng chí của Chính Hữu; Chủ nghĩa yêu nớc thờng đợc gắn với chủ nghĩa anh hùng cách mạng trong cuộc đấu tranh giành độc lập tự do; Tinh thần nhân đạo của văn học mới hớng về con ngời lao động, phát huy tình cảm giai cấp và những phẩm chất tốt đẹp của quần chúng nhân dân. 2- Những nét đặc sắc về nghệ thuật: Thể loại phong phú nh thơ, truyện vừa, truyện ngắn, đặc biệt là thơ ca kháng chiến chống thực dân Pháp đã đem đến một tiếng nói trữ tình míi mÎ nh th¬ ChÕ Lan Viªn, Tè H÷u, Huy CËn,… TruyÖn ng¾n, truyÖn vña vµ tÓu thuyÕt kh¸ phonh phó, ngµy cµng ®a d¹ng h¬n vÒ phong c¸ch vµ bót ph¸p nhiÒu c©y bót nh T« Hoµi, Kim L©n, Nguyªn Hång NguyÔn Thµnh Long,…có những tiểu thuyết và truyện vừa đợc đánh giá cao..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Văn học VN sau CM tháng Tám đã nảy nở và phát triển trong những điều kiện và hoàn cảnh không mấy thuận lợi , những thành tựu của văn học là cơ bản và to lớn. Văn học đã phôc vô tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ cho c¸c nhiÖm vô cña c¸ch m¹ng. Ph©n tÝch gi¸ trÞ cña “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” cña NguyÔn D÷. T×m hiÓu bµi - KiÓu bµi: Ph©n tÝch t¸c phÈm tù sù ( TruyÖn ng¾n). - Nội dung “ Chuyện ngời con gái Nam Xơng” trong “ Truyền kì Mạn Lục” đã phản ánh ch©n thùc sè phËn cña ngêi phô n÷ trong x· hé phong kiÕn ( gi¸ trÞ hiÖn thùc), ca ngîi những phẩm chất tố cáo nỗi oan khuất, nói lên đợc khát vọng của ngời phụ nữ (giá trị nhân đạo). - Nghệ thuật kể chuyện, xây dựng nhân vật đặc sắc kết họp yếu tố nghệ thuật và chi tiết hoang đờng ( giá trị nghệ thuật). - Ph¹m vi t liÖu dÉn chøng: b¸m s¸t vµo b¶n dÞch cña truyÖn trong s¸ch ng÷ v¨n líp 9, tËp 1. Dµn ý I- Më bµi: - Giíi thiÖu NguyÔn D÷ lµ häc trß cña NguyÔn BØnh Khiªm. - Giíi thiÖu t¸c phÈm “ TruyÒn k× m¹n lôc” vµ “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” – Mét t¸c phÈm næi tiÕng trong v¨n häc thÕ kØ XVI. - Truyện là một tác phẩm có giá trị sâu sắc về nhiều mặt, đánh dấu sự phát triển ban đầu cña v¨n xu«i níc ta. II- Th©n bµi: 1- Tãm t¾t t¸c phÈm: ( Ng¾n gän). 2- Gi¸ trÞ néi dung: a- Giá trị hiện thực: Truyện phản ánh sinh động thân phận của ngời phụ nữ trong xã hội phong kiÕn, mét x· héi bÊt c«ng g©y nhiÒu ®au khæ cho ngêi phô n÷. + ChiÕn tranh g©y lo¹n l¹c ®au khæ cho con ngêi. - Tr¬ng Sinh ph¶i ®i lÝnh, ph¶i xa c¸ch mÖ giµ vµ vî trÎ. - Xa con bµ mÑ nhí con sinh ra èm- Vò N¬ng võa nu«i con võa ch¨m sãc, thuèc thang cho mÑ chång, mÑ mÊt lo ma chay cóng tÕ. - Xa cách ba năm Trơng Sinh đã hiểu lầm và nghi ngờ vợ. + Lễ giáo phong kiến bất công, ngời đàn ông có nhiều quyền hành, ruông rẫy phụ nữ dẫn đến cái chết oan khuất. - Ngêi chång thÊt häc ®a nghi nghe lêi con trÎ ghen tu«ng thiÕu suy xÐt. - Chế độ nam quyền không cho phép ngời phụ nữ đợc phân giải – vội kết án. - Giá trị tố cáo ngày càng cao tuy oan đã đợc giải, nhng nàng không thể trở về cõi trần đợc vì nơi đó luôn deo tai hoạ cho ngời phụ nữ. Truyện là bức tranh tố cáo sâu sắc xã hội bÊt c«ng g©y nhiÒu ®au khæ oan khuÊt cho ngêi phô n÷. b- Giá trị nhân đạo + Truyện đề cao phẩm chất tốt đẹp của ngời phụ nữ: Đảm dang, hiếu nghĩa, chung thuỷ. + Vũ Nơng là hình tợng của một ngời phụ nữ đẹp với những đức tính đáng quý. - §¶m ®ang: Chång ®i lÝnh ë nhµ nu«i con nhá vµ phông dìng mÑ chång. - HiÕu nghÜa: HiÕu th¶o, th¬ng yªu, ch¨m sãc mÑ chång. - Thuû chung: tríc sau vÉn trßn tiÕt nghÜa víi chång, nµng lµ mét ngêi trong tr¾ng thuû chung- vô tội nhng bị oan- giãi bày không đợc- tự tử - đợc các nàng tiên cá cứu vớt về sống với Linh Phi- mối oan đợc giải – lúc nào nàg cũng nhớ về chồng con. - Nhà văn đã thể hiện sự đồng cảm, sót thơng trớc số phận của Vũ Nơng đã lên tiếng tố cáo và đề cao, ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của ngời phụ nữ đồng thời nói lên khát vọng của họ: muốn đợc tôn trọng. 3- Gi¸ trÞ nghÖ thuËt - Cách kể chuyện sinh động, nhiều chi tiết độc đáo tạo nên nhiều kịch tính của câu chuyÖn- th¾t nót- më nót chØ b»ng chi tiÕt “ c¸i bãng”. - Kết hợp yếu tố hiện thực và yếu tố hoang đờng tạo sự hấp dẫn thu hút ngời đọc và nâng cao gi¸ trÞ néi dung cña t¸c phÈm..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - H¹n chÕ: ViÕt b»ng ch÷ H¸n thiÕu tù nhiªn vµ Ýt nhiÒu còng cã kiÓu viÕt c«ng thøc. III- KÕt luËn: “ ChuyÖn ngêi con g¸i Nam X¬ng” lµ mét c©u chuyÖn t×nh yªu ®Çy oan tr¸i g©y xóc động lòng ngời. - Qua chuyện ta thấy đợc hiẹn thực xã hội, sự bất công phi lý dành cho ngời phụ nữ thời phong kiến và phẩm chất đáng quý đáng trân trọng của họ. - TruyÖn lµ mét t¸c phÈm v¨n häc cã gi¸ trÞ cao. Em hãy phân tích đoạn trích “ Chị em Thuý Kiều” ( Truyện Kiều) để thấy đợc nghệ thuật t¶ ngêi cña NguyÔn Du. T×m hiÓu bµi: - KiÓu bµi: Ph©n tÝch t¸c phÈm- ®o¹n trÝch chÞ em Thuý KiÒu - Néi dung: Bøc ch©n dung tuyÖt mÜ cña chÞ em Thuý KiÒu. Ph¹m vi dÉn chøng: §o¹n trÝch “ChÞ em Thuý KiÒu”. Dµn ý I- Më bµi Giới thiệu tác giả Nguyễn Du – một thiên tài của nề thi ca Việt Vam. Cuộc đời của ông g¾n liÒn víi “§o¹n trêng T©n Thanh”. Giíi thiÖu ®o¹n trÝch “Mét trong nh÷ng t¸c phÈm thµnh c«ng ë nghÖ thuËt t¶ ngêi – tiªu tả là đoạn trích “Chị em Thuý Kiều”bức chân dung tuyệt đẹp. 2- Th©n bµi: a- Ph©n tÝch: * Sắc đẹp chung của hai chị em Thuý Kiều. ®Çu lßng hai ¶Tè nga Thuý KiÒu lµ chÞ, em lµ Thuý V©n. Mai cèt c¸ch, tuyÕt tinh thÇn. Mçi ngêi mét vÎ mêi phÇn vÑ mêi. Hai ngời con gái đẹp từ hình dánh bên ngoài nh: “mai cốt cách” đến phẩm chất bên trong “tuyết tinh thần”. Cả hai đề đẹp – mỗi ngời một vẻ “mời phần vẹn mời”. => Bút pháp ớc lệ, hình ảnh tợng trơng cách ngắt nhịp, thay đổi nhịp thơ linh hoạt khéo léo điêu luyện. Khẳng định sự tơng đồng về vẻ đẹp cao quí cả về hình dánh bên ngoài đến phẩm chất bên trong của hai chị em Thuý Kiều. * Vẻ đẹp của Thuý Vân: V©n xem trang träng kh¸c vêi, Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang. Hoa cêi ngäc thèt ®oan trang, M©y thua níc tãc, tuyÕt nhêng mµu da. => Bút pháp kết hợp với ẩn dụ khéo léo. Hình ảnh Thuý Vân hiện lên với vẻ đẹp phúc hậu, dịu dàng: khuôn mặt đầy đặn nh trăng rằm, nụ cời tơi nh hoa, tiếng nói trong nh ngọc, nét đẹp đoan trang, thuỳ mị Thiên nhiên chịu thua chịu nhờng. Báo trớc cuộc đời ph¼ng lÆng h¹nh phóc, kh«nh gÆp sãng giã phong ba. * Vẻ đẹp của Thuý Kiều: - Sắc đẹp: KiÒu cµng s¾c s¶o mÆn mµ, So bÒ tµi s¾c l¹i lµ phÇn h¬n. Lµn thu thuû, nÐt xu©n s¬n, Hoa ghen thua th¾m liÔu hên kÐm xanh. => Vẻ đẹp của Thuý Kiều là vẻ đẹp “sắc sảo”, nàng đẹp bởi đôi mắt nh làn nớc: “mùa thu”, ch©n mµy t¬i xinh nh d¸ng “nói mïa xu©n”. Nhan s¾c cña KiÒu lµm cho thiªn nhiªn ph¶i hên ghen, hoa thu s¾c th¾m, liÕu hên kÐm xanh => Bót ph¸p íc lÖ, h×nh ¶nh tîng trng, nh©n ho¸. H×nh ¶nh Thuý KiÒu hiÖn lªn víi vẻ đẹp quyến rũ, làm say đắm lòng ngời. - Tµi n¨ng: KiÒu lµ mét c« g¸i th«ng minh, s¾c s¶o, cã nhiÒu tµi n¨n: cÇm, k×, thi, ho¹. §Æc biÖt lµ tµi đánh đàn, mà tiêu biểu là tự sáng tác cung đàn bạc mệnh khiến cho lòng ngời sầu não..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> + Tiểu kết: Sắc đẹp thì tạo hoá ghen ghét, tài năng đố kị với số mệnh => Nguyễn Du đã dù b¸o tríc sè phËn b¹c bÏo, l¾m chu©n chuyªn cña Thuý KiÒu. * §øc h¹nh cña chÞ em Thuý KiÒu Hai nàng có cuộc sống rất êm đềm trong khuôn khổ gia phong lễ giáo. Êm đềm trớng rủ màn che Tờng đông ong bớm đi về mặc ai. Hai cô gái vừa sắc nớc hơng trời lại vừa đức hạnh nết na -> Bức tranh hai mĩ nhân thật hoµn chØnh -> thÓ hiÖn nghÖ thuÈt tµi hoa vµ tÊm lßng u ¸i cña t¸c gi¶. B- Nhận xét đánh giá - NghÖ thËt: T¶ ngêi ®iªu luyÖn, kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn bót ph¸p íc lÖ trong ph¬nmg pháp tả ngời cùng những nghệ thuật tu từ độc đáo. - Bøc ch©n dung hoµn h¶o tuyÖt mÜ cña hai gia nh©n “ mçi ngêi mét vÎ, mêi ph©n vÑn mêi”. - Nét độc đáo: Dụng ý nghệ thuâth của bài thơ. Qua phác hoạ chân dung từng nhân vật -> Ngầm dự báo trớc cho ngời đọc của từng nhân vật sau này. Khi tả dành trọn niềm u ái cho nh©n vËt Thuý KiÒu: Giíi thiÖu c« em tríc (4 c©u) råi míi giíi thiÖu c« chÞ (12 c©u). C« em chØ cã s¾c- c« chÞ cã c¶ s¾c lÉn tµi -> Thuý V©n lµm nÒn -> Thuý KiÒu lµ ®iÓm s¸ng næi bËt trong bøc ch©n dung Êy. III- KÕt luËn - Phơng pháp cổ điển đợc vận dụng linh hoạt sáng tạo -> Bức chân dung chị em Thuý Kiều hiện lên với những nét đẹp lạ thờng thu hút ngời đọc. - Nguyễn Du đã thể hiện đợc tài năng đặc biệt trong nghệ thuất miêu tả nhân vật có dặc mét kh«ng hai. Ph©n tÝch nghÖ thuËt t¶ c¶nh thiªn nhiªn cña NguyÔn Du trong ®o¹n trÝch “ C¶nh ngµy xu©n”. Dµn ý: A/ Më bµi Trong “Truyện Kiều” có nhiều đoạn thơ tả cảnh thiên nhiên đặc sắc. Đoạn thơ “ Cảnh ngày xuân”là bức tranh xuân đẹp, bối cảnh cuộc gặp gỡ Kim Kiều. B/ Th©n bµi Ph©n tÝch c¸ch dïng tõ ng÷ gîi t¶, bót ph¸p nghÖ thuËt miªu t¶ cæ ®iÓn íclÖ t¶ c¶nh thiªn nhiªn mïa xu©n theo tr×nh tùkh«ng gian, thêi gian. 1- 4 c©u ®Çu: gîi t¶ khung c¶nh mïa xu©n. Ngày xuân thấm thoát trôi mau, tiết trời đã sang tháng 3 những cánh én rôn ràng bay gi÷a bÇu trêi trong s¸ng. Bức hoạ tuyệt đẹp của mùa xuân: thảm cỏ non trải rộng tới chân trời, trên nền mầu xanh non ®iÓm khuyÕt vµi hoa lª tr¾ng. Màu sắc hài hoà tuyệt diệu gợi tả nét đặc trng mùa xuân: mới mẻ, tinh khôi, giàu sức sống( cỏ non) khoáng đạt, trong trẻo( xanh tận chân trời), nhẹ nhàng thanh khiết( trắng điểm một vài bông hoa). Từ “ điểm” làm cảnh vật sinh động. 2- 8 C©u tiÕp: Gîi t¶ khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt Thanh minh. Các hoạt động của lễ hội tảo mộ( Viếng mộ, quét tớc, sủa sang phần mộ ngời thân). Hội đạp thanh ( Đi chơi xuân ở đồng quê). Ph©n tÝch gi¸ trÞ biÓu c¶m cña c¸c danh tõ ( yÕn anh, chÞ em, tµi tö, giai nh©n) gîi t¶ đông vui, nhiều ngời cùng đến hội; Các hoạt động từ ( Gần xa, nô nức) làm rõ tâm trạng ngêi ®i héi; h×nh ¶nh Èn dô “ n« nøc yÕn anh” gîi t¶ næi bËt kh«ng khÝ héi xu©n nhén nhÞp, dËp d×u nam thanh n÷ tó. - Kh¾c ho¹ truyÒn thèng lÔ héi v¨n ho¸ xa trong dÞp tÕt thanh minh. 3- 6 C©u cuèi: C¶nh chÞ em du xu©n trë vÒ - C¶nh tan héi lóc chiÒu tµn, kh«ng cßn nhén nhÞp rén rµng mµ nh¹t dÇn, lÆng dÇn, nhuèm buån. - Những từ láy ( tà tà, thanh thanh, nao nao) biểu đạt sắc thái cảnh vật, bộc lộ tâm trạng con ngêi - Cảm giác vui xuân đang còn mà linh cảm về điều sắp sảy ra, buồn bã đã xuất hiện.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ( KiÒu gÆp mé §¹m Tiªn, gÆp Kim Träng). C/ KÕt bµi - §o¹n th¬ cã kÕt cÊu hîp lý, ng«n ng÷ tao h×nh kÕt hîp gi÷a bót ph¸p t¶ víi bót ph¸p gîi cã tÝnh chÊt ®iÓm xuyÕt cã chÊm ph¸… - Lờy cảnh xuân tơi đẹp trong sáng nhng ẩn chúă những mầm mống đau thơng làm bối cảnh để Kim Kiều gặp gỡ, Nguyễn Du dụ ý dự báo môúi tình giữa hia ngời sẽ không chọn vẹn, đời Kiều sau này sẽ gặp bất hạnh. Ph©n tÝch ®o¹n trÝch M· D¸m Sinh mua KiÒu trong TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du. I/ Dµn ý 1- Më bµi: - XuÊt sø ®o¹n trÝch: N»m ë phÇn hai (gia biÕn vµ lu l¹c). Sau khi bÞ th»ng b¸n t¬ vu oan, cha và em trai Kiều bị bắt, bị đánh đập dã man, của cải bị vơ vét hết. để cứu tra và em Thuý Kiều phải bán thân để lấy tiền lo lót cho bọn quan lại xấu xa, tham nhòng. - Mã Giám Sinh mua Kiều là nốt nhạc buồn, khởi đầu cho cung đàn bạc mệnh của cuộc đời Kiều kéo dài suốt 15 năm. 2- Th©n bµi: * Chân dung sống động của Mã Giám Sinh. + Hình thức bên ngoài đợc tác giả miêu tả bằng bút pháp tả thực: - Tªn: “ Hái tªn r»ng M· Gi¸m Sinh”. H¾n hä M·, tªn Gi¸m Sinh. Thùc ra, Gi¸m Sinh lµ tªn gäi chung cña c¸c sinh viªn cña trêng Quèc Tö Gi¸m kh«ng ph¶i lµ tªn riªng. Quê: “ Hỏi quê rằng huyện Lâm Thanh cũng gần”. Địa chỉ gốc gác hắn đều giới thiệ kh«ng râ rµng. - Tuæi t¸c: “ Qua niªn tr¹c ngo¹i tø tuÇn” Mét lo¹i tõ pháng ®o¸n liÒn nhau chøng tá rÊt khã ®o¸n tuæi cña M· Gi¸m Sinh. - Trang phôc: Mµy r©u nh½n nhôi, ¸o quÇn b¶nh bao. M©u thuÉn gi÷a tuæi t¸c (giµ) vµ cách ăn mặc có làm ra vẻ trẻ.Thái độ của tác giả khi miêu tả là khinh bỉ, cời cợt qua cách sử dụng từ ngữ dân gian(nhẵn nhụi, bảnh bao) và cách đối (Mày dâu >< áo quần). - Cử chỉ hành động: “ Trớc thày sau tớ xôn xao…Ghế trên ngồi tót sỗ sàng… ép cung cÇm nguyÖt, thö bµi qu¹t th¬… B»ng lßng kh¸ch míi tuú c¬ dÆt d×u… cß kÌ bít mét thêm hai, giờ lâu ngã giá vàng ngoài bốn trăm… Tất cả đều bộc lộ rõ bản chất của con bu«n läc lâi cña M· Gi¸m Sinh. * Tâm trạng đau đớn, tủi nhục của Thuý Kiều lúc bán mình. + Đau đớn về mối tình đàu tan vỡ, vì gia đình gặp cơn tai bay vạ gió: Nçi m×nh thªm tøc néi nhµ ThÒm hoa mét bíc, lÖ hoa mÊy hµng. Ng¹i ngïng dÝn giã e s¬ng, Ngõng hoa bãng then tr«ng s¬ng mÆt dµy Mèi cµng vÐn tãc b¾t tay NÐt buån nh cóc ®iÖu buån nh mai Nghệ thuật đối, nghệ thuật ớc lệ dặc tả dung nhan âu sầu và tâm trạng rối bời của Thuý Kiều. Trong đau khổ, nàng vẫn đẹp tuyệt vời, làm thổn thức lòng ngời. + T×nh c¶m cña nhµ th¬: - Thể hiện thái độ yêu ghét rach ròi, phân minh: Căm ghét tên Mã Giám Sinh bán thịt bu«n ngêi tr¬ tr¸o, v« liªm sØ; the¬ng xãt ngêi con gi¸ tµi s¾c Thuý KiÒu trong c¶nh ngé trí triªu- bÞ coi nh mãn hµng v« chi v« gi¸c. 3- KÕt bµi : - §oan trÝch M· Gi¸m Sinh mua KiÒu lµ mét dÉn chøng chøng minh cho tµi n¨ng miªu t¶ t©m lý nh©n vËt s©u s¾c, tinh tÕ cña NguyÔn Du. - Đây là một trong nhng lời kết án xã hội phong kiến vạn ác, vì đồng tiền sẵn sàng trà đạp lên nhân phẩm và quyền sống của con ngời..

<span class='text_page_counter'>(9)</span>

<span class='text_page_counter'>(10)</span>