Bài giảng Học thuyết Mác-Lênin về Đảng Cộng sản - TS. Nguyễn Xuân Phương

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ CHÍNH KHU VỰC I

KHOA XÂY DỰNG ĐẢNG
*****

HỌC THUYẾT MÁC – LÊNIN
VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN

TS. Nguyễn Xuân Phƣơng
GVCC - TRƢỞNG KHOA



NỘI DUNG CHÍNH:
I. CHÍNH ĐẢNG VÀ SỰ RA ĐỜI CỦA CHÍNH
ĐẢNG
II. NHỮNG TƢ TƢỞNG CƠ BẢN CỦA CHỦ
NGHĨA MÁC – LÊNIN VỀ ĐẢNG VÀ XÂY
DỰNG ĐẢNG
III. VẤN ĐỀ BẢN CHẤT GIAI CẤP CÔNG
NHÂN CỦA ĐẢNG TA


I. CHÍNH ĐẢNG VÀ SỰ RA ĐỜI CHÍNH ĐẢNG
1. Chính đảng: Là một tổ chức chính trị bao gồm những
ngƣời tiên tiến của một giai cấp, tầng lớp xã hội nhất định,
đại biểu và đấu tranh vì quyền lợi chính trị của giai cấp,
tầng lớp xã hội đó.
2. Sự ra đời của chính đảng:

- Chính đảng ra đời là một tất yếu khách quan, là sản

phẩm của đấu tranh giai cấp.
- Đảng Cộng sản ra đời là sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác –
Lênin với phong trào công nhân.
- Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sự kết hợp chủ nghĩa
Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu
nƣớc Việt Nam.


II. NHỮNG TƢ TƢỞNG CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC –
LÊNIN VỀ ĐẢNG VÀ XÂY DỰNG ĐẢNG
1. KHÁI QUÁT NHỮNG TƢ TƢỞNG CỦA MÁC VÀ
ĂNGHEN VỀ “ĐẢNG ĐỘC LẬP” CỦA GIAI CẤP VƠ SẢN
Một là, giai cấp cơng nhân là giai cấp cách mạng nhất, tiên
tiến nhất trong xã hội, có sứ mệnh lịch sử tồn thế giới; nhƣng
giai cấp cơng nhân chỉ có thể thực hiện đƣợc sứ mệnh lịch sử
của mình khi tự nó thành lập đƣợc chính đảng độc lập của nó
và đối lập với các kiểu chính đảng tƣ sản khác.

Hai là, Đảng là của giai cấp công nhân, mang bản chất giai
cấp công nhân, luôn đứng trên lập trƣờng của giai cấp công
nhân, nhƣng Đảng cịn phải là ngƣời đại biểu quyền lợi, lợi ích
cho toàn thể nhân dân lao động.


Ba là, Đảng là đội tiên phong cách mạng của giai cấp cơng
nhân chứ khơng phải tồn bộ giai cấp. Đảng chỉ tập hợp trong
tổ chức của mình những phần tử tiên tiến của giai cấp và sẵn
sàng tiếp nhận những ngƣời của giai cấp khác khi họ tự
nguyện đứng trên quan điểm lập trƣờng tiên tiến của giai cấp.
Bốn là, Đảng là một đội ngũ có tổ chức tập trung chặt chẽ, các

cơ quan lãnh đạo phải đƣợc bầu cử dân chủ, nếu ai khơng
hồn thành nhiệm vụ đƣợc giao thì có thể bị bãi miễn chức vụ
đó; là một khối thống nhất về tƣ tƣởng, chính trị và tổ chức.
Năm là, chủ nghĩa quốc tế vô sản là một trong những nguyên
tắc về tổ chức xây dựng đảng


II. NHỮNG NGUYÊN LÝ VỀ “ĐẢNG KIỂU
MỚI” CỦA V.I. LÊNIN
1. BỐI CẢNH LỊCH SỬ SAU KHI ĂNGHEN MẤT:
• Quốc tế II rơi vào chủ nghĩa cơ hội, cải lƣơng, xét lại chủ
nghĩa Mác.
• Chủ nghĩa tƣ bản phát triển chuyển thành chủ nghĩa đế
quốc, âm mƣu thực hiện chiến tranh thế giới.
• Phong trào đấu tranh của giai cấp cơng nhân phát triển
mạnh mẽ, rộng khắp.

• Lênin và những ngƣời mác – xít đấu tranh chống chủ
nghĩa cơ hội, cải lƣơng, xét lại; thành lập chính đảng cách
mạng chân chính của giai cấp công nhân.


2. KHÁI QUÁT NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN VỀ
“ĐẢNG KIỂU MỚI” CỦA V.I LÊNIN
Một là, chủ nghĩa Mác là nền tảng tƣ tƣởng, là kim chỉ nam cho
mọi hoạt động của Đảng
Hai là, Đảng Cộng sản là đội tiên phong chính trị có tổ chức
chặt chẽ nhất của giai cấp cơng nhân
Ba là, khi có chính quyền, Đảng là lực lƣợng lãnh đạo hệ thống
chính trị xã hội chủ nghĩa, đồng thời là một bộ phận của hệ

thống đó.
Bốn là, tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong xây dựng
tổ chức, sinh hoạt và hoạt động của Đảng.


Năm là, Đảng là một khối thống nhất về chính trị, tƣ tƣởng và
tổ chức, tự phê bình và phê bình là qui luật phát triển của
Đảng
Sáu là, Đảng phải ln gắn bó chặt chẽ với quần chúng, kiên
quyết đấu tranh để ngăn ngừa và khắc phục bệnh quan liêu, xa
rời quần chúng
Bảy là, Đảng phải tích cực kết nạp những đại biểu ƣu tú của
giai cấp công nhân và nhân dân lao động vào Đảng; phải
thƣờng xuyên đƣa những ngƣời không đủ tiêu chuẩn và những
phần tử cơ hội ra khỏi Đảng.
Tám là, chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân là bản chất
của Đảng Cộng sản chân chính


3. Các nguyên tắc xây dựng Đảng ta hiện nay
• Tập trung dân chủ là nguyên tắc cơ bản trong xây
dựng tổ chức, sinh hoạt và hoạt động của Đảng.

• Tự phê bình và phê bình là qui luật bảo đảm sự tồn tại
và phát triển của Đảng; là biện pháp căn bản trong
cơng tác xây dựng Đảng.
• Giữ gìn sự đồn kết thống nhất trong Đảng cả về
chính trị, tư tưởng và tổ chức.
• Gắn bó mật thiết với nhân dân, dựa vào dân để xây
dựng Đảng.

• Đảng hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp
luật của Nhà nước.


III. BẢN CHẤT GIAI CẤP CÔNG NHÂN
CỦA ĐẢNG
a. BẢN CHẤT

- Bản chất là những đặc trƣng cơ bản nhất của sự vật, hiện
tƣợng mà ngƣời ta có thể căn cứ vào đó để phân biệt đƣợc sự
khác nhau giữa sự vật, hiện tƣợng này với sự vật, hiện tƣợng
khác.
- Bản chất giai cấp công nhân của Đảng là những đặc
trƣng cơ bản nhất của giai cấp công nhân, đƣợc thể hiện
trong Đảng cả về tƣ tƣởng, chính trị, tổ chức và trong mọi
hoạt động của Đảng.


b. Ba yếu tố qui định bản chất giai cấp công nhân…
Thành phần công nhân trong Đảng. Là yếu tố quan trọng,
nhƣng quan trọng hơn là đảng viên có đứng trên quan điểm,
lập trƣờng của giai cấp công nhân hay khơng
Ai là người lãnh đạo Đảng. Họ có đứng trên quan điểm lập
trƣờng của GCCN, có vì lợi ích của giai cấp công nhân và
nhân dân lao động hay không hay của GCTS

Đường lối chính trị của Đảng có vì mục đích, lợi ích của giai
cấp cơng nhân và tồn thể nhân dân lao động hay vì lợi ích
của một bộ phận nhỏ những ngƣời đặc quyền, đặc lợi

c. Biểu hiện bản chất giai cấp công nhân của Đảng:

- Hệ tƣ tƣởng của giai cấp công nhân
- Đƣờng lối chính trị của Đảng
- Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất

là nguyên tắc tập trung dân chủ


2. VẤN ĐỀ GIỮ VỮNG VÀ TĂNG CƢỜNG BẢN
CHẤT GCCN CỦA ĐẢNG TA HIỆN NAY
a. VÌ SAO PHẢI GIỮ VỮNG VÀ TĂNG CƢỜNG…
Do một bộ phận đảng viên suy thoái về tƣ tƣởng, chính trị,
xa rời bản chất GCCN của Đảng
Trong cơ chế thị trƣờng, một bộ phận đảng viên bị tác động
tiêu cực dẫn đến thoái hoá, biến chất về phẩm chất đạo đức,
lối sống, xa rời bản chất GCCN của Đảng
Các thế lực thù địch đang tìm cách phá hoại cách mạng
nƣớc ta, Đảng ta bằng cách phủ nhận sứ mệnh lịch sử của
GCCN và của Đảng Cộng sản.


b. NỘI DUNG GIỮ VỮNG VÀ TĂNG CƢỜNG:
- Kiên định mục tiêu ĐLDT và CNXH, trong bất kỳ tình
huống khó khăn nào cũng không đƣợc dao động, xa rời mục
tiêu đó

- Kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh,
quán triệt sâu sắc quan điểm, đƣờng lối của Đảng, vận dụng

và phát triển sáng tạo, phù hợp với thực tiễn địa phƣơng, đơn
vị để đề ra chủ trƣơng, nghị quyết đúng đắn, thực hiện có hiệu
quả cao.


- Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng,
nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, thƣờng xuyên tự phê
bình và phê bình, xây dựng nội bộ Đảng đoàn kết thống nhất
- Thƣờng xuyên giáo dục, bồi dƣỡng, nâng cao phẩm chất
chính trị, đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên; bồi dƣỡng
quan điểm, lập trƣờng GCCN, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng
viên theo quan điểm của GCCN.
- Củng cố mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với dân, thực sự
phát huy quyền làm chủ của nhân dân.
- Trung thành với chủ nghĩa quốc tế của GCCN, kết hợp sức
mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại.