Giao an 9 nam 2013

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.83 MB, 198 trang )

(1)Häc kú 2 TuÇn 19. TiÕt 91:. Bµi 18. V¨n b¶n:. bàn về đọc sách. -Chu Quang TiÒm-. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Học sinh hiểu và cảm nhận được nghệ thuật lập luận, nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Hiểu được ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đọc sách và phương pháp đọc sách. - Phương pháp đọc sách cho có hiệu quả. 2.Kĩ năng: - Biết cách đọc -hiểu một văn bản dịch (không sa đà vào phân tích ngôn từ) - Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rõ ràng trong một văn bản nghị luận. - Rèn luyện thêm cách viết một bài văn nghị luận. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức ham đọc sách, phương pháp đọc sách có hiệu quả. B.Chuẩn bị của thầy và trò: I. Giáo viên: Chân dung tác giả, bảng phụ. II. Học sinh: + Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK, + Tìm một số câu ngạn ngữ nói về tầm quan trọng của sách. C. Tiến trình hoạt động dạy học: I. Tổ chức lớp: Ngày dạy: Lớp 9D - Sĩ số: 32 - Vắng: Ngày dạy: Lớp 9I - Sĩ số: 33 - Vắng: II. Kiểm tra: SGK và vở soạn của học sinh. Lớp 9D:…………………………… Lớp 9I:…………………………… III. Bài mới: Giới thiệu bài: M. Gorki nói về vai trò tác dụng của sách trong đời sống tinh thần của con người: "Sách mở rộng ra trước mắt tôi những chân trời mới”. Với mỗi người trong chúng ta ít nhiều đều nhận thức được vai trò của sách, nhưng đọc sách như thế nào cho có ích với đời sống con người? Ý kiến của Chu Quang Tiềm - Danh nhân Trung Quốc giúp ta hiểu biết thêm về phương pháp đọc sách. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? Em hãy nêu những hiểu biết về tác giả. I. Giới thiệu chung: - GV: Giới thiệu cho học sinh chân dung tác 1) Tác giả: Tự Mạnh Thực ( 1897 – 1986 ) giả. - Quê: Đông Thành – An Huy – Trung Quốc - GV: Ông bàn về đọc sách lần này không - Là nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng. phải là lần đầu. Bài viết này là kết quả của quá trình tích luỹ kinh nghiệm, dày công suy nghĩ, là những lời bàn tâm huyết của người đi trước muốn truyền đạt lại cho các thế hệ sau. ? Nêu xuất xứ của văn bản trích. 2) Tác phẩm: - " Bàn về đọc sách" Trích trong cuốn “ Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui, nỗi buồn.

(2) của việc đọc sách”. ? Xác định phương thức biểu đạt chính của - PTBĐ chính: Nghị luận. văn bản. II. Đọc – Hiểu văn bản: - GV: Nêu yêu cầu đọc: 1) Đọc, chú thích: -Đọc rõ ràng rành mạch,nhưng vẫn với giọng tâm tình, nhẹ nhàng như lời trò chuyện. Chú ý nhấn giọng ở những hình ảnh so sánh trong bài. - GV: Đọc mẫu một đoạn. - HS: đọc tiếp – nhận xét cách đọc của học sinh. - GV: Kiểm tra một số chú thích trong sách giáo khoa. ? Tên văn bản cho ta thấy thể loại của văn bản 2) Thể loại: Văn bản nghị luận. (Lập luận này là gì. giải thích một vấn đề xã hội). ? Kiểu văn bản đó quy định cách trình bày ý kiến của tác giả theo hình thức nào dưới đây. - Hệ thống sự việc. - Bố cục ba phần Mở – Thân – Kết. - Hệ thống luận điểm. * Luận chủ chốt: Tầm quan trọng của việc ? Hãy xác định những luận điểm chính được đọc sách và phương pháp đọc sao cho hiệu trình bày trong văn bản? quả nhất. ? Để làm nổi bật vấn đề chính đó, tác giả đã 3) Bố cục: 3 phần. xây dựng bố cục bài viết như thế nào. P1: Từ đầu đến -> thế giới mới: Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. P2 : Tiếp -> Tiêu hao lực lượng: Những khó khăn nguy hại thường gặp khi đọc sách. P3: Còn lại: Phương pháp chọn và đọc sách. ? Nhận xét cách xây dựng bố cục bài viết của  Đó chính là 3 luận điểm cơ bản. tác giả.  Bố cục chặt chẽ, hợp lí. 4) Phân tích: a) Tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc - Học sinh theo dõi phần đầu của văn bản sách. và cho biết: ? Bàn về sự cần thiết của việc đọc sách, tác giả đã đưa ra những luận cứ nào? - Hai luận cứ: * Tầm quan trọng của sách * Ý nghĩa của việc đọc sách ? Hãy cho biết nhận thức của mình về ý nghĩa của sách trên con đường p.triển của nhân loại. ? Theo tác giả: “Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại”, em hiểu ý * Tầm quan trọng của sách: - Hiểu biết của con người do đọc sách mà có kiến này như thế nào. - Sách ghi chép cô đúc, lưu truyền mọi tri - HS: thảo luận phát biểu. - Đọc sách là hưởng thụ ... con đường học thức, mọi thành tựu mà loài người tìm tòi tích vấn. Sách là thành tựu đáng quý, muốn nâng luỹ được qua các thời đại. - Những cuốn sách có giá trị là cột mốc trên cao học vấn cần dựa vào thành tựu này. con đường phát triển học thuật của nhân loại. -Tủ sách của nhân loại đồ sộ, có giá trị. - Sách là những giá trị quý giá, là tinh hoa trí - Là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần tuệ, tư tưởng, tâm hồn của nhân loại được nhân loại..

(3) mọi thế hệ lưu giữ cẩn thận. ? Những cuốn sách giáo khoa em đang học có phải là di sản tinh thần không? Vì sao. - Có, vì đó là một phần tinh hoa học vấn của nhân loại trong các lĩnh vực KHTN và KHXH ? Bản thân em nhận thấy sách giúp em những gì? - HS: Tự bộc lộ. ? Hãy khái quát lại tầm quan trọng của sách? ? Tác giả chỉ ra tầm quan trọng ý nghĩa của => Sách lưu giữ tất cả học vấn của nhân loại. việc đọc sách như thế nào. * Ý nghĩa của việc đọc sách: - Đọc sách là con đường ngắn nhất để tích luỹ ? Theo tác giả đọc sách là hưởng thụ, là chuẩn một cách nhanh nhất, đầy đủ nhất vốn tri thức bị trên con đường học vấn. Em hiểu như thế của nhân loại. nào về điều này. - Chuẩn bị con đường học vấn. - Sách kết tinh học vấn trên mọi lĩnh vực đời - Kế thừa thành tựu đã qua. sống, trí tuệ, tư tưởng, tình cảm của nhân - Đọc sách còn là rèn luyện tính cách, chuyện loại. Đọc sách là thừa hưởng những giá trị học làm người. quý báu này. =>Đọc sách là thừa hưởng giá trị tinh hoa - Học vấn luôn rộng mở ở phía trước. Để tiến nhân loại. lên con người phải dựa vào học vấn. ? Vậy em đã hưởng thụ được những gì từ việc đọc sách Ngữ văn để chuẩn bị cho học vấn của mình? - HS: Phát biểu theo ý kiến riêng. - Tri thức về tiếng Việt và văn bản -> có khả năng sử dụng đúng và hay ngôn ngữ dân tộc trong giao tiếp... ? Kết thúc phần một tác giả sơ kết về ý nghĩa tác dụng của việc đọc sách bằng một hình ảnh ví ngầm: “làm được cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn”. Hãy chỉ ra cái hay của hình ảnh này. - HS: Thảo luận phát biểu. - Một trong hai nghĩa của cuộc “Trường chinh” là đi xa vì mục đích lớn. Vì vậy từ “vạn dặm” càng làm cho cuộc đi ấy trở nên xa hơn, vất vả hơn, mục đích lớn hơn. Hình ảnh đó không chỉ nói về sự phấn đấu lâu dài, đầy gian khổ của con người để có được học vấn, sự phấn đấu không được phép ngừng. ? Với những lí lẽ trên của tác giả đem lại cho em hiểu biết gì về sách và lợi ích của việc đọc sách. ? Em có nhận xét gì về mối quan hệ giữa đọc sách và học vấn. - Mối quan hệ hai chiều. ? Nhận xét cách lập luận và cách trình bày nội *Tóm lại: dung ở phần một. Sách là vốn quý của nhân loại, Đọc sách là cách để tạo học vấn,.

(4) Muốn tiến lên trên con đường học vấn, không thể không đọc sách. + Lập luận chặt chẽ, lô gích. => Đọc sách là nhu cầu không thể thiếu trong xã hội hiện đại. đó là con đườnd để tích luỹ tri thức, kỹ năng, chuẩn bị cho sự hoà nhập cộng đồng, thích ứng với môi trường và cống hiến cho xã hội. * Luyện tập: - Tìm đọc những câu trong văn bản mà em thấy tâm đắc nhất. IV. Củng cố: - GV: Treo bảng phụ: - HS: Lựa chọn đáp án đúng: 1) Văn bản: Bàn về đọc sách không đề cập đến nội dung nào? A. Ý nghĩa của việc đọc sách. B. Các loại sách cần để đọc. C. Phương pháp đọc sách có hiệu quả. D. Những thư viện nổi tiếng trên thế giới. 2) Dòng nào không nói về ý nghĩa cần thiết của việc đọc sách? A. Là con đường tích luỹ, nâng cao tri thức. B. Là chuẩn bị cho con đường học vấn. C. Là cách giải trí thú vị. D. Giúp kế thừa thành tựu các thời đã qua. 3) Qua tiết học em hãy cho biết tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. V. Hướng dẫn về nhà: 1. Đọc kỹ văn bản trích. 2.Nắm chắchệ thống luận điểm. 3.Phân tích luận điểm 1. 4. Soạn tiếp tiết 2: - Trả lời các câu hỏi3,4,5 SGK/6+7. -Làm bài tập - Phát biểu điều mà em thấm thía nhất khi học bài: Bàn về đọc sách.. TiÕt 92:. V¨n b¶n:. bàn về đọc sách. -Chu Quang TiÒm-. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Học sinh hiểu và cảm nhận được nghệ thuật lập luận, nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Cảm nhận được những khó khăn của việc đọc sách trong tình hình hiện nay. - Phương pháp đọc sách có hiệu quả. - Liên hệ tới việc đọc sách của bản thân - Thấy được thái độ nghiêm túc của tác giả đối với việc đọc sách. 2.Kĩ năng: - Biết cách đọc -hiểu một văn bản dịch (không sa đà vào phân tích ngôn từ).

(5) - Nhận ra bố cục chặt chẽ, hệ thống luận điểm rõ ràng trong một văn bản nghị luận. - Rèn luyện thêm cách viết một bài văn nghị luận. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức ham đọc sách, phương pháp đọc sách có hiệu quả. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Bảng phụ, phiếu học tập. 2. Học sinh: + Chuẩn bị tiếp phần còn lại của bài. + Viết bài phát biểu điều mà em thấm thía nhất sau khi học xong văn bản. C. Tiến trình hoạt động dạy học: I. Tổ chức lớp: Ngày dạy: Lớp 9D - Sĩ số: 32 - Vắng: Ngày dạy: Lớp 9I - Sĩ số: 33 - Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Vấn đề nghị luận của bài "Bàn về đọc sách" là gì. Tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề nghị luận. ? Phân tích tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách. III. Bài mới: Giới thiệu bài: Sách là vốn tri thức vô giá của nhân loại, trong kho tàng đồ sộ đó ta nên lựa chọn và đọc sách như thế nào cho có hiệu quả tiết hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tiếp. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - GV: Khái quát nội dung tiết 1. 4. Phân tích: tiếp - HS: Theo dõi phần 2 trang 4. b) Những khó khăn và nguy hại thường gặp khi đọc sách: ? Theo em, đọc sách có dễ không.Tác giả đã * Khó khăn: nêu thực trạng của việc đọc sách hiện nay - Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu. gặp phải những khó khăn như thế nào. - Sách nhiều khiến người đọc lạc hướng, khó - Lịch sử phát triển, di sản tinh thần nhân lựa chọn, lãng phí thời gian và sức lực vào loại càng nhiều <–> sách nhiều. những cuốn sách không có ích. ? Tác giả đã đưa ra 2 thiên hướng sai lệch + Sách nhiều khiến người ta không chuyên khi đọc sách là: đọc không chuyên sâu và sâu, dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống” chứ đọc lạc không kịp tiêu hoá, không biết nghiền ngẫm. hưhớng. Em hiểu gì về mỗi cách đọc này? + Sách nhiều khiến người đọc khó chọn ? Hãy tóm tắt ý kiến của tác giả về cách đọc lựa, lãng phí thời gian và sức lực với những chuyên sâu và cách đọc không chuyên sâu? cuốn không thật có ích, bỏ lỡ dịp đọc những - Liếc qua nhiều mà đọng lại ít <–> “ăn tươi cuốn sách quan trọng, cơ bản. Như đánh trận nuốt sống”. thất bại tự tiêu hao lực lượng. ? Nhận xét của tác giả về cách đọc lạc hướng - So sánh với cách đọc của người xưa, đọc kĩ, như thế nào? ghi sâu; So sánh với việc ăn uống vô tội vạ, ăn ? Vì sao lại có hiện tượng đọc lạc hướng? tươi nuốt sống-> đau dạ dày. Cái hại của đọc lạc hướng là g ì? Tác giả báo động về việc đọc sách lan tràn, -Đọc lạc hướng là tham lam nhiều mà không thiếu mục đích. Đọc sách cần đọc chọn lọc và thực chất. có mục đích rõ ràng. -Vì sách vở ngày càng nhiều. - HS hay mượn truyện tranh, kiếm hiệp, tiểu -Đọc lạc hướng lãng phí thời gian và sức lực thuyết tình cảm không phù hợp với lứa tuổi để trên những cuốn sách vô thưởng vô phạt, bỏ đọc. lỡ cơ hội đọc sách quan trọng cơ bản. + Cách phân tích, so sánh đối chiếu và dẫn ? Để làm nổi rõ những khó khăn và thiên chứng cụ thể, thực tế -> Lí lẽ thuyết phục hướng sai lệch, em thấy cách trình bày lí lẽ = > Báo động về cách đọc thiếu mục đích. và thái độ của tác giả như thế nào? -Đọc sách để tích lũy, nâng cao học vấn cần ? Em nhận được lời khuyên nào từ việc này? đọc chuyên sâu, tránh tham lam, hời hợt. Từ đó em liên hệ gì đến việc đọc sách của c) Phương pháp chọn và đọc sách:.

(6) mình? * Cách chọn sách: ? Theo tác giả, cần lựa chọn sách như thế nào - Chọn cho tinh, không cốt lấy nhiều. để đọc. - Chọn sách nên hướng vào 2 loại: +Loại sách phổ thông (50 cuốn) ? Tại sao tác giả lại cho rằng sách đọc để có +Loại sách chuyên môn (chọn kỹ, đọc nghiên kiến thức phổ thông là loại sách mà mọi cứu suốt đời). người đều phải đọc, phải biết. - HS: Thảo luận phát biểu - Đọc sách về kiến thức phổ thông là tri thức tối thiểu, là cơ sở cho cuộc sống, những hiểu biết ban đầu để đọc chuyên sâu. * Cách đọc sách: ? GV: Giới thiệu một số cuốn sách cần lựa - Đọc không cốt lấy nhiều mà cần đọc kĩ, đọc chọn để đọc. không nên lướt qua mà phải suy nghĩ nhất là ? Tác giả đã nêu lên cách đọc sách như thế những quyển có giá trị. nào. + Đọc ít mà đọc kĩ thì sẽ tập thành nếp suy ? Em có nhận xét gì về những ý kiến đưa ra nghĩ sâu xa, trầm ngâm tích luỹ, tưởng tượng của tác giả. - ý kiến đúng đắn, sâu sắc, cách trình bày tự do đến mức làm thay đổi khí chất. vừa đạt lí, vừa thấu tình chứng tỏ tác giả là + Đọc nhiều mà không nghĩ sâu như cưỡi ngựa một học giả giàu kinh nghiệm, hiểu biết sâu qua chợ, châu báu phơi đầy mà mắt hoa ý loạn, tay không ra về. sắc. + Kết hợp phân tích lí lẽ với liên hệ so sánh, trình bày toàn diện tỉ mỉ . - Cách trình bày lời bàn bằng cách phân tích cụ thể, giọng trò chuyện tâm tình. ? Tìm hiểu nghệ thuật lập luận, trình bày ở - Cách viết giàu hình ảnh: cách nói ví von, cụ phần này. thể, thú vị. => Đưa ra lời khuyên bổ ích về phương pháp đọc sách . ? Em học tập được gì trong cách viết văn 5. Tổng kết: nghị luận của tác giả. ? Những lời bàn của Chu Quang Tiềm trong a) Nghệ thuật: - Bố cục chặt chẽ, hợp lí. “ Bàn về đọc sách cho ta những lời khuyên - Dẫn dắt tự nhiên, xác đáng bằng giọng chuyện trò, tâm tình của một học giả có uy tín bổ ích nào ? đã làm tăng tính thuyết phục của văn bản. ? Khái quát nghệ thuật lập luận của tác giả - Lí lẽ, dẫn chứng sinh động cụ thể. - Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh với những trong văn bản. cách ví von cụ thể và thú vị... b) Nội dung: - Sách là tài sản quý giá của nhân loại, là di sản mà loài người đúc kết được trong hàng nghìn năm. - Đọc sách là một con đường quan trọng để ? Nêu nội dung của văn bản. tích luỹ và nâng cao vốn tri thức. - Coi trọng chọn tinh, đọc kỹ, vừa đọc vừa suy ngẫm, đọc có mục đích, đọc có kế hoạch và hệ thống. c) Ý nghĩa: Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách. Cách chọn và đọc sách có hiệu quả. * Ghi nhớ: SGK/7 III. Luyện tập: ? Ý nghĩa của văn bản..

(7) - Học sinh đọc ghi nhớ SGK /7 - Học sinh thực hiện yêu cầu phần luyện tập - Trình bày miệng. - GV: nhận xét, đánh giá. IV. Củng cố: ? Bàn về phương pháp đọc sách tác giả đã đề cao cách chọn tinh và đọc kĩ. Em hiểu như thế nào về phương pháp này? - GV: Treo bảng phụ: HS nhìn vào sơ đồ trả lời. §äc kh«ng cèt lÊy nhiÒu. Chän tinh. Chän 1 quyÓn gi¸ trÞ = 10 quyÓn kh«ng quan träng. §äc nhiÒu mµ kh«ng nghÜ – cìi ngùa qua chî nhiÒu ch©u b¸u -> vÒ tay kh«ng. §äc nhiÒu lÇn mét cuèn. §äc kÜ. §äc tËp thµnh nÕp nghÜ s©u xa...-> thay đổi khí chấta Đọc để có kiến thức phổ thông -> đọc chuyên sâu. Đọc sách chỉ để trang trí bé mÆt – kÎ träc phó khoe cña => PhÈm chÊt tÇm thêng thÊp kÐm. ? Nếu chọn một lời bàn về đọc sách hay nhất để ghi lên giá sách của mình, em sẽ chọn câu nào của tác giả Chu Quang Tiềm? Vì sao em chọn câu đó? “Sách cũ trăm lần xem chẳng chán Thuộc lòng ngẫm nghĩ một mình hay”. ? Từ sách cũ trong câu “Sách cũ trăm lần xem chẳng chán Thuộc lòng, ngẫm kĩ một mình hay” nên hiểu như thế nào? (Sách đọc nhiều lần ). ? Câu thơ “ Sách cũ trăm lần xem chẳng chán Thuộc lòng, ngẫm kĩ một mình hay” khuyên ta điều gì khi đọc sách. (Chọn sách có giá trị, đọc và suy nghĩ kĩ những điều sách nói) ? Từ những lời bàn của tác giả Chu Quang Tiềm và từ thực tế em hãy rút ra cho mình bài học về cách đọc sách như thế nào cho có hiệu quả? - Việc đọc sách phải có kế hoạch, có mục đích cụ thể - Phải biết chọn sách cho tinh, cho phù hợp. - Đọc sách cho kĩ. Cần kết hợp đọc rộng và đọc sâu - Có thể đọc lớt một lần, để nắm nội dung khái quát, bố cục. - Đọc sách để học tập tri thức. - Đọc sách để rèn luyện tính cách§, học làm người ? Tóm tắt nội dung trong bài học bằng sơ đồ tư duy..

(8) V. Hướng dẫn về nhà: 1. Học bài : - Đọc kỹ bài, nắm nội dung phần ghi nhớ. - Phân tích các luận điểm trong bài, xác định cách trình bày - Sưu tầm những câu danh ngôn, hoặc câu nói nổi tiếng liên quan đến bài học. - Viết một đoạn văn thể hiện điều em thu hoạch thấm thía nhất sau khi học xong bài “Bàn về đọc sách” Theo dõi các buổi đọc truyện đêm khuya, chuyên mục Mỗi ngày một cuốn sách; làm thẻ thư viện đọc, mượn, có kế hoạch mua sách cho tủ sách riêng hàng tháng, hàng năm... - Liên hệ cách đọc sách của bản thân. 2. Xem trước bài 2: - Khởi ngữ. - Đọc kỹ các ngữ liệu, phân tích và rút ra công dụng của khởi ngữ. - Xem và suy nghĩ các cách giải bài tập .. TiÕt 93:. tiÕng viÖt:. khëi ng÷. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Nắm được đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu. 2.Kĩ năng: - Nhận diện khởi ngữ, phân biệt khởi ngữ với chủ ngữ của câu. - Đặt câu có khởi ngữ. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực tự giác học tập, ham tìm hiểu. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1. Giáo viên: Máy chiếu. 2. Học sinh: Chuẩn bị bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK/7. C. Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tổ chức lớp: Ngày dạy: Lớp 9D - Sĩ số: 32 - Vắng:.

(9) Ngày dạy: Lớp 9I - Sĩ số: 33 - Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Phân tích cấu tạo ngữ pháp của các câu sau đây? 1. Chiều nay, em được mẹ cho đi công viên. 2. Tôi đọc quyển sách này rồi. 3. Quyển sách này, tôi đọc nó rồi. III. Bài mới: Giới thiệu bài: Người VN có câu “Phong ba bão táp không bằng ngữ pháp Việt Nam”. Nói như vậy cũng có nghĩa là tiếng Việt rất phong phú, đa dạng và phức tạp. Trong một câu tiếng Việt, ngoài thành phần chính của câu còn có các thành phần phụ. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu một thành phần phụ của câu : “Khởi ngữ”.. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Nội dung cần đạt I. §Æc ®iÓm vµ c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u: 1) VÝ dô: - HS: đọc ví dụ. ? Hãy xác định chủ ngữ- vị ngữ trong các câu a, Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh/ không in nghiêng? CN ghìm nổi xúc động. VN b, Giàu, tôi/ cũng giàu rồi. CN VN c, Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta /có thể tin ở tiếng ta, CN VN ? Hãy phân biệt từ ngữ in đậm được gạch không sợ nó thiếu giàu và đẹp[…] chân với chủ ngữ về vị trí, quan hệ với vị 2) NhËn xÐt: ngữ.? -Vị trí: Các từ in đậm đứng trước CN -Về vị trí? -Về quan hệ với vị ngữ: Các từ in đậm không -Về nội dung quan hệ đối với câu chứa có quan hệ chủ - vị với vị ngữ. chúng? -Vai trò: Nêu lên đề tài được nói đến trong ? Trước các từ gạch chân đó có hoặc có thể câu. thêm được những QHT nào? -Trước từ in đậm có thể thêm từ: Còn, về, ? Những từ đó có tác dụng gì. đối với. ? Những từ gạch chân trong các ví dụ trên là => Nhấn mạnh, gây sự chú ý cho người đọc. khởi ngữ, em hiểu thế nào là khởi ngữ. 3) Ghi nhớ: SGK/8 - HS: đọc ghi nhớ. *Lưu ý: - KN còn được gọi là đề ngữ hay tp khởi ý. - KN có thể có qh trực tiếp với 1 yếu tố nào đó trong phần câu còn lại (đứng sau nó) nhưng cũng có thể qh gián tiếp với nd của phần câu còn lại. * Quan hệ trực tiếp: .Yếu tố Khởi ngữ có thể ? Theo em, KN thường trả lời cho câu hỏi được lặp lại y nguyên ở phần câu còn lại: nào. Giàu, tôi cũng giàu rồi. - Cái gì là đối tượng được nói đến trong câu .Yếu tố Khởi ngữ có thể được lặp lại =1từ này? thay thế: Quyển sách này tôi đọc nó rồi. - HS: Làm bài tập thêm. * Quan hệ gián tiếp: Kiện ở huyện, bất quá * Bài tập thêm: Hãy xác định thành phần câu mình tốt lễ, quan trên mới xử cho được. cho cụm từ trong 2 câu sau: 1. Tôi đọc quyển sách này rồi..

(10) 2. Quyển sách này tôi đọc rồi. ->1. Bổ ngữ ->2. Khởi ngữ. - HS đọc yêu cầu của bài tập. ? Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau: - a ,b, c, d, e (sgk- T8). - HS : Trả lời kết quả, gv nhận xét, chữa.. II. Luyện tập: *Bài tập 1: a. Điều này. b. (Đối với) chúng mình. c. Một mình. d. Làm khí tượng. - Mục đích của bài: Thực hành luyện tập dùng e. (Đối với) cháu khởi ngữ 1 cách có ý thức. * Bài tập 2: a. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm. a. Làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm. b. Tôi biểu rồi nhưng cũng chưa giải được. KN HS làm bài cá nhân. b. Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải thì tôi chưa ? Chuyển phần in đậm trong câu thành khởi giải được. ng ữ ? KN KN ? Em hãy đặt câu trong đó có dùng khởi ng *Bài tập 3: ữ? VD:- Về phương pháp đọc sách, tôi đã hiểu. - HS đặt câu (theo nhóm bàn) -Nói về vấn đề học tập , chúng em rất thích.. IV. Củng cố: ? Tìm khởi ngữ. a. Ba cuốn sách này, bố em vừa mua về sáng hôm qua. b. Mặt trời của bắp thì (nó) nằm trên đồi c. Ông giáo ấy, thuốc không hút rượu không uống d. Hăng hái học tập đó là đức tính tốt của học sinh e. Sống, chúng ta mong được sống làm người. g.Tôi thì tôi xin chịu. h. Miệng ông, ông nói đình làng ông, ông ngồi. k. .Nam Bắc 2 miền ta có nhau. ? Nêu đặc điểm, công dụng của khởi ngữ? Đặt câu có khởi ngữ. ? Hệ thống kiến thức cơ bản của bài học bằng sơ đồ tư duy..

(11) V. Hướng dẫn về nhà: 1. Học bài: - Học kỹ bài, nắm kiến thức cơ bản phần ghi nhớ. - Tìm khởi ngữ trong văn bản Bàn về phép học. - Hoàn thành các bài tập trong SGK và SBT. 2. Soạn bài: Phép phân tích và tổng hợp. - Đọc kỹ các văn bản, trả lời các câu hỏi trong SGK. -------------------------------. TiÕt 94:. tËp lµm v¨n:. phÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Hiểu và biết vận dụng các phép phân tích, tổng hợp khi làm văn nghị luận. - Đặc điểm của phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Sự khác nhau giữa hai phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Tác dụng của hai phép lập luận phân tích và tổng hợp trong các văn bản nghị luận. 2.Kĩ năng: - Nhận diện được phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Vận dụng hai phép lập luận này khi tạo lập và đọc -hiểu văn bản nghị luận. 3.Thái độ: - Giáo dục học ý thức tích cực, tự giác học bài. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Máy chiếu. 2. Học sinh: Chuẩn bị bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK. C. Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tổ chức lớp: Ngày dạy: Lớp 9D - Sĩ số: 32 - Vắng: Ngày dạy: Lớp 9I - Sĩ số: 33 - Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: - Kiểm tra vở soạn của học sinh. III. Bài mới: Giới thiệu bài:.

(12) - Trong văn NL, ngoài phép lập luận c/m, giải thích còn có phép lập luận phân tích và tổng hợp.Vậy phép lập luận phân tích và tổng hợp như thế nào, vận dụng nó ở trong những tình huống nào… Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I. Tìm hiểu phép lập luận phân tích và tổng - HS: Đọc văn bản Trang phục SGK/9. hợp. 1. Phép phân tích : a. Ví dụ : Văn bản Trang phục. ? Văn bản bàn luận về vấn đề gì. - Vấn đề bàn luận : Cách ăn mặc, trang phục. ? Bài văn đã nêu những dẫn chứng gì về trang - Không ai đi giày bít tất đầy đủ nhưng phanh phục ? hết cúc áo… ? Dẫn chứng này nêu ra vấn đề g ì ? - Không ai mặc áo quần chỉnh tề mà lại đi chân đất… ? Dẫn chứng tiếp theo ? Dẫn chứng này nêu ra - Cô gái đi một mình trong hang sâu (giả yêu cầu gì ? định) + Không mặc váy, không trang điểm cầu kì... - Anh thanh niên tát nước : ? Vì sao không ai làm điều phi lí như tác giả + Không chải đầu mượt nêu ra. ? Việc không làm đó cho thấy những + áo sơ mi là qui luật nào trong ăn mặc của con người. - Đi đám cưới : Không ăn mặc lôi thôi. - Không ai làm điều đó vì nó đi ngược lại với - Đi đám ma : Không ăn diện loè loẹt. nếp sống văn hoá xã hội. - Đó là “ qui tắc ngầm của văn hoá” chi phối cách ăn mặc của con người. (giản dị, hài hoà với môi trường xung quanh). => Ăn mặc phải đồng bộ ; phù hợp với công ? Các hiện tượng đó nêu lên một nguyên tắc việc và tính chất công việc ; phù hợp với hoàn nào trong ăn mặc trang phục của con người. cảnh. - GV : Tác giả đã tách ra từng trường hợp để - Phép lập luận phân tích : cho thấy quy tắc ngầm của văn hoá chi phối Dùng phép lập luận phân tích - phân tích các cách ăn mặc của con người. qui tắc trong ăn mặc -đưa ra dẫn chứng cụ ? Vậy tác giả đã dùng phép lập luận nào để thể. nêu ra các dẫn chứng. - Để phân tích : Có thể giả thiết, so sánh, đối ? Để phân tích nội dung bên trong của sự vật, chiếu. hiện tượng người ta làm thế nào. ? Em hiểu thế nào là phép lập luận phân tích . - HS: Đọc ý 1 trong SGK /10. ? Sau khi nêu một số biểu hiện của quy tắc 2. Phép tổng hợp : ngầm về trang phục, bài viết đã dùng phép lập luận gì để chốt lại vấn đề. ? Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội có phải là câu tổng hợp các ý ở trên không ? Nó có thể thâu tóm được các ý trong từng dẫn chứng cụ thể nêu trên không. - Chốt vấn đề, tổng hợp các ý đã phân tích. - Đã thâu tóm được các ý cụ thể nêu ở trên. ? Từ tổng hợp qui tắc ăn mặc nói trên, bài viết đã mở rộng sang vấn đề ăn mặc đẹp như thế nào. + Ăn mặc đẹp. - Đi đôi với giản dị..

(13) - Phải phù hợp với hoàn cảnh. - Thể hiện nếp sống văn hoá khi tự biết hoà mình vào cộng đồng xã hội. - Hình thức gắn liền với nội dung. ? Hãy nêu các điều kiện qui định của trang phục theo tác giả đề cập. ? Câu nào mang tính tổng hợp toàn bài ? ý nghĩa. - HS đọc : Thế mới biết … ? Phép lập luận này thường đứng ở vị trí nào trong bài văn. - HS : Đọc ý 2 phần ghi nhớ trong SGK /10. ? Phép phân tích và tổng hợp có vai trò như thế nào trong bài văn nghị luận. ? Trong văn bản Trang phục các phép phân tích và tổng hợp có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của văn bản. ? Qua bài em cần ghi nhớ những điều gì. - HS : Nhắc lại các nội dung trong mục ghi nhớ. * Bài 1 : Tìm hiểu kĩ năng phân tích luận điểm một trong văn Bàn về đọc sách của Chu Quang Tiềm.. * Bài tập 2: Phân tích các lý do phải chọn sách để đọc ?. * Bài tập 3: Nêu tầm quan trọng của việc đọc sách.. * Bài 4 : Qua đây em thấy vai trò của phép phân tích ntn?. => Trang phục đẹp : Phù hợp với văn hoá, đạo đức, môi trường. - Câu kết : Rút ra cái chung từ những điều đã phân tích --> Phép tổng hợp. - Vị trí : Đặt ở cuối đoạn, cuối bài phần kết luận của một phần hoặc toàn bộ văn bản. 3.Mối quan hệ giữa lập luận phân tích và tổng hợp. - Tuy đối lập nhưng không tách rời vì phân tích rồi tổng hợp mới có ý nghĩa, có phân tích mới có cơ sở để tổng hợp. * Tác dụng : Giúp người đọc hiểu sâu sắc cặn kẽ chủ đề. * Ghi nhớ : SGK/10 II. Luyện tập : *Bài tập 1: Luận điểm : Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là con đường quan trọng của học vấn. - Học vấn không phải là của cá nhân mà là của nhân loại Thành quả của nhân loại Sách lưu truyền lại Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại Tiến lên từ văn hoá, học thuật phải lấy thành quả nhân loại làm điểm xuất phát Xoá bỏ sẽ trở thành kẻ đi giật lùi, lạc hậu. * Bài tập 2: Nêu cách chọn sách đọc. - Do sách nhiều, chất lượng khác nhau nên phải chọn sách tốt mà đọc mới có ích. - Do sức người có hạn, không chọn sách mà đọc thì lãng phí sức mình. - Sách có loại chuyên môn có loại thường thức, chúng liên quan nhau, nhà chuyên môn cũng cần đọc sách thường thức. * Bài tập 3: Phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách. - Không đọc thì không có điểm xuất phát cao. - Đọc là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức . - Không chọn lọc sách thì đời người ngắn ngủi không đọc xuể, đọc không có hiệu quả. - Đọc ít mà kĩ còn hơn đọc nhiều mà qua loa, không có lợi ích gì. * Bài 4:- Vai trò của phân tích trong lập luận. - Rất cần thiết trong lập luận, vì có qua sự phân tích lợi, hại - đúng,sai , thì các kết luận.

(14) rút ra mới có sức thuyết phục.. IV. Củng cố: ? Dòng nào nói đúng nội dung cơ bản của phép lập luận phân tích? A.Dùng lý lẽ làm sáng tỏ vấn đề nhằm thuyết phục người đọc. B.Giới thiệu đặc điểm ND và HT của sự vật, hiện tượng. C Trình bày từng bộ phận, phương diện của một vấn đề nhằm chỉ ra ND bên trong của sự vật hiện tượng. ? Nêu đặc điểm của phép phân tích và tổng hợp. ? Hệ thống lại kiến thức cơ bản trong bài bằng sơ đồ tư duy. V. Hướng dẫn về nhà: 1.Học bài: - Nắm chắc kiến thức cơ bản phần ghi nhớ. - Nghiên cứu lại các bài tập trong SGK /10 - Xem bài tập trong SBT. 2. Soạn bài: - Luyện tập phép phân tích và tổng hợp. - Đọc kỹ mục 2. - Vận dụng làm thực hành viết một đoạn văn cụ thể. -----------------------------------. TiÕt 95:. tËp lµm v¨n:. luyÖn tËp ph©n tÝch vµ tæng hîp. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Mục đích, đặc điểm, tác dụng của việc sử dụng phép phân tích và tổng hợp. 2.Kĩ năng: - Nhận dạng được rõ hơn văn bản có sử dụng phép lập luận phân tích và tổng hợp. - Sử dụng phép phân tích và tổng hợp thuần thục hơn khi đọc -hiểu và tạo lập văn bản nghị luận. 3.Thái độ: - Có kĩ năng phân tích và tổng hợp trong lập luận. - Giáo dục học sinh có ý thức tự giác trong việcluyện tập, thực hành rèn kỹ năng. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Bảng phụ. 2.Học sinh: Xem trước các bài tập, dự kiến cách làm bài. C. Tiến trình hoạt động dạy học: I. Tổ chức lớp: Ngày dạy: Lớp 9D - Sĩ số: 32 - Vắng: Ngày dạy: Lớp 9I - Sĩ số: 33 - Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào là phép phân tích. ? Thế nào là phép tổng hợp? Cho biết vai trò và tác dụng của phép phân tích và tổng hợp trong bài văn nghị luận. III. Bài mới: Giới thiệu bài:.

(15) Trong tiết luyện tập này chúng ta sẽ thực hiện các bài tập theo 2 phương diện kĩ năng : kĩ năng nhận dạng văn bản phân tích và tổng hợp , kĩ năng viết văn bản phân tích , tổng hợp. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS : đọc đoạn văn a. I. Nhận diện văn bản sử dụng phép lập ? Trong đoạn văn a tác giả đã vận dụng phép luận : lập luận nào, và vận dụng ra sao. Bài tập 1 : ? Tác giả đã phân tích cái hay của bài Thu * Đoạn văn a : Dùng phép lập luận phân tích,. điếu ở những mặt nào? phân tích cái hay của bài Thu điếu . ? ở mỗi mặt tác giả đã phân tích ra sao. - Tác giả chỉ ra từng cái hay, hợp thành cái ? Trình tự phân tích của đoạn văn như thế hay của cả bài: nào. + Cái hay ở các điệu xanh, - Chỉ ra luận điểm: cái hay của cả hồn lẫn + ở những cử động, xác, hay cả bài ở mỗi mặt cụ thể bằng các ví + ở các vần thơ. dụ. + ở các chữ không quá non ép. -->Những cái hay này gắn với phẩm chất * Đoạn văn b : Kết hợp phân tích, tổng hợp. riêng của bài thơ. - Luận điểm: Nguyên nhân của sự thành đạt - HS: Đọc đoạn văn b. Theo trình tự: ? Trong đoạn (b) tác giả đã vận dụng phép lập - Đoạn đầu: nêu các quan niệm mấu chốt của luận nào. sự thành đạt (Nguyên nhân khách quan -gặp ? Đoạn văn được tác giả phân tích có luận thời, hoàn cảnh, ĐK học tập, tài năng …) điểm là gì.? - Đoạn tiếp theo: phân tích từng quan niệm ? Để làm rõ luận điểm đó tác giả đã đi phân đúng, sai thế nào và kết lại ở việc phân tích tích như thế nào?( Các bước lập luận của tác bản thân chủ quan của mỗi người (tinh thần gi ả). kiên trì phấn đấu…) - Để bác bỏ, để khẳng định vai trò của nguyên nhân chủ quan. ? Tác giả phân tích lần lượt các nguyên nhân II. Thực hành phân tích, tổng hợp: khách quan để làm gì. 1. Thực hành phân tích một vấn đề: Bài tập 2: Hiện nay có một số học sinh học - GV đưa ra câu hỏi thảo luận qua loa, đối phó, không học thật sự. Em hãy ? Em hãy xác định thế nào là học đối phó. phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu ? Em hãy nêu những biểu hiện của việc học lên những tác hại của nó. đối phó. - HS : Thảo luậnnhóm GV:Hiện nay chúng ta đang phấn đấu XD 1 - Thời gian 3 phút. XH học tập, nghĩa là mọi người đều có quyền * Yêu cầu: học tập. Hiểu theo nghĩa chân chính thì: - Vừa phân tích vừa tổng hợp. “Học để biết, học để làm, học để chung - Phân tích thực chất của lối học đối phó và sống ,học để làm người và để tự khẳng định tổng hợp tác hại của nó. mình”tức là học để phát triển và hoàn thiện * Học qua loa con người theo qui luật của cái đẹp, trong đó - Là không lấy việc học làm mục đích, xem cốt lõi của cái đẹp là trí tuệ.Tuy nhiên,có 1 bộ học là việc phụ. phận không ít người chưa nhận thức thật đầy - Học đối phó là học bị động, không chủ động đủ về ý nghĩa và mđ cao cả của học tập,do đó , cốt đối phó với sự đòi hỏi của thầy cô, của có biểu hiện sai lạc trong học tập như học thi cử. qua loa, đại khái, đối phó…chúng ta cần trao - Do học bị động nên không thấy hứng thú, đổi, bàn bạc 1 cách nghiêm t úc về vấn đề này mà đã không hứng thú thì chán học, hiệu quả để thấy được những tác hại tiêu cực của nó, thấp. đồng thời cùng nhau tìm biện pháp đẩy lùi và * Học đối phó là học hình thức, không đi sâu tiến tới xoá bỏ nó. vào thực chất kiến thức của bài học. - Học đối phó thì dù có bằng cấp nhưng đầu vẫn rỗng tuếch..

(16) ? Nêu tác hại của việc học đối phó.. * Bài 3: SGK/12: HS: Nêu yêu cầu của bài tập. ? Lí do tại sao khiến mọi người phải đọc sách. ? Theo em đọc sách để làm gì. (dựa vào bài “Bàn về đọc sách” - Chu Quang Tiềm). HS thảo luận -trình bày GV hướng dẫn hs hoàn thiện các ý theo trình tự. Trên cơ sở những yêu cầu đó, học sinh tiến hành phân tích theo từng đoạn văn, gv nhận xét. - GV nhấn mạnh. ? Trên cơ sở học sinh phân tích hai bài tập trên, hãy viết đoạn văn tổng hợp những điều vừa phân tích. - GV: chia lớp làm hai nhóm, mỗi nhóm tổng hợp một vấn đề. - HS: Viết bài trong năm phút. - GV: Thu, chấm nhận xét. - Trước khi viết cần xác định cách trình bày nội dung đoạn văn.. * Tác hại của lối học đối phó -Đối với XH: những kẻ học đối phó sẽ trở thành gánh nặng lâu dài cho XH về nhiều mặt như KT, tư tưởng, đạo đức, lối sống … -Đối với bản thân: không có hứng thú học tập hiệu quả thấp. 2.Thực hành phân tích một văn bản: * Yêu cầu: Cần phân tích tác dụng, vai trò của sách đối với đời sống con người - Cần chỉ ra cách đọc sách như thế nào cho có hiệu quả cao. - Sách vở đúc kết tri thức của nhân loại đã tích luỹ từ xưa đến nay vì vậy ai muốn có hiểu biết đều phải đọc sách. - Sách là kho tri thức bao gồm những kiến thức KH và kinh nghiệm thực tiễn đã đúc rút nên muốn tiến bộ, phát triển thì phải đọc sách để tiếp thu tri thức, kinh nghiệm. -Kiến thức của nhân loại thì bao la mênh mông như đại dương còn hiểu biết của chúng ta chỉ như giọt nước ->đọc sách để có thái độ khiêm tốn và ý chí học tập. -> Đọc sách không cần nhiều mà đọc kĩ, hiểu sâu, đọc quyển nào chắc quyển đó, như thế mới có ích. - Bên cạnh đọc sách chuyên sâu phục vụ ngành nghề, còn cần phải đọc rộng. Kiến thức rộng giúp hiểu các vấn đề chuyên môn tốt hơn. 3. Thực hành tổng hợp : 1.Nêu tổng hợp tác hại của lối học đối phó. Học đối phó là lối học bị động, hình thức, không lấy việc học làm mục đích chính. Lối học đó chẳng những làm cho người học mệt mỏi, mà còn không tạo ra được những nhân tài đích thực cho đất nước. 2. Tổng hợp những điều về việc đọc sách : Tóm lại, muốn đọc sách có hiệu quả, phải chọn những sách quan trọng nhất mà đọc cho kĩ, đồng thời cũng chú trọng đọc rộng thích đáng để hỗ trợ cho việc nghiên cứu chuyên sâu.. IV. Củng cố: ? Tầm quan trọng, vai trò của phép phân tích và tổng hợp. ? Nêu các cách trình bày nội dung một đoạn văn. V. Hướng dẫn về nhà: 1. Học bài: - Nắm chắc cách làm hai phép phân tích và tổng hợp. - Hoàn thành các bài tập trên lớp. - Làm nốt các bài tập trong SBT. 2. Soạn bài: - Tiếng nói của văn nghệ. - Tóm tắt hệ thống luận điểm, nhận xét về bố cục của văn bản..

(17) - Phân tích nội dung phản ánh, biểu hiện của văn nghệ.. Ngµy 2 th¸ng 01 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan.. TuÇn 20. TiÕt 96:. Bµi 19. V¨n b¶n:. tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. -NguyÔn §×nh Thi-. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hiểu đợc nội dung của văn nghệ và sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con ngời. - BiÕt c¸ch tiÕp cËn mét v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ lÜnh vùc v¨n häc nghÖ thuËt. - NghÖ thuËt lËp luËn cña nhµ v¨n NguyÔn §×nh Thi trong v¨n b¶n. 2.KÜ n¨ng: - §äc, hiÓu mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - ThÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n nghÖ. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh niềm yêu thích thơ văn, thấy đợc ý nghĩa, tầm quan trọng của văn nghệ đối với đời sống. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn:- Ch©n dung t¸c gi¶, toµn v¨n bµi viÕt. 2.Häc sinh:- So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK, - Tìm đọc toàn văn bài viết trong mấy vấn đề về văn học, hoặc tuyển tập NguyÔn §×nh Thi (tËp3) C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 32 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9 I SÜ sè 33 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Phân tích tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đọc sách ? Nhận xét về cách trình bày luận ®iÓm nµy cña t¸c gi¶? ? Cần chọn sách và đọc sách nh thế nào? III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Văn nghệ có nội dung và sức mạnh độc đáo riêng như thế nào? Người nghệ sĩ sáng tác với mục đích gì? Văn nghệ đến với người đọc với quần chúng nh©n dân bằng con đường nào? Nhà văn NĐT đã góp phần trả lời các câu hỏi trên qua bài nghị luận giàu tính thuyết phục “Tiếng nói văn nghệ”… -văn bản mà chúng ta đợc tìm hiểu trong giờ học hôm nay.. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - GV: Giíi thiÖu ch©n dung t¸c gi¶. I.Giíi thiÖu chung: ? Dùa vµo phÇn chó thÝch * trong SGK, em 1.T¸c gi¶: h·y giíi thiÖu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶. 1.Tác giả: Nguyễn Đình Thi (1924- 2003) quê ở Hà Nội.Ông bước vào con đường sáng tác, hoạt động văn nghệ từ trước Cách mạng tháng Tám 1945. Không chỉ gặt hái được thành công.

(18) ?KÓ tªn nh÷ng t/p chÝnh cña «ng ?. ? Xác định thể loại của văn bản : ? Hoàn cảnh ra đời “Tiếng nói của văn nghÖ”.. ?Nªu néi dung chÝnh cña bµi ? - GV hớng dẫn HS đọc: Đọc rừ ràng, mạch lạc, giọng diễn cảm các dẫn chứng thơ. GV đọc mẫu - học sinh đọc. - GV nhận xét học sinh đọc. - Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu chó thÝch SGK. - PhËt gi¸o diÔn ca : Bµi th¬ dµi, l©n la dÔ hiểu về nội dung đạo Phật. - PhÉn khÝch : KÝch thÝch c¨m thï, phÉn né. - RÊt kÞ : RÊt tr¸nh, kh«ng a, phÉn né. ? VB (trích) đợc chia làm mấy phần, nêu luËn ®iÓm cña tõng phÇn. ? ChØ râ néi dung c¸c luËn ®iÓm. Víi 3 luËn ®iÓm: (1)- Néi dung cña v¨n nghÖ:Cïng víi thùc t¹i kh¸ch quan, néi dung cña v¨n gnhÖ cßn lµ nhËn thøc míi mÎ, lµ tÊt c¶ t tëng ,t×nh c¶m cña c¸ nh©n nghÖ sÜ. Mçi t¸c phÈm v¨n nghệ lớn là một cách sống của tâm hồn,từ đó làm thay đổi hẳn “mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”. (2) - Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết đối với đời sống của con ngời, nhất là trong hoàn cảnh chiến đấu, sản xuất vô cùng gian khæ cña d©n téc ta ë nh÷ng n¨m ®Çu kh¸ng chiÕn. (3)- V¨n nghÖ cã kh¶ n¨ng c¶m ho¸ , søc mạnh lôi cuốn của nó thật là kỳ diệu bởi đó là tiếng nói của tình cảm, tác động tới mỗi con ngêi qua nh÷ng rung c¶m s©u xa tõ tr¸i tim. ? NhËn xÐt vÒ bè côc , hÖ thèng luËn ®iÓm cña v¨n b¶n. ? Nhận xét về nhan đề của tác phẩm. - Nhan đề vừa có tính khái quát lí luận, vừa gợi sự gần gũi, thân mật. Nó bao hàm đợc cả néi dung lÉn c¸ch thøc, giäng ®iÖu nãi cña v¨n nghÖ. ? Theo em tõ v¨n nghÖ bao gåm nh÷ng lÜnh vùc nµo. - V¨n häc vµ c¸c ngµnh nghÖ thuËt kh¸c nh ©m nh¹c, s©n khÊu, móa, héi ho¹, ®iªu kh¾c,. ở thể loại thơ, kịch, âm nhạc, ông còn là một cây bút lí luận phê bình có tiếng. - Là nghệ sĩ có tài năng về nhiều mặt, đã từng giữ nhiều chức vụ quan trọng trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. * Sù nghiÖp s¸ng t¸c: Nhạc:Người Hà Nội ,Diệt phát xít. Tiểu luận:Mấy vấn đề văn học (1956) Công việc của người viết tiểu thuyết (1964) . Truyện:Xung kích (1951) Bên bờ sông Lô (tập truyện ngắn, 1957) Vào lửa (1966) Mặt trận trên cao (1967) Vỡ bờ (tập I năm 1962, tập II năm 1970) . Thơ:Người chiến sỹ (1958) Bài thơ Hắc Hải (1958) Dòng sông trong xanh (1974) Tia nắng (1985) Đất nước (1948- 1955). Kịch:Con nai đen ,Hoa và Ngần ,Giấc mơ ,Rừng trúc ,Nguyễn Trãi ở Đông Quan ,Tiếng sóng. 2.T¸c phÈm: - ThÓ lo¹i :nghÞ luËn(tiÓu luËn). - "Tiếng nói của văn nghệ" được viết 1948, thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống TDP. In trong cuốn “Mấy vấn đề văn học”(XB năm 1956). - Néi dung: Bµn vÒ néi dung cña v¨n nghÖ vµ søc m¹nh k× diÖu cña nã. II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: 1. §äc, chó thÝch:. 2.Bè côc: 3 phÇn p1: Tõ ®Çu--> cña t©m hån :Néi dung tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. p2: TiÕp --> TiÕng nãi cña t×nh c¶m: Vai trß cña nghệ thuật đối với cuộc sống con ngời. p3: Cßn l¹i: Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ.. => C¸c phÇn trong v¨n b¶n cã sù liªn kÕt chÆt chÏ, m¹ch l¹c, c¸c luËn ®iÓm võa cã sù gi¶i thích cho nhau, vừa đợc tiếp xúc tự nhiên theo hớng ngày càng phân tích sâu sức mạnh đặc trng của văn nghệ..

(19) kiÕn tróc... Theo dâi v¨n b¶n: tõ ®Çu --> chung quanh. ? Văn nghệ đợc xây dựng từ chất liệu nào?. ? Do vËy néi dung ph¶n ¸nh, thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ lµ g×? ? Nã ph¶n ¸nh thùc t¹i cuéc sèng ntn? - T¸c phÈm nghÖ thuËt lÊy chÊt liÖu ë thùc tại đời sống khách quan nhng không phải là sự sao chép giản đơn, chụp ảnh nguyên xi thùc t¹i Êy. ? Khi s¸ng t¹o mét t¸c phÈm, nghÖ sÜ göi vµo đó điều gì - Mét c¸ch nh×n, 1 lêi nh¾n nhñ cña riªng m×nh. - Néi dung cña t¸c phÈm v¨n nghÖ ®©u chØ là câu chuyện , là con ngời nh ở ngoài đời mµ quan träng h¬n lµ t tëng, tÊm lßng cña nghệ sĩ gửi gắm trong đó. ? Để làm sáng tỏ nhận định trên tác giả đã đưa ra phân tích những dẫn chứng văn học nào? - Tác giả chọn 2 dẫn chứng tiêu biểu: + Hai câu thơ tả cảnh mùa xuân: làm ta rung động với cái đẹp lạ lùng mà tác giả miêu tả, cảm thấy trong lòng có một sự sống tươi trẻ luôn luôn tái sinh. +Nàng Kiều 15 năm lưu lạc, chìm nổi. Cái chết thảm khốc của An- na Ca-rê-nhi-na đã làm cho người đọc bâng khuâng, thương cảm không bao giờ quên được. Đó là lời gửi của tác giả đến người đọc. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶. -Chän läc ®a ra 2 dÉn chøng tiªu biÓu, dÉn ra tõ 2 t¸c phÈm næi tiÕng cña 2 t¸c gi¶ vÜ đại của văn học dân tộc và thế giới cùng với nh÷ng lêi ph©n tÝch b×nh luËn s©u s¾c. ? Tác dụng của những dẫn chứng đó. - HS: tiÕp tôc theo dâi phÇn (®o¹n v¨n tõ “Lời gửi của nghệ thuật đến một cách sống cña t©m hån”). ? Theo t¸c gi¶, lêi göi cña nghÖ thuËt, ta cÇn hiểu nh thế nào cho đúng. ? VËy lêi göi cña nghÖ thuËt, hiÓu mét c¸ch ng¾n gän nhÊt lµ g×. *Lêi göi cña nghÖ thuËt: - “Lêi göi cña nghÖ thuËt kh«ng nh÷ng lµ một bài học luận lí hay một triết lý về đời ngêi hay nh÷ng lêi khuyªn xö thÕ hay mét sù thùc t©m lý hoÆc x· héi”. - Lêi göi cña nghÖ thuËt cßn lµ tÊt c¶ nh÷ng say sa, vui buån, yªu ghÐt, m¬ méng, phÊn khÝch…” Nó mang đến cho chúng ta bao rung động, ngỡ ngàng trớc những điều tởng chừng đã rÊt quen thuéc. ? Néi dung cña v¨n nghÖ kh¸c víi néi dung cña c¸c bé m«n khoa häc x· héi kh¸c ë nh÷ng ®iÓm nµo.. 3. Ph©n tÝch: a) Néi dung cña v¨n nghÖ: - TP nghệ thuật lấy chất liệu ở thực tại đời sống khách quan nhưng không phải là sự “sao chép” máy móc cái đã có sẵn, “chụp ảnh” nguyên xi thực tại ấy. - Ph¶n ¸nh thùc t¹i cuéc sèng cô thÓ , sinh động.. - Chứa đựng t tởng,tình cảm, tấm lòng của ngời nghÖ sÜ.. - T/p văn nghệ không cất lên những lời thuyết lí khô khan mà chứa đựng những say sưa, vui buồn, yêu ghét, mơ mộng của nghệ sĩ. Nó mang đến cho người đọc những rung động, ngỡ ngàng trước những điều tưởng chừng đã rất quen thuộc..

(20) - HS: Th¶o luËn ph¸t biÓu. * Giống nhau: đều hớng tới khám phá chân lí đời sống. * Kh¸c nhau: - Nh÷ng bé m«n khoa häc kh¸c nh: LÞch sö , địa lý… khám phá , miêu tả và đúc kết bộ mặt tự nhiên hay xã hội , các hiện tợng đời sèng, c¸c quy luËt kh¸ch quan th«ng qua c¸c ph¹m trï, c¸c sè liÖu... - V¨n nghÖ tËp trung kh¸m ph¸ thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch , sè phËn con ngêi, thÕ giíi bªn trong t©m lý , t©m hån con ngêi. ? Qua viÖc ph©n tÝch trªn em hiÓu néi dung cô thÓ cña v¨n nghÖ lµ g×.. - Nội dung của văn nghệ còn là rung cảm và nhận thức của từng người tiếp nhận.Nó sẽ mở rộng, phát huy vô tận qua từng thế hệ người đọc, người xem.. ? NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cña t¸c gi¶. - GV: Treo b¶ng phô, häc sinh lµm bµi tËp. 1.Đối tợng đợc nói đến trong bài Tiếng nói cña v¨n gnhÖ lµ g×. => Néi dung cña v¨n nghÖ lµ hiÖn thùc mang tính cụ thể sinh động, là đời sống tình cảm của A. Một vấn đề thuộc lĩnh vực văn hoá nghệ con ngời qua cái nhìn và đời sống tình cảm có thuËt nãi chung. tÝnh c¸ nh©n cña ngêi nghÖ sÜ. B. Một vấn đề thuộc lĩnh vực sân khấu. + Các dẫn chứng và lí lẽ tiêu biểu, cụ thể có C. Một vấn đề thuộc lĩnh vực âm nhạc. xen lẫn lời bình để làm sáng tỏ luận điểm. D. Một vấn đề thuộc lĩnh vực hội hoạ. 2.HS: đọc đoạn văn SGK/13 Nguyễn Du... T«n-xt«i. * LuyÖn tËp: ? §o¹n v¨n cã mÊy c©u?§o¹n v¨n lËp luËn theo c¸ch nµo ? ý nµo lµ kÕt luËn cña ®o¹n v¨n. - §¸p ¸n: 1A.. - 2. Trong lòng còn vơng vấn...đợcnữa. IV. Cñng cè: ? Trong văn bản , sự lặp đi lặp lại của 1 số từ ngữ có ý nghĩa định h ớng nội dung của văn bản. VËy, néi dung chñ yÕu cña v¨n nghÖ lµ g×? V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1. Häc bµi: - VÒ häc bµi n¾m ch¾c néi dung phÇn 1. - Đọc kỹ bài tiểu luận, trình bày các luận điểm, luận cứ bằng một sơ đồ. - Ph©n tÝch néi dung ph¶n ¸nh cña v¨n nghÖ. 2. So¹n tiÕp phÇn cßn l¹i: - Tại sao con ngời cần đến tiếng nói của văn gnhệ. - Con đờng văn nghệ đến với ngời đọc và khả năng kỳ diệu của nó. - C¶m nhËn vÒ c¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn cña t¸c gi¶. --------------------------. TiÕt 97:. V¨n b¶n:. tiÕng nãi cña v¨n nghÖ. -NguyÔn §×nh Thi-. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Tiếp tục cảm nhận đợc:Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết đối với cuộc sống của con ngời - Søc m¹nh kú diÖu cña v¨n nghÖ..

(21) - HiÓu thªm vÒ c¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn qua t¸c phÈm nghÞ luËn ng¾n gän, chÆt chÏ vµ giµu h×nh ¶nh cña NguyÔn §×nh Thi. - BiÕt c¸ch tiÕp cËn mét v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ lÜnh vùc v¨n häc nghÖ thuËt. 2.KÜ n¨ng: - §äc, hiÓu mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét v¨n b¶n nghÞ luËn. - ThÓ hiÖn nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vÒ mét t¸c phÈm v¨n nghÖ. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh niềm yêu thích thơ văn, thấy đợc ý nghĩa, tầm quan trọng của văn nghệ đối với đời sống. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn:- Bảng phụ, phiếu học tập. 2.Häc sinh: - Chuẩn bị nốt phần còn lại của tiết học. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t hÖ thèng luËn ®iÓm trong bµi tiÓu luËn “TiÕng nãi cña v¨n nghÖ” cña NguyÔn §×nh Thi? Theo em, cã thÓ s¾p xÕp l¹i trËt tù c¸c luËn ®iÓm kh«ng? V× sao. ? Ph©n tÝch néi dung ph¶n ¸nh thÓ hiÖn cña v¨n nghÖ. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Chúng ta đã cùng tìm hiểu nội dung phản ánh của văn nghệ. Giờ học này, chúng ta tiếp tục tìm hiểu phần còn lại của văn bản , để thấy đợc sức mạnh kỳ diệu của nó đối với đời sống con ngời. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Học sinh đọc phần 2. 3. Ph©n tÝch: ? Nh¾c l¹i luËn ®iÓm 2. a) Néi dung cña v¨n nghÖ: ? Theo tác giả, tại sao con ngời cần tới tiếng b) Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết đối nãi cña v¨n nghÖ. víi cuéc sèng cña con ngêi. - Chú ý đoạn văn “ chúng ta nhận của những - Văn nghệ giúp cho chúng ta đợc sống đầy đủ nghÖ sÜ….c¸ch sèng cña t©m hån”. hơn, phong phú hơn với cuộc đời, và với chính m×nh. “Mçi t¸c phÈm lín nh räi vµo bªn trong chóng ta mét ¸nh s¸ng riªng…lµm cho thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ ”. VD: C¸c bµi th¬ “¸nh tr¨ng” cña NguyÔn Duy, “Bài học đờng đời đầu tiên” ( trích “Dế MÌn phiªu lu ký”) cña T« Hoµi, “Bøc tranh cña em g¸i t«i”-cña T¹ Duy Anh. ?Cảm xúc của em mỗi khi đợc xem một ch- - Văn nghệ là sợi dây buộc chặt họ với cuộc ¬ng tr×nh v¨n nghÖ . đời thờng bên ngoài.(tất cả những sự sống, - GV: Lấy ví dụ một số dẫn chứng minh hoạ: hoạt động, những vui buồn, gần gũi). ca dao, hát đối, hát ghẹo... -V¨n nghÖ gãp phÇn lµm t¬i m¸t sinh ho¹t khắc khổ hàng ngày, giữ cho cuộc đời luôn vui t¬i, gióp cho con ngêi vui lªn, biÕt rung c¶m và ớc mơ trong cuộc đời còn lắm vất vả cực nhäc. ? Theo em, tác giả đã sử dụng phép lập luận + Kết hợp NL+MT+TS,dùng phơng pháp phân nào để nói lên sự cần thiết của văn nghệ đối tích. Chọn lọc dẫn chứng trong tác phẩm và víi con ngêi. thực tế đời sống. ? Nh vậy, nếu không có văn nghệ thì đời sống => Văn nghệ đem lại niềm vui ,tình yêu cuộc con ngêi sÏ ra sao. sèng cho t©m hån con ngêi. - Kh«ng cã tiÕng h¸t,lêi ru,kh«ng phim ¶nh… NÕu kh«ng cã v¨n nghÖ th× cuéc sèng tinh thÇn thËt nghÌo nµn, buån tÎ, tï tóng. ? Nªu luËn ®iÓm cña phÇn 3. c)Sức mạnh kì diệu của văn nghệ: - Chú ý phần văn bản từ “sự sống ấy “ đến hÕt. - V¨n nghÖ lµ “tiÕng nãi t×nh c¶m”. ? Tiếng nói của văn nghệ đến với ngời đọc - Những người đàn bà nhà quờ…biến đổi khỏc bằng cách nào mà nó có khả năng kỳ diệu đến hẳn khi họ ru con, hay hát ghẹo nhau bằng nh vËy..

(22) - Lµ “tiÕng nãi t×nh c¶m”. T¸c phÈm v¨n nghÖ một câu ca dao, xem chèo. chứa đựng “ tình yêu ghét, niềm vui buồn” - Cõu ca dao bao đời truyền lại đó gieo vào của con ngời chúng ta trong đời sống thờng bóng tối, những cuộc đời cực nhọc một ánh ngµy. sáng lay động những t/c, ý nghĩ khác thường - Buổi diễn chèo làm cho con người được cười hả dạ hay rỏ giấu một giọt nước mắt. Văn nghệ giúp cho đời sống tâm hồn phong ? Kh¶ n¨ng kú diÖu cñav¨n nghÖ lµ g×. phú, giúp ta nhận thấy xung quanh và nhận thấy chính mình. Văn nghệ giúp con người vượt qua mọi khó khăn thử thách. - Văn nghệ là một loại tuyên truyền đặc biệt. - Nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bớc lên đờng ấy. - NghÖ thuËt më réng kh¶ n¨ng cña t©m hån ? Qua những ý kiến đó, tác giả muốn nhấn lµm cho con ngêi biÕt vui, buån, yªu, ghÐt. mạnh đặc điểm nào trong nội dung phản ánh - Nghệ thuật xây dựng, bồi đắp, làm phong và tác động của văn nghệ? phú đời sống tâm hồn con ngời. => VN bắt nguồn từ c/s và trở lại phục vụ c/s. - V¨n nghÖ gióp con ngêi tù nhËn thøc, tù gi¸o ? C¸ch viÕt v¨n nghÞ luËn trong “TiÕng nãi cña dôc mét c¸ch tù nhiªn vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. v¨n nghÖ”cã g× gièng vµ kh¸c so víi “Bµn vÒ 4. Tæng kÕt: đọc sách”. a) NghÖ thuËt: - HS: Th¶o luËn ph¸t biÓu. * Gièng nhau: LËp luËn tõ c¸c luËn cø giµu lÝ lÏ, dÉn chøng vµ nhiÖt t×nh cña ngêi viÕt. * Kh¸c nhau: TiÕng nãi cña v¨n nghÖ lµ bµi nghÞ luËn v¨n häc nªn cã sù tinh tÕ trong phan tÝch, s¾c s¶o trong tæng hîp, lêi v¨n giµu h×nh ¶nh gîi c¶m. ? Từ đó hãy nêu cảm nhận của em về cách viết v¨n nghÞ luËn cña NguyÔn §×nh Thi. - Bè côc chÆt chÏ, hîp lý, c¸ch dÉn d¾t tù nhiªn. - Cã lËp luËn chÆt chÏ, giµu h×nh ¶nh; dÉn chøng phong phó, thuyÕt phôc. ? Em h·y nªn néi dung c¬ b¶n cña bµi. - Cã giäng v¨n ch©n thµnh, say mª lµm t¨ng søc thuyÕt phôc vµ søc hÊp dÉn cña v¨n b¶n. b) Néi dung: - Mỗi tác phẩm văn nghệ đều chứa đựng nh÷ng t tëng, t×nh c¶m cña ngêi nghÖ sÜ vÒ cuéc sèng; mang l¹i nh÷ng rung c¶m vµ nhËn thức khác nhau trong tâm hồn độc giả mỗi thế hÖ; tËp trung kh¸m ph¸, thÓ hiÖn chiÒu s©u tÝnh c¸ch, sè phËn, thÕ giíi néi t©m cña con ngêi qua c¸i nh×n vµ t×nh c¶m mang tÝnh c¸ nh©n cña ngêi nghÖ sÜ. - Văn nghệ giúp chúng ta đợc sống phong phú hơn,"làm thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghÜ"; lµ sîi d©y kÕt nèi con ngêi víi cuéc sống đời thờng; mang lại niềm vui, ớc mơ và những rung cảm thật đẹp cho tâm hồn. - Sức mạnh kì diệu của văn nghệ: Lay động - HS đọc ghi nhớ. cảm xúc, tâm hồn và làm thay đổi nhận thức cña con ngêi. ? Nªu mét t¸c phÈm v¨n nghÖ mµ em yªu * Ghi nhí (SGK 17) thÝch III. LuyÖn tËp: và phân tích ý nghĩa tác động của tác phẩm ấy - HS trình bày miệng, có lí lẽ, có rung cảm về đối với mình. mét t¸c phÈm nghÖ thuËt mµ m×nh yªu thÝch, có tác động đến mình..

(23) IV. Cñng cè: - GV hệ thống bài: + Sức mạnh kì diệu của văn nghệ với đời sống con ngời. + C¸ch viÕt bµi v¨n nghÞ luËn qua v¨n b¶n cña NguyÔn §×nh Thi. ?Nêu cảm nghĩ của em sau mỗi lần đợc xem hoặc tham gia biểu diễn văn nghệ ở trờng? - Hớng dẫn học sinh hệ thống kiến thức cơ bản trong bài bằng sơ đồ t duy. V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1. Häc bµi: - N¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n trong bµi: tãm t¾t hÖ thèngluËn ®iÓm, nhËn xÐt nghÖ thuËt lËp luËn cña t¸c gi¶. - V¨n b¶n cã sù kÕt hîp rÊt tù nhiªn vµ hiÖu qu¶ cña yÕu tè nghÞ luËn víi c¸c yÕu tè miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m. H·y lÊy vÝ dô minh ho¹ cho nhËn xÐt trªn. - Trình bày những tác động, ảnh hởng của một tác phẩm văn học đối với bản th©n. LËp l¹i hÖ thèng luËn ®iÓm cña v¨n b¶n. 2. So¹n bµi: - C¸c thµnh phÇn biÖt lËp . ------------------------------. TiÕt 98:. tiÕng viÖt:. c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc đặc điểm và công dụng của các thành phần biệt lập tình thái và cảm thán trong câu. - Biết đặt câu có thành phần tình thái và thành phần cảm thán. 2.KÜ n¨ng: - NhËn biÕt thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n trong c©u. - §Æt c©u cã thµnh phÇn t×nh th¸i vµ thµnh phÇn c¶m th¸n. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc häc tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, phiÕu häc tËp. 2.Häc sinh: Xem tríc bµi. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Nêu đặc điểm và công dụng của khởi ngữ? Cho ví dụ minh hoạ. ? Tìm một số khởi ngữ trong bài:Bàn về đọc sách. - GV: Treo b¶ng phô - HS: Lµm bµi tËp. ?Điền vào chỗ trống trong các câu sau để câu có khởi ngữ: 1)……. thì ăn những miếng ngon ……… thì chọn việc cỏn con mà làm. 2)…….. thì thầy không bênh vực những em lười học. 3) ……….. thì bạn ấy thích đọc truyện tranh thiếu nhi. - Đáp án: ăn, làm, thầy, đọc. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: - GV: Treo b¶ng phô. - HS: Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña nh÷ng c©u sau: 1) H×nh nh, Lan /kh«ng ®i häc. C V 2) Nµy, h«m nay, cËu/ cã ®i häc kh«ng? TN C V 3) Than «i, thêi oanh liÖt/ nay cßn ®©u? C V Trong câu, các bộ phận có vai trò(chức năng) không đồng đều nhau, ta có thể phân biệt thµnh hai lo¹i: + Lo¹i thø nhÊt:(n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u).§ã lµ nh÷ng bé phËn trùc tiÕp diễn đạt ý nghĩa sự việc của câu nh: chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, bổ ngữ... + Lo¹i thø hai:(kh«ng n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u).§ã lµ nh÷ng bé phËn không trực tiếp diễn đạt nghĩa sự việc của câu mà đợc dùng để nêu thái độ của ngời nói đối với.

(24) ngời nghe, hoặc đối với sự việc đợc nói đến trong câu-> đó là thành phần biệt lập. Để hiểu rõ vÒ thµnh phÇn nµy chóng ta cïng t×m hiÓu bµi häc h«m nay. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? Qua t×m hiÓu vÝ dô võa råi em hiÓu thÕ nµo lµ I. ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp: thµnh phÇn biÖt lËp. - Lµ thµnh phÇn kh«ng tham gia vµo viÖc diễn đạt nghĩa sự việc của câu. ? Em hãy đặt câu có thành phần biệt lập. VD: Cã lÏ, b¹n Êy kh«ng ®i häc . HS đọc 2 ví dụ a,b (SGK) II. Các thành phần biệt lập: ? Những từ “Chắc”, “Có lẽ” thể hiện nhận 1.Thành phần tình thái định của người nói đối với sự việc nêu ở trong a)Ví dụ (SGK. tr18) câu như thế nào? -“Chắc” thể hiện thái độ tin cậy cao. ? Nếu không có từ in đậm nói trên thì nghĩa cơ -“Có lẽ” : thể hiện thái độ tin cậy chưa cao, bản trong câu có thay đổi không? vì sao? còn ngờ vực. - Không thay đổi , vì các từ in đậm chỉ thể hiện sự nhận định của người nói đối với sự ? Qua đó, em hãy rút ra đặc điểm của thành việc trong câu, nó không tham gia vào việc phần đó trong câu? diễn đạt nghĩa sự việc của câu (không liên quan đến nội dung chính) b) Nhận xét GV: Thành phần này gọi là thành phần tình -“Chắc” “có lẽ” thể hiện cách nhìn của thái. người nói đối với sự việc được nói đến ? Thế nào là thành phần tình thái? trong câu. ? Lấy ví dụ có chứa thành phần tình thái. -Đứng biệt lập, không tham gia vào việc diễn ? T×m nh÷ng c©u th¬, c©u v¨n dïng thµnh phÇn đạt nghĩa. t×nh th¸i hay trong ch¬ng tr×nh Ng÷ V¨n. (GV diÔn gi¶ng thµnh phÇn t×nh th¸i trong c©u c)Ghi nhớ: sgk (tr.18) VD: Hình như nó không đến (độ tin cậy chia thµnh c¸c lo¹i: VD: 1- “S¬ng chïng ch×nh qua ngâ thấp) Hình nh thu đã về” * Lưu ý: Thành phần tình thái có những loại ( “Sang thu”- H÷u ThØnh) 2- “LÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö ViÖt Nam khác nhau và có những tác động khác nhau, vµ cã lÏ c¶ thÕ giíi, cã mét vÞ Chñ tÞch níc lÊy đó là: chiÕc nhµ sµn nhá b»ng gç bªn c¹nh chiÕc ao - Những yếu tố tình thái gắn với độ tin cậy lµm “cung ®iÖn “ cña m×nh. của sự việc được nói đến như: Chắc chắn, (“Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”- Lª Anh Trµ) 1-Những yếu tố tình thái gắn với độ tin cậy chắc hẳn, hỡnh như, dường như, hầu như, cú vẻ như... của sự việc đợc nói đến. 2-Nh÷ng yÕu tè t×nh th¸i g¾n víi ý kiÕn cña - Những yếu tố tình thái gắn liền với ý kiến ngêi nãi(VD theo t«i, ý «ng Êy...) của người nói như: Theo tôi, ý ông ấy, theo 3-Những yếu tố tình thái chỉ thái độ của ngời nói đối với ngời nghe (VD à, ạ, nhỉ, nhé... anh... - Những yếu tố tình thái chỉ thái độ của đứng cuối câu). người nói đối với người nghe như: à, ạ, a, HS đọc 2 ví dụ hả, hử, nhé, nhỉ, đây, đấy...( đứng ở cuối ? Các từ in đậm “ồ”, “Trời ơi” trong những câu). câu trên có chỉ sự vật hay việc gì không? ? Nhờ những từ ngữ nào trong câu mà ta hiểu được người nói nào lại kêu lên “ồ” “Trời ơi”? 2.Thành phần cảm thán a)Ví dụ (sgk) - Không chỉ vật hay sự việc. ? Các từ “Ồ”, “Trời ơi”dùng để làm gì? + Ồ  Thái độ vui vẻ. + Trời ơi  Tiếc thời gian - Nhờ những từ ngữ, các thành phần tiếp theo ? Đó là tp cảm thán.Vậy thành phần cảm thán đã giải thích cho người đọc biết. là gì? - Giúp người nói giãi bày nỗi lòng mình. - TPCT: có sử dụng những từ: chao ôi, trời ơi.. b) Nhận xét: ? Thành phần cảm thán có tham gia vào việc -“Ồ”, “trời ơi” dùng để bộc lộ thái độ, tình.

(25) diễn đạt nghĩa sự việc của câu không? - Không, nó đứng độc lập.. cảm, tâm lí của người nói(vui, buồn, mừng, giận...) gọi là thành phần cảm thán. *Lưu ý: Thành phần cảm thán có thể tách ra thành 1 câu riêng theo kiểu câu đặc biệt. VD: Ồ! Trời mưa! - Khi đứng trong một câu cùng với thành ? Thành phần tình thái và thành phần cảm thán phần câu khác, thành phần cảm thán thường có tác dụng gì trong câu? đứng ở đầu câu.Thành phần sau giải thích -HS đọc ghi nhớ.GV chốt kiến thức cho tâm lý của người nói nêu ở thành phần Bài tập nhanh: Đặt câu có thành phần cảm cảm thán. thán, thành phần tình thái. VD: Ơi, hoa đẹp của bùn đen! + Có lẽ tôi không bao giờ đến đó nữa. c)Ghi nhớ: sgk + Ôi, đau quá! III. Luyện tập. Bài 1. Xác định thành phần tình thái, thành .- Đọc, xác định yêu cầu bài tập 1. phần cảm thán. * Thành phần tình thái: - Có lẽ, hình như, chả nhẽ. * Thành phần cảm thán: Chao ôi. Bài 2. Sắp xếp các từ ngữ theo trình tự tăng - Đọc, xác định yêu cầu bài tập 2. dần độ tin cậy hay độ chắc chắn. -Dường như- hình như-> Có vẻ như-> có lẽ -> chắc là-> chắc hẳn-> chắc chắn. Bài 3. Đọc, xác định yêu cầu bài tập. -“Chắc chắn” có độ tin cậy cao nhất (người HS thảo luận nhóm. nói phải chịu trách nhiệm của sự việc do mình nói ra) - “Hình như” có độ tin cậy thấp nhất. - Tác giả dùng từ “chắc” vì niềm tin vào sự việc có thể diễn ra theo hai khả năng: HS viết bài cá nhân. +Thứ nhất: Theo tình cảm huyết thống thì sự GV kiểm tra, nhận xét. việc sẽ phải diễn ra như vậy. + Thứ 2: Do thời gian và ngoại hình, sự việc có thể diễn ra khác đi một chút. Bài 4: Viết đoạn văn ngắn có thành phần tình thái, thành phần cảm thán. IV. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp. ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, c¶m th¸n? ? Học sinh lên bảng vẽ sơ đồ t duy hệ thống kiến thức của bài học. - GV: Treo bảng phụ chốt kiến thức cơ bản.. Các thành phần biệt lập. Thành phần tình thái.. Thể hiện cách nhìn nhận đánh giá của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu: Chắc, có lẽ, hình. Thành phần cảm thán.. Bộc lộ cảm xúc tâm lý của người nói: vui, buồn, hờn, giận, mừng....

(26) V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1.Häc bµi: - Häc kü bµi, n¾m ch¾c ghi nhí. - Tìm các ví dụ trong các văn bản đã học có chứa thành phần tình thái, cảm thán. - Hoµn thµnh bµi tËp trong SGK vµ SBT. 2. Soạn bài: - Nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống: - Đọc kỹ văn bản: Bệnh lề mề...,xác định văn bản có mấy đoạn, ý chính mỗi đoạn. - Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK/20+21. - ChuÈn bÞ bµi tËp 2/21. Mçi tæ chuÈn bÞ mét sù viÖc. --------------------------------. TiÕt 99:. tËp lµm v¨n:. nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hiểu và biết cách làm một bài văn một bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng, đời sống. - Đặc điểm, yêu cầu của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 2.KÜ n¨ng: - Làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức, thái độ tích cực tự giác học bài. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô 2.Häc sinh: So¹n bµi theo yªu cÇu cña gi¸o viªn. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. ? Mèi quan hÖ gi÷a lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi Nh÷ng sù viÖc ,hiÖn tîng chóng ta nh×n thÊy hµng ngµy xung quanh nhng Ýt khi cã dÞp suy nghĩ phân tích chúng về các mặt đúng sai,tốt xấu lợi hại.Để giúp các em phần nào có thói quen suy nghĩ đánh giá về các mặt đó và tập viết những bài văn nghị luận ngắn nêu t tởng ,quan điểm ,sự đánh giá của mình,tiết hôm nay chúng ta sẽ vào bài … Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: đọc đoạn văn. I.T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, ? Theo em, bài văn có mấy đoạn, ý chính của hiện tợng đời sống. mçi ®o¹n. 1.V¨n b¶n : BÖnh lÒ mÒ. - 5 ®o¹n ,3 phÇn Đ1 :Nêu vấn đề bàn về bệnh lề mề §2,3,4 :Bµn luËn vÒ hiÖn tîng Đ5 :Khái quát lại vấn đề 5 đoạn ,3 phần - Vấn đề bàn luận: hiện tợng bệnh lề mề ,coi ? Trong văn bản trên,tác giả đã bàn luận về thờng giờ giấc đã trở thành căn bệnh hiển hiện tợng gì trong đời sống. nhiên trong đời sống hằng ngày. Biểu hiện:Sai hẹn, đi muộn, không đúng ? HiÖn tîng Êy cã nh÷ng biÓu hiÖn nh thÕ nµo. -giê.. ? Tác giả có nêu rõ vấn đề đáng quan tâm của hiện tợng đó không? Tác giả đã làm thế nào để ngời đọc nhận ra đợc điều đó. - Đã nêu rõ vấn đề đáng quan tâm của hiện tợng đó : lề mề, chậm trễ thời gian đã trở thµnh c¨n bÖnh. - Tác giả đã đa ra những biểu hiện cụ thể của hiện tợng đó : đi họp muộn giờ đã trở thành bÖnh, kh«ng t«n träng thêi gian cña ngêi kh¸c, t¹o ra tËp qu¸n kh«ng tèt. - Tác giả đã đa ra các luận điểm và triển khai.

(27) các luận cứ để lập luận phân tích và triển khai cho ngời đọc hiểu rõ về hiện tợng đó. ? Theo em, nguyên nhân hiện tợng đó là do ®©u. ? BÖnh lÒ mÒ cã nh÷ng t¸c h¹i g×. ?Tác giả đã phân tích tác hại của bệnh lề mề nh thÕ nµo? - Giấy họp phải viết sớm hơn dự định khai mạc chính thức từ 30 phút đến 1 tiếng. - Đến muộn ảnh hởng đến việc chung. - G©y h¹i cho tËp thÓ: kÐo dµi cuéc häp, bµn luËn… - T¹o ra tËp qu¸n kh«ng tèt. ? Bài viết đã đánh giá hiện tợng đó nh thế nào. => §ã lµ hiÖn tîng kh«ng tèt, cÇn chÊm døt. - Cần làm việc đúng giờ đó mới là tác phong cña ngêi cã v¨n ho¸. ? NhËn xÐt bè côc cña bµi viÕt . ? Bµi viÕt lËp luËn theo c¸ch nµo. ? Qua bµi v¨n BÖnh lÒ mÒ..., em hiÓu thÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng trong đời sống xã hội. ? Yªu cÇu vÒ néi dung cña bµi nghÞ luËn nµy nh thÕ nµo. ? Về hình thức bài nghị luận này phải đảm b¶o nh÷ng yªu cÇu g×. - Về ND: Cần phải nêu rõ đợc sự việc, hiện tợng có vấn đề, phân tích các mặt đúng sai, mÆt lîi, mÆt h¹i. - VÒ h×nh thøc: cã luËn ®iÓm râ rµng, luËn cø x¸c thùc, bè côc m¹ch l¹c. - HS: §äc ghi nhí. ?Nªu y/c cña bµi tËp. - GV híng dÉn Th¶o luËn. - HS tr¶ lêi, nhËn xÐt kÕt qu¶.. - Nguyªn nh©n: coi thêng c«ng viÖc chung, thiÕu tù träng, thiÕu t«n träng ngêi kh¸c. - T¸c h¹i: Lµm phiÒn mäi ngêi, lµm mÊt th× giờ, nảy sinh cách đối phó.. -Nªu gi¶i ph¸p kh¾c phôc,söa ch÷a: + Bè côc m¹ch l¹c, chÆt chÏ: - Nªu hiÖn tîng - Ph©n tÝch nguyªn nh©n, t¸c h¹i. - Giải pháp để khắcphục.. 2.Ghi nhí: SGK/21. II.LuyÖn tËp: * Bµi 1: - Gîi ý: - Sai hÑn, kh«ng gi÷ lêi høa, nãi tôc, viÕt bËy, đua đòi, lời biếng, quay cóp, học tủ, đi học - HS: §äc bµi v¨n nghÞ luËn ?Nêu ra hiện tợng đợc nói đến trong đoạn muén, thãi û l¹i… ?Hiện tợng này có đáng viết thành bài văn - Những gơng học tốt khó, tinh thần đoàn kết nghÞ luËn kh«ng? giúp đỡ nhau… §äc bµi v¨n nghÞ luËn * Bµi 2: - Đây chính là hiện tợng đáng viết. - Vì : thuốc lá là bệnh dịch nguy hại đến tính m¹ng cña con ngêi nhÊt lµ tuæi trÎ. IV. Cñng cè: - GV: Treo b¶ng phô: ?Cho biÕt dßng nµo sau ®©y kh«ng ph¶i yªu cÇu chÝnh cña bµi nghÞ luËn x· héi. A.Nêu rõ vấn đề nghị luận. B.VËn dông c¸c phÐp lËp luËn phï hîp. C.§a ra nh÷ng lÝ lÏ dÉn chøng x¸c thùc. D.Lêi v¨n gîi c¶m chau chuèt. ? Thế nào là nghị luận về một hiện tợng, sự việc trong đời sống xã hội? Những yêu cầu về nội dung vµ h×nh thøc cña bµi nµy.(Hướng dẫn học sinh hệ thống bài học bằng sơ đồ tư duy)..

(28) V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1. Häc bµi: - §äc l¹i v¨n b¶n, xem l¹i c¸ch nghÞ luËn cña t¸c gi¶. - Häc kü bµi n¾m ch¾c néi dung phÇn ghi nhí. - Hoµn thµnh bµi tËp trong SGK vµ SBT. 2. Soạn bài:- Cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng trong đời sống xã hội nghị luận về một hiện tợng, sự việc trong đời sống xã hội. - Đọc kỹ đề, trả lời các câu hỏi trong SGK. - GV: chia nhóm mỗi nhóm lập dàn ý một số đề. ---------------------------------. TiÕt 100:. tËp lµm v¨n:. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn về một sự việc, hiện tợng đời sống A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Đối tợng của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. - Yêu cầu cụ thể khi làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng, đời sống. 2.KÜ n¨ng: - Nắm đợc bố cục của kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng, đời sống. - Quan sát các hiện tợng của đời sống. - Rèn kỹ năng làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tợng, đời sống. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Giáo viên: Bảng phụ chép 4 đề. 2.Học sinh: Soạn bài lập dàn ý các đề trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. ? Nh÷ng yªu cÇu vÒ néi dung, h×nh thøc cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc... III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Gìơ trớc chúng ta đã tìm hiểu thế nào là văn bản nghị luận về một sự việc hiện tợng đs ,vậy đề v¨n nghÞ luËn vÒ …cã cÊu tróc ntn? C¸ch viÕt bµi v¨n ra sao chóng ta sÏ vµo tiÕt h«m nay..

(29) Hoạt động của giáo viên và học sinh - GV: Treo bảng phụ chép 4 đề văn trong SGK ? Gọi học sinh đọc 4 đề bài. ? Nhận xét cấu tạo của các đề văn trên. ? G¹ch ch©n díi c¸c tõ ng÷ quan träng trong các đề bàn trên. - HS ph¸t biÓu, gi¸o viªn g¹ch ch©n. - HS: NhËn xÐt söa ch÷a. ? Các đề bài trên có điểm gì giống nhau? Hãy chỉ ra những điểm giống nhau đó. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c sù viÖc, hiÖn tîng trong 4 đề văn trên.. Nội dung cần đạt I. §Ò bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc, hiÖn tîng đời sống: 1.VÝ dô: SGK/22: 2.NhËn xÐt: *Gièng nhau: 2 phÇn:- Nªu sù viÖc, hiÖn tîng - MÖnh lÖnh. + Đối tợng: là sự việc, hiện tợng đời sống. + PhÇn nªn yªu cÇu: thêng cã mÖnh lÖnh(nªu suy nghÜ, nhËn xÐt, ý kiÕn, b¶y tá thái độ của mình). * Kh¸c nhau: 1. + Cã sù viÖc, hiÖn tîng tèt -> biÓu d¬ng, ca ngîi.(§1,2) ? Căn cứ vào những từ ngữ nào em biết đó là + Cã sù viÖc, hiÖn tîng kh«ng tèt -> lu ý, phª mệnh lệnh của đề bài. b×nh, nh¾c nhë (®3) 2. + Có đề cung cấp sự việc,hiện tợng dới dạng 1 truyện kể, mẫu tin để ngời làm bài sử dông. (®4). + Có đề không cung cấp nội dung sẵn mà chỉ gäi tªn, ngêi lµm bµi ph¶i tr×nh bµy, m« t¶ ? Từ đó em hãy rút ra cấu tạo của đề văn nghị sviệc, hiện tợng đó. luËn. 3.KÕt luËn: ? Em hãy ra một số đề bài tơng tự. IIC¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù - HS: đọc đề bài SGK/23. viÖc ? Nªu c¸c bíc t¹o lËp v¨n b¶n nãi chung. * §Ò bµi: SGK/23 1.Tìm hiểu đề và tìm ý: a) KiÓu bµi:NghÞ luËn vÒ mét hiÖn tîng ®/s. ? Tìm ý cho đề văn bằng cách nào. b. Néi dung nghÞ luËn: TÊm g¬ng Ph¹m V¨n - Hãy đặt các câu hỏi và trả lời để tìm ý. NghÜa ch¨m lµm, s¸ng t¹o. ? Ph¹m V¨n NghÜa lµ ai? lµm viÖc g×, ý nghÜa c. Yªu cÇu:Suy nghÜ vÒ hiÖn tîng Ph¹m V¨n việc đó? Việc thành đoàn phát động phong Nghĩa, (viết bài về hiện tợng này). trµo häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa cã ý nghÜa nh thÕ nµo ? ) -> Nªu suy nghÜ vÒ häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa ? a. NghÜa lµ ngêi biÕt th¬ng mÑ, gióp mÑ việc đồng áng b. NghÜa lµ ngêi biÕt kÕt hîp häc vµ hµnh c. NghÜa lµ ngêi biÕt s¸ng t¹o lµm têi cho mÑ kÐo d. Häc tËp NghÜa lµ häc tËp yªu cha mÑ, häc lao động, học cách kết hợp học -> hành, học s¸ng t¹o – lµm nh÷ng viÖc nhá mµ cã ý nghÜa 2.LËp dµn ý: lín. a) Më bµi: - Giíi thiÖu hiÖn tîng PVN - GV giíi thiÖu khung, dµn ý trong SGK. b)Th©n bµi: - HS cô thÓ ho¸ c¸c môc nhá thµnh dµn ý chi a. Ph©n tÝch ý nghÜa viÖc lµm Ph¹m V¨n tiết theo các ý đã tìm ? NghÜa: a, b, c b. §¸nh gÝa viÖc lµm Ph¹m V¨n NghÜa: d c. Đánh giá ý nghĩa việc phát động phong trào häc tËp Ph¹m V¨n NghÜa: + Tấm gơng đời thờng, bình thờng ai cũng có thể làm đợc. + Tõ 1 g¬ng cã thÓ nhiÒu ngêi tèt -> x· héi ? Nªu c¸c c¸ch më bµi. tèt - Tõ chung -> riªng -> TÊm g¬ng b×nh thêng nhng cã ý nghÜa lín - Bằng phép đối lập. c) KÕt bµi: - Kh¸i qu¸t ý nghÜa cña tÊm g¬ng - Đi thẳng vào vấn đề. PVN. - HS: chia nhãm viÕt c¸c ®o¹n. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. - Gọi HS đọc 3. ViÕt bµi: - H\GV: NhËn xÐt, ch÷a. 4. §äc l¹i bµi viÕt vµ söa ch÷a. ? Nêu rõ các bớc để làm 1 bài văn nghị luận * Ghi nhí: SGK/24 về sự việc,hiện tợng đời sống III. LuyÖn tËp: - HS: §äc ghi nhí ? Lập dàn ý cho đề 4, mục I..

(30) - HS: lµm, tr×nh bµy. - GV: NhËn xÐt, ch÷a. IV. Cñng cè: ? Cấu tạo của đề văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. ? Tr×nh bµy dµn ý chung cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc.... V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1. Häc bµi: - Ph©n tÝch c¸c vÝ dô, xem l¹i bµi häc, n¾m ch¾c phÇn ghi nhí. - Lập dàn ý cho đề số 1,3. 2. Soạn bài: Chơng trình địa phơng phần Tập làm văn. - Đọc kỹ yêu cầu của đề. - Không đợc nêu tên ngời, tên cơ quan, đơn vị cụ thể có thật. - Nghiên cứu kỹ các mục đã nêu trong SGK/25.. Ngµy 07 th¸ng 01 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan. TuÇn 21. TiÕt 101:. tËp lµm v¨n:. híng dÉn chuÈn bÞ cho ch¬ng tr×nh địa phơng phần tập làm văn. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Củng cố lại những kiến thức cơ bản về kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Cách vận dụng kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng của đời sống. - Những sự việc, hiện tượng có ý nghĩa ở địa phương..

(31) 2.Kĩ năng: - Thu thập thông tin về những vấn đề nổi bật, đáng quan tâm của địa phương. - Suy nghĩ, đánh giá về một hiện tượng, một sự việc thực tế ở địa phương. - Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào đó với suy nghĩ, kiến nghị của riêng mình. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học tập, ham tìm hiểu thu thập những vấn đề của địa phương. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Bảng phụ 2.Học sinh: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn trong SGK /25. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số 32 Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số 32 Vắng: II.Kiểm tra bài cũ: - Kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của học sinh. ? Nêu yêu cầu, cách làm bài văn nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống. III. Bài mới: Giới thiệu bài: Hiện nay trong thực tế có rất nhiều vấn đề con người phải quan tâm để tìm giải pháp tối ưu như vấn đề môi trường, vấn đề quyền trẻ em, vấn đề xã hội… Đó là những vấn đề mà tất cả các quốc gia trên thế giới phải quan tâm, đồng thời nó là vấn đề cụ thể của từng địa phương phải giải quyết. Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về và viết về một vấn đề thực tế ở địa phương mình. Hoạt động của giáo viên và học sinh - GV cho học sinh trao đổi thảo luận nêu ra nhưng sự việc hiện tượng ở địa phương. ?ở địa phương em, em thấy vấn đề nào cần phải bàn bạc trao đổi thống nhất thực hiện để mang lại lợi ích chung cho mọi người?. Nội dung cần đạt. 1.Xác định những vấn đề có thể viết ở địa phương.p a. Vấn đề môi trường: - Hậu quả của việc phá rừng với các thiên tai như lũ lụt, hạn hán -Hậu quả của việc chặt phá cây xanh với việc ? ô nhiễm bầu không khí đô thị - Hậu quả của rác thải khó tiêu huỷ (bao bì li ? ? Khi viết về những vấn đề này ta cần đề cập đến lông, chai lọ bằng bằng nhựa tổng hợp…) đối với việc canh tác trên đồng ruộng ở nông nhnhững khía cạnh nào. thôn. b. Vấn đề quyền trẻ em: - Sự quan tâm của chính quyền địa phương: Xây dựng và sửa chữa trường học, nơi vui chơi giải trí, giúp đỡ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. - Sự quan tâm của nhà trường: XD cảnh quan sư phạm, tổ chức dạy học và các hoạt động tham quan, ngoại khoá. - Sự quan tâm của gia đình: cha mẹ là tấm gương cho con cái có những biểu hiện bạo hành hay không? c. Vấn đề xã hội: - Sự quan tâm giúp đỡ đối với các gia đình chính sách (thương binh, liệt sĩ, các bà mẹ anh hùng), những gia đình có hoàn cảnh khó khăn (thiên tai, tai nạn, bệnh hiểm nghèo) - Những tấm gương sáng về lòng nhân ái, đức hi sinh của người lớn và trẻ em. - Những vấn đề có liên quan đến tham nhũng, tệ nạn xã hội..

(32) ? Khi viết bất kì vấn đề gì thì chúng ta phải 2. Xác định cách viết. đảm bảo nội dung và hình thức như thế nào? * Yêu cầu về nội dung. + Sự việc phải mang tính chất phổ biến. + Phải trung thực, có tính xây dựng, không sáo rỗng. + Phân tích nguyên nhân phải mang tính khách quan. + Nội dung giản dị, dễ hiểu. *Yêu cầu về hình thức. + Đủ bố cục ba phần MB, TB, KB. + Đủ luận điểm, luận cứ và lập luận. - GV: Hướng dẫn quy trình viết bài. * Quy trình viết. 1- Chọn vấn đề viết ( đề tài) 2- Sưu tầm tư liệu, số liệu thực tiễn 3- Đọc một số văn bản tham khảo về đề tài đó. 4- Định hướng bài viết. + Đối tượng đọc bài viết + Mục đích viết bài + Nội dung viết bài + Cách viết bài 5 - Lập dàn ý ch bài viết ? Khi viết về một vấn đề ở địa phương cần 6- Viết bài chú ý điều gì? 7 - Đọc, sửa chữa * Lưu ý : Khi viết về một vấn đề ở địa phương ta cần đảm bảo các yêu cầu: + Tình hình, ý kiến và nhận định của cá nhân phải rõ ràng, cụ thể có thuyết minh, lập luận, thuyết phục. - GV : Chia nhóm, chia đề tài cho các nhóm + Tuyệt đối không được nêu tên người, tên cơ thực hiện. quan đơn vị cụ thể có thật, vì như vậy là phạm - Học sinh lựa chọn đề tài để làm. vi tập làm văn đã trở thành một phạm vi khác. - Học sinh lập dàn ý. 3.Luyện tập: - Đại diện nhóm trình bày bài. - Học sinh lựa chọn một trong hai đề tài sau: - Giáo viên nhận xét, chữa. + Vấn đề môi trường ở địa phương em. + Sự quan tâm của chính quyền địa phương tới trẻ em. IV. Củng cố: ? Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. ? Trình bày cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. ? ở địa phương em, vấn đề nào thuộc lĩnh vực đời sống được nhiều người quan tâm nhất. V. Hướng dẫn về nhà: 1. Học bài: - Chọn một trong những vấn đề trên, dựa vào dàn bài viết thành bài văn nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống hoàn chỉnh với dẫn chứng cụ thể, thuyết phục, có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ, không quá 1500 chữ. Nộp bài vào tuần 24. 2. Soạn bài: - Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới: - Xác định vấn đề bàn luận. - Tìm hiểu hệ thống luận cứ và phân tích. - Trả lời các câu hỏi trong phần đọc – Hiểu văn bản SGK /30..

(33) TiÕt 102:. -----------------------------------. V¨n b¶n:. chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. - Vò Khoan-. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Học sinh hiểu được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Thấy được tính cấp thiết của vấn đề được trình bày trong văn bản. - Nhận thức được những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách và thói quen của con người Việt Nam, yêu cầu gấp rút phải khắc phục điểm yếu, hình thành đức tính và thói quen tốt khi đất nước đi vào công nghiệp hoá-hiện đại hoá. - Hệ thống luận cứ và và phương pháp lập luận trong văn bản. - Ở tiết đầu giáo viên hướng dẫn học sinh tìm hiểu kỹ cấu trúc của văn bản và nhận xét về cách đăth vấn đề của tác giả. 2.Kĩ năng: - Đọc - Hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội. - Trình bày những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một vấn đề xã hội. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức chuẩn bị hành trang cho mình trong tương lai. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Bảng phụ, ảnh chân dung tác giả Vũ Khoan, cuốn sách: Một góc nhìn của tri thức (tập 1-NXB trẻ; thành phố Hồ Chí Minh, 2002). 2.Học sinh: Chuẩn bị bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số 32 Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số 32 Vắng: II.Kiểm tra bài cũ: ? Nêu sức mạnh kì diệu của văn nghệ với con người? ? Con đường văn nghệ đến với người đọc, người nghe, người tiếp nhận có nét riêng ntn? III. Bài mới: Giới thiệu bài: Chúng ta đang sống ở những năm đầu của TK XXI – một TK chứng kiến sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ, sự hội nhập kinh tế toàn cầu – đòi hỏi mỗi con người phải tự hoàn thiện mình để có một hành trang vững chắc bước vào thế kỉ mới. Hành trang đó là gì? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu câu trả lời qua một bài:"Chuẩn bị ...mới"của Vũ Khoan. Hoạt động của giáo viên và học sinh ? Dựa vào phần chú thích (*) trong SGK hãy giới thiệu những nét chính về tác giả, tác phẩm? - Tác giả là nhà hoạt động chính trị nhiều năm, là thứ trưởng Bộ ngoại giao, Bộ trưởng bộ thương mại, nguyên là phó thủ tướng chính phủ. ? Nêu xuất xứ của tác phẩm.. Nội dung cần đạt I. Giới thiệu chung: 1.Tác giả: SGK/28. 2. Tác phẩm: - Bài viết được đăng trên tạp chí "Tia sáng" năm 2001 và được in vào tập "Một góc nhìn.

(34) - GV nhấn mạnh tới ý nghĩa của bài viết trong thời điểm mở đầu thế kỷ mới & ý/ng thiết thực đ/v HS lớp 9. - Đầu năm 2001, Thời điểm chuyển giao thời gian 2TK, 2 TNkỉ - Đ/n đi vào CNH, HĐH... - Thế hệ trẻ là lực lượng quyết định thành công... - GV: Nêu yêu cầu đọc: đọc to, rõ ràng, mạch lạc, tình cảm phấn chấn. - GV: Đọc mẫu, gọi học sinh đọc, nhận xét. - Kiểm tra việc đọc chú thích của học sinh. - Kinh tế tri thức? - Sự giao thoa? - Hội nhập? - Động lực: Là lực tác động vào vật, đồ vật hay đối tượng. - Thế giới mạng: Liên kết, trao đổi thông tin trên phạm vi toàn thế giới nhờ hệ thống máy tính liên thông. - Bóc ngắn cắn dài: Thành ngữ chỉ lối sống, lối suy nghĩ làm ăn hạn hẹp nhất thời không có tầm nhìn xa. - Hành trang: là các thứ trang bị khi đi xa. Trong bài "hành trang: là tri thức. ? Văn bản này thuộc kiểu văn bản gì? ? Bài văn nêu v. đề gì? Nêu luận điểm cơ bản của bài viết?. của tri thức" NXB Trẻ, 2002. - Bài viết ra đời vào thời điểm chuyển giao giữa hai thế kỉ. Vấn đề rèn luyện phẩm chất và năng lực của con người có thể đáp ứng những yêu cầu của thời đại mới trở nên cấp thiết.. II. Đọc – Hiểu văn bản: 1. Đọc, Chú thích:. 2. Thể loại: - Nghị luận về một vấn đề xã hội, giáo dục. Nghị luận giải thích. * Luận điểm: Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới. * Hệ thống luận cứ: - Vấn đề quan trọng nhất khi bước vào thế kỉ mới là sự chuẩn bị bản thân con người. - Bối cảnh chung của thế giới hiện nay đã đặt ra những mục tiêu, nhiệm vụ nặng nề cho đất ? Văn bản có thể chia làm mấy phần? nước ta. Nội dung chính của từng phần? - Những điểm mạnh, điểm yếu trong tính - GV: Treo bảng phụ. cách, thói quen của con người Việt Nam cần - HS: Thuyết minh bố cục bằng sơ đồ tư duy được nhìn nhận rõ khi bước vào thế kỉ mới. trên bảng phụ. 3.Bố cục: 3 phần (dàn ý bài văn NL) Phần 1: Đặt vấn đề. Phần 2: Giải quyết vấn đề. Phần 3: Kết thúc vấn đề. Bố cục. Nhận ra những điểm mạnh của con. Vai trò quan trọng. Bối cảnh thế giới. Điểm mạnh, điểm. Thế hệ trẻ cần chuẩn.

(35) Đặt vấn đề. Giải quyết vấn đề. Kết thúc vấn đề. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: đọc phần chữ in nghiêng. 4. Phân tích: ? Em có nhận xét gì về ccách nêu vấn đề của tác a.Nªu giả. vấn đề. -Nêu vấn đề một cách trực tiếp, rõ ràng, giả. ng¾n gän, cô thÓ ? Ý nghĩa của thời điểm khi tác giả lựa chọn viết văn bản này. - Đầu năm 2001, khi đất nước ta cùng thế giới bước vào thiên niên kỉ mới.(Tết 2000 -2001 chuyển giao giữa hai thiên niên kỉ).. -ý nghÜa: §©y lµ thêi ®iÓm quan träng, thiªng liªng, ®Çy ý nghÜa. §ặc biệt là lớp trẻ Việt Nam phải nắm vững cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam à từ đó phải rèn luyện những thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới trong xu thế hội nhập kinh tế toàn cầu.. IV. Cñng cè: ? Theo t¸c gi¶, hµnh trang quan träng nhÊt cÇn chuÈn bÞ khi bíc sang thÕ kØ míi lµ g×. ? Nhận xét cách vào đề của tác giả trong văn bản. V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1.Häc bµi: - §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n. N¾m ch¾c luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø? - Nắm nội dung đã học ở phần đầu. - Häc kü phÇn ghi nhí SGK/30. 2. So¹n bµi: - Chuẩn bị nốt phần còn lại của bài học. --------------------------------------. TiÕt 103:. V¨n b¶n:. chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ kØ míi. - Vò Khoan-. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Tiếp tục giúp học sinh tìm hiểu phần còn lại của tiết học để: - Hiểu được nghệ thuật lập luận, giá trị nội dung và ý nghĩa thực tiễn của văn bản. - Thấy được tính cấp thiết của vấn đề được trình bày trong văn bản. - Nhận thức được những điểm mạnh, điểm yếu trong tính cách và thói quen của con người Việt Nam, yêu cầu gấp rút phải khắc phục điểm yếu, hình thành đức tính và thói quen tốt khi đất.

(36) nước đi vào công nghiệp hoá-hiện đại hoá. - Hệ thống luận cứ và và phương pháp lập luận trong văn bản. 2.Kĩ năng: - Đọc - Hiểu một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội. - Trình bày những suy nghĩ, nhận xét, đánh giá về một vấn đề xã hội. - Rèn luyện thêm cách viết đoạn văn, bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức chuẩn bị hành trang cho mình trong tương lai. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Bảng phụ. 2.Học sinh: Chuẩn bị bài. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số 32 Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số 32 Vắng: II.Kiểm tra bài cũ: ? Nêu nhiệm vụ của lớp trẻ Việt Nam khi bước vào thiên niên kỷ mới. III. Bài mới: Giới thiệu bài: - GV: Khái quát nội dung của tiết 1 và chuyển ý sang tiết 2. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt 4.Ph©n tÝch: b. Giải quyết vấn đề. - HS: đọc đoạn "Trong …..nổi trội" ? Tác giả đã khẳng định trong những hành * Vai trò của con người: trang bước vào thế kỷ mới hành trang nào là - Sự chuẩn bị bản thân con người là quan quan trọng nhất? Vì sao. trọng nhất vì: ? Cách đưa thành phần tình thái trong câu: + Con người là động lực phát triển của lịch “Có lẽ sự...” thể hiện ý kiến gì của tác giả. sử. Không có con người, lịch sử không thể - Ý kiến chủ quan và cái nhìn tổng quát của tiến lên, phát triển…… tác giả khi nhận định sự việc. GV: Như vậy, ở luận điểm này tác giả đã cho + Trong nền kinh tế tri thức của TK XXI -> người đọc hiểu được: Bước vào thế kỷ mới sự vai trò con người càng nổi trội. chuẩn bị của ai là quan trọng nhất và chuẩn bị + Chuẩn bị hành trang: Chuẩn bị tri thức, khoa học, công nghệ, tư tưởng, lối sống.... những gì? - GV: Các em lưu ý đoạn : “ Cần chuẩn bị … * Bối cảnh thế giới hiện nay và những mục tiêu, nhiệm vụ nặng nề của đất nước: điểm yếu của nó” Bối cảnh thế giới: khoa học, công nghệ phát ? Bối cảnh thế giới hiện nay như thế nào? triển mạnh, hội nhập giao thoa của các nền kinh tế ngày càng sâu rộng. ? Trước bối cảnh thế giới tác giả đã đặt ra - Mục tiêu, nhiệm vụ:3 nhiệm vụ. những mục tiêu và nhiệm vụ gì cho đất nước + Thoát khỏi tình trạng nghèo nàn lạc hậu của ta. ? Vì sao tác giả cho rằng làm nên sự nghiệp (3 nền kinh tế nông nghiệp. + Đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá. nhiệm vụ) phải là con người Việt Nam? - Vì: Yếu tố con người mang tính quyết định + Tiếp cận ngay với nền kinh tế tri thức. của nền kinh tế.Lao động của con người là động lực của mọi nền kinh tế. ? Như vậy, vì sao phải chuẩn bị “ Hành trang con người” khi bước vào thế kỉ mới. - Vì: +Lí do 1: Là yêu cầu khách quan tất yếu đặt ra của đời sống kinh tế thế giới. + Lí do 2: Là yêu cầu chủ quan, nảy sinh từ.

(37) nội bộ nền kinh tế nước ta trước những đòi hỏi của thời đại. - Theo dõi đoạn: "Cái mạnh --> hội nhập". ? Em hãy tóm tắt những điểm mạnh của con người Việt Nam? ? Những điểm mạnh đó có lợi gì trong hành trang của con người Việt Nam khi bước và thế kỉ mới? - Đáp ứng yêu cầu sáng tạo của xã hội hiện đại. Thích ứng với hoàn cảnh, bối cảnh mới. Hữu ích, năng động trong nền kinh tế mới. ? Em hãy liên hệ thực tiễn, minh họa cho những điểm mạnh của con người Việt Nam? ? Tóm tắt những điểm yếu của con người Việt Nam? ? Minh hoạ bằng thực tiễn những yếu điểm đó của con người Việt Nam.. ? Những điểm yếu đó gây trở ngại gì trong hành trang của chúng ta? - Khó phát huy trí thông minh, khó thích ứng với nền kinh tế tri thức . Không phù hợp với nền kinh tế công nghiệp hóa. Gây khó khăn trong quá trình kinh doanh hội nhập. ? Nhận xét về cách lập luận của của tác giả? ? Nhận xét thái độ của tác giả khi phân tích luận điểm này? ? Kết thúc tác giả đưa ra ý kiến gì. ? Nhiệm vụ cấp bách đặt ra với thế hệ trẻ là gì? ? Em có suy nghĩ gì về nhiệm vụ mà tác giả đặt ra cho thế hệ trẻ. ? Em hãy kể tên những việc nhỏ nhất mà học sinh chúng ta cần làm để chuẩn bị hành trang bước vào thế kỷ mới.. ? Khái quát những nghệ thuật đặc sắc của văn bản.. ? Nội dung chủ yếu mà văn bản đề cập đến là gì?. *Những điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam: - Những điểm mạnh: + Thông minh, nhạy bén với cái mới + Cần cù sáng tạo. + Đoàn kết, đùm bọc yêu thương nhau ... + Tháo vát. + Thích ứng nhanh. => Rất thuận lợi hữu ích trong nền kinh tế mới. - Những điểm yếu: + Yếu về kiến thức cơ bản và khả năng thực hành. + Thiếu đức tỉnh tỉ mỉ và thiếu kỉ luật lao động + Thiếu coi trọng quy trình công nghệ + Đố kị trong làm ăn kinh tế , trong cuộc sống, khôn vặt. + Thiếu coi trọng chữ tín, kì thị với kinh doanh. + Sùng ngoại, bài ngoại thái quá. =>Cản trở sự phát triển kinh tế, gây khó khăn trong quá trình kinh doanh hội nhập.. + Lập luận bằng phép phân tích: "Tôn trọng sự thật". c.Kết thúc vấn đề - Mục đích: “Sánh vai… châu” - Giải ph¸p: LÊp ®Çy nh÷ng ®iÓm m¹nh, vøt bá nh÷ng ®iÓm yÕu. - Nhiệm vụ trước mắt: Hãy làm cho lớp trẻ nhận ra và làm quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất. => Nhiệm vụ đề ra thật cụ thể, rõ ràng, giản dÞ, ai còng cã thÓ lµm theo. 5. Tæng kÕt. a) Nghệ thuật : - Sử dụng nhiều thành ngữ, tục ngữ thích hợp làm cho câu văn vừa sinh động, cụ thể, lại vừa ý vị, sâu sắc mà vẫn ngắn gọn. - Sử dụng ngôn ngữ báo chí, gắn với đời sống, cách nói trực tiếp, dễ hiểu, giản dị; Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng tiêu biểu, thuyết phục. b) Nội dung : - Những điểm mạnh, điểm yếu của con người.

(38) - HS: đọc ghi nhớ: SGK/30.. Việt Nam; Từ đó cần phát huy những điểm mạnh. * Ghi nhí: SGK /30 III.LuyÖn tËp: 1: H·y nªu nh÷ng viÖc lµm biÓu hiÖn - HS: Nªu c¸c ®iÓm m¹nh cña con ngêi ViÖt Bµi mÆt m¹nh cña ngêi ViÖt nam Nam. - GV: Treo b¶ng phô chốt đáp án. - Thế hệ trẻ Việt Nam đang tiếp cận với thế giới Công nghệ thông tin. Bµi 2: H·y t×m mét sè c©u thµnh ng÷, tôc ng÷ nãi vÒ ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña con ngêi - HS: chia hai đội thi tìm. ViÖt Nam trong d·y sau? *Nãi vÒ ®iÓm m¹nh cña ngêi ViÖt Nam - Uèng níc nhí - §îc mïa chí phô ng« khoai. nguån. - Tr«ng tríc ngã sau. - MiÖng nãi tay lµm. *Nãi vÒ ®iÓm yÕu cña ngêi ViÖt Nam - Đủng đỉnh nh chĩnh trôi sông. - Vén tay áo xô, đốt nhà táng giấy. Bµi 3 : T×m 1 sè VD vÒ nh÷ng ®iÓm yÕu, thãi quen xÊu cña h/s VN, nªu nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc. IV. Cñng cè: ? Theo t¸c gi¶, hµnh trang quan träng nhÊt cÇn chuÈn bÞ khi bíc sang thÕ kØ míi lµ g×. V× sao? ? Nhiệm vụ cấp bách đặt ra cho đất nớc đợc nêu ra trong văn bản là gì. ? Nh÷ng ®iÓm m¹nh, yÕu cña con ngêi ViÖt Nam. ? Hệ thống kiến thức cơ bản của bài bằng sơ đồ tư duy. V. Híng dÉn vÒ nhµ: 1.Häc bµi: - §äc l¹i toµn bé v¨n b¶n. N¾m ch¾c luËn ®iÓm vµ hÖ thèng luËn cø? - Thèng kª c¸c thµnh ng÷, tôc ng÷ cã trong bµi? Nªu ý nghÜa. - Häc kü phÇn ghi nhí SGK/30. 2. Xem lại cách làm bài văn nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống. - Chuẩn bị giấy để viết bài Tập làm văn số 5. -------------------------------------------. TiÕt 104+105:. tËp lµm v¨n:. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 5. A. Mục tiêu: 1.Kiến thức: - Kiểm tra việc nắm kiến thức của học sinh trong phần văn học nghị luận về sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội. - Viết bài văn nghị luận về sự việc hiện tượng đời sốgn xã hội. 2.Kĩ năng: - Kỹ năng viết văn bản nghị luận về sự việc, hiện tượng, xã hội. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác viết bài. B.Chuẩn bị của thầy và trò: 1.Giáo viên: Đề kiểm tra. 2.Học sinh: Giấy kiểm tra. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tổ chức lớp: Ngày dạy Ngày dạy II. Nội dung kiểm tra:. Lớp 9D Sĩ số 32 Lớp 9I Sĩ số 32. Vắng: Vắng:.

(39) Đề chẵn Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng. Ngồi bên hồ, dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống… Em hãy đặt nhan đề và viết bài văn nêu suy nghĩ của mình về hiện tượng trên. Đề lẻ Trò chơi điện tử luôn là món tiêu khiển hấp dẫn, nhiều bạn vì mải chơi sao nhãng việc học tập và còn phạm những sai lầm khác. Em hãy nêu ý kiến của mình về hiện tượng này (Viết thành bài văn và đặt nhan đề cho bài viết). III. Đáp án và biểu điểm: 1.Yêu cầu: * Yêu cầu chung cần đạt: a.Thể loại: Nghị luận về sự vật, hiện tượng trong xã hội. b.Nội dung:- Hậu quả ghê gớm của việc vứt rác thải bừa bãi. - Tác hại của trò chơi điện tử. c.Hình thức: Đảm bảo bố cục 3 phần chặt chẽ rõ ràng, mạch lạc, trình bày sạch, khoa học. * Yêu cầu cụ thể: Đề chẵn: a. Mở bài: - Giới thiệu, nêu sự việc hiện tượng cần bình luận ở đề bài này là: Rác thải, nguy cơ ô nhiễm môi trường. - Học sinh có thể đặt những tiêu đề khác nhau để viết bài. Nhưng cần phải đảm bảo được: sự vật, hiện tượng cần bình luận. b. Thân bài: - Nêu các biểu hiện của hiện tượng thiếu ý thức của con người: tiện tay vứt rác bừa bãi…một cách vô tình không ngần ngại….kể cả những nơi du lịch, những danh lam thắng cảnh…người ta cũng tiện tay vứt rác xuống. - Nêu tác hại của hiện tượng vứt rác bừa bãi là vô cùng to lớn…cản trở đường đi, tắc đường đi, tắc cống, ô nhiễm đồng ruộng….ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường, bệnh tật, ô nhiễm không khí. - Nêu nguyên nhân sâu sa của hiện tượng này suy cho cùng là do chính con người thiếu ý thức, thiếu hiểu biết, cuộc sống ngày càng hiện đại, công nghệ phát triển, nhu cầu cuộc sống cao…… - Bày tỏ thái độ: khen, chê đối với sự việc; người có ý thức, người vô ý thức……. - Biện pháp khắc phục: Con người phải giác ngộ, bảo vệ môi trường chính là bảo vệ cuộc sống của mình…Thanh niên học sinh hãy thi đua….bảo vệ môi trường: xanh, sạch, đẹp….Tuyên truyền phát động mọi người hãy vì ngôi nhà chung của chúng ta…. c. Kết bài: - Lời kêu gọi, bức thông điệp... Đề lẻ: a. Mở bài:- Giới thiệu trò chơi điện tử là một hình thức giải trí hấp dẫn trong xã hội hiện nay, song đây lại là một trò chơi nhiều bạn học sinh say mê mà sao nhãng việc học tập. b. Thân bài:* Giải thích trò chơi điện tử: * Nhận xét về sự phổ biến của trò chơi điện tử trong xã hội hiện nay: * Nguyên nhân học sinh say mê trò chơi này: trò chơi hấp dẫn, bố mẹ chưa quan tâm... * Tác hại: Mất thời gian, tốn tiền bạc, hại sức khoẻ, mắc một số bệnh... * Giải pháp khắc phục: - ý thức bản thân ... - cha mẹ cần quan tâm sát sao - Xây dựng nhiều khu vui chơi giải trí phù hợp lứa tuổi... c. Kết bài: - Nhấn mạnh tác hại của việc say mê trò chơi điện tử. - Lời khuyện, lời kêu gọi... 2. Biểu điểm:.

(40) - Điểm 9-10: Đảm bảo hai nội dung trên, văn viết tốt, đúng thể loại. Trình bày sạch sẽ, khoa học, không mắc lỗi chính tả. - Điểm 7- 8: Đảm bảo hai nội dung trên, văn viết đúng thể loại. Trình bày sạch sẽ, khoa học, mắc ít lỗi chính tả. - Điểm 5 - 6: Đảm bảo hai nội dung trên, văn viết đúng thể loại. Trình bày sạch sẽ, mắc ít lỗi chính tả và một vài lỗi diễn đạt. - Điểm 3- 4: Chưa đáp ứng đầy đủ hai nội dung trên, văn viết còn mắc nhiều lỗi chính tả một vài lỗi diễn đạt. - Điểm 1- 2: Bài viết sơ sài, mắc nhiều lỗi diễn đạt, chính tả. * Học sinh làm bài trong 90 phút. IV. Nhận xét, thu bài: V. Hướng dẫn về nhà: - Xem lại cách làm bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống. - Nắm chắc nhiệm vụ của từng phần trong bố cục ba phần của bài văn. - Soạn bài Chó sói và Cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông -ten. + Chia đoạn và nêu ý chính của từng đoạn. + Cách lập luận ở những đoạn đã chia có điểm gì giống nhau. + Cách triển khai mạch nghị luận theo một trật tự như thế nào? Có khác nhau không? + Đọc kỹ văn bản, Xem kỹ phần chú thích. Tìm hiểu những nét chính về tác giả, tác phẩm.. Ngµy 14 th¸ng 01 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan.. TuÇn 22. TiÕt 106:. tiÕng viÖt:. C¸c thµnh phÇn biÖt lËp (tiÕp). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nhận biết hai thành phần biệt lập: Gọi- đáp và phụ chú. - Nắm đợc công dụng riêng của mỗi thành phần trong câu. 2.KÜ n¨ng: - Biết đặt câu có thành phần gọi - đáp, thành phần phụ chú. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, phiÕu häc tËp.

(41) 2.Häc sinh: Xem tríc bµi C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Nêu đặc điểm, công dụng của thành phần tình thái và cảm thán? Cho ví dụ. ? Ch÷a bµi tËp 4 SGK/19. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Giờ trớc chúng ta đã học thành phần cảm thán, thành phần tình thái trong câu mặc dù nó không tham gia vào việc diễn đạt sự việc của câu xong nó cũng có những tác dụng nhất định: Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu những thành phần biệt lập đó? Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - GV: Treo bảng phụ, HS: đọc ví dụ. I. Thành phần gọi - đáp. ? C¸c tõ ng÷: “nµy”; “tha «ng” tõ ng÷ 1. VÝ dô: SGK/31 nào đợc dùng để gọi, từ ngữ nào đợc 2. NhËn xÐt. dùng để đáp? - Từ “này” dùng để gọi; cụm từ “tha ông” ? Những từ ngữ dùng để gọi-đáp có tham dùng để đáp. gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không? - Những từ ngữ “này”, “tha ông” không tham T¹i sao? gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu vì chóng lµ thµnh phÇn biÖt lËp. ? Trong các từ ngữ gọi-đáp ấy, từ ngữ nào - Từ “này” đợc dùng để tạo lập cuộc thoại,mở đợc dùng để tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào ®Çu sù giao tiÕp. đợc dùng để duy trì cuộc thoại? - Cụm từ “tha ông” dùng để duy trì cuộc ? Các từ ngữ “này”, “tha ông” đợc gọi thoại, thể hiện sự hợp tác đối thoại. là thành phần gọi- đáp. Em hiểu thế nào là thành phần gọi- đáp? - Một học sinh đọc yêu cầu bài tập 1 (Trang 32) ? Học sinh xác định  học sinh khác nhận xét bổ sung  giáo viên nhận xét, đánh giá. H. Tr¶ lêi. II. Thµnh phÇn phô chó. - GV : treo bảng phụ, HS : đọc ví dụ. 1. VÝ dô SGK/31 - Học sinh đọc rõ ràng ngữ liệu chú ý các từ ngữ gạch chân. Trao đổi, trả lời câu hỏi. 2. NhËn xÐt. ? NÕu lîc bá nh÷ng tõ ng÷ g¹ch ch©n - NÕu ta lîc bá nh÷ng tõ ng÷ g¹ch ch©n th× “và cũng là đứa con duy nhất của anh” nghĩa sự việc của các câu không thay đổi. Vì “tôi nghĩ vậy” thì nghĩa của sự việc của mỗi những từ ngữ đó là thành phần biệt lập đợc câu có thay đổi không? Vì sao? viÕt thªm vµo, nã kh«ng n»m trong cÊu tróc có ph¸p cña c©u. ? Cụm từ “và cũng là đứa con duy nhất của - Chú thích cho cụm từ “đứa con gái đầu anh” đợc thêm vào để chú thích cho cụm từ lòng”. nµo? - Côm chñ vÞ “t«i nghÜ vËy” chó thÝch ®iÒu ? Côm chñ vÞ “t«i nghÜ vËy” chó thÝch ®iÒu suy nghÜ riªng cña nh©n vËt “t«i”. g×? Em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn phô chó? H. Tr¶ lêi c©u hái. G. NhËn xÐt, chèt. ? Các thành phần gọi - đáp và phụ chú đợc gọi lµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ thµnh phÇn biÖt lËp? *Ghi nhí (SGK / 32). - Học sinh đọc ghi nhớ? III. LuyÖn tËp: - Học sinh đọc to bài tập 2  xác định yêu cầu? 1.Bài tập 2 (SGK trang 32). Một học sinh nhận xét, bổ sung  giáo viên - Cụm từ dùng để gọi “bầu ơi”. - §èi tîng híng tíi cña sù gäi: TÊt c¶ c¸c nhận xét, đánh giá. thành viên trong cộng đồng ngời Việt. 2.Bµi tËp 3 (SGK trang 33). a)- “KÓ c¶ anh”  gi¶i thÝch cho côm tõ “mäi ngêi”/ - Học sinh đọc to yêu cầu bài tập 3. Xác định theo yêu cầu? Từng đoạn trích  học sinh b)- “Các thầy cô…ngời mẹ”  giải thích cho nhận xét, bổ sung  giáo viên nhận xét, đánh cụm từ “những ngời nắm giữ chìa khoá….

(42) gi¸?. nµy” c)- “Nh÷ng ngêi thùc sù cña …kØ tíi”  gi¶i thÝch cho côm tõ “líp trÎ”. d)- “Cã ai ngê”  thÓ hiÖn sù ng¹c nhiªn cña nh©n vËt “T«i”. - “Th¬ng th¬ng qu¸ ®i th«i”  thÓ hiÖn t×nh c¶m tr×u mÕn cña nh©n vËt “T«i” víi nh©n vËt “C« bÐ nhµ bªn”. 3.Bµi tËp 4 (SGK trang 33). - C¸c thµnh phÇn phô chó ë bµi tËp 3 liªn quan đến những từ ngữ mà nó có nhiệm vụ gi¶i thÝch hoÆc cung cÊp th«ng tin phô vÒ th¸i độ, suy nghĩ, tình cảm của các nhân vật đối víi nhau.. - Học sinh đọc to yêu cầu bài tập 4? Xác định theo yêu cầu?  Học sinh nhận xét, bổ sung  giáo viên nhận xét đánh giá? Bµi 5: §o¹n v¨n gîi ý. Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân vĩnh cửu của nhân loại và tuổi trẻ bao giờ cũng hớng tới tơng lai! tơng lai đó là những gì cha có trong hôm nay, nhng chính vì thế mà nó lại có sức hấp dẫn ghê gớm đối với con ng ời, nếu kh«ng nãi r»ng nhê cã niÒm hi väng vµo t¬ng lai mµ con ngêi cã thÓ vît qua mäi khã kh¨n trë ngại để tiếp tục sống 1 cách có ích hơn. Tuy nhiên, ngời ta, nhất là không thể thụ động chờ đợi t¬ng lai, cµng kh«ng thÓ ®i tíi t¬ng lai b»ng hai bµn tay tr¾ng, nghÜa lµ ph¶i chuÈn bÞ cho m×nh một hành trang cần thiết, đặc biệt là hành trang tình thần để có thể vững bớc tới tơng lai. Hành trang tinh thần đó là tri thức, kĩ năng, thúi quen; đợc coi là điều kiện cần và đủ để TN có thể tự tin trớc mạng thông tin toàn cầu, trớc hội nhập thế giới với tính kỉ luật và cờng độ lao động cao. Muèn cã hµnh trang tinh thÇn nh vËy th× h¬n bao giê hÕt, thanh niªn ph¶i lµ nh÷ng ngêi ®i tiªn phong vµ häc tËp cã hiÖu qu¶, nhanh chãng n¾m v÷ng tri thøc vµ kÞp thêi vËn dông c¸c tri thức ấy vào sự nghiệp CN hoá, hiện đại hoá đất nớc. Chỉ có nh vậy thì chúng ta mới nhanh chóng thoát khỏi tình trạng nghèo đói, lạc hậu để hội nhập kinh tế với khu vực và thế giới 1 cách bình đẳng, phát triển đất nớc 1 cách bền vững và cũng chỉ có nh vậy, TN mới xứng đáng lµ mïa xu©n vÜnh cöu cña nh©n lo¹i. * TP phô chó (g¹ch ch©n) - Gi¶i thÝch cho "t¬ng lai" - Gi¶i thÝch cho "hµnh trang tinh thÇn". IV. Cñng cè: ? Thế nào là thành phần gọi - đáp. ? §Æc ®iÓm, c«ng dông cña thµnh phÇn phô chó. ? Hệ thống kiến thức cơ bản trong bài bằng sơ đồ tư duy.. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học kỹ bài, xem lại bài tập đã làm..

(43) - Hoµn thµnh nèt c¸c bµi tËp trong SGK vµ SBT. - Soạn bài: Chó Sói và Cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten.. TiÕt 107:. v¨n b¶n:. CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN CỦA LA-PHÔNG-TEN. - Hi-p«-lit-Ten-. A.MỤC TIÊU. 1.Kiến thức: - Học sinh hiểu được bài nghị luận văn chương đã sử dụng biện pháp so sánh hình tượng con cừu và con sói trong thơ ngụ ngôn của La phông-ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy- Phông nhằm làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật: in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của người nghệ sỹ. - Cách lập luận của tác giả trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Kỹ năng phân tích văn bản nghị luận. 3. Thái độ: - Học tập nghệ thuật nghị luận của tác giả. - Giáo dục học sinh có cách nhìn nhận đánh giá hợp lý. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: - Bảng phụ, ảnh chân dung tác giả, một số bài thơ ngụ ngôn của La-phông-ten. 2. Học sinh: - Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Điểm mạnh và điểm yếu của người Việt Nam được tác giả Vũ Khoan đề cập tới trong văn bản "Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới"? ? Thế hệ trẻ cần chuẩn bị hành trang của mình như thế nào khi bước vào thiên niên kỷ mới. III. Bài mới: Giới thiệu bài Ai chẳng biết chó Sói ranh ma, hung dữ, xảo quyệt còn Cừu là một con vật hiền lành, nhút nhát thường là mồi ngon cho chó Sói. Nhưng dưới ngòi bút của một nhà sinh vật và một nhà thơ các con vật này lại được miêu tả, phân tích khác nhau. Sự khác nhau đó sẽ được trình bày trong đoạn văn nghị luận của tác giả H. Ten.... Hoạt động của giáo viên và học sinh - Cho học sinh quan sát ảnh chân dung của tác giả.. Nội dung cần đạt I. Giới thiệu chung: 1.Tác giả: (1828 – 1893). ?*Hãy trình bày những hiểu biết của em về tác - Là nhà triết gia, sử gia, nhà nghiên giả. cứu văn học nổi tiếng của Pháp. ? Đọc chú thích* trong SGK/40. - Ông là tác giả của nhiều công trình.

(44) ? Nêu xuất xứ của văn bản Chó sói và Cừu trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten. - GV bổ sung: công trình nghiên cứu này gồm có ba phần, mỗi phần chia thành nhiều chương. Nhan đề do người biên soạn đặt. - GV Hướng dẫn đọc: cách đọc: diễn cảm, chú ý các từ phiên âm tiếng nước ngoài, các câu thơ dẫn chứng. - Yêu cầu 2-3 HS đọc toàn bộ văn bản. - GV nhận xét và đọc lại một đoạn.. nghiên cứu, nhưng nổi tiếng nhất là công trình nghiên cứu văn học“Laphông-ten và thơ ngụ ngôn của ông „ XB- 1853. 2.Tác phẩm: Văn bản được trích từ chương II, phần 2 của công trình nghiên cứu “La Phông-ten...” viết năm 1853. II. Đọc – Hiểu văn bản. 1. Đọc, chú thích:. ?* Em hiểu gì về Buy-phông và La-phông-ten. - Buy-phông: Nhà vạn vật học nổi tiếng của P - La-phông-ten. ? Văn bản trên thuộc thể loại nào.. 2. Thể loại: Nghị luận văn chương. ? Trình bày bố cục của văn bản. 3. Bố cục: 2 phần. - Từ đầu -> bao nỗi buồn rầu và tốt bụng như thế: Hình tượng cừu. - Tiếp theo -> hết: Hình tượng chó sói. ?*Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả. ? Trong từng phần, cách lập luận của tác giả có gì giống và khác nhau. - HS thảo luận cặp, tìm và chỉ ra được: - Giống nhau: đều triển khai mạch nghị luận theo trình tự ba bước: Hai con vật ấy dưới ngòi bút của La Phông-ten, của Buy-phông và của La Phông-ten. - Khác: khi bàn về Cừu, tác giả thay bước 1 bằng việc trích một đoạn thơ của La Phông-ten -> làm cho bài nghị luận sinh động hơn. - HS: Nghiên cứu văn bản - quan sát tranh chó 4. Phân tích: sói và đàn cừu. a) Nhìn nhận đánh giá của Buy? Theo quan điểm của Buy-phông, cừu và chó phông và La-phông –ten về chó sói và cừu. sói hiện lên là những con vật như thế nào. *Buy-phông: +Cừu: hay tụ tập thành bầy đàn, ngu ngốc, sợ sệt, đần độn, chậm chạp không biết tránh nguy hiểm. Chúng cứ ì ra phải xua mới đi..

(45) Thường bắt chước con đầu đàn. + Chó sói: là loài thú dữ hoang dã, sống đơn lẻ, tiếng hú rùng rợn, mùi ? Từ sự quan sát thực tế và thêm hiểu biết của hôi gớm ghiếc, sống thì có hại, chết em về loài cừu và chó sói em có nhận xét gì về thì vô dụng. => Nhận xét, đánh giá chính xác cách đánh giá của nhà khoa học Buy-phông. khách quan của một người nghiên cứu động vật về đặc tính tự nhiên của loài cừu và chó sói. IV. Củng cố: ? Em học được gì từ nghệ thuật lập luận của tác giả. ? Qua tìm hiểu văn bản trong tiết 1, em hãy cho biết nhà khoa học thường nhìn nhận đánh giá sự việc như thế nào? V. Hướng dẫn về nhà: - Học bài, nắm kiến thức cơ bản đã phân tích. - Đọc lại văn bản. - Chuẩn bị nốt phần còn lại của bài. --------------------------------. TiÕt 108:. v¨n b¶n:. CHÓ SÓI VÀ CỪU TRONG THƠ NGỤ NGÔN CỦA LA-PHÔNG-TEN. - Hi-p«-lit-Ten-. A.MỤC TIÊU. 1.Kiến thức: - Học sinh hiểu được bài nghị luận văn chương đã sử dụng biện pháp so sánh hình tượng con cừu và con sói trong thơ ngụ ngôn của La phông-ten với những dòng viết về hai con vật ấy của nhà khoa học Buy- Phông nhằm làm nổi bật đặc trưng của sáng tác nghệ thuật: in đậm dấu ấn cách nhìn, cách nghĩ riêng của người nghệ sỹ. - Cách lập luận của tác giả trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Kỹ năng phân tích văn bản nghị luận. 3. Thái độ: - Học tập nghệ thuật nghị luận của tác giả. - Giáo dục học sinh có cách nhìn nhận đánh giá hợp lý. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: - Bảng phụ, ảnh chân dung tác giả, một số bài thơ ngụ ngôn của La-phông-ten. 2. Học sinh: - Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Ngày dạy. Lớp 9D Sĩ số Lớp 9I Sĩ số. Vắng: Vắng:.

(46) II. Kiểm tra bài cũ: ? Trình bày hiểu biết của em về tác giả Hi-pô-lit-ten, Buy-phông, và La-phông-ten. ? Mạch nghị luận của văn bản có gì đặc sắc. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Yêu cầu HS đọc thầm lại phần 1, chú ý đoạn thơ. ? Chú cừu trong thơ ngụ ngôn hiện ra trong tình huống nào. - Cừu đối mặt với chó sói bên dòng suối, sói kiếm cớ gây sự với cừu. ?*Nhà khoa học nhận xét cừu là con vật đần độn và ngu ngốc? Vậy, trong cái nhìn của nhà thơ, cừu có phải là con vật đần độn và sợ hãi không? Vì sao. - HS đọc kỹ những dòng thơ, thảo luận và chứng minh: cừu có sợ sệt nhưng không đần độn vì sắp bị ăn thịt mà cừu vẫn dịu dàng, rành mạch đáp lời sói với những lý lẽ chính xác: Nói xấu ngài... Khi tôi còn chửa ra đời? Hiện tôi đang bú mẹ tôi... ? Ngoài những đặc điểm mà Buy-phông nhận xét, hình tượng cừu của La Phông-ten còn có đặc tính gì khác. ? Qua phân tích em thấy tác giả khắc họa hình tượng chú cừu qua những đặc điểm nào (thái độ, ngôn ngữ). ? Theo em, những nét ấy có phải nhà thơ tùy tiện khắc họa không. - GV Nhà thơ không tùy tiện mà căn cứ vào những đặc điểm vốn có của loài cừu: hiền lành, nhút nhát, không bao giờ làm hại ai. ? Khi xây dựng hình ảnh chú cừu, tác giả đã vận dụng những đặc trưng của thể loại thơ ngụ ngôn.Chi tiết nào thể hiện điều đó (tác giả sử dụng nghệ thuật nhân hóa: cừu biết suy nghĩ, nói năng, hành động như người). - Đối lập với bản chất hiền lành, nhút nhát của cừu là sói. ? Theo La Phông-ten, chó sói có hoàn toàn là tên bạo chúa khát máu và đáng ghét không. - Gợi ý HS so sánh với cách nhận xét của Buyphông, rút ra nhận xét của La Phông-ten: chúng thường xuyên bị đói meo và bị ăn đòn. Độc ác mà cũng khổ sở, tuy trộm cướp nhưng. Nội dung cần đạt * La-phông-ten: +Cừu:. - Hiền lành, nhút nhát, không hại ai bao giờ.. - Chúng còn thân thương và tốt bụng nữa.. + Chó sói: - Đói meo và gầy giơ xương. Bộ mặt lấm lét, lo lắng. - Vừa đáng ghét, vừa đáng thương..

(47) cũng thường bị mắc mưu -> Vậy, chúng vừa đáng ghét, vừa đáng thương. ? Khi muốn ăn thịt cừu, sói đã làm gì . - Che giấu tâm địa bằng cách kiếm cớ “bắt tội” để trừng phạt chú cừu tội nghiệp. ?Qua hình ảnh của chó sói, La Phông-ten muốn làm nên hài kịch về sự ngu ngốc. Em có đồng ý không. - Vì ngu ngốc, chẳng kiếm được gì ăn nên đói meo (bi kịch của sự ngu ngốc). Còn bắt nạt kẻ yếu (bi kịch của sự độc ác). ? Vậy khi xây dựng hình tượng cừu và chó sói, tác giả đã dựa vào đặc điểm nào. - GV: Đặc trưng của thơ ca chính là sự sáng tạo bị chi phối bởi tình cảm của người viết. ? So với cách viết của Buy-phông thì ngòi bút của La Phông-ten có gì đặc biệt.. - Ngu ngốc, gian xảo, luôn bắt nạt kẻ yếu.Độc ác mà khổ sở.. + Vận dụng đặc trưng của thể loại ngụ ngôn, biện pháp nhân hóa. => Ngòi bút phóng khoáng, sáng tác nghệ thuật mang đậm dấu ấn cá nhân và cách nghĩ của riêng tác giả. - Hình ảnh cừu và sói trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten khác hẳn cừu và sói trong công trình khoa học của Buy-phông. b) Lời bình luận của tác giả: * Buy- phông:. - 1 HS đọc đoạn văn cuối. ? Qua sự so sánh, khám phá tác giả đã chỉ ra sự khác biệt trong cách nhìn nhận đánh giá sự vật của hai nhà khoa học, em hãy nói rõ sự khác biệt đó.. - Nhà khoa học: đi sâu nghiên cứu những đặc điểm tự nhiên, rút ra những nhận xét chính xác, khách quan về đặc tính của sự vật đúng như nó vốn có. * La-phông-ten: Nhà văn. - Nhà nghệ thuật: Nhìn nhận đánh giá sự vật bằng trí tưởng tượng, bằng tình cảm, tâm hồn. Sự vật được đánh giá qua lăng kính chủ quan của người nghệ sĩ.. - GV: Như vậy, nhà thơ(nhà sáng tạo nghệ thuật) phải có cách nhìn phóng khoáng hơn nhà khoa học. Nhà thơ sáng tạo nên những hình tượng nghệ thuật và gửi gắm vào đó tư tưởng, tình cảm của mình. Chính vì vậy hình ảnh cừu và sói trong thơ của La-phông-ten còn mang bóng dáng của những con người với những tính cách khác nhau trong đời sống xã hội.. => Sáng tác nghệ thuật in đậm dấu ấn.

(48) ? Vậy, đặc trưng cơ bản của sáng tác nghệ thuật là gì.. cách nhìn, cách nghĩ riêng của nhà văn.. - Nghệ thuật không phải là sự sao chép nguyên xi thực tại mà là sự sáng tạo riêng của người 5.Tổng kết: nghệ sĩ. a) Nghệ thuật: ? Trình bày những thành công về nội dung và - Sử dụng phép lập luận so sánh, đối nghệ thuật của văn bản. chiếu. - Bố cục chặt chẽ, rõ ràng, mạch nghị luận hợp lý. b) Nội dung: * Ghi nhớ: SGK/41 - HS: Đọc ghi nhớ.. III. Luyện tập:. ? Trong thơ ngụ ngôn của La-phông-ten, ông đã nhấn mạnh đặc điểm nào của sói và cừu. Đâu là sự sáng tạo của nhà thơ. IV. Củng cố: ? Cách nhìn nhận, đánh giá sự vật của nhà khoa học có gì khác với nhà văn nhà thơ. ?* Suy nghĩ của em sau khi học xong văn bản. V. Hướng dẫn về nhà: - Về học bài, nắm kiến thức cơ bản phần ghi nhớ. - Ôn lại những đặc trưng của bài nghị luận văn chương. - Tập đưa ra những nhận xét, đánh giá về một tác phẩm văn chương. - Làm bài tập 1,2 SBT/16. - Xem trước bài: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. + Đọc ví dụ trong sách và trả lời câu hỏi. + Nắm được thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý? Yêu cầu về nội dung và nghệ thuật?. TiÕt 109:. tËp lµm v¨n:. nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hiểu và biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. - Đặc điểm, yêu cầu của bài văn nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. 2.KÜ n¨ng: - Làm bài văn gnhị luận về một vấn đề t tởng đạo lí. - RÌn kü n¨ng so s¸nh, nhËn xÐt rót ra ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau cña bµi nghÞ luËn vÒ mét sù việc hiện tợng đời sống với nghị luận về một vấn đề t tởng đạo lý. 3.Thái độ: - Từ đó học sinh hiểu sâu sắc những t tởng đạo lý truyền thống của dân tộc. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Giáo viên: Bảng phụ, một số đề văn. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học:.

(49) I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là Nghị luận về 1 sự việc, hiện tợng, đời sống. ? Những yêu cầu cơ bản về nội dung và hình thức của bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: - Các t tởng ,đạo lí thờng đợc đúc kết trong những câu tục ngữ,danh ngôn ,khẩu hiệu hoặc khái niÖm vÝ dô :ThÊt b¹i lµ mÑ thµnh c«ng ,Thêi gian lµ vµng ,Tri thøc lµ søc m¹nh,¡n vãc häc hay…những t tởng đạo lí ấy thờng đợc đa vào sử dụng trong đời sống thờng ngày nhng ta cần phải hiểu rõ,hiểu sâu ,đánh giá đúng ý nghĩa của nó khi dùng nh thế nào... Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - GV cho HS đọc VB. I. Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư - HS: Nªu c¸c yªu cÇu a,b,c,d,e/35&36. tưởng đạo lí ? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi lÇn lît tõng c©u hái. 1. Bài tập: VB Tri thức là sức mạnh. - Líp nhËn xÐt bæ sung. - GV: chốt lại ý kiến đúng, đủ của học 2.NhËn xÐt: sinh. - Vấn đề bàn luận: Bàn về giỏ trị của tri thức ? Vấn đề được trình bày trong Vb là gì? khoa học và vai trò của người có tri thức trong sự phát triển. ? Nêu bố cục VB: - Bè côc: 3 phÇn. - VB gồm mấy phần + P1: "Nhà khoa học ... tư tưởng ấy": - Nội dung từng phần Nêu vấn đề cần bàn luận + P2: "Tri thức đúng là ... trên thế giới": Tri thức là sức mạnh Đ1* Tri thức có thể cứu cái máy khỏi số phận một đống phế liệu Đ2* Tri thức là sức mạnh của cách mạng + P3: Còn lại Phê phán những biểu hiện không coi trọng tri thức hoặc sử dụng tri thức không đúng chỗ - MQH: chặt chẽ(nêu vấn đề rồi chứng minh) ? Mối quan hệ giữa các phần trong VB. - Câu mang luận điểm ? Tìm các câu mang luận điểm. + "Tri thức là sức mạnh" + "Ai là người có ... sức mạnh" + "Tri thức đúng là sức mạnh" + "Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng" => Các luận điểm rất rõ ràng, dứt khoát - Phép lập luận chính: chứng minh ? Phép lập luận chính của VB - Sự khác biệt với Nghị luận về một sự việc ? Sự khác biệt giữa Vb nghị luận về một sự hiện tượng đời sống: việc hiện tượng đời sống và Vb nghị luận về + Từ sự việc, hiện tượng đời sống mà nêu ra một vấn đề tư tưởng đạo lí. vấn đề tư tưởng đạo lí(NL về một sự việc hiện tượng đời sống). + Chứng minh, giải thích .. để làm sáng tỏ các tư tưởng đạo lí quan trọng đối với đời sống ? Thế nào là Vb nghị luận về một tư tưởng của con người. đạo lí? 3. Ghi nhí: SGK/36. - Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng ? Yêu cầu về nội dung? đạo lí, lối sống của con người - Về nội dung:.

(50) + Làm sáng tỏ các vấn đề tư tưởng đạo lí bằng giải thích, chứng minh + Chỉ ra chỗ đúng, chỗ sai của tư tưởng nhằm ? Yêu cầu về hình thức? khẳng định tư tưởng của người viết - Về hình thức: + Bố cục ba phần - Học sinh đọc ghi nhớ. + Luận điểm đúng đắn, sáng tỏ + Lời văn chính xác, sinh động. - HS đọc VB Thời gian là vàng: II. Luyện tập ? Loại văn bản * VB Thời gian là vàng ? Vấn đề - Loại văn bản: Nghị luận về một vấn đề tư ? Các luận điểm chính tưởng đạo lí ? Các phép lập luận được sử dụng. - Vấn đề : Giá trị của thời gian - Luận điểm chính: 4 + Thời gian là sự sống + Thời gian là thắng lợi + Thời gian là tiền + Thời gian là tri thức - Phép lập luận: Phân tích và chứng ? C¸ch lËp luËn trong bµi cã søc thuyÕt phôc minh(phân tích những biểu hiện, dùng dẫn nh thÕ nµo. chứng để chứng minh). - Các luận điểm đợc triển khai theo lối phân tÝch nh÷ng biÓu hiÖn chøng tö thêi gian lµ vµng. Sau mçi luËn ®iÓm lµ dÉn chøng chøng minh cho luËn ®iÓm. IV. Cñng cè: - GV: Treo b¶ng phô – HS: lµm tr¾c nghiÖm. ?Trong các đề bài sau,đề nào không thuộc bài nghị luận về 1 vấn đề t tởng, đạo lý? A.Suy nghĩ về đạo lí Uống nớc nhớ nguồn B.Suy nghĩ về truyện ngụ ngôn Êch ngồi đáy giếng C.Suy nghÜ vÒ c©u ‘Cã chÝ th× nªn” D.Suy nghÜ vÒ mét tÊm g¬ng vît khã. ?Thế nào là nghị luận về một tương tưởng đạo lí, yêu cầu về nội dung và hình thức. ? Sự khác nhau chủ yếu giữa bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tợng đời sống và nghị luận về một vấn đề t tởng, đạo lí là gì. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ nhµ häc kü bµi, thuéc ghi nhí. - Xem l¹i c¸c v¨n b¶n nghÞ luËn trong bµi häc. TËp ph©n tÝch l¹i theo c¸c c©u hái trong SGK. - Lµm bµi tËp 2,3,4 SBT/15&16. - Dựa vào dàn ý trong bài vừa học, viết một đoạn văn nghị luận bàn về một vấn đề t tởng đạo lí. - So¹n bµi: Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. + Tr¶ lêi c¸c c©u hái môc I. + Xem tríc phÇn luyÖn tËp. ------------------------------------. TiÕt 110:. tiÕng viÖt:. liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - N©ng cao nhËn thøc vµ kü n¨ng sö dông mét sè phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. - Liªn kÕt néi dung vµ liªn kÕt h×nh thøc gi÷a c¸c c©u vµ c¸c ®o¹n v¨n. - Mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. 2.KÜ n¨ng: - NhËn biÕt mét sè phÐp liªn kÕt thêng dïng trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n. - Sö dông mét sè phÐp liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n trong viÖc t¹o lËp v¨n b¶n..

(51) 3.Thái độ: - Có ý thức sử dụng việc liên kết hợp lí trong nói và viết. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô 2.Häc sinh: Xem tríc bµi. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ thµnh phÇn t×nh th¸i, phô chó ? ? Gọi chấm đoạn văn chuẩn bị ở nhà. Kiểm tra vở soạn bài của học sinh – Nhận xét đánh giá. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I Khái niệm liên kết - GV cho HS đọc VD mục I (SGK) 1. Bài tập ? Đoạn văn trên bàn về vấn đề gì . - Vấn đề: Cách người nghệ sĩ phản ánh thực ? Chủ đề ấy có quan hệ nh thế nào với chủ đề tại chung cña v¨n b¶n . -§©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ghÐp vµo chñ đề chung: QH:Bộ phận-toàn thể. Nội dung của từng câu. Nội dung có hướng - Nội dung vào chủ đề không? + Câu1: Tác phẩm nghệ thuật phản ánh thực tại + Câu2: Khi phản ánh thực tại, nghệ sĩ muốn nói một điều mới mẻ + Câu 3: Cái mới mới mẻ ấy là lời gửi của người nghệ sĩ => Nội dung đều hướng vào chủ đề của ? Trình tự sắp xếp các câu đoạn - Trình tù sắp xếp: + Tác phẩm văn nghệ làm gì? + Phản ánh hiện thực như thế nào? ? Mối quan hệ về nội dung + Để làm gì? - Mối quan hệ: chặt chẽ về nội dung thể hiện + Sự lặp lại các từ ngữ: tác phẩm + Dùng từ ngữ cùng trường: tác phẩm, nghệ sĩ + Phép thế:Anh- Nghệ sĩ ?Thế nào liên kết câu và liên kết đoạn văn + Phép nối: quan hệ từ Nhưng HS đọc ghi nhớ SGK 2. Ghi nhớ: SGK -HD Luyện tập - C©u v¨n, ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n ph¶i liªn kÕt chÆt chÏ víi nhau vÒ néi dung vµ h×nh Vấn đề của đoạn ? thøc: - Liªn kÕt vÒ ND: c¸c ®o¹n v¨n ph¶i phôc vô chủ đề chung của văn bản, các câu văn phải phục vụ chủ đề chung của đoạn(liên kết chủ đề); các đoạn văn, câu văn phải đợc sắp xếp theo tr×nh tù hîp lÝ(liªn kÕt l«-gÝc). - Liªn kÕt vÒ h×nh thøc: C¸c c©u v¨n, ®o¹n v¨n có thể đợc liên kết với nhau bằng một số biện pháp chính là phép lặp, phép đồng nghĩa, trái nghÜa, phÐp liªn tëng, phÐp thÕ, phÐp nèi... II. Luyện tập - Điểm mạnh và điểm yếu về năng lực trí tuệ ? Phân tích sự liên kết về nội dung của người Việt Nam HS chỉ ra sự liên kết về ND giữa các câu - Nội dung các câu đều tập trung vào phân.

(52) tích điểm mạnh và điểm yếu của người Việt Nam + Khẳng định điểm mạnh + Tác dụng của điểm mạnh + Những điểm hạn chế + Cần khắc phục hạn chế để đáp ứng sự phát triển của nền kinh tế mới - Liên kết +C1-C2: Thông minh...mới và Bản chất trời phú ấy(Phép thế đồng nghĩa) + C2-C3: Nhưng (Phép nối bằng quan hệ từ) + C3-C4: Ấy là (Phép nối) + C4-C5 Lỗ hổng(phép lặp từ ngữ). - GV: Treo b¶ng phô chÐp mét ®o¹n v¨n. - HS: Xác định chủ đề đoạn văn, mối liên hệ giữa nội dung các câu với chủ đề của đoạn v¨n, chØ râ sù hîp lÝ cña tr×nh tù s¾p xÕp c¸c c©u trong mét ®o¹n v¨n cô thÓ. IV. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm chắc kiến thức cơ bản, nhớ đợc các biểu hiện của liên kết câu và liên kết đoạn văn. - T×m c¸c vÝ dô vÒ liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n - Hoµn thµnh nèt c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK vµ SBT. - So¹n bµi: LuyÖn tËp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n.. Ngµy 21 th¸ng 01 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan. ----------------------------------------. TUẦN 23. TiÕt 111: tiÕng viÖt: LUYỆN TẬP LIÊN KẾT CÂU VÀ LIÊN KẾT ĐOẠN VĂN A.MỤC TIÊU. 1.Kiến thức:.

(53) - Củng cố hiểu biết về liên kết câu và liên kết đoạn văn. Nhận ra và sửa được một số lỗi về liên kết có thể gặp trong văn bản. - Luyện tập một số phép liên kết thường dùng trong việc tạo lập văn bản. 2.Kĩ năng: - Nhận biết được phép liên kết câu và liên kết đoạn văn trong văn bản. - Nhận ra và sửa được một số lỗi về liên kết. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức sử dụng đúng phép liên kết câu và liên kết đoạn trong giao tiếp và tạo lập văn bản. B. CHUẨN BỊ. 1.Giáo viên: Bảng phụ 2.Học sinh: Xem trước bài. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: - GV: Treo bảng phụ ? Hãy nối một ý ở cột A với một ý ở cột B sao cho thích hợp về các biện pháp dùng để liên kết? A 1. Phép lặp từ ngữ. B a. sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu 2. Phép đồng nghĩa, trước. trái nghĩa, liên tưởng b. sử dụng ở câu sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu trước. 3. Phép nối c. lặp lại ở câu đứng sau từ ngữ đã có ở câu trước. 4. Phép thế d. sử dụng ở câu sau các từ ngữ đồng nghĩa, trái nghĩa hoặc cùng trường liên tưởng. ? Thế nào là liên kết?Nếu không liên kết thì sẽ ra sao? Hai câu sau được liên kết với nhau bằng biện pháp nào? Cừu là con vật ngu ngốc và sợ sệt. Tuy nhiên chúng còn là con vật rất thân thương. III. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động của giáo viên và học sinh - Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 1. - Yêu cầu HS làm câu a,b. - Hướng dẫn HS thảo luận cặp: * Lưu ý: liên kết câu (phép liên kết xảy ra trong câu). Liên kết đoạn (phép liên kết xảy ra giữa đoạn này với đoạn khác).. Nội dung cần đạt II. Luyện tập: Bài 1/49: Hãy chỉ ra các phép liên kết câu và liên kết đoạn... a. - Phép lặp: trường học(C1-C2)-liên kết câu..

(54) - Phép thế: như thế thay cho câu cuối đọan 1 (liên kết đoạn 1 và 2). b. - Phép lặp: văn nghệ (liên kết câu 1 và 2), - Phép lặp: văn nghệ, sự sống - sự sống (liên kết đoạn). c. Phép liên kết câu: - Phép lặp: Thời gian - thời gian thời gian, con người – con người – con người. d. Phép liên kết câu: Trái nghĩa: yếu đuối - mạnh,, hiền lành – ác. - Gọi HS đọc yêu cầu bài tập. Bài 2/50: Tìm những cặp từ trái ? Hãy tìm những cặp từ trái nghĩa phân biệt nghĩa... thời gian của đặc điểm vật lý với đặc điểm của Thời gian vật lý Thời gian tâm lý thời gian tâm lý giúp cho hai câu ấy liên kết - Vô hình - hữu hình chặt chẽ với nhau. - giá lạnh - nóng bỏng - thẳng tắp - hình tròn - đều đặn -lúc nhanh lúc chậm Bài 3/50: a.- Lỗi liên kết về nội dung: các câu không phục vụ chủ đề của đoạn văn. - Cách chữa: Thêm một số từ ngữ để tạo sự liên kết giữa các câu. + Thêm “của anh” vào sau từ “đại đội 2” + Thêm “anh chợt nhớ hồi đầu mùa lạc” trước từ “hai bố con” và “anh” vào sau từ “hai bố con” + Thêm “bây giờ thì” vào trước “mùa thu hoạch lạc” b. Trình tự các sự việc nêu trong các câu không hợp lý. - Cách chữa: Thêm trạng ngữ chỉ thời gian vào câu 2 để làm rõ mối quan hệ thời gian giữa các sự việc. + Thêm “suốt thời gian anh ốm” vào trước “chị làm quần quật... cho con”. Hoặc”Suốt hai năm chồng ốm,...”. Bài 4/51: Chỉ ra và nêu cách sửa lỗi - GV: dùng bảng phụ chép ví dụ a và b của bài liên kết hình thức trong những đoạn tập 4. trích dưới đây. - HS: Đọc bài tập. - Lỗi liên kết hình thức: ? Nêu yêu cầu của bài tập a) – Lỗi sai: Chưa có từ nối giữa các - Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 3. - Thảo luận cặp - Gợi ý: các câu có phục vụ chủ đề không? Tìm cách chữa cho phù hợp? + Câu a: thêm một số từ ngữ thích hợp. + Thêm vào cho câu 2 thành phần trạng ngữ chỉ thời gian để làm rõ diễn biến trước - sau của sự việc..

(55) câu để tạo sự mạch lạc. - Dùng từ ở câu 2 và câu 3 không thống nhất. Sửa lỗi: Thay từ “nó” bằng “chúng”. b) - Lỗi sai: Dùng từ không cùng nghĩa. Từ “văn phòng” và từ “hội trường” không cùng nghĩa với nhau trong trường hợp này. * Bài tập thêm: Viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về tác giả Nguyễn Du có sử dụng các phép liên kết. ? Chỉ ra các phép liên kết trong đoạn văn vừa viết. - HS: Viết đoạn văn – trình bày - GV: Nhận xét – chữa.. - Sửa lỗi: thay từ “hội trường” ở câu 2 bằng từ “văn phòng”.. IV. Củng cố: - Liên kết là gì? Thế nào là liên kết về nội dung và liên kết về hình thức? - Để liên kết, người ta thường dùng những biện pháp nào? V. Hướng dẫn về nhà: - Học bài nắm chắc kiến thức về lý thuyết. - Xem lại các bài tập đã làm. - Viết đoạn văn chủ đề tự chọn có sử dụng phép liên kết, chỉ ra được sự liên kết về nội dung và hình thức của đoạn văn ấy. - Soạn bài Hướng dẫn đọc thêm “Con cò”: + Đọc văn bản và các chú thích SGK. + Trả lời các câu hỏi trong sách.. TiÕt 112. Hớng dẫn đọc thêm:. v¨n b¶n:. con cß. -ChÕ Lan Viªn -. A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Cảm nhận được vẻ đẹp và ý nghĩa của hình tượng con cò trong bài thơ được phát triển từ những câu ca dao xưa để ngợi ca tình mẹ và những lời hát ru ngọt ngào. - Thấy được sự vận dụng, sáng tạo ca dao của tác giả trong bài thơ. 2. Kĩ năng: - Rèn luyện kỹ năng cảm thụ và phân tích thơ, đặc biệt là những hình ảnh thơ được sáng tạo bằng liên tưởng, tưởng tượng..

(56) 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình cảm gia đình. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Bảng phụ, ảnh chân dung tác giả. 2. Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: GV Treo bảng phụ, HS làm trắc nghiệm. ? Hãy điền từ Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống trong những câu sau nói về bài văn “Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn La Phông-ten”: A. Tác giả của bài viết là La Phông-ten. B. Qua bài viết, tác giả nhận xét: Buy-phông dựng một vở kịch về sự độc ác, còn nhà thơ dựng một vở hài kịch về sự ngu ngốc. C. D. cừu.. Sức thuyết phục của bài viết thể hiện qua cách viết so sánh. Mục đích chính của bài viết là bàn về đặc điểm tính cách của loài chó sói và. - Đáp án: A: Đ; B: S; C: Đ; D: S ? Qua văn bản tác giả Hi-pô-lit-ten muốn nói đến điều gì. III. Bài mới: Giới thiệu bài Hát ru vốn rất quen thuộc và tự nhiên với các bà mẹ trong mỗi gia đình. Nhưng ngày nay mấy ai còn biết và nhớ đến những lời hát ru thân thuộc ấy. Chế Lan Viên với bài thơ Con cò như nhắc nhở một cách thấm thía về tình mẹ và và vai trò ý nghĩa của lời hát ru trong cuộc đời mỗi con người. Hoạt động của giáo viên và học sinh - GV: Treo tranh giới thiệu về tác giả. - Em hãy nghiên cứu thông tin trong SGK/47 và cho biết: ? Những nét chính về tác giả.. ? Nêu xuất xứ của bài thơ.. Nội dung cần đạt I. Hướng dẫn tìm hiểu chung: 1. Tác giả: (SGK/47) - Chế Lan Viên( 1920- 1989) - Tên thật là Phan Ngọc Hoan, - Quê: huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. - Là nhà thơ xuất sắc của nền thơ hiện đại Việt Nam, có những đóng góp quan trọng cho thơ ca dân tộc ở TK XX -Phong cách thơ độc đáo: Suy tưởng triết lý , đậm chất trí tuệ và hiện đại. - Ông được nhà nước truy tặng giải thưởng HCM về VHNT năm 1996. - Các tác phẩm chính: Điêu tàn, Ánh sáng và phù sa, Hoa ngày thường - Chim báo bão…. 2.Tác phẩm: 1962, trích trong tập thơ.

(57) “Hoa ngày thường – Chim báo bão, XB - GV Nêu yêu cầu đọc: đọc với giọng diễn 1967). cảm mang âm điệu thủ thỉ, tâm tình, nhẹ II. Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chú nhàng, thiết tha sâu lắng như lời hát ru. thích. - GV: Đọc mẫu, Gọi 3 HS đọc - nhận xét. 1. Đọc: ? “Phủ” được hiểu như thế nào. 2. Chú thích: - Phủ: Tỉnh nhỏ(đơn vị hành chính thời PK và thời Pháp thuộc). ? Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào. Cấu trúc bài thơ có gì đặc biệt. III. Hướng dẫn tìm hiểu bài thơ - Bắt đầu bằng những câu thơ có nhịp 1. Thể thơ: Tự do ngắn, lặp lại về câú trúc, sau đó là những câu thơ dài mở ra với những liên tưởng xa rộng hoặc suy ngẫm triết lí.Các câu thơ ngắn dài không đều, nhịp điệu biến đổi, có nhiều câu điệp lại tạo nhịp điệu gần với điệu hát ru. ? Bao trùm lên bài thơ là hình tượng nào. 2.Bố cục: 3 đoạn Hình tượng ấy được diễn tả qua mấy đoạn, nêu nội dung từng đoạn. + Đoạn I: Hình ảnh con cò qua lời ru với tuổi thơ. + Đoạn II: Hình ảnh cò đi vào tiềm thức của tuổi thơ và trở nên gần gũi cùng con suốt chặng đời. + Đoạn III: Hình ảnh cò gợi suy ngẫm về ý nghĩa của lời ru và lòng mẹ đối với cuộc đời mỗi người. 3. Hướng dẫn cảm nhận bài thơ: - HS: Đọc thầm đoạn I. Chú ý đoạn thơ a) Hình tượng con cò và ý nghĩa biểu “Con cò bay la... Con cò Đồng Đăng”. trưng của nó: ? Hình tượng con cò trong bài thơ khiến em liên tưởng đến những bài ca dao nào. Con cò bay la - Theo dõi chú thích 1 để trả lời. ....................... - HS: Đọc hai bài ca dao Con cò Đồng Đăng... ? H/a cò được nói đến trong hai bài ca dao em vừa đọc gợi cho em nghĩ đến điều gì. => Tượng trưng cho vẻ nhịp nhàng, - Gợi không gian và khung cảnh quen thong thả, bình yên của cuộc sống. thuộc của cuộc sống xưa, từ làng quê đến phố xá. Hình ảnh con cò gợi lên vẻ nhịp nhàng, thong thả, bình yên của cuộc sống vốn ít biến động thuở xưa. - GV: Đọc đoạn thơ: “ Con cò ăn đêm “ Con cò ăn đêm Con cò xa tổ Con cò xa tổ Cò gặp cành mềm Cò gặp cành mềm Cò sợ xáo măng...” Cò sợ xáo măng...” ? Những câu thơ trên gợi cho em liên tưởng.

(58) đến ai. -GV: h/ảnh người phụ nữ qua một số bài ca dao: Con cò lặn lội bờ sông – Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non; Cái cò đi đón cơn mưa - Tối tăm mù mịt ai đưa cò về… ? Em còn biết những bài ca dao nào khác cũng nói về h/a cò. - Cái cò, cái vạc, cái nông… - Cái cò lặn lội bờ ao… - Cái cò là cái cò kỳ… ? Vì sao người mẹ VN thường hát ru con bằng ca dao về con cò. - Ca dao là những bài ca dân gian thường dùng để hát ru. H/a cò rất thân thuộc gần gũi với người nông dân ngay từ tấm bé. ? Qua lời ru của mẹ, em bé có hiểu hết ý nghĩa của hình tượng cánh cò không( Chú ý 3 câu thơ cuối trong đoạn I.) - GV: Ở tuổi ấu thơ, đứa trẻ chưa thể hiểu nội dung, ý nghĩa của những lời ru này. Chúng chỉ cần được vỗ về trong những âm điệu ngọt ngào để đón nhận tình yêu và sự che chở của người mẹ. ? Vậy qua những lời ru, hình tượng con cò có ý nghĩa như thế nào với đứa trẻ. - Lời ru ngọt ngào,dịu dàng tràn đầy tình yêu thương của mẹ đến với tuổi ấu thơ để vỗ về, giữ yên giấc ngủ cho con, nuôi dưỡng tâm hồn con, h/a cò trong lời ru có nhiều ý nghĩa biểu tượng sâu sắc. ? Ở đoạn I có gì đặc sắc về nghệ thuật. - HS: Theo dõi phần II. ? Ở đoạn II, hình ảnh cò gắn với cuộc đời mỗi con người qua những chặng đường nào. - Phát hiện các thời điểm: + Khi còn trong nôi. + Khi đi học. + Khi khôn lớn trưởng thành. GV: Treo tranh yêu cầu học sinh quan sát tranh minh họa SGK/45. => Tượng trưng cho người phụ nữ Việt Nam tần tảo,lam lũ, nhọc nhằn.. Con chưa biết… Con chưa biết… Sữa mẹ nhiều… chẳng phân vân. -> Hình ảnh con cò đến với tuổi thơ một cách vô thức.. => Đây chính là sự khởi đầu con đường đi vào thế giới tâm hồn con người, qua đó là cả điệu hồn dân tộc và nhân dân.. + Vận dụng sáng tạo ca dao về con cò tạo nên giọng thơ thiết tha, êm ái. b) Hình ảnh cò gần gũi với tuổi thơ và gắn bó với con qua từng chặng đường đời: Con ngủ yên… Cánh của cò… đắp chung đôi -> Khi con còn trong nôi: cò đứng canh giấc ngủ. Mai khôn lớn… đi học Cánh trắng cò… đôi chân -> Khi con đi học: cò dìu bước chân con Cánh cò trắng….

(59) ? Lời ru của người mẹ còn chứa đựng Và trong hơi mát… những niềm mong ước nào. -> Khi con trưởng thành: cò dõi theo - Mong con khôn lớn, trưởng thành, được bước con đi. học hành, được sống trong tình cảm ấm áp, trong sáng của bạn bè. ? Hình tượng con cò trong đoạn thơ trên được xây dựng bằng những nghệ thuật nào? Qua đó tác giả muốn thể hiện điều gì. - Nhận xét và phân tích nghệ thuật liên tưởng, tưởng tượng. Hình ảnh cò như được bay ra từ những câu ca dao để sống trong tâm hồn con người, theo cùng và nâng đỡ con người trong mỗi chặng đường. - HS: Đọc đoạn III. ? Ở đoạn thơ này, hình ảnh cò hiện ra qua những chi tiết nào. Hình ảnh cò tượng trưng cho ai. - Gợi ý HS tìm trong các câu sau và phát hiện hình ảnh con cò biểu tượng cho tấm lòng người mẹ: Dù ở gần con ..................... Cò sẽ tìm con Cò mãi yêu con. ? Có lẽ tác giả thấu hiểu tấm lòng người mẹ và khái quát thành một triết lý.Theo em, nhà thơ triết lý điều gì. - Tìm trong các câu: Con dù lớn..... lòng mẹ vẫn theo con. -GV: Kết thúc bài thơ bài thơ bằng những câu mang âm hưởng lời ru: À ơi! Một con cò thôi, ......................... Vỗ cánh qua nôi. ? Từ những câu mang âm hưởng lời ru ấy, tác giả muốn khái quát điều gì (nêu ý nghĩa lời ru đối với mỗi người). - GV: Từ suy tưởng, tác giả khái quát thành triết lý. Đó là cách thường thấy ở trong thơ Chế Lan Viên. ? Tình mẫu tử thiêng liêng hơn khi tác giả thể hiện bằng lời thơ truyền cảm của mình. Em sẽ thể hiện tình cảm và hành động gì để đền đáp công lao của mẹ? ? Bài thơ có gì đặc sắc về nghệ thuật.. -> Nghệ thuật liên tưởng, cò tượng trưng cho người mẹ bền bỉ, âm thầm dìu dắt, nâng đỡ con trong suốt cuộc đời.. c) Hình ảnh cò gợi suy ngẫm và triết lý về hình ảnh người mẹ và ý nghĩa của lời ru: Dù ở gần con ..................... Cò sẽ tìm con Cò mãi yêu con. -> Cò tượng trưng cho người mẹ luôn bên con, làm chỗ dựa vững chắc cho con suốt cuộc đời.. À ơi! Một con cò thôi, ......................... Vỗ cánh qua nôi. -> Lời ru là khúc hát yêu thương mang nhiều ý nghĩa sâu xa, là biểu tượng cao cả của tình mẹ và tình đời rộng lớn dành cho cuộc đời mỗi con người.. 4. Hướng dẫn tổng kết:.

(60) a) NT: - Thể thơ tự do. Giọng điệu mang âm hưởng của những lời hát ru, có cả chất triết lí, suy ngẫm. ?Qua bài thơ trên tác giả muốn thể hiện - Vận dụng sáng tạo ca dao. điều gì. b) ND: - Đề cao, ca ngợi tình mẫu tử ?* Đọc bài thơ, em cảm nhận được những thiêng liêng và khẳng định ý nghĩa của điều cao đẹp nào của tình mẹ và những lời lời hát ru đối với cuộc đời của mỗi con ru. người. - Lời ru nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn - HS đọc ghi nhớ SGK. cho mỗi con người. * Ghi nhớ: SGK/48. IV. Hướng dẫn luyện tập. Bài 1/48: Hai bài hát ru em được học là bài nào? Cảu ai? Ra đời vào thời điểm nào? Chỉ ra điểm giống và khác nhau của hai bài thơ đó. Bài 2/49:Gọi HS đọc yêu cầu bài tập 2. - Hướng dẫn HS cách làm. - Yêu cầu HS viết vào phiếu học tập và trình bày trước lớp. - Nhận xét cách viết và bình thơ của HS.. IV. Củng cố: ? Đọc lại bài thơ, đọc bài đọc thêm. ? Nêu nội dung của bài thơ. V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng bài thơ, thuộc ghi nhớ. - Xem trước bài: Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. --------------------------------. TiÕt 113:. tËp lµm v¨n:. c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vấn đề t tởng, đạo lí.. A.MỤC TIÊU. 1.Kiến thức: - Giúp HS thực hành tìm hiểu bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. Các bước phân tích đề, tìm ý, lập dàn ý. 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. Vận dụng thực hành rút ra những đặc điểm chung và riêng. 3. Thái độ: - Hiểu sâu sắc những tư tưởng đạo lý truyền thống của dân tộc ta. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: Bảng phụ 2. Học sinh: Chuẩn bị bài theo hệ thống câu hỏi SGK/51 C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.

(61) I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. ? Những yêu cầu về nội dung và hình thức của kiểu bài này. III. Bài mới: Giới thiệu bài Như vậy, với một bài văn bày tỏ ý kiến cá nhân, bàn bạc nhận định, đánh giá, về một vấn đề thuộc tư tưởng, đạo đức, lối sống của mỗi người trong cuộc sống xã hội thì có các dạng đề nào? Cách làm cụ thể ra sao? Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt * Tìm hiểu cấu tạo của đề bài văn nghị I.Đề bài nghị luận về một vấn đề tư luận. tưởng đạo lý : - HS đọc 10 đề bài SGK 51, 52. 1.Đề bài: SGK/51,52. ?Các đề bài có điểm gì giống nhau, chỉ ra 2. Nhận xét: điểm giống nhau đó ? -Giống: Đều nêu các tư tưởng, đạo lý + Đề 1,4,6 : Phẩm chất tốt cần bàn luận . + Đề 2 : Biết ơn tổ tiên + Đề 10 : Thương yêu cha mẹ + Đề 5, 7 : ý chí học tập + Đề 8 : Cái hại của hút thuốc + Đề 9 : Lòng biết ơn thầy cô + Đề 3 :Bàn về tranh giành và nhường nhịn ? Điểm khác nhau giữa các đề ? - Khác: + Đề 1,3,10 – Có mệnh lệnh - Đề có kèm theo mệnh lệnh:1,3,10: có + Còn lại là đề mở không có mệnh lệnh các lệnh: Suy nghĩ, bình luận, giải thích, ? Tìm những từ thể hiện mệnh lệnh của chứng minh... đề: - Đề không có mệnh lệnh: các đề còn lại: - Yêu cầu trình bày ý kiến, giải thích, Ra dưới dạng đề mở, thường chỉ cung chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích, cấp một câu tục ngữ, một khái niệm tổng hợp để làm rõ vấn đề. mang tư tưởng,nhưng vẫn đòi hỏi người ? Theo em, đề 1 có thể bỏ từ mệnh lệnh viết phải vận dụng giải thích, chứng được không? vì sao. minh… để bày tỏ suy nghĩ đánh giá của ? Khi nào đề cần có mệnh lệnh, khi nào mình về tư tưởng, đạo lí. không? (Đề chỉ có đối tượng nghị luận). + Đề có mệnh lệnh cần thiết khi đối tượng bàn luận là một tư tưởng thể hiện trong một truyện ngụ ngôn. + Còn đề chỉ nêu lên một tư tưởng đạo lý là đã ngầm đòi hỏi người viết lấy tư tưởng đạo lý ấy làm nhan đề bài nghị luận. ? So sánh với đề bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống ? + Đề nghị luận về tư tưởng đạo lý có chứa đựng khái niệm đòi hỏi lý giải bằng trí tuệ đánh giá đúng sai chứ không chỉ nêu.

(62) biểu hiện, nguyên nhân, biện pháp khắc phục. ? Qua tìm hiểu em hãy cho biết yêu cầu của đề bài một bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý. * Thực hành ra đề: - Hoạt động nhóm : + Mỗi nhóm ra 2 đề bài. (có thể tham khảo một số đề bài của sách tham khảo). + Đại diện nhóm trình bày. Các nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV đánh giá cho điểm. - Cá nhân mỗi em ra một đề. - GV gọi HS trình bày, đánh giá nhận xét.. - Nêu ra một vấn đề tư tưởng, đạo lý. - Yêu cầu phải vận dụng giải thích, chứng minh… để bày tỏ suy nghĩ đánh giá của mình về tư tưởng, đạo lí. * Thực hành ra đề : a)Dạng đề không kèm theo mệnh lệnh: 1)Tiên học lễ, hậu học văn 2)Sống , chiến đấu , lao động học tập theo gương Bác Hồ Vĩ đại 3)Học , học nữa , học mãi 4)Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. 5) Tình mẫu tử trong văn bản Con cò của Chế Lan Viên. 6) Lòng nhân ái. b) Dạng đề kèm mệnh lệnh: 1)Suy nghĩ về câu nói của Bác: “ Một năm khởi đầu bằng mùa xuân Cuộc đời khởi đầu bằng tuổi trẻ Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” 2)Suy nghĩ từ truyện ngụ ngôn : “ Chân, tay ,tai, mắt , miệng” 3) Bàn về chữ hiếu 4)Suy nghĩ về câu tục ngữ: “có công mài sắt có ngày nên kim”. II- Cách làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý : * Tìm hiểu cách làm bài văn nghị luận về * Đề bài : Suy nghĩ về đạo lý :Uống vấn đề tư tưởng, đạo lý. nước nhớ nguồn. - HS: đọc đề bài – GV: chép đề lên bảng. 1- Tìm hiểu đề : ? Nêu các bước khi làm bài nghị luận nói - Xác định yêu cầu mệnh lệnh: suy nghĩ chung ? + Nêu sự hiểu biết - Gồm 5 bước : + Đánh giá tư tưởng đạo lí. + Tìm hiểu đề + Tìm ý + Lập dàn bài + Viết bài hoàn chỉnh và sửa chữa + Đọc và sửa lỗi. ? Từ « Suy nghĩ » đòi hỏi người viết phải thể hiện những yêu cầu gì. - Thể hiện sự hiểu biết, sự đánh giá, ý nghĩa của vấn đề này. - Cụ thể : đề yêu cầu giải thích câu tục ngữ, thể hiện suy nghĩ, nêu ý kiến về câu - Thể loại : NL về một vấn đề TTĐL. tục ngữ. - Nội dung : Suy nghĩ về nội dung của ? Đề trên thuộc thể loại nào, yêu cầu người câu tục ngữ: Lòng biết ơn.. viết điều gì. - Tri thức cần có : + Sự hiểu biết về tự ? Để làm được đề này, yêu cầu người viết nhiên và tri thức trong đời sống..

(63) cần phải có những tri thức nào (những hiểu biết về tục ngữ và các tri thức về đời sống). ? Vậy khi tìm hiểu đề ta cần làm những gì. + Tính chất của đề (kiểu đề) + Yêu cầu về nội dung : + Tri thức cần có. *Lưu ý học sinh đọc kỹ đề, gạch chân các từ quan trọng khi làm bài thi. - GV : Khi tìm ý để giải quyết vấn đề ta thường nêu câu hỏi :Nghĩa là gì ? đúng, sai như thế nào ? có tác dụng ra sao ? ý nghĩa như thế nào ? ? Việc tìm ý cho bài văn chính là việc giải thích câu tục ngữ ? ? Em hãy đặt câu hỏi tìm ý cho đề bài trên. ? Giải thích nghĩa đen và nghĩa bóng của câu tục ngữ. ? Nội dung câu tục ngữ thể hiện truyền thống đạo lí gì của người Việt. ? Ngày nay đạo lí ấy có ý nghĩa như thế nào. ? Trả lời các câu hỏi ấy là ta đã tìm được ý cho bài văn. ? Vậy ta phải làm gì khi tìm ý cho bài văn. - Đặt và trả lời các câu hỏi.. -Bước tiếp theo là lập dàn ý ta sẽ được tìm hiểu trong tiết sau. - GV: yêu cầu học sinh làm - Gọi học sinh trình bày - GV: Nhận xét, chữa.. + Hiểu biết về kho tàng tục ngữ Việt Nam .. 2- Tìm ý : * Giải thích nghĩa của câu tục ngữ: + Nghĩa đen : giải thích ngắn gọn. - Nước : là sự vật tự nhiên, lỏng, mềm, mát, cơ động, linh hoạt trong mọi địa hình ; có vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống. - Nguồn : nơi bắt đầu của mọi dòng chảy. + Nghĩa bóng : (quan trọng) - Nước : là mọi thành quả mà con người được hưởng thụ, từ các giá trị của đời sống vật chất như cơm ăn, áo mặc... cho đến các giá trị tinh thần... - Nguồn :là những người làm ra thành quả, là lịch sử, truyền thống sáng tạo, bảo về thành quả. Nguồn là tổ tiên, xã hội, dân tộc, gia đình... * Nhận định, đánh giá vấn đề : - Đạo lí “ Uống nước nhớ nguồn” là đạo lí của người hưởng thụ thành quả đối với nguồn của thành quả. - Nhớ nguồn là lương tâm, trách nhiệm đối với nguồn, là sự biết ơn, giữ gìn, nối tiếp, sáng tạo; là không vong ơn bội nghĩa; là học nguồn để sáng tạo những thành quả mới. - “ Uống nước nhớ nguồn” là sức mạnh tinh thần giữ gìn các giá trị vật chất và giá trị tinh thần của dân tộc; là một nguyên tắc làmngười của người Việt Nam. * Luyện tập: - Tập ra hai đề văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. - Lần lượt thực hiện bước 1 và 2 cho một đề em vừa tự đặt.. IV. Củng cố: ? Nêu rõ yêu cầu của việc tìm hiểu đề và tìm ý cho bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí..

(64) V. Hướng dẫn về nhà: - Học bài, nắm vững cách làm các bước tìm hiểu đề và tìm ý. - Tập ra đề và tập tìm hiểu đề, tìm ý. - Chuẩn bị nốt phần còn lại của bài: Lập dàn ý và viết thành bài văn. ----------------------------------. TiÕt 114:. tËp lµm v¨n:. c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét vấn đề t tởng, đạo lí.. A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Giúp HS thực hành tìm hiểu bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. Các bước: Lập dàn ý, viết thành văn, đọc và soát lại lỗi. 2. Kĩ năng: - Rèn kỹ năng làm bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. 3. Thái độ: - Hiểu sâu sắc những tư tưởng đạo lý truyền thống của dân tộc ta. - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học bài. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Bảng phụ. 2. Học sinh: soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Đặt hai đề văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. ? Trình bày yêu cầu của bước tìm hiểu đề và tìm ý cho bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. III. Bài mới: Giới thiệu bài Giờ trước chúng ta đã được nghiên cứu cấu trúc của đề bài và các bước tìm hiểu đề, tìm ý. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu nốt các bước còn lại để hoàn chỉnh cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: Đọc lại đề bài. II- Cách làm bài nghị luận về một vấn ? Nhắc lại bước tìm hiểu đề và tìm ý. đề tư tưởng đạo lý : * Đề bài : Suy nghĩ về đạo lý :Uống nước nhớ nguồn. 1.Tìm hiểu đề : ? Dàn ý của bài văn nghị luận gồm những 2. Tìm ý: phần nào. 3. Lập dàn ý: ? Em hãy xây dựng dàn ý cho đề bài này a) MB: - Dẫn dắt để nêu nội dung đạo lí trên cơ sở đã tìm ý. cần bàn luận..

(65) - Trích dẫn câu tục ngữ. ? Những ý cơ bản cần có ở phần thân bài. b) TB: * Giải thích câu tục ngữ. ? Trình tự sắp xếp các ý . - Nghĩa đen: Uống ngụm nước trong mát ? Trước hết cần giải thích nghĩa của câu tục ta phải nhớ nơi bắt đầu của dòng chảy. ngữ. - Nghĩa bóng: “Uống nước” là sự ? Nghĩ đen? Nghĩa bóng. hưởng thụ thành quả. “Nguồn: là những người làm ra thành quả cho ta hưởng thụ. ? Nghĩa bóng của cả câu tục ngữ. => Mỗi khi hưởng thụ thành quả phải nhớ ơn những người đã làm ra thành quả đó. * Nhận định đánh giá câu tục ngữ(Bình luận). - GV: Phần này nên đặt một số câu hỏi và +Khẳng định tính đúng đắn của tư tưởng tự trả lời câu hỏi để khẳng định tính đúng đạo li. đắn của đạo lí. ? Tại sao phải “uống nước nhớ nguồn”. ? Ta phải làm gì để phát huy đạo lí “Uống nước nhớ nguồn.”. + Phê phán những biểu hiện sai lệch đi ? Tìm ra những biểu hiện đi ngược lại đạo ngược lại đạo lí. lí, hoặc những câu tục ngữ trái nghĩa với - Những kẻ vô ơn, sống bội bạc: ăn cháo câu “uống nước nhớ nguồn”. đá bát, khỏi vòng cong đuôi… * Mở rộng: (ý nghĩa của đạo lí ). ? Trong xã hội ngày nay lòng biết ơn được - Nguồn được hiểu theo nhiều nghĩa: tổ thể hiện như thế nào. tiên, gia đình, xã hội, quê hương đất nước. - Phát huy truyền thống đạo lí đó thì xã hội sẽ bền vững, tốt đẹp. - Bản thân phải ra sức cống hiến để người sau được hưởng những thành quả mới. c) KB: - Khẳng định ý nghĩa của đạo lý. ? Phần kết bài cần nêu những gì. - Rút ra bài học, liên hệ. 4. Viết thành bài văn: - GV: Hướng dẫn học sinh các cách mở bài. a) Viết đoạn mở bài. Có nhiều cách dẫn vào bài tùy theo sự lựa - Nhân dân ta thường nhắc nhở nhau chọn của người viết. “Uống nước nhớ nguồn”. Đó là một + Đi từ cái chung -> cái riêng. truyền thống đạo lí tốt đẹp của dân tộc + Đi từ thực tế đến đạo lí. ta từ xưa đến nay. + Dẫn danh ngôn. - Dân tộc ta vốn có nhiều truyền thống Nói đơn giản là cách vào bài trực tiếp và đạo lí tốt đẹp. Một trong những truyền gián tiếp. thống đạo lí đó là “Uống nước nhớ - HS: Đọc mở bài tham khảo trong SGK/53 nguồn”. - HS: Viết mở bài-> gọi đọc - GV: Nhận xét. b) Viết phần thân bài. ? Phần thân bài gồm nhiều đoạn nhỏ. - GV: chia lớp làm 3 nhóm..

(66) Nhóm 1: viết đoạn giải thích. Nhóm 2: Viết đoạn bình luận. Nhóm 3: Viết đoạn mở rộng. - Đại diện nhóm đọc. - Tham khảo đoạn mở rộng trong SGK/53,54. - GV: nhận xét, rút kinh nghiệm. c) Viết phần kết bài: ? Có những cách kết bài như thế nào. - HS: Đọc tham khảo kết bài trong SGK/54 + KB đi từ nhận thức tới hành động + KB có tính chất tổng kết. + KB vừa tổng kết vừa liên hệ. Câu tục ngữ đã nêu lên một truyền thống đạo lí tốt đẹp cảu người Việt. Đọc và hiểu câu tục ngữ, em thấy mình cần phải biết ơn, giữ gìn, bảo vệ thành quả đã có đồng thời phải học tập thật tốt để sau này cống hiến những thành quả mới. có như thế xã hội mới ngày càng tốt đẹp. - GV: Cách viết đơn giản nhất gồm 2 ý đã chốt ở dàn ý. ? Cho biết sự cần thiết phải có bước 5. 5. Đọc lại bài viết và sửa chữa. - Đọc , kiểm tra và sửa lỗi. ? Muốn làm tốt bài văn nghị luận về một * Các phép lập luận cơ bản: phân tích, vấn đề tư tưởng đạo lí, người viết cần vận tổng hợp, chứng minh, giải thích để làm dụng các phép lập luận nào. rõ tư tưởng đạo lí. - HS: Đọc ghi nhớ SGK/54. * Ghi nhớ: SGK/54. III. Luyện tập: - Lập dàn ý cho đề bài: Tinh thần tự học. * Yêu cầu: - HS: Vận dụng kiến thức đã học trong hai tiết để làm bài tập. - GV: Quan sát, theo dõi, hướng dẫn học sinh cách làm các bước. 1) Tìm hiểu đề: - Kiểu bài: NL về một vấn đề TTĐL. - NDNL: Tinh thần tự học.(dạng đề mở không có mệnh lệnh). - Tư liệu cần có: Vốn hiểu biết trong thực tế xã hội. Các tấm gương tự học trong sách báo, thực tế. 2) Tìm ý: ? Học là gì? Tinh thần tự học là gì? ? Khẳng định vai trò của tự học trong việc hoàn thiện và phát triển nhân cách của mỗi người. ? Ý nghĩa của tự học đối với bản thân. ? Những tấm gương tự học thành tài trong xã hội. ? Cần tự học như thế nào cho có hiệu quả. ? Phê phán những biểu hiện lười học không tự giác..

(67) 4)Lập dàn ý. a) MB: - Giới thiệu vấn đề: tinh thần tự học b) TB: * Giải thích: - Học: là hoạt động thu nhận kiến thức và hình thành kỹ năng dưới sự hướng dẫn của thầy cô. - Tự học: là sự tự chủ động , tích cực , độc lập tìm hiểu , lĩnh hội tri thức và hình thành kỹ năng cho mình .Quá trình tự học cũng có phạm vi khá rộng :khi nghe giảng ,đọc sách hay làm bài tập , cần tích cực suy nghĩ , ghi chép , sáng tạo nhằm rút ra những điều cần thiết, hữu ích cho bản thân . * Bình luận: - Khẳng định vai trò của tự học. - Ý nghĩa của tự học. - Những tấm gương tự học thành tài trong xã hội. - Học sinh cần xây dựng phương pháp tự học cho có hiệu quả. * Mở rộng: - Phê phán những biểu hiện lười học không tự giác. c) KB: - Khẳng định vấn đề. - Liên hệ. IV. Củng cố: ? Các bước cần có khi làm một bài văn nghị luận là gì. ? Phần thân bài của bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí cần phải làm những gì. V. Hướng dẫn về nhà: - Học bài, nắm chắc kiến thức cơ bản. - Hoàn thành nốt bài tập và phát triển dàn ý thành bài văn. - Xem lại dàn ý và yêu cầu của bài viết số 5. -------------------------------------. TiÕt 115:. tËp lµm v¨n:. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 5. A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - HS đối chiếu bài viết của mình với cách làm kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. Từ đó nhận thấy ưu nhược điểm trong bài viết của mình. - Biết sửa những lỗi sai trong bài làm của mình. - Có hướng phấn đấu cho những bài viết tiếp theo. 2. Kĩ năng: Kỹ năng nhận biết và sửa những lỗi sai trong bài làm của mình: về dùng từ, đặt câu, chính tả… - Rèn kĩ năng viết bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống nói riêng và kiểu bài nghị luận nói chung. - Vận dụng kĩ năng về liên kết câu, đoạn để sửa lỗi kiên kết trong bài làm. 3. Thái độ:.

(68) - Giáo dục học sinh ý thức phê và tự phê, tự rút kinh nghiệm bài viết của mình. Biết phát huy ưu điểm, khắc phục tồn tại. Học hỏi được cách viết tốt của bạn. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Máy chiếu 2. Học sinh: Xem lại đề bài, dàn ý, cách làm bài văn NL về một sự việc hiện tượng đời sống. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Trình bày dàn ý của bài văn nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. ? Những lưu ý khi làm kiểu bài này. III. Bài mới: Giới thiệu bài - HS nhắc lại đề bài. - GV: Chiếu lại đề bài. Đề chẵn (Dành cho học sinh có số báo danh chẵn làm) Một hiện tượng khá phổ biến hiện nay là vứt rác ra đường hoặc những nơi công cộng.Ngồi bên hồ dù là hồ đẹp nổi tiếng, người ta cũng tiện tay vứt rác xuống…Em hãy viết bài văn nêu suy nghĩ của mình về hiện tượng trên và đặt nhan đề cho bài viết. Đề lẻ (Dành cho học sinh có số báo danh lẻ làm) Trò chơi điện tử luôn là món tiêu khiển hấp dẫn, nhiều bạn vì mải chơi sao nhãng việc học tập và còn phạm những sai lầm khác. Ý kiến của em về hiện tượng đó như thế nào? Viết bài và đặt nhan đề cho bài viết. - GV: Chiếu yêu cầu cần đạt. - HS: Đọc và đối chiếu với bài viết của mình. A. Yêu cầu cần đạt: - Đã nêu ở tiết viết bài.HS: so sánh với bài làm của mình tự đánh giá, nhận xét. B. Nhận xét chung: I. Ưu điểm: - Viết đúng kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống. - Bài viết có bố cục mạch lạc, luận điểm rõ ràng. - Dẫn chứng sát với thực tế. Lời văn chính xác, sinh động. - Biết bám sát dàn ý để triển khai thành bài văn. - Nhiều bài liên kết câu, liên kết đoạn tốt. - Một số bài viết chữ đẹp, trình bày sạch sẽ, khoa học, tách đoạn tốt. - Nhiều bài đặt nhan đề hay, hợp lí. - Một số bài làm tốt, đạt điểm cao: Phương Linh, Thu Phương(9D); Trà My, Thanh Thảo(9I). II. Tồn tại: - Một số bài làm còn sơ sài, chưa trình bày hết các khía cạnh của vấn đề(biểu hiện, nguyên nhân...) - Dẫn chứng chưa phong phú. - Một số bài viết chưa có sự liên hệ. - Phần thân bài tách ý chưa rõ ràng..

(69) - Một số bài liên kết chuyển ý còn vụng về. - Nhiều bài làm còn cẩu thả, nội dung sơ sài, còn viết tắt… - Một số chưa thật tự giác làm bài. - Bài làm chưa hiệu quả: Hiên(9D); Long(9I). C. Trả bài – Chữa lỗi. * Trả bài: - HS: Nhận bài, sửa lỗi sai. * Sửa lỗi sai: 1.Lỗi chính tả: - GV: Chỉ ra một số lỗi điển hình, học sinh tự sửa. Sai lỗi nhiều: Quang Linh, Đào Nhung (9D). 2. Lỗi dùng từ: - GV: Chiếu văn có câu dùng từ chưa chuẩn. - HS: Phát hiện và sửa lỗi sai.(Hiên, Thùy Trang – 9D; Long, Kiên, Tùng – 9I). 3. Lỗi diễn đạt: - GV: Chiếu đoạn văn mắc lỗi: lỗi diễn đạt và lỗi liên kết - HS: Phát hiện sửa lỗi.( Hiếu, Thắng, Đào Nhung – 9D; Nghĩa, Ly, Ngân Hà – 9I). D. Giáo viên công bố kết quả: - Đọc bài làm hay : Trà My – 9I ; Trang - 9D. - Giáo viên và học sinh bình bài văn đó. E. Thống kê điểm : Lớp Sĩ số 9D 33 9I. Điểm 2 3. 1. TS<5 % 4. 5. 6. Điểm 7 8. 32. IV. Củng cố: ? Nhắc lại cách làm bài nghị luận về sự việc, hiện tượng, đời sống. ? So sánh với kiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí. V. Hướng dẫn về nhà: - Xem lại bài, tiếp tục hoàn thiện việc sửa lỗi. - Mượn tham khảo bài tốt của bạn. - Soạn bài: Mùa xuân nho nhỏ. Ngày 28 tháng 01 năm 2013 Ký duyệt. TUẦN 24. TiÕt 116:. V¨n b¶n: MÙA XUÂN NHO NHỎ. - Thanh H¶i A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức:. TS>5 % 9. 10.

(70) - Học sinh cảm nhận được những xúc cảm trước mùa xuân thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời của tác giả. - Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nước. - Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2. Kĩ năng: - Đọc - Hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu thiên nhiên, đất nước, tự ý thức góp một phần công sức nhỏ bé của bản thân bằng những việc làm thiết thực để cống hiến cho quê hương, đất nước. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Chân dung nhà thơ, tư liệu về tác giả, tác phẩm, tranh ảnh về cảnh mùa xuân thiên nhiên xứ Huế, mùa xuân của đất nước. 2. Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Con cò”, nêu nội dung và nghệ thuật của bài thơ. ? Đọc và phân tích đoạn III của bài thơ. III. Bài mới: Giới thiệu bài Mùa xuân là mùa khởi đầu của một năm mới, mùa xuân luôn mang đến cho mọi người không khí tươi vui và cảm giác dễ chịu. Tuy nhiên mùa xuân cũng là mùa để cho con người suy ngẫm và gởi gắm những khát vọng của mình. Với nhà thơ Thanh Hải, ông đã gởi gắm điều gì qua bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”? Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Giáo viên cho học sinh quan sát ảnh chân I.Giới thiệu chung: dung của tác giả. 1. Tác giả: - Giới thiệu một số tác phẩm tiêu biểu. - Thanh Hải ( 1930- 1980), tên khai sinh ?* Nghiên cứu thông tin trong SGK em hãy Phạm Bá Ngoãn, quê huyện Phong Điền, cho biết vài nét về tác giả. tỉnh Thừa Thiên- Huế. - SN: 4 – 11 - 1930 - Ông là một trong những tác giả tiêu - MN: 15 – 12 – 1980. biểu của thơ ca thời chống Mỹ. - Thơ ông chân thành, đôn hậu, đằm thắm. - Ông nhận được Giải thưởng Nhà nước về VHNT năm 2001. - Các tác phẩm chính: + Những đồng chí trung kiên(1962) + Huế mùa xuân 2 tập (1970 -1975) + Dấu võng Trường Sơn(1977) ? Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ ra đời trong + Mưa xuân trên đất này(1982) hoàn cảnh nào. + Thơ Thanh Hải(1982). - Bài thơ được sáng tác khi tác giả đang 2. Tác phẩm: - Bài thơ được sáng tác.

(71) nằm trên giường bệnh và chỉ mấy tuần lễ sau thì tác giả qua đời nên chỉ mấy tuần lễ sau ông qua đời cho nên có thể coi đây là lời tâm niệm chân thành tha thiết cuối cùng của nhà thơ để lại cho đời. - GV: Hướng dẫn đọc: - Giọng đọc ở khổ đầu say sưa trìu mến;những khổ sau hối hả phấn chấn; ba khổ giọng tha thiết, trầm lắng. - GV: Đọc mẫu - Gọi ba học sinh đọc – nhận xét cách đọc. ? Em hiểu thế nào là “Hòa ca”. - Hòa ca: Bài ca gồm nhiều âm sắc, giọng điệu hòa hợp. - Nốt trầm: Nốt nhạc ghi âm thấp, trầm. ? Bài thơ được sáng tác theo thể thơ nào. ?* Bài thơ được bắt nguồn từ mạch cảm xúc nào? Từ mạch cảm xúc ấy, bài thơ có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần. (? Nêu bố cục của bài thơ) - Bắt nguồn từ cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước đến mùa xuân của mỗi người trong mùa xuân lớn của đất nước, thể hiện khát vọng được dâng hiến vào cuộc đời chung. + Khổ thơ 1 (Mùa xuân của thiên nhiên). + Khổ thơ 2,3 (Mùa xuân của đất nước). + Khổ thơ 4,5, (Tâm niệm của nhà thơ). + Khổ thơ 6 (Lời ca ngợi quê hương đất nước qua điệu dân ca xứ Huế). - HS: Đọc lại khổ thơ đầu. ? Hình ảnh mùa xuân của thiên nhiên, đất trời được tác giả cảm nhận qua những chi tiết hình ảnh nào. ? Những hình ảnh, màu sắc, âm thanh gợi cho người đọc những suy nghĩ gì. - GV: -H/a: gần gũi quen thuộc, đặc trưng của mùa xuân. - Màu sắc hài hòa tươi sáng, màu đặc trưng của Xứ Huế. - Âm thanh rộn ràng sống động. => Màu sắc hài hòa, tươi sáng, không gian trong trẻo cao rộng, âm thanh rộn ràng. ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ ngữ,. tháng 11 năm 1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. - Bài thơ được in trong tập “Thơ Việt Nam 1945-1985) – NXB GD Hà Nội,1987. II. Đọc- Hiểu văn bản: 1. Đọc, chú thích:. 2.Thể thơ: 5 chữ 3. Bố cục: 3 phần. - Đoạn 1: Khổ 1: Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên đất trời. - Đoạn 2: Khổ 2,3:Cảm xúc về mùa xuân đất nước. - Đoạn 3: Còn lại: Ước nguyện của nhà thơ.. 4.Phân tích: a) Mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. Bức h/a: sông xanh, hoa tím, chim tranh màu sắc: xanh, tím xuân âm thanh: tiếng chim hót.

(72) hình ảnh của tác giả. ? Động từ “mọc” được đảo lên trước gợi ấn tượng gì. - Sự vật, hình ảnh sống động, tràn đầy sức sống, tất cả như đang chuyển mình cựa quậy thức dậy đón xuân về. ? Từ đó, em có cảm nhận như thế nào về bức tranh mùa xuân thiên nhiên, đất trời. ? Trong những tín hiệu của mùa xuân, tín hiệu nào gây ấn tượng mạnh mẽ hơn cả. ? Theo em, “giọt long lanh” được hiểu như thế nào? -Giọt long lanh : có thể là giọt mưa xuân, giọt sương, giọt của tiếng chim… ? Tác giả đã cảm nhận âm thanh của tiếng chim bằng những giác quan nào.Đó là biện pháp nghệ thuật gì? - Thính giác-> thị giác-> xúc giác => ẩn dụ chuyển đổi cảm giác. ?* Em có nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả.(Tại sao tác giả không dùng từ: nắm, bắt, đỡ…mà lại dùng từ “hứng”). - “Hứng”: Nâng niu, trân trọng . ? Qua đó, tác giả đã bộc lộ cảm xúc gì trước vẻ đẹp của mùa xuân. - GV: Chỉ bằng vài nét chấm phá, nhà thơ đã vẽ ra trước mắt người đọc một bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp. Một vẻ đẹp thanh mát, dịu nhẹ, đằm thắm làm say lòng người mà thiên nhiên, đất trời đã ban tặng cho xứ Huế mộng mơ.Và trước vẻ đẹp ấy dòng suy tưởng của nhà thơ được nâng cao mở rộng ra với mùa xuân của đất nước… ? Hoàn cảnh ra đời của bài thơ có gì đặc biệt. - Bài thơ ra đời vào lúc tác giả lâm bệnh nặng. - Đặt bài thơ vào hoàn cảnh sáng tác ấy ta càng cảm phục tình yêu thiên nhiên và lòng lạc quan yêu đời của tác giả.. + H/a: Chọn lọc, tiêu biểu, đảo ngữ.. => Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp, tràn đầy sức sống, vui tươi, rộn ràng mang đặc trưng xứ Huế. - Từng giọt long lanh rơi Tôi đưa tay tôi hứng.. + Ẩn dụ, dùng từ chọn lọc. => Nhà thơ nâng niu, trân trọng, say sưa, ngây ngất, trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất trời lúc vào xuân.. * Luyện tập:. IV. Củng cố: ? Đọc diễn cảm bài thơ. ? Trình bày cảm nhận của em sau khi học xong khổ thơ đầu. V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng bài thơ, nắm chắc kiến thức cơ bản ở khổ thơ 1..

(73) - Ôn lại bài thơ “Con cò”. - Chuẩn bị nột phần còn lại của bài thơ. ------------------------------. TiÕt 117:. V¨n b¶n:. Mïa xu©n nho nhá - Thanh H¶i -. A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Học sinh cảm nhận được những xúc cảm trước mùa xuân thiên nhiên đất nước và khát vọng đẹp đẽ muốn dâng hiến cho cuộc đời của tác giả. - Vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên và mùa xuân đất nước. - Lẽ sống cao đẹp của một con người chân chính. 2. Kĩ năng: - Đọc - Hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một văn bản thơ. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng cho học sinh tình yêu thiên nhiên, đất nước, tự ý thức góp một phần công sức nhỏ bé của bản thân bằng những việc làm thiết thực để cống hiến cho quê hương, đất nước. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Tác phẩm, tranh ảnh về cảnh mùa xuân của đất nước. Ca khúc Mùa xuân nho nhỏ được phổ nhạc từ bài thơ.Đề kiểm tra 15/ 2. Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút. * Đề bài: Phần I: Trắc nghiệm: (2 điểm) Câu 1: Điền vào chỗ trống những thông tin cần thiết để giới thiệu về nhà thơ Chế Lan Viên. - Tên thật là:……………………., bút danh:…………….năm sinh:………,quê quán:… Câu 2: Bài thơ “Con cò” được sáng tác năm nào: A. Năm 1960 B. Năm 1961 C. Năm 1962 D. Năm 1963. Câu 3: Hình ảnh “Con cò” trong bài thơ có ý nghĩa biểu tượng gì? A. Biểu tượng cho cuộc sống khó nhọc trước kia. B. Biểu tượng cho cuộc sống vất vả hôn nay. C. Biểu tượng cho tấm lòng người mẹ và những lời hát ru. D. Biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam. Câu 4: Bài thơ “Con cò” là lời của ai. A. Người mẹ B. Con cò C. Đứa con D. Tác giả..

(74) Câu 5: Ý nào sau đây nêu đúng nét đặc sắc nhất về nghệ thuật của bài thơ “Con cò”. A. Sử dụng rộng rãi phép nhân hóa. B. Vận dụng sáng tạo hình ảnh và giọng điệu của ca dao. C. Thể thơ tự do, giọng điệu linh hoạt. D. Sử dụng nhiều hình ảnh có ý nghĩa triết lí. Câu 6: Câu thơ nào sau đây đúc kết một chân lí, một quy luật? A. Cò một mình, cò phải kiếm lấy ăn, Con có mẹ, con chơi rồi lại ngủ. B. Con ngủ yên thì cò cũng ngủ Cánh của cò, hai đứa đắp chung đôi. C. Con dù lớn vẫn là con của mẹ. Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con. Câu 7: Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải giống thể thơ của bài nào sau đây? A. Ánh trăng B. Đồng chí C. Đoàn thuyền đánh cá D. Bếp lửa. Câu 8: Trong hai câu thơ sau tác giả đã dùng nghệ thuật gì? Mọc giữa dòng sông xanh Một bông hoa tím biếc. A. Nhân hóa B. Ẩn dụ C. Điệp ngữ. D. Đảo ngữ. Phần II: Tự luận: (8 điểm) Câu 1(2 điểm) Nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ”? Hoàn cảnh ấy giúp em hiểu thêm gì về tác giả. Câu 2(6 điểm) Trình bày cảm nhận của em về bức tranh mùa xuân thiên nhiên trong khổ thơ đầu của bài thơ. * Đáp án và biểu điểm Phần I: Trắc nghiệm: (2 điểm) Câu 1 2 3 4 5 6 7 8 Đáp Tên thật: Phan Ngọc Hoan án bút danh: Chế Lan Viên, C C A B C A D sinh năm 1920, Quê ở Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị. Điể 0,25 điểm 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 m Phần II: Tự luận: (8 điểm) Câu 1(2điểm): - Học sinh trả lời đầy đủ và đúng hoàn cảnh sáng tác của bài thơ cho - 1 điểm. - Hoàn cảnh sáng tác của bài thơ rất đặc biệt qua đó cho ta thấy được tình yêu thiên nhiên và lòng lạc quan yêu đời của tác giả cho - 1 điểm. Câu 2(6 điểm): Học sinh trình bày cảm nhận của mình về khổ thơ 1. *Về nội dung: Bài viết cần nêu được các ý cơ bản của khổ thơ: - Bức tranh mùa xuân xứ Huế đẹp thơ mộng với những hình ảnh đặc sắc, mang nét riêng của mùa xuân: màu sắc hài hòa, không gian cao rộng, âm thanh trong trẻo, rộn ràng, có nét đặc trựng riêng của xứ Huế. - Động từ “mọc” được đặt ở đầu câu thơ tạo nốt nhấn, gợi cảm giác bức tranh xuân sống động có hồn. - Cảm xúc của tác giả : Trân trọng, nâng niu, say sưa, ngây ngất trước vẻ đẹp của mùa xuân..

(75) * Về hình thức : Học sinh có thể viết thành đoạn văn, hoặc bài văn ngắn, có sự liên kết mạch lạc, diễn đạt lưu loát, trôi chảy. *Giáo viên căn cứ vào từng bài viết cụ thể của học sinh để cho điểm từ 1 - > 7. III. Bài mới: Giới thiệu bài Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I.Giới thiệu chung: - GV: Khái quát nội dung khổ 1. II. Đọc – Hiểu văn bản. - Chuyển ý sang nội dung thứ 2. 4. Phân tích: ?*Từ mùa xuân của thiên nhiên, nhà thơ b) Mùa xuân của đất nước: cảm nhận như thế nào về mùa xuân của đất nước. (Tìm những chi tiết miêu tả con người và đất nước vào xuân). ? Tại sao tác giả lại nhắc đến hai hình ảnh - người cầm súng: chiến đấu “người cầm súng” và “người ra đồng” khi - người ra đồng: lao động sản xuất mùa xuân về. - Hai hình ảnh tượng trưng cho hai nhiệm vụ cơ bản của đất nước ta : sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và xây dựng đất nước. - Người cầm súng: là những người chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc, Người ra đồng: là những người lao động xây dựng đất nước, - lộc giắt.., lộc trải…: sự sống ? Hình ảnh nào gắn liền với họ. ? Em hiểu “lộc” là gì? ? Theo em , “lộc” gắn liền với người chiến sĩ và người nông dân có ý nghĩa gì. - Lộc: chồi non - tượng trưng cho sự sống, => Người chiến sĩ và người nông dân đã sự sống này thể hiện trong nhịp điệu hối mang mùa xuân tươi đẹp, ấm no, hạnh hả. phúc đến cho mọi người. - Liên hệ đất nước ta những năm 80 để HS thấy được nhịp sống của cách mạng, của đất nước. - Tất cả như – hối hả, xôn xao ? Sức sống của mùa xuân đất nước còn - Đất nước như vì sao được cảm nhận qua nhịp điệu nào. - Cứ đi lên phía trước. ?Trong những khổ thơ trên, tác giả đã sử + Nghệ thuật điệp ngữ, so sánh, sử dụng dụng những nghệ thuật gì? Qua đó giúp từ láy… em cảm nhận như thế nào về mùa xuân => Đất nước vào xuân với khí thế khẩn của đất nước. trương, tưng bừng, rộn rã, náo nức, một ?*Cảm nhận của em về lời thơ: “Đất nước sức sống bền bỉ, vững vàng. như …trước”. ? Cảm xúc của tác giả ở đây có gì khác so với khổ thơ đầu. - Nhà thơ trân trọng, tự hào và tin tưởng vào cách mạng, vào tương lai của đất nước. Đó cũng là sức sống, sức vươn lên không ngừng của đất nước vào xuân. - GV: Trước cảnh tưng bừng, náo nức vào.

(76) xuân của thiên nhiên, đất nước, con người, nhà thơ có ước nguyện gì? - HS: Đọc ba khổ thơ cuối. ? Xúc cảm trước mùa xuân của thiên nhiên, đất nước nhà thơ đã tâm niệm điều gì? Tâm niệm ấy được thể hiện qua những hình ảnh nào. ? Em có suy nghĩ gì về những điều tâm niệm của tác giả (con chim, cành hoa, nốt trầm). - Bình dị, chân thành mà sâu sắc. ? Từ khát vọng trên, nhà thơ chuyển thành lý tưởng sống của mình,theo em đó là lý tưởng gì. ? Từ khát vọng trên, nhà thơ muốn nhắn gởi điều gì. ? Sự chuyển đổi cách xưng hô từ “tôi sang ta” có ý nghĩa gì. - Liên hệ với một số câu thơ của nhà thơ Tố Hữu trong bài Một khúc ca xuân: Nếu là con chim chiếc lá Thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh Lẽ nào vay mà không có trả Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình? - Tác giả muốn nhắn gởi đến mọi người và thế hệ trẻ phải biết sống có ích, biết cống hiến chứ không chỉ sống hưởng thụ -GV: Giáo dục các em lối sống hiện nay. ? Tại sao trong khổ thơ cuối tác giả lại nhắc đến những câu Nam ai, Nam bình, nhịp phách tiền. - Phân tích khổ thơ cuối: Niềm tin của tác giả vào cuộc đời, đất nước qua những giá trị truyền thống của quê hương. ? Là học sinh, là mầm non tương lai của đất nước em sẽ làm gì để góp vào mùa xuân rộng lớn? ? Kết thúc bài thơ là khát vọng được cất lên giai điệu quê hương ngọt ngào, sâu lắng cho ta hiểu thêm gì về tác giả. - Yêu tha thiết quê hương, đất nước, tự hào với những giá trị truyền thống của quê hương. ? Em hãy khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ.. c) Ước nguyện của nhà thơ: - làm con chim - làm cành hoa - làm nốt trầm + Điệp từ, lặp cấu trúc => ước nguyện giản dị, chân thành, khiên tốn. Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng….. + Hình ảnh đẹp, bình dị . => Khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống của đất nước, sống có ích, cống hiến cho đời một cách bền bỉ, thầm lặng, không kể tuổi tác, thời gian.. 5.Tổng kết: a) Nghệ thuật: - Thể thơ 5 chữ, giọng điệu nhẹ nhàng tha thiết mang âm hưởng gần gũi với dân ca. - Hình ảnh thơ giản dị, giàu ý nghĩa biểu tượng. - Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu.

(77) ? Qua bài thơ tác giả muốn nhắn gửi điều gì với người đọc.. ? Nêu ý nghĩa của văn bản.. - HS: Đọc ghi nhớ.. cảm xúc. - Sử dụng nhiều phép tu từ đặc sắc: So sánh, nhân hóa, ẩn dụ... - Kết cấu chặt chẽ, giọng thơ biển đổi linh hoạt phù hợp với nội dung từng đoạn. b) Nội dung: - Vẻ đẹp trong trẻo đầy sức sống của thiên nhiên đất trời mùa xuân và cảm xúc say sưa, ngây ngất của nhà thơ. - Vẻ đẹp và sức sống của đất nước qua mấy nghìn năm lịch sử. - Khát vọng, mong ước được sống có ý nghĩa. Được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời của tác giả. c) Ý nghĩa của văn bản: - Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước, và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời. * Ghi nhớ: SGK/58. III. Luyện tập: - Đọc diễn cảm bài thơ.. ? Nêu cảm nhận của em về một khổ thơ mà em thích nhất. IV. Củng cố: ? Theo em, nhan đề của bài thơ có ý nghĩa gì. - Cho học sinh nghe bài hát được phổ nhạc từ bài thơ. V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng bài thơ, nắm kiến thức cơ bản. - Phân tích bài thơ. - Soạn bài: Viếng lăng Bác. ----------------------------------. TiÕt upload.123doc.net: v¨n b¶n:. VIẾNG LĂNG BÁC. - ViÔn Ph¬ng-. A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Học sinh cảm nhận được những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. - Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu của hai khổ thơ đầu..

(78) 2. Kĩ năng: - Đọc - Hiểu một văn bản thơ trữ tình. - Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình cảm kính yêu lãnh tụ. - Tự nhận thức được vẻ đẹp nhân cách Hồ Chí Minh, qua đó xác định giá trị cá nhân cần phấn đấu học tập và làm theo tấm gương của Bác B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên:Ảnh chân dung nhà thơ Viễn Phương, tư liệu về tác giả, tác phẩm. Một số bức tranh về lăng Bác. 2. Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK/60. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” và phân tích ước nguyện của nhà thơ. III. Bài mới: Giới thiệu bài Có lẽ, hơn một thế kỷ qua những vần thơ hay nhất, đẹp nhất, những lời ngợi ca thành kính nhất của tất cả các nghệ sĩ đều dành cho Bác Hồ kính yêu của chúng ta. Nhưng mỗi tác giả lại có cách cảm nhận riêng về Bác. Với nhà thơ Viễn Phương, tác giả đã cảm nhận về Bác như thế nào? Qua bài thơ “Viếng lăng Bác”, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ?Nêu những hiểu biết của em về tác giả I. Giới thiệu chung: Viễn Phương. 1. Tác giả: SGK/59 - GV: giới thiệu ảnh chân dung tác giả và chốt ý:Viễn Phương (1928- 2005), tên thật Phan Thanh Viễn quê ở An Giang. - Là cây bút trẻ có mặt sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ chống Mĩ cứu nước - Thơ Viễn Phương thường nhỏ nhẹ, giàu tình cảm, thơ mộng ngay trong hoàn cảnh chiến đấu ác liệt. - Ông nhận được Giải thưởng nhà nước về VHNT năm 2001. - Các tác phẩm tiêu biểu: Mắt sáng học trò,Phù sa quê mẹ, Như mây mùa xuân... ? Bài thơ Viếng lăng Bác ra đời trong hoàn 2.Tác phẩm: 4/1976 cảnh nào. - in trong tập thơ “Như mây mùa xuân” - Năm 1976, công trình lăng chủ tịch HCM (1978). được khánh thành. Tác giả và đồng bào miền Nam thực hiện được niềm mong ước của mình được ra viếng Bác. Trong không khí xúc động tác giả đã viết bài thơ..

(79) ? Bài thơ được làm theo thể thơ nào? Nhịp điệu của bài thơ có gì đặc biệt. - Thể thơ 8 chữ(nhưng có dòng thơ 7 hoặc 9 chữ). - Nhịp thơ lúc chậm, lúc nhanh phù hợp với tâm trạng xúc động của nhà thơ. - GV: Hướng dẫn cách đọc: Giọng tình cảm, vừa trang nghiêm vừa thành kính. Nhịp chậm, lắng sâu; riêng khổ thơ cuối đọc nhanh hơn và giọng cao hơn. - GV: Đọc mẫu – gọi 2HS đọc. - Nhận xét cách đọc của học sinh. ? Kiểm tra việc nắm một số chú thích trong SGK/60. ? Cảm hứng chủ đạo bao trùm bài thơ là gì - Niềm xúc động thành kính thiêng liêng, lòng biết ơn và tự hào pha lẫn nỗi xót xa. ? Cảm xúc ấy được thể hiện theo trình tự nào? Từ đó xác định bố cục của bài thơ. - HS tìm bố cục và xác định nội dung chính: - Khổ thơ 1,2: Cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng Bác. - Khổ thơ 3: Cảm xúc của tác giả khi vào lăng viếng Bác. - Khổ thơ 4: Cảm xúc khi rời lăng. -> Theo trình tự thời gian một cuộc vào lăng viếng Bác. - HS: Đọc lại hai khổ thơ đầu. ? Câu thơ mở đầu bài thơ giới thiệu với chúng ta sự việc gì. ?* Cảm xúc của nhà thơ khi từ miền Nam ra thăm Bác được thể hiện qua những chi tiết nào.( ? Nhà thơ xưng hô với Bác như thế nào ). ? Cách xưng hô ấy thể hiện điều gì . ? Tại sao tác giả không dùng từ “viếng” mà lại dùng từ “thăm”. - GV: Cho học sinh quan sát tranh lăng Bác ? Ấn tượng đầu tiên khi tác giả đứng trước lăng Bác là hình ảnh nào. ? Vì sao hình ảnh hàng tre lại gây cho tác giả ấn tượng. Phát hiện nghệ thuật được dùng trong hai câu thơ này. - Xung quanh lăng Bác trồng nhiều tre và trúc. Tre cũng là hình ảnh quen thuộc là biểu tượng của nhân dân Việt Nam.. II. Đọc – Hiểu văn bản: 1. Đọc, chú thích:. 2. Bố cục: 3 đoạn.. 3. Phân tích: a) Cảm xúc trước lăng Bác: * Khổ thơ 1: - Con -> Cách xưng hô thân mật, gần gũi, thể hiện lòng thành kính và cảm giác vui sướng khi được ra thăm lăng Bác. - Thăm + Kìm nén đau thương nói tránh đi để giảm bớt đau buồn, gợi cảm giác trong tâm tưởng là Bác vẫn còn sống mãi. - Hàng tre – Nghĩa thực: hàng tre ngà xanh bát ngát được trồng bên lăng. - Nghĩa tượng trưng(ẩn dụ): tre là biểu tượng của sức sống bền bỉ, kiên cường của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam..

(80) Cây tre diệt giặc từ mấy ngàn năm trước trong truyền thuyết Thánh Gióng đến hình ảnh cây tre trong ca dao, trong văn Thép Mới: “Tre ăn ở với người đời đời kiếp kiếp”. Cây tre góp phần làm nên dáng đứng Việt Nam. ?*Hình ảnh hàng tre trồng bên lăng Bác có ý nghĩa gì. - Cây tre là biểu tượng cho dân tộc VN, vì vậy h/a tre mang ý nghĩa: Cả dân tộc Việt Nam đang quây quần bên Bác. Bác vẫn sống giữa lòng dân tộc Việt Nam. Hàng tre ấy như những đội quân danh dự cùng với những loài cây khác đại diện cho những người con từ khắp mọi miền quê trên đất nước VN tụ họp về đây, xum vầy quanh Bác, trò chuyện và canh giấc ngủ cho Người. - Cây tre còn tượng trưng cho sự giản dị mộc mạc, vì vậy còn có ý nghĩa: đến với lăng Bác không phải là đến với đền đài nguy nga tráng lệ mà là đến với những gì gần gũi thân thuộc nhất nhưng vẫn rất đỗi thiêng liêng. ? Nếu ở khổ 1 ấn tượng của tác giả là “hàng tre”, thì ở khổ thơ thứ hai là hình ảnh nào. ? Theo em, hình ảnh “mặt trời” trong hai câu thơ trên có giống nhau không? Em hãy phân tích. ? Từ láy “ngày ngày” diễn tả điều gì. - Diễn tả sự liên tục bất biến của tự nhiên, từ đó diễn tả sự bất tử hình tượng Bác Hồ trong lòng mọi người và giữa thiên nhiên vũ trụ. ? Ví Bác như “mặt trời trong lăng rất đỏ” có ý nghĩa gì. - GV: Ví Bác như “mặt trời” không phải là điều mới lạ, nhưng so sánh Bác nằm trong lăng rất đỏ trong cái nhìn chiêm ngưỡng hàng ngày của mặt trời tự nhiên là một sáng tạo mới mẻ và độc đáo của riêng Viễn Phương. Cách ví đó vừa ca ngợi công lao to lớn của Bác, vừa bộc lộ niềm tự hào của dân tộc ta khi có Bác, có ánh sáng của Bác soi đường chỉ lối,như có được ánh sáng của mặt trời.. * Khổ thơ 2: - Mặt trời đi qua trên lăng + nhân hóa => Mặt trời của thiên nhiên vũ trụ đem lại sự sống cho muôn loài trên trái đất. - Mặt trời trong lăng rất đỏ + Ẩn dụ(Bác Hồ). => Sự vĩ đại, trường tồn của Bác.Lòng tôn kính đối với Bác..

(81) - HS: Quan sát tranh cảnh dòng người vào lăng viếng Bác. - GV: Mặc dù Bác mất đã lâu nhưng trong lòng mọi người vẫn bộc lộ niềm tiếc thương vô hạn. Chi tiết nào nói lên điều đó? ? Trong hai câu thơ trên, tác giả đã sử dụng nghệ thuật nào. ? Từ “ngày ngày” trong câu thứ nhất được lặp lại trong câu thứ 3 với dụng ý gì. - Từ “ngày ngày”được lặp lại tạo thành một điệp ngữ sóng đôi với câu thơ trước vừa có ý nhấn mạnh vừa có ý so sánh, qua đó ta hiểu: “ngày…lăng”cũng giống như “ngày..nhớ”, nghĩa là tình cảm của nhân dân đối với Bác cũng tự nhiên gần gũi như đất trời và vĩnh hằng như quy luật vận hành của vũ trụ. - Nghệ thuật ẩn dụ: tràng hoa (dòng người vào lăng viếng Bác), ? Em hiểu “tràng hoa” theo những nghĩa nào. - Nghĩa thực: những bông hoa tươi thắm kết thành chuỗi dài hoặc thành vòng tròn dâng lên Bác để bày tỏ tình cảm ngưỡng mộ, biết ơn của mình. - Nghĩa ẩn dụ: chỉ dòng người xếp hàng vào lăng viếng Bác, mỗi người là một bông hoa, những dòng người kết thành những tràng hoa bất tận kính dâng lên 79 mùa xuân của cuộc đời Bác. - Hoán dụ: bảy chín mùa xuân (bảy mươi chín tuổi). ? * Tại sao nhà thơ không dùng từ “tuổi” mà dùng từ “mùa xuân”. - “Mùa xuân” của thiên nhiên là vĩnh hằng vừa gợi sự bất tử, vừa nói lên sức cống hiến không biết mệt mỏi của Bác cho đất nước. ? Những hình ảnh thơ trên biểu lộ tình cảm nào của nhà thơ, của nhân dân ta đối với Bác. ? Như vậy qua hai khổ thơ vừa phân tích em cảm nhận được điều gì. - Ca ngợi sự vĩ đại của Bác và lòng tôn kính biết ơn Bác sâu sắc. IV. Củng cố:. - Ngày ngày dòng người... - Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. + Điệp ngữ, ẩn dụ, hoán dụ.. => Lòng thành kính, biết ơn vô hạn của nhân dân đối với Bác.. * Luyện tập:.

(82) ? Đọc thuộc lòng diễn cảm hai khổ thơ đầu. ? Trình bày cảm nhận của em về khổ thơ thứ hai. V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng bài thơ. - Nắm chắc nội dung đã phân tích ở tiết 1. - Chuẩn bị nốt phần còn lại của tiết 2. --------------------------------. TiÕt 119:. v¨n b¶n:. VIẾNG LĂNG BÁC. - ViÔn Ph¬ng-. A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Học sinh cảm nhận được những tình cảm thiêng liêng của tác giả, của một người con từ miền Nam ra viếng lăng Bác. - Những đặc sắc về hình ảnh, tứ thơ, giọng điệu của hai khổ thơ cuối. 2. Kĩ năng: - Đọc - Hiểu một văn bản thơ trữ tình. - Có khả năng trình bày những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình cảm kính yêu lãnh tụ. - Tự nhận thức được vẻ đẹp nhân cách Hồ Chí Minh, qua đó xác định giá trị cá nhân cần phấn đấu học tập và làm theo tấm gương của Bác. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Một số bức tranh về cảnh lăng Bác( Cảnh trong lăng và ngoài lăng), bài hát được phổ nhạc từ bài thơ “Viếng lăng Bác”, bảng phụ. 2. Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK/60. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Viếng lăng Bác” và phân tích hai khổ thơ đầu. III. Bài mới: Giới thiệu bài - GV: Khái quát nội dung tiết 1 - Chuyển ý sang tiết 2. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt 3. Phân tích: a) Cảm xúc trước lăng Bác: - HS: Đọc lại hai khổ thơ cuối. b) Cảm xúc khi vào trong lăng Bác: ? Lăng là nơi lưu giữ thi hài của người đã * Khổ thơ 3: quá cố, vậy mà khi vào trong lăng, đứng - Bác nằm trong giấc ngủ bình yên. trước linh cữu của Bác nhà thơ lại có suy nghĩ như thế nào..

(83) ? Em hiểu giấc ngủ bình yên là giấc ngủ như thế nào. - Ai đó dã một lần đến thăm Bác đều có cảm giác dường như Bác đang nằm ngủ, một giấc ngủ bình yên thanh thản, an tâm sau một thời gian làm việc căng thẳng. Vẫn bộ quần áo ka ki đã bạc màu, đôi bàn tay để hờ trên bụng, khuôn mặt thanh thản mãn nguyện bởi ước nguyện cả đời của Bác là đất nước được độc lập, người dân được ấm no, hp đã thành hiện thực… ? Câu thơ còn sử dụng nghệ thuật gì. - Nói giảm nói tránh. ?*Em cảm nhận như thế nào về không khí ở trong lăng nơi Bác nằm nghỉ. - Không khí vừa trang nghiêm, vừa yên tĩnh, ánh sáng dịu nhẹ, trong trẻo của những ngọn đèn mờ ảo ở quanh lăng. ? Theo em, từ hình ảnh nào mà nhà thơ liên tưởng đến vầng trăng dịu hiền. ? Vầng trăng trong câu thơ có ý nghĩa gì. - Sinh thời Bác rất yêu trăng. Trăng với Bác từng là đôi bạn tri âm tri kỉ. Trăng đã từng vào thơ Bác… - GV: Đọc hai câu thơ cuối. ? Hình ảnh “trời xanh” trong câu thơ trên gợi cho em suy nghĩ gì. - Trời xanh theo nghĩa thực là h/a của thiên nhiên tồn tại vĩnh hằng. - Nghĩa ẩn dụ: tượng trưng cho tên tuổi và sự nghiệp của Bác mãi mãi vĩnh hằng. ? Có gì mâu thuẫn trong hai câu thơ này. - Mâu thuẫn giữa lý trí và tình cảm. Tình cảm: tự an ủi bằn, cách ví Bác với bao hình ảnh lớn lao kỳ vĩ và vĩnh hằng trong vũ trụ để muốn nói rằng Bác không hề mất đi, Người chỉ hóa thân vào thiên nhiên, mây núi và trở thành hồn thiêng dân tộc.Bác là mặt trời ấm áp mỗi ngày, là mặt trăng dịu hiền chiếu sáng đêm đêm. Bác còn sống mãi với non sông đất nước như trời xanh còn mãi trên đầu… - Nhưng lí trí lại mách bảo Bác đã ra đi vĩnh viễn nên trong lòng không tránh được nỗi đau khi đứng trước linh cữu của Bác. ? Em hiểu đau nhói là đau như thế nào. - Nỗi đau quặn thắt tái tê tận đáy sâu tâm. - Vầng trăng sáng dịu hiền. + Ẩn dụ => Tâm hồn thanh cao của Bác.. - Trời xanh – nghĩa thực: h/a thiên nhiên rộng lớn, vĩnh hằng. - nghĩa ẩn dụ: Tên tuổi và sự nghiệp của Bác.. - Nghe nhói + Biểu cảm trực tiếp, ẩn dụ chuyển đổi.

(84) hồn, nỗi đau đến uất nghẹn không thốt ra lời. Đó đâu phải chỉ là nỗi đau riêng của tác giả mà là nỗi đau chung của hàng triệu trái tim con người VN. ? Từ “nhói” góp phần bộc lộ tâm trạng gì của nhà thơ. - HS: Đọc khổ thơ cuối. ? Nếu như trong những khổ thơ trên tình cảm của nhà thơ với Bác đang được kìm nén, ẩn giấu ở trong lòng thì trong khổ thơ cuối tình cảm ấy còn ẩn giấu được nữa không? Tìm câu thơ diễn tả điều đó. ? Cụm từ “thương trào nước mắt” diễn tả trạng thái tình cảm như thế nào. - Tình cảm bị dồn nén bấy lâu bỗng trỗi dậy mãnh liệt biểu hiện thành những giọt nước mắt tuôn trào. ? Biết rằng đã đến lúc phải xa Bác để trở về miền Nam nhà thơ đã ước nguyện điều gì. - Diễn tả tâm trạng lưu luyến, ước nguyện chân thành, giản dị của nhà thơ muốn được ở mãi bên Bác. Nhưng tác giả biết rằng đến lúc phải trở về miền Nam và chỉ có thể gửi tấm lòng mình bằng cách hóa thân hòa nhập vào những cảnh vật bên lăng Bác. Muốn làm con chim cất tiếng hót cho Bác vui, làm bông hoa tỏa hương thanh cao nơi Bác nghỉ và hơn hết là làm cây tre nhập vào hàng tre bát ngát quanh lăng để canh giấc ngủ cho Bác. ? Nghệ thuật trong khổ thơ có gì đặc sắc. ? Ước muốn hóa thân của nhà thơ thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với Bác. ? Hình ảnh nào ở khổ thơ đầu được nhắc lại trong khổ thơ cuối. ? Cách nhắc lại ấy tạo cho bài thơ kết cấu như thế nào. ? Hình ảnh cây tre khép lại bài thơ có ý nghĩa gì. ? Hãy khái quát những nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. ? Bài thơ đã nói hộ lòng ta những tình cảm nào đối với Bác. - HS: Đọc ghi nhớ. ? GV: Hỏi câu hỏi liên hệ. IV. Củng cố:. cảm giác. => Niềm tiếc thương vô hạn, sự xúc động khôn nguôi khi đứng trước linh cữu của Bác. c) Cảm xúc khi rời lăng:. Mai về miền Nam thương trào nước mắt.. - Muốn làm -> con chim hót… -> đóa hoa tỏa hương… -> cây tre trung hiếu… + Điệp ngữ, ẩn dụ, biểu cảm trực tiếp. => Ước nguyện chân thành, giản dị, tình cảm lưu luyến, mong muốn thiết tha được ở mãi bên Bác. - Hình ảnh “cây tre” + Kết cấu đầu cuối tương ứng, ẩn dụ => Hoàn thiện nốt vẻ đẹp của con người VN- thủy chung son sắt, tình nghĩa. 4.Tổng kết: a) NT: - Thể thơ 8 chữ có chút biến thể - Hình ảnh thơ có nhiều sáng tạo - Giọng điệu trang trọng, thiết tha, tự hào - Ngôn ngữ bình dị côc đúc. - Sử dụng nhiều ẩn dụ đẹp và gợi cảm. b) ND:- Lòng thành kính, xót thương và biết ơn Bác sâu sắc. * Ghi nhớ: SGK/60 III. Luyện tập: Đọc diễn cảm bài thơ.

(85) ? Trình bày cảm nhận của em về hình ảnh mặt trời, dòng người trong khổ thơ thứ hai. ? Giải ô chữ sau: *Từ hàng ngang: 1) Tên khai sinh của tác giả bài thơ “Viếng lăng Bác”. - PHAN THANH VIỄN 2) Bài thơ được viết theo thể thơ này - TÁM CHỮ 3) Hình ảnh đầu tiên tác giả bắt gặp khi mới đến Lăng. - HÀNG TRE 4) Biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng nhiều nhất và sáng tạo trong bài thơ. 5) Cách xưng hô “con” với Bác thể hiện tình cảm này. - THÂN MẬT 6) Đây là từ miêu tả hình ảnh dòng người vào viếng Bác. - KẾT TRÀNG HOA 7) Bác Hồ mất năm bao nhiêu tuổi. - BẨY CHÍN 8) Đây là một động từ chỉ trạng thái diễn tả nỗi đau xót vô hạn trước sự ra đi của Bác. - NHÓI 9) Phẩm chất của cây tre được nói tới ở cuối bài thơ. - TRUNG HIẾU *Từ hàng dọc: Gồm 9 chữ cái. ? Đây là từ chỉ tấm lòng của nhà thơ và của nhân dân ta đối với Bác kính yêu. THÀNH KÍNH - Học sinh nghe bài hát được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc. V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng bài thơ, ghi nhớ SGK/60 - Viết cảm nhận về một khổ thơ mà em thích nhất. - Chuẩn bị bài: Nghị luận về tác phẩm truyện. -----------------------------------. TiÕt 120:. tËp lµm v¨n:. NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN HOẶC ĐOẠN TRÍCH A.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Hiểu rõ khái niệm và yêu cầu của bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích), biết cách làm những bài nghị luận này. - Những yêu cầu đối với bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Cách tạo lập văn bản nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). 2. Kĩ năng: - Nhận diện được bài văn nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) và kĩ năng làm bài nghị luận thuộc dạng này. - Đưa ra được những nhận xét, đánh giá về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) đã học trong chương trình. 3. Thái độ: - Tự ý thức trong việc làm bài nghị luận một tác phẩm truyện hay một đoạn trích là phải đưa ra được những ý kiến, đánh giá xác thực, đúng và phù hợp. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Nghiên cứu tư liệu và soạn bài. 2. Học sinh: Đọc bài mẫu, xem trước bài và dự kiến các câu trả lời. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.

(86) I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Trình bày các kiểu bài nghị luận em đã được học. ? Cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lý. III. Bài mới: Giới thiệu bài Kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) có thể đề cập đến nhiều vấn đề khác nhau, tuy nhiên chương trình của chúng ta được học chỉ tập trung vào nghị luận về nhân vật văn học.Đây là kiểu bài như thế nào bài hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu... Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I.Tìm hiểu bài nghị luận về tác phẩm - HS: Đọc văn bản trong SGK/61,62. truyện (hoặc đoạn trích). 1. Văn bản: (SGK/61,62) ? Vấn đề nghị luận của bài văn này là gì. 2. Nhận xét: ? Hãy đặt một nhan đề thích hợp cho văn a) Vấn đề nghị luận của bài văn: bản. -Những phẩm chất, đức tính tốt đẹp đáng - Nhan đề: Hình ảnh anh thanh niên làm yêu của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng trong truyện công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu ngắn“Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Long, hoặc Một vẻ đẹp nơi Sa Pa lặng lẽ… Nguyễn Thành Long. ? Câu nào nêu khái quát vần đề nghị luận. - Nêu vấn đề nghị luận: Dù được miêu tả… khó phai mờ”.(đoạn 1). b)Các luận điểm cơ bản: ? Vấn đề nghị luận được triển khai qua - Anh thanh niên đẹp bởi tấm lòng yêu những luận điểm nào? Tìm những câu nêu đời, yêu nghề, tinh thần trách nhiệm cao. lên hoặc cô đúc luận điểm của văn bản. - Lòng hiếu khách, quan tâm đến mọi người rất chu đáo. - Rất khiêm tốn. - Chốt lại vấn đề nghị luận: Cuộc sống ? Vấn đề nghị luận được chốt lại trong câu của chúng ta… thật đáng tin yêu.(đoạn nào. văn cuối bài). ? Để khẳng định các luận điểm, người viết c) Cách lập luận làm sáng tỏ cho luận đã lập luận(dẫn dắt, phân tích, chứng minh) điểm: như thế nào. - Nêu lên các luận điểm rõ ràng, ngắn ? Nhận xét về những luận cứ được người gọn, gợi sự chú ý cho người đọc. viết đưa ra để làm sáng tỏ cho từng luận - Dẫn chứng(luận cứ) chọn lọc cụ thể điểm. (Những luận cứ ấy được tác giả lấy ở sinh động, đó đều là những chi tiết hình đâu). ảnh đặc sắc trong tác phẩm. VD: - Dẫn chứng cho luận điểm “Lòng hiếu khách, nhiệt tình, quan tâm mọi người chu đáo”. Tác giả đưa ra những luận cứ: + Biếu bác lái xe củ tam thất, hồ hởi đón mọi người lên thăm… + Hái một bó hoa tặng người con gái,.

(87) tiễn người họa sĩ và cô gái… ?*Nghệ thuật lập luận có gì đặc sắc. - Đoạn tóm tắt truyện được lồng vào giữa đã giúp người đọc theo dõi câu chuyện và nhân vật dễ dàng hơn. - Bố cục: 3 phần chặt chẽ, dẫn dắt ? Bài văn trên gồm mấy phần? Em có nhận chuyển ý tự nhiên. xét gì về cách bố cục của bài văn. - Từ nêu vấn đề, người viết đi vào phân tích, diễn giải rồi sau đó khẳng định, nâng cao vấn đề nghị luận. ?Qua tìm hiểu bài văn, em hãy cho biết: 3) Kết luận: Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện + Nhận xét, đánh giá của mình về: nhân (hoặc đoạn trích). vật, nội dung, nghệ thuật của tác phẩm. ? Những nhận xét, đánh giá về truyện phải + Xuất phát từ cốt truyện, tính cách, số xuất phát từ đâu. phận của nhân vật, và nghệ thuật của tác phẩm. ? Yêu cầu về luận điểm, luận cứ và lập luận + Luận điểm phải rõ ràng, đúng đắn, phải như thế nào. luận cứ chính xác, sinh động, lập luận giàu sức thuyết phục. ? Bố cục và lời văn ra sao. + Bố cục: mạch lạc, lời văn chuẩn xác, gợi cảm. - HS: Đọc ghi nhớ. * Ghi nhớ: SGK/ 63. - GV: Chốt ý cơ bản. II. Luyện tập: - HS: Nêu yêu cầu của bài tập 1 SGK/63. Bài 1/63 .Nhận diện về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích ? Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì. - Đoạn văn nghị luận về : Tình thế lựa chọn sống - chết và vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật lão Hạc. ? Đoạn văn nêu lên những ý kiến chính nào. - Ý chính đoạn văn: Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của nhân vật lão Hạc và vẻ đẹp của nhân vật này. -> Bằng sự phân tích cụ thể nội tâm, hành động của nhân vật lão Hạc. ? Các ý kiến ấy giúp ta hiểu thêm gì về => Bài viết làm sáng tỏ một nhân cách nhân vật lão Hạc. đáng kính trọng, một tấm lòng hi sinh cao quý. - HS: Làm theo nhóm bàn. 2. Lập dàn ý đại cương cho bài “ Lão - Gọi học sinh trình bày Hạc”. - GV: nhận xét, chữa. IV. Củng cố: ? Thế nào là nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. ? Nêu những yêu cầu cơ bản của kiểu bài này. V. Hướng dẫn về nhà: - Học bài nắm kiến thức cơ bản phần ghi nhớ. - Hoàn thành bài tập vào vở. - Chuẩn bị bài: Cách làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích.. Ngµy 18 th¸ng 02 n¨m 2013.

(88) Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan. TuÇn 25. ------------------------------------. TiÕt 121:. tËp lµm v¨n:. CÁCH LÀM BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN HOẶC ĐOẠN TRÍCH A.MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - Nắm được yêu cầu và biết cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Đề bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Các bước làm bài về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). 2. Kĩ năng: - Xác định yêu cầu nội dung và hình thức của một bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn bài, viết bài, độc lại bài và sửa chữa cho bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). 3. Thái độ: - Tự giác học và nắm chắc cách làm bài nghị luận theo đúng yêu cầu của thể loại nghị luận đã học. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Bảng phụ 2. Học sinh: Xem trước bài, dự kiến các câu trả lời. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào là nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). ? Khi nhận xét đánh giá về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) phải căn cứ vào đâu? Yêu cầu của lời nhận xét, đánh giá ấy là gì? III. Bài mới: Giới thiệu bài Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu thế nào là nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). Vậy cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) như thế nào?... Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - GV: Treo bảng phụ chép 4 đề bài trong I.Tìm hiểu đề bài nghị luận về một tác SGK/64,65. phẩm truyện (hoặc đoạn trích). - Gọi học sinh đọc đề bài. 1. Đề bài: 4 đề SGK/64,65..

(89) ?*Các đề bài đã nêu ra những vấn đề nghị 2. Nhận xét: luận nào về tác phẩm truyện.( ? Nêu vấn đề a) Vấn đề nghị luận về tác phẩm: nghị luận). Đề 1: Nghị luận về thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ. Đề 2: Diễn biến cốt truyện Đề 3: Thân phận Thúy Kiều. ? Các đề bài trên có điểm gì khác nhau. Đề 4: Đời sống tình cảm trong chiến - Các đề 1,3,4: Yêu cầu người viết trình bày tranh. suy nghĩ; đề 2 yêu cầu phân tích. b) Khác nhau: Ở các lệnh yêu cầu. ? Vậy các từ “suy nghĩ” và “phân tích” đòi - Phân tích hỏi bài làm phải khác nhau như thế nào. - Suy nghĩ - Suy nghĩ: xuất phát từ sự cảm, hiểu của - Cảm nhận mình để nhận xét, đánh giá tác phẩm. - Phân tích: xuất phát từ tác phẩm (cốt truyện, nhân vật, sự việc...) để lập luận, sau đó là nhận xét, đ/ giá. - Tuy nhiên đây không phải là hai “kiểu nghị luận”. - GV treo bảng phụ, học sinh làm bài tập nhanh. Cho đề bài sau: Con người trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long. ? Đây có phải là đề nghị luận về một tác - Có đề có lệnh yêu cầu phẩm truyện không (tuy không có mệnh đề - Có đề chỉ nêu nội dung nghị luận suy nghĩ và phân tích nhưng đây vẫn là đề nghị luận về một tác phẩm truyện). ? Qua phân tích các đề trên, em hãy cho biết đề bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) bàn về nội dung gì. ? Em hãy đặt một đề bài nghị luận về tác - Bàn về chủ đề, nhân vật, cốt truỵện phẩm truyện. hoặc nghệ thuật của truyện. II. Các bước làm bài nghị luận về tác - GV: Chép đề bài lên bảng – HS: đọc đề. phẩm truyện (hoặc đoạn trích) - GV: Hướng dẫn học sinh các bước làm * Đề bài : Suy nghĩ về nhân vật ông Hai bài. trong truyện ngắn “Làng” của Kim Lân. 1)Tìm hiểu đề ? Em hãy xác định thể loại, nội dung nghị - Kiểu bài: NL về tác phẩm truyện luận, và phạm vi nghị luận. - NDNL: Tình yêu làng hòa quyện với lòng yêu nước ở nhân vật này, đây là một nét mới trong đời sống tinh thần của người nông dân trong cuộc kháng chiến chống Thực Dân Pháp. - Phạm vi nghị luận: Truyện “Làng” ? Làm thế nào để tìm ý. 2)Tìm ý: - Đặt và trả lời các câu hỏi. ? Hệ thống câu hỏi cần đặt như thế nào. - Phẩm chất nổi bật nhất của nhân vật ? Trong truyện ngắn “Làng” cái gì là nổi ông Hai: Tình yêu làng gắn bó, hòa.

(90) bật nhất ở nhân vật ông Hai. ? Tình yêu làng, yêu nước của ông Hai được bộc lộ trong tình huống nào (Khi nghe tin làng mình theo giặc và khi nghe tin đó được cải chính). ? Tình cảm ấy có đặc điểm gì ở hoàn cảnh cụ thể lúc bấy giờ (tình yêu làng gắn bó, hòa quyện với tình yêu nước). ? Những chi tiết nghệ thuật nào chứng tỏ một cách sinh động tình yêu làng và lòng yêu nước ấy (tâm trạng, cử chỉ, hành động, lời nói...). - HS: trả lời. - GV: khái quát thành những luận điểm và ghi bảng. - HS: Đọc dàn bài trong SGK/66. ? Dàn bài trên gồm mấy phần, mỗi phần có nhiệm vụ gì.. quyện với tình yêu nước (một nét mới trong đời sống tinh thần của người nông dân trong cuộc kháng chiến chống Pháp). - Các biểu hiện của phẩm chất điển hình trên: + Các tình huống bộc lộ tình yêu làng, yêu nước. + Các chi tiết nghệ thuật (tâm trạng cử chỉ, lời nói, hành động...) + Ý nghĩa của tình cảm mới mẻ ấy của nhân vật.. -Yêu cầu HS đọc thầm phần mở bài trong SGK/66,67. ? Có mấy cách mở bài, ngoài hai cách trên còn có cách nào khác (HS nêu theo kinh nghiệm viết văn của mình, GV nhận xét, hướng dẫn). - GV: Hướng dẫn viết phần thân bài và kết bài. - Để viết được cần phải nắm chắc nội dung, nghệ thuật, cốt truyện... của tác phẩm. Tuy nhiên bài văn cần có những cảm nhận, đánh giá về đặc điểm nổi bật của nhân vật, về đặc sắc trong cách thể hiện của nhà văn, các luận điểm của bài văn phải được phân tích, chứng minh bằng những dẫn chứng cụ thể, sinh động trong tác phẩm. - GV chia nhóm và giao nhiệm vụ HS tập. 4) Viết bài: a) Viết đoạn mở bài:. 3) Lập dàn ý: a. Mở bài: Giới thiệu truyện ngắn Làng và nhân vật ông Hai, đồng thời đánh giá ngắn gọn thành công của tác giả trong trong việc xây dựng nhân vật này. b. Thân bài: - Tình yêu làng gắn bó với tình yêu nước: - Nghệ thụât xây dựng nhân vật: ? Từ dàn bài trên, em có thể khái quát dàn c. Kết bài: Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn bài của bài nghị luận về tác phẩm truyện của nhân vật ông Hai và khẳng định (hoặc đoạn trích) gồm mấy phần, nêu thành công của tác giả trong việc xây nhiệm vụ của từng phần. dựng tình huống truyện và xây dựng - GV nhận xét và khái quát lại. nhân vật.. b) Viết phần thân bài c) Viết phần kết bài..

(91) viết: + Nhóm 1: viết đoạn thân bài. + Nhóm 2: viết đoạn trình bày tình yêu làng, yêu nước của nhân vật ông Hai là tình cảm nổi bật, xuyên suốt toàn truyện. + Nhóm 3,4,5: viết đoạn thân bài nêu nghệ thuật xây dựng nhân vật. + Nhóm 6: viết đoạn mở bài và kết bài. - Gọi đại diện nhóm trình bày kết quả. HS nhận xét. - GV nhận xét, uốn nắn cách viết, cách dùng từ,... 5) Đọc lại bài viết và sửa chữa. ? Vì sao khi làm xong cần phải đọc lại và sửa chữa. ? Bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) thường bàn về vấn đề gì. ? Bố cục bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) gồm mấy phần? Nêu nhiệm vụ từng phần. ? Khi triển khai luận điểm và giữa các phần, các đoạn cần chú ý điều gì. * Ghi nhớ: SGK/68 - Khái quát lại và gọi HS đọc ghi nhớ SGK. III. Luyện tập: Bài tập: SGK/68: - Gọi HS đọc đề bài SGK/68. * Đề bài: Suy nghĩ của em về truyện - Hướng dẫn HS về nhà làm. ngắn “Lão Hạc” của Nam Cao.. IV. Củng cố: ? Thế nào là nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)? ? Bố cục một bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) gồm mấy phần? Nêu nội dung từng phần? V. Hướng dẫn về nhà: - Học bài, làm bài tập phần Luyện tập. - Ôn lại các bước làm bài văn nghị luận về tác phẩm truyện( hoặc đoạn trích) - Nắm chắc yêu cầu của từng phần MB,TB,KB. - Soạn bài Luyện tập làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích): + Làm phần chuẩn bị ở nhà. --------------------------. TiÕt 122:. tËp lµm v¨n: LUYỆN TẬP LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ TÁC PHẨM TRUYỆN HOẶC ĐOẠN TRÍCH; VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6 Ở NHÀ. A.MỤC TIÊU.

(92) 1.Kiến thức: - Nắm vững cách làm bài nghị luận về một tác phẩm (hoặc đoạn trích) - Đặc điểm, yêu cầu và cách làm bài nghị luận về một tác phẩm (hoặc đoạn trích). - Ra đề tập làm văn về nhà cho học sinh viết bài Tập làm văn số 6: rèn kỹ năng viết bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. 2. Kĩ năng: - Xác định các bước làm bài, viết bài nghị luận về một tác phẩm (hoặc đoạn trích) cho đúng với các yêu cầu đã học. 3. Thái độ: - Tự giác trong khi làm bài, xác định đúng các bước khi làm bài về tác phẩm văn học hay đoạn trích. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: Soạn bài, bảng phụ ghi dàn ý các đề luyện tập. 2. Học sinh: Lập dàn ý các đề trong SGk/68 C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Dàn bài của bài văn nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) gồm mấy phần? Nêu nhiệm vụ của từng phần. III. Bài mới: Giới thiệu bài Tiết trước chúng ta đã tìm hiểu cách làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). Vậy để rèn kỹ năng thực hành các bước làm bài, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu tiết “Luyện tập làm bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)”.. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Nội dung cần đạt A. Luyện tập - GV ghi đề bài lên bảng, yêu cầu HS đọc. * Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn - Luyện tập làm lần lượt các bước đã học ở trích truyện “Chiếc lược ngà” của giờ trước. nguyễn Quang Sáng. ? Đề bài thuộc kiểu đề gì. 1.Tìm hiểu đề: - Nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích). ? Nghị luận về vấn đề gì. -Nhận xét, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích truyện “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng. ? Hình thức nghị luận là gì . - Nêu cảm nhận. - Yêu cầu 1 HS tóm tắt lại nội dung chính 2. Tìm ý: của đoạn trích truyện Chiếc lược ngà. - GV: Nhận xét và tóm tắt lại một lần. ? Em biết gì về hoàn cảnh lịch sử của miền Nam nước ta những năm 1966. -Miền Nam kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược rất ác liệt khiến cho nhiều người như ông Sáu phải xa gia đình và chịu nhiều mất mát về tình cảm..

(93) ? Để nêu cảm nhận về đoạn trích trên, cần tập trung vào mấy nhân vật, đó là những nhân vật nào. ? Đối với nhân vật bé Thu, tình cảm của em bộc lộ khi nào. GV gợi ý: + Khi ông Sáu trở về nhà + Trong những ngày ông Sáu ở nhà + Trong buổi chia tay ? Đối với nhân vật ông Sáu, tình cảm của ông bộc lộ khi nào. GV gợi ý: + Trong đợt nghỉ phép ở nhà. + Khi ông trở lại chiến trường. ? Ngoài việc nhận xét về hai nhân vật trên, chúng ta còn phải quan tâm đến vấn đề nào. - Nhận xét, đánh giá nội dung và nghệ thuật của đoạn trích. ? Về nội dung, đoạn trích trên xoay quanh vấn đề gì (tình cha con) ? Tình cảm này có gì đặc biệt (đặt trong hoàn cảnh chiến tranh hết sức éo le). ? Về nghệ thuật, đoạn trích có nhữnh nét nghệ thuật nào đặc sắc (cốt truyện, ngôi kể, nhân vật, cách miêu tả tâm lý, xây dựng tình huống...). - HS: Lập dàn ý chi tiết cho đề văn. - HS: Trình bày dàn ý. - GV: Nhận xét, sửa chữa. - Chia nhóm viết các đoạn văn: + Đoạn mở bài. a. Nhân vật bé Thu: - Khi ông Sáu về nhà: Không chịu nhận ông Sáu là ba “Nghe gọi, giật mình, ngơ ngác… kêu thét lên…” - Trong những ngày ông Sáu ở nhà: dứt khoát không gọi ông Sáu là ba, kể cả lúc bị dồn vào thế bí, hất cái trứng cá ra khỏi chén… - Trong buổi chia tay: Kêu thét lên “Ba… a…a Ba! b. Nhân vật ông Sáu: - Trong đợt nghỉ phép: buồn, hụt hẫng khi thấy đứa con sợ hãi bỏ chạy. + Kiên nhẫn cảm hóa, vỗ về con. + Phút chia tay: bất lực nhìn con và buồn. + Khi đứa con thét gọi “ba” thì hạnh phúc tột đỉnh. - Khi ông trở lại chiến trường: + Dồn hết tình yêu thương con vào việc làm cho con chiếc lược bằng ngà. + Trước khi trút hơi thở cuối cùng: “Hình như chỉ tình cha con là không thể chết được” trong trái tim nhân vật ông Sáu. c. Nhận xét, đánh giá: * Nội dung: Tình phụ tử lè nét đẹp văn hóa trong đời sống tinh thần người Á Đông. Nhờ tình huống truyện độc đáo mà tình cha con nén chặt rồi để rồi bùng nổ thành một cảm xúc nhân văn sâu sắc. *Nghệ thuật: Cốt truyện chặt chẽ, tình huống bất ngờ nhưng hợp lí trong cuộc sống thực tế. - Người kể ngôi thứ nhất, vừa là nhân chứng, vừa tham gia vào câu chuyện tạo sự hài hòa về diễn biến cũng như các cung bậc tình cảm. - Nhân vật sinh động, hấp dẫn, đặc biệt là bé Thu. - Ngôn ngữ giản dị, mang đậm màu sắc Nam Bộ. 3. Lập dàn ý: 4. Luyện viết:.

(94) + Đoạn phân tích bé Thu... + Đoạn phân tích ông Sáu. + Đoạn nêu cảm nhận về nghệ thuật + Đoạn kết bài. - HS: Trình bày, - GV: Nhận xét, cho điểm. B. VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6: NGHỊ LUẬN VĂN HỌC(LÀM Ở NHÀ). I. Đề bài: Cảm nhận của em về nhân vật Anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long. II. Yêu cầu: 1) Yêu cầu chung cần đạt: - Viết đúng kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) . - Phân tích nhân vật trong tác phẩm truyện. - Phân tích làm rõ những phẩm chất tốt đẹp đáng yêu của Anh thanh niên. - Bài viết có bố cục ba phần, có luận điểm rõ ràng, chính xác, luận cứ phù hợp và lập luận chặt chẽ. - Các đoạn liên kết chặt chẽ. - Trình bày sạch đẹp, không mắc các lỗi thông thường. - Tự làm bài, không sao chép các bài mẫu, bài mẫu chỉ mang tính chất tham khảo. 2) Yêu cầu chung cụ thể: * Bài làm cần có các ý cơ bản sau: a) MB: - Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm - Nêu khái quát vẻ đẹp của Anh thanh niên – nhân vật chính của tác phẩm.Anh đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. b) TB: - Giới thiệu hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh niên. - Anh là người yêu nghề, say mê với công việc, có trách nhiệm trong công việc. - Là người sống ngăn nắp, khoa học gọn gàng. - Là chàng trai hiếu khách - Là người rất khiêm tốn - Anh là tiêu biểu cho thế hệ thanh niên thời đại Hồ Chí Minh làm việc quên mình cho đất nước. c) KB: - Khái quát nghệ thuật - Khẳng định nội dung - Liên hệ III. Biểu điểm: - Điểm 9,10: Bài viết tốt đạt được các ý cơ bản đã nêu trên, thể hiện rõ năng lực cảm thụ văn chương, cảm thụ được những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, vẻ đẹp của anh thanh niên; lời văn diễn đạt lưu loát, có cảm xúc, kỹ năng làm bài nghị luận văn học thành thạo, trình bày sạch đẹp…. - Điểm 7,8: Bài làm có các ý cơ bản trên, có kỹ năng viết văn nghị luận khá, diễn đạt gọn, trình bày sạch đẹp, có thể mắc một vài lỗi nhỏ. - Điểm 5,6: Bài làm cơ bản đạt được các ý trên, song bài làm chưa sâu, văn viết còn mắc lỗi về diễn đạt, dùng từ, chính tả…. - Điểm 3,4: Biết làm bài văn nghị luận, nhưng nội dung còn sơ sài, diễn đạt yếu, mắc nhiều lỗi, trình bày cẩu thả….

(95) - Điểm 1,2: Bài làm lạc đề, hoặc quá sơ sài, diễn đạt quá yếu, mắc quá nhiều lỗi. * GV: Căn cứ vào từng bài làm cụ thể của học sinh để cho điểm. IV. Củng cố: ? Thế nào là kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện hoặc đoạn trích. ? Nêu dàn ý chung của kiểu bài. V. Hướng dẫn về nhà: - Hoàn thành các bài tập vào vở bài tập. - Làm bài viết Tập làm văn số 6. Nộp bài đúng hạn + Lớp 9D: thứ 7 (2/3/2013) + Lớp 9I: thứ 6 (1/2/2013) - Soạn bài Sang thu: + Đọc kỹ văn bản và chú thích SGK/71 + Trả lời câu hỏi trong sách.. TiÕt 123:. V¨n b¶n:. SANG THU. - H÷u ThØnh -. A.MỤC TIÊU. 1.Kiến thức: - Hiểu được những cảm nhận tinh tế của nhà thơ về sự biến đổi của đất trời từ cuối hạ sang đầu thu. - Vẻ đẹp của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ mang tính triết lí của tác giả. 2. Kĩ năng: - Đọc - hiểu một văn bản thơ trữ tình hiện đại. - Thể hiện những suy nghĩ, cảm nhận về một hình ảnh thơ, một khổ thơ, một tác phẩm thơ. 3. Thái độ: - Giáo dục học sinh tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương, đất nước, đồng thời biết ơn những người lính và thế hệ đi trước bằng cách học thật giỏi, làm nhiều việc có ích. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: Ảnh chân dung tác giả, tác phẩm, bảng phụ. 2. Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK/71 C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Đọc thuộc lòng bài thơ Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương. Nêu nội dung và nghệ thuật chính của khổ thơ cuối? ? Treo bảng phụ ghi nội dung bài tập, yêu cầu học sinh đọc và điền vào dấu ba chấm. - Điền tiếp vào chỗ trống những từ ngữ thích hợp để có đáp án đúng? a. Bài thơ Viếng lăng Bác được sáng tác năm ..............................

(96) b. Cảm hứng bao trùm lên bài thơ là lòng ...................... và niềm ................. của nhà thơ và mọi người đối với Bác. c. Bài thơ có giọng điệu ...................... và tha thiết, nhiều hình ảnh ................... d. Hình ảnh ........................................... thể hiện sự vĩ đại và niềm tôn kính của mọi người đối với Bác. III. Bài mới: Giới thiệu bài Nếu như mùa xuân là đề tài quen thuộc đã đi nhiều vào thơ ca thì mùa thu cũng là đề tài không thể vắng mặt. Có rất nhiều nhà thơ đã từng viết về mùa thu như: Nguyễn Khuyến, Lưu Trọng Lư, Xuân Diệu. Và chúng ta không thể không kể đến Hữu Thỉnh với những cảm nhận tinh tế về thời khắc giao mùa. Điều này được thể hiện như thế nào, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua bài “Sang thu”. Hoạt động của giáo viên và học sinh - GV: cho học sinh quan sát tranh tác giả. ?Nêu những hiểu biết của em về nhà thơ Hữu Thỉnh. - Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ, nhưng Hữu Thỉnh viết nhiều và hay về con người, cuộc sống ở nông thôn, về mùa thu. Nhiều vần thơ của ông mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời đang chuyển biến nhẹ nhàng. - Các tác phẩm tiêu biểu như: Trường ca ra biển, Từ chiến hào tới thành phố, Thư mùa đông... ? Bài thơ Sang thu sáng tác vào thời gian nào. ? Bài thơ được làm theo thể thơ nào. - Thể thơ năm chữ tuy ngắn gọn nhưng có nhiều hình ảnh đặc sắc, gợi cảm về thời điểm giao mùa hạ -> thu ở vùng nông thôn đồng bằng Bắc Bộ. ? Xác định phương thức biểu đạt của bài thơ. -GV: Hướng dẫn cách đọc: Nhịp chậm, giọng nhẹ nhàng, khoan thai và thoáng chút suy tư. - GV: Đọc mẫu - Gọi 2 HS đọc. Nhận xét cách đọc. ? Em hiểu như thế nào là “chùng chình”, “dềnh dàng”. - GV: Cả bài thơ là những quan sát và cảm nhận của tác giả về thiên nhiên chuyển mùa, từng khổ thơ nối tiếp nhau theo mạch cảm xúc nên không cần chia đoạn. - HS: Đọc khổ thơ 1. Nội dung cần đạt I. Giới thiệu chung: 1) Tác giả: sinh 1942. - Quê ở huyện Tam Dương tỉnh Vĩnh Phúc. -Là nhà thơ trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. - Thơ ông nhẹ nhàng, giàu cảm xúc và sự suy tưởng.. 2) Tác phẩm: Sáng tác 1977, in trong tập “Từ chiến hào đến thành phố”. - Thể thơ: 5 chữ.. - PTBĐ: miêu tả, biểu cảm. II. Đọc – Hiểu văn bản: 1) Đọc:. 2) Chú thích: SGK/71 3) Phân tích:. * Khổ thơ 1: Hương ổi: phả.

(97) ? Theo em, nhà thơ cảm nhận mùa thu sang bằng những dấu hiệu nào. ? Em hiểu “phả”, “gió se” nghĩa là gì. - Phả: luồng hơi mạnh tỏa vào, trộn lẫn; - Gió se: gió nhẹ, khô và mang hơi lạnh => Hương ổi chín tỏa vào trong gió. ? Em hiểu “chùng chình” nghĩa là gì (Cố ý chậm lại). ? Trong khổ thơ thứ nhất này, từ ngữ nào diễn tả trạng thái của nhà thơ? Đó là trạng thái gì. - Bỗng: đột ngột, bất ngờ chợt đến không được báo trước, ngạc nhiên, ngỡ ngàng. Hình như: cảm xúc bâng khuâng. - GV bình: Không phải là mùi hương của cốm, của hoa cau, hoa bưởi mà là mùi hương của ổi chín, phả vào trong gió gợi cái bất chợt trong cảm nhận, vừa gợi sự vận động nhẹ nhàng của gió. ? Nhưng tại sao ở cuối khổ thơ 1 tác giả không dùng từ “chắc chắn” hoặc “ôi” mà là “hình như”. ? Hình như là thành phần gì. ? Em có nhận xét gì về cách dùng từ và biện pháp nghệ thuật trong khổ thơ thứ nhất này? Qua đó giúp em cảm nhận điều gì. - GV: Sự cảm nhận của tác giả có một chút chưa thật rõ ràng, chưa thật chắc chắn vì còn ngỡ ngàng, ngạc nhiên. Đúng là cảm xúc của thời điểm chuyển giao. ? Nhà thơ cảm nhận màu thu sang bằng những giác quan nào. -Như vậy, không gian mùa thu ở làng quê VN trong bốn câu thơ đầu được tác giả cảm nhận không chỉ bằng khứu giác-> xúc giác -> thị giác, mà còn bằng tất cả sự rung động của tâm hồn, đó là sự ngỡ ngàng, rung động, trước bước đi chầm chậm của màu thu trong khoảnh khắc giao mùa. -GV: Cảm xúc ấy tiếp tục lan tỏa, mở ra trong cái nhìn xa hơn, rộng hơn. Cái nhìn ấy được thể hiện như thế nào... - Gọi HS đọc khổ thơ 2. ? So với khổ thơ 1, bức tranh thu ở khổ 2 được cảm nhận trong một không gian như thế nào.. Hình ảnh. Gió se Sương chùng chình. + Sử dụng từ ngữ chọn lọc, gợi cảm, nghệ thuật nhân hóa; sự cảm nhận tinh tế của tác giả. => Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu được cảm nhận bằng một tâm hồn nhạy cảm, gắn bó với cuộc sống làng quê.. * Khổ thơ 2:.

(98) - Không gian cao rộng hơn. ?*Sự biến chuyển của đất trời lúc sang thu ở khổ 2 còn được tác giả cảm nhận qua dấu hiệu nào. ? Những hình ảnh ấy được miêu tả như thế nào. ? Em hiểu “dềnh dàng” là gì và hình ảnh “chim vội vã”. - Sông dềnh dàng: mùa thu sang, nước bắt đầu cạn, chảy chậm lại, những cánh chim bắt đầu vội vã ở buổi hoàng hôn khi cảm nhận được tiết trời mùa thu se lạnh đã vội vã bay về phương Nam tránh rét. ?*Cảm nhận của em về hình ảnh “đám mây vắt nửa mình sang thu” - Đám mây vắt nửa mình: một sự liên tưởng thú vị, ngộ nghĩnh, gợi hình ảnh đám mây còn sót lại kéo dài trên bầu trời đã bắt đầu xanh, trong của mùa thu. ? Vậy trong khổ thơ trên tác giả đã sử dụng những nghệ thuật nào? Qua đó giúp em cảm nhận điều gì. - HS phát hiện nghệ thuật sử dụng từ láy, đối lập, liên tưởng, tưởng độc đáo. - Rõ ràng, đây không phải vẻ đẹp của mùa hạ, cũng không phải vẻ đẹp của mùa thu mà là vẻ đẹp của sự chuyển mùa. Vẻ đẹp ấy còn được tác giả cảm nhận như thế nào nữa...... - HS: Đọc khổ cuối. ? Ở khổ thơ cuối này, sự chuyển mùa còn được tác giả cảm nhận qua những chi tiết nào. - HS tìm và phát hiện chi tiết: nắng, mưa, sấm. ? Dường như thi sĩ đã đo được độ đậm, nhạt của thiên nhiên. Từ ngữ nào nói lên điều đó? -HS phát hiện từ “vẫn”, “đã”. ? Chúng thuộc từ loại gì (phó từ). -Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn sáng nhưng nhạt dần. Những ngày giao mùa này đã ít đi những cơn mưa rào ào ạt, bất ngờ. ? Vậy hai câu trên thể hiện điều gì. ? Có ý kiến cho rằng hai câu thơ cuối vừa có tính tả thực, vừa mang hàm ý sâu xa. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao.. Sông .... dềnh dàng Chim… vội vã Đám mây ... Vắt nửa mình sang thu. + Sử dụng từ láy, nghệ thuật nhân hóa, đối, liên tưởng, tưởng tượng độc đáo. => Sự cảm nhận tinh tế của tác giả và vẻ đẹp của sự chuyển mùa từ hạ sang thu.. * Khổ thơ 3: Vẫn còn…. nắng Đã vơi… cơn mưa. +Phó từ, đảo ngữ =>Thu đến nhưng vẫn còn dư âm của mùa hạ. Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi - Tả thực: hàng cây trồng lâu năm không còn bị bất ngờ, giật mình bởi tiếng sấm..

(99) ? Tác giả sử dụng nghệ thuật nào đặc sắc, qua đó giúp em cảm nhận điều gì.. - Ân dụ: + Nắng, mưa, sấm: tượng trưng cho những tác động bất thường của ngoại cảnh, những biến cố trong cuộc đời con người.. + Hàng cây đứng tuổi: là những con người từng trải thì càng bĩnh tĩnh, vững - GV: Một đất nớc đã trải qua bao chiến vàng trước những biến động bất thường tranh, gian khổ thì nhất định sẽ đứng vững của ngoại cảnh, cuộc đời. tríc nh÷ng khã kh¨n thö th¸ch.  NiÒm tin => Suy ngẫm của người đã từng trải tởng, kiên định về tơng lai của đất nớc. - GV : Bài thơ năm chữ rất giản dị mộc mạc nhưng ý nghĩa sâu sắc, Hữu Thỉnh đã phác họa một bức tranh đẹp về mùa thu với nhiều cảm xúc tinh tế. Đọc thơ Hữu Thỉnh ta càng thấy yêu thiên nhiên hơn, yêu quê 4) Tổng kết: hương đất nước hơn. a) Nghệ thuật: - ThÓ th¬ n¨m ch÷, h×nh ¶nh th¬ gi¶n dÞ, giµu søc biÓu c¶m, gîi sù suy tëng. - Sö dông c¸c biÖn ph¸p tu tõ: Èn dô, nhân hoá, đối. - Tõ l¸y gîi h×nh b) Néi dung . ? Qua bài thơ nhà thơ muốn gửi gắm nội - C¶m nhËn tinh tÕ cña t¸c gi¶ tríc thiªn dung gì. nhiªn ë thêi ®iÓm giao mïa. - Tình cảm :Thiết tha, trân trọng vẻ đẹp cña quª h¬ng xø së. - Suy ngẫm sâu lắng về con ngời, đất nớc. * Ghi nhí: SGK/71. III. Luyện tập: - HS: Đọc diễn cảm bài thơ ? Về hình thức trình bày bài thơ có gì đặc biệt? Sự đặc biệt đó có ý nghĩa gì. IV. Củng cố: ? Nêu những nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. V. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m néi dung c¬ b¶n cña bµi. - Phân tích, cảm thụ những hình ảnh thơ hay, đặc sắc trong bài. - Su tầm thêm một vài đoạn thơ, bài thơ viết về mùa thu, cảm nhận để thấy đợc nét đặc s¾c cña mçi bµi. - So¹n bµi: Nãi víi con. -------------------------. TiÕt 124:.

(100) V¨n b¶n:. nãi víi con. -Y Ph¬ng-. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái. - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ. 2.KÜ n¨ng: - §äc- hiÓu mét v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh. - Phân tích cách diễn đạt độc đáo, giàu hình ảnh, gợi cảm của thơ ca miền núi. 3.Thái độ: - Bồi dỡng cho học sinh tình cảm gia đình, tình yêu quê hơng, đất nớc. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu. 2.Häc sinh:So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ?§äc thuéc lßng vµ ph©n tÝch khæ cuèi cña bµi th¬ "Sang thu" cña H÷u ThØnh. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Trong thành tựu của VH hiện đại VN từ sau CMT8 có những đóng góp không nhỏ của thơ ca c¸c d©n téc miÒn nói. Cïng víi N«ng Quèc ChÊn, Bµn Tµi §oµn, Y Ph¬ng còng gãp mét b«ng hoa t¬i th¾m trong vên th¬ ViÖt Nam.... - Trong 50 câu thơ hay nhất đợc thả trong ngày thơ VN năm 2005 có câu: Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc. - Hai c©u th¬ trÝch trong bµi th¬ "Nãi víi con" cña Y Ph¬ng. VËy nhµ th¬ muèn t©m sù g× víi con... Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - ChiÕu ch©n dung t¸c gi¶. I. Giíi thiÖu chung: ? Hãy giới thiệu đôi nét về Y Phơng. 1. T¸c gi¶: - GV: chèt ý c¬ b¶n. - Tên thật: Hứa Vĩnh Sước, sinh năm 1948. - Là nhà thơ dân tộc Tày. - Quê: Lăng Hiếu - Trùng Khánh - Cao Bằng. - Năm1968: Y Phương nhập ngũ và phục vụ trong quân đội. - Năm1981 chuyển về công tác tại Sở Văn hóa Thông tin Cao Bằng. - Từ năm 1993:ông là Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Cao Bằng. - Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng và cách tư duy giàu hình ảnh của người miền núi - GV: Th¬ Y Ph¬ng nãi riªng vµ c¸c nhµ th¬ d©n téc thiÓu số nói chung rất dễ nhận ra bởi có nhiều đặc điểm riêng biÖt. §ã lµ c¸ch nãi, c¸ch nghÜ b»ng h×nh ¶nh cô thÓ, méc m¹c, giµu søc kh¸i qu¸t vµ mang tÝnh khÈu ng÷. * Các tác phẩm chính: - Người Hoa núi (kịch bản sân khấu, 1982); -Tiếng hát tháng giêng (thơ, 1986); - Lửa hồng một góc (thơ, 1987); - Lời chúc (thơ, 1991); - Đàn then (thơ, 1996). - Thơ Y Phương (2002) * Gi¶i Thëng:.

(101) -Giải A, cuộc thi thơ tạp chí Văn nghệ Quân đội . - Giải A giải thưởng văn học của Hội Nhà văn Việt Nam 1987. - Giải A, giải thưởng Hội đồng Văn học dân tộc Hội Nhà văn Việt Nam 1992. - GV: Më b¨ng, häc sinh nghe lêi t©m sù cña t¸c gi¶ vÒ hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬. ? Bài thơ ra đời vào thời gian nào. - GV: ChiÕu bµi th¬. - Hớng dẫn đọc: Giọng đọc trìu mến, thiết tha, ấm áp,đầy yªu th¬ng, tù hµo. - GV: đọc mẫu đoạn 1. - HS: đọc đoạn còn lại. ? Lê, Thung, ? Ngời đồng mình: - Ngời đồng mình: ngời làng (bản, buôn, quê) mình=> Đây là cách nói riêng mộc mạc mang tính địa phơng của ngời d©n téc Tµy. - Më b¨ng giíi thiÖu vÒ ngêi Tµy. - H/a: Ngêi Tµy sèng trªn nói cao, lµm réng bËc thang. ? Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào. ? Xác định bố cục của bài thơ. + PhÇn1: Khæ th¬ ®Çu: Nãi víi con vÒ céi nguån sinh dìng. + PhÇn 2: Cßn l¹i: Nãi víi con về truyền thồng tốt đẹp của quê hương vµ niÒm mong íc cña ngêi cha. - Học sinh đọc 4 câu thơ đầu ? Bèn c©u th¬ ®Çu diÔn t¶ t×nh c¶m nµo? V× sao em biÕt. - Tình cảm gia đình, có cha, mẹ, con. ? Nhận xét cách diễn đạt trong 4 câu thơ này (Bèn c©u th¬ sö dông nh÷ng h/a, c¸ch nãi nh thÕ nµo)? - C¸ch nãi b»ng h×nh ¶nh cô thÓ, nhiÒu khi v« lÝ mét c¸ch ngây thơ lại chính là sự độc đáo, đặc sắc, trong t duy và cách diễn đạt ngộ nghĩnh của ngời miền núi. Cách nói khẩu ng÷ kh«ng hÒ cÇu kú, chau chuèt. ? Những hình ảnh thơ đó gợi cho ngời đọc hình dung ra c¶nh g×? - C¶nh mét em bÐ ®ang chËp ch÷ng tËp ®i trong vßng tay ©u yÕm cña cha mÑ. Bước chân liêu xiêu của bé lúc sà vào lòng mẹ, lúc lại núi lấy tay cha. ? Qua đó, em cảm nhận đợc không khí gia đình ở đây nh thÕ nµo. - Bốn câu thơ đã vẽ ra trớc mắt ngời đọc khung cảnh một gia đình đầm ấm,hạnh phúc đầy ắp tiếng cời vui vẻ. Mọi ngời quÊn quýt bªn nhau, tõng bíc ®i, tiÕng nãi, tiÕng cêi cña con trẻ thơ ngây đều đợc cha mẹ nâng niu, chăm chút, đón chê. Con lín lªn tõng ngµy trong t×nh th¬ng yªu, ch¨m sãc cña cha mÑ.. - ChiÕu nèt nh÷ng c©u th¬ trong khæ. ? Em hãy tìm nốt những câu thơ trong đoạn để hoàn thiện bức tranh về tình cảm gia đình. - Cha mẹ ....đời. Hai câu thơ đã hoàn thiện bức tranh gia đình hạnh phúc. ở đó cha mÑ th¬ng yªu con, vµ rÊt yªu th¬ng nhau. Kh¾c ho¹ h×nh ảnh gia đình hạnh phúc, nhà thơ muốn khẳng định: con ngời cần biết bao nhiêu những mái ấm bình yên nh thế để lớn lên và trởng thµnh.. ? Nh vËy, trong nh÷ng c©u th¬ nµy, t¸c gi¶ muèn nãi víi con ®iÒu g×. - Gia đình quả là tổ ấm, nôi êm để con khôn lớn lớn trởng thµnh. Nãi víi con ®iÒu Êy, ngêi cha muèn nh¾c nhë con ph¶i kh¾c cèt ghi x¬ng c«ng lao trêi biÓn cña cha mÑ. Con ph¶i biÕt. 2.T¸c phÈm: 1980. II. §äc, hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc, chó thÝch.. 2) ThÓ th¬: tù do 3) Bè côc: 2 phÇn. 4) Ph©n tÝch: a) Nãi víi con vÒ céi nguån sinh dìng: * Gia đình: + C¸ch nãi méc m¹c, h×nh ¶nh cô thÓ, ch©n thùc. - Gia đình là tổ ấm, nôi êm để con kh«n lín trëng thµnh. => Con ph¶i biÕt tr©n träng t×nh cảm gia đình.. * Quª h¬ng: s©u nÆng, nghÜa t×nh..

(102) trân trọng tình cảm gia đình. - GV: ChuyÓn ý 2:Nhng t×nh yªu th¬ng ®Çy ¾p cña cha mÑ, vòng tay cha mẹ có rộng mở đến đâu thì gia đình cũng không ph¶i lµ céi nguån sinh dìng duy nhÊt. Con ngêi lín lªn cßn cÇn một bầu sữa tinh thần thứ hai đó là quê hơng.. - Ngời quê mình: Lao động cần cï, ch¨m chØ, khÐo lÐo, tµi hoa, nh©n hËu.. ? Quê hơng trong bài thơ đợc thể hiện bằng những h/a nµo? - Ngời đồng mình. - Thiên nhiên(Rừng, con đờng). ? Nói"Ngời đồng mình yêu..." từ"yêu" đợc hiểu theo nghÜa nµo A. Ngời đồng mình đáng yêu lắm. B. Ngời đồng mình giàu tình yêu thơng lắm. C. C¶ hai c¸ch hiÓu trªn. ?Tìm những câu thơ diễn tả cuộc sống của người đồng mình. - §an lê, cµi nan hoa, v¸ch nhµ ken c©u h¸t. ? §éng tõ "®an, cµi, ken" nãi lªn c«ng viÖc g× cña đồng bào miền núi? - Tả thực công việc đan lờ đánh bắt cá, ken vách dựng nhà của đồng bào Tày. - ChiÕu tranh cho häc sinh quan s¸t. Người đồng mình lao động thật cần cự, chăm chỉ.Dới đôi bàn tay khéo léo của họ, nh÷ng nan nøa, nan tre đã trë thµnh nan hoa. V¸ch nhµ không chỉ ken bằng gỗ mà còn đợc ken bằng tiếng khốn - Thiên nhiên: tơi đẹp, nghĩa tiÕng h¸t cña trai g¸i ngêi Tµy. t×nh. ? Vậy ngoài nghĩa tả thực câu thơ còn đợc hiểu theo nghÜa nµo kh¸c. - Đan, cài ken: thuộc nhóm động từ chỉ sự gắn bó quấn quý, đan xen của nhiÒu sù vËt. - Người đồng mỡnh lao động cần cù, chăm chỉ, khéo léo, tài hoa, sèng l¹c quan, vui t¬i, g¾n bã víi nhau.=> Đây là nét đẹp đáng yêu của người dồng mình ?Em hiểu nh thế nào về lời thơ: "Rừng cho hoa, con đờng cho những tấm lòng". + Hoa : vẻ đẹp của thiên nhiên + Tấm lòng: vẻ đẹp của tình ngời ? Câu thơ sử dụng nghệ thuật gì? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy. - Nhân hoá, ẩn dụ=> Nhấn mạnh...  Chứng tỏ rừng núi quê hơng mình thật tơi đẹp, nghĩa tỡnh Rừng không chỉ cho sản vật mà còn cho hoa,Hoa là vẻ đẹp mà thiên nhiên núi rừng đã ban tặng để làm đẹp cho cuộc sống. .. Thiên nhiên ấy đã che chở, đã nuôi dỡng con ngời cả về t©m hån,và lèi sèng. ?Tõ nh÷ng lêi th¬ trªn, em c¶m nhËn ®iÒu ngêi cha muèn nãi víi con trong khæ th¬ ®Çu lµ g×? - T/c cội nguồn, tình cảm thiêng liêng, cao quý nhất. Con * Luyện tập: đọc diễn cảm bài đã lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ và sự đùm bọc th¬. che chở của quờ hương.Cả quê hơng và gia đình cùng nuôi con kh«n lín. Nãi víi chóng ta vÒ céi nguån sinh dìng Êy, nhà thơ thầm nhắc: gia đình là lòng nôi, quê hơng là điểm tựa suốt đời con không bao giờ đợc quên, giống nh lời của nhà thơ Đỗ Trung Quân đã từng nhắn nhủ: “Quª h¬ng nÕu ai kh«ng nhí, SÏ kh«ng lín næi thµnh ngêi”. - GV: Kh«ng chØ nãi víi con vÒ t×nh c¶m céi nguån, ngêi.

(103) cha còn muốn núi với con những gỡ để giải đáp điều này chóng ta tiÕp tôc t×m hiÓu phÇn cßn l¹i cña v¨n b¶n. IV. Cñng cè: ? Nêu nội dung và đặc sắc nghệ thuật của khổ thơ 1. ? C¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ më ®Çu cña bµi th¬. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m néi dung c¬ b¶n cña khæ 1. - ChuÈn bÞ tiÕp néi dung phÇn cßn l¹i cña bµi.. TiÕt 125:. V¨n b¶n:. nãi víi con. -Y Ph¬ng-. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Tiếp tục giúp học sinh cảm nhận đợc tình cảm thắm thiết của cha mẹ đối với con cái. - Tình yêu và niềm tự hào về vẻ đẹp, sức sống mãnh liệt của quê hơng. - Hình ảnh và cách diễn đạt độc đáo của tác giả trong bài thơ. 2.KÜ n¨ng: - §äc- hiÓu mét v¨n b¶n th¬ tr÷ t×nh. - Phân tích cách diễn đạt độc đáo, giàu hình ảnh, gợi cảm của thơ ca miền núi. 3.Thái độ: - Bồi dỡng cho học sinh tình cảm gia đình, tình yêu quê hơng, đất nớc. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô 2.Häc sinh:So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ?§äc thuéc lßng vµ ph©n tÝch khæ th¬ më ®Çu cña bµi "Nãi víi con" cña Y Ph¬ng. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: - GV: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 1, chuyÓn ý sang tiÕt 2. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: Theo dõi phần 2 b) Nãi víi con về truyền thống ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nãi: "Ngêi ...th¬ng .."so víi "yªu" l¾m. của quê hương vµ niÒm mong íc - Hai từ khó mà phân biệt đợc nghĩa rõ ràng, song ta vẫn cảm của cha. nhận đợc trong từ "thơng" một sự cảm thông chia sẻ. ? Theo em vì sao ngời đồng mình đáng thơng lắm. - Ngời đồng mình đáng thơng lắm vì hoàn cảnh sống của họ còn nhiều gian nan vất vả, cực nhọc, đói nghèo.Không nghèo, không gian nan sao đợc khi nhà ở của họ nằm cheo leo trên v¸ch nói, canh t¸c th× b»ng h×nh thøc du canh, du c. * Những đức tính của ngời - GV: Tuy vậy vợt lên gian khó, ngời đồng mình vẫn giữ vững đồng mình: - BÒn gan v÷ng chÝ những phẩm chất tốt đẹp. - Yªu tha thiÕt, thñy chung g¾n bã - GV: chia líp lµm 3 nhãm. víi quª h¬ng. - Th¶o luËn theo nhãm bµn, Ph¸t phiÕu häc tËp.(3 phót) ? Phân tích cách diễn đạt và chỉ ra những đức tính của ng- - Sống mạnh mẽ, khoáng đạt. - Méc m¹c, gi¶n dÞ, hån nhiªn ời đồng mình: - Giµu chÝ khÝ, niÒm tin, nghÞ lùc; Yêu cầu ? Phân tích cách diễn đạt và chỉ ra những đức tính kh¸t khao gi÷ g×n, ph¸t huy b¶n s¾c của ngời đồng mình: v¨n hãa d©n téc. Nhãm 1: Nhãm 2 Nhãm 3 Cao ®o nçi buån Sống trên đá ... Ngời đồng mình Xa nu«i chÝ lín Sèng trong ... Ch¼ng mÊy ai.

(104) Sèng nh... Lªn... ghÒnh Kh«ng lo cùc nhäc - Cách diễn đạt méc m¹c, gi¶n dÞ, độc đáo. - H/ c sèng vÊt v¶, cực nhọc, đói nghÌo. => Sèng bÒn gan v÷ng chÝ.. + ®iÖp ng÷, so s¸nh, thµnh ng÷, tõ phñ định. - H/c: gian nan vÊt v¶: => Yªu thiÕt tha quª h¬ng, thñy chung g¾n bã. - Søc sèng m¹nh mÏ, phãng kho¸ng, ®Çy b¶n lÜnh. nhá Ngời đồng mình Cßn quª h¬ng... - Gi¶n dÞ, méc m¹c, ch©n chÊt, kh«ng t« vÏ cÇu kú - Giµu chÝ khÝ, niÒm tin, nghÞ lùc; - Tù lËp, tù cêng kh¸t khao gi÷ g×n . ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa truyÒn thèng d©n téc. (1)Ngời dân quê hơng đã trải qua bao nhiêu niềm vui nỗi buồn và những thử thách khó khăn của cuộc đời, sống học tập, rèn luyện, hun đúc “nuôi chí lớn” để tôi luyện bản lĩnh sống vững vµng. (2) Điệp ngữ sống vang lên ba lần đã khẳng định một tâm thế, một bản lĩnh một dáng đứng của người Tày (3)Em hiÓu thÕ nµo lµ "th« s¬ da thÞt nhng kh«ng nhá bÐ" ? - Th« s¬ da thÞt lµ h×nh thøc bªn ngoµi, lµn da, m¸i tãc, d·i giÇu nắng ma, không cầu kì tô điểm. Ngời đồng mình có vẻ đẹp mộc mạc,chân chất nhng lẽ sống thì vô cùng cao đẹp. - “ Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng, Cßn quª h¬ng th× lµm phong tôc”. Tác giả đã sử dụng lối nói độc đáo của ngời dân tộc miền núi - Nghĩa thực: Đục đá kê cao là hoạt động vất vả, cực nhọc để tồn t¹i cña ngêi d©n miÒn nói . - Nói tự đục đá kê cao quê hơng còn là lối nói ẩn dụ chỉ sự lao động bền bỉ và sáng tạo của ngời đồng mình;-> diễn tả ý chí tự lập, tự cờngvà ớc muốn lu giữ những phong tục tập quán tốt đẹp của quê hơng, góp sức chung tay đa quê hơng đất nớc lên tầm cao mới. §ã còng chÝnh lµ tinh thÇn tù t«n, ý thøc b¶o tån nguån céi. => Qua đó, ngời cha luôn mong con phải biết nêu cao lòng tự hào, biết giữ lấy và phát huy truyền thống cao đẹp của ngời đồng mình, cña quª h¬ng m×nh.. ? Hãy khái quát những vẻ đẹp của ngời đồng mình. - BÒn gan v÷ng chÝ - Yªu tha thiÕt, thñy chung g¾n bã víi quª h¬ng. - Sống mạnh mẽ, khoáng đạt. - Méc m¹c, gi¶n dÞ, hån nhiªn - Giµu chÝ khÝ, niÒm tin, nghÞ lùc; kh¸t khao gi÷ g×n, ph¸t huy b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc. ? ChiÕu khæ th¬ cuèi. - Con ¬i ... ? Khæ cuèi t¸c gi¶ lÆp l¹i cụm tõ"Th« s¬ da thÞt" nh»m môc đích gì. Th« s¬ da thÞt nhng kh«ng....( Lîc phÇn sau) nh»m => Thêm một lần khẳng định phong cách của ngời đồng mình * Mong con: Tự tin, vững vàng trên bớc đời. mộc mạc và chất phác nhng đẹp về tâm hồn. ? Em hiểu lên đờng nghĩa là gì?: Trởng thành, vào đời..., ®i xa ? Qua đó, em hiểu ngời cha mong muốn ở con điều gì? - Ngêi cha mong muèn con m×nh tù hµo vÒ quª h¬ng, vÒ ngêi đồng mình, sống xứng đáng nh quê hơng. Hãy tự tin và vững vàng trên bớc đờng đời. ? Vì sao ngời cha lại nói với con về vẻ đẹp của ngời đồng m×nh. - Khơi gợi lòng tự hào, mong con phát huy đợc vẻ đẹp đó..

(105) - Gi¸o dôc con sèng thuû chung, nghÜa t×nh, biÕt chÊp nhËn vµ vît qua thö th¸ch. - Ngưêi cha muèn truyÒn cho con søc m¹nh cña truyÒn thèng quª hương bởi vì truyền thống chính là hành trang để mỗi con người tự tin bước vào đời.... ? Em cảm nhận đợc những tình cảm nào của tác giả từ lời th¬"Nãi víi con" - Chiếu đáp án. ? Em hãy khái quát những nghệ thuật của bài thơ?. 5) Tổng kết: ? Tác giả muốn nhắn nhủ điều gì trong bài thơ.. a) Nghệ thuật: - Giọng điệu tha thiết, trìu mến. - Hình ảnh cụ thể có sức khái quát, mộc mạc và rất giàu chất thơ. - Bố cục mạch lạc, cảm xúc tự nhiên.. - HS: đọc ghi nhớ. ? Đặt vào hoàn cảnh ra đời của bài thơ và đặt vào cuộc sống của đồng bào các dân tộc miền núi thì bài thơ có ý nghÜa g×? - Bµi th¬ lµ niÒm tù hµo cña c¸c d©n téc miÒn nói, nã lµ lêi động viên, là niềm khích lệ lòng tự tin của các con em dân tộc miền núi xa rời làng bản đi học tập ở những nơi đô thị. - Đồng thời là lời nhắc nhở nhẹ nhàng đối với những ai quên quª h¬ng, d©n téc m×nh.. b) Nội dung: - Qua lời người cha nói với con, nhà thơ đã thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng đồng thời ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương, dân tộc mình. - Con gái tác giả mới có một tuổi.=>Lêi cña cha nãi víi con hay * Ghi nhớ: SGK/74. chÝnh lµ lêi cña t¸c gi¶ trao göi cho thÕ hÖ mai sau? Ai còng cã một quê hơng để mà nhớ, để mà yêu. Là thế hệ sau chúng ta nguyện ghi nhớ lời dặn của cha anh và sống sao cho xứng đáng với truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình, nguyện kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp đó.. -Cảm ơn tác giả qua bài thơ: Chóng ta hiÓu biÕt thªm vÒ phÈm chÊt cña ngêi d©n téc miÒn nói, thªm yªu mÕn h¬n ngêi d©n téc miÒn nói. Lµ lêi nh¾c nhë chóng ta lu«n tù hµo yªu mÕn quª h¬ng d©n téc m×nh.. III. Luyện tập:. - Gi¶i « ch÷. - C¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng c©u th¬ mµ em thÝch nhÊt. IV. Cñng cè: ? Nêu những nội dung và nghệ thuật đặc sắc của bài thơ. ? Tìm đọcnhững bài thơ viết về quê hơng. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m néi dung c¬ b¶n cña bµi..

(106) - §Æt m×nh vµo t×nh huèng cña bµi th¬, trong vai ngêi con, viÕt ®o¹n v¨n tr¶ lêi ngêi cha. - Su tÇm c¸c c©u ca dao, lêi ru cña bµ cña mÑ nãi víi con ch¸u. - So¹n bµi: NghÜa têng minh vµ hµm ý.. Ngµy 25 th¸ng 02 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan.. TuÇn 26. TiÕt 126:. tiÕng viÖt:. nghÜa têng minh vµ hµm ý. A.MỤC TIÊU. I. Kiến thức: - Hiểu thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý. - Xác định được nghĩa tường minh và hàm ý ở trong câu. - Biết sử dụng hàm ý trong giao tiếp hằng ngày. - Khái niệm nghĩa tường minh và hàm ý. - Tác dụng của việc tạo hàm ý trong giao tiếp hằng ngày. II. Kĩ năng: - Nhận biết được nghĩa tường minh và hàm ý ở trong câu. - Giải đoán được hàm ý trong văn cảnh cụ thể. - Sử dụng hàm ý sao cho phù hợp với tình huống giao tiếp. III. Thái độ: - Tự ý thực việc sử dụng nghĩa tường minh và hàm ý trong nói và viết. - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học tập. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: Bảng phụ 2. Học sinh: Chuẩn bị trước bài theo hệ thống câu hỏi trong SGK. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số II. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra 15 phút. * Đề bài Phần I:Trắc nghiệm(8 câu, mỗi 0,25 điểm). Vắng: Vắng:.

(107) Câu 1:Nhận xét nào sau đây không đúng về khởi ngữ? A.Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ. B.Khởi ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu. C.Có thể thêm một số quan hệ từ trước khởi ngữ. D.Khởi ngữ là thành phần không thể thiếu được trong câu. Câu 2:Câu nào sau đây có thành phần khởi ngữ? A.Về môn toán, nó luôn đứng đầu lớp. B.Nó thông minh nhưng không chăm chỉ. C.Nó là học sinh thông minh. D.Người thông minh nhất lớp là nó. Câu 3:Nói cột A với cột B sao cho phù hợp? A B 1.Thành phần tình thái a. Là thành phần dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp. 2.Thành phần cảm thán b. Là thành phần dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu. 3.Thành phần gọi đáp c. Là thành phần dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu. 4.Thành phần phụ chú d. Là thành phần dùng để bộc lộ tâm lý của người nói Câu 4 Gạch chân và gọi tên các thành phần biệt lập trong đoạn văn sau: a) Sương chùng chình qua ngõ. Hình như thu đã về. b) Nếu chăm chỉ học tập, chắc chắn bạn sẽ thi đỗ. Phần II. Tự luận(8 điểm) Cõu 1: (1 điểm) Đặt câu có thành phần gọi đáp đứng đầu và đứng cuối. Câu 2( 7 điểm) Viết một đoạn văn( từ 7-10 câu) trình bày cảm nhận của em về hai câu thơ sau: Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi. (Sang thu, Hữu Thỉnh) Trong đó có sử dụng phép liên kết( chỉ ra phép liên kết trong đoạn văn ) *Đáp án- biểu điểm Phần I- Trắc nghiệm( 2 điểm). Câu Đáp án. 1 D. 2 A. 3 1-c,2-d 3-a,4-b. 4 a. Hình như - tình thái. b. Chắc chắn - tình thái.. Phần II.Tự luận Câu 1:1 điểm.Mỗi câu đúng o,5đ Câu 2: 7 điểm . *Học sinh viết được một đoạn văn(5điểm) -Về hình thức: sử dụng được phép liên kết để liên kết các câu văn. -Về nội dung: +Từ cảm nhận về thiên nhiên lúc giao mùa, tác giả suy ngẫm về con người và cuộc đời. + Tả thực sấm, hàng cây lúc sang thu. +Ẩn dụ: sấm biểu tượng cho những bất thường của ngoại cảnh , của cuộc đời . Hàng cây đứng tuổi biểu tượng cho những con người từng trải.Ý nghĩa triết lý: khi con ngươi. Nối.

(108) đã từng trải thường vững vàng hơn trước những biến động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời . *Học sinh chỉ được ra phép liên kết trong đoạn văn vừa viết (2điểm). III. Bài mới: Giới thiệu bài Trong cuộc sống hàng ngày để diễn đạt những tâm t, tình cảm, nguyện vọng của b¶n th©n cã khi ta nãi ra trùc tiÕp ®iÒu muèn nãi. Song trong mét sè hoµn c¶nh, t×nh huống nhất định ta lại không diễn đạt điều muốn nói một cách trực tiếp bằng những từ ngữ trong lời nói. Để hiểu rõ hơn về hai cách diễn đạt trên, chúng ta vào tìm hiểu bài häc h«m nay. Hoạt động của giáo viên và học sinh - Gọi HS đọc ví dụ SGK/74,75. - GV: Treo bảng phụ ghi lại hai câu nói của anh thanh niên. ? Qua câu “Trời ơi, chỉ còn có năm phút!”, em hiểu anh thanh niên muốn nói điều gì. ? Vì sao anh ko nói thẳng điều đó với họa sĩ và cô gái. - Lý do của anh: ngại ngùng, muốn che giấu tình cảm của mình... ? Câu nói “Ồ! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!” có ẩn ý gì không. - Mục đích của anh là thông báo việc cô để quên chiếc khăn mùi soa. Nội dung này được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu, không hề có ẩn ý gì khác. ?Câu nói thứ nhất của anh thanh niên chứa hàm ý?Vậy thế nào là hàm ý. -GV Nhận xét, hoàn chỉnh khái niệm về hàm ý. ? Câu nói thứ hai của anh thanh niên được hiểu theo nghĩa tường minh? Thế nào là nghĩa tường minh. -GV: Nhận xét, hoàn chỉnh khái niệm và gọi HS đọc ghi nhớ SGK. ? Thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý. - GV treo bảng phụ đưa ra tình huống: Nam đang chơi ngoài sân, bỗng mẹ bảo: - Trời sắp mưa rồi đấy! ? Điều mà người mẹ muốn nói trong câu trên là gì (HS trả lời theo suy nghĩ – HS tìm hàm ý). - Có thể là: Hãy vào nhà đi hoặc ra lấy quần áo vào. - HS: Làm bài tập theo nhóm bàn: Yêu cầu HS lấy ví dụ (theo hình thức đối. Nội dung cần đạt I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý 1. Ví dụ: (SGK/74,75). 2.Nhận xét: - Trời ơi, chỉ còn có năm phút! -> Anh rất tiếc vì thời gian còn quá ít. => Hàm ý. - “Ồ! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!” -> Thông báo việc cô để quên chiếc khăn mùi soa. => Nghĩa tường minh.. 3.Ghi nhớ: SGK/75.. II. Luyện tập:.

(109) thoại). HS khác lắng nghe và nhận xét. - GV nhận xét, kết luận. ? Học sinh nêu yêu cầu của Bài 1/75. - Yêu cầu HS đọc lại đọan trích ở mục I. ? Câu nào cho thấy họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên? Từ ngữ nào giúp em nhận ra điều ấy. ? Tìm những từ ngữ miêu tả thái độ của cô gái trong câu cuối đoạn văn. Thái độ ấy giúp em đoán ra điều gì liên quan tới chiếc mùi soa.. Bài 1/75. a. - Câu “Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy” cho thấy họa sĩ cũng chưa muốn chia tay anh thanh niên. - Cụm từ “tặc lưỡi” giúp cho ta nhận ra điều ấy.Đây là cách dùng “hình ảnh” để diễn đạt ý của ngôn ngữ nghệ thuật. b) Cô gái mặt đỏ ửng... quay vội đi. -> Cô gái cố ý để lại chiếc khăn làm kỷ vật cho anh thanh niên, nhưng anh thanh niên không hiểu, tưởng cô bỏ quên nên gọi cô để trả lại. Bài tập 2/75. Bài 2/75. Hãy cho biết hàm ý ... - Gọi HS đọc đoạn trích, chú ý câu in - Hàm ý của câu “Tuổi già cần nước chè: đậm. ở Lào Cai đi sớm quá”. ? Hãy cho biết hàm ý của câu in đậm -> Ông họa sĩ già chưa kịp uống nước chè trong đoạn trích trên là gì. đấy. ?* Muốn tìm hàm ý trong một câu nói ta cần làm gì. - Xác định mục đích nói của câu. Bài 3/75. Tìm câu chứa hàm ý và cho biết - Bài tập 3: HS Đọc đoạn trích. nội dung của hàm ý... ? Tìm câu chứa hàm ý trong đoạn trích - Câu “Cơm chín rồi!” có chứa hàm ý, đó là sau và cho biết nội dung của hàm ý. “Ông vô ăn cơm đi!”. - Yêu cầu HS thảo luận nhóm và cử đại diện trình bày ý kiến - GV nhận xét và kết luận. - Bài tập 4/76: Gọi HS đọc đoạn trích Bài 4/76. Cho biết những câu in đậm… Những câu in đậm không chứa hàm ý, vì: chú ý các câu in đậm. ? Những câu in đậm có phải là câu chứa + Câu in đậm thứ nhất: là câu nói lảng (nói sang chuyện khác tránh đề tài đang bàn). hàm ý không. - Yêu cầu HS thảo luận cặp và trả lời câu (Ông Hai muốn về không phải vì trời nắng mà vì ko muốn nghe mọi người bàn tán về hỏi. * gîi ý : làng chợ Dầu của ông). + Hai c©u trªn lµ lêi cña ai ? + Câu in đậm thứ hai là câu nói dở dang.(Vì + Đang nói về điều gì ? Mục đích của bà Hai muốn kể với chồng về tin đồn về mçi ngêi ? + Mục đích nói đó của ông Hai có để mọi làng mỡnh nhưng khụng dỏm núi thẳng ra ngêi biÕt kh«ng ? điều đó). + Bà Hai có định nói ra điều đó không . * Lu ý : ? Qua việc giải bài tập em rút ra điều gì - Hàm ý phải đợc ngời nghe nhận thấy . vÒ c¸ch nhËn biÕt hµm ý trong c©u . - Nãi bÞ ng¾t lêi , néi dung cha nãi hÕt kh«ng gäi lµ hµm ý . IV. Củng cố: ? Em hiểu thế nào là nghĩa tường minh và hàm ý. ? Ta cần vận dụng nghĩa tường minh và hàm ý như thế nào trong giao tiếp. V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc lòng nghi nhớ. - Hoàn thành nốt các bài tập trong SGK và SBT..

(110) - Soạn bài: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.. TiÕt 127:. tËp lµm v¨n:. nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬.. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Đặc điểm, yêu cầu đối với bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. 2.KÜ n¨ng: - Nhận diện đợc bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - T¹o lËp v¨n b¶n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch. ? C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm truyÖn, ®o¹n trÝch. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Học sinh đọc văn bản mẫu " Khát vọng .... cho đời " ở SGK . I . T×m hiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi hÖ thèng c©u hái ë bµi th¬ . SGK . 1 V¨n b¶n mÉu : a, Vấn đề nghị luận : " Khát vọng , hoà nhập , dâng hiến cho đời " -> Hình ảnh mùa xuân , t×nh c¶m thiÕt tha cña Thanh H¶i trong bµi th¬ " Mïa xu©n nho nhá " . b, C¸c luËn ®iÓm : - H×nh ¶nh mïa xu©n mang nhiÒu tÇng nghÜa . - H×nh ¶nh mïa xu©n r¹o rùc cña thiªn nhiªn đất nớc trong cảm xúc thiết tha , trìu mến của t¸c gi¶ -> Bao gåm c¸c luËn cø : + §ã lµ dßng s«ng xanh , b«ng hoa tÝm , léc " gi¾t ®Çy trªn lng " ngêi ra trËn .... + §ã lµ tiÕng chim chiÒn chiÖn l¶nh lãt vang trêi . + Đó là sức xuân " đi lên phía trớc " của đất nớc . - Từ rung cảm thiết tha trớc vẻ đẹp của mùa xuân quê hơng , đất nớc , nhà thơ bộc lộ một nguyÖn íc ch©n thµnh : + Khát vọng đợc hoà nhập , đợc dâng hiến . + Sù khiªm nhêng , tù tin , tù hµo cña con ngêi ý thức sâu sắc về giá trị cuộc đời , về hạnh phúc của hiến dâng và đón nhận . - GV: Ngời viết đã chọn lọc và bình giảng c, Bố cục : những chi tiết , hình ảnh thơ đặc sắc , phân tích - Mở bài : Từ đầu -> đáng trân trọng . . - Th©n bµi : TiÕp theo ....... mïa xu©n . - KÕt bµi : Cßn l¹i . -> Bè côc râ rµng , m¹ch l¹c , cã sù liªn kÕt . d, Nhận xét cách diễn đạt : ? Nhận xét về cách diễn đạt trong từng đoạn Ngời viết đã trình bày những cảm nghĩ , đánh v¨n b¶n . giá của mình bằng thái độ tin yêu , bằng tình cảm thiết tha trìu mến -> chỉ ra đợc cái hay , - Giáo viên cho học sinh tổng kết , rút ra yêu cái đẹp của bài thơ . cÇu cña mét bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ . 2. Ghi nhí : SGK ..

(111) - HS: §äc ghi nhí. - NghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬: lµ tr×nh ? Thế nào là nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy. - ThÓ hiÖn qua ng«n tõ, h×nh ¶nh, giäng ®iÖu. ? Nội dung và nghệ thuật của bài thơ đợc thể - Phân tích các yếu tố ấy để có những nhận xét hiÖn qua nh÷ng yÕu tè nµo. xác đáng, đánh giá cụ thể. ? Bµi nghÞ luËn cÇn lµm theo ph¬ng ph¸p lËp - Bè côc m¹ch l¹c, râ rµng. luËn nµo. - Lời văn gợi cảm thể hiện rung động chân ? Yªu cÇu vÒ bè côc vµ lêi v¨n. thµnh cña ngêi viÕt. II. LuyÖn tËp: * Cã thÓ bæ sung c¸c luËn ®iÓm cho bµi th¬ : - Học sinh đọc yêu cầu luyện tập . + Nh¹c ®iÖu cña bµi th¬ . - Häc sinh lµm theo nhãm , bæ sung luËn ®iÓm + Bøc tranh mïa xu©n cña bµi th¬ . cho bµi th¬ . + Mïa xu©n cña giai ®iÖu ngät ngµo , t×nh tø , - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy . s©u l¾ng trong d©n ca xø HuÕ . - Giáo viên nhận xét , đánh giá , tổng kết . IV. Cñng cè: ? Häc sinh nh¾c l¹i néi dung phÇn ghi nhí. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m v÷ng yªu cÇu nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ , ®o¹n th¬ . - So¹n bµi : C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬ , bµi th¬ . -----------------------------------. TiÕt 128:. tËp lµm v¨n: c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - C¸c bíc khi lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. 2.KÜ n¨ng: - TiÕn hµnh c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Tæ chøc triÓn khai c¸c luËn ®iÓm 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c lµm bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh:So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. ? KiÓu bµi nµy cã nh÷ng yªu cÇu nh thÕ nµo. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Giáo viên treo bảng phụ có ghi 8 đề văn ở I . Đề bài nghị luận về một đoạn thơ , bài SGK . th¬ . Học sinh đọc 8 đề . 1 . VÝ dô : SGK . ? Yêu cầu của đề đợc thể hiện ở những từ ng÷ nµo ? . NhËn xÐt : ( Học sinh xác định , Giáo viên gạch chân ) . 2- Yêu cÇu : Ph©n tÝch , c¶m nghÜ , c¶m nhËn . ? §èi tîng nghÞ luËn lµ g× ? - §èi tîng : + H×nh tîng th¬ . + Mét ®o¹n th¬ . + C¶ bµi th¬ . - Cấu tạo của đề : 2 phần ? Các đề có cấu tạo nh thế nào ? + PhÇn c©u lÖnh nªu yªu cÇu thùc hiÖn. + Phần cốt lõi nêu các vấn đề nghị luận..

(112) ? Các từ trong đề bài nh phân tích cảm nhËn , suy nghÜ , biÓu thÞ nh÷ng yªu cÇu g× đối với bài làm ?. - Học sinh đọc bài văn viết về quê hơng. ( trang 81 ) . ? GV: Nêu yêu cầu của đề bài. ? Em h·y chØ ra c¸c bíc cÇn lµm víi mét bµi v¨n. ? Tìm hiểu đề, tìm ý.. ? Khi ph©n tÝch bµi th¬ cÇn chó ý ph©n tÝch nh÷ng g×? ? Trong bíc lËp dµn ý, em cÇn chØ râ nhiÖm vô yªu cÇu cña tõng phÇn? ? Më bµi t¸c gi¶ viÕt nh÷ng ý g× ? ? Th©n bµi cÇn ph©n tÝch néi dung nµo ? ? C©u nµo lµ c©u luËn ®iÓm trong bµi viÕt ë phÇn th©n bµi .. ? PhÇn kÕt bµi t¸c gi¶ viÕt nh thÕ nµo?. - Yªu cÇu cô thÓ : + Ph©n tÝch : chñ yÕu vËn dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch . + C¶m nhËn : Ên tîng , c¶m thô cña ngêi viÕt . + Suy nghĩ : nhận định , phân tích , của ngời viÕt . + NÕu kh«ng cã c©u lÖnh : ngêi viÕt bµy tá ý kiến của mình về vấn đề đợc nêu ra trong bài II.C¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬ . 1 . C¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬: §Ò:Ph©n tÝch t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ "Quª h¬ng"cña TÕ Hanh . * Bớc1: Tìm hiểu đề, tìm ý: - KiÓu bµi: Ph©n tÝch. - NDNL: T×nh yªu quª h¬ng. - T liÖu: Bµi th¬ "Quª h¬ng". - Néi dung: Nçi nhí quª h¬ng thÓ hiÖn qua c¸c t©m tr¹ng, h×nh ¶nh, mµu s¾c, mïi vÞ .v.v... - NghÖ thuËt: C¸ch miªu t¶, chän läc h×nh ¶nh, ng«n tõ, cÊu tróc, nhÞp ®iÖu, tiÕt tÊu. * Bíc 2: LËp dµn ý: - Mở bài : - Giới thiệu làm bài thơ và vấn đề cÇn nghÞ luËn. - Th©n bµi : - Ph©n tÝch néi dung: T×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬. + Cảnh ra khơi: Vẻ đẹp trẻ trung, giàu sức sèng, ®Çy khÝ thÕ. + Cảnh trở về: Đông vui, no đủ, bình yên. + Nỗi nhớ làng quê biển: Vẻ đẹp, sức mạnh, mïi nång mÆn cña quª h¬ng. - Ph©n tÝch nghÖ thuËt: + ThÓ th¬ t¸m ch÷, nhÞp 3/2, 2/3, 3/5. + CÊu tróc, ng«n tõ, bót ph¸p, h×nh ¶nh. - KÕt bµi: - Bµi th¬ lµ mét khóc ca tr÷ t×nh vÒ quª h¬ng chân thành, say đắm. * LuyÖn tËp: - §äc bµi th¬ "Quª h¬ng" cña TÕ Hanh. ? Tr×nh bµy l¹i dµn ý cña t¸c gi¶ khi ph©n tÝch bµi th¬.. IV. Cñng cè: ? Tr×nh bµy c¸c lËp dµn ý cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm th¬. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ChuÈn bÞ nèt phÇn cßn l¹i cña bµi. Dùa vµo dµn ý viÕt thµnh bµi v¨n. ------------------------------------. TiÕt 129:. tËp lµm v¨n: c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Đặc điểm, yêu cầu đối với bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - C¸c bíc khi lµm mét bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬..

(113) - TËp viÕt bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét t¸c phÈm th¬. 2.KÜ n¨ng: - TiÕn hµnh c¸c bíc lµm bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Tæ chøc triÓn khai c¸c luËn ®iÓm 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c lµm bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh:So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸c bíc lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét bµi th¬. ? Tr×nh bµy dµn ý chung cña kiÓu bµi. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: Dùa vµo dµn ý viÕt thµnh bµi v¨n hoµn * Bíc 3:ViÕt bµi. chØnh. - Lu ý dÉn d¾t, liªn kÕt, chuyÓn ý. - Gọi học sinh đọc bài làm của mình. - HS: klh¸c nhËn xÐt, bæ sung. * Bớc 4: đọc lại bài viết và sửa chữa. ? Bớc 4 có thể lợc bỏ đợc không, vì sao? 2) C¸ch tæ chøc, triÓn khai luËn ®iÓm. a) VÒ bè côc: ? Học sinh đọc VB “ Quê hơng” trong tình th¬ng, nçi nhí Tr. 81 SGK * Mở bài: Từ đầu đến rực rỡ: Giới thiệu chung ? Hãy xác định bố cục 3 phần của VB. về đời thơ Tế Hanh với khởi đầu thành công xuÊt s¾c lµ bµi th¬ “Quª h¬ng” * Thân bài: Tiếp đến thành thực của Tế Hanh: Nhận xét đánh giá về thành công của bài thơ th«ng qua c¶m nhËn vµ ph©n tÝch cña ngêi viÕt. * Kết bài: Phần còn lại: Khẳng định những đóng có giá trị tinh thần của bài thơ. b) NhËn xÐt chÝnh vÒ t×nh yªu quª h¬ng trong bµi th¬ Quª h¬ng: ? ở phần thân bài, ngời viết đã trình bày - Nhà thơ đã viết Quê hơng bằng tất cả tình yêu nh÷ng nhËn xÐt g× vÒ t×nh yªu quª h¬ng tha thiÕt, trong s¸ng ®Çy th¬ méng cña m×nh. trong bµi th¬ Quª h¬ng ? + Nổi bật là những hình ảnh đẹp nh mơ, đầy søc m¹nh khi ra kh¬i. + Cảnh trở về tấp nập no đủ, bình yên. + Vẻ đẹp của ngời dân chài giữa một không gian, biÓn trêi th¬ méng. - H×nh ¶nh, ng«n tõ, cña bµi th¬ giµu søc ngîi c¶m. - Những suy nghĩ, ý kiến của ngời viết luôn đợc gắn cùng sự phân tích, bình giảng cụ thể hình ¶nh, ng«n tõ, giäng ®iÖu cña bµi th¬. c) Phân thân bài đợc liên kết với phần mở bµi b»ng c¸c luËn ®iÓm, luËn cø cã TD cô thÓ ho¸ cho nhËn xÐt kh¸i qu¸t ë phÇn më bµi. Từ các luận điểm này đã dẫn đến phần kết bài đánh giá sức hấp dẫn, khẳng định ý nghĩa bài th¬. - V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt vµ søc hÊp dÉn do t¸c giả lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác đáng. - Muèn lµm tèt bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬,.

(114) ? V¨n b¶n cã tÝnh thuyÕt phôc, søc hÊp dÉn kh«ng ? V× sao ? ? Từ việc tìm hiểu trên, ta rút ra đợc các yêu cầu cơ bản gì để làm tốt bài nghị luận về một ®o¹n th¬, bµi th¬ ? - HS: đọc ghi nhớ.. bài thơ thì nhất thiết phải đọc, cảm nhận và suy nghÜ vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ Êy. C¶m nhËn cµng s©u s¾c th× bµi viÕt cµng cã tÝnh thuyÕt phôc vµ sức hấp dẫn đối với ngời đọc. 3) Ghi nhí:SGK/83. III. LuyÖn tËp: ? Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu bµi “Sang thu” cña H÷u ThØnh. * Më bµi: Giíi thiÖu th¬ nãi chung, khæ th¬ nãi riªng. * Th©n bµi: + Ph©n tÝch c¶m nhËn vÒ mïa thu th«ng qua c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt. + Nhận xét đánh giá thành công của tác giả ? * KÕt bµi: Nªu gi¸ trÞ bµi th¬. IV. Cñng cè: ? Tr×nh bµy c¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n v¨n, ®o¹n th¬. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ViÕt thµnh bµi v¨n : Ph©n tÝch khæ th¬ ®Çu trong bµi " Sang thu " cña H÷u ThØnh. - N¾m néi dung bµi häc . - So¹n bµi : M©y vµ sãng . -------------------------------------. TiÕt 130:. V¨n b¶n:. m©y vµ sãng. A. Môc tiªu:. -R.Ta-go, NguyÔn Kh¾c Phi dÞch-. 1.KiÕn thøc: - Học sinh cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử qua lời thủ thỉ chõn tỡnh của em bé với mẹ về những cuộc đối thoại tởng tợng giữa em bé với những ngời sống trªn m©y vµ sãng . - Những sáng tạo độc đáo về hình ảnh thơ qua trí tởng tợng bay bổng của tác giả. 2.KÜ n¨ng: - §äc-hiÓu mét v¨n b¶n dÞch thuéc thÓ lo¹i th¬ v¨n xu«i. - Phân tích để thấy đợc ý nghĩa sâu sắc của bài thơ. 3.Thái độ: - Giáo dục thái độ yêu thơng, quý trọng cha mẹ và tình cảm gia đình. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß:. 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, tranh, t¸c phÈm. 2.Häc sinh: So¹n bµi.. C.Tiến trình hoạt động dạy học:. I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬ “Nãi víi con” cña Y Ph¬ng. ? Ngêi cha, qua viÖc dÆn dß con, muèn thÓ hiÖn vµ göi g¾m ®iÒu g×? III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: T×nh mÉu tö cã lÏ lµ mét trong nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng,gÇn gòi vµ phæ biÕn nhất của con ngời ,đồng thời cũng là nguồn thi cảm không bao giờ cũ .Nếu Chế Lan Viên phát triển tứ thơ từ hình ảnh con cò trong ca dao để nói lên tình mẹ con sâu nặng ,Nguyễn Khoa Điềm với khúc hát ru về tình mẹ con trong chiến tranh thì đại thi hào Ta-go với bài “Mây và súng” đã nói lên tình cảm của ngời con với mẹ tha thiết sâu nÆng… Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt.

(115) I.Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶: Ra-bin-®ra-n¸t Ta-go (18611941) - Là nhà thơ hiện đại lớn nhất của ấn Độ , từng đến Việt Nam . - Ông có tài năng về nhiều mặt: Làm thơ, viết văn, vẽ tranh, soạn nhạc. - Để lại một gia tài văn học nghệ thuật đồ sé c¶ vÒ th¬ , v¨n , nh¹c , ho¹ . - Víi tËp " Th¬ d©ng " Ông là nhà văn đầu tiên của Châu Á được nhận giải thưởng Nô Ben (1913). - Thơ Ta-go thể hiện tinh thần dân tộc và ? Trình bày những hiểu biết của em vÒ bµi dân chủ sâu sắc, tinh thần nhân văn và chất trữ tình triết lý. th¬ " M©y vµ sãng " cña Ta Go . - Mây và sóng là tặng vật vô giá của Ta- 2. T¸c phÈm: Go dành cho tuổi thơ được viết từ lòng yêu trẻ và cả nỗi đau buồn vì mất hai đứa con thân yêu. - Viết bằng tiếng Ben-gan, in trong tập ? Hãy nêu xuất xứ bài thơ Mây và sóng. “Trẻ thơ” năm 1909. Sau được dịch sang - GV: Nêu yêu cầu đọc: giọng đọc thủ thỉ tiếng Anh, in trong tập “Trăng non” viết tõm tỡnh thay đổi và phân biệt giữa lời kể năm 1915. của em bé với những lời đối thoại giữa em II. Đọc – Hiểu văn bản: 1. §äc, chó thÝch: bÐ víi ngêi ë trªn m©y vµ trong sãng. - GV: Đọc mẫu, gọi học sinh đọc, nhận xÐt. ? Em hiÓu ngao du lµ nh thÕ nµo. ? Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào. ? Xác định phơng thức biểu đạt của bài 2. Thể loại: thơ văn xuôi th¬. ? Bµi th¬ cã bè côc 2 phÇn , h·y t×m vµ nªu 3 . Bè côc : 2 phần néi dung tõng phÇn . + Phần I (từ đầu -> và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm) : Thuật lại lời của em bé với mây. + Phần II (còn lại) : Thuật lại lời của em -> NhËn xÐt : bé với sóng. ? Em có nhận xét gì về bố cục của bài thơ. + Hai phÇn gièng nhau vÒ sè dßng th¬ , cã sù lÆp l¹i vÒ tõ ng÷ , cÊu tróc , c¸ch x©y dùng h×nh ¶nh kh«ng trïng lÆp . + Mỗi phần của lời em bé đều giống nhau : - Lêi mêi gäi cña ngêi sèng trªn m©y hoÆc sãng . - Lêi tõ chèi cña em bÐ . - Trß ch¬i cña em bÐ . => Đây là thơ văn xuôi ( lối thơ hiện đại ). 4. Ph©n tÝch: a)Lời mời gọi của những người sống trên mây, trong sóng. ? Những người sống trên mây, trong sóng - Mây: Ch¬i tõ khi thøc dËy . đó núi với em bộ những gỡ? Cỏch núi ấy - Cho đến lúc chiều tà . - Ch¬i víi vÇng tr¨ng b¹c . gợi cho em bé điều gì. ? Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶. - Nhµ th¬ Ta- go gÆp nhiÒu ®iÒu kh«ng may trong cuộc sống gia đình . Trong 6 năm ông đã mất 5 ngời thân ( vợ , con gái cha , anh trai vµ con trai ®Çu ).

(116) - Chú ý những chi tiết mà những người trên mây, trong sóng gợi ra cho em bé: - Vẽ ra một không gian bao la rộng lớn, một thế giới thần tiên, kỳ diệu đẹp lung linh, huyền ảo, đầy mới lạ, hấp dẫn. ? Tríc sù hÊp dÉn cña m©y vµ sãng , em bÐ đã có thái độ nh thế nào ? ? Tìm hàm ý trong c©u hái cña em bé? ? Câu trả lời của mây và sóng về cách đi có sức lôi cuốn như thế nào với em bé. - Cách đến với thế giới thần tiên thật đơn giản, dễ dàng và đầy thơ mộng, hấp dẫn. ? Lúc đầu , em bé hỏi đờng đi . Nhng sau đó thì sao ? ? Lý do nào khiến em bé từ chối lời mời gọi, qua đó nói lên điều gì. - Phân tích câu: Mẹ mình đang đợi ở nhà... Buổi chiều mẹ…….. mà đi được? - Lời khước từ ngây thơ nhưng chân thật của em bé thật dễ thương và chân tình làm cho họ cảm thấy rất dễ chịu và mỉm cười bay đi, nhảy múa lướt qua. - Gi¸o viªn : NÕu em tõ chèi ngay ..... th× sÏ thiÕu t×nh c¶m ch©n thùc v× trÎ em nµo chả ham chơi nhng em đã từ chối : Vì tình yêu thơng mẹ đã thắng lời mời gọi của mây vµ sãng. Lời từ chối của em cho thấy sức níu giữ của tình mẫu tử rất mạnh, nó chiến thắng mọi ham muốn tầm thường. -> Giáo dục HS trong cuộc sống phải biết quý trọng tình mẫu tử và biết từ chối những cám dỗ, ham muốn tầm thường. ? Khi những người trên mây, trong sóng đã mỉm cười bay đi thì em bé đã nghĩ ra điều gì.. - Súng:Ca hát từ bình minh đến tối . - Ngao du n¬i nµy n¬i nä . -> TiÕng gäi cña mét thÕ giíi k× diÖu, những thú vui bất tận trong cuộc đời, dễ dàng lôi cuốn con người. b) H×nh ¶nh em bÐ : - Em hỏi: Nhưng làm thế nào… -> Em bé rất muốn đi. - Em tõ chèi : Lµm sao t«i cã thÓ rêi mÑ mà đến đợc. -> Søc nÝu gi÷ cña t×nh mÉu tö đã chiến thắng lời mời gọi đầy quyến rũ của mây và sóng.. c) Trò chơi của em bé . * Trß ch¬i thø nhÊt: - Con lµ m©y . - MÑ lµ tr¨ng . - Con choµng tay lªn ngêi mÑ . - M¸i nhµ lµ trêi xanh . * Trß ch¬i thø hai: - Con lµ sãng , mÑ lµ bÕn bê . - Con sÏ l¨n , l¨n m·i cïng tiÕng cêi vì tan vµo lßng mÑ . ? Em bé đã tởng tợng ra trò chơi đầy thú vị => Trò chơi hay , thú vị , có sự kết hợp nh thÕ nµo ? gi÷a t×nh yªu thiªn nhiªn vµ t×nh mÉu tö Êm ¸p. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ trß ch¬i cña em bÐ đã sáng tạo ra. ? So s¸nh víi trß ch¬i cña m©y vµ sãng . - Nó thú vị hơn nhiều vì có sự hòa hợp giữa tình yêu thiên nhiên và tình mẹ con. Nơi chơi là mái nhà thân yêu của họ, “bến bờ kì lạ”- hiện thân của sự bao dung, tấm.

(117) lòng rộng mở của người mẹ.T×nh mÉu tö lµ t×nh c¶m thiªng liªng, bÊt diÖt nh sãng biÓn vç vµo bê ngh×n n¨m kh«ng nghØ. Lòng mẹ bao dung rộng mở, đón con vào lòng để ôm ấp, thơng yêu. ?*Qua trß ch¬i Êy em c¶m nhËn g× vÒ em bÐ . ? Em h·y ph©n tÝch ý nghÜa cña c©u th¬ cuèi bµi : " Kh«ng ai biÕt ..... con ta " . - GV : H/a tîng trng « Con lµ ..bÕn bê »mang ®Ëm mµu s¾c triÕt lÝ so s¸nh t×nh mÑ vµ con g¾n bã nh m©y víi tr¨ng, nh bÕn víi bê-> k/ ® t×nh mÉu tö thiªng liªng bÊt diÖt. ?*H·y chØ ra nh÷ng thµnh c«ng vÒ mÆt nghÖ thuËt cña bµi th¬ trong viÖc x©y dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn ? Gîi ý : ? + Những hình ảnh thiên nhiên nào đợc nhắc đến trong bài ? ? + Nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn Êy gîi cho em liªn tëng g× ? ? + Gi¸ trÞ cña viÖc sö dông h×nh ¶nh thiªn nhiªn Êy ? ? Nêu những đặc sắc về nội dung và nghệ thuËt cña bµi th¬.. => Em bé yêu mẹ thiết tha , đằm thắm kh«ng muèn xa mÑ . - C©u th¬ cuèi : t×nh mÉu tö ë kh¾p n¬i thiªng liªng , bÊt diÖt . -> Th¬ Ta Go thêng ®Ëm ý nghÜa triÕt lÝ : h¹nh phóc kh«ng ph¶i lµ ®iÒu g× xa x«i , bÝ Èn do ai ban cho mµ ë ngay trªn trÇn thÕ , do chÝnh con ngêi - nguån cña s¸ng t¹o , sù hoµ hîp t¹o dùng . T×nh yªu lµ céi nguån cña sù kÕt hîp gi÷a con ngêi víi thiên nhiên . Nhà thơ đã hoá thân bằng em bé để ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng bất diÖt . d) NghÖ thuËt x©y dùng h×nh ¶nh thiªn nhiªn - M©y , tr¨ng , sãng , bê biÓn , bÇu trêi ...... -> th¬ méng + trÝ tëng tîng cña em bÐ cµng lung linh , k× ¶o . -> Liên tởng : Tiên đồng , ông tiên , ngời tiên cá => sinh động chân thực . - M©y - sãng -> biÓu tîng vÒ con . - Tr¨ng - bê biÓn -> tîng trng cho tÊm lßng dÞu hiÒn bao la cña mÑ . -> Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng , bÊt diÖt . 5. Tæng kÕt: a) NghÖ thuËt: ThÓ th¬ tù do, h×nh thøc đối thoại lồng trong lời kể của em bé, hình ¶nh thiªn nhiªn giµu ý nghÜa tîng trng. b) Néi dung: Ca ngîi t×nh mÉu tö thiªng liªng, bÊt diÖt. * Ghi nhí: SGK/89. III. LuyÖn tËp:. ? §äc thuéc lßng diÔn c¶m bµi th¬. IV. Cñng cè: ? Bài thơ nói với ta những điều tốt đẹp nào trong cuộc sống tình cảm của con ngời? ? Qua bài thơ, ta hiểu thêm những điều đáng quí nào trong tâm hồn và tài năng của nhà th¬ Ta-go ? V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng bµi th¬, n¾m ch¾c phÇn ph©n tÝch. - So¹n «n tËp vÒ th¬: + Lập bảng hệ thống theo mẫu SGK/89, lu ý mỗi tác phẩm để trống ra hai dòng để bổ sung, sửa chữa nếu sai. + Trả lời đầy đủ các câu hỏi trong SGK/89.. Ngµy 04 th¸ng 3 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan..

(118) TuÇn 27. TiÕt 131: «n tËp vÒ th¬ A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Ôn tập hệ thống hoá kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam học trong chơng tr×nh ng÷ v¨n líp 9 . - Củng cố những tri thức về thể loại thơ trữ tình đã hình thành qua quá trình học các tác phẩm th¬ trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 vµ c¸c líp díi . - Bớc đầu hình thành hiểu biết sơ lợc về đặc điểm và thành tựu của thơ Việt Nam từ sau cách m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945 . - ở tiết 1 học sinh hệ thống lại kiến thức về 11 tác phẩm thơ đã học và sắp xếp theogiai đoạn. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¶m thô th¬ . -Kü n¨ng «n tËp hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu 2.Häc sinh:So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? KiÓm tra vë so¹n cña häc sinh. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Chúng ta đã vừa học xong các văn bản thơ hiện đại Việt Nam,để có cái nhìn khái quát về các đặc điểm nghệ thuật và nội dung các văn bản đó chúng ta sẽ có tiết ôn tập về thơ . Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I. LËp b¶ng thèng kª c¸c t¸c phÈm th¬ hiÖn đại Việt Nam: ? Em hãy kể tên các tác phẩm thơ hiện đại 1.Đồng chí Việt Nam đã đợc học trong chơng trình Ngữ 2.Bài thơ về tiểu đội xe không kính v¨n 9. 3.Đoàn thuyền đánh cá 4.BÕp löa 5.Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ 6.¸nh tr¨ng 7.Con cß 8.Mïa xu©n nho nhá 9.ViÕng L¨ng B¸c 10. Sang thu. 11. Nãi víi con. ? Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam theo mẫu sau: STT Tªn bµi th¬. T¸c gi¶. N¨m s¸ng t¸c. ThÓ th¬. Néi dung. NghÖ thuËt. * Lu ý: - Thèng kª theo thø tù bµi häc. - Chỉ thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam ( từ bài 10 Ngữ văn 9, tập I). - Víi nh÷ng bµi th¬ kh«ng ghi n¨m s¸ng t¸c chÝnh x¸c, cã thÓ ghi n¨m xuÊt b¶n lần đầu của tập thơ có in bài thơ đó..

(119) - Có thể dựa vào phần ghi nhớ ở các bài học để tóm tắt nội dung và đặc sắc nghệ thuËt cña tõng bµi th¬. - HS: §· so¹n bµi , lËp b¶ng thèng kª ë nhµ. - GV: Gọi học sinh trình bày, chiếu đáp án chuẩn để học sinh bổ sung những thiếu sót. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt II. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau ? Dùa vµo b¶ng thèng kª xÕp c¸c t¸c C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945: phÈm th¬ theo tõng giai ®o¹n: 1. Giai ®o¹n s¸ng t¸c: a) Giai ®o¹n: 1945 – 1954: §ång chÝ. b) Giai đoạn: 1954 – 1964: Đoàn thuyền đánh cá, BÕp löa, Con cß. c) Giai đoạn: 1964 – 1975: Bài thơ về tiểu đội xe kh«ng kÝnh; Khóc h¸t ru nh÷ng em bÐ lín trªn lng mÑ. d) Giai ®o¹n tõ sau n¨m 1975: ¸nh tr¨ng; Mïa xu©n nho nhá; ViÕng l¨ng B¸c ; Sang thu ; Nãi víi con. ? Các tác phẩm thơ đã thể hiện nh thế nào 2. Néi dung: về cuộc sống của đất nớc và t tởng, tình a. Tái hiện cuộc sống của đất nớc và hình ảnh con c¶m cña con ngêi. ( Em h·y kh¸i qu¸t néi ngêi ViÖt Nam tõ sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m, qua dung cơ bản của thơ hiện đại Việt Nam). nhiều giai đoạn: + Hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ chèng MÜ + Các tác phẩm thơ hiện đại tái hiện về víi nhiÒu gian khæ, hi sinh nhng rÊt anh hïng. cuéc sèng con ngêi ViÖt Nam trong hai + Công cuộc lao động, xây dựng đất nớc và những cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, Mü vµ mối quan hệ tốt đẹp của con ngời. công cuộc xây dựng đất nớc. b. Ca ngợi, khẳng định tâm hồn, tình cảm, t tởng + ThÓ hiÖn t©m hån t tëng t×nh c¶m cña cña con ngêi ViÖt Nam trong mét thêi k× nhiÒu thay con ngêi ViÖt Nam đổi sâu sắc: Yªu níc, yªu quª h¬ng + Yêu quê hơng đất nớc, - Tình đồng chí, gắn bó với cách mạng, + Tình đồng chí, sự gắn bó cách mạng, lòng kính kÝnh yªu l·nh tô. yªu B¸c Hå. - Tình cảm gia đình: tình mẹ con, cha + Những tình cảm gần gũi và bền chặt: Tình mẹ – con, bµ ch¸u. con, t×nh bµ - ch¸u, trong sù thèng nhÊt víi nh÷ng t×nh c¶m chung réng lín. * Luyện tập: đọc thuộc lòngvà nêu đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của một bài thơ mà em thÝch nhÊt. IV. Cñng cè: ? Thơ hiện đại đợc chia làm những giai đoạn sáng tác nào? V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Học bài nắm kiến thức cơ bản đã ôn. - ChuÈn bÞ tiÕp néi dung phÇn cßn l¹i cña tiÕt «n tËp th¬.. TiÕt 132:. «n tËp vÒ th¬. A. Môc tiªu:. 1.KiÕn thøc: - Ôn tập hệ thống hoá kiến thức cơ bản về các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam học trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 9, «n tËp nèt phÇn cßn l¹i cña tiÕt häc. - Củng cố những tri thức về thể loại thơ trữ tình đã hình thành qua quá trình học các t¸c phÈm th¬ trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n 9 vµ c¸c líp díi . - Bớc đầu hình thành hiểu biết sơ lợc về đặc điểm và thành tựu của thơ Việt Nam từ sau c¸ch m¹ng th¸ng 8 n¨m 1945 . 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¶m thô th¬ . -Kü n¨ng «n tËp hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu 2.Häc sinh:So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK..

(120) C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Kể tên các bài thơ được học trong chương trình lớp 9. ? Nêu nội dung của thơ ca hiện đại Việt Nam. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: - Khái quát nội dung đã ôn tập ở tiết1, chuyển ý sang tiết 2. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Nội dung cần đạt. II. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945: 3. Chủ đề: - Ngời lính : Đồng chí; Bài thơ về tiểu đôi xe ? Hãy khái quát những chủ đề chính không kính. của htơ hiện đại Việt Nam. - Lao động : Đoàn thuyền đánh cá. - §¶ng, l·nh tô : ViÕng L¨ng B¸c. - Thiên nhiên đất nớc : Sang thu; Mùa xuân nho nhá. - Tình cảm gia đình : Khúc hát ru...; Bếp lửa; Con cß; Nãi víi con.. a)T×nh mÑ con: ? Nªu ®iÓm chung vµ nh÷ng nÐt riªng trong néi dung vµ c¸ch thÓ hiÖn t×nh mÑ con gi÷a c¸c bµi th¬?. §iÓm chung Tªn v¨n b¶n NÐt riªng. - Ngîi ca t×nh mÑ con th¾m thiÕt thiªng liªng. - Cách thể hiện cũng có điểm gần gũi, đó là dùng điệu ru. Khóc h¸t ru nh÷ng Con cß M©y vµ sãng em bÐ lín trªn lng mÑ ThÓ hiÖn sù thèng nhÊt cña t×nh yªu con víi lßng yªu níc.. -Ngîi ca t×nh mÑ vµ ý nghÜa cña lêi h¸t ru đối với cuộc đời mỗi con ngêi.. - T×nh yªu mÑ th¾m thiÕt cña trÎ th¬. - Ngîi ca t×nh mÉu tö thiªng liªng, bÊt diÖt.. b) Ngời lính và tình đồng đội: ? Nhận xét về hình ảnh ngời lính và tình đồng đội của họ trong các bài thơ: Đồng chí; Bài thơ về tiểu đội xe không kính; ánh trăng. §iÓm chung - Đều viết về ngời lính với những vẻ đẹp về tính cách, phẩm chất và t©m hån cña hä. Tªn v¨n b¶n §ång chÝ Bài thơ về tiểu đội ¸nh tr¨ng. xe… NÐt riªng - Ngêi lÝnh thêi k× - Ngêi lÝnh trong thêi ®Çu kh¸ng chiÕn kú kh¸ng chiÕn chèng -Suy nghĩ cña ngêi chèng Ph¸p. MÜ. lính đã đi qua cuộc Tinh thÇn dòng c¶m, chiÕn tranh nay sèng - Tình đồng chí dựa bất chấp mọi khó ở thành phố trong hoà trªn c¬ së cïng c¶nh kh¨n, nguy hiÓm, t b×nh. ngé, chung chÝ híng thÕ hiªn ngang, l¹c - Gîi l¹i nh÷ng kØ mục đích, lí tởng quan, ý chí quyết tâm niệm thời chiến, nhắc chiến đấu, sự cảm chiến đấu giải phóng nhở đạo lí nghĩa tình th«ng t©m t, sÎ chia MiÒn Nam. thuû chung. gian klhæ, khã kh¨n. - Tiªu biÓu cho thÕ hÖ trÎ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ. ? Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh thơ trong các bài: Đoàn thuyền đánh cá; ánh trăng; Mïa xu©n nho nhá; Con cß. ( Häc sinh th¶o luËn nhãm – thêi gian 2 phót; cã thÓ cho díi h×nh thøc tr¾c nghiÖm nèi, ghÐp)..

(121) §oµn thuyÒn ¸nh tr¨ng. Mïa xu©n nho nhá. Con cß. đánh cá. - Tởng tợng,- Hình ảnh, chi tiết, thực, Hình ảnh thơ đẹp, giản- Hình ảnh gần gũi, phóng đại, vớirất bình dị, chủ yếu gợidị mang đặc trưng xứ Huế,thân thuộc, vận dụng nhiều liên ttởng,tả không đi vào chi tiếtgiàu nhạc điệu, gợi cảm, soca dao, đúc kết những so sánh độc đáo. mà hớng tới ý nghĩa kháisánh và ẩn dụ sáng tạo. suy ngÉm s©u s¾c. qu¸t vµ biÓu tîng cña h×nh ¶nh. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt II. Đặc điểm của thơ hiện đại Việt Nam từ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m 1945: ? Nêu những đặc điểm cơ bản về hình 3. Chủ đề: thức nghệ thuật của thơ hiện đại Việt 4. §Æc s¾c nghÖ thuËt: Nam. - ThÓ lo¹i: th¬ tr÷ t×nh - Phơng thức biểu đạt chủ yếu: biểu cảm - Ng«n ng÷: trong s¸ng gi¶n dÞ. - Bót ph¸p x©y dùng h×nh ¶nh th¬: Võa t¶ thùc, võa lãng mạn, liên tởng, tởng tợng so sánh mới mẻ, độc đáo, hình ảnh thơ đặc sắc tiêu biểu, gây ấn tợng. ? Trong những bài thơ em đã học có - §Çu sóng tr¨ng treo nh÷ng h×nh ¶nh th¬ nµo g©y Ên tîng s©u - MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa, s¾c trong em. Sóng đã cài then, đêm sập cửa. - Häc sinh t×m. - ¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c đủ cho ta giật mình. - Có đám mây mùa hạ V¾t nöa m×nh sang thu. => Thơ hiện đại Việt nam đã đạt đợc những thành ? Qua néi dung võa «n tËp em cã nhËn tựu đáng kể. xét, đánh giá nh thế nào về giá trị của thơ - Phát triển nhiều cả số lợng và chất lợng hiện đại Việt Nam trong nền văn học dân - Đã xây dựng đợc những hình tợng đẹp về con ngời téc. Việt Nam trong chiến đấu và lao động. - Có đóng góp lớn vào nền văn học dân tộc. III. LuyÖn tËp: Bµi 1: §äc diÔn c¶m mét khæ th¬ mµ em thÝch nhÊt? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ đó. Bài 2: Các nhà thơ xa thờng tức cảnh sinh tình; trớc cảnh đẹp bỗng nảy sinh ý thơ. - Tæ chøc cuéc thi, ng¾m c¶nh – §äc th¬. Bµi 3: So s¸nh c¶nh mïa xu©n trong th¬ NguyÔn Du vµ th¬ cña Thanh H¶i. IV. Cñng cè: ? Nêu những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của thơ hiện đại Việt Nam. ? Những bài thơ nào đợc phổ nhạc thành bài hát? Em hãy hát một đoạn. - Häc sinh nghe bµi h¸t: ViÕng l¨ng B¸c. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n. - ¤n tËp toµn bé kiÕn thøc vÒ t¸c phÈm th¬ chuÈn bÞ cho bµi kiÓm tra. - So¹n nghÜa têng minh vµ hµm ý. ----------------------------------. TiÕt 133:. tiÕng viÖt:. nghÜa têng minh vµ hµm ý. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hai điều kiện sử dụng hàm ý liên quan đến ngời nói và ngời nghe. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng sö dông vµ gi¶i ®o¸n hµm ý trong giao tiÕp ..

(122) 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Giáo viên: Bảng phụ, phô tô đề kiểm tra 15 phút. 2.Häc sinh: Xem tríc bµi. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý. ? §Æt mét ®o¹n héi tho¹i cã södông hµm ý. III. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt Giáo viên cho học sinh đọc đoạn trích SGK ? Nªu hµm ý cña nh÷ng c©u in ®Ëm . ? V× sao chÞ DËu kh«ng nãi th¼ng víi con mµ ph¶i dïng hµm ý ? ? Hµm ý trong c©u nãi nµo cña chÞ DËu râ h¬n ? V× sao ? ? Chi tiÕt nµo trong ®o¹n trÝch cho thÊy c¸i Tí đã hiểu hàm ý trong câu nói của mẹ ? Vì sao TÝ l¹i cã thÓ hiÓu hµm ý Êy ? ? Häc sinh th¶o luËn . ? Khi sö dông hµm ý cÇn tr¸nh ®iÒu g×? Gi¸o viªn cho häc sinh chèt ghi nhí . Học sinh đọc ghi nhớ . Gi¸o viªn lu ý cho häc sinh : Khi sö dông hµm ý : + §èi tîng tiÕp nhËn hµm ý . + Ng÷ c¶nh sö dông hµm ý .. I . §iÒu kiÖn sö dông hµm ý . 1. Ví dụ : Đoạn trích " Tắt đèn " : - C©u 1 : Con chØ ....... n÷a th«i -> MÑ ph¶i b¸n con cho cô NghÞ -> ®iÒu ®au lßng . - Câu 2 : Con sẽ ăn ..... Thôn Đoài -> u đã bán con cho cô NghÞ Th«n §oµi => ChÞ DËu kh«ng d¸m nãi th¼ng víi con v× chÞ qu¸ ®au lßng vµ còng lo con sÏ buån tñi . => Hµm ý trong c©u 2 râ h¬n v× cã chi tiÕt cô NghÞ Th«n §oµi . Së dÜ chÞ ph¶i nãi râ h¬n v× cái Tí đã không hiểu đợc hàm ý ở câu 1 . - Chi tiết : " Cái Tí nghe nói ....... đấy ? " -> Nó hiểu hàm ý của mẹ vì trớc đó nó đã biết bố mẹ định bán nó cho Nghị Quế và vì phần nào hiểu cảnh ngộ gia đình . 2.Ghi nhí : §Ó sö dông hµm ý cÇn 2 ®iÒu kiÖn : - Ngêi nãi ( viÕt ) cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi ( viÕt ) . - Ngời nghe ( đọc ) có năng lực giải đoán hàm ý. II . LuyÖn tËp: Bài 1 : Học sinh đọc yêu cầu bài tập .Học sinh làm việc độc lập , đứng tại chỗ trả lời , lớp nhËn xÐt .a, Ngêi nãi : Anh thanh niªn . Hàm ý : " Chè đã ngấm rồi đấy " : Mời bác và cô vào nhà uống nớc. Ngời nghe : Ông hoạ sĩ và cô gái . chè .Hai ngời đều hiểu hàm ý : " Ông liền theo ....... xuống ghế " . b , Ngíi nãi : Anh TÊn . Ngêi nghe : ChÞ hµng ®Ëu . Hàm ý câu in đậm là : Chúng tôi không thể cho đợc vì chúng tôi cần phải bán những thứ nµy ®i . Ngêi nghe hiÓu hµm ý : " ThËt lµ cµng giµu cã ..... cµng giµu cã " . c, Ngêi nãi : Thuý KiÒu .Ngêi nghe : Ho¹n Th .Hµm ý c©u 2 : H·y chuÈn bÞ nhËn sù b¸o oán thích đáng .Hoạn Th hiểu hàm ý nên " Hồn lạc ...... kêu ca " . Bµi 2 : - Hàm ý : Chắt giùm nớc để cơm khỏi nhão . - Sö dông hµm ý kh«ng thµnh c«ng v× " Anh S¸u vÉn ngåi im " -> anh kh«ng céng t¸c . Bµi 3 : 2 nhãm lªn tr×nh bµy trªn b¶ng . Chó ý t×nh huèng cã thÓ x¶y ra .- Thµnh c©u têng minh . - C©u cã hµm ý nhng thiÕu tÕ nhÞ . Gi¸o viªn chèt : - Tr¸nh nãi nh÷ng c©u hµm ý thiÕu tÕ nhÞ , hoÆc cã thÓ bÞ hiÓu lÇm ( dï ngêi nãi v« t×nh ....... ) . - Câu nói có hàm ý phải phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp , đảm bảo tính tế nhị , lịch sự . Bµi 4 : Qua sù so s¸nh cña Lç TÊn cã thÓ nhËn ra hµm ý : Tuy hy väng cha thÓ nãi lµ thùc hay h , nhng nếu cố gắng thực hiện thì có thể đạt đợc . Bài 5 : Học sinh đọc thuộc lòng " Mây và Sóng " - C©u cã hµm ý mêi mäc lµ hai c©u më ®Çu b»ng " Bän tí ch¬i ... " . - Câu có hàm ý từ chối là hai câu : " Mẹ mình đang đợi ở nhà " và " Làm sao có thể ....... đến đợc " ..

(123) - ViÕt thªm " Kh«ng biÕt cã ai muèn ch¬i víi bän tí kh«ng " . IV. Cñng cè: ? Hµm ý lµ g×. ? Nêu những điều kiện để sử dụng hàm ý. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n. - ¤n tËp c¸c t¸c phÈm th¬ chuÈn bÞ giê sau kiÓm tra 1 tiÕt. -----------------------------. TiÕt 134: KIỂM TRA VĂN (PHẦN THƠ) A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Thu thập thông tin để đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kỹ năng phần thơ hiện đại trong học kỳ II, môn Ngữ văn lớp 9 với mục đích đánh giá năng lực Đọc - hiểu và tạo lập văn bản của học sinh thông qua hình thức kiểm tra tự luận kết hợp với trắc nghiệm khách quan. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng phân tích, cảm nhận một đoạn thơ. 3.Thái độ: - RÌn tÝnh tù gi¸c, tÝch cùc lµm bµi cña h/s. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Giáo viên: Soạn bài, phô tô đề kiểm tra. 2.Häc sinh: ¤n tËp. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9 I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 1. Ma trËn: Cấp độ. Nhận biết. TN Tên bài Mùa xuân - Nhớ nho nhỏ Câu Điểm Viếng lăng Bác. Câu Điểm Nói với. TL. Thông hiểu TN. TL. Vận dụng Cấp thấp Cấp cao T TN TL TL N. -Hiểu ý nghĩa của hình ảnh thơ. Câu số 2 0,25 đ. tác giả Câu số 1 0,25 đ - Nhớ tác giả. - Nhận biết hình ảnh thơ. - Nhớ ND, NT của bài thơ. Câu số 1,3,4,8 0,75 đ Thuộc. Cộng. T.Số câu: 2 T. Số điểm:0,5 Tỷ lệ %: 5%. - Hiểu ý nghĩa của hình ảnh thơ và tác dụng của các biện pháp nghệ thuật trong khổ thơ.. - Cảm nhận được nội dung và nghệ thuật cơ bản của khổ thơ.. - Cảm nhận được những đặc sắc, độc đáo của khổ thơ, bài viết sáng tạo, T.Số câu: 4 phân tích so T. S.điểm: 6,75 Tỷ lệ %: 67,5 sánh sâu sắc.. Câu 2 1 điểm. Câu 2 3 điểm. Câu 2 2 điểm.. Hiểu. T.Số câu:1.

(124) con Câu Điểm Sang thu Câu Điểm T/Số câu T/Số điểm Tỉ lệ %. bài thơ, nhớ tác giả.. được nội dung chủ đề của bài thơ.. Câu 1a,b 1điểm. Câu 1c 1 điểm. - Nhớ thứ tự các hình ảnh thơ. Câu số 6,7 0,5 điểm. 6 2,5 25%. T. Số điểm:2 Tỷ lệ %: 20%. - Hiểu được nội dung của bài thơ. Câu số 5 0,25 đ. 3 2,5 25 %. T.Số câu:3 T. S điểm:0,75 Tỷ lệ %:7,5%. 1 5 50%. Số câu: 10 Số điểm:10 Tỉ lệ %: 100%. 2. Néi dung kiÓm tra: §Ò ch½n: PhÇn I. Tr¾c nghiÖm:(2 ®iÓm). Câu 1: Hai nhà thơ Thanh Hải và Viễn Phương có đặc điểm chung nào? A. Cả hai nhà thơ đều sinh năm 1928. B. Cả hai nhà thơ đều quê ở Thừa Thiên - Huế. C. Cả hai nhà thơ đều là những cây bút có công trong việc xây dựng nền văn học cách mạng Miền Nam từ những ngày đầu. D. Cả ba ý trên. Câu 2: Hình ảnh "con chim hót", "cành hoa", "nốt trầm" thể hiện điều gì? A. Thể hiện mong ước khiêm nhường và tha thiết của nhà thơ. B. Thể hiện những gì nhỏ bé của cuộc sống C. Thể hiện những gì đẹp nhất của mùa xuân. D. Thể hiện những gì đẹp nhất mà con người muốn vươn tới. Câu 3: Ấn tượng đầu tiên của nhà thơ khi ra thăm lăng Bác được nói đến trong câu thơ nào? A. Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng; C. Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ B. Bác nằm trong giấc ngủ bình yên. D. Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát; Câu 4: Hình ảnh cây tre Việt Nam xuất hiện mấy lần trong bài thơ “Viếng lăng Bác”? A. Một lần; B. Hai lần; C. Ba lần; D. Cả B và C đều đúng. Câu 5: Dòng nào nói đúng tâm tư, tình cảm của tác giả trong bài thơ "Sang thu". A. Tình yêu tha thiết với mùa thu đất Việt. B. Những cảm nhận tinh tế về sự biến đổi của đất trời ở thời điểm cuối hạ sang thu. C. Tình yêu và sự gắn bó với những kỉ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ. Câu 6: Nhà thơ cảm nhận phút giao mùa đầu tiên bằng những giác quan nào? A. Khứu giác - xúc giác - thị giác B. Xúc giác - thính giác - khứu giác. C. Thính giác- thị giác - khứu giác. D. Xúc giác - thị giác - thính giác. Câu 7: Sự biến đổi của đất trời lúc sang thu được nhà thơ cảm nhận trước tiên từ một đám mây đúng hay sai. A. Đúng B. Sai Câu 8: Điền vào chỗ trống những từ còn thiếu ?.

(125) Bài thơ "Viếng lăng Bác" có giọng điệu ......................... và ......................, nhiều hình ảnh.............. đẹp và gợi cảm, ngôn ngữ bình dị mà cô đúc. PhÇn II.Tù luËn(8 ®iÓm) Câu 1: ( 2điểm)Cho câu thơ sau: Người đồng mình thô sơ da thịt. a) Chép 3 câu thơ tiếp theo. b) Những câu thơ vừa chép trích trong bài thơ nào? Do ai sáng tác. c) Hãy kể tên hai tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9 đã học có cùng đề tài nói về tình cảm giữa cha mẹ với con cái (ghi rõ tên tác giả, năm sáng tác). Câu 2:(6 điểm) Cảm nhận của em về khổ thơ thứ ba trong bài thơ"Viếng lăng Bác" của Viễn Phương. 3. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: Phần I: Trắc nghiệm(2 điểm). Câu số 1 2 3 4 5 6 7 8 Đáp án C A D B B A B trang trọng, tha thiết, ẩn dụ Điểm 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 (sai 2 từ không cho điểm). Phần II: Tự luận ( 8 điểm). Câu 1: ( 2điểm) a) Chép đúng 3 câu thơ tiếp theo được 0,5 điểm . - Nếu chép sai từ và lỗi chính tả: sai 2 lỗi trừ 0,25 điểm. Sai từ 3 lỗi trở lên không cho điểm. b) Trả lời đúng tên bài thơ được 0,25 điểm; tên tác giả: 0,25 điểm. c) Kể đúng tên hai tác phẩm theo yêu cầu của đề cho 1 điểm (mỗi tác phẩm đúng được 0,5 điểm). Câu 2:(6 điểm). Học sinh viết thành bài văn hoàn chỉnh đủ bố cục ba phần. * MB:(1điểm) - Giới thiệu tác giả, tác phẩm - Giới thiệu đoạn thơ (nêu cảm nhận về đoạn thơ...) * TB: (4 điểm): Trình bày những cảm xúc, suy nghĩ, nhận xét, đánh giá của bản thân về nội dung nghệ thuật của đoạn thơ. - Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau những bài viết phải nêu được những ý cơ bản sau: - Niềm xúc động nghẹn ngào của nhà thơ khi ở trong lăng Bác. - Sự thành công của tác giả ở các hình ảnh ẩn dụ: vầng trăng, trời xanh. Bác ra đi nhưng hoá thân vào thiên nhiên đất trời của dân tộc, sống mãi trong sự nghiệp và tâm trí nhân dân như bầu trời xanh vĩnh viễn trên cao. - Nỗi đau xót đã được nhà thơ biểu hiện rất cụ thể, trực tiếp: “Mà sao nghe nhói ở trong tim!”. Nỗi đau quặn thắt, tê tái trong đáy sâu tâm hồn như hàng nghìn mũi kim đâm vào trái tim thổn thức khi đứng trước thi thể của Người. Đó là sự rung cảm chân thành của nhà thơ khi vào lăng viếng Bác. * KB: (1 điểm): Khái quát lại nội dung nghệ thuật của đoạn thơ. Nêu cảm xúc của bản thân. *Biểu điểm: -Điểm 6:Bài làm đảm bảo các yêu cầu về nội dung và hình thức,có nhiều đoạn văn hay,kĩ năng nghị luận tốt.Có thể còn một vài lỗi chính tả và diễn đạt. -Điểm 5:Bài làm khá,còn một vài lỗi về diễn đạt và chính tả. -Điểm 4:Bài làm đạt mức thể hiện đúng nội dung ,có vài đoạn văn suôn,còn mắc lỗi diễn đạt và chính tả..

(126) -Điểm 3 :Bài làm còn yếu về diễn đạt nhưng cũng tỏ ra hiểu bài thơ. -Điểm 1-2:Bài làm quá sơ sài,lủng củng. -Điểm 0:Bài làm bỏ giấy trắng. §Ò lẻ: PhÇn I. Tr¾c nghiÖm:(2 ®iÓm). Câu 1: Điền vào chỗ trống để hoàn thiện những thông tin giới thiệu về tác giả Thanh Hải. Thanh Hải sinh năm:..................., mất năm................., tên khai sinh là.........................................., quê ở huyện........................, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Câu 2: Tác giả cảm nhận về"Giọt long lanh" bằng những giác quan nào?(theo trình tự của sự cảm nhận). A. Xúc giác - thị giác - thính giác. B. Thính giác- xúc giác - thị giác C. Xúc giác- thính giác - thị giác. D. Thính giác- thị giác - xúc giác Câu 3: Ấn tượng đầu tiên của tác giả khi đứng trước lăng Bác là hình ảnh: A. Làn sương B. Hàng tre C. Mặt trời D. Dòng người. Câu 4: Câu thơ "Mà sao nghe nhói ở trong tim!"là câu cảm thán đúng hay sai. A. Đúng B. Sai. Câu 5: Bài thơ "Sang thu" được viết cùng thể thơ với bài thơ nào? A. Con cò B Mùa xuân nho nhỏ C. Nói với con D. Viếng lăng Bác. Câu 6: Trong khổ thơ đầu tác giả cảm nhận mùa thu đến từ mấy hình ảnh? A. Một B. Hai C. Ba D. Bốn. Câu 7: Hình ảnh "Sấm" ở hai câu thơ cuối bài "Sang thu" là hình ảnh tả thực hay ẩn dụ? A. Tả thực B. Ẩn dụ C. Cả A , B đều đúng. D. Cả A, B đều sai. Câu 8: Nội dung chính của bài thơ “Viếng lăng Bác” là gì? A. Nỗi luyến tiếc của tác giả khi rời lăng Bác; B. Niềm vui Bắc Nam sum họp; C. Niềm vui sướng hân hoan của nhà thơ khi được ra thăm thủ đô; D. Lòng yêu thương thành kính và niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ đối với Bác Hồ. PhÇn II.Tù luËn(8 ®iÓm) Câu 1: ( 2điểm)Cho câu thơ sau: Con ơi tuy thô sơ da thịt. a) Chép 3 câu thơ tiếp theo. b) Những câu thơ vừa chép trích trong bài thơ nào? Do ai sáng tác. c) Hãy kể tên hai tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9 đã học có cùng đề tài nói về tình cảm giữa cha mẹ với con cái (ghi rõ tên tác giả, năm sáng tác). Câu 2:(6 điểm) Cảm nhận của em về khổ thơ thứ hai trong bài thơ"Viếng lăng Bác" của Viễn Phương. 3. §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: Phần I: Trắc nghiệm(2 điểm). Câu số 1 2 3 4 5 6 7 8 Đáp án 1930-1980; Phạm Bá Ngoãn D B A B C C D Phong Điền Điểm 0,25 (sai 2 từ không cho điểm). 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 Phần II: Tự luận ( 8 điểm). Câu 1: ( 2điểm) a) Chép đúng 3 câu thơ tiếp theo được 0,5 điểm . - Nếu chép sai từ và lỗi chính tả: sai 2 lỗi trừ 0,25 điểm. Sai từ 3 lỗi trở lên không cho điểm. b) Trả lời đúng tên bài thơ được 0,25 điểm; tên tác giả: 0,25 điểm..

(127) c) Kể đúng tên hai tác phẩm theo yêu cầu của đề cho 1 điểm (mỗi tác phẩm đúng được 0,5 điểm). Câu 2:(6 điểm). Học sinh viết thành bài văn hoàn chỉnh đủ bố cục ba phần. * MB:(1điểm) - Giới thiệu tác giả, tác phẩm - Giới thiệu đoạn thơ (nêu cảm nhận về đoạn thơ...) * TB: (4 điểm): Trình bày những cảm xúc, suy nghĩ, nhận xét, đánh giá của bản thân về nội dung nghệ thuật của đoạn thơ. - Học sinh có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau những bài viết phải nêu được những ý cơ bản sau: - Mặt trời thiên nhiên được nhân hoá ngày ngày vận động đi qua trên lăng, ánh sáng của mặt trời thiên nhiên đem lại sự sống cho muôn loài trên trái đất. - Hình ảnh ẩn dụ "Mặt trời trong lăng" ca ngợi công lao vĩ đại của Bác.Bác là ánh sáng soi đường chỉ lối đưa dân tộc Việt Nam đến bến bờ hạnh phúc. - Nhiều nhà thơ đã ví Bác như mặt trời, nhưng đặt "mặt trời Bác" sóng đôi và trường tồn cùng mặt trời thiên nhiên là cách diễn đạt độc đáo của riêng Viễn Phương. Cách nói đó vừa ngợi ca sự vĩ đại, bất tử của Bác, vừa thể hiện lòng tôn kính, ngưỡng mộ, tự hào, biết ơn đối với Bác. - Điệp ngữ "ngày ngày" vừa nhấn mạnh, vừa so sánh gợi tấm lòng không nguôi nhớ Bác. - "Dòng...nhớ" là một cách nói đặc biệt gợi một không gian tràn ngập nỗi nhớ thương. Nỗi nhớ thương vốn chỉ có ở trong lòng nhưng ở đây nó trùm cả lên không gian và kéo dài trong thời gian vô tận. - Hình ảnh"tràng hoa" là một ẩn dụ độc đáo ... - "Bẩy...xuân" là hoán dụ chỉ cuộc đời Bác... - Nhịp thơ chậm vừa diễn tả không khí thiêng liêng thành kính trong lăng, vừa gợi bước chân đi chầm chậm của dòng người vào lăng viếng Bác. Đây là những vần thơ đẹp được viết trong nỗi xúc động lớn lao và lòng biết ơn vô hạn. * KB: (1 điểm): Khái quát lại nội dung nghệ thuật của đoạn thơ. Nêu cảm xúc của bản thân. *Biểu điểm: -Điểm 6:Bài làm đảm bảo các yêu cầu về nội dung và hình thức,có nhiều đoạn văn hay,kĩ năng nghị luận tốt.Có thể còn một vài lỗi chính tả và diễn đạt. -Điểm 5:Bài làm khá,còn một vài lỗi về diễn đạt và chính tả. -Điểm 4:Bài làm đạt mức thể hiện đúng nội dung ,có vài đoạn văn suôn,còn mắc lỗi diễn đạt và chính tả. -Điểm 3 :Bài làm còn yếu về diễn đạt nhưng cũng tỏ ra hiểu bài thơ. -Điểm 1-2:Bài làm quá sơ sài,lủng củng. -Điểm 0:Bài làm bỏ giấy trắng. IV.Thu bµi nhËn xÐt giê kiÓm tra. Lớp 9D:............................................................................. Lớp 9I:............................................................................... V. Híng dÉn häc bµi: - ¤n tËp l¹i c¸c t¸c phÈm th¬. - Xem l¹i dµn ý cña bµi viÕt sè 6. ---------------------------------. TiÕt 135: A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc:. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 6.

(128) - Nhận ra được những ưu điểm ,nhược điểm về nội dung và hình thức trình bày trong bài vieát cuûa mình. - Thấy được phương hướng khắc phục, sửa chữa các lỗi - OÂn taäp laïi lyù thuyeát vaø kyõ naêng laøm baøi nghò luaän veà moät taùc phaåm truyeän ( hoặc đoạn trích ). 2.KÜ n¨ng: - Nhận biết và sửa lỗi. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học bài. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: : B¶ng phô. 2.Häc sinh: Xem l¹i dµn ý cña bµi viÕt sè 6. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy dµn ý cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. ? Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n khi lµm kiÓu bµi nµy. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: I. ĐÒ bµi: C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Anh thanh niªn trong truyÖn ng¾n"LÆng lÏ Sa Pa" cña NguyÔn Thµnh Long. II. Yêu cầu: + Viết đúng kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện (đoạn trích). + Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ một nhân vật trong một tác phẩm truyện. + Bµi viÕt cã bè côc 3 phÇn + LuËn ®iÓm râ rµng, m¹ch l¹c. + C¸c ®o¹n liªn kÕt chÆt chÏ. + Tù lµm bµi, kh«ng sao chÐp cña c¸c bµi mÉu.(bµi mÉu chØ mang tÝnh chÊt tham kh¶o). III. NhËn xÐt chung: 1. ¦u ®iÓm: - Đa số bài làm đi đúng thể loại, phân tích làm rõ được nội dung nghị luận đề yêu cầu. - Bài viết mạch lạc, cú cảm xỳc bố cụ rõ ràng, diễn đạt gọn rõ. - DÉn chøng s¸t víi thùc tÕ. - Nhiều bài làm trình bày sạch sẽ,chữ viết đẹp, bài viết sáng tạo. - Liên kết chuyển ý chuyển đoạn tốt. - Bài làm tốt: Lan Hương, Mạnh, Long - 9D Trà My – 9I. 2. Tån t¹i: - Mét sè bµi lµm cßn s¬ sµi, ph©n tÝch cha s©u. - PhÇn th©n bµi cha t¸ch ý chưa triệt để. - Mét sè bµi viÕt chuyÓn ý cßn vông vÒ. - Mét sè cßn lêi viÕt bµi, nép bµi muén. - NhiÒu bµi viÕt ch÷ cÈu th¶, tr×nh bµy Èu, cßn viÕt t¾t(Long-9I) - Một số bài làm còn sa vào kể chuyện, chưa làm rõ các luận điểm. - Bài làm còn yếu – Thùy Trang – 9D. IV. Tr¶ bµi – Ch÷a lçi: *Tr¶ bµi: - Híng dÉn häc sinh tù nhËn xÐt bµi lµm cña m×nh, cña b¹n. * Söa lçi sai: 1. Lçi chÝnh t¶: - Giáo viên chỉ ra một số lỗi chính tả để học sinh tự sửa: - Ngăn lắp, tổ quốc, sa pa...Bài của Đào Nhung(9D) 2. Lçi dïng tõ: - Gi¸o viªn nªu c©u cã dïng tõ ng÷ cha chuÈn. - Häc sinh ph¸t hiÖn, söa lçi. 3. Lỗi diễn đạt: -GV: Đọc đoạn văn mắc lỗi diễn đạt..

(129) - HS: Ph¸t hiÖn lçi vµ söa. D. Gi¸o viªn c«ng bè kÕt qu¶. - §äc bµi mÉu: Lan Hương 9D ; Trà My - 9I. E. Thèng kª ®iÓm: Líp SÜsè 1 9D 9I. 33. 2. §iÓm 3 1. TS<5 % 4 1. 3,0. 5 1. 6 7. 32. §iÓm 7 8 18 6. 9. 1. 1. 30. TS>5 % 10 32 32. 96. 7 100. IV. Cñng cè: ? Nh¾c l¹i c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm truyÖn hoÆc ®o¹n trÝch. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Xem l¹i bµi, tiÕp tôc hoµn thiÖn viÖc söa lçi. - Mîn tham kh¶o bµi lµm tèt cña b¹n. - So¹n bµi: Tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông.. Ngµy 11 th¸ng 3 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan.. TuÇn 28. TiÕt 136:. tæng kÕt phÇn v¨n b¶n nhËt dông. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Cñng cè vµ hÖ thèng l¹i nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ v¨n b¶n nhËt dông. - §Æc trng cña v¨n b¶n nhËt dông lµ tÝnh cËp nhËt cña néi dung. - Những nội dung cơ bản của văn bản nhật dụng đã học. 2.KÜ n¨ng: - TiÕp cËn mét v¨n b¶n nhËt dông. - Tæng hîp vµ hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc. 3.Thái độ: - Có ý thức liên hệ vấn đề được học với thực tế. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: ễn tập toàn bộ các văn bản nhật dụng đã học trong chơng trình ngữ văn THCS các lớp 6,7,8,9. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: đọc lại mục I – SGK. I. Kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông: ? Những đặc điểm chủ yếu cần lu ý của khái - Khái niệm văn bản nhật dụng không phải là niÖm nµy lµ g×? kh¸i niÖm thÓ lo¹i, còng kh«ng chØ kiÓu v¨n bản. Nó chỉ đề cập tới chức năng, đề tài và.

(130) tÝnh cËp nhËt cña néi dung v¨n b¶n mµ th«i. *Chøc n¨ng: bµn luËn, thuyÕt minh, têng thuật, miêu tả, đánh giá... những vấn đề, những hiện tợng của đời sống con ngời và xã ? §Ò tµi cña v¨n b¶n nhËt dông nh thÕ nµo. héi. *§Ò tµi: RÊt phong phó: thiªn nhiªn, m«i trêng, v¨n ho¸, gi¸o dôc, chÝnh trÞ, x· héi, thÓ ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh cËp nhËt. thao, đạo đức, nếp sống... * Tính cập nhật: là tính thời sự kịp thời, đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày, cuộc sống hiện tại gắn với những vấn đề ? Những văn bản đã học có phải chỉ có tính cơ bản của cộng đồng xã hội. thêi sù nhÊt thêi hay kh«ng. - C¸c v¨n b¶n nhËt dông cã trong ch¬ng tr×nh võa cã tÝnh cËp nhËt, võa cã tÝnh l©u dµi cña sù ph¸t triÓn lÞch sö,x· héi. -VD: Vấn đề môi trờng, dân số, bảo vệ di sản v¨n ho¸, chèng chiÕn tranh h¹t nh©n, gi¸o dôc trẻ em, chống hút thuốc lá...đều là những vấn đề nóng bỏng của hôm nay nhng đâu phải giải quyết triệt để trong ngày một ngày hai. ? Từng văn bản nhật dụng đã học có phải - Giá trị của văn chơng không phải là yêu cầu kh«ng cã thÓ lo¹i hay kh«ng? V× sao? cao nhất nhng đó vẫn là một yêu cầu quan träng. - Các văn bản nhật dụng đều vẫn thuộc về một kiểu văn bản nhất định: miêu tả, kể chuyện, thuyÕt minh, nghÞ luËn, ®iÒu hµnh, nghÜa lµ v¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö dông mäi thÓ lo¹i, mäi kiÓu v¨n b¶n. ? Học văn bản nhật dụng để làm gì. - Học văn bản nhật dụng không chỉ để mở réng hiÓu biÕt toµn diÖn mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn tích cực để thực hiện nguyên tắc giúp học sinh hoµ nhËp víi cuéc sèng x· héi, rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a nhµ trêng vµ x· héi. ? Chøc n¨ng cña v¨n b¶n nhËt dông lµ g×.. II. HÖ thèng các néi dung v¨n b¶n nhËt dông: Lí Tªn v¨n b¶n Néi dung Chủ đề , đề tài p 1. CÇu Long - N¬i chøng kiÕn nh÷ng - Giíi thiÖu vµ Biªn chøng sù kiÖn lÞch sö hµo hïng , b¶o vÖ di tÝch nh©n lÞch sö . bi tr¸ng cña Hµ Néi . lÞch sö , danh lam th¾ng c¶nh. 2. §éng Phong - Lµ k× quan thÕ giíi , thu - Giíi thiÖu danh hót kh¸ch du lÞch , tù hµo lam th¾ng c¶nh . 6 Nha . vµ b¶o vÖ danh th¾ng 3. Bøc th cña nµy . - Quan hÖ gi÷a thủ lĩnh da đỏ . - Con ngời phải sống hoà thiên nhiên và hîp víi thiªn nhiªn , lo con ngêi . b¶o vÖ m«i trêng . 4. Cæng trêng - T×nh c¶m thiªng liªng - Gi¸o dôc , nhµ më ra . của cha mẹ với con cái . trờng , gia đình , Vai trò của nhà trờng đối trẻ em . víi mçi con ngêi . 5. MÑ t«i . - T×nh yªu th¬ng , kÝnh - nh trªn träng cha mÑ lµ t×nh c¶m liªng cña con c¸i . 7 6. Cuéc chia thiªng - T×nh c¶m th©n thiÕt cña - nh trªn tay cña nh÷ng hai anh em vµ nçi ®au con bóp bª . chua xãt khi ë trong hoµn cảnh gia đình bất hạnh . - V¨n ho¸ d©n 7. Ca Huế trên - Vẻ đẹp của sông Hơng gian s«ng H¬ng . VH vµ nh÷ng con ngêi tµi (nh¹c cæ truyÒn) hoa xø HuÕ . 8 8. Th«ng tin vÒ - T¸c h¹i cña viÖc sö - M«i trêng ngày trái đất dụng bao bì ni lông với. PT biểu đạt -TS+MT+BC. - TM + MT . - NL + BC TS+MT+TM+NL+BC TS+ MT + NL + BC. - TS + NL + BC . TM + NL + TS + BC . NL + TM.

(131) n¨m 2000 .. m«i trêng. 9. Ôn dịch và - Tác hại của thuốc lá đến - Chống tệ nạn - TM + NL + BC thuèc l¸ . kinh tÕ vµ søc khoÎ . ma tuý , thuèc l¸ 10. Bµi to¸n - Mèi quan hÖ gi÷a d©n - D©n sè vµ t¬ng - TM+ NL d©n sè . sè vµ sù ph¸t triÓn x· héi lai nh©n lo¹i .. 9. 11. Tuyªn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn , quyền đợc bảo vÖ vµ ph¸t triÓn cña trÎ em . 12. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh .. - Tr¸ch nhiÖm ch¨m sãc , - QuyÒn sèng con - NL + TM + BC b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn cña ngêi . trẻ em của cộng đồng quèc tÕ .. - Nguy c¬ chiÕn tranh h¹t nh©n vµ tr¸ch nhiÖm ng¨n chÆn chiÕn tranh v× hoµ 13. Phong c¸ch b×nh thÕ giíi . Hồ Chí Minh . - Vẻ đẹp của phong cách HCM , tù hµo , kÝnh yªu vÒ B¸c .. - Chèng chiÕn - NL + BC tranh , b¶o vÖ hoµ b×nh thÕ giíi . - Héi nhËp víi - NL + BC thÕ giíi vµ gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc .. III. H×nh thøc cña v¨n b¶n nhËt dông: KiÓu v¨n b¶n - ThÓ lo¹i. Tªn v¨n b¶n. Líp. - Miªu t¶, thuyÕt minh.. CÇu Long Biªn...; §éng Phong Nha. 6. - Th tõ. Bức th của thủ lĩnh da đỏ.. 6. - Tù sù – TruyÖn ng¾n. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª; MÑ t«i. 7. - BiÓu c¶m. Cæng trêng më ra.. 7. Thuyết minh, nghị luận Thông tin về ngày trái đất năm 2000. 8. KÕt hîp c¸c ph¬ng thøc ¤n dÞch thuèc l¸. biểu đạt Phong c¸ch Hå ChÝ Minh.. 8 9. - X· luËn. 9. §Êu tranh cho mét thÕ giíi hoµ b×nh.. ?Ta có thể rút ra kết luận gì về hình thức biểu đạt của văn bản nhật dụng. -V¨n b¶n nhËt dông cã thÓ sö dông tÊt c¶ mäi thÓ lo¹i, kiÓu lo¹i v¨n b¶n. -V¨n b¶n nhËt dông kh«ng ph¶i lµ kh¸i niÖm thÓ lo¹i. ? Chứng minh sự kết hợp giữa các thể loại một cách cụ thể trong các văn bản nhật dụng đã học. Ch¼ng h¹n, trong §éng Phong Nh (líp 6), hoÆc ¤n dÞch thuèc l¸ (líp 8).... VD: Bµi Phong c¸ch Hå ChÝ Minh: - KÕt hîp: thuyÕt minh, tù sù, miªu t¶, nghÞ luËn. - Thuyết minh: Giúp cho ngời đọc hiểu về Phong cách Hồ Chí Minh. - Tự sự: Kể về con đờng tiếp nhận tinh hoa văn háo dân tộc “ Trên những con tàu vợt trùng d¬ng”. - Miªu t¶: - NghÞ luËn: IV. Ph¬ng ph¸p häc v¨n b¶n nhËt dông: ? Em đã chuẩn bị bài và học các bài văn bản nhật dụng nh thế nào ở các lớp 6, 7, 8, 9 ? Kết quả? Qua mỗi lớp, cách chuẩn bị bài và học bài có gì thay đổi? Lí do và kết quả của sự thay đổi đó? +HS lÇn lît tr¶ lêi c¸c c©u hái trªn +GV GV bổ sung và định hớng ChuÈn bÞ vµ häc t¬ng tù nh chuÈn bÞ vµ häc c¸c v¨n b¶n t¸c phÈm v¨n ch¬ng. Tuy nhiªn căn cứ vào mục I, II, III đã ôn tập trên, cần đặc biệt chú ý đến 6 điểm sau: 1. Đọc thật kĩ các chú thích về sự kiện, hiện tợng hay vấn đề. Ví dụ chú thích 1, 3, bài TuyÕn bè thÕ giíi vÒ sù sèng cßn...(líp 9); 1,2,3,4,5, bµi §Êu tranh cho mét thÕ giíi ...(líp 9)....

(132) 2. Thãi quen liªn hÖ: +Thùc tÕ b¶n th©n +Thực tế cộng đồng (từ nhỏ đến lớn, nơi học, nơi ở,...) 3. Có ý kiến, quan niệm riêng, có thể đề xuất giải pháp. Ví dụ: chống hút thuốc lá, đổ r¸c bËy, kh«ng dïng bao b× ni l«ng... 4. Vận dụng các kiến thức của các môn học khác để học-hiểu văn bản nhật dụng và ngợc lại (Lịch sử, Địa lí, GDCD, Văn học, Sinh vật...). Cho một vài ví dụ vận dụng nguyên tắc tÝch hîp. 5. Căn cứ vào đặc điểm thể loại, phân tích các chi tiết cụ thể về hình thức biểu đạt để khái quát chủ đề. 6. KÕt hîp xem tranh, ¶nh, nghe vµ xem c¸c ch¬ng tr×nh thêi sù, khoa häc, truyÒn th«ng trên TV, đài và các sách báo hằng ngày. V. LuyÖn tËp: 1. Tìm hiểu một trong các vấn đề cập nhật sau (ở đâu, bằng cách nào, trình bày cụ thể). +Tăng giá xăng dầu từ đầu năm 2005 đến tháng 7-2005. Nguyên nhân, ảnh hởng, giá tăng tỉ lÖ?...(7000-750-8000-8800 1 lÝt x¨ng A92...) 2. Vấn đề mới nhấtmà em vừa cập nhật đêm qua hoặc sáng, tra nay là gì? từ nguồn nào? 3. Làm thế nào để khắc phục nạn phao thi, nạn hút thuốc lá ở lớp em, thôn, phố em ? 4. Tæ chøc tham quan mét danh lam th¾ng c¶nh, hoÆc di tÝch lÞch sö, hoÆc mêi mét chuyªn gia nãi chuyÖn vÒ b¶o vÖ m«i trêng hoÆc chèng ma tuý... IV.Cñng cè: ? Ta có thể rút ra kết luận gì về hình thức biểu đạt của văn bản nhật dụng ? ( Có thể sử dụng tất cả mọi phơng thức biểu đạt của văn bản ) . V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc vµ n¾m ch¾c néi dung c¬ b¶n cña c¸c v¨n b¶n nhËt dông. - Thêng xuyªn thu thËp vµ ghi chÐp th«ng tin. - Soạn bài: Chơng trình địa phơng phần Tiếng Việt.. TiÕt 137: chơng trình địa phơng. (PhÇn TiÕng ViÖt) A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Mở rộng vốn từ ngữ địa phơng, biết chuyển từ ngữ địa phơng sang từ ngữ toàn dân tơng ứng. - Hiểu tác dụng của từ ngữ địa phơng. - Biết cách khắc phục một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương. 2.KÜ n¨ng: - Nhận biết đợc một số từ ngữ địa phơng, biết chuyển chúng sang từ ngữ toàn dân tơng ứng và ngîc l¹i. - Phát hiện, sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm thường thấy ở địa phương . 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học bài, tìm hiểu từ ngữ địa phơng. - Giáo dục HS ý thức rèn luyện ngôn ngữ chuẩn mực, sử dụng từ đúng chính tả B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu. 2.Học sinh: Soạn bài theo hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa; su tầm các từ ngữ địa ph¬ng. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: Đọc đoạn thơ sau: Gan chi gan rứa mẹ nờ? Mẹ rằng cứu nước mình chờ chi ai?.

(133) Chẳng bằng con gái, con trai Sáu mươi còn một chút tài đò đưa”. ( Mẹ Suốt – Tố Hữu) 1) Các từ “chi”, “rứa”, “nờ” trong đoạn thơ trên thuộc lớp từ nào trong Tiếng Việt? 2) Việc sử dụng các từ ngữ trên đem lại tác dụng gì cho bài thơ? III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt A. Phần thứ nhất: Từ địa phơng. ? Thế nào là từ địa phương? Từ toàn dân? - Từ địa phương: từ chỉ được dùng trong một Cho ví dụ. phạm vi vùng, miền nhất định. Từ địa phương: từ chỉ được dùng trong một - Làm phong phú vốn từ tiếng Việt, thể hiện phạm vi vùng, miền nhất định. nét đặc sắc riêng của mỗi địa phương. - Từ toàn dân: từ được dùng thống nhất trong cả nước, không hạn chế phạm vi địa lí. ? Trong vốn từ vựng tiếng Việt từ địa phương có vai trò gì? - GV: chiếu một số hình ảnh làm ví dụ. * Bµi tËp 1/97: - GV: ChiÕu bµi tËp 1 Bài tập 1/97: ? HS: Nêu yêu cầu của bài tập. Từ địa phương Từ toàn dân tương ứng ? Tìm từ địa phương và chuyển từ địa a) thẹo sẹo phương sang từ toàn dân tương ứng. lặp bặp lắpbắp - Học sinh theo nhóm bàn. Mỗi dãy bàn một ba bố, cha phần. b) má mẹ - Gọi học sinh trình bày làm. kêu gọi - GV: chốt đáp án. đâm trở thành đũa bếp đũa cả (nói) trổng nói(trống không) c) lui cui lúi húi nắp vung nhắm cho là giùm giúp ? Đối chiếu hai câu sau đây : Bài2/98: a, Kªu : Tõ toµn d©n a/ Nó nhìn dáo dác một lúc rồi kêu lên: Kêu = nói to - Cơm sôi rồi, chắt nước giùm cái!- Nó b, Kêu : Từ địa phơng cũng lại nói trổng. Kêu = gọi. b/ -Con kêu rồi mà người ta không nghe. ? Từ "kêu" trong câu nào là từ địa phương? Câu nào là từ toàn dân? Tìm từ đồng nghĩa để phân biệt sự khác nhau đó. Bài 5* a) Theo em, có nên để bé Thu dùng từ toàn dân không? Vì sao? - Kh«ng .V× em cßn bÐ cha cã ®iÒu kiÖn häc tập, giao tiếp rộng rãi ra bên ngoài địa phơng mình ->cha có đủ vốn từ toàn dân để thay thế cho từ địa phơng. b) T¹i sao trong lêi kÓ cña t¸c gi¶ cũng cã những từ ngữ địa phơng. - Để tạo sắc thái địa phơng cho câu chuyện. Tuy nhiên , tác giả có chủ định không dùng quá nhiều từ địa phơng để khỏi gây khó hiểu cho ngời đọc không phải là ngời địa phơng.

(134) đó . ? Từ bài tập này em rút ra được lưu ý nào khi sử dụng từ địa phương. - Khi sử dụng từ địa phương cần lưu ý đến khả năng tiếp nhận từ người đọc, người nghe. Không nên lạm dụng từ địa phương. ? Trong chương trình lớp 9 có tác phẩm văn học nào cũng sử dụng khá nhiều từ địa phương.Em hãy đọc . - GV: chốt chiếu những điều cần lưu ý. - GV: Hướng dẫn học sinh cách phát âm chuẩn hai phụ âm đầu l/n. - GV: Làm mẫu.. - Dùng từ địa phương một cách hợp lí sẽ tạo nên nét độc đáo cho lời nói, tác phẩm văn học. - Không nên lạm dụng từ địa phương.. A. PhÇn thø hai: Rèn kỹ năng phát âm chuẩn hai phụ âm l/n. I. Cách phát âm chuẩn: 1. Phụ âm N: - Trước khi phát âm đặt thẳng lưỡi ra bình thường rồi nhẹ nhàng áp lưỡi lên hàm trên (chạm vào răng) khi bắt đầu phát âm thì nhả nhẹ lưỡi xuống để âm thoát ra. 2. Phụ âm L: - Trước khi phát âm đầu lưỡi đặt ở vị trí vòm lợi hàm trên (lưỡi không chạm vào răng) khi phát âm thì cho lưỡi bật mạnh xuống để âm thoát ra. - Ta lần lượt luyện như sau: GV cho hs luyện từng phụ âm “ l và n” (3 II. Các bước luyện phát âm đúng các phụ âm L/n: lần) rồi phát âm liền l/n (3 lần) và n/l. * Bước 1: Luyện phát âm từng âm vị, sau đó xen kẽ. Lúc đầu tốc độ chậm, sau nhanh dần. * Bước 2: tìm các tiếng có phụ âm đầu L/n để luyện: VD: quả na, lúa nếp... * Bước 3: Luyện đọc các câu, đoạn thơ có phụ âm L/n. VD: Sáng nay, cô Nụ đi Hà Nội mua cái nồi về nấu cơm nếp, vừa nấu, vừa nếm hết nửa nồi. * Bước 4: Luyện phát âm bằng hình thức đọc truyện, ngâm thơ, hoặc hát. * Bước 5: Luyện trong giao tiếp hàng ngày. III.Luyện tập : Trò chơi “Nói chuẩn viết chuẩn L-N”. - HS: chia hai đội thi + Vòng 1: Thi phát âm chuẩn, viết chuẩn Phần thi gồm 3 vòng: + Vòng 2: nghe phát hiện từ phát âm sai. - Nhìn tranh phát âm. GV chiếu hình ảnh : Vịnh Hạ Long, Vạn Lý - long lanh.... Trường Thành, cáp treo Bà Nà, Lán Nà Lừa - đầu lòng .... + Vòng 3: Thi hát chuẩn. và cho hs nói đó là h/a gì rồi phát âm từ đó. Nói năng nên luyện luôn luôn Nói lời lưu loát luyện luôn lúc này Lẽ nào nao núng lung lay Lên lớp lú lẫn lại hay nói lầm. Nếu nói lầm lẫn lần này thì lại nói lại. Nếu.

(135) lầm lẫn lần nữa thì lại nói lại. Nói cho đến lúc luôn luôn lưu loát hết lầm lẫn mới thôi. “ Người Hải Dương quyết không nói ngäng L-N. IV.Cñng cè: ? Tìm những văn bản sử dụng nhiều từ địa phơng. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm đợc vốn từ địa phơng ở từng địa phơng để giao tiếp cho phù hợp với đối tợng và hoàn c¶nh giao tiÕp. - Có ý thức sử lỗi sai cho những người xung quanh. - ChuÈn bÞ giÊy viÕt bµi TËp lµm v¨n sè 7. --------------------------. TiÕt 138+139:. TËp lµm v¨n:. viÕt bµi tËp lµm v¨n sè 7. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Học sinh hiểu và làm đợc kiểu bài nghị luận về tác phẩm thơ, đoạn thơ. 2.KÜ n¨ng: -RÌn luyÖn kÜ n¨ng viÕt v¨n b¶n nghÞ luËn nãi chung, nghÞ luËn vÒ ®o¹n th¬, bµi th¬ nãi riªng. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c viÕt bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: §Ò bµi. 2.Häc sinh: GiÊy kiÓm tra C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: Kh«ng III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: II. Néi dung kiÓm tra: * §Ò bµi: Khi đọc “Sang thu” của Hữu Thỉnh có ý kiến cho rằng “Chỉ với mười hai câu thơ năm chữ Hữu Thỉnh đã vẽ lên một bức tranh thu vừa đúng, vừa đẹp lại có tình, có chiều sâu suy nghĩ”. Dựa vào ý kiến trên, hãy phân tích bài thơ “Sang thu” để làm rõ cảm nhận tinh tế của nhà thơ trong khoảnh khắc giao mùa và những suy nghĩ sâu sắc mà tác giả đã gởi gắm. *Yªu cÇu: * KiÓu bµi: NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬. * Néi dung nghÞ luËn: Cảm xúc của nhà thơ trước khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu * Ph¹m vi nghÞ luËn: Bµi th¬ “Sang thu” của Hữu Thỉnh, và các bài thơ thu của các tác giả khác. *§¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm: * Bài viết cần đảm bảo theo bố cục sau: 1)Mở bài: - Giới thiệu đề tài mùa thu trong thi ca - Dẫn vào bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh, trích nhận định. 2).Thân bài. Khổ 1: Những cảm nhận ban đầu của nhà thơ về cảnh sang thu của đất trời. + Hương ổi phả trong gió se (se lạnh và hơi khô). “Hương ổi” là làn hương đặc biệt của mùa thu miền Bắc được cảm nhận từ mùi ổi chín rộ. + Từ “phả”: động từ có nghĩa là toả vào, trộn lẫn -> gợi mùi hương ổi ở độ đậm nhất, thơm nồng quyến rũ, hoà vào trong gió heo may của mùa thu, lan toả khắp không gian tạo ra một mùi thơm ngọt mát..

(136) +Sương chùng chình: những hạt sương nhỏ li ti giăng mắc như một làm sương mỏng nhẹ nhàng trôi, đang “cố ý” chậm lại thong thả, nhẹ nhàng, chuyển động chầm chậm sang thu. Hạt sương sớm mai cũng như có tâm hồn + Kết hợp một loạt các từ: “bỗng, phả , hình như” thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng trước thoáng đi bất chợt của mùa thu. Nhà thơ giật mình, hơi bối rối, hình như còn có chút gì chưa thật rõ ràng trong cảm nhận. Vì đó là những cảm nhận nhẹ nhàng, thoáng qua. hay là vì quá đột ngột mà tác giả chưa nhận ra? Tâm hồn thi sĩ biến chuyển nhịp nhàng với phút giao mùa của cảnh vật. Từng cảnh sang thu thấp thoáng hồn người : chùng chình, bịn rịn, lưu luyến, bâng khuâng… Khổ 2: Cảnh vật sang thu được mở rộng hơn. +Dòng sông quê hương thướt tha mềm mại, hiền hoà trôi một cách nhàn hạ, thanh thản –>gợi lên vẻ đẹp êm dịu của bức tranh thiên thiên mùa thu. + Đối lập với hình ảnh trên là những cánh chim chiều bắt đầu vội vã bay về phương nam tránh rét trong buổi hoàng hôn. + Mây được miêu tả qua sự liên tưởng độc đáo bằng tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, yêu thiên nhiên tha thiết: “ Có đám mây mùa hạ. Vắt nửa mình sang thu”-> Gợi hình ảnh một làn mây mỏng, nhẹ, kéo dài của mùa hạ còn sót lại như lưu luyến. Không phải vẻ đẹp của mùa hạ cũng chưa hẳn là vẻ đẹp của mùa thu mà đó là vẻ đẹp của thời khắc giao mùa được sáng tạo từ một hồn thơ tinh tế và nhạy cảm đang say thời khắc giao mùa này. Khổ 3: suy ngẫm của tác giả. - Nắng – hình ảnh cụ thể của mùa hạ. Nắng cuối hạ vẫn còn nồng, còn sáng nhưng đã nhạt dần, yếu dần bởi gió se đã đến chứ không chói chang, dữ dội, gây gắt. - Mưa cũng đã ít đi. Cơn mưa mùa hạ thường bất ngờ chợt đến rồi lại chợt đi. Từ “vơi” có giá trị gợi tả, diễn tả cái thưa dần, ít dần, hết dần những cơn mưa rào ào ạt, bất ngờ của mùa hạ. - Hình ảnh ẩn dụ : “Sấm cũng bớt bất ngờ. Trên hàng cây đứng tuổi” + ý nghĩa tả thực: hình tượng sấm thường xuất hiện bất ngờ đi liền với những cơn mưa rào chỉ có ở mùa hạ (sấm cuối mùa, sâm cuối hạ cũng bớt đi, ít đi lúc sang thu). + Ý nghĩa ẩn dụ : Sấm : những vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đời. “Hàng cây đứng tuổi” gợi tả những con người từng trải đã từng vượt qua những khó khăn, những thăng trầm của cuộc đời. Qua đó, con người càng trở nên vững vàng hơn. => Gợi cảm xúc tiếc nuối 3) Kết luận: “Sang thu” của Hữu Thỉnh đã không chỉ mang đến cho người đọc những cảm nhận mới về mùa thu quê hương mà còn làm sâu sắc hơn tình cảm quê hương trong trái tim mọi người. - Miêu tả mùa thu bằng những bước chuyển mình của vạn vật, Hữu Thỉnh đã góp thêm một cách nhìn riêng, một lối miêu tả riêng cho mùa thu thi ca thêm phong phú. *BiÓu ®iÓm: - Điểm 9, 10: Bài viết tốt, thể hiện rõ năng lực cảm thụ thơ văn, cảm thụ đợc những đặc sắc về ND, NT của đoạn thơ; diễn đạt lu loát, gọn rõ; văn viết có cảm xúc, ; kĩ năng làm bài nghị luận văn học thành thạo; trình bày sạch đẹp... - Điểm 7, 8: Cảm thụ đợc những đặc sắc về ND, NT của đoạn thơ; diễn đạt gọn rõ, kĩ năng làm bài nghị luận thành thạo; trình bày sạch đẹp ; tuy vậy còn mắc một vài lỗi nhỏ về diễn đạt hoặc một vài ý còn vụng về hoặc cha sâu; còn một vài lỗi chính tả... - Điểm 5, 6: Cha cảm thụ hết những đặc sắc về ND, NT của đoạn thơ, bài viết còn sơ sài, hoặc cha cân đối; còn mắc một số lỗi về diễn đạt , về ngữ pháp, về chính tả, trình bày còn cẩu th¶, v¨n viÕt cha cã c¶m xóc, kÜ n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn cßn yÕu... - Điểm 3, 4: Bài làm sơ sài, bố cục cha rõ ràng hoặc thiếu cân đối,cha biết làm văn nghị luận, diễn đạt còn lủng củng, cha thoát ý, còn mắc lỗi ngữ pháp, lỗi chính tả nhiều, trình bày cÈu th¶... - Điểm 1, 2: Bài làm lạc đề hoặc cha đúng thể loại hoặc quá sơ sài hoặc cha hiểu nội dung đoạn thơ; diễn đạt rất lủng củng,rối rắm, sai quá nhiều lỗi ngữ pháp, lỗi chính tả....

(137) IV. Thu bµi – NhËn xÐt: - Thu bµi, kiÓm tra sè lîng bµi. - NhËn xÐt giê kiÓm tra. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i kü n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn. - So¹n: BÕn quª: + §äc kü v¨n b¶n, tãm t¾t néi dung. + Trả lời các câu hỏi mục đọc hiểu văn bản. ------------------------------. .. TiÕt 140:. hớng dẫn đọc thêm:. v¨n b¶n:. A. Môc tiªu:. bÕn quª. -NguyÔn Minh Ch©u-. 1. Kiến thức: - Cảm nhận được ý nghĩa triết lý mang tính trải nghiệm về cuộc đời và con người mà tác giả gởi gắm trong truyện. - Những tình huống nghịch lí, những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng trong truyện. - Những bài học mang tính triết lí về con người và cuộc đời, những vẻ đẹp bình dị và quý giá từ những điều gần gũi xung quanh ta. 2. Kĩ năng: - Đọc - hiểu một văn bản tự sự có tính triết lí sâu sắc. - Nhận biết và phân tích những đặc sắc của nghệ thuật tạo hình huống, miêu tả tâm lí nhân vật, hình ảnh biểu tượng… trong truyện. 3. Thái độ: - Bản thân tự ý thức luôn quan tâm đến mình và mọi người nhất là những lúc đau ốm, đồng thời động viên mọi người cũng như mình vượt qua mọi khó khăn, bệnh tật. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, ¶nh ch©n dung t¸c gi¶, 2.Häc sinh: Tãm t¾t truyÖn, chØ râ t×nh huèng cèt truyÖn. ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 32 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Đọc thuộc lòng bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh? Trong hai câu cuối của bài thơ, tác giả đã göi g¾m triÕt lÝ g×? III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Nói đến Nguyễn Minh Châu là nói đến người đã thể hiện những tìm tòi quan trọng về tư tưởng nghệ thuật, góp phần đổi mới văn học nước nhà những năm 80 của thế kỷ XX đến nay. Hàng loạt truyện ngắn của ông gây xôn xao trong giới văn học và công chúng bởi những khám phá mới lạ trong chiều sâu suy nghĩ của con người như tác phẩm Bức tranh, có những bài viết thể hiện trải nghiệm của mình về cuộc sống như Bến quê...... Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - HS: Theo dâi chó thÝch dÊu * trong SGK I. Híng dÉn t×m hiÓu chung: ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ nhµ v¨n 1. Híng dÉn t×m hiÓu t¸c gi¶: NguyÔn Minh Ch©u. - NguyÔn Minh Ch©u ( 1930 - 1989 ) . Quª ë : Quúnh Lu NghÖ An ..

(138) ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c vµ xuÊt xø cña truyÖn. ? Em hiểu gì về nhan đề “ Bến quê”. ? T¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i nµo. ? Phơng thức biểu đạt. - Theo em, truyện ngắn này ta cần đọc với giäng nh thÕ nµo. - Giọng đọc trầm tĩnh, suy t, xúc động và đợm buån trong t©m thÕ cña mét nh©n vËt ®ang m¾c bÖnh hiÓm nghÌo, ®ang sèng nh÷ng ngµy cuối cùng của cuộc đời. - Giọng trữ tình, cảm xúc khi đọc đoạn tả thiªn nhiªn, hµng c©y b»ng l¨ng, c¶nh bê s«ng, bªn kia s«ng, con thuyÒn vµ c¸nh buåm... vµo thu. - GV: Đọc đoạn dầu – Gọi học sinh đọc tiếp – nhận xét cách đọc. ? Tãm t¾t ng¾n gän truyÖn. - Mét häc sinh tãm t¾t - GV: NhËn xÐt. ? Híng dÉn häc sinh t×m hiÓu mét sè chó thÝch cña t¸c phÈm. ? Xác định bố cụccho văn bản. - GV: TruyÖn ng¾n lµ t¸c phÈm tù sù cì nhá , với đặc điểm nổi bật , ngắn gọn tập phản ánh mét vµi biÕn cè trong giai ®o¹n , mét l¸t c¾t nào đó của cuộc đời nhân vật ... Nhân vật thờng ít , cốt truyện đơn giản ... - §èi víi truyÖn ng¾n ngêi ta thêng quan t©m tíi : + T×nh huèng truyÖn . + T©m tr¹ng cña nh©n vËt + §iÓm nh×n cña nh©n vËt . Vậy điều ấy đợc thể hiện ở tác phẩm "Bến quª" nh thÕ nµo? ? Truyện đợc trần thuật theo điểm nhìn của nh©n vËt nµo ? ( NhÜ ) . ? Nh©n vËt chÝnh cña truyÖn lµ ai ? - ( NhÜ) – thuéc kiÓu nh©n vËt t tëng. Lµ nhân vật đợc xây dựng chủ yếu qua dòng tâm tr¹ng cña nh©n vËt, ko ®i vµi miªu t¶ h×nh dáng, lai lịch, hoạt động mà đặt nhân vật vào một tình huống đặc biệt để bộc lộ suy nghĩ t©m tr¹ng. ? Trong truyện Bến quê, nhân vật Nhĩ đã đợc đặt trong tình huống nh thế nào. - T×nh huèng lµ hoµn c¶nh mµ nh©n vËt ph¶i tr¶i qua. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh huèng nµy.. - Lµ c©y bót xuÊt s¾c cña v¨n häc ViÖt Nam hiện đại . - Trang v¨n cña «ng giµu ý vÞ triÕt lÝ vµ ®a nghÜa . - S¸ng t¸c cu¶ «ng trong thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü: + TiÓu thuyÕt: Cöa s«ng, DÊu ch©n ngêi lÝnh. + TruyÖn ng¾n: M¶nh tr¨ng cuèi rõng. 2 . Híng dÉn t×m hiÓu t¸c phÈm: - Truyện “Bến quê” đợc lấy làm tựa đề cho tập truyÖn cïng tªn cña t¸c gi¶ , xuÊt b¶n n¨m 1985 . - Truyện tiêu biểu cho sự đổi mới về t tởng và nghÖ thuËt cña t¸c gi¶. - Thể loại: Truyện ngắn hiện đại. - PTB§: TS+MT+NL+BC. II.Hớng dẫn đọc, tóm tắt truyện. 1.§äc:. 2. Tãm t¾t truyÖn: III.Híng dÉn t×m hiÓu chó thÝch: IV.Híng dÉn t×m hiÓu bè côc: Bè côc: 3 ®o¹n. * §o¹n 1: Tõ ®Çu -> BËc gç mßn lâm: cuéc trß chuyÖn cña NhÜ vµ Liªn. * Đoạn 2: Tiếp - > một vùng nớc đỏ: Nhĩ nhờ con trai (TuÊn) sang bªn kia s«ng, nhê bän trÎ (HuÖ, V©n, Tam, Hïng) gióp anh ngåi tùa s¸t cöa sæ, ng¾m c¶nh vµ nghÜ ngîi. * §o¹n 3: Cßn l¹i: Cô gi¸o KhuyÕn rÏ vµo hái thăm và hành động cố gắng cuối cùng của NhÜ. IV.Híng dÉn ph©n tÝch v¨n b¶n:. 1. T×nh huèng truyÖn: - T×nh huèng truyÖn: Lµ hoµn c¶nh x¶y ra vµ lµm ®iÒu kiÖn cho c©u chuyÖn ph¸t triÓn. Cô thÓ trong truyÖn: Lµ hoµn c¶nh sèng vµ ho¹t động của các nhân vật(nhân vật chính), góp phần thể hiện tính cách và chủ đề tác phẩm. - T×nh huèng cña nh©n vËt NhÜ: - Hoàn cảnh của nhân vật Nhĩ đợc đặt trong một tình huống đặc biệt: - T×nh huèng trí trªu, nghÞch lÝ, nhng kh«ng tr¸i tù nhiªn. * T×nh huèng trí trªu nh mét nghÞch lÝ: - §i nhiÒu – bÞ buéc chÆt vµo giêng bÖnh. - Đi nửa vòng trái đất – Nhích ngời vài chục ? Tại sao nói đó là tình huống truyện trớ trêu, phân trên giờng khó nh đi nửa vòng trái đất. nghịch lí, nhng cũng không trái tự nhiên, - Đi khắp nơi – Cha đặt chân lên bãi bồi bên kian sông – sau nhà. Phát hiện ra vẻ đẹp của không hoàn toàn vô lí, bịa đặt. ? X©y dùng t×nh huèng Êy , t¸c gi¶ nh»m thÓ b·i båi..

(139) hiÖn ®iÒu g× ? - GV: Nh¾c l¹i t×nh huèng truyÖn, qua t×nh huống đó tính cách nhân vật Nhĩ đợc bộc lộ rÊt râ nÐt. ?Tâm trạng nhân vật Nhĩ đợc thể hiện theo m¹ch c¶m xóc vµ suy nghÜ nµo ? - Cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên trong một buæi s¸ng ®Çu thu . - Nh÷ng suy ngÉm cña NhÜ tõ hoµn c¶nh cña m×nh mµ ph¸t hiÖn quy luËt gièng nh mét nghịch lí đời ngời . - C©u chuyÖn cña NhÜ víi cËu con trai vµ sù chiêm nghiệm của anh về một quy luật của đời ngêi . ? Học sinh đọc phần đầu của truyện . ? Xác định phơng thức biểu đạt ? ( Tự sự + miªu t¶ ) . ? Cảnh thiên nhiên đợc miêu tả qua cái nhìn vµ c¶m xóc cña nh©n vËt NhÜ nh thÕ nµo ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu t¶ c¶nh vËt cña t¸c gi¶ vµ nªu t¸c dông cña c¸ch miªu t¶ Êy ? ? H·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ c¶nh vËt thiªn nhiªn qua c¸i nh×n cña nh©n vËt NhÜ ? ? Khi nhìn thấy cảnh thiên nhiên đó , Nhĩ khao kh¸t ®iÒu g× ? V× sao anh l¹i cã niÒm khao kh¸t Êy ? Nã cã ý nghÜa g× ? - Anh khao khát đợc khám phá và tận hởng vẻ đẹp đó vì cảnh rất đẹp , rất mới mẻ ..... Chứng tỏ niềm tha thiết với cuộc sống , với vẻ đẹp b×nh dÞ vµ s©u xa cña thiªn nhiªn , cña quª h¬ng cña nh©n vËt NhÜ . ? Theo em, Nhĩ đang cảm nhận về những gì qua những câu anh hỏi vợ.. ? Hãy đọc lại những câu văn thể hiện sự cảm nhËn cña NhÜ vÒ Liªn ( vî anh) trong truyÖn ?. ? Nhĩ nhận ra điều gì qua sự cảm nhận đó.. ? Trong những ngày cuối đời Nhĩ đã khao khát ®iÒu g× khi nh×n qua khung cöa sæ ? ? V× sao anh l¹i cã niÒm khao kh¸t Êy ? - Vì Nhĩ biết mình sắp phải từ giã cuộc đời -> trong anh bõng dËy niÒm khao kh¸t v« väng . ? Em cã suy nghÜ g× vÒ niÒm khao kh¸t nµy cña NhÜ ?. - Nhê con trai thùc hiÖn khao kh¸t – con trai mải chơi, lỡ chuyến đò duy nhất. 2. Nh©n vËt NhÜ:. a, C¶m nhËn vÒ thiªn nhiªn : - Hoa b»ng l¨ng cuèi mïa trë nªn ®Ëm s¾c h¬n - Sông Hồng một màu đỏ nhạt , mặt sông nh réng thªm ra . - Vßm trêi còng nh cao h¬n . - Nh÷ng tia n¾ng sím ..... + Trình tự miêu tả : Từ gần đến xa =>T¹o b»ng mét kh«ng gian cã chiÒu s©u réng -> Cảnh đợc Nhĩ cảm nhận bằng cảm xúc tinh tÕ : tÊt c¶ vèn rÊt quen thuéc , gÇn gòi nhng l¹i rÊt míi mÎ víi NhÜ , tëng chõng nh lÇn đầu tiên anh cảm nhận đợc tất cả vẻ đẹp và sự giµu cã cña nã . b) C¶m nhËn vÒ sù sèng cña chÝnh m×nh: - §ªm qua em cã nghe thÊy tiÕng g× l¹ ko - h«m nay lµ ngµy mÊy råi… -> Cảm nhận bằng trực giác Nhĩ cảm nhận đợc mình chẳng còn sống đợc bao lâu nữa, anh đang phải đối mặt với hoàn cảnh bi đát ko lối tho¸t. c) C¶m nhËn cña NhÜ vÒ Liªn : - Lần đầu tiên Nhĩ để ý : + Liªn ®ang m¾c tÊm ¸o v¸ . + Nh÷ng ngãn tay gÊy guéc ©u yÕm vuèt ve vai anh . + Mïi thuèc b¾c ...... + Bíc ch©n rãn rÐn .... -> Nhận ra tình yêu thơng , sự tần tảo , đức hi sinh thÇm lÆng cña vî . Giê ®©y NhÜ míi thùc sù thÊu hiÓu vµ yªu th¬ng vî s©u s¾c. Liªn vÉn giữ đợc nét tần tảo, chịu ..từ ngày nào, chính nhớ điều đó mà sau bao ngày bôn tẩu anh tìm đợc nơi nơng tựa là gia đình trong những ngày cuối đời. d) NiÒm khao kh¸t cña NhÜ : - Đợc đặt chân lên bãi bồi bên kia sông -> ¦íc muèn b×nh dÞ , gÇn gòi th©n thuéc . => Sù thøc tØnh vÒ nh÷ng gi¸ trÞ thêng bÞ ngêi ta bá qua , l·ng quªn nhÊt lµ lóc cßn trÎ khi nh÷ng ham muèn xa vêi ®ang l«i cuèn con ngời tìm đến . Sự nhận thức này chỉ đến đợc khi con ngời ta đã từng trải (Với Nhĩ thì lúc đó là lúc cuối đời khi phải nằm trên giờng bệnh ) Bởi thế đó là sự thức tỉnh có xen niềm.

(140) - Gi¸o viªn : Qua nh÷ng ®iÒu c¶m nhËn cña NhÜ vÒ Liªn vµ niÒm kh¸t khao cña NhÜ Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến bạn đọc : Cuéc sèng vµ sè phËn con ngêi ®Çy nh÷ng điều bất thờng , vợt qua nhiều dự định để rồi khi sắp giã biệt cuộc đời mới cảm nhận thấm thía . Vẻ đẹp cuộc sống không phải nơi đâu xa l¹ mµ nã hiÖn h÷u ë ngay trong nh÷ng g× gÇn gòi , quen thuéc : " H¹nh phóc lµ nh÷ng g× gÇn gòi xung quanh ta mµ chØ khi tuét khái tầm tay ta mới biết đó là hạnh phúc” ? Hãy đọc thầm đoạn đối thoại giữa Nhĩ và cËu con trai . ? Không thể thực hiện đợc điều mình muốn , Nhĩ đã nhờ cậy vào ai ( con trai ). ? Nhng rồi anh có thực hiện đợc ớc muốn của m×nh kh«ng ? v× sao ? - Anh không thực hiện đợc ớc muốn của mình , anh gÆp mét nghÞch lý : §øa con kh«ng hiÓu đợc ớc muốn của cha nên làm một cách miễn cỡng và sau đó lại cuốn hút vào trò chơi phá cờ thế để rồi có thể lỡ chuyến đò ngang duy nhÊt trong ngµy . ? Từ đó anh đã suy ngẫm nh thế nào về nghịch lí cuộc đời ? ? Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ triÕt lÝ nµy cña NhÜ ? - Ai còng cã mét thêi trai trÎ , s«i næi , bång bột , tài năng .... Cuộc đời thì đầy những cạm bẫy , khó khăn ........ khó mà tránh đợc . Nhng dờng nh anh cảm nhận đợc giá trị của cuộc sèng vµ anh thÊy tiÕc khi ngêi con trai cña anh lại lặp lại " con đờng " của anh ? ë cuèi truyÖn t¸c gi¶ miªu t¶ ch©n dung vµ cö chØ cña NhÜ kh¸c thêng nh thÕ nµo ? ? Em h·y ph©n tÝch ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt Êy ? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ngßi bót miªu t¶ t©m lý cña NguyÔn Minh Ch©u ? - Những chiên nghiệm , triết lí đợc chuyển hoá vào trong đời sống nội tâm của nhân vật với diễn biến của tâm trạng dới sự tác động của hoàn cảnh đợc miêu tả tinh tế và hợp lí .. ©n hËn vµ nçi xãt xa . - Con ngời ta trên đờng đời thật khó tránh khái nh÷ng c¸i ®iÒu vßng vÌo hoÆc chïng ch×nh .. => Cuéc sèng vµ sè phËn con ngêi chøa ®Çy nghịch lí , vợt ra ngoài dự định ớc muốn -> mang tính trải nghiệm cuộc đời .. - Mặt mũi đỏ dựng , hai mắt long lanh ....... cố ®u m×nh nh« ngêi , gi¬ mét c¸nh tay gÇy guéc kho¸t kho¸t nh ra hiÖu .... -> N«n nãng thóc giôc con trai h·y mau mau kẻo lỡ chuyến đò ...... => Thøc tÜnh mäi ngêi døt ra khái c¸i vßng vèo , chùng chình trên đờng đời , hớng tới giá trị đích thực , giản dị , gần gũi , bền vững ....... -> Rất tinh tế khi miêu tả đời sống nội tâm nh©n vËt víi diÔn biÕn t©m tr¹ng vµ thÓ hiÖn t tởng nhân đạo cao cả . V. Híng dÉn tæng kÕt – LuyÖn tËp: 1. Tæng kÕt: a. §Æc s¾c nghÖ thuËt : - T¹o dùng t×nh huèng nghÞch lÝ . - Miªu t¶ t©m tr¹ng t©m lÝ nh©n vËt rÊt tinh tÕ . - Sù kÕt hîp ng«i kÓ thø 3 vµ thø nhÊt -> võa mang tÝnh kh¸ch quan + chñ quan . - §Æc biÖt lµ s¸ng t¹o nhiÒu h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng : 1 . BÕn quª . 2 . Nh÷ng b«ng b»ng l¨ng cuèi mïa . 3 . Đứa con trai của Nhĩ sa vào đám chơi phá cê thÕ . 4 . Con đò ngang duy nhất trong ngày chỉ có mét lÇn . 5 . NhÜ gi¬ c¸nh tay kho¸t kho¸t . b.Néi dung . * Ghi nhí : SGK. ? TruyÖn ng¾n " BÕn quª " thµnh c«ng vÒ néi dung là nhờ có những yếu tố nghệ thuật đặc s¾c nµo ? - Gi¸o viªn : NhiÒu h×nh ¶nh chi tiÕt trong truyÖn mang hai líp nghÜa : + NghÜa thùc . + NghÜa biÓu tîng . - Muốn hiểu đợc nghĩa biểu tợng thì cần đặt h×nh ¶nh , chi tiÕt trong mèi liªn hÖ víi chØnh thể tác phẩm , đặc biệt với chủ đề t tởng của truyện , liên hệ với các biểu tợng gần gũi đã cã trong v¨n häc , v¨n ho¸ . ? Theo em trong t¸c phÈm nµy cã nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt nµo võa mang nghÜa thùc võa mang ý nghÜa biÓu tîng . ? H·y gi¶i m· nh÷ng h×nh ¶nh , chi tiÕt mang ý nghĩa biểu tợng đó ? ( Häc sinh lµm theo nhãm ) . Mçi nhãm gi¶i m· 1 - 2 h×nh ¶nh mang ý nghÜa biÓu tîng - Häc sinh tr×nh bµy - Líp nhËn xÐt - Gi¸o viªn kÕt luËn . * Chủ đề :.

(141) ? Ph¸t biÓu néi dung cña truyÖn . ? Phát biểu chủ đề của truyện ngắn . ? C¶m nghÜ cña em sau khi häc xong truyÖn. - HS tr¶ lêi. - GV: chèt nh÷ng ý c¬ b¶n.. IV.Cñng cè:. - Nh÷ng suy ngÉm , tr¶i nghiÖm s©u s¾c cña nhà văn về con ngời và cuộc đời , thức tỉnh ở mọi ngời sự trân trọng những vẻ đẹp và giá trị bình dị , gần gũi của gia đình , quê hơng . * NhÜ hiÓu ra 3 ®iÒu : - Cái đẹp tồn tại ngay ở bến quê mình . Đó là cái đẹp giản dị nhng trừng cửu , cái đẹp của quª h¬ng . - Gia đình là điểm tựa vững chắc nhất trong cuộc đời mỗi con ngời . - Trong đời có biết bao bất ngờ , con ngời ta " Thật khó tránh khỏi đợc những cái điều vòng vÌo hoÆc chïng ch×nh " . 2. LuyÖn tËp:. ? Tãm t¾t nh÷ng nÕt chÝnh vÒ nh©n vËt NhÜ. ? Nªu néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Thuéc lßng tãm t¾t truyÖn. - N¾m ch¾c néi dung phÇn ph©n tÝch vµ nh÷ng gi¸ trÞ cña truyÖn. - Ph©n tÝch nghÖ thuËt x©y dùng t×nh huèng truyÖn. - ViÕt bµi v¨n ph©n tÝch vÒ nh©n vËt NhÜ. - So¹n bµi: ¤n tËp phÇn TiÕng ViÖt.. Ngµy 18 th¸ng 3 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan TuÇn 29. TiÕt 141:. tiÕng viÖt:. «n tËp tiÕng viÖt líp 9 A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ khëi ng÷, c¸c thµnh phÇn biÖt lËp, liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n, nghÜa têng minh vµ hµm ý. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng tæng hîp vµ hÖ thèng ho¸ mét sè kiÕn thøc vÒ phÇn TiÕng ViÖt. - Vận dụng những kiến thức đã học trong giao tiếp, đọc-hiểu và tạo lập văn bản. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c «n bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: I . ¤n tËp khëi ng÷ vµ c¸c thµnh phÇn biÖt lËp . Bµi tËp 1: - Học sinh đọc bài tập 1 . - Giáo viên treo bảng phụ ( để trống ) . Khëi ng÷ Thµnh phÇn biÖt lËp . a, T×nh th¸i Gọi - đáp C¶m th¸n Phô chó X©y c¸i l¨ng Êy a, b, d, c, Dêng nh Tha «ng VÊt v¶ qu¸ Nh÷ng ngêi con g¸i ... vËy ? Kể tên các thành phần biệt lập đã học . ? ThÕ nµo lµ khëi ng÷ ..

(142) ? Gọi tên các thành phần câu đợc in đậm ( Giáo viên điền vào bảng ) . Bµi tËp 2 : ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n giíi thiÖu truyÖn ng¾n " BÕn quª " cña NguyÔn Minh Châu Trong đó có ít nhất một câu chứa khởi ngữ , một câu chứa thành phần tình thái . Häc sinh viÕt - Gi¸o viªn gäi 1 - 2 häc sinh tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ cña m×nh. Giáo viên đọc đoạn văn mẫu . Bến quê là câu chuyện về cuộc đời – cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta- với những nghịch lí không dễ gì hoá giải. Hình nh trong cuộc sống hôm nay, chúng ta có thể gặp ở đâu đó mét sè phËn gièng nh hoÆc gÇn gièng nh sè phËn cña nh©n vËt NhÜ trong truyÖn “BÕn quª” cña Nguyễn Minh Châu. Ngời ta có thể mải mê kiếm danh, kiếm lợi để rồi sau khi đã rong ruổi gần hết cuộc đời, vì một lí do nào đó phải nằm một chỗ, con ngời mới chợt nhận ra rằng: gia đình chÝnh lµ tæ Êm cuèi cïng ®a ta vÒ n¬i vÜnh h»ng! C¸i ch©n lÝ gi¶n dÞ Êy, tiÕc thay, NhÜ chØ kÞp nhận ra vào những ngày cuối cùng của cuộc đời mình. Với trải nghiệm, Nhĩ cũng nhận ra quy luận: đời ngời khó tránh khỏi những gì vòng vèo, chùng chình. “Bến quê” là câu chuyện bàn về ý nghĩa của cuộc sống. Nhân vật Nhĩ là một nhân vật t tởng, nhng là thứ t tởng đã đợc hình tợng hoá một cách tài hoa và có khả năng gây xúc động mạnh mẽ cho ngời đọc. ? Em hãy xác định thành phần câu? * C¸c thµnh phÇn biÖt lËp: - Thành phần phụ chú: cuộc đời vốn rất bình lặng quanh ta. - Thµnh phÇn t×nh th¸i: h×nh nh. - Khëi ng÷: C¸i ch©n lÝ gi¶n dÞ Êy. - Thµnh phÇn c¶m th¸n: TiÕc thay. ? Qua bµi tËp trªn em cho biÕt thÕ nµo lµ khëi ng÷? T¸c dông cña khëi ng÷. - Là thành phần câu đứng trớc chủ ngữ để nêu lên sự việc, hiện tợng đợc nói tới trong câu. Trớc khởi ngữ thờng có thêm các quan hệ từ: và, đối với, về... ? Thế nào là thành phần biệt lập của câu? Nêu đặc điểm của từng thành phần biệt lập. - Gọi học sinh trả lời II. Liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n: ? Nªu c¸c phÐp liªn kÕt c©u , ®o¹n v¨n . Gi¸o viªn gäi häc sinh ®iÒn c¸c phÐp liªn kÕt trªn b¶ng phô . Tõ ng÷ øng. t¬ng. LÆp tõ ng÷ b, C« bÐ , nã. BiÖn ph¸p liªn kÕt Dùng từ đồng nghĩa , trái nghÜa. ThÕ. Nèi. b, C« bÐ , Nhng råi , nã vµ c, B©y .... n÷a thÕ .. Học sinh đọc bài tập 1 ( II ) và trả lời câu hỏi : ? Gọi tên phép liên kết đợc thể hiện : các từ ngữ in đậm . Bµi tËp 2 : Häc sinh tù lµm . ? §äc kü c¸c ®o¹n v¨n trong truyÖn ng¾n “BÕn quª” cña nhµ v¨n NguyÔn Minh Ch©u vµ xác định phép liên kết trong đoạn văn đó. - Thì ra thằng con trai anh chỉ mới đi đợc đến hàng cây bằng lăng... giải thích hết. (Tr105). - PhÐp thÕ: Anh – NhÜ – anh. Th»ng con trai – th»ng bÐ. - PhÐp lÆp: anh –anh; NhÜ – NhÜ ... ? ViÕt ®o¹n v¨n cã sö dông phÐp lÆp: - Mïa xu©n, phîng ra l¸, l¸ xanh non, m¸t rîi, ngon lµnh nh l¸ me non. L¸ ban ®Çu xÕp l¹i cßn e, sau dần dần xoè ra để cho gió đa đẩy. Lòng cậu học trò phơi phới làm sao. ? Viết một đoạn văn (thơ) có sử dụng phép thế để giới thiệu một nhà văn(nhà thơ) mà em biÕt - §o¹n v¨n tr×nh bµy vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Minh Ch©u: NguyÔn Minh Ch©u - «ng – t¸c gi¶ - nhµ v¨n.... ? Tìm đọc một đoạn văn (đoạn thơ) sử dụng phép liên kết liên tởng. Hµ Néi cã hå G¬m Níc xanh nh pha mùc Bªn hå ngän th¸p bót ViÕt th¬ lªn trêi cao. ? ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾ncã sö dông phÐp liªn kÕt dïng tõ tr¸i nghÜa. VD: Khẩu súng là vũ khí có thể giết ngời. Trái tim gợi lên những tình cảm tốt đẹp. KhÈu sóng – tr¸i tim Vò khÝ – t×nh c¶m..

(143) Giết ngời – gợi tình cảm tốt đẹp. ? Viết đoạn văn có sử dụng liên kết đồng nghĩa. VD: Ngời Pháp đổ máu đã nhiều. Dân ta hy sinh cũng không ít. §· nhiÒu – kh«ng Ýt--> t¸c dông: Liªn kÕt c©u, liªn kÕt ®o¹n v¨n. Ngoµi ra cßn cã t¸c dông lµ nhÊn m¹nh(phÐp lÆp); ®a d¹ng khi viÕt(phÐp thÕ). ? Nêu khái niệm về các phép liên kết mà em đã học. - Phép lặp từ ngữ: Lặp lại ở câu đứng sau, những từ ngữ ở câu đứng trớc. - Phép đồng nghĩa, trái nghĩa và liên tởng: Sử dụng ở câu đứng sau các từ đồng nghĩa, trái nghĩa cùng trờng liên tởng với những từ ngữ đã có ở câu trớc. - Phép thế: Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng thay thế từ ngữ đã có ở câu trớc. - Phép nối: Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan hệ với câu trớc. ? Nªu râ sù liªn kÕt vÒ néi dung vµ h×nh thøc gi÷a c¸c c©u trong ®o¹n v¨n em viÕt vÒ truyÖn “ BÕn quª” ë tiÕt 1. - HS: Tù t×m: +Liªn kÕt vÒ néi dung: - Liên kết chủ đề. - Liªn kÕt l« gic + Liªn kÕt h×nh thøc: C¸c ph¬ng tiÖn liªn kÕt, c¸c phÐp liªn kÕt. III . NghÜa têng minh vµ hµm ý . - Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1 , 2 . - Học sinh đứng tại chỗ trả lời - Học sinh khác nhận xét . * Bài 1 : Câu " ở dới ấy ........ chỗ rồi " có hàm ý : Các ông nhà giàu bị đày xuống địa ngôc sau khi chÕt v× thãi keo kiÖt . * Bµi 2 : C©u a - §éi bãng huyÖn ch¬i kh«ng hay . - Tôi không muốn bình luận về vấn đề này . -> Ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m quan hÖ . C©u b : Hµm ý cña c©u in ®Ëm lµ : " Tí cha b¸o cho Nam vµ TuÊn " -> Ngêi nãi cè ý vi ph¹m ph¬ng ch©m vÒ lîng . Gi¸o viªn kÕt luËn : * Hai ®iÒu kiÖn sö dông hµm ý : + Cã ý thøc ®a hµm ý vµo c©u nãi . + Ngêi nghe cã n¨ng lùc gi¶i ®o¸n hµm ý . IV.Cñng cè: ? Thế nào là khởi ngữ? Cho ví dụ? ? Kể tên và nêu nội dung của các thành phần biệt lập. ? Qua nh÷ng bµi tËp trªn, em h·y ph©n biÖt nghÜa têng minh vµ hµm ý. ? KÓ tªn c¸c phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n v¨n. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - N¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n võa «n. - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp. - So¹n bµi: + LuyÖn nãi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. + ChuÈn bÞ dµn ý cho bµi nãi. -------------------------------. TiÕt 142:. tËp lµm v¨n:. luyÖn nãi: nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - N¾m v÷ng h¬n nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬. - Những yêu cầu đối với luyện nói khi bàn luận về một đoạn thơ, bài thơ trớc tập thể. 2.KÜ n¨ng: - Lập dàn ý và cách dẫn dắt vấn đề khi nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ. - Trình bày miệng một cách mạch lạc những cảm nhận, đánh giá của mình về một đoạn thơ, bài th¬. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc m¹nh d¹n, t¸c phong nhanh nhÑn, b×nh tÜnh, tù tin tríc tËp thÓ. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ dµn ý cña bµi nãi. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp:.

(144) Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ dµn ý cña häc sinh ë nhµ. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: * Đề bài: Bếp lửa sởi ấm một đời – Bàn về bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt. ? Xác định các yêu cầu của phần tìm hiểu đề . 1.Tìm hiểu đề: * KiÓu bµi : NghÞ luËn vÒ mét bµi th¬ . * Vấn đề nghị luận : - Làm rõ vấn đề thể hiện trong bài thơ Bếp lửa là : Bếp lửa sởi ấm một đời ngời . * C¸ch nghÞ luËn : XuÊt ph¸t tõ sù c¶m thô c¸ nhân đối với hình ảnh đặc sắc nhất của bài th¬ : h×nh ¶nh bÕp löa . 2. T×m ý: ? Em cÇn t×m nh÷ng ý nµo. - Đặt bài thơ vào hoàn cảnh đất nớc lúc bấy ? Bài thơ Bếp lửa đợc tác giả Bằng Việt sáng giê ( 1963 ) . t¸c khi nµo. - H×nh ¶nh BÕp löa gîi nhí h×nh ¶nh lµng quª ? H×nh ¶nh BÕp löa gîi lªn cuéc sèng thuéc thêi th¬ Êu . thời kỳ nào của đất nớc, gia đình. - H×nh ¶nh BÕp löa g¾n liÒn víi h×nh ¶nh bµ , ? H×nh ¶nh BÕp löa g¾n liÒn víi ngêi bµ tÇn gîi lªn lßng kÝnh yªu , tr©n träng , biÕt ¬n cña t¶o ra sao. cháu đối với bà . - H×nh ¶nh BÕp löa trë thµnh biÓu tîng cña ? Hình ảnh ấy gợi lên trong lòng nhà thơ tình tình yêu quê hơng đất nớc. c¶m g×. * ý nghÜa: Nhí bÕp löa-> nhí quª h¬ng-> nhí ? ý nghÜa nhiÒu mÆt cña bµi th¬. céi nguån. 3. LËp dµn ý: ? Dµn ý cña kiÓu bµi nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n a . Më bµi : th¬, bµi th¬ nh thÕ nµo. Giíi thiÖu bµi th¬ " BÕp löa " cña B»ng Việt và hình ảnh sáng tạo tiêu biểu , đặc sắc nhÊt cña bµi th¬ : H×nh ¶nh bÕp löa . b . Th©n bµi : - H×nh ¶nh bÕp löa g¾n víi thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p cña nh©n d©n ta. §èi víi nhµ th¬ , bÕp löa gîi nhí nh÷ng kØ niÖm tuæi Êu th¬ sèng trong t×nh yªu th¬ng ch¨m sãc , ©n cÇn cña bµ . Chó ý khai th¸c c¸c tõ : " Chên vên " " Êp iu " .... - H×nh ¶nh bÕp löa g¾n liÒn víi h×nh ¶nh ngêi bµ gîi lªn lßng kÝnh yªu , tr©n träng , biết ơn của cháu đối với bà . - Từ tình cảm gia đình , bài thơ đã thể hiện tình yêu quê hơng , đất nớc . Tình cảm kính yêu , biết ơn đối với bà gắn liền với tình cảm yêu mến , tự hào về quê hơng , đất nớc . Do đó tinh thần chiến đấu của ngời cháu xuất ph¸t tõ t×nh yªu bµ vµ t×nh yªu xãm lµng . c . KÕt bµi : Hình ảnh " Bếp lửa " là một sáng tạo độc đáo của bài thơ . Qua đó nhà thơ thể hiện tình cảm kính yêu , biết ơn đối với ngời bà đã hi sinh cả đời vì con cháu . ? Khi nãi tríc tËp thÓ em cÇn chó ý nh÷ng g×. * LuyÖn nãi: - HS: LuyÖn nãi trong nhãm. Dùa vµo dµn ý trªn - Häc sinh luyÖn nãi . Mçi phÇn , mçi ®o¹n gäi 1 - 2 häc sinh lªn - Nhóm rút kinh nghiệm, bổ sung. tr×nh bµy . Líp nhËn xÐt . - Gäi häc sinh lªn tr×nh bµy tríc líp. - Học sinh, nhận xét. - Gi¸o viªn nhËn xÐt cho ®iÓm. IV.Cñng cè: ? Gi¸o viªn nhËn xÐt giê luyÖn nãi. - Nh¾c nhë häc sinh ý thøc rÌn ng«n ng÷ nãi, bªn c¹ch ng«n ng÷ viÕt. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ kü n¨ng lµm bµi v¨n nghÞ luËn vÒ mét ®o¹n th¬, bµi th¬..

(145) - TËp nãi tríc tËp thÓ. - Viết thành bài văn hoàn chỉnh cho đề văn trên. - So¹n bµi: Nh÷ng ng«i sao xa x«i. -------------------------------. TiÕt 143:. v¨n b¶n:. nh÷ng ng«i sao xa x«i. -Lª Minh Khuª-. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ hy sinh nhưng vẫn lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện. - Thành công trong việc miêu tả tâm lý nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ kể hấp dẫn. 2.KÜ n¨ng: - Đọc – hiểu một tác phẩm tự sù s¸ng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất xưng “ tôi”. - Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng nhân vật trong tác phẩm. 3.Thái độ: - Bồi dưỡng tình cảm yêu quê hương, biết trân trọng cống hiến của thế hệ đi trước. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, ¶nh ch©n dung t¸c gi¶. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Truyện ngắn “Bến quê” chứa đựng những suy ngẫm, trải nghiệm sâu sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu về con người, về cuộc đời. Đó là những điều gì ? - Những suy ngẫm, trải nghiệm: + Trong cuộc đời con người có những điều nghịch lý, bất ngờ. + Có những vòng vèo, chùng chình (cám dỗ) mà con người khó tránh khỏi + Gia đình là nơi nương tựa vũng chắc. Cần trân trọng những giá trị bình dị, đẹp đẽ của quê hương, xứ sở. ? Qua câu chuyện em rút ra được bài học gì trong cuộc sống? III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Cho HS nghe một đoạn bài hát “Cô gái mở đường”. Các em ạ! Trên những nẻo đường Trường Sơn những năm đánh Mỹ, các chiến sĩ lái xe không kính hay có kính đều có những cuộc gặp gỡ chớp nhoáng nhưng vô cùng thú vị và cảm động với những cô gái thanh niên xung phong, những cô trinh sát mặt đường, những cô chuyên phá bom nổ chậm, mở đường cho xe đi qua. Những ngôi sao xa xôi của nhà văn nữa Lê Minh Khuê kể lại cuộc sống và khắc họa chân dung tâm hồn, tính cách của ba cô gái trẻ ba ngôi sao xa xôi trên cao điểm Trường Sơn. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung:.

(146) 1. T¸c gi¶: Lª Minh Khuª . - Sinh n¨m 1949 . Quª : TÜnh Gia - Thanh Ho¸ - Lµ nhµ v¨n n÷ cã së trêng vÒ truyÖn ng¾n , víi ngßi bót miªu t¶ t©m lÝ s¾c s¶o , tinh tÕ , đặc biệt là tâm lí nhân vật nữ. ? Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c truyÖn. 2. T¸c phÈm: N¨m 1971, lóc cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ - Là một trong những tác phẩm đầu tay của Lê ®ang diÔn ra ¸c liÖt. Minh Khuê. - Chủ đề : Vẻ đẹp của những cô gái TNXP trên tuyến đường Trường Sơn. II. §äc – HiÓu v¨n b¶n. - GV: nêu yêu cầu đọc: Giọng đọc tâm tình, 1. Đọc, tóm tắt: phân biệt lời kể và lời đối thoại ngắn gọn giữa Ba nữ thanh niên xung phong làm thành một tổ trinh sát mặt đờng tại một trọng điểm trên tuyến các nhân vật – Giáo viên đọc mẫu đờng Trờng Sơn. Họ gồm có hai cô gái trẻ là ? Gọi học sinh đọc – Nhận xét. §Þnh vµ Nho, cßn tæ trëng lµ chÞ Thao h¬i lín ? Em h·y tãm t¾t néi dung c©u chuyÖn. tuổi. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶.. đo khối lợng đất phải san lấp, đánh dấu vị trí bom cha næ vµ ph¸ bom. C«ng viÖc hÕt søc nguy hiÓm v× hä ph¶i thêng xuyªn ch¹y trªn cao ®iÓm giữa ban ngày và phải đối diện với “thần chết” trong mçi lÇn ph¸ bom. Hä ë trong mét c¸i hang dới chân cao điểm, tách xa đơn vị. Cuộc sống cña ba c« g¸i ë n¬i träng ®iÓm gi÷a chiÕn trêng, dï kh¾c nghiÖt vµ nguy hiÓm nhng vÉn cã nh÷ng niÒm vui hån nhiªn cña tuæi trÎ, nh÷ng gi©y phót thanh thản, mơ mộng và đặc biệt là sức gắn bó, yêu thơng nhau trong tình đồng đội dù mỗi ngời mét c¸ tÝnh.. ? GV: Kiểm tra việc đọc chú thích của học sinh. ? Văn bản này đợc viết theo thể loại nào. ? Em đã đợc học những văn bản nào cũng đợc viÕt theo thÓ lo¹i nµy. ? Theo em truyện đợc kể từ nhân vật nào? ở ng«i kÓ nµo? ViÖc lùa chän ng«i kÓ nh vËy cã tác dụng gì đối với sự thể hiện nội dung của truyÖn.. 2. Chó thÝch: 3. ThÓ lo¹i vµ bè côc: - ThÓ lo¹i: truyÖn ng¾n.. * Ngôi kể: - Truyện đợc trần thuật theo ngôi thø nhÊt - ngêi k/c còng lµ nh©n vËt chÝnh . -> ThuËn lîi cho viÖc biÓu hiÖn thÕ giíi néi t©m nh÷ng c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nh©n vËt . + Phù hợp để ( điểm nhìn ) miêu tả hiện thực cuộc chiến đấu ở tuyến đờng Trờng Sơn . * Giäng ®iÖu, ng«n ng÷: ? §äc truyÖn em cã suy nghÜ g× vÒ ng«n ng÷ , - Phï hîp víi nh©n vËt kÓ chuyÖn : tù nhiªn , giäng ®iÖu cña truyÖn . gÇn gòi khÈu ng÷ , trÎ chung n÷ tÝnh . - Lêi kÓ thêng dïng c©u ng¾n , nhÞp nhanh t¹o đợc không khí khẩn trơng trong hoàn cảnh chiÕn ttêng . - Nh÷ng ®o¹n håi tëng nhÞp kÓ chËm l¹i , gîi nhí nh÷ng kØ niÖm cña tuæi niªn thiÕu. * Bè côc: 3 phÇn. ? T×m bè côc cña ®o¹n trÝch. - P1: Từ đầu đến -> ngôi sao trên mũ: Phơng ? Nªu néi dung chÝnh cña mçi phÇn. §Þnh kÓ vÒ c«ng viÖc, cuéc sèng cña b¶n th©n và tổ trinh sát mặt đờng. - P2: Tiếp đến --> bây giờ là buổi tra ...chị Thao b¶o: Mét lÇn ph¸ bom, Nho bÞ th¬ng, hai - Truyện viết về chiến tranh có nhiều chi tiết chÞ em ®ang lo l¾ng s¨n sãc. - P3: Cßn l¹i: Sau phót nguy hiÓm, hai chÞ em về bom đạn, chiến đấu hy sinh nhưng qua nèi nhau h¸t. NiÒm vui cña ba ngêi tríc trËn đoạn trớch ta thấy chủ yếu hướng về điều gỡ ? ma đá đột ngột. Hướng vào thế giới nội tâm, làm hiện lên vẻ 4. Ph©n tÝch: đẹp tâm hồn của con người trong chiến tranh. a) Hoàn cảnh sống chiến đấu của tổ nữ ? TruyÖn kÓ vÒ nh÷ng nh©n vËt nµo? thanh niên xung phong. ? Tìm những chi tiết nói về hoàn cảnh sống * Hoµn c¶nh sèng: của tổ trinh sát mặt đường? - Trong hang, dưới chân cao điểm. - ë mét vïng träng ®iÓm ¸c liÖt..

(147) -Giải thích nghĩa “cao điểm”.. -Sống trong hang đá - Đường bị đánh lở loét... - Màu đất đỏ trắng lẫn lộn. + Miêu tả tỉ mỉ => Hiện thực cuộc chiến đấu gian khổ, ác liệt của quân dân ta thời đánh Mĩ. * Công việc: sau mỗi trận bom, đo, ước tính khối lượng đất đá, bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng thuốc nổ để phá bom . => Vất vả, hết sức nguy hiểm.. ? Em có nhận xét gì về hoàn cảnh sống này ? - Hoàn cảnh khốc liệt, hiểm nguy, căng thẳng. ? Điều đó giúp em hiểu đợc điều gì về cuộc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cña d©n téc. ? Công việc của họ như thế nào? tìm chi tiết miêu tả công việc của họ? ? Em có nhận xét gì về công việc đó? -GV: Công việc nguy hiểm, nhưng nó lại là công việc thường ngày của ba cô gái.Không khí căng thẳng, sự sống và cái chết cách nhau gang tấc, tạo dựng khung cảnh chiến tranh chính là cách nhà văn làm nổi bật lên vẻ đẹp * Cuộc sống : bình yên tươi trẻ. +Đối lập với sự khốc liệt, căng thẳng tâm hồn của ba cô gái. ? Tìm những chi tiết miêu tả cuộc sống của ba * LuyÖn tËp: cô gái? ? Em có nhận xét gì về cuộc sống của họ? ? Tãm t¾t truyÖn vµ nªu râ t¸c dông cña ng«i kÓ . IV.Cñng cè: ? TruyÖn Nh÷ng ng«i sao xa x«i viÕt trong thêi kú nµo, viÕt vÒ ai? ? Có ý kiến cho rằng : " Tác giả đã thể hiện chân thực , sinh động , tự nhiên tâm lí của những cô gái thanh niên xung phong tuổi đời còn rất trẻ . Họ vừa có những nét chung lại vừa có những nÐt riªng " . ý kiÕn cña em thÕ nµo ? V. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i v¨n b¶n, tãm t¾t cèt truyÖn. - N¾m ch¾c néi dung ph©n tÝch ë tiÕt ®Çu. - ChuÈn bÞ phÇn cßn l¹i cña truyÖn. --------------------------------------. TiÕt 144: A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc:. v¨n b¶n:. nh÷ng ng«i sao xa x«i. -Lª Minh Khuª-. - Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm, hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu nhiều gian khổ hy sinh nhưng vẫn lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trong truyện. - Thành công trong việc miêu tả tâm lý nhân vật, lựa chọn ngôi kể, ngôn ngữ kể hấp dẫn. 2.KÜ n¨ng:. - Đọc – hiểu một tác phẩm tự sù s¸ng tác trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu nước. - Phân tích tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất xưng “ tôi”..

(148) - Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng nhân vật trong tác phẩm. 3.Thái độ:. - Bồi dưỡng tình cảm yêu quê hương, biết trân trọng cống hiến của thế hệ đi trước. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t ®o¹n trÝch nh÷ng ng«i sao xa x«i xña Lª Minh Khuª. ? Phân tích hoàn cảnh sống chiến đấu của tổ trinh sát mặt đường. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - GV: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 1, chuyÓn ý II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: sang tiÕt 2. 4.Ph©n tÝch: ?Qua lêi kÓ cña Ph¬ng §Þnh, em h·y cho biÕt a)Hoàn cảnh sống chiến đấu của tổ nữ c¸c nh©n vËt n÷ thanh niªn xung phong cã thanh niên xung phong. nh÷ng nÐt g× chung khiÕn hä g¾n bã víi nhau * Vẻ đẹp của ba cô thanh niên xung phong: thµnh mét khèi thèng nhÊt. * PhÈm chÊt chung: - Tinh thần trách nhiệm cao. - Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. - Dòng c¶m, gan d¹, l¹c quan. - Dũng cảm, không sợ hy sinh. - Tình đồng chí đồng đụi keo sơn, gắn bó. - Gắn bó trong tình đồng đội ; Hay m¬ méng, dÔ xóc c¶m, nhiÒu íc m¬. - Dễ xúc cảm, nhiều mơ mộng; thích làm đẹp. -=> Những phẩm chất vừa cao đẹp, vừa bình dÞ, hån nhiªn, l¹c quan cña thÕ hÖ trÎ VN trong cuéc chiÕn tranh chèng MÜ. ? Dï trong mét tËp thÓ nhá g¾n bã víi nhau * Nh÷ng nÐt riªng : nhng ë mèi ngêi vÉn cã nh÷ng c¸ tÝnh riªng. ? - ChÞ Thao : tõng tr¶i h¬n , b×nh tÜnh , t¸o Em h·y chØ ra nh÷ng nÐt c¸ tÝnh riªng biÖt cña b¹o , sî m¸u, ch¨m chÐp bµi h¸t . - Chị Nho : Vẻ ngoài đáng yêu, thích thêu mçi ngêi lµ g×. thïa cã vÎ dÞu dµng mµ rÊt gan gãc. - Ph¬ng §Þnh :Nh¹y c¶m. l·ng m¹n, thÝch ng¾m nh×n , m¬ méng , thÝch h¸t. b) Nh©n vËt Ph¬ng §Þnh: -Lµ con g¸i Hµ Néi vµo chiÕn trêng. ? Bªn c¹nh nh÷ng phÈm chÊt chung em thÊy -TÝnh t×nh hån nhiªn, ng©y th¬. Ph¬ng §Þnh cã nh÷ng nÐt riªng g× vÒ t©m hån -Gi¸p mặt với bom đạn, hiểm nguy nhng vẫn vµ tÝnh c¸ch. gi÷ đợc sù hån nhiªn con g¸i. - H·y tËp trung vµo nh÷ng ®o¹n: Hay h¸t, thÝch h¸t. + Nhân vật tự quan sát và đánh giá mình ở -Hay chó ý đến hình thức bản thân. phÇn ®Çu truyÖn. -Yªu quÝ đồng đội, sẵn sàng đối mặt với cái + T©m tr¹ng cña c« trong mét lÇn ph¸ chÕt. bom ë cuèi truyÖn. + Cảm xúc trớc trận ma đá ở cuối truyện. - HS: đọc thầm từng đoạn và phân tích. ? DiÔn biÕn t©m lÝ cña §Þnh trong lÇn ph¸ bom * T©m lÝ §Þnh khi ph¸ bom: miªu t¶ tØ mØ, chi nổ chậm đợc tả nh thế nào? Điều đó thể hiện tiết đến từng cảm xúc, ý nghĩ: hồi hộp, lo l¾ng, c¨ng th¼ng. §ã lµ diÔn biÕn t©m lÝ rÊt râ nÐt phÈm chÊt g× ë c«. ch©n thùc ph¶i lµ ngêi trong cuéc míi cã thÓ - Học sinh đọc lại cảnh phá bom. ? Hãy phân tích diễn biến tâm lí nhân vật, khái tả đợc nh vậy. + Nhân vật tự kể, đợc khắc hoạ trong nhiều qu¸t tÝnh c¸ch. thêi gian, kh«ng gian; kÕt hîp miªu t¶ t©m lÝ với hành động ngoại hình. ? Nhận xét cách miêu tả nhân vật của nhà văn => Cô gái trẻ đẹp, hồn nhiên, yêu đời, lạc quan, dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì đồng đội. Lª Minh Khuª? ? Qua truyÖn ng¾n nµy , em h×nh dung vµ c¶m nghÜ nh thÕ nµo vÒ tuæi trÎ ViÖt Nam trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü .. - Đó chính là lý tưởng sống của thanh.

(149) niên.... ? Vậy theo em để nối tiếp truyền thống ấy thanh niên hiện nay phải làm gì? Tæng kÕt: ? Bản thân em đã và sẽ làm gì để xứng 5. a) NghÖ thuËt: đáng với truyền thống đó? - Gi¸o viªn b×nh liªn hÖ víi nh÷ng t¸c phÈm - Ngôi kể thứ nhất, người kể cũng là nhân vật cùng viết về đề tài ngời lính trong kháng chiến chèng Mü . ? Những đặc sắc nghệ thuật của truyện. ? Kh¸i qu¸t néi dung cña truyÖn. - Học sinh đọc ghi nhớ. trong truyện - Miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật - Có lời trần thuật, lời đối thoại tự nhiên b) Néi dung: - Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt. * Ghi nhí: SGK/122. III. LuyÖn tËp: Ph¸t biÓu c¶m nhÜ cña em vÒ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh.. IV.Cñng cè: ? Vì sao tác giả lại đặt tên truyện là những ngôi sao xa xôi. ? Trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của ba cô trinh sát mặt đờng. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc kü v¨n b¶n. - Tóm tắt truyện. Phân tích nhân vật Phương Định. - Soạn chơng trình ngữ văn địa phơng tiếp theo tiết 101 tuần 21.Nộp bài viết. + C¸c tæ trëng, líp trëng tËp hîp l¹i sè liÖu, thèng nhÊt néi dung trong tõng tæ. -------------------------------. TiÕt 145: chơng trình địa phơng (PhÇn TËp lµm v¨n) A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Những kiến thức về kiểu bài nghị luận về sự việc, hiện tượng của đời sống. - Những sự việc, hiện tượng trong thực tế đáng chú ý ở địa phương. 2.KÜ n¨ng: - Suy nghĩ, đánh giá về một hiện tượng, một sự việc thực tế ở địa phương. - Làm một bài văn trình bày một vấn đề mang tính xã hội nào đó với suy nghĩ kiến nghị của riêng mình. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học bài, ham tìm hiểu những vấn đề địa phương. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh về chơng trình địa phơng ( viết về những vấn đề , hiện tợng xã hội ). III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I . LËp dµn ý : * Đề bài : Vấn đề bảo vệ môi trờng ở địa phơng - Gi¸o viªn cho häc sinh tr×nh bµy dµn ý. em . Líp nhËn xÐt , gi¸o viªn bæ sung . 1 . Më bµi : - ý nghÜa cña viÖc b¶o vÖ m«i trêng ..

(150) - Thực trạng môi trờng ở địa phơng em . 2 . Th©n bµi : - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ m«i trêng . - Những việc làm cụ thể để bảo vệ môi trờng . 3 . KÕt bµi : B¶n th©n em lµm g× víi m«i trêng . - Häc sinh luyÖn nãi theo dµn ý . Gi¸o viªn giao cho mçi tæ chuÈn bÞ mét phÇn dµn bµi . Học sinh tự suy nghĩ cách diễn đạt sau đó tổ cử đại diện tổ trình bày . Lớp nhận xét . Gi¸o viªn bæ sung , kh¸i qu¸t l¹i yªu cÇu v¨n nghÞ luËn vÒ mét sù viÖc , hiÖn tîng trong đời sống xã hội .. II .Häc sinh tr×nh bµy Yªu cÇu : - Rµnh m¹ch , râ rµng tõng ý , tõng néi dung . - Sö dông vèn tõ ng÷ , kiÓu c©u vµ ng÷ ®iÖu phï hîp .. IV.Cñng cè: ? So sánh văn nghị luận về vấn đề của đời sống với nghị luận văn học . V. Híng dÉn vÒ nhµ: -Ôn lại các dạng bài nghị luận: Nghị luận về sự việc, hiện tợng đời ssóng, nghị luận về t tởng đạo lí. - Lập dàn ý chi tiết cho đề văn số 7. - Xem tríc bµi: biªn b¶n.. Ngµy 25 th¸ng 3 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan -------------------------------. TuÇn 30. TiÕt 146:. tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 7. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - NhËn ra nh÷ng u ®iÓm , nhîc ®iÓm vÒ néi dung vµ h×nh thøc tr×nh bµy trong bµi viÕt cña m×nh . - Thấy đợc phơng thức khắc phục , sửa chữa các lỗi trong bài . - ¤n tËp l¹i kiÕn thøc vÒ lÝ thuyÕt vµ kÜ n¨ng lµm bµi b×nh luËn t¸c phÈm v¨n häc 2.KÜ n¨ng: - Kü n¨ng nhËn biÕt vµ söa lçi sai. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức, thái độ tích cực học tập. B.ChuÈn bÞ: - GV: M¸y chiÕu. - HS: Xem l¹i dµn ý cña bµi viÕt sè 7. C. Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp:. Ngµy d¹y: Ngµy d¹y:. Líp 9D - SÜ sè: 33 – V¾ng: Líp 9I - SÜ sè:32 – V¾ng:.

(151) II. KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy dµn ý cña bµi v¨n nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm th¬. ? Nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n khi lµm kiÓu bµi nµy. III. Bµi míi: A. §Ò bµi: ? Nhắc lại đề bài: Có ý kiến cho rằng: “Thu là tiếng thơ của lòng người, nhưng với mỗi người mùa thu lại mang đến những cảm xúc riêng”. Em có đồng ý như vậy không? Hãy phân tích bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh để làm sáng tỏ ý kiến trên. 1.Yªu cÇu: (tiết 134+135) * Gi¸o viªn nªu yªu cÇu, biÓu ®iÓm. B. NhËn xÐt chung: I. ¦u ®iÓm: - Học sinh hiểu đề, bài viết có bố cụ rõ ràng. - Biết bám sát vào nội dung bài thơ để phân tích. - Bè côc chÆt chÏ, luËn ®iÓm râ rµng, m¹ch l¹c. - BiÕt t¸ch ®o¹n, chuyÓn ý hîp lÝ. - Nhiều bài làm phân tích chi tiết, lời bình sâu, văn viết có cảm xúc. - Nhiều bài viết diễn đạt lu loát, chữ viết trình bày đẹp: Nguyễn Hương (9D), Trà My(9I) II. Tån t¹i: - Mét sè bµi lµm cßn s¬ sµi, ph©n tÝch cha s©u. - Nhiều bài làm không nắm chắc ý thơ còn phân tích lung tung. - Ph©n tÝch cha hÕt bµi, cßn bá löng, mất nhiều ý cơ bản. - Kỹ năng liên kết, diễn đạt vụng về. - Một số bài tách đoạn chưa đạt yêu cầu. - NhiÒu bµi viÕt ch÷ cÈu th¶, tr×nh bµy Èu, cßn viÕt t¾t, sai nhiều lỗi. - Một số bài làm điểm chưa cao. - 9D: Hiên, Thùy Trang, Trường Sơn, Hiếu - 9I: Tâm. C. Tr¶ bµi – Ch÷a lçi: *Tr¶ bµi: - Híng dÉn häc sinh tù nhËn xÐt bµi lµm cña m×nh, cña b¹n. * Söa lçi sai: 1. Lçi chÝnh t¶: - Giáo viên chỉ ra một số lỗi chính tả để học sinh tự sửa: Chựng chỡnh, giầy đặc , rềnh ràng... 2. Lçi dïng tõ: - Gi¸o viªn nªu c©u cã dïng tõ ng÷ cha chuÈn. - Häc sinh ph¸t hiÖn, söa lçi. - Một số lỗi sai : khuyến rũ, sợi dây mắc ngang, khoẳng khắc.. 3. Lỗi diễn đạt: -GV: Đọc đoạn văn mắc lỗi diễn đạt. - HS: Ph¸t hiÖn lçi vµ söa. -Để nhìn rõ hơn nữa nhà thơ đã lên cao hơn cả những cánh chim... D. Gi¸o viªn c«ng bè kÕt qu¶. - §äc bµi mÉu:Nguyễn Hương(9D); Trà My (9I). E. Thèng kª ®iÓm: Líp SÜsè 1 9D 9I. 2. §iÓm 3. TS<5 % 4. 5. 33 32. IV. Cñng cè: ? Nh¾c l¹i c¸ch lµm bµi nghÞ luËn vÒ t¸c phÈm th¬. ? Nh÷ng lu ý cÇn rót kinh nghiÖm tõ bµi viÕt nµy. V. Híng dÉn vÒ nhµ:. 6. 7. §iÓm 8. TS>5 % 9. 10.

(152) - Xem l¹i bµi, tiÕp tôc hoµn thiÖn viÖc söa lçi. - Mîn tham kh¶o bµi lµm tèt cña b¹n. - So¹n bµi: Biªn b¶n. ---------------------------------. TiÕt 147:. biªn b¶n. A.MỤC TIÊU. 1.Kiến thức: - Mục đích, yêu cầu, nội dung của biên bản và các loại biên bản thường gặp trong cuộc sống. - Nắm được những yêu cầu chung của biên bản và cách viết biên bản. 2. Kĩ năng: - Viết được một biên bản sự vụ hoặc hội nghị. 3. Thái độ: - Nghiêm túc, tự giác trong việc viết biên bản. - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học bài. B. CHUẨN BỊ. 1. Giáo viên: Máy chiếu, một số mẫu biên bản. 2. Học sinh: Soạn bài, sưu tầm một số biên bản. C. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. I. Tổ chức lớp: Ngày dạy Lớp 9D Sĩ số Vắng: Ngày dạy Lớp 9I Sĩ số Vắng: II. Kiểm tra bài cũ: ? Kể tên những văn bản hành chính công vụ mà em đã được học ở những lớp dưới. III. Bài mới: Giới thiệu bài. Ngoài những văn bản hành chính công vụ chúng ta được học ở lớp dưới, hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu về biên bản và cách viết biên bản.. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Học sinh đọc 2 biên bản ở mục I. I . §Æc ®iÓm cña biªn b¶n . 1.VÝ dô: * V¨n b¶n 1: Biªn b¶n sinh ho¹t chi §éi. * V¨n b¶n 2: Biªn b¶n tr¶ l¹i giÊy tê... 2. NhËn xÐt: ? Hai biªn b¶n trªn ghi l¹i nh÷ng sù viÖc - Biªn b¶n1: ghi l¹i néi dung, diÔn biÕn, c¸c thµnh gì ? Các sự việc đó diễn ra vào thời điểm phần tham dự buổi sinh hoạt chi đội. ( Sự việc đang nµo? x¶y ra) --> Biªn b¶n héi nghÞ. - Biªn b¶n 2: ghi l¹i néi dung, diÔn biÕn, c¸c thµnh phÇn tham dù mét cuéc trao tr¶ giÊy tê tang vật , phơng tiện cho ngời vi phạm sau khi đã xử lí. ( Sự việc vừa mới xẩy ra - đã xảy ra). --> Biªn b¶n sù vô. * Mục đích: Ghi chép lại để làm bằng chứng về ? Theo em, viÖc ghi chÐp l¹i nh÷ng sù viÖc sau. Lµm chøng cí minh chøng c¸c sù kiÖn thùc tÕ này nhằm mục đích gì. làm cơ sở cho các nhận định, kết luận và các quyết ? Xét về hình thức, hai biên bản trên có định xử lí. ®iÓm g× kh¸c nhau? * Yªu cÇu: - BB1: Kh«ng theo mÉu s½n. + VÒ néi dung: -BB2: Cã mÉu s½n, chØ viÖc ®iÒn néi dung. - Sù kiÖn, sè liÖu ph¶i ghi chÝnh x¸c, cô thÓ (nÕu cã ? Quan s¸t hai biªn b¶n, vµ cho biÕt biªn tang vËt, chøng cí ph¶i kÌm theo trong biªn b¶n). bản cần đạt đợc những yêu cầu gì về nội - Ghi chép phải đầy đủ, trung thực, khách quan..

(153) dung vµ h×nh thøc.. ? Em h·y kÓ tªn mét sè lo¹i biªn b¶n thêng gÆp trong thùc tÕ. - Biªn b¶n nghiÖm thu , biªn b¶n bµn giao công tác, Biên bản đại hội chi đội, biên b¶n häp phô huynh... ? Tuỳ vào nội dung, đối tợng phản ánh, biên bản thờng đợc phân thành biên bản héi nghÞ vµ biªn b¶n sù vô. ? Theo em, hai biªn b¶n mÉu trong SGK ®©u lµ biªn b¶n héi nghÞ, ®©u lµ biªn b¶n sù vô. - Biªn b¶n 1 lµ biªn b¶n sù vô, biªn b¶n 2 là biên bản hội nghị(đại hội). ? Theo em, ngêi ghi biªn b¶n cã vai trß g×. ? Qua hai v¨n b¶n võa ph©n tÝch, em hiÓu thÕ nµo lµ biªn b¶n. ? Yªu cÇu cña biªn b¶n. - Học sinh đọc ghi nhớ. - HS: §äc thÇm l¹i hai biªn b¶n SGK . ? Bè côc cña mét biªn b¶n gåm cã mÊy phÇn? lµ nh÷ng phÇn nµo? - Bè côc gåm 3 phÇn: PhÇn më ®Çu, phÇn néi dung vµ phÇn kÕt thóc. ? PhÇn më ®Çu cña biªn b¶n gåm nh÷ng mục gì ? Tên của biên bản đợc viết nh thế nµo. ? PhÇn néi dung cña biªn b¶n gåm nh÷ng môc nµo ? ? NhËn xÐt c¸ch ghi nh÷ng môc nµy trong biªn b¶n.. - Thủ tục chặt chẽ (ghi rõ thời gian, địa điểm lập biên bản, và cần đợc đọc cho mọi ngời tham dự cùng nghe để sửa chữa, bổ sung và nhất trí tán thành sau đó mới kí vào biên bản). + VÒ h×nh thøc: - Lêi v¨n ng¾n gän, chÝnh x¸c. * C¸c lo¹i biªn b¶n: + Biªn b¶n sù vô: Lµ lo¹i biªn b¶n ghi nhËn c¸c sù kiện pháp lí đã hoặc đang xảy ra làm căn cứ cho quyết định xử lí. VD: Biªn b¶n 2, biªn b¶n bµn giao tiÕp nhËn c«ng t¸c, biªn b¶n xö lÝ vi ph¹m luËt giao th«ng... + Biªn b¶n héi nghÞ: ghi chÐp l¹i tiÕn tr×nh néi dung chủ yếu của các đại hội, hội nghị. VD: Biªn b¶n sinh ho¹t líp, biªn b¶n häp phô huynh, biên bản đại hội chi đội.... 3. Ghi nhí: ý 1,2 SGK/126.. II. C¸ch viÕt biªn b¶n: 1.PhÇn më ®Çu : - Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ - Tên biên bản, thời gian , địa điểm, thành phần tham gia vµ chøc tr¸ch cña hä . - Tên biên bản: thờng đợc viết bằng chữ in hoa; Nªu râ néi dung chÝnh cña biªn b¶n. 2. PhÇn néi dung : - Ghi l¹i diÔn biÕn , kÕt qu¶ cña sù viÖc . - Ghi tóm tắt những việc đã diễn ra theo trình tự thêi gian ; ghi nh÷ng néi dung c¬ b¶n tiªu biÓu cña sù viÖc ®ang diÔn ra . ? TÝnh chÝnh x¸c cô thÓ biªn b¶n cã gi¸ trÞ - C¸ch ghi ph¶i trung thùc, kh¸ch quan. nh thÕ nµo. - TÝnh chÝnh x¸c, cô thÓ cña biªn b¶n gióp cho ngêi có trách nhiệm àm cơ sở để xem xét và đa ra ? Phần kết thúc của biên bản gồm có những kết luận đúng đắn. nh÷ng môc g× ? 3.PhÇn kÕt thóc : ? Môc kÝ tªn díi biªn b¶n nãi lªn ®iÒu g×? - Thêi gian kÕt thóc, - Chữ kí thể hiện t cách pháp nhân của - Họ tên, chữ kí của chủ toạ và th kí( đối với biên nh÷ng ngêi lËp biªn b¶n. b¶n héi nghÞ). ?NhËn xÐt lêi v¨n ghi trong biªn b¶n - §¹i diÖn c¸c bªn ( biªn b¶n sù vô). - Ng¾n gän , chÝnh x¸c. ? Em h·y tr×nh bµy c¸ch viÕt mét biªn b¶n. ? Khi viÕt mét biªn b¶n em cÇn lu ý nh÷ng g× vÒ h×nh thøc tr×nh bµy.(Tªn quèc hiÖu, tªn biªn b¶n cÇn tr×nh bµy ra sao ? * Ghi nhí ý 3,4 SGk/126. khoảng cách giữa các mục đợc trình bày nh thÕ nµo ?...) - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i toµn bé kiÕn thøc bµi häc . - Một học sinh đọc toàn bộ phần ghi nhớ. ? Học sinh đọc yêu cầu bài tập 1, đứng tại chç tr¶ lêi? -Häc sinh kh¸c nhËn xÐt , bæ sung. - Gi¸o viªn söa kÕt luËn . ? Học sinh làm bài tập 1 III . LuyÖn tËp :.

(154) Bµi 1 : Lùa chän t×nh huèng viÕt biªn b¶n . - Ghi l¹i diÔn biÕn vµ kÕt qu¶ cña §¹i héi Chi §éi. ? Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp 2. - GV: Chia líp thµnh 3 nhãm. Mçi nhãm - Chó c«ng an ghi l¹i mét vô tai n¹n giao th«ng. - NghiÖm thu phßng thÝ nghiÖm. viÕt mét phÇn. - HS: Tr×nh bµy kÕt qu¶, gi¸o viªn nhËn Bµi 2 : TËp viÕt biªn b¶n. xÐt, ch÷a. - GV: Cñng cè c¸ch viÕt biªn b¶n qua bµi * Ghi l¹i biªn b¶n sinh ho¹t líp tuÇn 30. tËp 2. IV. Cñng cè: ? Nªu c¸ch viÕt biªn b¶n. ? NhiÖm vô tõng phÇn trong bè côc chung cña biªn b¶n. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n, lµm bµi tËp 2 trong SGK. - Soạn: Rô -bin-xơn ngoài đảo hoang: Đọc kỹ và tóm tắt, trả lời các câu hỏi trong SGK. ---------------------------. TiÕt 148:. v¨n b¶n:. rô - bin –xơn ngoài đảo hoang. (TrÝch:”R«-bin-x¬n Cru-x«"-§.§i-ph«). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Học sinh thấy đợc cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn khi phải sống một mình giữa hoang đảo. - Nghị lực, tinh thần lạc quan của một con ngời phải sống cô độc trong hoàn cảnh hết sức khó kh¨n. - Thấy đợc hình thức tự truyện của văn bản. 2.KÜ n¨ng: - Đọc-hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự đợc viết bằng hình thức tự truyện. - Vận dụng để viết văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh tinh thÇn vît qua nh÷ng hoµn c¶nh khã kh¨n , sèng l¹c quan. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: T¸c phÈm : “R«-bin-x¬n Crut-x«” - §.§i-ph«. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t ®o¹n trÝch nh÷ng ng«i sao xa x«i xña Lª Minh Khuª. ? Ph©n tÝch nh÷ng nÐt chung vµ nh÷ng nÐt c¸ tÝnh riªng cña c¸c c« g¸i TNXP tæ trinh s¸t ph¸ bom trªn cao ®iÓm. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Nếu nh " Dế Mèn phiêu lu kí " của Tô Hoài là lời Dế Mèn tự kể chuyện phiêu lu của cuộc đời mình thì trong T2 Rô - Bin - XơnCru - xô ( 1719 ) , Đi Phô ( 1660 - 1731 ) để nhân vật chính Rô - Bin - Xơn kể lại đoạn đời gian chuân suốt gần 30 năm sống cuộc đời trên đảo hoang mà đoạn trích đợc học hôm nay là bức chân dung tự hoạ sau hơn 10 năm kể từ ngày tàu đắm . Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung: 1 . T¸c gi¶ : - Học sinh đọc chú thích SGK . §i Ph« ( 1660 - 1731 ) lµ nhµ v¨n næi tiÕng Gi¸o viªn giíi thiÖu vµi nÐt tãm t¾t vÒ t¸c gi¶ , t¸c ë Anh thÕ kû 18. GÇn 60 tuæi «ng míi viÕt phÈm ? ( SGV ) . tiÓu thuyÕt. 2 . T¸c phÈm : - S¸ng t¸c n¨m 1719 , díi h×nh thøc tù truyÖn -> tiÓu thuyÕt phiªu lu . - §o¹n trÝch kÓ vÒ R« - Bin - X¬n sèng một mình ngoài đảo hoang khoảng 15 năm ? Nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch. - §o¹n trÝch thuéc ch¬ng 10/17 ch¬ng,.

(155) trích từ truyện:"Cuộc đời và những chuyện phiêu lưu kỳ thú của Rô-bin-xơn Cru- xô". II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: - GV: Nêu yêu cầu đọc, đọc mẫu, gọi học sinh 1. Đọc, tóm tắt đọc. - Nhận xét cách đọc. ? Tãm t¾t truyÖn. 2. Chó thÝch:(SGK/129) - Một học sinh tóm tắt truyện. ? Giáo viên kiểm tra việc đọc chú thích của học sinh. - Đạn ghém: đạn dùng cho súng săn, nổ to, sức sát th¬ngkÐm. - Ma-rèc: Mét níc ë B¾c Phi. ? Xác định thể loại của văn bản. ? Phơng thức biểu đạt của đoạn trích. ? V¨n b¶n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn ? Néi dung tõng phÇn. ? Đoạn trích đợc kể theo ngôi thứ mấy? Tác dụng cña ng«i kÓ nµy. - Ng«i kÓ thø nhÊt, nh©n vËt chÝnh tù kÓ vÒ m×nh. - Ph¬ng thøc tù sù ë ng«i thø nhÊt chØ kÓ nh÷ng g× nhìn thấy đợc nên phần 4 nói ít về diện mạo và nói sau -> Do ngêi kÓ muèn giíi thiÖu c¸ch ¨n mÆc k× kh«i cña m×nh lµ chÝnh . ? §o¹n trÝch lµ bøc ch©n dung tù ho¹ cña ai ? ? H·y miªu t¶ bøc ch©n dung tù ho¹ cña R« - Bin x¬n qua lêi tù thuËt cña nh©n vËt nµy . ?Trang phôc cña R«-bin-x¬n gåm nh÷ng thø g×? mỗi thứ ấy đợc kể và tả nh thế nào?. 3. ThÓ lo¹i, bè côc: * ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt phiªu lu. - PTB§: Tù sù + Miªu t¶ (ch©n dung tù ho¹). * Bè côc: - PhÇn 1 : Më ®Çu . - PhÇn 2 : Trang phôc cña R« - Bin - X¬n . - PhÇn 3 : Trang bÞ cña R« - Bin - X¬n . - PhÇn 4 : DiÖn m¹o cña R« - Bin - X¬n. 4. Ph©n tÝch: a)Bøc ch©n dung tù ho¹ cña R« - Bin X¬n . * Trang phôc : -Mũ:to tớng, cao lêu đêu, chẳng ra hình thï g×, lµm b»ng da dª m¶nh ra rò xuèng sau gáy , vừa che nắng vừa để không cho ma h¾t vµo cæ . -¸o:b»ng tÊm da dª, v¹t dµi tíi lng chõng bắp đùi -QuÇn:loe ,l«ng dª thâng xuèng -ñng:Da dª, h×nh d¸ng hÕt søc k× côc -Th¾t lng:da dª. * Luyện tập: - Tóm tắt truyện.. IV. Cñng cè: ? Giới thiệu vài nét về tác giả. ? Nhận xét về đặc điểm thể loại của cuốn tiểu thuyết. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc lại đoạn trích, tìm đọc cả tác phẩm. - Ph©n tÝch ®o¹n trÝch theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. - Chuẩn bị nốt phần còn lại của bài. -----------------------------. TiÕt 149:. v¨n b¶n:. rô - bin –xơn ngoài đảo hoang. (TrÝch:”R«-bin-x¬n Cru-x«"-§.§i-ph«). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Học sinh thấy đợc cuộc sống gian khổ và tinh thần lạc quan của Rô-bin-xơn khi phải sống một mình giữa hoang đảo..

(156) - Nghị lực, tinh thần lạc quan của một con ngời phải sống cô độc trong hoàn cảnh hết sức khó kh¨n. - Thấy đợc hình thức tự truyện của văn bản. 2.KÜ n¨ng: - Đọc-hiểu một văn bản dịch thuộc thể loại tự sự đợc viết bằng hình thức tự truyện. - Vận dụng để viết văn tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh tinh thÇn vît qua nh÷ng hoµn c¶nh khã kh¨n , sèng l¹c quan. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: T¸c phÈm : “R«-bin-x¬n Crut-x«” - §.§i-ph«. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tóm tắt đoạn trích "Rô - bin- xơn ngoài đảo hoang". ? Tr×nh bµy nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ cÊu tróc v¨n b¶n: ng«i kÓ, thÓ lo¹i, bè côc. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung: - GV: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 1 II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: - ChuyÓn ý sang tiÕt 2. 4. Ph©n tÝch: - Diện mạo của vị chúa đảo còn đợc miêu tả ở a)Bức chân dung tự hoạ của Rô - Bin những trang bị mà Rô-bin- xơn tự tạo ra cho mình. Xơn . ? Rô - bin - xơn đã trang bị cho mình những gì. * Trang phôc : * Trang bÞ : - Thắt lng , ca , rìu con , túi đựng thuốc súng, đạn. - Lng ®eo gï, vai kho¸c sóng, dï che trªn ®Çu. ? Nhận xét của em về đồ dùng trang bị của vị chúa => Rô -bin- xơn tự trang bị đầy đủ dụng đảo. cụ lao động và vũ khí tự vệ. Với những ? NhËn xÐt g× vÒ c¸ch t¶, kÓ cña t¸c gi¶? trang bÞ nh thÕ anh cã thÓ sèng tho¶i m¸i, ? §ã lµ trang phôc, trang bÞ nh thÕ nµo? tự chủ trên đảo. ? Em cã suy nghÜ g× vÒ trang phôc, trang bÞ cña Rô-bin-xơn (Trong điều kiện sống lúc đó của anh) - T¶ rÊt kÜ, giäng v¨n dÝ dám, hµi híc. Trang phục, trang bị hết sức độc đáo đặc biệt.Nó là kết quả của lao động sáng tạo, của nghị lực và tinh thần vợt lên hoàn cảnh để sống một cách tơng đối thoải mái trong điều kiện có thể có của mình. * DiÖn m¹o : ? Diện mạo của Rô-bin-xơn đợc tả qua chi tiết -Màu da không đến nỗi đen cháy... nµo? -Râu:dài đến hơn một gang tay, đợc xén ? Ngời kể đặc tả cái gì trong diện mạo. tØa thµnh mét cÆp ria mÐp to tíng kiÓu Håi gi¸o, nh ria ngêi Thæ NhÜ Kú. - Cặp ria mép có thể dùng để treo mũ. - ChiÒu dµi vµ h×nh d¸ng k× qu¸i c¶uchóng khiÕn mäi ngêi ë níc Anh khiÕp sî. ? NhËn xÐt vÒ c¸ch kÓ. =>C¸ch kÓ dÝ dám, kh«i hµi vÒ níc da ®en mét c¸ch kh«ng b×nh thêng v× cuéc sèng ë trên đảo vô cùng khắc nghiệt, gian khæ.C¸ch xÐn tØa r©u cho thÊy: anh kh«ng ? Qua đó em có nhận xét gì về bức chân dung của đánh mất hi vọng sống để trở về. vị chúa đảo. => Bøc ch©n dung l¹ lïng, k× kh«i, nùc cêi . ? Chóng ta thÊy g× sau bøc ch©n dung cña R«-bin- b) Tinh thÇn cña R«-bin-x¬n: x¬n? -Cuộc sống cô đơn, gian nan, vất vả trên ? Tinh thần ấy đợc thể hiện nh thế nào qua bức đảo hoang hơn mời năm trời của anh. ch©n dung tù ho¹ vµ giäng kÓ cña nh©n vËt ? -Thấy đợc nghị lực, trí thông minh sự khéo ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt R« - Bin - lÐo, ®Çu ãc thùc tÕ, quyÕt t©m sèng, tÝnh X¬n . cách kiên cờng, tinh thần lạc quan, yêu đời - Cuéc sèng hÕt søc khñng khiÕp , thiÕu thèn mét cña R«-bin-x¬n mình nơi hoang đảo của chàng ..

(157) -> R« - Bin - X¬n bÊt chÊp gian khæ , l¹c quan yªu đời . + Sau 15 n¨m xa c¸ch thÕ giíi loµi ngêi anh vÉn l¹c quan , tin yªu cuéc sèng . + Bằng bàn tay , khối óc chàng đã tạo ra một cuộc sống đầy đủ . + Chàng hăng say lao động ( tất cả những trang bÞ lØnh kØnh mang theo ) -> chàng có tình yêu cuộc sống, nghị lực phi thờng, lạc quan, yêu đời và có niềm tin mãnh liệt . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu cña truyÖn ? 5. Tæng kÕt . a. NghÖ thuËt : - Ng«n ng÷ kÓ chuyÖn víi giäng ®iÖu tù nhiªn, hµi híc . ? Qua đoạn trích em cảm nhận đợc điều gì ? - S¸ng t¹o trong viÖc lùa chän ng«i kÓ vµ nh©n vËt kÓ chuyÖn. b . Néi dung : - Tinh thÇn l¹c quan cña R« - Bin - X¬n ngoài đảo hoang . ? ý nghÜa cña v¨n b¶n. - Bµi häc vÒ ý chÝ , nghÞ lùc , con ngêi chinh phục đợc thiên nhiên . c. ý nghÜa cña v¨n b¶n: - Ca ngîi søc m¹nh, tinh thÇn l¹c quan, ý Học sinh đọc ghi nhớ . chÝ cña con ngêi trong nh÷ng hoµn c¶nh đặc biệt. * Ghi nhí: SGK/130 III . LuyÖn tËp : 1) Miªu t¶ l¹i bøc ch©n dung tù ho¹ cña R«-bin-x¬n. 2) Tãm t¾t t¸c phÈm. 3) ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ R«-bin-x¬n. IV. Cñng cè: ? Qua đoạn trích Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang tác giả muốn nói điều gì. ? Truyện của Rô-bin-xơn khiến em liên tởng đến nhân vật nào của Việt Nam.(Mai An Tiêm). V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Đọc lại đoạn trích, tìm đọc cả tác phẩm. - Ph©n tÝch ®o¹n trÝch theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. - So¹n: Tæng kÕt ng÷ ph¸p. + Căn cứ vào sự phân loại hãy vẽ sơ đồ. + LÊy vÝ dô trong c¸c v¨n b¶n minh ho¹ cho tõnglo¹i. ----------------------------------. TiÕt 150: tiÕng viÖt:. tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p. A. Môc tiªu:. 1.KiÕn thøc: - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tõ lo¹i bao gåm : thùc hµnh nhËn diÖn 3 lo¹i tõ lín : Danh từ , động từ , tính từ thông qua 3 tiêu chuẩn ( ý nghĩa khái quát , khả năng kết hợp , chức vô có ph¸p ) . §iÓm diÖn c¸c tõ lo¹i cßn l¹i th«ng qua viÖc nhËn diÖn chóng trong c©u cô thÓ . - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ côm tõ chÝnh phô víi 3 kiÓu cô thÓ : lµ côm danh tõ , côm động từ , cụm tình từ . Nắm cấu tạo chung của từng kiểu cụm từ và biết nhận diện cụm tõ trong ng÷ liÖu cô thÓ . 2.KÜ n¨ng: - Tæng hîp kiÕn thøc vÒ tõ läai vµ côm tõ. - RÌn kÜ n¨ng thùc hµnh nhËn biÕt côm tõ , nhËn biÕt tõ lo¹i vµ biÕt vËn dông khi t¹o lËp v¨n b¶n..

(158) 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c «n tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp. 2.Häc sinh: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt A. Tõ lo¹i: - GV: Hớng dẫn học sinh ôn tập hệ I . Danh từ , động từ , tính từ . thèng tõ lo¹i TiÕng ViÖt. - Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp . Bµi 1 : Học sinh đọc yêu cầu bài 1, 2 . Gi¸o viªn chia nhãm cho häc sinh §o¹n Danh tõ §éng tõ TÝnh tõ th¶o luËn ( 5' ) . trÝch a, LÇn §äc Hay Gäi häc sinh tr×nh bµy trªn b¶ng . b, nghÜ ngîi Häc sinh nhãm kh¸c nhËn xÐt , bæ c, C¸i Phôc sung l¨ng , dÞch , ®Ëp Gi¸o viªn nhËn xÐt , söa ch÷a : lµng d, §ét ngét ? XÕp c¸c tõ ng÷ in ®Ëm dïng trong e, ¤ng Ph¶i , nh÷ng ®o¹n trÝch ë SGK theo c¸c cét Gi¸o sung stõ lo¹i trong b¶ng mÉu 1 íng ? §iÒn c¸c tõ cho s½n SGK vµo chç dÊu ( .... ) tríc c¸c tõ thÝch hîp víi Bµi 2 : chóng trong 3 cét bªn díi vµ cho biÕt tõ lo¹i cña mçi tõ trong cét . Danh tõ §éng tõ TÝnh tõ Mét lÇn §· đọc RÊt hay ? Qua 3 bµi tËp em h·y cho biÕt Võa nghÜ Hơi đột ngột danh từ động từ , tính từ thờng đứng Một cái lăng ngîi sau nh÷ng tõ nµo ? C¸i lµng H·y phôc RÊt ph¶i dÞch Nh÷ng «ng H·y ®Ëp Qu¸ sung sGi¸o íng Gi¸o viªn chiÕu b¶ng ( b¶ng tæng Bµi 3 : hîp kÜ n¨ng kÕt hîp ..... SGK ) - Danh từ thờng đứng sau những từ chỉ số lợng : Học sinh đọc . nh÷ng , c¸c , mét . - Động từ thờng đứng sau những từ chỉ thời gian : hãy , đã , vừa . - Tính từ thờng đứng sau những từ chỉ mức độ : rÊt , h¬i , qu¸ . - Bảng tổng kết khả năng kết hợp của danh từ , động từ , tính từ : ý nghÜa kh¸i qu¸t cña tõ lo¹i ChØ sù vËt ( ngêi vËt , hiÖn tîng , kh¸i niÖm ) Chỉ hoạt động tr¹ng th¸i cña sù. Kh¶ n¨ng kÕt hîp KÕt hîp vÒ phÝa tríc Tõ lo¹i KÕt hîp vÒ phÝa sau Sè tõ nh : mét , Danh tõ Chỉ từ : ấy , đó .... nh÷ng , vµi , c¸i .... C¸c tõ chØ sù cÇu §éng tõ khiến ( hãy , đừng ,. Tõ " råi ".

(159) vËt .. chí ) vµ c¸c tõ chØ thời gian ( đã , vừa , míi ) . Chỉ đặc điểm , Phụ từ chỉ mức độ nh- Tính từ tÝnh chÊt cña sù : rÊt , h¬i , qu¸ . vật , hoạt động , tr¹ng th¸i .. Tõ " l¾m ". Bµi 5 : Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp . a, " Tròn " là tính từ -> ở đây đợc dùng nh động từ . b, " Lí tởng " là danh từ -> ở đây đợc dùng nh tính từ . c, " Băn khoăn " là tính từ -> ở đây đợc dùng nh danh từ . Gi¸o viªn kh¸i qu¸t vÒ hiÖn tîng chuyÓn lo¹i cña tõ .: II. C¸c tõ lo¹i kh¸c . - Học sinh đọc bài tập 1 : - Häc sinh ®iÒn kÕt qu¶ vµo b¶ng mÉu SGk . Sè tõ §¹i tõ Lîng ChØ tõ Phã tõ Quan Trî tõ tõ hÖ tõ Ba T«i , Nh÷ng Êy , §· , Cña , ChØ , c¶ Mét bao ®©u míi , nhng , ngay N¨m nhiªu , ®ang nh , ë bao giê , bÊy giê. T2 tõ. Th¸n tõ. H¶. Trêi ¬i. Bài 2 : Học sinh đọc yêu cầu bài tập 2 . - Học sinh trao đổi nhóm bàn ( 2' ) . - Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn , häc sinh kh¸c nhËn xÐt , bæ sung . - Gi¸o viªn söa cho ®iÓm . ? HÖ thèng c¸c loại cụm từ đã häc. Gi¸o viªn chia nhãm . - Nhãm 1 : Bµi tËp 1 . - Nhãm 2 : Bµi tËp 2 . - Nhãm 3 : Bµi tËp 3 . Häc sinh trao đổi nhóm ( 5' ) . Gäi 3 häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy Häc sinh kh¸c nhËn xÐt bæ sung Gi¸o viªn söa , cho ®iÓm .. B. Côm tõ . 1 . Ph©n lo¹i côm tõ . a, Thµnh tè chÝnh -> Danh tõ : Bµi 1 : a. - Tất cả những ảnh hởng quốc tế đó . PPT TT ( DT ) PPS - Mét nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam . PPT TT ( DT ) PPS - Mét lèi sèng rÊt b×nh dÞ ..... PPT TT ( DT ) PPS b, Nh÷ng ngµy khëi nghÜa dån ®Ëp ë lµng b , Thành tố chính là động từ . Bµi 2 : a, §Õn , ch¹y x« , «m chÆt . b, Lªn . c, Thµnh tè chÝnh lµ tÝnh tõ . Bµi 3 : a, Việt Nam , bình dị, phơng Đông , mới , hiện đại . b, £m ¶ . c, Phøc t¹p , phong phó , s©u s¾c ..

(160) 2 . CÊu t¹o cña côm tõ .. Gi¸o viªn chiÕu b¶ng : CÊu t¹o cña côm tõ . Häc sinh ®iÒn c¸c th«ng tin theo mÉu . Bµi tËp. PhÇn tríc TÊt c¶ nh÷ng. 1 . Côm danh tõ. 2 . Cụm động từ. 3 . Côm tÝnh tõ. PhÇn trung t©m ¶nh hëng. PhÇn sau Quốc tế đó. TiÕng cêi nãi Mét. Lèi sèng. xôn xao của đám ngêi ..... lªn . RÊt b×nh dÞ ..... Ph¬ng §«ng. §· Võa SÏ. §Õn Lªn ¤m chÆt. GÇn anh C¶i chÝnh LÊy cæ anh. RÊt SÏ Kh«ng. Hiện đại Phøc t¹p £m ¶. H¬n. ? Nh×n vµo b¶ng trªn em rót ra nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña côm tõ ?. ? Căn cứ vào đâu để phân biệt các cụm từ ? ( Căn cứ vào thành tố chính làm thành phÇn trung t©m trong mçi côm tõ ). IV. Cñng cè: - Kể tên các cụm từ mà em đã học. - Cho ví dụ cụm từ và phân tích cấu tạo của cụm từ đó. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, n¾m ch¾c c¸c lo¹i côm tõ . Viết đoạn văn (chủ đề tự chọn) có cụm danh từ , cụm động từ , cụm tính từ . Gạch chân díi côm tõ , ghi râ tªn gäi côm tõ . - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo : luyÖn tËp viÕt biªn b¶n.. Ngµy 01 th¸ng 4 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan.

(161) TuÇn 31. TiÕt 151:. TËp lµm v¨n:. luyÖn tËp viÕt biªn b¶n. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nắm chắc hơn những kiến thức lý thuyết về văn bản; thực hành viết đợc một văn bản hoàn chØnh. - Mục đích, yêu cầu, nội dung của biên bản và các loại biên bản thờng gặp trong cuộ sống. 2.KÜ n¨ng: - Viết đợc một văn bản hoàn chỉnh. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tù gi¸c tÝch cùc häc bµi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô 2.Häc sinh: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Trình bày đặc điểm của biên bản. ? Nªu c¸ch viÕt biªn b¶n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? Biên bản nhằm mục đích gì ? I . ¤n lÝ thuyÕt : Ngời viết biên bản phải có thái độ nh 1 . Mục đích viết biên bản . thÕ nµo ? 2 . Bè côc cña biªn b¶n . ? Nªu bè côc cña mét biªn b¶n ? ? Lêi v¨n vµ c¸ch tr×nh bµy mét biªn 3 . C¸ch tr×nh bµy mét biªn b¶n . bản có gì đặc biệt . - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t l¹i kiÕn thøc vÒ II . LuyÖn tËp . biªn b¶n . Bµi 1 : ViÕt biªn b¶n cuéc häp dùa vµo c¸c t×nh tiÕt ? Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi 1. đã cho : - Học sinh trao đổi nhóm bài 1 . - Quèc hiÖu , tiªu ng÷ . - Tªn biªn b¶n . - Söa lçi cña mét biªn b¶n cô thÓ. - Thời gian , địa điểm cuộc họp . ? Nội dung ghi chép đã đầy đủ cha . - Thµnh phÇn tham dù . ? CÇn thªm bít ý g× ? biÕn kÕt qu¶ cuéc häp : ? C¸ch s¾p xÕp c¸c ý nh thÕ nµo ? Em -+DiÔn Khai m¹c h·y s¾p xÕp l¹i . + Líp trëng b¸o c¸o + Hai b¹n häc sinh giái b¸o c¸o kinh nghiÖm . + Trao đổi + Tæng kÕt - Thêi gian kÕt thóc , kÝ tªn . Bµi 2 : Häc sinh lµm theo 2 nhãm trong 5' lªn tr×nh - Häc sinh lµm bµi tËp 2. bµy ..

(162) - Lµm theo nhãm. - §¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy. - Gi¸o viªn nhËn xÐt, ch÷a.. Bµi 3 : Ghi l¹i biªn b¶n bµn giao nhiÖm vô trùc tuÇn Gîi ý : - Thµnh phÇn tham dù bµn giao gåm nh÷ng ai . - Néi dung bµn giao nh thÕ nµo ? + Kết quả công việc đã làm trong tuần . + C¸c ph¬ng tiÖn vËt chÊt vµ hiÖn tr¹ng cña chóng t¹i thêi ®iÓm bµn giao. IV. Cñng cè: ? Tr×nh bµy c¸ch viÕt biªn b¶n. ? Nh÷ng lu ý khi viÕt biªn b¶n. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, n¾m ch¾c lÝ thuyÕt. - ViÕt biªn b¶n häp líp tuÇn võa qua. - Xem trớc bài: Hợp đồng. -----------------------------. TiÕt 152:. TËp lµm V¨n:. hợp đồng. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc những kiến thức cơ bản về hợp đồng. - Đặc điểm, mục đích, yêu cầu, tác dụng của hợp đồng. 2.KÜ n¨ng: - Viết một hợp đồng đơn giản. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh biết vận dụng lý thuyết vào thực tế, biết làm hợp đồng. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tr×nh bµy c¸ch viÕt biªn b¶n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Học sinh đọc văn bản SGK . I . Đặc điểm của hợp đồng : 1 . Ví dụ : Hợp đồng mua bán sách 2.NhËn xÐt: ? Tại sao cần phải có hợp đồng ? - V× nã lµ lo¹i v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ , lµ c¬ sở để các bên tham gia kí kết , ràng buộc lẫn nhau , có trách nhiệm thực hiện các điều khoản đã ghi để đảm bảo cho công việc thu đợc kết quả , tránh thiệt h¹i cho c¸c bªn tham gia . - Néi dung : Sù tho¶ thuËn , TN vÒ tr¸ch nhiÖm ? Hợp đồng ghi lại những nội dung gì ? nghÜa vô , quyÒn lîi cña hai bªn tham gia . - Yªu cÇu : Ph¶i tu©n theo c¸c ®iÒu kho¶n cña ph¸p ? Hợp đồng cần đạt đợc những yêu cầu luật , cụ thể , chính xác , rõ ràng , dễ hiểu , đơn nghÜa , tr¸nh dïng tõ ng÷ chung chung : cã thÓ , cã g× ? lÏ , nãi chung , phÇn lín ...... ? Néi dung chñ yÕu cña mét v¨n b¶n hîp đồng ? ( Các bên tham gia kí kết , các điều kho¶n , néi dung tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn , hiệu lực của hợp đồng ) . ? Qua phân tích ví dụ , em hiểu hợp đồng lµ g× ? II . Cách làm hợp đồng : Học sinh đọc ghi nhớ 1 . 1.Các mục trong hợp đồng: ? Kể tên một số hợp đồng mà em biết ? -Phần mở đầu: quốc hiệu, tiêu ngữ, tên hợp đồng, ? Hợp đồng gồm mấy phần ?.

(163) ? Cho biÕt néi dung tõng phÇn gåm nh÷ng môc nµo ? - Dùa vµo ng÷ liÖu võa ph©n tÝch, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: ? Phần mở đầu của hợp đồng gồm những mục nào?Tên của hợp đồng đợc viết nh thÕ nµo? ? PhÇn néi dung gåm nh÷ng môc nµo? c¸ch ghi nh÷ng néi dung nµy nh thÕ nµo? ? PhÇn kÕt thóc cã nh÷ng môc nµo? ? Lời văn của hợp đồng phải nh thế nào? ? Em rót ra kÕt luËn g× vÒ c¸ch lµm hîp đồng ? - Học sinh đọc ghi nhớ - Học sinh đọc bài tập 1 . Gọi một học sinh đứng tại chỗ trả lời . - Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp 2.. thời gian, địa điểm, họ tên, chức vụ, địa chỉ của các bên kí kết hợp đồng. -Phần nội dung: Ghi lại nội dung của hợp đồng theo từng điều khoản đã đợc thống nhất. -Phần kết thúc:Chức vụ, chữ kí, họ tên của đại diện các bên tham gia kí kết hợp đồng và xác nhận b»ng dÊu cña c¬ quan hai bªn (nÕu cã) 2.Lời văn của hợp đồng: - ph¶i chÝnh x¸c,chÆt chÏ. * Ghi nhí: SGK/138. III . LuyÖn tËp . Bµi tËp 1 : Chọn tình huống b, c, e để viết hợp đồng . Bµi tËp 2: Ghi l¹i phÇn më ®Çu, c¸c môc lín trong phÇn néi dung, phÇn kÕt thóc vµ dù kiÕn c¸c ®iÒu cÇn cô thÓ hoá hợp đồng thuê nhà.. IV. Cñng cè: ? Nêu đặc điểm của hợp đồng. ? Cách viết hợp đồng. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc kü bµi, n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n. - Hoµn thµnh bµi tËp 2. - Tham kh¶o bµi tËp 3 SBT/70. - So¹n bµi: Bè cña Xi-m«ng. + §äc, tãm t¾t ®o¹n trÝch. + Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong môc §äc – HiÓu v¨n b¶n. ------------------------------------. TiÕt 153:. v¨n b¶n:. bè cña xi-m«ng. (G.đơ Mô-pa-xăng). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Thấy đợc nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng của các nhân vật trong văn bản, rút ra đợc bµi häc vÒ lßng yªu th¬ng con ngêi. - Nỗi khổ của một đứa trẻ không có bố và những ớc mơ, những khát khao của em. 2.KÜ n¨ng: - §äc - hiÓu mét v¨n b¶n dÞch thuéc thÓ lo¹i tù sù. - Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m lÝ nh©n vËt. - Nhận diện đợc những chi tiết miêu tả tâm trạng nhân vật trong một văn bản tự sự. 3.Thái độ: -Gi¸o dôc cho häc sinh lßng yªu th¬ng bÌ b¹n vµ nãi réng ra lµ lßng yªu th¬ng con ngêi . B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu, tuyÓn tËp truyÖn ng¾n Ph¸p thÕ kû XIX, NXB§H vµ THCN Hµ Néi, 1986. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK . C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Cảm nghĩ của em về nhân vật Rô-bin-xơn trong đọan truyện. ? Em học tập đợc gì từ nhân vật Rô-bin-xơn sau khi học xong đoạn trích "Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang". ? Kể tên các tác phẩm thuộc nhà văn Pháp đã học ở lớp 6, 8 ? - Buổi học cuối cùng – An-phông-xơ Đô-đê. - ¤ng Giuèc - ®anh mÆc lÔ phôc cña M«- li - e ..

(164) - §i bé ngao du cña Ru-x« . III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: M«-pa-x¨ng lµ nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c cña níc Ph¸p thÕ kØ XIX , næi tiÕng toµn thÕ giíi vÒ thÓ lo¹i truyÖn ng¾n ( Mô-x«- va , L·o Mi l«ng , Mãn gia tµi , Bµ £c - mª ...... ) " Bố của Xi - mông " chạm tới một vấn đề xã hội đời thờng rất nhạy cảm và sâu sắc : thái độ của mọi ngời đối với những ngời phụ nữ lỡ lầm , đặc biệt là đối với những đứa trẻ không có bố - nạn nhân của những ngời đàn ông vô trách nhiệm và bạc tình , bạc nghĩa... Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? Vµi nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ . I. Giíi thiÖu chung. - ¤ng næi tiÕng ë thÓ lo¹i truyÖn ng¾n.T¸c 1 . T¸c gi¶ : ( 1850 - 1893 ) lµ nhµ v¨n næi phÈm më ®Çu cho sù nghiÖp s¸ng t¸c cña «ng tiÕng ë Ph¸p víi xu híng truyÖn ng¾n , hiÖn lµ “ Viªn mì bß”(1880). thùc . - TruyÖn ng¾n cña «ng mang ®Ëm phong c¸ch hiªn thùc. Các tác phẩm của ông cã néi dung cô đọng, hình thức giản dị, phản ỏnh sõu sắc nhiều phương diện của xã hội Pháp nửa cuối thế kỉ XIX. - Những năm cuối đời, ông có dấu hiệu của bÖnh thÇn kinh. Ngµy ®Çu n¨m 1892, «ng dùng dao định tự sát,không chết ,nhng phát ®iªn h¼n, ph¶i ®a vµo bÖnh viÖn thÇn kinh vµ 2 . T¸c phÈm : ( §o¹n trÝch ) . h¬n mét n¨m sau th× mÊt. - V¨n b¶n " Bè cña Xi m«ng " lµ mét ®o¹n - Gi¸o viªn kÓ tãm t¾t t¸c phÈm ? TruyÖn kÓ vÒ cËu bÐ Xi-m«ng- do ngêi mÑ bÞ trÝch n»m ë phÇn ®Çu truyÖn ng¾n cïng tªn . lõa dèi mµ sinh ra cËu- CËu bÞ b¹n bÌ trªu träc lµ kh«ng cã bè. Xi-m«ng buån bùc, lang thang bê s«ng, chØ muèn chÕt cho xong, nhng ở đó em lại gặp bác thợ rèn Phi-lip tốt bụng. B¸c nhËn lµm bè em. Xi-m«ng rÊt tù hµo vµ vui sớng vì điều đó. Mẹ em - chị Blăng-sốt lúc đầu còn e ngại, sau, chị đã đồng ý làm vợ bác Phi-lip vµ Xi-m«ng chÝnh thøc cã bè. II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: - GV: Nêu yêu cầu đọc: giọng đọc diễn cảm, 1.§äc, tãm t¾t: chó ý ph©n biÖt lêi v¨n kÓ chuyÖn, t¶ c¶nh víi lời đối thoại của các nhân vật trong truyện. - GV: đọc mẫu – gọi học sinh đọc, nhận xét cách đọc. - GV: đọc nốt hoặc tóm tắt phần cuèi truyÖn trong SGV/146. ? NhËn xÐt ng«i kÓ . ? Em h·y kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch trong SGK. 2.Chó thÝch: SGK ? KiÓm tra viÖc n¾m chó thÝch cña häc sinh. 3. Bè côc: 4 phÇn. ? Truyện đợc kể theo trình tự nào? DiÔn biÕn sù viÖc. - Cã 4 sù viÖc chÝnh: + Nỗi tuyệt vọng của Xi- mông.(tõ ®Çu -> khãc hoµi) + Xi- mông gÆp b¸c Phi-lip.(tiÕp -> mét «ng bè) + B¸c Phi- lÝp đưa Xi- mông về nhà .(tiÕp-> 4.Ph©n tÝch: bá ®i rÊt nhanh) a) Nh©n vËt Xi-m«ng: + Ngµy h«m sau ë trêng.(cßn l¹i) * Hoµn c¶nh cña Xi-m«ng: ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Ai lµ nh©n - Xi-mông là một bé trai, độ 7-8 tuổi vËt chÝnh. - Nã h¬i xanh xao, rÊt s¹ch sÏ, vÎ nhót nh¸t, - Cả ba đều là nhân vật chính, Xi-mông là vông d¹i. nh©n vËt trung t©m. - Em kh«ng cã bè-> hay bÞ b¹n bÌ trªu chäc. ? Em h·y t×m trong truyÖn, nh÷ng chi tiÕt giíi Sù trªu chäc Êy lµ mét sù xóc ph¹m lín vÒ thiÖu vÒ Xi-m«ng. nh©n c¸ch. = > Hoàn cảnh của em thật đáng thơng, tội nghiÖp. Nã trë thµnh mét nçi ®au lín vÒ tinh ? Qua những chi tiết đó, em có nhận xét gì về thần luôn thờng trực, ám ảnh trong tâm hồn hoµn c¶nh cña Xi- m«ng. ng©y th¬ cña em . * DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña X-m«ng: * T©m tr¹ng ë bê s«ng :.

(165) ? Xi- mông ra bờ sông để làm gì ? - Sau khi bị các bạn trêu chọc, Xi-mông đã bỏ ra bờ sông định nhảy xuống sông cho chết . ?Vì sao em bỏ ý định nhảy xuống sông tự tử ? - Cảnh thiên nhiên thơ mộng đã khiến em quên đi ý định nghiệt ngã ấy nếu không hậu quả thật khó lờng. Có thể là Xi-mông đã chết trong lóc ®au khæ, tuyÖt väng. ? §o¹n v¨n miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn bªn bê s«ng cã ý nghÜa g×. - Thiên nhiên cũng đồng cảm và góp phần xoa dÞu ®i nçi ®au cña con ngêi. T©m tr¹ng cña em lóc nµy thËt dÔ chÞu vµ tho¶i m¸i. ? Cảnh thiên nhiên đẹp khiến cậu bé quên ngay ý định tự tử chứng tỏ Xi-mông là một cËu bÐ nh thÕ nµo. ? Song không quên đợc lâu, chi tiết nào cho thÊy nçi ®au kh«ng cã bè lu«n ¸m ¶nh trong t©m hån cËu bÐ. -Chú nhái con khiến Xi-mông nhớ đến một thứ đồ chơi của mình , từ đó nhớ nhà và nhớ mẹ. T©m tr¹ng cña Xi-m«ng l¹i quay trë vÒ thùc t¹i ®au khæ (em l¹i khãc, ngêi em rung lªn … những cơn nức nở lại kéo đến, dồn dập, xốn xang, cho¸n ngîp lÊy em. Em ch¼ng nghÜ ngîi g× n÷a ch¼ng nh×n thÊy g× quanh em n÷a. ? Cảm nhận của em khi đọc đoạn văn này. - Nhà văn đã miêu tả tinh tế những đau đớn của Xi-mông. Em thật đáng thơng vì tuổi thơ khôngcó sù ch¨m sãc cña ngêi cha. B¹n bÌ trªu träc, em cµng thÌm muèn cã mét «ng bè. Côm tõ “kh«ng có bố” đợc thốt ra tới bốn lần từ miệngXi-mông chøng tá em rÊt ®au buån vÒ chuyÖn nµy. C¸ch suy nghĩ và hành động của em rất hồnnhiên, hồn nhiên đến mức ngời đọc cảm thấy thơng xót cho em. Em cø khãc, lêi nãi còng trë nªn nghÑn ngµo, không thành câu. Xi-mông là một em bé đáng th¬ng.. ? Khi gÆp b¸c Phi-lÝp t©m tr¹ng cña Xi-m«ng đợc miêu tả nh thế nào? ? Nªu t¸c dông cña nh÷ng dÊu chÊm löng trong ®o¹n v¨n nµy. - DiÔn t¶ t©m tr¹ng ®au khæ, uÊt øc kh«ng nãi thµnh lêi cña cËu bÐ. ? T×m nh÷ng chi tiÕt diÔn t¶ t©m tr¹ng cña Xi-mông khi đợc bác Phi-líp đa về nhà.. ? Nét tính cách nào của cậu bé đợc bộc lộ qua nh÷ng chi tiÕt nµy. ? Hôm sau đến trờng, trớc những lời trêu chọc cña lò b¹n, ph¶n øng cña Xi-m«ng cã g× kh¸c tríc. - Kh«ng khãc, còng kh«ng bá ch¹y nh tríc n÷a.. ? Vì sao có sự thay đổi đó.. - Ra bờ sông định tự tử . - Cảnh thiên nhiên đẹp : trời ấm , ánh mặt trời sởi ấm bãi cát ......... khiến em nghĩ đến nhà , đến mẹ, và quên đi ý định tự tự.. =>Xi-m«ng lµ mét em bÐ v« cïng ng©y th¬ vµ hån nhiªn.. - Chợt nhớ đến nhà , đến mẹ nổi đau khổ lại trë vÒ , em l¹i khãc ( ngêi em rung lªn , nh÷ng c¬n nøc në ....... em chØ khãc hoµi ...... m¾t ®Ém lÖ , giäng nghÑn ngµo ....... oµ khãc ) .. * Khi gÆp b¸c Phi-lip. - NghÑn ngµo, lêi nãi bÞ ng¾t qu·ng bëi nh÷ng tiÕng nÊc uÊt øc, buån tñi. * B¸c Phi lÝp ®a Xi-m«ng vÒ nhµ: - Lóc ®Çu vÉn lµ t©m tr¹ng ®au khæ. Em «m lÊy cæ mÑ vµ l¹i oµ lªn khãc. Em nãi víi mÑ ý định và hành động của mình khi ở bờ sông. - Xi-m«ng bÊt ngê hái b¸c Phi-lip cã muèn lµm bè m×nh kh«ng. Xi-m«ng kh«ng nhËn đợc câu trả lời ngay nên đã nói lại ý định ra bê s«ng tù tö. Chi tiÕt nµy chøng tá em rÊt khao khát có một mái ấm gia đình nh biết bao đứa trẻ khác. Đó là một mơ ớc cháy bỏng nhng cũng thật đáng thơng. - Tâm trạng của Xi-mông đã thay đổi ngay sau khi b¸c Phi-lip nhËn lêi lµm bè em. Em hÕt c¶ buån vµ v¬n hai c¸nh tay… (RÊt ng©y th¬ , hån nhiªn). * Ngµy h«m sau ë trêng: -Dám quát vào mặt nó , đặc biệt em đa con m¾t th¸ch thøc nh×n lò b¹n, s½n sµng chÞu hµnh h¹ chø kh«ng bá ch¹y. - Sự thay đổi này của Xi-mông là do lúc này em đã có bố. Nghĩa là em thấy tự tin , thấy m×nh còng gièng nh mäi ngêi lµ cã bè, mÆc dù em không hề có khái niệm về bố đẻ. => Mái ấm gia đình chính là chỗ dựa tinh thần cho con ngêi trong bÊt cø hoµn c¶nh khã kh¨n.

(166) ? §iÒu nµy cã ý nghÜa g×.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt Xi m«ng ? ? Qua đó em hiểu Xi Mông là cậu bé nh thế nµo. * LuyÖn tËp: ? C¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Xi-m«ng? - Xi-m«ng lµ nh©n vËt võa téi nghiÖp, võa ®ang th¬ng nhng cũng rất đáng yêu. Trong hoàn cảnh gia đình bất hạnh, đáng buồn, lại thêm lũ bạn bè bất trị trêu chọc đã làm em buồn tủi, muốn chết. Nhng tình cờ cuộc sống đã đem lại hạnh phúc cho em. Em đã có một ngời bố chân chính thực sự. Niền vui lớn đã cho em sức mạnh để sống và học tập mét c¸ch tù tin, v÷ng vµng h¬n.. ? T¸c gi¶ giíi thiÖu nh©n vËt Bl¨ng - sèt qua nh÷ng nÐt cô thÓ nµo ? ? Cã ý kiÕn cho r»ng : ChÞ lµ ngêi h háng . Nhng còng cã ngêi cho chÞ lµ ngêi tèt nhng trãt lÇm lì mµ th«i ? ý kiÕn em thÕ nµo ? H·y chøng minh . ? C¶m nhËn cña em vÒ chÞ B.L¨ng - sèt - Gi¸o viªn cho häc sinh liªn hÖ .. ? Tâm trạng của bác Phi - Líp đợc miêu tả qua mÊy giai ®o¹n ? §ã lµ nh÷ng giai ®o¹n nµo ? ? H·y ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña b¸c Phi - LÝp qua tõng giai ®o¹n .. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ diÔn biÕn t©m tr¹ng cña b¸c Phi LÝp ? ? T×nh yªu th¬ng Êy cña B¸c víi Xi m«ng thÓ hiÖn râ nÐt nhÊt qua cö chØ nµo cña b¸c ? H·y nêu cảm nhận của em về cö chØ Êy ? ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ b¸c Phi LÝp - Gi¸o viªn liªn hÖ , b×nh . ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng cña 3 nh©n vËt trong ®o¹n trÝch vµ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ ? Trong câu chuyện này ai là ngời đáng thơng , ai là ngời đáng trách ? Vì sao ? ? Tác giả muốn nhắn nhủ điều gì qua thái độ , hành động của lũ trẻ bạn Xi mông. ? Khái quát những nội dung và nghệ thuật đặc s¾c cña ®o¹n truyÖn.. nµo. * Tãm l¹i: NghÖ thuËt miªu t¶ t©m tr¹ng nh©n vật rất tinh tế(qua ý nghĩ, hành động lời nói), phï hîp víi tÝnh c¸ch trÎ th¬. - Xi-mông là một em bé có hoàn cảnh gia đình hết sức đặc biệt(không có bố). Nó trở thành mét nçi ®au lín vÒ tinh thÇn lu«n thêng trùc , ¸m ¶nh trong t©m hån ng©y th¬ cña em. - Xi-m«ng lµ mét em bÐ hån nhiªn , ng©y th¬ , trong tr¾ng vµ hÕt søc nh¹y c¶m. Em íc m¬ có một gia đình nh bao đứa tre khác. Đó là một ớc mơ cháy bỏng , vừa đáng thơng vừa đáng trân trọng. b)Nh©n vËt B. L¨ng - sèt : - Ng«i nhµ cña chÞ : nhá , quÐt v«i tr¾ng , hÕt søc s¹ch sÏ . - Thái độ với khách : đứng nghiêm nghị ...... nh muốn cấm đàn ông bớc qua ngỡng cửa - Nỗi lòng đối với con : + Tê tái đến tận xơng tuỷ , nớc mắt lã chã tuôn r¬i . + LÆng ng¾t vµ qu»n qu¹i v× hæ thÑn . => Tất cả điều đó chứng tỏ chị là ngời phụ nữ xinh đẹp , đức hạnh . c). Nh©n vËt Phi LÝp : * Khi gÆp Xi m«ng : - §Æt tay lªn vai em «n tån hái , nh×n em mét c¸ch nh©n hËu . -> B¸c rÊt th¬ng em : " Ngêi ta sÏ cho ch¸u mét «ng bè " . * Khi ®a Xi m«ng vÒ nhµ : NghÜ bông cã thÓ đùa cợt đợc với chị : " tự nhủ thầm .... lần nữa * Khi gÆp chÞ B. L¨ng - sèt : hiÓu ra lµ kh«ng thÓ bìn cît víi chÞ -> c¶m mÕn ngêi phô n÷ từng lầm lỡ nhng có một phẩm chất tốt đẹp . * Khi đối đáp với Xi mông : Bác đồng ý nhận lµm bè cña Xi m«ng v× b¸c th¬ng cËu bÐ + sù c¶m mÕn chÞ B L¨ng - sèt . -> Từ ý định đùa cợt thờng tình của đàn ông -> sù nghiªm tóc thùc sù ; tõ sù an ñi cña ngêi lớn với đứa trẻ có hoàn cảnh éo le đến tình yêu thơng đích thực . => Là ngời nhân hậu , giàu tình thơng đã cứu sèng Xi m«ng , nhËn lµm bè cña Xi m«ng ®em l¹i niÒm vui cho em .. => Lßng c¶m th«ng vµ t×nh yªu th¬ng b¹n bÌ nhất là những bạn có hoàn cảnh đặc biệt : nghÌo khã , må c«i , tËt nguyÒn ...... kh«ng nªn xa l¸nh , ghÎ l¹nh , thê ¬ , cµng kh«ng nªn trªu chäc , khinh rẻ....... 6.Tæng kÕt: a) Nghệ thuật: - Tác phẩm thành công trong nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật thông qua ngôn ngữ, hành động... - Tình tiết truyện bất ngờ, nhưng hợp lí. b) Nội dung:.

(167) - Truyện ca ngợi tình yêu thương, lòng nhân hậu của con người. - T¸c gi¶ nh¾c nhë chóng ta kh«ng ®ưîc xóc ph¹m tíi nçi ®au riªng tư cña ngưêi kh¸c mµ hãy mở rộng trái tim và lòng nhân ái để cảm thông và và chia sẻ với những mảnh đời bất h¹nh trong cuéc sèng. * Ghi nhí: SGK III. LuyÖn tËp: - Học sinh đọc ghi nhớ trong SGK. - T¸c gi¶ cßn göi tíi tÊt c¶ chóng ta mét th«ng ®iªp: h·y b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em v× tÊt c¶ trẻ em đều trong trắng , ngây thơ và dễ bị ? Truyện gửi tới người đọc bức thông điệp gì. tæn thư¬ng. - Häc sinh suy nghÜ tr¶ lêi, gi¸o viªn nhËn xÐt, ? Em thÝch chi tiÕt nµo trong chuyÖn? chèt ý c¬ b¶n. Cảm nhận của em về chi tiết đó. IV. Cñng cè: ? C¶m nghÜ cña em vÒ nh©n vËt Phi-lÝp Vµ ChÞ Bl¨ng-sèt. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - §äc l¹i v¨n b¶n trÝch. - N¾m néi dung v¨n b¶n. - Kể tóm tắt truyện. - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ tõng nh©n vËt trong truyÖn. - So¹n bµi: ¤n tËp vÒ truyÖn + LËp b¶ng thèng kª. + Tr¶ lêi c¸c c©u hái trong s¸ch gi¸o khoa/144+145. ----------------------------------. TiÕt 154:. «n tËp vÒ truyÖn. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Ôn tập, củng cố những kiến thức về thể loại, về nội dung của các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học trong chơng trình Ngữ văn lớp 9. - §Æc trng thÓ lo¹i qua c¸c yÕu tè nh©n vËt, sù viÖc, cèt truyÖn. - Những nội dung cơ bản của các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học. 2.KÜ n¨ng: - Kĩ năng tổng hợp hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c «n tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp. 2.Häc sinh: LËp b¶ng hÖ thèng vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: I. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện đã học. - Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kÎ b¶ng. Häc sinh lªn b¶ng ®iÒn (cét 2-5) - Häc sinh nh¾c l¹i néi dung chÝnh tõng bµi- gi¸o viªn tãm t¾t - häc sinh tù ghi ý c¬ b¶n. - Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu cã ghi c¸c néi dung cÇn ®iÒn sau : TT Tªn T¸c gi¶ N¨m Tãm t¾t néi dung §Æc s¾c nghÖ thuËt t¸c s¸ng phÈm t¸c 1 Kim L©n 1948 Qua t©m tr¹ng ®au xãt , tñi Lµng (1920hæ cña «ng Hai ë n¬i t¶n c - Xây dựng tình huống , nghệ 2007) khi nghe tin đồn làng mình.

(168) LÆng lÏ Sa Pa. NguyÔn Thµnh Long. 1970. 3. ChiÕc lîc ngµ. NguyÔn Quang S¸ng. 1966. 4. BÕn quª. NguyÔn Minh Ch©u. 1985. 5. Nh÷ng Lª Minh Khuª ng«i sao xa x«i. 2. 1971. theo giÆc , truyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu lµng quª S2 , thèng nhÊt víi lßng yªu níc vµ tinh thÇn kh¸ng chiÕn cña ngêi d©n . Cuéc gÆp gì t×nh cê cña c« kÜ s míi ra trêng víi ngêi thanh niªn lµm viÖc mét m×nh t¹i tr¹m khÝ tîng trªn núi cao Sa Pa - Qua đó ca ngợi những ngời lao động thầm lặng, có cách sống đẹp, cống hiến sức mình cho đất níc. Câu chuyện cảm động về hai cha con «ng S¸u vµ bÐ Thu trong lÇn «ng vÒ th¨m nhµ vµ ë khu c¨n cø -> ca ngîi t×nh cha con th¾m thiÕt....... thuật miêu tả tâm lí và ngôn ngữ nhân vật.. Qua những cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ vào lúc cuối đời trên giường bệnh, truyện thức tỉnh ở mọi người sự trân trọng những giá trị và vẻ đẹp bình dị, gần gũi của cuộc sống, của quê hương. Cuộc sống, chiến đấu của ba cô gái TNXP trên một cao điểm ở tuyến đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống Mĩ cứu nước. Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất hồn nhiên, lạc quan của họ.. Sự miêu tả tâm lí tinh tế, nhiều hình ảnh giàu tính biểu tượng, cách xây dựng tình huống, trần thuật theo dòng tâm trạng của nhân vật.. ? S¾p xÕp c¸c truyÖn theo tõng thêi kú lÞch sö.. ?Các tác phẩm đã phản ánh đợc những nét gì về đất nớc và con ngời Việt Nam qua c¸c thêi kúViÖt Nam. -Truyện xây dựng tình huống hợp lí, cách kể chuyện tự nhiên, có sự kết hợp giữa tự sự, trữ tình với bình luận. Truyện thành công trong việc miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật, đặc biệt là nhân vật bé Thu.. Truyện sử dụng vai kể là nhân vật chính, cách kể chuyện tự nhiên, ngôn ngữ sinh động trẻ trung và thành công trong miêu tả tâm lí nhân vật. II. NÐt chÝnh vÒ néi dung t¸c phÈm truyÖn ViÖt Nam 1.S¾p xÕp c¸c c¸c phÈm theo c¸c thêi kú lÞch sö: -Thêi kúkh¸ng chiÕn chèng Ph¸p: Lµng -Thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Mü: ChiÕc lîc ngµ, LÆng lÏ Sa Pa, Nh÷ng ng«i sao xa x«i. -Sau 1975: BÕn quª 2. Nội dung: - Phản ánh đời sống con ngời Việt Nam trong giai đoạn lịch sử (chống Pháp, Mỹ, xây dựng đất nớc). + Cuộc sống chiến đấu, lao động gian khổ thiếu thèn víi hoµn c¶nh Ðo le cña chiÕn tranh. + Phẩm chất, tâm hồn cao đẹp của con ngời Việt Nam trong chiến đấu và xây dựng đất nớc: yêu.

(169) làng, yêu quê hơng đất nớc, yêu công việc, có tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, träng t×nh nghÜa ..... IV.Cñng cè: ? Kể tên các tác phẩm truyện VN đợc sắp xếp theo các thời kỳ lịch sử? ? Qua các tác phẩm, em hiểu gì về đất nớc Việt nam qua các thời kỳ? V.Híng dÉn: - ¤n tËp tiÕp:+ NÐt chung, riªng cña c¸c nh©n vËt trong c¸c t¸c phÈm. + Những đặc sắc về nghệ thuât: ngôi kể, tình huống... của từng truyện. -----------------------------. TiÕt 155: «n tËp vÒ truyÖn A. Môc tiªu: 1.Kiến thức: -Đặc trưng thể loại qua các yếu tố nhân vật, sự việc, cốt truyện. -Những nội dung cơ bản của các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam đã học. -Những đặc điểm nổi bật của các tác phẩm ttruyện đã học. 2.Kỹ năng: -Kỹ năng tổng hợp, hệ thống hoá kiến thức về các tác phẩm truyện hiện đại Việt Nam. 3.Thái độ: - Bồi dưỡng lòng tự hào về những thành tựu mà văn học Việt Nam đã đạt được. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp. 2.Häc sinh: LËp b¶ng hÖ thèng vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Kể tên các tác phẩm truyện VN đợc sắp xếp theo các thời kỳ lịch sử? ? Qua các tác phẩm, em hiểu gì về đất nớc Việt nam qua các thời kỳ? III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt ? H×nh ¶nh c¸c thÕ hÖ con ngêi ViÖt Nam II. NÐt chÝnh vÒ néi dung t¸c phÈm truyÖn yªu níc trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng ViÖt Nam (tiÕp) Pháp và chống Mỹ đã đợc miêu tả qua 3.C¸c nh©n vËt: nh÷ng nh©n vËt nµo. *NÐt phÈm chÊt chung: PhÈm chÊt, t©m hån cao đẹp của con ngời Việt Nam trong chiến đấu ?Nêu những phẩm chất chung của các nhân và xây dựng đất nớc: yêu quê hơng đất , sẵn vËt Êy vµ nÐt tÝnh c¸ch ë mçi nh©n vËt. sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quèc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, cã t×nh c¶m cao đẹp, trong sáng, lạc quan. *NÐt næi bËt ë tõng nh©n vËt: -¤ng Hai? +Ông Hai(Làng):tình yêu làng thật đặc biệt, nhng phải đặt trong tình cảm yêu nớcvà tinh thÇn kh¸ng chiÕn. -Anh thanh niªn? +Anh thanh niªn (LLSP) yªu thÝch vµ hiÓu ý nghÜa cña c«ng viÖc thÇm lÆng, mét m×nh trªn núi cao, có những suy nghĩ và tình cảm tốt đẹp, trong sáng về công việc và đối với mọi ngời. +BÐ Thu(CLN):tÝnh c¸ch cøng cái, t×nh c¶m -BÐ Thu, «ng S¸u nång nµn, th¾m thiÕt víi ngêi cha. +¤ng S¸u:t×nh cha con s©u nÆng ,tha thiÕt trong hoµn c¶nh Ðo le vµ xa c¸ch cña chiÕn tranh. +C¸c n÷ thanh niªn xung phong -C¸c n÷ thanh niªn xung phong? (NNSXX)Dòng c¶m kh«ng sî gian khæ hy sinh khi lµm nhiÖm vô hÕt søc nguy hiÓm, t×nh c¶m trong s¸ng, hån nhiªn, l¹c quan trong hoµn.

(170) ?Nªu c¶m nghÜ cña em vÒ mét nh©n vËt mµ em cã Ên tîng s©u s¾c nhÊt. ?TruyÖn nµo cã nh©n vËt kÓ chuyÖn xuÊt hiÖn trùc tiÕp?C¸ch trÇn thuËt nµy cã u thÕ nh thÕ nµo. -Minh ho¹ cô thÓ víi tõng nh©n vËt trong tõng t¸c phÈm. ?Còn lại các truyện đợc trần thuật ở ngôi thø mÊy. ? Những truyện nào tác giả đã sáng tạo đợc tình huống đặc sắc.. cảnh chiến đấu ác liệt. d.(Häc sinh thÓ hiÖn) III. §Æc ®iÓm vÒ nghÖ thuËt cña c¸c truyÖn đợc học 1.VÒ ph¬ng thøc trÇn thuËt: a.Ng«i thø nhÊt:ChiÕc lîc ngµ, nh÷ng ng«i sao xa x«i. ->ThuËn lîi cho viÖc miªu t¶ néi t©m nh©n vËt. b.Ngôi thứ ba:( Điểm nhìn đặt vào nhân vật chÝnh) :Lµng, LLSP, BÕn quª. ->Kh¶ n¨ng bao qu¸t réng. 2.T×nh huèng truyÖn: a.Lµng:Nghe tin lµng chî DÇu theo T©y -> đặc sắc, bất ngờ. b. ChiÕc lîc ngµ:2 t×nh huèng -> BÊt ngê nhng hîp lý. c. BÕn quª: 2 t×nh huèng. ->Trí trªu nh mét nghÞch lý.. IV.Cñng cè: 1.Nêu chủ đề của truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi 2.Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ mét nh©n vËt mµ em yªu thÝch nhÊt? V.Híng dÉn: - Ôn tập toàn bộ kiến thức về truyện hiện đại Việt Nam qua bài ôn tập. - ChuÈn bÞ kiÓm tra 1 tiÕt . - So¹n bµi: Tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p.. Ngµy 08 th¸ng 4 n¨m 2013 Ký duyÖt. TuÇn 32. TiÕt 156: tæng kÕt vÒ ng÷ ph¸p A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Tiếp tục hệ thống hoá kiến thức về câu(Các thành phần câu, các kiểu câu, biến đổi câu) đã học từ lớp 6 đến lớp 9. 2.KÜ n¨ng: - Tæng hîp kiÕn thøc vÒ c©u. - Nhận biết và sử dụng thành thạo những kiểu câu đã học. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c «n tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu, phiÕu häc tËp. 2.Häc sinh: HÖ thèng lÝ thuyÕt vµ lµm bµi tËp trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt C. Thµnh phÇn c©u: I. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phÇn phô. - Thµnh phÇn chÝnh lµ nh÷ng thµnh phÇn b¾t ?KÓ tªn c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u? buộc phải có mặt để câu có cấu tạo hoàn cảnh, thµnh phÇn phô cña c©u? diễn đạt đợc một ý trọn vẹn. ?Dấu hiệu để nhận biết từng thành phần. + VN- TPC- kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phô tõ chØ quan hÖ thêi gian, tr¶ lêi c©u hái : lµm g×? lµm sao? nh thÕ nµo? + CN- TPC- nªu lªn sù vËt hiÖn tîng cã hµnh động, đặc điểm , trạng thái .... đợc miêu tả ở VN . Tr¶ lêi c©u hái : Ai, con g× , c¸i g×. * DÊu hiÖu nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn phô : -Trạng ngữ : đứng ở đầu, cuối câu hoặc giữa.

(171) - Häc sinh lµm bµi tËp 2 theo nhãm vµo phiÕu häc tËp (5').. c©u ? Chñ ng÷- vÞ ng÷ nªu lªn hoµn c¶nh vÒ kh«ng gian, thêi gian, c¸ch thøc, ph¬ng tiÖn ..... diÔn ra sự việc nói đến ở câu. * Bµi tËp 2: a, §«i cµng t«i // mÉm bãng. CN VN b, Sau mét håi .... lßng t«i, mÊyngêi TRN CN học trò cũ // đến sắp....... vào lớp . VN c, Cßn tÊm g¬ng ...... tr¸ng b¹c, nã Khëi ng÷ vẫn là ....... độc ác. ? Thế nào là thành phần biệt lập. ?Nèi th«ng tin cét A víi th«ng tin t¬ng øng ë cét B. Häc sinh lªn b¶ng nèi- häc sinh nhËn xÐt . Gi¸o viªn nhËn xÐt- kÕt luËn §¸p ¸n: 1-a ; 3,2-c ; 4-b ; 5-d .. ?Qua đó em hãy nêu lên dấu hiệu nhận biÕt TPBL . Häc sinh lµm bµi tËp 2 theo mÉu ë b¶ng phô. ? Thế nào là câu đặc biệt - Häc sinh lµm bµi tËp - líp nhËn xÐt- bæ sung- Gi¸o viªn söa ch÷a.. ? Câu đơn đặc biệt là gì ? (Câu không phân biệt đợc CN-VN-> câu đặc biệt) . Học sinh lên bảng làm bài tập : Câu đặc biÖt. ? Nêu khái niệm về câu ghép. ? Cã mÊy lo¹i c©u ghÐp . ? Cách nhận biết câu ghép.. CN. VN II. Thµnh phÇn biÖt lËp : A 1. Nªu c¸ch nh×n cña ngêi nãi 2. Nªu ®iÒu bæ sung thªm lêi nãi 3. Nªu quan hÖ phô thªm lêi nãi 4. Nªu quan hÖ gi¸n tiÕp 5. Nêu thái độ của ngêi nãi. B a, TP t×nh th¸i b, TP gọi đáp c, TP phô chó d, TP c¶m th¸n. => DÊu hiÖu nhËn biÕt : chóng kh«ng trùc tiÕp tham gia vào sự việc đợc nói trong câu. T×nh C¶m Gọi đáp Phụ chú th¸i th¸n - Cã lÏ Dõa xiªm - NgÉm ThÊp lÌ ra tÌ Vá - Cã khi hång D. HÖ thèng c¸c kiÓu c©u . I. Câu đơn II. Câu đặc biệt . Bµi 1: a, NghÖ sÜ // ghi l¹i ..... b, Lêi ...... nh©n lo¹i // phøc t¹p h¬n vµ s©u s¾c h¬n. c, NghÖ thuËt // lµ tiÕng nãi ... t×nh c¶m . d, T¸c phÈm // lµ sîi d©y ........ trong lßng e, Anh // thø s¸u ....... S¸u Bµi 2: a, TiÕng mô chñ b, Mét anh ..... 27 tuæi . c, Nh÷ng buæi tËp qu©n sù . III . C©u ghÐp C©u ghÐp trong c¸c ®o¹n trÝch ë bµi tËp 1: §¸p ¸n: C©u ghÐp lµ a, Anh göi vµo ......... chung quanh b, Nhng v× bom ........ bÞ cho¸ng.

(172) - Học sinh làm bài tập theo nhóm để tìm c©u ghÐp.. ? ChØ ra c¸c mèi quan hÖ trong c©u ghÐp.. ? Xác định quan hệ về nghĩa giữa các vế trong c©u ghÐp. - Häc sinh lµm nhãm bµi tËp 3, 4. ? §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕtqu¶. - Gi¸o viªn ch÷a.. ? Trình bày các cách biến đổi câu. ?Thế nào là câu bị động . ?Cách chuyển đổi từ câu chủ động bằng câu bị động nh thế nào? - Häc sinh lµm bµi tËp. - Gäi häc sinh tr¶ lêi, - Gi¸o viªn nhËn xÐt bæ sung, kÕt luËn.. ? Kể tên các kiểu câu theo mục đích giao tiÕp. - Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm. - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. - Gi¸o viªn ch÷a, nhËn xÐt.. IV. Cñng cè: ? Nhắc lại nội dung chính đã ôn tập. ? Vẽ sơ đồ về câu. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc kü bµi tæng kÕt. - Lµm nèt c¸c bµi tËp trong SGK vµ SBT. - ¤n tËp phÇn truyÖn giê sau kiÓm tra 45 phót.. c, ¤ng l·o võa ....... c¶ lßng d, Con nhµ .......... k× l¹ e, §Ó ngêi con g¸i ....... con g¸i Bµi tËp 2: Quan hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong câu ghép tìm đợc ở bài tập 1 là : a, Quan hÖ bæ sung b, Quan hÖ nguyªn nh©n c, Quan hÖ bæ sung d, Quan hÖ nguyªn nh©n e, Quan hệ mục đích Bài tập 3 : Xác định quan hệ về nghĩa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp a, Quan hÖ t¬ng ph¶n b, Quan hÖ bæ sung c, Quan hÖ ®iÒu kiÖn - gi¶ thiÕt Bµi 4 : - V× qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng (nªn) hÇm cña Nho bÞ sËp . - NÕu qu¶ bom tung lªn vµ næ trªn kh«ng th× hÇm cña Nho bÞ sËp . - Qu¶ bom næ kh¸ gÇn ,nhng hÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp . - HÇm cña Nho kh«ng bÞ sËp, tuy qu¶ bom næ kh¸ gÇn . IV. Biến đổi câu Bµi 1: C©u rót gän : - Quen råi - Ngµy nµo Ýt : ba lÇn Bài 2: Câu vốn là một bộ phận của câu đứng trớc đợc tách ra . a, Và làm việc có khi suốt đêm. b, Thêng xuyªn. c,Mét dÊu hiÖu ch¼ng lµnh. => Nh»m nhÊn m¹nh néi dung cña bé phận đợc tách ra. Bài 3 : a, Đồ gốm đợc ngời thợ thủ công làm ra kh¸ sím. b, Một cây cầu lớn sẽ đợc tỉnh ta bắc qua ...... s«ng nµy. c, Những ngôi đền ấy đã đợc ngời ta dựng lªn tõ hµng tr¨m n¨m tríc. IV. C¸c kiÓu c©u øng víi nh÷ng môc đích giao tiếp khác nhau. Bµi 1: C©u nghi vÊn: -Ba con, sao con kh«ng nhËn? - Sao con biÕt lµ kh«ng ph¶i? - Ba con ...... chø g×? =>Dùng để hỏi (câu cảm thán) Bµi 2: C©u cÇu khiÕn. a, -ë nhµ tr«ng em nh¸. -Đừng có đi đâu đấy. => Dùng để ra lệnh b, - Thì má cứ kêu đi (dùng để yêu cầu) - Vô ăn cơm (dùng để mời) C©u " C¬m chÝn råi !" -> C©u trÇn thuËt đơn đợc dùng làm câu cầu khiến..

(173) ------------------------------------. TiÕt 157: kiÓm tra v¨n (phÇn truyÖn) A. Môc tiªu:. 1.KiÕn thøc: - Kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh về các tác phẩm truyện đã học trong chơng tr×nh líp 9, song chñ yÕu lµ häc kú II. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm truyÖn, rÌn kÜ n¨ng lµm bµi tr¾c nghiÖm, tù luËn. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc, tù gi¸c lµm bµi kiÓm tra. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß:. 1.Giáo viên: đề kiểm tra phô tô. 2.Häc sinh: ¤n tËp phÇn truyÖn. C.Tiến trình hoạt động dạy học:. I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Ngµy d¹y II.KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. III.Néi dung kiÓm tra:. Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng:. 1.Ma trËn: Cấp độ. Nhận biết TN. Tên bài Làng Câu Điểm Lặng lẽ Sa Pa Câu Điểm Chiếc lược ngà Câu Điểm Những ngôi sao xa xôi. - Nhớ tác giả Năm sáng tác Câu số 1 0,25 đ - Nhớ tác giả. -Năm sáng tác. Câu số 1 0,25 đ - Nhớ tác giả. -Năm sáng tác, ngôi kể. Câu số 1 0,25 đ. Thông hiểu. TL. TN -Hiểu ý nghĩa của tình huống truyện. Câu số 2 0,25 đ. Cộng. T.Số câu: 2 T. Số điểm:0,5 Tỷ lệ %: 5% - Hiểu ý nghĩa công việcthầm lặng của Anhthanh niên Câu 3 0,25 điểm. T.Số câu: 2 T. S.điểm: 0,5 Tỷ lệ %: 5% Câu 2 3 điểm. Câu 2 2 điểm.. Hiểuđược nghệ thuật của văn bản. . .. TL. Vận dụng Cấp thấp Cấp cao T TN TL TL N. T.Số câu:3 T. Số điểm:0,75 Tỷ lệ %: 75% Câu 4 0,25 điểm Hiểu được ngôi kể Tác dụng của ngôi kể. Cảm nhận được vẻ đẹp cơ bản của nhân vât đẹp ngoại hình cũng. Cảm nhận được những đặc sắc, độc đáo về ngoại hình cũng như. T.Số câu:2 T. S điểm:8 Tỷ lệ % :80%.

(174) Câu số 1II 0, 5 đ. Câu Điểm T/Số câu T/Số điểm Tỉ lệ %. 5 1,25 12,5%. Câu số 1II 1,5 điểm. 5 2,75 27,5 %. như tâm hồn của nhân vật. tâm hồncủa nhân vật , phân tích ,CM,bình. Câu số 2-II 5đ. Câu số 2- II 1đ. 1. 1 5. 50%. 1 10%. Số câu: 7 Số điểm:10 Tỉ lệ %: 100%. 2. Néi dung kiÓm tra: PhÇn I: Tr¾c nghiÖm:(2 ®iÓm) Câu 1: Điền đúng tên tác giả và năm sáng tác của các văn bản: Tªn V¨n b¶n T¸c gi¶ N¨m s¸ng t¸c Lµng. ChiÕc lîc ngµ. LÆng lÏ Sa Pa. Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng nhất. C©u 2: §iÒn côm tõ cßn thiÕu vµo chç chÊm cho hîp lÝ nhÊt ? Tình huống truyện đặc sắc nhất trong truyện ngắn Làng( Kim Lân ) là …………………………………………………………………………………………… Tin lµng chî DÇu theo giÆc. Mụ chủ nhà không cho gia đình ông Hai ở nhờ. Trêi n¾ng lµm bän t©y chÕt nãng . Câu 3: Thử thách lớn nhất đối với anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa là: A.Công việc vất vả nặng nhọc. C.Thời tiết khắc nghiệt B.Sự cô đơn, vắng vẻ D.Cuộc sống thiếu thốn. Câu 4: Văn bản Chiếc lợc ngà có sự kết hợp của những phơng thức biểu đạt tự sự , miêu tả và nghÞ lu©n A.§óng . B.Sai . C©u 5: Truyện ngắn « Chiếc lược ngà» được kể theo ngôi thứ mấy ? A. Ngôi thứ nhất B. Ngôi thứ hai B. Ngôi thứ ba PhÇn II: Tự luận :(8 ®iÓm) Câu 1:( 2 điểm): Truyện “ Những ngôi sao xa xôi “ của Lê Minh Khuê sử dụng ngôi kể nào ? Ngôi kể đó có tác dông g× trong viÖc thÓ hiÖn néi dung truyÖn ? C©u 2( 6 ®iÓm ): Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Ph¬ng §Þnh trong truyÖn ng¾n Nh÷ng ng«i sao xa x«i cña Lª Minh Khuª. PhÇn I: Tr¾c nghiÖm:(2 ®iÓm) Cõu 1: 1đ Điền đúng tên tác giả , năm sáng tác , nếu sai một tác giả trừ 0,25điểm C©u 2: Tin lµng chî DÇu theo giÆc. (0,25 ®iÓm). C©u3: B. (0,25 ®iÓm) C©u 4: A. ( 0,25 ®iÓm) C©u 5: A.( 0,25 ®iÓm ) PhÇn II.Tù luËn C©u1(2 đ) Câu1: Học sinh cần nêu đợc các ý sau: -Truyện “ Những ngôi sao xa xôi “ của Lê Minh Khuê đợc trần thuật từ ngôi thứ nhất qua lời của nhân vật chính : Phơng Định ( 0,5đ) -Tác dụng :diễn tả tự nhiên ,sinh động ,chân thực đời sống nội tâm với nhiều cảm xúc ấn tợng ,hồi tởng của nhân vật ; làm hiện lên vẻ đẹp trong sáng ,hån nhiªn cña nh÷ng c« thanh niªn xung phong . ( 1,5 ®) Câu 2( 6 điểm) Yêu cầu về hình thức : - Trình bày theo bố cục 3 phần, rõ ràng, sạch đẹp, ý văn hay..

(175) - Lập luận phải xác đáng, dẫn chứng chính xác. - Phải có liên kết giữa các đoạn và các phần. Yêu cầu về nội dung : - Nêu cảm nghĩ của mình về nhân vật Phương Định. * Dàn ý như sau : a/ Mở bài : Giới thiệu khái quát vài nét về tác giả, tác phẩm. - Lê Minh Khuê là nhà văn có nhiêu sáng tác về cuộc sống chiến đấu của thanh niên xung phong. - “ Những ngôi sao xa xôi ” là truyện ngắn viết năm 1971. Truyện viết về cuộc sống chiến đấu của những cô gái trên tuyến đường Trường Sơn thời chống Mỹ - Giới thiệu nhân vật . b/ Thân bài : Khái quát chung về truyện và qua đó cần làm nỗi bật nhân vật Phương Định. - Cần tập trung làm rõ các phẩm chất tốt đẹp của Phương Định, qua đó thấy được hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. - Khái quát về hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái (đặc biệt là Phương Định). Mỗi người một cá tính( tập trung vào Phương Định) - Nêu và phân tích về đặc điểm của nhân vật Phương Định: + Cô rất trẻ (người Hà Nội) có một thời học sinh hồn nhiên, vô tư + Vào chiến trường vẫn giữ được sự hồn nhiên. + Phương Định nhạy cảm, hay mơ mộng và thích hát + Yêu mến đồng đội,yêu mến và cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô gặp trên tuyến đường Trường Sơn. + là cô gái kín đáo trong tình cảm và tự trọng về bản thân mình. +Có những đức tính đáng quý : có trách nhiệm với công việc, dũng cảm. bình tĩnh, tự tin… + Phương Định dũng cảm khi phá bom........... Phương Định là một cụ gỏi Sống có mục đích, có lí tởng, gan dạ, dũng cảm, sẵn sàng đối mặt víi c¸i chÕt. -Qua nhân vật Phương Định và các cô gái thanh niên xung phong, Lê Minh Khuê đã gợi cho người đọc hình dung được phẩm chất tốt đẹp của thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. -Liên hệ với thanh niên trong giai đoạn hiện nay (đã phát huy và học tập được gì ở thế hệ trước) * Về nghệ thuật: -Truyện kể theo ngôi thứ nhất( nhân vật kể là nhân vật chính) -Tác giả am hiểu và miêu tả sinh động tâm lí của những nữ thanh niên xung phong( nhân vật Phương Định) - Ngôn ngữ trần thuật phù hợp với nhân vật kể chuyện tạo cho tác phẩm có giọng điệu tự nhiên và ngôn ngữ tự nhiên trẻ trung và nữ tính. c/ Kết bài : Nêu nhận định đánh giá chung của mình về tác phẩm, nhân vật đó, liên hệ . BIÊU ĐIỂM Điẻm 5- 6 : Bài làm có bố cục đầy đủ 3 phần, rõ ràng, ý văn hay đúng nội dung, đúng thể loại, trình bày sạch đẹp. Điểm 3-4 : Bài làm tương đối, có ý hay nhưng còn ngắn gọn,còn mắc ít lỗi chính tả, trình bày tương đôi sạch đẹp. Điểm 1-2 : Bài làm có ý nhưng còn sơ sài, lỗi chính tả còn nhiều . Điểm 0 : Bài làm lạc đề và bỏ giấy trắng. IV. Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra: - Líp 9D: - Líp 9I: V. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ «n tËp, n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ TiÕng ViÖt.

(176) - Soạn bài: “Con chó Bấc”. ---------------------------. TiÕt 158:. V¨n b¶n. con chã bÊc. (G.Lân -đơn). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Thấy rõ nghệ thuật kể chuyện của G.lân.đơn về sự gắn bó sâu sắc, chân thành giữa Thoóc-tơn và con chó Bấc, và sự đáp lại của Bấc với Thoóc-tơn. - Nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ kÕt hîp víi trÝ tëng tîng tuyÖt vêi cña t¸c gi¶ khi viÕt vÒ loµi vËt. - T×nh yªu th¬ng, sù gÇn gòi cña nhµ v¨n khi viÕt vÒ con chã BÊc. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch c¶m thô mét t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh t×nh yªu th¬ng loµi vËt. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, tranh, ¶nh. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? KÓ tãm t¾t truyÖn Bè cña Xi –m«ng. ? Nêu nội dung và nghệ thuật đặc sắc của truyện. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Học sinh đọc chú thích. - Gi¸o viªn gi¶i thÝch t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Tãm t¾t t¸c phÈm. Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc, đọc mẫu. -Học sinh đọc. ?KÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch. ?Xác định bố cục đoạn trích? ?Nªu néi dung tõng phÇn. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ bè côc nµy. ?PhÇn më ®Çu t¸c gi¶ muèn nãi víi ngêi đọc điều gì? ?Có gì đặc biệt ở Thoóc tơn với Bấc? Biểu hiÖn ë chi tiÕt nµo? ?Em đánh giá nh thế nào về tình cảm của Thoãc t¬n víi BÊc. ?Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Thoãc t¬n? ?T¹i sao tríc khi diÔn t¶ t×nh c¶m cña BÊc đối với chủ, tác giả lại dành một đoạn nói vÒ t×nh c¶m cña Thoãc t¬n? ? Kh¸i qu¸t ý c¬ b¶n ë phÇn 1. I.Giíi thiÖu chung: 1. T¸c gi¶: - Lân-đơn ( 1876-1916 ) - Lµ nhµ v¨n Mü. 2. T¸c phÈm:1903 TrÝch tõ tiÓu thuyÕt "TiÕng gäi n¬i hoang d·" II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: 1. §äc, tãm t¾t: 2. Chó thÝch SGK. 3. Bè côc : 3 phÇn - PhÇn 1: Më ®Çu. - PhÇn 2: T×nh c¶m cu¶ Thoãc t¬n víi BÊc. - Phần 3: Tình cảm của Bấc đối với ông chủ. => Nhà văn muốn tập trung nói đến tình cảm của Bấc đối với chủ của nó. 4.Ph©n tÝch: a. Tình cảm của Thoóc- tơn đối với Bấc. - Ch¨m sãc chã nh lµ con c¸i cña anh. + Chµo hái th©n mËt. + ChuyÖn trß, nãi lêi vui vÎ. + Tóm chÆt ®Çu BÊc dùa vµo ®Çu m×nh, ®Èy tíi, ®Èy lui, rña yªu. + Kêu lên trân trọng : đằng ấy ....... => Yêu thơng, trân trọng nh đối với con ngời. * Thooc -t¬n lµ ngêi yªn quý loµi. * LuyÖn tËp: - Tãm t¾t truyÖn.. IV. Cñng cè: ? Tãm t¾t néi dung cña ®o¹n truyÖn. ? Tình cảm của Thooc - tơn đối với Bấc đợc kể nh thế nào?.

(177) V. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ häc bµi, n¾m néi dung c¬ b¶n. - ViÕt ®o¹n v¨n : chøng minh t×nh yªu th¬ng loµi vËt cña Thoãc t¬n qua ®o¹n trÝch. - ChuÈn bÞ nèt phÇn cßn l¹i cña tiÕt sau. ----------------------------------------. TiÕt 159:. V¨n b¶n. con chã bÊc. (G.Lân -đơn). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Thấy rõ nghệ thuật kể chuyện của G.lân.đơn về sự gắn bó sâu sắc, chân thành giữa Thoóc-tơn và con chó Bấc, và sự đáp lại của Bấc với Thoóc-tơn. - Nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ kÕt hîp víi trÝ tëng tîng tuyÖt vêi cña t¸c gi¶ khi viÕt vÒ loµi vËt. - T×nh yªu th¬ng, sù gÇn gòi cña nhµ v¨n khi viÕt vÒ con chã BÊc. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch c¶m thô mét t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh t×nh yªu th¬ng loµi vËt. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô, tranh, ¶nh. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Tãm t¾t néi dung cña ®o¹n truyÖn "Con chã BÊc". ? Tình cảm của Thooc - tơn đối với Bấc đợc kể nh thế nào. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh - GV: Kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 1 - ChuyÓn ý sang tiÕt 2. ?T¹i sao tríc khi diÔn t¶ t×nh c¶m cña BÊc đối với chủ, tác giả lại dành một đoạn nói vÒ t×nh c¶m cña Thoãc t¬n? ?Tình cảm của Bấc đối với chủ biểu hiện qua nh÷ng khÝa c¹nh nµo? T×m nh÷ng chi tiết trong văn bản để chứng minh. ?Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù quan s¸t cña t¸c gi¶. ?§iÒu g× khiÕn cho t¸c gi¶ nhËn xÐt tinh tÕ, ®i s©u vµo "t©m hån" cña thÕ giíi loµi vËt nh vËy? (T×nh yªu th¬ng loµi vËt cña t¸c gi¶ ). ?§¸nh gi¸ vÒ t×nh c¶m cña BÊc víi «ng chñ vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt con chã BÊc (yªu quý, kh«ng muèn rêi xa «ng chñ).. Nội dung cần đạt. I.Giíi thiÖu chung: II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: 4.Ph©n tÝch: a. Tình cảm của Thoóc- tơn đối với Bấc. b. Tình cảm của Bấc đối với ông chủ. - Cử chỉ hành động: + C¾n vê + N»m phôc ë ch©n Thoãc t¬n hµng giê, m¾t h¸o høc ...... quan t©m theo dâi ...... trªn nÐt mÆt. => T¸c gi¶ quan s¸t tinh tÕ, tµi t×nh, chÝnh x¸c và trí tởng tợng phong phú, rất đúng với loài chã . - T©m hån : + Tríc kia cha tõng c¶m thÊy mét t×nh yªu nh vËy . + BÊc thÊy kh«ng cã g× vui síng b»ng c¸i «m gh× m¹nh mÏ Êy. + Nã l¹i tëng nh qu¶ tim m×nh nh¶y tung ra khái lång ngùc...... + Kh«ng muèn rêi Thoãc t¬n mét bíc, lo sî Thoãc t¬n rêi bá .... => Sù t«n thê , kÝnh phôc. ?T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt qua - NghÖ thuËt : So s¸nh 5. Tæng kÕt: toµn ®o¹n trÝch? T¸c dông? ?Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt con chã a. NghÖ thuËt : NhËn xÐt tinh tÕ, trÝ tëng tîng phong phó. BÊc. b. Néi dung: ?§Æc s¾c nghÖ thuËt, néi dung cña ®o¹n.

(178) trÝch lµ g×?. T×nh c¶m yªu th¬ng loµi vËt cña Thoãc t¬n. c. ý nghÜa: Ca ngîi lßng yªu th¬ng vµ sù g¾n bó cảm động giữa con ngời với loài vật. * Ghi nhí: SGK. - HS: đọc ghi nhớ. ? So s¸nh nghÖ thuËt kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt lµ loµi vËt cã g× kh¸c víi c¸c nhµ v¨n kh¸c .. III. LuyÖn tËp: - Học sinh trao đổi nhóm. - Tr¶ lêi, gi¸o viªn nhËn xÐt.. IV. Cñng cè: ? Tãm t¾t néi dung cña ®o¹n truyÖn. ? Nªu nghÖ thuËt vµ néi dung chÝnh cña truyÖn. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ häc bµi, n¾m néi dung c¬ b¶n cña truyÖn. - ¤n tËp chuÈn bÞ cho tiÕt kiÓm tra tiÕng ViÖt. ------------------------. TiÕt 160:. kiÓm tra tiÕng viÖt. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Vận dụng các kiến thức Tiếng việt đã học để làm bài kiểm tra. - Đánh giá kiến thức tiếng Việt của học sinh 2.KÜ n¨ng: - Kiểm tra kĩ năng sử dụng kiến thức tiếng Việt vào hành động giao tiếp xã hội . - Rèn kỹ năng làm bài. 3.Thái độ: -Tích cực, nghiêm túc trong làm bài. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Giáo viên: Ra đề, đáp án, biểu điểm, phô tô đề. 2.Häc sinh: Ôn tập các kiến thức đã học C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: Kh«ng III.Néi dung kiÓm tra: 1. Ma trËn: Cấp Nhận biết. Thông hiểu. độ Bài. Cộng TN. Các thành phầncâu Câu Điểm. Vận dụng Cấp thấp Cấp cao. T TN L. TL. T TL N. T N. TL. Nhớ KN C.1 0, 25đ. Cụm từ. 1 0,25đ 2,5% nhớ đđ CT C.2 0,25. Câu Khởi ngữ. Nhớ KN. Câu. C.1 0,25. Hiểu đ đ KN C .4 0,25. 1 0,25đ 2,5% 2.

(179) Điểm. 0,5đ 5%. Câu. Nhớ đ đ KN. Câu Điểm. C.3 0,25. 1 0,25đ 2,5%. Cácphép liên kết. Nhớ KN. -Chỉ ra được phépL K. Tạo lập 1 văn bản ngắn. Câu Điểm. C.5 0,25. C.1.II 3đ. C.1-II 2đ. Tường minh và hàm ý Câu Điểm. Nhớ KN. Tìm câu chứa hàm ý C.1 .II 1đ. Năng lực giải đoán hàm ý .C1-II 1đ. Số câu Cộng. C1 0,5 4 1,25 đ 12,5%. 2 4,75đ 47,5 %. Diễnđạt lưuloát, logich, biểu cảm C.2-II 1đ. 2 6,25đ 62, 5%. . 2 2,5 25% 1 4đ 40 %. 7 10đ 100. 2. Néi dung kiÓm tra: PhÇn I: Tr¾c nghiÖm:(2 ®iÓm) Câu 1: (1 đ) Ghép các ý ở cột A với cột B sao cho hợp lí A. B. 1.Là thành phần đứng trước chủ ngữ để nêu a. Thành phần biệt lập lên đề tài nói đến trong câu 2.Là thành phần không tham gia vào việc b. Khởi ngữ diễn đạt nghĩa của câu 3.là thành phần thông báo đợc diễn đạt trực c. Hàm ý tiÕp b»ng tõ ng÷ trong c©u. 4. là phần thông báo tuy không đợc diễn đạt d. Nghĩa tường minh trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhng có thể đợc suy ra từ những từ ngữ ấy. Câu 2: Cụm từ “không có lá xanh” trong câu: “Hai bên đường không có lá xanh” là: Cụm tính từ. A. Đúng . B. Sai Câu 3: Câu “Chao ôi, có thể là tất cả những cái đó” thuộc loại câu: A. Câu đơn B. Câu ghép C. Câu rút gọn D. Câu đặc biệt. C©u 4: H·y thªm thµnh phÇn khëi ng÷ vµo c©u sau: Tôi chẳng quan tâm đến vấn đề đĩ . a. Víi t«i b. §èi víi t«i c. Cả a,b đều đúng d.Cả a,b đều sai.

(180) C©u 5: §iÒn tõ thÝch hîp vµo dÊu ba chÊm trong c©u :Các đoạn văn phải phục vụ ….................của văn bản ,các câu phải phục vụ chủ đề của đoạn văn ( Liên kết chủ đề ) Phần II: Tự luận Câu 1:(2điểm) Trong đoạn trích sau, câu nào chứa hàm ý.Nêu hàm ý trong câu em vừa xác định. Người nhà bệnh nhân nặng hỏi bác sĩ: -Tình trạng sức khoẻ của nhà tôi như thế nào, thưa bác sĩ? -Anh cứ yên tâm. Còn nước ta còn tát. C©u2: (6 ®iÓm): Hãy viết một đoạn bình khổ thơ sau, trong đó có sử dụng ít nhất hai phép liên kết , chỉ ra phép liên kết được sử dụng : Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời Dù là tuổi hai mươi Dù là khi tóc bạc. (Mùa xuân nho nhỏ , Thanh Hải ) III.Yêu cầu- Biểu điểm: PhÇn I: Tr¾c nghiÖm:(2 ®iÓm) Câu 1: (1đ) Nối : 1-d , 2-a, 3-b , 4-c Câu 2: A Câu 3: D C©u 4: A C©u 5: chủ đề Phần II: Tự luận Câu 1:(2 điểm) -Câu chứa hàm ý : “Còn nước ta còn tát” 1 điểm. - Hàm ý: Còn hy vọng chúng tôi cố gắng hết sức. 1 điểm Câu 2: (6 điểm) Viết đoạn bình thơ có sử dụng hai phép liên kết -Học sinh viết đợc đoạn văn trong đó có dùng các phép liên kết, chỉ ra đợc các phép liên kết trong ®o¹n v¨n. Văn viết diễn đạt lu loát, không mắc lỗi. * Nếu không chỉ ra được phép liên kết chỉ cho 2 đ IV. Thu bµi, nhËn xÐt giê kiÓm tra: - Líp 9D: - Líp 9I: V. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ «n tËp, n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ TiÕng ViÖt - Chuẩn bị bài Luyện tập viết hợp đồng.. Ngµy 15 th¸ng 4 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan TuÇn 33.

(181) TiÕt 161: luyện tập viết hợp đồng A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Củng cố lại lý thuyết về đặc điểm của hợp đồng và cách viết hợp đồng. - Những kiến thức cơ bản về đặc điểm, chức năqng, bố cục của hợp đồng. 2.KÜ n¨ng: - Viết một hợp đồng ở dạng đơn giản, đúng quy cách. 3.Thái độ: - Có thái độ cẩn trọng khi soạn thảo hợp đồng và ý thức nghiêm túc tuân thủ những điều đợc kí kết trong hợp đồng . B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: Xem tríc bµi luyÖn tËp trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: - KÕt hîp trong giê luyÖn tËp. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Học sinh đứng tại chỗ trả lời các câu hỏi ở SGK . - Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung . - Gi¸o viªn kÕt luËn .. I. ¤n lÝ thuyÕt. 1. Mục đích và tác dụng của hợp đồng 2. Lo¹i v¨n b¶n cã tÝnh chÊt ph¸p lÝ. - Biªn b¶n. - Hợp đồng 3. Các mục của hợp đồng - Học sinh đứng tại chỗ làm bài tập 1 4. Yêu cầu về hành văn, số liệu của hợp đồng. - Häc sinh nhËn xÐt. II. LuyÖn tËp - Gi¸o viªn söa. Bµi 1: a, Chän c¸ch 1. - Học sinh đọc bài 2. b, Chän c¸ch 2. ? Các thông tin ấy đã đầy đủ cha? Cách sắp c, Chän c¸ch 2. xÕp c¸c môc nh thÕ nµo? d, Chän c¸ch 2. ?Thêm những thông tin cần thiết cho đầy đủ Bµi 2: và sắp xếp theo bố cục một hợp đồng ? Lập hợp đồng thuê xe . - Häc sinh lµm theo nhãm (5'-7') Céng hoµ x· ......... ViÖt Nam . - Gọi 3 em đại diện nhóm. §éc lËp .......... H¹nh phóc . - Lên trình bày 3 phần của hợp đồng . Hợp đồng thuê xe . - Häc sinh nhËn xÐt, bæ sung. C¨n cø nhu cÇu cña ngêi cã xe vµ ngêi thuª xe. - Gi¸o viªn söa, cho ®iÓm. H«m nay, ngµy ...... th¸ng...... n¨m ..... - Giáo viên cho học sinh quan sát bảng phụ có Tại địa điểm: Số nhà ..... , phố ..... phờng ..... ghi hợp đồng mẫu. Thµnh phè Thanh Ho¸. Ngêi cã xe cho thuª : NguyÔn V¨n A §Þa chØ: §èi tîng thuª: Xe mi ni nhËt Thêi gian thuª: 3 ngµy Giá cả: 10.000đ/ 1 ngày, đêm. Hai bên thống nhất nội dung hợp đồng nh sau: §iÒu 1:.......... §iÒu 2: ......... §iÒu 3: ......... Hợp đồng này đợc làm 2 bản có giá trị nh nhau, mçi bªn gi÷ mét b¶n . Ngêi cho thuª xe Ngêi thuª xe KÝ ghi râ hä tªn KÝ ghi râ hä tªn IV. Cñng cè: - Thế nào là hợp đồng. - Trình bày cách viết hợp đồng..

(182) V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Nắm chắc cách viết hợp đồng. - Lµm nèt c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SGK vµ s¸ch bµi tËp. ------------------------------------. TiÕt 162:. tæng kÕt v¨n häc níc ngoµi. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - ¤n tËp cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ thÓ lo¹i, vÒ néi dung cña c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi đã học trong chơng trình ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9. - Hệ thống kiến thức về các tác phẩm văn học nớc ngoài đã học. 2.KÜ n¨ng: - Tæng hîp, hÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. - Liên hệ với các tác phẩm văn học Việt Nam có cùng đề tài. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc tÝch cùc t×m hiÓu, tù gi¸c «n tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: 2.Häc sinh: C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: I. LËp b¶ng hÖ thèng: STT Tªn t¸c phÈm T¸c gi¶ Níc ThÕ kØ ThÓ lo¹i (§o¹n trÝch) Buæi häc cuèi cïng A. Đô - đê Nga XIX TruyÖn ng¾n 1 2 Lßng yªu níc E- ren - bua Nga XIX KÝ 3 Xa ng¾m th¸c nói L LÝ B¹ch Trung Quèc Đời đờng Th¬ 4 C¶m nghÜ ....... tÜnh LÝ B¹ch Trung Quèc Đời đờng Th¬ 5 Bµi ca nhµ ..... ph¸ §ç Phñ Trung Quèc Đời đờng Th¬ 6 NgÉu nhiªn ....... quª H¹ Tri Ch¬ng Trung Quèc Đời đờng Th¬ 7 §¸nh nhau víi cèi xay XÐc-Van-TÐc T©y Ban Nha Nöa cuèi TiÓu thuyÕt giã TK XVIII nöa ®Çu TK XIX 8 C« bÐ b¸n diªm An-§Ðc-Xen §an M¹ch XIX TruyÖn ng¾n 9 ¤ng Giuèc ®anh mÆc lÔ M«-Li-e Ph¸p XVII KÞch phôc 10 Hai c©y phong Ai-ma t«p Nga XX TruyÖn ng¾n 11 ChiÕc l¸ cuèi cïng ¥-Hen-ri Mü XX TruyÖn ng¾n 12 §i bé ngao du Ru-X« Ph¸p XVIII TiÓu thuyÕt 13 Cè h¬ng Lç TÊn Trung Quèc XX TruyÖn ng¾n 14 Những đứa trẻ M.Go-r¬-ki Liªn X«(cò) XX TiÓu thuyÕt 15 Rô-bin-xơn ngoài đảo Đi-Phô Anh XVIII TiÓu thuyÕt hoang 16 Con chã BÊc Lân-đơn Mü XX TiÓu thuyÕt 17 Bè cña Xi-m«ng M«-pa-x¨ng Ph¸p XIX TiÓu thuyÕt 18 M©y vµ Sãng Ta-Go Ên §é XX Th¬ 19 Chã Sãi vµ Cõu trong H. Ten Ph¸p XIX NghÞ luËn th¬ ngô ...... La-Ph«ngten - Gi¸o viªn bËt m¸y chiÕu híng dÉn häc sinh ®iÒn c¸c th«ng tin nh b¶ng trªn . II. Kh¸i qu¸t nh÷ng néi dung chñ yÕu: 1. Nh÷ng s¾c th¸i vÒ phong tôc, tËp qu¸n cña ngêi d©n téc, ngêi Ch©u lôc trªn thÕ giíi : Cây bút thần, Ông Lão đánh cá ........., Bố của Xi mông..

(183) 2. Thiªn nhiªn vµ t×nh yªu thiªn nhiªn : §i bé ngao du, Hai c©y phong, Lßng yªu níc, Xa ng¾m th¸c nói L ...... 3. Th«ng c¶m víi nh÷ng sè phËn nh÷ng ngêi nghÌo khæ, kh¸t väng gi¶i phãng ngêi nghÌo (Bµi ca nhµ tranh.........., Em bÐ b¸n diªm, ChiÕc l¸ cuèi cïng, Cè h¬ng ..... ) 4. Híng tíi c¸i thiÖn, ghÐt c¸i ¸c, c¸i xÊu: C©y bót thÇn ....... 5. Tình yêu làng xóm, quê hơng, tình yêu đất nớc : Cố hơng, Cảm nghĩ ......, Lòng yêu nớc .... III. Những nét nghệ thuật đặc sắc. Giáo viên cho học sinh trao đổi, học sinh trả lời, Giáo viên bổ sung. 1. Truyện dân gian : Nghệ thuật kể chuyện, trí tởng tợng, các yếu tố hoang đờng ( so s¸nh víi mét sè truyÖn d©n gian ViÖt Nam) 2. VÒ th¬: - Nét đặc sắc của 4 bài thơ Đờng( ngôn ngữ, hình ảnh, hám súc, biện pháp tu từ..... ) - Nét đặc sắc của thơ tự do (Mây và Sóng) - So s¸nh víi th¬ ViÖt Nam 3. VÒ truyÖn : -Cèt truyÖn vµ nh©n vËt -YÕu tè h cÊu -Miªu t¶, biÓu c¶m vµ nghÞ luËn trong truyÖn. 4. VÒ nghÞ luËn: -NghÞ luËn x· héi vµ nghÞ luËn v¨n häc . -HÖ thèng lËp luËn(luËn ®iÓm,luËn cø, luËn chøng) -YÕu tè miªu t¶, tù sù, biÓu c¶m, thuyÕt minh hay nghÞ luËn. 5. VÒ kÞch: Mâu thuẫn kịch, ngôn ngữ, hành động kịch . IV. LuyÖn tËp - Giáo viên ra một số đề văn học nớc ngoài cho học sinh làm ở nhà. IV. Cñng cè: - Nh¾c l¹i nh÷ng néi dung chñ yÕu cña c¸c t¸c phÈm v¨n häc níc ngoµi. - Nêu những đặc sắc về nghệ thuật. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp, n¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n. - So¹n bµi: KÞch B¾c s¬n. ---------------------------------------. TiÕt 163:. v¨n b¶n – kÞch:. b¾c s¬n. (TrÝch håi 4 -NguyÔn Huy Tëng). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Bớc đầu tiếp cận một tác phẩm kịch hiện đại. Nắm đợc đặc trng cơ bản của thể loại kịch - Nắm đợc xung đột, diễn biến hành động kịch, ý nghĩa, t tởng của đoạn trích hồi bốn của vở kÞch. - Thấy được nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng: Tạo dựng tình huống, tổ chức đối thoại và hành động, thể hiện nội tâm, tính cách nhân vật. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc phân vai, phân tích xung đột kịch qua tình huống kịch, qua lời thoại giữa các nhân vật trong kịch. - Hình thành những hiểu biết sơ lược về thể loại kịch nói; 3.Thái độ: Giáo dục lòng yêu nước cho HS. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng:.

(184) II.KiÓm tra bµi cò: ? KÓ tãm t¾t truyÖn Con chã BÊc. ? Nêu nội dung và nghệ thuật đặc sắc của truyện. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Bắc Sơn là vở kịch nói cách mạng đầu tiên trong nền văn học mới từ sau cách mạng tháng Tám 1945. Vở kịch đã có tiếng vang lớn lúc bất giờ (đầu năm 1946) và tác động đáng kể đến sự chuyển biến của kịch trường. Với vở kịch này, lần đầu tiên hiện thực cách mạng và những con người mới của cách mạng đã được đưa lên sân khấu một cách thành công. Vở kịch bắc Sơn gồm 5 hồi, ta sẽ tìm hiểu 2 lớp ở hồi bốn . Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? Giíi thiÖu vµi nÐt vÒ t¸c gi¶. Gi¸o viªn bæ sung.. ? Em biÕt g× vÒ vë kÞch " B¾c S¬n " Gi¸o viªn bæ sung.. ?Vị trí đoạn trích đợc học? ?Em biÕt g× vÒ thÓ lo¹i kÞch qua c¸c ®o¹n trÝch đợc học ? Gi¸o viªn bæ sung thªm.. Häc sinh tãm t¾t t¸c phÈm theo SGK. Giáo viên hớng dẫn cách đọc. Học sinh đọc ph©n vai 2 líp kÞch ®Çu. Gi¸o viªn tãm t¾t líp cßn l¹i. ?Thuật lại diễn biến, sự việc, hành động trong líp kÞch. ?C¸c líp kÞch gåm c¸c nh©n vËt nµo? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh. ?H·y chØ ra t×nh huèng bÊt ngê, gay cÊn mµ t¸c gi¶ x©y dùng trong c¸c líp kÞch ?T×nh huèng Êy cã t¸c dông g× trong viÖc thÓ hiện xung đột và phát triển hành động kịch?. IV. Cñng cè: ? Tãm t¾t néi dung cña vë kÞch. ? Em hiÓu kÞch lµ g×? V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh nét c¸c bµi tËp cßn l¹i. - N¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n. - So¹n tiÕp tiÕt 2.. I.Giíi thiÖu chung . 1. T¸c gi¶ : - NguyÔn Huy Tëng (1912-1960), quª Hµ Néi. - Lµ mét trong nh÷ng nhµ v¨n chñ chèt cña nÒn v¨n häc c¸ch m¹ng sau CM th¸ng 8. 2 . T¸c phÈm: - B¾c S¬n lµ vë kÞch ®Çu tiªn biÓu hiÖn thµnh công chủ đề cách mạng, đã xây dựng và khẳng định hình tợng con ngời mới- qc cách m¹ng. - Là tác phẩm đợc xem là mốc son mở đầu cho s©n khÊu nãi riªng vµ nÒn v¨n häc ViÖt Nam níc ta. * §o¹n trÝch:2 líp ®Çu cña håi 4 3. ThÓ lo¹i : KÞch - Lµ mét trong 3 lo¹i h×nh v¨n häc(Tù sù, tr÷ t×nh, kÞch) thuéc lo¹i h×nh s©n khÊu. - Ph¬ng thøc thÓ hiÖn : + Bằng ngôn ngữ trực tiếp (đối thoại, độc tho¹i). + Bằng cử chỉ hành động của nhân vật. - Phản ánh đời sống qua mâu thuẫn, xung đột thể hiện ra hành động kịch. - C¸c thÓ lo¹i cña kÞch gåm : + KÞch h¸t(ChÌo, tuång .... )-> ca kÞch. +KÞch th¬. + KÞch nãi: bi kÞch, hµi kÞch..... - CÊu tróc: håi, líp, (c¶nh), thêi gian, kh«ng gian trong kÞch. II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: 1.§äc,tãm t¾t.. 2.Ph©n tÝch: a. T×nh huèng kÞch: - Gay cÊn, bÊt ngê: Khi Th¸i, Cöu bÞ Ngäc truy đuổi chạy vào đúng nhà Thơm ( Ngọc). -> Bộc lộ rõ xung đột kịch và có tác dụng thúc đẩy hành động kịch : Buộc nhân vật Thơm phải có chuyển biến thái độ, dứt khoát đứng về phía cách mạng.......

(185) --------------------------------------. TiÕt 164:. v¨n b¶n – kÞch:. b¾c s¬n. (TrÝch håi 4 -NguyÔn Huy Tëng). A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Bớc đầu tiếp cận một tác phẩm kịch hiện đại. Nắm đợc đặc trng cơ bản của thể loại kịch - Nắm đợc xung đột, diễn biến hành động kịch, ý nghĩa, t tởng của đoạn trích hồi bốn của vở kÞch. - Thấy được nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng: Tạo dựng tình huống, tổ chức đối thoại và hành động, thể hiện nội tâm, tính cách nhân vật. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng đọc phân vai, phân tích xung đột kịch qua tình huống kịch, qua lời thoại giữa các nhân vật trong kịch. - Hình thành những hiểu biết sơ lược về thể loại kịch nói; 3.Thái độ: Giáo dục lòng yêu nước cho HS. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi tiÕp. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? KÓ tãm t¾t néi dung vë kÞch. ? Ph©n tÝch t×nh huèng trong vë kÞch. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t néi dung tiÕt 1, chuyÓn ý sang tiÕt 2. ? Vai trß cña nh©n vËt Th¬m trong líp kÞch? (Nh©n vËt chÝnh) ? Hoµn c¶nh cña Th¬m trong líp kÞch nh thÕ nµo?. ?Hãy phân tích tâm trạng và hành động của nh©n vËt Th¬m? Học sinh đọc lời tự trách của nhân vật Thơm qua líp kÞch. Học sinh đọc lời đối đáp của Thơm với Ngọc thÓ hiÖn sù nghi ngê cña c«. ? Đánh giá của em về hành động của Thơm?. I.Giíi thiÖu chung . II. §äc – HiÓu v¨n b¶n: 1.§äc,tãm t¾t. 2.Ph©n tÝch: a. T×nh huèng kÞch: b. Nh©n vËt Th¬m: * Hoµn c¶nh: - Cha, em trai đã hy sinh. - MÑ th× ho¸ ®iªn bá ®i lang thang . - Cßn mét ngêi th©n duy nhÊt lµ Ngäc (chång ). -> C« nghi ngê chång nhng vÉn hy väng chång m×nh kh«ng xÊu xa nh thÕ. * T©m tr¹ng: - Th¬m day døt, ©n hËn bao nhiªu vÒ c¸i chÕt cña cha, em trai vµ mÑ th× næi nghi ngê chång l¹i chång chÊt bÊy nhiªu mÆc dï Ngäc rÊt chiÒu c«. * Thái độ với chồng: - B¨n kho¨n, nghi ngê chång lµm ViÖt gian. - T×m c¸ch dß xÐt . - Cè nÝu chót hy väng vÒ chång ....... * Hành động: - Che giÊu Th¸i, Cöu (hai chiÕn sÜ c¸ch m¹ng) ngay trong buång cña m×nh . - Khôn ngoan, che mắt Ngọc để bảo vệ cho hai chiÕn sÜ c¸ch m¹ng..

(186) => Chøng tá c« lµ ngêi cã b¶n chÊt trung thùc, lßng tù träng, nhËn thøc vÒ c¸ch m¹ng nên đã biến chuyển thái độ, đứng hẳn về phÝa c¸ch m¹ng. => §èi diÖn víi sù thËt ( Ngäc lµ mét kÎ tay ? Nhân vật Thơm đã có chuyển biến gì trong sai, phản động ), cô đã dứt khoát đứng về líp kÞch nµy . phía c¸ch m¹ng. ?Qua nhân vật Thơm tác giả muốn khẳng định => Tác giả đã khẳng định : Cuộc đấu tranh ®iÒu g×? cách mạng ngay cả khi bị đàn áp khốc liệt ? Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Th¬m. c¸ch m¹ng còng kh«ng thÓ bÞ tiªu diÖt, vÉn cã thÓ thøc tØnh quÇn chóng, c¶ víi nh÷ng ngêi ë vÞ trÝ trung gian nh Th¬m. ?Bằng thủ pháp nào, tác giả đã để cho nhân vật c . Nhân vật Ngọc: Ngọc bộc lộ bản chất của y? Đó là bản chất gì? - Đợc bộc lộ qua những ngôn ngữ, thái độ, hành động nhân vật. ? §¸nh gi¸ vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n - Ham muốn địa vị, tiền tài, quyền lực. vËt nµy? ->Lµm tay sai cho giÆc. => Tên Việt gian bán nớc đê tiện, đáng khinh, đáng ghét. ? Nh÷ng nÐt næi râ trong t×nh c¶m cña Th¸i vµ Cöu lµ g×?. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt kÞch cña NguyÔn Huy Tëng. ? Nªu nÐt chÝnh vÒ néi dung cña líp kÞch. Học sinh đọc ghi nhớ SGk. Học sinh đọc phân vai .. d. Nh©n vËt Th¸i, Cöu ( chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ). - Th¸i: b×nh tÜnh, s¸ng suèt. - Cöu: h¨ng h¸i, nãng n¶y. => Nh÷ng chiÕn sÜ c¸ch m¹ng kiªn cêng, trung thành đối với tổ quốc, cách mạng, đất nớc....... 3.Tæng kÕt: a. NghÖ thuËt: C¸ch t¹o dùng t×nh huèng, xung đột kịch, sử dụng ngôn ngữ đối thoại, nghÖ thuËt biÓu hiÖn t©m lÝ vµ tÝnh c¸ch nh©n vËt. b. Néi dung: ThÓ hiÖn diÔn biÕn néi t©m nhân vật Thơm - có chồng theo giặc- đứng h¼n vÒ phÝa c¸ch m¹ng. c. ý nghĩa: Khẳng định sức thuyết phục chủa chÝnh nghÜa. *. Ghi nhí : SGK. III. Luyện tập: đóng kịch.. IV. Cñng cè: ? Nªu néi dung c¬ b¶n cña vë kÞch. ? ấn tợng của vở kịch để lại trong em là gì. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh nét c¸c bµi tËp cßn l¹i. - N¾m ch¾c kiÕn thøc c¬ b¶n. - So¹n Tæng kÕt tËp lµm v¨n. -----------------------------. TiÕt 165: tæng kÕt tËp lµm v¨n A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Ôn và nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6-lớp 9 phân biệt các kiểu văn bản và nhận biết sự phối hợp của chúng trong thực tiễn làm văn . Biết đọc các kiểu văn bản theo đặc trng. - Phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Viết đợc văn bản cho phù hợp. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kỹ năng ôn tập, hệ thống hoá kiến thức. 3.Thái độ:.

(187) - Giáo dục học sinh thái độ tích cực, tự giác học bài. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: I. HÖ thèng ho¸ c¸c kiÓu v¨n b¶n ?Kể tên các kiểu văn bản đã học. ?Nêu phơng thức biểu đạt của các kiểu văn bản đó. ?Cho vÝ dô. Học sinh trả lời, đọc bảng tổng kết ở SGK. Häc sinh th¶o luËn c¸c c©u hái nh SGK. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? So s¸nh tù sù kh¸c miªu t¶ nh thÕ nµo? * Sù kh¸c biÖt cña c¸c kiÓu v¨n b¶n. - Tù sù : tr×nh bµy sù viÖc. ?ThuyÕt minh kh¸c tù sù vµ miªu t¶ nh - Miªu t¶: §èi tîng lµ con ngêi, vËt, hiÖn tîng t¸i thÕ nµo? hiện đặc điểm của chúng. ?NghÞ luËn kh¸c ®iÒu hµnh nh thÕ nµo? ?Biểu cảm khác thuyết minh nh thế nào? - Thuyết minh: Cần trình bày những đối tợng đợc thuyÕt minh, cÇn lµm râ vÒ b¶n chÊt bªn trong vµ Học sinh cử đại diện trả lời-Các nhóm nhiÒu ph¬ng diÖn cã tÝnh kh¸ch quan. nhận xét-Giáo viên đa đáp án đúng lên - NghÞ luËn: Bµy tá quan ®iÓm. b¶ng phô. - BiÓu c¶m: C¶m xóc. ?C¸c kiÓu v¨n b¶n trªn cã thÓ thay thÕ cho nhau kh«ng? V× sao? ?Cã thÓ phèi hîp víi nhau trong mét v¨n b¶n cô thÓ hay kh«ng? LÊy vÝ dô? Gi¸o viªn chia nhãm cho häc sinh lµm * Ph©n biÖt c¸c thÓ lo¹i v¨n häc vµ kiÓu v¨n c©u hái 5,6,7. b¶n. Häc sinh th¶o luËn nhãm, t×m hiÓu nÐt 1. V¨n b¶n tù sù vµ thÓ lo¹i v¨n häc tù sù . đặc trng của kiểu văn bản trong TLV - Gièng: KÓ vÒ sù viÖc. kh¸c víi thÓ lo¹i v¨n häc t¬ng øng (cho - Kh¸c: vÝ dô). + V¨n b¶n tù sù: XÐt h×nh thøc, ph¬ng thøc. Häc sinh tr×nh bµy vµo b¶ng phô. +ThÓ lo¹i tù sù : §a d¹ng ( TruyÖn ng¾n, tiÓu thuyÕt, kÞch.......) - TÝnh nghÖ thuËt trong t¸c phÈm tù sù: Cèt truyÖn+ nh©n vËt + sù viÖc + kÕt cÊu. 2. KiÓu v¨n b¶n biÓu c¶m vµ thÓ lo¹i tr÷ t×nh. - Giống: Chứa đựng cảm xúc-> tình cảm chủ đạo. - Kh¸c: + Văn bản biểu cảm: bày tỏ cảm xúc về một đối tợng (văn xuôi). +Tác phẩm trữ tình: đời sống cảm xúc P2 của chủ thể trớc vấn đề đời sống (thơ). 3. Vai trß cña c¸c yÕu tè thuyÕt minh, miªu t¶, tù sù trong v¨n nghÞ luËn. + Thuyết minh: giải thích cho một cơ sở nào đó của vấn đề bàn luận. - Tự sự: Sự việc d/c cho vấn đề . - Miªu t¶: - Giáo viên hệ thống đặc điểm 3 kiểu văn b¶n líp 9 .. II. TËp lµm v¨n trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS. - §äc- hiÓu v¨n b¶n->häc c¸ch viÕt tèt. - §äc.. IV. Cñng cè: ? Nªu c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn ghi nhí trong tiÕt «n tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ:.

(188) - Hoµn thµnh nét bµi tËp. - N¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cña phÇn tËp lµm v¨n. - Soạn tiếp tiết 2.. Ngµy 22 th¸ng 4 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan TuÇn 34. ------------------------------------. TiÕt 166: tæng kÕt tËp lµm v¨n A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Ôn và nắm vững các kiểu văn bản đã học từ lớp 6-lớp 9 phân biệt các kiểu văn bản và nhận biết sự phối hợp của chúng trong thực tiễn làm văn . Biết đọc các kiểu văn bản theo đặc trng. - Phân biệt kiểu văn bản và thể loại văn học. Viết đợc văn bản cho phù hợp. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kỹ năng ôn tập, hệ thống hoá kiến thức. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh thái độ tích cực, tự giác học bài. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: B¶ng phô. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: KÕt hîp trong giê «n. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: III. C¸c kiÓu v¨n b¶n häc ë líp 9 . KiÓu v¨n b¶n §Æc ®iÓm Mục đích. V¨n b¶n thuyÕt minh Ph¬i bµy néi dung s©u kÝn bªn trong đặc trng đối tợng C¸c yÕu tè t¹o thµnh §Æc ®iÓm kh¶ quan của đối tợng ( Kh¶ n¨ng kÕt hîp ) Ph¬ng ph¸p đặc điểm cách làm. Thuyết minh : giải thÝch. IV.Luyện tập: Bài1:. V¨n b¶n tù sù. V¨n b¶n nghÞ luËn. Tr×nh bµy sù viÖc. Bµy tá quan ®iÓm, nhận xét, đánh giá vÒ vai trß. LuËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng.. Sù viÖc, nh©n vËt. Câu 1:Trong bài thơ Sang thu nhà thơ Hữu Thỉnh viết: Bỗng nhận ra hương ổi a. Chép tiếp các câu thơ để hoàn thành khổ thơ. Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về.

(189) b. Chỉ ra và phân tích ngắn gọn các biện pháp tu từ ở trong khổ thơ em vừa chép. - Phép nhân hóa (sương – chùng chình) - Cảnh màn sương giăng mắc, duyên dáng như con người - tạo nên vẻ đẹp thôn dã, gần gũi, nên thơ của khoảnh khắc giao mùa giữa hạ sang thu. c. Trình bày những hiểu biết của em về nhà thơ Hữu Thỉnh. Nguyễn Hữu Thỉnh sinh năm 1942, quê ở Tam Dương, Vĩnh Phúc, nhập ngũ năm 1963 trở thành cán bộ văn hóa rồi sáng tác thơ, thơ ông viết nhiều và viết hay về cảnh sắc nông thôn. Câu 2. Trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải có thể hiện một lẽ sống. Hãy viết một đoạn văn phân tích lẽ sống đó theo cách lập luận Tổng hợp – phân tích – tổng hợp. Trong đoạn văn có sử dụng một câu ghép và một biện pháp liên kết câu (chỉ rõ câu ghép và phép liên kết câu) Gợi ý: Từ cảm xúc về mùa xuân của thiên nhiên, đất trời, nhà thơ chuyển sang bày tỏ những suy ngẫm và tâm niệm về mùa xuân đất nước. Đó là khát vọng được hòa nhập vào cuộc sống, được cống hiến phần tốt đẹp của mình cho cuộc đời chung, cho đất nước. Điều tâm niệm ấy được thể hiện một cách chân thành trong những hình ảnh tự nhiên, giản dị và đẹp. Nhà thơ đã dùng những hình ảnh đẹp của thiên nhiên để nói lên ước nguyện của mình : muốn “làm con chim hót”, muốn “làm một cành hoa”. . . Niềm mong muốn được sống có ích, cống hiến cho đời một lẽ tự nhiên như con chim mang đến tiếng hót, như bông hoa tỏa hương sắc, mang đến vẻ đẹp cho cuộc đời. Đoạn thơ gợi cho ta những suy nghĩ sâu sắc về ý nghĩa cuộc sống của mỗi con người. Cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi con người biết sống, biết chăm lo cho cuộc đời chung và có thể đóng góp những gì tốt đẹp của mình cho cuộc đời chung , cho đất nước. IV. Cñng cè: ? Nªu c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cÇn ghi nhí trong tiÕt «n tËp. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Hoµn thµnh nét bµi tËp. - N¾m ch¾c c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cña phÇn tËp lµm v¨n. - Soạn Tôi và chúng ta. ----------------------------------. TiÕt 167:. Tæng kÕt v¨n häc. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Hệ thống các văn bản tác phẩm văn học đã học và đọc thêm trong chơng trình ngữ văn toàn cÊp THCS. - H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam: c¸c bé phËn v¨n häc, c¸c thêi kỳ lớn, những đặc điểm đặc sắc nổi bật về t tởng và nghệ thuật. - Củng cố và hệ thống hóa những tri thức đã học về các thể loại văn hocjgawns với từng thời kỳ trong tiến trình vận động của văn học. Biết vận dụng những hiểu biết này để đọc và hiểu đúng c¸c t¸c phÈm trong ch¬ng tr×nh. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kỹ năng hệ thống hoá kiến thức. 3.Thái độ: - RÌn ý thøc tÝch cùc tù gi¸c «n tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học:.

(190) I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D Ngµy d¹y Líp 9I II.KiÓm tra bµi cò: - Kết hợp trong giờ ôn. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: A. Nh×n chung nÒn v¨n häc ViÖt Nam: ? HS: §äc ®o¹n më ®Çu môc A (SGK/185,186) ? Nêu nội dung đoạn văn em vừa đọc, gạch dới những câu quan trọng nhất và khái quát nội dung những câu đó. - §o¹n v¨n më ®Çu kh¸i qu¸t vÞ trÝ gi¸ trÞ cña nÒn VHVN trong lÞch sö d©n téc. ? VHVN còng nh nhiÒu nÒn v¨n häc kh¸c trªn thÕ giíi, bao gåm mÊy bé phËn hîp thµnh? Gäi tªn tõng bé phËn. - HS: Điền trên sơ đồ câm: Gồm hai bộ phận chñ yÕu: V¨n häc d©n gian vµ v¨n häc viÕt.. SÜ sè 33 SÜ sè 32. V¾ng: V¾ng:. I.C¸c bé phËn hîp thµnh nÒn v¨n häc ViÖt Nam: - Ra đời, tồn tại phát triển cùng với sự phát triÓn cña lÞch sö d©n téc VN. - Ph¶n ¸nh t©m hån, t tëng, tÝnh c¸ch, cuéc sèng cña con ngêi VN, d©n téc VN. - Góp phần làm nên đời sống văn hóa tinh thÇn cña d©n téc VN. - Cã lÞch sö l©u dµi, phong phó, ®a d¹ng.. 1) V¨n häc d©n gian: - Đợc hình thành từ thời xa xa và tiếp tục đợc ? Trình bày những đặc điểm cơ bản của văn bổ sung, phát triển trong các thời kỳ lịch sử häc d©n gian. tiÕp theo. V¨n häc d©n gian n»m trong tæng thÓ v¨n hãa d©n gian. - Lµ s¶n phÈm cña nh©n d©n, chñ yÕu lµ tÇng líp b×nh d©n. V× kh«ng ph¶I lµ tiÕng nãi c¸ nh©n nªn v¨n häc d©n gian chØ chó ý chän lùa nh÷ng c¸I g× lµ tiªu biÓu chung cho nh©n d©n hay mçi tÇng líp trong quÇn chóng. - §îc lu truyÒn chñ yÕu b»ng c¸ch truyÒn miÖng, thêng cã hiÖn tîng dÞ b¶n. - Cã vai trß quan träng nu«I dìng t©m hån, trÝ tuÖ cña nh©n d©n, vµ lµ kho tµng phong phó cho v¨n häc viÕt khai th¸c, ph¸t triÓn. - VHDG ViÖt Nam bao gåm v¨n häc cña nhiều dân tộc trên đất nớc VN. VHDG nớc ta vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn trong suèt thêi trung đại, khi văn học viết đã ra đời và phát triển. - VÒ thÓ lo¹i: VHDGVN cã hÇu hÕt c¸c thÓ lo¹i chñ yÕu trong v¨n häc d©n gian thÕ giíi, đồng thời lại có một số thể loại riêng(vè, ? Văn học dân gian Việt Nam đợc chia thành truyện thơ, chèo, tuồng…). nh÷ng nhãm nµo. - Cã thÓ xÕp c¸c t¸c phÈm v¨n häc d©n gian thµnh bèn nhãm: + Tù sù d©n gian: ThÇn tho¹i, cæ tÝch, truyÒn thuyÕt, ngô ng«n, truyÖn cêi. + Tr÷ t×nh d©n gian: Ca dao + S©n khÊu d©n gian: chße, tuång… + NghÞ luËn d©n gian: Tôc ng÷. 2. V¨n häc viÕt: ? Văn học viết ra đời từ bao giờ. - XuÊt hiÖn tõ thÕ kû 10, trong thêi kú giµnh lại đợc nền độc lập, tự chủ của dân tộc. - C¸c thµnh phÇn cña v¨n häc viÕt xÐt vÒ mÆt ? V¨n häc viÕt gåm nh÷ng lo¹i nµo. v¨n tù bao gåm: V¨n häc ch÷ H¸n, V¨n häc ch÷ N«m vµ v¨n häc ch÷ quèc ng÷. + V¨n häc ch÷ H¸n: xuÊt hiÖn tõ buæi ®Çu cña ? Văn học chữ Hán có đặc điểm gì. v¨n häc viÕt vµ tån t¹i, ph¸t triÓn trong suèt thời kỳ văn học trung đại(từ tk10-tk19). V¨n häc ch÷ H¸n tiÕp thu nhiÒu yÕu tè cña v¨n hãa vµ t tëng Trung Hoa, nhng vÉn lµ mét thµnh phÇn cña v¨n häc ViÖt Nam, mang tinh thần dân tộc, thể hiện đời sống, t tởng tâm lí.

(191) d©n téc. + V¨n häc ch÷ N«m: xuÊt hiÖn muén h¬n v¨n häc ch÷ H¸n(ë Tk13, nhng t¸c phÈm cæ nhÊt còn lại đến nay là Quốc âm thi tập của NguyÔn Tr·i ë thÕ kØ 15). V¨n häc ch÷ N«m tồn tại song song với văn học chữ Hán và đặc biÖt ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë thÕ kû 18 -19, mµ đỉnh cao tiêu biểu là Truyện Kiều của Nguyễn Du, th¬ Hå Xu©n H¬ng. ? V¨n häc ch÷ quèc ng÷. + V¨n häc ch÷ quèc ng÷: ch÷ quèc ng÷ xuÊt hiện từ thế kỉ 17-> cuối tk 19 mới đợc dùng để s¸ng t¸c v¨n häc. Tõ ®Çu thÕ kØ 20, ch÷ quèc ngữ đợc phổ biến rộng rãi và dần trở thành văn tự gần nh duy nhất dùng để sáng tác văn häc ë níc ta. II. TiÕn tr×nh lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam: ? Tr×nh bµy tiÕn tr×nh cña lÞch sö v¨n häc ViÖt - V¨n häc VN tr¶i qua ba thêi kú lín: Nam. + Từ tk 10-> 19: (Văn học trung đại) + Từ đầu tk20->1945: Văn học hiện đại + Từ sau cách mạng Tháng 8 1945 đến nay:nền văn học của thời đại mới, thời đại độc lập dân chủ và đi lên CNXH. Văn học đã trải qua hai giai ®o¹n: - Giai ®o¹n 1945-1975: - Tõ sau 1975 -> nay: III. Mấy nét đặc sắc nổi bật của Văn học ViÖt Nam 1. VÒ néi dung: ? Nêu những nết nổi bật về nội dung và nghệ - Tinh thần yêu nớc, ý thức cộng đồng. thuËt cña v¨n häc VN. - Tinh thần nhân đạo. - Søc sèng bÒn bØ vµ tinh thÇn l¹c quan. 2. VÒ nghÖ thuËt: - VÒ quy m« vµ ph¹m vi kÕt tinh nghÖ thuËt: V¨n häc còng nh c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt khác của ta thờng đợc kết tinh trong những tác phÈm cã quy m« kh«ng lín, chó träng sù tinh tế mà dung dị, có vẻ đẹp hài hòa. * LuyÖn tËp: Bài 1: học sinh dựa vào bảng thống kê để làm. ? Häc sinh nªu yªu cÇu cña bµi tËp. Bµi 2: - Lµm bµi tËp. Bµi 3: - Gäi häc sinh tr×nh bµy. - Gi¸o viªn ch÷a. IV. Cñng cè: ? Nªu c¸c bé phËn hîp thµnh cña v¨n häc d©n gian VN. ? Tr×nh bµy tiÕn tr×nh lÞch sö cña v¨n häc ViÖt Nam. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - Về nhà học bài, nắm kiến thức cơ bản. - Lµm nèt nh÷ng bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ nèt phÇn B. ? §Æc ®iÓm cña v¨n häc ch÷ N«m.. ------------------------------------. TiÕt 168:. Tæng kÕt v¨n häc. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc:Tiếp tục giúp học sinh. - Hệ thống các văn bản tác phẩm văn học đã học và đọc thêm trong chơng trình ngữ văn toàn cÊp THCS..

(192) - H×nh thµnh nh÷ng hiÓu biÕt ban ®Çu vÒ nÒn v¨n häc ViÖt Nam: c¸c bé phËn v¨n häc, c¸c thêi kỳ lớn, những đặc điểm đặc sắc nổi bật về t tởng và nghệ thuật. - Củng cố và hệ thống hóa những tri thức đã học về các thể loại văn hocjgawns với từng thời kỳ trong tiến trình vận động của văn học. Biết vận dụng những hiểu biết này để đọc và hiểu đúng c¸c t¸c phÈm trong ch¬ng tr×nh. 2.KÜ n¨ng: - Rèn kỹ năng hệ thống hoá kiến thức. 3.Thái độ: - RÌn ý thøc tÝch cùc tù gi¸c «n tËp. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: M¸y chiÕu. 2.Häc sinh: ChuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: ? Nªu c¸c bé phËn hîp thµnh cña v¨n häc d©n gian VN. ? Tr×nh bµy tiÕn tr×nh lÞch sö cña v¨n häc ViÖt Nam. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt ? Em hiÓu thÕ nµo lµ thÓ lo¹i v¨n häc. B. S¬ lîc vÒ mét sè thÓ lo¹i v¨n häc: - ThÓ lo¹i v¨n häc lµ sù thèng nhÊt gi÷a mét lo¹i néi dung víi mét d¹ng h×nh thøc v¨n b¶n và phơng thức chiếm lĩnh đời sống. ? C¸c lo¹i h×nh v¨n häc: - Tù sù, tr÷ t×nh vµ kÞch. - Thể loại văn học vữa có tính ổn định, vừa I. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian: biến đổi trong lịch sử; vừa có tính chung của - V¨n häc d©n gian cã 12 thÓ lo¹i: mọi nền văn học, lại mang tính đặc thù của thÇn tho¹i, truyÒn thuyÕt, cæ tÝch, ngô ng«n, mçi nÒn v¨n häc d©n téc. truyện cời, tục ngữ, ca dao, dân ca, câu đố, sử ? KÓ tªn c¸c thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. thi, s©n khÊu d©n gian II. Một số thể loại của văn học trung đại: - Th¬ thÊt ng«n b¸t có, thÊt ng«n tø tuyÖt... - Truyện trung đại. ? Kể tên các thể loại của văn học trung đại. III. Một số thể loại văn học hiện đại: - Th¬ - TruyÖn ? Kể tên các thể loại của văn học hiện đại. IV. Cñng cè: ? Tr×nh bµy c¸c thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. ? Văn học trung đại có những thể loại nào. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - VÒ häc bµi, n¾m kiÕn thøc c¬ b¶n. - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp. - ChuÈn bÞ tiÕt tr¶ bµi kiÓm tra v¨n.. -------------------------------. TiÕt 169:. Tr¶ bµi kiÓm tra v¨n. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nhận ra những u nhợc điểm trong bài làm của mình từ đó biết rút kinh nghiệm cho những bài làm sau đó. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng ch÷a lçi. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác học tập. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: Bảng phụ 2.Häc sinh: Xem lại đề bài. C.Tiến trình hoạt động dạy học:.

(193) I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: - Không. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: - Trả bài kiểm tra văn phần thơ - Bài kiểm tra văn phần truyện A. Đề bài và yêu cầu.( Đã nêu ở tiết kiểm tra). B. NhËn xÐt chung: *Bài kiểm tra văn phần thơ. I. ¦u ®iÓm: - N¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. - Bài làm đi đúng yêu cầu của đề. - Đa số trắc nghiệm đúng 100%. - Phần tự luận c©u 1 biÕt chØ ra nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n träng t©m. - C©u 2 biết làm bài vănnghị luận về tác phẩm thơ. Bài làm phân tích khá tốt. - Một số bài làm tốt, trình bày sạch sẽ, chữ đẹp: Hương, Ly, Mạnh, Long....(9D); Thanh Thảo, Trà My....(9I) II. Tån t¹i: - Mét sè bµi lµm cßn s¬ sµi, - Một số cha xác định đúng trọng tâm, còn lạc sang hớng khác. - Một số chưa biết khái quát ý cơ bản, bài viết còn dài chưa đủ bố cục. - Một số bạn còn lười học, viết không có luận điểm. - Bài làm còn cẩu thả, tẩy xoá nhiều, chữ xấu. - Bài còn chưa tốt: Thùy Trang, Hiên(9D)của Long, Tâm,(9I). *Bài kiểm tra văn phần truyện B. NhËn xÐt chung: I. ¦u ®iÓm: - N¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n. - Bài làm đi đúng yêu cầu của đề. - BiÕt chØ ra nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n träng t©m. - Phõn tớch nhõn vật tốt, biết nờu rừ cỏc đặc điểm tính cách của nhân vật. - Một số bài làm tốt, trình bày sạch sẽ, chữ đẹp: Hương, Long, Ly, Hoa...(9D); Thanh Thảo, Hải, Trà My, Uyên, Hồng Ngọc....(9I) II. Tån t¹i: - Mét sè bµi lµm cßn s¬ sµi, - Một số cha xác định đúng trọng tâm, còn lạc sang hớng khác. - Một số chưa biết khái quát ý cơ bản, bài viết còn dài chưa đủ bố cục. - Một số bạn còn lười học, viết không có luận điểm. - Bài làm còn cẩu thả, tẩy xoá nhiều, chữ xấu. III. Thèng kª ®iÓm: Líp SÜsè 1 9D. 9I. 2. §iÓm 3. TS<5 % 4. 5. 6. 7. §iÓm 8. 33. 32 IV. Cñng cè: ? Kể tên các tác phẩm truyện Việt Nam hiện đại. ? Ph¸t biÓu c¶m nghÜ cña em vÒ mét nh©n vËt mµ em thÝch nhÊt V. Híng dÉn vÒ nhµ:. TS>5 % 9. 10.

(194) - Về nhà học bài, nắm kiến thức cơ bản. - ¤n l¹i toµn bé c¸c v¨n b¶n trong ch¬ng tr×nh. - ChuÈn bÞ tiÕt tr¶ bµi kiÓm tra TiÕng ViÖt. ------------------------------. TiÕt 170:. Tr¶ bµi kiÓm tra tiÕng viÖt. A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nhận ra những u nhợc điểm trong bài làm của mình từ đó biết rút kinh nghiệm cho những bài làm sau đó. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng ch÷a lçi. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác chữa lỗi. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: Bảng phụ 2.Häc sinh:Xem lại đề bài và yêu cầu. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò:- Không. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: A. §Ò bµi vµ yªu cÇu: .- Đã nêu ở tiết kiểm tra B. NhËn xÐt chung: I. ¦u ®iÓm: - Đa số nắm chắc kiến thức, bài làm đúng yêu cầu, trình bày khoa học, rõ ràng. - Phần trắc nghiệm đa số làm chính xác. - Phần tự luận làm tốt - Nhiều bài trình bày sạch đẹp, viết đúng yêu cầu. II. Tån t¹i: - Cßn mét sè trêng hîp sai ë c¸c c©u 2,3 trắc nghiệm. - Mét sè bµi c©u 4 lµm kh«ng khoa häc. - NhiÒu em cßn cÈu th¶. Một số em chưa tự giác học bài. III. Thèng kª ®iÓm: Líp SÜsè 1 9D 9I. 2. §iÓm 3. TS<5 % 4. 5. 6. 7. §iÓm 8. 33 32. IV. Cñng cè: ? ThÕ nµo lµ nghÜa têng minh vµ hµm ý. ? KÓ tªn c¸c phÐp liªn kÕt c©u vµ liªn kÕt ®o¹n. V. Híng dÉn vÒ nhµ: - ¤n tËp toµn bé kiÕn thøc tiÕng viÖt chuÈn bÞ cho thi. - TÝch cùc häc tËp, «n tËp.. Ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan. TS>5 % 9. 10.

(195) TuÇn 35. TiÕt 171+172: kiÓm tra häc k× II A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Qua giờ kiểm tra nhằm đánh giá đợc trình độ học sinh qua một học kỳ. Trên cơ sở đó giáo viªn cã biÖn ph¸p kÞp thêi gióp häc sinh lÊp lç hæng vÒ kiÕn thøc còng nh vÒ kü n¨ng. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm bµi kiểm tra tổng hợp. 3.Thái độ: - Giáo dục học sinh ý thức tích cực, tự giác làm bài. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: ôn tập kiến thức cơ bản cho học sinh. 2.Häc sinh: Ôn tập, chuẩn bị giấy kiểm tra. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32. V¾ng: V¾ng:. II.KiÓm tra bµi cò: Không III.Néi dung kiÓm tra: * Đề bài:(Đề kiểm tra của phòng giáo dục). TiÕt 173: th, ®iÖn chóc mõng vµ th¨m hái A. Môc tiªu:.

(196) 1.KiÕn thøc: -Học sinh trình bày đợc mục đích, tình huống và cách viết th (điện) chúc mừng và thăm hỏi. -Viết đợc th (điện) chúc mừng và thăm hỏi. 2.KÜ n¨ng: - Trình bày thư điện chúc mừng, thăm hỏi. 3.Thái độ: - -Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc khi sö dông th, ®iÖn trong cuéc sèng. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: Bảng phụ. 2.Häc sinh: Xem trước bài. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: - Không. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt +H/S đọc mục (1) trang 202 I. Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) chóc ?Nh÷ng trêng hîp nµo cÇn göi th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái. mõng? Trêng hîp nµo cÇn göi th¨m hái? -Nh÷ng trêng hîp cÇn cã sù chóc mõng hoÆc a,b: Chóc mõng. thông cảm của ngời gữi đến ngời nhận. c,d: Th¨m hái. - Mục đích, tác dụng của gửi th (điện) chúc ?H·y kÓ thªm nh÷ng trêng hîp kh¸c? mõng, th¨m hái kh¸c nhau. ?Mục đích, tác dụng của th điện chúc mừng và II. Cách viết th (điện) chúc mừng và thăm th¨m hái kh¸c nhau ntn? hái. -Nội dung th (điện) cần nêu đợc lí do, lời ?Göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái trong hoµn chóc hoÆc lêi th¨m hái. cảnh nào? để làm gì? -Cần đợc viết ngắn gọn súc tích tình cảm ?Khi có điều kiện đến tận nơi có dùng việc gửi chân thành. nh vËy kh«ng? T¹i sao? +H/S đọc mục (1) trang 202. ?Néi dung th (®iÖn) chóc mõng th¨m hái gièng, kh¸c nhau ntn? ?NX về độ dài của những văn bản trên? ?Tình cảm đợc thể hiện ntn? ?Lêi v¨n ntn? Cã g× gièng nhau khi göi th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái? +H/S đọc mục (2) trang 203 và thực hiện yêu *Ghi nhớ /sgk) cầu diễn đạt trong các nội dung đó? ?Néi dung chÝnh cña th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái? ?Cách thức diễn đạt ntn? (H/S th¶o luËn) H đọc Ghi nhớ (Sgk) IV. Cñng cè : -Nh÷ng trêng hîp cÇn viÕt th (®iÖn) chóc mõng, th¨m hái? -Mục đích, tác dụng của việc dùng đó khác nhau ntn? -C¸ch viÕt th (®iÖn) chóc mõng vµ th¨m hái? V.Híng dÉn: - Học lí thuyết, lấy ví dụ cụ thể và thực hành diễn đạt thành lời những tình huống dùng th (®iÖn). - TiÕt sau LuyÖn tËp. ---------------------------------------. TiÕt 174: th, ®iÖn chóc mõng vµ th¨m hái A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Học sinh trình bày đợc mục đích, tình huống và cách viết th (điện) chúc mừng và thăm hỏi. -Viết đợc th (điện) chúc mừng và thăm hỏi. 2.KÜ n¨ng:.

(197) - Trình bày thư điện chúc mừng, thăm hỏi. 3.Thái độ: - -Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc khi sö dông th, ®iÖn trong cuéc sèng. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: Bảng phụ. 2.Häc sinh: Xem trước bài. C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò: - Khi nµo cÇn viÕt th, ®iÖn chóc mõng, th¨m hái. III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung cần đạt +G/V yªu cÇu H/S kÎ mÉu bøc ®iÖn vµo III. LuyÖn tËp vë vµ ®iÒn néi dung. Bµi tËp 1: +Chia lớp thành 3 nhóm để làm BT1. Bµi tËp 2: +Mỗi nhóm cử đại diện trình bày BT1. a,b (§iÖn chóc mõng) +G/V yªu cÇu H/S nh¾c l¹i c¸c t×nh huèng d,e (Th, ®iÖn chóc mõng) viÕt th (®iÖn) chóc mõng? Th¨m hái? c (§iÖn th¨m hái) +H/s tr¶ lêi BT2? Bµi tËp 3: +G/V nªu y/c cña BT3 Hoµn chØnh mét bøc ®iÖn mõng theo mÉu cña bu H/S tự xác định tình huống và viết theo điện (ở BT1); với tình huống tự đề xuất. mÉu cña bu ®iÖn . IV. Cñng cè : Em hãy viết một bức th (điện) chúc mừng bạn em vừa đạt giải cao trong kì thi HS giỏi vòng tØnh ë líp 9. . Híng dÉn: Tập viết th điện ở các tình huống khác ngoài nội dung đã luyện tập. ----------------------------------. TiÕt 175:. Tr¶ bµi kiÓm tra häc kú II A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Qua giờ trả bài cần chỉ ra cho học sinh thấy đợc những u nhợc điểm trong bài làm của mình để từ đó mà phát huy u điểm, khắc phục nhợc điểm. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm bµi, ch÷a lçi. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc v¬n lªn. B.ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: 1.Gi¸o viªn: 2.Häc sinh: C.Tiến trình hoạt động dạy học: I.Tæ chøc líp: Ngµy d¹y Líp 9D SÜ sè 33 V¾ng: Ngµy d¹y Líp 9I SÜ sè 32 V¾ng: II.KiÓm tra bµi cò:Kh«ng III.Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: I. Đề bài ( đã nêu ở tiết 171+172) II. Đáp án và biểu điểm: ( đã nêu ở tiết 171+172) III.Nh÷ng u, nhîc ®iÓm chÝnh: 1.U ®iÓm: -Đại đa số các em có ý thức học bài, nắm đợc kiến thức, vận dụng vào để làm bài. - N¾m v÷ng kiÕn thøc tiÕng ViÖt và văn bản. - Hiểu và nắm được cách viết đoạn văn có các thành phần biệt lập. - N¾m ch¾c kiÕn thøc của tác phẩm"Những ngôi sao xa xôi", “Mùa xuân nho nhỏ”, “Sang thu” - Biết cách trình bày cảm nhận về một đoạn thơ. - Nhiều bài làm tốt, đạt nhiều điểm khá giỏi. 2.Nhîc ®iÓm:.

(198) - Các biệt vẫn còn trả lời sai tên tác giả, tác phẩm. - Trả lời tính cách của nhân vật Phương Định trong đoạn văn chưa đầy đủ, có bài lại phân tích quá dài. - Kỹ năng viết đoạn văn chưa tốt. Đoạn văn chưa hợp lý, thành phần biệt lập chưa chính xác. Hình thức trình bày và nội dung đoạn văn nhiều bài chưa đạt yêu cầu. - Bài văn phân tích chưa sâu sắc, lời văn diễn đạt chưa lưu loát. - Trình bày còn ẩu. - Một số bài làm còn tẩy xóa, sai chính tả. - Mở bài chưa khái quát được nội dung nghị luận nằm trong hai khổ thơ IV.KÕt qu¶ cô thÓ: Líp SÜsè §iÓm 1 2 3 9D 33 9I 32. TS<5 % 4. 5. 6. 7. §iÓm 8. TS>5 % 9. 10. IV.Cñng cè: ?Rót ra bµi häc sau khi lµm bµi kiÓm tra. - Đọc kỹ đề. - Bình tĩnh xác định yêu cầu của đề. - Dự kiến chuẩn thời gian để lựa chọn lợng kiến thức làm bài phự hợp. - Làm đến đâu chắc đến đó. - Không đợc bỏ sót câu ít điểm. V.Híng dÉn: - Rút kinh nghiệm sau khi làm bài. Chuẩn bị tốt kiến thức để thi vào THPT.. Ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 2013 Ký duyÖt Ph¹m Minh Thoan.

(199)

Giao an 9 nam 2013

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về