Nghiên cứu xây dựng các bài tập nhằm phát triển thể lực chuyên môn và kỹ thuật của nam vđv bóng đá futsal lứa tuổi 16 18 đội CLB đạt vĩnh tiến

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Mỗi người ai cũng cần có sức khỏe, đó là yêu cầu của cách mạng trong kỷ
nguyên mới, là yêu cầu của sự tồn tại và phát triển xã hội, là đòi hỏi của sự nghiệp
cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa, đồng thời cũng là mong ước chính đáng của đời
sống hạnh phúc cá nhân. Muốn sức khỏe, thể chất con người được phát triển hài
hòa, biện pháp thiết thực, tiết kiệm và hiệu quả nhất là thông qua giáo dục thể chất,
đặc biệt là tập luyện mơn bóng đá.
Việc tập luyện TDTT có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc giữ gìn củng
cố và tăng cường sức khỏe cho mọi người, giúp cho họ có đầy đủ điều kiện để
nâng cao hiệu quả của việc học tập, lao động, xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Nghị Quyết 08-NQ/TW ngày 01 tháng 12 năm 2011 đã nêu rõ “phát triển thể
dục thể thao là một yêu cầu khách quan của xã hội, nhằm góp phần nâng cao sức
khoẻ, thể lực và chất lượng cuộc sống của nhân dân, chất lượng nguồn nhân lực;
giáo dục ý chí, đạo đức, xây dựng lối sống và mơi trường văn hóa lành mạnh, góp
phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân, mở rộng quan hệ hữu nghị và hợp tác
quốc tế; đồng thời, là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đồn thể, tổ
chức xã hội và của mỗi người dân. Các cấp ủy đảng có trách nhiệm thường xun
lãnh đạo cơng tác thể dục thể thao, bảo đảm cho sự nghiệp thể dục thể thao ngày
càng phát triển” và “Phấn đấu 90% học sinh, sinh viên đạt tiêu chuẩn rèn luyện
thân thể”.
Bóng đá là mơn thể thao được nhiều người u thích, ủng hộ và cùng nhau
tham gia tập luyện. Bóng đá còn là phương tiện hữu hiệu trong lĩnh vực giáo dục
thể chất và sức khỏe người tập, trong giáo dục đạo đức - nhân cách, trong giải trí,
trong giao lưu văn hóa xã hội và cả trong lĩnh vực kinh tế. Ngày nay được sự quan


tâm đầu tư của Đảng và Nhà Nước bóng đá Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh
mẽ và cùng hòa nhập vào quỹ đạo chung của khu vực và châu lục. Để đạt được
thành tích cao hơn nữa trên đấu trường khu vực, Châu lục và Thế Giới mối quan

tâm hàng đầu của thể thao Việt Nam hiện nay là cơng tác đào tạo vận động viên trẻ.
Đây chính là nền móng tương lai của thể thao nước nhà, là yếu tố quan trọng trong
quá trình hình thành con người mới có nếp sống văn hóa lành mạnh.
Theo PGS. TS Nguyễn Văn Cừ, quá trình đào tạo vận động viên là một quá
trình bao gồm nhiều mặt sử dụng có mục đích tổng thể, các nhân tố cho phép tác
động có chủ định tới sự phát triển của vận động viên và đảm bảo cho họ có trình độ
sẵn sàng cần thiết để đạt thành tích thể thao cao. Đồng thời quá trình đào tạo sẽ tạo
điều kiện cho sự phát triển toàn diện về phẩm chất đạo đức, tâm lý, nhân cách, ý
chí, tính tổ chức kỷ luật cũng như tính tự giác cá nhân của vận động viên được tốt
hơn, góp phần nâng cao thành tích thể thao: “Trình độ và phương pháp tổ chức
cơng tác đào tạo vận động viên trẻ có ý nghĩa quyết định đến thành tích thể thao
của một nước trên vũ đài thể thao quốc tế. Bởi thế hoàn toàn dễ hiểu khi nước ta
quan tâm nhiều đến việc đào tạo lực lượng hậu bị” (trích Lê Bửu – Nguyễn Thế
Truyền. Lý luận và phương pháp thể thao trẻ).
Huấn luyện bóng đá là hình thức cơ bản của đào tạo vận động viên, là q
trình đào tạo vận động viên có hệ thống.Theo PGS. TS Nguyễn Thiệt Tình – “Huấn
luyện và giảng dạy bóng đá”, huấn luyện cũng là một q trình sư phạm có tổ chức
chặt chẽ nhằm phát triển tồn diện về các mặt kỹ thuật, chiến thuật, thể lực và tinh
thần cho vận động viên đáp ứng được yêu cầu thi đấu bóng đá hiện đại. Chất lượng
của việc đào tạo bóng đá trẻ sẽ góp phần nâng cao chất lượng của bóng đá đỉnh cao
mỗi đội bóng, câu lạc bộ cũng như mỗi quốc gia. Điều không thể thiếu trong cơng
tác đào tạo bóng đá trẻ là phải nắm bắt được các quy luật phát triển của vận động
viên trẻ trong từng giai đoạn, thời kì nhất định. Phải có kế hoạch đặt ra sao cho phù
hợp với một quá trình huấn luyện lâu dài và hết sức khoa học. Bên cạnh đó phải


tiến hành kiểm tra định kỳ để xác định độ tăng tiến của từng vận động viên trong
quá trình tập luyện nhằm nắm vững những quy luật phát triển của các em mà đưa
ra chương trình huấn luyện hợp lý.
Thể lực và kỹ thuật của cầu thủ trẻ Việt Nam trong những năm gần đây ngày

càng được nâng cao, tuy nhiên so với các nước trong khu vực thì vẫn cịn là
khoảng cách tương đối xa. Các giải bóng ở lứa tuổi trẻ trong những năm gần đây
được tổ chức thường niên đã tạo điều kiện thuận lợi để các cầu thủ trẻ của nước ta
trưởng thành, tích lũy kinh nghiệm và đặc biệt là thể lực và kỹ thuật được cải thiện
đáng kể.
Để phát triển thể lực và kỹ thuật cho các vận động viên bóng đá trẻ Futsal,
hiện nay nước ta đang rất chú trọng đến công tác tuyển chọn những cầu thủ trẻ có
năng khiếu và tố chất về bóng đá Futsal để đưa về các câu lạc bộ lớn trong cả
nước đào tạo một cách bài bản và khoa học hơn, gần đây nhất là sự nổi lên của các
câu lạc bộ bóng đá Futsal như: Thái Sơn Nam, Tân Hiệp Hưng, Sannatech Khánh
Hòa…. và đã gặt hái được những thành tích cao quý. Tuy nhiên qua nhận xét của
các chuyên gia bóng đá Futsal hàng đầu Việt Nam thì thể lực và kỹ thuật của các
cầu thủ trẻ vẫn là vấn đề đặc biệt quan trọng cần phải chú ý đến.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác đào tạo và huấn luyện vận động
viên bóng đá trẻ Futsal, đặc biệt là huấn luyện về thể lực và kỹ thuật cần phải có sự
đầu tư mạnh mẽ và đúng hướng, vì thế việc bồi dưỡng trình độ cho huấn luận viên
trong nước và mời các chun gia có trình độ cao về huấn luyện thể lực và kỹ thuật
ở các nước có nền bóng đá phát triển trên Thế Giới là vấn đề cấp thiết nhất cần
phải thực hiện để đưa nền bóng đá Futsal nước nhà ngày càng phát triển hơn so với
các nước trong khu vực nói riêng và trên Thế Giới nói chung.
Những năm gần đây, sự thiếu hụt lực lượng cầu thủ trẻ có đầy đủ các tố chất
là nguyên nhân chính làm cho câu lạc vộ bóng đá Đạt Vĩnh Tiến thi đấu không
thành công. Xuất phát từ thực tiễn trên, nhận thức tầm quan trọng của việc đào tạo


vận động viên năng khiếu trẻ, đặc biệt là sự phát triển về thể lực chuyên môn và kỹ
thuật của cầu thủ bóng đá trẻ Futsal. Với những kiến thức tích lũy được trong q
trình huấn luyện tại câu lạc bộ Đạt Vĩnh Tiến, tôi mạnh dạng chọn đề tài: “Nghiên
cứu xây dựng các bài tập nhằm phát triển thể lực chun mơn và kỹ thuật của
nam VĐV bóng đá futsal lứa tuổi 16-18 đội CLB Đạt Vĩnh Tiến”.

Với việc lựa chọn đề tài nghiên cứu này tôi hy vọng đánh giá được phần nào
đó về cơng tác huấn luyện, rút ra những thông tin cần thiết cho người làm cơng tác
chun mơn, từ đó có hướng đi đúng giúp bóng đá Futsal ngày càng phát triển.
2. Mục đích nghiên cứu:
Thơng qua q trình nghiên cứu xây dựng các bài tập nhằm phát triển thể lực
chuyên môn và kỹ thuật của nam VĐV bóng đá futsal lứa tuổi 16-18 đội CLB Đạt
Vĩnh Tiến”. Để cung cấp thêm nhiều thông tin và tư liệu để tham khảo trong quá
trình huấn luyện.
3. Mục tiêu nghiên cứu:
3.1. Mục tiêu 1: Lựa chọn các test và các bài tập thể lực chuyên môn và kỹ
thuật đánh giá nam VĐV bóng đá Futsal lứa tuổi 16 - 18 đội CLB Đạt Vĩnh Tiến.
- Tổng hợp lựa chọn các test và các bài tập
- Phỏng vấn để xác định các test đánh giá
- Kiểm định độ tin cậy của test
3.2. Mục tiêu 2: Xây dựng kế hoạch thực nghiệm và thực nghiệm các bài
tập về thể lực chuyên môn và kỹ thuật của nam vận động viên bóng đá trẻ Futsal
lứa tuổi 16 - 18 câu lạc bộ bóng đá Futsal Đạt Vĩnh Tiến.
- Lựa chọn các bài tập về thể lực chuyên môn và kỹ thuật của nam vận
động viên bóng đá trẻ Futsal lứa tuổi 16 - 18 câu lạc bộ bóng đá Futsal Đạt Vĩnh
Tiến
- Xây dựng kế hoạch thực nghiệm


- Tiến hành thực nghiệm
3.3. Mục tiêu 3: Đánh giá hiệu quả các bài tập về thể lực chuyên môn và
kỹ thuật của nam vận động viên bóng đá trẻ Futsal lứa tuổi 16 - 18 câu lạc bộ
bóng đá Futsal Đạt Vĩnh Tiến
- Đánh giá thực trạng về thể lực chuyên môn và kỹ thuật của đội CLB Đạt
Vĩnh Tiến
- Đánh giá 6 tháng đầu thực nghiệm thông qua các bài tập nhằm sự phát

triển thể lực chuyên môn và kỹ thuật
- Đánh giá sau 1 năm thực nghiệm về các bài tập nhằm phát triển thể lực
chuyên môn và kỹ thuật


CHƯƠNG I
TỔNG QUAN NHỮNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Quan điểm của Đảng và nhà nước về thể dục thể thao:
Từ sau khi cách mạng tháng 8/1945 thành công. Đảng và nhà nước ta đã
quan tâm đến sức khỏe của người dân lao động để xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Trong “Lời kêu gọi toàn dân tập thể dục” vào tháng 3/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã viết: “Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần
có sức khỏe mới thành cơng.Mỗi một người dân khỏe mạnh, tức là góp phần cho
cả nước mạnh khỏe. Vậy nên tập luyện thể dục, bồi bổ sức khỏe, là bổn phận của
mỗi một người dân yêu nước. Việc đó khơng tốn kém, khó khăn gì, trai gái, già trẻ
ai cũng nên làm và ai cũng làm được. Mỗi người lúc ngủ dậy tập ít phút thể dục,
ngày nào cũng tập thì khí huyết lưu thơng, tinh thần đầy đủ, như vậy là sức khỏe.
Dân cường thì nước thịnh. Tôi mong đồng bào ai cũng gắng tập thể dục. Tự tôi
ngày nào cũng tập”. [16] Lời kêu gọi của Bác sau đó đã dấy lên phong trào “Khỏe
vì nước” tại nhiều nơi trong cả nước, người người cũng nhau ra sức tập luyện thể
dục thể thao.
Sau khi hịa bình lập lại trên Miền Bắc xã hội chủ nghĩa, nhiều văn bản, nghị
quyết chỉ thị của Đảng, quốc hội và chính phủ tiếp tục khẳng định cần quan tâm
đến sức khỏe cho nhân dân, đặc biệt là học sinh trường học.
Tháng 3/1960, Bác đã tự tay viết thư gửi hội nghị cán bộ TDTT tồn miền
Bắc. Người có nêu rằng: “Muốn lao động sản xuất tốt thì cần có sức khỏe, muốn
có sức khỏe thì nên thường xun tập luyện thể dục thể thao. Vì vậy, chúng ta nên
phát triển phong trào thể dục thể thao cho rộng khắp”. Đồng thời Bác còn căn
dặn: “Cán bộ thể dục thể thao phải học tập chính trị, nghiên cứu nghiệp vụ và
hăng hái cơng tác”. Ngồi ra người cịn nhận định vai trò của thể dục thể thao

trong xã hội: “Là một trong những công tác cách mạng khác”.[16]


Chỉ thị 48/TTg ngày 2/6/1969, nguyên thủ tướng Phạm Văn Đồng có nêu:
“Giữ gìn và nâng cao sức khỏe cho học sinh là một vấn đề lớn, phải có phương
hướng và kế hoạch giải quyết toàn diện và trong thời gian dài trên cơ sở tìm hiểu
đặc điểm lứa tuổi, đặc điểm sinh hoạt và căn cứ vào khả năng thực tế của nước
ta”.[6]
Trong chỉ thị số 227/CT – TW ngày 18/11/1975 cũng đã nêu: “Phấn đấu
vươn lên đưa phong trào quần chúng rèn luyện thân thể vào nề nếp, phát triển
cơng tác thể dục thể thao có chất lượng, có tác dụng thiết thực nhằm mục tiêu:
Khơi phục và tăng cường sức khỏe cho nhân dân, góp phần xây dựng con người
mới ln phát triển tồn diện”.[7]
Chỉ thị 36 CP/TW ngày 24/3/1994 của BCHTW Đảng về công tác thể dục
thể thao với khẩu hiệu: “khỏe để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, từng bước xây dựng
lực lượng thể thao chuyên nghiệp đỉnh cao, phấn đấu đạt vị trí xứng đáng trong
các hoạt động thể dục thể thao quốc tế, trước hết là khu vực Đông Nam Á”.[5]
Và gần đây nhất chiến lược phát triển thể dục thể thao của Việt Nam đến
năm 2020: “TDTT cho mọi người (gồm: TDTT quần chúng, giáo dục thể chất và
thể thao trong nhà trường, TDTT trong lực lượng vũ trang); thể thao thành tích
cao và thể thao chuyên nghiệp; Ủy ban Olympic Việt Nam và các tổ chức xã hội về
nghề nghiệp thể dục thể thao”.
Phát triển thể dục thể thao đồng bộ trong trường học, lực lượng vũ trang, ở
xã, phường, thị trấn cùng với phát triển thể thao thành tích cao, thể thao chuyên
nghiệp. Vấn đề xã hội hóa được thực hiện kết hợp với kinh doanh thể dục thể thao
với công tác cung ứng dịch vụ theo quy định của pháp luật. Khuyến khích các tổ
chức cá nhân tham gia phát triển TDTT.
Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, thể dục thể thao mang ý nghĩa
cuộc sống. Những đề tài nghiên cứu về thể thao không ngừng phát triển, thu hút
các nhà khoa học nghiên cứu, cụ thể như là: quản lý học thể dục thể thao, tâm lý

học thể dục thể thao, kinh tế thể dục thể thao, y sinh học thể dục thể thao… Để góp
phần cho sự nghiệp phát triển một nền thể dục thể thao tiên tiến với những lời hứa
tốt đẹp như thế, chúng ta phải luôn đề cao, trau dồi sức lao động về trình độ văn
hóa, tư tưởng chính trị, chun mơn nghiệp vụ, xây dựng nền móng vững chắc để
dần hịa mình theo đà phát triển chung của thế giới.
Để đáp ứng yêu cầu xây dựng và phục vụ đắc lực cho chiến lược đào tạo con
người phát triển toàn diện, góp phần thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã
hội công bằng dân chủ văn minh, với quan điểm thể dục thể thao là công tác cách
mạng nên Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến công tác thể dục thể thao. Thấm
nhuần quan điểm của Đảng với thể dục thể thao, hai ngành Giáo dục đào tạo và
Thể dục thể thao đã phối hợp, chỉ đạo nội dung cơng tác thể dục thể thao trong tình
hình mới, thiết thực phục vụ cho mục tiêu đào tạo con người phát triển tồn diện,
góp phần tích cực vào sự nghiệp cơng nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
1.2. Khái qt mơn Futsal:
Cho đến nay vẫn cịn có nhiều ý kiến khác nhau xung quanh việc trả lời
những vấn đề thuộc về mơn thể thao đang có một sức hút mạnh mẽ đối với đơng
đảo những “tín đồ” túc cầu giáo. Bóng đá Futsal là gì? Nó có nguồn gốc từ đâu?
Cách thức thi đấu như thế nào? Nó có đặc điểm gì khác biệt hay phải là một trong
những hình thức biến thể của bóng đá – mơn thể thao “vua” mà ai ai ít hay nhiều
cũng đã từng tiếp xúc. Và những ý kiến được nêu ra trong đề tài này cũng khơng
nằm ngồi vịng xốy đó, với mong muốn góp thêm chút “lửa” nhằm quảng bá
rộng rãi môn thể thao hấp dẫn này đến mọi người xung quanh.
Futsal là một loại hình bóng đá thi đấu trong nhà, là mơn thể thao trình diễn
những vũ điệu đẹp nhất của thế giới túc cầu. Tên của nó có nguồn gốc từ tiếng Bồ
Đào Nha "futebol de salão" và tiếng Tây Ban Nha "fútbol sala/de salón", có thể
dịch là bóng đá trong nhà.

Futsal hay bóng đá trong nhà là mơn thể thao tương tự bóng đá nhưng các
trận đấu được diễn ra trong nhà với một số luật lệ được thay đổi cho phù hợp, ví dụ
kích thước sân và bóng được thu nhỏ, các cầu thủ đi giày đế bằng thay vì giày đinh
như ở các trận đấu sân cỏ. Sự hấp dẫn của mơn thể thao này chính là sự tinh lọc ra
những tố chất đặc sắc nhất của bóng đá: kỹ năng, kiểm sốt bóng hẹp, chuyền
bóng, sút bóng, sự cảnh giác, suy nghĩ nhạy bén, khả năng di chuyển và tận dụng
những khoảng hở. Một điều đặc biệt nữa, đây là môn thể thao dễ chơi và phù hợp
với tất cả mọi người, nhất là người Á Đông được coi là khéo léo, kỹ thuật và đầy
sáng tạo…
Môn thể thao đem lại những pha trình diễn ngoạn mục từ đầu đến cuối,
những pha trình diễn kỹ thuật cá nhân và nhiều bàn thắng đẹp mắt. Những người
chơi môn này không bao giờ mong muốn được tham gia vào giải đấu của đội 11
người. Đây là nơi để họ thử thách chính mình khi họ có ít khơng gian hơn và được
tiếp xúc với bóng nhiều hơn trong một mơi trường linh hoạt và khốc liệt hơn hẳn.
Vì ít khoảng trống nên mơn thể thao địi hỏi người chơi phải khống chế bóng
ở tầm gần và phát triển kỹ thuật, độ nhanh nhạy. Nhịp độ trận đấu liên tục, khơng
có thời gian để nghỉ ngơi, ln ln sẵn sàng bắt bóng và lao vào những khoảng
trống có được.
Với điều kiện được tiếp xúc bóng liên tục, kỹ năng và độ nhạy bóng của cầu
thủ được phát triển rất nhanh, và cảm thấy thoải mái với bóng thay vì phải tránh né
nó. Bạn thực sự sẽ muốn có được bóng. Mơn chơi này tạo cho bạn sự bình tĩnh,
tinh thần trách nhiệm và sự sáng tạo. Có thể kể đến những tên tuổi với kỹ năng
chơi bóng đạt đến “bậc thầy” như huyền thoại Pele, Maradona, Zidane... hay gần
đây là Cristiano Ronaldo, Ronaldinho thực sự là “ma lực” hút hồn hàng triệu “tín
đồ” tham gia tập luyện. Theo thời gian được nâng tầm thành một bộ mơn thể thao
đầy tính nghệ thuật lan rộng khắp Châu Âu rồi du nhập và phát triển tại các nước
châu Á: Nhật Bản và Hàn Quốc, Iran, Thái Lan và ngay cả Việt Nam… Những cái


tên nức danh của bóng đá Futsal như Falcao đã trở thành thần tượng của khơng ít

tín đồ túc cầu giáo.
Rất nhiều tên tuổi lớn như Ronaldinho, Ronaldo và Robinho đều rèn luyện
kỹ năng từ môn đấu Futsal hay chơi nó trong những buổi tập huấn hàng tuần. Một
Ronaldinho 9 tuổi đã chơi bóng trong video quảng cáo của Nike với vơ số kỹ năng
đáng nể được trình diễn trong sân đấu trong nhà: “Khi tơi cịn nhỏ, chúng tơi ln
chơi Futsal và bây giờ việc kiếm sốt bóng trong tầm ngắn thật quá dễ dàng”,
chân sút của AC Milan và Brazil phát biểu. “Cách thức kiểm sốt bóng quan trọng
hơn rất nhiều trên sân đấu nhỏ, vì bạn có ít không gian hơn. Nếu không đủ nhanh
nhẹn, bạn sẽ mất bóng ngay tức thì. Bạn sẽ học được cách đưa ra các quyết định
nhạy bén, khi mà mọi thứ bị thắt chặt lại và diễn ra nhanh hơn bóng đá thường
đến chóng mặt. Tốc độ, kỹ thuật hồn hảo và khả năng xoay trở tình thế nhanh
chóng là những gì Futsal có thể dạy cho bạn".
Một sai lầm thường có là việc hiểu Futsal như một mơn bóng đá 5 người đơn
thuần, như mơn này thực chất có cả một hệ thống luật lệ riêng được lập ra vì nhịp
độ nhanh, mạnh, dồn dập tập trung vào những kỹ năng đá bóng điêu luyện nhất.
Futsal được chơi bởi những đội gồm 5 người trong vòng 2 hiệp, mỗi hiệp 20
phút (mỗi bên được quyền dừng trận đấu thảo luận trong vòng 1 phút mỗi hiệp và
đồng hồ dừng lại khi bóng đứng yên) trong 1 sân trong nhà, dùng bóng cỡ 4, nhỏ
và nặng hơn bóng thường, giảm độ nẩy đến 30%.
Sân chơi được viền xung quanh chứ không dùng rào chắn, khi bóng ra khỏi
sân, người chơi phải đá bóng vào sân trong vịng 4 giây, nếu q thời gian đó, đội
kia sẽ được hưởng quả đá phạt này. Người chơi phải giữ vị trí cách bóng 5 mét với
bất cứ quả đá phạt nào. Thủ môn được phép ra khỏi khu vực của mình và mọi
người được phép vào khu vực đó, và bóng cho phép được cao quá đầu.
Mỗi đội sẽ có 7 người dự bị và họ được phép thay người bất cứ khi nào, bất
kể số lần. Trận đấu được điều khiển bởi 3 trọng tài, cấm hoàn toàn việc trượt để lấy


bóng, nếu một thẻ vàng được đưa ra, đội đó chỉ còn 4 người trong vòng 2 phút hay
cho đến khi đội kia ghi bàn.

Sau hơn nửa thế kỷ khai sinh ra mơn bóng đá tại Anh, những phiên bản nhỏ
hơn lần đầu tiên xuất hiện tại Uruguay khi đất nước này ăn mừng chiến thắng
World Cup 1930. Một thầy giáo người Argentina, Juan Carlos Ceriani, từng làm
việc tại Montevideo thủ đô Uruguay, đã chứng kiến những trận cầu được thi đấu
trên sân bóng rổ với khơng gian nhỏ hơn vì sự thiếu hụt của những sân bóng lớn.
Ơng đã quyết định tổ chức môn chơi này với việc sử dụng bóng và khung thành
nhỏ hơn để chơi trong nhà tại các câu lạc bộ thể dục thể thao. Môn chơi được gọi
tên futebol de sala hay futebol de salão, có nghĩa là bóng đá trong nhà.
Sự phổ biến của mơn thể thao này nhanh chóng lan rộng khắp Nam Phi, và
điều luật của mơn này được chính thức đặt ra ở Brazil vào năm 1936. Những người
Brazil sử dụng những quả bóng nặng hơn bằng cách nhồi thêm mùn cưa, nút bần
và lông ngựa để gia tăng khả năng kiểm sốt bóng tầm gần.. Được biết đến như
“mơn đá bóng hạng nặng”, tên chính thức tại Brazil của nó là futebol de salão,
cũng được hiểu như bóng đá trong nhà. Hiệp hội đầu tiên được thành lập tại Brazil
vào năm 1959, tiếp theo đó là Liên đồn Bóng đá trong nhà Sudamericana (Nam
Phi) vào năm 1965 gồm có Uruguay, Paraguay, Peru, Argentina và Brazil.
Môn thể thao làn rộng khắp thế giới với sự thành lập của Liên đồn Bóng đá
trong nhà Quốc tế tại Sao Paulo năm 1971. Brazil được xem như quê nhà của môn
Futsal và xuyên khắp đất nước này người ta có thể chơi mơn này ở khắp mọi nơi,
đường phố, những sân tập nhỏ, và trên bãi biển, đã giúp tạo nên nhiều tên tuổi lớn
như Pele, Zico, Ronaldo và Ronaldinho. Nhưng những cầu thủ chuyên nghiệp như
Falcao luôn được bao quanh bởi rất nhiều fan hâm mộ, kể cả những fan hâm mộ
của bóng đá 11 người. “Futsal là môn thể thao đem lại nhiều niềm vui – niềm hạnh
phúc nhất đến với người Brazil”, phát biểu của Vincente Figueiredo, tác giả của
cuốn “Lịch sử của Bóng đá trong nhà”. Được chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ


của Futsal, Liên đồn bóng đá thế giới FIFA cuối cùng đã quyết định đưa bộ môn
vào khuôn khổ quản lý của mình, năm 1985 đã có một số luật nhỏ thay đổi từ điều
luật ban đầu, và đổi tên chính thức là Futsal, là sự kết hợp của Futbal the Salão.

Bóng đá trong nhà đang ngày được phổ biến rộng khắp. Môn chơi đã không
bị nhầm lẫn như một họ hàng kém cỏi của bóng đá 11 người, rất nhiều chuẩn bóng
đá trong nhà đã và đang thống trị khắp thế giới với đặc điểm riêng và văn hoá bóng
đá rất chuyên biệt của nó. Hiện nay có hơn 60 triệu người chơi rất nhiều chuẩn của
môn này gồm: Futsal, panna, futebol de salão và bóng đá 5 người truyền thống.
Chuẩn phổ biến nhất của môn này là Futsal, được chơi bởi hơn 25 triệu người, và
có hơn 50 giải đấu chuyên nghiệp khắp thế giới từ Azerbaijan cho đến Tây Ban
Nha. Trong tổng số 100 quốc gia tham dự Giải Vô địch FIFA Futsal thế giới gần
đây nhất, Brazil đã giành chiến thắng trước đám đông gần 300 ngàn người.
Kể từ khi phát triển từ Futebol de salão, phiên bản đầu tiên đã bị mai một,
nhưng nó vẫn diễn ra khắp Nam Phi và hơn thế nữa. Điểm khác biệt chính với
Futsal là được chơi với bóng cỡ 2 khơng nẩy, thích hợp với những người chơi trẻ
tuổi. Tuy nhiên, đây quả là sự thống trị của Futsal khi quả bóng dạng này rất khó
tìm mua được, ngay cả tại Brazil.
Tuy chỉ mới phát triển non trẻ tại nước Anh nhưng môn thể thao này cũng
đang lớn mạnh dần nhanh chóng tại đây. Hơn 6 triệu người chơi Futsal mỗi buổi
chiều hay sau giờ làm việc, phát triển nhanh chóng hơn 2 triệu người trong vịng 5
năm, nhanh hơn cả bóng đá 11 người.
Những dạng khác của bóng đá ít người, thường là dạng lai giữa Futsal và
bóng đá 5 người, có thể là bóng đá với tối đa 6-7 cầu thủ cho mỗi đội, gôm môn
calcetto ở Ý, đá bóng trong nhà của Mỹ, Fulbito hay Futebol Cinco ở Nam Phi va
Tây Ban Nha, và Hallenfussball tại Đức.
Tại Hà Lan, một phiên bản khác của môn thể thao này cũng đang lớn mạnh,
tên là panna. Bắt nguồn từ đường phố Amsterdam trong cộng đồng người Surinam,


tiếng lóng panna có nghĩa là luồn bóng qua chân đối phương, có nghĩa là “chiếc
cổng” trong tiếng Surinam, một vài nơi khác môn nay được biết đến với tên
“nutmeg”. Mục tiêu chính của trận đấu là ghi nhiều bàn thắng hơn đối phương, tuy
nhiên, nó nghiêng về một cuộc trình diễn kỹ thuật cá nhân, nếu bạn hồn thành một

panna, tức là luồn bóng qua chân đối phương, trị chơi sẽ kết thúc và bạn là người
thắng cuộc.
Thế nhưng, đâu ngờ rằng Việt Nam ngày nay đã sớm trở thành "thánh địa"
của các tín đồ túc cầu giáo và trong tinh thần đổi mới toàn diện, người Việt đã rất
tự giác, say mê đến cuồng nhiệt mơn bóng đá mới du nhập vào nước ta đến nay
được đúng 100 năm. Sau sự kiện lịch sử vô địch cup AFF, tờ VnEconomy đưa tin:
“Đêm 28/12 chứng kiến những đường phố tắc nghẽn người và xe, rợp bóng quốc
kỳ và vang dội những thanh âm vui mừng, trên khắp dải đất hình chữ S. Khơng chỉ
là tình u bóng đá, đó cịn là khát khao khẳng định mình của một dân tộc đang nỗ
lực vươn lên”. Tuy nhiên, để có thể rút ngắn chặng đường hội nhập và đuổi kịp
các nước lân cận, sau sự khẳng định của bóng đá trên đấu trường khu vực thì bóng
đá Việt Nam cần phải nổ lực vượt bậc thì mới hy vọng khẳng định được vị thế của
một nền bóng đá có nhiều tiềm năng và việc làm đó trong mơn bóng Futsal cũng
khơng ngoại trừ.
Là HLV của Việt Nam được đào tạo bài bản về Futsal, từng được giao trọng
trách HLV trưởng đội tuyển Futsal Việt Nam những năm, chuyên gia Nguyễn Văn
Long cho biết :
So với các quốc gia trong khu vực, Futsal Việt Nam còn nhiều hạn chế khi
chúng ta chỉ mới phát triển ngang bằng Campuchia và thua kém khá nhiều ngay cả
với Philippines hay Brunei trong giới hạn thời gian 5 năm. Bởi Philippines từng có
HLV là người Iran hay Brunei cũng mời HLV nước ngoài khoảng 5 năm trước đây
thì lực lượng HLV của Futsal Việt Nam vẫn dựa vào các HLV trong nước, vốn
chưa có những am hiểu về Futsal và chỉ huấn luyện dựa trên kinh nghiệm là chính.


Khơng có nền tảng cơ bản nên rất dễ nhận thấy, khơng ít các đội, kể cả HLV
cũng chưa thật sự am hiểu sâu sắc về Luật bóng đá Futsal. Ngay cả trong kỹ thuật
thi đấu Futsal như rê bóng bằng gầm bàn chân, chuyền bóng bằng các cú chích mũi
giầy hay sút bóng bằng mũi chân…cũng khơng được các VĐV thực hiện và phát
huy tốt.

Về chiến thuật, hầu hết các đội đều chưa thể hiện rõ nét, thông qua cách di
chuyển cả trong tấn cơng lẫn phịng ngự. Điều này có thể do đa phần các đội sử
dụng cầu thủ thi đấu sân lớn 11 người vào thi đấu Futsal. Nếu ở sân cỏ, các cầu thủ
có điều kiện xử lý bóng trong phạm vi khơng gian rộng thì việc xử lý tương tự
trong sân Futsal là hoàn toàn không thể. Cho nên, trong thi đấu Futsal, việc triển
khai các pha phối hợp bằng các đường chuyền cự ly ngắn, tầm thấp là rất phù hợp,
thay vì các cầu thủ cố gắng cầm bóng qua người như sân lớn. Hơn nữa, việc rê dắt
như thế - nếu không thành công - rất dễ tạo cơ hội cho đội bạn phản cơng và thơng
thường, các tình huống xử lý hỏng nói trên đều dẫn đến bàn thua. Một hạn chế
khác ở các VĐV là thường xuyên dùng lòng hay má ngồi để xử lý bóng. Do
khơng gian thi đấu rất hẹp nên việc xử lý bóng như thế dễ ảnh hưởng đến tốc độ
triển khai bóng. Ngồi ra, một nhược điểm rất rõ của các VĐV Futsal là luôn tranh
thủ sút cầu mơn ở bất kỳ tình huống nào. Trong lúc đó, với khơng gian hẹp, trọng
lượng và độ nẩy của bóng Futsal khác hẳn với bóng sân lớn nên lực sút bóng sẽ bị
những hạn chế nhất định …
Một nhân tố quan trọng không kém là lực lượng huấn luyện viên, thực trạng
tồn đọng hiện này là việc đội ngũ các huấn luyện viên cho sân chơi này còn thiếu
phương pháp huấn luyện, kế hoạch huấn luyện và cả kinh nghiệm cầm quân trên
mặt sân này... Tất cả vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu đòi hỏi thực tế hiện nay và
nguyên nhân của vấn đề nằm ở nhiều khía cạnh có thể kể ra sau đây: Trong trường
học chưa tổ chức giảng dạy, huấn luyện ngoại khóa về mơn bóng đá Futsal cho các
em. Cơng tác tổ chức tuyển chọn vận động viên năng khiếu ban đầu chưa cao.


Chưa có sự thống nhất trong trong hệ thống đào tạo môn Futsal của tỉnh, chủ yếu là
huấn luyện viên tự phát. Chưa xây dựng và áp dụng khoa học kỹ thuật trong việc
đào tạo chưa có sự thống nhất trong cả thành phố về lý luận huấn luyện, hệ thống
thi đấu, chế độ dinh dưỡng... Tổ chức thi đấu chưa đáp ứng được yêu cầu chuyên
môn. Chưa trở thành điều kiện và động lực thúc đẩy, nâng cao chất lượng đào tạo
vận động viên bóng đá Futsal nữ dẫn đến trình trạng thiếu hẳn điều kiện cọ sát, tích

lũy kinh nghiệm trận mạc nhằm phát triển chuyên môn, huấn luyện nhằm có sự
điều chỉnh cho phù hợp.
Chưa có được sự thống nhất trong hệ thống đào tạo vận động viên quốc gia
(quy trình quản lý, chương trình đào tạo, huấn luyện cho các lứa tuổi, chế độ dinh
dưỡng, khả năng kết hợp khoa học kỹ thuật…) mà thường do các địa phương, các
câu lạc bộ tự thực hiện và tự làm dẫn đến việc lãng phí và hiệu quả đào tạo kém.
Hệ thống thi đấu bóng đá Futsal chưa đáp ứng được yêu cầu về chuyên môn.
Chưa trở thành điều kiện và động lực thúc đẩy, nâng cao chất lượng đào tạo vận
động viên dẫn đến tình trạng vận động viên thiếu hẳn điều kiện cọ sát, tích lũy kinh
nghiệm trận mạc nhằm phát triển chuyên môn, huấn luyện viên thì ít có điều kiện
kiểm chứng khả năng huấn luyện và chương trình huấn luyện nhằm có sự điều
chỉnh phù hợp.
Việc đầu tư cho bóng đá Futsal ở các địa phương và câu lạc bộ thấp. Cơ sở
vật chất thiếu thốn, công tác nghiên cứu và các phương tiện dùng cho việc nghiên
cứu ứng dụng trong công tác đào tạo vận động viên nói chung và bóng đá Futsal nữ
nói riêng cịn q thiếu thốn. Nhất là các dụng cụ dùng đánh giá, kiểm tra khả năng
hồi phục chế độ dinh dưỡng...
Từ những sự yếu kém của mình về mọi mặt liên đồn bóng đá (VFF) đã cải
tổ những chính sách và sự đầu tư mạnh mẽ cho đội tuyển fusal. Bước đầu đội tuyển
quốc gia tham gia các giải thi đấu seagame, châu Á và quốc tế và đã giành được
những thành tích nhất định nhất như huy chương bạc ở seagame năm 2013 của


nam và nữ, và một số huy chương ở các giải quốc tế. Đó là những thành tích rất
đáng ghi nhận trong giai đoạn phong trào bóng đá Futsal đang gặp rất nhiều khó
khăn.
1.3. Cơ sở lý luận về cơng tác huấn luyện cho VĐV bóng đá Futsal:
1.3.1. Cơ sở lý luận chung về công tác huấn luyện cho VĐV bóng đá Futsal:
Cơng tác huấn luyện VĐV thể thao nói chung và bóng đá nói riêng phải
được bắt nguồn từ cấu trúc thành tích của mỗi mơn nhất định. Có nhiều yếu tố tạo

nên một VĐV bóng đá giỏi. Một số người sinh ra đã có sẵn năng khiếu bẩm sinh
để chơi bộ môn này, trong khi những người khác phải tập luyện cực lực để lấp
những thiếu hụt về những khả năng của mình. Nhưng bất kể những mức độ khác
nhau về năng khiếu, người chơi vẫn có thể trở thành một VĐV giỏi hơn nếu họ biết
nổ lực và được đào tạo khoa học thông qua những kế hoạch, giáo án huấn luyện và
một quy trình tuyển chọn, đánh giá cụ thể.
Tháp biểu diễn dưới đây là "Tháp của sự thành cơng" của Jonh Wooden.

Hình 1.1. Tháp của sự thành cơng của John Wooden

Bóng đá nói chung và Futsal nói riêng là một mơn thể thao có u cầu cao
về tất cả các mặt, qua tháp trên ta thấy rằng thành tích của một mơn thể thao này
phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố hình thái, thể lực, kỹ - chiến thuật, tâm - sinh lý
và chức năng cơ thể... khó đánh giá được yếu tố nào là quan trọng nhất bởi vì:
- Một là: Bóng đá là mơn thể thao định tính, khơng có chu kỳ, hoạt động
theo tình huống, tính bất ngờ là điểm thú vị của mơn thể thao này, vì quả bóng ln


ln trịn và mọi chuyện có thể xảy ra ngồi dự báo. Là mơn đối kháng trực tiếp
thường xun có những va chạm ở tất cả các “điểm nóng” trên khắp mặt sân.
- Hai là: Bóng đá là mơn mà phong độ tỉ lệ nghịch với lứa tuổi đặc điểm
riêng biệt của từng cá nhân, từng vị trí trên sân. Đối với người mới tập thì việc học
kỹ thuật là phần quan trọng nhất. Các khía cạnh này có mối quan hệ hữu cơ, tác
động qua lại lẫn nhau, có thể biểu diễn mối quan hệ này theo biểu đồ dưới đây.

Hình 1.2. Mối quan hệ giữa các yếu tố cấu cấu thành thành tích
một mơn thể thao
Việc huấn luyện VĐV phải được tiến hành trên cơ sở nghiên cứu VĐV một

cách tổng hợp và lựa chọn một số phương pháp kiểm tra như: phương pháp sư

phạm, y sinh, tâm lý, xã hội nhằm đảm bảo phát triển toàn diện cá nhân vận động
viên. Từ những quan điểm trên cho thấy, trong huấn luyện VĐV bóng đá cần được
xác định bởi các yếu tố đặc trưng sau: yếu tố hình thái, chức năng tâm – sinh lý, kỹ
- chiến thuật và thể lực. Sự tiến bộ của vận động viên cần phải được nâng cao năng
lực, chức phận cơ thể, chuyển biến về chất, năng lực, kĩ năng, kĩ xảo vận động.
Nhưng trong việc đánh giá, mà cụ thể là trong thời gian ngắn một năm tập luyện là
khoảng thời gian mà đề tài tiến hành nghiên cứu thì nhưng biến đổi ngoài hai yếu
tố thể lực và kỹ thuật thì các yếu tố cịn lại là khơng rõ rệt. Trong mối quan hệ giữa
hai yếu tố thể lực và kỹ thuật thì thể lực là nền tảng ban đầu, vững chắc cho vận
động viên thực hiện các bài tập kỹ thuật ở trình độ cao với cường độ lớn hơn và tạo


điều kiện thuận lợi cho vận động viên nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trị của q
trình luyện tập thể thao.
1.3.2. Cơ sở huấn luyện thể lực và kỹ thuật cho VĐV bóng đá Futsal:
- Cơ sở huấn luyện thể lực cho VĐV bóng đá Futsal:
Như ta biết, cơ thể con người là một thể thống nhất dưới sự chỉ đạo của hệ
thần kinh trung ương, do vậy quá trình hình thành và phát triển các tố chất thể lực
ln có mối quan hệ chặt chẽ với sự hình thành các kỹ năng vận động và mức độ
phát triển của các cơ quan trong cơ thể. Trong hoạt động chung của con người thì
hoạt động cơ bắp là dạng đặc trưng, mang tính trọng tâm. Hoạt động cơ bắp thể
hiện ở ba phương diện sau:
- Sự co cơ (phụ thuộc chủ yếu vào tỷ lệ cấu trúc sợ cơ, số lượng sợi cơ và
thiết diện cơ).
- Sự trao đổi chất (tức là quá trình sản sinh năng lượng).
- Sự dẫn truyền kích thích (hoạt động thần kinh cơ).
Ba phương diện trên đây ln có mối tương quan với khả năng hoạt động
của tố chất thể lực, đặc biệt là ba tố chất cơ bản: sức nhanh, sức mạnh, sức bền.
Trong đó độ lớn của sức mạnh quan hệ chủ yếu tới khả năng co cơ, thể hiện theo
hướng thay đổi giữa yếu tố thời gian duy trì và cường độ vận động của cơ bắp. Do

vậy ta có sức mạnh tối đa, sức mạnh nhanh và sức mạnh bền. Độ lớn của sức
nhanh quan hệ chủ yếu tới khả năng dẫn truyền của hệ thần kinh và liên quan đến
thành phần sợi cơ. Do vậy ta có sức nhanh phản ứng, sức nhanh vận động và sức
nhanh động tác. Độ lớn của sức bền quan hệ chủ yếu tới hoạt động trao đổi chất,
mối quan hệ này dựa trên cơ sở sinh năng lượng yếm khí và ưa khí. Chính vì vậy
mà ta có sức bền cự ly ngắn, sức bền cự ly dài và sức bền cự ly trung bình. Một
điều cần lưu ý rằng, tất cả các tố chất vận động trên luôn hiện diện trong mối quan
hệ tương tác lẫn nhau, khơng có biểu thị riêng tuyệt đối.


* Sức nhanh
Là khả năng của con người thực hiện các hành vi vận động với thời gian ngắn
nhất trong điều kiện quy định. Đặc trưng quan trọng về tố chất sức nhanh của bóng
đá Futsal là sức nhanh phản ứng vận động và sức nhanh động tác.[21]
Sức nhanh phản ứng vận động là khả năng đáp lại nhanh nhất những tín hiệu
xuất hiện đột ngột bằng những hành vi vận động nhất định, trong bóng đá đó là tốc
độ phản ứng nhanh với những tình huống thay đổi liên tục như: hướng bóng, tốc độ
của quả bóng. Tốc độ phản ứng nhanh sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc di chuyển
nhanh chóng tới vị trí của quả bóng nhằm chiếm ưu thế và có nhiều lựa chọn cách
kết thúc hợp lý.
Sức nhanh động tác thể hiện ở số lần lặp lại động tác, tốc độ động tác đơn lẻ
khi sút bóng nhanh và thực hiện nhanh một động tác trong thời gian ngắn như di
chuyển nhanh, thay đổi động tác nhanh…là một trong những cơ sở quyết định
thành tích trong nhiều mơn thể thao khơng có chu kỳ trong đó có bóng đá.
Cũng như nhiều mơn thể thao khác, bóng đá thi đấu đỉnh cao địi hỏi một
trình độ kỹ thuật điêu luyện kết hợp với việc thực hiện tổng hợp những năng lực
vận động của con người trong đó có sức nhanh. Mỗi kỹ thuật đều thể hiện tổng hợp
các năng lực sức nhanh, song mức độ kết hợp sức nhanh trong mỗi kỹ thuật khác
nhau đều có sự khác nhau mà đặc biệt quan trọng là sức nhanh phản ứng vận động.
Trong thi đấu, việc thực hiện mỗi động tác kỹ thuật đều thông qua một q trình

bắt đầu từ việc quan sát, phán đốn động tác của đối phương đến theo dõi hướng
bay của quả bóng, vị trí của đồng đội, di chuyển đến vị trí thích hợp, lựa chọn
phương án tối ưu nhất trong thời gian ngắn. Đó là vịng khép kín của một phản ứng
vận động, thời gian cho mỗi phản ứng này tùy thuộc rất nhiều vào các yếu tố: đối
phương, trình độ năng lực, tình huống thi đấu trên sân, đặc biệt trong môn Futsal,
khi không gian và thời gian hạn hẹp thì sức nhanh là một tố chất quan trọng mà
VĐV bóng đá Futsal cần phải có.


* Sức mạnh
Sức mạnh là khả năng khắc phục trọng tải bên ngoài bằng sự căng cơ.[21]
Sự phát triển tố chất sức mạnh có liên quan đến q trình phát dục, sự phát triển
của hệ thần kinh và mức độ hoàn thiện của bộ máy vận động (các tố chất xương,
cơ và dây chằng) bộ phận khác nhau của cơ thể sự phát triển tố chất sức mạnh
khơng giống nhau.
Bóng đá là mơn thể thao mang tính đối kháng trực tiếp, thường xuyên xảy ra
các va chạm mạnh. Thành tích của môn thể thao này thể hiện ở năng lực cá nhân
mỗi cầu thủ trong việc sử dụng kỹ chiến thuật, thể lực và sự ổn định về tâm lý của
bản thân mình. Trong hoạt động thi đấu bóng đá khơng chỉ địi hỏi ở cầu thủ trình
độ điêu luyện về kỹ thuật, sử dụng hợp lý và sáng tạo về chiến thuật mà còn yêu
cầu rất cao việc phát huy đầy đủ các tố chất thể lực của cơ thể trong đó có sức
mạnh. Đặc điểm của thi đấu Futsal là cầu thủ luôn phải di chuyển liên tục với tốc
độ cao trong phạm vi diện tích sân ngay cả khi tấn cơng lẫn phịng ngự, xoay trở
liên tục, cùng với đó là việc kết hợp các động tác xử lý bóng hợp lý, nhanh, mạnh
để thực hiện ý đồ chiến thuật nhằm đạt hiệu quả cao. Vì vậy, sức mạnh trong môn
thể thao này thường được thể hiện trong các động tác sút bóng, chuyền bóng, che
bóng, bật nhảy đánh đầu... Sức mạnh trong môn Futsal thường được thể hiện là sức
mạnh bền, tốc độ và tính linh hoạt ở trong những phạm vi hẹp. Một yêu cầu quan
trọng khi sử dụng sức mạnh trong các động tác kỹ thuật của Futsal là cần được
phát huy với tốc độ tối đa để tăng cường hiệu quả của kỹ thuật và gây cho đối

phương những tình huống bất ngờ, bị động trong quá trình thi đấu. Đồng thời phải
duy trì được sức mạnh đó trong suốt thời gian dài của q trình thi đấu, khơng chỉ
trong từng trận đấu mà trong suốt thời gian diễn biến của giải.
* Sức bền
Là năng lực duy trì khả năng vận động trong thời gian dài nhất mà cơ thể
chịu đựng được. Do khả năng duy trì vận động của con người bao giờ cũng có giới


hạn và ở giới hạn cuối cùng thường xuất hiện mệt mỏi. Bởi vậy, sức bền còn được
hiểu là khả năng của cơ thể chống lại mệt mỏi trong một hoạt động nào đó.[21]
Trong sinh lý TDTT, sức bền thường đặc trưng cho khả năng thực hiện các
hoạt động thể lực kéo dài từ 2 – 3 phút trở lên, với sự tham gia một khối lượng cơ
bắp lớn (từ ½ toàn bộ lượng cơ bắp của cơ thể), nhờ sự hấp thụ oxy để cung cấp
năng lượng cho cơ chủ yếu hoặc hồn tồn bằng con đường ưa khí.
Sức bền trong thể thao là khả năng thực hiện lâu dài hoạt động cơ bắp toàn
thân hoàn toàn hoặc mang tính ưa khí. Sức bền trong mơn bóng đá Futsal là khả
năng duy trì hoạt động với thời gian và cường độ lớn. Hoạt động thi bóng đá được
tính theo hiệp đấu với thời gian cố định, hai hiệp mỗi hiệp 20 phút nhưng thực tế
thời gian mỗi trận đấu có thể kéo dài hơn thế tùy theo tính chất của trận đấu và
trình độ của mỗi đội vì khi bóng ngồi cuộc thì thời gian sẽ dừng lại. Một trận đấu
ngang tài ngang sức có thể kéo dài từ 60 – 90 phút, vì cả hai đều cố gắng đá sao
cho có thể làm tiêu hao năng lượng, ý chí và sức mạnh tinh thần của đối phương
càng nhiều càng tốt. Cùng với thời gian thi đấu kéo dài là cường độ hoạt động cao
và liên tục theo đặc điểm và tình huống của mỗi trận đấu, điều này địi hỏi ở mỗi
cầu thủ có một trình độ thể lực cao mà đặc biệt là sức bền chuyên môn để có thể
duy trì hoạt động thi đấu lâu dài. Sức bền trong mơn bóng đá thể hiện ở sự duy trì
hoạt động của hầu hết các cơ quan trong cơ thể. Đó là sự phối hợp liên tục các hoạt
động của tay và chân trong các động tác di chuyển, chuyền, sút bóng, bắt bóng
( thủ mơn)... rồi lại lặp lại như thế. Đó là sự duy trì hoạt động lâu dài của hệ thống
thần kinh thông qua các hoạt động phán đốn, xử lý các tình huống sao cho đảm

bảo hiệu quả cao nhất của mỗi lần thực hiện kỹ thuật. Điều này đòi hỏi ở sự phát
triển tồn diện và duy trì ở mức độ cao năng lực hoạt động của các hệ thống cung
cấp năng lượng trong cơ thể cho mỗi cầu thủ. Sức bền trong môn Futsal được thể
hiện là sức bền mạnh và sức bền nhanh. Đặc điểm trong hoạt động tập luyện và thi
đấu bóng đá ln địi hỏi sức mạnh tốc độ và sức nhanh, vấn đề duy trì những yếu


tố này trong suốt quá trình diễn biến của trận đấu là điều kiện để đảm bảo thắng
lợi, không những thế sự giảm sút về sức nhanh và sức mạnh còn thể hiện năng lực
sức bền mạnh và sức bền nhanh của cầu thủ còn thấp, cần phải được cải thiện mới
có thể nâng cao thành tích.
* Mềm dẻo
Độ mềm dẻo là khả năng thực hiện động tác với biên độ lớn, biên độ tối đa
của động tác là thước đo của độ mềm dẻo. Mềm dẻo phụ thuộc vào đàn tính của cơ
bắp và dây chằng. Trong mơn Futsal, độ mềm dẻo thể hiện ở những động tác đảo
người, vờn bóng, những động tác dẻo, những phai khống chế bóng... [21]
* Khéo léo
Năng lực phối hợp vận động là tiền đề cơ sở của VĐV để tiến hành có hiệu
quả những hoạt động thể thao nhất định, được xác định thơng qua q trình điều
khiển và có quan hệ chặt chẽ với các phẩm chất cá nhân khác.[21] Nó được hình
thành và phát triển trong tập luyện. Năng lực phối hợp vận động được thể hiện ở
khả năng tiếp thu nhanh chóng và hiệu quả, cũng như việc sử dụng các kỹ xảo thể
thao để thực hiện một nhiệm vụ nào đó.
Năng lực phối hợp vận động trong mơn Futsal là năng lực liên kết vận động
được thể hiện ở sự liên kết các bộ phận của cơ thể như chân, thân mình và cả đơi
tay thủ mơn nhằm thực hiện một nhiệm vụ cụ thể trong hoạt động tập luyện và thi
đấu. Nó được bắt đầu từ khâu quan sát, phán đoán, di chuyển và xử lý các tình
huống trên sân liên tục trong các tình huống khác nhau. Năng lực định hướng trong
môn thể thao này không chỉ được thể hiện ở khả năng xác định phương hướng di
chuyển, chuyền, sút chính xác của bản thân mỗi cầu thủ mà còn thể hiện ở việc xác

định phương hướng của đối phương để có những hành động đáp trả chủ động và
kịp thời. Năng lực phân biệt vận động được thể hiện ở việc dùng sức hợp lý, khả
năng đọc trận đấu cùng với việc cảm giác với bóng, khung thành, giới hạn sân
chính xác. Năng lực này sẽ giúp tiết kiệm sức lực, tăng hiệu quả ghi bàn. Năng lực


phản ứng thể hiện khả năng phản ứng nhanh trong mọi tình huống phức tạp. Năng
lực thích ứng thể hiện khả năng thích nghi nhanh với mơi trường xung quanh, nó
thường thấy ở những cầu thủ đẳng cấp. Năng lực nhịp điệu thể hiện trong việc tiếp
thu và thực hiện kỹ thuật động tác mang tính nhịp điệu, nó cịn là khả năng điều
chỉnh nhịp điệu của trận đấu.
- Cơ sở huấn luyện kỹ thuật cho VĐV bóng đá Futsal:
Kỹ thuật là kết quả của động tác từ các phần cơ thể khác nhau để đưa ra một
hành động thể chất đặc trưng như: chuyền bóng, sút bóng, đánh đầu trong mơn
bóng đá. Kỹ thuật là cách thực hiện động tác có hiệu quả cao nhất nhằm giải quyết
nhiệm vụ vận động hợp lý, kỹ thuật trong tất cả các mơn thi đấu thể thao có những
giá trị khác nhau. Trong tập luyện và thi đấu mỗi lần cầu thủ sút bóng đi đều thơng
qua một chuỗi động tác hay cịn gọi là một q trình động tác từ chạy đà, đặt chân
trụ, vung chân lăng, tiếp xúc bóng và động tác kết. Nói chung quy lại kỹ thuật
bóng đá có năm khâu cơ bản có mối quan hệ chặt chẽ, gắn bó mật thiết với nhau và
đều trực tiếp ảnh hưởng đến mức độ tốt xấu của một động tác. Có thể biểu diễn q
trình đó như sau;
Cả năm khâu trên luôn luôn tồn tại và được thể hiện rất rõ nét, giải quyết tốt
năm khâu trên nghĩa là phối hợp sử dụng được tất cả một cách nhuần nhuyễn, linh
hoạt, hợp lý có ý nghĩa rất lớn đến kết quả trong hoạt động tập luyện và thi đấu
bóng đá.
Huấn luyện kỹ thuật là nội dung chủ yếu của huấn luyện thể thao, còn huấn
luyện thể lực lại là cơ sở của huấn luyện kỹ thuật. Mặt khác, chỉ có nắm được kỹ
thuật hợp lý, tiên tiến mới phát huy được trình độ thể lực, đạt được thành tích xuất
sắc.

Theo PGS – TS Nguyễn Thiệt Tình: “Bóng đá là mơn thể thao mang tính
đối kháng cao, cho nên việc sử dụng kỹ thuật một cách sáng tạo lại là một yêu cầu
rất cao đối với vận động viên bóng đá”.[22]


Kỹ thuật bóng đá là những yếu tố cần thiết nhất đối với vận động viên bóng
đá, nhằm phục vụ cho các nhu cầu về ý đồ chiến thuật, chính vì thế các cầu thủ trên
sân phải nắm vững kỹ thuật và vận dụng một cách thích hợp trong các tình huống
của trận đấu.
Hiện nay, xu thế phát triển của mơn Futsal ngày càng theo hướng đa dạng,
biến hóa. Từ những kỹ thuật cơ bản của các cường quốc về môn thể thao này như:
Brazil, Iran, Thái Lan... đã nghiên cứu, phát triển và sáng tạo ra những kỹ thuật,
lối đá mới, làm cho kỹ thuật trở nên đa dạng và phong phú, góp phần đưa mơn
Futsal lên một tầm cao mới. Vì vậy, có thể suy luận rằng, hoạt động thi đấu bóng
đá Futsal cũng gần như là thi đấu về kỹ thuật, đội bóng nào có trình độ kỹ thuật
trội hơn, đồng đều hơn và kết hợp tốt chiến thuật thì sẽ là người chiến thắng. Cho
nên kỹ thuật là khâu đầu tiên mà mỗi cầu thủ cần phải chú ý khi mới bước vào tập
luyện. Có kỹ thuật tốt thì việc huấn luyện chiến thuật, huấn luyện về phong cách
thi đấu, và các yếu tố khác mới đạt được hiệu quả mong muốn. Chính vì lẽ đó, kỹ
thuật là cơ sở cho mỗi cầu thủ, là tiền đề cho việc áp dụng chiến thuật. Năng lực
thi đấu của cầu thủ mạnh hay yếu căn cứ vào trình độ nắm vững kỹ thuật. Khi cầu
thủ nắm vững kỹ thuật thì việc phát triển, nâng cao tính chuẩn xác, tốc độ, sức
mạnh trong mỗi động tác. Kỹ thuật càng chính xác, thành thạo thì chiến thuật
càng phong phú, linh hoạt. Có trình độ kỹ thuật tốt khơng những giúp ích cho
chiến thuật mà còn ảnh hưởng tới trạng thái, tư tưởng thi đấu, thể lực của bản
thân mỗi cầu thủ.
Theo V.P Philin chỉ có huấn luyện kỹ thuật thể thao một cách hợp lý, tiên
tiến là phù hợp với đặc điểm cá nhân VĐV mới có thể phát huy được trình độ thể
lực, đồng thời là cơ sở để phát huy tính hiệu quả của chiến thuật thể thao. Nếu
VĐV có kỹ thuật điêu luyện, tồn diện thì sử dụng được chiến thuật và nâng cao

được hiệu quả sử dụng chiến thuật.


Kỹ thuật bóng đá là tất cả các động tác, hành động và hoạt động hợp lý của
vận động viên vận dụng trong trận đấu bóng đá, kỹ thuật bóng đá dần dần hình
thành theo thời gian và phát triển đi đến hồn thiện hơn. Kỹ thuật bóng đá là dạng
hoạt động thuộc loại phức tạp và đa dạng, người ta chia chúng ta làm hai loại cơ
bản như sau:
Hoạt động khơng bóng:
Là các động tác hợp lý được vận động viên sử dụng trong thi đấu, trong điều
kiện không khống chế bóng. Ví dụ: đi, chạy, nhảy, di chuyển, chọn vị trí.
Tóm lại hoạt động khơng bóng là một bộ phận khơng thể thiếu và nó cấu
thành kỹ thuật bóng đá cho nên trong cơng tác huấn luyện nên sử dụng kích thích
thị giác làm tín hiệu của bài tập sẽ mang lại hiệu quả tốt hơn.
Hoạt động có bóng:
Là một trong những hoạt động chính của vận động viên trên sân, nó quyết
định đến sự thành bại của đội bóng trong q trình thi đấu. Cho nên trong điều kiện
tốc độ trận đấu nhanh, căng thẳng và quyết liệt thì vận động viên phải có kỹ thuật
điêu luyện, chính xác và phán đốn tình huống hợp lý.
Có nhiều cách phân loại kỹ thuật trong mơn bóng đá nhưng để có một cái
nhìn tổng qt nhất về kỹ thuật cơ bản của mơn bóng đá Futsal nên tiến hành phân
loại theo các nhóm dựa trên cơ sở nguyên lý và tác dụng của kỹ thuật. Theo đó, kỹ
thuật của bóng đá Futsal được phân loại thành:
Kỹ thuật đá bóng:
Kỹ thuật đá bóng bao gồm 5 giai đoạn: chạy đà, đặt chân trụ, vung chân
lăng, tiếp xúc bóng và động tác kết thúc.
Tuy nhiên tùy thuộc vào vị trí tiếp xúc giữa các bộ phận chân mà người ta
chia ra thành nhiều kỹ thuật cơ bản khác nhau: