sang kien giai toan co loi van lop 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>PhÇn I: PhÇn më ®Çu. 1. 1. Lý do chọn đề tài. 1.1.1. Cơ sở lý luận: Toán học là môn học có vị trí vô cùng quan trọng. Đặc biệt trong đời sống và khoa học kĩ thuật hiện đại. Nó góp phần đào tạo học sinh trở thành con ngời phát triển toàn diện, năng động, sáng tạo đáp ứng đợc mọi nhu cầu phát triển của khoa học công nghệ trong xã hội thời kì đổi mới. Việc dạy học giải toán ở tiểu học. Nhằm giúp học sinh biết cách vận dụng những kiến thức về toán, đợc rèn luyện kĩ năng thực hành,với những yêu cầu đợc thể hiện một cách đa dạng, phong phú. Nhờ viÖc d¹y häc gióp häc sinh cã ®iÒu kiÖn rÌn luyÖn vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy, rÌn phơng pháp suy luận và những phẩm chất của con ngời lao động mới. Trong d¹y häc to¸n th× gi¶i to¸n cã lêi v¨n lµ lo¹i to¸n riªng biÖt lµ biÓu hiÖn đặc trng của trí tuệ. Là mục tiêu của việc dạy học toán ở tiểu học nói chung và giải toán có lời văn cho học sinh lớp 1 nói riêng.Giải toán có lời văn đối với học sinh lớp 1 là loại toán khó. Do đó việc dạy loại toán này đạt kết quả cha cao vì : - Giáo viên đã hớng dẫn học sinh giải toán nhng cha xác định đợc chuẩn kiến thức kĩ năng và mục tiêu của sách giáo khoa. Giáo viên cha chủ động, linh hoạt sáng tạo trong giảng dạy. Khi dạy cha phân hoá đối tợng học sinh. - Giáo viên cha trú trọng đến việc hớng dẫn học sinh đọc kĩ bài toán hiểu nội dung bài toán và tóm tắt bài toán để tìm phơng pháp giải (cách giải ) bài toán theo các bớc. Do đó việc rèn luyện t duy của học sinh còn hạn chế. - Học sinh đọc bài toán cha thông thạo, cha hiểu nội dung bài toán, cha xác định đợc yêu cầu của bài toán: Bài toán cho biết gì ? bài toán hỏi gì? Đa số học sinh cha biết trình bày bài giải. Nhận thức đợc tầm quan trọng của việc dạy học giải toán ở tiểu học nhất là khối lớp 1. Khối đầu cấp nên chúng tôi chọn đề tài: “Giải toán có lêi v¨n líp1” 1.2 : Cơ sở thực tiễn D¹y häc m«n To¸n ë líp 1 nh»m gióp häc sinh: a. Bớc đầu có một số kiến thức cơ bản, đơn giản, thiết thực về phép đếm, về các số tự nhiên trong phạm vi 100, về độ dài và đo độ dài trong phạm vi 20, về tuần.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> lễ và ngày trong tuần, về giờ đúng trên mặt đồng hồ; về một số hình học (Đoạn th¼ng, ®iÓm, h×nh vu«ng, h×nh tam gi¸c, h×nh trßn); vÒ bµi to¸n cã lêi v¨n. b. Hình thành và rèn luyện các kĩ năng thực hành đọc, viết, đếm, so sánh các số trong phạm vi 100; cộng trừ và không nhớ trong phạm vi 100; đo và ớc lợng độ dµi ®o¹n th¼ng( víi c¸c sè ®o lµ sè tù nhiªn trong ph¹m vi 20 cm). NhËn biÕt h×nh vu«ng, h×nh tam gi¸c, h×nh trßn, ®o¹n th¼ng, ®iÓm, vÏ ®iÓm, ®o¹n th¼ng).Gi¶i mét số dạng bài toán đơn về cộng trừ bớc đầu biết biểu đạt bằng lời, bằng kí hiệu một số nội dung đơn giản của bài học và bài thực hành, tập so sánh, phân tích, tổng hợp, trõu tîng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸ trong ph¹m vi cña nh÷ng néi dung cã nhiÒu quan hÖ với đời sống thực tế của học sinh. c. Ch¨m chØ, tù tin, cÈn thËn ham hiÓu biÕt vµ häc sinh cã høng thó häc to¸n. Là một ngời giáo viên trực tiếp dạy lớp 1 và đặc biệt là dạy môn toán, Thực hiện chơng trình đổi mới giáo dục toán học lớp 1 nói riêng ở tiểu học nói chung. Tôi rất trăn trở và suy nghĩ nhiều để học sinh làm sao làm đợc các phép tính cộng, trừ mà việc giải toán có lời văn thì càng khó hơn đối với học sinh lớp 1 nên tôi đi sâu vÒ nghiªn cøu d¹y “ gi¶i to¸n cã lêi v¨n” ë líp 1. 1.2. Mục đích nghiên cứu: Nghiªn cøu d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n - D¹y cho häc sinh nhËn biÕt vÒ cÊu t¹o cña bµi to¸n cã lêi v¨n. - §äc hiÓu - ph©n tÝch - tãm t¾t bµi to¸n. - Giải toán đơn về thêm (bớt ) bằng một phép tính cộng ( trừ). - Trình bày bài giải gồm câu lời giải + phép tính + đáp số. - T×m lêi gi¶i phï hîp cho bµi to¸n b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. 1.3. Thời gian và địa điểm 1.3.1. Thời gian: Tháng 9 năm 2011 đến tháng 5 năm 2012 1.3.2. §Þa ®iÓm: Líp 1 Hua CÇu- Trêng tiÓu häc Phong Dô 2 1.3.3. Ph¹m vi nghiªn cøu 1.3.3.1. Giới hạn đối tợng nghiên cứu Nội dung môn toán ở tiểu học bao gồm 4 chủ đề kiến thức lớn. Chúng tôi đi sâu vµo tr×nh bµy phÇn: “ Gi¶i to¸n cã lêi v¨n” trong ch¬ng tr×nh líp 1 ë TiÓu häc. +Trong ch¬ng tr×nh to¸n 1 + Gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1 + Từ tiết 81 cho đến tiết 108. 1.3.3.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu Líp 1 Hua CÇu- Trêng tiÓu häc Phong Dô 2 1.3.3.2. Giíi h¹n vÒ kh¸ch thÓ kh¶o s¸t: Líp 1 Hua CÇu.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 1.4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu. Để nghiên cứu và thực nghiệm đề tài này tôi căn cứ vào các tài liệu chuẩn nh: - ChuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng to¸n 1 - Ph¬ng ph¸p d¹y c¸c m«n häc ë líp 1 - Môc tiªu d¹y häc m«n to¸n 1-s¸ch gi¸o viªn. - To¸n 1- s¸ch gi¸o khoa. - híng d¹y to¸n líp 1 cho häc sinh d©n téc thiÓu sè - Mét sè tµi liÖu kh¸c.(To¸n tuæi th¬, c¸c chuyªn san vÒ to¸n tiÓu häc) Để thực hiện nội dung của đề tài, tôi đã sử dụng một số phơng pháp cơ bản sau: *Ph¬ng ph¸p trùc quan *Phơng pháp đàm thoại gợi mở *Ph¬ng ph¸p luyÖn tËp -Tæng hîp lý luËn th«ng qua c¸c tµi liÖu ,s¸ch gi¸o khoa vµ thùc tiÔn d¹y häc cña líp 1- khèi I- Trêng TiÓu häc Phong Dô 2 - §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh d¹y to¸n - Lo¹i bµi gi¶i to¸n cã lêi v¨n tõ nh÷ng n¨m tríc vµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y . - TiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt lîng häc sinh . - §óc rót kinh nghiÖm qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu. V. NhiÖm vô nghiªn cøu. Gi¶i to¸n cã lêi v¨n lµ mét trong bèn m¹ch kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh m«n toán lớp 1( số và phép tính, đại lợng và đo đại lợng, yếu tố hình học, giải toán có lời v¨n). Nghiªn cøu d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n nh»m gióp HS: - NhËn biÕt thÕ nµo lµ mét bµi to¸n cã lêi v¨n. - Biết giải và trình bày bài giải các bài toán đơn bằng một phép tính cộng hoặc mét phÐp tÝnh trõ. - Bớc đầu phát triển t duy, rèn luyện phơng pháp giải toán và khả năng diễn đạt đúng.. PhÇn II. Néi dung II.1. Ch¬ng I: Tæng quan II. 1.1.C¬ së lý luËn: Kh¶ n¨ng gi¶i to¸n cã lêi v¨n chÝnh lµ ph¶n ¸nh n¨ng lùc vËn dông kiÕn thøc cña häc sinh. Häc sinh hiÓu vÒ mÆt néi dung kiÕn thøc to¸n häc vËn dông vµo gi¶i toán kết hợp với kíên thức Tiếng Việt để giải quyết vấn đề trong toán học. Từ ngôn ngữ thông thờng trong các đề toán đa ra cho học sinh đọc - hiểu - biết hớng giải đa ra phép tính kèm câu trả lời và đáp số của bài toán. Gi¶i to¸n cã lêi v¨n gãp phÇn cñng cè kiÕn thøc to¸n, rÌn luyÖn kü n¨ng diễn đạt, tích cực góp phần phát triển t duy cho học sinh tiểu học..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Đó là nguyên nhân chính mà tôi chọn đề tài nghiên cứu:Phơng pháp dạy to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1. II.C¬ së thùc tiÔn Đối với trẻ là học sinh lớp 1, môn toán tuy có dễ nhng để học sinh đọc- hiểu bài to¸n cã lêi v¨n qu¶ kh«ng dÔ dµng, v¶ l¹i viÖc viÕt lªn mét c©u lêi gi¶i phï hîp víi câu hỏi của bài toán cũng là vấn đề không đơn giản. Bởi vậy nỗi băn khoăn của giáo viên là hoàn toàn chính đáng. Vậy làm thế nào để giáo viên nói - học sinh hiểu , học sinh thực hành –diễn đạt đúng yêu cầu của bài toán. Đó là mục đích chính của đề tài này. II.2. Ch¬ng II: nội dung và vấn đề nghiên cứu II.2.1. Thùc tr¹ng: 1. §Æc ®iÓm t×nh h×nh líp 1Hua CÇu: Năm học 2011 - 2012 lớp 1 Hua Cầu có tổng số 12 học sinh. Trong đó có 4 học sinh nữ. Gia đình các em đều làm nghề nông nghiệp trong diện hộ nghèo, sự quan tâm kèm cặp còn hạn chế. Nhiều em hoàn cảnh gia đình khó khăn, một số em bố mẹ đi làm việc học tập của các em thực sự cha đợc quan tâm. Tuy điều kiện nh vậy song b¶n th©n c« gi¸o chñ nhiÖm cïng tËp thÓ líp 1 Hua CÇu lu«n nç lùc rÌn luyÖn và phấn đấu đạt nhiều thành tích trong các phong trào thi đua của nhà trờng. 2.T×nh h×nh d¹y häc to¸n ë líp: Qua nghiên cứu nội dung sách giáo khoa đối chiếu với việc giảng dạy ở trên lớp, kết hợp trao đổi với đồng nghiệp lâu năm chúng tôi rút ra nhận định chung nh sau: Víi d¹ng to¸n: “Gi¶i to¸n cã lêi v¨n líp1” khi d¹y gi¸o viªn vµ häc sinh cßn cã mét sè tån t¹i : + Việc đọc đề, tìm hiểu đề đang còn nhiều khó khăn đối với học sinh lớp 1. Vì kĩ năng đọc thành thạo của các em cha cao, nên các em đọc đợc đề toán và hiểu đề còn thụ động, chậm chạp… + Thùc tÕ trong mét tiÕt d¹y 40 phót, thêi gian d¹y kiÕn thøc míi mÊt nhiÒu – phần bài tập hầu hết là ở cuối bài nên thời gian để luyện nêu đề, nêu câu trả lời không đợc nhiều mà học sinh chỉ thành thạo việc đọc đề toán. Giáo viên cha yêu cầu học sinh đọc kĩ bài toán, xem bài toán cho biết gì ? Bài toán hái g×?.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trớc thực trạng đó, chúng tôi tiến hành khảo sát môn toán dạng bài : “Giải toán có lêi v¨n líp 1”. Sau ®©y lµ kÕt qu¶ kh¶o s¸t m«n to¸n gi÷a häc kú 1 n¨m häc 2011 2012. Líp SÜ sè Giái Kh¸ TB YÕu 1HC 12 1 3 7 1 Để giải quyết đợc các vấn đề nêu ở trên kết quả dạy giải toán cho học sinh líp 1 sÏ tèt h¬n rÊt nhiÒu. Sau bao tr¨n trë suy nghÜ cïng víi thùc tÕ gi¶ng d¹y chúng tôi đã mạnh dạn đúc kết kinh nghiệm dạy giải toán có lời văn cho học sinh líp 1. Trong quá trình giảng dạy ở Tiểu học, đặc biệt dạy lớp 1, tôi nhận thấy hầu nh giáo viên nào cũng phàn nàn khi dạy đến phần giải toán có lời văn ở lớp 1. HS rất lóng tóng khi nªu c©u lêi gi¶i, thËm chÝ nªu sai c©u lêi gi¶i, viÕt sai phÐp tÝnh, viÕt sai đáp số. Những tiết đầu tiên của giải toán có lời văn mỗi lớp chỉ có khoảng 20% số HS biết nêu lời giải, viết đúng phép tính và đáp số. Số còn lại là rất mơ hồ, các em chỉ nêu theo quán tính hoặc nêu miệng thì đợc nhng khi viết các em lại rất lung túng, làm sai, một số em làm đúng nhng khi cô hỏi lại lại không biết để trả lời . Chứng tỏ các em cha nắm đợc một cách chắc chắn cách giải bài toán có lời văn. GV phải mất rất nhiều công sức khi dạy đến phần này. II. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng 1. Nguyªn nh©n tõ phÝa GV: - GV cha chuÈn bÞ tèt cho c¸c em khi d¹y nh÷ng bµi tríc. Nh÷ng bµi nh×n h×nh vÏ viết phép tính thích hợp, đối với những bài này hầu nh HS đều làm đợc nên GV tỏ ra chủ quan, ít nhấn mạnh hoặc không chú ý lắm mà chỉ tập trung vào dạy kĩ năng đặt tính, tính toán của HS mà quên mất rằng đó là những bài toán làm bớc đệm , bớc khëi ®Çu cña d¹ng to¸n cã lêi v¨n sau nµy. §èi víi GV d¹y líp 1 khi d¹y d¹ng bµi nh×n h×nh vÏ viÕt phÐp tÝnh thÝch hîp, cÇn cho HS quan s¸t tranh tËp nªu bµi to¸n vµ thêng xuyªn rÌn cho HS thãi quen nh×n h×nh vÏ nªu bµi to¸n . Cã thÓ tËp cho nh÷ng em HS giái tËp nªu c©u tr¶ lêi cø nh vËy trong mét kho¶ng thêi gian chuÈn bÞ nh thÕ thì đến lúc học đến phần bài toán có lời văn HS sẽ không ngỡ ngàng và các em sẽ dễ dàng tiếp thu, hiểu và giải đúng . 2. Nguyªn nh©n tõ phÝa HS: Do HS míi b¾t ®Çu lµm quen víi d¹ng to¸n nµy lÇn ®Çu, t duy cña c¸c em cßn mang tính trực quan là chủ yếu. Mặt khác ở giai đoạn này các em cha đọc thông viết thạo, các em đọc còn đánh vần nên khi đọc xong bài toán rồi nhng các em.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> không hiểu bài toán nói gì, thậm chí có những em đọc đi đọc lại nhiều lần nhng vẫn cha hiểu bài toán . Vì vậy HS không làm đúng cũng là điều dễ hiểu . Vậy làm thế nào để HS nắm đợc cách giải một cách chắc chắn chính xác? II.3. Ch¬ng III: mét sè c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn Để học sinh nắm vững đợc các bớc của quá trình giải toán. chúng tôi đã tiến hµnh nh sau : Bíc 1: T×m hiÓu néi dung bµi to¸n. Cần cho học sinh đọc kĩ đề toán giúp học sinh hiểu chắc chắn một số từ khoá quan träng nãi lªn nh÷ng t×nh huèng to¸n häc bÞ che lÊp díi c¸i vá ng«n tõ th«ng thêng nh: “ Ýt h¬n”, “ nhiÒu h¬n”, “tÊt c¶”… NÕu trong bµi to¸n cã tõ nµo mµ häc sinh cha hiÓu râ th× gi¸o viªn cÇn híng dẫn cho học sinh hiểu đợc ý nghĩa và nội dung của từ đó ở trong bài toán đang làm, sau đó giúp học sinh tóm tắt đề toán bằng cách đăt câu hỏi đàm thoại: “ Bài toán cho gì? Bài toán hỏi gì? ” và dựa vào tóm tắt để nêu đề toán… Đối với những học sinh kĩ năng đọc hiểu còn chậm, tôi dùng phơng pháp giảng giải kèm theo các đồ vật, tranh minh hoạ để các em tìm hiểu, nhận xét nội dung, yêu cầu của đề toán. Qua đó học sinh hiểu đợc yêu cầu của bài toán và dựa vào câu hỏi của bài, các em nêu miệng câu lời giải, phép tính, đáp số của bài toán råi cho c¸c em tù tr×nh bµy bµi gi¶i vµo vë bµi tËp. Bíc 2: T×m c¸ch gi¶i bµi to¸n. a. Chän phÐp tÝnh gi¶i thÝch hîp: Sau khi hớng dẫn học sinh tìm hiểu đề toán để xác định cái đã cho và cái phải t×m cÇn gióp häc sinh lùa chän phÐp tÝnh thÝch hîp: Chän “ phÐp céng” nÕu bµi to¸n yªu cÇu “ nhiÒu h¬n” hoÆc “ gép”, “ tÊt c¶”. Chän “tÝnh trõ” nÕu “bít” hoÆc “ t×m phÇn cßn l¹i” hay lµ “Ýt h¬n”… VÝ dô: Vên nhµ Mai cã 17 c©y cam, vên nhµ Hoa cã Ýt h¬n vên nhµ Mai 7 c©y cam. Hái vên nhµ Hoa cã mÊy c©y cam? Để giải đợc bài toán này, học sinh cần phải tìm đợc mối liên hệ giữa cái đã cho vµ c¸i ph¶i t×m. Híng dÉn häc sinh suy nghÜ gi¶i to¸n th«ng qua c¸c c©u hái gîi ý nh: + Bµi to¸n cho biÕt g×? ( Vên nhµ Mai cã 17 c©y cam) + Bµi to¸n cßn cho biÕt g× n÷a? (Vên nhµ Hoa cã Ýt h¬n vên nhµ Mai 7 c©y) + Bµi to¸n hái g×? (Vên nhµ Hoa cã bao nhiªu c©y cam).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> + Muèn biÕt vên nhµ Hoa cã mÊy c©y cam em lµm tÝnh g×? (tÝnh trõ) + LÊy mÊy trõ ®i mÊy? (17 – 7) + 17 – 7 b»ng bao nhiªu? ( 17 – 7 = 10 ) b. §Æt c©u lêi gi¶i thÝch hîp. Thực tế giảng dạy cho thấy việc đặt câu lời giải phù hợp là bớc vô cùng quan trọng và khó khăn nhất đối với học sinh lớp 2. Chính vì vậy việc hớng dẫn học sinh lựa chọn và đặt câu lời giải hay cũng là một khó khăn lớn đối với ngời dạy. Tuỳ từng đối tợng học sinh mà tôi lựa chọn các cách hớng dẫn sau: - C¸ch 1: (§îc ¸p dông nhiÒu nhÊt vµ dÔ hiÓu nhÊt): Dùa vµo c©u hái cña bµi toán rồi bỏ bớt từ đầu “hỏi” và từ cuối “mấy” rồi thêm từ “là” để có câu lời giải: “Vên nhµ Hoa cã sè c©y cam lµ:” - C¸ch 2: Nªu miÖng c©u hái: “Vên nhµ Hoa cã mÊy c©y cam?” §Ó häc sinh trả lời miệng: “Vờn nhà Hoa có số cây cam là:” rồi chèn phép tính vào để có c¶ bíc gi¶i (gåm c©u hái, c©u lêi gi¶i vµ phÐp tÝnh): Vên nhµ Hoa cã sè c©y cam lµ: 17 – 7 = 10 (c©y cam) §¸p sè: 10 (c©y cam). Tóm lại: Tuỳ từng đối tợng, từng trình độ học sinh mà hớng dẫn các em cách lựa chọn, đặt câu lời giải cho phù hợp. Trong một bài toán, học sinh có thể có nhiều cách đặt khác nhau nh 2 cách trªn. Song trong khi gi¶ng d¹y, ë mçi mét d¹ng bµi cô thÓ t«i ®a cho c¸c em suy nghĩ, thảo luận theo bàn, nhóm để tìm ra các câu lời giải đúng và hay nhất phù hợp với câu hỏi của bài toán đó. Tuy nhiªn cÇn híng dÉn häc sinh lùa chän c¸ch hay nhÊt (c¸ch 1) cßn c¸c cách kia giáo viên đều công nhận là đúng và phù hợp nhng cần lựa chọn để có câu lời giải là hay nhất để ghi vào bài giải. Bíc 3: Tr×nh bµy bµi gi¶i: Nh chúng ta đã biết, các dạng toán có lời văn học sinh đã phải tự viết câu lời giải, phép tính, đáp số, thậm chí cả tóm tắt nữa. Chính vì vậy, việc hớng dẫn học sinh trình bày bài giải sao cho khoa học, đẹp m¾t còng lµ yªu cÇu lín trong qu¸ tr×nh d¹y häc. Muèn thùc hiÖn yªu cÇu nµy tríc tiên ngời dạy cần tuân thủ cách trình bày bài giải theo hớng dẫn, quy định. - Đầu tiên là tên bài (Viết sát lề bên trái có gạch chân), tiếp đó ghi tóm tắt, sau gÇn tãm t¾t lµ tr×nh bµy bµi gi¶i. Tõ: “Bµi gi¶i” ghi ë gi÷a trang vë (cã g¹ch.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ch©n), c©u lêi gi¶i ghi c¸ch lÒ kho¶ng 2 -> 3 « vu«ng, ch÷ ë ®Çu c©u viÕt hoa, ë cuèi c©u cã dÊu hai chÊm (:), phÐp tÝnh viÕt lïi vµo so víi lêi gi¶i kho¶ng 2 -> 3 ch÷, cuối phép tính là đơn vị tính đợc viết trong dấu ngoặc đơn. Phần đáp số ghi sang phần vở bên phải ( có gạch chân) và dấu hai chấm rồi mới viết kết quả và đơn vị tính (không phải viết dấu ngoặc đơn nữa). Song song víi viÖc híng dÉn c¸c bíc thùc hiÖn, t«i thêng xuyªn tr×nh bµy bµi mẫu trên bảng và yêu cầu học sinh quan sát, nhận xét về cách trình bày để từ đó học sinh quen nhiều với cách trình bày. Bên cạnh đó, tôi còn thờng xuyên chấm bài và sửa lỗi cho những học sinh trình bày cha đẹp; tuyên dơng trớc lớp những học sinh làm đúng, trình bày sạch đẹp, cho các em đó lên bảng trình bày lại bài làm của mình để các bạn cùng học tập… Bªn c¹nh viÖc híng dÉn c¸ch tr×nh bµy nh trªn, t«i còng lu«n lu«n nh¾c nhë, rèn luyện cho học sinh kĩ năng viết chữ - viết số đúng mẫu - đẹp. Việc kết hợp giữa chữ viết đẹp và cách trình bày đúng cũng là một yếu tố góp phần tạo nên sự thành công trong vấn đề giải toán có lời văn của các em. Cïng víi viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ngay tõ ®Çu n¨m häc vµ ¸p dông trùc tiếp các biện pháp vào bài dạy đầu tiên về giải toán có lời văn, tôi đã cho học sinh lµm mét sè d¹ng bµi tËp gi¶i to¸n cã lêi v¨n nh sau: VÝ dô 1: Nam cã 6 l¸ cê, Hïng cã 4 l¸ cê. Hái c¶ hai b¹n cã bao nhiªu l¸ cê? Không cần hớng dẫn, học sinh lớp tôi thực hiện đợc ngay cách làm nh sau: Tãm t¾t Bµi gi¶i Namcã: 6 l¸ cê. C¶ hai b¹n cã sè l¸ cê lµ: Hïng cã: 4 l¸ cê. 6 + 4 = 10 ( l¸ cê) C¶ hai b¹n : … l¸ cê? §¸p sè: 10 l¸ cê. VÝ dô 2: H¶i cã 16 hßn bi, H¶i cho b¹n 6 hßn bi. Hái H¶i cßn l¹i bao nhiªu hßn bi? Häc sinh líp t«i thùc hiÖn nh sau: Tãm t¾t H¶i cã: 16 hßn bi. Cho b¹n: 6 hßn bi. Cßn l¹i: … hßn bi?. Bµi gi¶i H¶i cßn l¹i sè hßn bi lµ: 16 – 6 = 10 (hßn bi) §¸p sè: 10 hßn bi..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> TiÕp tôc tiÕn hµnh kiÓm tra nhiÒu kÜ n¨ng gi¶i to¸n cña häc sinh víi nhiÒu dạng bài khác nhau, tổng hợp kết quả qua chấm chữa bài cho học sinh tôi thu đợc kÕt qu¶ sau: - Sè bµi giái: 6 bµi. - Sè bµi kh¸: 5 bµi. - Sè bµi trung b×nh: 1 bµi. - Sè bµi yÕu: Kh«ng cã. 4. KhÝch lÖ häc sinh t¹o høng thó khi häc tËp. Đặc điểm chung của học sinh tiểu học là thích đợc khen hơn chê, hạn chế chê c¸c em trong häc tËp, rÌn luyÖn . Tuy nhiªn, nÕu ta kh«ng biÕt kÕt hîp t©m lý tõng häc sinh mµ cø qu¸ khen sÏ kh«ng cã t¸c dông kÝch thÝch. §èi víi nh÷ng em chËm tiÕn bé, thêng rôt rÌ, tù ti, v× vËy t«i lu«n lu«n chó ý nh¾c nhë, gäi c¸c em tr¶ lêi hoÆc lªn b¶ng lµm bµi. ChØ cÇn c¸c em cã mét “tiÕn bé nhá” lµ t«i tuyªn d¬ng ngay, để từ đó các em sẽ cố gắng tiến bộ và mạnh dạn, tự tin hơn. Đối với những em học kh¸, giái ph¶i cã nh÷ng biÓu hiÖn vît bËc, cã tiÕn bé râ rÖt t«i míi khen.ChÝnh sù khen, chê đúng lúc, kịp thời và đúng đối tợng học sinh trong lớp đã có tác dụng khÝch lÖ häc sinh trong häc t©p. Ngoµi ra, viÖc ¸p dông c¸c trß ch¬i häc tËp gi÷a c¸c tiÕt häc còng lµ mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn quan träng gióp häc sinh cã niÒm h¨ng say trong häc tËp, mong muốn nhanh đến giờ học và tiếp thu kiến thức nhanh hơn, chắc hơn. Vì chúng ta đều biết học sinh tiểu học nói chung, học sinh lớp hai nói riêng có trí thông minh khá nhạy bén, sắc sảo, có óc tởng tợng phong phú. đó là tiền đề tốt cho việc phát triển t duy toán học nhng các em cũng rất dễ bị phân tán, rối trí nếu bị áp đặt, căng th¼ng hay qu¸ t¶i. H¬n n÷a c¬ thÓ cña c¸c em cßn ®ang trong thêi k× ph¸t triÓn hay nãi cô thÓ h¬n lµ c¸c hÖ c¬ quan cßn cha hoµn thiÖn v× thÕ søc dÎo dai cña c¬ thÓ còn thấp nên trẻ không thể ngồi lâu trong giờ học cũng nh làm một việc gì đó trong một thời gian dài. Vì vậy muốn giờ học có hiệu quả thì đòi hỏi ngời giáo viên phải đổi mới phơng pháp dạy học tức là kiểu dạy học :“ Lấy học sinh làm trung tâm.”, hớng tập trung vào học sinh, trên cơ sở hoạt động của các em. Trong mỗi tiết học, tôi thờng dành khoảng 2 – 3 phút để cho các em nghỉ giải lao tại chỗ bằng cách ch¬i c¸c trß ch¬i häc tËp võa gióp c¸c em tho¶i m¸i sau giê häc c¨ng th¼ng, võa giúp các em có phản ứng nhanh nhẹn, ghi nhớ một số nội dung bài đã học…..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Tóm lại: Trong quá trình dạy học ngời giáo viên không chỉ chú ý đến rèn luyện kĩ năng, truyền đạt kiến thức cho học sinh mà còn phải quan tâm chú ý đến viÖc: KhuyÕn khÝch häc sinh t¹o høng thó trong häc tËp. - Khảo sát giữa học kì 2 năm học 2011- 2012 kết quả đạt đợc nh sau : Líp SÜ sè Giái Kh¸ TB YÕu 1HC 12 3 3 6 Tõ b¶ng tæng hîp trªn ta thÊy chÊt lîng häc sinh kh¸ giái cuèi häc k× 2 cao h¬n h¼n so víi gi÷a häc k× 2. ë cuèi häc k× 2 kh«ng cßn häc sinh yÕu. HÇu hÕt c¸c em nhìn vào bài toán nêu đợc tóm tắt, nhìn vào tóm tắt hiểu nội dung bài toán. Biết trình bày bài giải, các em t duy đợc nhiều câu lời giải khác nhau. Các em nắm chắc đợc kiến thức cơ bản của từng dạng toán . Đặc biệt nắm đợc các bớc khi giải toán. * Sau đây là đề khảo sát dạy thực nghiệm lớp 1HC: §Ò bµi: Bµi 1: Líp 1A cã 12 b¹n trai vµ 6 b¹n g¸i. Hái líp 1A cã tÊt c¶ bao nhiªu b¹n ? Bµi 2: Thùng thứ nhất đựng 20 gói bánh, Thùng thứ hai đựng 30 gói bánh. Hỏi cả hai thùng đợng đợc bao nhiêu gói bánh ? BiÓu ®iÓm : c©u 1 (5®) , c©u 2 (5® Khảosát cuối học kì 2 năm học 2011- 2012, kết quả đạt đợc nh sau : Líp 1HC. SÜ sè 12. Giái 6. Kh¸ 4. TB 2. YÕu. Nh×n vµo b¶ng tæng hîp trªn ta thÊy chÊt lîng häc sinh kh¸ giái cuèi häc k× 2 n¨m häc 2011 - 2012 cao h¬n h¼n so víi gi÷a häc k× 2 n¨m häc 2011 - 2012. Häc sinh kh¸ giái t¨ng lªn . Häc sinh trung b×nh gi¶m. HÇu hÕt c¸c em nh×n vµo bµi to¸n nêu đợc tóm tắt, nhìn vào tóm tắt hiểu nội dung bài toán. Biết trình bày bài giải, các em t duy đợc nhiều câu lời giải khác nhau. Các em nắm chắc đợc kiến thức cơ bản của từng dạng toán . Đặc biệt nắm đợc các bớc khi giải toán. II.3.3. Bµi häc kinh nghiÖm: Qua viÖc nghiªn cøu vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1 cho thÊy gi¶i to¸n cã lêi v¨n ë líp 1 kh«ng khã ë viÖc viÕt phÐp tÝnh vµ.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> đáp số mà chỉ mắc ở câu lời giải của bài toán. Sau quá trình nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm sáng kiến thì HS biết viết câu lời giải đã đạt kết quả rất cao,dẫn tới việc HS đạt tỉ lệ cao về hoàn thiện bài toán có lời văn .Vì vậy theo chủ quan của bản th©n t«i th× kinh nghiÖm s¸ng kiÕn nµy cã thÓ ¸p dông vµ phæ biÕn nh»m n©ng cao chÊt lîng cho HS vÒ viÖc gi¶i to¸n cã lêi v¨n. §Ó häc sinh lµm tèt c¸c bµi to¸n vÒ :“Gi¶i to¸n cã lêi v¨n”Gi¸oviªn cÇn: - Rèn kĩ năng đọc và phân tích đề toán để nắm chắc dạng toán. - Nhìn vào bảng tóm tắt bằng lời hoặc sơ đồ đoạn thẳng, hiểu đợc nội dung bài to¸n . N¾m ch¾c c¸c bíc khi gi¶i to¸n. - Lấy học sinh làm trung tâm , tổ chức học sinh độc lập, sáng tạo.Dạy Phân hoá đối tợng học sinh, dạy mở rộng và nâng cao kiến thức ở buổi học thứ hai. - Dạy theo chuẩn kiến thức kĩ năng. Động viên khuyến khích học sinh tìm đợc nhiÒu c©u lêi gi¶i ng¾n gän, cã s¸ng t¹o. - Giáo viên thờng xuyên trao đổi đồng nghiệp tìm ra phơng pháp tối u nhất. Giáo viên luôn sáng tạo trong việc đổi mới phơng pháp dạy học. Đạt đợc kết quả cao nhÊt..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> III. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ. III.1-KÕt luËn Ph¬ng ph¸p d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh líp 1 gióp häc sinh hoµn thiÖn một bài giải đủ 3 bớc: câu lời giải + phép tính + đáp số là vấn đề đang đợc các thầyy cô trực tiếp dạy lớp 1 rất quan tâm. Vấn đề đặt ra là giúp học sinh lớp 1 viết c©u lêi gi¶i cña bµi to¸n sao cho s¸t víi yªu cÇu mµ c©u hái cña bµi to¸n ®a ra . Chính vì vậy nên tôi mạnh dạn đa ra kinh nghiệm sáng kiến mà bản thân tôi đã vận dụng vào trong quá trình dạy và đạt kết quả tơng đối khả quan. Trên đây là quá trình nghiên cứu , áp dụng kinh nghiệm sáng kiến vào đổi mới ph¬ng ph¸p d¹y häc nãi chung vµ ph¬ng ph¸p d¹y gi¶i to¸n cã lêi v¨n cho häc sinh lớp 1 nói riêng. Tôi hy vọng sẽ tiếp tục nghiên cứu thành công về đổi mới phơng ph¸p d¹y To¸n vµ n©ng cao hiÓu biÕt cho b¶n th©n trong qu¸ tr×nh d¹y häc ë TiÓu häc. III. 2 . ý kiến đề xuất * §èi víi nhµ trêng: - Nhà trờng (tổ chuyên môn) thờng xuyên tổ chức chuyên đề nhằm đổi mới và thống nhất phơng pháp giảng dạy, áp dụng kinh nghiệm sáng kiến để giờ học đạt hiÖu qu¶. - Nhà trờng có kế hoạch phù đạo cho học sinh yếu để các em tiến bộ và theo kịp các b¹n. * §èi víi c¸c cÊp qu¶n lÝ gi¸o dôc: Cần đầu t quan tâm hơn nữa đến trang thiết bị dạy học, tài liệu tham khảo các môn học nói chung và môn toán nói riêng để giờ học sinh động , nâng cao hiệu quả dạy häc. Trên đây là một số kinh nghiệm mà chúng tôi đã áp dụng trong việc dạy; “Giải to¸n cã lêi v¨n líp1“. Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y trªn líp vµ d¹y thö nghiÖm mét sè tiÕt chuyên đề của nhà trờng. Từ đó đã giúp chúng tôi rất nhiều trong giảng dạy và đúc kết đợc một số kinh nghiệm . Kết quả áp dụng kinh nghiệm sáng kiến đạt đợc tơng.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> đối mĩ mãn. Mặc dù đã cố gắng xong không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong các cấp lãnh đạo, các đồng nghiệp tham khảo đóng góp ý kiến, giúp đỡ để kinh nghiệm của chúng tôi đợc hoàn thiện hơn nữa. Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ mà bản thân tôi đúc rút đợc qua quá tr×nh gi¶ng d¹y. Tuy nhiªn do thêi gian vµ n¨ng lùc cã h¹n ch¾c h¼n sÏ cã nh÷ng thiếu sót . Rất mong sự góp ý, giúp đỡ của quý thầy cô và bạn bè đồng nghiệp. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Phong Dô, ngµy 10 th¸ng 5 n¨m 2012 Ngêi viÕt. Hoµng ThÞ H¬ng. PhÇn IV:Môc lôc I. PhÇn më ®Çu.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> I.1. Lý do chọn đề tài: Trang 1 I. 2. Mục đích nghiên cứu: I.3. Thêi gian nghiªn cøu: Trang 3 I.3 1. §èi tîng nghiªn cøu: Trang 3 V. Ph¹m vi nghiªn cøu: Trang 4 VI. NhiÖm vô nghiªn cøu: Trang 5 I.4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: I.5. §ãng gãp míi vÒ mÆt lý luËn, thùc tiÔn Trang 5 II. Néi dung s¸ng kiÕn kinh nghiÖm II.1. Chơng I: Một số vấn đề về cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn II.1.1 C¬ së lý luËn: Trang 6 II.1.2 C¬ së thùc tiÔn: II.2. Ch¬ng II: thùc tr¹ng cña líp vµ nh÷ng nguyªn nh©n: Trang 7 II.2.1.Thùc tr¹ng- Nguyªn nh©n Trang 8 II.2.2. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng Trang 8 II.3. Ch¬ng III: Mét sè c¸c gi¶i ph¸p thùc hiÖn: Trang 9 II.3.1. C¸c biÖn ph¸p Trang 9- 12 II.3.2. kÕt qu¶ thùc nghiÖm: Trang 13 II.3.3. Bµi häc rót kinh nghiÖm III. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ II. KÕt luËn: Trang 15 III. Những đề xuất: Trang 15. ý kiến đánh giá của hội đồng khoa học cấp trờng ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(15)</span> ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ý kiến đánh giá của hội đồng khoa học cấp Phòng GD & ĐT ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... .......................................................................................................................................

<span class='text_page_counter'>(16)</span>