chất lượng viên chức tại trung tâm y tế quận liên chiểu, thành phố đà nẵng

[7]BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHẠM THỊ MỸ LINH

CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC
TẠI TRUNG TÂM Y TẾ QUẬN LIÊN CHIỂU,
THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

PHẠM THỊ MỸ LINH

CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC
TẠI TRUNG TÂM Y TẾ QUẬN LIÊN CHIỂU,

THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CƠNG
Chun ngành: Quản lý cơng
Mã số: 8 34 04 03

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. BÙI HUY KHIÊN

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2020


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập của tôi
dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Bùi Huy Khiên.
Các thông tin, số liệu được sử dụng trong luận văn là trung thực, chính
xác, khách quan, dựa trên cơ sở kết quả khảo sát và các tài liệu tham khảo đã
được công bố.
Thừa Thiên Huế, ngày

tháng

Học viên

Phạm Thị Mỹ Linh

năm 2020


LỜI CẢM ƠN

Tơi xin bày tỏ lịng trân trọng biết ơn đến với Ban Giám đốc Học viện
Hành chính Quốc gia, các Khoa, Ban, Phòng của Học viện; các thầy cơ giáo
đã tận tình giảng dạy, truyền đạt những các chun đề trong khóa học và giúp
đỡ tơi trong q trình thực hiện đề tài.
Đặc biệt tơi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới PGS.TS. Bùi Huy Khiên,
người hướng dẫn khoa học, đã tận tình giúp đỡ tơi trong suốt q trình xây
dựng và hồn thiện luận văn.
Tơi xin gửi lời cảm ơn tới gia đình, đồng nghiệp và bạn bè đã động
viên, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện luận văn này.
Mặc dù hết sức cố gắng nhưng với thời gian và điều kiện nghiên cứu
hạn cịn nhiều hạn chế, chắc chắn luận văn khơng tránh khỏi những thiếu sót.
Tơi mong nhận được sự đóng góp quý báu của các nhà khoa học, các thầy cô,
các bạn học viên, anh chị em đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Học viên
Phạm Thị Mỹ Linh


MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng, biểu đồ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài luận văn ............................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ............................................................. 6
3.1. Mục đích của luận văn ............................................................................... 6

3.2. Nhiệm vụ của luận văn............................................................................... 6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 6
4.1. Đối tượng nghiên cứu................................................................................. 6
4.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 6
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn ...................... 7
5.1. Phương pháp luận....................................................................................... 7
5.2. Phương pháp nghiên cứu............................................................................ 7
6.2. Ý nghĩa thực tiễn ........................................................................................ 9
7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 9
Chương 1 ........................................................................................................ 10
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC.......................... 10
TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP NGÀNH Y TẾ ......... 10
1.1. Viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế ..................... 10
1.1.1. Khái niệm viên chức ............................................................................. 10
1.1.2. Đặc điểm viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế .. 11


1.1.3. Tính chất hoạt động nghề nghiệp của viên chức ngành y tế ................. 13
1.1.4. Tiêu chuẩn của viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y
tế ...................................................................................................................... 16
1.2. Chất lượng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp ngành y tế.................. 19
1.2.1. Khái niệm chất lượng viên chức ........................................................... 19
1.2.2. Tiêu chí đánh giá chất lượng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công
lập ngành y tế .................................................................................................. 21
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng viên chức trong đơn vị sự nghiệp
công lập ngành y tế ......................................................................................... 29
1.3. Sự cần thiết phải nâng cao chất lượng viên chức trong các đơn vị sự
nghiệp ngành y tế ............................................................................................ 32
1.3.1. Xuất phát từ vị trí, vai trò của nguồn nhân lực của ngành y tế ............. 32
1.3.2. Xuất phát từ yêu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của các tầng lớp

nhân dân .......................................................................................................... 34
1.3.3. Đáp ứng yêu cầu của chính sách mở cửa, hội nhập quốc tế ................. 35
1.4. Kinh nghiệm nâng cao chất lượng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp
công lập ngành y tế và bài học kinh nghiệm cho Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng .............................................................................. 36
1.4.1. Kinh nghiệm của các đơn vị sự nghiệp ngành y tế ............................... 36
Tiểu kết chương 1 .......................................................................................... 43
Chương 2 ........................................................................................................ 44
PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC TẠI TRUNG
TÂM Y TẾ QUẬN LIÊN CHIỂU, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ................. 44
2.1. Khái quát về Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng ...... 44
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ........................................................ 44
2.1.2. Cơ cấu tổ chức của Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu........................... 45
2.1.3. Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu ................ 46


2.2. Thực trạng chất lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu,
thành phố Đà Nẵng.......................................................................................... 50
2.2.1. Thực trạng về số lượng và cơ cấu của viên chức .................................. 50
2.2.2. Thực trạng về trình độ chun mơn, nghiệp vụ .................................... 52
2.2.3. Thực trạng về trình độ lý luận chính trị, quản lý hành chính nhà nước 56
2.2.4. Thực trạng về trình độ ngoại ngữ, tin học............................................. 58
2.2.5. Thực trạng về mức độ hoàn thành nhiệm vụ ........................................ 61
2.2.6. Thực trạng về mức độ hài lòng của người bệnh ................................... 64
2.3. Đánh giá chung về chất lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng .............................................................................. 68
2.3.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 68
2.3.2. Những hạn chế ...................................................................................... 70
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 72
Tiểu kết chương 2 .......................................................................................... 73

Chương 3 ........................................................................................................ 75
MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP........................................................................ 75
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC TẠI TRUNG TÂM Y TẾ .. 75
QUẬN LIÊN CHIỂU, THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG ...................................... 75
3.1. Mục tiêu nâng cao chất lượng viên chức tại Trung tâm y tế quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng .............................................................................. 75
3.1.1. Định hướng phát triển của Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố
Đà Nẵng........................................................................................................... 75
3.1.2. Mục tiêu nâng cao chất lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng .............................................................................. 77
3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu, thành phố Đà Nẵng .............................................................................. 80


3.2.1. Ban hành và thực hiện chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng
cao về làm việc tại Trung tâm Y tế quận ........................................................ 80
3.2.2. Nâng cao chất lượng tuyển dụng viên chức .......................................... 82
3.2.3. Quản lý và sử dụng hiệu quả viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu ............................................................................................................... 84
3.2.4. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng viên chức tại Trung tâm Y tế
quận ................................................................................................................. 86
3.2.5. Thực hiện chính sách đãi ngộ, đảm bảo phúc lợi cho viên chức tại
Trung tâm Y tế quận ....................................................................................... 89
3.2.6. Nâng cao y đức cho viên chức tại Trung tâm Y tế quận....................... 93
3.3.7. Ưu tiên bố trí kinh phí để thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng
viên chức tại Trung tâm Y tế quận .................................................................. 95
3.3.2. Kiến nghị với Sở Y tế thành phố Đà Nẵng ........................................... 96
3.3.3. Kiến nghị với Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu ................................... 98
Tiểu kết chương 3 .......................................................................................... 99
KẾT LUẬN .................................................................................................. 101

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ASEAN

: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

CBCCVC

: Cán bộ công chức viên chức

CNH-HĐH

: Cơng nghiệp hóa-Hiện đại hóa

ĐT-BD

: Đào tạo-Bồi dưỡng

KT-XH

: Kinh tế-Xã hội

NNL

: Nguồn nhân lực

TYT

: Trạm y tế

UBND

: Ủy ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2. 1: Số lượng viên chức giai đoạn 2015 - 2019.................................... 50
Bảng 2. 2: Cơ cấu giới tính, độ tuổi, thâm niên cơng tác của viên chức ........ 51
Bảng 2. 3: Trình độ chun mơn của viên chức giai đoạn 2015 - 2019 ......... 52
Bảng 2. 4: Cơ cấu theo chức danh quản lý, không quản lý ............................ 53
Bảng 2. 5: Cơ cấu nguồn nhân lực tổ chức theo bằng cấp chuyên môn ......... 53
Bảng 2. 6: Trình độ ngoại ngữ của viên chức Trung tâm Y tế ....................... 58
Bảng 2. 7: Trình độ tin học của viên chức Trung tâm Y tế ............................ 59
Bảng 2. 8: Cơ cấu viên chức theo chức danh chuyên môn đáp ứng ............... 60
Bảng 2. 9: Kết quả đánh giá, phân loại viên chức giai đoạn 2015 - 2019 ...... 62
Bảng 2. 10: Mức độ hài lòng về ứng xử, năng lực chuyên môn ..................... 66
Bảng 2. 11: Mức độ hài lòng về cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh ............ 67


DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2. 1: Trình độ lý luận chính trị, quản lý hành chính nhà nước và quản
lý Trung tâm của viên chức y tế ...................................................................... 56
Biểu đồ 2. 2: Kết quả đánh giá, phân loại viên chức giai đoạn 2015 - 2019 .. 63


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài luận văn
Y tế cơ sở được coi là “người gác cổng”, là nơi đầu tiên người dân tiếp
cận khi ốm đau, bệnh tật, là tuyến y tế trực tiếp gần dân nhất, giúp người dân
có thể tiếp cận với các dịch vụ y tế đơn giản và thuận tiện nhất, bảo đảm cho
mọi người dân được chăm sóc sức khỏe cơ bản với chi phí thấp, góp phần
thực hiện cơng bằng xã hội, xóa đói giảm nghèo. Trong những năm gần đây, y
tế cơ sở đã được quan tâm, đầu tư nhiều về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, năng
lực chuyên môn, thái độ phục vụ người bệnh, thu hút lượng bệnh nhân đến
khám chữa bệnh tại tuyến y tế cơ sở ngày càng đông. Tuy nhiên, thực tế số
lượng bệnh nhân chuyển tuyến vẫn còn chiếm tỷ lệ cao. Một trong những lý
do cơ bản là do cơ sở hạ tầng, trang thiết bị y tế hiện đại đi cùng với phát triển
chất lượng nguồn nhân lực y tế để chăm sóc sức khỏe cho nhân dân vẫn chưa
đáp ứng yêu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của người dân, đặc biệt là
trình độ chun mơn của đội ngũ cán bộ y tế, thái độ phục vụ người bệnh …
khiến người bệnh thiếu tin tưởng và thường vượt lên tuyến trên, gây nên tình
trạng quá tải tại bệnh viện tuyến tỉnh, thành phố.
Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu là đơn vị sự nghiệp y tế, thực hiện 02
chức năng điều trị và dự phòng. Là một bệnh viện đa khoa hạng II, đơn vị có
nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho hơn 175.000 người dân của quận
(tăng gấp 3 lần so với từ khi thành lập Trung tâm vào năm 1997) chưa kể số
lượng rất lớn trên 70.000 cán bộ công chức viên chức (CBCCVC), công nhân
của 02 khu cơng nghiệp Hịa Khánh, Liên Chiểu và học sinh, sinh viên của hệ
thống các trường Đại học, Cao đẳng, Trung học chuyên nghiệp - dạy nghề
trên địa bàn quận; đồng thời Trung tâm cịn đảm nhận cơng tác khám chữa

1


bệnh cho trên 32.000 dân của 4 xã phía Bắc huyện Hòa Vang là Hòa Bắc, Hòa
Liên, Hòa Sơn và Hòa Ninh.

Qua hơn 23 năm xây dựng và phát triển, trong công tác quản lý, điều
hành Trung tâm luôn luôn phát huy trí tuệ tập thể, vai trị cá nhân lãnh đạo.
Trung tâm đã từng bước phát triển về chuyên môn, liên tục triển khai các kỹ
thuật mới với nhiều hình thức để khơng ngừng nâng cao chất lượng khám,
chữa bệnh cho nhân dân trên địa bàn quận và khu vực lân cận. Cán bộ viên
chức Trung tâm luôn thực hiện tốt quy định về y đức, quy tắc ứng xử của viên
chức y tế, văn hóa nơi cơng sở. Trung tâm thực hiện tốt công tác quản trị bệnh
viện, quản lý kinh tế trong y tế, sửa chữa nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật và
trang thiết bị y tế.
Với sự phát triển xã hội, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân
khơng ngừng được nâng cao, y tế trở thành một lĩnh vực được quan tâm nhiều
hơn bao giờ hết và mỗi nhân viên y tế trở thành nguồn lực quan trọng cho sự
phát triển ngành y tế, họ trực tiếp mang lại cho người dân niềm tin vào một
nền y tế có dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng cao. Cũng giống như bất kỳ
tổ chức nào, một bệnh viện muốn tồn tại và phát triển luôn phải tận dụng triệt
để, kết hợp hài hịa các nguồn lực của đơn vị mình. Các yếu tố như: trang thiết
bị y tế, cơ sở vật chất, vốn đầu tư v.v....rất quan trọng nhưng một yếu tố mang
tính then chốt, quyết định, chi phối các nguồn lực đó chính là nguồn nhân lực,
là sức mạnh, trình độ, tâm huyết của các viên chức Trung tâm để nâng cao
chất lượng khám bệnh, chữa bệnh.
Tuy nhiên, phát triển nguồn nhân lực y tế để đáp ứng nhu cầu khám
chữa bệnh của người dân tại các bệnh viện tuyến huyện nói chung, Trung tâm
Y tế quận Liên Chiểu nói riêng vẫn cịn có nhiều hạn chế, bất cập. Thu hút
viên chức về cơng tác ở tuyến huyện rất khó khăn; tình trạng bác sĩ chuyển từ
bệnh viện cơng sang bệnh viện tư diễn ra khá phổ biến; nhiều cán bộ y tế có

2


chuyên môn và kinh nghiệm đến tuổi về hưu nhưng đội ngũ cán bộ kế cận cần

để bổ sung, thay thế chưa có; cơng tác tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng viên
chức y tế chưa kịp thời, thiếu nguồn kinh phí; chưa đáp ứng yêu cầu khám
chữa bệnh của người dân; các chính sách và chế độ đãi ngộ cịn nhiều bất cập
và chưa hợp lý…. Do đó học viên chọn đề tài “Chất lượng viên chức tại
Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng” làm đề tài luận văn
cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Nhân lực là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tồn bộ q trình phát
triển của tổ chức, do đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là chủ đề thu hút
được sự nghiên cứu đa dạng của các nhà nghiên cứu. Đây là vấn đề có phạm
vi nghiên cứu rộng với nhiều hình thức tiếp cận khác nhau. Khi tìm hiểu về
vấn đề chất lượng nhân lực và nâng cao chất lượng nhân lực trong các tổ chức
và đơn vị sự nghiệp công lập qua các tài liệu như giáo trình, sách báo, luận
văn, luận án... học viên nhận thấy vấn đề này đã được một số tác giả quan tâm
nghiên cứu như:
Tác giả Phùng Rân (2008) với bài “Chất lượng nguồn nhân lực, bài tốn
tổng hợp cần có lời giải đồng bộ”, Trường Cao đẳng Viễn Đơng, thành phố Hồ
Chí Minh đã đưa ra nhận định về sự suy tồn hay hưng thịnh của một dân tộc,
một tổ chức đều dựa vào nguồn nhân lực và chất lượng nguồn nhân lực. Đây là
vấn đề quan trọng cần được quan tâm trong chiến lược phát triển tổng thể và
dài hạn của một quốc gia, một ngành, của tổ chức, doanh nghiệp. Một quốc gia
hay một tổ chức muốn phát triển và sánh vai được với các nước phát triển hiện
đại trên thế giới chủ yếu nhờ vào lợi thế cạnh tranh về nguồn nhân lực. Đó là
quyết sách, chiến lược thành cơng.
Tác giả Nguyễn Phú Trọng (2000) với đề tài nghiên cứu khoa học cấp
Nhà nước KHXH.05.03 “Luận chứng khoa học cho việc nâng cao chất lượng

3

đội ngũ cán bộ nhằm đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước” đã đúc kết và đưa ra những quan điểm, sự định hướng trong
việc sử dụng các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đáp ứng
yêu cầu sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đề tài là tài liệu để
tham khảo hữu ích đối với cán bộ là viên chức trong các đơn vị sự nghiệp
công lập.
Tác giả Phạm Công Nhất (2008), “Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập kinh tế”, Tạp chí Cộng sản số 786. Trên
cơ sở phân tích rõ thực trạng nguồn nhân lực Việt Nam trong giai đoạn hiện
nay,về số lượng và chất lượng. Tác giả đã nhấn mạnh chất lượng nguồn nhân
lực nước ta còn nhiều bất cập và hạn chế do: thu nhập bình quân đầu người
thấp, vấn đề quy hoạch và phát triển nguồn nhân lực cịn kém, từ đó, tác giả
đưa ra các giải pháp để phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Tác giả Vũ Bá Thể (2005), “Phát huy nguồn lực con người để cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa - kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam”, Nhà
xuất bản Lao động - Xã hội, Hà Nội. Cuốn sách tiếp cận theo quan hệ kinh tế
quốc tế, tập trung phân tích và làm rõ cơ sở lý luận liên quan đến nguồn nhân
lực; kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực của một số nước tiên tiến trên thế
giới; đánh giá thực trạng nguồn nhân lực nước ta cả về quy mô, tốc độ, chất
lượng nguồn nhân lực và rút ra những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân của
những hạn chế trong phát triển nguồn nhân lực; đề xuất các giải pháp nhằm
phát triển nguồn nhân lực của Việt Nam trong thời gian tới.
Tác giả Lê Thị Hồng Điệp (2005), “Phát triển nguồn nhân lực chất
lượng cao để hình thành nền kinh tế tri thức ở Việt Nam”, luận án tiến sĩ kinh
tế chính trị, Trung tâm đào tạo bồi dưỡng giảng viên lý luận chính trị, Đại học
Quốc gia Hà Nội. Tác giả đã nghiên cứu lý luận về phát triển nguồn nhân lực

4

chất lượng cao thơng qua những phân tích nội dung, tiêu chí và những yếu tố
tác động tới q trình phát triển lực lượng này; qua đó, đề xuất một số giải
pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao để hình thành nền kinh tế tri
thức ở Việt Nam trong tương lai.
Năm 2002, nhà xuất bản Chính trị Quốc Gia đã xuất bản cuốn sách về
nguồn nhân lực trong khu vực cơng có tiêu đề: “Quản lý nguồn nhân lực trong
khu vực nhà nước” của Christian Batal. Cuốn sách đã trình bày về lĩnh vực
quản lý mới với các phương pháp tổ chức điều hành hiện đại để sử dụng
nguồn nhân lực có hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy đổi mới, cải cách nền
hành chính mỗi quốc gia.
Luận án tiến sĩ “Giáo dục - đào tạo với việc phát triển nguồn nhân lực
chất lượng cao ở Việt Nam hiện nay” của nghiên cứu sinh Lương Công Lý,
năm 2004 đã tập trung phân tích chuyên sâu về vấn đề nguồn nhân lực chất
lượng cao tại Việt Nam hiện nay và đề xuất các giải pháp trong việc giáo dục
đào tạo, định hướng nghề nghiệp để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chất
lượng cao đáp ứng sự phát triển của Việt Nam.
Tuy đề tài phát triển nguồn nhân lực đã có nhiều tác giả và nhiều cơng
trình nghiên cứu nhưng để đi sâu nghiên cứu đề tài phát triển nguồn nhân lực
y tế thì chưa thực sự nhiều đề tài tiếp cận nghiên cứu. Đến nay chưa có đề tài
nào nghiên cứu về vấn đề: “Chất lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận
Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng”, do vậy học viên đã chọn cho mình đề tài
này để nghiên cứu. Mục đích của nghiên cứu là phân tích, đánh giá, chỉ ra
những hạn chế trong phát triển viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu
và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng viên chức tại Trung tâm phục vụ
cho công tác khám bệnh, chữa bệnh cho nhân dân trên địa bàn quận, xứng tầm
với một bệnh viện đa khoa khu vực.

5

3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích của luận văn
Mục đích của luận văn nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng chất lượng
viên chức của Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, chỉ ra những kết quả đạt
được; những mặt hạn chế, yếu kém và nguyên nhân; từ đó đề xuất giải pháp
có tính khả thi nhằm nâng cao chất lượng viên chức, đáp ứng yêu cầu phát
triển của Trung tâm trong giai đoạn mới.
3.2. Nhiệm vụ của luận văn
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận và thực tiễn về chất lượng viên
chức;
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng và xác định các yếu tố tác
động đến chất lượng viên chức; từ đó có những nhận xét về kết quả, hạn chế
và nguyên nhân của các hạn chế trong đội ngũ viên chức tại Trung tâm Y tế
quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng;
- Đề xuất một số giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng viên
chức tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài luận văn là “Chất lượng viên chức tại
Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng”.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà
Nẵng.
- Phạm vi về thời gian: Luận văn tập trung phân tích thực trạng chất
lượng đội ngũ viên chức tại Trung tâm giai đoạn 2015 - 2019. Điều tra ý kiến
đánh giá của các đối tượng năm 2020 và đề xuất nâng cao chất lượng viên
chức cho giai đoạn tiếp theo 2020 - 2025.

6

5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận văn sử dụng phương pháp luận
duy vật biện chứng, duy vật lịch sử để tiếp cận và phân tích các yếu tố ảnh
hưởng tới chất lượng viên chức với tư cách là một hiện tượng kinh tế, xã hội ra
đời và vận hành trong một bối cảnh lịch sử cụ thể, có tính hệ thống và tác động
biện chứng với nhau.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp thu thập thông tin
Phương pháp thu thập thông tin số liệu thứ cấp bao gồm: Hệ thống các
nội dung liên quan đến vấn đề nghiên cứu thông qua:
- Các dữ liệu được lưu trữ và các báo cáo thường niên của Trung tâm Y
tế quận Liên Chiểu từ khi thành lập đến nay, nguồn số liệu được cung cấp từ
phòng Tổ chức - Hành chính, Phịng Điều dưỡng, Phịng Kế hoạch - Nghiệp
vụ, Phịng Tài chính - Kế tốn của Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố
Đà Nẵng.
Ngoài những tài liệu được cung cấp trực tiếp từ Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu, cịn có các tài liệu, văn bản khác từ các cơ quan quản lý cấp trên từ Sở Y
tế thành phố Đà Nẵng, sách báo, mạng internet và ý kiến trong các cuộc hội thảo.
Tất cả các tài liệu đều được tổng hợp, phân tích nhằm tìm ra điểm mạnh, điểm
yếu về chất lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà
Nẵng.
- Căn cứ vào các báo cáo đánh giá, phân loại viên chức hàng năm.
- Căn cứ quy chế tổ chức và hoạt động của Trung tâm Y tế quận Liên
Chiểu.
Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp: Sử dụng phương pháp điều tra xã
hội học để thu thập dữ liệu thông qua:

7


- Phương pháp: bằng cách sử dụng bảng hỏi để điều tra, nhằm thu thập
các thơng tin có liên quan đến đề tài nghiên cứu.
- Đối tượng điều tra: là viên chức đang làm việc tại Trung tâm và bệnh
nhân đến khám bệnh, chữa bệnh tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu có liên
quan đến đối tượng nghiên cứu của luận văn.
- Số lượng: Viên chức: 150 người, bệnh nhân: 300 người.
- Địa điểm: Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu.
- Thời gian: Tháng 12/2019, tháng 01/2020.
b. Phương pháp xử lý dữ liệu
- Phương pháp thống kê
Thống kê số liệu viên chức và hiệu quả hoạt động nâng cao chất lượng
viên chức Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu.
Thống kê và phân loại các kết quả thu thập được từ điều tra xã hội học,
tính trung bình phần trăm kết quả thu được và sử dụng một số công cụ ứng
dụng để thiết kế bảng và vẽ biểu đồ.
- Phương pháp phân tích tổng hợp
Phân tích thực trạng chất lượng viên chức Trung tâm Y tế quận để thấy
được các ưu điểm, hạn chế làm cơ sở đề xuất phương hướng và đề xuất các
giải pháp phù hợp. Sau mỗi nội dung phân tích là các nhận xét tổng hợp để
thấy được các nội dung liên quan đến chất lượng viên chức Trung tâm Y tế
quận Liên Chiểu.
- Phương pháp so sánh
So sánh, đối chiếu số liệu giữa các năm trong kỳ nghiên cứu.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận

8

Hệ thống hóa vấn đề lý luận về viên chức và chất lượng viên chức; xác
định các tiêu chí đánh giá chất lượng viên chức làm thước đo để đánh giá chất
lượng viên chức tại Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn có ý nghĩa thực tiễn cho Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu.
Kết quả nghiên cứu sẽ góp phần nâng cao nhận thức về phát triển chất lượng
viên chức và giúp cho lãnh đạo Trung tâm có thêm thơng tin để xây dựng
chiến lược nâng cao chất lượng viên chức của đơn vị, từng bước đưa Trung
tâm Y tế quận Liên Chiểu ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu của xã hội,
xứng tầm là một Bệnh viện đa khoa hạng II.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
nội dung luận văn được kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở khoa học về chất lượng viên chức trong các đơn vị sự
nghiệp cơng lập ngành y tế
Chương 2: Phân tích thực trạng chất lượng viên chức tại Trung tâm Y
tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng
Chương 3: Mục tiêu và giải pháp nâng cao chất lượng viên chức tại
Trung tâm Y tế quận Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng.

9


Chương 1
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ CHẤT LƯỢNG VIÊN CHỨC
TRONG CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP NGÀNH Y TẾ
1.1. Viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế
1.1.1. Khái niệm viên chức

Trong Từ điển bách khoa Việt Nam có chỉ rõ về viên chức như sau:
“Viên chức là thuật ngữ chỉ những người làm việc công hoặc tư bao gồm
nhiều ngành nghề và công việc rất khác nhau trong xã hội. Có thể chia đội
ngũ viên chức thành những ngành lớn như viên chức nhà nước (công chức),
viên chức sự nghiệp, viên chức kinh doanh, dịch vụ...
Trong các nước tư bản chủ nghĩa, viên chức có vị trí xã hội và điều kiện
cơng tác khác nhau. Các viên chức cấp cao thường thuộc tầng lớp trên của xã
hội. Viên chức trong các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, giáo dục, y tế có bằng
cấp và tay nghề và có thu nhập tương đối ổn định, số đông thuộc tầng lớp
trung lưu. Viên chức nhỏ gần gũi với những người lao động. Chủ nghĩa xã hội
làm thay đổi địa vị của viên chức. Hàng ngũ viên chức được bổ sung từ những
người xuất thân từ các giai cấp công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân dân
lao động. Viên chức là một bộ phận những người lao động làm chủ đất nước
và cùng với công nhân tham gia tổ chức cơng đồn. Nói chung người ta
thường dùng thuật ngữ cán bộ, công chức chỉ những người làm việc cơng
hưởng lương theo chính sách tiền lương của nhà nước, có thể từ ngân sách
nhà nước hoặc từ nguồn thu sự nghiệp, dịch vụ hoặc theo kết quả kinh doanh
ở các doanh nghiệp nhà nước” [34, tr.857].
Theo Luật số 58/2010/QH12 của Quốc hội: Luật viên chức. Trong
khoản 1 điều 2, Luật Viên chức 2010 quy định: “Viên chức là công dân Việt
Nam được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công
lập theo chế độ hợp đồng làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự
10


nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”[Error! Reference source not f
ound.].
Vậy từ các quan điểm trên ta có kết luận quan niệm về viên chức dựa
theo Luật viên chức 2010 như sau: “Viên chức là công dân Việt Nam được
tuyển dụng theo chế độ hợp đồng làm việc, được bổ nhiệm vào một chức vụ

nghề nghiệp trong một đơn vị sự nghiệp công lập, được hưởng lương từ quỹ
lương của đơn vị sự nghiệp công lập hoặc theo quy định của nhà nước”.
1.1.2. Đặc điểm viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành
y tế
Viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế là viên chức
làm việc ở các bệnh viện, các tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước,
tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp
luật, có tư cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ y tế, phục vụ quản lý nhà nước về
y tế.
Căn cứ vào các tiêu chí, viên chức trong đơn vị sự nghiệp cơng lập
ngành y tế có thể được phân thành các loại khác nhau phù hợp với mục đích
sử dụng trong từng hồn cảnh. Mỗi loại viên chức có những tiêu chuẩn, yêu
cầu khác nhau phù hợp với vị trí việc làm mà họ đảm nhận. Chính vì vậy, bản
thân những viên chức này có những năng lực, trình độ, chun ngành đào tạo
khác nhau, xuất phát từ nhu cầu và môi trường làm việc khác nhau. Trong
phạm vi luận văn này, tác giả xin đi sâu phân tích 02 nhóm viên chức cơ bản,
đó là viên chức làm cơng tác khám bệnh, chữa bệnh và điều trị tại các khoa
lâm sàng và cận lâm sàng (sau đây gọi tắt là viên chức y tế) và viên chức làm
công tác hỗ trợ phục vụ tại các phòng chức năng (sau đây gọi tắt là viên chức
hành chính).

11


Xuất phát từ khái niệm viên chức quy định trong Luật Viên chức năm
2010, có thể thấy viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế có
những đặc điểm cơ bản sau đây:
Thứ nhất, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp ngành y tế phải là công
dân Việt Nam. Tức là muốn được trở thành viên chức trong các đơn vị sự
nghiệp công lập ngành y tế thì người đó phải mang quốc tịch Việt Nam.

Thứ hai, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế phải
là người được tuyển dụng theo vị trí việc làm. Theo đó, căn cứ đầu tiên để
tuyển dụng viên chức trong các đơn vị sự nghiệp cơng lập ngành y tế là vị trí
việc làm. Điều 20 của Luật Viên chức năm 2010 quy định cụ thể chế độ tuyển
dụng viên chức như sau: “Việc tuyển dụng viên chức phải căn cứ vào nhu cầu
công việc, vị trí việc làm, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và quỹ tiền lương
của đơn vị sự nghiệp công lập” [27, tr.07].
Vị trí việc làm được quy định tại Nghị định số 41/2012/NĐ-CP ngày
08/5/2012 của Chính phủ quy định về vị trí việc làm trong đơn vị sự nghiệp
cơng lập, theo đó được hiểu là: “cơng việc hoặc nhiệm vụ gắn với chức danh
nghề nghiệp hoặc chức vụ quản lý tương ứng; là căn cứ xác định số lượng
người làm việc, cơ cấu viên chức để thực hiện tuyển dụng, sử dụng và quản lý
viên chức trong đơn vị sự nghiệp cơng lập” [24, tr.01]. Vị trí việc làm có thể
có một hoặc nhiều cơng việc, có tính thường xuyên, liên tục chứ không bao
gồm những công việc thời vụ, tạm thời. Để được tuyển dụng vào vị trí việc
làm thì phải thơng qua một trong hai phương thức tuyển dụng viên chức: thi
tuyển hoặc xét tuyển (Điều 23, Luật Viên chức năm 2010).
Thứ ba, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế là
những người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập của ngành, bao
gồm các bệnh viện và trung tâm y tế. Hiện nay, theo quy định viên chức trong
các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế gồm có 02 loại: 1) Đơn vị sự nghiệp

12


công lập ngành y tế được giao quyền tự chủ hồn tồn về thực hiện nhiệm vụ,
tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự (đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế
được giao quyền tự chủ); 2) Đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế chưa được
giao quyền tự chủ về thực hiện nhiệm vụ, tài chính, tổ chức bộ máy, nhân sự
(đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế chưa được giao quyền tự chủ).

Thứ tư, viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập ngành y tế làm
việc theo chế độ hợp đồng, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp
công lập ngành y tế theo quy định của pháp luật. Điều đó có nghĩa là giữa
viên chức và người tuyển dụng có sự thỏa thuận về vị trí việc làm, tiền lương,
chế độ đãi ngộ, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên. Hợp đồng làm việc là cơ sở
pháp lý để sau này xử lý các công việc liên quan đến các vi phạm quyền hay
các vấn đề khác phát sinh giữa hai bên.
Do lao động của viên chức trong các đơn vị sự nghiệp cơng lập mang
tính chun mơn nghiệp vụ, không nhân danh quyền lực nhà nước nên Luật
Viên chức năm 2010 đã có những quy định về quyền và nghĩa vụ của viên
chức theo hướng mở hơn so với cán bộ, cơng chức. Họ là quyền làm việc
ngồi thời gian quy định; quyền được ký hợp đồng vụ việc với các cơ quan, tổ
chức khác mà pháp luật khơng cấm; quyền góp vốn, tham gia thành lập các
loại hình doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp tư theo quy định của pháp luật.
Những quy định này tạo điều kiện để viên chức trong các đơn vị sự nghiệp
công lập có thể phát huy tài năng, sức sáng tạo, khả năng cống hiến trong nền
kinh tế thị trường và mở cửa hội nhập quốc tế.
1.1.3. Tính chất hoạt động nghề nghiệp của viên chức ngành y tế
Theo quy định hiện nay, sự khác biệt cơ bản của viên chức so với cán
bộ, cơng chức chính là chế độ tuyển dụng gắn với vị trí việc làm thơng qua
chế độ hợp đồng lao động và lương được hưởng từ quỹ lương của đơn vị sự
nghiệp công lập nơi viên chức làm việc. Nếu như cán bộ, công chức là cá

13


nhân làm việc trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị-xã hội,
tức là các cơ quan mang tính chất “cơng”, nhân danh quyền lực Nhà nước
thực hiện cơng việc của mình thì viên chức y tế lại hoạt động thuần túy mang
tính chất chun mơn, nghiệp vụ. Điều 4 Luật Viên chức nêu rõ: “Hoạt động

nghề nghiệp của viên chức là việc thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ có u
cầu về trình độ, năng lực, kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ trong đơn vị sự
nghiệp công lập theo quy định của luật này và các quy định khác của pháp
luật có liên quan”[27].
Gắn với các đặc điểm, tính chất của hoạt động nghề nghiệp, các quyền
và nghĩa vụ của viên chức nói chung và viên chức y tế nói riêng thì các quy
định về quyền và nghĩa vụ của viên chức theo hướng mở hơn so với các quy
định đối với cán bộ, công chức. Qua đó, tạo điều kiện để viên chức có thể
phát huy tài năn, sức sáng tạo, khả năng cống hiến trong điều kiện kinh tế thị
trường và hội nhập kinh tế quốc tế. Đó là quyền góp vốn, tham gia thành lập
các loại hình doanh nghiệp, tổ chức sự nghiệp tùy theo quy định của Chính
phủ; quyền làm việc ngồi thời gian quy định; quyền được ký các hợp đồng
vụ việc với các cơ quan, tổ chức khác mà pháp luật không cấm.
Do vậy, các quy định của pháp luật về quản lý viên chức phải phù hợp
với tính chất, đặc điểm hoạt động nghề nghiệp của viên chức. Hoạt động nghề
nghiệp của viên chức có những tính chất, đặc điểm sau:
Là hoạt động nhằm đáp ứng những nhu cầu cơ bản, thiết yếu để duy trì,
phát triển cá nhân con người. Nhà nước phải có trách nhiệm cung cấp tốt nhất
các nhu cầu này trong điều kiện có thể để phục vụ người dân. Các hoạt động
này liên quan đến một số dịch vụ như: phổ cập giáo dục, đào tạo nghề nghiệp,
chăm sóc sức khỏe, phịng chống dịch bệnh; nghiên cứu khoa học, phục vụ
phát triển đời sống nhân dân. Giữ gìn phát huy bản chất văn hóa dân tộc và
sáng tạo các giá trị văn hóa mới…

14