Canh ngay xuan 2

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CẢNH NGÀY XUÂN</b>

<i><b>(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)</b></i>
<b>I. Đọc và tìm hiểu văn bản</b>

<i><b>1. Đọc</b></i>

<i><b>2.Vị trí đoạn trích</b></i>

Đoạn trích nằm ở phần đầu (phần 1) của tác phẩm.
<i><b>3.Bố cục</b></i>

Có thể chia đoạng trích làm 3 phần.
- Bốn câu đầu: Gợi khung cảnh ngày xuân

- Tám câu tiếp: Gợi tả khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.
- Sáu câu cuối: Cảnh chị em Kiều du xuân trở về.

<b>II. Đọc, tìm hiểu văn bản</b>
<i><b>1. Khung cảnh ngày xuân</b></i>

Vừa giới thiệu thời gian, vừa giới thiệu không gian mùa xuân. Mùa xuân thấm thoắt trôi mau như
thoi dệt cửi. Tiết trời đã bước sang tháng 3, tháng cuối cùng của mùa xuân (<i>Thiều quang:</i> ánh sáng
đẹp, ánh sáng ngày xuân).

<i>Cỏ non xanh tận chân trời</i>

<i>Cành lê trắng điểm một vài bông hoa</i>

- Cảnh vật mới mẻ tinh khôi giàu sức gợi cảm.
- Khơng gian khống đạt, trong trẻo.

- Màu sắc hài hoà tươi sáng.

- Thảm cỏ non trải rộng với gam màu xanh, làm nền cho bức tranh xuân. Bức tranh tuyệt đẹp về
mùa xuân, cảnh sống động có hồn, thể hiện sự sáng tạo của Nguyễn Du.

So sánh với câu thơ cổ:

- Bút pháp gợi tả vẽ lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân có:
+ Hương vị: Hương thơm của cỏ.

+ Màu sắc: Màu xanh mướt cảu cỏ.
+ Đường nét: Cành lê điểm vài bông hoa.

“Phương thảo liên thiên bích”: Cỏ thơm liền với trời xanh.
“Lê chi sổ điểm hoa”: Trên cành lê có mấy bơng hoa.
Cảnh vật đẹp dường như tĩnh lại.

+Bút pháp gợi tả câu thơ cổ đã vẽ lên vẻ đẹp riêng của mùa xuân có hương vị, màu sắc, đường nét:
- Hương thơm của cỏ non (<i>phương thảo</i>).

Cả chân trời mặt đất đều một màu xanh (<i>Liên thiên bích</i>).

- Đường nét của cành lê thanh nhẹ, điểm vài bông hoa gợi cảnh đẹp tĩnh tại, yên bình.

Điểm khác biệt: Từ “trắng” làm định ngữ cho cành lệ, khiến cho bức tranh mùa xuân gợi ấn tượng
khác lạ, đây là điểm nhấn nổi bật thần thái của câu thơ, màu xanh non của cỏ cộng sắc trắng hoa lệ
tạo nên sự hài hoà tuyệt diệu, biểu hiện tài năng nghệ thuật của tác giả.

Tác giả sử dụng thành công nghệ thuật miêu tả gợi cảm cùng với cách dùng từ ngữ và nghệ thuật tả
cảnh tài tình, tạo nên một khung cảnh tinh khơi, khống đạt, thanh khiết, giàu sức sống.

<i><b>2. Khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh.</b></i>

Ngày xuân: Lễ tảo mộ(đi viếng và sửa sang phần mộ người thân).
Hội đạp thanh (giẫm lên cỏ xanh): Đi chơi xuân ở chốn làng quê.

<i>Gần xa nô nức yến anh</i>

<i>Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân</i>
<i>Dập dìu tài tử giai nhân</i>

<i>Ngựa xe như nước áo quần như nêm</i>
<i>Ngổn ngang gò đống kéo lên</i>

<i>Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay</i>

- Các danh từ (<i>yến anh, chị em, tài tử, giai nhân…</i>): gợi tả sự đông vui nhiều người cùng đến hội.
- Các động từ (<i>sắm sửa, dập dìu…</i>): thể hiện khơng khí náo nhiệt, rộn ràng của ngày hội.

- Các tính từ (<i>gần xa, nô nức…</i>): làm rõ hơn tâm trạng người đi hội.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Điểm chung: vẫn mang nét thanh dịu của mùa xuân.

Khác nhau bởi thời gian, không gian thay đổi (sáng - chiều tà; vào hội - tan hội).

- Những từ láy “tà tà, thanh thanh, nao nao” không chỉ dừng ở việc miêu tả cảnh vật mà còn bộc lộ
tâm trạng con người. Hai chữ “nao nao” “thơ thẩn” gợi cảm giác, cảnh vật nhuốm màu tâm trạng.
Thiên nhiên đẹp nhưng nhuốm màu tâm trạng: con người bâng khuâng, xao xuyến về một ngày vui
sắp hết, sự linh cảm về một điều sắp xảy ra.

Cảm giác nhộn nhịp, vui tươi, nhường chỗ cho nỗi bâng khuâng, xao xuyến trước lúc chia tay:
khơng khí rộn ràng của lễ hội khơng cịn nữa, tất cả nhạt dần, lặng dần.

<b>III.Tổng kết</b>

<i>1.Về nghệ thuật</i>

- Miêu tả thiên nhiên theo trình tự thời gian, không gian kết hợp tả với gợi tả cảnh thể hiện tâm
trạng.

- Từ ngữ giàu chất tạo hình, sáng tạo, độc đáo.

- Tả với mục đích trực tiếp tả cảnh (so sánh với đoạn <i>Thuý Kiều ở lầu Ngưng Bích</i>: tả cảnh để bộc
lộ tâm trạng.)

<i>2. Về nội dung</i>

</div>

<!--links-->