tro choi dan gian

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (68.15 KB, 12 trang )

1. Trò chơi: Ô ăn quan:

Mục đích: Nhằm giáo dục cho học sinh tính sáng tạo, cách thức tính toán, qua trò chơi
tạo nên sự đoàn kết, gần gủi trong học sinh.

Nợi dung: Ơ ăn quan, hay còn gọi tắt là ăn quan là một trò chơi dân gian của trẻ em
người Kinh, Việt Nam mà chủ yếu là các bé gái. Đây là trò chơi có tính chất chiến thuật
thường dành cho hai người chơi và có thể sử dụng các vật liệu đa dạng, dễ kiếm để
chuẩn bị cho trò chơi.

Điều kiện và cách thức tở chức: Bàn chơi: bàn chơi Ơ ăn quan kẻ trên mợt mặt bằng
tương đối phẳng có kích thước linh hoạt miễn là có thể chia ra đủ số ô cần thiết để chứa
quân đồng thời không quá lớn để thuận tiện cho việc di chuyển qn, vì thế có thể được
tạo ra trên nền đất, vỉa hè, trên miếng gỗ phẳng.... Bàn chơi được kẻ thành mợt hình chữ
nhật rồi chia hình chữ nhật đó thành mười ơ vng, mỗi bên có năm ô đối xứng nhau. Ở
hai cạnh ngắn hơn của hình chữ nhật, kẻ hai ơ hình bán nguyệt hoặc hình vòng cung
hướng ra phía ngoài. Các ơ hình vng gọi là ơ dân còn hai ơ hình bán nguyệt hoặc vòng
cung gọi là ô quan.

Quân chơi: gồm hai loại quan và dân, được làm hoặc thu thập từ nhiều chất liệu có hình
thể ởn định, kích thước vừa phải để người chơi có thể cầm, nắm nhiều quân bằng một
bàn tay khi chơi và trọng lượng hợp lý để khỏi bị ảnh hưởng của gió. Quan có kích
thước lớn hơn dân đáng kể cho dễ phân biệt với nhau. Quân chơi có thể là những viên
sỏi, gạch, đá, hạt của một số loại quả... hoặc được sản xuất công nghiệp từ vật liệu cứng
mà phổ biến là nhựa. Số lượng quan ln là 2 còn dân có số lượng tùy theo luật chơi
nhưng phổ biến nhất là 50.

Bố trí qn chơi: quan được đặt trong hai ơ hình bán nguyệt hoặc cánh cung, mỗi ô một
quân, dân được bố trí vào các ô vuông với số quân đều nhau, mỗi ô 5 dân. Trường hợp
không muốn hoặc khơng thể tìm kiếm được quan phù hợp thì có thể thay quan bằng
cách đặt số lượng dân quy đổi vào ô quan.

Người chơi: thường gồm hai người chơi, mỗi người ngồi ở phía ngoài cạnh dài hơn của
hình chữ nhật và những ơ vng bên nào tḥc qùn kiểm soát của người chơi ngồi bên
đó.

Luật chơi: Bàn chơi Ô ăn quan cho 2 người (2 phe)
Bàn chơi ô ăn quan đã sẵn sàng cho khai cuộc

Bắt đầu một lần rải quân, khi đến quân cuối cùng, những quân trong ô có đường bao lại
được lấy lên để rải tiếp

Sau khi rải tiếp, ơ có đường bao qn màu đỏ sẽ bị ăn, ơ liền đó lại được lấy lên để tiếp
tục rải

Mục tiêu cần đạt được để giành chiến thắng: người thắng cuộc trong trò chơi này là
người mà khi c̣c chơi kết thúc có tởng số dân quy đổi nhiều hơn. Tùy theo luật chơi
từng địa phương hoặc thỏa thuận giữa hai người chơi nhưng phổ biến là 1 quan được
quy đổi bằng 10 dân hoặc 5 dân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

đầu từ ô gần nhất và có thể rải ngược hay xi chiều kim đồng hồ tùy ý. Khi rải hết quân
cuối cùng, tùy tình huống mà người chơi sẽ phải xử lý tiếp như sau:

Nếu liền sau đó là mợt ơ vng có chứa qn thì tiếp tục dùng tất cả số quân đó để rải
tiếp theo chiều đã chọn.

Nếu liền sau đó là mợt ơ trống (khơng phân biệt ô quan hay ô dân) rồi đến một ô có chứa
qn thì người chơi sẽ được ăn tất cả số qn trong ơ đó. Số qn bị ăn sẽ được loại ra
khỏi bàn chơi để người chơi tính điểm khi kết thúc. Nếu liền sau ơ có qn đã bị ăn lại là
một ô trống rồi đến một ơ có qn nữa thì người chơi có qùn ăn tiếp cả qn ở ơ
này ... Do đó trong c̣c chơi có thể có phương án rải qn làm cho người chơi ăn hết

toàn bộ số quân trên bàn chơi chỉ trong mợt lượt đi của mình. Trường hợp liền sau ô đã
bị ăn lại là một ô vuông chứa quân thì người chơi lại tiếp tục được dùng số qn đó để
rải. Mợt ơ có nhiều dân thường được trẻ em gọi là ô nhà giàu, rất nhiều dân thì gọi là
giàu sụ. Người chơi có thể bằng kinh nghiệm hoặc tính toán phương án nhằm nuôi ô nhà
giàu rồi mới ăn để được nhiều điểm và có cảm giác thích thú.

Nếu liền sau đó là ơ quan có chứa qn hoặc 2 ô trống trở lên thì người chơi bị mất lượt
và quyền đi tiếp thuộc về đối phương.

Trường hợp đến lượt đi nhưng cả 5 ô vuông thuộc quyền kiểm soát của người chơi đều
khơng có dân thì người đó sẽ phải dùng 5 dân đã ăn được của mình để đặt vào mỗi ơ 1
dân để có thể thực hiện việc di chuyển quân. Nếu người chơi khơng đủ 5 dân thì phải
vay của đối phương và trả lại khi tính điểm.

Cuộc chơi sẽ kết thúc khi toàn bộ dân và quan ở hai ô quan đã bị ăn hết. Trường hợp hai
ô quan đã bị ăn hết nhưng vẫn còn dân thì qn trong những hình vng phía bên nào
coi như tḥc về người chơi bên ấy; tình huống này được gọi là hết quan, tàn dân, thu
quân, kéo về hay hết quan, tàn dân, thu qn, bán ṛng. Ơ quan có ít dân (có số dân nhỏ
hơn 5 phở biến được coi là ít) gọi là quan non và để cuộc chơi không bị kết thúc sớm
cho tăng phần thú vị, luật chơi có thể quy định khơng được ăn quan non, nếu rơi vào tình
huống đó sẽ bị mất lượt.

2. Đánh chuyền.

Mục đích: Rèn luyện tính nhanh nhẹn, khéo léo của tay kết hợp chân.
Nội dung: Chuyền được nhiều que và đạt được ở các giai đoạn.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

Chơi hai hoặc vài người. Cỗ chuyền gồm 10 que tre vót tròn, nhỏ bằng que kem, dài
20cm và một hòn cái (hòn cuội tròn hoặc quả cà pháo).

Người chơi ngồi duỗi một chân, rải cỗ chuyền dọc theo ống chân, vừa đọc một câu, vừa
tung hòn cái, vừa nhặt số que theo lời bài, đồng thời phải đỡ bắt hòn cái không để rơi.
Số que rải xuống hoặc lấy lên phải đúng theo lời ca. Hết bàn 10, người chơi xoay đảo cả
2 tay chùm que, mỗi câu là một lần tung hứng hòn cái, đoạn cuối đặt xuống từng que rồi
lại nhặt lên đôi một cho đến hết. Rơi cái, hoặc nhặt sai số que là bị loại.

Bài ca:

Que mốt (nhặt 1 que)

Que mai (nhặt tiếp 1 que và nắm lại trong tay cho đến hết bàn)
Cái cò

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Nhấm nha
Nhấm nhắt
Quạ bắt

Sang bàn đôi (rải lại ra chân)
Đôi tôi (nhặt 2 que)

Đôi chị
Đôi cái bị
Đôi cành hoa
Đôi sang ba

Rải bàn ba (rải que lại ra chân)
Ba quả cà

Ba quả táo

Ba lá gáo
Một sang tư

Rải bàn tư (rải lại que)
Tư củ từ

Tư củ cải
Hai sang năm

Rải bàn năm (rải lại que)
Năm còn năm

Năm sang sáu

Rải bàn sáu (rải lại que)
Sáu củ ấu

Bốn sang bảy

Rải bàn bảy (rải lại que)
Bảy lìa ba

Ba sang tám

Rải bàn tám (rải lại que)
Tám hai lìa

Hai sang chín

Rải bàn chín (rải lại que)

Chín lìa mợt

Mợt sang mười

Ngả năm mươi (đặt xuống 5 que)
Mười vơ cả (lại nhặt lên)

Ngả xuống đất (đặt cả 10 que xuống)
Cất lên tay (nhặt cả lên)

Xoay ống nhổ (quay cả cụm que)
Đổ tay chuyền

Chuyền chuyền một (xoay một vòng que trên hai tay)
Một đôi

Chuyền chuyền hai
Hai đôi

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Chuyền chuyền bốn
Bốn đôi

Chuyền chuyền năm
Năm đôi

Đầu quạ (Bắt đầu thả từng que xuống chân)
Quá giang

Sang sông
Về đò

Cò nhảy
Gẫy cây
Mây leo
Bèo trôi
ổi xanh
Hành bóc

Trứng đỏ lòng (quơ 2 que lên một lần)
Tôm cong đít vịt

Vào làng xin thịt
Ra làng xin xôi

Anh chị em ơi, cho tôi vét bàn thiên hạ.
3. Nhảy bao bố

a)Mục đích ý nghĩa:

- Rèn luyện sức khoẻ, nhanh nhẹn, khéo léo.

- Tạo không khí vui vẻ, thoải mái để học tập, sinh hoạt
b)Cách chơi:

Chuẩn bị: Bao bố ( bao tải) to để hai người có thể đứng trong bao được, số lượng bao
bằng 1/2 số người chơi.

Nội dung: Nhảy về đích nhanh nhất.

+ Quản trò chia tập thể chơi thành các đợi có số lượng đều nhau, đều nam, đều nữ. Cứ
hai người đứng trong một bao xếp thành hàng dọc trước vạch xuất phát chờ lệnh.

+ Khi có lệnh của quản trò, từng đôi của từng đội nhảy về đích qui định cho đến đôi
cuối cùng. Khi đôi đầu tiền nhảy, đôi số 2 tiến lên vạch xuất phát.

c) Luật chơi:

- Đội nào về đích nhanh nhất là thắng.
Lưu ý:

- Nếu bị ngã đứng dậy chơi tiếp.

- Có thể mỗi bạn một bao tải hoặc 3,4 bạn một bao.

- Chọn sân chơi phù hợp như sân đất, cỏ, cát tránh nguy hiểm.
- Khoảng cách xa hay gần tuỳ thuộc vào lứa tuổi học sinh
4. Đá cầu

Mục đích: Rèn luyện sức khõe, tính linh hoạt của cổ chân, sự kết phối hợp toàn thân để
tâng cầu.

Nội dung: Đấ được số lần cầu nhiều nhất.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

vua Trần Thái Tông rất giỏi đá cầu. Đinh Lưu đá cầu chúc thọ vua Lê.

Quả cầu làm bằng đồng xu kim loại có lỗ ở giữa. Dùng giấy bản tốt, cắt một dải ngang
6cm, dài 15cm. Đặt đồng xu vào giữa, gập hai mép ngang, vê tròn hai đầu giấy, dùi
thủng qua lỗ xu cho hai đầu giấy chui qua. Kéo hai đầu giấy ôm chặt lấy đồng xu, rồi tỏa
giấy ra, lấy kéo cắt một nửa phía trên thành các tua nhỏ, thế là thành quả cầu đá chân
theo kiểu dân gian.

Số người chơi không hạn định. Có nhiều cách chơi: - Người chơi nhảy lò cò một chân,
một chân vừa đỡ cầu vừa đá hất lên, vừa đá vừa đếm kết quả cho đến khi cầu rơi xuống
đất là hết ván. Chân đá có thể duỗi thẳng, gập vòng trước mặt hoặc đá hậu gập chân qua
đằng sau. Đá cầu bằng ống chân, bàn chân, đùi, đều được.

- Vạch một vạch ngang làm giới hạn, chia hai đội với số người bằng nhau. Một bên gieo
cầu đá sang phía bên kia, họ đỡ và đá trả về bên này, có thể đỡ chuyền nhau qua vài
người rồi mới đá sang đối phương. Cầu rơi xuống đất bên nào bên ấy thua một bàn.
5. Nhảy dây

Mục đích: Rèn luyện sức khõe của đôi chân, biết đoàn kết đồng đội, yêu thương giúp đỡ
lẫn nhau.

Nội dung: Đạt được số lần nhảy nhiều nhất.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

Một sợi dây thừng dài 2m cho nhảy cá nhân, hoặc 4 - 5m cho nhảy tập thể.

Nhảy cá nhân: Hai tay cầm hai đầu dây dang ra vung lên qua đầu, khi dây chạm đất,
chân nhảy lên để dây vượt qua, như vậy là một vòng, vừa nhảy vừa đếm xem đến vòng
bao nhiêu thì vướng chân vào dây phải ngừng để người khác nhảy. Ai đạt nhiều vòng là
thắng. Chơi giỏi, hai tay cầm dây vắt chéo ngang ngực.

Nhảy tập thể: Hai người cầm hai đầu dây bằng một tay, quay nhanh dây chạy vòng tròn
cho vài người nhảy. Ai chạm dây phải ra thay làm người cầm dây cho người kia vào
nhảy.

6. Bịt mắt bắt dê

Mục đích: Rèn luyện tính phán đoán, định hướng.
Nội dung: Bắt được người làm Dê.

Điều kiện và cách thức tiến hành:

Người chơi đứng nắm tay nhau quây thành vòng tròn rộng. Hai người ở giữa cùng bị bịt
chặt mắt bằng miếng vải, một làm dê vừa chạy vừa kêu be be, mợt người săn, nghe tiếng
dê mà định hướng tìm bắt. Người làm vòng rào reo hò mách nước cho người bắt, nhưng
là mách sai, để gây cười. Người săn bắt được dê, thì dê được thay chỗ làm người săn và
một người khác ở hàng rào vào làm dê, luân phiên nhau, người săn thắng cuộc trở lại
làm hàng rào. Có nơi bắt dê thật như ở hội Phù Đổng ngày xưa.

7. Đánh khăng

Mục đích: Trò chơi của thiếu niên nhanh nhẹn, tinh mắt. Chọn nơi chơi rộng, thoáng, ít
người qua lại tránh tai nạn bị khăng văng vào.

Nợi dung: Mợt ván khăng có 10 mục chơi, mỗi mục có mợt kiểu đánh khác nhau, riêng
mục “cầy” và “chầu” là giống nhau thôi. Thứ tự như sau: Cầy (còn gọi là “múc”), Đơ,
Cơm, Mắm, Cổng, Gà, Chng, Khẳng, Chầu, Nài.

Tùy c̣c chơi, có thể chỉ chọn dăm ba mục cho chóng hết ván. Nhiều nơi chỉ đánh có
Cầy, Mắm và Gà.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Trước khi đánh phải xướng tên mục và hỏi “xong chưa?”, khi nào bên đỡ trả lời “xong”,
khăng con mới được đánh lên.

Chơi hai người hoặc hai tốp thay phiên chơi. Dụng cụ chơi gồm hai chiếc khăng chặt từ
cành tre hoặc thanh tre già vót tròn. “Khăng cái” to hơn, dài mợt gang rưỡi đến hai gang,
mợt đầu vót nhỏ gần nhọn. “Khăng con” nhỏ hơn, ngắn khoảng 15cm.

Sân chơi: Một đầu được khoét lỗ bằng đầu nhọn của khăng cái để làm “lồ”. Trên lồ
khoảng 4m kẻ một vạch ngang làm “cổng”. Trước khi vào cuộc phải “khảo cái” xem bên
nào được đi trước. Tay phải cầm khăng cái, tay trái tung khăng con lên, rồi dùng khăng
cái “khấc” vào khăng con lúc rơi xuống để lại bay lên, đếm số lần khấc cho đến khi
khăng con bị “khấc” hụt rơi xuống đất là thôi. Ai “khấc” được nhiều lần hơn được đánh
trước. Cứ một người đánh một đỡ. Người đánh đứng ở phía “lồ”, khơng được xa lồ quá
mợt bước, có thể chân trước, chân sau lồ. Người đỡ phải đứng phía trên vạch “cổng”.
Nguyên tắc chung là khi khăng con được đánh bay về phía cởng, người đỡ phải tìm cách
đón bắt, nếu bắt được rồi, đứng trên vạch cổng ném khăng con về phía lồ, lúc này bên
đánh đã phải đặt khăng cái nằm ngang trên miệng lồ. Nếu ném trúng được quyền vào
đánh, bên kia ra đỡ. Nếu không bắt được khăng con để rơi xuống đất, cuộc chơi vẫn tiếp
tục không thay đổi.

Các kiểu đánh:

- Cầy: là đặt khăng con nằm ngang miệng lồ, thọc đầu nhọn khăng cái xuống lỗ, dùng
hai tay hất mạnh cho khăng con bay về phía trên cổng - nếu dưới cổng là mất lượt phải
đổi cho bên kia đi.

- Đơ: tay trái cầm khăng con, giơ lên ngang tầm vụt, tay phải cầm khăng cái vụt mạnh
cho khăng con bay lên trên cổng.

- Cơm: tay phải cầm đầu nhọn khăng cái, đặt khăng con lên trên nắm tay ở phía sau
khăng cái, hất tay tung khăng con lên rồi dùng khăng cái vụt cho nó bay lên phía trên
cởng.

- Mắm: Cầm khăng cái như kiểu Cơm, đặt khăng con phía trước khăng cái trên đầu các
ngón tay, hất tay tung khăng con lên đánh về phía cổng.

- Cổng: Không đứng ở lồ, đi lên giữa cổng tay trái cầm buông thõng, một đầu khăng
con, tay phải quật khăng cái đánh khăng con bay về phía trước.

- Gà: Quay lại lồ, đặt khăng con một đầu chúc xuống lỗ, thò một đầu lên mặt đất, cầm
khăng cái đánh mạnh cho khăng con bật lên cao rồi đón đà rơi xuống quật tiếp cho
khăng con bay lên phía trước.

- Chuông: Tay phải vừa cầm khăng cái, vừa dùng hai ngón cái và trỏ nhón mợt đầu
khăng con buông thõng xuống, tung khăng con lên cao rồi đánh mạnh vào nó bay lên
trước cởng.

- Khẳng- Còn gọi là Luồn: Giơ chân trái lên ngang, tay trái cầm khăng con luồn qua đùi
tung lên cao cho tay phải cầm khăng cái đánh cho nó bay lên trước.

- Chầu: Chơi như đánh Múc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

tay, nhanh mắt nhằm ném khăng con sao cho đúng vào khăng cái. Cứ ném trúng là được
thêm một lần cõng.

Còn một cách chơi đơn giản hơn là chỉ đánh ba mục Cầy, Mắm và Gà như đã nói ở trên,
nếu bên đỡ khơng bắt được khăng con, thì bên đánh được đo từ lồ cho đến nơi khăng
con rơi, đo bằng khăng cái, mỗi đơn vị đo tính một điểm. Sau khi cả hai bên đánh xong,
tính tổng số điểm ai hơn là thắng, được bên thua cõng năm vòng từ lồ đến vạch cởng.
8. Oẳn tù tì

Mục đích: Rèn luyện tính phán đoán, nhanh nhẹn.
Nội dung: Đưa ra được những dụng cụ chiến thắng.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

Thường hai em một chơi với nhau. Cùng đứng hay ngồi, tay đung đưa theo nhịp câu hát:

Oẳn tù tì

Ra cái gì?
Ra cái này!

Cả hai cùng chìa mợt tay ra ở các dạng:

- Nắm tay là cái búa, chĩa hai ngón trỏ và ngón giữa là cái kéo, chỉ mợt ngón là cái dùi,
xòe cả bàn tay là cái lá.

Theo quy ước sau đây mà định được thua:

- Búa nện được kéo, được dùi, nhưng lại bị lá bọc.
- Lá thua kéo vì kéo cắt được lá, dùi đâm thủng lá.
- Dùi khoan được lỗ kéo.

9. Chồng nụ chồng hoa

Mục đích: Rèn luyện tính nhanh nhẹn, tháo vát, phát triển sức khõe của chân.
Nội dung: Nhảy qua được cột nụ hoa.

Điều kiện và cách thức tiến hành:

Bốn người chơi. Hai người ngồi đối mặt nhau duỗi thẳng chân, bàn chân dựng lên,
chồng lên nhau cứ một chân người này đến một chân người kia. Hai người phải nhảy
qua cái cột cao do 4 bàn chân dựng lên. Nhảy được rồi, mỗi người ngồi chồng thêm một
nắm tay tiếp lên, gọi là chồng nụ. Lại nhảy qua được. Người ngồi chồng tiếp lên trên
nắm tay, hai bàn tay còn lại dựng đứng, gọi là hoa. Cột nụ hoa lúc này đã cao trên dưới
80cm. Hai người nhảy qua được là thắng. Nếu nhảy bị chạm ở giai đoạn nào cũng bị
thua, vào ngồi thay cho người khác ra nhảy.

10. Hát đồng dao:

Mục đích: Rèn luyện tính nhanh nhẹn, phất triển vốn từ.
Nội dung: Hát được nhiều cụm từ đồng nghĩa.

Điều kiện và cách thức tiến hành:
Tập tầm vông

Bài đồng dao này phổ biến khắp Bắc, Trung, Nam nhại theo âm trống tầm vông / tâm
vinh (gọi theo Nghệ An) tức trống cơm:

Tập tầm vơng
Chị có chồng
Em ở vá
Chị ăn cá,
Em mút xương.
...

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Chi nuôi mẹ
Em nuôi cha

Cách chơi hiện nay của trò này là hai nguời chơi ngồi đối mặt nhau, vừa hát vừa theo
nhịp đập lòng bàn tay vào nhau: hoặc đập thẳng, hoặc đập chéo, hoặc một cao một hạ
thấp, hoặc kết hoẹp nhiều cách khác nhau. Nói chung, cách chơi rất giống trò Thìa la
thìa lảy đây.

Nu na nu nống

Cái cóng nằm trong
Cái ong nằm ngoài
Củ khoai chấm mật
Bụt ngồi bụt khóc

Con cóc nhảy ra
Ơng già ú ụ
Bà mụ thổi xôi
Nhà tôi nấu chè
Tè he chân rụt

Ðám trẻ ngồi thành hàng ngang, duỗi hai chân ra trước. Một đứa ngồi đối diện, lấy tay
đập vào từng bàn chan theo nhịp từng từ một của bài hát trên. Dứt bài, từ "rụt" đúng vào
chân em nào thì phải rụt nhanh. Nếu bị tay của cái đập vào chân thì em đó thua c̣c: ra
làm cái ván chơi kế tiếp, hoặc chịu hình phạt (nhảy lò cò một vòng, trồng chuối...) hay
phải đứng ra làm cái cho một trò chơi khác (bịt mắt bắt dê, ú tìm, cá sấu lên bờ...)
Tùm nụ, tùm nịu

Tùm nụ, tùm nịu
Tay tí, tay tiên

Ðồng tiền, chiếc đũa
Hột lúa ba bông

ăn trộm, ăn cắp trứng gà
Bù xa, bù xít

Con rắn, con rít trên trời
Ai mời mày xuống?
Bỏ ruộng ai coi?

Bỏ voi ai giữ?
Bỏ chữ ai đọc
...

Ðánh trống nhà rông
Tay nào có?

Tay nào khơng?
Hởng ơng thì bà
Trái mít rụng
...

Căn cứ vào hai câu "Tay nào có? Tay nào khơng?", đây là mợt trò đố: nắm mợt vật vào
đó trong mợt tay và chìa hai nắm tay. Mở tay ra: đúng sai, có khơng....biết liền.

Trò chơi đồng dao hỏi t̉i xứ Quảng

Đồng dao "hỏi tuổi" về 12 con giáp diễn ra như một hoạt cảnh. Các em ngồi vòng tròn,
mỗi em sẽ là một con vật trong đồng dao, khi được hỏi đến, phải bắt chước động tác của
con vật ấy, đi, bò, hoặc nhảy vòng quanh về chỗ cũ của mình.

Mợt em chỉ vào mợt bạn, hỏi : - Tuổi Tí con chi?
Trả lời : - Tuổi Tí con chuột.

Các em hỏi : - Con cḥt nó kêu làm sao?
Trả lời : - Nó kêu chút chít

(đóng vai con cḥt, vừa bò vừa kêu chút chít).
Các em nói :

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Các em hỏi một bạn khác : - Tuổi Sửu con chi?
Trả lời : - Tuổi Sửu con trâu.

Các em hỏi : - Con trâu nó kêu làm sao?
Trả lời : - Nó kêu ngá ngạ.

(đóng vai con trâu, khệnh khạng đi, dương đơi sừng).
Các em nói : - Ngá ngạ chi mày...….

Cứ như thế, hát-nói hỏi, trả lời đóng vai con vật, cho đến con heo, mỗi con phải có tiếng
kêu riêng. Con rồng kêu "rống rộng" con rắn kêu "rắn rặn" thì thật lạ và …. đúng là con
nít

11. Rồng rắn lên mây:

Mục đích: Rèn luyện tính nhanh nhẹn, linh hoạt, biết đoàn kết yêu thương giúp đỡ lần
nhau.

Nội dung: Tránh được người thầy thuốc.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

Một người đứng ra làm thầy thuốc, những người còn lại sắp hàng một, tay người sau
nắm vạt áo người trước hoặc đặt trên vai của người phía trước. Sau đó tất cả bắt đầu đi
lượn qua lượn lại như con rắn, vừa đi vừa hát:

Rồng rắn lên mây
Có cây lúc lắc

Hỏi thăm thầy thuốc
Có nhà hay khơng?

Người đóng vai thầy thuốc trả lời:

Thấy thuốc đi chơi ! (hay đi chợ, đi câu cá , đi vắng nhà... tùy ý mà chế ra). Đoàn người
lại đi và hát tiếp cho đến khi thầy thuốc trả lời:

Có !

Và bắt đầu đối thoại như sau : Thầy thuốc hỏi:
Rồng rắn đi đâu?

Người đứng làm đầu của rồng rắn trả lời:
Rồng rắn đi lấy thuốc để chữa bệnh cho con.
Con lên mấy ?

Con lên một
Thuốc chẳng hay
Con lên hai.
Thuốc chẳng hay.
Cứ thế cho đến khi:
Con lên mười.
Thuốc hay vậy.

Kế đó, thì thầy thuốc đòi hỏi:
+ Xin khúc đầu.

Những xương cùng xẩu.
+ Xin khúc giữa.

Những máu cùng me.

+ Xin khúc đuôi.
Tha hồ mà đ̉i.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Ngược lại thì người đứng đầu phải dang tay chạy, cố ngăn cản không cho người thầy
thuốc bắt được cái đi của mình, trong lúc đó cái đi phải chạy và tìm cách né tránh
thầy thuốc. Nếu thầy thuốc bắt được người cuối cùng thì người đó phải ra thay làm thầy
thuốc.Nếu đang chơi dằng co giữa chừng, mà rồng rắn bị đứt ngang thì tạm ngừng để
nối lại và tiếp tục trò chơi.

12. Mèo đuổi chuột

Mục đích: Rèn luyện tính nhanh nhẹn, linh hoạt.
Nội dung: Bắt được chuột trong thời gian nhanh nhất.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

Trò chơi gồm từ 7 đến 10 người. Tất cả đứng thành vòng tròn, tay nắm tay, giơ cao lên
qua đầu. Rồi bắt đầu hát.

Mèo đuổi chuột
Mời bạn ra đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột luồn lỗ hổng
Mèo chạy đằng sau

Thế rồi chú cḥt lại đóng vai mèo
Co cẳng chạy theo, bác mèo hóa cḥt

Mợt người được chọn làm mèo và một người được chọn làm chuột. Hai người này đứng
vào giữa vòng tròn, quay lưng vào nhau. Khi mọi người hát đến câu cuối thì cḥt bắt

đầu chạy, mèo phải chạy đằng sau. Tuy nhiên mèo phải chạy đúng chỗ chuột đã chạy.
Mèo thắng khi mèo bắt được chuột. Rồi hai người đổi vai trò mèo chuột cho nhau. Trò
chơi lại được tiếp tục.

13. - Cướp cờ:

Mục đích: Rèn luyện tính nhanh nhẹn, sức khõe, linh hoạt, biết đánh lừa đối phương.
Nội dung: Cướp được cờ không bị đối phương bắt được.

Điều kiện và cách thức tiến hành:

Mỗi lớp quy định theo số: 1-2-3-4-5-6. (Tổ cướp cờ chuẩn bị số đeo).

Cách chơi: 2 đội chơi đứng 2 đầu vạch xuất phát, ở giữa có 1 vòng tròn đặt 1 lá cờ, khi
trọng tài hơ số nào lên thì các số tương ứng 2 bên lên tranh cờ với nhau, trong quá trình
tranh cờ, người nào cướp cờ được nhưng khơng bị đối phương đập trúng người thì người
đó thắng cuộc và ngược lại.

14. Kéo co:

Mục đích: Rèn luyện sức mạnh, sự đoàn kết, đồng lòng, đồng sức.
Nội dung: Dùng tất cả sức lực của toàn đội để kéo thắng đối phương.
Điều kiện và cách thức tiến hành:

Tục kéo co ở mỗi nơi có những lối chơi khác nhau, nhưng bao giờ số người chơi cũng
chia làm hai phe, mỗi phe cùng dùng sức mạnh để kéo cho được bên kia ngã về phía
mình. Có khi cả hai bên đều là nam, có khi bên nam, bên nữ. Trong trường hợp bên nam
bên nữ, dân làng thường chọn những trai gái chưa vợ chưa chồng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

lên".

Có nơi người ta lấy tay người, sức người trực tiếp kéo co. Hai người đứng đầu hai bên
nắm lấy tay nhau, còn các người sau ôm bụng người trước mà kéo. Ðang giữa cuộc, một
người bên nào bị đứt dây là thua bên kia. Kéo co cũng kéo ba keo, bên nào thắng liền ba
keo là bên ấy được.

15. Chơi đu:

Trong các ngày hội, các làng thôn thường trồng một vài cây đu ở giữa thửa ṛng
gần đình để trai gái lên đu với nhau. Cây đu được trồng bởi bốn, sáu hay tám cây tre dài
vững chắc để chịu đựng được sức nặng của hai người cùng với lực đẩy quán tính. Hai
cây tre làm cần đu nhỏ vừa tay cầm.

Lên đu có thể là mợt hay hai người. Càng nhún mạnh, đu càng lên cao, cần đu đưa
lên vun vút, bên nọ sang bên kia. Cần đu lên ngang với ngọn đu là hay nhất, nhiều khi
đu bay ngang ngọn đu một vòng. Nhiều nơi treo giải thưởng ở ngang ngọn đu để người
đu giật giải. Nhún đu cũng là mợt sinh hoạt giao đãi tình cảm của trai gái.

16. Bịt mắt đập niêu đất:

Học sinh đi từ vạch XP đến Đích một đoàn đường dài 7-10M xác định vị trí treo cái om
đất để đập, khi đập học sinh cầm 1 cái đùi ngắn bằng 2 tay, hướng đập từ trên cao
xuống, không được đập ngang.

17. Trò chơi dồng dao chăn trâu xứ Quảng

Trò chơi hát này như sau: một lớp ngồi dưới cầm tay nhau xếp thành vòng tròn, rối
nhiều lớp nữa cũng cầm tay nhau, ngồi chồng lên vai lớp dưới, cùng hô "dố dậy", tất cả
đều đứng lên thành trụ cao, vừa đi vòng tròn, vừa hát.

Đồng dao này có hai khúc: mợt khúc thiết thực nói về trẻ chăn trâu với mùa màng, mợt
khúc kể những vật thường thức ở nông thôn.

Khúc I:

Đố dậy, đố dậy
Cây gậy bốn phương
Ra đường mạnh mẽ
Bầy trẻ chăn trâu
Bay lâu thẳng cánh
Nó mạnh như sên
Đi trên mặt nước
Đi trước đón rồng
Ơng đi có cồng
Bà đi có mõ
Trên trời nghe rõ
Làm gió làm mưa
Làm mùa bát ngoạt
Dố dậy, dố dậy!
Khúc II :

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

Bánh hòn thì béo
Cái kéo thợ may
Cái cày làm ṛng
Cái xuồng đắp bờ
Cái lờ thả cá
Cái ná bắn chim
Cây kim may áo
Cái giáo đi săn
Cái khăn bịt đầu.

Hát hết khúc này, trở lại đoạn đầu, bắt vào câu "bầy trẻ chăn trâu... " Cứ như thế mà hát
mà quay tít vòng tròn cho đến khi nào cộ đổ.

18. Đánh quay

Đánh quay là trò chơi dành cho con trai. Chơi thành nhóm từ 2 người trở lên, nếu đơng
có thể chia thành nhiều nhóm. Mợt người cũng có thể chơi quay, nhưng nếu chơi nhiều
người và có nhiều người ở ngoài cở vũ thì sẽ sơi nởi và hấp dẫn hơn nhiều.

</div>

tro choi dan gian

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về