ontapVHDGVN

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Lớp 10 A7.

<span class='text_page_counter'>(2)</span>

<span class='text_page_counter'>(3)</span> I. NOÄI DUNG OÂN TAÄP: 1. Những đặc trưng cơ bản của văn học dân gian : a.Ñònh nghóa: Văn học dân gian là những tác phẩm nghệ thuật ngôn từ truyền miệng được hình thành, tồn tại và phát triển nhờ tập thể và gắn bó, phục vụ trực tiếp cho các họat động khác nhau trong đời sống cộng đồng.. Thế nào là Văn học dân gian?.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> I. Néi dung «n tËp:. C©u 1: b. Đặc trưng:. §Æchỏi: trng Câu Văncña họcVHDG dân gian có những thể loại nào? Trong Câu hỏi: Văn học dân chuơngTÝnh trìnhtËp lớpthÓ 10, TÝnh truyÒn miÖng TÝnh thùc hµnh gian có những đặc các em đã được học trưng gì? những loại nào? C©u 2: B¶ng 1: HÖthể thèng thÓ lo¹i TruyÖn d©n gian ThÇn tho¹i, sö thi, truyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch, ngô ng«n, truyÖn cêi, truyÖn th¬. C©u nãi d©n gian Th¬ ca d©n gian S©n khÊu d©n gian. Tục ngữ, câu đố Ca dao, dân ca, vè Chèo, tuồng, rối.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 3. Đặc trưng của sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện cười.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> a. Nội dung Những biến cố lớn trong đời sống cộng đồng Tây Nguyên cổ đại (1). Truyện cười (5). Xung đột XH, cuộc đấu tranh giữa chính nghĩa và gian tà, giữa thiện và ác (2). Truyền thuyết (6). Những điều trái tự nhiên, thói hư tật xấu trong xã hội (3). Sử thi (7). Những sự kiện và nhân vật lịch sử được hư cấu (4). Truyện cổ tích (8). (1)=(7); (2)=(8); (3)=(5); (4)=(6).

<span class='text_page_counter'>(7)</span> b. Nghệ thuật Sử dụng b.pháp s.sánh, phóng đại, trùng điệp tạo sự hoành tráng, kì vĩ cho t.phẩm (1). Cổ tích (5). Từ cái lõi l.sử có thật hư cấu thành câu chuỵên có những yếu tố hoang đường, kì ảo. Truyện cười (6). (2) Truyện hoàn toàn hư cấu. Kết cấu theo đường thẳng, n. vật chính phải trải qua những chặng đường trong cuộc đời (3) Truyện ngắn gọn, tạo tình huống bất ngờ, mâu thuẫn phát triển nhanh, kết thúc đột ngột để gây cười (4). (1)=(7); (2)=(8); (3)=(5); (4)=(6). Sử thi (7) Truyền thuyết (8).

<span class='text_page_counter'>(8)</span> C©u 3: B¶ng tæng hîp, so s¸nh mét sè thÓ lo¹i truyÖn d©n gian. TT. 1. 2. ThÓ lo¹i. Mục đích sáng tác. Ht lu truyÒn. Nội dung KiÓu nhân phản ¸nh vật chÝnh. P/a cuéc sèng vµ H¸t - kÓ X· héi Sö thi m¬ íc ph¸t triÓn Anh hïng T©y céng dång cña Nguyªn ngêi d©n T©y cổ đại Nguyªn thêi cæ đại TruyÒn thuyÕt. ThÓ hiÖn th¸i độ và cách đánh giá của nhân dân đối víi c¸c sù kiÖn vµ n/vËt lÞch sö. Ngêi anh hïng cao đẹp, kì vĩ cña céng đồng. §ặc điểm nghệ thuËt So s¸nh, phóng đại, trïng ®iÖp, h×nh tîng hoµnh tr¸ng, hµo hïng. KÓ- diÔn C¸c sù N/vËt lÞch Lâi lÞch sö xíng kiÖn, n/vËt sử đợc + YÕu tè kú trong lÞch sö truyÒn ¶o, hoang ® c¸c lÔ khóc x¹ thuyÕt ho¸ êng héi qua h cÊu.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> C©u3: B¶ng so s¸nh…(TiÕp) 3. 4. 5. Xung đột xã Cæ tÝch ThÓ hiÖn nguyÖn vọng, mơ ớc của Kể hội, đấu trạnh gi÷a thiÖn-¸c, nh©n d©n vÒ sù chÝnh nghÜachiÕn th¾ng cña gian tµ c¸i thiÖn Mua vui, gi¶i TruyÖn trÝ, ch©m biÕm, cêi phª ph¸n x· héi (g/cÊp thèng trÞ vµ néi bé nh©n d©n). KÓ. §êi sèng vµ t©m TruyÖn t×nh cña n/d©n KÓ th¬ c¸c d©n téc miÒn – nói trong x· héi h¸t ph/kiÕn xa. Nh÷ng ®iÒu tr¸i tù nhiªn, nh÷ng thãi h tËt xÊu trong x· héi. D©n thêng, con riªng, må c«i, con ót,nhµ giµu. KiÓu ngêi cã thãi h tËt xÊu: häc trß giÊu dèt, thÇy lÝ tham tiÒn Th©n phËn Ngêi lao bất hạnh, ớc đọng nghèo, m¬ h¹nh chÞu nhiÒu phóc cña ng bÊt h¹nh åi nghÌo. H cÊu, kÕt cÊu theo ® êng th¼ng, kÕt thóc cã hËu.. Ng¾n gän, t¹o t×nh huèng bÊt ngê, m©u thuÉn p/tr nhanh, kÕt thúc đột ngột, g©y cêi Dµi, kÕt hîp tù sù vµ tr÷ t×nh, miªu t¶ thiªn nhiªn vµ t©m tr¹ng nh©n vËt.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> C©u 4: B¶ng hÖ thèng vÒ ca dao TT. Ca dao than th©n. Ca dao t×nh nghÜa. Ca dao hµi híc. Lêi ngêi phô n÷ bÊt h¹nh, th©n phËn bÞ phô thuéc, gi¸ trÞ kh«ng ai biÕt đến. Nh÷ng t×nh c¶m trong s¸ng, cao đẹp: ân tình thuỷ chung, yªu m·nh liÖt thiÕt tha, íc m¬ h¹nh phóc. T©m hån l¹c quan yêu đời trong cuộc sèng nhiÒu lo toan vÊt v¶ cña ngåi lao động trong xã hội cò. So s¸nh, Èn dô, NghÖ m«tip biÓu t thuË t îng: th©n em, em nh -tÊm lôa đào, củ ấu gai, giÕng níc. BiÓu tîng, Èn dô: chiÕc kh¨n, c¸i cầu,ngọn đèn,con thuyÒn, bÕn níc, c©y ®a, gõng cay, muèi mÆn... Cêng ®iÖu, phãng đại, so sánh, đối lập, chi tiÕt, h/¶nh hµi h íc, tù trµo, phª ph¸n, ch©m biÕm, đả kích. Néi dung.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> II-Bài tập vận dụng 1.Bài tập 1.Những nổitảbật trong nghệ tả và và các thủ 1.Đọc lại đoạn nét miêu cảnh Đăm sănthuật múamiêu khiên pháp: đoạn cuối tả hình ảnh và sức khỏe của chàng trong. đoạn trích chiến thắng Mtao Mxây.từ ba đoạn văn Trong ba đoạn này,nét nổi bật trong nghệ thuật miêu tả nhân đó,hãy chovăn biết: vật -anh hùngnét nằm thủ trong pháp sau: Những nổiở bật nghệ thuật miêu tả nhân -thủ pháp so sánh: với những câu văn như:”chàng múa trên vật anh hùng của sử thi là gì?(dẫn chứng từ ba đoạn cao,gió như bão.chàng múa dưới thấp,gió như lốc”,”bắp chân văn) chàng to bằng cây xà ngang,bắp đùichàng to bằng ống bễ,sức -Nhờ những thủ pháp đặc trưng đó,vẻ đẹp của người chàng ngang sức voi đực…” hùng sử thi đã được tưởng hóa như -Thủanh pháp phóng đại:”một lần líxốc tới,chàng vượtthế mộtnào? đồi tranh”,”khi chàng múa chạy nước kiệu,quả núi ba lần rạn nứt,ba đồi tranh bật rễ bay tung….” -Thủ pháp trùng điệp:Nằm ở nội dung của các câu văn và ở cả cách thể hiện:”chàng chạy vun vút phía đông,vun vút phái tây.””bắp chân chàng to bằng cây xà ngang”…”đăm săn vốn ngang tàng từ.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Hiệu quả nghệ thuật của những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong sử thi Đăm Săn là gì? A- Tạo sự kì vĩ, hoành tráng trong tác phẩm. B- Làm cho câu chuyện thêm sinh động. C- Nhằm mục đích gây cười. D- Tăng thêm màu sắc gợi cảm cho người đọc..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> II. Bµi tËp vËn dông: 2. Bµi tËp 2: TruyÖn An D¬ng V¬ng vµ MÞ Ch©u – Träng Thuû Cèt lâi sù thËt lÞch sö. Bi kÞch ® îc h cÊu. Nh÷ng chi tiÕt hoang đờng, kỳ ¶o. KÕt côc cña bi kÞch. Bµi häc rót ra. Cuéc xung Bi kÞch t×nh ThÇn Kim Quy, MÊt tÊt C¶nh gi¸c đột giữa An yêu lồng lÉy ná thÇn, c¶: gi÷ níc, D¬ng V¬ng vµo bi kÞch ngäc trai- giÕng -T×nh yªu kh«ng chñ – Triệu Đà gia đình, nớc, ADV rẽ nớc quan, kh«ng -Gia đình thêi ¢u L¹c quèc gia ®i xuèng biÓn nhÑ d¹ c¶ tin -§Êt n íc (trCN).

<span class='text_page_counter'>(14)</span> 3.Phân tích truyện cổ tích Tấm Cám để làm sáng tỏ đặc sắc nghệ thuật 3.Bài tập 3: “Đặc sắc nghệ thuật của tuyện thể. hiện ở sự chuyển biến của hình tượng nhân vật -Ở giai đoạn đầu,khi gặp những sự áp bức ,khó khăn,Tấm rất Tấm: từ yếu duối đến kiên quyết đâu tranh yếu đuối,thường chỉ khóc chẳng biết làm gì.(lúc mất giỏ cá,lúc giành lại sự sống và hạnh phúc cho mình”(phần cá bóng chết,lúc ngồi nhặt thóc….).Ở giai đoạn này,Tấm nhờ Ghi nhớ truyện Tấm Cám). Anh (chị) hãy phân sự giúp đỡ của ông Bụt. tích truyện tíchsau,Tấm Tấm Cám để làm -Nhưng đến giaicổ đoạn đã kiên quyếtsáng đấu tỏ tranh để điều giành lạiđó. cuộc sống,giành lại hạnh phúc (chim vàng anh,chiếc khung cửi đều lên tiếng dọa nạt cám và kết thúc,Tấm trả thù).giai đoạn này.Tấm hóa thân nhiều lần.không còn sự xuất hiện của Bụt.Thay vào đó,Tấm đã chủ động hơn trong từng hành động. => Nó là sự chiến thắng của cái thiện trước cái ác..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 4. Bµi tËp 4: Tªn truyÖn. §èi tîng cêi (C êi ai?). T×nh huèng g©y cêi. Cao trào để tiếng cêi “oµ” ra. Tam Anh học trò Dốt hay nói Thái độ và đại dèt ®i lµm ch÷, cè t×nh c¸ch gi¶i con gµ thÇy gi¸o giÊu dèt thÝch ch÷. Lêi gi¶ng cuèi cïng cña thÇy đồ: “dủ dỡ là. Nh­ng­ Quan xö nã­ kiÖn vµ d©n ph¶i­ ®i kiÖn b»ng­ (ThÇy LÝ, hai­ C¶i, Ng«) mµy. Néi dung cêi (Cêi c¸i g×?). Bi hµi kÞch cña ®a hèi lé vµ nhËn hèi lé. “Kª”. con dù dì…”. Đã đút lót cßn thua kiÖn vµ bÞ đánh đòn. Cö chØ vµ c©u nãi cuèi cña thÇy LÝ: “Nhng nã ph¶i b»ng hai mµy”.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> 5. Bài tập 5. Thaûo luaän nhoùm: Nhóm 1: Tìm ca dao có mô thức mở đầu là Thân em… Nhóm 2: Tìm ca dao có mô thức mở đầu là Chiều chiều… Nhoùm 3: Tìm caùc baøi ca dao noùi veà: - Chieác khaên, chieác aùo: - Nỗi nhớ của những đôi lứa đang yêu: - Biểu tượng cây đa, bến nước - con thuyền , gừng cay-muối maën: Nhóm 4: Tìm một số bài ca dao hài hước mang lại tiếng cười giải trí mua vui.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Các bài ca dao có mô thức mở đầu là “Thân em như…” - Thân em như như hạt mưa rào Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa. Thân em như hạt mưa sa Hạt vào đài cát, hạt ra ruộng cày. - Thân em như giếng giữa đàng, Người khôn rửa mặt, người phàm rửa tay. - Thân em như cái bàn cờ Hể đánh lại xóa bao giờ cho xong. Thân em như thể cây thông Mùa hè tươi tốt, mùa đông rậm rà..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Các bài ca dao có mô thức mở đầu là “Chiều chiều…”. - Chiều chiều ra đứng ngõ sau, Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều. - Chiều chiều ra đứng bờ sông Muốn về quê mẹ mà không có đò. - Chiều chiều lại nhớ chiều chiều, Nhớ người yếm trắng dải điều thắt lưng. - Chiều chiều mây phủ Sơn Trà, Lòng ta nhớ bạn nước mắt và lộn cơm.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Một số bài ca dao nói về nỗi nhớ của người đang yêu, hình ảnh cây đa, bến nước, con thuyền, chiếc khăn, chiếc áo,… - Thuyền ơi có nhớ bến chăng, Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. - Cây đa cũ, bến đò xưa Bộ hành có nghĩa nắng mưa cũng chờ. - Trăm năm đành lỗi hẹn hò Cây đa bến cũ, con đò khác xưa..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Gửi khăn, gửi áo, gửi lời Gửi đôi chàng mạng cho người đàng xa - Nhớ khi khăn mở trầu trao Miệng chỉ cười nụ biết bao nhiêu tình. - Nhớ ai bổi hổi bồi hồi Như đứng đống lửa, như ngồi đống than. - Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ Nhớ ai, ai nhớ, bây giờ nhớ ai. Cách mở đầu của những bài ca dao bằng mô thức lặp như thế này tạo ấn tượng và Thẩm mĩ cho người đọc.”thân em như….”thường nói về người phụ nữ có thân phận chua xót.”chiều chiều” gợi đến một khoảng thời gian”nhạy cảm”: thời gian của nổi nhớ..

<span class='text_page_counter'>(21)</span> Thống kê các hình ảnh so sánh,ẩn dụ trong những bài ca dao đã học và cho biết người bình dân thường lấy các hình ảnh đó từ đủ(giải thích lí do và nêu hiệu quả của nghệ thuật)? Các hìn ảnh so sánh trong bài ca dao đã học: tấm lụa đào, củ ấu gai, chiếc khăn, ngọn đèn…. Những hình ảnh này dều là những hình ảnh rất quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày. Nó được các người bình dân chọn lọc và nâng lên thành những hình ảnh nghệ thuật. Nó mang nhiều ý nghĩa khác nhau và tương đối ổn định. gây xúc động và cũng dể đi vào tâm hồn người đọc, người nghe..

<span class='text_page_counter'>(22)</span> - Ai làm chùa ngã xuống sông Phật nổi lổm ngổm, chuông đồng chìm d/ Nêu một số câu da dao hài hước? theo. - Cái bống đi chợ cầu canh Cái tôm đi trước, củ hành đi sau Con cua lạch tạch theo hầu Cái chày rơi xuống vỡ đầu con cua - Chồng người bể Sở, sông Ngô. Chồng em ngồi bếp rang ngô cháy quần. - Làm trai cho đáng nên trai, Ăn cơm với vợ lại nài vét niêu. - Làm trai cho đáng nên trai, Vót đũa cho dài ăn vụng cơm con..

<span class='text_page_counter'>(23)</span> 6. Bµi tËp 6: Ca dao . Ai ®i mu«n dÆm non s«ng §Ó ai chÊt chøa sÇu ®ong v¬i ®Çy  Cßn non cßn níc cßn ngêi Cßn vÇng tr¨ng b¹c cßn lêi thÒ xa  Vầng trăng ai xẻ làm đôi §êng trÇn ai vÏ ngîc xu«i hìi chµng. TruyÖn KiÒu . SÇu ®ong cµng l¾c cµng ®Çy Ba thu dän l¹i mét ngµy dµi ghª  Cßn non cßn níc cßn dµi Còn về còn nhớ đến ngời hôm nay  Vầng trăng ai xẻ làm đôi Nöa in gèi chiÕc nöa soi dÆm trêng.

<span class='text_page_counter'>(24)</span> 6. Bµi tËp 6: V¨n häc d©n gian. V¨n häc viÕt. -Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn (HXH) C¸ch nãi Th©n em… Th©n em nh qu¶ mÝt trªn c©y (HXH) -LÆn léi th©n cß khi qu·ng v¾ng (Tó X¬ng) §Êt níc b¾t ®Çu víi miÕng trÇu b©y giê bµ ¨n §Êt níc lín lªn khi d©n m×nh biÕt trång tre mà đánh giặc Cæ tÝch, ca dao, Tãc mÑ th× bíi sau ®Çu truyÒn thuyÕt… Cha mÑ th¬ng nhau b»ng gõng cay muèi mÆn (NguyÔn Khoa §iÒm). - T«i kÓ ngµy xa chuyÖn MÞ Ch©u Trái tim lầm chỗ để trên đầu Ná thÇn v« ý trao tay giÆc An D¬ng V¬ng vµ Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu (Tố Hữu) Mị Châu – Trọng Thuỷ - Em hoá đá ở trong truyền thuyết Cho bao cô gái sau em không phải hoá đá trong đời TruyÒn thuyÕt. (TrÇn §¨ng Khoa).

<span class='text_page_counter'>(25)</span> LUYEÄN TAÄP - CUÛNG COÁ 1- Choïn caâu trả lời đúng 2- Đoán thô ca daân gian.

<span class='text_page_counter'>(26)</span> 1- Choïn caâu trả lời đúng 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. a. b. c. d.

<span class='text_page_counter'>(27)</span> 1- Những đặc trưng cơ bản cuûa VHDG về phương thức sáng tác vaø löu truyeàn laø : a- Truyeàn mieäng , taäp theå , dò baûn , tieáng noùi chung của cộng đồng . b- Laëp ñi laëp laïi vaø coù tính truyeàn thoáng cao. c- Dùng ngôn ngữ viết và phản ánh hiện thực một cách kỳ ảo . d- a và b đều đúng ..

<span class='text_page_counter'>(28)</span> 2- Công thức ngôn từ : a- Laø caùc baûn khaùc nhau cuûa moät baøi ca dao. b- Là một chi tiết nào đó thường được lặp đi laëp laïi trong thô ca daân gian . c- Là một từ ( nhóm từ , dòng thơ … ) thường lặp lại với ý nghĩa điển hình trong thơ ca dân gian. d- a và c đều đúng ..

<span class='text_page_counter'>(29)</span> 3- Các nhân vật , sự kiện trong truyeàn thuyeát : a- Là sản phẩm của trí tưởng tượng . b- Có thực trong lịch sử . c- Có quan hệ với lịch sử . d- Được hư cấu hoàn toàn ..

<span class='text_page_counter'>(30)</span> 4- Truyeän coå tích laø thể loại tự sự baèng vaên xuoâi : a- Kể lại sự tích các vị thần sáng tạo tự nhiên và văn hoá . b- Kể lại những sự kiện có ý nghĩa quan trọng đối với cộng đồng . c- Kể lại số phận của người nghèo khổ và khát vọng về tình yêu tự do . d- Keå veà soá phaän caùc kieåu nhaân vaät vaø phaûn aùnh đạo đức , lý tưởng , ước mơ của nhân dân ..

<span class='text_page_counter'>(31)</span> 5-Ñaëc ñieåm cuûa nhaân vaät trong truyeän coå tích thaàn kyø ? a- Có sự trợ thủ đắc lực của nhân vaät thaàn kyø . b- Có tài năng phi thuờng . c- Có phẩm chất và số phận được lý tưởng hóa . d- Cả a và c đều đúng ..

<span class='text_page_counter'>(32)</span> 6 - Những thể thơ thường gặp cuûa ca dao daân ca : a. Luïc baùt, song thaát luïc baùt . b- Noùi loái , luïc baùt bieán theå . c. Thơ Đường luật . d. Câu a và b đúng ..

<span class='text_page_counter'>(33)</span> 7- Nhaân vaät chính cuûa những câu hát than thân là : a. Người nông dân . b. Người nghèo . c. Người phụ nữ . d. Người phụ nữ và nông dân nghèo ..

<span class='text_page_counter'>(34)</span> 8- Các biện pháp tu từ nào được vận duïng nhieàu trong ca dao ? a- Hóan dụ , phóng đại . b- Nhaân hoùa , truøng ñieäp . c- So saùnh , aån duï . d- Chơi chữ , câu hỏi tu từ ..

<span class='text_page_counter'>(35)</span> 1 2. ĐOÁN THƠ CA DÂN GIAN. 3 4.

<span class='text_page_counter'>(36)</span> Caâu 1: Đến đây đất nước lạ lùng Chim kêu cũng sợ,con sấu vùng cũng kinh. Cho biết xuất xứ của câu ca dao trên ?. Đáp án:. CA DAO NAM BOÄ.

<span class='text_page_counter'>(37)</span> Caâu 2:. Chæ ra thuû phaùp ngheä thuaät cuûa baøi veø sau : Con cá đối nằm trên cối đá Con meøo ñuoâi cuït naèm muïc ñuoâi keøo Con chim saùo saäu cheâ anh laø Saùu xaïo Con chim vàng lông đậu ở vồng lang • Đáp án : Duøng caùch noùi laùi quen thuoäc cuûa daân gian ..

<span class='text_page_counter'>(38)</span> Caâu 3:. Điền vào chỗ trống ở câu ca dao : Lên non mới biết non cao Nuôi con mới biết * * * * coâng lao meï hieàn.

<span class='text_page_counter'>(39)</span> Câu 4: Hình ảnh này gợi em nhớ đến câu ca. dao naøo?. Con cò lặn lội bờ sông Gaùnh gaïo nuoâi choàng tieáng khoùc næ non ..

<span class='text_page_counter'>(40)</span> DAËN DOØ • 1. Học bài, hoàn chỉnh các bài tập luyeän taäp. • 2. Chuaån bò baøi Khaùi quaùt vaên hoïc Việt Nam từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX.

<span class='text_page_counter'>(41)</span>