Giao an sinh 8 hot

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (903.22 KB, 139 trang )

(1)Ngµy so¹n: 20/8/2011 TuÇn: 1 TiÕt :1 Bµi 1 : Bµi më ®Çu I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Nêu rõ mục đích, nhiệm vụ và ý nghĩa của môn học. -Xác định đợc vị trí của con ngời trong tự nhiên. -Nêu đợc các phơng pháp học tập đặc thù của môn học. 2.KÜ n¨ng: -Rèn kĩ năng t duy độc lập và làm việc với SGK. 3.Thái độ: -Cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Các tài liệu liên quan đến môn học: SGK, sách tham khảo. -HS: SGK, vë ghi. III.PH¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động . -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS t×m hiÓu s¬ bé néi dung ch¬ng tr×nh sinh häc 8. -Cách tiến hành: GV giới thiệu nội dung chơng trình sinh học 8, yêu cầu đối với bộ môn.. 2.Các hoạt động dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ho¹t déng 1: T×m hiÓu vÞ trÝ cña con ngêi trong tù nhiªn -Mục tiêu: HS biết đợc con ngời có vị trí cao nhất trong thế giới sinh vật do cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh và các hoạt động có mục đích. -GV yªu cÇu: -HS dựa trên kiến thức đã học ở lớp 7 trả lời +Em hãy kể tên các ngành động vật đã câu hỏi. häc? -HS th¶o luËn nhãm bµn thèng nhÊt ý kiÕn lùa +Lớp động vật nào trong ngành ĐV có x- chọn. ¬ng sèng cã vÞ trÝ tiÕn hãa cao nhÊt? -Đại diện nhóm thông báo đáp án, nhóm khác -GV yªu cÇu: bæ sung. -HS rót ra kÕt luËn. +Hoµn thµnh bµi tËp môc  SGK/7? ngêi thuéc líp thó. -GV thông báo đáp án đúng: 1, 2, 3, 5, 7, -Loài Con ngêi cã tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt, cã t duy trõu 8. tîng. -GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn: -Biết chế tạo và sử dụng công cụ lao động nên +Con nghêi ë vÞ trÝ nµo trong tù nhiªn? bít lÖ thuéc vµo thiªn nhiªn. Hoạt động 2: Nhiệm vụ của môn cơ thể ngời và vệ sinh -Mục tiêu: +Chỉ ra đợc nhiệm vụ của môn cơ thể ngời và vệ sinh +Đề ra đợc các biện pháp bảo vệ cơ thể. +Chỉ ra đợc mối liên quangiữa môn học với các bộ môn khoa học khác. -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK th¶o luËn nhãm tin SGK/5 + 6 tr¶ lêi c©u hái: thèng nhÊt ý kiÕn. +Bé m«n c¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh cã nhiÖm vô g×? -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ +KiÕn thøc vÒ c¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh sung. cã quan hÖ mËt thiÕt víi nh÷ng -Cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng ngµnh nghÒ nµo trong x· héi? sinh lÝ cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. -Thấy đợc mối quan hệ giữa cơ thể với môi trờng từ đó đề ra các biện pháp bảo vệ cơ thể. Ho¹t déng 3 :T×m hiÓu ph¬ng ph¸p häc tËp bé m«n -Mục tiêu: Nêu đợc các phơng pháp học tập đặc thù của môn học. -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi. -GV nªu c©u hái: Quan sát tranh, mô hình, tiêu bản… để hiểu rõ các +Hãy nêu các phơng pháp cơ bản đặc điểm hình thái, cấu tạo các cơ quan trong cơ thể. để học tập bộ môn? -Bằng thí nghiệm để tìm ra những kết luận khoa học -GV lÊy vÝ dô cô thÓ minh häa cho vÒ chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ..

(2) c¸c ph¬ng ph¸p mµ HS nªu ra.. -VËn dông hiÓu biÕt khoa häc gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng thùc tÕ, cã biÖn ph¸p vÖ sinh rÌn luyÖn c¬ thÓ.. 3.Củng cố: Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi: +Việc xác định vị trí của con ngời trong tự nhiên có ý nghĩa gì? +NhiÖm vô cña m«n C¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh? 4:Dặn dò: - Häc bµi. -KÎ b¶ng 2 SGK/9 vµo vë. -Ôn tập lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú. Ngµy so¹n: 20/8/2011 TuÇn: 1 TiÕt: 2. CH¬ng I : KH¸i qu¸t vÒ c¬ thÓ ngêi Bµi 2 : CÊu t¹o c¬ thÓ ngêi. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Xác đinh đợc trên cơ thể, mô hình: +C¸c phÇn c¬ thÓ: ®Çu, th©n, chi. +C¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. -Xác định đợc vị trí của các cơ quan và chức năng của các hệ cơ quan. -Phân tích mối quan hệ giữa các hệ cơ quan và giải thích đợc vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hòa hoạt động của các nội quan. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t m« h×nh. 3.Thái độ: -GD ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh đợc tác động mạnh vào một số hệ cơ quan quan trọng. II.§å dïng d¹y häc: -GV: M« h×nh b¸n th©n ngêi -HS: ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ c¸c hÖ c¬ quan thuéc líp thó ë sinh häc 7. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò +Nªu nhiÖm vô cña m«n C¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh? +Nêu những phơng pháp cơ bản để học tập bộ môn Cơ thể ngời và vệ sinh? 2.Khởi động -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ cÊu t¹o c¬ thÓ ngêi -C¸ch tiÕn hµnh " c¬ thÓ chóng ta cã cÊu t¹o gåm nh÷ng hÖ c¬ quan nµo? Gi÷a c¸c hÖ c¬ quan trong cơ thể có sự phối hợp hoạt động ra sao? Chúng ta nghiên cứu bài hôm nay.. 3.Các hoạt động dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo cơ thể -Mục tiêu: -Xác đinh đợc trên cơ thể, mô hình: +C¸c phÇn c¬ thÓ: ®Çu, th©n, chi. +C¸c c¬ quan trong c¬ thÓ. -Xác định đợc vị trí của các cơ quan và chức năng của các hệ cơ quan. -§å dïng: M« h×nh b¸n th©n ngêi -GV nªu c©u hái: I-CÊu t¹o +Kể tên các hệ cơ quan ở động vật thuộc 1.Các phần cơ thể -HS nhớ lại kiến thức đã học kể đủ 7b hệ cơ quan. líp thó? -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 2-1 vµ 2-2 -HS quan s¸t h×nh th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi SGK/8 th¶o luËn nhãm môc  . diện nhóm trình bày đáp án bàng cách chỉ trên -GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm vµ -§¹i m« h×nh. thông báo đáp án đúng. -Nhãm kh¸c bæ sung..

(3) -GV nªu c©u hái: Da bao bäc toµn bé c¬ thÓ. +ThÕ nµo lµ hÖ c¬ quan? -C¬ thÓ gåm 3 phÇn: ®Çu, th©n, chi (tay, ch©n) -GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 2 -C¬ hoµnh ng¨n khoang ngùc vµ khoang bông. SGK/9. 2.C¸c hÖ c¬ quan -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi. -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -GV thông báo đáp án đúng.. -§¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh b¶ng 2, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. HÖ c¬ quan Vận động Tiªu hãa TuÇn hoµn H« hÊp Bµi tiÕt ThÇn kinh. C¸c c¬ quan trong tõng hÖ c¬ quan C¬, x¬ng MiÖng, èng tiªu hãa, tuyÕn tiªu hãa Tim, hÖ m¹ch. Chøc n¨ng cña tõng hÖ c¬ quan. Vận động và di chuyển Tiếp nhận và biến đổi thức ăn thành chất dinh dỡng cung cÊp cho c¬ thÓ. Vận chuyển trao đổi chất dinh dỡng tới tế bào, mang chÊt th¶i, khÝ cacbonic tõ tÕ bµo tíi c¬ quan bµi tiÕt. §êng dÉn khÝ, phæi Thực hiện trao đổi khí giữa cơ thể với môi trờng. Thận, ống dẫn nớc tiểu, Lọc từ máu các chất thải để thải ra ngoài bóng đái Não, tủy, dây thần kinh, Điều hòa, điều khiển hoạt động của cơ thể h¹ch thÇn kinh. Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự phối hợp hoạt động của các cơ quan -Mục tiêu: Phân tích mối quan hệ giữa các hệ cơ quan và giải thích đợc vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hòa hoạt động của các nội quan. -CTH: -GV nªu c©u hái: II-Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan +Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan -HS nghiên cứu thông tin SGK/9 trả lời. Yêu cầu: trong cơ thể đợc thể hiện nh thế nào? Phân tích một hoạt động của cơ thể. -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 2-3 -HS quan s¸t h×nh th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ SGK/9: lêi. +H·y cho biÕt c¸c mòi tªn tõ hÖ thÇn -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. kinh và hệ nội tiết tới các hệ cơ quan nói - Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan tạo nên thể lªn ®iÒu g×? thèng nhÊt díi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh vµ thÓ -GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS. dÞch. 4.Củng cố. Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +C¬ thÓ ngêi gåm cã mÊy hÖ c¬ quan, chØ râ thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan? +Cơ thể ngời là một thể thống nhất đợc biểu hiện nh thế nào? 5. Dặn dò. -Häc bµi. -Giải thích hiện tợng : đạp xe, đá bóng, chơi cầu. -¤n tËp l¹i cÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt.. Ngµy so¹n: 26/8/2011 TuÇn: 2 TiÕt : 3. Bµi 3 : TÕ bµo. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Mô tả đợc các thành phần cấu tạo của té bào phù hợp với chức năng gồm: màmg sinh chất, chÊt tÕ bµo, nh©n. -Ph©n tÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt cña c¸c bé phËn trong tÕ bµo. -Nêu đợc các nguyên tố hóa học trong tế bào. -Xác định rõ tế bào là đơn vị cấu tạo và đơn vị chức năng của cơ thể..

(4) 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh. 3.Thái độ: -GD ý thøc häc tËp yªu thÝch bé m«n. II.§å dïng d¹y häc: -GV: H×nh 3 - 1 SGK/11. III.Ph¬ng Ph¸p: -Hoạt động nhóm, vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động (2 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ tÕ bµo. -Cách tiến hành: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều đợc cấu tạo từ đơn vị nhỏ nhất là tế bào.. 2.Các hoạt động dạy học: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo tế bào -Mục tiêu: Mô tả đợc các thành phần cấu tạo của té bào phù hợp với chức năng gồm: mµmg sinh chÊt, chÊt tÕ bµo, nh©n. -§å dïng d¹y häc: H×nh 3 - 1 SGK/11. I-CÊu t¹o tÕ bµo -GV nêu vấn đề: -HS quan s¸t m« h×nh vµ h×nh 3-1 SGK/11 th¶o +Mét tÕ bµo ®iÓn h×nh gåm nh÷ng luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. thµnh phÇn cÊu t¹o nµo? -§¹i diÖn nhãm lªn chØ vµ tr×nh bµy trªn tranh, nhãm kh¸c bæ sung. -TÕ bµo gåm 3 phÇn: +Mµng. -GV nhận xét và thông báo đáp án +Tế bào chất gồm các bào quan. đúng. +Nh©n: nhiÔm s¾c thÓ, nh©n con. Hoạt động 2: Tìm hiểu chức năng các bộ phận trong tế bào -Mục tiêu: +Biết đợc các chức năng quan trọng của các bộ phận của tế bào. +Ph©n tÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt cña c¸c bé phËn trong tÕ bµo. +Xác định rõ tế bào là đơn vị cấu tạo và đơn vị chức năng của cơ thể. II-Chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong tÕ bµo -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu b¶ng 3-1 -HS nghiªn cøu b¶ng ghi nhí kiÕn thøc. SGK/11 tr¶ lêi cau hái: +C¸c bé phËn trong tÕ bµo cã chøc -Mét HS tr×nh bµy chøc n¨ng cña c¸c bé phËn n¨ng g×? trong tÕ bµo, líp bæ sung. -HS dùa vµo b¶ng 3 th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý -GV nªu c©u hái: kiÕn. +H·y gi¶i thÝch mèi quan hÖ thèng Yªu cÇu: nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng sinh chÊt, +Mèi quan hÖ: Mµng sinh chÊt lÊy chÊt dinh dchÊt tÕ bµo vµ nh©n tÕ bµo? ìng, chÊt tÕ bµo tæng hîp vµ vËn chuyÓn c¸c +Tại sao nói tế bào là đơn vị chức chất, giải phóng năng lợng cung cấp cho qúa n¨ng cña c¬ thÓ? trình tổng hợp prôtêin, nhân quy định sự hình thµnh pr«tªin. -GV nhËn xÐt. +Là đơn vị chức năng vì: Cơ thể có 4 đặc trng cơ bản nh TĐC, sinh trởng, sinh sản, di truyền đều đợc tiến hành ở tế bào. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. Hoạt động 3: Tìm hiểu thành phần hóa học của tế bào -Mục tiêu: Nêu đợc các nguyên tố hóa học trong tế bào. -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin III-Thµnh phÇn hãa häc cña tÕ bµo SGK/12 tr¶ lêi c©u hái: -HS tr¶ lêi. +Cho biÕt thµnh phÇn hãa häc cña tÕ -TÕ bµo gåm hçn hîp phøc t¹p nhiÒu chÊt h÷u c¬ bµo? vµ chÊt v« c¬: -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS vµ chèt +ChÊt h÷u c¬: pr«tªin, Gluxit, lipit, axit nuclªic. kiÕn thøc. +ChÊt v« c¬: muèi kho¸ng chøa Ca, Na, K, Cu. -GV nªu c©u hái: -HS trả lời đợc: +C¸c chÊt hãa häc cÊu t¹o nªn tÕ bµo +C¸c chÊt cã trong tù nhiªn. cã mÆt ë ®©u? +Ăn đủ chất để xây dựng tế bào. +T¹i sao trong khÈu phÇn ¨n cña mçi.

(5) ngời cần có đủ prôtêin, lipit, Gluxit, vitamin, muèi kho¸ng? Hoạt động 4 (8 phút) Tìm hiểu hoạt động sống của tế bào -Mục tiêu: Nêu đợc các đặc điểm sống của tế bào. -GV nªu c©u hái: IV- Hoạt động sống của tế bào +C¬ thÓ lÊy thøc ¨n tõ ®©u? -HS quan s¸t h×nh 3-2 SGK/12 tr¶ lêi c©u hái. +Thức ăn đợc biến đổi và chuyển hóa nh thÕ nµo trong c¬ thÓ. +C¬ thÓ lín lªn do ®©u? +Gi÷a tÕ bµo vµ c¬ thÓ cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo? -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS. -GV cho HS đọc kết luận chung SGK/12. 3.Củng cố Tæng kÕt: GV yªu cÇu lµm bµi tËp 1 SGK/13 4. Dặn dò -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt". Ngµy so¹n: 26/8/11 TuÇn : 2 TiÕt : 4 Bµi 4 : M« I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS nêu đợc định nghĩa mô. -Kể đợc các loại mô chính và trình bày đợc cấu tạo và chức năng của chúng. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh, kÜ n¨ng kh¸i qu¸t hãa. 3.Thái độ: -GD ý thøc b¶o vÖ gi÷ g×n søc kháe. II.§å dïng d¹y häc:. -GV: PhiÕu häc tËp: CÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c m« Néi dung M« biÓu b× M« liªn kÕt M« c¬ M« thÇn kinh 1.VÞ trÝ 2.CÊu t¹o 3.Chøc n¨ng -HS: b¶ng nhãm. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¸c bé phËn trong tÐ bµo? 2.Khởi động -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c lo¹i m« trong c¬ thÓ. -C¸ch tiÕn hµnh : GV giíi thiÖu " ë líp 7 khi nghiªn cøu vÒ tËp ®oµn V«n vèc chóng ta thấy rõ sự tiến hóa về cấu tạo và chức năng so với động vật đơn bào. Đó chÝnh lµ c¬ së h×nh thành mô ở động vật đa bào". 3.Các hoạt động dạy học (32 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1 (7 phút) Tìm hiểu khái niệm mô -Mục tiêu: HS nêu đợc khái niệm mô. -CTH: I-Kh¸i niÖm m« -GV nªu c©u hái: -HS dùa vµo kiÕn thøc bµi tríc tr¶ lêi..

(6) +H·y kÓ tªn c¸c tÕ bµo cã h×nh d¹ng -HS rót ra kÕt luËn. kh¸c nhau mµ em biÕt? -M« lµ tËp hîp gåm c¸c tÕ bµo chuyªn hãa cã +Thử giải thích vì sao tế bào có hình cấu tạo giống nhau, đảm nhận chức năng nhất d¹ng kh¸c nhau? định. -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS vµ -M« gåm: tÕ bµo vµ phi bµo. thông báo: những tế bào đó đợc gọi chung lµ m«. +M« lµ g×? Hoạt động 2: Tìm hiểu các loại mô -Mục tiêu:Kể đợc các loại mô chính và trình bày đợc cấu tạo và chức năng của chúng. -§å dïng d¹y häc: +PhiÕu häc tËp: CÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c m« +B¶ng nhãm II-C¸c lo¹i m« -GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸c h×nh 4-1 -HS th¶o luËn nhãm ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng nhãm. đến 4 - 4 SGK/14+15 +16, nghiên cứu -Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm th«ng tin hoµn thµnh phiÕu häc tËp. kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. -GV treo b¶ng kiÕn thøc chuÈn. Néi dung 1.VÞ trÝ. M« biÓu b×. M« liªn kÕt. -HS theo dâi söa ch÷a. *Nội dung phiếu học tập đã hoàn chỉnh. M« c¬. -Phñ ngoµi da, Cã ë kh¾p c¬ thÓ, G¾n vµo x¬ng, lãt trong c¸c c¬ r¶i r¸c trong chÊt thµnh èng tiªu hãa, quan rçng. nÒn. m¹ch m¸u, bãng đái, tử cung, tim. 2.CÊu -Chñ yÕu lµ tÕ -Gåm tÕ bµo vµ phi -Chñ yÕu lµ tÕ bµo, t¹o bµo cã nhiÒu bµo., cã thªm phi bµo rÊt Ýt. h×nh d¹ng kh¸c canxi vµ sôn. -TÕ bµo cã v©n nhau: dÑt, ®a -Cã m« sôn, m« x- ngang hay kh«ng cã gi¸c, trô khèi. ¬ng, m« mì, m« v©n ngang. -C¸c tÕ bµo xÕp sîi, m« m¸u -C¸c tÕ bµo xÕp xÝt nhau, gåm: thµnh líp thµnh bã. biÓu b× da, biÓu -Gåm: m« c¬ tim, b× tuyÕn. c¬ tr¬n, c¬ v©n. 3.Chức -Bảo vệ, hấp thụ -Nâng đỡ, liên kết Co dãn tạo nên sự n¨ng tiÕt c¸c chÊt. c¸c c¬ quan. vận động của các cơ -TiÕp nhËn kÝch -Chøc n¨ng dinh d- quan vµ sù vËn thÝch tõ m«i tr- ìng động cơ thể. êng.. M« thÇn kinh N»m ë n·o, tñy sèng, tËn cïng c¸c c¬ quan. -C¸c tÕ bµo thÇn kinh, tế bào thần kinh đệm. -N¬ron cã th©n nèi c¸c sîi nh¸nh vµ sîi trôc.. -TiÕp nhËn kÝch thÝch. -DÉn truyÒn xung thÇn kinh. -Xö lÝ th«ng tin. -Điều hòa hoạt động cñac c¸c c¬ quan.. -GV nªu c©u hái: -HS dùa vµo néi dung cña phiÕu häc tËp tr¶ lêi c©u hái. Yªu cÇu: +Tại sao máu lại đợc gọi là mô liên kết? +Mô sụn, mô xơng xốp có đặc điểm gì? +Trong máu phi bào chiếm tỉ lệ nhiều hơn tế bào N»m ë phÇn nµo cña c¬ thÓ? nên đợc gọi là mô liên kết. +M« sôn gåm 2-4 tÕ bµo t¹o thµnh nhãm lÉn +Mô xơng cứng có vai trò nh thế nào trong trong chất đặc cơ bản có ở đầu xơng. c¬ thÓ? +M« x¬ng xèp: cã c¸c nan x¬ng t¹o thµnh c¸c « chøa tñy (cã ë ®Çu x¬ng díi sôn) +Mô sợi thờng thấy ở bộ phận nào của cơ +Mô xơng cứng: Tạo nên các ống xơng, đặc biệt thÓ? lµ x¬ng èng. +Gi÷a m« c¬ v©n vµ m« c¬ tr¬n, c¬ tim cã +M« sîi thêng thÊy ë da. đặc điểm nào khác nhau về cấu tạo và chức +Mô cơ vân và mô cơ tim: tế bào có vân ngang n¨ng? ( hoạt động theo ý muốn) +M« c¬ tr¬n: tÕ bµo cã h×nh thoi nhän ( ho¹t -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS. động ngoài ý muốn) +V× c¬ tim cã cÊu t¹o gièng c¬ v©n nhng ho¹t động nh cơ trơn. 4 Củng cố ..

(7) Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp Chọn ý trả lời đúng nhất trong các câu sau: 1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: a. Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể b. B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt. c. Co d·n, vµ che chë cho c¬ thÓ 2. M« liªn kÕt cã cÊu t¹o: a.Chñ yÕu lµ c¸c tÕ bµo cã nhiÒu h×nh d¹ng kh¸c nhau. b.C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c.Gåm tÕ bµo vµ phi bµo. 3. M« thÇn kinh cã chøc n¨ng: a. Liªn kÕt c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ víi nhau. b.Điều hòa hoạt động của các cơ quan. c.Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. §¸p ¸n: 1 - b 2 - c 3 - b 5. Dặn dò. -Häc bµi theo c©u hái cuèi bµi. -§äc tríc bµi 6 IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 .............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 03/9/2011 TuÇn: 3 TiÕt : 5. Bµi 5 Thùc hµnh : Quan s¸t tÕ bµo vµ m«. I. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc : - HS đợc củng cố kiến thức về mô. - Phân biệt đợc những điểm khác nhau của mô biểu bì ,mô cơ , mô liên kết. 2.KÜ n¨ng: - ChuÈn bÞ tiªu b¶n t¹m thêi tÕ bµo m« c¬ v©n. - Quan sát và vẽ các tế bào trong các tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng, mô sụn, mô x¬ng,m« c¬ v©n , m« c¬ tr¬n . Ph©n biÖt c¸c bé phËn chÝnh cña tÕ bµo gåm mµng sinh chÊt , chÊt tÕ bµo vµ nh©n. 3.Thái độ: - HS có thái độ nghiêm túc trong giờ học. II. §å dïng d¹y häc: - GV:+ Kính hiểm vi, lam kính, la men,bộ đồ mổ, khăn lau, giấy thấm + Mét con Õch, hoÆc mét miÕng thÞt ë ch©n giß lîn. + Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, èng hót. + Dung dÞch axit axªtic 1%. + Bé tiªu b¶n. - HS : Mçi nhãm mét con Õch hoÆc mét miÕng thÞt. III. Ph¬ng ph¸p: -Thùc hµnh, quan s¸t. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động (3 phút) -Môc tiªu: KiÓm tra dông cô, ho¸ chÊt cÇn thiÕt. +GV yªu cÇu HS kiÓm tra l¹i dông cô , ho¸ chÊt cÇn thiÕt cña bµi thùc hµnh..

(8) 2.Các hoạt động dạy học ( 37 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (20 phút) Làm tiêu bản và quan sát tế bào mô cơ vân -Môc tiªu: +ChuÈn bÞ tiªu b¶n t¹m thêi tÕ bµo m« c¬ v©n. -Đồ dùng :+Kính hiểm vi, lam kính, la men,bộ đồ mổ, khăn lau, giấy thấm +Mét c«n Õch, hoÆc mét miÕng thÞt ë ch©n giß lîn. +Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, èng hót. +Dung dÞch axit axªtic 1%. -CTH: 1.Lµm tiªu b¶n vµ quan s¸t tÕ bµo m« c¬ v©n -HS quan s¸t ghi nhí c¸ch tiÕn hµnh c¸c thao t¸c. -GV híng dÉn c¸c bíc lµm tiªu b¶n. a.C¸ch lµm tiªu b¶n -GV gäi mét HS lªn lµm mÉu. -Rạch da đùi ếch lấy một bắp cơ. -Yªu cÇu c¸c nhãm lµm tiªu b¶n. -Dïng kim nhän r¹ch däc b¾p c¬. -Dïng ngãn c¸i vµ ngãn trá Ên 2 bªn mÐp r¹ch. -LÊy kim mòi m¸c g¹t nhÑ vµ t¸ch mét sîi m¶nh. -§Æt sîi m¶nh míi t¸ch lªn lam kÝnh,nhá dd sinh lÝ 0,65% NaCl -Sau khi các nhóm lấy đợc tế bào đặt -Đậy la men, nhỏ axit axêtic. lên lam kính GV hớng dẫn cách đặt -HS làm mẫu, lớp quan sát. la men vµ nhá axit axªtic. -C¸c nhãm tiÕn hµnh lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n. Yªu cÇu: +LÊy sîi thËt m¶nh +Không bị đứt -GV kiÓm tra c«ng viÖc cña c¸c +R¹ch b¾p c¬ ph¶i th¼ng nhãm. -C¸c nhãm cïng tiÕn hµnh ®Ëy la men. Yªu cÇu: kh«ng cã bét khÝ -GV yªu cÇu c¸c nhãm ®iÒu chØnh -C¸c nhãm tiÕp tôc thao t¸c nhá axit axªtic. kÝnh hiÓm vi. -Hoàn thành tiêu bản đặt trên bàn để GV kiểm tra. b.Quan s¸t -GV kiểm tra lại kết quả của các Thấy đợc các phần chính: màng , tế bào chất, nhân, v©n ngang. nhãm. -Các nhóm thử kính, lấy ánh sáng để nhìn rõ mẫu -C¸c nhãm quan s¸t nhËn xÐt. Hoạt động 1: Làm tiêu bản và quan sát tế bào mô cơ vân -Môc tiªu: +ChuÈn bÞ tiªu b¶n t¹m thêi tÕ bµo m« c¬ v©n. -Đồ dùng :+Kính hiểm vi, lam kính, la men,bộ đồ mổ, khăn lau, giấy thấm +Mét c«n Õch, hoÆc mét miÕng thÞt ë ch©n giß lîn. +Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, èng hót. +Dung dÞch axit axªtic 1%. 2.Quan s¸t tiªu b¶n c¸c lo¹i m« -HS các nhóm quan sát và vẽ hình đã quan sát đợc vào vở. -GV yêu cầu HS quan sát -HS trình bày đặc điểm vµ vÏ h×nh c¸c m« quan KÕt luËn: sát đợc. +M« biÓu b×: TÕ bµo xÕp xÝt nhau. +M« sôn:chØ cã 2-3 tÕ bµo t¹o thµnh nhãm -GV yªu cÇu c¸c nhãm +M« c¬: tÕ bµo nhiÒu vµ dµi. nêu đặc điểm của các loại mô đã quan sát 3.Củng cố -GV nhËn xÐt giê häc: +Khen c¸c nhãm lµm tèt , phª b×nh nhãm cha ch¨m chØ. +§¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. -GV yªu cÇu: +Dän vÖ sinh líp häc. 4. Dặn dò -ViÕt b¶n thu ho¹ch theo yªu cÇu SGK/19. -§äc bµi 7..

(9) Ngµy so¹n: 03/9/2011 TuÇn : 3 TiÕt : 6 Bµi 6 : Ph¶n x¹ I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS trình bày đợc cấu tạo và chức năng của nơron, kể tên các loại nơron. -Nêu đợc khái niệm phản xạ, lấy ví dụ. -Phân tích phản xạ. Phân tích đờng đi của xung thần kinh theo cung phản xạ, vòng phản xạ. -Nêu đợc ý nghĩa của phản xạ. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t kªnh h×nh. 3.Thái độ: -GD ý thøc b¶o vÖ c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh h×nh 6-1, 6-2, 6-3 SGK/20 III.Ph¬ng ph¸p: -Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò +C¬ thÓ cã c¸c lo¹i m« nµo? Chøc n¨ng cña c¸c lo¹i m« trong c¬ thÓ? 2.Khởi động -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ ph¶n x¹. -C¸ch tiÕn hµnh: khi tay sê vµo vËt nãng rôt tay, hoÆc nh×n thÊy qu¶ chua th× tiÕt níc bät. HiÖn tîng rôt tay vµ tiÕt níc bät gäi lµ ph¶n x¹. VËy ph¶n x¹ thùc hiÖn nhê c¬ chÕ nµo? C¬ së vËt chất của hoạt động phản xạ là gì? 3.Các hoạt động dạy học (36 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của nơron -Mục tiêu: HS trình bày đợc cấu tạo và chức năng của nơron, kể tên các loại nơron. -§å dïng: Tranh h×nh 6-1 SGK. -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 6-1 I-CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n¬ron SGK/20: 1.CÊu t¹o n¬ron +M« t¶ cÊu t¹o cña mét n¬ron ®iÓn -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK kÕt hîp quan s¸t h×nh 6-1 tr¶ lêi c©u hái, líp bæ sung kiÕn thøc. h×nh? -GV chó ý cho HS: bao miªlin t¹o nªn N¬ron gåm: nh÷ng eo chø kh«ng ph¶i nèi liÒn. +Th©n chøa nh©n, xung quanh lµ tua ng¾n, gäi lµ -GV nªu c©u hái: sîi nh¸nh. +Tua dµi: sîi trôc cã bao miªlin, tËn cïng cã cóc +N¬ron cã chøc n¨ng g×? +Cã nh÷ng lo¹i n¬ron nµo? So s¸nh vÒ - xinap lµ n¬i tiÕp nèi n¬ron. vÞ trÝ vµ chøc n¨ng cña chóng? +Cã nhËn xÐt g× vÒ híng dÉn truyÒn 2.Chøc n¨ng xung thÇn kinh ë n¬ron c¶m gi¸c vµ Gåm c¶m øng vµ dÉn truyÒn xung thÇn kinh. nơron vận động? -C¶m øng: Lµ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn c¸c kÝch thÝch -GV kÎ b¶ng yªu cÇu HS hoµn thiÖn. vµ ph¶n øng l¹i c¸c kÝch thÝch b»ng h×nh thøc ph¸t sinh xung thÇn kinh. -DÉn truyÒn: lµ kh¶ n¨ng lan truyÒn xung thÇn kinh theo một chiều nhất định. -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi. -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -§¹i diÖn nhãm lªn hoµn thiÖn b¶ng nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. C¸c lo¹i n¬ron VÞ trÝ Chøc n¨ng N¬ron híng t©m Th©n n»m ngoµi trung ¬ng thÇn TruyÒn xung thÇn kinh tõ c¬ (c¶m gi¸c) kinh. quan vÒ trung ¬ng..

(10) N¬ron trung gian N»m trong trung ¬ng thÇn kinh Liªn hÖ gi÷a c¸c n¬ron (liªn l¹c) N¬ron li t©m Th©n n»m trong trung ¬ng thÇn TruyÒn xung thÇn kinh tíi c¬ (Vận động) kinh, sîi trôc híng ra c¬ quan c¶m quan ph¶n øng. øng. Hoạt động 2: Tìm hiểu cung phản xạ -Mục tiêu: +Nêu đợc khái niệm phản xạ, lấy ví dụ. +Phân tích phản xạ. Phân tích đờng đi của xung thần kinh theo cung phản xạ, vòng ph¶n x¹. +Nêu đợc ý nghĩa của phản xạ. -§å dïng d¹y hoc: tranh h×nh 6-2, 6-3 SGK/21+22 II-Cung ph¶n x¹ 1.Ph¶n x¹ -GV nêu vấn đề: tay chạm vào vật nóng thì -HS thảo luận nhóm bàn thống nhất câu trả lời. rụt lại, đèn sáng chiếu vào mắt thì đồng tử -Đại diện nhóm trình bày đáp án, các nhóm khác co lại… các phản ứng đó gọi là phản xạ. bæ sung. -HS quan s¸t h×nh 6-2 tr¶ lêi c©u hái. +Ph¶n x¹ lµ g×? +Nªu ®iÓm kh¸c nhau g÷a ph¶n x¹ ë ngêi -Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ tr¶ lêi kÝch thÝch vµ tÝnh c¶m øng ë thùc vËt? cña m«i trêng díi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh. -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi c¶u c¸c nhãm, 2.Cung ph¶n x¹ -Cung phản xạ là con đờng mà xung thần kinh chèt kiÕn thøc. truyÒn tõ c¬ quan thô c¶m qua trung ¬ng thÇn -GV nªu c©u hái: +Các loại nơron nào tạo nên một cung kinh đến cơ quan phản ứng. -Cung ph¶n x¹ gåm 5 kh©u: ph¶n x¹? +C¸c thµnh phÇn cña mét cung ph¶n x¹? +C¬ quan thô c¶m. +Cung ph¶n x¹ lµ g×? +N¬ron híng t©m. -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS vµ chèt +Trung ¬ng thÇn kinh. kiÕn thøc. +N¬ron li t©m. -GV yªu cÇu: h·y gi¶i thÝch v× sao kim +C¬ quan ph¶n øng ch©m vµo tay th× rôt tay l¹i? 3.Vßng ph¶n x¹ -GV nªu c©u hái: Vòng phản xạ bao gồm cung phản xạ và đờng liên +Thế nào là vòng phản xạ? Vòng phản xạ hệ ngợc báo về trung ơng thần kinh để trung ơng có ý nghĩa nh thế nào trong đời sống? ®iÒu chØnh ph¶n øng cho chÝnh x¸c h¬n. -HS vận dụng kiến thức về cung phản xạ để trả lời c©u hái. -HS nghiên cứu SGK, sơ đồ hình 6-3 trả lời câu hái. 4.Củng cố -GV gọi HS đọc kết luận SGK/22 5. Dặn dò -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. -ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh: mçi nhãm mät con Õch, hoÆc nh¸i, kh¨n lau, dao lam. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán;Ngày …tháng… năm 2011 ............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 8/9/2011 TuÇn: 4 TiÕt : 7 Ch¬ng II. Vận động Bµi 7: Bé x¬ng. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS trình bày đợc các phần chính của bộ xơng và xác định đợc các xơng chính trên cơ thể m×nh. -Phân biệt đợc các loại xơng dài , xơng ngắn , xơng dẹt về hình thái cấu tạo..

(11) -Phân biệt đợc các loại khớp xơng. -Nêu ý nghĩa của hệ vận động trong đời sống. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, m« h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc. -HS cã kÜ n¨ng ph©n tÝch so s¸nh. 3.Thái độ: -GD ý thøc gi÷ g×n bé x¬ng. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +M« h×nh bé x¬ng +Tranh “cÊu t¹o x¬ng dµi vµ c¸c lo¹i khíp” -HS: đọc trớc bài mới III.Ph¬ng ph¸p: -Quan sát, thảo luận nhóm,vấn đáp IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ bé x¬ng. -C¸ch tiÕn hµnh: + GV giíi thiÖu néi dung cña ch¬ng II vµ bµi míi. “ ở ngời đặc điểm của cơ và xơng phù hợp với t thế đứng thẳng và lao động vậy bộ xơng ngời cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? chóng ta nghiªn cøu bµi h«m nay”. 2.Các hoạt động dạy học) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu về bộ xơng - Mục tiêu:+HS trình bày đợc các phần chính của bộ xơng và xác định đợc các xơng chÝnh trªn c¬ thÓ m×nh. +Nêu ý nghĩa của hệ vận động trong đời sống. - §å dïng:+M« h×nh bé x¬ng I.C¸c phÇn cña bé x¬ng -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin 1.Vai trß cña bé x¬ng -HS nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi. SGK/25 tr¶ lêi c©u hái: -Líp nhËn xÐt rót ra kÕt luËn. +Bé x¬ng cã chøc n¨ng g×? -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin , -T¹o khung gióp c¬ thÓ cã h×nh d¹ng nhÊt quan sát hình 7-1,7-2,7-3 SGK/24 thảo định. luËn: -Lµ chç b¸m cho c¸c c¬ bªn trong. +Bé x¬ng ngêi cã mÊy phÇn? §Æc ®iÓm -B¶o vÖ c¸c néi quan. cña mçi phÇn? 2.C¸c phÇn cña bé x¬ng +Bộ xơng ngời thích nghi với dáng đứng -HS thảo luận nhóm thống nhất ý kiến. th¼ng nh thÕ nµo? Yªu cÇu: +T×m nh÷ng ®iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a + Bé x¬ng ngêi gåm 3 phÇn: ®Çu,m×nh,ch©n x¬ng tay vµ x¬ng ch©n? tay. +cét sèng cong 4 chç, c¸c x¬ng g¾n khíp -GV nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm → phï hîp, lång ngùc më réng sang 2 bªn nªn tay đợc giải phóng. Chèt kiÕn thøc. *Bé x¬ng gåm: +Gièng: x¬ng bµn,ngãn +Khác: tay ngón cái đối diện các ngón -Xơng đầu: +X¬ng sä ph¸t triÓn kh¸c;ch©n cã x¬ng gãt. -Đại diện các nhóm trình bày đáp án. nhóm +Xơng mặt -X¬ng th©n: kh¸c nhËn xÐt bæ sung. +Cột sống gồm nhiều đốt khớp lại cong ở 4 chç. +Lång ngùc gåm x¬ng sên , x¬ng øc. -X¬ng chi: +X¬ng ®ai: ®ai vai vµ ®ai h«ng. +C¸c x¬ng: c¸nh, èng , bµn, ngãn tay ; x¬ng đùi, ống, bàn , ngón chân. Hoạt động 2 : Tìm hiểu các loại xơng -Mục tiêu: +Phân biệt đợc các loại xơng dài , xơng ngắn , xơng dẹt về hình thái cấu tạo. -§å dïng:+Tranh cÊu t¹o x¬ng dµi vµ c¸c lo¹i khíp II-Ph©n biÖt c¸c lo¹i x¬ng -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin - HS tr¶ lêi , líp nhËn xÐt..

(12) SGK/25 kÕt hîp quan s¸t h×nh tr¶ lêi : -Một vài HS lên xác định trên mô hình +Cã mÊy lo¹i x¬ng? Dựa vào hình dạng và cấu tạo chia 3 loại x+Dựa vào đâu để phân biệt các loại xơng? ơng: -GV chèt kiÕn thøc. +Xơng dài: Hình ống, ở gữa chứa tuỷ đỏ. -GV yêu cầu HS lên xác định các loại xơng +Xơng ngắn: ngắn nhỏ. trªn m« h×nh. +X¬ng dÑt: H×nh b¶n dÑt, máng. Hoạt động 3: Tìm hiểu các loại khớp -Mục tiêu:+Phân biệt đợc các loại khớp xơng. -§å dïng :+Tranh cấu t¹o x¬ng dµi vµ c¸c lo¹i khíp III- C¸c khíp x¬ng -GV nªu c©u hái : -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/25 quan s¸t tranh +ThÕ nµo gäi lµ mét khíp x¬ng? ,th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +Mô tả một khớp động? -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác nhận +Khả năng cử động của khớp động và xét bổ sung. khớp bán động khác nhau nh thế nào? -HS trả lời: +Nêu đặc điểm của khớp động? +Khớp động và khớp bán động. +Giúp con ngời vận động và lao động. -Khíp x¬ng: lµ n¬i tiÕp gi¸p gi÷a c¸c ®Çu x¬ng. - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. -Lo¹i khíp: +Khớp động : cử động dễ dàng, hai đầu xơng có GV hái: sôn, gi÷a lµ dÞch khíp (ho¹t dÞch) , ngoµi cã d©y +Trong bé x¬ng ngêi lo¹i khíp nµo ch»ng. chiếm nhiều hơn? Điều đó có ý nghĩa +Khớp bán động: giữa 2 đầu xơng là đĩa sụn hạn gì với hoạt động sống của con ngời? chế cử động. +Khớp bất động : gắn chặt bằng khớp răng ca nên không cử động đợc. 3. Củng cố GV gọi HS đọc kết luận SGK/26. -Yêu cầu HS lên xác định các phần của bộ xơng trên mô hình. 4. Dặn dò -Häc bµi -§äc môc “ Em cã biÕt” -§äc bµi 8. Ngµy so¹n: 8/9/2011 TuÇn: 4 TiÕt : 8 Bài 8: CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña x¬ng I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Mô tả cấu tạo của một xơng dài từ đó giải thích đợc sự lớn lên của xơng và khả năng chịu lực cña x¬ng. -BiÕt cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña x¬ng ng¾n vµ x¬ng dÑt. -Xác định đợc thành phần hoá học của xơng để chứng minh đợc tính chất đàn hồi và cứng rắn cña x¬ng. 2.KÜ n¨ng: -Quan s¸t tranh h×nh,thÝ nghiÖm t×m ra kiÕn thøc. -Tiến hành thí nghiệm đơn giản để tìm hiểu tính chất của xơng. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc b¶o vÖ x¬ng. II.§å dïng d¹y häc: -GV : +Tranh cÊu t¹o x¬ng dµi vµ c¸c lo¹i khíp. +Hai xơng đùi ếch sạch. +Panh,đèn cồn,cốc nớc lã, cốc đựng dd HCl 10% -HS : chuẩn bị xơng đùi ếch (hoặc gà ) III.Ph¬ng ph¸p : -Vấn đáp , làm thí nghiệm , thảo luận nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò.

(13) +Bé x¬ng ngêi gåm mÊy phÇn ? Mçi phÇn gåm nh÷ng x¬ng nµo ? 2.Khởi động -Mục tiêu :Cung cấp thông tin tạo hứng thú cho HS về khả năng đàn hồi và rắn chắc của xơng. -C¸ch tiÕn hµnh: “ Hãy đọc mục em có biết ở trang 31 cho thấy xơng có khả năng chịu đựng rất lớn. Do đâu mà xơng có khả năng đó chúng ta nghiên cứu bài hôm nay.” 3.Các hoạt động dạy học ( 36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 ( 13 phút) Tìm hiểu cấu tạo của xơng -Mục tiêu :+HS biết đợc cấu tạo chung của một xơng dài từ đó giải thích đợc sự lớn lên của x¬ng vµ kh¶ n¨ng chÞu lùc cña x¬ng. +BiÕt cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña x¬ng ng¾n vµ x¬ng dÑt. -§å dïng :+Tranh cÊu t¹o x¬ng dµi vµ c¸c lo¹i khíp. -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin , quan I-CÊu t¹o cña x¬ng s¸t h×nh 8-1 ,8-2 th¶o luËn: 1.CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña x¬ng dµi. +X¬ng dµi gåm mÊy phÇn vµ cÊu t¹o nh thÕ -HS nghiªn cøu th«ng tin quan s¸t h×nh ghi nhí th«ng tin. nµo? +CÊu t¹o h×nh èng , nan x¬ng ë ®Çu x¬ng xÕp -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. vòng cung có ý nghĩa gì đối với chức năng *Kết luận:Nội dung bảng 8-1 SGK/29 nâng đỡ của xơng? -Đại diện nhóm trình bày đáp án trên tranh , -GV nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. nhãm kh¸c bæ sung. -GV nªu c©u hái: -HS dùa vµo b¶ng 8-1 nªu chøc n¨ng cña x+X¬ng dµi cã chøc n¨ng g×? ¬ng dµi. -GV nªu c©u hái: 2.CÊu t¹o x¬ng ng¾n vµ x¬ng dÑt +H·y kÓ c¸c x¬ng dÑt vµ x¬ng ng¾n ë c¬ thÓ -HS nghiªn cøu th«ng tin quan s¸t h×nh 8-2 ngêi? tr¶ lêi. +X¬ng dÑt vµ x¬ng ng¾n cã cÊu t¹o vµ chøc CÊu t¹o : Ngoµi lµ m« x¬ng cøng , trong lµ n¨ng g×? m« x¬ng xèp. -Chức năng: chứa tuỷ đỏ -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. -HS tr¶ lêi: -GV đặt câu hỏi liên hệ thực tế: +X©y trô cÇu,vßm nhµ thê +Víi cÊu t¹o h×nh trô rçng , phÇn ®Çu cã nan h×nh vßng cung t¹o « gióp c¸c em liªn tëng tíi kiến trúc nào trong đời sống? Hoạt động 2: Tìm hiểu sự dài ra và to ra của xơng -Mục tiêu:+Giải thích đợc sự lớn lên của xơng và khả năng chịu lực của xơng. II-Sù to ra vµ dµi ra cña x¬ng -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK quan s¸t h×nh tr¶ -GV hái: lêi c©u hái: +X¬ng dµi ra vµ to ra lµ do ®©u? +Kho¶ng BC kh«ng t¨ng , kho¶ng AB ,CD t¨ng +Quan s¸t h×nh 8-5 h·y cho biÕt vai trß nhiÒu lµm cho x¬ng dµi ra. cña sôn t¨ng trëng? -Mét vµi HS tr¶ lêi líp nhËn xÐt bæ sung. -X¬ng dµi ra lµ do sù ph©n chia c¸c tÕ bµo ë líp sôn t¨ng trëng. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. -X¬ng to thªm nhê sù ph©n chia cña tÕ bµo mµng x¬ng Hoạt động 3: Tìm hiểu thành phần hoá học của xơng -Mục tiêu:+Xác định đợc thành phần hoá học của xơng để chứng minh đợc tính chất đàn hồi vµ cøng r¾n cña x¬ng. -Đồ dùng:+Hai xơng đùi ếch sạch. +Panh, đèn cồn, cốc nớc lã, cốc đựng dd HCl 10%. -GV yªu cÇu HS lªn biÓu diÔn thÝ nghiÖm III-Thµnh phÇn ho¸ häc vµ tÝnh chÊt cña xtheo sù híng dÉn cña GV. ¬ng. +Đối với mẫu ngâm thì dùng kết quả đã -HS biểu diễn thí nghiệm: chuÈn bÞ tríc. +Thả một xơng đùi ếch vào cốc đựng dd HCl -GV yªu cÇu HS nªu hiÖn tîng quan s¸t ®- 10%. îc khi: +Kẹp một cái xơng khác đốt trên ngọn lửa đèn +Uèn x¬ng ng©m cån. +Xơng đốt đặt lên giấy gõ nhẹ. -HS c¶ líp quan s¸t -GV đặt câu hỏi: -HS nªu hiÖn tîng:.

(14) +PhÇn nµo cña x¬ng ch¸y cã mïi khÐt? +Bọt khí nổi lên khi ngâm xơng đó là khí g×? +T¹i sao sau khi ng©m x¬ng l¹i bÞ dÎo vµ cã thÓ kÐo dµi th¾t nót? -GV gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc. -GV còng chó ý cho HS tØ lÖ chÊt h÷u c¬ và vô cơ thay đổi theo lứa tuổi.. +X¬ng ng©m trong dd axit rÊt mÒm. +Xơng đốt có mùi khét gõ nhẹ bị vỡ vụn. -HS th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái: +Chất cháy đợc chỉ có thể là chất hữu cơ. +Bọt khí đó là CO2 . +X¬ng mÊt phÇn r¾n bÞ hoµ tan vµo axit chØ cã thÓ lµ can xi. -§¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ , nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. X¬ng gåm: +ChÊt v« c¬: muèi can xi. +ChÊt h÷u c¬:cèt giao. -Tính chất: Rắn chắc và đàn hồi.. 4.Củng cố GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 1 SGK/31. -Sau đó HS tráo bài dựa vào đáp án đúng chấm điểm của nhau. 5. Dặn dò -Häc bµi -§äc tríc bµi 9 IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 ............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 11/9/11 Tuần: 5 TiÕt : 9 Bµi 9:CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬ I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS trình bày đợc đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. -HS nêu đợc tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu đợc ý nghĩa của sự co cơ. 2.KÜ n¨ng: -HS quan s¸t tranh h×nh thu thËp kiÕn thøc. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc b¶o vÖ gi÷ g×n c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV : Tranh “CÊu t¹o b¾p c¬”. -HS : häc bµi cò. III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề , vấn đáp , hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò (15 phót) lÊy ®iÓm hÖ sè 1 +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña x¬ng dµi, x¬ng ng¾n vµ x¬ng dÑt? 2.Khởi động -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS vÒ cÊu t¹o c¬ liªn hÖ víi b¶n th©n. - “ Cơ bám vào xơng, cơ co làm xơng cử động vì vậy gọi là cơ vân. Cơ thể ngời cú khoảng 600 c¬ t¹o thµnh hÖ c¬ . Tuú vÞ trÝ trªn c¬ thÓ vµ tuú chøc n¨ng mµ c¬ cã h×nh d¹ng kh¸c nhau”. 3.Các hoạt động dạy học ( 25 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ -Mục tiêu: +HS trình bày đợc đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ. -§å dïng:+Tranh CÊu t¹o b¾p c¬. I-CÊu t¹o b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬ -GV nªu c©u hái: -HS quan s¸t h×nh 9-1 SGK/32 th¶o luËn nhãm +B¾p c¬ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? thèng nhÊt c©u tr¶ lêi: +TÕ bµo c¬ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? Yªu cÇu: +TÕ bµo c¬ cã 2 lo¹i t¬. +§¬n vÞ cÊu tróc cña tÕ bµo c¬..

(15) +Sù s¾p xÕp cña t¬ c¬ dµy vµ m¶nh. -Đại diện nhóm trình bày đáp án trên tranh nhóm -GV sö dông tranh nhËn xÐt phÇn th¶o kh¸c bæ sung. luËn cña HS. *B¾p c¬: -GV chèt kiÕn thøc. -Ngoµi lµ mµng liªn kÕt, hai phÇn ®Çu thon cã g©n, phÇn bông ph×nh to. -Trong cã nhiÒu sîi c¬ tËp trung thµnh bã c¬. *TÕ bµo c¬ (sîi c¬): gåm nhiÒu t¬ c¬. T¬ c¬ cã 2 -GV th«ng b¸o: phÇn c¬ gi÷a 2 tÊm Z lµ lo¹i: đơn vị cấu trúc của cơ còn gọi là tiết cơ. -Tơ cơ dày :có mấu lồi sinh chất tạo vân tối. -T¬ c¬ m¶nh tr¬n t¹o v©n s¸ng. +T¬ c¬ dµy vµ máng xÕp xen kÏ theo chiÒu däc t¹o thµnh v©n ngang. Hoạt động 2: Tìm hiểu tính chất của cơ. -Mục tiêu:+HS giải thích đợc tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ.: -GV nêu vấn đề: Tính chất của cơ là gì? II-Tính chất của cơ Để trả lời câu hỏi đó chúng ta đi nghiên -HS quan sát thí nghiệm trả lời: cøu thÝ nghiÖm sau. +KÝch thÝch vµo ch©n Õch → co lªn. *ThÝ nghiÖm h×nh 9-2 SGK/32. -HS tr×nh bµy líp nhËn xÐt bæ sung. +KÝch thÝch ®Çu kim vµo c¼ng ch©n Õch -HS gËp c¸nh tay l¹i vµ rót ra nhËn xÐt. cã hiÖn tîng g×? +Cơ co đợc là do hệ thần kinh điều khiển. -GV yªu cÇu HS tiÕo tôc nghiªn cøu thÝ +Do c¬ t¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng cña t¬ c¬ nghiÖm h×nh 9-3: dµy. +Tr×nh bµy c¬ chÕ ph¶n x¹ ®Çu gèi? TÝnh chÊt cña c¬ lµ co vµ d·n c¬. -GV nhËn xÐt. -C¬ co theo nhÞp gåm 3 pha: +GËp c¼ng tay vµo s¸t c¸nh tay em thÊy +Pha tiÒm tµng: 1/10 thêi gian. bắp cơ ở trớc cánh tay mình thay đổi nh +Pha co:4/10 thời gian. thế nào? Vì sao có sự thay đổi đó? +Pha dãn chung: 5/10 thời gian → Cơ đợc +Vì sao cơ co đợc? phôc håi. +T¹i sao khi c¬ co b¾p c¬ bÞ ng¾n l¹i? -C¬ co chÞu sù ¶nh hëng cña hÖ thÇn kinh. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. Hoạt động 3 :Tìm hiểu ý nghĩa của hoạt động co cơ -Mục tiêu: HS trình bày đợc ý nghĩa của hoạt động co cơ. III- ý nghĩa của hoạt động co cơ. -GV nªu c©u hái: -HS quan s¸t h×nh 9-4 th¶o luËn nhãm thèng nhÊt +Sù co c¬ cã t¸c dông g×? ý kiÕn. +Phân tích sự phối hợp hoạt động co -Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung. d·n gi÷a c¬ 2 ®Çu vµ c¬ 3 ®Çu nh thÕ -HS rót ra kÕt luËn. nµo? *Cơ co giúp xơng cử động khiến cơ thể vận động lao động và di chuyển. -GV nªu c©u hái: -Trong cơ thể luôn có sự phối hợp hoạt động của +Sù co c¬ cã ý nghÜa g×? c¸c nhãm c¬. 4. Củng cố +Một HS đọc kết luận SGK/33. +GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Hãy chọn ý trả lời đúng trong các câu sau: 1-B¾p c¬ ®iÓn h×nh cã cÊu t¹o: a, Sîi c¬ cã v©n s¸ng , v©n tèi. b, Bã c¬ vµ sîi c¬. c,Cã mµng liªn kÕt bao bäc hai ®Çu thon gi÷a ph×nh to. d,Gåm nhiÒu sîi c¬ tËp trung thµnh bã c¬. e, C¶ a,b,c,d. g,ChØ c vµ d. 2- Khi c¬ co b¾p c¬ ng¾n l¹i vµ to bÒ ngang lµ do: a,V©n tèi dµy lªn. b,Một đầu cơ co và 1 đầu cơ cố định. c,C¸c c¬ t¬ m¶nh xuyªn s©u vµo vïng t¬ dµy v©n tèi ng¾n l¹i. d,C¶ a,b,c e,ChØ a vµ c. +§¸p ¸n: 1 - g ;2 - e..

(16) 5.Dặn dò *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi -§äc bµi 10 *********************************** Ngµy so¹n:12/9/11 TuÇn :5 TiÕt :10. Bài 10 : Hoạt động của cơ. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS biết đợc cơ co sinh ra công. Công của cơ đợc sử dụng vào lao động và di chuyển. -HS trình bày đợc nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu đợc các biện pháp chống mỏi cơ. -Hiểu đợc lợi ích của sự tập luyện cơ từ đó mà vận dụng vào đời sống,thờng xuyên luyện tập tập thể dục thể thao và lao động vừa sức. 2.KÜ n¨ng: -HS cã kÜ n¨ng thu thËp th«ng tin ph©n tÝch kh¸i qu¸t ho¸ kiÕn thøc. -Vận dụng kiến thức để rèn luyện cơ thể. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc gi÷ g×n , b¶o vÖ , rÌn luyÖn c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: B¶ng 10 SGK/34 -HS : häc bµi cò III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò +Tr×nh bµy cÊu t¹o b¾p c¬ vµ tÕ bµo c¬? 2.Khởi động -Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi học về hoạt động co cơ. - “Hoạt động co cơ mang lại hiệu quả gì và làm gì để tăng hoạt động hiệu quả co cơ? Chúng ta nghiªn cøu bµi h«m nay”. 3.Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu công cơ -Mục tiêu:+HS biết đợc cơ co sinh ra công. Công của cơ đợc sử dụng vào lao động và di chuyÓn. I- C«ng c¬ -HS tự chọn từ trong khung để hoàn thành bài tËp. -Một vài HS đọc bài HS khác nhận xét. -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu -GV nhËn xÐt vµ nªu c©u hái: +Tõ bµi tËp trªn em cã nhËn xÐt g× vÒ sù cÇu: +Hoạt động của cơ tạo ra lực làm di chuyển vật liªn quan gi÷a : c¬-lùc vµ co c¬? hay mang v¸c vËt. +ThÕ nµo lµ c«ng cña c¬? +Kh¸i niÖm c«ng c¬. +Làm thế nào để tính đợc công cơ? +C«ng thøc tÝnh c«ng c¬. +C¬ co phô thuéc vµo yÕu tè nµo? +Các yếu tố:Trạng thái thần kinh, nhịp độ lao động, khối lợng vật. -GV nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c nhËn xÐt. *KÕt luËn: -Khi cơ co tạo ra một lực tác động vào vật làm vật di chuyển tức là đã sinh công. -C«ng c¬ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè: +Tr¹ng th¸i thÇn kinh. +Nhịp độ lao động. +Khèi lîng cña vËt. -GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc SGK.. ∇.

(17) Hoạt động 2: Sự mỏi cơ -Mục tiêu:+HS trình bày đợc nguyên nhân của sự mỏi cơ và nêu đợc các biện pháp chống mái c¬. -§å dïng:B¶ng 10 SGK/34 II-Sù mái c¬ -GV nêu vấn đề: -HS có thể lựa chọn các hiện tợng trong đời +Em đã bao giờ bị mỏi cơ cha? Nếu bị thì sống để trả lời. cã hiÖn tîng nh thÕ nµo? -HS theo dâi b¶ng 10, nghiªn cøu th«ng tin (HS có thể trả lời đúng hoặc sai cũng thảo luận nhóm thống nhất ý kiến. kh«ng sao GV cã thÓ bæ sung) +Tõ c¸ch tÝnh c«ng cho thÊy khèi lîng thÝch -§Ó t×m hiÓu sù mái c¬ c¶ líp nghiªn cøu hîp th× c«ng lín. thÝ nghiÖm SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: +Từ bảng 10 em hãy cho biết với khối lợng +Nếu ngón tay kéo rồi thả nhiều lần thì biên độ nh thÕ nµo th× c«ng c¬ s¶n sinh ra lín co c¬ gi¶m → ngõng. nhÊt? +MÖt, mái ch©n, v· må h«i. +Mái c¬. +Khi ngãn trá kÐo råi th¶ qu¶ c©n nhiÒu -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái. lần, có nhận xét gì về biên độ co cơ trong HS khác nhận xét bổ sung. qu¸ tr×nh thÝ nghiÖm kÐo dµi? *Mái c¬ lµ hiÖn tîng c¬ lµm viÖc nÆng vµ l©u khiến biên độ co cơ giảm dần và ngừng hẳn. +Khi chạy một đoạn đờng dài em có cảm -HS nghiên cứu thông tin SGK trả lời câu hỏi. gi¸c g×? V× sao nh vËy? -HS rót ra kÕt luËn. 1.Nguyªn nh©n cña sù mái c¬: +Hiện tợng biên độ co cơ giảm dần khi làm -Lợng oxi cung cấp cho cơ thiếu việc quá sức có thể đặt tên là gì? -N¨ng lîng cung cÊp Ýt. -GV nªu c©u hái: -Sản phẩm tạo ra là axit lắc tíc tíc tụ đầu độc cơ +Nguyªn nh©n cña sù mái c¬ lµ g×? dÉn tíi mái c¬. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. 2.BiÖn ph¸p chèng mái c¬ -GV tiÕp tôc nªu c©u hái: HÝt thë s©u +Mỏi cơ có ảnh hởng nh thế nào đến sức -Xoa bóp cơ, uống nớc đờng. khoẻ và lao động? -Cần có thời gian lao động, học tập và nghỉ +Làm thế nào để cơ không bị mỏi, lao ngơi hợp lí. động học tập có kết quả +Khi bÞ mái c¬ cÇn lµm g×? Hoạt động 3: Thờng xuyên luyện tập để rèn luyện cơ -Mục tiêu: +Hiểu đợc lợi ích của sự tập luyện cơ từ đó mà vận dụng vào đời sống, thờng xuyên luyện tập tập thể dục thể thao và lao động vừa sức. III- Thờng xuyên luyện tập để rèn luyện cơ. -GV đặt câu hỏi: -HS dựa vào kiến thức ở hoạt động 1 và thực tế +Những hoạt động nào đợc coi là sự luyện trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời. tËp c¬? -§¹i diÖn nhãm tr¶ lêi c©u hái, nhãm kh¸c +LuyÖn tËp thêng xuyªn cã t¸c dông nh thÕ nhËn xÐt bæ sung nào đến các hệ cơ quan trong cơ thể và *Thờng xuyên luyện tập thể dục vừa sức để có : dẫn tới kết quả gì đối với hệ cơ? +T¨ng thÓ tÝch c¬ ( c¬ ph¸t triÓn) +Nên có phơng pháp luyện tập nh thế nào +Tăng lực co cơ làm cho hoạt động tuần hoàn , để có kết quả tốt nhất? h« hÊp ,tiªu ho¸ cã hiÖu qu¶ th× tinh thÇn s¶ng khoái lao động cho năng suất cao. 4.Củng cố -HS đọc kết luận SGK/35. -Tr¶ lêi c©u hái: +C«ng cña c¬ lµ g×? +Nguyªn nh©n cña sù mái c¬ vµ biÖn ph¸p chèng mái c¬? 5. Dặn dò -Hoc bài, đọc bài 11. -§äc môc “ Em cã biÕt”. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 ..............................................................................................................................................

(18) Ngµy so¹n : 18/9/11 TuÇn :6 TiÕt :11 Bài 11 : Tiến hoá của hệ vận động Vệ sinh hệ vận động I-Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Nêu đợc các đặc điểm tiến hoá của bộ xơng và hệ cơ ngời ngời so với thú. -Nêu đợc các đặc điểm thích nghi với dáng đứng thẳng và lao động. -Nêu đợc ý nghĩa của việc rèn luyện và lao động với sự phát triển bình thờng của hệ cơ và xơng. Nêu các biện pháp chống cong vẹo cột sống ở HS. 2.KÜ n¨ng: -HS cã kÜ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp t duy l«gic. -Ph©n tÝch kªnh h×nh thu thËp kiÕn thøc. -HS vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ. 3.Thái độ: -GD ý thức giữ gìn vệ sinh hệ vận động để có thân hình cân đối. II- §å dïng d¹y häc: -GV: +Tranh h×nh SGK +B¶ng 11 -HS : ¤n l¹i kiÕn thøc sinh 7 vÒ bé x¬ng thó. III-Ph¬ng ph¸p: -Quan sát , nêu và giải quyết vấn đề ,vấn đáp. IV. Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò +Nêu nguyên nhân của sự mỏi cơ? Biện pháp để tăng cờng khả năng làm việc của cơ và các biÖn ph¸p chèng mái c¬? 2.Khởi động -Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu sự tiến hoá của hệ vận động. - “ Chúng ta đã biết con ngời có nguồn gốc từ động vật đặc biệt là lớp thú,trong quá trình tiến hoá con ngời đã thoát khỏi thế giới ĐV. Cơ thể ngời có nhiều biến đổi trong đó đặc biệt là sự biến đổi cơ xơng”. 3.Các hoạt động dạy học (32 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (14 phút) Tìm hiểu sự tiến hoá của hệ xơng ngời so với hệ cơ thú. -Mục tiêu: +Nêu đợc các đặc điểm tiến hoá của bộ xơng ngời ngời so với thú. +Nêu đợc các đặc điểm thích nghi với dáng đứng thẳng và lao động. I-Sù tiÕn ho¸ cña bé x¬ng ngêi so víi bé x¬ng thó. -GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 11 -HS quan s¸t h×nh 11-1,11-2, 11-3 SGK/37 hoµn SGK/38. thµnh b¶ng 11 vµo vë. -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu: -GV yªu cÇu dùa vµo b¶ng 11 tr¶ lêi +§Æc ®iÓm cét sèng. c©u hái: +Lång ngùc ph¸t triÓn më réng. +§Æc ®iÓm nµo cña bé x¬ng ngêi thÝch +Tay ch©n ph©n ho¸. nghi với t thế đứng thẳng, đi bằng 2 +Khớp linh hoạt tay giải phóng. chân, và lao động? -§¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh trªn b¶ng, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. -GV nhËn xÐt hoµn thiÖn b¶ng 11 *Bé x¬ng ngêi cã cÊu t¹o hoµn toµn phï hîp víi t thế đứng thẳng và lao động. B¶ng 11. Sù kh¸c nhau gi÷a bé x¬ng ngêi vµ bé x¬ng thó C¸c phÇn so s¸nh -TØ lÖ sä /mÆt -Låi c»m ë x¬ng mÆt -Cét sèng. Bä x¬ng ngêi -Lín -Ph¸t triÓn -Cong ë 4 chç. Bé x¬ng thó -Nhá -Kh«ng cã -Cong h×nh cung.

(19) -Lång ngùc -X¬ng chËu -Xơng đùi -X¬ng bµn ch©n -X¬ng gãt. -Në réng sang 2 bªn -Në theo chiÒu lng - bông -Në réng -HÑp -Ph¸t triÓn , khoÎ -B×nh thêng -X¬ng ngãn ng¾n, bµn ch©n h×nh -X¬ng ngãn dµi, bµn ch©n vßm. ph¼ng. -Lín, ph¸t triÓn vÒ phÝa sau -X¬ng gãt dµi.. Hoạt động 2: Tìm hiểu sự tiến hoá của hệ cơ ngời so với hệ cơ thú -Mục tiêu: Nêu đợc các đặc điểm tiến hoá của bộ xơng và hệ cơ ngời ngời so với thú. -GV nªu c©u hái: II- Sù tiÕn ho¸ cña hÖ c¬ ngêi so víi hÖ c¬ +Sù tiÕn ho¸ cña hÖ c¬ ngêi so víi hÖ c¬ thó thó thÓ hiÖn nh thÕ nµo? -C¸ nh©n tù nghiªn cøu th«ng tin SGK th¶o -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. -GV th«ng b¸o: trong qu¸ tr×nh tiÕn ho¸ do ¨n -§¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. thøc ¨n chÝn sö dông c«ng cô tinh x¶o do ph¶i -C¬ nÐt mÆt biÓu thÞ tr¹ng th¸i kh¸c nhau. đi xa tìm thức ăn nên hệ cơ xơng ở ngời đã -Cơ vận động lỡi phát triển. tiến hoá đến mức hoàn thiện phù hợp với hoạt -Cơ tay: Phân hoá làm nhiều nhóm nhỏ nh: động ngày càng phức tạp kết hợp với tiếng nói cơ gập duỗi tay, cơ co duỗi các ngón, đặc và chữ viết t duy con ngời đã khác xa so với biệt là cơ ngón cái. §V. -C¬ ch©n khoÎ. Hoạt động 3: Vệ sinh hệ vận động -Mục tiêu: Nêu đợc ý nghĩa của việc rèn luyện và lao động với sự phát triển bình thờng của hÖ c¬ vµ x¬ng. Nªu c¸c biÖn ph¸p chèng cong vÑo cét sèng ë HS. III-Vệ sinh hệ vận động -HS quan s¸t c¸c h×nh 11-5 SGK/39 tr¶ lêi -GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc ∇ c©u hái. SGK/39. -Líp nhËn xÐt bæ sung. -HS tr¶ lêi. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. -Để có xơng và cơ phát triển cân đối cần: -GV nªu c©u hái vËn dông: +Hiện nay có nhiều em bị cong vẹo cột sống +Có chế độ dinh dỡng hợp lí. +Thêng xuyªn tiÕp xóc víi ¸nh n¾ng. em nghĩ đó là do nguyên nhân nào? +Rèn luyện thân thể lao động vừa sức. +Sau bµi häc nµy em sÏ lµm g×? -§Ó chèng cong vÑo cét sèng cÇn chó ý: +Mang vác đều ở hai vai. +T thÕ ngåi häc, lµm viÖc ngay ng¾n, kh«ng nghiªng vÑo. 4. Củng cố GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp +Lựa chọn các đặc điểm chỉ có ở ngời không có ở động vật. a. X¬ng sä lín h¬n x¬ng mÆt b. Cét sèng cong h×nh cung c. Lång ngùc në theo chiÒu lng - bông d. C¬ nÐt mÆt ph©n ho¸ e. C¬ nhai ph¸t triÓn f. Khớp cổ tay kém linh động g. Khớp chậu - đùi có cấu tạo hình cầu, hố khớp sâu. h. X¬ng bµn ch©n xÕp trªn 1 mÆt ph¼ng i. Ngón chân cái đối diện với 4 ngón cái kia. +§¸p ¸n : a, d ,g 5. Dặn dò -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK -ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh theo nhãm +Hai thanh nÑp . +Bèn cuén b¨ng y tÕ. +Bèn miÕng v¶i s¹ch. Ngµy so¹n: 19/9/2011 Tuần : 6. *************************************.

(20) TiÕt : 12. Bµi 12: thùc hµnh: tËp s¬ cøu vµ b¨ng bã cho ngêi g·y x¬ng. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Biết đợc nguyên nhân gãy xơng để tự phòng tránh. 2.KÜ n¨ng: -BiÕt c¸ch s¬ cøu khi gÆp ngêi bÞ g·y x¬ng. -Biết băng bó cố định xơng bị gãy, cụ thể là xơng cẳng tay. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc nghiªm tóc trong giê häc. II.§å dïng d¹y häc: -HS: chuÈn bÞ theo nhãm +Hai thanh nÑp dµi 30 - 40 cm réng 4 - 5 cm +Bèn cuén b¨ng y tÕ. +Bèn miÕng v¶i s¹ch hoÆc gÆc y tÕ. III.Ph¬ng ph¸p: -Quan s¸t , thùc hµnh. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động(3 phút) *KiÓm tra: -GV kiÓm tra phÇn chuÈn bÞ cña HS. *Më bµi: - “Trong lao động học tập và vui chơi chúng ta vẫn có thể gặp sự cố dẫn đến gãy xơng tay, ch©n. VËy khi chóng ta g·y x¬ng hoÆc gÆp ngêi bÞ g·y x¬ng c¸c em ph¶i biÕt c¸ch s¬ cøu tríc khi chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế bài học ngày hôm nay giúp các em biết một số thao tác để s¬ cøu”. 2.Các hoạt động dạy học ( 34 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên nhân gãy xơng -Mục tiêu: HS biết các nguyên nhân có thể dẫn đến gãy xơng. I-Nguyªn nh©n g·y x¬ng -GV đặt câu hỏi: -HS th¶o luËn nhãm bµn thèng nhÊt c©u tr¶ +Nguyên nhân nào dẫn đến gãy xơng? lêi. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt vµ tiÕp tôc hái: -HS tr¶ lêi. +Khi gặp ngời bị gãy xơng chúng ta cần -Có nhiều nguyên nhân dẫn đến gãy xơng lµm g×? nh: tai nạn giao thông, tai nạn lao động, trèo c©y, ch¹y ng·… -Khi gÆp ngêi g·y x¬ng ph¶i s¬ cøu t¹i chç không đợc nắn bóp bừa bãi Hoạt động 2:(26 phút) Tập sơ cứu và băng bó -Môc tiªu:+ HS biÕt c¸ch s¬ cøu khi gÆp ngêi bÞ g·y x¬ng. +Biết băng bó cố định xơng bị gãy, cụ thể là xơng cẳng tay. -§å dïng: +Hai thanh nÑp dµi 30-40 cm réng 4-5 cm +Bèn cuén b¨ng y tÕ. +Bèn miÕng v¶i s¹ch hoÆc gÆc y tÕ. II-TËp s¬ cøu vµ b¨ng bã -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin 1.Ph¬ng ph¸p s¬ cøu: SGK/40 ghi nhí c¸ch s¬ cøu vµ b¨ng bã -HS nªu c¸ch tiÕn hµnh. cố định. -§Æt 2 nÑp vµo 2 bªn chç g·y. -GV tiÕn hµnh lµm mÉu -Lãt v¶i mÒm gÊp dµy vµo c¸c chç ®Çu x¬ng. -Buộc định vị 2 chỗ đầu nẹp và 2 bên chỗ xơng gãy. -HS quan s¸t ghi nhí c¸ch tiÕn hµnh. -HS tiến hành theo nhóm , đổi vị trí cho nhau để cả nhóm ai cũng đợc tập băng bó. 2.Băng bó cố định: -GV yªu cÇu HS thùc hµnh tËp b¨ng bã -Víi x¬ng g·y ë tay: dïng b¨ng y tÕ quÊn chÆt tõ trong ra cæ tay, lµm d©y treo c¼ng tay vµo cho ngêi g·y x¬ng c¼ng tay..

(21) cæ. -GV quan s¸t söa ch÷a cho c¸c nhãm lµm -Víi x¬ng ë ch©n: b¨ng tõ cæ ch©n vµo nÕu lµ sai. xơng đùi thì dùng nẹp dài từ sờn đến gót chân -GV gọi đại diện các nhóm để kiểm tra. và buộc cố định ở phần thân. -Các nhóm đợc kiểm tra phải trình bày đợc: -GV hái: +C¸c thao t¸c b¨ng bã. +Em cần làm gì để khi tham gia giao +Sản phẩm làm đợc thông, lao động, vui chơi tránh cho mình -HS trả lời: vµ ngêi kh¸c kh«ng bÞ g·y x¬ng? +§¶m b¶o an toµn giao th«ng. +Tránh đùa nghịch vật nhau. +Tr¸nh dËm lªn ch©n tay b¹n. 3. Củng cố -GV đánh giá chung giờ thực hành về u nhợc điểm. -Yªu cÇu HS lµm bµi thu ho¹ch -HS dän dÑp vÖ sinh líp häc. 5 .Dặn dò -Có thể tập làm ở nhà để làm quen với các thao tác. -§äc tríc bµi 13. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 ..............................................................................................................................................

(22) Ngµy so¹n: 25/9/11 TuÇn 7 TiÕt 13 Ch¬ng III Bµi 13 :. TuÇn hoµn M¸u vµ m«i trêng trong c¬ thÓ. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Nêu đợc các thành phần cấu tạo và chức năng của máu. -Trình bày đợc chức năng của huyết tơng và hồng cầu. -Nêu đợc thành phần và vai trò của môi trờng trong của cơ thể. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc. 3.Thái độ: -GD ý thøc gi÷ g×n b¶o vÖ c¬ thÓ tr¸nh mÊt m¸u. II.§å dïng d¹y häc: -GV:+Tranh phãng to h×nh 13-2 SGK. +Mẫu máu động vật lắng đọng tự nhiên. -HS: chuẩn bị tiết gà hoặc lợn để trong bát. III.Ph¬ng ph¸p: -Quan sát , nêu và giải quyết vấn đề , hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động (2 phút) “Em đã thấy máu chảy trong trờng hợp nào? Theo em máu chảy từ đâu? Máu có đặc điểm gì? Để trả lời những câu hỏi đó chúng ta nghiên cứu bài 13”. 2.Các hoạt động dạy học (33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu về máu -Mục tiêu: +Nêu đợc các thành phần cấu tạo và chức năng của máu. +Trình bày đợc chức năng của huyết tơng và hồng cầu. I-M¸u -GV yêu cầu HS quan sát mẫu máu lợn gà đã 1.Tìm hiểu về thành phần cấu tạo máu -HS quan s¸t mÉu vµ nhËn xÐt.Yªu cÇu: chuÈn bÞ tr¶ lêi: -M¸u gåm 2 phÇn : +M¸u gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? +§Æc mµu sÉm. -GV cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm dïng chÊt +Lo·ng mµu vµng. chống đông đợc kết quả tơng tự -HS quan s¸t b¶ng SGK/42 hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ vµo chç trèng. -GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc ∇ -Một vài HS đọc kết quả , HS khác bổ sung. SGK/42. -HS tù rót ra kÕt luËn. -GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ thµnh phÇn -M¸u gåm : +HuyÕt t¬ng: láng trong suèt, mµu vµng chiÕm cña m¸u. 55%. +Tế bào máu:đặc đỏ thẫm chiếm 45% gồm hồng cÇu, b¹ch cÇu vµ tiÓu cÇu. 2.T×m hiÓu chøc n¨ng cña huyÕt t¬ng vµ hång cÇu -Cá nhân tự đọc thông tin SGK/43 theo dõi bảng 13, th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy nhãm kh¸c bæ sung. Yêu cầu nêu đợc: -GV nhËn xÐt phÇn th¶o luËn cña HS hoµn +C¬ thÓ mÊt níc m¸u khã lu th«ng. +HuyÕt t¬ng cã thÓ vËn chuyÓn chÊt. thiÖn kiÕn thøc. +M¸u qua phæi kÕt hîp víi oxi, m¸u tõ c¸c tÕ bµi kÕt hîp víi cacbonic. -GV yªu cÇu HS hoµn thµnh bµi tËp môc ∇ SGK/43..

(23) HuyÕt t¬ng cã chứa c¸c chÊt dinh dìng , hoocm«n, kh¸ng thÓ, chÊt th¶i. +Chøc n¨ng: Tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt. -Hång cÇu: cã Hb cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi oxi vµ cacbonic. +Chøc n¨ng: VËn chuyÓn c¸c khÝ tõ phæi vÒ tim tíi c¸c tÕ bµo vµ tõ tÕ bµo vÒ phæi. Hoạt động 2 (13 phút) Tìm hiểu về môi trờng trong cơ thể -Mục tiêu:Nêu đợc thành phần và vai trò của môi trờng trong của cơ thể. II-M«i trêng trong c¬ thÓ -HS nghiªn cøu SGK th¶o luËn nhãm tr¶ lêi c©u hái. Yªu cÇu: +ChØ cã tÕ bµo da míi tiÕp xóc trùc tiÕp víi m«i trờng ngoài còn các tế bào cơ, não phải trao đổi gi¸n tiÕp. +Qua yÕu tè láng ë gian bµo. Cô thÓ: *Oxi chÊt dinh dìng lÊy vµo tõ c¬ quan tiªu ho¸ vµ h« hÊp → níc m« → TÕ bµo. -GV đặt câu hỏi: *Cacbonic, chÊt th¶i tõ tÕ bµo → níc m« +M«i trêng trong gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? → m¸u → hÖ bµi tiÕt, hÖ h« hÊp → ra +Vai trß cña m«i trêng trong lµ g×? ngoµi. -HS tr¶ lêi. -M«i trêng trong gåm: M¸u, níc m« vµ b¹ch huyÕt. -Môi trờng trong giúp tế bào trao đổi chất với m«i trêng ngoµi. -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái: +C¸c tÕ bµo c¬ n·ocña c¬ thÓ ngêi cã thÓ trùc tiếp trao đổi các chất với môi trờng ngoài đợc kh«ng? +Sự trao đổi chất của tế bào trong cơ thể ngời víi m«i trêng ngoµi ph¶i gi¸n tiÕp th«ng qua c¸c yÕu tè nµo?. 3.Củng cố : GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp Chọn đáp án đúng trong các câu sau: 1-M¸u gåm c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o: a.TÕ bµo m¸u: hång cÇu, b¹ch cÇu,tiÓu cÇu. b.Nguyªn sinh chÊt,huyÕt t¬ng. c.Pr«tªin , LipÝt , muèi kho¸ng. d.HuyÕt t¬ng. e.C¶ a,b,c,d. g.ChØ a,d. 2-M«i trêng trong gåm: a.M¸u , huyÕt t¬ng. b.B¹ch cÇu, m¸u. c.M¸u ,níc m«,b¹ch huyÕt. d.C¸c tÕ bµo m¸u, chÊt dinh dìng. 3-Vai trß cña m«i trêng trong: a.Bao quanh tế bào để bảo vệ tế bào. b.Giúp tế bào trao đổi chất với bên ngoài. c.Tạo môi trờng lỏng để vận chuyển các chất. d.Gióp tÕ bµo th¶i c¸c chÊt thõa trong qu¸ tr×nh sèng. §¸p ¸n: 1-g ; 2-c ; 3-b. 4.Híng dÉn vÒ nhµ: -Học bài , đọc mục “Em có biết” -§äc bµi ******************************************** Ngµy so¹n: 02/10/11 TuÇn 7 TiÕt 14.

(24) Bµi 14 : B¹ch cÇu -MiÔn dÞch I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc khái niệm miễn dịch. - Nêu đợc miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo. - Liªn hÖ thùc tÕ gi¶ thÝch v× sao nªn tiªm phßng. 2.KÜ n¨ng: - RÌn cho HS kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh, nghiªn cøu th«ng tin ph¸t hiÖn kiÕn thøc. 3.Thái độ: -GD ý thøc b¶o vÖ c¬ thÓ, rÌn luyÖn c¬ thÓ , t¨ng kh¶ n¨ng miÔn dÞch cña c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +Tranh phãng to h×nh 14-1, 14-2, 14-3 SGK. +T liÖu vÒ miÔn dÞch. III.Ph¬ng ph¸p: -Quan sát , nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.. IV.Tæ chøc d¹y häc: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu các hoạt động chủ yếu của bạch cầu -Mục tiêu: +HS biết các hoạt động chủ yếu của bạch cầu để bảo vệ cơ thể. I- Các hoạt động chủ yếu của bạch cầu -HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 14-2 SGK/45 tr¶ lêi , HS kh¸c bæ sung rót ra kÕt luËn. -Kh¸ng nguyªn lµ ph©n tö pr«tªin ngo¹i lai cã kh¶ n¨ng kÝch thÝch c¬ thÓ tiÕt ra kh¸ng -GV nªu c©u hái: thÓ. +Vi khuÈn, vi rót khi x©m nhËp vµo c¬ thÓ -Kh¸ng thÓ lµ nh÷ng ph©n tö pr«tªin do c¬ sẽ gặp những hoạt động nào của bạch cầu? thể tiết ra chống lại kháng nguyên. +Sù thùc bµo lµ g×? Nh÷ng lo¹i b¹ch cÇu -C¬ chÕ: ch×a kho¸ vµ æ kho¸. nµo thêng than gia thùc bµo? +Tế bào limphô B đã chống lại các kháng -HS quan sát tranh ,nghiên cứu thông tin nguyªn b»ng c¸ch nµo? th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. +Tế bào limphô T đã phá huỷ các tế bào cơ -Bạch cầu tham gia bảo vệ cơ thể bằng cách: thÓ nhiÔm vi khuÈn, vi rót b»ng c¸ch nµo? +Thùc bµo: B¹ch cÇu h×nh thµnh ch©n gi¶ b¾t vµ nuèt vi khuÈn råi tiªu ho¸. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. +Limph« B :TiÕt kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn. +Limphô T: Phá huỷ tế bào đã bị nhiễm vi -GV nêu vấn đề: Quay trở lại vấn đề mở bài khuẩn bằng cách nhận diện và tiếp xúc với em h·y gi¶i thÝch: Môn ë tay sng tÊy råi tù chóng. khái? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ sung. -HS vËn dông kiÕn thøc tr¶ lêi: +Do hoạt động của bạch cầu đã tiêu diệt vi khuÈn ë môn. +Hạch ở nách đó là bạch cầu đợc huy động đến. Hoạt động 2: Tìm hiểu miễn dịch -Mục tiêu:+Trình bày đợc khái niệm miễn dịch. + Nêu đợc miễn dịch tự nhiên và miễn dịch nhân tạo. II-MiÔn dÞch -GV cho mét vÝ dô: Nh÷ng ngêi bÞ lªn sëi -HS nghiªn cøu th«ng tin mét lÇn sau nµy kh«ng m¾c l¹i n÷a v× ngêi th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. đó có khả năng miễn dịch với bệnh này. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ -GV hái: sung. +VËy miÔn dÞch lµ g×? -HS dùa vµo th«ng tin tr¶ lêi: +Cã nh÷ng lo¹i miÔn dÞch nµo? +6 lo¹i bÖnh c¬ b¶n. +Sự khác nhau giữa các loại miễn dịch đó Miễn dịch là khả năng không mắc một số lµ g×? bÖnh cña ngêi dï sèng ë m«i trêng cã vi -GV nªu c©u hái: +ThÕ nµo lµ kh¸ng nguyªn, kh¸ng thÓ? +Sù t¬ng t¸c gi÷a kh¸ng nguyªn vµ kh¸ng thÓ theo c¬ chÕ nµo?.

(25) -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. khuÈn g©y bÖnh. -Cã 2 lo¹i miÔn dÞch: -GV hái: +MiÔn dÞch tù nhiªn: kh¶ n¨ng tù chèng +Hiện nay trẻ em đợc tiêm phòng những bệnh của cơ thể. bÖnh nµo? Vµ kÕt qu¶ nh thÕ nµo? +MiÔn dÞch nh©n t¹o: T¹o cho c¬ thÓ kh¶ n¨ng miÔn dÞch b»ng v¾c xin. 4.Củng cố: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +Các bạch cầu đã tạo nên những hàng rào phòng thủ nào để bảo vệ cơ thể? +Bản thân em đã miễn dịch với những bệnh nào từ sự mắc bệnh trớc đó và với những bÖnh nµo tõ sù tiªm phßng? 5.Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc “Em cã biÕt” -§äc bµi 15. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 .............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 03/10/11 TuÇn 8 TiÕt 15 Bµi 15: §«ng m¸u vµ nguyªn t¾c truyÒn m¸u I.Môc tiªu 1.KiÕn thøc: - Nêu đợc khái niệm đông máu. - Trình bày đợc cơ chế, ý nghĩa của sự đông máu và ứng dụng. - Nêu đợc ý nghĩa của sự truyền máu: + Trình bày đợc thế nào là quá trình truyền máu, khi nào cần truyền máu. + Nêu đợc 4 nhóm máu chính ở ngời. +Nêu đợc nguyên tắc truyền máu. 2.KÜ n¨ng: -Rèn kĩ năng quan sát sơ đồ thí nghiệm tìm kiến thức. -Vận dụng lí thuyết giải thích các hiện tợng liên quan đến đông máu trong đời sống. 3.Thái độ: -GD ý thức giữ gìn ,bảo vệ cơ thể biết xử lí khi bị chảy máu và giúp đỡ ngời xung quanh. II.§å dïng d¹y häc: -GV:+ tranh phãng to h×nh 15 SGK. +Phiếu học tập: “Tìm hiểu về hiện tợng đông máu” Néi dung 1-HiÖn tîng 2-C¬ chÕ 3-Kh¸i niÖm 4-Vai trß III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, hoạt động nhóm.. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động -Cách tiến hành: “Trong lịch sử phát triển y học, con ngời đã biết truyền máu, song rất nhiều trờng hợp gây tử vong. Sau này chính con ngời đã tìm ra nguyên nhân gây tử vong đó là do khi truyền máu thì máu bị đông lại.Vậy yếu tố nào gây nên và theo cơ chế nào? Chúng ta nghiên cứu bài hôm nay”. 2.Các hoạt động dạy học ( 35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS.

(26) Hoạt động 1: Tìm hiểu về cơ chế đông máu -Mục tiêu: +Nêu đợc khái niệm đông máu. + Trình bày đợc cơ chế, ý nghĩa của sự đông máu và ứng dụng. I- §«ng m¸u -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK th¶o luËn nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp. hoµn thµnh phiÕu häc tËp. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c theo -GV nhËn xÐt, treo b¶ng kiÕn thøc chuÈn cho dâi nhËn xÐt bæ sung. HS theo dâi. -HS theo dâi söa ch÷a nÕu sai. 1- HiÖn tîng 2 - C¬ chÕ. Néi dung -Khi bị thơng đứt mạch máu, máu chảy ra một lúc rồi ngừng nhờ một khối máu đông bịt vết thơng. TÕ bµo m¸u ® TiÓu cÇu vì ® Gi¶i phãng Enzim M¸u ® T¬ m¸u gi÷ c¸c ch¶y ion Ca HuyÕt t¬ng ® ChÊt sinh t¬ m¸u tÕ bµo m¸u. ¯. 3 - Kh¸i niÖm 4 - Vai trß. Khối máu đông Đông máu là hiện tợng hình thành khối máu đông hàn kín vết thơng. Gióp c¬ thÓ tù b¶o vÖ chèng mÊt m¸u khi bÞ th¬ng.. -GV đặt câu hỏi: -HS tr¶ lêi, líp bæ sung. +Sự đông máu liên quan tới yếu tố nào của m¸u? *KÕt luËn: Néi dung phiÕu häc tËp. +Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông m¸u? -GV nhËn xÐt. Hoạt động 2: Tìm hiểu các nguyên tắc truyền máu -Mục tiêu: Nêu đợc ý nghĩa của sự truyền máu: + Trình bày đợc thế nào là quá trình truyền máu, khi nào cần truyền máu. + Nêu đợc 4 nhóm máu chính ở ngời. +Nêu đợc nguyên tắc truyền máu. II- C¸c nguyªn t¾c truyÒn m¸u - GV nªu c©u hái: 1. C¸c nhãm m¸u ë ngêi +Hång cÇu m¸u ngêi cã lo¹i kh¸ng nguyªn - HS tù nghiªn cøu thÝ nghiÖm cña CanlanStayn¬, nµo? +HuyÕt t¬ng m¸u cña ngêi nhËn cã lo¹i kh¸ng quan s¸t h×nh 15.2 SGK tr 48+49 th¶o luËn nhãm thÓ nµo? Chóng cã g©y kÕt dÝnh hång cÇu m¸u thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. cña ngêi cho hay kh«ng? +Hoµn thµnh bµi tËp “Mèi quan hÖ cho vµ nhËn -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. -ë ngêi cã 4 nhãm m¸u: A, B, AB, O. gi÷a c¸c nhãm m¸u”. -Sơ đồ mối quan hệ: A ⇔ A -GV nhËn xÐt phÇn th¶o luËn cña c¸c nhãm. Chèt kiÕn thøc. O ⇔ O AB ⇔ AB B ⇔ B 2.C¸c nguyªn t¾c cÇn tu©n thñ khi truyÒn m¸u -GV nªu c©u hái: +M¸u cã c¶ kh¸ng nguyªn A vµ B cã thÓ truyÒn cho ngời có nhóm máu O đợc không? Vì sao? +M¸u kh«ng cã kh¸ng nguyªn A vµ B cã thÓ. Lùa chän nhãm m¸u cho phï hîp. -KiÓm tra mÇm bÖnh tríc khi truyÒn. -HS tr¶ lêi, líp bæ sung. +Không đợc vì bị kết dính hồng cầu..

(27) truyền cho ngời có nhóm máu O đợc không? Vì sao? +§îc v× kh«ng g©y kÕt dÝnh. +M¸u cã c¸c t¸c nh©n g©y bÖnh cã thÓ truyÒn cho ngời khác đợc không? Vì sao? +Kh«ng v× bÖnh l©y lan. -GV nhËn xÐt . +Khi truyÒn m¸u ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c nµo? -HS rót ra kÕt luËn. 3. Củng cố (8 phót) GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp + Lựa chọn ý trả lời đúng trong các câu sau: 1 - Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu? a. Hång cÇu b.B¹ch cÇu c.TiÓu cÇu 2 - Máu không đông đợc là do: a. T¬ m¸u b. HuyÕt t¬ng c. B¹ch cÇu 3 - Ngời có nhóm máu AB không truyền đợc cho ngời có nhóm máu O,A,B vì: a. Nhãm m¸u AB hång cÇu cã c¶ A vµ B. b. Nhãm m¸u AB huyÕt t¬ng kh«ng cã A,B. c. Nhãm m¸u AB Ýt ngêi cã. +§¸p ¸n: 1-c ; 2-b ; 3-a 4. Dặn dò -Häc bµi -§äc môc “Em cã biÕt” -§äc bµi 16. Ngµy so¹n: 9/10/11 TuÇn 8 TiÕt 16. Bµi 16 : TuÇn hoµn m¸u vµ lu th«ng b¹ch huyÕt I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc sơ đồ vận chuyển máu và bạch huyết trong cơ thể. 2.KÜ n¨ng: - HS quan s¸t tranh h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc. - Vẽ sơ đồ tuần hoàn máu. 3.Thái độ: -GD ý thức bảo vệ tim, tránh tác động mạnh vào tim. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh “Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu” III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp.. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò ( 4 phót) +Đông máu có vai trò gì ? Trình bày cơ chế đông máu? 2. Khởi động -Cách tiến hàmh : “Hệ tuần hoàn có vai trò vận chuyển khí và các chất dinh d ỡng đến khắp tÕ bµo c¬ thÓ. VËy hÖ tuÇn hoµn cã cÊu t¹o vµ lu th«ng trong m¹ch nh thÕ nµo?”. 3. Các hoạt động dạy học ( 32 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (16 phút) Tìm hiểu về hệ tuần hoàn máu -Mục tiêu: +Trình bày đợc sơ đồ vận chuyển máu trong cơ thể. +Vẽ sơ đồ tuần hoàn máu.: I-TuÇn hoµn m¸u -GV nªu c©u hái: 1. CÊu t¹o hÖ tuÇn hoµn +HÖ tuÇn hoµn gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? -C¸ nh©n tù quan s¸t h×nh 16.1 SGK/51 tr¶ +Cấu tạo của mỗi thành phần đó nh thế nào? lời.Yêu cầu: +Sè ng¨n tim, vÞ trÝ, mµu s¾c. -GV nhận xét câu trả lời của HS và lu ý cho +Tên động mạch, tĩnh mạch chính..

(28) HS: +Với tim: Nửa phải chứa máu đỏ thẫm (màu xanh), nửa trái chứa máu đỏ tơi (màu đỏ). +HÖ m¹ch: Kh«ng ph¶i mµu xanh lµ tÜnh mạch, màu đỏ là máu động mạch. -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái môc SGK/51:. ∇. +Mô tả đờng đi của máu trong vòng tuần hoµn nhá vµ trong vßng tuÇn hoµn lín? +Ph©n biÖt vai trß chñ yÕu cña tim vµ hÖ m¹ch trong sù tuÇn hoµn m¸u? +NhËn xÐt vÒ vai trß cña hÖ tuÇn hoµn m¸u?. -Mét HS lªn tr×nh bµy trªn tranh, líp nhËn xÐt bæ sung. -HS quan s¸t h×nh th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. +Nêu đợc điểm xuất phát và kết thúc của mỗi vßng tuÇn hoµn. +Tim co bãp ®Èy m¸u. +HÖ m¹ch dÉn m¸u. +Hệ tuần hoàn trao đổi chất tại phổi và các cơ quan trong c¬ thÓ. -§¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy kÕt qu¶ trªn tranh, nhãm kh¸c bæ sung.. -HÖ tuÇn hoµn gåm tim vµ hÖ m¹ch. +Tim: cã 4 ng¨n (2 t©m thÊt, 2 t©m nhÜ) chia 2 nửa. Nửa phải chứa máu đỏ thẫm, nửa trái -GV nhận xét kết quả của các nhóm, chốt chứa máu đỏ tơi. +HÖ m¹ch: §éng m¹ch, tÜnh m¹ch vµ mao kiÕn thøc. m¹ch. 2.Vai trß cña hÖ tuÇn hoµn -Tim lµm nhiÖm vô co bãp t¹o lùc ®Èy m¸u vµo hÖ m¹ch. -Hệ mạch: Dãn máu từ tim đến các tế bào và tõ c¸c tÕ bµo trë vÒ tim. +Vßng tuÇn hoµn lín: Tõ t©m thÊt tr¸i → C¬ quan → T©m nhÜ ph¶i. +Vßng tuÇn hoµn nhá: Tõ t©m thÊt ph¶i → Phæi → T©m nhÜ tr¸i. -HÖ tuÇn hoµn gióp m¸u lu th«ng trong toµn bé c¬ thÓ. Hoạt động 2 (16 phút) Tìm hiểu về hệ bạch huyết -Mục tiêu: +Trình bày đợc sơ đồ vận chuyển bạch huyết trong cơ thể. II-Lu th«ng b¹ch huyÕt 1.CÊu t¹o hÖ b¹ch huyÕt -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 16-2 SGK -HS quan s¸t vµ nghe ghi nhí kiÕn thøc. -HS tr¶ lêi giíi thiÖu vÒ hÖ b¹ch huyÕt. -HÖ b¹ch huyÕt gåm: -GV nªu c©u hái: +HÖ b¹ch huyÕt gåm nh÷ng thµnh phÇn cÊu +Mao m¹ch b¹ch huyÕt. +M¹ch b¹ch huyÕt, tÜnh m¹ch m¸u. t¹o nµo? -GV gi¶ng thªm: H¹ch b¹ch huyÕt nh mét +H¹ch b¹ch huyÕt, èng b¹ch huyÕt. chiÕc m¸y läc, khi b¹ch huyÕt ch¶y qua c¸c vật lạ lọt vào cơ thể đợc giữ lại. Hạch thờng 2.Vai trò của hệ bạch huyết tËp trung ë cöa vµo c¸c t¹ng, c¸c vïng khíp. -HS nghiªn cøu SGK th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. -GV nªu c©u hái: +Mô tả đờng đi của bạch huyết trong phân -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác hÖ lín? + Mô tả đờng đi của bạch huyết trong phân bổ sung. - Ph©n hÖ b¹ch huyÕt nhá: Thu b¹ch huyÕt ë hÖ nhá? nửa trên bên phải cơ thể đổ vào tĩnh mạch +NhËn xÐt vÒ vai trß cña hÖ b¹ch huyÕt? -GV th«ng b¸o thªm: B¹ch huyÕt cã thµnh m¸u. phÇn t¬ng tù nh huyÕt t¬ng kh«ng chøa hång -Ph©n hÖ b¹ch huyÕt lín: Thu b¹ch huyÕt ë cÇu vµ b¹ch cÇu. B¹ch huyÕt liªn hÖ mËt thiÕt phÇn cßn l¹i cña c¬ thÓ. víi hÖ tÜnh m¹ch cña vßng tuÇn hoµn m¸u vµ -Vai trß cña hÖ b¹ch huyÕt: HÖ b¹ch huyÕt cïng víi hÖ tuÇn hoµn m¸u thùc hiÖn chu tr×nh bæ sung cho m¸u. lu©n chuyÓn m«i trêng trong c¬ thÓ vµ tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ. 4.Củng cố +Chän ý tr¶ lêi trong c¸c c©u sau:.

(29) 1-HÖ tuÇn hoµn gåm: a.§éng m¹ch, tÜnh m¹ch vµ tim. b.Tâm nhĩ, tâm thất, động mạch, tĩnh mạch. c.Tim vµ hÖ m¹ch. 2-M¸u lu chuyÓn trong toµn c¬ thÓ lµ do: a.Tim co bãp ®Èy m¸u vµo hÖ m¹ch. b.HÖ m¹ch dÉn m¸u ®i kh¾p c¬ thÓ. c.C¬ thÓ lu«n cÇn chÊt dinh dìng. d.ChØ a vµ b e.C¶ a, b, c +§¸p ¸n: 1 - c ; 2 - d 5. Dặn dò -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK -§äc môc “ Em cã biÕt” -HS kÎ b¶ng 17 vµo vë. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 .............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 10/10/11 TuÇn 9 TiÕt 17. Bµi 17 :. Tim vµ m¹ch m¸u. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc cấu tạo của tim phù hợp với chức năng - Trình bày đợc cấu tạo hệ mạch phù hợp với chức năng - Nêu đợc chu kì hoạt động của tim 2.KÜ n¨ng: -RÌn cho HS kÜ n¨ng: +T duy suy ®o¸n, dù ®o¸n. +Tæng hîp kiÕn thøc. +Vận dụng lí thuyết vào tập đếm nhịp tim của bản thân lúc hoạt động và lúc nghỉ ngơi. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc b¶o vÖ tim vµ hÖ m¹ch. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +Tranh “Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu”. +M« h×nh qu¶ tim. III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (5 phót) + Tr×nh bµy cÊu t¹o hÖ tuÇn hoµn m¸u? + Vai trß cña hÖ tuÇn hoµn? 2. Khởi động - Cách tiến hành: “Chúng ta biết tim có vai trò quan trọng, đó là co bóp đẩy máu, vậy tim phải có cấu tạo nh thế nào để đảm bảo chức năng đẩy máu đó”. 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1: (12 phút) Tìm hiểu cấu tạo tim.

(30) -Mục tiêu: Trình bày đợc cấu tạo của tim phù hợp với chức năng -Đồ dùng: +Tranh “Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn máu”. +M« h×nh qu¶ tim. - GV nªu c©u hái: I-CÊu t¹o tim +Tr×nh bµy cÊu t¹o ngoµi cña tim? 1.CÊu t¹o ngoµi - HS tù nghiªn cøu h×nh 17-1 SGK/54 tr¶ lêi, líp - GV nhËn xÐt, chèt kiÕn thøc. bæ sung. - GV yªu cÇu: - HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +Hoµn thµnh b¶ng 17-1. +Dù ®o¸n xem ng¨n tim nµo cã thµnh c¬ dµy - Mµng bao bäc bªn ngoµi. nhÊt vµ ng¨n tim nµo cã thµnh c¬ máng nhÊt? - T©m thÊt lín. +Dù ®o¸n xem gi÷a c¸c ng¨n tim vµ gi÷a tim víi c¸c m¹ch m¸u ph¶i cã cÊu t¹o nh thÕ nµo 2.CÊu t¹o trong -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ để máu chỉ bơm theo một chiều? sung. - GV yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh qu¶ tim vµ - HS quan s¸t vµ so s¸nh. -Tim 4 ng¨n: 2 t©m nhÜ, 2 t©m thÊt. cho biÕt: +H·y so s¸nh vµ xem dù ®o¸n cña nhãm m×nh -Thµnh c¬ t©m thÊt dµy h¬n thµnh c¬ t©m nhÜ. - Gi÷a t©m nhÜ víi t©m thÊt vµ gi÷a tam thÊt víi đúng hay sai? động mạch có van tim giúp máu lu thông theo - GV ch÷a b¶ng 17-1, yªu cÇu HS: mét chiÒu. +Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña tim? - HS rót ra kÕt luËn. -GV nªu c©u hái: +CÊu t¹o cña tim phï hîp chøc n¨ng nh thÕ -HS tr¶ lêi: +Thµnh c¬ t©m thÊt dµy v× cã chøc n¨ng ®Èy m¸u nµo? vào động mạch chủ đi khắp cơ thể. Hoạt đông 2 (13 phút) Tìm hiểu cấu tạo mạch máu - Mục tiêu: +Trình bày đợc cấu tạo hệ mạch phù hợp với chức năng.: II-CÊu t¹o m¹ch m¸u - GV yêu cầu HS quan sát hình 17-2 SGK/55 - HS thảo luận nhóm thống nhất đáp án. Yêu cầu: th¶o luËn nhãm: +CÊu t¹o: -Thµnh m¹ch +So s¸nh cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¸c lo¹i -Lßng trong m¹ch m¸u? -§Æc ®iÓm kh¸c -GV kÎ b¶ng lªn b¶ng yªu cÇu HS hoµn +Chøc n¨ng thành đáp án trên bảng. -§¹i diÖn nhãm lªn ®iÒn th«ng tin vµo b¶ng, nhãm -GV nhận xét, hoàn chỉnh đáp án. kh¸c bæ sung. *Kết luận: Nội dung bảng đã hoàn thành. Néi dung 1. CÊu t¹o: -Thµnh m¹ch -Lßng trong -§Æc ®iÓm kh¸c 2. Chøc n¨ng. §éng m¹ch -3 líp:+M« liªn kÕt +C¬ tr¬n +BiÓu b×. TÜnh m¹ch dµy. -3 líp: +M« liªn kÕt +C¬ tr¬n +BiÓu b×. Mao m¹ch máng. -1 líp biÓu b× máng. -HÑp. -Réng. -HÑp nhÊt. -§éng m¹ch chñ lín, nhiều động mạch nhỏ. Đẩy máu từ tim đến các c¬ quan, vËn tèc vµ ¸p lùc lín.. -Cã van mét chiÒu.. -Nhá ph©n nh¸nh nhiÒu. Trao đổi chất với tế bµo.. DÉn m¸u tõ kh¾p tÕ bµo vÒ tim, vËn tèc vµ ¸p lùc nhá.. Hoạt động 3 (8 phút) Tìm hiểu chu kì co dãn của tim - Mục tiêu: +Nêu đợc chu kì hoạt động của tim +Vận dụng lí thuyết vào tập đếm nhịp tim của bản thân lúc hoạt động và lúc nghỉ ngơi. III-Chu k× co d·n cña tim -HS quan s¸t h×nh 17-3 th¶o luËn nhãm thèng nhÊt -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái môc ∇ ý kiÕn. SGK/55: +Mçi chu k× co d·n cña tim kÐo dµi bao -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ nhiªu gi©y? +Trong mçi chu k× t©m nhÜ lµm viÖc bao sung. nhiªu gi©y? nghØ bao nhiªu gi©y? T©m thÊt -Chu k× tim gåm 3 pha: lµm viÖc bao nhiªu gi©y? nghØ bao nhiªu +Pha co t©m nhÜ (0,1 s): ®Èy m¸u tõ t©m nhÜ vµo.

(31) gi©y?Tim nghØ ng¬i hoµn toµn bao nhiªu gi©y? +Thö tÝnh xem trung b×nh mçi phót diÔn ra bao nhiªuchu k× co d·n tim? (nhÞp tim) -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. 4.Củng cố (5 phót) - GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp 3,4 SGK/57. 5. Dặn dò - Häc bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi bµi. - §äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n: 16/10/11 Ngµy gi¶ng: 28/10/10 TuÇn :9 TiÕt :18 Bµi 18:. t©m thÊt. +Pha co t©m thÊt (0,3 s): ®Èy m¸u tõ t©m thÊt vµo động mạch. +Pha dãn chung (0,4 s): máu đợc hút từ tâm nhĩ xuèng t©m thÊt.. VËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch. VÖ sinh hÖ tuÇn hoµn. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nêu đợc khái niệm huyết áp. - Trình bày đợc sự thay đổi tốc độ vận chuyển máu trong các đoạn mạch, ý nghĩa của tốc độ m¸u chËm trong mao m¹ch. - Tr×nh bµy ®iÒu hßa tim vµ m¹ch b»ng thÇn kinh. - Kể tên một số bệnh tim mạch phổ biến và cách đề phòng. - Tr×nh bµy ý nghÜa cña viÖc rÌn luyÖn tim vµ c¸ch rÌn luyÖn tim. 2.KÜ n¨ng: - Rèn luyện để tăng khẳ năng làm việc của tim. 3.Thái độ: - Cã ý thøc phßng tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y h¹i vµ cã ý thøc rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch. II.§å dïng d¹y häc: -GV: -HS: Häc bµi cò III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò ( 4 phót) +Trình bày cấu tạo của tim? Vì sao tim làm việc suốt đời không mệt mỏi? 2. Khởi động ( 2 phút) “Máu đợc lu thông trong mạch nhờ đâu? Để bảo vệ hệ tim mạch khoẻ mạnh chúng ta cần làm g×?”. 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (15 phút) Tìm hiểu sự vận chuyển máu qua hệ mạch -Mục tiêu: +Nêu đợc khái niệm huyết áp. + Trình bày đợc sự thay đổi tốc độ vận chuyển máu trong các đoạn mạch, ý nghĩa của tốc độ máu chậm trong mao mạch. + Tr×nh bµy ®iÒu hßa tim vµ m¹ch b»ng thÇn kinh. I - Sù vËn chuyÓn m¸u qua hÖ m¹ch - GV nªu c©u hái: - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/58, quan s¸t h×nh +Lùc chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ 18-1, 18-2 ghi nhí kiÕn thøc. theo một chiều trong hệ mạch đợc tạo ra từ -Thảo luận nhóm thống nhất câu trả lời. Yêu cầu: ®©u? +Lùc ®Èy (huyÕt ¸p) +HuyÕt ¸p trong tÜnh m¹ch rÊt nhá mµ m¸u +VËn tèc m¸u trong hÖ m¹ch. vẫn vận chuyển đợc qua tĩnh mạch về tim là +Phối hợp van tim. nhờ tác động chủ yếu nào? -Đại diện các nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bæ sung. -M¸u vËn chuyÓn qua hÖ m¹ch lµ nhê: søc ®Èy cña tim, ¸p lùc trong m¹ch m¸u vµ vËn tèc m¸u..

(32) -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -HuyÕt ¸p: lµ ¸p lùc cña m¸u lªn thµnh m¹ch (do t©m thÊt co vµ d·n) -ở động mạch vận tốc máu lớn nhờ sự co dãn của thµnh m¹ch. -ë tÜnh m¹ch: m¸u vËn chuyÓn nhê: +Co bãp cña c¸c c¬ quanh thµnh m¹ch. +Søc hót cña lång ngùc khi hÝt vµo. +Søc hót cña t©m nhÜ khi d·n ra. +Van mét chiÒu. Hoạt động 2: (18 phút) Tìm hiểu phơng pháp vệ sinh hệ tim mạch -Mục tiêu: +Kể tên một số bệnh tim mạch phổ biến và cách đề phòng. +Tr×nh bµy ý nghÜa cña viÖc rÌn luyÖn tim vµ c¸ch rÌn luyÖn tim. II-VÖ sinh tim m¹ch 1.CÇn b¶o vÖ tim m¹ch tr¸nh t¸c nh©n cã h¹i -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/59 th¶o luËn nhãm - GV nªu c©u hái: +H·y chØ ra t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ tim thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. -Đại diện các nhóm trả lời đáp án nhóm khác bổ m¹ch? sung. +Em đã gặp ngời bị tim mạch cha? Cã nhiÒu t¸c nh©n bªn trong vµ bªn ngoµi cã h¹i cho tim m¹ch: +KhuyÕt tËt tim, phæi x¬. -GV đánh giá và bổ sung kiến thức. +Sèc m¹nh, mÊt m¸u nhiÒu, sèt cao… +Chất kích thích mạnh, thức ăn nhiều mỡ động vËt. +Do luyÖn tËp thÓ thao qu¸ søc. +Do mét sè vi rót, vi khuÈn -HS nghiªn cøu th«ng tin vµ b¶ng 18-2 SGK/ 59, 60 tr¶ lêi, líp bæ sung. 2. CÇn rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch - GV yªu cÇu: -Tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y h¹i. +CÇn b¶o vÖ tim m¹ch nh thÕ nµo? +Cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo rÌn luyÖn tim -T¹o cuéc sang tinh thÇn tho¶i m¸i, vui vÎ. -Lùa chän cho m×nh mét h×nh thøc rÌn luyÖn phï m¹ch? +Bản thân em đã rèn luyện cha? Và rèn luyện hợp. -Cần rèn luyện thờng xuyên để nâng cao sức chịu nh thÕ nµo? +Nếu em cha có hình thức rèn luyện thì qua đựng của tim mạch và cơ thể. bµi häc nµy em sÏ lµm g×? Ngµy so¹n: 17/10/11 TuÇn 10 TiÕt *. ÔN TẬP I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Ôn tập lại kiến thức đã học ở các chương khái quát về cơ thể người, hệ vận động, hệ tuần hoàn - Kể tên một số bệnh tim mạch phổ biến và cách đề phòng. - Tr×nh bµy ý nghÜa cña viÖc rÌn luyÖn tim vµ c¸ch rÌn luyÖn tim. 2.KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kĩ năng làm việc theo nhóm 3.Thái độ: - Cã ý thøc phßng tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y h¹i vµ cã ý thøc rÌn luyÖn hÖ vận động và hệ tim m¹ch. II.§å dïng d¹y häc: -GV: -HS: Häc bµi cò III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đàm thoại IV.Tæ chøc d¹y häc:.

(33) -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò ( 4 phót) - Máu đợc lu thông trong mạch nhờ đâu? Để bảo vệ hệ tim mạch khoẻ mạnh chúng ta cần làm gì?. 2. Khởi động ( 2 phút) 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 (15 phút) - GV nªu c©u hái: +Lùc chñ yÕu gióp m¸u tuÇn hoµn liªn tôc vµ theo một chiều trong hệ mạch đợc tạo ra từ ®©u? +HuyÕt ¸p trong tÜnh m¹ch rÊt nhá mµ m¸u vẫn vận chuyển đợc qua tĩnh mạch về tim là nhờ tác động chủ yếu nào?. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. Hoạt động của HS I .Kiến thúc cần nhớ - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/58, quan s¸t h×nh 18-1, 18-2 ghi nhí kiÕn thøc. -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu: +Lùc ®Èy (huyÕt ¸p) +VËn tèc m¸u trong hÖ m¹ch. +Phèi hîp van tim. -Đại diện các nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bæ sung. -M¸u vËn chuyÓn qua hÖ m¹ch lµ nhê: søc ®Èy cña tim, ¸p lùc trong m¹ch m¸u vµ vËn tèc m¸u. -HuyÕt ¸p: lµ ¸p lùc cña m¸u lªn thµnh m¹ch (do t©m thÊt co vµ d·n) -ở động mạch vận tốc máu lớn nhờ sự co dãn của thµnh m¹ch. -ë tÜnh m¹ch: m¸u vËn chuyÓn nhê: +Co bãp cña c¸c c¬ quanh thµnh m¹ch. +Søc hót cña lång ngùc khi hÝt vµo. +Søc hót cña t©m nhÜ khi d·n ra. +Van mét chiÒu.. Hoạt động 2: (18 phút) luyện tập -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/59 th¶o luËn nhãm - GV nªu c©u hái: thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. +Hãy chỉ ra tác nhân gây hại cho hệ tim -Đại diện các nhóm trả lời đáp án nhóm khác bổ m¹ch? sung. +Em đã gặp ngời bị tim mạch cha? Cã nhiÒu t¸c nh©n bªn trong vµ bªn ngoµi cã h¹i cho tim m¹ch: +KhuyÕt tËt tim, phæi x¬. -GV đánh giá và bổ sung kiến thức. +Sèc m¹nh, mÊt m¸u nhiÒu, sèt cao +Chất kích thích mạnh, thức ăn nhiều mỡ động vËt. +Do luyÖn tËp thÓ thao qu¸ søc. - GV yªu cÇu: +Do mét sè vi rót, vi khuÈn +CÇn b¶o vÖ tim m¹ch nh thÕ nµo? -HS nghiªn cøu th«ng tin vµ b¶ng 18-2 SGK/ 59, +Cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo rÌn luyÖn tim 60 tr¶ lêi, líp bæ sung. m¹ch? -Tr¸nh c¸c t¸c nh©n g©y h¹i. +Bản thân em đã rèn luyện cha? Và rèn luyện -Tạo cuộc sống tinh thần thoải mái, vui vẻ. nh thÕ nµo? -Lùa chän cho m×nh mét h×nh thøc rÌn luyÖn phï +NÕu em cha cã h×nh thøc rÌn luyÖn th× qua hîp. bµi häc nµy em sÏ lµm g×? -Cần rèn luyện thờng xuyên để nâng cao sức chịu đựng của tim mạch và cơ thể. 4.Củng cố: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái +Lực đẩy chủ yếu giúp máu tuần hoàn liên tục và theo một chiều trong hệ mạch đã đợc tạo ra từ ®©u vµ nh thÕ nµo? +Nªu c¸c biÖn ph¸p rÌn luyÖn hÖ tim m¹ch? 5: Dặn dò -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK/60. -§äc môc : “Em cã biÕt”. -¤n tËp giê sau kiÓm tra 1 tiÕt..

(34) Ngµy so¹n: 17/10/11 TuÇn 10 TiÕt 19 KiÓm tra 1 tiẾT I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - §¸nh gi¸ viÖc lÜnh héi kiÕn thøc cña HS c¸c ch¬ng I, II, III. 2.KÜ n¨ng: -HS cã kÜ n¨ng lµm bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm, kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi kiÓn tra. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc nghiªm tóc tù gi¸c trong giê kiÓm tra. II.ChuÈn bÞ:. 1. Ma trận Chủ đề. Nhận biết. Vận dụng ở cấp độ cao. Phản xạ là gì. KHÁI QUÁT VỀ CƠ THỂ NGƯỜI ( 05 tiết ). Số câu: 1 100%= 1,0 điểm. 10% = 1,0 điểm VẬN ĐỘNG ( 06 tiết ). Vận dụng ở cấp độ thấp. Thông hiểu. Cấu tạo của bắp Tính chất cơ xương. Số câu: 1 50% = 5 điểm 30% = 1,5điểm TUẦN HOÀN Chức năng của ( 06 tiết ) bạch cầu Số câu: 2 25 % = 0,1 40% =4,0 điểm điểm Tổng số câu 3 câu Tổng số điểm 2,5 điểm 100 % =10 điểm 25 %. của Sự mỏi cơ, nguyên nhân và biện pháp chống mỏi cơ. Số câu: 1 10% = 0,5 điểm. 2 câu 1,5 điểm 15 % 2. §Ò kiÓm tra:. Số câu: 1 60% = 3,0 điểm Thành phần của máu Số câu: 1 37,5% = 1,5 điểm 2 câu 4,5 điểm 45 %. Sự đông máu Số câu: 1 37,5% = 1,5 điểm 1 câu 1,5 điểm 15 %. I. Tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm) Câu 1( 0,75 đ) : Khoanh tròn vào ý trả lời đúng trong các câu sau: 1. TÝnh chÊt cña c¬ lµ: A. Co B. D·n C. C¬ thêng b¸m vµo x¬ng qua khíp D. C¶ a vµ c 2. C¸c b¹ch cÇu tham gia b¶o vÖ c¬ thÓ b»ng c¸ch: A. Thùc bµo B. TiÕt kh¸ng thÓ v« hiÖu ho¸ kh¸ng nguyªn C. Ph¸ huû tÕ bµo bÞ nhiÔm vi rót, vi khuÈn D. Gåm c¶ a,b,c 3. X¬ng dài ra do đâu? A. Sụn đầu xương B. Màng xương C. Sụn tăng trưởng D. Tủy xương Câu 2: (0,75đ) Chọn các cụm từ thích hợp để điền vào chỗ tróng trong các câu sau:.

(35) - Bắp cơ gồm nhiều (1)……………,mỗi bó gồm nhiều(2)……………… .tế bào cơ bọc trong màng liên kết,. Hai đầu bắp cp có(3)………….bám vào các xương qua khớp. Câu 3: (1,5 ®): Hãy ghép các cụm từ ở cột A với cột B sao cho phù hợp Cột A Cột B (cấu tạo thành mạch ) Kết quả 1. Đông mạch A. Thành mạch có 3 lớp, có van 1 chiều, lòng mạch rộng 2. Tĩnh mạch B. Thành mạch mỏng, chỉ có một lớp biểu bì 3. Mao mạch C .Thành mạch có 3 lớp với mô liên kết và cơ trơn dày II.Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 4 ( 1,5 ®iÓm): Đông máu là gì? trình bày cơ chế và vai trò của quá trình đông máu ? C©u 5 (1,5 ®iÓm): Máu gồm những thành phần nào? Nêu chức năng của hồng cầu và huyết tương? C©u 6 (3,0 ®iÓm):Trình bày sự mỏi cơ,giải thích nguyên nhân mỏi cơ ? Và biện pháp chống mỏi cơ ? Câu 7. (1,0) Phản xạ là gỉ? hãy lấy ví dụ về một phản xạ 3. §¸p ¸n: C©u Néi dung Thang ®iÓm 3 I. Trắc nghiệm ®iÓm C©u 1 1-D 0,25 ( 0,75 2-D 0,25 ®iÓm) 3-C 0,25 C©u 2 (0,75 ®iÓm) C©u 2 (1,5 ®iÓm) C©u 4 (2,0 ®iÓm). C©u 5 ( 2,0 ®iÓm). C©u 6 (3,0 ®iÓm). 0,25 0,25 0,25. 1. Bó cơ 2. sợi cơ 3. gân 1+C :. M¸u ch¶y. 2 + B:. 0,5 0,5 0,5. 3+ A. TÕ bµo m¸u ® TiÓu cÇu vì ® Gi¶i phãng Enzim HuyÕt t¬ng ® ChÊt sinh t¬ m¸u. ion Ca. 1,0. ® T¬ m¸u gi÷ c¸c. tÕ bµo m¸u Khối máu đông 0,5 - Khỏi niệm: Đông máu là hiện tợng hình thành khối máu đông hàn kín vết thơng. - Vai trò: Gióp c¬ thÓ tù b¶o vÖ chèng mÊt m¸u khi bÞ th¬ng. 0,5 Máu gồm: +HuyÕt t¬ng: láng trong suèt, mµu vµng chiÕm 55%. +Tế bào máu:đặc đỏ thẫm chiếm 45% gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. +HuyÕt t¬ng cã thÓ vËn chuyÓn chÊt. 0,5 +M¸u qua phæi kÕt hîp víi oxi, m¸u tõ c¸c tÕ bµi kÕt hîp víi cacbonic. HuyÕt t¬ng cã chứa c¸c chÊt dinh dìng , hoocm«n, kh¸ng thÓ, chÊt th¶i. +Chøc n¨ng: Tham gia vËn chuyÓn c¸c chÊt. 0,5 -Hång cÇu: cã Hb cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi oxi vµ cacbonic. +Chøc n¨ng: VËn chuyÓn c¸c khÝ tõ phæi vÒ tim tíi c¸c tÕ bµo vµ tõ tÕ bµo vÒ phæi. + Mỏi cơ là hiện tợng cơ làm việc nặng và lâu khiến biên độ co cơ giảm dần 1,0 vµ ngõng h¼n. +.Nguyªn nh©n cña sù mái c¬: 1,0 -Lîng oxi cung cÊp cho c¬ thiÕu -N¨ng lîng cung cÊp Ýt. -Sản phẩm tạo ra là axit lắc tíc tíc tụ đầu độc cơ dẫn tới mỏi cơ. 1,0.

(36) +.BiÖn ph¸p chèng mái c¬ - HÝt thë s©u -Xoa bóp cơ, uống nớc đờng. -Cần có thời gian lao động, học tập và nghỉ ngơi hợp lí. -Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ tr¶ lêi kÝch thÝch cña m«i trêng díi sù ®iÒu 1,0 Câu 7 khiÓn cña hÖ thÇn kinh. -Ph¶n x¹ lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ tr¶ lêi kÝch thÝch cña m«i trêng díi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh. VD: khi sờ vào vật nóng tay rụt lại III.Tæ chøc d¹y häc: 1. ổn định tổ chức: 2. Các hoạt động dạy học: A. Phát đề: -GV phát đề kiểm tra cho HS B. Thu bµi: -GV đếm số bài thu vào. -GV nhận xét ý thức thái độ của HS. C. Híng dÉn vÒ nhµ: - Chuẩn bị bài sau: Các nhóm chuẩn bị dụng cụ thực hành nh trong SGK/61 và đọc các tiến hµnh s¬ cøu. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 .............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 22/10/11 TuÇn 11 TiÕt 20 Bµi 19 :. Thùc hµnh: S¬ cøu cÇm m¸u. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -HS phân biệt đợc vết thơng làm tổn thơng tĩnh mạch, động mạch hay chỉ là mao mạch. 2. KÜ n¨ng: - Tr×nh bµy c¸c thao t¸c s¬ cøu khi ch¶y m¸u vµ mÊt m¸u nhiÒu. - Các KNS đợc giáo dục: + Hîp t¸c, øng xö giao tiÕp trong gêi thùc hµnh. + Giải quyết vấn đề. + Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm trong gời thực hành. + ViÕt b¸o c¸o thu ho¹ch. 3. Thái độ: -HS cã ý thøc nghiªm tóc trong giê thùc hµnh. II. §å dïng d¹y häc: -GV: Chuẩn bị đầy đủ băng, gạc, bông, dây cao su mỏng, vải mềm sạch. -HS: ChuÈn bÞ theo nhãm: B¨ng (1 cuén), g¹c (2 miÕng), b«ng (1 cuén nhá), day cao su hoÆc d©y v¶i, mét miÕng v¶i mÒm. III. Ph¬ng ph¸p: - Dạy học nhóm, trực quan, vấn đáp - tìm tòi. IV. Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (2 phút) - Cách tiến hành: “Máu chảy nhiều sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng ngời bị thơng, vậy khi bản th©n hoÆc gÆp ngêi bÞ th¬ng ch¶y m¸u chóng ta ph¶i xö lÝ nh thÕ nµo?”. 2. Các hoạt động dạy học (35 phút).

(37) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 ( 7 p) Tìm hiểu về các dạng chảy máu - Mục tiêu: +HS phân biệt đợc vết thơng làm tổn thơng tĩnh mạch, động mạch hay chỉ là mao m¹ch. - GV th«ng b¸o vÒ c¸c d¹ng ch¶y m¸u lµ: I-C¸c d¹ng ch¶y m¸u +Ch¶y m¸u mao m¹ch. -HS dựa vào kiến thức đã học trả lời câu hỏi. +Ch¶y m¸u tÜnh m¹ch. - Líp bæ sung. +Chảy máu động mạch. *Cã 3 d¹ng ch¶y m¸u: - GV nªu c©u hái: - Ch¶y m¸u mao m¹ch: M¸u ch¶y Ýt, chËm. +Các dạng chảy máu đó có biểu hiện nh - Chảy máu tĩnh mạch: Máu chảy nhiều hơn, thÕ nµo? nhanh h¬n. - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. - Chảy máu động mạch: Máu chảy nhiều, mạnh, b¾n thµnh tia. Hoạt động 2 (28 phút) Tập băng bó vết thơng - Môc tiªu: +Tr×nh bµy c¸c thao t¸c s¬ cøu khi ch¶y m¸u vµ mÊt m¸u nhiÒu. - §å dïng: +B¨ng (1 cuén), g¹c (2 miÕng), b«ng (1 cuén nhá), day cao su hoÆc d©y v¶i, mét miÕng v¶i mÒm. - GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm II - TËp b¨ng bã vÕt th¬ng HS. 1. Ch¶y m¸u mao m¹ch vµ tÜnh m¹ch: B¨ng bã vÕt th¬ng ë lßng bµn tay. - GV yªu cÇu: +Khi bÞ ch¶y m¸u ë lßng bµn tay th× b¨ng - HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/61 nªu c¸ch b¨ng bã. bã nh thÕ nµo? -HS quan s¸t ghi nhí c¸ch tiÕn hµnh. - GV híng dÉn HS b¨ng vÕt th¬ng. - GV quan s¸t c¸c nhãm vµ sau khi c¸c -C¸c nhãm tiÕn hµnh b¨ng bã theo híng dÉn. nhóm làm xong đánh giá kết quả. - GV lu ý: Sau khi b¨ng nÕu vÕt th¬ng vÉn *C¸ch tiÕn hµnh: (SGK/61) 2. Chảy máu động mạch: Tập băng vết thơng ở chảy máuphải đa nạn nhân đến bệnh viện. cæ tay. -GV yªu cÇu: + Khi bị chảy máu ở động mạch cần băng * C¸ch tiÕn hµnh: (SGK/61) bã nh thÕ nµo? *Lu ý: -Vết thơng chảy máu động mạch ở tay, -HS tiến hành nh phần 1. ch©n míi buéc gar« vµ cø 15 phót níi d©y +Yªu cÇu: MÉu b¨ng gän, kh«ng chÆt qu¸, gar« ra vµ buéc l¹i. -Vết thơng ở vị trí khác, ấn tay vào động khônglỏng quá. Vị trí dây garô cách vết thơng hợp lÝ. m¹ch gÇn vÕt th¬ng nhng vÒ phÝa trªn. 3.Củng cố -GV đánh giá về phần chuẩn bị, ý thức học tập, kết quả của các nhóm. -HS thu dän dông cô, vÖ sinh líp häc. 4. Dặn dò - Hoµn thµnh bµi thu ho¹ch theo SGK/63 giê sau nép lÊy ®iÓm 15 phót. - §äc bµi 20. Ngµy so¹n: 24/10/11 Ngµy gi¶ng: TuÇn 11 TiÕt 21 Ch¬ng IV H« HÊp Bµi 20 : H« HÊp vµ c¸c c¬ quan h« hÊp I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Trình bày đợc ý nghĩa của hô hấp - Mô tả đợc cấu tạo của các cơ quan trong hệ hô hấp phù hợp với chức năng của chúng. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng quan sát sơ đồ, quan sát hình phát hiện kiến thức. - Xác định trên mô hình các cơ quan trong hệ hô hấp. 3. Thái độ: - HS cã ý thøc b¶o vÖ c¬ quan h« hÊp. II. §å dïng d¹y häc:.

(38) - GV: +Tranh “ CÊu t¹o hÖ h« hÊp”. +M« h×nh b¸n th©n. III. Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp. IV. Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (2 phút - Cách tiến hành: “Từ xa xa con ngời đã hiểu rằng sự sống luôn gắn liền với sự thở. Cơ thể còn thë nghÜa lµ cßn sèng”. 2. Các hoạt động dạy học ( 36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (16 phút) Tìm hiểu về hô hấp -Mục tiêu: +Trình bày đợc ý nghĩa của hô hấp. - GV nªu c©u hái: I - Kh¸i niÖm h« hÊp +H« hÊp lµ g×? - C¸ nh©n tù nghiªn cøu th«ng tin, h×nh +H« hÊp cã liªn quan nh thÕ nµo víi c¸c ho¹t 20-1 SGK/64 ghi nhí kiÕn thøc. động sống của tế bào và cơ thể? -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt c©u tr¶ lêi. +H« hÊp gåm nh÷ng giai ®o¹n chñ yÕu nµo? Yªu cÇu: +Sù thë cã ý nghÜa g× víi h« hÊp? +H« hÊp lµ qu¸ tr×nh cung cÊp oxi cho tÕ bµo c¬ thÓ vµ th¶i khÝ cacbonic ra ngoµi. +Nhờ hô hấp mà có đủ oxi để oxi hoá các chÊt h÷u c¬ t¹o ra n¨ng lîng cÇn cho mäi -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. hoạt động sống của cơ thể. +Gåm 3 giai ®o¹n: Sù thë, T§K ë phæi, T§K ë tÕ bµo. +Sù thë gióp th«ng khÝ ë phæi. - §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. - H« hÊp lµ qu¸ tr×nh cung cÊp oxi cho c¸c tÕ bµo c¬ thÓ vµ th¶i khÝ cacbonic ra ngoµi. - Nhờ hô hấp mà oxi đợc lấy vào để oxi ho¸ c¸c chÊt h÷u c¬ t¹o ra n¨ng lîng cÇn cho mọi hoạt động sống của cơ thể. - Gồm 3 giai đoạn: Sự thở, trao đổi khí ở phổi, trao đổi khí ở tế bào. Hoạt động 2 (20 phút) Tìm hiểu các cơ quan trong hệ hô hấp của ngời và chức năng của chóng -Mục tiêu: Mô tả đợc cấu tạo của các cơ quan trong hệ hô hấp phù hợp với chức năng của chóng. - Yêu cầu HS nghiên cứu sơ đồ H 20.2 - HS nghiên cứu tranh, mô hình và xác định các SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: c¬ quan. - HÖ h« hÊp gåm nh÷ng c¬ quan nµo? X¸c - 1 HS lªn b¶ng chØ c¸c c¬ quan cña hÖ h« hÊp định các cơ quan đó trên tranh vẽ (hoặc mô (hoặc gắn chú thích vào tranh câm). - Các HS khác nhận xét, bổ sung, đánh giá và h×nh) - Yêu cầu HS đọc bảng 20 SGK “đặc điểm rút ra kết luận. cấu tạo các cơ quan hô hấp ở ngời”, thảo - HS thảo luận, thống nhất câu trả lời, nêu đợc: luËn nhãm tr¶ lêi c¸c c©u hái: + Lµm Èm kh«ng khÝ lµ do líp niªm m¹c tiÕt - Những đặc điểm nào của các cơ quan chất nhầy lót trong đờng dẫn khí. trong đờng dẫn khí có tác dụng làm ẩm, + Làm ấm không khí do lớp mao mạch dày đặc, c¨ng m¸u vµ nãng Êm ë díi líp niªm m¹c mòi, lµm Êm kh«ng khÝ khi ®i vµo phæi? - §Æc ®iÓm nµo tham gia b¶o vÖ phæi, tr¸nh phÕ qu¶n. + Tham gia b¶o vÖ phæi: t¸c nh©n cã h¹i. - §Æc ®iÓm cÊu t¹o nµo cña phæi lµm t¨ng - Bao bäc phæi cã 2 líp mµng lµ l¸ thµnh dÝnh chÆt vµo thµnh ngùc vµ l¸ t¹ng dÝnh chÆt vµo diện tích bề mặt trao đổi khí phæi, gi÷a chóng cã líp dÞch rÊt máng lµm cho - Nhận xét về chức năng của đờng dẫn khí áp suất bên trong đó ......... vµ 2 l¸ phæi? - Cã 700-800 triÖu tÕ bµo nang cÊu t¹o nªn phæi - Đờng dẫn khí có chức năng vậy tại sao làm diện tích bề mặt trao đổi khí lên 70-80 m2..

(39) mùa đông đôi khi ta vẫn bị nhiễm lạnh? - HS nªu kÕt luËn. - Cần có biện pháp gì bảo vệ đờng hô hấp? - HS liên hệ thực tế về vệ sinh hệ hô hấp 3. Củng cố (7 phót) GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái +Thế nào là hô hấp? Vai trò của hô hấp đối với các hoạt động của cơ thể? +CÊu t¹o c¸c c¬ quan h« hÊp phï hîp víi chøc n¨ng nh thÕ nµo? 4. Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK/66. -§äc môc “ Em cã biÕt” -§äc tríc bµi 21. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 .............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 30/10/11 Ngµy gi¶ng: TuÇn 12 TiÕt 22 .. Bài 21: Hoạt động hô hấp. I. môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Trình bày đợc động tác thở ( hít vào, thở ra) với sự tham gia của các cơ thở. - Trình bày đợc khái niệm về dung tích sống. - Ph©n biÖt thë s©u víi thë b×nh thêng vµ nªu râ ý nghÜa cña thë s©u. - Trình bày cơ chế của sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng: + Quan s¸t tranh h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc. + VËn dông kiÕn thøc liªn quan gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ. - Làm thí nghiệm để phát hiện ra CO2 có trong khí thở. 3.Thái độ: - HS có ý thức bảo vệ hệ hô hấp để có sức khoẻ tốt. II. §å dïng d¹y häc: - GV: +Tranh h×nh SGK phãng to +B¶ng 21 SGK/69. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, giảng giải. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +C¸c c¬ quan h« hÊp cã cÊu t¹o phï hîp víi chøc n¨ng nh thÕ nµo? +Hô hấp gồm những giai đoạn nào? Mối quan hệ giữa các giai đoạn đó? 2. Khởi động (2 phút) - Cách tiến hành: “Sự thông khí ở phổi, sự trao đổi khí ở phổi và tế bào diễn ra theo cơ chế nào để có thể cung cấp đủ khí oxi cho tế bào và cơ thể? Chúng ta nghiên cứu bài 21”. 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (17 phút) Tìm hiểu sự thông khí ở phổi -Mục tiêu:+Trình bày đợc động tác thở ( hít vào, thở ra) với sự tham gia của các cơ thở. + Trình bày đợc khái niệm về dung tích sống. +Ph©n biÖt thë s©u víi thë b×nh thêng vµ nªu râ ý nghÜa cña thë s©u. I- Th«ng khÝ ë phæi - GV nªu c©u hái: - HS tù nghiªn cøu tranh h×nh SGK/68 → +Vì sao khi các xơng sờn đợc nâng lên thì thể ghi nhớ kiến thức..

(40) tÝch lång ngùc l¹i t¨ng vµ ngîc l¹i? +Thùc chÊt sù th«ng khÝ ë phæi lµ g×? -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -Th¶o luËn nhãm bµn thèng nhÊt c©u tr¶ lêi .Yªu cÇu: +X¬ng sên n©ng lªn, c¬ liªn sên vµ c¬ hoµnh co, lång ngùc kÐo lªn, réng, nh« ra. -GV tiÕp tôc nªu c©u hái: -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c +Các cơ ở lồng ngực đã phối hợp hoạt động bổ sung. nh thế nào để tăng giảm thể tích lồng ngực? +Dung tích phổi khi hít vào, thở ra bình thờng -HS tiếp tục quan sát hình, đọc mục “Em có vµ g¾ng søc cã thÓ phô thuéc vµo c¸c yÕu tè biÕt” SGK/68+70 ghi nhí kiÕn thøc. nµo? -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -Đại diện các nhóm trình bày đáp án, nhóm -GV gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc. kh¸c bæ sung. -GV hái thªm: +V× sao ta nªn tËp hÝt thë s©u?. -HS tr¶ lêi: +Tập hít thở sâu để tăng thể tích lồng ngực, n©ng cao hiÖu qu¶ h« hÊp. -C¸c c¬ liªn sên, c¬ hoµnh, c¬ bông phèi hîp với xơng ức, xơng sờn trong cử động hô hấp. -Dung tÝch phæi phô thuéc vµo: giíi tÝnh, tÇm vãc, t×nh tr¹ng søc khoÎ, luyÖn tËp Hoạt động 2 (18 phút) Tìm hiểu sự trao đổi khí ở phổi và tế bào -Mục tiêu:+Trình bày cơ chế của sự trao đổi khí ở phổi và ở tế bào. -GV nêu vấn đề: II - Trao đổi khí ở phổi và tế bào +Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào thực hiện theo c¬ chÕ nµo? - HS tù nghiªn cøu th«ng tin vµ b¶ng 21 tr¶ +NhËn xÐt thµnh phÇn khÝ hÝt vµo vµ thë ra? lêi. +Do đâu có sự chênh lệch nồng độ các chất khÝ? - Líp bæ sung hoµn thiÖn kiÕn thøc. -GV gi¶ng qu¸ tr×nh T§K: +Sự trao đổi khí ở phổi thực chất là sự trao đổi khÝ gi÷a mao m¹ch phÕ nang víi phÕ nang, nồng độ oxi trong mao mạch thấp, còn nồng - HS nghe ghi nhớ kiến thức. độ cacbonic cao và ngợc lại. -Sự trao đổi khí ở phổi: +Sự trao đổi khí ở tế bào là sự trao đổi giữa tế +Oxi khuyếch tán từ phế nang vào máu. bµo víi mao m¹ch, mµ ë tÕ bµo tiªu dïng oxi +Cacbonic khuyÕch t¸n tõ m¸u vµo phÕ nang. nhiều nên nồng độ oxi bao giờ cũng thấp, còn -Sự trao đổi khí ở tế bào: cacbonic cao. M¸u ë vßng tuÇn hoµn lín tíi +Oxi KhuyÕch t¸n tõ m¸u vµo tÕ bµo. c¸c tÕ bµo giµu oxi → cã sù chªnh lÖch +Cacbonic khuyÕch t¸n tõ tÕ bµo vµo m¸u. nồng độ các chất dẫn đến khuyếch tán. 4. Củng cố GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp - Đánh dấu vào ý trả lời đúng trong câu sau: 1.Sù th«ng khÝ ë phæi do: a.Lång ngùc n©ng lªn, h¹ xuèng. b.Cử động hô hấp hít vào thở ra. c.Thay đổi thể tích lồng ngực. d.C¶ a, b, c. 2. Thực chất sự trao đổi khí ở phổi và tế bào là: a.Sù tiªu dïng oxi ë tÕ bµo c¬ thÓ. b.Sự thay đổi nồng độ các chất khí. c.Chênh lệch nồng độ các chất khí dẫn đến khuyếch tán. d.C¶ a, b, c. - §¸p ¸n: 1 – d ; 2 – c. 5. Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK/70. -§äc môc “Em cã biÕt” Ngµy so¹n: 31/10/11 Ngµy gi¶ng: 10/11/2011.

(41) TuÇn 12 TiÕt 23 I. Môc tiªu:. Bµi 22:. VÖ sinh h« hÊp. 1. KiÕn thøc: - KÓ c¸c bÖnh chÝnh vÒ c¬ quan h« hÊp vµ nªu c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh h« hÊp. T¸c h¹i cña thuèc l¸. - Tr×nh bµy ph¶n x¹ tù ®iÒu hßa h« hÊp trong h« hÊp b×nh thêng. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: +Ra quyết định hình thành các kĩ năng bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại và tập luyện h« hÊp thêng xuyªn. + T duy phª ph¸n, hîp t¸c,l¾ng nghe tÝch cùc. + Tù tin khi ph¸t biÓu ý kiÕn. 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc gi÷ g×n c¬ quan h« hÊp - GD ý thøc b¶o vÖ c©y xanh. - Sử dụng các nguồn năng lợng một cách hợp lí, hiệu quả không lãng phí để tránh gây ô nhiễm môi trờng và gây tác hại tới hoạt động hô hấp của con ngời. II. §å dïng d¹y häc: -GV: Su tÇm mét sè tramh ¶mh vÒ « nhiÔm kh«ng khÝ vµ t¸c h¹i . -HS : Häc bµi cò. III. Ph¬ng ph¸p: - Vấn đáp - tìm tòi, hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. IV. Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (6 phót) +Tr×nh bµy sù th«ng khÝ ë phæi? +Sự trao đổi khí ở phổi và tế bào thực hiện theo cơ chế nào? 2. Khởi động -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh h« hÊp. “Hệ hô hấp có vai trò quan trong đối với cơ thể sống, vậy phải bảo vệ hệ hô hấp nh thế nào? Chóng ta nghiªn cøu bµi h«m nay”. 3. Các hoạt động dạy học (32 phút). Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (17 phút) Cần bảo vệ hệ hô hấp khỏi các tác nhân có hại -Môc tiªu: +KÓ c¸c bÖnh chÝnh vÒ c¬ quan h« hÊp vµ nªu c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh h« hÊp. T¸c h¹i cña thuèc l¸. - GV nªu c©u hái: I - CÇn b¶o vÖ hÖ h« hÊp khái c¸c t¸c nh©n +Kh«ng khÝ cã thÓ bÞ « nhiÔm vµ g©y t¸c h¹i cã h¹i tới hoạt động hô hấp từ những loại tác nhân - HS tự nghiên cứu thông tin bảng 22 SGK/72 nh thÕ nµo? th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. - Đại diện các nhóm trình bày đáp án, nhóm +Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ hô hấp khác bổ sung. tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i? +C©y xanh cã vai trß cung cÊp khÝ oxi cho h« hÊp cña sinh vËt nãi chung vµ com ngêi nãi - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. riêng đồng thời cây xanh còn góp phần giảm - GV yêu cầu HS giải thích cơ sở của các thiểu chất thải độc vào không khí. biện pháp đã đề ra. - Các tác nhân gây hại cho đờng hô hấp là: bụi, chất khí độc, vi sinh vật.gây nên các bệnh lao - GV nªu c©u hái: phổi, viêm phổi, ngộ độc, ung th phổi +ViÖc ph¸ rõng chÆt ph¸ c©y xanh cã ¶nh h- - BiÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ h« hÊp tr¸nh c¸c t¸c nh©n ởng đến hô hấp không? Vì sao? g©y h¹i: +X©y dùng m«i trêng sèng vµ lµm viÖc cã bÇu +M«i trêng bÞ « nhiÔm cã h¹i cho h« hÊp nh kh«ng khÝ trong s¹ch, Ýt « nhiÔm b»ng c¸ch thÕ nµo? trång c©y xanh, kh«ng x¶ r¸c bõa b·i, kh«ng hót thuèc l¸. + Em hãy nêu các biện pháp giảm thiểu các + Đeo khẩu trang chống bụi khi lao động, vệ t¸c nh©n g©y « nhiÔm m«i trêng? sinh ë m«i trêng cã nhiÒu bôi. + G©y c¸c bÖnh nguy hiÓm cho hÖ h« hÊp. +Em đã làm gì để tham gia bảo vệ môi trờng + Trồng cây xanh; khai thác, sử dụng có hiệu.

(42) trong s¹ch t¹i n¬i ë vµ trêng líp?. qu¶ vµ tiÕt kiÖm c¸c nguån n¨ng lîng; khai th¸c vµ sö dông c¸c nguån n¨ng lîng s¹ch. +Kh«ng vøt r¸c, xÐ giÊy, kh«ng kh¹c nhæ bõa b·i, trång c©y xanh. Hoạt động 2 (15 phút) Cần luyện tập để có một hệ hô hấp khoẻ mạnh -Môc tiªu: +Tr×nh bµy ph¶n x¹ tù ®iÒu hßa h« hÊp trong h« hÊp b×nh thêng. - GV yêu cầu HS thảo luận mục ∇ SGK/73. II- Cần luyện tập để có một hệ hô hấp khoÎ m¹nh HS tù nghiªn cøu th«ng tin SGK/72+73 ghi nhí kiÕn thøc.-Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu: - GV nhËn xÐt vµ bæ sung thªm: +Dung tÝch sèng phô thuéc vµo dung tÝch phæi +TËp thêng xuyªn tõ nhá t¨ng thÓ tÝch lång ngùc. vµ dung tÝch cÆn. +Dung tích phổi phụ thuộc vào dung tích lồng +Hít thở sâu đẩy đợc nhiều khí cặn ra ngoài. -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác ngùc. +Dung tÝch lång ngùc phô thuéc vµo sù ph¸t bæ sung. - CÇn luyÖn tËp thÓ dôc thÓ thao, phèi hîp triÓn cña khung x¬ng sên. +ở độ tuổi phát triển luyện tập thì khung xơng với tập thở sâu và nhịp thở thờng xuyên từ bé mới mở rộng, sau đó thì không phát triển đợc để có hệ hô hấp khoẻ mạnh. - LuyÖn tËp thÓ thao ph¶i võa søc, rÌn luyÖn n÷a. tõ tõ vµ phï hîp thÓ tr¹ng c¬ thÓ. 4. Củng cố (5 phót) GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái +Trong môi trờng có nhiều tác nhân gây hại cho hệ hô hấp, mỗi chúng ta cần phải làm gì để b¶o vÖ m«i trêng vµ b¶o vÖ chÝnh m×nh? 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK/73. - §äc môc “Em cã biÕt”. - ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh 23: Mçi nhãm 1 chiÕu c¸ nh©n, 1 gèi b«ng c¸ nh©n, g¹c hoÆc v¶i mÒm. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011. Ngµy so¹n: 6/11/11 Ngµy gi¶ng: 14/11/2011 TuÇn 13 TiÕt 24 Bµi 23: Thùc hµnh: H« HÊp nh©n t¹o I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - HiÓu râ c¬ së khoa häc cña h« hÊp nh©n t¹o. - Biết đợc trình tự các bớc tiến hành hô hấp nhân tạo. 2. KÜ n¨ng: - S¬ cøu ng¹t thë - lµm h« hÊp nh©n t¹o. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + øng phã khi gÆp t×nh huèng lµm gi¸n ®o¹n h« hÊp. + Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + ViÕt thu ho¹ch. + Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. +Quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm 3. Thái độ: - HS cã ý thøc nghiªm tóc trong giê thùc hµnh. II. §å dïng d¹y häc: - GV:.

(43) - HS: Mçi nhãm mét bé gåm + ChiÕu c¸ nh©n. + Gèi b«ng c¸ nh©n. + G¹c hoÆc m¶nh v¶i cã kÝch thíc 40cm x 40cm. III. Ph¬ng ph¸p: - Thực hành - quan sát, hoạt động nhóm, đóng vai, trình bày 1 phút, trực quan. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (2 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu ph¬ng ph¸p cÊp cøu khi gÆp ngêi bÞ gi¸n ®o¹n h« hÊp. - C¸ch tiÕn hµnh: “Cã nhiÒu nguyªn nh©n cã thÓ lµm gi¸n ®o¹n h« hÊp nªn nÕu kh«ng ® îc cÊp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Vậy phơng pháp sơ cứu đó nh thế nào? Bài học hôm nay gióp chóng ta biÕt c¸ch h« hÊp nh©n t¹o vµ hµ h¬i thæi ng¹t cho nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê gÆp ph¶i”. 2. Các hoạt động dạy học ( 36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1(8 phút) Tìm hiểu các nguyên nhân làm gián đoạn hô hấp - Mục tiêu: HS biết đợc các nguyên nhân có thể dẫn tới gián đoạn hô hấp. I - C¸c nguyªn nh©n lµm gi¸n ®o¹n h« hÊp - GV nªu c©u hái: - HS nghiªn cøu SGK/75 tr¶ lêi c©u hái. +Cã nh÷ng nguyªn nh©n nµo lµm cho -Líp bæ sung. h« hÊp cña ngêi bÞ gi¸n ®o¹n? - Nguyên nhân: chết đuối, điện giật, ngộ độc do thiếu +Các biện pháp cần thiết để sơ cứu? không khí hoặc hít phải khí độc - BiÖn ph¸p: +Khi bÞ chÕt ®uèi cÇn lo¹i bá níc ra khái phæi. +Khi bÞ ®iÖn giËt ph¶i ng¾t dßng ®iÖn. +Khi bị thiếu khí hay có nhiều khí độc phải khiêng n¹n nh©n ra khái khu vùc nguy hiÓm Hoạt động 2 (28 phút) Tiến hành hô hấp nhân tạo - Mục tiêu: Biết đợc trình tự các bớc tiến hành hô hấp nhân tạo. II - C¸ch tiÕn hµnh - GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. 1. Ph¬ng ph¸p hµ h¬i thæi ng¹t *C¸c bíc tiÕn hµnh (SGK/76) - GV nªu yªu cÇu: +Phơng pháp hà hơi thổi ngạt đợc tiến -HS nghiên cứu SGK/76 ghi nhớ thao tác. - Mét vµi HS tr×nh bµy, líp bæ sung. hµnh nh thÕ nµo? 2. Ph¬ng ph¸p Ên lång ngùc - GV yªu cÇu c¸c nhãm tiÕn hµnh ph¬ng *C¸c bíc tiÕn hµnh (SGK/76) ph¸p Ên lång ngùc. - GV quan sát và giúp đỡ các nhóm yếu. - C¸c nhãm tËp tiÕn hµnh vµ thay phiªn nhau. - GV đánh giá công việc của nhóm. - C¸c nhãm biÓu diÔn thao t¸c cña ph¬ng ph¸p Ên lång ngùc vµ tr×nh bµy thao t¸c. 3.Củng cố - GV nhËn xÐt chung c¶ buæi thùc hµnh vÒ kÕt qu¶ vµ ý thøc kØ luËt cña nhãm - HS thu dän vÖ sinh líp häc. 4. Híng dÉn vÒ nhµ: -ViÕt b¸o c¸o thu ho¹ch theo mÉu - §äc bµi 24. Ngµy so¹n: 10/11/11 Ngµy gi¶ng: TuÇn 13 TiÕt 25 Ch¬ng V Bµi 24:. Tiªu ho¸. Tiªu ho¸ vµ c¸c c¬ quan tiªu ho¸.

(44) I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Trình bày vai trò của các cơ quan tiêu hóa trong sự biến đổi thức ăn về hai mặt lí học và hóa häc. - Kể tên đợc các cơ quan trong hệ tiêu hoá của ngời. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh , m« h×nh ph¸t hiÖn kiÕn thøc. 3.Thái độ: -GD ý thøc b¶o vÖ hÖ tiªu ho¸. II. §å dïng d¹y häc: - GV: +Tranh “ Sơ đồ cấu tạo hệ tiêu hoá. + M« h×nh tîng b¸n th©n. III. Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đàm thoại - gợi mở. IV. Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (3 phút) “HÖ tiªu ho¸ cña ngêi gåm c¸c c¬ quan nµo? Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ thøc ¨n diÔn ra nh thÕ nµo? Chúng ta sẽ đợc nghiên cứu trong chơng V. Hàng ngày chúng ta đã ăn những loại thức ăn nào? Và thức ăn đợc biến đổi nh thế nào? Chúng ta nghiên cứu bài 24”. 2. Các hoạt động dạy học ( 36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (18 phút) Tìm hiểu thức ăn và sự tiêu hoá -Mục tiêu: + Trình bày vai trò của các cơ quan tiêu hóa trong sự biến đổi thức ăn về hai mặt lí häc vµ hãa häc. -GV nêu vấn đề: I- Thøc ¨n vµ sù tiªu ho¸ +Hµng ngµy chóng ta ¨n nhiÒu lo¹i thøc ¨n , vậy thức ăn đó thuộc những loại chất gì? -HS suy nhÜ tr¶ lêi, HS kh¸c bæ sung. - GV quy những loại thức ăn đã kể vào 2 nhãm chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬. -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/78 th¶o luËn - GV nªu c©u hái: nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +C¸c chÊt nµo trong thøc ¨n kh«ng bÞ biÕn đổi về mặt hoá học trong quá trình tiêu hoá? - Đại diện nhóm tình bày, nhóm khác theo dõi +Các chất nào đợc biến đổi về mặt hoá học bổ sung. qua qu¸ tr×nh tiªu ho¸? Thøc ¨n gåm c¸c chÊt v« c¬ vµ h÷u c¬. +Quá trình tiêu hoá gồm những hoạt động - Hoạt động tiêu hoá gồm: ăn, đẩy thức ăn, tiêu nào? hoạt động nào là quan trọng? ho¸ thøc ¨n, hÊp thô dinh dìng, th¶i ph©n. +Vai trß cña qu¸ t×nh tiªu ho¸ thøc ¨n? - Nhờ quá trình tiêu hoá thức ăn đợc biến đổi - GV nhận xét, đánh giá kết quả các nhóm thành chất dinh dỡng cơ thể hấp thụ đợc và thải cÆn b· ra ngoµi → chèt kiÕn thøc. - GV gi¶ng thªm cho HS: Thøc ¨n dï biÕn đổi bằng cách nào thì cuối cùng phải thành đợc chất dinh dỡng cơ thể hấp thụ đợc thì míi cã t¸c dông víi c¬ thÓ. Hoạt động 2 (18 phút) Tìm hiểu các cơ quan tiêu hoá -Mục tiêu: +Kể tên đợc các cơ quan trong hệ tiêu hoá của ngời. - GV yªu cÇu: II - C¸c c¬ quan tiªu ho¸ + Cho biÕt vÞ trÝ cña c¸c c¬ quan tiªu ho¸ ë -HS tù quan s¸t h×nh 24-3 SGK/79 hoµn thµnh ngêi? b¶ng 24. +Việc xác định cơ quan tiêu hoá có ý nghĩa -Một vài HS lên trình bày trên tranh, lớp bổ nh thÕ nµo? sung. -Mét HS lªn tr×nh bµy trªn m« h×nh. -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS chèt kiÕn - èng tiªu ho¸ gåm: miÖng, hÇu, thùc qu¶n, d¹ thøc. dµy, ruét (ruét non, ruét giµ), hËu môn 3. Củng cố GV yªu cÇu lµm bµi tËp: +Chọn ý trả lời đúng trong các câu sau: 1 - C¸c chÊt trong thøc ¨n gåm: a.ChÊt v« c¬, chÊt h÷u c¬, muèi kho¸ng. b.ChÊt h÷u c¬, vitamin, pr«tªin, lipit. c.ChÊt v« c¬, chÊt h÷u c¬. 2 - Vai trß cña tiªu ho¸ lµ:.

(45) a.Biến đổi thức ăn thành chất dinh dỡng cơ thể hấp thụ đợc. b.Biến đổi thức ăn về mặt lí học và hoá học. c.Th¶i chÊt cÆn b· ra ngoµi c¬ thÓ. d.HÊp thô chÊt dinh dìng cho c¬ thÓ. e.C¶ a, b, c, d. g. ChØ a vµ c. + §¸p ¸n: 1 - c ; 2 - g 4. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - §äc bµi 25, kÎ b¶ng 25 vµo vë. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT Ngµy so¹n: 13/11/11 Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 Ngµy gi¶ng: TuÇn 14 TiÕt 26 Bµi 25 : Tiªu ho¸ ë khoang miÖng I. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc sự biến đổi của thức ăn diễn ra trong khoang miệng. -Trình bày đợc hoạt động nuốt và đẩy thức ăn từ khoang miệng qua thực quản xuống dạ dày. 2.KÜ n¨ng: - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. + Tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát sơ đồ. + Tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ nhãm. 3.Thái độ: -GD ý thức giữ gìn vệ sinh răng miệng, trong giờ ăn không cời đùa. II. §å dïng d¹y häc: -GV: Tranh h×nh 25-1, 25-2, 25-3 SGK/81. -HS: KÎ b¶ng 25 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp - tìm tòi, khăn trải bàn. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +KÓ tªn c¸c c¬ quan trong hÖ tiªu ho¸ cña ngêi? Vai trß cña hÖ tiªu ho¸? 2. Khởi động (1 phút) “Nhai cơm lâu trong miệng ta cảm thấy ngọt, tại khoang miệng những loại thức ăn biến đổi? Chóng ta nghiªn cøu bµi 25”. 3. Các hoạt động dạy học ( 34 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (20 phút) Tìm hiểu quá trình tiêu hoá ở khoang miệng -Mục tiêu: +Trình bày đợc sự biến đổi của thức ăn diễn ra trong khoang miệng. - GV nªu c©u hái: I - Tiªu ho¸ ë khoang miÖng +Khi thức ăn vào miệng sẽ có những hoạt - Cá nhân tự đọc thông tin SGK/81 ghi nhớ kiến động nào xảy ra? thøc ® th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu +Khi nhai c¬m, b¸nh m× l©u trong miÖng cÇu: c¶m thÊy ngät v× sao? +Kể đủ các hoạt động ở khoang miệng +Hoµn thµnh b¶ng 25 SGK/82. + Enzim amilaza trong nớc bọt sẽ biến đổi một phần tinh bột chín thành đờng mantôzơ nên có vị ngät. + Hoµn thµnh b¶ng 25. - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. - §¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh b¶ng, nhãm kh¸c tr¶ lêi c©u hái tríc líp. - C¸c nhãm theo dâi bæ sung c©u tr¶ lêi cña nhau..

(46) Bảng 25: Hoạt động biến đổi thức ăn ở khoang miệng Biến đổi thøc ¨n ë khoang miÖng Biến đổi lí häc. Các hoạt động tham gia - TiÕt níc bät - Nhai - §¶o trén thøc ¨n - T¹o viªn thøc ¨n. Biến đổi hoá -Hoạt động của enzim häc amilaza trong tuyÕn níc bät. C¸c thµnh phÇn tham gia hoạt động -C¸c tuyÕn níc bät -R¨ng -R¨ng, lìi, c¸c c¬ - R¨ng, lìi, c¸c c¬ -Enzim amilaza. Tác dụng của hoạt động -Lµm ít vµ mÒm thøc ¨n. -Lµm mÒm vµ nhuyÔn thøc ¨n. -Thøc ¨n thÊm ®Ém níc bät. -T¹o viªn võa nuèt. -Biến đổi một phần tinh bột chín trong thức ăn thành đờng mant«z¬.. Hoạt động 2 (14 phút) Tìm hiểu về hoạt động nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản -Mục tiêu: +Trình bày đợc hoạt động nuốt và đẩy thức ăn từ khoang miệng qua thực quản xuèng d¹ dµy. - GV nªu c©u hái: II - Nuèt vµ ®Èy thøc ¨n qua thùc qu¶n +Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan nào -HS nghiên cứu thông tin SGK, quan sát hình lµ chñ yÕu vµ cã t¸c dông g×? 25-3 tr¶ lêi: +Lực đẩy viên thức ăn qua thực quản xuống dạ +Nhờ hoạt động của lỡi là chủ yếu. dày đã đợc tạo ra nh thế nào? +Lực đẩy viên thức ăn xuống dạ dày đợc tạo +Thức ăn qua thực quản có đợc biến đổi về mặt ra nhờ sự phối hợp của nắp thanh quản đóng, lÝ häc vµ ho¸ häc kh«ng? c¸c c¬ thùc qu¶n co ®Èy. - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. +Không bị biến đổi. - GV hái thªm: - Mét vµi HS tr¶ lêi, líp bæ sung. +Tại sao trớc khi đi ngủ không nên ăn kẹo, đờng? 4.Củng cố (5 phót) GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp: Chọn ý trả lời đúng trong các câu sau 1-Qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë khoang miÖng gåm: a.Biến đổi lí học b.Nhai, đảo trộn thức ăn c.Biến đổi hoá học d.TiÕt níc bät e.C¶ a, b, c, d g.ChØ vµ c. 2-Loại thức ăn đợc biến đổi về mặt hoá học ở khoang miệng là: a.Pr«tit, tinh bét, lipit b.Tinh bét chÝn c.Pr«tit, tinh bét,hoa qu¶ d.B¸nh m×, dÇu mì. +§¸p ¸n: 1- g ; 2 – b 5. Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n: 17/11/11 TuÇn 14 TiÕt 27 Bµi 26:. THực hành: Tìm hiểu hoạt động Cña enzim trong níc bät. I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Biết đặt các thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động. - Biết rút ra kết luận từ kết quả so sánh giữa thí nghiệm với đối chứng..

(47) 2.KÜ n¨ng: - Ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vÒ vai trß vµ tÝnh chÊt cña enzim trong qu¸ tr×nh tiªu hãa qua thÝ ngghiÖm. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK. + Hîp t¸c, giao tiÕp, l¾ng nghe tÝch cùc. + Quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. 3.Thái độ: - GD ý thøc nghiªm tóc trong giê häc. II.§å dïng d¹y häc: -GV: chuÈn bÞ cho c¸c nhãm: + ống nghiệm, giá để ống nghiệm, đèn cồn, kiềng sắt, phễu,đũa thuỷ tinh , nhiệt kế, cặp ống nghiÖm, cèc thuû tinh. + Níc bät hoµ lo·ng läc qua b«ng, hå tinh bét, dung dÞch HCl, dd ièt(1%), thuèc thö Str«me. - HS: KÎ c¸c b¶ng 26 - 1, 26 - 2 vµo vë. III.Ph¬ng ph¸p: - ThÝ nghiÖm thùc hµnh, trùc quan, tr×nh bµy 1 phót. IV.Tæ chøc giê häc: 1.Khởi động (2 phút) “Khi chóng ta nhai c¬m l©u trong miÖng thÊy ngät lµ vµi sao? Bµi thÝ nghiÖm nµy gióp c¸c em khẳng định điều đó”. 2. Các hoạt động dạy học ( 38 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (3 phút) Kiểm tra việc chuẩn bị thí nghiệm - Mục tiêu: Đảm bảo đồ dùng cần thiết cho giờ học. - Đồ dùng: + ống nghiệm, giá để ống nghiệm, đèn cồn, kiềng sắt, phễu,đũa thuỷ tinh , nhiệt kÕ, cÆp èng nghiÖm, cèc thuû tinh. + Níc bät hoµ lo·ng läc qua b«ng, hå tinh bét, dung dÞch HCl, dd ièt(1%), thuèc thö Str«m -GV nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh. -Yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o viÖc chuÈn bÞ thÝ nghiÖm, ho¸ chÊt cña nhãm m×nh. - Nhãm trëng b¸o c¸o. Hoạt động 2 (20 phút) Tiến hành bớc 1 và 2 của thí nghiệm - Mục tiêu: +HS biết đặt các thí nghiệm để tìm hiểu những điều kiện đảm bảo cho enzim hoạt động. - Đồ dùng: + ống nghiệm, giá để ống nghiệm, đèn cồn, kiềng sắt, phễu,đũa thuỷ tinh , nhiệt kÕ, cÆp èng nghiÖm, cèc thuû tinh. + Níc bät hoµ lo·ng läc qua b«ng, hå tinh bét, dung dÞch HCl, dd ièt(1%), thuèc thö Str«me. -GV yªu cÇu HS tiÕn hµnh bíc 1 vµ 2 nh -HS c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm: SGK. *Bíc 1: chuÈn bÞ vËt liÖu cho c¸c èng nghiÖm. *Bíc 2: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm. -GV kẻ bảng 26-1 lên bảng yêu cầu HS ghi -Đo độ pH của ống nghiệm ghi kết quả vào kÕt qu¶ vµo b¶ng. b¶ng 26-1. - §Æt thÝ nghiÖm nh h×nh 26 -GV thông báo kết quả đúng của bảng 26-1. -Đại diện nhóm ghi kết quả quan sát đợc vào b¶ng vµ gi¶i thÝch. Bảng 26-1: Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nớc bọt (bớc 2) C¸c èng nghiÖm èng A èng B èng C èng D. Hiện tợng (độ trong) Không đổi T¨ng lªn Không đổi Không đổi. Gi¶i thÝch Nớc lã không có enzim biến đổi tinh bột. Nớc bọt có enzim làm biến đổi tinh bột. Nớc bọt đun sôi đã làm mất hoạt tính của enzim. Do HCl đã hạ thấp pH nên enzim trong nớc bọt không hoạt động.. Hoạt động 3 (15 phút) Kiểm tra kết quả thí nghiệm và giải thích kết quả -Mục tiêu: +HS biết rút ra kết luận từ kết quả so sánh giữa thí nghiệm với đối chứng. - §å dïng: B¶ng 26 -1, 26 - 2.

(48) -GV yêu cầu chia dd trong các ống A, B, -HS các nhóm chia đều dd ra các ống nghiệm đã C, D thµnh 2 phÇn. chuÈn bÞ s½n. -GV yªu cÇu HS ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng -TiÕn hµnh c¸c thÝ nghiÖm nh bíc 3 SGK quan s¸t 26-2. ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 26-2. -GV cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm mµ GV -§¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 26-2. đã làm thành công để đối chứng so sánh kÕt qu¶ vµ yªu cÇu HS gi¶i thÝch. Bảng 26-2: Kết quả thí nghiệm về hoạt động của enzim trong nớc bọt (bớc 3) C¸c èng nghiÖm èng A1 èng A2 èng B1 èng B2 èng C1 èng C2 èng D1 èng D2. HiÖn tîng (mµu s¾c) Cã mµu xanh Không có màu đỏ nâu Kh«ng cã mµu xanh Có màu đỏ nâu Cã mµu xanh Không có màu đỏ nâu Cã mµu xanh Không có màu đỏ nâu. Gi¶i thÝch Nớc lã không có enzim biến đổi tinh bột thành đờng. Nớc bọt có enzim làm biến đổi tinh bột thành đờng. Enzim trong níc bät bÞ ®un s«i kh«ng cßn kh¶ n¨ng biÕn đổi tinh bột thành đờng. Enzim trong nớc bọt không hoạt động ở môi trờng axit vì thế tinh bột không biến đổi.. 3.Tæng kÕt: -GV nhận xét ý thức thái độ của HS. -HS thu dän dông cô, vÖ sinh líp häc 4. Dặn dò - Hoµn thµnh bµi thu ho¹ch theo mÉu. - Ôn tập lại toàn bộ phần kiến thức đã học. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT ............................................................................................................................................. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011 .............................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 14/11/11 Ngµy gi¶ng: TuÇn 15 TiÕt 28 Bµi 27 : Tiªu ho¸ ë d¹ dµy I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -Trình bày đợc cấu tạo dạ dày phù hợp chức năng. -Trình bày đợc quá trình tiêu hoá ở dạ dày. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng t duy dù ®o¸n, quan s¸t tranh h×nh t×m kiÕn thøc. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Ra quyết định: không sử dụng các chất không có lợi cho tiêu hóa. +Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. 3.Thái độ: -GD ý thøc gi÷ g×n b¶o vÖ d¹ dµy. II. §å dïng d¹y häc: - GV: Tranh Sơ đồ cấu tạo hệ tiêu hoá. - HS kÎ b¶ng 27 vµo vë. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp - tìm tòi, động não. IV.Tæ chøc d¹y häc:.

(49) 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Tr×nh bµy qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ë khoang miÖng? 2. Khởi động (1 phút) “Chúng ta đã biết thức ăn chỉ đợc tiêu hoá một phần ở khoang miệng vậy vào đến dạ dày chúng đợc tiếp tục biến đổi nh thế nào?”. 3. Các hoạt động dạy học ( 32 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (12 phút) Tìm hiểu cấu tạo dạ dày -Mục tiêu: +Trình bày đợc cấu tạo dạ dày phù hợp chức năng. - GV nêu vấn đề: I - CÊu t¹o cña d¹ dµy +D¹ dµy cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/87, th¶o luËn +Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo dự đoán xem ở dạ nhóm bàn thống nhất ý kiến. Yêu cầu: dày có các hoạt động tiêu hoá nào? +H×nh d¹ng, cÊu t¹o thµnh d¹ dµy, tuyÕn tiªu ho¸. - GV nhận xét giúp HS hoàn thiện kiến thức về +Dự đoán các hoạt động. cÊu t¹o d¹ dµy. -Đại diện nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bæ sung. D¹ dµy h×nh tói dung tÝch kho¶ng 3 lÝt. -Thµnh d¹ dµy cã 4 líp: líp mµng ngoµi, líp c¬, líp niªm m¹c, niªm m¹c trong cïng. +Líp c¬ dµy khoÎ gåm 3 líp: c¬ vßng, c¬ däc, c¬ xiªn. +Líp niªm m¹c: nhiÒu tuyÕn tiÕt dÞch vÞ. Hoạt động 2 (20 phút) Tìm hiểu sự tiêu hoá ở dạ dày -Mục tiêu: +Trình bày đợc quá trình tiêu hoá ở dạ dày. -GV yªu cÇu: II- Tiªu ho¸ ë d¹ dµy +T×m hiÓu th«ng tin SGK/87+ 88 hoµn thµnh -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK/87+88, th¶o b¶ng 27 SGK/88. luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh b¶ng -GV yªu cÇu HS treo b¶ng cña nhãm m×nh. 27 ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng phô. -GV sử dụng bảng kiến thức chuẩn kiến thức để -Các nhóm treo bảng kết quả của nhóm mình. nhận xét đánh giá HS. -HS theo dâi söa ch÷a vµo vë. Bảng 27: Các hoạt động biến đổi thức ăn ở dạ dày Biến đổi thức ¨n ë d¹ dµy Biến đổi lí học Biến đổi hoá häc. Các hoạt động tham gia -Sù tiÕt dÞch vÞ -Sù co bãp cña d¹ dµy -Hoạt động của enzim pepsin. C¸c thµnh phÇn tham gia hoạt động -TuyÕn vÞ -C¸c líp c¬ cña d¹ dµy Enzim pepsin. Tác dụng của hoạt động -Hoµ lo·ng thøc ¨n. -Đảo trộn thức ăn cho thấm đều dịch vị ph©n c¾t pr«tªin chuçi dµi thµnh c¸c chuçi ng¾n gåm 3 – 10 axit amin.. -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: -HS nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi: +Sự đẩy thức ăn xuống ruột nhờ hoạt động của +Thøc ¨n xuèng ruét lµ nhê c¬ d¹ dµy co vµ c¬ c¸c c¬ quan bé phËn nµo? vßng m«n vÞ. +Loại thức ăn gluxit và lipit đợc tiêu hoá trong + Gluxit và lipit chỉ đợc biến đổi về mặt lí học. d¹ dµy nh thÕ nµo? +Vì có chất nhày đợc tiết ra và phủ lên bề mặt +Thö gi¶i thÝch v× sao pr«tªin trong thøc ¨n bÞ niªm m¹c ng¨n c¸ch víi pepsin vµ HCl. dÞch vÞ ph©n huû nhng pr«tªin cña líp niªm m¹c d¹ dµy l¹i kh«ng bÞ ph©n huû? -Mét sè HS tr¶ lêi, líp bæ sung. -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS vµ bæ sung: Các loại thức ăn khác nh gluxit, lipit. chỉ đợc +Lúc đói dạ dày co bóp nhẹ và tha khi có thức biến đổi về mặt lí học. ¨n d¹ dµy co bãp m¹nh vµ nhanh h¬n. Thøc ¨n - Thêi gian lu tr÷ thøc ¨n trong d¹ dµy tõ 3 - 6 đợc lu trữ trong dạ dày từ 3 - 6 giờ. giê tuú lo¹i thøc ¨n. 4. Củng cố (8 phót) GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp Chọn ý trả lời đúng trong các câu sau: 1-Loại thức ăn nào đợc biến đổi cả về lí học và hoá học trong dạ dày: a. Pr«tªin b. Gluxit c. Lipit d. Muèi kho¸ng 2-Biến đổi lí học ở dạ dày gồm:.

(50) a. Sù tiÕt dÞch vÞ b. Sù co bãp cña d¹ dµy c. Sù nhµo trén thøc ¨n d. C¶ a, b vµ c e. ChØ a vµ b 3-Biến đổi hoá học ở dạ dày gồm: a. TiÕt dÞch vÞ b.Thấm đều dịch với thức ăn c. Hoạt động của enzim pepsin §¸p ¸n: 1 – a ; 2 – d ; 3 – c 5. Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi theo c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - KÎ b¶ng nh b¶ng 27 vµo vë. ************************************* Ngµy so¹n: 26/11/11 Ngµy gi¶ng: TiÕt 29 TuÇn 15 Bµi 28 : Tiªu ho¸ ë ruét non I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ruột non phù hợp với chức năng tiêu hoá thức ăn. - Trình bày đợc quá trình tiêu hoá diễn ra ở ruột non. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng t duy dù ®o¸n. + Ra quyết định: không sử dụng các chất không có lợi cho tiêu hóa. +Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. 3.Thái độ: - GD ý thøc b¶o vÖ c¬ quan tiªu ho¸. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh h×nh SGK. -HS : KÎ b¶ng vµo vë Phiếu học tập: Biến đổi thức ăn ở ruột non Biến đổi thức ăn ở Hoạt động C¬ quan hay tÕ bµo Tác dụng của hoạt động ruét non tham gia thùc hiÖn Biến đổi lí học Biến đổi hoá học III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp - tìm tòi, động não. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (15 phót) lÊy ®iÓm hÖ sè 1 +Tr×nh bµy qu¸ tr×nh tiªu ho¸ diÔn ra ë d¹ dµy? 2. Khởi động (1 phút) -Cách tiến hành: “khi chúng ta ăn chỉ có tinh bột và prôtêin là đợc tiêu hoá ở miệng và dạ dày nh vËy ch¾c ch¾n sù hoµn thµnh qu¸ tr×nh tiªu ho¸ ph¶i diÔn ra ë ruét non”. 3. Các hoạt động dạy học (24 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (8 phút) Tìm hiểu cấu tạo của ruột non -Mục tiêu: Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ruột non phù hợp với chức năng tiêu hoá thức ăn. I- Ruét non -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: -HS tù nghiªn cøu th«ng tin SGK/90 th¶o luËn +Ruét non cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? nhãm bµn thèng nhÊt ý kiÕn. +Dự đoán xem ở ruột non có hoạt động tiêu -Đại diện nhóm trình bày, nhóm khác bổ sung. ho¸ nµo? -Thµnh ruét cã 4 líp nhng máng. +Líp c¬ chØ cã c¬ däc vµ c¬ vßng. -GV chốt kiến thức và cha đánh giá đúng sai +Lớp niêm mạc (sau tá tràng) có nhiều tuyến vÒ dù ®o¸n cña c¸c nhãm. ruét tiÕt dÞch ruét vµ chÊt nhÇy. Hoạt động 2 (16 phút) Tìm hiểu tiêu hoá ở ruột non -Mục tiêu: +HS trình bày đợc quá trình tiêu hoá diễn ra ở ruột non. -GV yªu cÇu: II- Tiªu ho¸ ë ruét non.

(51) +Hoàn thành nội dung bảng các hoạt động biến đổi thức ăn ở ruột. -GV kÎ b¶ng gäi HS lªn ch÷a bµi. -GV nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c nhãm, treo b¶ng chuÈn kiÕn thøc.. -HS tù nghiªn cøu th«ng tin SGK ghi nhí kiÕn thøc, th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -§¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh b¶ng, nhãm kh¸c bæ sung. -HS tù söa ch÷a (nÕu cÇn).. Phiếu học tập: Biến đổi thức ăn ở ruột non Biến đổi thức Hoạt động tham gia ¨n ë ruét non Biến đổi lí - Tiết dịch häc - Co bãp cña thµnh ruét Biến đổi hoá -Tinh bột, prôtêin chịu häc t¸c dông cña enzim. Cơ quan hay tế bào thực Tác dụng của hoạt động hiÖn -TuyÕn gan, tuyÕn tuþ, tuyÕn ruét. - Líp c¬. -Enzim amilaza, enzim pepsin, tripsin, erªpsin.. -Lipit chÞu t¸c dông cña -Muèi mËt, enzim lipara dÞch mËt vµ enzim. -Thøc ¨n hoµ lo·ng trén đều dịch. -Biến đổi tinh bột thành đờng đơn cơ thể có thể hấp thụ đợc. - Ph©n c¾t pr«tªin thµnh axit amin - Ph©n c¾t lipit thµnh glixerin vµ axit bÐo.. -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +Thøc ¨n xuèng tíi ruét non cßn chÞu sù biÕn đổi lí học nũa không? Nếu còn thì biểu hiện nh thÕ nµo? +Sự biến đổi ở ruột non thực hiện đối với loại chÊt nµo trong thøc ¨n? +Vai trß cña líp c¬ trong thµnh ruét non lµ g×? +Nếu ở ruột non mà thức ăn không đợc biến đổi thì sao?. -HS tr¶ lêi +Sự biến đổi lí học ở ruột non là không đáng kÓ. +Ruột non có đủ các loại enzim để tiêu hoá hÕt c¸c lo¹i thøc ¨n. +Vai trò: nhào trộn thức ăn ngấm đều dịch tiªu ho¸ vµ t¹o lùc ®Èy thøc ¨n dÇn xuèng c¸c phÇn tiÕp theo cña ruét. +Thức ăn không đợc biến đổi ở ruột sẽ bị thải ra ngoµi. -GV yªu cÇu HS liªn hÖ: -HS tr¶ lêi: +Làm thế nào để khi chúng ta ăn thức ăn đợc +Nhai kĩ ở miệng thì dạ dày không phải co biến đổi hoàn toàn thành chất dinh dỡng mà cơ bóp nhiều, thức ăn đợc nghiền nhỏ thấm đều thể có thể hấp thụ đợc? dÞch tiªu ho¸. 4. Củng cố GV cho HS lµm bµi tËp: 1 - Các chất trong thức ăn đợc biến đổi hoàn toàn ở ruột non là: a. Pr«tªin b. Lipit c. Gluxit d. C¶ a, b, c e. ChØ a vµ b 2 - ở ruột non sự biến đổi thức ăn chủ yếu là: a. Biến đổi lí học b. Biến đổi hoá học c. C¶ a, b. §¸p ¸n: 1 – d ; 2 – b 5. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi theo c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt- KÎ b¶ng 29 vµo vë. IV.RÚT KINH NGHIỆM KÍ DUYỆT. Trần Phán ;Ngày …tháng năm 2011. Ngµy so¹n: 25/11/11 Ngµy gi¶ng: TiÕt 30 TuÇn 16.

(52) Bµi 29. HÊp thu chÊt dinh dìng vµ th¶i ph©n VÖ sinh tiªu ho¸. I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS trình bày đợc những đặc điểm của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dìng. - Xác định con đờng vận chuyển các chất dinh dỡng đã hấp thụ từ ruột non đến các cơ quan, tế bµo. -Trình bày đợc vai trò của gan trên con đờng vận chuyển các chất dinh dỡng. -Trình bày đợc các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá , bệnh lây qua đờng tiêu hóa, đề ra đợc các biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ tiªu ho¸ khái c¸c t¸c nh©n cã h¹i. 2.KÜ n¨ng: -HS cã kh¶ n¨ng thu thËp kiÕn thøc tõ tranh h×nh. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Tù tin tr×nh bµy ý kiÕn. + T×m kiÕm vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. + §Æt môc tiªu. + Tù nhËn thøc. 3.Thái độ: - HS có ý thức bảo vệ hệ tiêu hoá thông qua chế độ ăn và luyện tập hàng ngày. II. §å dïng d¹y häc: -GV: Tranh h×nh SGK phãng to III.ph¬ng ph¸p: - Động não, vấn đáp - tìm tòi, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) - Cách tiến hành: “ Thức ăn sau khi bị biến đổi thành chất dinh dỡng đợc hấp thụ nh thế nào? Cần làm gì để bảo vệ hệ tiêu hoá của bản thân?”. 2. Các hoạt động dạy học (41 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (10 phút) Tìm hiểu sự hấp thụ chất dinh dỡng -Mục tiêu: +HS trình bày đợc những đặc điểm của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ các chất dinh dìng. GV hái: I-HÊp thu chÊt dinh dìng +Căn cứ vào đâu ta có thể khẳng định rằng -HS đọc thông tin SGK/ 93 và quan sát hình 29.2 ruét non lµ c¬ quan chñ yÕu cña hÖ tiªu ho¸ ghi nhí th«ng tin. đảm nhận vai trò hấp thụ chất dinh dỡng? - Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu: +Dùa vµo thùc nghiÖm. - GV nhận xét và phân tích trên đồ thị. +Phản ánh qua đồ thị. -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. +DiÖn tÝch bÒ mÆt hÊp thô cã liªn quan tíi hiÖu qu¶ hÊp thô nh thÕ nµo? +Ruột non có đặc điểm cấu tạo nào làm tăng -HS tự nghiên cứu thông tin trả lời: diÖn tÝch bÒ mÆt hÊp thô vµ kh¶ n¨ng hÊp thô? +DiÖn tÝch t¨ng lµm cho hiÖu qu¶ hÊp thô t¨ng. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. +NÕp gÊp, l«ng ruét, hÖ thèng mao m¹ch. - Ruét non lµ n¬i hÊp thô chÊt dinh dìng. - CÊu t¹o ruét non phï hîp víi chøc n¨ng hÊp thô: +Niªm m¹c ruét non cã nhiÒu nÕp gÊp. +Cã nhiÒu l«ng ruét vµ l«ng ruét cùc nhá. +M¹ng líi mao m¹ch m¸u vµ m¹ch b¹ch huyÕt dµy đặc. +Ruét dµi, tæng diÖn tÝch bÒ mÆt 500m2 . Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu con đờng vận chuyển các chất sau khi hấp thụ và vai trò cña gan. Th¶i ph©n -Mục tiêu: +Biết con đờng vận chuyển các chất dinh dỡng từ ruột non đến các cơ quan, tế bào. +Trình bày đợc vai trò của gan trên con đờng vận chuyển các chất dinh dỡng. -GV yªu cÇu: II- Con đờng vận chuyển, hấp thụ các chất và.

(53) +Hoµn thµnh b¶ng 29 vµo vë. vai trß cña gan. +Gan đóng vai trò gì trên con đờng vận -HS quan sát hình 29-3 SGK/94 tự hoàn thành chuyÓn c¸c chÊt dinh dìng vÒ tim? b¶ng vµo vë. -Mét HS hoµn thµnh b¶ng líp bæ sung. - Các chất dinh dỡng đợc hấp thụ và vận chuyển -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc theo đờng máu và bạch huyết. - Vai trß cña gan: +Điều hoà nồng độ các chất dự trữ trong máu luôn ổn định, dự trữ. -GV hái: +Khử độc. +Vai trß cña ruét giµ trong qu¸ tr×nh tiªu ho¸ III-Th¶i ph©n ë c¬ thÓ ngêi lµ g×? -Ruét giµ hÊp thô l¹i níc cÇn cho c¬ thÓ. -GV nhËn xÐt vµ gi¶ng thªm: Ruét giµ kh«ng -Sù c¬ bãp cña c¸c c¬ hËu m«n vµ c¬ bông gióp ph¶i n¬i chøa ph©n vµ trong ruét giµ cã hÖ th¶i ph©n ra ngoµi. sinh vËt. -HS đọc thông tin trả lời. Hoạt động 3 (17 phút) Vệ sinh tiêu hoá -Mục tiêu: +Trình bày đợc các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá , bệnh lây qua đờng tiêu hóa, đề ra đợc các biện pháp bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân có hại. -GV nªu c©u hái: IV-VÖ sinh tiªu ho¸ +C¸c t¸c nh©n nµo g©y h¹i cho hÖ tiªu ho¸? 1. C¸c t¸c nh©n cã h¹i cho hÖ tiªu ho¸ +Các cơ quan và hoạt động nào gây hại cho - Các tác nhân gây hại cho hệ tiêu hoá nh vi khuẩn, giun sán, ăn uống không đúng cách, khẩu phần ăn hÖ tiªu ho¸? kh«ng hîp lÝ. 2. C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ tiªu ho¸ khái c¸c t¸c - GV yªu cÇu: +Hãy đề ra các biện pháp bảo vệ hệ tiêu nhân có hại và đảm bảo sự tiêu hoá có hiệu quả - C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ tiªu ho¸: ho¸? +Thế nào là vệ sinh răng miệng đúng cách? +Ăn uống hợp vệ sinh. +KhÈu phÇn ¨n hîp lÝ. +ThÕ nµo lµ ¨n uèng hîp vÖ sinh? +Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp cho sự +Ăn uống đúng cách. +VÖ sinh r¨ng miÖng sau tiêu hoá đạt hiệu quả? - HS đọc thông tin kết hợp hiểu biết của bản thân - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. tr¶ lêi. 3. Củng cố -GV yêu cầu HS đọc phần kết luận SGK. 4. dặn dò - Häc bµi. - §äc bµi 26 vµ chuÈn bÞ bµi thùc hµnh.. Ngµy so¹n: 28/11/10 Ngµy gi¶ng: 8A:07/12/10 ; 8B: 30/11/10 TiÕt 31 / TuÇn 16 + 17 Bµi tËp I. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Cñng cè l¹i kiÕn thøc c¸c ch¬ng I, II, III, IV, V. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng lµm c¸c bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm. 3.Thái độ: - HS cã ý thøc chuÈn bÞ ë nhµ vµ tù gi¸c trong giê häc. II.§å dïng d¹y häc: -GV: B¶ng phô ghi néi dung c¸c bµi tËp. -HS : ¤n tËp kiÕn thøc c¸c ch¬ng I, II, III, IV, V. III.Ph¬ng ph¸p: - Ôn tập, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc:.

(54) 1.Khởi động (2 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi lµm bµi tËp sinh häc. -Cách tiến hành “Bài hôm nay chúng ta vận dụng kiến thức đã học để làm một số bài tập trong SBT sinh häc 8”. 2. Các hoạt động dạy học ( 40 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (40 phút) Bài tập - Môc tiªu: +Cñng cè l¹i kiÕn thøc c¸c ch¬ng I, II, III, IV, V. + RÌn kÜ n¨ng lµm c¸c bµi tËp d¹ng tr¾c nghiÖm. - §å dïng: +GV: B¶ng phô ghi néi dung c¸c bµi tËp. +HS : ¤n tËp kiÕn thøc c¸c ch¬ng I, II, III, IV, V. - CTH: -GV yªu cÇu HS lµm c¸c bµi tËp: *Bµi tËp 1: H·y ghi tªn c¸c c¬ -HS hoµn thµnh b¶ng, líp bæ *Bµi tËp 1: quan cã trong thµnh phÇn cña sung. mçi hÖ vµ chøc n¨ng chÝnh cña mçi hÖ c¬ quan? -Hệ vận động -HÖ tiªu ho¸ -HÖ tuÇn hoµn -HÖ h« hÊp -HÖ bµi tiÕt -HÖ thÇn kinh *Bµi tËp 2: T×m côm tõ thÝch -HS dùa vµo néi dung ch¬ng II *Bµi tËp 2: C¸c tõ cÇn ®iÒn hîp ®iÒn vµo chè trèng trong hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ. c¸c c©u sau cho phï hîp: “CÊu t¹o x¬ng gåm (1)….., m« 1.Mµng x¬ng x¬ng cøng vµ (2)……. X¬ng 2.M« x¬ng xèp dµi cã cÊu tróc (3)…, m« x¬ng 3.H×nh èng xèp ë (4)….,trong x¬ng chøa 4.Hai ®Çu x¬ng tuỷ đỏ là nơi (5)…. hồng cầu. 5.Sinh Khoang x¬ng chøa (6)….(ë trÎ 6.Tuỷ đỏ em) hoÆc (7)….(ë ngêi lín). X7.Tuû vµng ¬ng gåm 2 phÇn chÝnh lµ (8) 8.ChÊt cèt giao ……vµ (9)….. Sù kÕt hîp cña 9.Muèi kho¸ng (10)….nµy lµm cho x¬ng cøng 10.Hai thµnh phÇn rắn và có tính đàn hồi”. *Bµi tËp 3: Chän ý tr¶ lêi đúng nhất trong các câu sau: 1.Sự tiến hoá của hệ cơ ngời -HS lựa chọn đáp án đúng nhất so víi hÖ c¬ thó: *Bµi tËp 3: trong c¸c c©u. a.C¬ chi trªn vµ c¬ chi díi ë 1–e ngêi ph©n ho¸ kh¸c so víi 2–e động vật. 3–e b.Cơ chân lớn, khoẻ, cử động ch©n chñ yÕu lµ gÊp duçi. c.Tay cã nhiÒu c¬ ph©n ho¸ thµnh nhãm nhá phô tr¸ch c¸c phÇn kh¸c nhau. d.ChØ a vµ c. e.C¶ a, b, c. 2.Thµnh phÇn cÊu t¹o cña m¸u gåm: a.HuyÕt t¬ng b.TiÓu cÇu c.Hång cÇu d.TÕ bµo m¸u e.ChØ a vµ d g.C¶ a,b,c.

(55) 3.Tim cÊu t¹o bëi: a.C¸c c¬ tim. b.C¸c m« liªn kÕt t¹o thµnh c¸c v¸ch ng¨n. c.C¸c van tim. d.ChØ a vµ b. e.C¶ a, b, c. *Bµi tËp 4: 1.CÊu t¹o hÖ h« hÊp cña ngêi cã g× gièng vµ kh¸c víi hÖ h« hÊp cña thá? 2. Tr×nh bµy qu¸ tr×nh tiªu ho¸ -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt *Bµi tËp 4: Híng dÉn tr×nh diÔn ra ë khoang miÖng, d¹ c©u tr¶ lêi. bµy: dµy, ruét non cña ngêi? 1.HÖ h« hÊp -Gièng nhau: +§êng dÉn khÝ. +Hai l¸ phæi. -Kh¸c nhau: +ThÓ tÝch phæi ë ngêi lín, cã nhiÒu phÕ qu¶n nhá. 2.Qu¸ tr×nh tiªu ho¸: -Biến đổi lí học -Biến đổi hoá học. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (3 phót) - Tr¶ lêi c¸c c©u hái cuèi mçi bµi häc. - §äc tríc bµi 31.. Ngµy so¹n: 4/12/10 Ngµy gi¶ng: 8A: 8/12/10 ; 8B: 6/12/10 Ch¬ng VI. Trao đổi chất và năng lợng TiÕt 32 - Bµi 31 / TuÇn 17.

(56) Trao đổi chất I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Phân biệt đợc TĐC giữa cơ thể với môi trờng ngoài và TĐC giữa tế bào của cơ thể với môi trờng trong. -Trình bày đợc mối liên hệ giữa TĐC của cơ thể với TĐC ở tế bào. 2.KÜ n¨ng: - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - GD ý thøc gi÷ g×n b¶o vÖ søc khoÎ. II.§å dïng d¹y häc:. -GV: PhiÕu häc tËp: HÖ c¬ quan Vai trß trong sù T§C -HÖ tiªu ho¸ -HÖ h« hÊp -HÖ bµi tiÕt -HÖ tuÇn hoµn III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động ( 2 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ sù T§C -C¸ch tiÕn hµnh “ Em hiÓu thÕ nµo lµ T§C? VËt kh«ng sèng cã T§C kh«ng? T§C diÔn ra nh thÕ nµo?”. 2. Các hoạt động dạy học ( 36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (14 phút) Tìm hiểu TĐC giữa cơ thể và môi trờng ngoài -Mục tiêu: HS hiểu đợc TĐC giữa cơ thể và môi trờng ngoài là đặc trng của cơ thể sống. - §å dïng: PhiÕu häc tËp -CTH: I-T§C gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng ngoµi -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS quan s¸t kÜ h×nh 31-1 th¶o 31-1 tr¶ lêi c©u hái: luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +Sù T§C gi÷a c¬ thÓ vµ m«i tr- Yªu cÇu: êng biÓu hiÖn nh thÕ nµo? +LÊy chÊt cÇn thiÕt vµo c¬ thÓ. +Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. +Th¶i CO2 vµ chÊt cÆn b· ra m«i trêng. +Hoµn thµnh bµi tËp. -§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhận xét hoàn chỉnh đáp ¸n. PhiÕu häc tËp: HÖ c¬ quan -Tiªu ho¸ -H« hÊp -Bµi tiÕt -TuÇn hoµn. Vai trò trong sự trao đổi chất -Biến đổi thức ăn thành chất dinh dỡng, thải các chất thừa ra ngoài cơ thể. -LÊy oxi vµ th¶i cacbonic. -Lọc từ máu các chất thải để bài tiết qua nớc tiểu. -VËn chuyÓn oxi vµ chÊt dd tíi tÕ bµo vµ vËn chuyÓn cacbonic tíi phæi, chÊt th¶i tíi c¬ quan bµi tiÕt.. - GV ph©n tÝch vai trß cña T§C: + Sinh vËt tån t¹i , ph¸t triÓn nhờ TĐC vì thế TĐC là đặc trng c¬ b¶n cña sù sèng.. -TĐC ở cấp độ cơ thể: Môi trờng ngoài cung cấp thức ăn, nớc, muối khoáng và oxi qua hệ tiêu hoá, hô hấp đồng thời tiếp nhËn chÊt b·, s¶n phÈm ph©n huû vµ khÝ cacbonic tõ c¬ thÓ.

(57) th¶i ra. Hoạt động 2 (12 phút) Tìm hiểu TĐC giữa tế bào và môi trờng trong -Môc tiªu: HS hiÓu sù T§C diÔn ra trong tÕ bµo. - CTH: II- T§C gi÷a tÕ bµo vµ m«i trêng trong -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS dùa vµo th«ng tin h×nh 3131-2 SGK th¶o luËn nhãm môc 2 vËn dông kiÕn thøc th¶o luËn nhom sthèng nhÊt c©u tr¶ lêi. ∇ SGK/100. +M¸u mang oxi vµ chÊt dd qua +Máu và nớc mô cung cấp nớc mô đến tế bào. +Hoạt động của tế bào tạo ra nh÷ng g× cho tÕ bµo? +Hoạt động sống của tế bào năng lợng, khí cacbonic, chất th¶i. t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm g×? +Các sản phẩm từ tế bào thải +Các sản phẩm đó qua nớc mô vào máu đến hệ hô hấp, bài tiết ra đợc đa tới đâu? +Sự TĐC giữa tế bào và môi tr- và đợc thải ra ngoài. êng trong biÓu hiÖn nh thÕ -§¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, nhãm kh¸c bæ sung. nµo? -Sù T§C gi÷a tÕ bµo vµ m«i trêng trong: + Chất dd và oxi đợc tế bào sử dụng cho các hoạt động sống, đồng thời các sản phẩm phân huỷ đa đến các cơ quan thải ra ngoµi. +Sù T§C ë tÕ bµo th«ng qua m«i trêng trong. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu mối quan hệ giữa TĐC ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp độ tế bµo -Mục tiêu: +Trình bày đợc mối liên hệ giữa TĐC của cơ thể với TĐC ở tế bào. - CTH: III-Mèi quan hÖ gi÷a T§C ë cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp độ tế bào -GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ -HS dựa vào kiến thức ở mục I h×nh 31-2: và II để phân tích. +Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a T§C cña c¬ thÓ víi m«i trêng ngoµi vµ T§C cña tÕ bµo víi m«i trêng trong? +Nếu TĐC ở một cấp độ ngừng th× dÉn tíi hËu qu¶ g×? -GV chèt kiÕn thøc.. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -§¹i diÖn nhãm ph©n tÝch mèi quan hÖ, nhãm kh¸c bæ sung. -TĐC ở cấp độ cơ thể và TĐC ở cấp độ tế bào có liên quan mật thiết với nhau đảm bảo cho cơ thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn.. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (7 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c c©u hái +ở cấp độ cơ thể sự TĐC diễn ra nh thế nào? +TĐC ở tế bào có ý nghĩa gì đối với TĐC của cơ thể? +Nêu mối quan hệ giữa TĐC ở cấp độ cơ thể với TĐC ở cấp độ tế bào? *Híng dÉn vÒ nhµ:.

(58) -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “Em cã biÕt”. Ngµy so¹n: 5/12/10 Ngµy gi¶ng: 8A: 14/12/10 ; 8B: 7/12/10 TiÕt 33 - Bµi 32 / TuÇn 17 + 18 ChuyÓn ho¸ I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Biết đợc sự chuyển hoá vật chất và năng lợng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hoá, là hoạt động cơ bản của sự sống. -Ph©n biÖt sù T§C gi÷a m«i trêng trong víi tÕ bµo vµ sù chuyÓn hãa vËt chÊt vµ n¨ng lîng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hóa và dị hóa có mối quan hệ thống nhất với nhau. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng ph©n tÝch so s¸nh. 3.Thái độ: - GD ý thøc b¶o vÖ søc khoÎ cña b¶n th©n. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh vÏ h×nh 32-1 SGK. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và gải quyết vấn đề, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (5 phót) +Phân biệt sự TĐC ở cấp độ cơ thể và TĐC ở cấp độ tế bào? Mối quan hệ giữa 2 cấp độ TĐC nµy? 2. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ chuyÓn ho¸ vËt chÊt trong c¬ thÓ. -Cách tiến hành “Tế bào thờng xuyên TĐC với môi trờng ngoài.Vật chất đợc tế bào sử dụng nh thÕ nµo?”. 3. Các hoạt động dạy học ( 32 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (12 phút) Tìm hiểu chuyển hoá vật chấ và năng lợng -Mục tiêu: +HS biết đợc sự chuyển hoá vật chất và năng lợng trong tế bào gồm 2 quá trình đồng hoá và dị hoá, là hoạt động cơ bản của sự sống. - §å dïng: H×nh 32 – 1 SGK. - CTH: I- ChuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS nghiªn cøu th«ng tin th«ng tin phÇn I kÕt hîp quan SGK/102, th¶o luËn nhãm s¸t h×nh 32-1 th¶o luËn 3 c©u thèng nhÊt ý kiÕn. hái môc ∇ SGK/102: +Sự chuyển hoá vật chất và +Gồm 2 quá trình đồng hoá và n¨ng lîng ë tÕ bµo gåm nh÷ng dÞ ho¸. qu¸ tr×nh nµo? +Phân biệt TĐC ở tế bào với +TĐC là hiện tợng trao đổi các sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ chÊt. ChuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ năng lợng là sự biến đổi vật n¨ng lîng? chÊt vµ n¨ng lîng. +Năng lợng đợc giải phóng sử +Năng lợng đợc giải phóng ở dụng: Co cơ, sinh công; đồng tế bào đợc sử dụng vào những hoá; sinh nhiệt. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, hoạt động nào? nhãm kh¸c bæ sung. -T§C lµ biÓu hiÖn bªn ngoµi.

(59) cña qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ trong tÕ bµo. -Mọi hoạt động sống của cơ thể đều bắt nguồn từ sự chuyển ho¸ trong tÕ bµo. -HS tù thu nhËn th«ng tin tr¶ -ChuyÓn ho¸ gåm 2 qu¸ tr×nh -GV tiÕp tôc yªu cÇu HS lêi. là đồng hoá và dị hoá. nghiªn cøu th«ng tin SGK/103 +Mét HS lªn b¶ng lËp b¶ng so - Mèi quan hÖ: §ång ho¸ vµ dÞ s¸nh. hoá đối lập, mâu thuẫn nhau tr¶ lêi c©u hái môc ∇ +Mét HS tr×nh bµy mèi quan nhng thèng nhÊt vµ g¾n bã chÆt SGK/103. hÖ chÏ víi nhau. -Líp nhËn xÐt bæ sung. -Tơng quan giữa đồng hoá vàdị ho¸ phô thuéc vµo løa tuæi, -GV hoµn chØnh kÕn thøc. giíi tÝnh vµ thÓ tr¹ng c¬ thÓ. -GV lu ý: Trẻ em: đồng hoá > dÞ ho¸. Ngời già: dị hoá > đồng - HS tr¶ lêi . Yªu cÇu: ho¸….. +Sö dông n¨ng lîng kh«ng - GV đặt câu hỏi liên hệ: + Vấn đề sử dụng năng lợng hiệu quả có thể dẫn tới rối loạn ảnh hởng đến TĐC và TĐ năng quá trình TĐC. lîng nh thÕ nµo? Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hiểu chuyển hoá cơ bản -Môc tiªu: HS biÕt kh¸i niÖm chuyÓn ho¸ c¬ b¶n - CTH: II-ChuyÓn ho¸ c¬ b¶n -GV nªu c©u hái: -HS vËn dông kiÕn thøc tr¶ lêi. +C¬ thÓ ë tr¹ng th¸i nghØ ng¬i +Cã tiªu dïng n¨ng lîng cho có tiêu dùng năng lợng không? hoạt động của tim, hô hấp và V× sao? duy tr× th©n nhiÖt. -HS tr¶ lêi, líp bæ sung. -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi: +ChuyÓn ho¸ c¬ b¶n lµ g×? +ý nghÜa cña chuyÕn ho¸ c¬ b¶n? -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc. -ChuyÓn ho¸ c¬ b¶n lµ n¨ng lîng tiªu dïng khi c¬ thÓ hoµn toµn nghØ ng¬i. -§¬n vÞ: Kj/h/kg -ý nghÜa: C¨n cø vµo chuyÓn hoá cơ bản để xác định tình tr¹ng søc khoÎ, tr¹ng th¸i bÖnh lÝ. Hoạt động 3 (10 phút) Điều hoà sự chuyển hoá vật chất và năng lợng - Môc tiªu: BiÕt c¬ quan ®iÒu hßa qu¸ tr×nh chuyÓn hãa trong c¬ thÓ lµ hÖ thÇn kinh vµ thÓ dÞch. - CTH: III- §iÒu hoµ sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS dùa vao fth«ng tin SGK tr¶ th«ng tin SGK tr¶ lêi: lêi: +Cã nh÷ng h×nh thøc nµo ®iÒu +Sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn hoµ sù chuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ kinh. n¨ng lîng? +Do c¸c hoocmon tuyÕn néi tiÕt. -Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. - C¬ chÕ thÇn kinh: +ë n·o cã c¸c trung khu ®iÒu khiÓn sù T§C. +Th«ng qua hÖ tim m¹ch. -GV hoàn chỉnh đáp án..

(60) -C¬ chÕ thÓ dÞch do c¸c hoocmon đổ vào máu. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (7 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp +GhÐp c¸c th«ng tin ë cét A víi cét B cho phï hîp: Cét A 1-§ång ho¸ 2-DÞ ho¸ 3.Tiªu ho¸ 4.Bµi tiÕt. Cét B Tr¶ lêi a.Lấy thức ăn biến đổi thành chất dinh dỡng hấp thụ vào máu. 1 – …… b.Tổng hợp chất đặc trng và tích luỹ năng lợng. c.Th¶i c¸c s¶n phÈm ph©n huû vµ c¸c s¶n phÈm thõa ra m«i tr- 2 – …… êng ngoµi. d.Phân giải các chất đặc trng thành chất đơn giản và giải 3 – …… phãng n¨ng lîng. 4 - ……. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Học bài, đọc mục “Em có biết” SGK. -§äc bµi th©n nhiÖt. Ngµy so¹n: 11/12/10 Ngµy gi¶ng: 8A: 1 /12/10 ; 8B: 13/12/10 TiÕt 34 - Bµi 33 / TuÇn 18 Th©n nhiÖt I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc mối quan hệ giữa dị hóa và thân nhiệt. - Giải thích đợc cơ chế điều hòa thân nhiệt đảm bảo cho thân nhiệt luôn ổn định. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng vËn dông lÝ thuyÕt vµo gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng thùc tÕ. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c øng xö, giao tiÕp khi th¶o luËn. + Tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ nhãm, tríc líp. 3.Thái độ: -GD ý thức tự bảo vệ cơ thể, đặc biệt khi môi trờng thay đổi. - B¶o vÖ c©y xanh, trång c©y t¹o bãng m¸t ë trêng häc vµ khu d©n c. II.§å dïng d¹y häc: -GV: T liệu về trao đổi chất, thân nhiệt. III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp – tìm tòi, động não. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +ChuyÓn ho¸ vËt chÊt vµ n¨ng lîng lµ g×? Gåm nh÷ng qu¸ tr×nh nµo? 2. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ th©n nhiÖt. -Cách tiến hành “ Em đã bao giờ tự cặp nhiệt độ bằng nhiệt kế cha? Đợc bao nhiêu độ? Đó chÝnh lµ th©n nhiÖt”. 3. Các hoạt động dạy học ( 35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (8 phút) Tìm hiểu thân nhiệt là gì -Mục tiêu:+HS trình bày đợc khái niệm thân nhiệt. - Đồ dùng: T liệu về trao đổi chất, thân nhiệt. - CTH: I-Th©n nhiÖt -GV nªu c©u hái: -HS dùa vµo hiÓu biÕt cña b¶n +Ngêi ta ®o th©n nhiÖt nh thÕ th©n vµ tù nghiªn cøu th«ng tin nào và để làm gì? SGK/105 tr¶ lêi. +Nhiệt độ cơ thể ở ngời khoẻ.

(61) m¹nh khi trêi nãng vµ khi trêi lạnh là bao nhiêu và thay đổi nh thÕ nµo? -GV nhËn xÐt vµ th«ng b¸o thªm: ë ngêi khoÎ m¹nh th©n nhiÖt kh«ng phô thuéc vµo m«i trêng do c¬ chÕ ®iÒu hoµ.. -Thân nhiệt là nhiệt độ của cơ thÓ. -Thân nhiệt luôn ổn định ở mức 370C lµ do sù c©n b»ng gi÷a sinh nhiÖt vµ to¶ nhiÖt.. Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu sự điều hoà thân nhiệt -Mục tiêu:+ Trình bày đợc mối quan hệ giữa dị hóa và thân nhiệt. + Giải thích đợc cơ chế điều hòa thân nhiệt đảm bảo cho thân nhiệt luôn ổn định. - CTH: II- Sù ®iÒu hoµ th©n nhiÖt -HS tr¶ lêi, líp bæ sung. -GV nêu vấn đề: 1.Vai trß cña da trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt +Bé phËn nµo cña c¬ thÓ tham gia vµo sù ®iÒu hoµ th©n nhiÖt? -GV yªu cÇu HS th¶o luËn môc -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn.Yªu cÇu: ∇ SGK/105 phÇn II. +NhiÖt do c¬ thÓ sinh ra tho¸t ra ngoµi. +Khi lao động nặng cơ thể toả nhiÖt b»ng c¸ch to¸t må h«i, mặt đỏ, da hồng. +Khi nãng m¹ch m¸u díi da d·n, khi l¹nh m¹ch m¸u co. +C¬ thÓ nãng bøc v× kh«ng to¸t đợc mồ hôi. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. -HS rót ra kÕt luËn vÒ vai trß -Da cã vai trß quan träng nhÊt -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña cña da. trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt. HS vµ yªu cÇu HS rót ra kÕt -C¬ chÕ: luËn: +Khi trời nóng, lao động nặng +Da cã vai trß nh thÕ nµo mao mạch máu dới da dãn để trong sù ®iÒu hoµ th©n nhiÖt? to¶ nhiÖt, t¨ng tiÕt må h«i. +Khi trêi rÐt mao m¹ch co l¹i c¬ ch©n l«ng co gi¶m sù to¶ nhiÖt. 2.Vai trß cña hÖ thÇn kinh trong ®iÒu hoµ th©n nhiÖt -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -GV nªu c©u hái: -Mọi hoạt động điều hoà thân +Các hoạt động điều hoà thân trả lời. nhiệt đều là phản xạ dới sự điều nhiÖt chÞu sù ®iÒu khiÓn cña c¬ khiÓn cña hÖ thÇn kinh. quan nµo? §îc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? Hoạt động 3 (12 phút) Tìm hiểu phơng pháp phòng chống nóng lạnh -Mục tiêu: +Giải thích đợc cơ sở khoa học và vận dụng đợc vào đời sống các biện pháp chống nóng lạnh, đề phòng cảm nóng, lạnh. - CTH: III- Ph¬ng ph¸p phßng chèng nãng, l¹nh -GV nªu c©u hái: -HS nghiªn cøu th«ng tin +Chế độ ăn uống về mùa hè và SGK/106 kết hợp kiến thức mùa đông khác nhau nh thế thực tế thảo luận nhóm thống.

(62) nµo? nhÊt ý kiÕn tr¶ lêi c©u hái. +Chúng ta phải làm gì để chèng nãng vµ chèng rÐt? +V× sao rÌn luyÖn th©n thÓ còng lµ biÖn ph¸p chèng nãng, chèng rÐt? +ViÖc x©y nhµ, c«ng së…cÇn lu ý nh÷ng yÕu tè nµo gãp phÇn chèng nãng l¹nh? +Trång c©y xanh cã ph¶i lµ -RÌn luyÖn th©n thÓ t¨ng kh¶ biÖn ph¸p chèng nãng kh«ng? năng chịu đựng của cơ thể. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. -N¬i ë vµ n¬i lµm viÖc ph¶i phï -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, hîp cho mïa nãng vµ mïa nhãm kh¸c bæ sung. l¹nh. -Mùa hè: đội mũ nón khi đi đờng, lao động. -Mùa đông: giữ ấm chân, cổ, ngùc, ¨n thøc ¨n nãng, nhiÒu mì. +Trång nhiÒu c©y xanh quanh nhµ vµ n¬i c«ng céng. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +Thân nhiệt là gì? Tại sao thân nhiệt luôn ổn định? +Tr×nh bµy c¬ chÕ ®iÒu hoµ th©n nhiÖt khi trêi nãng l¹nh? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “Em cã biÕt”. -¤n tËp theo néi dung bµi 35. Ngµy so¹n: 12/12/10 Ngµy gi¶ng: 8A: 15/12/10 ; 8B: 14/12/10 TiÕt 35 - Bµi 35 / TuÇn 18 ¤n TËp häc k× I I.Môc tiªu: -HÖ thèng hãa kiÕn thøc häc k× I. 2. Kü n¨ng: - VËn dông kiÕn thøc: 3.Thái độ: -GD ý thøc häc tËp cña HS II. §å dïng d¹y häc: -GV: Tranh: TB, mô, cơ quan vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa. - Các nhóm với nội dung đã đợc phân công. -HS: N/C tríc bµi. III. Ph¬ng ph¸p: -Vấn đáp, hoạt động nhóm. IV. Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động( 2 phút) -Môc tiªu: G©y høng thó häc tËp cho HS. -C¸ch tiÕn hµnh: HÖ thèng toµn bé kiÕn thøc häc k× I.Vµo tiÕt «n tËp. 2. Các hoạt động dạy học ( 40 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (28 phút) Hệ thống hoá kiến thức -Môc tiªu: +HÖ thèng hãa kiÕn thøc häc k× I. - Đồ dùng: +Tranh: TB, mô, cơ quan vận động, tuần hoàn, hô hấp, tiêu hóa. + Các nhóm với nội dung đã đợc phân công. - CTH: I- HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc.

(63) Chia líp thµnh 6 nhãm yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thiÖn kiÕn thøc. Nhãm 1. B¶ng 15.1 N 2 35.2 3 35.3 4 35.4 5 35.5 6 35.6 Gi¸o viªn ch÷a bµi tËp - D¸n kÕt qu¶ lªn b¶ng. - Yªu cÇu häc sinh nh¾c l¹i toàn bộ KT đã học.. C¸c nhãm tiÕn hµnh th¶o luËn theo nhãm. Thèng nhÊt c©u hái. - Cử đại diện thuyết minh kết qu¶. C¸c nhãm kh¸c bæ sung th¶o luËn toµn líp.. -HS nh¾c l¹i néi dung c¸c b¶ng KÕt luËn: đã hoàn thành. Toµn bé néi dung b¶ng. 35. 1 -> 35 đã hoàn thành. B¶ng 35 – 1: Kh¸i qu¸t vÒ c¬ thÓ ngêi Cấp độ tổ chức TÕ bµo M« C¬ quan HÖ c¬ quan. §Æc ®iÓm CÊu t¹o Gåm: mµng, chÊt tÕ bµo, nh©n. Vai trß Là đơn vị cấu tạo và chức năng của c¬ thÓ. TËp hîp c¸c tÕ bµo chuyªn hãa, cã Tham gia cÊu t¹o nªn c¸c c¬ quan. cÊu tróc gièng nhau. §îc t¹o nªn bëi c¸c m« kh¸c nhau Tham gia cÊu t¹o vµ thùc hiÖn mét chức năng nhất định của hệ cơ quan. Gồm các cơ quan có mối liên hệ về Thực hiện một chức năng nhất định chøc n¨ng. cña c¬ thÓ. Bảng 35-2:Sự vận động cơ thể.. HÖ c¬ quan thùc hiÖn §Æc ®iÓm cÊu t¹o vận động Bé x¬ng -Gåm nhiÒu x¬ng liªn kÕt víi nhau qua khíp x¬ng. -Có tính chất cứng rắn và đàn håi. HÖ c¬ -TB c¬ dµi. -Cã kh¶ n¨ng co d·n. Chøc n¨ng T¹o bé khung c¬ thÓ: +B¶o vÖ. +N¬i b¸m cña c¬. Vai trß chung Gióp c¬ thÓ hoạt độngđể thÝch øng víi m«i trêng. C¬ co, d·n gióp c¸c c¬ quan hoạt động. B¶ng 35 – 3: TuÇn hoµn C¬ quan Tim. HÖ m¹ch. §Æc ®iÓm cÊu t¹o - Cã 4 ng¨n, chia 2 nöa. - Cã van nhÜ – thÊt vµ van vào động mạch. - Co bãp theo chu k× gåm 3 pha. Gồm động mạch, tĩnh mạch vµ mao m¹ch. Chøc n¨ng Vai trß chung B¬m m¸u liªn tôc theo mét chiÒu tõ t©m nhÜ vµo t©m thất và từ tâm thất vào động Giúp máu tuần m¹ch. hoµn liªn tôc theo mét chiÒu trong c¬ DÉn m¸u tõ tim ®i kh¾p c¬ thÓ. thÓ vµ tõ kh¾p c¬ thÓ vÒ tim.. B¶ng 35 – 4 : H« hÊp.

(64) C¸c giai ®o¹n chñ yÕu trong h« hÊp Thë T§K ë phæi T§K ë tÕ bµo. Vai trß. C¬ chÕ. Riªng. Chung. Hoạt động phối hợp của lồng ngùc vµ c¸c c¬. C¸c khÝ khuÕch t¸n tõ n¬i cã nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp C¸c khÝ khuÕch t¸n tõ n¬i cã nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp. Gióp kh«ng khÝ trong phæi thờng xuyên đổi mới Tăng nồng độ khí oxi và giảm nồng độ khí cacbonic trong m¸u Cung cÊp khÝ oxi cho tÕ bµo vµ nhËn khÝ cacbonic do tÕ bµo th¶i ra. Cung cÊp oxi cho c¸c tÕ bµo c¬ thÓ vµ th¶i khÝ cacbonic ra khái c¬ thÓ. B¶ng 35 - 5: Tiªu ho¸. C¬ quan thùc hiÖn. Khoang miÖng. Lo¹i chÊt Gluxit Lipit Tiªu hãa Pr«tªin §êng Axit bÐo vµ HÊp thô Glyxªrin Axit amin. Thùc qu¶n. D¹ dµy. Ruét non. X. X X x x X. Ruét giµ. Ho¹t động. X. x. Hoạt động 2 (12 phút) Trả lời câu hỏi Mục tiêu: HS trả lời đợc các câu hỏi liên quan đến kiến thức đã học -CTH: II - Tr¶ lêi c©u hái -GV yêu cầu câu trả lời các câu -HS dựa vào kiến thức đã học th¶o luËn nhanh tr¶ lêi c¸c c©u hái 1 , 2, 3 SGK /112. hái. -§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt gióp HS hoµn KÕt luËn: Trang 160 +162 SGV. thiÖn kiÕn thøc. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ ( 5phót). *Tæng kÕt: -GV hệ thống lại toàn bộ kiến thức đã học. -GV nhËn xÐt ý thøc häc tËp cña HS, cho ®iÓm cho nhãm nµo lµm tèt. * Híng dÉn vÒ nhµ: -¤n tËp giê sau kiÓm tra häc k×. ****************************** Ngµy so¹n: /12/10 Ngµy gi¶ng: / 12/10 TiÕt 36 / TuÇn 19 KiÓm tra häc k× I ( Theo để chung của nhà trờng).

(65) Ngµy so¹n: 02/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 4/01/11 ; 8B: 03/01/11 TiÕt 37- Bµi 34 / TuÇn 20 vitamin vµ muèi kho¸ng I. Môc tiªu : 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc vai trò của vitamin và muối khoáng. - VËn dông nh÷ng hiÓu biÕt vÒ vitamin vµ muèi kho¸ng trong viÖc x©y dùng khÈu phÇn ¨n hîp lÝ vµ chÕ biÕn thøc ¨n. 2. KÜ n¨ng: - Vận dung kiến thức vào đời sống. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Chủ động ăn uống các chất có nhiều vitamin và muối khoáng. +Tù tin tr×nh bµy ý kiÕn. + Xử lí và thu thập thông tin khi đọc SGK và tài liệu tham khảo. 3. Thái độ: - GD ý thøc vÖ sinh thùc phÈm. BiÕt c¸ch phèi hîp , chÕ biÕn thøc ¨n khoa häc. II. §å dïng d¹y häc: - GV:+ Tranh ¶nh mét sè nhãm thøc ¨n chøa vitamin vµ muèi kho¸ng. - HS: + T×m hiÓu tríc bµi häc, su tÇm c¸c tµi liÖu vÒ vitanmin vµ muèi kho¸ng III. Ph¬ng ph¸p: - Đàm thoại – gợi mở, vấn đáp, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS t×m hiÓu vÒ vitamin vµ muèi kho¸ng. - Cách tiến hành: “ Vitamin và muối khoáng có vai trò quan trọng đối với đời sống con ngời. Nhng lấy vitamin và muối khoáng từ đâu, liều lợng thế nào đối với từng trờng hợp cụ thể? Bài häc h«m nay sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c©u hái trªn”. 2.Các hoạt động dạy học ( 39 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung.

(66) Hoạt động 1 (22 phút) Tìm hiểu về Vitamin - Mục tiêu: Trình bày đợc vai trò của vitamin. - §å dïng: Tranh ¶nh mét sè nhãm thøc ¨n chøa vitamin. -CTH: I.Vitamin - GV ph©n tÝch : NÕu thøc ¨n thiÕu thÞt, rau qu¶ t¬i th× c¬ thÓ sÏ thiÕu vitamin, vµ sinh ra ch¶y m¸u lîi, ch¶y m¸u díi da…trÎ em thiÕu vitamin bÞ cßi x¬ng bÞ cßi x¬ng. Lîng vitamin cho mçi ngêi, mçi ngµy lµ rÊt Ýt ( chØ vµi miligam/ ngµy) -Yêu cầu học sinh đọc các th«ng tin SGK/107. -Th¶o luËn vµ tr¶ lêi dùa vµo Vµ hoµn thµnh bµi tËp th«ng tin SGK tr¶ lêi: - Các câu đúng theo thứ tự là : 1,3,5,6 -GV y/c HS n/c th«ng tinSGK, -HS n/c th«ng tin sgk tr¶ lêi B¶ng 34.1SGK, tr¶ lêi c©u hái. c©u hái. +Em hiÓu vitamin lµ g×, cã vai -vitamin lµ hîp chÊt ho¸ häc trß g× víi c¬ thÓ? đơn giản + Thực đơn trong bữa ăn cần -Tham gia cấu trúc nhiều thế đợc phối hợp nh thế nào để hệ enzim, thiếu vitamin dẫn cung cấp đủ vitamin cho cơ đến rối loạn hoạt động của cơ thÓ? thÓ -Thực đơn cần phối hợp thức ăn có nguồn gốc động vật và thùc vËt -Vitamin lµ hîp chÊt ho¸ häc đơn giản, là thành phần cấu trúc của nhiều enzim để đảm -GV th«ng b¸o: C¸c lo¹i Vt bảo sự hoạt động sinh lí bình xÕp 2 nhãm: thêng cña c¬ thÓ. +Nhãm vitamin tan trong dÇu -Con ngêi kh«ng tù tæng hîp mì (vitamin A,D,E,K…) đợc vitamin mà phải lấy từ +Nhãm tan trong níc: thøc ¨n. Vitamin C vµ B -Cần phối hợp cân đối các loại ( B1,B2,B6,B12…) thức ăn để cung cấp đủ C¸c lo¹i vitamin tham gia vµo vitamin cho c¬ thÓ. cÊu tróc cña nhiÒu hÖ enzim -H»ng ngµy chóng ta cÇn ph¶i kh¸c nhau vµ cã vai trß kh¸c phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n cã nhau, đối với cơ thể( thiếu nguồn gốc từ động vật với các vitamin sẽ rối loạn hoạt động lo¹i thøc cã nguån gèc tõ thùc sinh lÝ cña c¬ thÓ) vËt. Hoạt động 2 (17 phút) Muối khoáng -Mục tiêu: Trình bày đợc vai trò của muối khoáng. - §å dïng: Tranh ¶nh mét sè nhãm thøc ¨n chøa vitamin vµ muèi kho¸ng. -CTH: II. Muèi kho¸ng - GV yªu cÇu häc sinh thùc HS ng/c th«ng tin SGK, tr¶ lêi hiÖn lÖnh trong SGK vµ nghiªn c©u hái. cøu b¶ng 34.2 SGK/ 109, suy nghĩ để trả lời câu hỏi: +V× sao thiÕu vitamin D ,trÎ em sÏ m¾c bÖnh cßi x¬ng? +ThiÕu vitamin D trÎ em bÞ cßi x¬ng v×: c¬ thÓ chØ hÊp thô Ca khi cã mÆt vitamin D, vitamin D cã vai trß thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ Ca vµ P.

(67) +Vì sao nhà nớc vận động sử dông muèi ièt ? Trong khÈu phÇn ¨n h»ng ngµy cÇn lµm nh thế nào để đủ vitamin và muèi kho¸ng ? Em hiÓu nh÷ng g× vÒ muèi kho¸ng? - GV gi¶i thÝch: Muèi kho¸ng lµ thµnh phÇn quan träng cña tế bào, đảm bảo cân bằng áp suÊt thÈm thÊu vµ lùc tr¬ng cña tÕ bµo, tham gia vµo thµnh phÇn nhiÒu enzim…. để tạo xơng. +Chóng ta ph¶i dïng muèi ièt v×: muèi ièt lµ thµnh phÇn không thể thiếu đợc của hoocm«n tuyÕn gi¸p. +Trong b÷a ¨n h»ng ngµy cÇn có đủ lợng thịt( hoặc trứng, sữa) và rau quả tơi. có đủ muối(nên dùng muối iốt),đối víi trÎ em cÇn bæ xung thªm Ca( thªm s÷a , níc x¬ng hÇm…). Khi chÕ biÕn ph¶i tính toán hợp lí để vitamin khái bÞ ph©n huû. - Cần sử dụng muối iốt để phßng tr¸nh bÖnh bíu cæ. - Muèi kho¸ng lµ thµnh phÇn quan träng cña tÕ bµo, tham gia vào nhiều hệ enzim đảm bảo quá trình trao đổi chất và n¨ng lîng -KhÈu phÇn ¨n cÇn: + Phèi hîp nhiÒu lo¹i thøc ăn( động vật và thực vật) + Sö dông muèi ièt h»ng ngµy + Chế biến thức ăn hợp lí để chèng mÊt vitamin +TrÎ em nªn t¨ng cêng muèi Ca. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt -Học sinh đọc kết luận SGK trang 110 -Tr¶ lêi c©u hái SGK. Bài tập: đánh dấu X vào những câu trả lời đúng trong các câu sau : a.Vitamin cã nhiÒu ë thÞt, rau qu¶ t¬i b. Vitamin cung cÊp cho c¬ thÓ nguån n¨ng lîng lín c. Vitamin là một loại muối đặc biệt làm cho thức ăn ngon hơn d. Cơ thể ngời và động vật không thể tổng hợp đợc vitamin mà phải lấy từ thức ăn e. Vitamin lµ hîp chÊt ho¸ häc rÊt cÇn thiÕt cho c¬ thÓ. X X X. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi theo c©u hái SGK. -§äc tríc bµi 35. Ngµy so¹n: 4/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 5/01/11 ; 8B: 4/01/11 TiÕt 38 – Bµi 36 / TuÇn 20 Tiªu chuÈn ¨n uèng. Nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn I. Môc tiªu : 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc nhu cầu dinh dỡng của cơ thể. - Đánh giá đợc giá trị dinh dỡng của các loại thức ăn. - Trình bày đợc nguyên tắc lập khẩu phần đảm bảo đủ chất và lợng. 2. KÜ n¨ng: - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng thu thËp kiÕn thøc. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Xác định giá trị: Cần cung cấp hợp lí và đủ chất dinh dỡng để có một cơ thể khỏe mạnh. + Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. + Tù tin bµy tá ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3.Thái độ:.

(68) - Gi¸o dôc ý thøc tiÕt kiÖm n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng. II. §å dïng d¹y hoc - GV: Tranh mét sè lo¹i thùc phÈm, th¸p dinh dìng. III. Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm , giải quyết vấn đề, vấn đáp – tìm tòi. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +KÓ tªn mét sè lo¹i vitamin? Nªu vai trß cña chóng? 2. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS t×m hiÓu vÒ tiªu chuÈn ¨n uèng vµ nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn. - C¸ch tiÕn hµnh: 3. Các hoạt động dạy học (35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động1(17 phút) Nhu cầu dinh dỡng của cơ thể - Mục tiêu: Trình bày đợc nhu cầu dinh dỡng của cơ thể. - CTH: I- Nhu cÇu dinh dìng cña c¬ -GV yêu cầu học sinh đọc các -HS nghiên cứu thông tin SGK, thể thông tin SGK/113 để trả lời thảo luận trả lời: c©u hái: +Nhu cÇu dinh dìng cña trÎ +Nhu cÇu dinh dìng cña trÎ em, ngêi trëng thµnh, ngêi giµ em cao h¬n ngêi trëng thµnh khác nhau nh thế nào giải đặc biệt là prôtêin vì cần tích thÝch? luü cho c¬ thÓ ph¸t triÓn. Ngêi giµ nhu cÇu dd thÊp h¬n v× sù vận động của cơ thể kém hơn trÎ . + V× sao trÎ em suy dinh dìng + ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn ë nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn chÊt lîng cuéc sèng cña ngêi l¹i chiÕm tØ lÖ cao? d©n cßn thÊp nªn tØ lÖ trÎ suy dinh dìng cao . + Sù kh¸c nhau vÒ nhu cÇu dinh dìng ë mçi c¬ thÓ phô + Nhu cÇu dinh dìng cña mçi thuéc vµo nh÷ng yÕu tè nµo? ngêi kh¸c nhau phô thuéc vµo c¸c yÕu tè: - GV lu ý häc sinh: h»ng ngµy * Giíi tÝnh : Nam cã nhu cÇu c¬ thÓ cÇn c¸c chÊt: pr«tªin, cao h¬n n÷ lipit, gluxit, nhng ë mçi ngêi * Løa tuæi: TrÎ em cã nhu cÇu hoÆc mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn cao h¬n ngêi giµ v× ngoµi viÖc kh¸c nhau th× kh¸c nhau . đảm bảo cung cấp đủ năng l-GV nhận xét chốt kiến thức. ợng cho hoạt động ,còn cần để x©y dùng c¬ thÓ, gióp c¬ thÓ lín lªn *Dạng hoạt động: ngời lao động nặng có nhu cầu cao hơn - Nhu cầu dinh dỡng của từng v× tiªu tèn n¨ng lîng nhiÒu h¬n ngêi kh«ng gièng nhau *Tr¹ng th¸i c¬ thÓ : ngêi cã - Nhu cÇu dinh dìng phô thuéc kÝch thíc lín th× nhu cÇu cao vµo: h¬n, ngêi bÖnh míi èm khái +Løa tuæi cÇn cung cÊp chÊt dinh dìng +Giíi tÝnh nhiều hơn để phục hồi sức +Trạng thái sinh lí khoÎ +Lao động Hoạt động 2 (18 phút) Giá trị dinh dỡng của thức ăn. Khẩu phần và nguyên tắc lập khẩu phÇn - Mục tiêu: +Đánh giá đợc giá trị dinh dỡng của các loại thức ăn. +Trình bày đợc nguyên tắc lập khẩu phần đảm bảo đủ chất và lợng. - §å dïng: Tranh mét sè lo¹i thùc phÈm, th¸p dinh dìng. - CTH: II- Gi¸ trÞ dinh dìng cña -HS tho¶ luËn nhãm hoµn thøc ¨n -GV yªu cÇu häc sinh thùc thµnh b¶ng ..

(69) hiÖn lÖnh trong SGK/ 113+114 vµ hoµn thµnh Yªu cÇu: Lo¹i thùc Tªn b¶ng sau: phÈm phÈm Lo¹i thùc Tªn phÈm phÈm -Giµu gluxit -Giµu pr«tªin -Giµu lipit -nhiÒu vitamin vµ chÊt kho¸ng. thùc. + Sù phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n trong b÷a ¨n cã ý nghÜa g×? - GV giải thích: giá trị dinh dỡng có thức ăn đợc thể hiện ở thµnh phÇn vµ n¨ng lîng( tÝnh b»ng calo) chøa trong nã. -GV kÕt luËn.. Giµu gluxit -Giµu pr«tªin -Giµu lipit -nhiÒu vitamin vµ chÊt kho¸ng. thùc. - G¹o, ng«, khoai s¾n… ThÞt,c¸,trøng, s÷a… - Mỡ động vËt, dÇu thùc vËt -rau qu¶ t¬i vµ muèi kho¸ng. * Do tØ lÖ c¸c chÊt h÷u c¬ cã trong thùc phÈm kh«ng gièng nhau, tØ lÖ c¸c lo¹i vitamin ë nh÷ng thùc phÈm kh¸c nhau cung cÊp kh¸c nhau, nªn cÇn cã sù phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n trong bữa ăn để cung cấp đủ cho nhu cÇu cña c¬ thÓ *MÆt kh¸c, sù phèi hîp c¸c lo¹i thøc ¨n trong b÷a ¨n cßn gióp chóng ta ¨n ngon miÖng hơn do đó sự hấp thụ thức ăn cña c¬ thÓ còng tèt h¬n. - Gi¸ trÞ dinh dìng cña thøc ¨n biÓu hiÖn ë: + Thµnh phÇn c¸c chÊt . + N¨ng lîng chøa trong nã + CÇn phèi hîp c¸c lo¹i thøc ăn để cung cấp đủ cho nhu cầu cña c¬ thÓ .. III- KhÈu phÇn vµ nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn - GV th«ng b¸o: khÈu phÇn lµ -HS ghi nhí kiÕn thøc. lîng thøc ¨n cung cÊp cho c¬ thÓ trong 1 ngµy . +Khẩu phần cho các đối tợng kh¸c nhau kh«ng gièng nhau - GV nªu c©u hái: vµ ngay víi mét ngêi, trong + KhÈu phÇn cña ngêi míi nh÷ng giai ®o¹n kh¸c nhau khái bÖnh cã g× kh¸c so víi ng- còng kh¸c nhau v× nhu cÇu n¨ng lîng vµ nhu cÇu dinh dêi b×nh thêng? T¹i sao? ìng ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau kh«ng gièng nhau + Ngêi míi èm khái cÇn thøc ăn bổ dỡng để tăng cờng sức + V× sao cÇn t¨ng rau, qu¶ t¬i khoÎ. trong khÈu phÇn? +T¹i sao nh÷ng ngêi ¨n chay +T¨ng cêng vitamin +T¨ng cêng chÊt x¬ dÔ tiªu vÉn khoÎ m¹nh? ho¸ + §Ó x©y dùng khÈu phÇn hîp +Dïng s¶n phÈm tõ thùc vËt lÝ cÇn dùa vµo nh÷ng c¨n cø nh: ®Ëu, võng, l¹c chøa nhiÒu pr«tªin nµo? ( ë tuæi ®ang lín cÇn cung cÊp T¡ cã nhiÒu pr«tªin, Ca, khi míi èm dËy cÇn t¨ng cêng thức ăn bổ dỡng để mau chóng phôc håi søc khoÎ.Trong khÈu phÇn ¨n uèng nªn t¨ng cêng.

(70) rau, quả tơi vừa đáp ứng nhu cÇu vitamin cña c¬ thÓ, võa cung cÊp thªm c¸c chÊt x¬ giúp hoạt động tiêu hoá dễ dµng h¬n *Nh÷ng nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn: -đáp ứng đủ nhu cầu dinh dỡng của cơ thể -Đảm bảo cân đối các thành phÇn vµ gi¸ trÞ dinh dìng cña thøc ¨n -Đảm bảo cung cấp đủ năng lợng, VTM, MK và cân đối về thµnh phÇn c¸c chÊt h÷u c¬.. - KhÈu phÇn lµ lîng thøc ¨n cung cÊp cho c¬ thÓ trong mét ngµy . - Nguyªn t¾c lËp khÈu phÇn: + C¨n cø vµo gi¸ trÞ dinh dìng cña thøc ¨n . + Đảm bảo đủ lợng calo , đủ chÊt(lipit, pr«tªin, gluxit, vitamin , muèi kho¸ng). . 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ ( 5phót) *Tæng kÕt. - Học sinh đọc kết luận SGK trang 114. Bài tập trắc nghiệm: Đánh dấu x vào câu trả lời đúng nhất trong các câu sau. Câu 1:Những thực phẩm nào giàu chất đờng bột a)Thịt, cá, đậu, đỗ b)Mỡ động vật, dầu thực vật ( dầu lạc , dầu vừng…) c)C¸c lo¹i ngò cèc (khoai , s¾n, ng«…) d)C¶ a,b. X. C©u 2 B÷a ¨n hîp lÝ cã chÊt lîng lµ a)Đảm bảo đủ thành phần dinh dỡng, vitamin và muối khoáng b) Phối hợp, cân đối tỉ lệ các thành phần thức ăn c) Bảo đảm vệ sinh sạch sẽ d)C¶ a,b. X. *Híng dÉn vÒ nhµ : -Tr¶ lêi c©u hái SGK . - ChuÈn bÞ bµi 37 Ngµy so¹n: 9/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 11/01/11 ; 8B: 10/01/11 TiÕt 39 - Bµi 37/ TuÇn 21 Thùc hµnh: ph©n tÝch mét khÈu phÇn cho tríc I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS nhận biết đợc các bớc tiến hành lập một khẩu phần. -Dùa trªn mét khÈu phÇn mÉu trong bµi, tÝnh lîng calo cung cÊp cho c¬ thÓ, ®iÒn sè liÖu vµo bảng 37-3 để xác định mức đáp ứng nhu cầu của cơ thể. -Tù x©y dùng mét khÈu phÇn hîp lÝ cho b¶n th©n. 2.KÜ n¨ng: -HS đợc rèn kĩ năng phân tích, tính toán. -Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Tự nhận thức: xác định đợc nhu cầu dinh dỡng của bản thân. + T×m kiÕm vµ xö lÝ th«ng tin. + Quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc b¶o vÖ søc khoÎ, chèng suy dinh dìng, chèng bÐo ph×. II.§å dïng d¹y häc: -GV:B¶ng 37-1, 37-2, 37-3..

(71) -HS : KÎ b¶ng 27-2 vµ 37-3 vµo vë. III.Ph¬ng ph¸p: -Thực hành – thí nghiệm, hoạt động nhóm, hoàn tất một nhiệm vụ, động não. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (2 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi thùc hµnh lËp khÈu phÇn. -C¸ch tiÕn hµnh : GV nªu môc tiªu vµ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh. 2. Các hoạt động dạy học (38 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (12 phút) Hớng dẫn lập khẩu phần - Mục tiêu: HS nhận biết đợc các bớc tiến hành lập một khẩu phần. - §å dïng: B¶ng 37-1, 37-2, 37-3. -CTH: -GV nªu c©u hái: -HS dùa vµo kiÕn thøc bµi cò +KhÈu phÇn lµ g×? tr¶ lêi. +LËp khÈu phÇn dùa trªn nguyªn t¾c nµo? -Bíc 1: KÎ b¶ng theo mÉu 37-GV híng ®Én lµn lît c¸c bíc -HS ghi nhí c¸ch tiÕn hµnh. 1. tiÕn hµnh: -Bíc 2: +Híng dÉn néi dung b¶ng 37+§iÒn tªn thùc phÈm vµ sè lîng 1. cung cÊp A. +Ph©n tÝch vÝ dô thùc phÈm lµ +Xác định lợng thải bỏ A1 . đu đủ chín theo 4 bớc nh +Xác định lợng thực phẩm ăn SGK/116+117. đợc A2 : A2 = A – A1 +Bíc 3: TÝnh gi¸ trÞ tõng lo¹i thực phẩm đã kê trong bảng. +Bíc 4: +Cộng các số liệu đã liệt kê. +§èi chiÕu víi b¶ng nhu cÇu dinh dỡng khuyến nghị cho ngời Việt Nam để có kế hoạch ®iÒu chØnh hîp lÝ. Hoạt động 2 (26 phút) Tập đánh giá một khẩu phần cho trớc - Môc tiªu: + Dùa trªn mét khÈu phÇn mÉu trong bµi, tÝnh lîng calo cung cÊp cho c¬ thÓ, ®iÒn sè liệu vào bảng 37-3 để xác định mức đáp ứng nhu cầu của cơ thể. +Tù x©y dùng mét khÈu phÇn hîp lÝ cho b¶n th©n. - §å dïng: B¶ng 37-1, 37-2, 37-3. -CTH: -GV yêu cầu HS nghiên cứu -HS đọc kĩ bảng 37-2: b¶ng 37-2 +TÝnh to¸n sè liÖu ®iÒn vµo « SGK/upload.123doc.net để lập có dấu “?” ở bảng 37-2. b¶ng sè liÖu. -§¹i diÖn nhãm hoµn thµnh b¶ng . -GV công bố đáp án đúng. B¶ng 37 – 2: B¶ng sè liÖu khÈu phÇn Thùc phÈm G¹o tÎ C¸ chÐp Tæng céng. A 400 100. Träng lîng A1 A2 0 400 40 60. Thµnh phÇn dinh dìng Pr«tªin Lipit Gluxit 31,6 4 304,8 9,6 2,16 0 81,55 33,31 390,68. -GV yªu cÇu tõ b¶ng 37-2 tÝnh -HS tÝnh to¸n vµ hoµn thµnh toán mức đáp ứng nhu cầu điền bảng 37-3. vµo b¶ng 37-3. -GV yêu cầu HS tự thay đổi -HS hoạt động theo nhóm. mét vµi lo¹i thøc ¨n vµ tÝnh to¸n l¹i cho phï hîp. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót). N¨ng lîng kh¸c (Kcal) 1376 57,6 2159,85.

(72) *Tæng kÕt: -GV nhận xét ý thức thái độ của HS. -§¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña HS. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Lµm bµi tËp: TËp x©y dùng mét khÈu phÇn ¨n cho b¶n th©n. -§äc tríc bµi 38. Ngµy so¹n: 9/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 12/01/11 ; 8B: 11/01/11 Ch¬ng VII. Bµi tiÕt TiÕt 40 – Bµi 38 / TuÇn 21 Bµi tiÕt vµ cÊu t¹o hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -Trình bày đợc khái niệm bài tiết và vai trò của nó với cơ thể sống, các hoạt động bài tiết của c¬ thÓ. - Mô tả đợc cấu tạo của thận. 2. KÜ n¨ng: -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Tù tin khi ph¸t biÓu ý kiÕn. +Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK và quan sát tranh ảnh. +Hợp tác lắng nghe tích cực khi hoạt động nhóm. 3.Thái độ: - GD ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ quan bµi tiÕt. II.§å dïng d¹y häc: - GV: +Tranh “CÊu t¹o c¬ quan bµi tiÕt níc tiÓu” III.Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, vấn đáp – tìm tòi, động não, trực quan. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. -C¸ch tiÕn hµnh “Hµng ngµy chóng ta bµi tiÕt ra m«i trêng ngoµi nh÷ng s¶n phÈm nµo? Thùc chất của hoạt động bài tiết là gì? Chúng ta nghiên cứu bài 38”. 2. Các hoạt động dạy học ( 37 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (17 phút) Tìm hiểu hoạt động bài tiết -Mục tiêu: HS trình bày đợc khái niệm bài tiết và vai trò của nó với cơ thể sống, các hoạt động bµi tiÕt cña c¬ thÓ. - CTH: I- Bµi tiÕt -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS th¶o luËn nhãm thèng th«ng tin SGK/122 th¶o luËn: nhÊt ý kiÕn. +Các sản phẩm thải cần đợc Yêu cầu nêu đợc: bµi tiÕt ph¸t sinh tõ ®©u? +Sản phẩm thải cần đợc bài +Hoạt động bài tiết nào đóng tiết phát sinh từ các hoạt động vai trß quan träng? T§C cña tÕ bµo vµ c¬ thÓ. +Hoạt động bài tiết có vai trò quan träng lµ: .Bµi tiÕt CO2 cña hÖ h« hÊp. .Bµi tiÕt chÊt th¶i cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, -GV chèt l¹i kiÕn thøc. nhãm kh¸c bæ sung. -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi: +Bµi tiÕt cã vai trß nh thÕ nµo -HS rót ra kÕt luËn vÒ vai trß víi c¬ thÓ sèng? cña hÖ bµi tiÕt. -Bµi tiÕt gióp c¬ thÓ th¶i c¸c.

(73) chất độc hại ra môi trờng. -Nhờ hoạt động bài tiết mà tÝnh chÊt m«i trêng bªn trong luôn ổn định tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động TĐC diÔn ra b×nh thêng. Hoạt động 2 (20 phút) Tìm hiểu cấu tạo của hệ bài tiết nớc tiểu -Mục tiêu: + Mô tả đợc cấu tạo của thận. -§å dïng: +Tranh “CÊu t¹o c¬ quan bµi tiÕt níc tiÓu” - CTH: II- CÊu t¹o hÖ bµi tiÕt níc tiÓu -GV yêu cầu HS quan sát kĩ -HS quan sát hình, đọc chú hình 38-1 SGK/123, đọc chú thích thảo luận nhóm lựa chọn thÝch ghi nhí th«ng tin. ý trả lời đúng. -GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp môc ∇ SGK/123+124. -§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy đáp án. -GV công bố đáp án đúng: 1d, 2- a, 3- d, 4-d. -GV yªu cÇu: +Tr×nh bµy trªn tranh cÊu t¹o -Mét vµi HS lªn tr×nh bµy trªn tranh, líp bæ sung. c¬ quan bµi tiÕt níc tiÓu? *NÕu tr×nh bµy tèt GV cã thÓ -HÖ bµi tiÕt níc tiÓu gåm: cho ®iÓm miÖng. thËn , èng dÉn níc tiÓu, bang đái, ống đái. +ThËn gåm 2 qu¶ n»m s¸t cét sống với khoảng 2 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hình thµnh níc tiÓu. +Mỗi đơn vị chức năng gồm: cÇu thËn, nang cÇu thËn, èng thËn. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (7 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái +Bài tiết có vai trò quan trọng nh thế nào đối với cơ thể? +Bài tiết ở cơ thể ngời do các cơ quan nào đảm nhận? +HÖ bµi tiÕt níc tiÓu cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc tríc bµi 39. ******************************** Ngµy so¹n: 15/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 18/01/11 ; 8B: 17/01/11 TiÕt 41 – Bµi 39 / TuÇn 22 Bµi tiÕt níc tiÓu I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Trình bày đợc: +Qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. +Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. +Qu¸ tr×nh bµi tiÕt níc tiÓu. 2.KÜ n¨ng:.

(74) - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: -GD ý thøc vÖ sinh, gi÷ g×n c¬ quan bµi tiÕt níc tiÓu. II.§å dïng d¹y häc: -GV:+Tranh phãng to h×nh 39-1 SGK. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, vấn đáp, giảng giải. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò (7 phót) +Tr×nh bµy cÊu t¹o cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu? Chøc n¨ng cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu? 1.Khởi động (2 phút) -Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu về hoạt động bài tiết nớc tiểu. -Cách tiến hành “ Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng để lọc máu và hành thành nớc tiểu, quá trình đó diễn ra nh thế nào? Bài học hôm nay giúp chúng ta tìm hiểu”. 2. Các hoạt động dạy học (38 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (19 phút) Tạo thành nớc tiểu -Mục tiêu: -HS trình bày đợc: +Qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. +Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu. -CTH: I-T¹o thµnh níc tiÓu -GV yêu cầu HS quan sát hình -HS quan sát sơ đồ nghiên cứu 39 – 1 SGK/126 t×mhiÓu qu¸ th«ng tin th¶o luËn nhãm thèng tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu, th¶o nhÊt c©u tr¶ lêi. luËn nhãm: +Sù t¹o thµnh níc tiÓu gåm nh÷ng qu¸ tr×nh nµo? DiÔn ra ë ®©u? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt tæng hîp ý kiÕn. -Sù t¹o thµnh níc tiÓu gåm 3 qu¸ tr×nh: +Qu¸ tr×nh läc m¸u ë cÇu thËn t¹o níc tiÓu ®Çu. +Qu¸ tr×nhhÊp thô l¹i ë èng thËn hÊp thô l¹i c¸c chÊt cÇn thiÕt. +Qu¸ tr×nh bµi tiÕt tiÕp ë èng thËn bµi tiÕt chÊt thõa chÊt th¶i -GV yêu cầu HS đọc lại chú t¹o thµnh níc tiÓu chÝnh thøc. thíc của sơ đồ hình 39-1 trả lời: -HS nghiên cứu lại thông tin +Thµnh phÇn níc tiÓu ®Çu tr¶ lêi c©u hái. kh¸c víi m¸u ë ®iÓm nµo? +Níc tiÓu chÝnh thøc kh¸c víi +Níc tiÓu ®Çu kh«ng cã níc tiÓu ®Çu ë chç nµo? pr«tªin vµ tÕ bµo m¸u. +Nớc tiểu đầu nồng độ các chÊt hoµ tan lo·ng h¬n, Ýt chÊt độc, chất bã, chất dinh dỡng có nhiÒu h¬n níc tiÓu chÝnh thøc. Hoạt động 2 (19 phút) Bài tiết nớc tiểu -Mục tiêu: Trình bày đợc sự tạo thành nớc tiểu -CTH: II-Bµi tiÕt níc tiÓu -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tù thu nhËn vµ xö lÝ th«ng th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái: tin để trả lời. +Sù bµi tiÕt níc tiÓu diÔn ra nh thÕ nµo? +Mô tả đờng đi của nớc tiểu +Thùc chÊt cña qu¸ tr×nh t¹o chÝnh thøc. thµnh níc tiÓu lµ g×? +Thùc chÊt qu¸ tr×nh t¹o níc.

(75) tiÓu lµ läc m¸u vµ th¶i chÊt cÆn bã, chất độc, chất thừa ra khỏi c¬ thÓ. -Mét vµi HS tr×nh bµy, líp bæ -GV nªu c©u hái: sung. +Vì sao sự tạo thành nớc tiểu -HS nêu đợc: diÔn ra liªn tôc mµ sù bµi tiÕt +M¸u tuÇn hoµn liªn tôc qua níc tiÓu l¹i gi¸n ®o¹n? cầu thận vì vậy nớc tiểu đợc hình thành liên tục. Nớc tiểu đợc tích trữ ở bang đái khi tới 200ml đủ áp lực gây cảm giác buån ®i tiÓu.. Nớc tiểu chính thức đổ vào bể thËn , qua èng dÉn níc tiÓu xuống tích trữ ở bóng đái, rồi đợc thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng.. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +Nớc tiểu đợc tạo thành nh thế nào? +Tr×nh bµy sù bµi tiÕt níc tiÓu? *Híng dÉn vÒ nhµ : -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “ Em cã biÕt”. -§äc tríc bµi 40.. Ngµy so¹n: 16/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 19/01/11 ; 8B: 18/01/11 TiÕt 42 – Bµi 40 / TuÇn 22 VÖ sinh hÖ bµi tiÕt níc tiÓu I.môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nớc tiểu và hậu quả của nó. - Nêu và giải thích các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn xÐt, liªn hÖ thùc tÕ. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: +Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh. +Hợp tác, lắng nghe tích cực khi hoạt động nhóm..

(76) +Tự tin khi xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu. 3.Thái độ: - BiÕt gi÷ vÖ sinh hÖ tiÕt niÖu. II. §å dïng d¹y häc: -GV: +PhiÕu häc tËp: Tæn th¬ng cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu HËu qu¶ CÇu thËn bÞ viªm vµ suy tho¸i èng thËn bÞ tæn th¬ng hay lµm viÖc kÐm hiÖu qu¶ §êng dÉn níc tiÓu bÞ nghÏn +B¶ng 40 SGK/130. -HS : KÎ b¶ng 40 vµo vë. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, vấn đáp, khăn trải bàn. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (5 phót) + Tr×nh bµy qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu ? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c ph¬ng ph¸p vÖ sinh hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. -Cách tiến hành “Hoạt động bài tiết nớc tiểu có vai trò rất quan trọng đối với cơ thể. Làm thế nào để có một hệ bài tiết nớc tiểu khoẻ mạnh? Chúng ta nghiên cứu bài 40”. 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (17 phút) Tìm hiểu một số tác nhân chủ yếu gây hại cho hệ bài tiết nớc tiểu -Mục tiêu: HS trình bày đợc các tác nhân gây hại cho hệ bài tiết nớc tiểu và hậu quả của nó. -§å dïng: +PhiÕu häc tËp -CTH: I- Mét sè t¸c nh©n chñ yÕu g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tù thu nhËn th«ng tin SGK th«ng tin SGK/129 tr¶ lêi c©u vËn dông hiÓu biÕt cña m×nh, hái: liÖt kª c¸c t¸c nh©n g©y h¹i. +Cã nh÷ng t¸c nh©n nµo g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu? -Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. - C¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho hÖ -GV nhËn xÐt vµ kh¸i qu¸t bµi tiÕt níc tiÓu: thµnh 3 nhãm t¸c nh©n. +C¸c vi khuÈn g©y bÖnh. +Các chất độc trong thức ăn. +KhÈu phÇn ¨n kh«ng hîp lÝ. -HS th¶o luËn nhãm thèng -GV yêu cầu HS nghiên cứu nhất đáp án. thông vận dụng kiến thức đã häc giê tríc hoµn thµnh phiÕu häc tËp. -§¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh b¶ng, nhãm kh¸c bæ sung. -GV thông báo đáp án đúng. PhiÕu häc tËp: Tæn th¬ng cña hÖ bµi tiÕt níc tiÓu CÇu thËn bÞ viªm vµ suy tho¸i èng thËn bÞ tæn th¬ng hay lµm viÖc kÐm hiÖu qu¶. HËu qu¶ Qu¸ tr×nh läc m¸u bÞ tr× trÖ khiÕn c¬ thÓ bÞ nhiÔm độc. -Quá trình hấp thụ lại và bài tiết giảm làm môi trờng trong bị biến đổi..

(77) §êng dÉn níc tiÓu bÞ nghÏn. -èng thËn bÞ tæn th¬ng níc tiÓu hoµ vµo m¸u ®Çu độc cơ thể. Gây bí tiểu nguy hiểm đến tính mạng. Hoạt động 2 (16 phút) Cần xây dựng các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiÓu tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i -Mục tiêu: Trình bày đợc các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu. -§å dïng: +B¶ng 40 SGK/130. -CTH: II- CÇn x©y dùng c¸c thãi quen sống khoa học để bảo vÖ hÖ bµi tiÕt níc tiÓu tr¸nh c¸c t¸c nh©n cã h¹i -GV yêu cầu HS đọc lại thông -HS thảo luận nhóm hoàn tin môc I hoµn thµnh b¶ng 40. thµnh b¶ng 40 SGK/130. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, -GV tæng hîp ý kiÕn cña c¸c nhãm kh¸c bæ sung nhóm và thông báo đáp án đúng B¶ng 40: C¬ së khoa häc vµ thãi quen sèng khoa häc ST T 1. 2. 3. C¸c thãi quen sèng khoa häc Thêng xuyªn gi÷ vÖ sinh cho toµn bé c¬ thÓ còng nh cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu KhÈu phÇn ¨n uèng kh«ng hîp lÝ: +Kh«ng ¨n qu¸ nhiÒu pr«tªin, qu¸ mÆn, qu¸ chua, qu¸ nhiÒu chÊt t¹o sái. +Không ăn thức ăn ôi thiu và nhiễm chất độc h¹i. +Uống đủ nớc. Khi muèn ®i tiÓu th× nªn ®i ngay kh«ng nªn nhÞn l©u. C¬ së khoa häc H¹n chÕ t¸c h¹i cña vi sinh vËt g©y bÖnh. -Tr¸nh cho thËn lµm viÖc qu¸ nhiÒu vµ h¹n chÕ kh¶ n¨ng t¹o sái. -Hạn chế tác hại của các chất độc -Tạo điều kiện cho quá trình lọc máu đợc thuËn lîi. H¹n chÕ kh¶ n¨ng t¹o sái.. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +Trong các thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu, em đã có thói quen nào và cha cã thãi quen nµo? +Thử đề ra kế hoạch hình thành thói quen sống khoa học nếu em cha có. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc “ Em cã biÕt” -§äc tríc bµi 41.. Ngµy so¹n: 22/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 25/01/11 ; 8B: 24/01/11.

(78) Ch¬ng VIII. Da. TiÕt 43 – Bµi 41 / TuÇn 23 CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Mô tả đợc cấu tạo của da và chức năng có liên quan. 2.KÜ n¨ng: -HS đợc rèn kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình. -Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Tù nhËn thøc: kh«ng nªn l¹m dông kem phÊn, nhæ l«ng mµy, dïng bót ch× kÎ l«ng mµy. + Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. + Tù tin khi ph¸t biÓu ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3.Thái độ: -GD ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh da. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh phãng to cÊu t¹o da. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, vấn đáp – tìm tòi. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò ( 15 phót) lÊy ®iÓm hÖ sè 1 +Nªu c¸c nguyªn nh©n chñ yÕu g©y h¹i cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu? CÇn cã thãi quen sèng khoa học nh thế nào để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da. -C¸ch tiÕn hµnh “ ngoµi chøc n¨ng bµi tiÕt vµ ®iÒu hoµ th©n nhiÖt da cßn cã nh÷ng chøc n¨ng gì? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiên những chức năng đó? Bài học hôm nay sÏ gióp chóng ta t×m hiÓu”. 3. Các hoạt động dạy học ( 24 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (14 phút) Tìm hiểu cấu tạo của da -Mục tiêu: +HS mô tả đợc cấu tạo của da. -§å dïng: +Tranh phãng to cÊu t¹o da. -CTH: -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 41 th¶o luËn: +Da cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? +V× sao vµo mïa hanh kh« ta thêng thÊy nh÷ng vÈy tr¾ng nhá bong ra nh phÊn ë quÇn áo. Điều đó giúp cho ta giải thÝch nh thÕ nµo vÒ thµnh phÇn líp ngoµi cïng cña da? +V× sao da ta lu«n mÒm m¹i, khi bÞ ít kh«ng thÊm níc?. -HS quan s¸t h×nh nghiªn cøu th«ng tin th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +Nêu đợc 3 lớp. +V× líp tÕ bµo ngoµi cïng ho¸ sõng vµ chÕt.. +V× c¸c sîi m« liªn kÕt bÖn chÆt víi nhau vµ trªn da cã +Vì sao ta nhận biết đợc nóng nhiều tuyến nhờn tiết chất lạnh, độ cứng, mềm của vật mà nhờn. ta tiÕp xóc? +V× da cã nhiÒu c¬ quan thô +Da cã ph¶n øng nh thÕ nµo c¶m. khi trêi nãng qu¸ hay l¹nh qu¸? +Líp mì díi da cã vai trß g×? +Trêi nãng : tiÕt nhiÒu må h«i ; +Tãc vµ l«ng mµy cã t¸c dông trêi l¹nh c¬ ch©n l«ng co. g×? +Chèng mÊt nhiÖt khi trêi rÐt. +Tóc tạo nên lớp đệm không. I- CÊu t¹o cña da.

(79) -GV chèt kiÕn thøc.. khí để chống tia tử ngoại và điều hoà nhiệt độ. -§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy đáp án, các nhóm khác bổ sung. -Da cã cÊu t¹o gåm 3 líp: +Líp biÓu b× gåm tÇng sõng vµ tÇng tÕ bµo sèng. +Líp b×: sîi m« liªn kÕt vµ c¸c c¬ quan. +Líp mì díi da: gåm c¸c tÕ bµo mì.. Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hiểu chức năng của da -Mục tiêu: Thấy rõ đợc mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng của da. -CTH: II- Chøc n¨ng cña da -GV yªu cÇu HS th¶o luËn 3 -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. c©u hái môc ∇ SGK/133. +Đặc điểm nào của da giúp da +Nhờ các đặc điểm: Sợi mô liªn kÕt, tuyÕn nhên, líp mí dthùc hiÖn chøc n¨ng b¶o vÖ? +Bé phËn nµo cña da gióp da íi da. tiÕp nhËn c¸c kÝch thÝch? Bé +Nhê c¬ quan thô c¶m, nhê phËn nµo thùc hiÖn chøc n¨ng tuyÕn må h«i. bµi tiÕt? +Da ®iÒu hoµ th©n nhiÖt b»ng +Co d·n cña m¹ch m¸u díi da, c¸ch nµo? hoạt động của tuyến mồ hôi, cơ ch©n l«ng vµ líp mì díi da. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña c¸c nhãm. -GV chèt l¹i kiÕn thøc b»ng -HS rót ra kÕt luËn. c©u hái: +Da cã nh÷ng chøc n¨ng g×? -Chøc n¨ng cña da: +B¶o vÖ c¬ thÓ. +TiÕp nhËn kÝch thÝch xóc gi¸c. +Bµi tiÕt. +§iÒu hoµ th©n nhiÖt. -Da vµ s¶n phÈm cña da t¹o nên vẻ đẹp con ngời. 4. Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp +Hoµn thµnh b¶ng sau: C¸c líp da 1.Líp biÓu b× 2.Líp b× 3.Líp mì díi da. CÊu t¹o da Thµnh phÇn cÊu t¹o cña c¸c líp. *Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - §äc tríc bµi 42, kÎ b¶ng 42.2 vµo vë.. Chøc n¨ng.

(80) Ngµy so¹n: 23/01/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 15/02/11 ; 8B: 25/01/11 TiÕt 44 – Bµi 42 / TuÇn 23 + 25 VÖ sinh da I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Nªu c¸c t¸c nh©n cã h¹i cho da vµ biÖn ph¸p phßng tr¸nh. -Trình bày và giải thích đợc cơ sở khoa học của các biện pháp bảo vệ da, rèn luyện da. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, liªn hÖ thùc tÕ. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: +Giải quyết vấn đề. +Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. + Hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. + øng xö trong nhãm. +Tù tin ph¸t biÓu ý kiÕn tríc tæ, nhãm. 3.Thái độ: -HS có ý thức vệ sinh cá nhân để phòng tránh các bệnh về da. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Su tÇm tranh ¶nh c¸c bÖnh vÒ da. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề, khăn trải bàn, động não. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Tr×nh bµy cÊu t¹o cña da? Da cã nh÷ng chøc n¨ng g×? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ vµ vÖ sinh da -Cách tiến hành “Da có vai trò quan trọng đối với cơ thể vạy phải làm gì để da thực hiện tốt các chức năng đó? Chúng ta nghiên cứu bài hôm nay”. 3. Các hoạt động dạy học (34 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (12 phút) Bảo vệ da -Mục tiêu: +HS trình bày đợc cơ sở khoa học của các biện pháp bảo vệ da -CTH: I-B¶o vÖ da -GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: -HS đọc thông tin SGK/134 trả +Da bÈn cã h¹i nh thÕ nµo? lêi c©u hái. +Da bÞ x©y s¸t cã h¹i nh thÕ nµo? -Mét vµi HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt vµ bæ sung. +Gi÷ da s¹ch b»ng c¸ch nµo? -HS đề ra các biện pháp: -GV chèt kiÕn thøc. +T¾m giÆt thêng xuyªn. +Kh«ng nªn cËy trøng c¸. -Da bÈn: +Lµ m«i trêng cho vi khuÈn ph¸t triÓn. +Hạn chế hoạt động của tuyến må h«i..

(81) -Da bÞ x©y s¸t dÔ nhiÔm trïng. -V× vËy cÇn gi÷ da s¹ch vµ tr¸nh bÞ x©y s¸t. Hoạt động 2 (12 phút) Tìm hiểu các phơng pháp rèn luyện da -Mục tiêu: Trình bày và giải thích đợc cơ sở khoa học của các biện pháp bảo vệ da, rèn luyện da. -CTH: II- RÌn luyÖn da -GV ph©n tÝch mèi quan hÖ -HS ghi nhí th«ng tin. gi÷a rÌn luyÖn th©n thÓ víi rÌn - C¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt luyÖn da. v× vËy rÌn luyÖn c¬ thÓ lµ rÌn -GV yêu cầu HS thảo luận -HS đọc kĩ bài tập thảo luận luyện các hệ cơ quan trong đó cã da. nhóm mục ∇ SGK/134+135. nhóm lựa chọn đáp án đúng. -C¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. -GV nhận xét các đáp án đúng. +C¸c h×nh thøc rÌn luyÖn da: 1,4,5,8,9 -C¸c h×nh thøc rÌn luyÖn da: +Nguyªn t¾c rÌn luyÖn da: +T¾m n¾ng lóc 8-9 giê. 2,3,5. +TËp ch¹y buæi s¸ng. +Tham gia thÓ thao buæi chiÒu. +Xoa bãp. +Lao động chân tay vừa sức. -Nguyªn t¾c rÌn luyÖn da: +Ph¶i rÌn luyÖn tõ tõ, n©ng dÇn sức chịu đựng. +RÌn luyÖn thÝch hîp víi t×nh tr¹ng søc khoÎ cña tõng ngêi. +CÇn thêng xuyªn tiÕp xóc víi ¸nh s¸ng mÆt trêi vµo buæi s¸ng để cơ thể tạo vitamin D chống cßi x¬ng. Hoạt động 3 (10 phút) Biện pháp phòng chống bệnh ngoài da -Mục tiêu: +HS đề ra đợc các biện pháp phòng chống bệnh ngoài da -§å dïng: Tranh ¶nh c¸c bÖnh ngoµi da -CTH: III- Phßng chèng bÖnh ngoµi da -GV yªu cÇu HS hoµn thµnh -HS vËn dông hiÓu biÕt cña b¶n b¶ng 42-2 SGK/135. th©n vµ quan s¸t tranh¶nh su tÇm hoµn thµnh b¶ng 42-2 SGK/135. -Một vài HS đọc bài tập, lớp bổ sung. -GV nªu c©u hái: -HS rót ra kÕt luËn. -C¸c bÖnh ngoµi da: +Làm thế nào để phòng chống +Do vi khuÈn. bÖnh ngoµi da? +Do nÊm. +Do báng nhiÖt, báng ho¸ chÊt… -Phßng bÖnh: +Gi÷ vÖ sinh th©n thÓ. +Gi÷ vÖ sinh m«i trêng. +Tránh để da bị xây xát, bị báng. -Ch÷a bÖnh: dïng thuèc theo chØ dÉn cña b¸c sÜ. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: HS tr¶ lêi c©u hái: +Nêu các biện pháp giữ vệ sinh da và giải thích cơ sở khoa học của các biện pháp đó? *Híng dÉn vÒ nhµ:.

(82) -Häc bµi theo c©u hái SGK. -§äc môc “Em cã biÕt”. -Thêng xuyªn thùc hiÖn bµi tËp 2. -§äc vµ t×m hiÓu tríc bµi 43.. Ngµy so¹n: 12/02/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 16/02/11 ; 8B: 14/02/11 Ch¬ng IX. ThÇn kinh vµ gi¸c quan. TiÕt 45 – Bµi 43 / TuÇn 25 Giíi thiÖu chung hÖ thÇn kinh I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Trình bày đợc cấu tạo và chức năng của nơron, đồng thời xác định rõ nơron là đơn vị cấu tạo c¬ b¶n cña hÖ thÇn kinh. - Nêu đợc các bộ phận của hệ thần kinh và cấu tạo của chúng. - Tr×nh bµy kh¸i qu¸t chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh. 2.KÜ n¨ng: -HS cã kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: -HS cã lßng yªu thÝch m«n häc. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh phãng to h×nh 43-1 vµ 43-2. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Nªu c¸c h×nh thøc rÌn luyÖn da vµ nguyªn t¾c rÌn luyÖn da? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ hÖ thÇn kinh cña ngêi. -C¸ch tiÕn hµnh “ HÖ thÇn kinh thêng xuyªn tiÕp nhËn kÝch thÝch vµ ph¶n øng l¹i c¸c kÝch thích đó bằng sự điều khiển, điều hoà và phối hợp hoạt động của các nhóm cơ quan, hệ cơ quan giúp cơ thể luôn thích nghi với môi trờng. Hệ thần kinh có cấu tạo nh thế nào để thực hiện chức năng đó?”. 3.Các hoạt động dạy học (33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (15 phút) Nơron - Đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh -Mục tiêu: +HS trình bày đợc cấu tạo và chức năng của nơron, đồng thời xác định rõ nơron là đơn vÞ cÊu t¹o c¬ b¶n cña hÖ thÇn kinh. -§å dïng : Tranh phãng to h×nh 43-1 vµ 43-2. -CTH: I- Nơron - đơn vị cấu tạo của hÖ thÇn kinh -GV yªu cÇu HS dùa vµo kiÕn -HS quan s¸t kÜ h×nh nhí l¹i thức đã học ở bài 6 chơng I làm kiến thức đã học mô tả lại cấu bµi tËp môc I SGK/137. t¹o n¬ron. +M« t¶ cÊu t¹o cña mét n¬ron.

(83) ®iÓn h×nh? +Chøc n¨ng cña n¬ron? -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -Mét vµi HS tr×nh bµy, líp nhËn xÐt bæ sung.. -CÊu t¹o n¬ron: +Th©n chøa nh©n. +C¸c sîi nh¸nh ë quanh th©n. +Mét sîi trôc dµi thêng cã bao miªlin, tËn cïng cã cóc xinap. +Th©n vµ sîi nh¸nh t¹o thµnh chÊt x¸m. +Sîi trôc lµ chÊt tr¾ng, d©y thÇn kinh. -Chøc n¨ng cña n¬ron: +C¶m øng +DÉn truyÒn xung thÇn kinh.. Hoạt động 2 (18 phút) Tìm hiểu các bộ phận của hệ thần kinh -Mục tiêu:+ Nêu đợc các bộ phận của hệ thần kinh và cấu tạo của chúng. +Tr×nh bµy kh¸i qu¸t chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh. -CTH: II- C¸c bé phËn cña hÖ thÇn -GV th«ng b¸o cã nhiÒu c¸ch kinh ph©n chia c¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh: +Ph©n chia theo cÊu t¹o. +Ph©n chia theo chøc n¨ng. 1. CÊu t¹o -GV yªu cÇu HS quan s¸t l¹i -HS quan s¸t h×nh, th¶o luËn hình 43-2 SGK/137 đọc kĩ bài nhóm hoàn thành bài tập điền tËp lùa chän tõ, côm tõ ®iÒn tõ. vµo chç trèng. -Đại diện nhóm đọc kết quả, nhãm kh¸c bæ sung. -GV thông báo đáp án đúng: 1-Hệ thần kinh gồm bộ phận n·o, 2-tuû sèng, 3vµ 4-bã sîi trung ¬ng vµ bé phËn ngo¹i cảm giác và bó sợi vận động. biªn. -Bé phËn trung ¬ng cã n·o vµ tuû sèng. -Bé phËn ngo¹i biªn cã c¸c d©y thÇn kinh vµ h¹ch thÇn kinh. 2. Chøc n¨ng -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK tr¶ lêi c©u hái: -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK +Dùa vµo chøc n¨ng hÖ thÇn tr¶ lêi c©u hái. kinh đợc phân chia nh thế nµo? +Ph©n biÖt chøc n¨ng cña hÖ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dìng? -GV chèt kiÕn thøc.. -Một vài HS trình bày, lớp bổ -Hệ thần kinh vận động: điều khiển sự hoạt động của cơ vân, sung. là hoạt động có ý thức. -HÖ thÇn kinh sinh dìng: §iÒu hoà hoạt động của các cơ quan dinh dìng vµ c¬ quan sinh s¶n, là hoạt động không có ý thức..

(84) 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (7 phót) *Tæng kÕt: +Hoàn thành sơ đồ sau: ……………….. HÖ thÇn kinh Bé phËn ngo¹i biªn. ………….. Tuû sèng ……………. H¹ch thÇn kinh. +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña n¬ron? *Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - ChuÈn bÞ bµi 44: mçi nhãm mét con Õch.. Ngµy so¹n: 13/02/11 Ngµy gi¶ng: 8A: / 02/11 ; 8B: 15/02/11 TiÕt 46 – Bµi 44 /TuÇn 25 + 26 Thùc hµnh: T×m hiÓu chøc n¨ng (liên quan đến cấu tạo) của tuỷ sống I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định. -Từ kết quả quan sát đợc qua thí nghiệm: +Nêu đợc chức năng của tuỷ sống, phỏng đoán đợc thành phần cấu tạo của tuỷ sống. +Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng. 2.KÜ n¨ng: -HS cã kÜ n¨ng thùc hµnh. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK và quan sát GV làm thí nghiệm. + Hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. + øng xö, giao tiÕp trong khi lµm thÝ nghiÖm. + Qu¶n lÝ thêi gian. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc nghiªm tóc, kØ luËt trong giê häc. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +Õch 1 con +Bộ đồ mổ +Dung dÞch HCl 0,3% , 1%. +Mô hình đốt sống. -HS: +Õch 1 con +KÎ s½n b¶ng 44 vµo vë. III.Ph¬ng ph¸p: -Thực hành - quan sát, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (3 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi nghiªn cøu bµi thøc hµnh. -C¸ch tiÕn hµnh: GV nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh, kiÓm tra dông cô cña c¸c nhãm..

(85) 2. Các hoạt động dạy học (37 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (20 phút) Tìm hiểu chức năng của tuỷ sống -Mục tiêu: +Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định. + Nêu đợc chức năng của tuỷ sống, phỏng đoán đợc thành phần cấu tạo của tuỷ sống. -§å dïng : +Õch 1 con +Bộ đồ mổ +Dung dÞch HCl 0,3% , 1%. -CTH: 1. T×m hiÓu chøc n¨ng cña tuû sèng GV giíi thiÖu c¸ch tiÕn hµnh thí nghiệm trên ếch đã huỷ não. -C¸ch lµm: +Õch c¾t ®Çu hoÆc huû n·o. +Treo lên giá để cho hết -HS từng nhóm chuẩn bị ếch cho¸ng (kho¶ng 5 - 6 phót) tuû theo híng dÉn. Bíc 1: HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm -§äc kÜ 3 thÝ nghiÖm c¸c nhãm theo giíi thiÖu ë b¶ng 44. ph¶i lµm. -C¸c nhãm lÇn lît lµm thÝ nghiÖm 1,2,3 ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 44. -ThÝ nghiÖm thµnh c«ng khi cã kÕt qu¶: +ThÝ nghiÖm 1: chi sau bªn ph¶i co. +ThÝ nghiÖm 2: 2 chi sau co +Thí nghiệm 3: cả 4 chi đều co. -GV yªu cÇu: -C¸c nhãm ghi kÕt qu¶ ra nh¸p. +Từ kết quả thí nghiệm và hiểu -Một số nhóm đọc kết quả. biÕt vÒ ph¶n x¹ dù ®o¸n vÒ chøc n¨ng cña tuû sèng? Bíc 2: GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm 4,5. -HS quan s¸t thÝ nghiÖm ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng 44. +ThÝ nghiÖm 4: chØ 2 chi sau co. +ThÝ nghiÖm 5: chØ hai chi tríc -GV hái: co. +Hãy cho biết thí nghiệm này -HS nêu đợc: các căn cứ thần nhằm mục đích gì? kinh liªn hÖ víi nhau nhê c¸c đờng dẫn truyền. Bíc 3: GV biÓu diÔn thÝ nghiÖm 6,7. -HS quan s¸t ph¶n øng cña Õch ghi kÕt qu¶ thÝ ngiÖm 6, 7 vµo b¶ng 44. -ThÝ nghiÖm thµnh c«ng khi cã kÕt qu¶: +Qua thÝ nghiÖm 6, 7 cã thÓ +ThÝ nghiÖm 6: 2 chi tríc khẳng định đợc điều gì? kh«ng co n÷a. +ThÝ nghiÖm 7: 2 chi sau co. -GV cho HS đối chiếu với dự -Tuỷ sống có các căn cứ thần ®o¸n ban ®Çu. kinh ®iÒu khiÓn c¸c ph¶n x¹. Hoạt động 2 (17 phút) Nghiên cứu cấu tạo của tuỷ sống -Mục tiêu: +Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức n¨ng. -Đồ dùng: +Mô hình đốt sống. -CTH: 2. CÊu t¹o cña tuû sèng.

(86) -GV yêu cầu HS quan sát hình -HS quan sát kĩ hình đọc chú 44-1, 44-2 đọc chú thích hoàn thích. thµnh b¶ng sau: -Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng. Tuû sèng. §Æc ®iÓm. -VÞ trÝ CÊu t¹o -H×nh d¹ng ngoµi -Mµu s¾c -Mµng tuû CÊu t¹o -ChÊt x¸m trong -ChÊt tr¾ng -GV chèt l¹i kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o cña tuû sèng. Tuû sèng CÊu t¹o ngoµi CÊu t¹o trong. -§¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. §Æc ®iÓm -Vị trí: Nằm trong ống xơng sống từ đốt sống cổ I đến hết đốt thắt lng II. -H×nh d¹ng: H×nh trô dµi 50 cm, cã 2 phÇn ph×nh lµ ph×nh cæ vµ ph×nh th¾t lng. -Mµu s¾c: mµu tr¾ng bãng. -Mµng tuû: 3 líp gåm mµng cøng, mµng nhÖn vµ mµng nu«i. -ChÊt x¸m: N»m trong cã h×nh c¸nh bím. -ChÊt tr¾ng: N»m ngoµi, bao quanh chÊt x¸m.. GV yªu cÇu tõ kÕt qu¶ cña 3 l« -HS tr¶ lêi. thÝ nghiÖm trªn, liªn hÖ víi cÊu t¹o cña tuû sèng nªu râ chøc n¨ng cña: +ChÊt x¸m lµ c¨n cø thÇn kinh +ChÊt x¸m? cña c¸c ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn. +ChÊt tr¾ng? +Chất trắng là các đờng dẫn truyÒn nèi c¸c c¨n cø thÇn kinh trong tuû sèng víi nhau vµ víi n·o bé.. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: -GV nhận xét kết quả thái độ của các nhóm HS. -HS thu dän vÖ sinh. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Hoµn thµnh b¸o c¸o thu ho¹ch. -Häc cÊu t¹o cña tuû sèng. -§äc tríc bµi 45. *************************** Ngµy so¹n: / 02/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /02/11 ; 8B: /02/11 TiÕt 47 – Bµi 45 / TuÇn 26 D©y thÇn kinh tuû I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -HS trình bày đợc cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy. -Giải thích đợc vì sao dây thần kinh tủy là dây pha. 2.KÜ n¨ng:.

(87) - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - HS cã lßng yªu thÝch bé m«n. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh phãng to h×nh 45-1 SGK. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (3 phót) +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tñy sèng? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tñy sèng. -C¸ch tiÕn hµnh "D©y thÇn kinh tñy cã cÊu t¹o vµ chøc n¨ng nh thÕ nµo?". 3. Các hoạt động dạy học ( 35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (18 phút) Tìm hiểu cấu tạo của dây thần kinh tủy -Mục tiêu: HS trình bày đợc cấu tạo của dây thần kinh tủy. -§å dïng: Tranh phãng to h×nh 45-1 SGK. -CTH: I- CÊu t¹o cña d©y thÇn kinh tñy -GV yêu cầu HS nghiên cứu -HS quan sát kĩ hình, đọc th«ng tin SGK/142, quan s¸t th«ng tin SGK tù thu thËp h×nh 45.1 tr¶ lêi c©u hái: th«ng tin. +Tr×nh bµy cÊu t¹o cña d©y thÇn kinh tñy? -Mét HS tr×nh bµy trªn tranh cÊu t¹o cña d©y thÇn kinh tñy, líp bæ sung. -GV nhËn xÐt hoµn chØnh kiÕn thøc. - Có 31 đôi dây thần kinh tủy. -Mçi d©y thÇn kinh tñy gåm 2 rÔ: +Rễ trớc: rễ vận động. +RÔ sau: rÔ c¶m gi¸c. - C¸c rÔ tñy ®i ra khái lç gian đốt nhập lại thành dây thần kinh tñy. Hoạt động 2 (17 phút) Tìm hiểu chức năng của dây thần kinh tủy -Mục tiêu: +HS trình bày đợc chức năng của dây thần kinh tủy. +Giải thích đợc vì sao dây tthần kinh tủy là dây pha. -CTH: II- Chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tñy -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS nghiªn cøu néi dung thÝ thí nghiệm đọc kĩ bảng 45 nghiệm SGK thảo luận nhóm SGK/143 rót ra kÕt luËn: rót ra kÕt luËn. +Chøc n¨ng cña c¸c rÔ tñy? +Chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tñy?. -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc.. -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. -RÔ tríc dÉn truyÒn xung vËn động (li tâm). -RÔ sau dÉn truyÒn xung c¶m -HS dùa vµo kiÕn thøc môc I gi¸c (híng t©m). -GV hái: tr¶ lêi. +V× sao nãi d©y thÇn kinh tñy -D©y thÇn kinh tñy do c¸c bã lµ d©y pha? sîi c¶m gi¸c vµ bã sîi vËn.

(88) động nhập lại, nối với tủy sống qua rÔ tríc vµ rÔ sau v× vËy d©y thÇn kinh tñy lµ d©y pha. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña d©y thÇn kinh tñy? +Lµm c©u hái 2 SGK/143. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi, tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc tríc bµi 46, kÎ b¶ng 46 vµo vë. *********************************. Ngµy so¹n: 20/02/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /02/11 ; 8B: 22/02/11 TiÕt 48 – Bµi 46 / TuÇn 26 + 27 Trô n·o, tiÓu n·o, n·o trung gian I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Xác định đợc vị trí và thành phần của não bộ. - Trình bày đợc vị trí và chức năng chủ yếu của trụ não. - Xác định đợc vị trí và chức năng của tiểu não. - Xác định đợc vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian. 2.KÜ n¨ng:.

(89) -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc b¶o vÖ bé n·o. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +M« h×nh th¸o l¾p bé n·o. +Tranh cÊu t¹o bé n·o -HS : kÎ b¶ng 46 vµo vë. III.Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, nêu và giả quyết vấn đề, giảng giải. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o, tiÓu n·o vµ n·o trung gian. - C¸ch tiÕn hµnh: “TiÕp theo tñy sèng lµ n·o bé. Bµi häc h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ vÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cña bé n·o, còng nh cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña chóng”. 2. Các hoạt động dạy học ( 36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (9 phút) Tìm hiểu vị trí và các thành phần của não bộ -Mục tiêu: +HS xác định đợc vị trí và thành phần của não bộ. -§å dïng: :+M« h×nh th¸o l¾p bé n·o. +Tranh cÊu t¹o bé n·o -CTH: I- VÞ trÝ vµ c¸c thµnh phÇn cña n·o bé - GV yªu cÇu Hs quan s¸t h×nh -HS dùa vµo h×nh vÏ t×m hiÓu 46-1 SGK hoµn thµnh bµi tËp vÞ trÝ c¸c thµnh phÇn n·o. ®iÒn tõ. -Hoµn chØnh bµi tËp ®iÒn tõ. -Một số HS đọc đáp án, lớp bổ sung. -GV nhận xét thông báo đáp án đúng. -N·o bé kÓ tõ díi lªn gåm: trô 1-N·o trung gian não, não trung gian, đại não, 2-Hµnh n·o ; 3-CÇu n·o tiÓu n·o n»m phÝa sau trô n·o. 4-N·o gi÷a ; 5-Cuèng n·o 6-Cñ n·o sinh t 7-TiÓu n·o. -Mét HS lªn chØ trªn tranh. -GV gäi HS lªn chØ trªn tranh. -GV dïng m« h×nh giíi thiÖu thªm cho HS. Hoạt động 2 (13 phút) Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của trụ não -Mục tiêu: Trình bày đợc vị trí và chức năng chủ yếu của trụ não. -§å dïng: +M« h×nh th¸o l¾p bé n·o. +Tranh cÊu t¹o bé n·o +B¶ng 46 SGK/145. -CTH: II-CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o -GV yêu cầu HS đọc thông tin -HS quan sát hình SGK đọc SGK/144 tr¶ lêi: th«ng tin tr¶ lêi c©u hái. +Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o? -Mét vµi HS tr¶ lêi, líp bæ sung. -GV nhËn xÐt hoµn thiÖn kiÕn thøc. -Trô n·o tiÕp liÒn víi tñy sèng. -CÊu t¹o: +ChÊt tr¾ng ë ngoµi +ChÊt x¸m ë trong -Chøc n¨ng: +ChÊt x¸m: ®iÒu khiÓn, ®iÒu hòa hoạt động của các nội.

(90) quan. +ChÊt tr¾ng dÉn truyÒn bao gồm các đờng dẫn truyền lên (c¶m gi¸c) vµ dÉn truyÒn xuống (vân động). -GV giíi thiÖu: tõ nh©n x¸m xuất phát 12 đôi dây thần kinh n·o bao gåm d©y c¶m gi¸c, dây vân động và dây pha. -GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp: +So s¸nh cÊu t¹o vµ chøc -HS th¶o luËn nhãm thèng n¨ng cña trô n·o vµ tñy sèng nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh b¶ng. theo b¶ng 46. -§¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ -GV nhËn xÐt b»ng b¶ng vµo b¶ng. chuÈn. B¶ng 46: VÞ trÝ, chøc n¨ng cña tñy sèng vµ trô n·o Tñy sèng Trô n·o VÞ trÝ Chøc n¨ng VÞ trÝ Chøc n¨ng Bé phËn ChÊt x¸m ë gi÷a thµnh Lµ c¨n cø ë trong ph©n Lµ c¨n cø thÇn trung ¬ng d¶i liªn tôc thÇn kinh thµnh c¸c nh©n kinh x¸m ChÊt tr¾ng Bao quanh DÉn truyÒn Bao ngoµi c¸c DÉn truyÒn däc chÊt x¸m nh©n x¸m Bộ phận ngoại biên (dây 31 đôi dây thần kinh pha 12 đôi gồm 3 loại dây cảm giác , dây thÇnkinh) vận động , dây pha. Hoạt động 3 (7 phút) Tìm hiểu não trung gian -Mục tiêu: Xác định đợc vị trí và chức năng chủ yếu của não trung gian. -§å dïng: +M« h×nh th¸o l¾p bé n·o. +Tranh cÊu t¹o bé n·o. -CTH: III- N·o trung gian -GV yêu cầu HS xác định vị trí -HS lên chỉ trên mô hình, lớp cña n·o trung gian trªn m« bæ sung. h×nh. -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK -GV nªu c©u hái: +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc tr¶ lêi c©u hái. n¨ng cña n·o trung gian? -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -CÊu t¹o: gåm chÊt x¸m vµ chÊt tr¾ng. -Chøc n¨ng: +ChÊt tr¾ng lµ tr¹m chuyÓn tiếp các đờng dẫn truyền từ dới lªn n·o. +ChÊt x¸m lµ c¸c nh©n x¸m điều khiển quá trình trao đổi chÊt vµ ®iÒu hßa th©n nhiÖt.. Hoạt động 4 (9 phút) Tìm hiểu tiểu não -Mục tiêu: Xác định đợc vị trí và chức năng của tiểu não. -§å dïng: +M« h×nh th¸o l¾p bé n·o. +Tranh cÊu t¹o bé n·o - CTH: -GV yêu cầu HS quan sát lại -HS quan sát lại hình, đọc. IV- TiÓu n·o.

(91) hình 46-1, 46-3 đọc thông tin thông tin. SGK/145 tr¶ lêi c©u hái: +VÞ trÝ cña tiÓu n·o? +TiÓu n·o cÊu t¹o nh thÕ nµo? -Mét HS lªn tr×nh bµy trªn m« -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. h×nh. -VÞ trÝ: sau trô n·o, díi b¸n cÇu n·o. -CÊu t¹o: +ChÊt x¸m ë ngoµi lµm thµnh vá tiÓu n·o. +Chất trắng ở trong là các đờng dẫn truyền. -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm SGK/145 rót ra kÕt luËn: -HS nghiªn cøu thÝ nghiÖm vµ +TiÓu n·o cã chøc n¨ng g×? rót ra kÕt luËn vÒ chøc n¨ng cña tiÓu n·o. -Chøc n¨ng: ®iÒu hßa, phèi hợp các cử động phức tạp và gi÷ th¨ng b»ng c¬ thÓ. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp +LËp b¶ng so s¸nh cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o, n·o trung gian vµ tiÓu n·o: C¸c bé phËn CÊu t¹o Chøc n¨ng. Trô n·o. N·o trung gian. TiÓun·o. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc " Em cã biÕt" -đọc trớc bài 47.. Ngµy so¹n: 26/02/11 TiÕt 49 – Bµi 47 /TuÇn 27 đại não I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo của đại não ngời đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với động vật thuộc lớp thú. - Xác định đợc các vùng chức năng của vỏ đại não ở ngời..

(92) 2.KÜ n¨ng: - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - GD ý thøc b¶o vÖ bé n·o. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +m« h×nh th¸o l¾p bé n·o +Tranh cÊu t¹o bé n·o III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, nêu và gải quyết vấn đề, vấn đáp. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò ( 4 phót) +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña trô n·o? 2. Khởi động (1 phút) -Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu về đại não. -C¸ch tiÕn hµnh “ C¸c em nhËn thÊy cã nh÷ng biÓu hiÖn g× ë nh÷ng ngêi bÞ chÊn th¬ng sä n·o do tai nạn giao thông hay tai nạn lao động, những ngời bị tai biến mạch máu não do xơ vữa động mạch, do huyết áp cao gây xuất huyết não? Tại sao nh vậy? Đại não có cấu tạo nh thế nào? Chức năng của đại não là gì? Chúng ta sẽ đợc nghiên cứu trong bài hôm nay”. 3. Các hoạt động dạy học (36 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (20 phút) Tìm hiểu cấu tạo đại não -Mục tiêu: HS chỉ rõ đợc đặc điểm cấu tạo của đại não ngời đặc biệt là vỏ đại não thể hiện sự tiến hoá so với động vật thuộc lớp thú. -§å dïng: +M« h×nh th¸o l¾p bé n·o +Tranh cÊu t¹o bé n·o - CTH: I- Cấu tạo của đại não -GV yêu cầu HS quan sát các -HS quan sát hình SGK đọc h×nh 47-1, 47-2, 47-3 chó thÝch cña h×nh tù thu nhËn SGK/147: th«ng tin. -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý +Xác định vị trí của đại não? +Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh kiÕn. bµi tËp ®iÒn tõ.. -GV chốt lại đáp án đúng: 1-Khe, 2 - rãnh, 3 -Trán, 4đỉnh, 5-Thuỳ thái dơng , 6Chất trắng.. -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. -GV yªu cÇu HS quan s¸t l¹i h×nh SGK: +Tr×nh bµy cÊu t¹o ngoµi cña đại não?. -HS quan s¸t kÜ h×nh, kÕt hîp bµi tËp võa hoµn thµnh lªn tr×nh bµy trªn tranh, líp bæ sung. -H×nh d¹ng cÊu t¹o ngoµi: -Một HS khác lên trình bày +Rãnh liên bán cầu chia đại trªn m« h×nh. n·o thµnh 2 nöa. -GV chèt kiÕn thøc. +R·nh s©u chia b¸n cÇu n·o thành 4 thuỳ ( thuỳ trán, đỉnh, chÈm, th¸i d¬ng). +Khe vµ r·nh t¹o thµnh c¸c khóc cuén n·o lµm t¨ng diÖn -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tr¶ lêi, yªu cÇu: tÝch bÒ mÆt n·o. tiếp thông tin SGK kết hợp +Nêu đợc vị trí và độ dày của quan s¸t h×nh 47-3 tr¶ lêi: chÊt x¸m vµ chÊt tr¾ng. +Mô tả cấu tạo trong của đại n·o? -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. - CÊu t¹o trong:.

(93) +ChÊt x¸m (ë ngoµi) lµm thµnh líp vá n·o, dµy 2-3mm gåm 6 líp. +Chất trắng (ở trong) là các đờng thần kinh. Hầu hết các đờng này bắt chéo ở hành tuỷ hoÆc tuû sèng. Hoạt động 2 (16 phút) Tìm hiểu sự phân vùng chức năng của đại não -Mục tiêu: Xác định đợc các vùng chức năng của vỏ đại não ở ngời. -§å dïng: +m« h×nh th¸o l¾p bé n·o +Tranh cÊu t¹o bé n·o -CTH: II - Sù ph©n vïng chøc n¨ng của đại não -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS th¶o luËn nhãm nhá thèng thông tin SGK, đối chiếu hình nhất câu trả lời. 47-4 SGK/149: +Hoµn thµnh bµi tËp SGK/149. -Các nhóm đọc kết quả. -GV chốt lại đáp án đúng: a-3, b-4, c-6, d-7, e-5, g-8, h-2, i-1. -HS lªn chØ trªn m« h×nh c¸c vùng chức năng của đại não. -Vỏ đại não là trung ơng thần kinh cña c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. -Vá n·o cã nhiÒu vïng, mçi vïng cã tªn gäi vµ chøc n¨ng riªng. -Các vùng có ở ngời và động vật: Cảm giác, vận động, thị gi¸c, thÝnh gi¸c.. -Vùng chức năng chỉ có ở ngời: vận động ngôn ngữ nói và viÕt, vïng hiÓu tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ(4 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi: +Trình bày cấu tạo và chức năng của đại não trên tranh và mô hình ?So sánh với bộ não thú? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “ Em cã biÕt” -§äc tríc bµi 48..

(94) Ngµy so¹n: 27/02/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 9/03/11 ; 8B: 01/03/11 TiÕt 50 – Bµi 48 / TuÇn 27 + 28 HÖ thÇn kinh sinh dìng I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Tr×nh bµy s¬ lîc chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh sinh dìng. - Phân biệt đợc phản xạ sinh dỡng với phản xạ vận động. - Phân tích hoạt động của hai phân hệ trong điều hòa hoạt động của cơ quan sinh dỡng và cơ quan sinh s¶n. 2.KÜ n¨ng: -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t so s¸nh. 3.Thái độ: GD ý thøc vÖ sinh b¶o vÖ hÖ thÇn kinh. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +Tranh phân hệ thần kinh giao cảm - đối giao cảm +PhiÕu häc tËp: §Æc ®iÓm Cung phản xạ vận động Cung ph¶n x¹ sinh dìng Trung ¬ng thÇn kinh CÊu t¹o H¹ch §êng híng t©m §êng li t©m Chøc n¨ng III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và gải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, giảng giải. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Trình bày cấu tạo của đại não? 2. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ hÖ thÇn kinh sinh dìng - Cách tiến hành “Qua bài 43 chúng ta đã biết nếu xét về chức năng thì hệ thần kinh đ ợc phân thành hệ thần kinh vận động điều khiển hoạt động của các cơ vân (cơ xơng) và hệ thần kinh sinh dỡng điều khiển hoạt động của các nội quan. Hệ thần kinh sinh dỡng lại bao gồm: phân hệ thần kinh giao cảm và phân hệ đối giao cảm. Chúng ta sẽ đợc nghiên cứu trong bài hôm nay”. 3. Các hoạt động dạy học ( 35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (13 phút) Tìm hiểu cung phản xạ sinh dỡng -Mục tiêu:Phân biệt đợc phản xạ sinh dỡng với phản xạ vận động. -§å dïng: +PhiÕu häc tËp -CTH: I- Cung ph¶n x¹ sinh dìng -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 48-1, 48-2: +Mô tả đờng đi của xung thần kinh trong cung ph¶n x¹ cña h×nh A vµ B. +Hoµn thµnh phiÕu häc tËp vµo vë.. -GV chèt l¹i kiÕn thøc.. -HS vận dụng kiến thức đã học kết hợp quan sát hình nêu đợc đờng đi của xung thần kinh trong cung phản xạ vận động vµ cung ph¶n x¹ sinh dìng. +Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh b¶ng. -§¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. *KÕt luËn: néi dung phiÕu häc tập đã hoàn thành..

(95) +PhiÕu häc tËp: §Æc ®iÓm Trung ¬ng CÊu t¹o. H¹ch thÇn kinh §êng híng t©m §êng li t©m Chøc n¨ng. Cung phản xạ vận động Chất xám: đại não, tuỷ sống. Cung ph¶n x¹ sinh dìng ChÊt x¸m: trô n·o, sõng bªn tuû sèng. Kh«ng cã Cã Từ cơ quan thụ cảm đến trung - Từ cơ quan thụ cảm đến trung ơng. ¬ng. Qua sîi tríc h¹ch, h¹ch thÇn §Õn th¼ng c¬ quan ph¶n øng kinh, sîi sau h¹ch, c¬ quan ph¶n øng. Điều khiển hoạt động cơ vân. Điều khiển hoạt động nội quan.. Hoạt động 2 (12 phút) Tìm hiểu cấu tạo của hệ thần kinh sinh dỡng -Mục tiêu: Trình bày đợc cấu tạo hệ thần kinh sinh dỡng -Đồ dùng: +Tranh phân hệ thần kinh giao cảm - đối giao cảm -CTH: II- CÊu t¹o cña hÖ thÇn kinh sinh dìng -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tù thu nhËn th«ng tin tr¶ th«ng tin SGK, quan s¸t h×nh lêi. Yªu cÇu: 48-3 tr¶ lêi: +Gåm phÇn trung ¬ng vµ phÇn +HÖ thÇn kinh sinh dìng cÊu ngo¹i biªn. t¹o nh thÕ nµo? -HÖ thÇn kinh sinh dìng: -GV yêu cầu HS quan sát lại -HS thảo luận nhóm nêu đợc +Trung ơng hình SGK đọc thông tin bảng các điểm sai khác: +Ngo¹i biªn: d©y thÇn kinh, 48-1: t×m ra ®iÓm sai kh¸c +Trung ¬ng. h¹ch thÇn kinh. gi÷a ph©n hÖ giao c¶m vµ +Ngo¹i biªn phân hệ đối giao cảm? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c -HÖ thÇn kinh sinh dìng gåm: nhãm kh¸c bæ sung. +Ph©n hÖ thÇn kinh giao c¶m. -GV nhận xét và gọi HS đọc +Phân hệ thần kinh đối giao b¶ng 48-1. c¶m. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu chức năng của hệ thần kinh sinh dỡng -Mục tiêu: Phân tích hoạt động của hai phân hệ trong điều hòa hoạt động của cơ quan sinh dỡng vµ c¬ quan sinh s¶n. -CTH: III- Chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh sinh dìng -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS tù thu nhËn th«ng tin, th¶o 48-3 đọc kĩ nội dung bảng 48- luận nhóm bàn thống nhất ý kiến. Yêu cầu nêu đợc: 2 th¶o luËn: +NhËn xÐt chøc n¨ng cña +2 bé phËn cã t¸c dông ngîc phân hệ giao cảm và đối giao nhau. c¶m? +ý nghĩa: Điều hoà hoạt động +HÖ thÇn kinh sinh dìng cã c¸c c¬ quan. vai trò nh thế nào trong đời sèng? -§¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -GV chèt kiÕn thøc.. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót). -Ph©n hÖ thÇn kinh giao c¶m và đối giao cảm có tác dụng đối lập nhau đối với hoạt động cña c¸c c¬ quan sinh dìng. -Nhờ tác dụng đối lập đó mà hÖ thÇn kinh sinh dìng ®iÒu hoà đợc hoạt động của các cơ quan néi t¹ng..

(96) *Tæng kÕt: +Dựa vào hình 48-2 trình bày phản xạ điều hoà hoạt động của tim lúc huyết áp tăng? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Học bài trả lời câu hỏi SGK, đọc mục “Em có biết”. -§äc tríc bµi 49. Ngµy so¹n: 5/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 10/03/11 ; 8B: 07/03/11 TiÕt 51 – Bµi 49 / TuÇn 28 C¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Liệt kê đợc các thành phần của cơ quan phân tích bằng một sơ đồ phù hợp. -Xác định đợc các thành phần trong cơ quan phân tích thị giác. - Mô tả đợc cấu tạo của mắt qua sơ đồ , nêu rõ đợc cấu tạo của màng lới trong cầu mắt và chức n¨ng cña chóng. - Mô tả đợc sự tạo ảnh ở màng lới. 2.KÜ n¨ng: -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - HS cã ý thøc b¶o vÖ m¾t. II.§å dïng d¹y häc: - GV:+Tranh c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c. + M« h×nh c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c. III.Ph¬ng ph¸p: -Quan sát, hoạt động nhóm, vấn đáp. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.KiÓm tra bµi cò(4 phót) +Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh sinh dìng? 2. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c. - Cách tiến hành “Mắt là một trong những giác quan quan trọng của con ngời thờng đợc ví nh chiÕc m¸y ¶nh sinh häc. VËy m¾t cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? Chóng ta nghiªn cøu bµi h«m nay”. 3. Các hoạt động dạy học ( 35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (7 phút) Tìm hiểu cơ quan phân tích -Mục tiêu: + Liệt kê đợc các thành phần của cơ quan phân tích bằng một sơ đồ phù hợp. -CTH: I- C¬ quan ph©n tÝch -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tù thu nhËn th«ng tin vµ tr¶ th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái: lêi c©u hái. +Mét c¬ quan ph©n tÝch gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? +ý nghÜa cña c¬ quan ph©n tích đối với cơ thể? -Mét vµi HS tr¶ lêi, líp bæ -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. sung. -C¬ quan ph©n tÝch gåm: +C¬ quan thô c¶m. +D©y thÇn kinh. +Bé phËn ph©n tÝch ë trung ¬ng. -ý nghÜa: gióp c¬ thÓ nhËn biÕt đợc tác động của môi trờng. Hoạt động 2 (28 phút) Tìm hiểu cơ quan phân tích thị giác -Mục tiêu: +Xác định đợc các thành phần trong cơ quan phân tích thị giác. +Mô tả đợc cấu tạo của mắt qua sơ đồ , nêu rõ đợc cấu tạo của màng lới trong cầu.

(97) m¾t vµ chøc n¨ng cña chóng. + Mô tả đợc sự tạo ảnh ở màng lới. -§å dïng: +Tranh c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c. +M« h×nh c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c. -CTH: II-C¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c -HS nghiªn cøu th«ng tin tr¶ -GV nªu c©u hái: +C¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c lêi. -C¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c gåm nh÷ng thµnh phÇn nµo? gåm: +C¬ quan thô c¶m thÞ gi¸c. +D©y thÇn kinh thÞ gi¸c. +Vïng thÞ gi¸c ë thuú chÈm. 1. CÊu t¹o cña cÇu m¾t -GV híng dÉn HS nghiªn cøu cÊu t¹o cña m¾t ë h×nh 49.1, 49.2 vµ m« h×nh lµm bµi tËp ®iÒn tõ SGK/156.. -HS quan s¸t kÜ h×nh tõ ngoµi vµo trong ghi nhí cÊu t¹o cÇu m¾t. -Thảo luận nhóm để hoàn chØnh bµi tËp. -Đại diện nhóm đọc đáp án, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. -GV chốt lại đáp án đúng: +Cơ vận động mắt +Mµng cøng. +Mµng m¹ch. +Mµng líi. +TÕ bµo thô c¶m thÞ gi¸c. -GV gäi HS lªn tr×nh bµy trªn -HS lªn tr×nh bµy, líp bæ sung. tranh hoÆc m« h×nh.. -Mµng bäc: +Mµng cøng phÝa tríc lµ mµng gi¸c. +Mµng m¹ch phÝa tríc lµ lßng ®en. +Mµng líi gåm tÕ bµo h×nh nãn vµ h×nh que. -M«i trêng trong suèt: +Thuû dÞch +ThÓ thuû tinh +DÞch thuû tinh. 2. CÊu t¹o cña mµng líi -HS tr×nh bµy cÊu t¹o trªn -GV híng dÉn HS quan s¸t tranh, líp bæ sung. h×nh 49-3, nghiªn cøu th«ng tin SGK: +Tr×nh bµy cÊu t¹o cña mµng líi? +V× sao ¶nh cña vËt hiÖn trªn ®iÓm vµng l¹i nh×n râ nhÊt? Mµng líi gåm: -GV chèt kiÕn thøc. +TÕ bµo nãn: tiÕp nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng m¹nh vµ mµu s¾c. +TÕ bµo que: tiÕp nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng yÕu. -§iÓm vµng lµ n¬i tËp trung tÕ bµo nãn. -§iÓm mï kh«ng cã tÕ bµo thô c¶m thÞ gi¸c..

(98) 3. Sù t¹o ¶nh ë mµng líi -GV nêu vấn đề: -HS hoạt động nhóm nghiên +Vai trß cña thÓ thuû tinh cøu th«ng tin SGK thèng nhÊt trong cÇu m¾t? ý kiÕn. +Tr×nh bµy qu¸ tr×nh t¹o ¶nh ë mµng líi? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -ThÓ thuû tinh cã kh¶ n¨ng điều tiết để nhìn rõ vật. -¸nh s¸ng ph¶n chiÕu tõ vËt qua m«i trêng trong suèt tíi mµng líi t¹o nªn 1 ¶nh thu nhá lén ngîc kÝch thÝch lªn tÕ bµo thô c¶m theo d©y thÇn kinh thÞ giác đến vùng thị giác trên vỏ n·o.. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp: 1. Điền các từ đúng (Đ) hoặc sai (S) vào các câu sau: a.C¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c gåm: c¬ quan thô c¶m thÞ gi¸c, d©y thÇn kinh vµ bé phËn trung ¬ng. b.Các tế bào nón giúp chúng ta nhìn rõ vật vào ban đêm. c.Sù ph©n tÝch h×nh ¶nh x¶y ra ngay ë c¬ quan thô c¶m thÞ gi¸c. d.Khi dọi đèn pin vào mắt thì đồng tử dãn rộng để nhìn rõ vật. 2.Tr×nh bµy qu¸ tr×nh thu nhËn ¶nh cña vËt ë c¬ quan ph©n tÝch thÞ gi¸c? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “ Em cã biÕt” -§äc vµ t×m hiÓu tríc bµi 50..

(99) Ngµy so¹n: 6/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 16/03/11 ; 8B: 8/03/11 TiÕt 52 – Bµi 50 / TuÇn 28+29 VÖ sinh m¾t I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - M« t¶ c¸c tËt vÒ m¾t: cËn thÞ, viÔn thÞ: + BiÓu hiÖn, nguyªn nh©n, c¸ch kh¾c phôc, c¸ch phßng tr¸nh. - Nhận biết các bệnh về mắt: đau mắt hột, đau mắt đỏ...: + BiÓu hiÖn, nguyªn nh©n, c¸ch phßng tr¸nh. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn xÐt, liªn hÖ thùc tÕ. -Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK và quan sát tranh để nhận biết những thói quen xấu làm ảnh hởng đến mắt. + Hîp t¸c, l¾ng nghe khi th¶o luËn. + Tù nhËn thøc. 3.Thái độ: -GD ý thøc vÖ sinh, phßng tr¸nh bÖnh tËt vÒ m¾t. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +Tranh phãng to h×nh SGK. +B¶ng 50 SGK. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, động não, vấn đáp - tìm tòi. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +M« t¶ cÊu t¹o cña cÇu m¾t vµ mµng líi? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh m¾t. -C¸ch tiÕn hµnh “ Cã c©u giµu 2 con m¾t cã 2 bµn tay vËy chóng ta ph¶i vÖ sinh m¾t nh thÕ nµo để mắt luôn khoẻ mạnh? Chúng ta nghiên cứu bài hôm nay”.. 3. Các hoạt động dạy học (35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (17 phút) Tìm hiểu các tật của mắt -Môc tiªu: + M« t¶ c¸c tËt vÒ m¾t: cËn thÞ, viÔn thÞ: BiÓu hiÖn, nguyªn nh©n, c¸ch kh¾c phôc, c¸ch phßng tr¸nh. -§å dïng :+ Tranh phãng to h×nh SGK. + B¶ng 50 SGK. -CTH: I - C¸c tËt cña m¾t -GV nªu c©u hái: -HS tr¶ lêi. +ThÕ nµo lµ tËt cËn thÞ? viÔn - CËn thÞ lµ tËt mµ m¾t chØ cã thÞ? kh¶ n¨ng nh×n gÇn. -ViÔn thÞ lµ tËt mµ m¾t chØ cã -GV híng dÉn HS quan s¸t -HS th¶o luËn nhãm thèng kh¶ n¨ng nh×n xa. h×nh 50-1, 50-2 SGK nghiªn nhÊt c©u tr¶ lêi. cøu th«ng tin hoµn thµnh b¶ng 50 SGK/160. -§¹i diÖn nhãm lªn hoµn thµnh b¶ng, nhãm kh¸c bæ sung..

(100) -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc. B¶ng 50: C¸c tËt m¾t, nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc C¸c tËt cña m¾t CËn thÞ ViÔn thÞ. Nguyªn nh©n. C¸ch kh¾c phôc. -BÈm sinh: cÇu m¾t dµi §eo kÝnh mÆt lâm (kÝnh cËn) -ThÓ thuû tinh qu¸ phång do kh«ng giữ vệ sinh khi đọc sách. -BÈm sinh: cÇu m¾t ng¾n §eo kinh mÆt låi (kÝnh viÔn) -Ngêi giµ thÓ thuû tinh bÞ l·o ho¸. -GV nªu c©u hái: -HS vËn dông hiÓu biÕt cña +Do nh÷ng nguyªn nh©n nµo b¶n th©n tr¶ lêi. HS cËn thÞ nhiÒu? +Nªu c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ tØ lÖ HS m¾c bÖnh cËn thÞ? Hoạt động 2 (18 phút) Tìm hiểu các bệnh về mắt -Mục tiêu: Nhận biết các bệnh về mắt: đau mắt hột, đau mắt đỏ...: Biểu hiện, nguyên nhân, cách phßng tr¸nh. - CTH: II- BÖnh vÒ m¾t -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS th¶o luËn nhãm thèng th«ng tin SGK/160+161 th¶o nhÊt ý kiÕn. luËn: +Nguyên nhân, đờng lây, triệu chøng, hËu qu¶ vµ c¸ch phßng tr¸nh cña bÖnh ®au m¾t hét? -Đại diện nhóm trình bày đáp -GV nhËn xÐt kÕt qu¶ cña c¸c ¸n, nhãm kh¸c bæ sung. nhãm, chèt kiÕn thøc.. -GV hái: +Ngoµi bÖnh ®au m¾t hét cßn -HS kÓ thªm c¸c bÖnh vÒ m¾t. cã nh÷ng bÖnh g× vÒ m¾t? +Nªu c¸ch phßng tr¸nh c¸c bÖnh vÒ m¾t? -HS nêu đợc: +Gi÷ s¹ch m¾t. +Röa mÆt b»ng níc muãi lo·ng. +Ăn uống đủ vitamin. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: +Cã c¸c tËt m¾t nµo? Nguyªn nh©n, c¸ch kh¾c phôc?. *BÖnh ®au m¾t hét: -Nguyªn nh©n: do vi rót -§êng l©y: Dïng chung kh¨n chËu víi ngêi bÖnh. T¾m röa trong c¸c ao hå tï h·m. -TriÖu trøng: MÆt trong mi m¾t cã nhiÒu hét næi cém lªn, -HËu qu¶ : khi hét vì lµm thµnh sÑo co kÐo líp mi m¾t lµm cho l«ng quÆp vµo trong cọ xát làm đục màng giác dẫn tíi mï loµ. -C¸ch phßng tr¸nh: gi÷ vÖ sinh m¾t. *C¸c bÖnh vÒ m¾t: -Đau mắt đỏ. -Viªm kÕt m¹c. -Kh« m¾t..

(101) +Tại sao không nên đọc sách ở nơi thiếu ánh sáng, không nên nằm đọc sách, không nên đọc s¸ch trªn tÇu xe? +HËu qu¶ cña bÖnh ®au m¾t hét vµ c¸ch phßng tr¸nh? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc “Em cã biÕt”. -§äc tríc bµi 51.. Ngµy so¹n: 12/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: 17/03/11; 8B: 14/03/11 TiÕt 53 - Bµi 51 / TuÇn 29 C¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Mô tả đợc cấu tạo của tai gồm: Tai ngoài, tai giữa, tai trong. -Trình bày đợc chức năng thu nhận sóng âm theo sơ đồ đờng đi của sóng âm. - KÓ tªn c¸c t¸c nh©n g©y h¹i cho tai vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ tai. 2.KÜ n¨ng: -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: +Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK và quan sát sơ đồ tai để tìm hiểu cấu tạo và chức n¨ng cña c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. +Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. +Tù tin khi ph¸t biÓu ý kiÕn tríc nhãm, líp. 3.Thái độ: - GD ý thøc gi÷ g×nvÖ sinh tai. II.§å dïng d¹y häc: -GV:+Tranh c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. +M« h×nh c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. III.Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, đàm thoại, vấn đáp - tìm tòi, trực quan. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1.Khởi động (2 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HSi t×m hiÓu vÒ c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. - Cách tiến hành "Hàng ngày chúng ta nghe và phân biệt đợc các âm thanh trầm bổng, nhỏ to kh¸c nhau lµ nhê c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. VËy c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c cã cÊu t¹o nh thế nào để thực hiện đợc chức năng thu nhận sóng âm?". 2. Các hoạt động dạy học ( 38 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (18 phút) Tìm hiểu cấu tạo của tai -Mục tiêu: Mô tả đợc cấu tạo của tai gồm: Tai ngoài, tai giữa, tai trong. -§å dïng: :+Tranh c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. +M« h×nh c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. -CTH: *C¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c -GV nªu c©u hái: -HS tr¶ lêi, líp nhËn xÐt. gåm c¸c c¬ quan: +C¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c +TÕ bµo thô c¶m thÝnh gi¸c..

(102) gåm nh÷ng c¬ quan nµo?. +D©y thÇn kinh thÝnh gi¸c. +Vïng thÝnh gi¸c. -GV híng dÉn HS quan s¸t h×nh 51-1 SGK, quan s¸t m« I-CÊu t¹o cña tai  -HS quan s¸t kÜ h×nh c¸ nh©n hình đọc thông tin hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ SGK trang lµm bµi tËp ®iÒn tõ. 162. -Một vài HS đọc kết quả, lớp -GV thông báo đáp án đúng: bæ sung. 1- vµnh tai ; 2- èng tai 3- mµng nhÜ; 4- Chuçi x¬ng tai. -GV gọi HS đọc to lại toàn bộ bµi tËp. -GVnªu c©u hái: +Tai đợc cấu tạo nh thế nào? Chøc n¨ng cña tõng bé phËn? -HS lªn tr×nh bµy trªn tranh hoÆc m« h×nh, líp bæ sung.. -GV híng dÉn HS quan s¸t h×nh 51-2 SGK kÕt hîp vãi th«ng tin SGK/163 th¶o luËn: +Tr×nh bµy cÊu t¹o èc tai? -C¸ nh©n tù thu nhËn vµ xö lÝ Chøc n¨ng cña èc tai? th«ng tin . -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -Gv nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -Tai ngoµi: +Vµnh tai: høng sãng ©m +èng tai: híng sãng ©m. +Màng nhĩ: khuếch đại âm. -Tai gi÷a: +Chuçi x¬ng tai: truyÒn sèng ©m. +Vßi nhÜ: c©n b»ng ¸p suÊt 2 bªn mµng nhÜ. -Tai trong: +Bộ phận tiền đình: thu nhận th«ng tin vÒ vÞ trÝ vµ sù chuyÓn động của cơ thể trong không gian. +èc tai: thu nhËn kÝch sãng ©m.. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy trªn tranh, nhãm kh¸c bæ sung. *CÊu t¹o èc tai: èc tai xo¾n 2 vßng rìi gåm: +èc tai x¬ng ë ngoµi. +èc tai mµng ë trong, gåm màng tiền đình pr trên và màng c¬ së ë díi. +C¬ quan Coocti chøa c¸c tÕ bµo thô c¶m thÝnh gi¸c. Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hiểu chức năng thu nhận sóng âm -Mục tiêu: Trình bày đợc quá trình thu nhận các cảm giác âm thanh. - §å dïng: Tranh c¬ quan ph©n tÝch thÝnh gi¸c. -CTH: II - Chøc n¨ng thu nhËn sãng ©m - GV híng dÉn HS quan s¸t l¹i -HS quan s¸t h×nh, ghi nhí.

(103) hình 51-2 để tìm hiểu đờng thông tin. truyÒn sãng ©m tõ ngoµi vµo trong. -1 HS tr×nh bµy l¹i trªn tranh. - GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. - C¬ chÕ truyÒn sãng ©mvµ sù thu nhËn c¶m gi¸c ©m thanh: Sãng ©m  mµng nhÜ  chuçi x¬ng tai  cöa bÇu  chuyển động ngoại dịch và nội dÞch  rung mµng c¬ së  kÝch thÝch c¬ quan Coocti xuÊt hiÖn xung thÇn kinh  vïng thÝnh gi¸c.. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu các biện pháp vệ sinh tai -Mục tiêu: HS đề ra đợc các biện pháp vệ sinh tai -CTH: -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin tr¶ lêi c©u hái: +Để tai hoạt động tốt cần lu ý những vấn đề gì? +Hãy đề ra các biện pháp giữ vÖ sinh vµ b¶o vÖ tai?. -HS tù thu nhËn th«ng tin nªu đợc: +Gi÷ vÖ sinh tai +B¶o vÖ tai.. III-VÖ sinh tai. -Mét vµi HS ph¸t biÓu ý kiÕn, -Gi÷ vÖ sinh tai. líp bæ sung. -B¶o vÖ tai: +Kh«ng dïng vËt s¾c nhän ngo¸y tai. +Giữ vệ sinh mũi họng để phßng chèng bÖnh cho tai. +Cã biÖn ph¸p chèng gi¶m tiÕng ån. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: -GV yªu cÇu HS lªn tr×nh bµy cÊu t¹o cña tai vµ èc tai trªn m« h×nh. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. -§äc môc "Em cã biÕt". -§äc vµ t×m hiÓu tríc bµi 52. ************************************* Ngµy so¹n: 12/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /03/11 ; 8B: 15/03/11 TiÕt 54 - Bµi 52 / TuÇn 29 + 30 Ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: -Phân biệt đợc phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện về khái niệm, tính chất, ý nghÜa. -Nêu đợc ý nghĩa của các phản xạ này đối với đời sống sinh vật nói chung và con ngời nói riªng. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch. -KÜ n¨ng t duy so s¸nh, liªn hÖ thùc tÕ..

(104) - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: +Thu thËp vµ xö lÝ th«ng tin. +Hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. +Tù tin ph¸t biÓu ý kiÕn tríc nhãm, líp. 3.Thái độ: -GD ý thøc häc tËp nghiªn tóc. II.§å dïng d¹y häc: -GV: b¶ng phô ghi néi dung b¶ng 52-2. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, vấn đáp - tìm tòi. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Tr×nh bµy cÊu t¹o cña tai vµ chøc n¨ng cña c¸c bé phËn? 2.Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ PXC§K vµ PXK§K - C¸ch tiÕn hµnh : GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm ph¶n x¹  Bµi h«m nay chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ c¸c lo¹i ph¶n x¹.. 3. Các hoạt động dạy học (35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (12 phút) Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện -Mục tiêu: HS phân biệt đợc phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện. - CTH: I - Ph©n biÖt ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn vµ ph¶n x¹ kh«ng ®iÒu kiÖn -GV yêu cầu HS làm bài tập -HS đọc nội dung bảng 52-1 th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý môc  SGK/166. kiÕn hoµn thµnh bµi tËp. -§¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶. -GV ghi đáp án của các nhóm lªn b¶ng cha cÇn ch÷a bµi. -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tù thu nhËn th«ng tin, ghi thông tin SGK/166 từ đó chữa nhớ kiến thức. bµi tËp. -HS đối chiếu với kết quả bài tËp, söa ch÷a bæ sung. -GV chốt đáp án đúng: +Ph¶n x¹ K§K: 1,2,4. -PXKĐK là phản xạ sinh ra đã +Ph¶n x¹ C§K: 3,5,6. cã kh«ng cÇn häc tËp. -PXCĐK là phản xạ đợc hình thành trong đời sống cá thể, là kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh häc tËp, -GV yªu cÇu HS lÊy 2 vÝ dô - HS lÊy vÝ dô. rÌn luyÖn. cho mçi lo¹i ph¶n x¹. Hoạt động 2 (10 phút) Tìm hiểu sự hình thành phản xạ có điều kiện -Mục tiêu: Trình bày đợc quá trình hình thành các phản xạ mới và ức chế các phản xạ cũ. II- Sù h×nh thµnh ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn 1.H×nh thµnh ph¶n x¹ cã ®iÒu -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS quan s¸t h×nh nghe vµ ghi kiÖn nhí kiÕn thøc. 52-1, 5-2, 52-3 SGK. -GV tr×nh bµy thÝ nghiÖm thµnh lËp ph¶n x¹ tiÕt níc bät khi có ánh sáng đèn. -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt -GV yªu cÇu: +Dùa vµo thÝ nghiÖm cña c©u tr¶ lêi. Papl«p kÕt hîp víi hiÓu biÕt cña b¶n th©n h·y tr×nh bµy qu¸ tr×nh thµnh lËp ph¶n x¹ c¸ bơi đến khi cớ tiếng kẻng?.

(105) -§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy -GV nhËn xÐt vµ yªu cÇu HS c¸c nhãm kh¸c bæ sung. tr¶ lêi c©u hái: -HS tr¶ lêi. +§Ó thµnh lËp ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn cÇn cã nh÷ng ®iÒu kiÖn g×? +Thùc chÊt cña viÖc thµnh lËp -Điều kiện để thành lập phản ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn? x¹ C§K: +Ph¶i cã sù kÕt hîp gi÷a kÝch thÝch cã ®iÒu kiÖn víi kÝch thÝch kh«ng ®iÒu kiÖn. +Quá trình kết hợp đó phải đợc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn. -Thùc chÊt cña viÖc thµnh lËp ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn lµ sù h×nh thành đờng liên hệ thần kinh t¹m thêi nèi c¸c vïng cña vá đại não với nhau.. -GV nªu c©u hái: +Trong thÝ nghiÖm trªn nÕu ta chỉ bật đèn mà không cho chó ¨n nhiÒu lÇn th× hiÖn tîng g× sÏ x¶y ra? -GV thông báo: Ngời ta gọi đó lµ hiÖn tîng øc chÕ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn. -GV hái: +ý nghÜa cña sù h×nh thµnh vµ ức chế của phản xạ CĐK đối với đời sống?. 2. øc chÕ ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn -HS tr¶ lêi: +Chã sÏ kh«ng tiÕt níc bät khi có ánh đèn nữa.. -Khi phản xạ CĐK không đợc cñng cè ph¶n x¹ sÏ mÊt dÇn ®i.. -ý nghÜa: +§¶m b¶o sù thÝch nghi víi m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn sèng -HS tr¶ lêi. luôn thay đổi. +H×nh thµnh c¸c thãi quen tËp quán tốt đối với con ngời. Hoạt động 3 (13 phút) So sánh các tính chất của PXKĐK với PXCĐK -Mục tiêu: HS thấy đợc sự khác nhau giữa tính chất của PXKĐK và PXCĐK và mối quan hệ giữa chóng. -§å dïng: : b¶ng phô ghi néi dung b¶ng 52-2. -CTH: III- So s¸nh c¸c tÝnh chÊt cña PXK§K víi PXC§K -GV yªu cÇu HS hoµn thµnh -HS dùa vµo kiÕn thøc cña môc b¶ng 52-2 SGK/168. I vµ II th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -§¹i diÖn nhãm lªn b¶ng lµm trªn b¶ng phô, líp nhËn xÐt bæ sung. -GV nhận xét chốt lại đáp án đúng. *TÝnh chÊt: néi dung b¶ng 52-2 SGK/168. *Mèi quan hÖ: -Phản xạ KĐK là cơ sở để thµnh lËp PXC§K. -Ph¶i cã sù kÕt hîp gi÷a mét kÝch thÝch cã ®iÒu kiÖn víi kÝch thÝch kh«ng ®iÒu kiÖn. 4 .Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *TængkÕt:.

(106) +§äc môc "Em cã biÕt" tr¶ lêi c©u hái: V× sao qu©n sÜ hÕt kh¸t níc vµ nhµ chóa chÞu mÊt mÌo? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi lêi c©u hái SGK. -§äc môc "Em cã biÕt". -ChuÈn bÞ bµi 53.. Ngµy so¹n: 19/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /03/11 ; 8B: 21/03/11 TiÕt 55 - Bµi 53 / TuÇn 30 Hoạt động thần kinh cấp cao ở ngời I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Phân tích đợc điểm giống và khác nhau giữa phản xạ có điều kiện ở ngời với các động vật nói chung vµ thó nãi riªng. -Trình bày đợc vai trò của tiếng nói và chữ viết và khả năng t duy trừu tợng ở ngời. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kh¶ n¨ng t duy, suy luËn. 3.Thái độ: - GD ý thøc häc tËp, x©y dùng c¸c thãi quen, nÕp sèng v¨n hãa. II.§å dïng d¹y häc: - GV: Tranh cÊu t¹o n·o bé III.Ph¬ng ph¸p: - Đàm thoại, vấn đáp - tìm tòi. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) - Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu về hoạt động thần kinh cấp cao ở ngời. - Cách tiến hành " Sự thành lập và ức chế phản xạ CĐK có ý nghĩa rất lớn trong đời sống. Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu sự giống và khác nhau giữa các phản xạ CĐK ở ngời và động vËt".. 2. Các hoạt động dạy học ( 40 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (15 phút) Tìm hiểu sự thành lập và ức chế các phản xạ CĐK ở ngời. -Mục tiêu: HS phân tích đợc điểm giống và khác nhau giữa phản xạ có điều kiện ở ngời với các động vật nói chung và thú nói riêng. -CTH:.

(107) I- Sù thµnh lËp vµ øc chÕ c¸c ph¶n x¹ cã ®iÒu kiÖn ë ngêi - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái: +Phản xạ CĐK ở ngời đợc h×nh thµnh vµo giai ®o¹n nµo? +Hãy tìm các ví dụ trong đời sèng vÒ sù thµnh lËp c¸c ph¶n x¹ míi vµ øc chÕ c¸c ph¶n x¹ cò kh«ng cãn thÝch hîp n÷a? -GV nhÊn m¹nh: Khi PXC§K không đợc củng cố thì ức chế sÏ xuÊt hiÖn.. -HS đọc thông tin SGK trả lời câu hỏi. Yêu cầu nêu đợc: +PXC§K h×nh thµnh ë trÎ tõ rÊt sím.. -ở ngời PXCĐK đợc hình thµnh ë trÎ tõ rÊt sím. -Khi c¸c ph¶n x¹ C§K kh«ng cßn phï hîp th× qóa tr×nh øc chÕ sÏ x¶y ra. -ý nghÜa : gióp c¬ thÓ thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng.. -GV hái: +Sù thµnh lËp vµ øc chÕ PXC§K ë ngêi gièng vµ kh¸c -HS tr¶ lêi: động vật ở điểm nào? +Gièng nhau vÒ qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ øc chÕ PXC§K vµ ý nghĩa của chúng đối với đời sèng. +Kh¸c nhau vÒ sè lîng ph¶n -GV chèt kiÕn thøc. xạ và mức độ phức tạp của nó. Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu vai trò của tiếng nói và chữ viết -Mục tiêu: HS trình bày đợc vai trò của tiếng nói và chữ viết ở ngời. -§å dïng: Tranh cÊu t¹o n·o bé -CTH: II- Vai trß cña tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt -GV yªu cÇu HS t×m hiÓu -HS tù thu nhËn th«ng tin tr¶ th«ng tin SGK tr¶ lêi: lêi. Yªu cÇu: +TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt cã vai +TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt gióp m« trò gì trong đời sống? tả sự vật khi đọc nghe có thể tởng tợng ra đợc. +Tiếng nói và chữ viết là phơng tiện giao tiếp, truyền đạt kinh nghiÖm cho nhau vµ cho thÕ hÖ sau. -GV yªu cÇu HS lÊy vÝ dô thùc tế để minh họa. 1. TiÕng nãi vµ ch÷ viÕt lµ tÝn -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc. hiÖu g©y ra c¸c ph¶n x¹ C§K cÊp cao 2. Tiếng nói và chữ viết là phơng tiện để con ngời giao tiếp, trao đổi kinh nghiệm với nhau. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu t duy trừu tợng -Mục tiêu: HS trình bày đợc vai trò của t duy trừu tợng ở ngời. -CTH: III- T duy trõu tîng -GV ph©n tÝch vÝ dô: con gµ, -HS ghi nhí kiÕn thøc. con trâu, con cá….có các đặc điểm chung từ đó xây dựng kh¸i niÖm "§éng vËt" -Tõ nh÷ng thuéc tÝnh chung -GV chèt kiÕn thøc. cña sù vËt, con ngêi biÕt kh¸i qu¸t hãa thµnh nh÷ng kh¸i niệm đợc diễn đạt bằng các từ. -Kh¶ n¨ng kh¸i qu¸t hãa, trõu tîng hãa lµ c¬ së t duy trõu t-.

(108) îng. 3.tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (4 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi: +ý nghĩa của sự thành lập và ức chế các phản xạ CĐK trong đời sống con ngời? +Vai trò của tiếng nói và chữ viết trong đời sống? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc tríc bµi 54.. Ngµy so¹n: 20/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /03/11 ; 8B: 22/03/11 TiÕt 56 – Bµi 54 / TuÇn 30 + 31 VÖ sinh hÖ thÇn kinh I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Liệt kê đợc các tác nhân ảnh hởng xấu tới hệ thần kinh. - Trình bày đợc các biện pháp bảo vệ hệ thần kinh - Trình bày đợc tác hại của rợu, thuốc lá các chất gây nghiện đối với hệ thần kinh. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng t duy, liªn hÖ thùc tÕ. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, sách báo. + KN tõ chèi: kh«ng sö dông c¸c chÊt kÝch thÝch. + L¾ng nghe tÝch cùc, øng xö khi th¶o luËn. 3.Thái độ: - GD ý thøc vÖ sinh hÖ thÇn kinh, gi÷ g×n søc kháe. II.§å dïng d¹y häc: -GV: +Su tÇm tranh ¶nh vÒ t¸c h¹i cña c¸c chÊt g©y nghiÖn. +B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 54. III.Ph¬ng ph¸p: -Hoạt động nhóm, vấn đáp - tìm tòi..

(109) IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh hÖ thÇn kinh. -Cách tiến hành "Hệ thần kinh đóng vai trò điều khiển điều hòa mọi hoạt động của cơ thể vậy làm thế nào để hệ thần kinh thật sự khỏe mạnh? Chúng ta nghiên cứu nội dung bài hôm nay". 2. Các hoạt động dạy học ( 39 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (15 phút) Tìm hiểu ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe -Mục tiêu: HS hiểu đợc ý nghĩa sinh học của giấc ngủ đối với sức khỏe. - CTH: I- ý nghĩa của giấc ngủ đối víi søc kháe -GV cung cÊp th«ng tin: +Chã cã thÓ nhÞn ¨n 20 ngµy vÉn cã thÓ nu«i bÐo trë l¹i nhng mÊt ngñ 10 – 12 ngµy lµ chÕt. -GV yªu cÇu HS th¶o luËn: +V× sao nãi ngñ lµ m«t nhu -HS dùa vµo hiÓu biÕt cña b¶n cÇu sinh lÝ cña c¬ thÓ? th©n, th¶o luËn nhãm thèng +GiÊc ngñ cã mét nghÜa nh thÕ nhÊt c©u tr¶ lêi. nào đối với sức khỏe? +Ngủ là đòi hỏi tự nhiên của cơ thÓ, cÇn h¬n ¨n. +Ngủ để phục hồi khả năng -GV hái: lµm viÖc cña c¬ thÓ. +Muèn cã giÊc ngñ tèt cÇn cã -HS tr¶ lêi. những điều kiện gì? Nêu những +Ngủ đúng giờ yÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp hoÆc +Tr¸nh c¸c yÕu tè ¶nh hëng gián tiếp đến giấc ngủ? đến giấc ngủ -GV chèt kiÕn thøc. -Ngñ lµ qu¸ tr×nh øc chÕ cña bé não đảm bảo sự phục hồi khả n¨ng lµm viÖc cña hÖ thÇn kinh. -Biện pháp để có giấc ngủ tốt: +C¬ thÓ s¶ng kho¸i. +Chç ngñ thuËn tiÖn. +Kh«ng dïng c¸c chÊt kÝch thÝch nh chÌ, cµ phª… +Tr¸nh c¸c kÝch thÝch ¶nh hëng đến giấc ngủ. Hoạt động 2 (10 phút) Lao động và nghỉ ngơi hợp lí -Mục tiêu: Trình bày đợc các biện pháp bảo vệ hệ thần kinh. -CTH: II- Lao động và nghỉ ngơi hîp lÝ GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: -HS tr¶ lêi. +T¹i sao kh«ng nªn lµm viÖc qu¸ søc? thøc qu¸ khuya? +§Ó tr¸nh g©y c¨ng th¼ng cho -GV gọi 1 HS đọc to phần hệ thần kinh. th«ng tin SGK. -HS đọc. -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc. -Lao động và nghỉ ngơi hợp lí để giữ gìn và bảo vệ hệ thần kinh. -BiÖn ph¸p: +§¶m b¶o giÊc ngñ hµng ngµy. +Gi÷ cho mét t©m hån thanh th¶n, tr¸nh suy nghÜ lo ©u. +Xây dựng một chế độ làmviệc vµ nghØ ng¬i hîp lÝ. Hoạt động 3 (14 phút) Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối với hệ thần kinh -Mục tiêu: Trình bày đợc tác hại của rợu, thuốc lá các chất gây nghiện đối với hệ thần kinh..

(110) -§å dïng: +Su tÇm tranh ¶nh vÒ t¸c h¹i cña c¸c chÊt g©y nghiÖn. +B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 54. -CTH:. -GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ¶nh su tÇm kÕt hîp víi hiÓu c©u tr¶ lêi. biÕt cña b¶n th©n th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng 54.. III- Tr¸nh l¹m dông c¸c chÊt kích thích và ức chế đối với hÖ thÇn kinh. -§¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ vµi b¶ng, c¸c nhãm khac bæ sung.. -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc.. Bảng 54: Các chất có hại đối với hệ thần kinh Lo¹i chÊt ChÊt kÝch thÝch. Tªn chÊt Rîu Níc chÌ, cµ phª -Thuèc l¸. ChÊt g©y nghiÖn. -Ma tóy. T¸c h¹i -Hoạt động vỏ não bị rối loạn, trí nhớ kém -KÝch thÝch hÖ thÇn kinh, g©y khã ngñ -C¬ thÓ suy yÕu, dÔ m¾c bÖnh ung th. kh¶ n¨ng lµm viÖc trÝ ãc gi¶m, trÝ nhí kÐm. -Suy yÕu nßi gièng, c¹n kiÖt kinh tÕ, l©y nhiÔm HIV, mÊt nh©n c¸ch…. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ: *Tæng kÕt: +HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK/173. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -¤n tËp néi dung ch¬ng VII, VIII, IX giê sau kiÓm tra mét tiÕt.. Ngµy so¹n: 26/03/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /04 /11 ; 8B: 28/03/11 TiÕt 57 / TuÇn 31 + 32 KiÓm tra I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Đánh giá kết quả lĩnh hội kiến thức của học sinh từ chơng VII đến chơng IX qua đó có kế ho¹ch båi dìng häc sinh yÕu. 2.KÜ n¨ng: - HS cã kÜ n¨ng lµm bµi tËp sinh häc vµ kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi kiÓm tra. 3.Thái độ: - HS cã ý thøc nghiªm tóc, tù gi¸c trong giê kiÓm tra. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Ma trận, đề kiểm tra, đáp án.. *Ma trËn:.

(111) Tên chủ đề. NhËn biÕt. TN 1. Bµi tiÕt KÓ tªn c¸c ( 3 tiÕt) c¬ quan trong hÖ bµi tiÕt níc tiÓu 5%= 0,5 ®iÓm 100% hµng = 0,5 ®iÓm Sè c©u 1 2. Da M« t¶ cÊu ( 2 tiÕt) t¹o cña da. 2,5 20% hµng = 0,5 ®iÓm Sè c©u 1 3. ThÇn kinh-M« t¶ vµ gi¸c quan c¸c bé (12 tiÕt) phËn cña hÖ thÇn kinh -M« t¶ cÊu t¹o vµ tr×nh bµy chøc n¨ng cña tiÓu n·o 25% = ®iÓm. % 714,2 hµng = 1 ®iÓm Sè c©u 2 Tæng sè c©u4 c©u 2 ®iÓm = 20% 9 Tæng sè ®iÓm 100% = 10 ®iÓm 70% ®iÓm. =. TL. Th«ng hiÓu TN. VËn dông thÊp. TL. TN. TL. VËn dông cao TN. TL. M« t¶ cÊu t¹o cña da phï hîp víi chøc n¨ng 80% hµng = 2 ®iÓm Sè c©u 1 -Tr×nh bµyTr×nh c¸c bÖnhc¸c vÒ m¾t ph¸p vÖ hÖ kinh. bµy biÖn b¶o thÇn. VÏ vµ x¸c định các bé phËn cña mét n¬ron. VËn dông gi¶i thÝch c¸c ph¶n x¹ C§K ë ngêi. 14,2% 28,7% 28,7% 14,2% hµng = 1 hµng = 2 hµng = 2 hµng = 1 ®iÓm ®iÓm ®iÓm ®iÓm Sè c©u 1 Sè c©u 1 Sè c©u 1 Sè c©u 1 3 c©u 1 c©u 1 c©u 5 ®iÓm = 50% 2 ®iÓm = 20% 1 ®iÓm = 10%. *§Ò kiÓm tra I.Tr¾c nghiÖm (3 ®iÓm) Câu 1(2 điểm) Khoanh tròn vào chữ cái trớc câu trả lời đúng 1-HÖ bµi tiÕt níc tiÓu gåm: A. Thận, cầu thận, nang cầu thận, bóng đái B. Thận, ống đái, nang cầu thận, bóng đái C.Thận, ống đái, ống dẫn nớc tiểu, bóng đái 2-CÊu t¹o cña da gåm: A.Líp biÓu b×, líp b×, líp c¬ B.Líp biÓu b×, líp mì díi da vµ líp c¬ C.Líp b×, líp mì díi da vµ líp c¬ D. Líp biÓu b×, líp b×, líp mì díi da. 3-Trung ¬ng thÇn kinh gåm: A.N·o bé vµ tñy sèng B.N·o bé, tñy sèng vµ h¹ch thÇn kinh. C.N·o bé, tñy sèng vµ d©y thÇn kinh D.N·o bé, d©y thÇn kinh, h¹ch thÇn kinh.

(112) 4- Cơ quan điều hòa và phối hợp các cử động phức tạp của cơ thể là: A.Trô n·o B. TiÓu n·o C.N·o trung gian D.§¹i n·o C©u 2(1 ®iÓm) H·y lùa chän vµ ghÐp c¸c th«ng tin ë cét B sao cho phï hîp víi c¸c th«ng tin ë cét A: A-C¸c tËt cña m¾t B- Nguyªn nh©n 1.CËn thÞ a. BÈm sinh: do cÇu m¾t ng¾n b. Do không giữ đúng khoảng cách khi đọc sách làm cho thể thủy tinh 2.ViÔn thÞ lu«n phång. c.BÈm sinh: Do cÇu m¾t dµi d.Thể thủy tinh bị lão hóa mất tính đàn hồi. 1: …………………. 2: ……………………….. II.Tù luËn (7 ®iÓm) C©u 3 (2 ®iÓm) VÏ vµ chó thÝch n¬ron? C©u 4 (2 ®iÓm) Tr×nh bµy c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh hÖ thÇn kinh? Câu 5 (2 điểm) Da có những chức năng gì? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện những chức năng đó? Câu 6 (1 điểm) Khi đội kèn của xã tập luyện, cu Tí mang mơ ra ăn thì bị bố mắng vì đội kèn không thể tập đợc. Điều đó có đúng không? Vì sao?. *§¸p ¸n: C©u Néi dung I - PhÇn tr¾c nghiÖm C©u 1 1- C 2 ®iÓm 2- D 3 –A 4–B C©u 2 1 – c, b 1 ®iÓm 2 – a, d II - PhÇn tù luËn C©u 3 C¸c biÖn ph¸p vÖ sinh hÖ thÇn kinh 2 ®iÓm -§¶m b¶o giÊc ngñ hµng ngµy -Lao động và nghỉ ngơi hợp lí -Gi÷ cho t©m hån thanh th¶n -Tr¸nh l¹m dông c¸c chÊt kÝch thÝch nh rîu, thuèc l¸, chÌ, cµ phª… C©u 4 -Líp biÓu b× dµy, líp mì dµy cã chøc n¨ng b¶o vÖ c¬ thÓ. 2 ®iÓm -Díi da cã c¸c thô quan tiÕp nhËn kÝch thÝch xóc gi¸c. -Díi da cã nhiÒu m¹ch m¸u, tuyÕn må h«i gióp ®iÒu hßa th©n nhiÖt. -Cã tuyÕn må h«i thùc hiÖn chøc n¨ng bµi tiÕt. C©u 5 1 ®iÓm C©u 6 2 ®iÓm. Đúng vì khi cu Tí mang mơ ra ăn thì những ngời trong đội kèn nhìn thấy sẽ tiết nhiều nớc bọt theo phản xạ CĐK không thổi kèn đợc. -Vẽ đúng -Chú thích đúng. -HS: ¤n tËp kiÕn thøc ch¬ng 7, 8,9 III.Tæ chøc d¹y häc: 1.ổn định tổ chức: 2.Các hoạt động dạy học: A.Phát đề: -GV phát đề kiểm tra cho HS B.Thu bµi: - GV đếm số bài thu vào. - GV nhận xét ý thức thái độ của HS. C.Híng dÉn vÒ nhµ:. Thang ®iÓm 3 ®iÓm 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 7 ®iÓm 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1 1 1.

(113) - §äc tríc bµi 55.. Ngµy so¹n: 30/03/10 Ngµy gi¶ng: 8A: /04/11 ; 8B: 29/03/11 Ch¬ng X. Néi TiÕt. TiÕt 58 – Bµi 55 / TuÇn 31 +32 Giíi thiÖu chung hÖ néi tiÕt I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Ph©n biªt tuyÕn néi tiÕt vµ tuyÕn ngo¹i tiÕt theo c¸c tiªu chÝ sau: CÊu t¹o, vai trß, vÝ dô. - Kể tên đợc các tuyến nội tiết chính của cơ thể và vị trí của chúng. - Trình bày đợc tính chất và vai trò của các sản phẩm tiết của tuyến nội tiết, từ đó nêu đợc tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sống. 2. KÜ n¨ng: -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: -HS cã ý thøc b¶o vÖ c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: tranh phãng to h×nh SGK. III.Ph¬ng ph¸p:.

(114) - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ hÖ néi tiÕt. -Cách tiến hành "Cùng với hệ thần kinh, các tuyến nội tiết cũng đóng vai trò quan trọng trong viÖc ®iÒu hßa c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ trong c¬ thÓ. VËy tuyÕn néi tiÕt lµ g×? Cã nh÷ng tuyÕn néi tiÕt nµo?". 2. Các hoạt động dạy học (38 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (10 phút) Tìm hiểu đặc điểm hệ nội tiết -Mục tiêu:Ttrình bày đợc đặc điểm của hệ nội tiết. -CTH: I- §Æc ®iÓm hÖ néi tiÕt -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK th«ng tin SGK/174 tr¶ lêi: tr¶ lêi: +Hệ nội tiết tham gia điều hòa +Tiết hoocmon theo đờng máu. c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ trong c¬ thÓ b»ng ph¬ng thøc nµo? -GV chèt kiÕn thøc.. -HÖ néi tiÕt s¶n xuÊt c¸c hoocmon theo đờng máu đến các cơ quan đích. Hoạt động 2 (12 phút) Phân biệt tuyến nội tiết với tuyến ngoại tiết -Môc tiªu: + Ph©n biªt tuyÕn néi tiÕt vµ tuyÕn ngo¹i tiÕt theo c¸c tiªu chÝ sau: CÊu t¹o, vai trß, vÝ dô. +Kể tên đợc các tuyến nội tiết chính của cơ thể và vị trí của chúng. -§å dïng: tranh phãng to h×nh SGK. - CTH: II- Ph©n biÖt tuyÕn néi tiÕt víi tuyÕn ngo¹i tiÕt -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS quan s¸t h×nh th¶o luËn h×nh 55.1, 55.2 tr¶ lêi c¸c c©u nhãm thèng nhÊt ý kiÕn hái môc  SGK/174: +Nªu sù kh¸c biÖt gi÷a tuyÕn néi tiÕt vµ tuyÕn ngo¹i tiÕt? +KÓ tªn c¸c tuyÕn mµ c¸c em đã biết và cho biết chúng thuốc lo¹i tuyÕn nµo? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, nhãm kh¸c bæ sung -GV tæng kÕt l¹i kiÕn thøc. -TuyÕn ngo¹i tiÕt: chÊt tiÕt theo èng dÉn tíi c¸c c¬ quan t¸c động. -TuyÕn néi tiÕt: chÊt tiÕt ngÊm th¼ng vµo m¸u tíi c¬ quan đích. -Mét sè tuyÕn võa lµm nhiÖm -GV híng dÉn HS quan s¸t vô ngo¹i tiÕt võa lµm nhiÖm vô h×nh 55.3 , giíi thiÖu c¸c tuyÕn néi tiÕt nh: tuyÕn tôy. néi tiÕt chÝnh trªn c¬ thÓ . -S¶n phÈm tiÕt cña tuyÕn néi tiÕt lµ hooc m«n. Hoạt động 3 (16 phút) Tìm hiểu Hooc môn -Mục tiêu: Trình bày đợc tính chất và vai trò của các sản phẩm tiết của tuyến nội tiết, từ đó nêu đ ợc tầm quan trọng của tuyến nội tiết đối với đời sống. -CTH: III- Hooc m«n 1. TÝnh chÊt cña Hooc m«n -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS tù thu nhËn th«ng tin tr¶ th«ng tin SGK/174 tr¶ lêi: lêi c©u hái. Yªu cÇu: +Hooc môn có những tính chất +Nêu đợc 3 tính chất của hooc.

(115) nµo? -GV chèt kiÕn thøc vµ ®a thªm th«ng tin:. m«n. -Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung.. +Hooc môn tác độnglên cơ quan đích theo cơ chế chìa khãa vµ æ khãa.. -Mçi Hooc m«n chØ ¶nh hëng đến một hoặc một số cơ quan xác định. -Hooc m«n cã ho¹t tÝnh sinh häc rÊt cao. -Hooc m«n kh«ng mang tÝnh đặc trng cho loài. 2. Vai trß cña Hooc m«n. -GV th«ng b¸o vai trß cña hooc -HS nghe vµ ghi bµi. m«n.. -Duy trì đơc tính ổn định của m«i trêng bªn trong c¬ thÓ. -§iÒu hßa c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ diÔn ra b×nh thêng.. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: +Hoµn thµnh b¶ng sau: §Æc ®iÓm so s¸nh TuyÕn néi tiÕt -Kh¸c nhau: +CÊu t¹o: +Chøc n¨ng: -Gièng nhau *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK. -§äc môc "Em cã biÕt". -§äc tríc bµi 56.. Ngµy so¹n: 23/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /4/11 ; 8B: 4/4/11 TiÕt 59 - Bµi 56 / TuÇn 32 + 33 TuyÕn yªn , TuyÕn gi¸p I.Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Xác định đợc vị trí cấu tạo, chức năng của tuyến yên.. TuyÕn ngo¹i tiÕt.

(116) - Xác định đợc vị trí chức năng của tuyến giáp. 2.KÜ n¨ng: -RÌn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - GD ý thøc gi÷ g×n søc kháe, b¶o vÖ c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh phãng to h×nh 55-3, 56-2, 56-3. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (15 phót) HS lµm bµi vµo giÊy lÊy ®iÓm hÖ sè 1 C©u hái: Tr×nh bµy tÝnh chÊt vµ vai trß cña hooc m«n? Tr¶ lêi: 1. TÝnh chÊt cña Hooc m«n - Mỗi Hooc môn chỉ ảnh hởng đến một hoặc một số cơ quan xác định. - Hooc m«n cã ho¹t tÝnh sinh häc rÊt cao. - Hooc môn không mang tính đặc trng cho loài. 2. Vai trß cña Hooc m«n - Duy trì đơc tính ổn định của môi trờng bên trong cơ thể. - §iÒu hßa c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ diÔn ra b×nh thêng. 2. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu:T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ tuyÕn yªn, tuyÕn gi¸p. - Cách tiến hành "Tuyến yên và tuyến giáp là 2 tuyến có vai trò rất quan trọng đối với hoạt động của cơ thể. Vậy các tuyến đó có cấu tạo và chức năng nh thế nào? 3. Các hoạt động dạy học (25 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (13 phút) Tìm hiểu tuyến yên -Mục tiêu: Xác định đợc vị trí cấu tạo, chức năng của tuyến yên. -§å dïng: Tranh phãng to h×nh 55-3. -CTH: I-TuyÕn yªn -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS th¶o luËn nhãm thèng 55-3, nghiªn cøu th«ng tin nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu: SGK/176 th¶o luËn: +Tuyến yên nằm ở đâu? Có +Nêu đợc vị trí cấu tạo của cÊu t¹o nh thÕ nµo? tuyÕn yªn. +Hooc môn tuyếnyên tác động +Kể tên các cơ quan chịu ảnh đến những cơ quan nào? hëng cña hooc m«n tuyÕn yªn. -C¸c nhãm treo b¶ng phô cña nhãm m×nh. -GV thông báo đáp án đúng. -HS theo dõi đánh giá kết quả cña nhau. -GV chèt kiÕn thøc. -VÞ trÝ: TuyÕn yªn n»m ë nÒn sọ, có liên quan đến vùng dới đồi. -CÊu t¹o: gåm 3 thïy: thïy tríc, thïy gi÷a, thïy sau. -Hoạt động của tuyến yên chịu sù ®iÒu khiÓn trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cña hÖ thÇn kinh. -Vai trß: +TiÕt hooc m«n kÝch thÝch ho¹t động của nhiều tuyến nội tiết kh¸c. +TiÕt hooc m«n ¶nh hëng tíi mét sè qu¸ tr×nh sinh lÝ trong c¬ thÓ. Hoạt động 2 (12 phút) Tìm hiểu tuyến giáp -Mục tiêu: Xác định đợc vị trí, chức năng của tuyến giáp. -§å dïng: Tranh phãng to h×nh 56-2, 56-3..

(117) -CTH: -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS quan s¸t h×nh, nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 56-2 th«ng tin SGK tr¶ lêi c©u hái. tr¶ lêi c©u hái: +Nªu vÞ trÝ cña tuyÕn gi¸p: +CÊu t¹o vµ t¸c dông cña tuyÕn gi¸p? -Mét vµi HS tr¶ lêi c©u hái, líp bæ sung.. II-TuyÕn gi¸p. -VÞ trÝ: N»m tríc sôn gi¸p cña thanh qu¶n, nÆng 20 -25g. -TuyÕn gi¸p tiÕt hooc m«n Tiroxin cã vai trß quan träng trong T§C vµ chuyÓn hãa ë tÕ -HS dùa vµo th«ng tin SGK vµ bµo. -GV yªu cÇu HS th¶o luËn: kiÕn thøc thùc tÕ th¶o luËn +Nªu ý nghÜa cña cuéc vËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. động "Toàn dân dùng muối +Thiếu iốt giảm chức năng ièt"? tuyÕn gi¸p g©y bÖnh bíu cæ. +HËu qu¶: trÎ em chËm lín trÝ n·o kÐm ph¸t triÓn, ngêi lín hoạt động thần kinh giảm sút. -GV ®a thªm th«ng tin vÒ vai trß cña tuyÕn yªn trong viÖc điều hòa hoạt động của tuyến gi¸p. -GV giúp HS phân biệt đợc bệnh bớu cổ và bệnh Bazơđô do thiÕu ièt.. -TuyÕn gi¸p cïng tuyÕn cËn gi¸p cã vai trß trong ®iÒu hßa trao đổi canxi và phốt pho trong m¸u.. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (4 phót) *Tæng kÕt:. +LËp b¶ng tæng kÕt vai trß cña c¸c tuyÕn néi tiÕt theo mÉu: STT. TuyÕn néi tiÕt. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt". -§äc tríc bµi 57.. VÞ trÝ. T¸c dông (Vai trß).

(118) Ngµy so¹n: 2/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /4/11 ; 8B: 5/4/11 TiÕt 60 - Bµi 57 / TuÇn 32 +33 TuyÕn tôy vµ tuyÕn trªn thËn I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Phân biệt đợc chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo và vai trò của tuyÕn. - Giải thích đợc chức năng của tuyến tụy trong sự điều hòa lợng đờng trong máu. - Trình bày đợc các chức năng của tuyến trên thận dựa trên cấu tạo của tuyến. 2.KÜ n¨ng: - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: -GD ý thøc gi÷ g×n søc kháe, b¶o vÖ c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh phãng to c¸c h×nh 57-1, 57-2 SGK. III.Ph¬ng ph¸p: -Đàm thoại - gợi mở, hoạt động nhóm. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Tr×nh bµy vÞ trÝ, cÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña tuyÕn yªn? 2. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ tuyÕn tôy vµ tuyÕn trªn thËn. -Cách tiến hành “Tuyến tụy và tuyến trên thận có vai trò quan trọng trong điều hòa lợng đờng trong máu. Vậy hoạt động của 2 tuyến này nh thế nào? Chúng ta nghiên cứu bài hôm nay”. 3. Các hoạt động dạy học (35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (18 phút) Tìm hiểu hoạt động của tuyến tụy -Mục tiêu: +HS phân biệt đợc chức năng nội tiết và ngoại tiết của tuyến tụy dựa trên cấu tạo của tuyÕn. +Giải thích đợc chức năng của tuyến tụy trong sự điều hòa lợng đờng trong máu. -§å dïng: tranh phãng to h×nh 57-1 SGK. -CTH: I-TuyÕn tôy -GV yêu cầu HS trả lời câu -HS nêu đợc 2 chức năng tiết hái: dÞch tiªu hãa vµ tiÕt hooc m«n. +H·y nªu chøc n¨ng cña tuyÕn tôy mµ em biÕt? -HS quan s¸t h×nh kÕt hîp -GV yêu cầu HS quan sát hình thông tin SGK trả lời đáp án. 57-1, đọc thông tin SGK thảo Yêu cầu: luËn: + Chøc n¨ng ngo¹i tiÕt: do c¸c +Dựa trên cấu tạo phân biệt tế bào tiết dịch tụy đổ vào ống chøc n¨ng néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt dÉn. cña tuyÕn tôy? +Chøc n¨ng néi tiÕt: do c¸c tÕ bào ở đảo tụy tiết ra các hoocmon. -Một vài HS trình bày đáp án, líp bæ sung. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -TuyÕn tôy võa lµm chøc n¨ng ngo¹i tiÕt võa lµm chøc n¨ng néi tiÕt. -Chøc n¨ng néi tiÕt do c¸c tÕ bào đảo tụy thực hiện..

(119) +TÕ bµo  : tiÕt hooc mon glucag«n. -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, +TÕ bµo  : tiÕt hooc m«n -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý insulin. thông tin vai trò của hooc mon kiến. Yêu cầu nêu đợc: tuyÕn tôy: +Khi đờng huyết tăng tế bào +Tr×nh bµy tãm t¾t qu¸ tr×nh  tiÕt insulin cã t¸c dông điều hòa lợng đờng huyết ở chuyÓn gluc«z¬ thµnh mức ổn định? glic«gen. +Khi đờng huyết giảm tế bào  tiÕt glucag«n cã t¸c dông chuyÓn glic«gen thµnh gluc«z¬. -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, nhãm kh¸c bæ sung. -GV hoµn chØnh kiÕn thøc. -Vai trß cña hooc m«n tuyÕn -GV liªn hÖ t×nh tr¹ng bÖnh lÝ: tôy: +Bệnh tiểu đờng. +Nhờ tác dụng đối lập của 2 +Chứng hạ đờng huyết. loại hooc môn nên tỉ lệ đờng huyết luôn ổn định đảm bảo hoạt động sinh lí của cơ thể diÔn ra b×nh thêng. Hoạt động 2 (17 phút) Tìm hiểu tuyến trên thận -Mục tiêu: Trình bày đợc các chức năng của tuyến trên thận dựa trên cấu tạo của tuyến. -§å dïng: tranh phãng to h×nh 57-2 SGK. -CTH: II-TuyÕn trªn thËn - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS nghiªn cøu h×nh SGK ghi 57-2 SGK: nhí cÊu t¹o cña tuyÕn trªn +Tr×nh bµy cÊu t¹o tuyÕn trªn thËn. thËn? -GV treo tranh, gäi HS lªn -Mét HS lªn m« t¶ vÞ trÝ, cÊu tr×nh bµy. t¹o cña tuyÕn trªn thËn, líp theo dâi bæ sung. -GV hoµn thiÖn kiÕn thøc. -Vị trí: Gồm 1 đôi nằm trên -GV yêu cầu HS nghiên cứu -HS nghiên cứu thông tin trả đỉnh 2 quả thận. th«ng tin SGK/180 tr¶ lêi: lêi. -CÊu t¹o: +Nªu chøc n¨ng cña c¸c hooc +PhÇn vá gåm 3 líp. m«n tuyÕn trªn thËn? +PhÇn tñy. +Chøc n¨ng cña vá tuyÕn? tñy -Chøc n¨ng: SGK/180. tuyÕn? 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: -GV yªu cÇu HS thùc hiÖn c©u hái 3 SGK/181. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK. -§äc môc "Em cã biÕt". -§äc tríc bµi 58..

(120) Ngµy so¹n: 9/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /4/11 ; 8B: 11/4/11 TiÕt 61 - Bµi 58 / TuÇn 33 + 34 TuyÕn sinh dôc I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -Trình bày đợc chức năng của tinh hoàn và buồng trứng. -Kể tên đợc các hooc môn sinh dục nam và hooc môn sinh dục nữ. -Hiểu rõ ảnh hởng của hooc môn sinh dục nam và nữ đến những biến đổi của cơ thể ở tuổi dậy th×. 2.KÜ n¨ng: - Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Tự nhận thức: tự tin, thoải mái chia sẻ về những thay đổi và vớng mắc của bản thân khi đến tuæi dËy th×. + Thu nhận và xử lí thông tin khi đọc SGK. + Tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, líp. 3.Thái độ: - GD ý thøc vÖ sinh vµ b¶o vÖ c¬ thÓ. II.§å dïng d¹y häc: - GV: Phô tô bảng 58 - 1 đủ số lợng HS nam và bảng 58 -2 đủ số lợng HS nữ. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Tr×nh bµy chøc n¨ng cña hooc m«n tuyÕn trªn thËn? 2. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ tuyÕn sinh dôc. -Cách tiến hành "Khi phát triển đến độ tuổi nhất định cơ thể các em bắt đầu có những biến đổi. Những biến đổi đó do đâu mà có? Bài hôm nay giúp chúng ta trả lời câu hỏi đó. 3. Các hoạt động dạy học ( 34 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (17 phút) Tìm hiểu tinh hoàn và hooc môn sinh dục nam -Mục tiêu: HS trình bày đợc chức năng của tinh hoàn và kể tên đợc các hooc môn sinh dục nam. -§å dïng: b¶ng 58 - 1. -CTH: I-Tinh hoµn vµ hooc m«n sinh dôc nam -GV híng dÉn HS quan s¸t -HS quan s¸t h×nh, th¶o luËn hình 58 - 1, 58 -2 đọc chú nhóm thống nhất ý kiến. thÝch cña h×nh: +Lµm bµi tËp ®iÒn tõ?.

(121) -§¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c bæ sung.. -GV nhận xét công bố đáp án đúng: 1 - LH, FSH 2 - TÕ bµo kÏ 3 - Testosteron +Tinh hoµn cã chøc n¨ng g×? -HS dựa vào bài tập đã hoàn thµnh tù rót ra kÕt luËn.. -Tinh hoµn cã chøc n¨ng: +S¶n sinh tinh trïng. +TiÕt hooc m«n sinh dôc nam testosteron. -Hooc m«n sinh dôc nam g©y biến đổi cơ thể ở tuổi dậy thì cña nam.. -GV phát bài tập bảng 58 - 1 -HS nam đọc kĩ nội dung bảng cho các HS nam yêu cầu các 58 - 1 đánh dấu vào các ô lựa em đánh dấu vào những dấu chọn. hiÖu cã ë b¶n th©n. -Thu bµi tËp nép cho GV. -GV nªu c¸c dÊu hiÖu xuÊt hiÖn ë tuæi dËy th× cña nam nh -DÊu hiÖu xuÊt hiÖn ë tuæi dËy b¶ng 58 - 1. th× cña nam: néi dung b¶ng 58 -GV lu ý GD ý thøc vÖ sinh -1. cho HS. Hoạt động 2 (17 phút) Tìm hiểu buồng trứng và hooc môn sinh dục nữ -Mục tiêu: HS trình bày đợc chức năng củabuồng trứng và hooc môn sinh dục nữ. -§å dïng: B¶ng 58 - 2. - CTH: II-Buång trøng vµ hooc m«n sinh dôc n÷ -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS quan s¸t h×nh th¶o luËn 58 - 3 SGK/183, đọc chú thích nhóm thống nhất đáp án. trªn h×nh: +Lµm bµi tËp ®iÒn tõ? -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhận xét thông báo đáp án đúng: 1 - TuyÕn yªn 2 - Nang trøng 3 - ¥strogen 4 - Progesteron +Buång trøng cã chøc n¨ng -HS dùa vµo phÇn th«ng tin võa g×? hoµn chØnh rót ra kÕt luËn. -Buång trøng cã chøc n¨ng: +S¶n sinh trøng. +TiÕt hooc m«n sinh dôc n÷ ¥strogen. Hooc m«n sinh dôc -HS nữ đọckĩ nội dung bảng 58 nữ gây biến đổi cơ thể ở tuổi -GV phát bài tậpbảng 58 - 2 - 2 đánh dấu vào ô lựa chọn. dËy th× ë n÷. cho c¸c HS n÷ yªu cÇu c¸c em -Thu bµi vµ nép cho GV. đánh dấu những dấu hiệu xuất hiÖn ë b¶n th©n. -GV nªu l¹i nh÷ng dÊu hiÖu xuÊt hiÖn ë tuæi dËy th× nh b¶ng 58 - 2. GV nhÊn m¹nh kinh nguyÖt lÇn ®Çu lµ dÊu hiÖu cña giai ®o¹n dËy th× chÝnh.

(122) thøc cña n÷. -GV GD ý thøc gi÷ vÖ sinh khi kinh nguyÖt. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: -HS tr¶ lêi c¸c c©u hái 1, 2 SGK/184. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt". -§äc tríc bµi 59.. Ngµy so¹n: 16/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /4/11 ; 8B: 18/4/11 TÕt 62 - Bµi 59 / TuÇn 34 Sự điều hòa và phối hợp hoạt động cña c¸c tuyÕn néi tiÕt I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Trình bày đợc cơ chế điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết. 2.KÜ n¨ng: -Ph¸t triÓn kÜ n¨ng quan s¸t vµ ph©n tÝch kªnh h×nh. 3.Thái độ: - GD ý thøc gi÷ g×n søc kháe. II.§å dïng d¹y häc: -GV: Tranh " Điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết". III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +Tr×nh bµy chøc n¨ng cña tinh hoµn vµ buång trøng? 2. Khởi động (1 phút) -Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu về sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyÕn néi tiÕt. - Cách tiến hành " Cũng nh hệ thần kinh, trong hoạt động nội tiết cũng có cơ chế tự điều hòa để đảm bảo lợng hooc môn tiết ra vừa đủ nhờ các thông tin ngợc. Thiếu thông tin này sẽ dẫn đến sự rối loạn trong các hoạt động nội tiết và cơ thể sẽ lâm vào tình trạng bệnh lí. Bài hôm nay sẽ tìm hiểu sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết". 3. Các hoạt động dạy học ( 34 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (17 phút) Tìm hiểu sự điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết -Mục tiêu: HS trình bày đợc cơ chế điều hòa hoạt động của các tuyến nội tiết..

(123) -Đồ dùng: Tranh " Điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết". - CTH: I-Điều hòa hoạt động của các tuyÕn néi tiÕt -GV yªu cÇu HS: -HS liệt kê đợc các tuyến nội +KÓ tªn c¸c tuyÕn néi tiÕt chÞu tiÕt nh: tuyÕn sinh dôc, tuyÕn ¶nh hëng cña c¸c hooc m«n gi¸p, tuyÕn trªn thËn. tuyÕn yªn? -Mét vµi HS ph¸t biÓu, líp bæ sung. -GV tæng kÕt l¹i kiÕn thøc. -TuyÕn yªn tiÕt hooc m«n ®iÒu khiển sự hoạt động của các -GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh -HS quan s¸t h×nh, th¶o luËn tuyÕn néi tiÕt. 59-1 vµ 59-2: nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +Tr×nh bµy sù ®iÒu hßa ho¹t động của tuyến giáp và tuyến trªn thËn? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy trªn tranh, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt hßan thiÖn kiÕn thøc. -Hoạt động của tuyến yên tăng cêng hay k×m h·m chÞu sù chi phèi cña c¸c hooc m«n do c¸c tuyến nội tiết tiết ra đó là cơ chế tự điều hòa hoạt động của c¸c tuyÕn néi tiÕt nhê th«ng tin ngîc. Hoạt động 2 (17 phút) Tìm hiểu sự phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết -Mục tiêu: HS hiểu đợc sự phối hợp trong hoạt động của các tuyến nội tiết để môi trờng trong cơ thể luôn ổn định. -Đồ dùng: Tranh " Điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết". -CTH: II- Sự phối hợp hoạt động cña c¸c tuyÕn néi tiÕt -GV yêu cầu HS trả lời câu -HS vận dụng kiến thức đã học tr¶ lêi. hái: +Lợng đờng trong máu tơng đối ổn định là do đâu? -GV ®a th«ng tin: trong thùc tÕ khi lợng đờng trong máu giảm m¹nh th× nhiÒu tuyÕn néi tiÕt cùng phối hợp hoạt động làm tăng đờng huyết. -GV yªu cÇu HS ngghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 59-3: +Tr×nh bµy sù phèi hîp ho¹t động của các tuyến nội tiết khi đờng huyết giảm?. -GV nhËn xÐt vµ bæ sung thªm: ngoµi ra A®rªnalin vµ Noa®rªnalin phÇn tñy tuyÕn gãp phÇn cïng glucagon lµm. HS quan s¸t h×nh th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cầu nêu đợc sự phối hợp của: +Glucagon (tuyÕn tôy) +Cooctizon (vá tuyÕn trªn thËn) -§¹i diÖn nhãm lªn tr×nh bµy trªn tranh, c¸c nhãm kh¸c bæ sung..

(124) tăng đờng huyết. -GV nªu c©u hái: -HS tù rót ra kÕt luËn. +Sự phối hợp hoạt động của c¸c tuyÕn néi tiÕt thÓ hiÖn nh thÕ nµo? -C¸c tuyÕn néi tiÕt trong c¬ thÓ có sự phối hợp hoạt động đảm b¶o c¸c qu¸ tr×nh sinh lÝ trong c¬ thÓ diÔn ra b×nh thêng. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ(6 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: +Nêu rõ mối quan hệ trong hoạt động điều hòa của tuyến yên đối với hoạt động của các tuyến néi tiÕt? +Lấy ví dụ ,nêu rõ đợc sự phối hợp trong hoạt động nội tiết để giữ vững đợc tính ổn định của m«i trêng trong c¬ thÓ? *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc tríc bµi 60.. Ngµy so¹n: 16/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /4/11 ; 8B: 19/4/11 Ch¬ng XI. Sinh s¶n. TiÕt 63- Bµi 60 / TuÇn 34 +35 C¬ quan sinh dôc nam I.Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kể tên đợc các bộ phận của cơ quan sinh dục nam và chức năng của các bộ phận của cơ quan sinh dôc nam. - Trình bày đợc đặc điểm của tinh trùng. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + KÜ n¨ng giao tiÕp: tù tin nãi víi c¸c b¹n trong nhãm, líp tªn gäi c¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc nam. + L¾ng nghe tÝch cùc. 3.Thái độ: - GD nhận thức đúng đắn về cơ quan sinh sản của cơ thể..

(125) II. §å dïng d¹y häc: -GV: +Bµi tËp b¶ng 60 SGK. +Trang phãng to h×nh 60-1 SGK III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, trực quan. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ c¬ quan sinh s¶n cña nam. - Cách tiến hành "Cơ quan sinh sản có chức năng quan trọng đó là sinh sản duy trì nòi giống, vËy chóng cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? 2. Các hoạt động dạy học ( 38 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (20 phút) Tìm hiểu các bộ phận của cơ quan sinh dục nam -Mục tiêu: HS kể tên đợc các bộ phận của cơ quan sinh dục nam và chức năng của các bộ phận đó. -§å dïng: Bµi tËp b¶ng 60 SGK. +Tranh phãng to h×nh 60-1 SGK. - CTH: I- C¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc nam -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u -HS quan s¸t h×nh 60-1 SGK, hái: nghiªn cøu th«ng tin ghi nhí +C¬ quan sinh dôc nam gåm kiÕn thøc. nh÷ng bé phËn nµo? +Hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ -HS lªn tr×nh bµy trªn tranh, SGK/187. líp bæ sung. -GV nhËn xÐt. -Một vài HS trình bày đáp án. -GV yªu cÇu: dùa vµo phÇn -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý th«ng tin SGK võa hoµn thiÖn kiÕn. kÕt hîp víi nghiªn cøu néi dung th«ng tin SGK/187 hoµn thµnh b¶ng 60 "Chøc n¨ng cña mçi bé phËn trong c¬ quan sinh dôc nam" -Đại diện nhóm nêu đáp án, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. B¶ng 60: Chøc n¨ng cña mçi bé phËn trong c¬ quan sinh dôc nam C¬ quan Tinh hoµn Mµo tinh hoµn B×u èng dÉn tinh Tói tinh TuyÕn tiÒn liÖt ống đái TuyÕn hµnh. Chøc n¨ng n¬i s¶n sinh tinh trïng n¬i tinh trïng tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn vÒ c¸u t¹o bảo đảm nhiệt độ thích hợp cho quá trình sinh tinh dẫn tinh trùng từ tinh hoàn đến túi tinh n¬i chøa vµ nu«i dìng tinh trïng Tiết dịch hòa với tinh trùng từ túi tinh chuyển ra để tạo thành tinh dịch n¬i n¬c tiÓu vµ tinh trïng ®i qua tiết dịch để trung hòa axit trong ống đái, chuẩn bị cho tinh phóng qua, đồng thêi lµm gi¶m ma s¸t trong quan hÖ t×nh dôc.. Hoạt động 2 (18 phút) Tìm hiểu về sự sản sinh tinh trùng và đặc điểm sống của tinh trùng -Mục tiêu: Trình bày đợc đặc điểm của tinh trùng. -CTH: II-Tinh hoµn vµ tinh trïng -HS tù nghiªn cøu th«ng tin -GV nªu c©u hái: +Tinh trùng đợc sinh ra bắt SGK thảo luận nhóm thống nhÊt c©u tr¶ lêi. Yªu cÇu: ®Çu tõ khi nµo? +Qóa tr×nh s¶n sinh tinh +Sù s¶n sinh tinh trïng: tõ tÕ trïng diÔn ra nh thÕ nµo? bµo gèc qua ph©n chia thµnh.

(126) +Tinh trùng có đặc điểm gì về tinh trùng. h×nh th¸i, cÊu t¹o vµ ho¹t +Thêi gian sèng cña tinh trïng động sống? 3 - 4 ngµy.. - GV nhËn xÐt. - GV cung cÊp thªm th«ng tin vÒ sù h×nh thµnh tinh trïng vµ quá trình thụ tinh để khôi phục bộ NST đặc trng cho loài.. -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy c©u tr¶ lêi, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -Tinh trùng đợc sản sinh bắt ®Çu tõ tuæi dËy th×. -Tinh trïng nhá cã ®u«i dµi cã kh¶ n¨ng di chuyÓn. -Cã 2 lo¹i tinh trïng: X vµ Y. -Tinh trùng sống đợc 3 - 4 ngµy trong c¬ quan sinh dôc n÷.. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (6 phót) *Tæng kÕt: -HS đọc kết luận chung của bài. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt". Ngµy so¹n: 23/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /4/11 ; 8B: 25/4/11 TiÕt 64 - Bµi 61 / TuÇn 35 C¬ quan sinh dôc n÷ I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Kể tên và nêu đợc các chức năng cơ bản của các bộ phận của cơ quan sinh dục nữ. - Trình bày đợc đặc điểm đặc biệt của trứng. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc..

(127) - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + KÜ n¨ng giao tiÕp: Tù tin nãi víi c¸c b¹n trong nhãm, trong líp tªn gäi c¸c c¬ quan trong c¬ quan sinh dôc n÷. + L¾ng nghe tÝch cùc. 3.Thái độ: - GD ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. II. §å dïng d¹y häc: - GV: + B¶ng 61 SGK/190. + Tranh h×nh 61.1 phãng to. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, trực quan. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +KÓ tªn vµ nªu chøc n¨ng cña c¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc nam? 2. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu c¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc n÷. -Cách tiến hành "Cơ quan sinh dục nữ có chức năng đặc biệt, đó là mang thai và sinh sản vậy c¬ quan sinh dôc n÷ cã cÊu t¹o nh thÕ nµo? 3. Các hoạt động dạy học ( 33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (18 phút) Tìm hiểu các bộ phận sinh dục nữ -Mục tiêu: HS kể tên và nêu đợc các chức năng cơ bản của các bộ phận của cơ quan sinh dục n÷. -§å dïng: + Tranh h×nh 61.1 phãng to. -CTH: I- C¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc n÷ -GV nªu c©u hái: -HS tù nghiªn cøu th«ng tin +C¬ quan sinh dôc n÷ gåm SGK ghi nhí kiÕn thøc. nh÷ng bé phËn nµo? -HS th¶o luËn nhãm thèng +Chøc n¨ng cña tõng bé nhÊt c©u tr¶ lêi. phËn trong c¬ quan sinh dôc n÷? +Hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn tõ SGK/190? -Đại diện nhóm trình bày đáp -GV đánh giá kết quả của các án, nhóm khác bổ sung. nhãm vµ chèt kiÕn thøc. -C¬ quan sinh dôc n÷ gåm: +Buång trøng: n¬i s¶n sinh ra trøng. +èng dÉn, phÔu: thu trøng vµ dÉn trøng xuèng tö cung. +Tử cung: đón nhận và nuôi dỡng trứng đã thụ tinh. +Âm đạo: thông với tử cung. +Tuyến tiền đình: tiết dịch Hoạt động 2 (15 phút) Tìm hiểu sự sinh trứng và đặc điểm sống của trứng -Mục tiêu: Trình bày đợc đặc điểm đặc biệt của trứng. - CTH: II- Buång trøng vµ trøng -GV nêu vấn đề: -HS tù nghiªn cøu th«ng tin +Trứng đợc sinh ra bắt đầu SGK, quan sát hình 61-2 thảo khi nµo? luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. +Trứng có đặc điểm gì về cấu tạo và hoạt động sống? -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -GV đánh giá kết quả của các nhãm vµ chèt kiÕn thøc.. -Trứng đợc sinh ra ở buồng trøng b¾t ®Çu tõ tuæi dËy th×..

(128) -Trøng lín h¬n tinh trïng, chøa nhiÒu chÊt dinh dìng kh«ng di chuyÓn. -Trøng cã 1 lo¹i mang NST X. -Trứng sống đợc 2- 3 ngày và nếu đợc thụ tinh sẽ phát triển thµnh thai. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (7 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp b¶ng 61 SGK/190 *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt" -§äc tríc bµi 62. Ngµy so¹n: 26/4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: / /11 ; 8B: 26/4/11 TiÕt 65 - Bµi 62 / TuÇn 35 Thô tinh thô thai vµ ph¸t triÓn cña thai I. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: - Chỉ rõ đợc những điều kiện của sự thụ tinh và thụ thai trên cơ sở hiểu rõ các khái niệm về thụ tinh vµ thô thai. -Trình bày đợc sự nuôi dỡng thai trong quá trình mang thai và điều kiện đảm bảo cho thai phát triÓn. - Giải thích đợc hiện tợng kinh nguyệt. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng thu thËp th«ng tin t×m kiÕn thøc. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát sơ đồ tranh ảnh để tìm hiểu đặc điểm của qu¸ tr×nh thô tinh, thô thai vµ ph¸t triÓn cña thai. + Hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. + øng xö, giao tiÕp trong khi th¶o luËn. 3.Thái độ: - HS n÷ cã ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh kinh nguyÖt. II.§å dïng d¹y häc: - GV: B¶ng phô ghi néi dung bµi tËp SGK/195. III.Ph¬ng ph¸p: - Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp – tìm tòi, hỏi chuyên gia. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +KÓ tªn vµ nªu chøc n¨ng c¸c bé phËn cña c¬ quan sinh dôc n÷? 2. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ hiÖn tîng thô tinh, thô thai vµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thai. - Cách tiến hành "Chúng ta đã biết hình thành một cá thể mới qua các lớp động vật, còn ở ng ời thì sao? Thai nhi đợc phát triển trong cơ thể mẹ nh thế nào? Bài học này giúp chúng ta tìm hiÓu". 3. Các hoạt động dạy học (33 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (10 phút) Tìm hiểu sự thụ tinh và thụ thai -Mục tiêu: HS chỉ rõ đợc những điều kiện của sự thụ tinh và thụ thai trên cơ sở hiểu rõ các khái niÖm vÒ thô tinh vµ thô thai. -CTH: I-Thô tinh vµ thô thai -GV nªu c©u hái: -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK +ThÕ nµo lµ thô tinh vµ thô tr¶ lêi c©u hái. thai? +§iÒu kiÖn cho sù thô tinh vµ thô thai lµ g×?.

(129) -GV nhËn xÐt vµ gióp HS hoµn thiÖn kiÕn thøc.. -Mét vµi HS tr¶ lêi, líp bæ sung.. -Thô tinh: lµ sù kÕt hîp gi÷a trøng vµ tinh trïng t¹o thµnh hîp tö. +§iÒu kiÖn: trøng vµ tinh trïng gÆp nhau ë 1/3 èng dÉn trøng phÝa ngoµi. -Thụ thai: trứng đợc thụ tinh b¸m vµo thµnh tö cung tiÕp tôc ph¸t triÓn thµnh thai. +Điều kiện: trứng đợc thụ tinh ph¶i b¸m vµo thµnh tö cung.. - GV cung cÊp thªm th«ng tin: +NÕu trøng di chuyÓn xuèng gÇn tíi tö cung míi gÆp tinh trïng th× sù thô tinh kh«ng x¶y ra. +Trứng đã thụ tinh bám đợc vµo thµnh tö cung mµ kh«ng ph¸t triÓn tiÕp th× sù thô thai kh«ng cã kÕt qu¶. +Trứng đợc thụ tinh mà phát triÓn ë èng dÉn trøng gäi lµ chöa ngoµi d¹ con sÏ nguy hiểm đến tính mạng của mẹ. Hoạt động 2 (13 phút) Tìm hiểu sự phát triển của thai -Mục tiêu: Trình bày đợc sự nuôi dỡng thai trong quá trình mang thai và điều kiện đảm bảo cho thai ph¸t triÓn. -CTH: II- Sù ph¸t triÓn cña thai -GVnªu c©u hái: +Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña bµo thai diÔn ra nh thÕ nµo? +Søc kháe cña mÑ ¶nh hëng nh thÕ nµo tíi sù ph¸t triÓn cña bµo thai? +Trong qu¸ tr×nh mang thai ngêi mÑ cÇn lµm g× vµ tr¸nh điều gì để thai phát triển tốt vµ con sinh ra kháe m¹nh? -GV đánh giá kết quả của các nhãm.. -HS nghiªn cøu th«ng tin SGK, quan s¸t h×nh 62-2 ghi nhí kiÕn thøc. -Th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu: +MÑ kháe m¹nh thai ph¸t triÓn tèt. +Ngời mẹ mang thai không đợc hút thuốc uống rợu vận động mạnh. -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -Thai đợc nuôi dỡng nhờ chất dinh dìng lÊy tõ mÑ qua nhau thai. -Khi mang thai ngời mẹ cần đợc cung cấp đầy đủ chất dinh dìng vµ tr¸nhc¸c chÊt kÝch thÝch cã h¹i cho thai nh rîu, thuèc l¸, ma tóy…. Hoạt động 3 (10 phút) Tìm hiểu hiện tợng kinh nguyệt -Mục tiêu: Giải thích đợc hiện tợng kinh nguyệt. -CTH: -GV nªu c©u hái: +HiÖn tîng kinh nguyÖt lµ g×? +Kinh nguyÖt x¶y ra khi nµo? +Do ®©u cã kinh nguyÖt? -GV chèt kiÕn thøc. -GV cung cÊp thªm th«ng tin: +TÝnh chÊt cña chu k× kinh nguyệt do tác động của hooc m«n tuyÕn yªn. +Tuæi kinh nguyÖt cã thÓ sím hay muén tïy thuéc vµo nhiÒu. -HS tù ngghiªn cøu th«ng tin SGK tr¶ lêi, líp bæ sung.. III- HiÖn tîng kinh nguyÖt. -Kinh nguyÖt lµ hiÖn tîng trứng không đợc thụ tinh, lớp niªm m¹c tö cung bong ra tho¸t ra ngoµi cïng víi m¸u vµ dÞch nhÇy..

(130) yÕu tè. +Kinh nguyÖt kh«ng b×nh thêng lµ biÓu hiÖn bÖnh lÝ. +Chó ý vÖ sinh kinh nguyÖt.. -Kinh nguyÖt x¶y ra theo chu k×. -Kinh nguyệt đánh dấu chính thøc tuæi dËy th× ë em g¸i.. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (7 phót) *Tæng kÕt: GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp SGK/195. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt" -§äc tríc bµi 63.. Ngµy so¹n: /4/11 Ngµy gi¶ng: 8A: / /11 ; 8B: /. /11. TiÕt 66 - Bµi 63 / TuÇn C¬ së khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai I .Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Phân tích đợc nội dung cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hóa gia đình. - Nhận biết đợc những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên. - Giải thích đợc cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai và các nguyên tắc cần tuân thủ để cã thÓ tr¸nh thai. 2.KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thập và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh. + Ra quyết định. + Kĩ năng từ chối: từ chối những lời rủ rê quan hệ tình dục sớm dẫn đến mang thai ngoài ý muèn. + øng phã víi nh÷ng t×nh huèng Ðp buéc, dô dç, lõa g¹t quan hÖ t×nh dôc. 3.Thái độ: - GD ý thøc b¶o vÖ m×nh tr¸nh mang thai ngoµi ý muèn. II.§å dïng d¹y häc: - GV: Mét sè dông cô tr¸nh thai nh bao cao su, vßng tr¸nh thai, viªn uèng tr¸nh thai. III.Ph¬ng ph¸p: -Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm, vấn đáp – tìm tòi, động não. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. KiÓm tra bµi cò (4 phót) +ThÕ nµo lµ thô tinh? Thô thai? §iÒu kiÖn x¶y ra sù thô tinh vµ thô thai? 2. Khởi động (1 phút) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. - Cách tiến hành "Mang thai ngoài ý muốn sẽ dẫn đến những hậu quả xấu có thể làm ảnh h ởng đến sức khỏe và tinh thần, Vậy có những biện pháp nào để tránh mang thai? Chúng ta nghiên cøu bµi h«m nay". 3. Các hoạt động dạy học ( 35 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (12 phút) Tìm hiểu ý nghĩa của việc tránh thai -Mục tiêu: HS phân tích đợc nội dung cuộc vận động sinh đẻ có kế hoạch trong kế hoạch hóa gia đình. -CTH:.

(131) -GV nªu c©u hái: +H·y ph©n tÝch ý nghÜa cña cuộc vận động sinh đẻ có kế ho¹ch trong kÕ ho¹ch hãa gia đình? +Thực hiện cuộc vận động đó b»ng c¸ch nµo? +Cuộc vận động đó có ý nghĩa g×? Cho biÕt lÝ do? +§iÒu g× sÏ x¶y ra khi cã thai ë tuæi cßn ®ang ®i häc? -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc.. -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. Yªu cÇu: +Kh«ng sinh con qu¸ sím (tríc 20 tuæi) +Không đẻ dày, đẻ nhiều. +Mçi ngêi ph¶i tù gi¸c nhËn thức để thực hiện. +§¶m b¶o chÊt lîng cuéc sèng.. I- ý nghÜa cña viÖc tr¸nh thai. -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, nhãm kh¸c bæ sung.. -§¶m b¶o søc kháe ngêi mÑ. -N©ng cao chÊt lîng cuéc sèng. -§èi víi häc sinh kh«ng cã con sớm để không ảnh hởng tíi søc kháe häc tËp vµ tinh thÇn. Hoạt động 2 (9 phút) Tìm hiểu những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên -Mục tiêu: Nhận biết đợc những nguy cơ khi có thai ở tuổi vị thành niên. -CTH: II- Nh÷ng nguy c¬ khi cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn -GV yªu cÇu: -HS ngghiªn cøu th«ng tin +Nh÷ng nguy c¬ khi cã thai ë SGK, th¶o luËn nhãm thèng tuæi vÞ thµnh niªn lµ g×? nhÊt ý kiÕn. +Cần làm gì để tránh mang thai ngoµi ý muèn hoÆc tr¸nh n¹o ph¸ thai ë tuæi vÞ thµnh niªn? -§¹i diÖn nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt chèt kiÕn thøc. - Cã thai ë tuæi vÞ thµnh niªn lµ nguyªn nh©n t¨ng nguy c¬ tö vong vµ g©y nhiÒu hËu qu¶ xÊu. Hoạt động 3 (14 phút) Tìm hiểu những cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai -Mục tiêu: Giải thích đợc cơ sở khoa học của các biện pháp tránh thai và các nguyên tắc cần tuân thủ để có thể tránh thai. -§å dïng: Mét sè dông cô tr¸nh thai nh bao cao su, vßng tr¸nh thai, viªn uèng tr¸nh thai. -CTH: III- C¬ së khoa häc cña c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai -GV yªu cÇu HS th¶o luËn -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. môc  SGK/198. Yªu cÇu: +Nguyªn t¾c tr¸nh thai. +BiÖn ph¸p tr¸nh thai. -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, c¸c nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt, cho HS quan s¸t mét sè dông cô tr¸nh thai.. -Nguyªn t¾c tr¸nh thai: +Ng¨n trøng chÝn vµ rông. +Tránh không để tinh trùng gÆp trøng..

(132) +Chống sự làm tổ của trứng đã thô tinh. -BiÖn ph¸p tr¸nh thai: +Sö dông bao cao su, viªn uèng tr¸nh thai. +§Æt vßng tr¸nh thai. +§×nh s¶n. 4.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (5 phót) *Tæng kÕt: -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 cuèi bµi. *Híng dÉn vÒ nhµ: -Häc bµi. -§äc môc "Em cã biÕt". -§äc tríc bµi 64+65.. Ngµy so¹n: 01/5/11 Ngµy so¹n: 8A: /5/11 ; 8B: / 5/11 TiÕt 67 - Bµi 64 + 65 / TuÇn ……… Các bệnh lây truyền qua đờng sinh dục §¹i dÞch AIDS - Th¶m häa cña loµi ngêi I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Trình bày đợc tác hại của một số bệnh tình dục phổ biến nh lậu, giang mai, HIV/AIDS. - Xác định đợc phơng thức lây truyền và cách phòng tránh đối với mỗi loại bệnh. 2. KÜ n¨ng: - RÌn c¸c kÜ n¨ng tæng hîp kh¸i hãa kiÕn thøc. - Các KNS cơ bản đợc giáo dục: + Thu thập và xử lí thông tin khi HS đọc SGK và các tài liệu khác để tìm hiểu về các bệnh lây truyền qua đờng tình dục. + Đặt mục tiêu: không để lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đờng tình dục. + KÜ n¨ng tõ chèi: tõ chèi nh÷ng lêi rñ rª quan hÖ t×nh dôc kh«ng an toµn. 3.Thái độ: - GD ý thøc phßng tr¸nh bÖnh vµ sèng lµnh m¹nh. II. §å dïng d¹y häc: - GV: T liệu về các bệnh lây truyền qua đờng sinh dục và bệnh AIDS. III. Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) - Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu các bệnh lây truyền qua đờng sinh dục. - Cách tiến hành "Các bệnh lây qua con đờng quan hệ tình dục đợc gọi là bệnh tình dục ( hay bÖnh x· héi) ë ViÖt Nam phæ biÕn lµ bÖnh lËu, giang mai vµ AIDS".. 2. Các hoạt động dạy học (40 phút).

(133) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (15 phút) Tìm hiểu về bệnh lậu và bệnh giang mai -Mục tiêu: HS trình bày đợc nguyên nhân, triệu chứng, tác hại và cách lây truyền của bệnh lậu vµ bÖnh giang mai. -§å dïng :T liÖu vÒ bÖnh lËu vµ bÖnh giang mai. -CTH: I-BÖnh lËu vµ bÖnh giang -GV yªu cÇu HS nghiªn cøu -HS nghiªn cøu th«ng tin vµ mai th«ng tin SGK/200+201 tr¶ néi dung c¸c b¶ng 64-1 vµ 64lêi: 2 SGK/200 + 201 th¶o luËn +Nguyªn nh©n, triÖu chøng, nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. t¸c h¹i vµ c¸c l©y truyÒn cña bÖnh lËu? + Nguyªn nh©n, triÖu chøng, t¸c h¹i vµ c¸c l©y truyÒn cña bÖnh giang mai? +BiÖn ph¸p phßng ngõa bÖnh lËu vµ bÖnh giang mai? -Đại diện nhóm trình bày đáp ¸n, nhãm kh¸c bæ sung. -GV nhËn xÐt vµ cung cÊp thªm th«ng tin vÒ bÖnh lËu vµ giang mai ë ViÖt Nam. *KÕt luËn: néi dung b¶ng 64-1 vµ 64-2. *C¸ch phßng tr¸nh: -Nhận thức đúng về bệnh tình dôc. -Sèng lµnh m¹nh. -Quan hÖ t×nh dôc an toµn. Hoạt động 2 (25 phút) Tìm hiểu bệnh AIDS -Mục tiêu: Trình bày đợc nguyên nhân, tác hại, cách lây truyền và biện pháp phòng tránh lây nhiÔm HIV. -§å dïng: T liÖu vÒ bÖnh AIDS. - CTH: II-BÖnh AIDS 1. AIDS lµ g×? HIV lµ g×? -GV nêu vấn đề: -HS tr¶ lêi nh÷ng hiÓu biÕt +Em hiÓu g× vÒ AIDS vµ HIV? cña m×nh vÒ AIDS vµ HIV. -GV nhËn xÐt vµ chèt kiÕn thøc. -AIDS lµ ch÷ t¾t cña thuËt ng÷ quèc tÕ lµ "Héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch m¾c ph¶i". -HIV lµ virut g©y suy gi¶m miÔn dÞch ë ngêi. -GV yªu cÇu hoµn thµnh b¶ng 65 SGK/203. -HS th¶o luËn nhãm thèng nhÊt ý kiÕn. -Đại diện nhóm trình bày đáp -Ph¬ng thøc l©y truyÒn: -GV đánh giá kết quả của các án, nhóm khác bổ sung. +Qua đờng máu: tiêm chích nhãm vµ chèt kiÕn thøc. ma tóy, dïng chung kim tiªm.. +Qua quan hÖ t×nh dôc kh«ng an toµn. +Qua nhau thai. 2. §¹i dÞch AIDS - Th¶m häa cña loµi ngêi -GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK/204. -Một HS đọc thông tin lớp tự.

(134) nghiªn cøu th«ng tin. -GV nªu c©u hái: +Tại sao đại dịch AIDS là -HS trả lời câu hỏi và rút ra -Tỉ lệ tử vong cao. th¶m häa cña loµi ngêi? kÕt luËn. -Kh«ng cã V¾c xin phßng bÖnh vµ kh«ng cã thuèc ch÷a. -L©y lan nhanh. 3. C¸c biÖn ph¸p tr¸nh l©y nhiÔm HIV/AIDS -GV nêu vấn đề: +Dựa vào con đờng lây -HS dựa vào thông tin SGK và truyền ở mục 1, hãy đề ra các thông tin từ sách báo đài trả biÖn ph¸p phßng tr¸nh bÞ l©y lêi, líp bæ sung. nhiÔm HIV? -GV nhËn xÐt vµ chèt kiÕn thøc.. -Kh«ng tiªm chÝch ma tóy, kiÓm tra m¸u tríc khi truyÒn, kh«ng dïng chung kim tiªm. -Sèng lµnh m¹nh chung thñy 1 vî 1 chång. -MÑ cã HIV kh«ng nªn sinh con.. -GV hái thªm: +Em có cho rằng đa ngời -HS thảo luận để trả lời câu m¾c HIV/AIDS vµo sèng hái. chung trong cộng đồng là đúng hay sai? Vì sao? +Em sẽ làm gì để góp sức m×nh vµo c«ng viÖc ng¨n chÆn sự lây lan của đại dịch AIDS? +T¹i sao nãi AIDS nguy hiÓm nhng không đáng sợ? 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (4 phót) -Häc bµi. -¤n tËp l¹i häc k× II giê sau ch÷a bµi tËp.. Ngµy so¹n: 01/5/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /5/11 ; 8B: /5/11 TiÕt 68 / TuÇn Bµi tËp I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè kiÕn thøc c¸c ch¬ng VII, VIII, IX, X, XI 2. KÜ n¨ng: -HS đợc rèn kĩ năng làm bài tập sinh học, giải bài tập trắc ngiệm, trình bày bài tập tự luận. 3.Thái độ: - HS cã ý thøc nghiªm tóc trong giê häc. II.§å dïng d¹y häc: -GV: phiÕu häc tËp -HS: «n tËp kiÕn thøc. III.Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, luyện tập. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút).

(135) - Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi häc giê bµi tËp. - C¸ch tiÕn hµnh : 2. Các hoạt động dạy học (40 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Hoạt động 1 (30 phút) Bài tập trắc nghiệm -Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học. -CTH: -GV yªu cÇu HS hoµn thµnh -HS th¶o luËn nhãm thèng các bài tập trong phiếu học nhất đáp án. tËp. -C¸c nhãm th«ng b¸o kÕt qu¶ cña nhãm m×nh. -GV thông báo đáp án đúng. -HS so sánh kết quả đánh giá ®iÓm.. Néi dung. I- Bµi tËp tr¾c nghiÖm. PhiÕu häc tËp: Bài tập 1: Khoanh vào chữ cái trơc ý trả lời đúng trong các câu sau 1. Sự tạo thành nớc tiểu ở các đơn vị chức năng của thận diễn ra liên tục, nhng sự bài tiết nớc tiểu ra khỏi cơ thể lại vào lúc nhất định. Sự khác nhau đó là do: a.Nớc tiểu chính thức liên tục đổ vào bể thận qua ống dẫn nớc tiểu xuống tích trữ ở bóng đái (kho¶ng 200ml). b. Nớc tiểu đợc thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái. c. Nhờ hoạt động của cơ bụng. d. ChØ a vµ b e. C¶ a, b vµ c 2. Đâu không phải là thói quen sống khoa học để bảo vệ hệ bài tiết nớc tiểu? a.Thêng xuyªn gi÷ vÖ sinh cho toµn c¬ thÓ còng nh cho hÖ bµi tiÕt níc tiÓu. b.KhÈu phÇn ¨n uèng hîp lÝ c.Đi tiểu đúng lúc d.Uèng thËt nhiÒu níc. e.Kh«ng nhÞn tiÓu l©u. 3. Chøc n¨ng cña da lµ: a.Bảo vệ cơ thể, nó không thấm nớc và ngăn cách không cho vi khuẩn đột nhật cơ thể. b. Ph©n chia tÕ bµo míi, trong tÕ bµo cã chøa c¸c h¹t s¾c tè t¹o nªn mµu da. c. Thùc hiÖn c¶m gi¸c,bµi tiÕt, ®iÒu hßa th©n nhiÖt, chøa mì dù tr÷ vµ c¸ch nhiÖt. d. C¶ a, b, c e. chØ a vµ c 4. CÊu t¹o cña mét n¬ron ®iÓn h×nh: a.Th©n, nhiÒu sîi nh¸nh vµ sîi trôc b.Th©n vµ sîi trôc c.Th©n vµ c¸c tua d.Th©n, nhiÒu sîi nh¸nh vµ mét sîi trôc cã bao miªlin Bµi tËp 2: Lùa chän nh÷ng tõ hoÆc côm tõ thÝch hîp ®iÒn vµo chç trèng trong c¸c c©u sau: 1.Nớc tiểu đợc tạo thành ở các đơn vị chức năng của thận. Bao gồm quá trình (1) ……………………….. để tạo thành (2)…………….., quá trình (3)……….. các chất cần thiết và bài tiết tiếp các chất độc và không cần thiết ở ống thận để tạo nên (4) ………………..và ổn định một số thành phần của máu. Nớc tiểu chính thức đổ vào (5)…………………..qua (6) …………………. xuống tích trữ ở (7)……………………., rồi đợcthải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đáivà c¬ bông. 2.Da cã cÊu t¹o gåm (1)…………..líp ; líp biÓu b× cã (2) ………………… vµ tÇng tÕ bµo sèng; líp b× cã (3)………………………gióp da thùc hiÖn chøc n¨ng c¶m gi¸c, bµi tiÕt, điều hòa thân nhiệt; trong cùng là (4)……………dới da.Da tạo nên vể đẹp con ngời. 3.'Tñy sèng bµo gåm (1)……………. ë gi÷a vµ bao quanh bëi (2)…………….. ChÊt x¸m lµ (3)……………………….cña c¸c ph¶n x¹ K§K vµ chÊt tr¾ng lµ c¸c (4) ………………………nèi c¸c c¨n cø trong tñy sèng víi nhau vµ víi n·o bé. Hoạt động 2 (10 phút) Bài tập tự luận -Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học trả lời các câu hỏi. -CTH:.

(136) -GV nªu c©u hái: -HS vận dụng kiến thức đã học +Kể tên các tuyến nội tiết đã trả lời các câu hỏi. häc vµ vai tr× cña hooc m«n do c¸c tuyÕn nµy tiÕt ra? +Tr×nh bµy c¸c nguyªn t¾c tr¸nh thai vµ biÖn ph¸p tr¸nh thai? +AIDS l©y truyÒn b»ng c¸ch nµo? BiÖn ph¸p tr¸nh l©y nhiÔm HIV/AIDS? +Tr×nh bµy c¸c tËt cña m¾t, nguyªn nh©n vµ c¸ch kh¾c phôc?. II- Bµi tËp tù luËn. 3. Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (4 phót) - GV yêu cầu HS chuẩn bị các bảng 66-1 đến 66-8 SGK/207+208+209+210 - ¤n tËp kiÕn thøc häc k× II.. Ngµy so¹n: 02/5/11 Ngµy gi¶ng: 8A: /5/11 ; 8B: /5/11 TiÕt 69 - Bµi 66 / TuÇn ¤n tËp vµ tæng kÕt («n tËp häc k× II) I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: -HS hệ thống đợc kiến thức đã học trong năm. -Hệ thống lại đợc kiến thức cơ bản của sinh học 8. 2. KÜ n¨ng:.

(137) -VËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ, kÜ n¨ng t duy tæng hîp kh¸i qu¸t hãa. 3.Thái độ: - GD ý thøc häc tËp, ý thøc gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ b¶o vÖ c¬ thÓ tr¸nh bÖnh tËt. II.§å dïng d¹y häc: - GV: B¶ng 66-1 dÕn 66-8 SGK. - HS :B¶ng nhãm, bót d¹ III.Ph¬ng ph¸p: - Hoạt động nhóm, vấn đáp. IV.Tæ chøc d¹y häc: 1. Khởi động (1 phút) -Môc tiªu: T¹o høng thó cho HS khi t×m hiÓu phÇn «n tËp vµ tæng kÕt sinh häc 8. -C¸ch tiÕn hµnh: GV nªu c©u hái: +Trong chơng trình học kì II chúng ta đã học phần kiến thức nào? Sinh học 8 cung cấp cho c¸c em kiÕn thøc g×? 2. Các hoạt động dạy học ( 40 phút) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của HS Néi dung Hoạt động 1 (30 phút) Ôn tập kiến thức học kì II -Mục tiêu: HS hệ thống đợc kiến thức đã học trong học kì II. -Đồ dùng: +bảng 66-1 đến 66-8 +B¶ng nhãm, bót d¹. -CTH: I- ¤n tËp häc k× II -GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn -HS th¶o luËn nhãm thèng thành các bảng từ 66-1 đến nhÊt ý kiÕn hoµn thµnh néi 66-8. dung đã đợc phân công. +N1: b¶ng 66-1, 66-2 +N2: b¶ng 66-3, 66-4 +N3: b¶ng 66-5, 66-6 +N4: b¶ng 66-7, 66-8 -§¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. -GV nhËn xÐt bæ sung hoµn *KÕt luËn: néi dung c¸c b¶ng chØnh kiÕn thøc cho HS. -HS tù söa ch÷a nÕu sai. B¶ng 66-1: c¸c c¬ quan bµi tiÕt C¸c c¬ quan bµi tiÕt Phæi Da ThËn. S¶n phÈm bµi tiÕt CO2, níc Må h«i Níc tiÓu. B¶ng 66-2: Qu¸ tr×nh t¹o thµnh níc tiÓu cña thËn C¸c giai ®o¹n chñ yÕu…… Läc HÊp thô l¹i Bµi tiÕt tiÕp. Bé phËn thùc hiÖn. KÕt qu¶. CÇu thËn. N¬c tiÓu ®Çu. èng thËn. N¬c tiÓu chÝnh thøc. Thµnh phÇn c¸c chÊt -ít cặn bã, chất độc, còn nhiều chÊt dinh dìng Nhiều cặn bã và chất độc, hầu nh kh«ng cßn chÊt dinh dìng. B¶ng 66-3: CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña da C¸c bé phËn C¸c thµnh phÇn cÊu t¹o chñ yÕu cña da Líp biÓu b× TÇng sõng vµ tÇng tÕ bµo sèng Líp b× Líp mì díi da. Chøc n¨ng cña tõng thµnh phÇn B¶o vÖ, ng¨n vi khuÈn, c¸c hãa chÊt, ng¨n tia cùc tÝm. M« liªn kÕt, c¸c thô quan, tuyÕn må §iÒu hßa th©n nhiÖt, chèng thÊm níc, h«i, tuyÕn nhên, l«ng, bao l«ng, c¬ co lµm mÒm da tiÕp nhËn kÝch thÝch cña ch©n l«ng, m¹ch m¸u m«i trêng. Mì dù tr÷ -Chống tác động cơ học -C¸ch nhiÖt.

(138) B¶ng 66-4:CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña c¸c bé phËn thÇn kinh. CÊu t¹o. Chøc n¨ng. C¸c bé phËn cña hÖ thÇn kinh Bé ChÊt phËn x¸m trung ¬ng ChÊt tr¾ng. N·o N·o trung gian C¸c nh©n §åi thÞ vµ n·o vïng díi đồi C¸c đờng Nằm xen kẽ dÉn truyÒn gi÷a c¸c nh©n Trô n·o. Bé phËn ngo¹i D©y thÇn biªn kinh n·o vµ c¸c d©y thÇn kinh đối giao c¶m T¦ ®iÒu khiÓn ®iÒu hßa ho¹t động cña c¸c néi quan. TiÓu n·o. Tñy sèng. Vá tiÓu n·o. N»m gi÷a tñy sèng thµnh d¶i. §¹i n·o Vá n·o §êng dÉn truyÒn nèi 2 bán cầu đại n·o vµ c¸c phÇn díi. §êng dÉn Bao ngoµi chÊt truyÒn nèi x¸m vá tiÓu n·o víi c¸c phÇn kh¸c -D©y thÇn kinh tñy. -D©y thÇn kinh sinh dìng -H¹ch giao c¶m T¦ ®iÒu T¦ cña c¸c §iÒu hßa , T¦ cña c¸c khiÓn ®iÒu PXC§K phèi hîp PXK§K hßa T§C, các cử động ®iÒu hßa phøc t¹p th©n nhiÖt. B¶ng 66-5:HÖ thÇn kinh sinh dìng. HÖ thÇn kinh vËn động HÖ thÇn Giao c¶m kinh sinh d- §èi giao ìng c¶m. Bé phËn trung ¬ng -N·o -Tñy sèng Sõng bªn tñy sèng Trô n·o §o¹n cïng tñy sèng. CÊu t¹o Bé phËn ngo¹i biªn -D©y thÇn kinh n·o -D©y thÇn kinh tñy Sîi tríc h¹ch, h¹ch giao c¶m, sîi sau h¹ch Sợi trớc hạch, hạch đối giao c¶m, sîi sau h¹ch. Chøc n¨ng Điều khiển hoạt động cña hÖ c¬ x¬ng Có tác dụng đối lập nhau trong ®iÒu khiÓn hoạt động của các cơ quan sinh dìng. B¶ng 66-6: C¸c c¬ quan ph©n tÝch quan träng Bé phËn thô c¶m. Thµnh phÇn cÊu t¹o §êng dÉn truyÒn. ThÞ gi¸c Mµng líi. D©y thÇn kinh thÞ gi¸c (d©y II). Bé phËn ph©n tÝch ë trung ¬ng Vïng thÞ gi¸c ë thïy chÈm. ThÝnh gi¸c. D©y thÇn kinh thÝnh gi¸c (d©y VIII). Vïng thÝnh gi¸c ë thïy th¸i d¬ng. C¬ quan Cooc ti. Chøc n¨ng Thu nhËn kÝch thÝch cña sãng ¸nh s¸ng tõ vËt Thu nhËn kÝch thÝch cña sãng ©m thanh tõ nguån ph¸t.. B¶ng 66-7: Chøc n¨ng cña c¸c thµnh phÇn cÊu t¹o m¾t vµ tai C¸c thµnh phÇn cÊu t¹o -Mµng cøng vµ mµng gi¸c. Chøc n¨ng -B¶o vÖ cÇu m¾t vµ cho ¸nh s¸ng ®i qua.

(139) -Mµng m¹ch: +Líp s¾c tè +Lòng đen, đồng tử -Mµng líi: +TÕ bµo que, tÕ bµo nãn M¾t +TÕ bµo thÇn kinh thÞ gi¸c. Tai. -Vµnh tai vµ èng tai -Mµng nhÜ -Chuçi x¬ng tai -èc tai - c¬ quan Cooc ti -Vµnh b¸n khuyªn. -Gi÷ cho trong cÇu m¾t lu«n tèi kh«ng bÞ ph¶n x¹ ¸nh s¸ng -Cã kh¶ n¨ng ®iÒu tiÕt ¸nh s¸ng -Thu nhËn kÝch thÝch ¸nh s¸ng vµ mµu s¾c -DÉn truyÒn xung thÇn kinh tõ c¸c tÕ bµo thô c¶m vÒ trung ¬ng. -Høng vµ híng sãng ©m -Khuyếch đại âm -TruyÒn sãng ©m -TiÕp nhËn kÝch thÝch cña sãng ©m -Tiếp nhận kích thích về sự chuyển động trong kh«ng gian. Hoạt động 2 (10 phút) Gợi ý câu hỏi ôn tập và tổng kết sinh học 8 -Mục tiêu: Hệ thống lại đợc kiến thức cơ bản của sinh học 8. - CTH: -GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c¸c -HS tr¶ lêi, líp bæ sung. c©u hái môc  SGK/210 vµ SGK/212. -GV nhËn xÐt. -C¸c c©u hái khã GV cã thÓ gîi ý c©u tr¶ lêi cho HS. 3.Tæng kÕt vµ híng dÉn vÒ nhµ (4 phót) - GV yªu cÇu HS «n tËp kiÕn thøc chuÈn bÞ kiÓm tra häc k× II. ****************************************** Ngµy so¹n: Ngµy gi¶ng: 8ABC: 12/5/11 KiÓm tra häc k× II ( theo đề chung của Phòng Giáo dục và Đào Tạo ).

(140)

Giao an sinh 8 hot

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về