KHẢO SÁT ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ VIÊM GAN SIÊU VI B MẠN TÍNH TRONG NĂM ĐIỀU TRỊ ĐẦU TIÊN

KHẢO SÁT ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ
VIÊM GAN SIÊU VI B MẠN TÍNH
TRONG NĂM ĐIỀU TRỊ ĐẦU TIÊN
Phạm Nguyễn Huyền Trân; Bùi Thị Hương Quỳnh; Nguyễn Thị Mai Hoàng

LOGO


1. ĐẶT VẤN ĐỀ
 WHO (2002)
 2 tỷ người nhiễm HBV
 350 triệu viêm gan B mạn
 Khoảng 1 triệu tử vong/năm
 VIỆT NAM
 10-20% dân số

 Globocan 2008: ung thư gan chiếm tỷ lệ cao

2


1. ĐẶT VẤN ĐỀ
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1. Khảo sát các lựa chọn điều trị HBV mạn
2. Khảo sát đáp ứng điều trị của lựa chọn

phổ biến nhất

3

2. TỔNG QUAN
Cấu trúc HBV
HBcAg

HBsAg (nhỏ)
HBsAg (trung bình)
HBsAg (lớn)

ADN virus
ADN polymerase

4


2. TỔNG QUAN
Diễn tiến tự nhiên
Dung nạp
miễn dịch

Thanh thải
miễn dịch

Người lành mang
mầm bệnh

Viêm gan mạn
HBeAg(-)

ALT (UI/L)

DNA-HBV
(UI/mL)

HBeAg (-) / antiHBe (+)

Thời gian

5


2. TỔNG QUAN
Mục tiêu điều trị HBV mạn tính
 Ngăn chặn HBV nhân lên

 Ngăn chặn diễn tiến đến xơ gan, HCC
Thể HBeAg (+)

Thể HBeAg (-)

 DNA-HBV (-) (< 300 copies/mL)

 DNA-HBV (-) (300 copies/mL)

 ALT bình thường (< 40UI/L).

 ALT bình thường (< 40UI/L).

 Chuyển đổi huyết thanh HBeAg

6


2. TỔNG QUAN
Thuốc điều trị viêm gan siêu vi B mạn (FDA)
PEG-IFN α-2a

1991

1998
IFNα-2b

TDF

ETV

LAM
2002
ADF

2005

2006

2008

LdT

PHÁC ĐỒ
AASLD 2009

EASL 2009/2012
APASL 2008
Sở Y Tế - Bệnh viện Bệnh Nhiệt Đới 2012

7


3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Thiết kế nghiên cứu: cắt ngang mô tả

 Đối tượng: hồ sơ bệnh án
 Bệnh nhân HBV mạn
 Điều trị ngoại trú tại phòng khám gan BV ĐHYD
 Từ 16/4/2012 - 8/6/2012

8


3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Tiêu chuẩn chọn mẫu
 ≥ 18 tuổi

 Có XN HBeAg ban đầu
 Chưa dùng thuốc đặc hiệu
 Hoặc có bùng phát viêm gan (ALT và DNA-HBV tăng)

 Hoặc có bùng phát virus (DNA-HBV tăng)

 Tiêu chuẩn loại trừ
 Đồng nhiễm HCV, HIV, HDV

 HCC, xơ gan mất bù, sau mổ gan
 Bệnh lý gan: xơ gan do rượu, CMV…
 Phụ nữ có thai
9


3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Tiêu chí đánh giá đáp ứng điều trị
(EASL 2009/2012)
Tiêu chí
Đáp ứng sinh hóa

Đáp ứng virus

HBeAg (+)

HBeAg (-)

Bình thường hóa ALT huyết thanh (ALT < 40 UI/L)
Giảm DNA-HBV huyết thanh → không phát hiện
(PCR: DNA-HBV < 300 copies/mL).
Mất HBeAg

Chuyển đổi huyết
thanh HBeAg

VÀ

Khơng có

Xuất hiện antiHBe
10


3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Nội dung khảo sát
1.

Đặc điểm bệnh nhân

2.

Các thuốc

3.



Đặc trị: đơn trị, phối hợp



Hỗ trợ gan

Tỷ lệ đáp ứng tại thời điểm 3-6-9-12 của lựa chọn điều
trị phổ biến nhất

 Xử lý số liệu: thống kê mô tả bằng MS Excel 2007 và
SPSS 16.0

11


4. KẾT QUẢ - BÀN LUẬN

12


ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN
HBeAg (+)
N = 289

HBeAg (-)
N = 149

36,68 (18-70)

46,11 (20-77)

Độ tuổi (<40 tuổi / ≥40 tuổi )

194 / 95

49 / 100

Giới tính (nam/nữ)

187 / 102

106 / 43

Thơng số
Tuổi trung bình

Bệnh kèm
-Gan nhiễm mỡ
-Sỏi thận

10
11

14
3

Tiền sử gia đình (xơ gan, HCC)

3

5

Đối tượng điều trị:
-Chưa điều trị

265

-Bùng phát viêm gan

14

-Bùng phát virus

10

137
5

7

13


ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN
Phân bố thể HBV mạn theo nhóm tuổi
% 100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
-

67,13

67,11
HBeAg(+)

32,89

<40

32,87

≥40

HBeAg(-)

Tuổi
14


ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN
HBeAg (+)
N = 289

HBeAg (-)
N = 149

36,68 (18-70)

46,11 (20-77)

Độ tuổi (<40 tuổi / ≥40 tuổi )

194 / 95

49 / 100

Giới tính (nam/nữ)

187 / 102

106 / 43

Thơng số
Tuổi trung bình

Bệnh kèm
-Gan nhiễm mỡ
-Sỏi thận

10
11

14
3

Tiền sử gia đình (xơ gan, HCC)

3

5

Đối tượng điều trị:
-Chưa điều trị

265

-Bùng phát viêm gan

14

-Bùng phát virus

10

137
5

7

15


THUỐC DÙNG TRONG ĐIỀU TRỊ HBV MẠN
Xu hướng lựa chọn các thuốc điều trị đặc hiệu
% 100
90
LAM+ADF

80

TDF

70

LAM+TDF

60

ETV
50
LAM
40

TDF+ETV

30

Thay đổi thuốc

20
10
0
2008

2009

2010

2011

2012

☼16

THUỐC DÙNG TRONG ĐIỀU TRỊ HBV MẠN
Tỷ lệ thuốc sử dụng
% 100
90
LAM+ADF

80
TDF

69,8

70

LAM+TDF
60

55,71
ETV

50
LAM
40
TDF+ETV
30
20
10

Thay đổi thuốc

18,69

4,15

8,05

6,71

0
HBeAg(+)

HBeAg(-)

17☼


THUỐC DÙNG TRONG ĐIỀU TRỊ HBV MẠN
Thuốc hỗ trợ gan
Số bệnh nhân
Thuốc
HBeAg (+)

HBeAg (-)

BDD
(biphenyl-dimethyl-dicarboxylat)

20

7

BDD+ thuốc khác

11

4

Thuốc hỗ trợ khác

11

5

42

16

Tổng

18


ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ - TDF
Đáp ứng sinh hóa
% 100

EASL 2012

90
80
70

63,4

71,7

60
61,2

50
40

74,7

70,3

• HBeAg (+): 68%
• HBeAg (-): 76%

67,5

69,4
HBeAg(+)

38,9
HBeAg(-)

30
20
10
0

Tháng 3 Tháng 6 Tháng 9 Tháng 12
SS

☼

19


ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ - TDF
Đáp ứng virus
% 100

92,3

94,7

EASL 2012

93,5

90

80

91,7

73,2

70

• HBeAg (+): 76%

• HBeAg (-): 93%

89,1

67,5

60

HBeAg(+)
HBeAg(-)

50
40

30

32,2

20
10
0
SS

Tháng 3

Tháng 6

Tháng 9

Tháng 12

☼
20


Khảo sát lượng DNA-HBV ban đầu
%

90
90

80

80

70

70

60

52,02

50

44,39

60

50

40

40

30

30

20

20

10

83,82

10

3,59

0

10,29

5,88

0
<5

5−8

≥8

DNA-HBV (log10 copies/mL)

HBeAg (+)

<4

4−8

≥8

DNA-HBV (log10 copies/mL)

HBeAg (-)
☼

21


ĐÁP ỨNG ĐIỀU TRỊ - TDF
Chuyển đổi huyết thanh HBeAg sau 1 năm

Số lượng
Tổng XN

80

Mất HBeAg

16

CĐHT

11

22


5. KẾT LUẬN - ĐỀ NGHỊ

23


ĐẶC ĐIỂM BỆNH NHÂN
Tuổi TB nhóm HBeAg (-) cao hơn (46 vs 37).
Phân bố thể VG theo tuổi
 Tuổi < 40: HBeAg (+) 67,13%
 Tuổi ≥ 40: HBeAg (-) 67,11%

Giới tính: Nam > Nữ 1,8 – 2,5 lần

Bệnh kèm
 Gan nhiễm mỡ

 Sỏi thận

24


THUỐC ĐIỀU TRỊ
 Phổ biến nhất: TDF
(HBeAg(+) : 56%; HBeAg(-): 70%)

 LAM vẫn còn được sử dụng đơn trị
 Tỷ lệ thay đổi thuốc ở nhóm HBeAg(+) cao hơn

(19% vs 7%)
 BDD là thuốc hỗ trợ được dùng nhiều nhất (72%)
25