May va song 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Mây và sóng

(Ta-go)

A. Mục tiêu bài học

Gióp HS:

- Cảm nhận đợc ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử.

- Thấy đợc đặc sắc nghệ thuật trong việc sáng tạo những cuộc đối thoại tởng tợng và xây dựng
hình ảnh thiên nhiên.

- Rèn kỹ năng phân tích bài thơ dịch mang nhiều ý nghĩa tợng trng.
B. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy - học

<b>* ổn định tổ chức</b>
<b>* Bài mới </b>

Hoạt động của GV và HS u cầu cần đạt
<b>Hoạt động 1. Tìm hiểu chung</b>

GV: Tr×nh bày hiểu biết của em về tác
giả.

HS trình bày

GV: nhấn mạnh, bổ sung

<b>I. Tìm hiểu chung</b>

<i><b>1. Tác giả </b></i>

Tago (1861-1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của ấn
Độ.

- Làm thơ từ sớm và cũng tham gia hoạt động chính trị
- xã hội.

- Ơng để lại một gia tài văn hóa đồ sộ với 52 tập thơ, 42
vở kịch, 12 bộ tiểu thuyết, khoảng 100 truyện ngắn. Ông
đã đợc nhận Giải thởng Nôben năm 1913.

- Thơ của ông đa dạng về nội dung hình thức, thể hiện
sự kết hợp hài hoà giữa hiện đại và truyền thống, quốc tế
và dân tộc, toát lên tinh thần nhân văn cao cả, chất trữ
tình nồng thắm.

GV: bổ sung. * Bổ sung: ơng là nhà thơ gặp nhiều điều không may
trong cuộc sống trong 6 năm (1902-1907) ông đã mất 5
ngời thân vợ (1902), con gái thứ hai (1904), cha và anh
(1905), con trai đầu (1907), phải chăng đây là nguyên
nhân khiến cho tình cảm gia đình đã trở thành một trong
những đề tài quan trọng của thơ Ta go.

<i><b>2. T¸c phÈm</b></i>

Bài thơ Mây và sóng đợc viết bằng tiếng Ben-gan, đợc
dịch sang tiếng Anh, trong tập Trăng non, xuất bản năm
1915.

HS đọc

- 2 HS đọc bài thơ.

GV: Bµi th¬ cã thĨ chia làm mấy
<i>phần? Nội dung của mỗi phần là gì?</i>

<i>Đọc văn bản</i>
<i>3. Bố cục: 2 phần</i>

Phn 1 (từ đầu đến "xanh thẳm"): em bé kể với mẹ về
lời rủ rê của mây và trò chơi do em tng tng ra.

Phần 2 (còn lại): Em bé kể với mẹ về lời rủ rê của sóng
và trò chơi do em tëng tỵng ra.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

GV: hãy lý giải vì sao phần đầu bài
<i>thơ lại đợc mở đầu bằng cụm từ: "Mẹ</i>
<i>ơi" mà phần 2 lại không cú.</i>

HS trao i, tr li.

Em bé thổ lộ tình cảm một cách tự nhiên, tiếp tục mạch
cảm xúc từ đoạn trớc, vì vậy không cần thêm cụm từ mẹ
<i>ơi ở ®Çu phÇn 2.</i>

GV: Nếu bài thơ khơng có phần thứ 2
<i>thì ý thơ có trọn vẹn và đầy đủ khơng?</i>

HS trao đổi, trả lời.

* Đây không phải là thổ lộ tình cảm thơng thờng mà
thổ lộ trong tình huống có thử thách vì vậy phải có phần
2, phải qua những thử thách khác nhau, tình yêu thơng
mẹ của em bé mới đợc trọn vẹn.

GV: Em h·y chØ ra ®iĨm gièng nhau
và khác nhau về số dòng thơ, về cách
xây dựng hình ảnh, về cách tổ chức khổ
thơ giữa hai phần.

HS phát biểu ý kiến.

Bài thơ gồm 2 phần:

-... phần 1 thêm cụm từ "Mẹ ơi".
+ Giống: Trình tự tờng thuật
- Thuật lại lời rủ rê

- Thuật lại lời từ chối và lý do từ chối.
- Nêu lên trò chơi mới.

+ Khác nhau:

- Tuy ging nhau nh vy nhng ý và lời khơng hề trùng
lặp. Mây và sóng đều là những cảnh vật tự nhiên hấp dẫn
song tính chất hấp dẫn khác nhau.

Sự hấp dẫn của trò chơi cũng khác nhau. Hình ảnh mẹ
xuất hiện gián tiếp nh ở phần 2 rõ nét hơn, da diết hơn
GV: Hãy xác nh dũng th th 5 ca

<i>mỗi phần? HÃy lý giải v× sao em bÐ cha</i>
<i>tõ chèi ngay lêi mêi gäi của ngời sống</i>
<i>trên mây và trong sóng:</i>

* Dòng thơ thứ năm:

- Phn 1: "con núi m ang i tụi nhà..."
Phần 2: "Con bảo buổi chiều... rời mẹ mà đi đợc".
Nếu em bé từ chối ngay lời rủ rê thì tình cảm sẽ thiếu
chân thực vì trẻ em thờng ham chơi. Em phần nào đã bị
quyến rũ nhng không thể đánh đổi thú vui chơi với việc
xa mẹ. Tình yêu thơng mẹ đã thắng lời mời gọi.

HS trao đổi

GV: Tinh thần nhân văn sâu sắc của
bài thơ chính thể hiện ë sù kh¾c phơc
ham mn Êy.

<b>Hoạt động 2. Đọc - hiểu văn bản</b> <b>II. Đọc - hiểu văn bản</b>

<i><b>1. Nh÷ng trò chơi của bé </b></i>

GV: chin thng li mi của mây
<i>và sóng, em bé đã nghĩ ra những trò</i>
<i>chơi nào? Em cú nhn xột gỡ v nc trũ</i>
<i>chi ú.</i>

*Con là mây và mẹ là trăng, con lấy tay choàng lên

ng-ời mẹ, mái nhà là bầu trng-ời xanh thẩm.

* Con là sóng, mẹ sẽ là bến bờ kỳ lạ.
Con lăn... tiếng cời vỡ tan vào lòng mẹ.

* Nhn xột: Em bộ khơng tìm cách lên mây bay hay
n-ơng theo làn sóng em đã nghĩ ra hình thức mình thành
mây, thành sóng, mẹ thành mặt trăng và bến bờ. Hình
thức tuyệt diệu để hịa hợp tình u thiên nhiên và tình
mẫu tử.

- Trị chơi hay, thú vị vì em khơng chỉ đợc chơi mà để
cùng sống dới một mái nhà cho em đợc ôm ấp, đợc tiếp
nhận ánh sáng dịu dàng nh trăng của mẹ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

vơ bờ: tiếp đón em lăn lăn mãi vào lòng.
GV: Trò chơi tởng nh đối lập song đó

chính là sự dung hợp hài hịa. ở đâu bé
cũng đợc đón nhận tình u thơng của
mẹ.

<i>- Những hình ảnh của thiên nhiên </i>
<i>đ-ợc tác giả gợi mở nh thế nào?</i>

HS phát biểu ý kiến.

GV: Em có nhận xét gì về bức tranh
<i>thiên nhiên ấy?</i>

<i><b>2. Nghệ thuật xây dựng hình ảnh thiên nhiên.</b></i>

- Mây chơi... chiều tà.
- Trăng bạc.

- Sóng: ca hát, ngao du.
- Bầu trời.

- B biển.
HS trao đổi, nêu ý kiến.

Mây, trăng, sóng, bờ biển, bầu trời vốn là hình ảnh
thiên nhiên thơ mộng. Những hình ảnh đó đều do trí tởng
tợng của em bé tạo ra nên càng lung linh kỳ ảo. Ai là
ng-ời sống trên mây, trong sóng là tiên, là ơng tiên hay là
nàng tiên cá.

- Hình ảnh lung linh nhng sinh động chân thực: Hình
dáng, hoạt động, âm thanh màu sắc để miêu tả mây,
trăng, sóng, bờ biển, bầu trời u sỏt hp.

GV: HÃy phân tích ý nghĩa tợng trng
của bài thơ và câu cuối.

HS: phõn tớch
GV: nh hng

<i><b>3 </b><b>ý</b><b> nghĩa tợng trng của bài thơ</b></i>

* Nhng hỡnh nh thiên nhiên đều mang ý nghĩa tợng

trng.

+ Thó vui trªn mây, trong sóng: là tợng trng cho quyến
rũ.

+ BÃi biển tÊm lßng bao la, bao dung cđa mĐ.

+ Câu cuối: tạo ra hình ảnh tợng trng mang màu sắc
triết lý đậm đà nhất. So sánh tình mẹ con gắn bó với quan
hệ mây - trăng, biển bờ tác giả đã nâng tình cảm ấylên
kích cỡ vũ trụ nhng đến câu cuối tình mẫu tử ở khắp nơi,
khơng tách rời, phân biệt và chia cách. Tình mẫu tử khắp
nơi, thiêng liêng, bt dit.

GV: Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ
con, bài thơ còn gợi cho ta suy ngẫm
thêm điều gì?

* Suy ngẫm từ bài thơ.
+ Tình mẹ con.

+ Con ngêi trong cuéc sèng thêng gỈp cám dỗ và
quyến rũ. Muèn khíc tõ chóng cÇn cã điểm tựa vững
chắc mà tình mẫu tử là một trong những điểm tựa ấy.

+ Bi th đã chắp cánh cho trí tởng tợng của tuổi thơ
song cũng nhắc nhở mọi ngời rằng hạnh phúc không xa
xôi bí ẩn do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế do chính
con ngời tạo dựng.

<b>Hoạt động 3. Tổng kết</b>

GV hớng dẫn, gợi ý để HS tổng kết
bài theo những đặc điểm chính về nội

<b>III. Tỉng kÕt</b>

<i><b>1. VỊ nghƯ thuật </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

dung và giá trị nghệ thuật. - Hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tợng trng, gợi tả,
t-ởng tợng phong phú.

<i><b>2. Nội dung </b></i>

Bài thơ ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt. Cùng
với cảm hứng chắp cánh trí tởng tợng của tuổi thơ, tác giả
cũng nhắc nhở mọi ngời rằng: hạnh phúc không phải do
ai ban tặng, hạnh phúc do chính con ngời tạo dựng nên.
C. tham khảo

Tớnh c ỏo ca bi th là ở cấu trúc bằng hai mẩu đối thoại giữa em với Mây và Sóng, và lồng
vào đó là tiếng nói thủ thỉ của em bé với mẹ yêu thơng. Một bài thơ trong sáng và đẹp nh mây, nh
sóng, nói về niềm sâu kín nhất của tâm hồn tuổi thơ. Yêu thiên nhiên, trí tởng tợng phong phú, thích
phiêu lu mạo hiểm là đời sống tinh thần tuổi trẻ. Cánh chim còn non yếu cha dám bay cao cùng
mây, cha thể đi xa cùng sóng, mặc dù em có nhiều mơ mộng, nhiều khao kháy muốn đi tới mọi chân
trời góc biển.

Bài thơ Mây và sóng - nh ta đã có - cho ta thấy vẻ đẹp một tâm hồn cao thợng, tình cảm trong
sáng và sự quan tâm nhiều mặt của nhà thơ lớn Tago với thế giới trẻ thơ. Bài thơ ghi lại một khát
vọng đẹp của con ngời, khát vọng tự do, khát vọng khám phá những điều mới lạ. Nhng mang tính

nhân bản hơn cả là nó cịn thể hiện một quan niệm về hạnh phúc. Hạnh phúc chẳng ở đâu xa, hạnh
phúc ở ngay trần thế này, trong vịng tay âu yếm của mẹ.

<b>Ngun ThÞ Minh Ngäc</b>

</div>

<!--links-->