PHO MÁT CỦA TÔI ĐÂU RỒI?

Pho mát của tôi đâu rồi?
1
Pho mát của tôi
đâu rồi?
Một phương cách ứng phó với những đổi thay trong
cuộc sống của bạn.
Spencer Johnson
NHÀ XUẤT BẢN VERMILION
LON DON
Pho mát của tôi đâu rồi?
1
• “Cũng có khi trong cuộc đời ngøi ta được gặp một cuốn sách có thể mở ra một cánh
cửa vào tương lai. Pho mát của tôi đâu rồi? đã có tác dụng như thế trong đời tôi.
Spencer Johnson đã mở mắt cho tôi trước những thay đổi diễn ra quá nhanh xung quanh
mình mà trước đó tôi đã không nhận thức được. Đây là cuốn sách phải đọc trong Thiên
niên kỷ mới.”
David A. Heenan, Ủy viên Hội đồngQuản trò
TRUNG TÂM QUẢN TRỊ BẰNG CẤP PETER F. DUCKER
• “Ai cũng biết rằng thay đổi là một phần trong nghề nghiệp của mình, nhưng không
mấy ai trong chúng ta tin và nhìn nhận rằng thay đổi là một thực tế của cuộc sống.
Pho mát của tôi đâu rồi? là một sự chỉ dẫn đơn giản, dễ hiểu cho mỗi một người
chúng ta dùng để ứng phó với từng hoàn cảnh cụ thể của chính mình quanh chuyện
thay đổi.”
Michael Morley, Phó chủ tòch thứ nhất
EASTMAN KODAK
• “Tôi có thể hình dung mình đang ngồi bên lò sưởi ấm áp ở nhà và đọc câu chuyện
tuyệt vời này cho con tôi, cháu của tôi nghe, và thấy bọn trẻ đang hiểu ý nghóa câu
chuyện trong từng trang sách quan trọng này.”
LT, Col. Wayne Washer
TRUNG TÂM KHOA HỌC KHÔNG LƯU, WRIGHT PATTERSON AFB
• “Ngay sau khi đọc xong cuốn sách này tôi đã đặt mua một số cuốn cho những trưởng

phân bộ kỹ thuật của chúng tôi để họ có thể giúp chúng tôi ứng phó với những thay
đổi không ngừng mà chúng tôi phải đối mặt – từ chuyện thay đổi đội ngũ đến chuyện
phát triển thò trường mới – và tôi hy vọng rằng họ sẽ đối xử giống như thế với những
người đang làm việc với họ.”
Joan Banks, Chuyên gia về hiệu quả công việc
TẬP ĐOÀN WHIRPOOL
• “Cũng như những cuốn sách khác của tác giả Spencer Johnson, Pho mát của tôi đâu
rồi? chứa đựng nhiều sự thật đơn giản của cuộc sống và chúng rất dễ hiểu. Chúng tôi
đang sử dụng sự ví von về miếng Pho mát trong những chương trình đào tạo của
mình ở trường đại học và để vui với nhau ở nhà khi chúng tôi hay đố nhau thay đổi
theo miếng Pho mát!”
Kathy Cleveland Bull, Trưởng phòng đào tạo
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TIỂU BANG OHIO
• “Pho mát của tôi đâu rồi? đã thay đổi đời tôi. Nó thật sự cứu lấy công việc của tôi và
đem lại cho tôi sự thành công trong những lónh vực mới của mình mà trước đó tôi
không thấy nổi.”
Charlie Jones, chương trình Tài năng thể thao
ĐÀI TRUYỀN HÌNH NBC
• “Tôi vừa mới biết tin ban giám đốc của chúng tôi đã quyết đònh bán công ty một
cách bất ngờ. Không có gì đảm bảo rằng mình sẽ tiếp tục được tuyển dụng, tôi đã
thất vọng và bắt đầu chơi trò tủi thân. Thế rồi tôi đọc cuốn Pho mát của tôi đâu rồi?
Pho mát của tôi đâu rồi?
2
Thông điệp của cuốn sách tác động lên tôi như một tia chớp! Ngay lập tức từ sự giận
dữ về hoàn cảnh của mình tôi trở nên đầy tự tin và quả quyết đi tìm miếng Pho mát
mới của mình.”
Michael Carlson, Chủ tòch
EDISON PLASTICS
• “Mọi người trong các tổ chức rồi sẽ nói chuyện với nhau về cuốn sách Pho mát của
tôi đâu rồi?, về Mê cung, về Ù lì, về Chậm chạp sau khi họ đọc xong cuốn ngụ ngôn

cổ điển này. Những hình ảnh và ngôn ngữ lôi cuốn của Tiến só Johnson cho chúng ta
một phương thức dễ nhớ và có cơ sở hợp lý để xử lý những thay đổi.”
Albert J. Simone, Chủ tòch
VIỆN KỸ THUẬT ROCHESTER
• “Tôi đang giới thiệu cuốn sách này cho các đồng nghiệp và bạn bè của tôi vì câu
chuyện và những chiêm nghiệm của Spencer Johnson làm cho nó thành một cuốn
sách hiếm hoi mà bất cứ ai muốn làm việc tốt trong thời điểm thay đổi cũng có thể
đọc và hiểu nhanh chóng.”
RandyHarris, Cựu phó chủ tòch
TÒA SOẠN BÁO QUỐC TẾ MERRILL LYNCH
• “Mọi người trong chúng ta đều phải nhìn lại để thấy rằng miếng ‘Pho mát’ của chúng
ta đã từng bò lấy đi. Cuốn sách tuyệt vời này sẽ là một tài sản cho bất cứ ai hay một
tổ chức nào áp dụng những bài học của nó để nhận biết sự cần thiết của thay đổi và
đối phó với nó một cách thành công.”
John A. Lopiano, Phó Chủ tòch thứ nhất
CÔNG TY XERO
• “Tôi đang mua thêm nhiều cuốn sách này vì nó là một câu chuyện lớn và là một cách
thức để thúc đẩy người ta vượt qua thay đổi. Đây là cuốn sách về kinh doanh đầu tiên
tôi đã đọc xong mà vẫn muốn đọc lại và thường dẫn chứng đến như một cơ sở căn
bản trong những cuộc thảo luận với nhân viên, bạn bè và khách hàng.”
Bruce Crager, Phó Chủ tòch thứ nhất
CÔNG TY QUỐC TẾ OCEANEERING
• “Từ khi đọc câu chuyện về miếng ‘Pho mát’, tôi và các nhân viên của mình nhìn nhận
những thay đổi đơn giản chỉ là có ‘ai đó đã lấy đi miếng Pho mát của mình’. Điều đó
làm cho chúng tôi thay đổi nhanh hơn và xem những cơ hội mới như những chuyến
phiêu lưu đầy thú vò.”
Topper Long, Chủ nhiệm Phân bộ
TEXTRON
• “’ Pho mát của tôi đâu rồi? sẽ được sử dụng trong suốt khóa huấn luyện của chúng tôi vì
nó tạo ra một thứ ngôn ngữ nhẹ nhàng hơn để bàn bạc về rủi ro và thay đổi. Các thông

điệp rõ ràng và các nhân vật trong sách có thể được tìm thấy ở mọi nền công nghiệp.”
Sally Grumbles
BELL SOUTH
Pho mát của tôi đâu rồi?
3

Con đường vạch sẵn
cho người và chuột
thường dẫn đi lạc lối.
Robert Burns
1759 – 1796
“Cuộc đời chẳng phải là một con đường đưa chúng ta đi tới một cách tự do và không có
ngăn trở, trái lại nó là một mê cung với những mê lộ mà trong đó chúng ta phải tự tìm
kiếm lối đi, bò lạc và bối rối, thỉnh thoảng bò cùng đường trong một hẻm cụt.
Nhưng lúc nào cũng vậy, nếu chúng ta có lòng tin, Thượng đế sẽ mở một cánh cửa ra cho
chúng ta, có thể không phải là lối đi mà chúng ta có thể mong đợi,
mà là một cánh cửa mang lại những điều tốt đẹp cuối cùng cho chúng ta.”
A.J. Cronin
Pho mát của tôi đâu rồi?
4
Pho mát của tôi đâu rồi?
MỤC LỤC
Những con người bên trong chúng ta

Phía sau một câu chuyện
Tiến só Nhân văn Kenneth Blanchard

Một cuộc hội ngo
ä: Chicago


Câu chuyện về Pho mát của tôi đâu rồi?
-
Bốn Nhân Vật
-
Tìm Kiếm Pho Mát
-
Không Còn Pho Mát Nữa!
-
Các Chú Chuột: Đánh Hơi & Nhanh Nhẹn
-
Những Người Tí Hon: Chậm Chạp & Lì
-
Quay Lại Mê Cung
-
Vượt Qua Sự Sợ Hãi
-
Thưởng Thức Sự Mạo Hiểm
-
Di Chuyển Với Pho Mát
-
Chữ Viết Trên Tường
-
Nhấm Nháp Pho Mát Mới
-
Thưởng Thức Sự Thay Đổi

Một cuộc thảo luận: Một Lát Sau Đó Trong Ngày

Vài nét về tác giả
Pho mát của tôi đâu rồi?

5
NHỮNG TÍCH CÁCH BÊN TRONG CHÚNG TA
Sự đơn giản và tính phức tạp
Bốn nhân vật được mô tả trong câu chuyện này – hai con chuột: “Đánh hơi” và “Nhanh
nhẹn” cùng với hai con người tí hon: “Chậm chạp” và “Ù lì” – với mục đích đại diện cho
những tính cách đơn giản và phức tạp trong chúng ta, không phân biệt tuổi tác, giới tính,
chủng tộc, hay quốc tòch.
Có lúc chúng ta xử sự như
Đánh hơi
Nhân vật thường ngửi thấy trước những thay đổi, hay
Nhanh nhẹn
Nhân vật đâm bổ vào hành động, hay
Ù lì
Nhân vật không thừa nhận sự thay đổi và chống lại những thay đổi, vì sợ rằng nó sẽ dẫn
đến những thứ tồi tệ hơn, hay
Chậm chạp
Nhân vật học cách thich nghi đúng lúc
khi nhận thấy rằng thay đổi sẽ dẫn đến những thứ tốt hơn!
Cho dù chúng ta có thái độ nào đi chăng nữa, chúng ta đều có chung một diểm giống nhau:
một nhu cầu tìm kiếm lối đi cho mình trong mê cung, và thành công trong thời điểm thay
đổi.
Pho mát của tôi đâu rồi?
6
Phía sau một câu chuyện
Tiến só Ken Blanchard
Tôi đang cảm thấy xúc động khi kể lại cho các bạn về câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi?
Vì điều này có nghóa là cuốn sách đã được viết ra, và mọi người chúng ta đều có thể đọc
được nó, thưởng thức, và chia sẻ với người khác.
Đây là điều mà tôi đã mong muốn nhiều năm trước đây, kể từ khi tôi được Spencer Johnson
kể cho nghe câu chuyện lớn lao về miếng Pho mát của ông, trước khi chúng tôi viết chung

cuốn sách Một phút làm nhà quản trò.
Tôi còn nhớ mình đã nhận thấy câu chuyện hay như thế nào và nó sẽ giúp ích cho tôi ra sao
từ lức đó.
Pho mát của tôi đâu rồi? là câu chuyện về một sự thay đổi trong một Mê cung, nơi có bốn
nhân vật đi tìm “Pho mát” – miếng Pho mát là một ẩn dụ về những điều chúng ta muốn có
trong đời, có thể đó là một công việc, một mối quan hệ, tiền bạc, một căn nhà lớn, hay
thậm chí có thể là một hoạt động xã hội như đánh golf hay chạy bộ.
Mỗi người trong chúng ta đều có một ý niệm riêng về miếng Pho mát, và chúng ta theo đuổi
nó vì ta nghó rằng nó sẽ mang lại hạnh phúc cho chúng ta. Khi đạt được rồi thì chúng ta
thường bò gắn chặt vào đó. Và thật là kinh khủng nếu chúng ta đánh mất, hay nó bò ai đó lấy
đi.
Cái “Mê cung” trong câu chuyện tượng trưng cho nơi mà bạn bỏ thời gian đi tìm điều mình
muốn. Có thể đó là một cơ quan nơi bạn làm việc, một cộng đồng nơi bạn sinh sống, hay là
những mối quan hệ trong đời sống của bạn.
Tôi đã từng kể câu chuyện về miếng Pho mát mà bạn sắp đọc này ở nhiều nơi trên thế giới,
và sau đó tôi thường được nghe người ta kể lại những khác biệt mà câu chuyện mang lại cho
họ.
Dù tin hay không thì câu chuyện này cũng đã từng giúp người ta giữ được việc làm, hôn nhân
và cuộc sống!
Một ví dụ thực tế là của Charlie Jones, một phóngviên truyền hình được yêu mến của hãng
NBC-TV, người đã tiết lộ rằng câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi? đã giúp đỡ công việc
của anh. Nghề phóng viên của anh là một công việc có tính đặc thù, nhưng những quy tắc
anh đã học được thì bất cứ ai cũng có thể áp dụng.
Chuyện là thế này: Chrelie đã làm việc chăm chỉ và đã làm tốt việc tường thuật các môn thể
thao trên đường chạy và sân bãi ở kỳ Thế Vận Hội trùc đây, thế nên anh ta đã rất ngạc
nhiên và buồn bực khi bò thuyên chuyển từ lónh vực này sang Bơi lội và Nhảy cầu cho kỳ Thế
Vận Hội tới.
Do không hiểu biết về các môn thể thao mới này bao nhiêu, nên anh cảm thấy lúng túng.
Anh ta cảm thấy đã không được nhìn nhận đúng với khả năng của mình nên tỏ ra giận dữ.
Anh ta cho rằng điều này không thích đáng! Và cơn giận dữ đó bắt đầu làm ảnh hưởng tới

công việc của anh ấy.
Và rồi anh ta đọc được câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi?
Pho mát của tôi đâu rồi?
7
Anh kể lại rằng sau đó anh đã cười chính mình và bắt đầu thay đổi thái độ. Anh ta nhận
thấy rằng xếp của mình đã “lấy đi miếng Pho mát”. Thế nên anh ta thích nghi theo. Anh học
hai môn thể thao mới, và theo tiến trình công việc, anh nhận thấy rằng làm một công việc
mới khiến cho anh thấy mình trẻ lại.
Không lâu sau ông xếp đã nhận thấy thái độ và sự nhiệt thành mới đó của anh, rồi anh sớm
nhận được sự phân công việc tốt hơn. Anh ta tiếp tục gặt hái thành công nhiều hơn bao giờ
hết và được giới thiệu vào Sảnh Danh Vọng Bóng đá – Danh sách Phóng viên.
Đó chỉ là một trong số rất nhiều câu chuyện đời thật mà tôi đã từng được nghe về tác động
của cuốn sách lên cuộc sống tình cảm cũng như đối với công việc của mọi người.
Tôi đã có một niềm tin mạnh mẽ vào giá trò của Pho mát của tôi đâu rồi? Và vì thế tôi đã
cho tất cả mọi người làm việc trong công ty của tôi (khoảng 200 người) đọc bản in trước đây
của cuốn sách này. Tại sao vậy?
Bởi vì cũng giống như các công ty khác, không chỉ muốn tồn tại trong tương lai mà còn phải
giữ vững sức cạnh tranh, tập đoàn Ken Blanchard không ngừng thay đổi. Miếng “Pho mát”
của chúng tôi không ngừng bò lấy đi. Trước đây chúng tôi có thể mong rằng mình có được
những nhân viên trung thành, thì bây giờ chúng tôi cần những con người linh động không đòi
hỏi một “cách điều phối công việc tại đây” cứng nhắc.
Và hơn nữa, với một môi trường sống khắc nghiệt luôn biến động trong công việc và cuộc
sống này, có thể con người ta phải chòu đựng một áp lực nặng nề, trừ khi người ta có một
cách nhìn nhận sự thay đổi và giúp họ nhận thức được chúng. Hãy đến với câu chuyện về
Miếng Phó mát.
Khi tôi kể cho mọi người nghe về câu chuyện, và rồi khi họ tìm đọc cuốn truyện Pho mát của
tôi đâu rồi? Bạn có thể thấy những trở ngại tinh thần chớm xuất hiện đã tan đi. Mọi người
ở các phòng ban lần lượt đi tìm và cám ơn tôi về cuốn sách, và nói cho tôi nghe về những
ích lợi của nó từ khi họ nhìn nhận những thay đổi đang diễn ra trong công ty mình từ một
góc nhìn khác. Bạn có thể tin tôi, thời gian để đọc câu chuyện ngụ ngôn ngắn này thì ít thôi,

nhưng những ảnh hưởng của nó có thể rất sâu sắc.
Khi đọc cuốn sách này, bạn sẽ thấy nó được chia thành ba phần. Trong phần đầu tiên, Một
cuộc hội ngộ, các người bạn cũ cùng lớp đã nói chuyện trong một cuộc họp mặt về nỗ lực
ứng phó với những thay đổi diễn ra trong cuộc sống. Phần thứ hai là Câu chuyện Pho mát
của tôi đâu rồi?, là bộ phận chính của cuốn sách.
Trong phần Câu Chuyện bạn sẽ nhận thấy hai con chuột xử sự tốt hơn khi chúng đối mặt với
thay đổi, vì chúng nhìn nhận sự việc đơn giản, trong khi trí óc phức tạp và nhân tính của hai
con người tí hon đã làm phức tạp mọi vấn đề. Điều này không có nghóa là những con chuột
thông minh hơn. Chúng ta đều hiểu rằng người ta thông minh hơn chuột.
Dẫu vậy khi bạn theo dõi hành động của bốn nhân vật, và nhận ra cả hai con chuột và hai
người tí hon đại diện cho những tính cách trong bản thân mình – tính đơn giản và sự phức
tạp – bạn sẽ nhận thấy rằng sẽ có lợi cho chúng ta hơn khi chỉ thực hiện những công việc
đơn giản mà hiệu quả mỗi khi có thay đổi.
Pho mát của tôi đâu rồi?
8
Trong phần ba, Một Cuộc Thảo Luận, người ta nói chuyện với nhau về ý nghóa của Câu
chuyện đối với họ và cách thức họ sẽ áp dụng nó vào công việc và đời sống của mình .
Có một số độc giả lần xuất bản trước đây của cuốn sách này đã dừng lại sau phần Câu
chuyện mà không đọc tiếp nữa, để tự mình nhận đònh ý nghóa câu chuyện. Những người
khác thì thích đọc tiếp qua phần Thảo luận sau đó, vì nó gợi ý cho họ ứng dụng những điều
họ đã học hỏi được vào trường hợp của chính mình như thế nào.
Bất luận như thế nào, tôi mong rằng cũng như tôi, mỗi lần đọc lại cuốn sách Pho mát của
tôi đâu rồi? bạn sẽ lại nhận ra một điều mới mẻ, và nó sẽ giúp bạn ứng phó với sự thay đổi
và mang lại thành công cho bạn, bất cứ điều gì bạn nghó là thành công của mình.
Tôi chúc bạn cảm thấy vui thích với những khám phá của bạn và chúc bạn mạnh khỏe. Và
hãy nhớ một điều: Di chuyển theo miếng Pho mát!
Ken Blanchard
San Diego, California
Pho maựt cuỷa toõi ủaõu roi?
9

Pho maựt
cuỷa toõi ủaõu roi?
Pho mát của tôi đâu rồi?
10
Một cuộc gặp gỡ
Chicago
Vào một ngày chủ nhật chan hòa ánh nắng ở Chicago, có một số người bạn thân cũ cùng lớp
tụ tập lại ăn trưa với nhau sau buổi họp mặt của học sinh trong trường vào đêm trước,. Họ
muốn được nghe về những thay đổi đã xảy ra trong cuộc sống của nhau. Sau bữa trưa ngon
miệng và những câu chuyện vui vẻ, họ bắt đầu một cuộc thảo luận thú vò.
Angela, từng là một nữ sinh được hâm mộ nhất lớp nói: “Cuộc sống hóa ra khác biệt hoàn
toàn với thứ tôi đã từng hình dung khi còn đi học. Rất nhiều chuyện đã khác đi.”
“ Đúng đấy,” Nathan tán đồng. Mọi người đều biết rằng anh chàng này đã bước vào công
việc kinh doanh của gia đình mà họ nhớ rằng nó vẫn hoạt động đều đặn và đã trở thành
một phần của cộng đồng dân cư đòa phương từ rất lâu rồi. Cho nên ai cũng cảm thấy ngạc
nhiên khi thấy vẻ quan tâm của anh. Anh ta hỏi: “Nhưng các bạn có nhận thấy rằng chúng
ta không muốn thay đổi khi mọi chuyện thay đổi?”.
Carlos nói: “Tôi cho rằng chúng ta từ chối thay đổi vì e sợ thay đổi.”
“Carlos à, cậu đã từng là đội trưởng của đội bóng mà,” Jessica nói. “Tôi chưa bao giờ nghó
rằng mình sẽ nghe cậu nói một chuyện gì đó về e sợ!”
Tất cả đều bật cười vì họ nhận ra rằng mặc dù họ đã đi theo nhiều hướng khác nhau trong
cuộc sống – từ làm việc tại nhà cho đến điều hành một công ty nào đó – nhưng ai cũng đều
đã từng trải nghiệm những cảm giác giống nhau.
Mọi người đều đã cố gắng đương đầu với những thay đổi không mong đợi từng xảy ra với họ
trong những năm gần đây. Và hầu hết đều phải thừa nhận rằng họ đã không biết cách xử sự
làm sao cho thích đáng.
Và rồi Michael nói: “Tôi cũng từng e ngại những chuyện thay đổi. Khi một sự thay đổi lớn
xảy ra trong công việc của mình, chúng ta không biết phải làm gì. Thế là chúng ta chẳng
làm gì để đổi mới và có thể là chúng ta sẽ mất tất cả.”
Anh nói tiếp, “Mọi chuyện cứ như thế, cho đến khi tôi được nghe một câu chuyện nhỏ đã

thay đổi mọi thứ.”
“Như thế nào?” Nathan hỏi.
“Thế này, câu chuyện đã làm tôi nhìn nhận khác đi về những sự thay đổi – từ mất mát một
thứ gì đó trở nên đạt được một cái khác – và nó chỉ cho tôi cách thực hiện điều đó. Sau đó
mọi thứ tiến triển tốt hơn – trong công việc và trong cuộc sống.”
“Đầu tiên tôi cảm thấy bực mình vì tính chất đơn giản hiển nhiên của câu chuyện, vì nó có
vẻ như là một câu chuyện kể ngày xưa ở nhà trường.”
“Rồi tôi nhận ra tôi đã bực mình vì không nhận thức trước được những điều tự nhiên đó để
làm những việc thích hợp khi mọi chuyện thay đổi.”
“Khi tôi hiểu ra bốn nhân vật đại diện cho những tính cách khác nhau của chính mình, tôi
quyết đònh mình phải theo ai, và thế là tôi thay đổi.”
Pho mát của tôi đâu rồi?
11
“Sau đó, tôi kể lại câu chuyện cho những người cùng làm việc trong công ty và họ lại kể cho
những người khác, rồi sau đó công việc của chúng tôi mau chóng trở nên khá hơn. Và cũng
giống như tôi, nhiều người bảo rằng câu chuyện đã mang lại lợi ích cho cuộc sống riêng của
họ.”
“Dẫu vậy cũng có nhiều người bảo họ chẳng học được gì từ câu chuyện đó cả. Cũng có thể
họ đã biết về bài học này và đã sống như vậy, hoặc thông thường hơn thì họ cho rằng mình
đã biết tất cả mọi chuyện và không muốn học hỏi điều gì. Họ không thể hiểu làm sao mà
người khác lại có thể tìm kiếm được lợi lộc gì từ những chuyện như thế.”
“Khi một ông xếp cao cấp của tôi luôn gặp khó khăn khi phải thích nghi tuyên bố rằng câu
chuyện chỉ tổ làm phí thì giờ, những người khác đã nói đùa rằng họ biết ông ta là nhân vật
nào trong câu chuyện – ám chỉ người không học hỏi được điều gì mới mẻ và không thay đổi
bản thân.”
“Câu chuyện thế nào?” Angela hỏi.
“Câu chuyện này tên là Pho mát của tôi đâu rồi?”
Cả nhóm cười vang. “Tôi nghó rằng mình đã thích câu chuyện này rồi đấy,” Carlos nói, “Cậu
kể đi, có thể cả bọn chúng ta sẽ học hỏi thêm được điều gì đó,”
“Được rồi,” Michael nói, “Sẵn lòng thôi, câu chuyện này không dài lắm.” Và anh ta bắt đầu

kể.
Pho mát của tôi đâu rồi?
12
Câu chuyện Pho mát của tôi đâu rồi?
Ngày xưa, ở một miền đất xa xôi, có bốn nhân vật đi vào một mê cung để tìm kiếm pho mát
để tự nuôi sống mình và làm cho mình cảm thấy hạnh phúc.
Hai trong số các nhân vật đó là hai con chuột “Đánh hơi” và “Nhanh nhẹn”, hai nhân vật
nữa là hai người tí hon – họ là những sinh vật nhỏ bé như chuột nhưng có hình dạng và
cách suy nghó giống như con ngøi bây giờ vậy. Tên của họ là “Chậm chạp” và “Ù lì”.
Vì họ nhỏ bé như thế nên ta dễ bỏ qua không để ý đến việc làm của bốn nhân vật đó.
Nhưng nếu bạn đến được gần để có thể nhìn rõ họ, bạn sẽ khám phá ra những điều ngạc
nhiên nhất.
Hàng ngày hai con chuột và những người tí hon bỏ thời gian vào mê cung để tìm kiếm miếng
pho mát đặc biệt của mình.
Mấy chú chuột, Đánh hơi và Nhanh nhẹn, chỉ có bộ não của loài gặm nhấm, nhưng lại có
một bản năng tuyệt vời, tìm kiếm miếng pho mát nhỏ rắn chắc cho mình như các con chuột
khác.
Hai con người tí hon, Chậm chạp và Ù lì, sử dụng bộ não chứa đầy quan niệm và cảm xúc
của mình, cũng tìm kiếm loại Pho mát đặc biệt – viết hoa – mà họ nghó rằng nó sẽ mang lại
cho họ sự thành đạt và hạnh phúc.
Cho dù có sự khác nhau giữa người và chuột, nhưng họ cũng có những điểm chung. Cứ mỗi
buổi sáng cả bọn mặc quần áo thể thao, mang giày vào, rời nhà và chạy đến Mê cung để
tìm kiếm miếng pho mát yêu thích của mình.
Mê cung là một mạng lưới những lối đi và các căn phòng, có nơi chứa pho mát ngon lành.
Nhưng ở đó cũng có những góc tối tăm và những con đường cụt chẳng dẫn đi đâu. Đó là
một nơi mà người ta có thể dễ dàng đi lạc.
Tuy vậy, dưới những điều bí mật ẩn chứa trong Mê cung là một cuộc sống tốt đẹp hơn cho
những người tìm ra lối đi của mình.
Các chú chuột, Đánh hơi và Nhanh nhẹn, sử dụng cách thử - và - sai để tìm kiếm pho mát.
Chúng chạy vào một mê lộ, và nếu không phát hiện được gì ở đó thì chúng quay lại và chạy

vào một lối mới. Chúng ghi nhớ những con đường nào không có pho mát và ngay lập tức đi
vào một khu vực khác.
Đánh hơi thường dùng cái mũi xuất sắc của mình đònh hướng miếng pho mát, còn Nhanh
nhẹn thì thường cắm đầu cắm cổ chạy thục mạng. Như bạn có thể đoán trước, có lúc chúng
cũng bò lạc, hay mất phương hướng và rất hay đụng đầu vào tường. Nhưng sau một thời gian
chúng cũng tìm được đường đi của mình.
Cũng giống như các chú chuột, hai người tí hon, Chậm chạp và Ù lì, cũng dùng khả năng suy
luận của minh và rút kinh nghiệm từ sai lầm. Dù vậy họ hầu như dựa vào trí óc phức tạp của
mình để phát triển những phương thức rắc rối hơn trong lúc đi tìm Pho mát.
Có lúc họ đạt được những kết quả tốt, nhưng cũng có lúc sức mạnh của niềm tin và cảm xúc
con người đã khiến họ nhìn nhận sự việc không được minh bạch mấy. Điều đó làm cho mọi
chuyện trong Mê cung trở nên phức tạp và mang tính thách thức hơn.
Pho mát của tôi đâu rồi?
13
Dẫu vậy, Đánh hơi, Nhanh nhẹn, Chậm chạp và Ù lì, với cách thức riêng của mình đều tìm ra
điều mà mình muốn tìm kiếm. Ai cũng tìm thấy được loại pho mát của mình vào một ngày
nọ, ở cuối một mê lộ tại Kho Pho mát P.
Vào mỗi buổi sáng sau đó các chú chuột và hai người tí hon mặc đồ chạy vào và đi về hướng
Kho Pho mát P. Cũng không lâu sau cả bọn đều có một cách đi riêng cho mình.
Đánh hơi và Nhanh nhẹn hàng ngày vẫn dậy sớm và chạy vào Mê cung, theo một lộ trình cố
đònh.
Khi đến nơi, hai chú chuột cởi giày ra, cột lại với nhau và đeo lên cổ để có thể lại sử dụng
nếu cần. Sau đó chúng bắt đầu đánh chén.
Thoạt đầu Chậm chạp và Ù lì cũng chạy vào Mê cung mỗi buổi sáng để thưởng thức những
mẩu pho mát mới ngon miệng đang đợi họ.
Nhưng sau một thời gian, những con người tí hon này bắt đầu có một cách đi khác.
Mỗi ngày Chậm chạp và Ù lì dậy muộn hơn, mặc quần áo chậm hơn, và thong thả đi bộ về
Kho Pho mát P. Cuối cùng thì họ cũng đã biết Pho mát ở đâu và đi đến đó như thế nào.
Họ không để ý đến chuyện Pho mát từ đâu ra hay ai đã để nó ở đó. Họ chỉ đơn giản cho
rằng nó có ở đó, vậy thôi.

Mỗi buổi sáng ngay khi Chậm chạp và Ù lì đến Kho Pho mát P, họ thoải mái hành động như
ở nhà. Họ treo quần áo chạy lên, cởi bỏ đôi giày chạy ra và mang dép vào. Chúng cảm thấy
dễ chòu vì đã tìm thấy Pho mát.
“Tuyệt thật,” Ù lì nói. “Có đủ Pho mát cho chúng ta suốt đời.” Những người tí hon cảm thấy
hạnh phúc và có cảm giác thành đạt vì bây giờ họ được đã được đảm bảo.
Không bao lâu sau đó cả Chậm chạp và Ù lì xem như chỗ Pho mát họ tìm thấy ở Kho Pho
mát P. là Pho mát của họ. Đó là một cái kho to lớn đến nỗi họ dời nhà về gần đó hơn và
tạo dựng nên một cuộc sống xã hội xung quanh đó.
Để làm cho kho ấm cúng hơn, Chậm chạp và Ù lì trang trí những câu danh ngôn và thậm
chí vẽ cả những bức tranh Pho mát lên những bức tường xung quanh họ. Trong đó có câu:
Hạnh Phúc là Pho Mát
Thỉnh thoảng Chậm chạp và Ù lì mời bạn bè đến để chứng kiến những khối Pho mát ở Kho
Pho mát P, và tự hào chỉ vào đó nói: “Chỗ Pho mát này thật tuyệt, phải không nào?” Có lúc
họ chia cho bạn bè một ít, có lúc không.
“Chúng ta xứng đáng được có chỗ Pho mát này,” Ù lì nói. “Chúng ta thật sự đã làm khá
nhiều việc và khá lâu để có được chúng.” Anh ta bốc một miếng pho mát và bỏ vào miệng.
Sau đó như thường lệ Ù lì nằm xuống ngủ một giấc ngon lành
Vào buổi tối những người tí hon nặng nề đi về nhà, no căng Phó mát, và ngày hôm sau họ
lại tới chổ cũ để lại tiếp tục hưởng thụ thêm.
Mọi chuyện cứ thế kéo dài thêm một thời gian nữa.
Pho mát của tôi đâu rồi?
14
Rồi thì lòng tự tin của cả Chậm chạp và Ù lì nhanh chóng trở thành tính tự mãn. Họ hài lòng
với thành đạt và không thèm để ý tới bất cứ điều gì đang xảy ra.
Mỗi ngày qua đi Đánh hơi và Nhanh nhẹn vẫn tiếp tục lộ trình của mình. Chúng tới sớm vào
buổi sáng rồi đánh hơi, sục sạo và chạy quanh đám pho mát ở Kho Pho mát P, xem xét có
điều gì khác đi so với hôm qua không. Sau đó chúng mới ngồi xuống và gặm vào đám pho
mát.
Một ngày chúng tới Kho Pho mát P và phát hiện không còn một chút pho mát nào nữa.
Chúng không hề ngạc nhiên. Vì Đánh hơi và Nhanh nhẹn đã nhận thấy hàng ngày rằng

nguồn pho mát đang trở nên ít đi, chúng đã được chuẩn bò cho điều không thể tránh khỏi
này, và bằng bản năng của mình chúng biết phải làm gì.
Chúng nhìn nhau, tháo đôi giày chạy vẫn đeo sẵn trên cổ xuống, mang vào chân và cột dây
lại.
Các chú chuột không phân tích quá sâu vấn đề.
Đối với chuột thì vấn đề và giải pháp hoàn toàn đơn giản. Hoàn cảnh ở Kho Pho mát P đã
thay đổi. Và thế là chúng cũng quyết đònh thay đổi theo.
Cả hai nhìn ra về phía Mê cung. Và rồi Đánh hơi đưa mũi mình lên, hít hít và gật đầu với
Nhanh nhẹn đang nhanh nhẹn chạy vào Mê cung và cố gắng đuổi theo.
Chúng nhanh chóng bắt đầu đi tìm Pho mát Mới.
Một lát sau vào cùng ngày hôm đó, Chậm chạp và Ù lì đến Kho Pho mát P. Họ đã không hề
để ý tới lượng Pho mát vơi đi từng ngày nên vẫn chắc mẩm rằng Pho mát vẫn còn ở đó.
Cả hai chưa sẵn sàng cho tình thế mới này.
“Cái gì thế này! Mất hết Pho mát rồi?” Ù lì gào lên. Và anh chàng tiếp tục gào lên như thể
nếu cứ gào to lên thì sẽ có người mang trả lại đám pho mát, “Mất hết Pho mát rồi? Mất hết
Pho mát rồi?”
“Pho mát của tôi đâu rồi?” Anh chàng hét to.
Cuối cùng anh chàng chống hai tay vào hông, bộ mặt đỏ ngầu, và rít lên, “Thế này thì còn
gì để nói chứ?”
Chậm chạp thì chỉ biết lắc đầu không tin nổi. Anh ta cũng vậy, cũng đinh ninh rằng sẽ thấy
Pho mát ở Kho Pho mát P. Anh đứng ngẩn người ra như trời trồng vì bất ngờ, và thật sự
không hiểu gì cả.
Ù lì vẫn la lối, nhưng Chậm chạp không muốn nghe. Anh ta không muốn chấp nhận thực tế,
nên không muốn nghe gì cả.
Cách xử thế của hai con người tí hon không mấy hay ho hoặc thích hợp, nhưng có thể thông
cảm được.
Vì kiếm được Pho mát không dễ dàng gì, và đối với những con người tí hon này thì ý nghóa
lớn nhất không phải chỉ là có được một miếng pho mát cho nhu cầu hàng ngày.