Bài giảng nghệ thuật phê bình nơi công sở

NGHỆ THUẬT PHÊ BÌNH NƠI
CƠNG SỞ

Người biên soạn: Hồng Thị Kim Oanh
Email:


Anh/chị có từng ở trong hồn cảnh như thế này hay
chứng kiến sự việc tương tự????
Béo thế….
Đã xấu cịn vơ duyên….
Quê mùa một cục…….
Ăn mặc chả ra sao cả….
Đồ vô tích sự!!!
Khơng có khả năng tư duy….
Khơng có năng lực…..
Đồ kém cỏi, khơng có khả năng
làm việc lớn….…


Anh/chị có từng ở trong hồn cảnh như thế này hay
chứng kiến sự việc tương tự????


Anh/chị cảm thấy thế nào khi bị chê bai, chỉ trích? Tích
cực hay tiêu cực?
Sợ hãi
Buồn?
Tức giận?
Xấu hổ?
Đau khổ?

Chán nản?
Thiếu động lực?
Thất vọng?
Tuyệt vọng?
…….


“Bài học lớn”
của cố Tổng
thống Mỹ Abraham
Lincoln
Abraham Lincoln
(12/02/1809) - Vị
tổng thống thứ 16
của Hoa Kỳ (1861 1865)


Cuộc quyết đấu giữa Abraham Lincoln và James Shields
Năm 1842, do những mâu thuẫn về
chính trị, Lincoln đã đăng một bài báo
với nội dung châm biếm, đả kích một
người Ireland tên là James Shields.
Ông đã viết về Shields là “một kẻ
ngơng cuồng tự cao tự đại, tính cách
thơ lỗ, hơn nữa còn hiếu thắng như
một con dã thú”.
Khi Shields đọc được bài báo này
thì vơ cùng phẫn nộ, để bảo vệ danh dự
của mình, ơng ta tìm Lincoln để quyết
đấu bằng kiếm.

Hậu quả của việc phê bình gay gắt:
1.

Gây ra sự căng thẳng, tiêu cực
trong các mối quan hệ

2.

Thường ảnh hưởng xấu đến tinh
thần, tâm trạng của người bị phê
bình

3.

Thường ảnh hưởng xấu đến động
lực làm việc của nhân viên

=> Giảm năng suất, hiệu quả công
việc. Đây là điều mà không một nhà
quản trị nào mong muốn.


Có cần thiết phải phê bình hay khơng?
PHÊ BÌNH như thế nào thì TỐT? ĐÚNG?


Nhân viên làm sai



Nhân viên lười biếng



Nhân viên thụ động



Nhân viên thiếu nhiệt tình với cơng việc



Nhân viên không chịu hợp tác với người khác



Hiệu quả công việc kém



Không đạt mục tiêu…..


Phê bình là một
nghệ thuật !


ĐỂ PHÊ BÌNH

TRỞ THÀNH
MỘT NGHỆ
THUẬT

Đặc điểm của
cách phê bình
“SAI”

Thay đổi cách
phê bình


Đặc điểm chung của cách phê bình “SAI”:
1.

Âm lượng lớn

2.

Lời lẽ gay gắt: ngơn từ mang tính cơng kích, chỉ
trích, thậm chí “rất cay độc”

3.

Sắc mặt lạnh lùng, tức giận

4.

Thể hiện sự coi thường, khinh bỉ

5.

Chê bai trước tập thể, cơng khai

6.

Phủ định “sạch trơn”

7.

Bới móc sang chuyện khác, nhắc lại sai lầm cũ


THAY ĐỔI CÁCH PHÊ BÌNH ???
1. Âm

lượng lớn

2. Lời

lẽ gay gắt: ngơn từ mang
tính cơng kích, chỉ trích, thậm
chí “rất cay độc”

3. Sắc

mặt lạnh lùng, tức giận

4. Thể

hiện sự coi thường, khinh

bỉ
5. Chê

bai trước tập thể, công

khai
6. Phủ
7. Bới

định “sạch trơn”

móc sang chuyện khác,
nhắc lại sai lầm cũ


CÁCH PHÊ BÌNH “ĐÚNG”?
1. Giảm âm lượng vừa đủ nghe
2. Khéo léo “đi vịng”, ngơn từ thân thiện, khéo
léo, tránh dùng ngơn từ chê bai tiêu cực, chỉ
trích gay gắt
3. Thái độ lịch sự, nhã nhặn, ơn hịa, cởi mở
4. Tôn trọng đối phương, lắng nghe và cho đối
phương cơ hội được giải thích
5. Nên gặp riêng để góp ý
6. Khen ngợi trực tiếp vào những ưu điểm thực
sự của đối phương, những thành tích đã đạt
được.
7. Khơng bới móc sang chuyện khác hoặc lỗi

lầm cũ


Những khó khăn để thực hiện nghệ thuật phê bình
- Tổn thất/lỗi gây ra quá nghiêm trọng;
- Người bị phê bình hồn tồn khơng nhận thức được lỗi của họ và
có thái độ thiếu hợp tác;
=> Thơng thường điều này khiến cho người phê bình (quản
lý/đồng nghiệp…) cảm thấy vơ cùng bực tức, giận dữ. Do đó họ khó
bình tĩnh được và khó kiểm sốt được lời nói và hành vi đúng mực
khi phê bình.


Tại sao khơng cần kiểm sốt cơn nóng giận?
° Thứ

nhất, khi bạn phải phê bình người khác nghĩa
là “quả” (kết quả) là trình trạng hiện tại, “nhân”
(nguyên nhân) là cái đã xảy ra trong q khứ.
Q khứ thì khơng thay đổi được.

° Thứ

hai, dù bạn mắng, chửi thậm tệ thế nào đi
chăng nữa thì hiện tại khó mà thay đổi được.

° Thứ

ba, lúc nóng giận người ta thường đưa ra
những quyết định khơng đúng đắn, thậm chí sai

lầm (Cả giận mất khôn!)


Tại sao khơng cần kiểm sốt cơn nóng giận?
°

Thứ tư, lời nói trong lúc tức giận được “tn ra” mất
kiểm sốt sẽ làm ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh cá
nhân của bản thân bạn.

°

Thứ năm, tức giận làm tổn hại sức khỏe của bạn

°

Thứ sáu, “tức giận” thể hiện sự bất lực với thực tại, mất
khả năng tư duy, hành động giải quyết vấn đề (tổn thất,
hậu quả…).

°

Thứ bảy, chắc chắn rằng khơng có ai đi làm và “CỐ
GẮNG ĐỂ BỊ PHÊ BÌNH”. Điều mọi nhà quản lý cần làm
là thúc đẩy nhân viên, giúp họ “cố gắng” để được KHEN


Một vài ví dụ…
Đồ vơ tích sự! Vì
anh mà dự án

quan trọng của
chúng ta có thể
trở về con số 0.
Thật khơng hiểu
nổi!

Tơi đánh giá cao những đóng
góp của anh cho dự án trong thời
gian vừa qua. Hiện nay dự án đã đi
đến giai đoạn nước rút vì vậy cần
phải tập trung cao độ.
Tôi hi vọng anh sẽ tập trung hơn
vào công việc và không phạm sai
lầm như thế này thêm lần nào nữa.
Mỗi cá nhân đều phải có trách
nhiệm với kết quả cơng việc của
mình đúng khơng?


Một vài ví dụ
Tơi thấy có khi cơ
dùng bằng giả cũng
nên, tôi chưa thấy
ai học trường X ra
mà kém cỏi như cơ
cả!

Tơi hiểu rằng là cơ gặp khó
khăn trong việc thực hiện nhiệm
vụ lần này và hẳn là cô đã rất cố

gắng.
Vậy nên cô cũng cần
nghiêm túc rút kinh nghiệm, nếu
gặp khó khăn vướng mắc cơ cần
chia sẻ với mọi người để kịp thời
tháo gỡ, tránh gây ra những tổn
thất lớn hơn khi nhiệm vụ khơng
được hồn thành.
Chúng ta là
một đội và sẽ cùng nhau chia sẻ
trách nhiệm và tiến tới mục tiêu.



BÀI TẬP THỰC HÀNH: Sắm vai để thực hiện giải quyết
tình huống sau
Nam là một nhân viên rất chăm chỉ làm việc và trước
nay ln hồn thành tốt nhiệm vụ. Tuy nhiên trong tháng
3 vừa qua, do gia đình Nam có chuyện buồn nên anh
khơng tập trung vào cơng việc. Báo cáo kinh doanh hàng
tháng của công ty do anh phụ trách không đạt yêu cầu.
Trong buổi họp, sau khi Nam trình bày báo cáo, ơng
Hùng - sếp của Nam vô cùng tức giận, ông giận dữ quát
lớn:
“Giao cho cậu làm một cái báo cáo đơn giản nhất
mà cũng không xong. Cậu là một nhân viên có
năng lực kém nhất mà tôi từng biết!”


BÀI TẬP THỰC HÀNH: Sắm vai để giải

quyết tình huống
YÊU CẦU:
1. Lập nhóm: 2 người/nhóm
2. Chuyển đổi lời phê bình gay gắt sang cách phê
bình “ĐÚNG”
3. Sắm vai và thực hiện “nghệ thuật phê bình”