GA Van 6 HK1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (790.45 KB, 150 trang )

(1)TUAÀN 1 -Baøi 1 : Ngày soạn: 25/8/2013 Tieát 1. Vaên baûn: I/ Mục tiêu cần đạt : Giúp HS:. CON ROÀNG, CHAÙU TIEÂN (Truyeän Truyeàn thuyeát). 1.Kiến thức: - Hiểu được ý nghĩa sơ lược về truyền thuyết. - Nhân vật sự kiện cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu. - Bóng dáng lịch sử thời kỳ dựng nước. 2.Kyõ naêng: - Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết. - Nhân vật sự việc chính của truyện. - Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng tiêu biểu trong truyện. 3.Giáo dục tư tưởng: Tinh thần đoàn kết dân tộc, lòng tự hào về truyền thống về nguồn gốc giống tiên rồng cao quý linh thieân cuûa daân toäc mình. II.Phương pháp: Đàm thoại, phỏng vấn , thảo luận. * Chuaån bò: - Gv: Bài soạn, tranh vẽ về lạc long quân và âu cơ, một số truyện dân gian có ý nghĩa. - Hs: Chuẩn bị bài ở nhà. III/ Các bước lên lớp : 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ:(4’ ) - Kiểm tra sách vở đầu năm. - Hướng dẫn nề nếp học tập bộ môn. 3.Tổ chức bài học:(35’) Giới thiệu bài: (1’) Con Rồng Cháu Tiên là một truyền thuyết tiêu biểu mở đầu cho chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng cũng như truyền thuyết VN nói chung. Đây là câu chuyện mà mọi người VN từ xưa đến nay đều nhớ và đều yêu thích . Tại sao truyện Con Rồng Cháu Tiên lại lôi cuốn được mọi người VN ở mọi thế hệ? Chúng ta hãy đọc và phân tích để thấy rõ được giá trị của truyện đối với đời sống tinh thần của dân tộc ta từ xưa tới nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm Truyền thuyết –Đọc truyện – Tìm hiểu chú thích.(8’) - GV hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm truyền thuyết và truyền thuyết VN có mối quan hệ chặt chẽ với truyện thần thoại. - GV hướng dẫn HS đọc - Gọi 3 HS đọc –Nhận xét ,sửa sai. - Truyện có thể chia làm mấy đoạn ? Đoạn 1 :Từ đầu … Long Trang. Đoạn 2 : Tiếp … lên đường. Đoạn 3 : Phần còn lại. - HS toùm taét ngaén goïn truyeän. -Tìm hieåu chuù thích 2,2,3,4,5 - GV cho HS xem tranh vùng đất Phong Châu. - Em hieåu gì veà ñòa danh Phong Chaâu ? ( Phong Chaâu laø tên gọi một vùng đất cổ nay thuộc địa bàn tỉnh Phú Thọ. Phaàn ghi baûng: I .Truyeàn thuyeât laø gì: (Chuù thích SGK / 7).

(2) maø Vieät Trì, Baïch Haïc laø trung taâm.) * Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS trả lời, thảo luận các caâu hoûi (21’) - Truyện gồm những nhân vật nào, nhân vật chính là ai ? ( Laïc long Quaân vaø AÂu Cô.) - HS đọc đoạn 1. Đoạn truyện giới thiệu về ai ? Lạc Long Quân và Âu Cơ được giới thiệu qua những chi tiết nào ? - Ngoài việc giúp dân diệt trừ yêu quái, Long Quân còn làm gì nữa ?( Giúp dân làm ăn : dạy dân cách trồng trọt , chăn nuôi.Hình thành nếp sống văn hoá : dạy dân cách ăn ở.) Đây là sự nghiệp mở nước của ông cha ta trong những ngày đầu lịch sử. - Từ nguồn gốc, hình dáng, việc làm … em có nhận xét gì về hai vị thần này ? Qua thần Lạc Long Quân vừa học , em có liên tưởng đến vị thần nào ? ( Sơn Tinh, Nữ Oa, Thaïch Sanh…) - Tại sao trong truyện thần thoại, truyền thuyết các vị thần thường xuất hiện một cách đẹp đẽ, lớn lao, kì vĩ ? - Câu chuyện hấp dẫn ở chi tiết nào ? Học sinh đọc “ Ít lâu sau…nhö thaàn”. - Việc sinh nở của Aâu Cơ có gì lạ ? Ý nghiã của chi tiết naøy ? - Dùng tranh với nội dung Lạc Long Quân và Aâu Cơ chia tay. - Hãy nhìn tranh và kể lại đoạn ấy. - Vieäc chia tay cuûa Laïc long Quaân vaø AÂu Cô coù yù nghóa gì ? ( Phản ánh việc cai quản đất nước, ý nguyện đoàn kết, thoáng nhaát cuûa nhaân daân) - Giáo viên liên hệ truyện Lê Lợi, truyền thuyết Hồ Gươm để thấy được các câu chuyện ấy có mối quan hệ chaët cheõ. - Em coù nhaän xeùt gì veà caùc chi tieát trong truyeän ? - Tưởng tượng kì ảo : như việc sinh nở của Âu Cơ, Long Quân có thể sống dưới nước hoặc trên cạn. - Từ đó , em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng ,kì ảo ? (Tưởng tượng kì ảo có nhiều nghĩa nhưng ở đây được hiểu là không có thật, được tác giả dân gian sáng tạo nhằm mục đích nhất định như : thần kì, lạ thường, hư cấu, hoang đường…trần gian, âm phủ…vạn vật đều có linh hồn.) - Có những chi tiết thần kì, tưởng tượng này , câu chuyện trở nên thế nào ?( Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của nhân vật , sự kiện .Thần kì hoá, liêng thiêng hoá nguồn gốc , giống nòi dân tộc làm cho chúng ta thêm tự hào, tin yêu, tôn kính tổ tiên dân tộc.Làm tăng sức hấp daãn cuûa taùc phaåm.) - HS đọc từ “ Người con trưởng…cháu tiên”.Truyện được xây dựng nhiều yếu tố tưởng tượng, kì ảo, chính vì thế nó chứa đựng ý nghĩa hết sức sâu sắc . Em hãy nêu ý nghĩa truyeän ? * Hoạt động nhóm:. II. Tìm hieåu vaên baûn 1. Đọc, kể. 2. Phaân tích: a. Hình aûnh Laïc Long Quaân vaø AÂu Cô : - Lạc Long Quân : sức khoẻ voâ ñòch, mình roàng , coù nhieàu phép lạ, diệt trừ yêu quái. - Âu Cơ : xinh đẹp tuyệt trần.  cả hai đều là thần : kỳ lạ, đẹp đẽ, lớn lao, phi thường.. b. Chuyện sinh nở kì lạ cuûa AÂu Cô: - Long Quaân keát duyeân cuøng Âu Cơ và việc sinh nở kì lạ là sự kết tinh những gì đẹp đẽ nhất của con người, người Vieät Nam cuøng chung gioáng noøi.. - Vieäc chia tay cuûa Long Quaân vaø AÂu Cô .  phaûn aûnh vieäc cai quaûn , yù nguyện đoàn kết , thống nhất đất nước của nhân dân.. III.Ghi nhớ: SGK/ 8. IV.Luyeän taäp : -Keå dieãn caûm truyeän. -Laøm BT1*/ 8 SGK.

(3) 1 Truyền thuyêt Con Rồng Cháu Tiên đã bồi đắp cho em những tình cảm gì? 2. Bác Hồ nói :các vua Hùng có công dựng nước , Bác cháu ta có nhiệm vủa sức giữ gìn nước em hiểu câu nói ấy nhö theá naøo? 3. Chi tiết nào trong truyện làm em cảm động nhất? * Hoạt động 3 : Hướng dẫn HS thực hiện phần ghi nhớ. (1’) - HS nhaéc laïi khaùi nieäm truyeàn thuyeát ? - Truyện được xây dựng với nhiều chi tiết tưởng tượng kì aûo nhaèm giaûi thích vaø phaûn aùnh ñieàu gì ? - 2 HS đọc phần ghi nhớ / 8 * Hoạt động 4 : Hướng dẫn HS luyện tập.(4’) - Hãy kể lại truyện “Con Rồng Cháu Tiên” bằng lời kể cuûa em ? - Làm bài tập 1. Yêu cầu : Đúng cốt truyện , chi tiết cơ bản. Cố gắng dùng văn nói của em để kể. Kể gây sự thu hút cho người nghe. - Làm bài tập 1* . Giới thiệu thêm các dân tộc khác ở VN cuõng giaûi thích nguoàn goác daân toäc. + Người Mường có truyện quả trứng to nở ra con người . Người Mường tự hào vì mình sinh ra từ quả trứng đầu tiên của chim thần. Các trứng nhỏ hơn sinh ra người khác, dân tộc khác ( Thái, Mèo…),trứng nhỏ nữa mới sinh ra các loài vaät . + Người KhơMú có truyện Quả bầu mẹ. - Sự giống nhau ấy khẳng định điều gì ? ( Khẳng định sự gần gũi về cội nguồn và sự giao lưu văn hoá giữa các dân tộc trên đất nước ta.) 4.Cuûng coá :(3’) -Hoïc xong truyeän, em thích chi tieát naøo nhaát ? Neâu yù nghóa cuûa chi tieát aáy ? 5.Hướng dẫn về nhà:(2’) +Hoïc baøi :-Phaân tích yù nghóa 1 soá chi tieát ñaëc saéc –Neâu yù nghóa truyeän. -Học thuộc phần ghi nhớ / 8 sgk - Kể được truyện –Làm BT2/ 3 +Soạn bài : Bánh Chưng, Bánh Giầy. a. -Đọc, kể tóm tắt –Xem kĩ phần chú thích sgk /17. - Tìm hiểu ý nghĩa của chi tiết: Lang Liêu nằm mộng thấy thần đén bảo “Trong trời đất … lễ Tieân Vöông - Ý nghĩa của hai thứ bánh: Bánh chưng, bánh giầy. - Neâu yù nghóa truyeän. b.Chọn một trong những cảnh sau để vẽ : - Tranh Lang Liêu được thần báo mộng. - Tranh Lang Lieâu laøm baùnh. - Tranh caùc con vua daâng leã vatä. Tuaàn 1 _ TIEÁT 2.

(4) Ngày soạn:20/08/09. Vaên baûn. BAÙNH CHÖNG, BAÙNH GIAÀY. (hướng dẫn đọc thêm). A Đọc- Hiểu Văn Bản. I. Mục tiêu cần đạt : Giúp HS: 1.Kiến thức - Hieåu noäi dung, yù nghóa cuûa truyeän Baùnh Chöng, Baùnh Giaày. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng của truyện . - Kể được truyện. - nhân vật sự kiện cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại tác phẩm truyền thuyết. - cốt lõi lịch sử thời kỳ dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm thuộc nhóm truyền thuyết thoiừ kỳ hùng vương. - cách giải thích của người việt cổ về phong tục quan niệm đề cao lao động đề cao nghề nông. 2.Kyõ naêng: - Dọc hiểu văn bản thuộc thể loại truyền thuyết. - Nhận ra những sự kiện chính trong truỵện. 3.Giáo dục tư tưởng: Giáo dục tinh thần yêu lao đông, sáng tạo trong lao động, yêu nét đẹp văn hoùa cuûa daân toäc. II.Phương pháp: Gợi tìm, thảo luận. Chuaån bò: - Gv: soạn bài, tranh vẽ. - Hs: đọc, trả lời câu hỏi sgk III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ: (4’) - Caâu 1: Keå toùm taéc truyeän con roàng chaùu tieân. - Caâu 2: Neâu yù nghóa cuûa truyeän. 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’) Mỗi lần tết đến, chúng ta được thưởng thức bánh chưng, bánh giầy. Thiếu bánh chưng , bánh giầy, mỗi người VN cảm thấy thiếu hẳn hương vị ngày Tết cổ truyền. Tại sao như vậy? Truyện “bánh chưng bánh giầy” sẽ lí giải điều đó. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS đọc truyện, tìm hiểu chú thích.(8’) - Học sinh đọc truyện. - Giáo viên nhận xét, hướng dẫn học sinh tìm hiểu các chuù thích 1,2,3,4,9,12 - HS keå toùm taét truyeän. * Hoạt động 2: Hướng dẫn HS thảo luận câu hỏi.(22’) - Học sinh đọc “ Từ đầu…Tiên Vương” - Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh nào ? Với ý định ra sao ? Và bằng hình thức gì ? - Học sinh đọc “ Người buồn…Tiên Vương” - Em bieát gì veà Lang Lieâu ? Vì sao trong caùc con cuûa vua chỉ có Lang Liêu là được thần giúp đỡ ? - Em hiểu Thần ở đây muốn nói tới ai ? Học sinh thảo luận theo tình huống lựa chọn : Nhân dân, thần linh hay Ngọc Hoàng …? - Học sinh đọc diễn cảm lời thần báo mộng . Em hiểu gì. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu truyeän 1. Đọc kể. 2. Phaân tích. a. Hùng Vương ra câu đố : Vua Huøng veà giaø muoán truyeàn ngoâi cho con baèng hình thức ra đố thi tài chọn người kế vị.. b. Cuộc thi tài giải đố: - Lang Liêu được thần mách.

(5) về lời thần dạy ? ( Đề cao giá trị hạt gạo , đề cao nghề noâng.) - Thaàn baûo Lang Lieâu laáy gaïo laøm baùnh maø leã Tieân Vương. Điều ấy có ý nghĩa gì ? ( Đề cao giá trị thiêng liêng của hạt gạo , lòng nhớ ơn tổ tiên.) - Lang Liêu đã thực hiện lời dạy của thần như thế nào ? Hãy kể lại đoạn Lang Liêu làm bánh. Qua đó em thấy được phẩm chất gì của chàng ? (Thông minh, sáng tạo trong lao động.) - Trình baøy tranh caùc con vua Huøng daâng leã vaät. - Vì sao hai thứ bánh Lang Liêu dâng được vua chọn để tế trời, Tiên Vương và Lang Liêu được chọn để nối ngôi vua ? ( Hai thứ bánh có ý nghĩa thực tế : quý trọng nghề nông, quý trọng hạt gạo nuôi sống con người và la sản phẩm do chính con người làm ra.-Hai thứ bánh có ý tưởng sâu xa :tượng trời, tượng đất, tượng muôn loài.Hai thứ bánh hợp ý vua, chứng tỏ được tài đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quý nhất của đồng ruoäng, do chính mình laøm ra maø cuùng Tieân Vöông, daâng lên vua thì đúng là con người tài năng, thông minh, hiếu thaûo.) * Hoạt động nhóm: Có ý kiến cho rằng Lang Liêu được nối ngôi là do : lang Liêu là con mồ côi; Lang Liêu làm vừa ý vua, nối được chí vua.Ý kiến của em ? * Hoạt động 3: Rút ra ghi nhớ.(1’) - Truyeän coù ñaëc ñieåm ngheä thuaät gì noåi baät? - Em haõy neâu yù nghóa truyeän ?  Học sinh đọc ghi nhớ /12 sgk * Hoạt động 4: Luyện tập(3’) - Neâu yù nghóa cuûa phong tuïc ngaøy Teát laøm baùnh chöng baùnh giaày? + Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính trời đất và tổ tieân cuûa nhaân daân + Giữ gìn truyền thống văn hoá đậm đà bản sắc dân toäc.. bảo dùng gạo làm bánh để lễ Tiên Vöông.. - Lang Liêu làm hai loại baùnh : baùnh chöng vaø baùnh giaày.. C. Keát quaû cuûa cuoäc thi taøi : Lang Liêu hiểu được ý thần và làm vừa lòng ý vua cha, chàng xứng đáng nối ngôi vua.. II.Ghi nhớ: SGK / 12. III.Luyeän taäp: * BT1/12 sgk. 4.Cuûng coá:(2’) - Chæ ra vaø phaân tích moät chi tieát em thích nhaát trong truyeän. * Gợi ý: Phân tích một chi tiết giàu ý nghĩa, đó là : Lang Liêu nằm mộng thấy thần đến khuyên bảo : “ Trong trời đất…lễ Tiên Vương” . Đây là chi tiết tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện. Trong các con vua chỉ có Lang Liêu đựơc thần giúp đỡ. Chi tiết này nêu bật giá trị của hạt gạo, đề cao nghề nông, hơn thế nữa sản phẩm này do người tự làm ra. - Tranh vẽ sgk trang 10 minh hoạ chi tiết nào trong truyện ? 5.Hướng dẫn về nhà:(3’) +Học bài: Tự tìm hiểu ý nghĩa của các chi tiết vừa phân tích.- Học thuộc ghi nhớ/12 sgk. +Soạn bài : Xem trước bài Từ và cấu tạo từ Tiếng Việt theo những yêu cầu sau : -Tìm hiểu đơn vị kiến thức từ là gì ? - Điền từ đơn, từ ghép, từ láy vào bản phân loại ở vd đã cho.(bằng bút chì) - Phân biệt từ đơn và từ phức. Vd minh hoạ. - Phân biệt từ láy và từ ghép.Vd minh hoạ..

(6) TUAÀN1 -Tieát 3 Ngày soạn :24/08/09. B - TỪ VAØ CẤU TẠO CỦA TỪ TIẾNG VIỆT I. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức : - Định nghĩa từ, từ đơn – từ phức. - Các loại từ phức. - Đơn vị cấu tạo tiếng việt. 2.Kyõ naêng: - Rèn luyện kỹ năng sử dụng từ - Nhận diện phân biệt được : + Từ và tiếng. + Từ đơn – từ phức. + Từ ghép – từ láy. - Phân tích cấu tạo từ. 3.Giáo dục tư tưởng: Yù thức sử dụng từ đạt hiệu quả cao II.Phương pháp: Tích hợp, hỏi đáp, thảo luận. III.Các bước lên lớp: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra pbaøi cuõ:(4’) - Keå ngaén goïn truyeän Baùnh Chöng Baùnh Giaày, -Neâu yù nghóa truyeän. 3.Tổ chức dạy học: Giới thiệu bài : (1’) Em hãy tìm một số từ chỉ sự vật…Vậy từ là gì ? Thế nào là từ đơn ? Từ ghép? Từ ghép được phân làm mấy loại ? Đó là nội dung của tiết học mà chúng ta tìm hiểu hôm nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Tìm hiểu mục I: Từ là gì?(5’) - Học sinh lập danh sách từ và tiếng trong câu sau: Thaàn/ daïy/ daân/ caùch/ troàng troït/ chaên nuoâi/ vaø / caùch / ăn ở. + Tieáng: Thaàn, daïy, daân, caùch, vaø, caùch. + Từ : trồng trọt , chăn nuôi, ăn ở. - Sau khi lập danh sách từ và tiếng trong câu. Yêu cầu học sinh làm thao tác là hãy tách các tiếng ở trong từ. - Em có nhận xét gì sau khi tách tiếng ở trong từ? ( Có một số đơn vị vừa là từ vừa là tiếng.) - Các đơn vị được gọi là tiếng và từ có gì khác nhau ? - Mỗi loại đơn vị ( tiếng , từ ) dùng để làm gì ? +Tiếng dùng để tạo ra từ. + Từ dùng để tạo ra câu. - Khi nào một tiếng được gọi là từ ? ( Khi một tiếng có thể tạo ra câu , tiếng ấy trở thành từ.) - Hoïc sinh cho vd , nhaän xeùt. - Từ việc tìm hiểu trên , em hãy cho biết thế nào là từ ? Học sinh đọc phần ghi nhớ SGK /13 (2’) * Hoạt động nhóm: Xác định câu ca dao sau gồm mấy từ:. Phaàn ghi baûng:. I. Tìm hieåu baøi: 1.Từ là gì ?. Vd:Cha, meï, chaên nuoâi. * Ghi nhớ 1: SGK/ 13.

(7) Baàu ôi thöông laáy bí cuøng Tuy raèng khaùc gioáng nhöng chung moät giaøn. * Hoạt động 2: Phân loại từ đơn và từ phức (10’) - Giáo viên vẽ bảng phân loại. - Em hãy tìm từ 1 tiếng và 2 tiếng trong câu sau : Từ đấy nước ta chăm nghề trồng trọt, chăn nuôi và có tục ngaøy Teát laøm baùnh chöng baùnh giaày. - Giáo viên hướng dẫn học sinh điền đúng các từ 1 tiếng, từ 2 tiếng vào bảng phân loại. +Từ 1 tiếng: Từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, có, ngaøy, teát, laøm. + Từ 2 tiếng: Trồng trọt, chăn nuôi, bánh chưng, bánh giầy. - Ở bậc Tiểu học, các em đã học từ đơn và từ phức. Hãy nhắc lại thế nào là từ đơn? Từ phức? Tìm Vd ở câu trên. + Từ chỉ gồm 1 tiếng là từ đơn. + Từ gồm hai hoặc nhiều tiếng là từ phức. - Choïn moät caâu ngaén trong hai vaên baûn Con Roàng Cháu Tiên và Bánh chưng, bánh giầy để học sinh tìm từ đơn và từ phức. - Trồng trọt trước hết nó là một từ phức gồm có hai tiếng, em có nhận xét gì về quan hệ giữa hai tiếng ở từ này ( Quan hệ láy âm giữa các tiếng ( âm tr ).) - Những từ phức có quan hệ láy âm giữa các tiếng ta gọi là từ láy.Vậy em hiểu thế nào là từ láy ? Cho vd về từ láy? - Từ chăn nuôi là từ phức, giữa hai tiếng chăn và nuôi có quan hệ như thế nào ? (Quan hệ với nhau về mặt nghóa.) - Những từ có quan hệ nhau về mặt nghĩa , ta gọi là từ ghép. Em hiểu thế nào là từ ghép ? Cho vd ? - Hãy cho biết các từ sau đây thuộc loại từ gì ? Haït gaïo , luùa gaïo, sôn haøo haûi vò, nem coâng chaû phượng. - Cấu tạo của từ ghép và từ láy có gì giống nhau ? Khaùc nhau ? - GV giảng thêm các từ ghép 3 hoặc 4 tiếng ? -Từ các vd trên , em hãy xác định đơn vị cấu tạo từ của tieáng Vieät laø gì? - Phân biệt từ đơn, từ phức, từ láy và từ ghép?  H đọc phần ghi nhớ SGK / 14 * Lồng ghép du lịch ( thảo luận) :Tìm 5 từ ghépchỉ ngaønh du lòch. *Hoạt động 3: Luyện tập (17’). 2.Từ đơn và từ phức: Vd : -Từ đơn: Mưa, nắng… -Từ phức: + Hợp tác xã (từ ghép) + Trồng trọt (từ láy) + Vô tuyến truyền hình ( từ gheùp). * Ghi nhớ2: SGKù / 14. II. Ghi nhớ 1,2: SGK/ 13-14 III.Luyeän taäp : Baøi taäp 1: a. Thuộc kiểu từ ghép. b. Coäi nguoàn, goác gaùc… c. Cậu mợ , chú thiếm… Baøi taäp 2: khaû naêng saép xeáp - Theo giơi tính ( nam – nữ): dượng dì, chú thím…. - Theo bật ( trên- dưới) : dì chaùu, caäu chaùu, chuù chaùu… Bài tập 3: Điền những từ thích hợp Baøi taäp 4 : - Từ láy thút thít miêu tả tiếng khóc của con người. - Từ láy : nức nở, sụt sùi.. Baøi taäp 5: - Tả tiếng cười: ha hả, khúc khích… - Taû tieáng noùi: lí nhí, thoû theû.. -Tả dáng điệu: thước tha, .. Bài tập 6: Viết đoạn văn ngắn sử dụng từ láy. 4.Củng cố: (2’) -Từ đơn là gì? Từ phức là gì? Vdụ ? 5. Hướng dẫn về nhà:(3’) + Học bài : -Học thuộc phần ghi nhớ, tìm thêm từ láy và từ ghép. - Làm BT: Viết đoạn văn có dùng từ ghép và từ láy. + Soạn bài : Bài Giao tiếp,văn bản và phương thức biểu đatï - Tìm hieåu giao tieáp laø gì? - Theá naøo laø vaên baûn ?.

(8) - Nêu sáu kiểu văn bản –6 phương thức biểu đạt cơ bản trong giao tiếp ngôn ngữ của con người. -Trả lời câu hỏi 1a,b,c,d,đ,e / 16, BT mục 2 / 17. -Xem trước các BT phần luyện tập / 17,18 sgk.

(9) Tuaàn1 -tieát 4 Ngày soạn :24/08/09. C. GIAO TIẾP, VĂN BẢN vaØ PHƯƠNG THỨC BIỂU ĐẠT. I.Muïc tieâu baøi hoïc : 1.Kiến thức: - Sơ giản về hoạt động truyền đạt tiếp nhận tư tưởng tình cảm bằng phương tiện ngôn ngữ là: giao tiếp văn bản, phương thức biểu đạt, kiểu văn bản. - Sự chi phối của mục đích giao tiếp trong việc lựa chọn phương thức biểu đạt để tạo lập văn bản. - Các kiểu văn bản : tự sự miêu tả , biểu cảm, lập luận, thuyết minh và hành chính công vụ. 2. Kyõ naêng: - Nhận biết về lựa chọn phương thức biểu đạt phù hợp với mục đích giao tiếp. - Nhận ra kiểu văn bản ở một văn bản cho trước căn cứ vào phương thức biểu đạt. - Nhận ra tác dụng của lựa chọn phương thức biểu đạt ở một đoạn văn cụ thể . 3.Thái độ: Yù thức vận dụng khi giao tiếp và tìm hiểu văn bản. II.Phöông phaùp: - Trực quan: gây hứng thú và gợi thu hút học sinh. - Thaûo luaän. III.Các bước lên lớp: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ:(5’) - Phân biệt từ láy , từ ghép ? Cho vd ? -Sửa BT viết đoạn văn ngắn có dùng từ ghép, từ láy. 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’) Đây là bài học mở đầu cho cả chương trình tập làm văn có giới thiệu nhiệm vụ về văn bản và các kiểu văn bản với phương thức biểu đạt.Tiết học hôm nay chúng ta tìm hiểu văn bản là gì? Có mấy kiểu văn bản thường gặp? Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Giáo viên chuẩn bị các loại văn bản khác nhau : vd một bản thông báo, một thiếp mời, giâùy mời, hoá đơn hoặc bài học trong sgk để phục vụ cho bài học. * Hoạt động 1:Tìm hiểu bài chung về phương thức biểu đạt (10’) - Trong đời sống hằng ngày khi ta muốn thể hiện một nguyện vọng, tình cảm mà cần biểu đạt cho mọi người hay ai đó thì em làm thế nào ? (Em sẽ nói hay viết cho người ta biết.) - Vaäy ta seõ noùi vaø vieát nhö theá naøo ? ( Coù theå noùi moät tieáng, moät caâu hay nhieàu caâu.) - Như vậy khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng của mình cho người khác hiểu thì ta vừa laøm xong moät vieäc gì ? ( Giao tieáp.) - Vậy phương tiện để thực hiện việc giao tiếp là gì? ( Là ngôn từ.) - Giao tiếp là gì ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng một cách đầy đủ , trọn vẹn cho người khác hiểu thì ta làm thế nào? - Học sinh đọc mục 1 câu c - Câu ca dao này sáng tác ra để làm gì ? Nó muốn nêu. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi:. 1.Vaên baûn vaø muïc ñích giao tieáp. a. Em seõ noùi ( vieát ) cho người khác biết. b. Em phaûi taïo laäp vaên baûn. c. Câu ca dao khuyên: giữ chí cho beàn. d. Lời phát biểu là văn bản có chủ đề: nêu thành tích và nhiệm vuï hoïc taäp. đ. Bức thư là văn bản . e. Các thiếp mời, đơn xin đều laø vaên baûn coù muïc ñích thoâng tin và thể thức nhất định..

(10) lên vấn đề gì ? (Câu ca dao trên là một văn bản gồm hai câu , viết ra để nêu lên một lời khuyên, chủ đề của * Ghi nhớ ý 1, ý 2 sgk/ 17 văn bản là giữ chí cho bền. Câu thứ hai nói rõ thêm: Giữ chí cho bền nghĩa là gì ? _ Là không dao động khi người khác thay đổi chí hướng, chí ở đây là chí hướng , hoài bão , lí tưởng). - Hai câu 6 , câu 8 liên kết với nhau như thế nào ? Như thế đã biểu đạt trọn vẹn một ý chưa ? Theo em, caâu ca dao aáy coù phaûi laø vaên baûn khoâng ? ( laø yeáu toá lieân keát. Maïch laïc laø quan heä giaûi thích cuûa caâu sau đối với câu trước, làm rõ cho ý của câu trước.Ở đây đã biểu đạt một ý trọn vẹn và câu ca dao này nó là một văn bản vì nó có chủ đề, có liên kết ý mạch lạc. Đây là kiểu văn bản kể, phương thức biểu đạt biểu cảm.) - Từ những phân tích trên, em hiểu gì về văn bản ? ( Văn bản là chuỗi nói miệng hay bài viết có chủ đề thoáng nhaát, coù lieân keát maïch laïc, vaän duïng phöông thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tieáp.) * Hoạt động 2 :Hướng dẫn tìm hiểu các loại văn baûn(8’) - Lời phát biểu của thầy hiệu trưởng trong buổi lễ khai giaûng naêm hoïc coù phaûi laø vaên baûn khoâng ? ( Noù laø vaên bản, vì là chuỗi lời có chủ đề.Ở đây, hiểu là vấn đề chuû yeáu, xuyeân suoát, taïo thaønh maïch laïc cuûa vaên baûn có các hình thức liên kết với nhau .) - Như vậy, chủ đề của thầy hiệu trưởng nói là gì ? ( Là nêu thành tích năm qua, nhiệm vụ năm học mới, kêu gọi, cổ vũ giáo viên, học sinh hoàn thành tốt nhiệm vụ naêm hoïc. Ñaây laø vaên baûn noùi.) - Học sinh đọc câu d - Bức thư là văn bản viết, có thể thức, có chủ đề xuyên suốt là thông báo tình hình và quan tâm tới người nhận thö. * Đồ dùng dạy học : Đơn xin học, bài thơ, thiếp mời, truyeän coå tích… coù phaûi laø vaên baûn khoâng ? (Caùc ñôn xin , bài thơ, thiếp mời…đều là văn bản vì chúng có mục đích, yêu cầu thông tin và thể thức nhất định ) - Hoïc sinh nhaéc laïi theá naøo laø vaên baûn ? - Giaùo vieân cho Vd : Khi em beänh, phaûi nghæ hoïc maø em vieát ñôn xin pheùp nghæ hoïc, vaäy ñôn xin aáy coù phaûi laø vaên baûn khoâng ? * Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản.(12’) - Em bieát caùc kieåu vaên baûn naøo ? Keå teân ? 2. Kieåu vaên baûn vaø phöông + Lớp 6 : Văn bản tự sự , miêu tả. thức biểu đạt: + Lớp 7 : Văn biểu cảm, nghị luận. - Haønh chính coâng vuï. + Lớp 8 : Văn bản thuyết minh, nghị luận. - Tự sự. + Lớp 9 : Văn bản hành chánh. - Mieâu taû. - Giaùo vieân keû baûng phuï trình baøy kieåu vaên baûn, - Thuyeát minh. phương thức biểu đạt và mục đích giao tiếp..

(11) - Học sinh tìm vd ở từng kiểu văn bản, phương thức biểu đạt. - Em hãy cho biết có mấy kiểu văn bản, PT biểu đạt thường gặp ? - Moãi kieåu vaên baûn seõ coù muïc ñích giao tieáp nhö theá naøo ? * Hoatï độmh nhóm: HS đọc 6 tình huống giao tiếp sgk /17 hãy lựa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp .  H đọc ghi nhớ ý 3 /17 sgk * Hoạt động 4: Luyện tập.(14’) * Lồng ghép du lịch: giới thiệu một số di tích lịch sửcó giá trị du lịch ở Khánh Hòa: Thành Diên Khánh, biển Nha Trang, Lầu Bảo Đại….. - Bieåu caûm. - Nghò luaän.. * Ghi nhớ ý 3 sgk/ 17 II Ghi nhớ: SGK/17 III.Luyeän taäp: Baøi taäp1: Xaùc ñònh kieåu vaên bản và phương thức biểu đạt. a.Tự sự b. Mieâu taû c Nghò luaän d. Bieåu caûm ñ.Thuyeát minh. Baøi taäp 2. - Thuộc văn bản tự sự. - Vì kể lại diễn biến sự việc.. 4.Cuûng coá:(2’) - Em hãy nêu văn bản là gì ? Truyện “Bánh chưng, bánh giầy” thuộc loại văn bản gì ? 5 Hướng dẫn về nhà(3’): + Học bài: - Học thuộc phần ghi nhớ. Tìm các Vd tương ứng với từng kiểu văn bản, phương thức biểu đạt. - Laøm BT3,4/ 7,8 SBT. + Soạn bài: Thaùnh Gioùng - Đọc văn bản và kể tóm tắt văn bản - Tìm hieåu caùc chuù thích sgk /21,22. - Truyeän keå veà nhaân vaät naøo? Nhaân vaät naøo laø nhaân vaät chính? - Sự ra đời kì lạ.. Tuaàn 2 – Baøi 2 Tiết 5 – Ngày soạn:25/08/09.

(12) Vaên baûn:. THAÙNH GIOÙNG (Truyeàn thuyeát). I. Mục tiêu cần đạt: 1.kiến thức: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết - Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số nét nghệ thuật tiêu biểu của truyện Thánh Gióng. - Nhân vật sự kiện cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết về đề tài giữ nước. - Những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông cha ta đuwocj kể lại trong một tác phẩm truyền thuyết. 2.Kyõ naêng: - Đọc hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại. - Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kỳ ảo trong văn bản. - Nắm bắc tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian. 3.Giáo dục tư tưởng:lòng tự hào về truyền thống anh hùng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta của những anh hùng có công với đất nước. II. Phương pháp: tích hợp, hỏi đáp, thảo luận. Chuaån bò: Gv: bài soạn, tranh, bảng phụ. Hs: chuẩn bị bài ở nhà. III. Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ :(4’) - Caâu 1: Keå laïi truyeän baùnh chöng , baùnh giaøy? Neâu yù nghóa truyeän? - Caâu 2: Laøm baøi taäp treân baûng phuï 3.Tổ chức dạy và học: (35’) Giới thiệu bài:(1’) Chủ đề đánh giặc cứu nước thắng lợi là chủ đề xuyên suốt trong lịch sữ Việt Nam. Truyện Thánh Gióng được lưu truyền trong dân gian. Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về tinh thần đánh giặc của người anh hùng Thánh Gióng. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động 1 : G. hướng dẫn H.đọc truyện và tìm hiểu chú thích(5’) * G. đọc, hướng dẫn học sinh đọc, kể. ? H. tìm bố cục của truyện? Ý định của mỗi đoạn ? + Đ I : Từ đầu ………… “nằm đấy” + Đ II : “Bấy giờ …………cứu nước” + Đ III : “ Giặc đã đến ………… bay lên trời” + Ñ IV : phaàn coøn laïi. -Qua ý chính, hướng dẫn cách đọc. + Độc lập - Tự do – Hạnh phúc I + II: Sự ra đời và lớn lên kì lạ của Gioùng Đọc giọng ngạc nhiên. + Độc lập – Tự do – Hạnh phúc III: Thánh Gióng ra trận đánh tan giặc ngoại xâm Đọc giọng phấn khởi. + Độc lập – Tự do - Hạnh phúc IV: Những di tích lich sử về Thánh Gioùng đọc giọng tâm tình. * H. đọc từng đoạn kết hợp tìm hiểu chú thích. Đọc tại lớp chú thích 1,2,4,6,10,11,17,18,19. Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh trả lời, thảo luận.(22’) ? Truyện gồm những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? ? Chú bé làng gióng được sinh ra đời như thế nào?Tìm chi tiết liên quan đến sự ra đời đó? Nhận xét gì về sự ra đời của chú bé làng Gióng ?. Phaàn ghi baûng I. Tìm hieåu truyeän : 1.Đọc, kể. 2.Phaân tích.. a. Nhaân vaät Thaùnh Gioùng:.

(13) Ghi. ?Yếu tố về sự ra đời khác thường này còn gặp trong các truyện dân gian - Sự ra đời kì lạ ( ướm naøo khaùc? vết chân lạ, có thai mười hai ? Sự ra đời khác thường này nhấn mạnh điều gì về con người của cậu bé tháng) người thần. làng Gióng ?(Tính chất phi thường). ? Những chi tiết nào tiếp tục nói lên sự kì lạ của cậu bé? Học sinh phát hiện, giáo viên ghi lên bảng:( 6 chi tiết được ghi ở câu hoûi 2 trang 22,23). ? Theo em các chi tiết đó có ý nghĩa như thế nào?  Giáo viên hướng dẫn học sinh thảo luận theo nhóm ( Từng bàn ) – sau đó học sinh trao đổi, phát biểu suy nghĩ từng chi tiết.  Trong quá trình trao đổi, giáo viên có thể có câu hỏi dẫn dắt học sinh nếu học sinh chưa hiểu. Sau đó giáo viên chốt ý chuyển chi tiết khaùc . - Tiếng nói đần tiên Chi tiết 1 : Tiếng nói đầu tiên là tiếng nói đòi đi đánh giặc. ? Ba năm Gióng không biết nói, biết cười. Khi nghe sứ giả tìm người tài của Gióng là tiếng nói đòi đi giỏi đáng giặc cứu nước, Gióng đã cất tiếng.Vậy tiếng nói đầu tiên của đánh giặc Ý thức đánh giặc cứu Gióng là gì? Sự việc ấy mang ý nghĩa gì ? nước từ thời thơ ấu.  Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước.  Ý thức đánh giặc, cứ nước được đặt lên đầu tiên đối với người anh hùng -> Tạo cho người anh hùng những khả năng hành động thần kì.  Gióng là hình ảnh của nhân dân. Nhân dân bình thường thì âm thầm - Gióng đòi ngựa sắt, lặng lẽ, khi nước nguy biến thì đứng ra cứu nước.( cũng như Gióng ) roi sắt, giáp sắt để đánh Chi tiết 2 : Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt. giaëc. Gaäy saét gaõy, nhoå tre  ? Chú bé yêu cầu sứ giả những gì? Hiểu gì về chi tiết Để thắng giặc cần có những vũ khí lợi hại Ước mơ của nhân dân về vũ khí để bên đường đánh giặc biết sử dụng vũ khí thô sơ để đánh giặc .Vào thời đại Hùng vương, số lượng và kiểu loại vũ khí của đánh giặc. người Việt cổ tăng lên từ giai đoạn Phùng Nguyên đến giai đoạn Đông Sôn Thành tựu kĩ thuật trong chiến đấu. * H. đọc lại tiếng nói đầu tiên của Gióng với sứ giả. Chi tieát 3: Baø con laøng xoùm goùp gaïo nuoâi chuù beù. ? Gióng lớn như thổi là nhờ vào làng góp gạo. Tại sao tác giả dân gian xây dựng chi tiết này? Qua đó nhân dân gởi gắm ước mơ gì? ? Hình dung không khí ở kinh thành? Ở làng quê?  Ở kinh thành không khí nhộn nhịp tưng bừng, thợ ngày đêm rèn ngựa sắt, roi sắt. Dân làng nô nức cho Gióng thức ăn đồ mặc……  Sức mạnh dũng sị của Gióng được nuôi dưỡng từ cái bình thường giaûn dò ( aên “Baûy nong côm, ba cong caø” “Uống một hơi nước,cạn đà khúc sông”).  Nhân dân ta rất yêu nước, mong Gióng lớn nhanh để đánh giặc cứu nước.  Truyền thống đoàn kết. Gióng tiêu biểu cho sức mạnh toàn dân, sức mạnh của lòng yêu nước. Người anh hùng lớn lên trong sự đùm bọc ,yêu thương, chở che cuûa nhaân daân. Chi tieát 4: Gioùng vöôn vai thaønh traùng só. ? Nhaéc laïi chuù thích “Traùng só” laø gì? -Giới thiệu quang niệm về người anh hùng thời cổ(Phải khổng lồ về thể xác, sức mạnh, chiến công ) ? Chi tiết Gióng vươn vai thành tráng sĩ có ý nghĩa? ( Lớn nhanh để đủ sức mạnh đánh giặc, Việc cứu nước có sức mạnh làm Gióng lớn lên như.

(14) dân tộc phải tự mình vụt lớn dậy, trưởng thành khi lịch sử đặt ra vấn đề sống còn, cấp bách lúc có giặc ngoại xâm). ? Em hãy tưởng tượng và kể lại cuộc chiến đấu của tráng sĩ Gióng . Chi tiết 5: Gióng nhổ tre bên đường giết giặc. ? Em hiểu như thế nào về chi tiết Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc?  Đáng giặc không chỉ bằng vũ khí mà bằng cả cỏ cây đất nước. Lien hệ lời Bác “Ai có súng thì dùng súng … gậy gộc”  Cây tre tượng trưng cho ý chí, tinh thần quật khởi của dân tộc ta. Thiên nhiên cùng người anh hùng ra trận. Tre gắn bó với con người lao động và chiến đấu. Chi tiết 6 : Đánh giặc xong Thánh Gióng về trời. ? Trong truyện dân gian đã học, thông thường sau khi nhân vật lập được chiến công thì truyện kết thúc như thế nào? Tráng sĩ Gióng để áo Giáp saét laïi. Em haõy noùi leân suy nghó cuûa mình veà chi tieát naøy?  Gióng ra đời phi thường, ra thường. Nhân dân yêu mến Gióng, để Gióng trở về cõi vô biên Người anh hùng bất tử.  Gióng không đòi hỏi công danh , không hề nhận phần thưởng. Dấu tích chiến công, Gióng để lại cho quê hương.  Gióng được sinh ra từ nhân dân, được nhân dân nuôi dưỡng, thể hieän nguyeän voïng nhaân daân, soâng maõi trong loøng nhaân daân. ? Để nói về Thánh Gióng, người xưa xây dựng những chi tiết như thế naøo?  Xây dựng chuỗi chi tiết có tính chất kì lạ khoâng khí huyeàn ảo nhưng vân có cái lõi là sự thật lịch sử. ? Nhaéc laïi khaùi nieäm truyeàn thuyeát? ? Truyện Thánh Gióng có liên quan đến sự thật lịch sử nào?  Khảo cổ học chứng minh: Vào thời đại Hùng vương, chiến tranh tự vệ ngày càng ác liệt, đòi hỏi huy động cả một sức mạnh công đồng; số lượng vũ khí, kiểu loại vũ khí của người Việt cổ kiên quyết chông ngoại xâm. ? Hình tượng Thánh Gióng có ý nghĩa như thế nào? ( chia 4 tổ thảo luân 2-3 phút) cử đại diện phát biểu.  Gióng là hình tượng tiêu biểu rực rỡ của người anh húng đánh giặc cứu nước.  Gióng là hình tượng của người yêu nước, khả năng và sức mạnh của nhân dân trong cuộc dấu tranh chống ngoại xâm.  Gióng mang trong mình sức mạnh của cộng đồng. Hoạt động 3: Học sinh đọc ghi nhớ.(2’) Đọc phần đọc thêm/24 Sgk Hoạt động 4: Luyện tập (5’) H.đọc câu hỏi ? Hình ảnh nào của Thánh Gióng là hình ảnh đẹp nhất trong tâm trí em? Tai sao?H tự do phát biểu. G hương dẫn. Gợi ý vẽ tranh. ? Theo em, tại sao hội thi thể thao trong trường phổ thông mang tên Hội khoẻ phù đổng? +Thaùnh Gioùng laø hình aûnh thieáu nhi Vieät Nam. + Sức Phù Đổng từ lâu đã trở thành biểu tượng cho sức mạnh và lòng yêu nước. Mục đích của hội thi là khoẻ để học tập tốt, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp bảo vệ, xây dựng đất nước.. b. Ýù nghĩa hình tượng Thaùnh Gioùng: - Tieâu bieåu cho loøng yêu nước. - Biểu tượng của tinh thần quật khởi của dân tộc. - Gióng mang sức mạnh cuûa daân toäc.. II. Ghi nhớ: SGK/23 III.Luyeän taäp: Baøi 1, 2 / Trang 24 SGK.

(15) 4. Cuûng coá :(2’) Hoïc sinh keå laïi chuyeän 5.Hướng dẫn về nhà:(3’) * Hoïc baøi: - Đọc truyện. Kể truyện. Đọc kĩ chú thích. - Nắm được nội dung, ý nghĩa chi tiết phần phân tích. - Veõ tranh moät chi tieát em thích. * Chuẩn bị bài “ Từ mượn” Câu hỏi SGK. - Thế nào là từ mượn ? - Nguyên tắc mượn từ? - Trả lời câu hỏi SGK /24,25.. TUAÀN2_ Tieát 6 Ngày soạn: 26/08/09. B - TỪ MƯỢN. I. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Khái niệm từ mượn..

(16) - Nguồn gốc của từ mượn trong tiếng việt. - Nguyên tắc mượn từ trong tiếng việt. - Vai trò của từ mượn trong giao tiếp và tạo lập văn bản 2.Kyõ naêng: - Nhận biết được các từ mượn trong văn bản. - Xác định đúng nguồn gốc của từ mượn. - Viết đúng những từ mượn. - Sử dụng từ để hiểu nghĩa từ mượn. - Sử dụng từ mượn trong nói và viết. 3.Thái độ: ý thức dùng từ mượn theo đúng nguyên tắc. II.Phương pháp: gơiï tìm, hỏi đáp Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ. Hs: xem trước bài ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ :(4’) - Keå toùm taét truyeän “Thaùnh Gioùng” vaø neâu yù nghóa truyeän? - Trong truyeän “Thaùnh Gioùng” . Em thích chi tieát naøo nhaát? Phaân tích. 3.Tổ chức dạy và học:(35’) * Giới thiệu:(1’) Trong vốn từ Tiếng Việt, bộ phận từ mượn chiếm rất nhiều trong : thơ, truyện, giao tiếp hằng ngày …ta cũng thường sử dụng từ mượn. Tiết học hôm nay sẽ giúp em hiểu rõ hơn về từ mượn và nguyên tắc mượn từ. Tiến Trình Tổ Chức Các Hoạt Động Hoạt động 1: tìm hiểu bài(5’) * Duøng baûng phuï.Ví duï 1: “ Chuù beù vuøng daäy, vöôn vai moät caùi boång bieán thaønh moät traùng só mình cao hôn trượng …” ? Giải thích từ “Tráng sĩ” trong câu văn trên ?  “Trượng”: Đơn vị đo độ dài, bằng 10 thước Trung Quốc cổ ( tức 3,33m) ; ở đây hiểu là rất cao.  “Tráng sĩ” : Người có sức mạnh cường tráng, chí khí mạnh mẽ, hay làm việc lớn ( Tráng: khoẻ mạnh, to lớn ; Sĩ : Người tri thức thời xưa và những người được toân troïng noùi chung ) Hoạt động 2: Xác định nguồn gốc của từ.(5’) ? Theo em, các từ vừa được giải thích có nguồn gốc từ ñaâu?  Từ tiếng Hán ( Trung Quốc ) ? Những từ còn lại có nguồn gốc từ đâu ? Do ai sáng taïo ra?  Có từ thời Việt cổ xa xưa; do nhân dân ta tự sáng tạo. Quy nạp kiến thức. Từ thuần việt được hiểu nhö theá naøo ? VD ? Các từ “ Trượng”, “ Tráng sĩ” có từ thuần việt tương ñöông khoâng?  Khoâng Không dùng được từ thuần việt mà phải mượn từ của tiếng nước ngoài. Quy nạp. Thế nào là từ mượn ? Hoạt động 3: Xác định nguồn gốc một số từ mượn.. Phaàn Ghi Baûng I.Tìm hieåu baøi: 1. Thế nào là từ mượn? a. Ví duï : -Trượng: đơn vị đo bằng 10 thước Trung Quốc cổ tương đương 3,3 m - Tráng sĩ : khỏe mạnh, to lớn, cường tráng, chí khí mạnh mẽ -> có nguồn gốc từ tiếng Hán (Từ mượn gốc Hán.).

(17) (15’) Ví dụ 2: Sứ giả, ti vi, sơn hà, xà phòng, mít tinh, ra-điô, gan, điện, ga, bơm, Xô viết, giang sơn, In-ter-net, haûi caåu, haûi ñaêng, aùi quoác. ? Trong số các từ trên, những từ nào được mượn từ tieáng Haùn ?  Sứ giả, gan, sơn hà, giang sơn, hải cẩu, hải đăng, ái quoác. ? Những từ nào mượn của ngôn ngữ khác?  Anh : Ti vi, ra-ñi-oâ, in-ter-nat, mít tinh.  Phaùp : Xaø phoøng. ? Hãy nêu nhận xét về số lượng từ mượn của ngôn ngữ khaùc ?  Bộ phận từ mượn quan trọng nhất của tiếng Việt là tieáng Haùn. Hoạt động 4: ? Nêu nhận xét các cách viết từ mượn ở ví dụ 2?(2’)  Từ mượn được việt hoá cao, viết như từ thuần việt. Ví duï : mít tinh, Xoâ vieát.  Từ mượn chưa được thuần việt hoa hoàn toàn, khi viết phải gạch ngang để nối các tiếng. Ví dụ : ra-đi-ô, in-ter-net. Hoạt động 5 : Ghi nhớ. (1’) Giúp học sinh khái quát các ý đã hình thành trong quá trình phân tích dữ liệu. Hoạt động 6 : Tìm hiểu nguyên tắc mượn từ.(3’) * Đọc ý kiến Chủ tịch Hồ Chí Minh, Sgk/25. ? Qua yù kieán cuûa Hoà chuû tòch, em haõy cho bieát vieäc mượn từ của ngôn ngữ nước khác vào ngôn ngữ tiếng Việt có tác dụng gì? Mặt tiêu cực của mượn từ là gì?  Tích cực : làm giaù ngôn ngữ dân tộc.  Tiêu cực : làm ngôn ngữ dân tộc bị pha tạp nếu mượn từ một cách tuỳ tiện. * Học sinh đọc ghi nhớ Hoạt động 7 : Luyện tập(12’) GV hướng dẫn học sinh luyện tập từ bài 1 ->4 /26 4.Cuûng coá: (2’) Từ mượn là gì? Cho ví dụ. Nguyên tắc mượn từ? 5.Hướng dãn về nha:ø(3’) - Hoïc baøi, laøm baøi taäp. - Chuẩn bị bài: tìm hiểu chung về văn tự sự . + Khái niệm về văn tự sự? + Mục đích giao tiếp của văn tự sự? + Trả lời câu hỏi của SGK.. b.Cách viết từ mượn : + Viết như từ thuần việt ( Sứ giả, mít tinh ) + Dùng gạch nối để nối các tiếng ( ra-ñi-oâ, in-ter-net,… ) * Ghi nhớ.1 : trang 25/SGK. 2. Nguyên tắc mượn từ : * Ghi nhớ.2 trang 25/SGK. II. Ghi nhớ : SGK/25 III.Luyeän taäp : baøi 1->4 /T . 26 * Ñòa phöông: haõy keå teân moät soá từ mượn thường dùng trong cuộc sống của em?.( tour: du lòch ).

(18) TUAÀN2 _TIEÁT 7+8 Ngày soạn:26/08/2010. C- TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ I. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức:.

(19) - Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự. - Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự - Đặc điểm của văn tự sự. 2.Kyõ naêng: - Phân tích được các sự việc trong văn tự sự. - Sử dụng được 1 số thuật ngữ : tự sự kể chuyện, chuyện sự việc, người kể. 3.Thái độ: ý thức tìm hiểu văn tự sự II. Phương pháp: gợi tìm, thảo luận Chuaån bò: Gv: soạn bài, bảng phụ. Hs: xem bài trước ở nhà III. Các bước lên lớp: 1. OÅn ñònh:(1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ:(5’) - Thế nào là từ thuần Việt? Thế nào là từ mượn? ví dụ. - Sửa bài tập về nhà. 3. Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài: (1’) Trong cuộc sống chúng ta đã giao tiếp bằng phương thức tự sự.các em nghe ông bà , cha mẹ kể chuyện hoặc các em kể cho ông bà, cha mẹ nghe những câu chuyện mà mìmh quan taâm, thích thuù…. Tiến trình tổ chức các hoạt động Hoạt động 1: Đặt câu hỏi để huy động kiến thức của học sinh về tự sự.(15’) * Giải thích nghĩa của từ “tự sự” ? - Tự : kể ; Sự : chuyện Tự sự : kể chuyện. * Haèng ngaøy, caùc em coù keå chuyeän vaø nghe keå chuyeän không? Kể những câu chuyện gì? * Theo em, khi kể chuyện, người nghe muốn biết điều gì ? - Muốn biết diễn biến sự việc ( từ đầu đến hết ). * Vậy người kể phảo làm gì? - Phaûi keå laïi caâu chuyeän, phaûi thoâng baùo, cho bieát, giaûi thích. Kể chuyện để làm gì ? - Để biết, để nhận thức về người ,sự vật, sự việc, để giải thích, khen cheâ, ………… * Đưa tình huống lừa chọn : Nếu muốn cho người khác biết Lan là một người bạn tốt, người kể phải kể những chuyện gì? Giả sử kể chuyện Lan không giúp đỡ bạn có được không? Vì sao ? Vậy phải kể như thế nào? - Chuyeän seõ khoâng coù yù nghóa (maø chuyeän thì phaûi theå hiện được ý nghĩa) Hoạt động 2: Cho học sinh hiểu về phương thức tự sự. (2’) * Haõy leät keâ caùc chi tieát chính cuûa truyeän Thaùnh Gioùng? Có 8 chi tiết chính ( Sự ra đời của Thánh Gióng; Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc; Thánh Gióng lớn nhanh như thổi; Thanh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt … đi đánh giặc; Thanh Gióng đánh. Ghi baûng I. Tìm hieåu baøi: * Thế nào là văn tự sự? Baøi taäp: truyeän thaùnh gióng có 8 sự việc: Sự việc 1: Sự ra đời của Gioùng. 2: Gioùng bieát noùi và nhận nhiệm vụ đánh giặc. 3: Gióng đòi roi sắt , ngựa sắt, áo giáp sắt để đánh giặc. 4: Baø con laøng xoùm goùp gaïo nuoâi Gioùng. 5: Gióng lớn nhanh nhö thoåi vöôn vai thaønh traùng só. 6: Roi saét gaõy Gióng nhổ tre đánh giặc. 7: Đánh giặc xong, Gióng cởi áo giáp sắt để lại và bay về trời. 8: Vua lập đền thờ phong là Phù Đổng Thiên Vöông.hieän nay caùc daáu tích còn ở làng Gióng..

(20) tan giặc; Thánh Gióng lên núi, cởi bỏ áo giáp bay vêg trời; Vua lập đền thờ, phong danh hiệu, những dấu tích coøn laïi). * Hình thức: + Hoïc sinh lieät keâ treân baûng.Goïi nhieàu em. + Giáo viên sử dụng bộ tranh hình Thánh Gióng . Đảo vị trí trật tự các tranh hình. Đảo lại tranh hình cho phù hợp với nội dung truyện. * Nhận xét gì về việc sắp xếp các chi tiết? Từ đó suy ra đặt điểm của phương thức tự sự? - Phải sắp xếp theo chuỗi sự việc, có đầu, cố đuôi. Vviệc xảy ra trước thường là nguyên nhân việc xảy ra sau, có vai troø giaûi thích cho vieâïc sau. - Phải kể đầy đủ chi tiết ( VD truyện Thánh Gióng phải kể 8 chi tiết) toàn vẹn, thể hiện xong ý nghĩa thì mới thực hieän xong muïc ñích giao tieáp. - Trong moät chi tieát coù caùc chi tieát nhoû hôn Keå moät vieäc phaûi keå caùc chi tieát nhoû hôn. * CHUYEÅN TIEÁT 2: Hoạt động 3: Luyện tập (40’) Gv hướng dẫn học sinh từ bài 1-> 4 /28-> 30 SGK * Bài 1/28:(8’) Hình thức: Giáo viên nêu câu hỏi, học sinh trả lời. Giáo viên bổ sung. Kết luận. - Phương thức tự sự : một chuỗi sự việc thể hiện tư tưởng của ông già, mang sắc thái hóm hỉnh. - Ý nghĩa: thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức thì sống vẫn hơn chết. * Baøi 2/29: (7’) - Bài thơ “Sa bẫy” là một văn bản tự sự. - Vì: keå chuîen beù Maây vaø con meøo ruû nhau * Baøi 3: (15’) *Baøi 4: (10’). II. Ghi nhớ: SGK/28 III. Luyeän taäp: Baøi 1-> 4/28 -> 30 SGK.. 4.Cuûng coá: (2’) Văn tự sự là gì? -> Gv cũng cố toàn bài. 5.Hướng dẫn về nhà:(3’) - Học bài, hoàn thành bài tập. - Chuaån bò baøi: Sôn Tinh - Thuûy Tinh. + Tóm tắt truyện, chỉ ra yếu tố hoang đường? + YÙ nghóa truyeän? + Trả lời câu hỏi trang 33,34. TUAÀN 3- Tieát 9 : Ngày soạn:01/09/09. Vaên baûn: I .MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :. SÔN TINH THUÛY TINH (truyeàn thuyeát).

(21) 1.Kiến thức: - Truyền thuyết Sơn Tinh,Thủy Tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở châu thổ Bắc bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải thích và chế ngự thieân tai, luõ luït, baûo veä cuoäc soáng cuûa mình. - Hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện. - Nắm được nhân vật sự kiện trong truyện sử dụng nhiều chi tiết kỳ lạ hoang đường. 2.Kyõ naêng: - Đọc hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại. - Nắm bắt các sự kiện chính trong truyện. - Xác định ý nghĩa của truyện kể lại được truyện. 3.Thái độ: ý thức bảo vệ, trồng cây rừng, bảo vệ thiên nhiên, môi trường. II.Phương pháp: gợi tìm, thảo luận. Chuaån bò: Gv: bài soạn, tranh, bảng phụ. Hs: trả lời câu hỏi sgk III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ :(5’) Tóm tắt truyện Thánh Gióng và nêu ý nghĩa ? Trình bày chuỗi sự việc trong truyện thánh gióng. 3. Tổ chức dạy và học:(35) * Giới thiệu bài:(1’) Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là thần thoại cổ đã được lịch sử hoá trở thành một truyền thuyết tiêu biểu, nổi tiếng trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. Truyện được gắn với thời đại vua Hùng. Đây là câu chuyện tưởng tượng hoang đường nhưng có cơ sở thực tế. Truyện rất giàu giá trị nội dung cũng như nghệ thuật. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cùng nhau tìm hieåu truyeän . Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1 :Hướng dẫn học sinh đọc, kể tìm hiểu chú thích - HS chia đoạn, ý chính mỗi đoạn ?(9’) +Đoạn 1:Từ “Đầu… một đôi “  Vua Hùng kén rễ . +Đoạn 2 :Từ “ Tiếp… rút quân”.Sơn Tinh ,ThuỷTinh cầu hôn vaø cuoäc giao tranh cuûa hai vò thaàn . +Đoạn 3 :Phần còn lại .Sự trả thù hằng năm về sau của Thuỷ Tinh vaø chieán thaéng cuûa Sôn tinh . - GV hướng dẫn cách đọc cụ thể. +Đoạn giới thiệu Sơn Tinh, Thuỷ Tinh: giọng ngạc nhiên. +Đoạn hai vị thần đánh nhau : giọng hùng hổ . - Đọc phần chú thích, tìm hiểu các từ :Sơn Tinh ,Thuỷ Tinh, caàu hoân, Taûn vieân, laïc haàu ,phaùn ,sính leã ,taâu, hoàng mao ,nao nuùng . - Neâu caùc chi tieát chính –Keå toùm taét truyeän. Hoạt động 2 : Hướng dẫn học sinh trả lời ,thảo luận :(18’) - Truyện”STTT” là truyện truyền thuyết vào thời đại nào? - HS đọc đoạn “đầu …một đôi” - Mở đầu truyện giới thiệu cho ta sự việc gì? - Em có nhận xét gì về sự việc ấy? -Truyện gồm những nhân vật nào ? Ai là nhân vật chính ? -Vì sao Sôn Tinh, Thuyû Tinh laø nhaân vaät chính? - GV cho hs giới thiệu tài năng, tên gọi, nơi ở của nhân vật. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu truyeän: 1. Đọc, kể. 2. Phaân tích.. a. Pheùp laï cuûa hai vò thaàn. - Sơn Tinh : bốc đồi, dời núi, nước sông dâng lên cao bao nhiêu ,đồi núi cao lên bấy nhiêu . - Thuûy Tinh :hoâ möa, goïi gioù, laøm thaønh doâng baõo rung chuyển cả đất trời. b. Cuộc giao tranh giữa Sơn Tinh vaø Thuûy Tinh : + Thủy Tinh tượng trưng cho.

(22) Sôn Tinh, Thuyû Tinh baèng troø chôi nhoû.(Thi ñieàn nhanh, chính xác ở các mục ghi bảng phụ) -Nhận xét về cách giới thiệu nhân vật ? -Ngoài sự kì lạ về tài năng của hai nhân vật chính ,ta còn thaáy coù ñieàu gì kì laï trong caâu chuyeän ? - GV daãn daét Cuoäc giao tranh cuûa hai vò thaàn . - Em haõy hình dung ,mieâu taû laïi cuoäc giao tranh cuûa hai vò thaàn ? - Nhaän xeùt gì veà cuoäc giao tranh treân ? - HS giải thích nghĩa của từ nao núng? Em hiểu Sơn Tinh như thế nào? Tìm chi tiết thể hiện sức mạnh của Sơn Tinh? - HS đọc đoạn cuối – Kết thúc câu chuyện một lần nữa khaúng ñònh ñieàu gì? (Sôn Tinh thaéng, Thuyû Tinh thua) - Nhaän xeùt taøi naêng cuûa hai vò thaàn? - Truyện có những chi tiết như thế nào? Tác dụng của những chi tieát kì aûo treân? * Hoạt động nhóm: 1. Theo em bức tranh SGK minh họa cho nội dung gì?Hãy đặc tên cho bức tranh đó? 2. Ý nghĩa tượng trưng của hai nhân vật ? * Hoạt động 3 : Phần ghi nhớ .(2’) -Neâu yù nghóa cuûa truyeän ? + Giải thích nguyên nhân của hiện tượng lũ lụt hàng năm . + Thể hiện sức mạnh và ước mơ chế ngự bão lụt của người Vieät coå. + Suy tôn ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng  H đọc phần ghi nhớ /34 sgk * Hoạt động 4 : Luyện tập(5’) - Hs đọc bài tập 1 - Hs đọc bài tập 2. Vd. hiện tượng mưa to,bão lụt ghê gớm hàng năm xảy ra ở lưu vực soâng Hoàng. + Sơn Tinh tượng trưng sức mạnh vĩ đại của nhân dân kiên trì đắp đê ,chế ngự nạn lũ lụt ở soâng hoàng.. II.Ghi nhớ: SGK/34. III. Luyeän taäp : Baøi taäp 1: Keå dieãn caûm. Đọc đoạn thơ phần đọc theâm, em haõy hình dung vaø mieâu taû laïi nhaân vaät Sôn Tinh, Thuyû Tinh. Baøi taäp 2: Keâu goïi moïi người bảo vệ rừng. Bài tập3: ba truyện đã học laø tieâu bieåu nhaát trong chuoåi truyện truyền thuyết thời các vua Huøng.. 4 .Cuûng coá :(2’) Nhắc lại thế nào là truyện truyền thuyết ? Chỉ ra các yếu tố lịch sử của truyện ? 5 .Hướng dẫn về nhà:(2’) - Hoïc baøi : Kể lại truyện –Nêu ý nghĩa truyện. –Học ghi nhớ / 34 sgk –Làm BT4/16 SBT. - Soạn bài : Nghĩa của từ + Đọc phần chú thích –Tìm hiểu nghĩa của từ là gì? Có mấy cách giải nghĩa của từ ?  Trả lời câu hỏi 1,2,3 mục I/ 35 và 1,2 mục 2 / 35 sgk. + Xem trước các BT phần luyện tập.. TUAÀN3 _Tieát 10 + 11 Ngày soạn: 02/09/09. B-. NGHĨA CỦA TỪ.

(23)  I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT : 1.kiến thức: - Hiểu thế nào là nghĩa của từ. - Cách giải thích nghĩa của từ. 2.Kyõ naêng: - Biết cách tìm hiểu nghĩa của từ và giải thích nghĩa của từ trong văn bản. - Biết dùng đúng nghĩa trong nói, viết và sửa các lỗi dùng từ. - Biết tra từ điển để hiểu nghĩa của từ. 3.Thái độ: ý thức tìm hiểu nghĩa của từ và áp dụng vào phát triển văn bản và tạo lập văn bản. II. Phương pháp: gợi tìm, thảo luận. Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ. Hs: đọc bài trước ở nhà. III. Tieán trình daïy hoïc:(35’) 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ:(5’) -Từ mượn là gì ? Cho ví dụ ?. - Nguyên tắc dùng từ mượn 3. Tổ chức dạy và học:(35’) * Giới thiệu bài :(1’) Tiết trước, các em đã học Từ mượn.Em nào hãy phân biệt từ thuần việt khác với từ mượn như thế nào? Cho vd và thử giải thích nghĩa của 1 từ mà em biết.G nhận xét. Để hiểu đúng nghĩa của từ, tiết học hôm nay chúng ta tìm hiểu cách giải thích nghĩa của từ. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1 :Tìm hiểu khái niệm nghĩa của từ .(18’) - Gv duøng baûng phuï ghi 3 ví duï taäp quaùn ,laãm liệt ,nao núng ở sgk. - H S đọc phần giải thích và gv giúp hs hiểu phần đứng sau dấu hai chấm là phần để nêu lên nghĩa của từ bằng những câu hỏi sau : - Moãi chuù thích treân goàm maáy boä phaän ?( hai boä phaän .) - Bộ phận đầu là tiếng , từ, ngữ hay câu ? ( từ ). - Boä phaän naøo trong chuù thích neâu leân nghóa cuûa từ ? (bộ phận sau.) * Hoạt động nhóm:, em hãy giải thích nghĩa của từ đi, cây . + Đi : là hoạt động dời chỗ với tốc độ bình thường , bằng hai chân và không cùng nhất khỏi mặt đất cùng một lúc . + Cây: là loại thực vật có rể, thân, cành, lá ,hoa, quaû…roõ reät. - Theo em những từ : Tập quán , lẫm liệt, naonuùng bieåuthòcaùi gì ? + Taäp quaùn, laãm lieät ,nao nuùng: bieåu thò tính chaát. + Đi: biểu thị hoạt động -Vậy để hiểu được nghĩa của từ ta căn cứ vào đâu ?( Ta căn cứ vào đặc điểm tính chất của từ.). Phaàn ghi baûng:. I Tìm hieåu baøi: 1.Nghĩa của từ là gì? Ví duï: - Tập quán: thói quen của cộng đồng được hình thành từ lâu trong đời sống được nhaân daân laøm theo. - laãm lieät: huøng duõng, oai nghieâm. - nao núng: lung lay, không vững lòng tin cuûa mình. -> Moãi chuù thích goàm hai boä phaän : moät bộ phận nêu từ ( hình thức – vỏ âm thanh ), moät boä phaän neâu nghóa (noäi dung – nghóa của từ ) * Ghi nhớ 1 : SGK/ 35 ..

(24) - Theo mô hình dưới đây, nghĩa của từ ứng với phaàn naøo ?. Hình thức Noäi dung - Nội dung mà từ biểu thị gồm những nội dung nào ? ( sự vật, tính chất , hoạt động, quan hệ…) - Em hiểu nghĩa của từ là gì ? Hãy cho 1 từ và giải thích nghĩa của từ đó ? - Học sinh đọc phần ghi nhớ 1 /35 * Hoạt động 2 : Tìm hiểu cách giải thích nghĩa của từ .(18’) - Học sinh đọc lại các chú thích đã dẫn ở phần 1 . - Ở cấp tiểu học, em đã được học từ đồng nghĩa , vậy em thử xem trong 4 chú thích trên , chú thích nào được giải thích theo cách đưa ra những từ đồng nghĩa ? - Còn chú thích 1, người ta đã giải thích nghĩa baèng caùch naøo ? ( Baèng caùch trình baøy khaùi nieäm.) - Từ đó, em thấy có mấy cách giải thích nghĩa của từ ? Mỗi cách cho 2 Vd, có giải thích đúng. * Thi tìm từ nhanh:Tìm các từ trái nghĩa cao thượng, trung thực, sáng sủa. * Hoạt động 3: -H Sđọc ghi nhớ 1,2 SGK/ 35. (2’) Chuyeån tieát 11 * Hoạt động 4 : Luyện Tập.(40’) * Loàng gheùp du lòch: em haõy giaûi thích nghóa cuûa từ tham quan, du lịch, sinh thái, văn hóa du lịch…. 2.Cách giải thích nghĩa của từ . - Taäp quaùn: giaûi thích baèng caùch trình bày khái niệm mà từ biểu thị. - Lẫm liệt, nao núng: đưa ra từ đồng nghĩa để giải thích.. * Ghi nhớ 2: SGK/ 35. II. Ghi nhớ1,2: SGK/35 III.Luyeän taäp: * Baøi taäp 1: Xaùc ñònh caùch giaûi nghóa từ * Bài tập 2: Điền từ thích hợp vào chỗ troáng a. Hoïc taäp c. Hoïc hoûi b. Hoïc loûm d. Hoïc haønh * Baøi taäp 3: a. Trung bình b. Trung gian c.Trung nieân * Bài tập 4: giải nghĩa từ - Giếng: hố đào thẳng đứng, sâu vào lòng đất, để lấy nước. - Rung rinh: chuyển động qua lại, nheï nhaøng lieân tieáp. - Hèn nhát: thiếu can đảm. * Bài tập 5 : giải thích nghĩa từ “mất”. 4.Cuûng coá: (2’) - Nghĩa của từ là gì? Có mấy cách giải nghĩa từ? 5 .Hướng dẫn về nhà:(3’) - Hoïc baøi : + Naém noäi dung baøi hoïc. + Laøm caùc BT 6,7 /17 SBT - Soạn bài: Sự Việc Và Nhân Vật Trong Văn Tự Sự : +Tìm hiểu thế nào là sự việc? Nhân vật trong văn tự sự ? + Đặc điểm và cách thể hiện sự việc và nhân vật trong tác phẩm tự sự.  Trả lời câu hỏi 1a,b,c / 37 và 2a,b / 38..

(25) Tuaàn 3 - Tieát 12 Ngày soạn: 02/09/2010. SỰ VIỆC VAØ NHÂN VẬT TRONG VĂN TỰ SỰ.  IMuïc tieâu baøi hoïc : 1.Kiến thức: - Nắm được thế nào là sự việc và nhân vật trong văn tự sự . - Hiểu được ý nghĩa vai trò mối quan hệ của sự việc và nhân vật trong văn tự sự. 2.Kyõ naêng: - Chỉ ra được sự việc nhân vật trong văn tự sự. - Xác định được nhân vật sự việc trong một đề bài cụ thể. 3.Giáo dục: giáo dục ý thức vận dụng vào phân tích tác phẩm.. II/Phương pháp: gợi mở, tích hợp. Chuaån bò: Gv: soạn bài, bảng phụ. Hs: xem bài trước ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ:(4’) Tự sự là gì ? Theo em văn bản Thánh Gióng thuộc thể loại gì ? Toùm taéc truyeän sôn tinh,thuûy tinh vaø cho bieát nhaân vaät chính 3.Tổ chức dạy học:(35’) * Giới thiệu bài :(1’)Tiết trước các em đã tìm hiểu ý nghĩa và đặc điểm của phương thức tự sự .Trong tác phẩm tự sự bao giờ cũng phải có việc, có người. Đó là sự việc (chi tiết) và nhân vật –hai đặc điểm cốt lõi của tác phẩm tự sự . Nhưng vai trò, tính chất, đặc điểm của nhân vật và sự việc trong tác phẩm tự sự như thế nào? Làm thế nào để nhận ra? Làm thế nào để xây dựng nó cho hay, cho sống động bài viết của mình? Tiết học hôm nay sẽ giúp chúng ta trả lời những câu hỏi đó. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Tìm hiểu mối quan hệ liên tục trong văn tự sự .(5’) ? Em hãy liệt kê các sự việc theo trật tự liên tục của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh? ( 7 sự kiện :xem mục a trang 37  ghi bảng , sử dụng bộ tranh hình. ) ? Em hãy chỉ ra sự việc khởi đầu, sự việc phát triển, sự việc cao trào và sư việc kết thúc trong các sự việc trên. + Sự việc khởi đầu : 1 + sự việc phát triển :2,3,4,5. + sự việc cao trào :6 . + sự việc kết thúc : 7. ? Theo em, có thể xoá bỏ yếu tố thời gian và địa điểm trong truyện được không?( Không .Vì sẽ thiếu tính liên tục , sự việc sau đó không được giải thích rõ .) ? Có thể thay đổi trật tự trước sau sự việc ấy không ? Vì sao ? GV thử đảo trật tự của 1-2 sự việc qua tranh hình. ( Không- Vì các sự việc được sắp xếp theo trật tự có ý nghĩa: Sự việc trước giải thích lý do cho sự việc sau.Và cả chuỗi sự việc khẳng định sự chiến thắng của Sơn Tinh.) ? Các sự việc kết hợp với nhau theo quan hệ nào ? ( Nhân. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu baøi : 1.Sự việc trong văn tự sự . - Truyeän Sôn Tinh, Thuûy Tinh + Sự việc khởi đầu: vua Huøng keùn reå. + Sự việc phát triển: vua Huøng ra ñieàu kieän choïn rể. Sơn Tinh rước vợ về . + Sự việc cao trào: Thủy Tinh đến sau không lấy được, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh. + Sự việc kết thúc: hai beân giao chieán Thuûy Tinh thua ruùt quaân veà. Haèng naêm Thủy Tinh dâng nước đánh Sôn Tinh nhöng luùc naøo cuõng thua traän..

(26) quaû.) * Hoạt động 2 (câu 1b)(5’) - Nếu kể 1 câu chuyện mà chỉ có 7 sự kiện trần trụi như vậy truyện có hấp dẫn không ? Vì sao ? ( Không.Vì truyện sẽ trừu tượng, khô khan. Truyện hay phải có sự việc, chi tiết, phải nêu roõ 6 yeáu toá.) ? Theo em, có thể xoá bỏ thời gian và địa điểm trong truyện này được không? vì sao? ? Haõy chæ ra caùc yeáu toá cuûa truyeän. 1.Ai làm? (nhân vật) Các sự việc bắt đầu do Hùng Vương, Mò Nöông nhöng chuû yeáu laø Sôn Tinh, Thuyû Tinh. 2.Sự việc xảy ra ở đâu? (địa điểm)Ở thành Phong Châu, ở soâng vaø nuùi. 3.Việc xảy ra lúc nào? (thời gian)Thời vua Hùng thứ mười taùm. 4.Việc diễn ra thế nào? (quá trình)Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hôn. Vua hùng ra điều kiện chọn rể. Sơn Tinh đến trước được vợ. Thuỷ Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh. 5.Vieäc xaûy ra do ñaâu? (nguyeân nhaân) Vua Huøng keùn reå 6.Keát thuùc (Keát quaû) Thuyû Tinh thaát baïi, haøng naêm daâng nước đánh Sơn Tinh nhưng đều thua. ? Dựa vào truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh, em hãy chỉ ra các yếu tố của truyện ?( Do ai làm,việc xảy ra ở đâu, lúc nào, nguyên nhaân, dieãn bieán, keát quaû. ) * Hoạt động 3 : Sự việc trong văn bản tự sự được lựa chọn cho phù hợp với chủ đề.(5’) ? Em hãy cho biết sự việc nào thể hiện mối thiện cảm của người kể đối với Sơn Tinh ? + Sôn Tinh coù taøi xaây luyõ choáng luït. + Món đồ sinh lễ là sản vật núi rừng, dễ cho Sơn Tinh mà khó cho Thuyû Tinh. + Sôn Tinh thaéng lieân tuïc. ? Tại sao nhân dân ta không để Thuỷ Tinh thắng ?( Không để Thuyû Tinh thaéng vì nhö vaäy, Vua Huøng vaø nhaân daân seõ ngaäp chìm trong nước lũ . Từ đó câu chuyện được kể ra nhằm khẳng ñònh taøi naêng Sôn Tinh vaø vua Huøng yeâu quí Sôn Tinh. Nhaân dân ta đứng về phía Sơn Tinh, yêu quý Sơn Tinh. Đó chính là yù nghóa cuûa caâu chuyeän.) =>Từ đó em rút ra kết luận gì về mục đích của việc lựa chọn chi tiết trong văn tự sự?( Lựa chọn chi tiết trong văn tự sự phải phù hợp với chủ đề.)  HS đọc ghi nhớ ý 1 /38. * Hoạt động 4 : Tìm hiểu nhân vật trong văn tự sự(7’) ? Haõy keå teân caùc nhaân vaät trong truyeän Sôn Tinh , Thuyû Tinh? ? Ai laø nhaân vaät chính, coù vai troø quan troïng nhaát ? Ai laø keû được nói tới nhiều nhất? ? Ai laø nhaân vaät phuï ? Nhaân vaät phuï coù caàn thieát khoâng? Coù thể bỏ được không? ? Em haõy cho bieát caùc nhaân vaät trong truyeän Sôn Tinh, Thuyû Tinh được kể như thế nào?. * Ghi nhô ù 1: SGK /38. 2. Nhân vật trong văn tự sự:.

(27) - GV duøng baûng phuï keû baûng /38 sgk –Cho HS ñieàn vaø neâu nhaän xeùt. + Nhaân vaät, teân goïi, lai lòch, chaân dung, taøi naêng, vieäc laøm. + HS thảo luận nhóm (Đại diện nhóm lên điền vào bảng phụ theo từng mục)  Từ đó, học sinh rút ra Thế nào là nhân vật trong tự sự ? Vai trò của nhân vật chính và nhân vật phụ ? Nhân vật được thể hieän qua caùc maët naøo?  HS đọc ghi nhớ ý 2 trang 38 sgk. - Gọi HS đọc toàn bộ ghi nhớ /38 sgk * Hoạt động 5: Luyện tập (12’) - GV hướng dẫn HS làm BT1 / 38.-Nêu yêu cầu BT. -H thảo luận nhóm (Mỗi nhóm 1 câu).-Nhận xét –GV hướng dẫn sửa.. * Ghi nhớù 2: SGK/ 38 II Ghi nhớ: 1,2 SGK/38 III. Luyeän taäp: * Baøi taäp 1: Tìm hieåu nhaân vật, sự việc, chủ đề của truyeän a.Vai troø, yù nghóa cuûa nhaân vaät - Vua Huøng laø nhaân vaät phuï, khoâng theå thieáu vì oâng laø người quyết định cuộc hôn nhaân. - Mò Nöông laø nhaân vaät phuï, khoâng theå thieáu vì coù nàng mới xảy ra cuộc xung đột của hai thần. - Sôn Tinh laø anh huøng choáng luõ luït. - Thủy Tinhlà sức mạnh cuûa luõ luït. b. Toùm taét truyeän theo caùc sự việc của nhân vật chính * Baøi taäp 2: Moät laàn không vâng lời mẹ.. 4 .Cuûng coá (2’) - Sự việc và nhân vật trong văn tự sự ? 5 .Hướng dẫn về nhà:(3’) - Hoïc baøi : + Học ghi nhớ/ 38 –Nắm được vai trò và ý nghĩa của các yếu tố sự việc và nhân vật trong văn tự sự. +Laøm baøi 2 trang 39 sgk. - Soạn bài : Sự tích hồ Gươm: + Đọc và kể lại văn bản –Xem phần chú thích. +Tìm bố cục ,ý chính mỗi đoạn. +Phaân tích yù nghóa cuûa moät soá hình aûnh chính. +YÙ nghóa truyeän  Trả lời câu hỏi 1,2,3,4 / 42 sgk Các tổ thảo luận câu 5,6 /42 sgk.

(28) TUAÀN 4 -Tieát13 Ngày soạn: 06/09/2010. VAÊN BAÛN :. SỰ TÍCH HỒ GƯƠM (Truyeàn thuyeát). (hướng dẫn học thêm). . I.Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức: - Cảm nhận được nội dung ý nghĩa vẻ đẹp của một số hình ảnh của truyện truyền thuyết sự tích Hồ Gươm. - Nắm được nhân vật và sự kiện trong truyện. - Hiểu được truyện thuyết địa danh. - Cốt lõi lịch sử trong tác phẩm thuộc chuỗi truyền thuyết về người anh hùng lê lợi và cuộc khởi nghĩa lam sơn. 2.Kyõ naêng: - Rèn luyện đọc hiểu văn bản truyền thuyết. - Phân tích để thấy được ý nghĩa sức sống của một số chi tiết tưởng tượng. - Kể lại được truyện. 3.giáo dục: tinh thần yêu nước, ý thức giết giặc cứu nước và tinh thần yêu chuộng hòa bình. II.Phương pháp: hỏi đáp, nêu vấn đề, tích hợp. Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ, tranh ảnh hồ gươm. Hs: soạn bài trước ở nhà. III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: (5’) Thế nào là nhân vật và sự việc ntrong văn tự sự? Cho ví dụ 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’) Giữa thủ đô Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội , Hồ Gươm đẹp như một lẵng hoa lộng lẫy và duyên dáng .Những tên gọi đầu tiên của hồ này là hồ Lục Thuỷ , Tả Vọng , hồ Thuỷ Quân. Đến thế kỉ XV , hồ mới mang tên Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm , gắn với sự tích nhận gươm, trả gươm thần của người anh hùng Lam Sơn : Lê Lợi. Qua câu chuyện” STHG” chuùng ta seõ hieåu roõ hôn. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Phaàn ghi baûng: * Hoạt động 1: Đọc, kể văn bản và tìm hiểu chú thích. I .Tìm hieåu truyeän: (10’) 1. Đọc, kể - GV hướng dẫn cách đọc - GV đọc 1 đoạn - Gọi 2 2. phaân tích. HS đọc tiếp - GV nhận xét. - GV hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích .Chú ý các chú thích 1,3,4,6,12. ? Theo em, truyeän naøy coù theå chia laøm maáy phaàn ? + Phần 1 : từ đầu …” đất nước “: Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần để đánh giặc. + Phần 2: đoạn còn lại : Long Quân đòi gươm sau khi đất nước hết giặc.. - HS keå laïi truyeän . a. Chuyện mượn gươm * Hoạt động 2 : Hướng dẫn trả lời các câu hỏi phần đọc Thaàn: , hieåu vaên baûn.(18’) - HS đọc lại từ đầu…”Giết giặc”. ? Em hiểu gì về giặc Minh ? (Giặc phương Bắc, triều đại.

(29) nhà Minh, xâm lược nước ta từ 1407 đến 1427.) ? Vì sao đức Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thaàn ? + Giặc Minh đô hộ nước ta, làm nhiều điều bạo ngược, nhaân daân ta rôi vaøo caûnh khoán cuøng. Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ. Dối trời lừa dân đủ muôn nghìn kế. Độc ác thay Trúc Lam Sơn không ghi hết tội. Nhân dân ta căm giận chúng đến tận xương tuỷ, trời đất không dung tha tội ác của bọn giặc xăm lược. + Ở vùng Lam Sơn, nghĩa quân nổi dậy chống lại chúng, những buổi đầu thế lực còn yếu , nhiều lần bị thua. +Long quân thấy vậy cho mượn gươm thần để giết giặc. Cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân Lam Sơn được tổ tiên , thần thiêng giúp đỡ. - HS đọc “ Hồi ấy…một lưỡi gươm”. ? Lê Thận bắt đựơc gươm thần trong hoàn cảnh nào ? +Chàng đánh cá Lê Thận bắt được lưỡi gươm dưới nước. +Lê Thận thả lưới 3 lần, gươm vẫn vào lưới. ? Ai là người nhận được chuôi gươm?  Lê Thận và Lê Lợi được gươm thần không phải ở một thế giới siêu nhiên kì ảo mà ở một địa điểm rất thực ngay trên quê hương của họ.Lê Thận gặp lưỡi gươm khi kéo lưới còn Lê Lợi nhận được chuôi gươm trên đoạn đường chạy giặc trong rừng. * Hoạt độnh nhóm : Chi tiết thanh sắt 3 lần chui vào lưới có tác dụng gì cho lời kể chuyện ? ( Lê Thận thả lưới 3 lần lưỡi gươm vẫn vào lưới , ở đây ta gặp con số 3 theo quan niệm dân gian là con số tượng trưng cho số nhiều điều này có ý nghĩa tăng sức hấp dẫn cho câu chuyeän: thieâng lieâng hoùa göôm thaàn, thanh göôm cuûa yù trời cho chính nghĩa .) ? Khi Lê Lợi nhận gươm , có điều gì đáng chú ý ? * Hoạt động nhóm:Tại sao tác giả dân gian không để Lê Lợi trực tiếp nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc, ở một nơi mà lưỡi gươm phải ở dưới nước, chuôi gươm ở trên rừng ?( Điều đó muốn nói rằng khả năng cứu nước có ở khắp nơi từ miền sông nước đến miền núi rừng, từ miền xuôi đến miền ngược, ở mọi lúc, mọi nơi điều này làm ta nhớ lạiâm vang tiếng nói của cha ông: kẻ miền núi người miền biển, khi có việc gì thì giúp đở lẫn nhau, đừng quên lời hẹn.) - HS đọc “Ba ngày sau…như in”. ? Gươm thần có sức mạnh ntn ? ( tung hoành khắp trận địakhiến quân Minh khiếp sợ. Mở đường cho nghĩa quân đánh cho không còn một tên giặc nào trên đất nước ta.Vì vậy thanh gươm của Lê Lợi là khí thiêng của trời đất, sông núi là khát vọng niềm tin sự đoàn kết trên dưới một lòng đánh giặc cứu nươc.). - Long Quaân cho nghóa quaân Lam Sơn mượn gươm thần  Cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân Lam Sơn được tổ tiên thần thánh giúp đỡ .. - Lê Thận nhận lưỡi gươm dưới nước, Lê Lợi nhận chuôi gươm trên rừng .. - Caùc boä phaän cuûa thanh gươm rời nhau nhưng khi ghép lại thì vừa như in  Nhân dân nhất trí ,trên dưới một lòng đánh đuổi giặc ngoại xâm ..

(30) - Kể đoạn cuối truyện. ? Long Quân đòi gươm trong hoàn cảnh nào ? (Đất nước , nhân dân đánh đuổi được giặc Minh.Chủ tướng Lê Lợi lên ngôi vua , nhà Lê dời đô về Thăng Long.) ? Việc đòi gươm và trả gươm diễn ra như thế nào ?( Lê Lợi đang cởi thuyền rồng dạo chơi quanh hồ Tả Vọng, Rùa vàng theo lệnh Long Quân đòi lại gươm thần vì nhiệm vụ của Lê Lợi đã hoàn thành. Khi gươm đã trả cho Rùa vàng nhưng ánh sáng vẫn còn le lói đó chính là ánh saùng cuûa chính nghóa hoøa quang cuûa chieán thaéng coøn löu mãi muôn đời) ? Theo em tại sao Long Quân đòi lại gươm và Lê Lợi trả göôm trong luùc naøy ? + Đánh dấu và khẳng định chiến thắng. + Phản ánh tư tưởng, tình cảm yêu hoà bình của dân tộc ta.Khi có giặc, cần phải cầm gươm đánh giặc ; khi hoà bình, khoâng caàn göôm. + Cảnh giác, răn đe những kẻ nhòm ngó nước ta. * Hoạt động nhóm: Ngoài “STHG” truyền thuyết nào cuõng coù hình aûnh Ruøa Vaøng?( truyeàn thuyeát An Döông Vöông: thaàn Kim Quy giuùp vua xaây thaønh, cheá noû thaàn, chỉ cho vua biết giặc ở sau lưng ) * Hoạt động 3 : Đọc ghi nhớ , hướng dẫn phân tích các yù phaàn naøy.Yeâu caàu hoïc thuoäc.(3’) ? Vì sao STHG được coi là truyền thuyết ?( Có yếu tố hoang đường, kì ảo.Kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ.) ? STHG nhằm ca ngợi và giải thích điều gì ? + Ca ngợi tính chất chính nghĩa , tính chất nhân dân và chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo +Giải thích tên gọi hồ Hoàn Kiếm. * Hoạt động 4: Luyện tập(3’) ? Câu 3 /43 sgk Lê Lợi nhận gươm ở Thanh Hoá nhưng lại trả gươm ở Hồ Gươm. Nếu Lê Lợi trả gươm ở Thanh Hoá, thì ý nghĩa của truyền thuyết sẽ khác đi như thế naøo?. - Lê Lợi nhận gươm là nhận trách nhiệm trước đất nước, trước daân toäc.. b. Lê Lợi trả gươm: Việc trả gươm của Lê Lợi có ý nghĩa đánh dấu và khẳng định chiến thắng ; phản ánh tư tưởng , tình cảm yêu hoà bình của dân tộc ta.. II.Ghi nhớ : Sgk / 43. III.Luyeän taäp : Hãy tưởng tượng lời thanh gươm keå laïi chuyeän . - Caâu 3 Sgk/ 43. 4.Củng cố : (2’) ? Em thích chi tiết nào nhất trong truyền thuyết “sự tích Hồ Gươm “ ? Vì sao ? - Lồng ghép giáo dục: đến thăm vẻ đẹp Hồ Gươm 5.Hướng dẫnvề nhà: (3’) - Học bài : +Học thuộc ghi nhớ / 43 ; Kể lại được truyện bằng lời kể của chính mình -Hiểu được ý nghĩa các chi tiết ghi ở phần phân tích –Làm BT3/20 SBT - Soạn bài : “ Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự.”: ? Tìm hiểu thế nào là chủ đề? ? Bố cục và yêu cầu các phần của bài văn tự sự. Đọc văn bản về Tuệ Tĩnh .Trả lời các câu hỏi 2a,b,c,d/ sgk / 45 ..

(31) Ngày soạn:07/09/2010 TUAÀN4- Tieát 14 C -. CHỦ ĐỀ VAØ DAØN BAØI CỦA BAØI VĂN TỰ SỰ . . I .Muïc tieâu baøi hoïc : 1.Kiến thức: - Hiểu thế nào là chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự. - Hiểu mối quan hệ giữa sự việc và chủ đề. - Bố cục của bài văn tự sự. 2.Kyõ naêng: - Tìm chủ đề làm dàn bài và viết đđược mở bài cho bài văn tự sự. 3.Giaùo duïc: - Yù thức tìm hiểu văn tự sự II. Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm, thảo luận. III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kiểm tra bài cũ :(4’) Kể lại truyện “Sự tích Hồ Gươm “ bằng lời kể của em ? Neâu yù nghóa cuûa truyeän ? 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài :(1’) Tiết trước, các em đã được tìm hiểu về sự việc và nhân vật trong văn tự sự – hai đặc điểm cốt lõi của tác phẩm tự sự. Nhưng muốn hiểu một bài văn tự sự , trước hết người đọc cần phải nắm được chủ đề của nó; sau đó là tìm hiểu bố cục của bài văn.Vậy chủ đề là gì? Bố cục có phải là dàn ý không? Làm thế nào có thể xác định được chủ đề và dàn ý của tác phẩm tự sự ? Tiết học hôm nay sẽ giúp các em trả lời câu hỏi đó. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1 : Tìm hiểu chủ đề là gì ?(8’) - HS đọc bài văn sgk/ 44. Chú ý bài văn không có nhan đề. HS tập trung vào phần thân bài. ? Sự việc trong phần thân bài thể hiện chủ đề hết lòng thương yêu cứu giúp người bệnh của Tuệ Tĩnh như thế nào ? (Tuệ Tĩnh làm hai việc : Từ chối việc chữa bệnh cho người nhà giàu trước, vì bệnh ông ta nhẹ. Chữa ngay cho con trai người nông dân, vì bệnh chú bé nguy hiểm hôn.) ? Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa bệnh cho chú bé con nhà nông dân đã nói lên phẩm chất gì của người thầy thuốc ? +Tỏ ra có bản lĩnh, không sợ làm mất lòng ông nhà giàu. +Chứng tỏ tấm lòng của ông : hết lòng cứu giúp người bệnh, không màng danh lợi. ? Chủ đề của bài văn được thể hiện chủ yếu ở những lời nào trong bài văn ? Gạch dưới những từ đó. +“Hết lòng thương yêu, cứu giúp người bệnh”. +“Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn , sao lại nói chuyện ân huệ”. Ca ngợi lòng yêu thương con người của Tuệ Tĩnh. đó chính là ý chính mà người kể muốn thể hiện trong văn bản  chủ đề của văn bản. ? HS đọc câu (c)/45.Trong 3 tên truyện đã cho chọn tên nào là phù hợp. Lí do ? + Cả ba tên truyện đều phù hợp nhưng sắc thái khác nhau.. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi : 1.Chủ đề trong văn tự sự: - Baøi vaên Tueä Tónh theå hieän lòng yêu thương cứu giúo người bệnh và y đức của ông. - Nhan đề : tấm lòng thương người của thầy Tuệ Tĩnh. * Ghi nhớ 1: SGK / 45. 2.Dàn ý bài văn tự sự a. MB: giới thiệu nhà danh y lỗi lạc đời Trần. b. TB: diễn biến sự việc : . - từ chối chữa cho nhà.

(32) Hai nhan đề sau chỉ ra chủ đề khá sát . + “Tấm lòng…” nhấn mạnh đến khía cạnh tình cảm của Tuệ Tĩnh. “Y đức …” là đạo đức nghề y, đạo đức nghề nghieäp cuûa Tueä Tónh. + Nhan đề “Tuệ Tĩnh và…” nêu lên tình huống phải lựa chọn  thể hiện phẩm chất cao đẹp của danh y Tuệ Tĩnh. ? Theo em, em có thể đặt tên khác được không? Giải thích ( HS có thể đặt nhiều tên , hướng dẫn các em lựa chọn . Vd: Một lòng vì người bệnh.) ? Chủ đề là gì ?  H. đọc phần ghi nhớ ý 1 / 45.  GV chốt : Qua việc tìm hiểu ta thấy chủ đề được thể hiện qua lời phát biểu. Chủ đề còn thể hiện qua việc làm. Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người kể chuyện muốn thể hiện trong câu chuyện , cũng có thể gọi là ý chính. Đó là yếu tố liên kết các phần của bài tự sự lại với nhau. Chủ đề là điều mà câu chuyện muốn đề cao, muốn ngợi ca, muốn khẳng định hoặc muốn phê phán, chế giễu. Chủ đề thấm nhuần trong sự việc, trong mâu thuẫn và trong giải quyết mâu thuẫn của chuyện.Người kể phải chọn các sự việc thích hợp với chủ đề. Chọn các sự việc không phù hợp với chủ đề sẽ làm bài văn rời rạc , lạc đề. * Hoạt động 2: Tìm hiểu dàn bài của bài văn tự sự.(12’) ? Theo em , dàn bài bài văn tự sự gồm mấy phần ? ? Các phần mở bài , thân bài, kết bài trên đây thực hiện những yêu cầu gì của bài văn tự sự ? HS đọc phần ghi nhớ ý 2 / 45. * Hoạt động 3: Luyện tập.(14’) - GV hướng dẫn HS làm bài tập 1,2 SGK.. giàu , bệnh nhẹ dù được mời trước. - chữa ngay cho con trai nhaø ngheøo beänh naëng. c. KB: cuối cùng ông đến chữa cho nhà giàu dù rất mệt -> ca ngợi tinh thaàn traùch nhieäm cuûa Tueä Tónh. * Ghi nhớ 2 : SGK/45. II Ghi nhớ: 1,2 SGK/45. III. Luyeän taäp : * Baøi taäp 1: a. Chủ đề: tố cáo tên cận thần tham lam baèng caùch chôi khaêm noù. b. Daøn baøi - MB: caâu 1 - KB: caâu cuoái - TB: phaàn coøn laïi c. So saùnh truyeän Phaàn Thưởng và truyện Tuệ Tĩnh d.Sự việc trong phần thân bài thú vị ở chỗ nào * Bài tập 2: Đánh giá cách mở bài, kết bài ở hai truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh Và Sự Tích Hồ Göôm.. 4. Cuûng coá:(2’) ? Chủ đề của văn tự sự là gì? ? Nêu dàn bài của văn tự sự? 5. Hướng dẫn về nhà:(3’) - Học bài :Học thuộc phần ghi nhớ . Trả lời được câu hỏi “Chủ đề là gì ? Dàn ý bài văn tự sự gồm mấy phần ? ”. -Làm BT 3 /21 SBT - Soạn bài : “ Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự.”: -Tìm hiểu các thao tác tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý,viết thành văn.  Trả lời câu hỏi 1 /47 mục 1 ; câu 2 / 48 mục 2..

(33) TUAÀN4 -Tieát 15 -16 Ngày soạn: 08/09/2010. TÌM HIỂU ĐỀ VAØ CÁCH LAØM BAØI VĂN TỰ SỰ. I .Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: biết tìm hiểu đề văn tự sự và cách làm bài văn tự sự. Bieát caùch tìm daøn yù vaø vieát thaønh baøi vaên. 2.Kỹ năng: rèn luyện kỹ năng tìm hiểu đề 3.Giáo dục: giáo dục ý thức tìmhiểu văn tự sự II.Phương pháp: gợi tìm, nêu vấn đề, thảo luận. Chuaån bò: Gv: bài soạn. Bảng phụ. Hs: xem bài trước ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc:: 1. OÅn ñònh :(1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ :(5’) Dàn ý bài văn tự sự gồm mấy phần ? Nội dung từng phần ? Vận dụng kiến thức đã biết , em hãy tìm bố cục một bài văn tự sự mà em đã học. 3. Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’) Chúng ta đã hiểu chủ đề và dàn ý một bài tự sự. Ngoài ra khi làm bài văn tự sự khâu tìm hiểu đề đóng vai trò quan trọng.Tiết học hôm nay, sẽ rèn các em kĩ năng tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sư ï; các bước và nội dung tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn ý và viết thaønh vaên. Hoạt động của gv và hs Phaàn ghi baûng: * Hoạt động 1: Tìm hiểu bài(10’) I.Tìm hieåu baøi. Dùng bảng phụ có ghi sẵn các đề trong sgk. Hướng dẫn học 1. Tìm hiểu đề là gì? sinh trả lời các câu hỏi sgk/ 47. Baøi taäp: 1/47 SGK ? Lời văn đề 1 nêu ra những yêu cầu gì ? Những chữ nào - Đề kể người:2, 6 trong đề cho em biết điều đó? (Yêu cầu : kể câu chuyện - Đề kể việc :1,3,4,5 bằng lời văn của em. Chuyện em thích “bằng lời văn của - Đề tường thuật sự việc 4,5. em” .) ? Qua việc phân tích đề 1 , khi tìm hiểu đề cần chú ý điều gì ? ( Lời văn, câu, chữ.) ? Các đề 3,4,5,6 không có từ “kể” , nó có phải là tự sự không ? vì sao?( Nó là tự sự – các đề đều có nhân vật, sự vieäc.) ? Qua 6 đề em có nhận xét gì về cách diễn đạt của đề tự sự ?( Mỗi đề bài có cách diễn đạt khác nhau.) ? Từ trọng tâm trong mỗi đề bài trên là từ nào ? Gạch dưới những từ đó . +Đề 1 : chuyện em thích, bằng lời văn của em . +Đề 2 : bạn tốt. +Đề 3 : ngày thơ ấu. +Đề 4 : ngày sinh nhật. +Đề 5 : quê em đổi mới. +Đề 6 : lớn. ? Trong các đề trên , đề nào kể việc ? Đề nào nghiêng về.

(34) tả người? Dựa vào đâu ?( Đề 1,5 kể sự việc . Đề 2,3,4,6 nghiêng về tả người. Các từ ngữ quan trọng.) ? Muốn xác định từ ngữ quan trọng em phải làm gì ? - Tầm quan trọng của việc tìm hiểu đề.  GV liên hệ các bài làm lạc đề của HS. ? Tìm hiểu đề là gì?  HS đọc ghi nhớ ý 1 / 43. * GVphân tích thêm : Đề văn tự sự có thể diễn đạt thành nhiều dạng , có thể có yêu cầu tường thuật, kể chuyện, tường trình một sự việc, câu chuyện, nhân vật nào đó, mà cũng có thể chỉ nêu ra một đề tài của câu chuyện, tức là chỉ nêu ra nội dung trực tiếp của câu chuyện . Ví dụ : “Kỉ niệm ngày thơ ấu”, “Ngày sinh nhật của em” . Hoặc có khi đề chỉ nêu chủ đề “quê em đổi mới”, “em đã lớn rồi” * Hoạt động 2 : Tìm hiểu đề , lập ý.(13’) Đề : Kể một câu chuyện em thích bằng lời văn của em . ? Đề nêu ra những yêu cầu nào buộc em phải thực hieän ? Em hieåu yeâu caàu aáy nhö theá naøo ? (Keå chuyeän em thích bằng lời văn của em.) ? Em hiểu thế nào là bằng lời của em ?  Chúng ta vừa tìm hiểu đề. Song, đó chỉ là bước khởi đầu.Việc tiếp theo là phải lập dàn ý.Vậy chúng ta phải làm gì ? (Keå chuyeän). - HS kể theo sự chuẩn bị trước. Yêu cầu kể ngắn gọn nhưng đầy đủ nhân vật, sự việc, diễn biến, kết quả và ý nghĩa câu chuyện .H có thể chọn sự việc , không chép lại nguyên xi. - GV choïn truyeän “Thaùnh Gioùng” . ? Truyện có những nhân vật nào ? ?Nêu chủ đề của truyện ?( Truyện đề cao tinh thần sẵn sàng đánh giặc và tinh thần quyết chiến, quyết thắng của Thaùnh Gioùng.) ?Dựa vào chủ đề này, em sẽ tập trung kể đoạn nào?(Đoạn Gióng xông ra trận đánh giặc. Roi gãy, gióng lấy tre làm vũ khí. Thắng giặc, Gióng bỏ lại giáp sắt…cưỡi ngựa bay về trời. Nhấn mạnh : như vậy đoạn kể việc mẹ Gióng giẫm vaøo veát chaân to coù theå boû qua. Chuyeän Tre ñaèng ngaø vaø Laøng Chaùy cuõng coù theå khoâng keå.) ? Lập ý là gì ?  H. đọc ghi nhớ ý 2 trang 48. Nếu có thể ( thời gian ) G. chọn truyện STHG để học sinh luyện tập, tìm nhân vật, sự việc, diễn biến chính và nêu chủ đề  lập ý. * Hoạt động 3: Lập dàn ý. (15’) - HS tìm hieåu truyeän Thaùnh Gioùng. -Truyện bắt đầu từ đâu ?( Từ chỗ đứa bé nghe sứ giả rao tìm người tài ra đánh giặc, bảo mẹ ra mời sứ giả vào.) -Vì sao truyện lại bắt đầu từ đó ?( Để không phải kể lại việc người mẹ thụ thai , mang thai 12 tháng.) - Mở bài nên giới thiệu như thế nào ? Vì sao ? +Nhân vật,sự việc. +Vì nếu không giới thiệu nhân vật, truyện sẽ không có nhân vật và sẽ không kể được.. * Ghi nhớ.1/48 SGK. 2. Cách làm bài văn tự sự. Đề: kể lại chuyện Thánh Gióng bằng lời văn của em. _ a. Tìm hiểu đề: - Thể loại: kể chuyện - Noäi dung : truyeän thaùnh gióng bằng lời văn của em. _b. Laäp yù: - Nhaân vaät: Thaùnh Gioùng - Sự việc Gióng đánh giặc. - Chủ đề: ca ngợi người anh hùng dân tộc đánh giặc cứu nước.. _c.Laäp daøn baøi: - Mở bài: giới thiệu Gióng và sự việc Gióng đánh giặc. - Thaân baøi: + Nghe sứ giả rao tìm đường cứu nước -> Gióng biết nói và đòi đánh giặc. + Gióng đòi roi sắt, áo.

(35) ? Em hãy thực hiện phần mở bài truyện Thánh Gióng. ? Truyện kết thúc ở đâu? Vua nhớ công ơn, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhà.  HS thaûo luaän : Muoán keå laïi moät caâu chuyeän , ñieàu quan trọng là phải làm gì? (Xác định chỗ bắt đầu và kết thúc .) ? Truyện Thánh Gióng còn có những sự việc nào chưa được kể ? Em hãy nêu bổ sung bằng các ý chính . - Sử dụng bộ tranh Thánh Gióng, cho H. sắp tranh sai vị trí  sắp lại đúng với các sự việc trong câu chuyện. ? Cho bieát khi laäp daøn yù, ta phaûi laøm gì ? ( Saép xeáp vieäc gì kể trước, việc gì kể sau để người đọc theo dõi được câu chuyện và hiểu được ý định của người viết.)  HS đọc ghi nhớ ý 3 /48 ? Dựa vào văn bản Thánh Gióng, cho biết bố cục của văn bản?( Ba phần : Mở bài, thân bài, kết bài.). Tieát 2 * Hoạt động 4: Tập viết lời kể. (25’) Phöông tieän daïy hoïc : baûng phuï . G.cheùp caùc Vd phaàn mở bài khác nhau để H. thấy những cách diễn đạt khác nhau.( saùch gv trang 97). ? Các cách diễn đạt trên khác nhau như thế nào ? + Cách a : giới thiệu người anh hùng. + Cách b : nói đến chú bé lạ. + Cách c : nói tới sự biến đổi. + Cách d : nói tới một nhân vật mà ai cũng biết. ? Nhưng các cách diễn đạt trên giống nhau ở chỗ nào ? ( Đều giới thiệu nhân vật.) ? Em hãy nêu cách làm bài văn tự sự ?  HS đọc toàn bộ phần ghi nhớ /48 sgk * Hoạt động 5: Luyện tập(15’) Gv hướng dẫn học sinh luyện tập.. giáp sắt , ngựa sắt. + Baø con goùp gaïo nuoâi Gioùng. + Gioùng vöôn vai thaønh traùng só. + Roi saét gaõy Gioùng nhổ tre đánh giặc. Đánh thắng giặc và bay về trời. - kết bài: vua nhớ công ơn lập đền thơ phong làm Phù Đổng Thiên Vươngø. * ghi nhớ.2/48 SGK II Ghi nhớ : SGK/48 .. III.Luyeän taäp: Bài Tập:Tìm hiểu đề ,lập dàn ý và viết thành văn cho đề sau: Đề: Kể lại truyện”Con Rồng cháu Tiên” bằng lời văn của em.. 4.Cuûng coá: (2’) nêu cách làm bài văn tự sự? 5.Hướng dẫn về nhà:(3’) - Học bài : -Học thuộc phần ghi nhớ / 48 sgk -Xem lại các truyện truyền thuyết đã học: Con Rồng Cháu Tiên, Bánh chưng- bánh giầy, Thánh Gióng, Sơn Tinh-Thuỷ Tinh, Sự tích Hồ Gươm để chuẩn bị viết bài làm vaên soá 1. - Yêu cầu: -Nắm nhân vật và diễn biến các sự việc trong từng truyện – Ý nghĩa của truyeän..

(36) TUAÀN5 -Tieát 17+18: Ngày soạn: 14/09/09.. BAØI VIEÁT SOÁ 1 I. Mục đích cần đạt: 1.kiến thức: - Biết tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự. - Biết cách làm dàn ý và viết thành văn. - Cấu trúc yêu cầu của đề văn tự sự. - Tầm quan trọng của việc tìm hiểu đề lập dàn ý khi làm văn tự sự. - Những căn cứ để lập ý và dàn ý 2.Kyõ naêng: - Tìm hiểu đề , đọc kỹ đề nhận ra những yêu cầu của đề và cách làm một bài văn tự sự. - Bước đầu biết dùng lời văn của mình để viết bài văn tự sự. 3. Giáo dục:ý thức tìm hiểu văn kể chuyện. II. Phöông phaùp: hoïc sinh laøm baøi treân giaáy Chuaån bò: Gv: đề kiểm tra Hs: xem kỹ phần lý thuyết ở nhà II. Tieán trình daïy hoïc: 1. Ổn định :(1’). 2. 3.. KT bài cũ: (3’) kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh Tổ chức dạy và học.. Hoạt động của gv và hs Hoạt động 1: Gv ghi đề lên bảng (1’). Phaàn ghi baûng Đề: Kể lại truyện Con Rồng Cháu Tiên bằng lời văn của em.. Hoạt động 2: Hs làm bài (80’) ĐÁP ÁN. a.Mở bài: - Giới thiệu thời gian và không gian xảy ra câu chuyện. b.Thaân baøi: * Cuoäc tình duyeân tieân roàng. - Laïc Long Quaân + Vị thần thuộc nồi Rồng, con trai thần Long Nữ. + Lạc Long Quân thường sống dưới nước, thỉnh thoảng mới lên sống trên cạn, thần có sức khỏe vaø nhieàu pheùp laï. + Thần giúp dân duyệt trừ Ngư Tinh, Mộc Tinh, Hồ Tinh, thần còn dạy dân chăn nuôi, trồng trọt và cách ăn ở. - AÂu Cô + Ở vùng núi phương Bắc, thuộc dòng họ thần nông. + Âu Cơ tìm đến thăm đất Lạc Việt + Âu Cơ gặp Lạc Long Quân, kết thành vợ chồng, cùng sống trên cạn, trong cung điện Long Trang. - Bọc trứng kì diệu + Âu Cơ sinh bọc trứng, nở trăm con trai, hồng hào , đẹp đẽ..

(37) + Đàn con không cần bú mớm mà tự lớn nhanh thổi, khôi ngô, sức khỏe như thần. 2. Cuoäc chia tay - Người nòi Rồng, kẻ dòng Tiên + Long Quân không quen sống trên cạn trở về với mẹ. + AÂu Cô nuoâi con moät mình buoàn tuûi goïi choàng. + Lạc Long Quân đề nghị chia con, 50 con lên núi, 50 con xuống biển. - Cuộc chia tay và nước văn Lang ra đời. c. Keát baøi: - Người Việt Nam tự hào về con Rồng cháu Tiên. Yeâu caàu vaø bieåu ñieåm : a.Yeâu caàu : - Hoïc sinh keå laïi moät truyeän em thích (truyeän truyeàn thuyeát) - Kể bằng lời văn của em , không chép lại nguyên văn Sgk. - Có đầy đủ nội dung, nhân vật, sự việc, thời gian, đặc điểm, nguyên nhân, kết quả. - Có đủ 3 phần : Mở bài , thân bài, kết bài. - Dung lượng không quá 400 chữ. b.Bieåu ñieåm : Ñieåm 9-10 : - Bài làm hoàn chỉnh , đúng các yêu cầu đã nêu. - Viết không sai chính tả, diễn đạt lưu loát, gãy gọn. Ñieåm 7-8: - Bài kể hoàn chỉnh, biết dùng lời văn của mình để kể nhưng chưa nhiều. - Diễn đạt mạch lạc, có sai chính tả nhưng không đáng kể. Ñieåm 5-6: - Bài kể hoàn chỉnh, viết sai chính tả nhiều. - Diễn đạt chưa mạch lạc, ít dùng lời văn của mình để kể. Ñieåm 3-4: - Chæ keå theo vaên baûn cuûa sgk. - Sai chính tả nhiều, diễn đạt lủng củng. Ñieåm 1-2: - Không xác định được yêu cầu của đề – hoặc diễn đạt quá kém. Ñieåm 0: Baøi boû giaáy traéng. 4. Củng cố : thu baøi (2’). 5.. HDVN : (3’) - Soạn bài từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ . - Làm các bài tập SGK.

(38) Tuaàn 5 – tieát 19 Ngày soạn: 15/09/09. TỪ NHIỀU NGHĨA VAØ HIỆN TƯỢNG CHUYỂN NGHĨA CỦA TỪ.. I Mục tiêu cần đạt: Giúp HS hiểu được: 1.Kiến thức: - Khái niệm từ nhiều nghĩa . - Hiện tượng chuyển nghĩa của từ . - Nghĩa gốc và nghĩa chuyển của từ . 2.Kyõ naêng: Rèn kỹ năng nhận biết từ nhiều nghĩa : phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm, giải thích hiện tượng chuyển nghĩa. 3.Giáo dục: ý thức tìm hiểu và tạo lập văn bản. II.phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm. Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ. Hs: đọc bài trước ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ : 4’ - Thế nào là nghĩa của từ .? Cho VD minh hoạ - Chấm vở bài tập 2 hs 3.Tổ chức dạy học:(35’) * Giới thiệu bài :(1’)Em hãy nhắc lại nghĩa của từ là gì ? Vậy từ sẽ có nghĩa như thế nào ? Thế nào là chuyển nghĩa của từ và ta phải hiểu từ như thế nào? Đó là nội dung mà chúng ta cùng tìm hieåu. Tiến trình tổ chức các hoạt động: - GV dùng bảng phụ với các Vd : Vd1: Hoïc haønh, buùt. Vd2: Bài thơ “Những cái chân” của Vũ Quần Phương. Vd3: -Beù Lan coù ñoâi maét troøn xoe. -Những quả na đã bắt đầu mở mắt. Vd4: Con kieán boø treân ñóa thòt boø. * Hoạt động 1: Tìm hiểu từ chỉ có một nghĩa.(2’) - Đọc Ví dụ 1. - Hãy giải nghĩa các từ “Học hành, bút”. +Học hành : học và luyện tập để có hiểu biết, có kỹ năng. +Bút :đồ dùng để viết , để vẽ thành nét. - Ngoài các nghĩa vừa nêu, các từ trên còn có nghĩa nào khác ?( Không.  Đó là từ chỉ có một nghĩa.) * Hoạt động 2: Tìm hiểu từ nhiều nghĩa. (7’) - Đọc Ví dụ 2. - Trong khâu chuẩn bị bài, sau khi tra từ điển , hãy nêu các nghĩa của từ “chân”. 1.Bộ phận dưới cùng của cơ thể người hay động vật, dùng để đi, đứng : đau chân, nhắm mắt đưa chân.. Phaàn ghi baûng:. I.Tìm hieåu baøi :. 1.Từ nhiều nghĩa:. Vd: * Hoïc haønh  Từ một nghĩa. * Chaân  Từ nhiều nghĩa..

(39) 2.Bộ phận dưới cùng của một số đồ vật, có tác dụng đỡ cho các bộ phận khác : chân giường, chân kiềng, chân đèn. 3.Bộ phận dưới cùng của một số đồ vật, tiếp giáp và bám chặt vào mặt nền : Chân tường, chân núi,chân răng. (+ Chân con người được coi là biểu tượng của cương vị, phận sự của một người: Có chân trong hội đồng quản trị) -Vậy từ “chân” có mấy nghĩa ? (3 nghĩa  Đó là từ nhiều nghóa.) - Sau khi tìm hiểu, theo em, một từ có thể có mấy nghĩa? -Thế nào là từ nhiều nghĩa ? -HS đọc ghi nhớ đầu trang 56. * Hoạt động 3: Tìm một số từ nhiều nghĩa.(2’) - Đọc Ví dụ 3. * Thảo luận nhóm : Nêu nghĩa của từ “mắt” trong Vd3 . 1.Baïn Nhö coù ñoâi maét troøn xoe. Mắt:Cơ quan để nhìn của người hay động vật, có dạng hình tròn hoặc hình thoi. 2.Những quả na đã bắt đầu mở mắt Mắt:Bộ phận giống những con mắt, hình tròn hoặc hình thoi, ở ngoài vỏ một số quả phức. 3.Gốc bàng to quá, có những cái mắt to hơn cái gáo dừa. Mắt: Chỗ lồi lõm, giống hình con mắt, mang chồi ở thân moät soá caây. - Từ “mắt” có phải là từ nhiều nghĩa không ? * Thảo luận nhóm : Tìm thêm một vài từ nhiều nghĩa ? chaïy, aên, saéc… Vd : Đồng hồ chạy máy móc hoặc đồ dùng có máy móc hoạt động, làm viêc. - Chạy ăn từng bữa mướt mồ hôi.  Khẩn trương lo liệu để mau chóng có được cái đang rất cần. * Hoạt động 4: Hiện tượng chuyển nghĩa của từ.(10’) -Tìm mối liên hệ giữa các nghĩa của từ “chân” ? Giữa các nghĩa có mối quan hệ : Bộ phận dưới cùng.  Gạch chân ở 3 nghĩa trên bảng. -Tương tự, em hãy chỉ ra cơ sở ngữ nghĩa chung của từ “mắt” ? (Chỗ lồi lõm, hình tròn hoặc hình thoi.)  GV Nhấn mạnh : giữa các nét nghĩa trong từ nhiều nghĩa luôn có cơ sở ngữ nghĩa chung - Từ Ví dụ 3  GV giúp HS thấy sự thay đổi nghĩa sẽ tạo ra từ nhiều nghĩa.  Hiện tượng có nhiều nghĩa trong từ chính là kết quả của hiện tượng chuyểân nghĩa. Vậy chuyển nghĩa là gì ?  Đọc ghi nhớ Sgk / 56. - Nhớ lại kiến thức đã học ở lớp 5 , em hãy cho biết trong từ nhiều nghĩa, có những nét nghĩa gì ?( Nghĩa đen và nghóa boùng. Nghóa ñen = nghóa goác. Nghóa boùng = nghóa chuyeån.) - Trong các nghĩa của từ “chân”, nghĩa của từ “chân” nào mang nghóa goác? Nghóa chuyeån? -Vậy em hiểu nghĩa gốc là gì ?( Là nghĩa xuất hiện từ đầu, làm cơ sở để hình thành các nghĩa khác.). 2. Hiện tượng chuyển nghĩa của từ:. a .Chuyeån nghóa laø gì ?. b. Các nét nghĩa trong từ nhiều nghóa * Nghóa goác . VD : Chân : Bộ phận dưới cùng của cơ thể người hay động vật , dùng để đi đứng ( đau chân , nhắm maét ñöa chaân) * Nghóa chuyeån. VD : Chân : Bộ phận dưới cùng của một số đồ vật ,tiếp giáp và.

(40) - Nghĩa chuyển là gì ?( Là nghĩa được hình thành trên cơ sở cuûa nghóa goác.) Đây là các nét nghĩa trong từ nhiều nghiã.Vậy từ nhiều nghĩa có những nét nghĩa nào? * Trong từ điển, nghĩa thứ nhất của từ là nghĩa gốc. - Xác định nghĩa gốc của từ “chân, mắt” . - Trong một câu cụ thể , một từ thường được dùng với mấy nghóa ?  Moät nghóa. - Trong truyện “Sọ Dừa ” có câu :”Nghĩ lại thấy thương con, bà đành để lại nuôi và đặt tên cho nó là Sọ Dừa”. Em hãy giải thích nghĩa của từ “Sọ Dừa”.(Tên nhân vật trong truyện, có hình dáng giống sọ dừa (phần vỏ cứng bao lấy cơm dừa và nước dừa)  Tên “Sọ Dừa” được dùng theo nghóa goác hay nghóa chuyeån ? ( nghóa goác)) - Trong bài thơ “Những cái chân”, từ “chân” được dùng với nghĩa nào ?(Nghĩa chuyển nhưng vẫn được hiểu theo nghĩa gốc nên có những liên tưởng thú vị . Chân đồ vật nhưng lại được hiểu như chân người nên cái bàn bốn chân “không bao giờ đi cả “. Cái võng không chân nhưng “đi khắp nước) - Từ đó em có kết luận gì ? (Đối với những từ nhiều nghĩa ,nghĩa của từ được dùng trong câu như thế nào ? Đọc ghi nhớ / 56 . - Qua truyện” Phần thưởng “, em hiểu nhan đề “Phần thưởng” có mấy nghĩa ? +Nghĩa thực :khen thưởng đối với người nông dân . +Nghĩa chế giễu mỉa mai : thưởng cho tên quan cận thần là phaït 50 roi .  Câu chuyện trở nên thú vị nhờ sự thông minh ,hóm hỉnh của người nông dân qua cách dùng từ nhiều nghĩa .HS đọc toàn bộ phần ghi nhớ trang 56 . *Hoạt động 5 : Phân biệt từ nhiều nghĩa và từ đồng âm (13’) -Đọc VD 4 : Con kiến bò trên đĩa thịt bò . - Giải nghĩa từ “bò “ (1 ): Di chuyển thân thể ở tư thế bụng áp xuống ,bằng cử động của các chân . “Bò” (2) :Con bò :Động vật nhai lại ,chân hai móng ,sừng ngắn ,lông thường vàng, nuôi để lấy sức kéo ,ăn thịt hay lấy sữa . - Giữa hai từ “bò “ có thể tìm ra nét nghĩa nào chung nhất không ?Vì sao?(không .Vì nghĩa hoàn toàn khác xa nhau - Hai từ “bò “ trong câu gọi là hiện tượng gì ? –Đồng âm .  Cần phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa . -Từ đồng âm : 2 từ ,đọc âm giống nhau ,nhưng nghĩa khác xa nhau . -Từ nhiều nghĩa : 1 từ có nhiều nghĩa , giữa các nghĩa có cơ sở ngữ nghĩa chung . * Hoạt động 6 : Luyện tập .(15’). 4 .Cuûng coá (2’). baùm chaët vaøo maët neàn ( chaân nuùi, chaân raêng ). c. Cách hiểu nghĩa của từ . Học ghi nhớ trang 56 .. II Ghi nhớ: SGK/56. III .Luyeän taäp Bài tập 1: Tìm 3 từ chỉ bộ phận cơ thể người: Baøi taäp 2: Duøng boä phaän caây coái để chị bộ phận người - Laù : laù phoåi, laù gn, laù laùch… - Quaû: quaû tim, quaû thaän.. Baøi taäp 3: Theâm ví duï chuyeån nghĩa của từ a Chỉ sự vật chuyển thành chuyển hành động b Hành động chuyển thành đơn vị Bài tập 4: Tìm hiểu nghĩa của từ buïng Baøi taäp 5: Nghe vieát chính taû.

(41) 5. HDVN : 3’ * Học bài : -Từ nhiều nghĩa, hiện tượng chuyển nghĩa của từ. -Học thuộc ghi nhớ / 56 SGK -Laøm BT4,5 SGK / 57 * Chuẩn bị : Bài “ Lời văn ,đoạn văn tự sự “ - Lời văn kể người khác lời văn kể việc như thế nào ? - Kiểu câu dùng giới thiệu nhân vật , kể việc ? - Mối liên hệ giữa các câu trong đoạn văn..

(42) TUAÀN5- Tieát 20 Ngày soạn: 16/09/09. C. LỜI VĂN – ĐOẠN VĂN TỰ SƯ. . I.Muïc tieâu baøi hoïc: 1.Kiến thức: - Nắm được kiến thức lời văn kể người , kể việc, chủ đề và liên kết trong đoạn va - Xây dựng được đoạn văn giới thiệu và kể chuyện sinh hoạt hằng ngày. -Nhận ra các hình thức, các kiểu câu thường dùng trong giới thiệu nhân vật, sự việc, kể việc, nhận ra mối liên hệ giữa các câu trong đoạn văn để giới thiệu nhân vật và kể việc. 2.Kỹ năng: rèn luyện kỹ năng viết câu dựng đoạn, văn tự sự 3. Giáo dục: ý thức tìm hiểu vận dụng khi làm bài văn tự sự. II/Phương pháp:hỏi đáp, gợi tìm , thảo luận Chuaån bò: Gv: soạn bài, bảng phụ Hs: đọc bài trước ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh (1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: (4’) - Khi tìm hiểu đề văn phải chú ý những gì? - Nêu các cách làm bài văn tự sự ? 3.Bài mới:(35’) * Giới thiệu bài : (1’) HS nhắc lại KT: Trình bày nhân vật và sự việc trong văn tự sự ? Bài văn gồm các đoạn văn liên kết với nhau tạo thành. Đoạn văn gồm các câu liên kết với nhau tạo thành.Văn tự sự xây dựng nhân vật, kể việc ntn ? Đó chính là nội dung cơ bản của bài học này. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Phaàn ghi baûng: - GV.tìm hiểu hai đơn vị kiến thức : lời văn tự sự và đoạn văn tự sự.Lời văn là cách thức diễn đạt kiểu diễn ngôn(văn tự sự là diễn ngôn tự sự) gần lời giới thiệu, kể sự việc, miêu tả, đối thoại, độc thoại, bình I.Tìm hiểu bài : luận. Ở đây, làm quen với hai yếu tố : cách giới thiệu nhân vật - cách kể sự việc. 1.Lời văn tự sự : *Hoạt động 1: Lời văn giới thiệu nhân vật.(8’) - HSđọc đoạn trích (1), (2) / sgk / 58. - Đoạn văn (1) có mấy câu ? - Từng câu giới thiệu nhân vật nào ? giới thiệu điều gì ? Gợi ý :- Hùng Vương thứ mấy ? Mị Nương như thế naøo ? Teân hoï (Huøng Vöông ,Mò Nöông),tính tình (xinh a.Lời văn giới thiệu nhân vật . đẹp,dịu hiền) ,lai lịch (thứ 18), quan hệ (cha con)Từ “yêu thương, muốn kén chồng” thể hiện điều gì ở nhân vật Hùng Vương ? (tình cảm , nguyện vọng) - Cách giới thiệu trên hàm ý đề cao ,khẳng định điều gì ?( Người đẹp như hoa ,tính nết hiền dịu ,yêu thương…hết mực, muốn kén…một người chồng thật xứng đáng.-Đ(1)có câu 2, mỗi câu giới thiệu 2 ý rất cân đối ,đầy đủ, không thừa , không thiếu nhằm giới tên họ ,lai lịch ,quan hệ, tính tình của nhân vật.

(43) Huøng Vöông ,Mò Nöông .) - Tương tự ở đoạn (2) có mấy câu và đánh kí hiệu thứ tự các câu ? (ghi ở bảng phụ ) a.Một hôm có hai chàng trai đến cầu hôn .(giới thieäu nhaân vaät) b.Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ.(giới thieäu Sôn Tinh vaø taøi naêng) c.Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. d.Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém (giới thiệu Thuỷ đ.Người ta gọi chàng là Thuỷ Tinh .( Tinh và tài năng ) e.Cả hai đều xứng đáng làm rể Vua Hùng. (keát luaän veà taøi) - Câu a giới thiệu ai ? (ghi sau mỗi câu ở bảng phụ). Câu nào giới thiệu nhân vật? Nhân vật đó là ai ? Nhö theá naøo ? Caâu c keát luaän ñieàu gì ? - Ngoài việc giới thiệu tên nhân vật (Sơn Tinh ,Thuỷ Tinh) đoạn văn còn cho ta biết thêm điều gì veà nhaân vaät ? (taøi naêng) - Em nhận xét cách giới thiệu nhân vật ở đoạn (2) nhö theá naøo ?( -Đoạn (2) có 6 câu (ghi bảng) Do tài của thần ngang nhau, cách giới thiệu cũng b.Lời văn kể sự việc : ngang nhau ,cân đối tạo nên vẻ đẹp của đoạn văn  thứ tự các câu rất hợp lí không đảo lộn được ( tính loâgich) - HS đọc lại những câu ở đoạn (1) câu a, đoạn (2) caâu a - Những câu tự sự giới thiệu tên thường dùng những từ ,cụm từ là gì ?( Từ :là ,có -Cụm từ :người ta gọi chàng là (kể ngôi thứ ba) Cần chú ý những kiểu câu tự sự giới thiệu nhân vật (kể người), (H viết câu giới thiệu Lạc Long Quân _Gọi 2 H)-Hùng Học ghi nhớ ý 1 / 59. Vương… có một người con gái tên là mị Nương.Một hôm có hai chàng trai đến cầu hôn.-Người ta gọi chàng là Thuỷ Tinh (kể theo ngôi thứ ba)) -Văn tự sự chủ yếu là văn kể người ,kể việc . Qua 2 đoạn văn giới thiệu nhân vật (kể người), khi kể người có thể giới thiệu những gì về nhân vật ?  H đọc ghi nhớ 1 / 59 ý a . - GV . Yếu tố giới thiệu nhân vật rất quan trọng .Yếu tố cơ bản của lời văn tự sự bao hàm việc cung caáp thoâng tin veà nhaân vaät ( teân hoï ,lai lòch ,quan hệ ,tính tình, tài năng)bày tỏ thái độ khen ,chê , đặc biệt cung cấp những dự kiện về tính cách, lí 2. Cách viết đoạn văn tự sự : lịch có ảnh hưởng đến tiến trình về sau của truyện . *Hoạt động 2 : Lời văn kể sự việc .(7’) - HS đọc đoạn trích (3 /59). Đoạn văn có phải chỉ - Diễn đạt ý chính của đoạn văn bằng giới thiệu nhân vật Sơn Tinh ,Thuỷ Tinh không ? một câu(Câu chủ đề ) Chủ yếu kể sự việc gì ? (Kể việc Thuỷ Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh).

(44) - Đoạn văn đã dùng những từ gì để kể những hành động của nhân vật ?Kể những từ chỉ hành động đó ? ( dùng nhiều động từ :đùng đùng nổi giận,đem,đòi,cướp…) - Các hành động đó kể theo thứ tự nào ? Hành động ấy đem lại hậu quả gì ?(“Nước ngập …biển nước “) - Lời kể trùng điệp “ Nước ngập …” gây ấn tượng gì cho ngưòi đọc ? (Cuộc chiến diễn ra ác liệt ,long trời lở đất –có nguyên nhân  hậu quả –đoạn văn đầy hành động ,mỗi câu có nhiều động từ gây ấn tượng mau lẹ của cuộc chiến đấu ) - Kể việc khác với kể người như thế nào ?HS đọc - Các ý phụ diễn giải hoặc dẫn dắt để ghi nhớ 1 ý b /50 . ruùt ra yù chính. Kể hành động ,việc làm ,kết quả và sự đổi thay do các hành động ấy đem lại  Vận dụng kể chuyện sinh hoạt hàng ngày . - Gọi 1 HS đọc đoạn văn kể người , 1 đoạn văn kể việc ở đoạn Sọ Dừa ( đoạn kể người “Ngày xưa … vẫn chưa có con /49 “ ; đoạn kể việc “ Một hôm… chaøng”/51) - Hãy chỉ ra sự liên kết ý chặt chẽ, hợp lí ở 3 đoạn văn trong truyện Sơn Tinh Thuỷ Tinh ? (giới thiệu Vua Hùng kén rểhai thần đến cầu hôntài năngđánh nhau .Nếu không giới thiệu tài trước mà tả cuộc chiến đấu thì khó hiểu .Giới thiệu tàidự báo cuộc đấu tranh dữ dội) =>Sự liên kết ý giữa các đoạn văn ( ý chính và trieån khai yù) trong baøi TLVmaïch laïc ,loâgích . *Hoạt động 3 : Đoạn văn tự sự (9’) - (Ý chính) Hãy cho biết mỗi đoạn văn biểu đạt ý chính naøo ?(-Vua Huøng keùn reå.-Sôn Tinh vaø Thuyû Tinh cùng đến xin cầu hôn .-Thuỷ Tinh dâng nước đánh Sơn Tinh .) - Gạch dưới những câu biểu đạt ý chính đó ? (1)b Vua cha yêu thương…xứng đáng. (2)a Moät hoâm…caàu hoân. (3)a Thuỷ Tinh đến sau…cướp Mị Nương . -Tại sao người ta gọi những câu trên là câu chủ đề ? (-Thể hiện nội dung chính, ý chính của đoạn ; Câu chủ đề có thể nằm ở đầu,giữa hoặc cuối đoạn .) -Triển khai ý) G qui nạp kiến thức bằng sơ đồ lắp ghép ( miệng ở đ 1) - Nếu đoạn văn chỉ có một câu chủ đề đủ thuyết phục người đọc chưa ? Như vậy Vua muốn kén rể II Ghi nhớ: SGK/59 caàn coù ñieàu kieän gì ? (caâu a) - Đọc ,ghép 2 câu ơ ûđoạn 1 theo thứ tự b a và thêm “Bởi vì” đầu câu a III.Luyeän taäp : - Nhận xét đoạn văn có phải là văn kể chuyện Baøi taäp 1: khoâng ? a. Sọ Dừa làm thuê cho nhà Phú ông.

(45)  Văn tự sự phải kể sự việc có trước có sau theo thứ tự thì người đọc mới cảm được. - Để dẫn dắt đến ý chính của đoạn (3) người kể đã dẫn dắt từng bước bằng cách kể các ý phụ nào ? (H lên bảng lần lượt bổ sung-Có thể không theo thứ tự ) - Các ý phụ có quan hệ như thế nào với ý chính ,H đánh dấu mũi tên ? (ý phụ làm rõ ý chính - G đảo các ý phụ không theo sơ đồ –H nhận xét . - Khi kể các câu văn triển khai chủ đề phải kể theo thứ tự nào? - Em kết luận gì về đoạn văn ? (nội dung , hình thức ) H đọc ghi nhớ ý 2 /59. G bổ sung :Đoạn văn tự nhiên :Mở đầu viết lùi vào và hết đoạn trước thì chấm xuống dòng –có nhieàu caâu H đọc toàn bộ ghi nhớ SGK /59. *Hoạt động 4: Luyện tập(10’). - Câu chủ đề: cậu chăn bò rất giỏi. - Quan hệ các câu trong đoạn + Câu 1: hành động bắt đầu + Câu 2:Nhận xét chung về hành động của Sọ Dừa. + Câu 3,4: hành động cụ thể của Sọ Dừa + Câu 5: kết quả của hành động b.Thái độ của các con gái phú ông với Sọ Dừa Bài tập 2: Tìm câu đúng câu sai, giải thích: - Câu a sai vì kể không theo thứ tự của sự việc. - Câu b đúng vì các ý xắp xếp theo trình tự nhất định. Bài tập 3: viết câu giới thiệu các nhaân vaät Bài tập 4: viết đoạn kể chuyện Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt xông ra trận.. 4 Cuûng coá (2’) - Nêu cách viết của một đoạn văn tự sự 5 Hướng dẫn về nhàø : 4’ * Học bài : -Học thuộc ghi nhớ sgk /59 – Làm BT ở nhà. * Soạn bài : Vaên baûn :Thaïch Sanh + Đọc ,tóm tắt ý chính của văn bản. –Đọc kĩ phần chú thích. + Trả lời câu hỏi 1,2,4 /66,67 sgk. + Các nhóm tự thảo luận câu 5 / 67..

(46) Ngày soạn:21/09/09 TUAÀN 6. Tieát 21 - 22. VAÊN BAÛN :. THAÏCH SANH ( truyeän coå tích). A .ĐỌC -HIỂU VĂN BẢN . I.Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức: - Hiểu được nội dung ,ý nghĩa truyện Thạch Sanh và một số đặc điểm tiêu biểu của kiểu nhân vaät duõng caûm. - Kể lại được truyện . 2.Kyõ naêng:reøn luyeän kyõ naêng , keå phaân tích truyeän coå tích. 3.Giaùo duïc: phaåm chaát ngay thaúng , thaät thaø, trung haäu, nhaân aùi, taøi naêng vì nhaân daân, leân aùn caùi xaáu, caùi aùc trong xaõ hoäi. II. Phương pháp: gợi tìm, hỏi đáp, phân tích Chuaån bò: Gv: tranh minh hoïa truyeän thaïch sanh. Hs: soạn bài trước ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ:(5’) - Toùm taét truyeän Sôn Tinh ,Thuyû Tinh ? 3.Tổ chức dạy học:(35’) Giới thiệu bài :(1’) Thạch Sanh là một trong những truyện cổ tích tiêu biểu của kho tàng truyện cổ tích VN,được nhân dân ta rất yêu thích .Cuộc đời và những chiến công của Thạch sanh cùng với sự hấp dẫn của cốt truyện và của nhiều chi tiết thần kì đã làm xúc động say mê người đọc ,người nghe như thế nào? Truyện thể hiện ước mơ gì của người xưa? Qua truyện “Thạch Sanh” sẽ giúp chúng ta trả lời những câu hỏi đó. Hoạt động của giáo viên và học sinh * Hoạt động 1: (15’) - Văn bản Thạch Sanh có thể chia làm mấy đoạn ? Nêu ý chính mỗi đoạn .. 1.Từ đầu …thần thông : Sự ra đời và lớn lên của thạch Sanh . 2.Moät hoâm …Quaän coâng :Thaïch Sanh keát nghóa anh em với Lý Thông và bị Lý Thông lừa canh miếu thờ . 3.Vua có công chúa …bọ hung: Thạch Sanh cứu Công chúa,cứu con trai Thuỷ tề Thạch Sanh bị nạn. 4.Coøn laïi : Thaïch Sanh keát hoân cuøng Coâng chuùa,lui binh các nước chư hầu và lên ngôi vua . - H S đọc các chú thích 3,6,7,8,9,11,12,13 hiểu nội dung caâu vaên. - GV đọc đoạn 1,HS đọc đoạn 2,3,4nhận xét sửa sai –HS keå toùm taét truyeän. * Hoạt động 2:(23’) - Nhaân vaät chính trong truyeän laø ai? Thuoäc kieåu nhaân vaät naøo ? ( Thaïch Sanh, nhaân vaät duõng só .) - HS đọc đoạn 1-Chi tiết nào kể về sự ra đời và lớn lên. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu vaên baûn:. 1.Sự ra đời và lớn lên của Thach Sanh Có nhiều điều khác thường.  Tô đậm tính chất kì lạ, đẹp đẽ và khaû naêng phaåm chaát kì laï khaùc thường của nhân vật..

(47) của Thạch Sanh ?. (-Thạch Sanh ra đời do Ngọc Hoàng sai Thái Tử xuống đầu thai .Bà mẹ mang thai nhiều năm mới sinh ra Thạch Sanh.Thạch Sanh được thiên thần dạy cho đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần thông.) - Nhận xét sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh ? Giống nhân vật nào đã học ? - Ngoài. sự khác thường,ở Thạch Sanh cóđiều bình thường ,điều bình thường đó là gì ?(Là con của 1 gia đình noâng daân toát buïng –Soáng ngheøo khoå baèng ngheàkieám cuûi.) * Liên hệ :Sọ Dừa (sinh ra trong 1gia đình nông dân ngheøo,hieàn laønh tuoåi cao hieám con .Thaùnh Gioùng (sinh ra trong 1 gia đình nông dân nghèo ,phúc đức) - Theo em, trong truyện cổ tích, những nhân vật chính không. sinh ra trong gia đình giàu có -hung ác có đúng không ?( Đúng. vì người nghèo khổ thường có những phẩm chất tốt đẹp .) - Kể về sự ra đời và lớn lên của Thạch Sanh như vậy , nhân dân muốn thể hiện điều gì ? Sự bình thường khẳng định điều gì ?( Thạch Sanh là con của dân thường , cuộc sống và số phận rất gần gũi với nhân dân.) - Điều khác thường thể hiện quan niệm gì ? +Tô đậm tính chất kì lạ đẹp đẽ cho nhân vật. +Tăng sức hấp dẫn cho câu chuyện +Quan niệm: Nhân vật ra đời lớn lên và kì lạ tất sẽ lập được chiến công . +Những con người bình thường cũng là người có khả năng, phẩm chất kì lạ( Sọ Dừa: chăn bò, thổi sáo, trạng…) - HS đọc đoạn 2 : - Vì sao lý Thông kết nghĩa anh em với Thạch Sanh ? - Kể lại sự việc Thạch Sanh giết chằn tinh ? “Nửa đêm… xaùch veà” - Giết được chằn tinh, TS thể hiện phẩm chất và tài năng gì ? - Từ khi kết nghĩa anh em với Lí Thông cho đến khi TS trở về gốc đa cũ, ta thấy rõ đức tính gì ở TS ? (Thật thà). Tìm chi tiết thể hiện ?( TS cảm động vui vẻ nhận lời.TS thật thà tin lời đi ngay.TS lại thật thà tin ngay.) - Phaân tích tính thaät thaø qua moãi laàn keå treân ? +Tứ cố vô thânKết nghĩa anh em tình cảm thiêng liêng cao quý cần có ở con người. “Anh em như thể tay chân.” +Tình anh em giúp đỡ nhau: “rách lành đùm bọc dỡ hay đỡ đần.” - Có người cho rằng : Sau khi chém chằn tinh, vì sợ tội chết nên TS từ giã mẹ con LT để LT chịu tội thay mình. Ý kieán cuûa em ntn ? H thaûo luaän +LT là người cưu mang TS  TS gây tai hoạ cho anh TS tin lời anh vì không muốn gây phiền toái khác. +Ở truyện cổ tích nhân vật người em luôn vâng lời theo sự chỉ bảo của anh Mô típ của truyện (Sự tích cây khế, chàng Đực Rựa…) TIEÁT 2 -HS đọc thầm đoạn 3 : Thử thách tiếp theo mà TS phải. 2.Những thử thách đối với Thach Sanh vaø phaåm chaát cuûa chaøng: - Bị mẹ con Lý Thông lừa canh miếu thờ thế mạng,Thạch Sanh gieát chaèn tinh. - Xuống hang diệt đại bàng, cứu Coâng chuùa, bò Lyù Thoâng laáp mieäng hang - Bị hồn chằn tinh , đại bàng báo thuø, Thaïch Sanh bò baét vaøo nguïc. - Binh lính các nước chư hầu sang đánh Thạch Sanh vì bị công chúa từ hoân. Duõng caûm, thaät thaø, taøi naêng, nhaân đạo..

(48) trải qua là những thử thách gì ? (20’) - Đức tính thật thà và sự dũng cảm, tài năng của TS có biểu hiện ở hai lần thử thách này không ? Em hãy làm saùng toû. - H. đọc đoạn 4: TS được kết hôn cùng Công Chúa. Hạnh phúc đã đến đồng thời tai hoạ cũng xảy ra. TS phải đối đầu với tai hoạ gì ? Ghi. -TS đã vượt qua 4 lần thử thách . Phân tích sự khác nhau giữa lần 1,2,3 và lần 4 về đối thủ và cách xử lý của TS ? +Lần 1,2,3: Đối thủ (yêu quáihại dân) ra tay vận dụng võ nghệ giữ mạng sống cho mình, cứu dân làng bị hại, vạch maët keû vong ôn boäi nghóa. +Lần 4: Đối thủ (giặc ngoại xâm), không dùng binh gảy quân xâm lược lòng nhân đạo, yêu hoà bình ghi.đàn ,tha thiết đãi cơm  chống - Đối với kẻ nhiều lần làm hại mình, TS đối xử ntn? (Tha chết mẹ con LT cho về quê lòng nhân đạo.) -TS bộc lộ những phẩm chất gì qua những lần thử thách ? (Thật thà, chất phác, dũng cảm, tài năng, nhân đạo.Đó là phẩm chất tiêu biểu của nhân dân. Truyện được nhân dân yeâu thích.) - Trong truyện, TS đại diện cho nhân vật chính diện (thật thaø, vò tha, caùi thieän). Vaäy nhaân vaät phaûn dieän laø ai ? (Lyù Thoâng). - Suy nghó cuûa em veà nhaân vaät TS vaø LT? HS thaûo luaän - Truyện có những kết thúc khác nhau dành cho các nhân vật, đó là những kết thúc nào ? (Mẹ con LT bị sét đánh chết hoá thành bọ hung.TS được kết hôn cùng Công Chúa vaø leân ngoâi vua.) - Qua caùch keát thuùc naøy , nhaân daân muoán theå hieän ñieàu gì ? Keát thuùc coù phoå bieán trong truyeän coå tích khoâng ? Ví Dụ ?( TS : phần thưởng lớn lao , xứng đáng với những khó khăn, thử thách mà nhân dân đã trải qua với những phẩm chất, tài năng tuyệt vời-Mẹ con LT : được TS tha tội chết nhưng bị công lý trừng phạt tương xứng với thủ đoạn và tội ác mà họ đã gây ra.-Kết thúc có hậu  công lý “Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác” và ước mơ về sự đổi đời của nhân dân-Cách kết thúc rất phổ biến ở truyện cổ tích : Sọ Dừa, Taám Caùm, Caây buùt thaàn ) - Nội dung ý nghĩa truyện được thể hiện bởi nghệ thuật xây dựng truyện đặc sắc với những chi tiết thần kì, đó là những chi tiết nào ? Cho biết ý nghĩa của các chi tiết đó ? H. Thaûo luaän  Ghi baûng * Hoạt động 3:(3’) - Truyeän TS keå veà ai ? Veà vieäc gì ? (noäi dung) theå hieän ước mơ gì của nhân dân? (Ý nghĩa) .Nghệ thuật đặc sắc ở truyện là gì ? (NT)  H. đọc ghi nhớ SGK/ 56. * Hoạt động 4: (17’) Đọc thêm - luyện tập. - Veõ tranh: + yeâu caàu : + Chọn chi tiết hay ấn tượng.. 3.YÙ nghóa moät soá chi tieát thaàn kì : a.Tiếng đàn của Thạch Sanh là âm nhaïc thaàn kì trong truyeän coå tích, giúp Thạch Sanh vượt qua thử thách. Đó là tiếng đàn công lý , đại diện cho cái thiện , yêu hoà bình, là “vũ khí” đặc biệt cảm hoá quân thuø. b.Nieâu côm thaàn kyø laø vaät ban phaùt thức ăn vô tận, có khả năng phi thường , thể hiện sự tài giỏi, lòng nhân đạo , yêu hoà bình của dân toäc.. II.Ghi nhớ : Sgk/62. III.Luyeän taäp: 1.Vẽ tranh – đặt tựa đề cho tranh.. 2.Keå dieãn caûm truyeän.

(49) TS vaø tuùp leàu caïnh caây ña TS dieät chaèn tinh TS diệt đại bàng cứu công chúa Cây đàn thần của TS. - Giải thích lí do chọn chi tiết để vẽ- Tên gọi : Gọn, hay đúng tinh thần của tranh. - Kể : Đúng chi tiết trình tự (TLV) bằng ngôn ngữ của mình, keå dieãn caûm.. 4.Cuûng coá:(2’) Kể bằng ngôn ngữ của mình một đoạn thích nhất ở truyện Thạch sanh. 5. HDVN: 3’ *Hoïc baøi : -Hieåu vaø thuoäc noäi dung, yù nghóa ngheä thuaät vaø moät soá ñaëc ñieåm tieâu bieåu cuûa truyeän -Veõ tranh vaø keå dieãn caûm truyeän *Soạn bài : Chuẩn bị bài “Chữa lỗi dùng từ” Yêu cầu : -Tra từ điển : Thăm quan, nhấp nháy, mấp máy, linh động, bàng quan, thủ tục. - Laøm nhaùp baøi : 1(+), 1 (III)/68. TUAÀN6 -Tieát 23 Ngày soạn: 23/09/09. CHỮA LỖI DÙNG TỪ. I.Mục tiêu cần đạt:.

(50) 1.Kiến thức: - Nhận ra các lỗi lặp từ và lẫn lộn các từ gần âm - Có ý thức tránh mắc lỗi khi dùng từ. 2.Kỹ năng:rèn kỹ năng dùng từ tạo câu đúng tạo lập văn bản theo các thể loại. 3.Giáo dục: giáo dục ý thức sữa lỗi và tránh mắc lỗi khi tạo lập văn bản. II.Phương pháp: hỏi - đáp Chuaån bò: Gv: chuẩn bị những lỗi lặp ở trong bài viết số 1 Soạn bài+ bảng phụ. Hs: đọc bài trước ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: (5’) - Nêu khái niệm từ nhiều nghĩa? Cho ví dụ - Hiện tượng chuyển nghĩa của từ? Cho VD ? 3.Tổ chức dạy và học:(35’) *Giới thiệu bài: (1’) Trong viết văn các em thường mắc lỗi lặp từ, lỗi lẫn lộn các từ gần âm.Vậy nguyên nhân do đâu và làm thế nào để tránh mắc lỗi khi dùng từ.Tiết học hôm nay sẽ giúp chúng ta nhận biết được điều đó. Hoạt động của giáo viên và học sinh - GV giới thiệu từ “bụng” có 3 nghĩa. AÁm buïng, toát buïng, buïng chaân. (nghóa goác, nghóa chuyeån) -Từ “bụng” có 2 mặt : mặt nội dung và mặt hình thức. +Hình thức : là mặt âm (nhìn, nghe được) +Nội dung: là mặt nghĩa (không nhìn, không nghe được)  Chữa lỗi về việc dùng từ là chữa những lỗi về mặt hình thức. Đó là những sai sót trong chữ viết, trong phát âm. Bài hôm nay : Chữa lỗi lặp từ , lỗi lẫn lộn các từ gần âm, nguyeân nhaân maéc loãi. * Hoạt động 1: Phát hiện và sửa lỗi lặp từ.(9’) - HS đọc Vd 1/ 68 sgk. - Xác định từ ngữ lăïp đi lặp lại ở Vd a? -Từ “Tre, giữ, anh hùng” được lặp lại nhiều lần nhằm muïc ñích gì ? Gợi ý : + Nhấn mạnh ý gì ? Tre như con người. (Biện pháp tu từ, nhân hoá – học ở bài 22) Tre sẳn sàng đấu tranh chống trả kẻ thù quyết liệt để bảo vệ xóm làng, quê hương. Tre xứng đáng là anh hùng trong lao động xây dựng đất nước. + Việc từ ngữ lặp đi lặp lại nhằm nổi bật ý muốn nhấn maïnh (goïi laø pheùp laëp) + Nhịp điệu câu văn ntn ? ( tạo nhịp điệu hài hoà như một baøi thô cho vaên xuoâi ) - Tương tự ở Vd b, từ ngữ nào được lặp lại ?  ghi -”Truyện dân gian ” lặp lại hai lần ở Vd có phải nhấn maïnh yù khoâng ? Vì sao ?  Ghi baûng (Ñaây laø loãi laëp ) - Em hãy chữa lại câu (ở Vd 1b) để tránh lỗi lặp từ ?  ghi baûng.. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu baøi :. 1. Lỗi lặp từ: * VDb.Truyeän daân gian – truyeän daân gian (2laàn) Đây là lỗi lặp do sự dùng từ trùng laëp thieáu caân nhaéc . Chữa đúng : Em rất thích đọc truyện dân gian vì truyện đó có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo .. *Phaân bieät: -Pheùp laëp (Vd 1a /68) -Lỗi lặp từ (Vd1b /68).

(51) - Theo em,Sửa bằng cách nào ? ( Bỏ bớt từ truyện dân gian ở cuối câu) - Nhận xét về ý nghĩa và cách diễn đạt ở câu văn sửa lại ntn so với câu văn có lỗi lặp từ ? Câu sửa lại : bỏ các từ lặp đi câu vẫn rõ nghĩa và cách diễn đạt nhẹ nhàng, thanh thoát. GV : Qua baøi taäp caàn phaân bieät :. a.Việc lặp từ (gọi là phép lặp) như một sự liên kết câu , taïo tính chaët cheõ, maïch laïc cho baøi noùi , baøi vieát. b.Lỗi lặp từ : “lặp” được hiểu là một loại lỗi . Đó là sự dùng từ trùng lặp gây cảm giác nặng nề, nhàm chán. *Nguyên nhân : Vốn từ nghèo nàn, dùng từ thiếu cân nhắc, không cung cấp nội dung mới mà nhắc lại nội dung cuõ moät caùch maùy moùc. Bỏ các từ lặp đi, câu văn vẫn rõ nghĩa mà cách diễn đạt nheï nhaøng. * Khuyên HS. Khi nói viết tránh lặp từ một cách vô ý thức khiến lời nói trở nên nặng nề, dài dòng -Xác định từ ngữ được lặp lại và những trường hợp nào là lỗi lặp từ ở các câu sau : ( G dùng bảng phụ) a.….Nước ngập ruộng đồng, nước ngập nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi , thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước (STTT) b.Hùng Vương thứ 18 có một người con gái tên là Mỵ Nương , người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương Mỵ Nương hết mực, muốn kén cho Mỵ Nương một ngừơi chồng thật xứng đáng. Lỗi lặp từ : b.Mî Nöông (3 laàn) Sửa lại : Hùng Vương …dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng. Thay từ lặp lại bằng những từ gần nghĩa trong câu (Thay Mî Nöông (Yeâu thöông) naøng ; keùn cho Mî Nöông = keùn cho con) a.Lời kể trùng điệp “nước ngập…nước ngập” gây ấn tượng gì cho người đọc?(Diễn tả cuộc chiến đấu dữ dội , long trời lở đất của Thuỷ Tinh đánh Sơn Tinh nhằm cướp laïi Mî Nöông.) * Hoạt động 2: Tìm hiểu sửa lỗi lẫn lộn các từ gần aâm(10) - HS đọcVd a,b ở sgk /68 a.Ngaøy mai , chuùng em seõ ñi thaêm quan vieän baûo taøng cuûa tænh. b.Ông hoạ sĩ già nhấp nháy bộ ria mép quen thuộc. - Tra từ điển, em cho biết nghĩa của các từ gạch dưới?  Ghi baûng a.Thăm quan : không có trong từ điển Tham quan: Xem tận mắt để mở rộng hiểu biết. b.Nhấp nháy: -Mở ra nhắm lại liên tiếp -Có ánh sáng khi loeù ra, khi taét lieân tieáp. Mấp máy : cử động khẽ và liên tục.. 2.Lẫn lộn các từ gần âm : * Nghĩa các từ : a.Tham quan : xem tận mắt để mở rộng hiểu biết hoặc học tập kinh nghieäm. b Nhaáp nhaùy : - Mở ra nhắm lại liên tiếp - Coù aùnh saùng khi loeù ra , khi taét lieân tieáp. c.Mấp máy: Cử động khẽ và liên tuïc. * Từ dùng đúng: a.Tham quan b.Maáp maùy.

(52) - So với nghĩa của từ đã tra từ điển với nghĩa của câu từ nào trong câu dùng không đúng ? (a.thăm quan, b.nhấp nhaùy) - Hãy viết lại các từ bị dùng sai để đúng ý nghĩa của câu ? a.Ngaøy mai, chuùng em seõ ñi tham quan vieän baûo taøng cuûa tænh. b.Ông hoạ sĩ già mấp máy bộ ria mép quen thuộc. *Đặt câu với từ “Mấp máy” - Nguyeân nhaân maéc loãi treân laø gì? -Trường hợp sau dùng sai ở từ nào ? Sửa lại (dùng bảng phuï) a.Trời đã tan xương. b.Đúng ngày hẹn, bà mẹ vô cùng ngạc nhiên vì trong nhà tự nhiên có bao nhiêu là sính lễ. Lại có cả chục giai nhân ở dưới nhà chạy lên khiêng lễ vật sang nhà phú ông. Xương viết đúng là sương (nói sai âm, viết sai chính tả) -Trong câu b , dùng từ “giai nhân” là sai  viết đúng là “gia nhân” (Vì nhầm lẫn từ gần âm -Giai nhân : người đẹp, Gia nhân : người giúp việc trong gia đình (chú thích 6 ở bài Sọ Dừa)) *Hoạt động 3 : Luyện tập (14’) * Lồng ghép du lịch: cần chú ý dùng từ chuyên chỉ về ngành du lịch cho đúng như : tham quan, dã ngoại, du lịch sinh thaùi, ….. * Cần nhớ chính xác hình thức ngữ âm của từ. II.Luyeän taäp: Bài tập 1: Lược bỏ từ ngữ lặp lại a. Lan là một lớp trưởng gương mẫu nên cả lớp đều rất quý mến. b. Sau khi nghe coâ giaùo keå, chuùng tôi ai cũng thích những nhân vật trong câu chuyện ấy vì họ đều là những người có phẩm chất tốt đẹp. c. Quá trình vượt núi cao là quá trình con người trưởng thành. Baøi taäp 2: a. Thay từ linh động bằng từ sinh động. b. Thay từ bàng quang bằng từ baøng quan. c. Thay từ thủ tục bằng từ hủ tục.. 4 Cuûng coá: (2’) - Nêu những hiện tượng lặp từ ? 5 .HDVNø : (3’) + Học bài: - Phân biệt phép lặp và lỗi lặp từ. - Đặt câu với những từ dùng sai ở BT 2/69 . - BT 3 b,c /28 SBT. + Soạn bài: Xem trước bài “ Trả bài tập làm văn số 1” /69.

(53) Ngày soạn: 23/09/09 Tuaàn 6 -Tieát 24. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1. I. Muïc tieâu baøi hoïc:. 1.Kiến thức: - Đánh giá bài tập làm văn theo yêu cầu của bài tự sự. - Chú ý cách kể: kể đúng chi tiết, theo đúng trình tự thời gian nhất định. - Chú ý lỗi chính tả, dùng từ , đặt câu. 2.Kỹ năng: rèn kỹ năng viết bài văn tự sự, xây dựng cốt truyện, nhân vật, tình tiết lối văn, đoạn văn của văn bản tự sự. 3.Giáo dục: ý thức phê và tự phê. II.phương pháp: gợi tìm. Chuaån bò: Gv: chấm trả bài, đáp án, sữa lỗi. Hs: ôn tập về thể loại văn tự sự. III .Tieán trình daïy hoïc: 1 OÅn ñònh:(1’) 2 Kieåm tra baøi cuõ:(4’) Nêu các bước làm bài văn tự sự 3 Tổ chức dạy và học:(35’). * GV chép đề lên bảng. Đề: (1’) Kể lại truyền thuyết Con Rồng Cháu Tiên bằng lời văn của em.. * Hoạt động 1: (7’) Hs đọc đề và phân tích đề - Xác định thể loại của đề bài? - Nêu nội dung yêu cầu của đề?. * Hoạt động 2: (9’) Cung cấp dàn bài. - Mở bài: giới thiệu nhân vật và sự việc. - Thaân baøi: + Giới thiệu Lạc Long Quân và Âu Cơ. + Cuoäc tình duyeân Tieân Roàng. + Sự sinh nở kì diệu của Âu Cơ. + Cuoäc chia tay cuûa AÂu Cô vaø Laïc Long Quaân. + Nước Văn Lang ra đời. - Kết bài: người Việt Nam tự hào là con Rồng cháu Tiên.. * Hoạt động 3: (7’) Nhận xét ưu, khuyết điểm. - Öu ñieåm: + Bố cục đủ ba phần. + Bài làm đủ ý. + Có sáng tạo trong ngôn ngữ kể. + Trình baøy maïch laïc. - Khuyeát ñieåm: + Moät soá baøi keå coøn quaù ngaén goïn. + Thiếu một số sự việc và chi tiết chính. + Trình baøy khoâng maïch laïc , yù coøn chung chung. + Câu văn dài sai ngữ pháp. * Hoạt động 4: (7’) Sửa lỗi chính tả - Lặp từ: là, và, nhưng….

(54) - Lỗi chính tả:xinh nở sinh nở, tình diên tình duyên, dúp dân giúp dân…. * Hoạt động 5: (4’) Hs đọc bài văn hay: 4 Cuûng coá: (3’) - Luyện tập thêm một số đề bài. + Kể truyện Sọ Dừa bằng lời văn của mình. + Kể truyện Sự tích Hồ Gươm bằng lời văn của em. 5. HDVNø: (2’). - Soạn bài : Em bé thông minh. + Đọc và kể bằng lời văn của em. + Vua tìm người tài giỏi như thế nào? + Em bé đã giải đố mấy lần? + Truyện em bé thông minh hấp dẫn ở chi tiết nào?.

(55) Tuaàn7 _tieát 25-26 Ngày soạn: 28/09/09 VAÊN BAÛN :. Em Beù Thoâng Minh. I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1.Kiến thức: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện và một số đặc điểm tiêu biểu của nhân vật thông minh trong truyeän . - Kể lại được truyện 2. Kyõ naêng:reøn luyeän kyõ naêng phaân tích truyeän coå tích. 3. Giáo dục: coi trọng và rèn luyện mình, có trí tuệ để vận dụng trong cuộc sống hàng ngày. II.Phương pháp: hỏi đáp, tích hợp, thảo luận. Chuaån bò: Gv: soạn bài, bảng phụ. Hs: sọan phần đọc hiểu văn bản trả lời câu hỏi sgk III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: (4’) -Truyeän coå tích laø gì ? -KT vở soạn của một số H yếu (5 HS).Nhận xét? 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) Nhân vật trong truyện cổ tích mà ta đã được học là những dũng sĩ, nhân vật người có hình dạng xấu xí. Nhân vật thông minh cũng là kiểu nhân vật phổ biến. Truyện “Em bé thông minh” là một truyện cổ tích gần như không có yếu tố thần kì , có những chi tiết rất gần gũi với sinh hoạt hằng ngày của chúng ta nhưng khá lý thú và hấp dẫn.Chúng ta cùng nhau tìm hieåu. Hoạt động của gv và hs * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS đọc văn bản.(15’) - Truyện có thể chia làm mấy đoạn ? +Đoạn 1: từ “đầu … tâu vua.” +Đoạn 2: “Tiếp… ăn mừng với nhau rồi”. +Đoạn 3: “Tiếp… ban thưởng rất hậu “. +Đoạn 4: phần còn lại. - Dựa vào bố cục , em hãy kể lại truyện ? - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích. * Hoạt động 2: Hướng dẫn HS trả lời và thảo luận những caâu hoûi .(25’) - Câu chuyện là một chuỗi sự kiện , nhiều thử thách chứng tỏ sự thông minh của em bé. Sự thông minh ấy được thử thách trong những trường hợp nào ? + Đối đáp với viên quan về số đường cày. +Hai lần đấu trí với nhà vua về câu đố trâu đực đẻ và một con chim seû laøm ra 3 maâm coå. +Giải câu đố của sứ thần về việc luồn sợi chỉ qua ruột con oác. -Tìm hiểu cụ thể 4 trường hợp trên. Đọc đoạn 1- Gặp em bé giưã đường, viên quan hỏi điều gì ? Em có nhận xét gì về câu hỏi của viên quan ?(Câu hỏi không thể trả lời một. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu vaên baûn : 1. đọc, kể. 2. phaân tích. a. Hình thức ra câu đố: - Đưa câu đố để thử tài nhân vật là hình thức phổ biến của truyện cổ tích. b. Tài giải đố của em bé: -Viên quan đưa ra câu đố về số đường cày Em bé thông minh đố lại đẩy quan vaøo theá bí..

(56) cách chính xác, không thể có đáp số). - Em bé đã thay cha trả lời ntn ? - Tại sao mới nghe em bé hỏi lại : “Ngựa ông…” mà viên quan đã khẳng định “nhất định nhân tài ở đây rồi” Em hãy tìm trí thông minh của em bé biểu hiện ở lời đối này ? (Em dùng ngay cách đố của viên quan để đố lại , dồn quan vào thế bí, không sao bắt bẻ được .) Tieát 2 Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản (25’) - HS đọc đoạn 2 . Vua thử tài cậu bé bằng cách nào ? - So sánh mức độ thử tài của lần một với lần hai ?(Câu đố oái oăm, hiểm hóc hơn trước.) - Em bé đã giải đáp câu đố bằng cách nào ? - Qua cách xử trí ,chứng tỏ em bé thông minh ơ ûđiểm nào ?( Đoán đúng ý vua ,có tài suy luận, bịa chuyện để vạch sự vô lí trong câu đố của nhà vua .Sự ứng đối của em beù thoâng minh maø vaãn hoàn nhieân, ngaây thô .) - HS đọc đoạn 3.Lần này, em bé được vua thử tài ở dạng naøo ? ( Moät con chim seû maø doïn 3 maâm coå .) - Cậu bé thông minh đã giải bài toán khó ấy ra sao ? Em có nhận xét gì về câu đố ở lần ba? - HS tóm tắt ý chính ở đoạn cuối . - Câu đố lần này là một cuộc thi tài lớn và có tầm quan trọng đặc biệt, em có đồng ý không ,vì sao ? (người đố , đối tượng được đố ,nội dung đố.) * HS thaûo luaän –neâu yù kieán : - Câu đố của sứ thần nước ngoài . -Vua quan, trieàu thaàn, caùc oâng traïng, nhaø thoâng thaùi…cuøng giaûi . - Đây là một câu đố không bình thường, việc giải đố liên quan đến danh dự một quốc gia , không giải được là chứng tỏ sự thua kém và thần phục của mình đối với nước laùng gieàng . -Trong khi mỗi người đều lắc đầu ,bó tay thì em bé có thái độ như thế nào và giải đố ra sao ? +Coi sự thách đố sứ thần là một trò chơi. +Giải đố đơn giản, bất ngờ :Lấy chỉ buộc vào con kiến ,một đầu ốc bôi mở,kiến chui qua kiếm mồi . +Em vừa giải đố vừa hát,vừa đùa nghịch. - Tình thế trái ngược giữa em bé (tự tin, bình tĩnh) với mọi người (lo lắng, căng thẳng) đã nói lên điều gì ? + Là cuộc thử tài cuối cùng chứng tỏ tài năng và trí thông minh tuyệt vời của em bé.(Dùng kinh nghiệm dân gian để giải đố) + Chaâm bieám luõ quan laïi baát taøi,ngu doát. - Trong mỗi lần thử thách ,em bé đã dùng những cách gì ñeơ giại nhöõng cađu ñoẫ oaùi aím ? +Đố lại người ra câu đố . +Bịa chuyện để người ra câu đố thừa nhận sự vô lí. +Vaän duïng kinh nghieäm daân gian. - Em bé trong truyện ngoài trí thông minh hơn người còn. - Vua thử thách: nuôi trâu đực đẻ con, Chim seû laøm ba maâm coå.. Em bé đoán được ý vua, bịa chuyện như thật và ứng đối thông minh khieán nhaø vua phaûi khaâm phuïc.. - Sứ thần đưa câu đố oái oăm xâu sợi chỉ mảnh qua đường ruột ốc xoaén.. Em beù duøng kinh nghieäm daân gian giải đố bất ngờ.. => Em beù trong truyeän laø chuù beù raát coù baûn lónh, taøi trí, thoâng minh đã vượt lên những thử thách và chieán thaéng..

(57) là một cậu bé như thế nào ?( Suy luận giỏi ,ứng đối II. Ghi nhớ : nhanh, bình tónh ,coù baûn lónh….) Hoïc thuoäc theo SGK /74. - Em có nhận xét gì về những đềtài được mang ra đố ?( Không phải am hiểu kiến thức,sách vở mới thể hiện được trí thoâng minh.) - Người xưa quan niệm như thế nào về trí thông minh của con người ?(Trí thông minh được biểu hiện qua thực tế III. Luyeän taäp : cuộc sống. Đó là trí khôn dân gian được đúc kết từ hoạt -Keå laïi truyeän . động thực tiễn và luôn được ứng dụng trong đời sống thực -Söu taàm, keå 1 caâu chuyeän veà tế .Trí khôn của em bé đại diện cho trí thông minh của kieåu nhaân vaät thoâng minh. nhân dân lao động.) - Đây là loại truyện cổ tích sinh hoạt không có chi tiết tưởng tượng li kì,theo em truyện hấp dẫn người đọc ở chỗ naøo? - Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật có phổ biến trong truyện cổ tích không ,tác dụng của hình thức này ? +Hình thức câu đố tạo ra thử thách để nhân vật bọc lộ tài naêng,phaåm chaát.Taïo tình huoáng cho coát truyeän phaùt trieån . + Gây hứng thú cho người đọc, người nghe. * Hoạt động 3: Hướng dẫn H thực hiện phần ghi nhớ. (3’) - HS đọc phần ghi nhớ . - GV hướng dẫn H phân tích các ý trong phần ghi nhớ để H naém. * Hoạt động 4 : Hướng dẫn HS luyện tập:(12’) - HS kể lại truyện hoặc kể lại 1 đoạn ngắn. - Keå moät caâu chuyeän veà “em beù thoâng minh” 4.Cuûng coá : (2’) -Neâu yù nghóa truyeän . 5.HDVNø : (3’) + Học bài: Học phần phân tích, ghi nhớ, kể lại được truyện . + Soạn bài : Chữa lỗi dùng từ (tt) - Đem 1 bài văn của em, tìm lỗi dùng từ trong bài ,theo em sửa lại như thế nào cho đúng ? - Đọc kĩ và tự làm phần I /75 và II /75 - OÂn taäp vaên hoïc: 8 vaên baûn: + Con Roàng chaùu Tieân + Baùnh chöng, baùnh giaày +Thaùnh Gioùng + Sôn Tinh, Thuyû Tinh + Sự tích Hồ Gươm + Thaïch Sanh + Em beù thoâng minh + Yeâu caàu -Naém laïi khaùi nieäm Truyeàn thuyeát, coå tích. -Kể tóm tắt-Ý nghĩa các chi tiết đặc sắc trong từng truyện- ý nghĩa của từng truyện..

(58) TUAÀN 7-tieát 27 Ngày soạn:29/09/09. CHỮA LỖI DÙNG TƯ Ø(Tiếp theo). I. Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức: - Nhận ra những lỗi thông thường về nghĩa của từ . - Có ý thức dùng từ đúng nghĩa . 2.Kỹ năng: dùng đúng nghĩa của từ khi tạo lập văn bản 3.Giáo dục: ý thức học tập và vận dụng II. phương pháp: gợi tìm, tích hợp, nghĩa của từ. Chuaån bò: Gv: soạn bài, bảng phụ Hs: đọc bài, làm bài tập trước ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ : (4’) - Lỗi lặp từ là gì?cho ví dụ - Lẫn lộn các từ đồng âm do đâu?cho ví dụ 3.Tổ chức dạy và học:(35’) * Giới thiệu bài :(1’) Tiết học trước, giúp các em phát hiện và sửa lỗi lặp từ, sửa lỗi lẫn lộn các từ gần âm. Tiết học hôm nay,chúng ta tiếp tục nhận ra những lỗi thông thường về nghĩa của từ .Từ đó có ý thức dùng từ đúng nghĩa. Hoạt động của gv và hs * Hoạt động 1: Phát hiện lỗi .(10’) - VD 1: Mặc dù còn một số yếu điểm ,nhưng so với năm học cũ ,lớp 6b đã tiến bộ vượt bậc. - VD 2:Trong cuộc họp lớp, Lan được các bạn nhất trí đề bạt làm lớp trưởng . - VD 3:Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã tận mắt chứng thực cảnh nhà tan cửa nát của người nông dân . - Chỉ ra các lỗi dùng từ trong những câu trên ? + Câu 1 :từ yếu điểm . + Câu 2 : từ đề bạt . + Câu 3: từ chứng thực . - Hãy giải nghĩa 3 từ trên ? + Yeáu ñieåm: Ñieåm quan troïng. + Đề bạt: Được cử giữ chức vụ cao hơn do cấp có thẩm quyeàn cao hôn quyeát ñònh . + Chứng thực: xác nhận là đúng sự thật. * Họat động 2: Chữa lỗi (5’) - Em hãy thay các từ dùng sai bằng những từ khác ? + Câu 1 thay bằng : nhược điểm ,điểm yếu . + Caâu 2 thay baèng : baàu . + Câu 3 thay bằng : chứng kiến .. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu baøi: 1. Lỗi dùng từ không đúng nghĩa: a. Yeáu ñieåm  ñieåm yeáu. b. Đề bạt  bầu cử c. Chứng thực chứng kiến. 2. Nguyeân nhaân vaø caùch khaéc phuïc: +Nguyeân nhaân: khoâng bieát nghóa, hieåu sai nghóa, hieåu nghóa khoâng đầy đủ..

(59) * Hoạt động 3 : Nêu nguyên nhân ,cách khắc phục . - Theo em , những nguyên nhân nào dẫn đến việc dùng từ không đúng nghĩa ?(9’). + Khoâng bieát nghóa . + Hieåu sai nghóa . +Hiểu nghĩa không đầy đủ . - Làm như thế nào để khắc phục những lỗi này ? + Không dùng nếu không hiểu nghĩa của từ . + Khi chưa hiểu nghĩa thì cần tra từ điển. Caâu hoûi thaûo luaän ( loàng gheùp du lòch) * Sửa lỗi dùng từ sai trong các câu sau: a. Lớp tổ chức đi thăm quan lầu Bảo Đại Nha Trang vào ngaøy chuû nhaät. b. Hồ cá Chí Nguyên làm say đắm bao khách du lịch đến tham quan và nguyên cứu. * Hoạt động 4: Luyện tập (10’) BT 1,2,3,4 /75,76 -H đọc yêu cầu .Xác định cách sử dụng từ đúng.. +Khaéc phuïc: Khoâng duøng neáu không hiểu nghĩa của từ; cần tra từ điển để hiểu đúng nghĩa. II.Luyeän taäp: Bài tập 1: Chỉ ra cách kết hợp từ đúng - Baûn tuyeân ngoân - Bôn ba hải ngoại. - Noùi naêng tuøy tieän. - Töông lai xaùn laïn. - Bức tranh thủy mặc. Bài tập 2: Điền từ vào chổ trống a. Khinh khænh. b. Khaån tröông. c. Baên khoaên. Bài ttập 3: Chữa lỗi dùng từ a. Tống cú đá tung cú đá. b. Thực thà nhận lỗi thành khẩn nhaän loãi. c.Bao bieän nguïy bieän. d. Tinh tuù tinh tuùy, tinh hoa. Baøi taäp 4: Chính taû. 4.Củng cố : (2’) - Nêu nguyên nhân và cách khắc phục dùng từ sai? 5.HDVNø: 3’ + Hoïc baøi: - Em hãy chỉ ra những lỗi dùng từ mà em thường mắc, nguyên nhân và biện pháp khắc phục. + Soạn bài: - Ôn tập các truyện truyền thuyết, cổ tích theo đề cương ôn tập (sau tiết 26) Kieåm tra 1 tieát moân vaên (Tieát 28 Tuaàn 7).

(60) TUAÀN 7- Tieát 28 Ngày soạn: 02/10/08. KIEÅM TRA VAÊN 1 TIEÁT I. Muïc ñích yeâu caàu: nhaèm giuùp hs - Kiểm tra đánh giá chất lượng kiến thức của học sinh qua bài kiểm tra. - Nắm và cũng cố kiến thức đã họcở phần văn học dân gian. - Giúp học sinh rèn luyện kĩ năng cảm thụ, phân tích từng loại văn học. II Các bước lên lớp: 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm ta: sự chuẩn bị của học sinh 3. Phát đề: 4. Thu baøi: - Đúng 45 phút thu bài - Toång soá baøi - Nhaän xeùt tieát laøm baøi cuûa hs. 5. Cuûng coá: - Nắm nội dung toàn bộ kiến thức đã học. - Chuaån bò baøi : LUYEÄN NOÙI KEÅ CHUYEÄN + HS đọc các đề bài và phân tích các đề bài. + Tìm yù vaø laäp daøn yù. + Viết bài văn hoàn chỉnh.. TUAÀN 8-TIEÁT29 Ngày soạn: 05/10/2009.

(61) LUYEÄN NOÙI KEÅ CHUYEÄN. I.Mục tiêu cần đạt Tạo cơ hội cho hs: 1.Kiến thức: - Luyện nói, làm quen với phát biểu miệng . - Biết làm dàn ý kể chuyện và kể miệng một cách tự nhiên, thu hút người nghe 2.Kỹ năng: rèn luyện kỹ năng nói trước tập thể, lời kể phù hợp với ngôi kể và thứ tự kể, nhận xeùt caùc baøi cuûa baïn. 3.Giáo dục: tình cảm yêu quê hương, yêu di tích lịch sử của địa phương, lòng biết ơn gia đình thöông binh lieät só. II.Phöông phaùp: Chuaån bò: Gv: giaùo aùn , baûng phuï Hs: chuẩn bị dàn bài của đề a/sgk II.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÂån ñònh :(1’) 2.Kiểm tra bài cũ: (3’) Kiểm tra sự chuẩn bị dàn bài của HS. 3.Tổ chức dạy và học(35’) * Giới thiệu bài(1’) Nhằm rèn năng lực diễn đạt, trình bày một vấn đề trước tập thể lớp và nắm lại cách kể trong văn tự sự , Tiết học hôm nay chúng ta sẽ tiến hành tiết tập nói văn kể chuyện. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu bài học(10’) - Neâu vai troø, taàm quan troïng cuûa vieäc luyeän noùi. - Nêu yêu cầu của giờ học: + Noùi ngaén goïn, roõ raøng, maïch laïc theo daøn yù. + Cách trình bày như là đang tranh luận, phát biểu trước taäp theå. - GV ghi đề bài tập - HS xem lại đề cương chi tiết ( đã chuẩn bị trước) -mỗi nhóm tự thảo luận về dàn ý. - GV hệ thống hoá từng đề bài ( theo dàn ý) - Theo em khi nói ta cần có những kĩ năng nào ? * Hoạt động 2: GV tổ chức cho HS nói(20’) -Vò trí choã ngoài ( gioáng tieát SHL) -Tổ chức theo nhóm: + Nhóm 1,2: Đề 1 + Nhóm 3,4: Đề 2. - Lớp trưởng chủ trì phát vấn đề - Mỗi nhóm cử đại diện trình bày kết quả thảo luận của nhoùm. - Cả lớp theo dõi, nhận xét và có thể trình bày ý của mình  cùng nhau thảo luận, học tập phương pháp, cách diễn đạt. * Chuù yù: Nhaän xeùt: -Taùc phong - Noäi dung - Diễn đạt. - GV boå sung. Phaàn ghi baûng: I. Yeâu caàu: 1.Nội dung:Đảm bảo đủ những nội dung theo daøn yù. Đề 1: Tự giới thiệu về bản thân . * Mở bài : Lời chào ,lý do giới thieäu . * Thân bài: Giới thiệu - Teân , tuoåi. - Gia đình gồm những ai. - Coâng vieäc haøng ngaøy. - Sở thích, nguyện vọng. * Kết bài :Lời cảm ơn người nghe. Đề 2 :Kể về gia đình mình . * Mở bài :Lời chào , lý do kể . * Thaân baøi : - Giới thiệu chung về gia đình. - Kể về từng thành viên. * Kết bài:Tình cảm đối với gia đình ,lời cảm ơn. 2.Kó naêng : - Diễn đạt rõ ràng ,lưu loát. - Nói to ,rõ để mọi người đều nghe. -Tác phong tự tin, tự nhiên, mắt nhìn thẳng vào mọi người. II. Nhaän xeùt : - Öu ñieåm :.

(62) + Chuẩn bị bài chu đáo. + Noäi dung phong phuù. * Hoạt động 3: Tổng kết bài học(5’) - GV nhận xét chung qua mỗi nhóm, chỉ ra những điểm + Lời nói rõ ràng , tự nhiên. cần chú ý khắc phục, tổng kết cho điểm (theo nhóm, cá + Tác phong chững chạc ,tự tin - Haïn cheá . nhaân) + Ñoâi choã coøn luûng cuûng khi noùi trước tập thể lớp. + Trình bày chưa sinh động. + Baøi vaên noùi chöa coù caûm xuùc. III.Ruùt kinh nghieäm : - Kĩ năng diễn đạt ,dùng từ . - Tác phong tự nhiên , lời văn nói.. 4.Cuûng coá (2’) - GV nêu những ưu, khuyết điểm qua tiết tập nói  Rút kinh nghiệm . - Toång keát ghi ñieåm. 5.HDVN : 3’ *Hoïc baøi : - OÂn laïi lí thuyeát vaên keå chuyeän. -Tập kể chuyện theo những yêu cầu trên. - Dựa vào dàn ý  triển khai thành văn viết. *Soạn bài: Cây bút thần . - Đọc, kể tóm tắt, tìm hiểu chú thích. - PT mã Lương học vẽ và được cây bút thần. - Mã Lương sử dụng tài năng. -Phaåm chaát cuûa maõ löông. - YÙ nghóa cuûa truyeän.  Trả lời câu hỏi 1,2,3/ 85 Thaûo luaän nhoùm caâu 4,5 /85.

(63) Ngày soạn:06/10/2009 TUAÀN8_Tieát 30,31 VAÊN BAÛN :. CAÂY BUÙT THAÀN. (Truyeän coå tích Trung Quoác). A. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN. I.Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Hieåu noäi dung , yù nghóa cuûa truyeän Caây buùt thaàn vaø moät soá ngheä thuaät tieâu bieåu ñaëc saéc cuûa truyeän - Kể lại được truyện . 2.Kỹ năng: rèn luyện kỹ đọc, tóm tắc và phân tích truyện. 3.Giáo dục: giao dục tình cảm cao đẹp, yêu quý lao động, yêu quý cái tốt, diệt trừ cái ác, thấy rõ giá trị của lao động nghệ thật trong cuộc sống. II.Phương pháp: hỏi, đáp, thảo luận Chuaån bi: Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: soạn bài trước ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh (1’) 2.KT baøi cuõ : (4’) - Gọi 4 HS với 4 đối tượng giỏi, kha,ù trung bình, yếu : Kiểm tra vở ghi, vở soạn bài. - GV nhận xét, rút kinh nghiệm, nhắc nhở . 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài (1’) Dân tộc nào cũng có kho tàng truyện cổ tích của mình. Trung Quốc, một nước láng giềng vốn có quan hệ giao lưu về văn hoávới Việt Nam. Do đó, truyện cổ tích của họ cũng có những nét tương đồng với cổ tích nước ta,nhất là nội dung về thể loại . Một trong những truyện mà chúng ta được học hôm nay thể hiện được điều đó -Truyện Cây bút thần . Hoạt động của gv và hs * Hoạt động1 : Đọc , chia đoạn và chú thích .(14’) - Gv hướng dẫn HS đọc ,nhận xét. – Kể tóm tắt. - Hãy chia đoạn và nêu ý chính từng đoạn ? + Đoạn 1:từ “Đầu… lấy làm lạ” Mã Lương học vẽ và có caây buùt thaàn . + Đoạn 2: “Tiếp …vẽ cho thùng” Mã Lương vẽ cho người ngheøo. + Đoạn 3:”Tiếp… phóng như bay” Mã Lương dùng cây bút choáng laïi teân ñòa chuû. + Đoạn 4::”Tiếp…sóng hung dữ “ Mã Lương dùng cây bút choáng laïi teân vua hung aùc , tham lam. + Đoạn 5: Phần còn lại Những truyền tụng về Mã Lương vaø caây buùt thaàn. - Hướng dẫn HS tìm hiểu những chú thích 1,3,4,7,8. * Hoạt động 2: Hướng dẫn HS trả lời và thảo luận những câu hỏi.(25’) - Nhaân vaät chính trong truyeän laø ai ? - Maõ Löông thuoäc kieåu nhaân vaät naøo trong truyeän coå tích ? - Trước khi có cây bút thần, Mã Lương là người như thế naøo ?( Maõ Löông laø caäu beù moà coâi,ngheøo khoå,soáng baèng. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu vaên baûn : 1. đọc, kể. 2. phaân tích. I. a.Mã Lương học vẽ và có được caây buùt thaàn . - Say meâ caàn cuø chaêm chæ cuøng trí thoâng minh naêng khieáu saún coù.

(64) nghề đốn củi . Rất say mê học vẽ và ước mơ có một cây bút để vẽ.Thông minh và kiên trì học vẽ mọi lúc ,mọi nôi.) - Mơ ước lớn nhất của Mã Lương là một cây bút vẽ, em đã có trong hoàn cảnh như thế nào ? - Mã Lương được thần cho cây bút quí để giúp em vẽ những tác phẩm kì diệu,theo em chi tiết đó có ý nghĩa gì ? - Vaäy taøi naêng cuûa Maõ Löông coù phaûi laø do caây buùt thaàn tạo nên không ? Nhờ đâu mà em có được tài năng ấy ?(Do lòng ham mê , chí quyết tâm sự cần cù, lòng kiên nhẫn luyện tập cộng với năng khiếu sẵn có.) - Vì sao thần cho Mã Lương cây bút thần chứ không phải vật gì khác và cũng chỉ cho Mã Lương chứ không cho ai khaùc ? + Cho cây bút thần vì đó là ước muốn của Mã Lương và cũng là phần thưởng xứng đáng cho người say mê ,có tài , coù chí khoå coâng luyeän taäp. + Caây buùt thaàn trong tay Maõ löông seõ laøm neân nhieàu ñieàu kì dieäu. Tiết 2. (tiếp theo) Hướng dẫn hs trả lời và thảo luận những câu hỏi (25’) - Sau khi tự học vẽ và có cây bút thần, Mã Lương sử dụng tài năng của mình để vẽ như theá naøo ? - Mã Lương đã vẽ gì cho những người nghèo khổ ? Theo em ,vì sao Mã Lương không vẽ cho họ thóc gạo, nhà cửa, hay bạc vàng châu báu mà là cái cây, cái cuốc , cái đèn . Ñieàu naøy coù yù nghóa gì ?( Maõ Löông khoâng veõ saün cuûa caûi vật chất cho họ hưởng thụ mà vẽ những phương tiện cần thiết cho cuộc sống để họ sản xuất ,sinh hoạt tạo ra thóc gạo của cải vật chất .Của cải con người hưởng thụ phải do chính bàn tay, công sức con người tạo ra , cũng giống như taøi naêng cuûa Maõ Löông.) - Còn đối với bọn nhà giàu , Mã Lương đối xử như thế naøo? + Bọn địa chủ : Mã Lương không vẽ cho thứ gì, nên bị nhốt nhờ cây bút thần em tránh được hình phạt ,vẽ thang thoát ra ngoài cuối cùng trừng trị hắn . +Vua :Vua bảo vẽ rồng Mã Lương vẽ cóc ghẻ, vẽ phượng thành gà trụi lông .Vua tự vẽ liều bị bút thần chống đối… Cuối cùng, Mã Lương vẽ sóng trừng trị tên vua tham lam. - Vì sao chúng lại bị trừng trị ?( Tham lam, ỷ thế cưỡng bức mọi người. Nhiều thủ đoạn để trở thành giàu sang,thúc ép, giận dữ luôn tìm cách hãm hại Mã Lương,bất chấp công lý, lương tâm,lợi dụng uy quyền…) =>Giữa hai đối tượng, Mã Lương sử dụng tài năng khác nhau .một bên sẵn sàng giúp đỡ, một bên chiến đấu đến cùng từ thấp đến cao…trừng trị kẻ ác để thoát thân,chủ động diệt kể ác để cứu muôn dân. - Tại sao Mã Lương lại có sự phân biệt đối xử như trên ?. - Phần thưởng xứng đáng cho người có tài có chí đã khổ công luyện tập vaø giuùp Maõ Löông phaùt huy taøi naêng.. b. Maõ Löông duøng buùt thaàn phuïc vụ nhân dân và trừng trị địa chủ vaø boïn vua quan:. +Với người nghèo khổ, không vẽ của cải vật chất có sẵn để hưởng thuï maø veõ cho caùc phöông tieän caàn thieâùt cho cuoäc soáng... + Với kẻ giàu có, ỷ quyền thế , vẽ để trừng trị thói tham lam, độc ác.. + Với bản thân ,vẽ để tự vệ, để kieám soáng..

(65) + Thương người nghèo ,căm ghét kẻ giàu có mà tham lam. + Tính tình khẳng khái,tự trọng, không chịu sự doạ nạt nên dùng cây bút thần làm vũ khí đấu tranh. - Em thử đánh giá cây bút thần qua những gì Mã Lương vẽ,”thần” của cây bút ở đây là gì ? + Vật mà Mã Lương vẽ ra chỉ phục vụ cho người lương thieän, khoâng duøng cho keû aùc. + Thần của cây bút là không phục vụ cho kẻđộc ác, tham lam, chỉ theo mong ước của người lương thiện và chỉ phục vuï cho hoï maø thoâi. - Trong suốt các chặng đường cùng cây bút thần chống lại cái ác,Mã Lương có dùng cây bút để phục vụ cho mình khoâng ? * HS thảo luận 3 phút: -Qua tất cả những chi tiết ta vừa tìm hiểu,em thấy Mã Lương có những phẩm chất gì đáng quí ? Em học tập được gì ở nhân vật này ? -Truyện kể này được xây dựng theo trí tưởng tượng rất phong phú và độc đáo. - Theo em, những chi tiết nào trong truyện là lý thú và gợi caûm ? + Đó là phần thưởng xứng đáng dành cho Mã Lương. + Coù nhieàu khaû naêng kì dieäu. + Chỉ ở trong tay Mã Lương, bút thần mới tạo ra được những vật như mong muốn, chủ ý của người vẽ,còn ở trong tay kẻ ác, nó tạo ra những điều ngược lại. + Cây bút thần thực hiện công lý của nhân dân, giúp đỡ người nghèo khó và trừng trị những kẻ tham lam,độc ác .Nó cũng thể hiện ước mơ về những khả năng kì diệu của con người. * Hoạt động nhóm: Nếu trong tay em có cây bút thần thì em seõ veõ gì? * Họat động 3: Hướng dẫn HS đọc phần ghi nhớ SGK/ 85.(5’) * Hoạt động 4: Hướng dẫn HS thực hiện phần luyện taäp.(10’) - HS keå dieãn caûm truyeän . - Nhắc lại định nghĩa truyện cổ tích và kể tên những truyện cổ tích mà em được học. c. Phaåm chaát cuûa Maõ Löông + Vượt khó, kiên trì . + Khẳng khái ,thương người nghèo, căm ghét người giàu có mà tham lam , độc ác .. II. Ghi nhớ : SGK trang 86,87 .. III.luyeän taäp : - Keå dieãn caûm . - Truyeän coå tích laø gì ? Kể tên những truyện cổ tích mà em đã học .. 4 .Cuûng coá : (2’)Nhaéc laïi yù nghóa truyeän . 5. HDVN : (3’) * Học bài:+ Đọc và kể được truyện. + Nhân vật trong truyện có những phẩm chất gì ? + YÙ nghóa cuûa truyeän. * Soạn bài: Danh từ - Danh từ là gì? Khả năng kết hợp của dt? Chức năng của dt? Nêu dt chỉ sự vật và dt chỉ đơn vị? Ngày soạn:08/10/2008 TUAÀN8-Tieát 32. DANH TỪ..

(66) I.Muïc tieâu baøi hoïc : 1.Kiến thức: - Trên cơ sở kiến thức về danh từ đã học ở bậc Tiểu học, giúp HS nắm được: + Đặc điểm của danh từ + Các nhóm danh từ chỉ đơn vị và chỉ sự vật . 2.Kỹ năng:rèn luyện kỹ năng sử dụng danh từ 3.Giáo dục: ý thức tìm hiểu và vận dụng danh từ trong nói và viết II.Phương pháp: hỏi đáp, nêu vấn đề thảo luận Chuaån bò: Gv: soạn bài , bảng phụ Hs: đọc bài trước ở nhà III.Tieán trình daïy vaø hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.kieåm tra baøi cuõ : (4’) - Có mấy cách chữa lỗi dùng từ ? nêu đặc điểm từng cách ? Cho ví dụ ? - Neâu nguyeân nhaân loãi. 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài :(1’) Ở bậc tiểu học,các em đã tìm hiểu về từ loại danh từ .Tiết học hôm nay,củng cố và nâng cao kiến thức về danh từ đã học.Cụ thể là: Đặc điểm của danh từ, các nhóm danh từ chỉ đơn vị và danh từ chỉ sự vật .. Hoạt động của gv và hs * Hoạt động 1 : Tìm danh từ trong câu. (10’) - HS nhắc lại thế nào là danh từ ? - HS đọc Vd1: Vua ban cho làng ấy ba thúng gạo nếp với ba con trâu đực ,ra lệnh phải nuôi làm sao cho ba con trâu ấy đẻ thành chín con . - Em hãy xác định các danh từ ở Vd1?( Vua, làng, thúng gaïo neáp, con traâu, con traâu, con.) - Trong các dt vừa tìm, dt nào chỉ người , dt nào chỉ vật? + Chỉ người: Vua + Chæ vaät: con traâu, thuùng gaïo neáp, con traâu, con * Hoạt động nhóm: a. Gió thổi mạnh.( Hiện tượng) b. Tuïc laøm baùnh chöng, baùnh giaày vaøo ngaøy teát laø taäp quán tốt đẹp của người Việt Nam.(Chỉ khái niệm)  Xác định danh từ gió, tập quán là danh từ chỉ gì? - Danh từ là gì ? HS đọc ghi nhớ ý 1 mục I/86. -HS cho Vd * Hoạt động 2: (10’) Khả năng kết hợp, chức vụ ngữ phaùp cuûa DT. -Tìm danh từ trung tâm trong cụm danh từ ba con trâu aáy? -Trước và sau danh từ trung tâm trong cụm danh từ trên còn có những từ nào?( số từ (3) đứng trước và đại từ chỉ định (ấy) đứng sau) - Ngoài từ ấy, này, kia sau DT có thể kết hợp với những từ nào khác nữa?. Phaàn ghi baûng: I Tìm hieåu baøi:. 1.Đặc điểm của danh từ: - Khaùi nieäm. - Khả năng kết hợp.

(67) + Ba con traâu ñen. + Ba con traâu cuûa nhaø oâng tö. - Vậy dt có thể kết hợp với những từ nào đứng trước và sau nó để tạo thành cụm dt ? + Từ chỉ số lượng đứng trước + Các từ này, đó, ấy … và một số từ khác đứng sau.  HS đọc ghi nhớ ý 2 mục I /86 - HS tìm caùc cuïm dt trong Vd1?( ba thuùng gaïo neáp, ba con trâu đực, chín con, làng ấy.) * Hoạt động nhóm: Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau: a. Gioù thoåi maïnh. b. Nha Trang phong cảnh hữu tình. c. Em laø hoïc sinh. - Trình bày chức vụ ngữ pháp của DT? + Laøm CN (ñieån hình) + Khi làm VN phải có từ là  HS đọc ghi nhớ ý 3 mục I / 86 * Hoạt động 3: (10’) Phân loại danh từ. - GV cho caùc cuïm dt sau:- ba con traâu - ba thuùng gaïo moät vieân quan - saùu taï thoùc. - Xét về mặt ý nghĩa, những dt được gạch chân đứng trước có gì khác với những dt đứng sau? + DT được gạch chân (con, thúng, viên, tạ) chỉ đơn vị để tính đếm người, vật. + DT đứng sau (trâu, quan, gạo) chỉ sự vật. - Dựa vào sự khác biệt về nghĩa của các dt vừa tìm hiểu, em hãy cho biết dt tiếng Việt chia làm mấy loại ? - Thế nào là dt chỉ sự vật? Thế nào là dt chỉ đơn vị?  Hs đọc ghi nhớ ý 1 mục II /87 - HS thay từ viên (một viên quan) bằng 1 từ khác ? (ông) - HS thay từ thúng (ba thúng gạo)bằng 1 từ khác ? (lon, taï) - Sau khi thay đổi thì trường hợp nào đơn vị tính toán đo lường không thay đổi và trường hợp nào tính toán đo lường thay đổi? Vì sao? + Thay viên = ông: Đơn vị tính đếm đo lường không thay đổi. + Thay thúng = tạ : Đơn vị tính đếm đo lường thay đổi. Nếu không thay đổi gọi là DT đơn vị tự nhiên –nếu thay đổi gọi là DT đơn vị qui ước. H cho Vd từng loại DT. * Hoạt động nhóm: a.Nhà có ba thúng gạo nếp rất đầy. b.Nhaø coù saùu taï thoùc raát naëng. - Hãy xác định danh từ chỉ đơn vị trong hai câu trên ? Theo em , cách nói của câu nào hợp lí ? Vì sao ? (Cách nói của câu a là hợp lí.) +Khi sự vật đã được tính đếm, đo lường bằng đơn vị qui ước chính xác thì nó không thể được miêu tả về lượng (Vd:một tạ gạo rất nặng) nữa. +Khi sự vật chỉ được tính đếm, đo lường một cách ước. - Chức vụ cú pháp. * Ghi nhớ 1: Sgk/86 2.Phân loại danh từ: - Danh từ chỉ sự vật - Danh từ chỉ đơn vị: + DT đơn vị tự nhiên. + DT đơn vị qui ước: . Chính xaùc . Ước chừng. * Ghi nhớ 2: Sgk/87. II Ghi nhớ1,2: sgk/86,87. III.Luyeän taäp: Bài tập 1: Tìm danh từ chỉ sự vật ,.

(68) chừng thì nó có thể được miêu tả bổ sung về lượng. (Vd:moät thúng gạo rất đầy) -Thúng và tạ đều là dt đơn vị qui ước nhưng khác nhau ở ñieåm naøo? +Thúng: dt đơn vị qui ước ước chừng. +Tạ: dt đơn vị qui ước chính xác. - Trong dt đơn vị qui ước phân ra làm mấy loại? - HS ráp sơ đồ phân loại dt ở phần bài học. HS nhận xét. - DT trong tiếng Việt được phân loại như thế nào?  HS đọc ghi nhớ mục II / 87 sgk * Hoạt động 4: (5’) Luyện tập.. ñaët caâu: nhaø, baøn, gheá, meøo… Bài tập 2: Liệt kê các loại từ a. Chuyên đứng trước dt chỉ người: oâng, baø, chuù, baùc, coâ ,em…. b. Chuyên đứng trước dt chỉ đồ vật: quyển, tờ, chiếc, quả…. Bài tập 3: Liệt kê các danh từ a. Chỉ đơn vị quy ước chính xác: tạ, taán, haûi lí, hec ta, meùt…. b.Chỉ đơn vị quy ước ước chừng: thúng, đàn, vốc, đoạn….. Baøi taäp 4: Chính taû Bài tập 5: Lập danh sách dt chỉ sự vaät vaø ñôn vò.. 4.Củng cố:(2’) -Nêu đặc điểm danh từ ? Danh từ tiếng Việt được chia thành mấy loại? 5.HDVN:(3’) * Học bài : - Học phần ghi nhớ/ 86, 87 - Laøm BT 5,6 / 34 * Soạn bài: Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự. + Xác định ngôi kể trong đoạn văn 1 và đoạn văn 2. + Để kể chuyện linh hoạt và thú vị người kể phải làm gì?. TUAÀN 9-Tieát 33 Ngày soạn: 12/10/09. NGÔI KỂ VAØ LỜI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.  I .Mục tiêu cần đạt : 1. Kiến thức: Nắm được đặc điểm và ý nghĩa của ngôi kể trong văn tự sự (ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba).

(69) 2. Kyõ naêng: - Biết lựa chọn và thay đổi ngôi kể thích hợp trong văn tự sự . - Sơ bộ phân biệt được tính chất khác nhau của ngôi kể thứ ba và ngôi kể thứ nhất . 3. Giáo dục: ý thức tìm hiểu và vận dụng khi kể chuyện. II . Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm. Chuaån bò: Gv: giaùo aùn , baûng phuï. Hs: đọc bài trước ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc 1 .OÅn ñònh :(1’) 2. KT baøi cuõ: 4’ - nêu khái niệm danh từ? Cho ví dụ? - nêu chức vụ của danh từ? Cho ví dụ? 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài : (1’) Khi kể chuyện người kể đứng ở những ngôi nào? Vì sao có khi người kể xưng “tôi”, có khi không ? khi xưng “tôi”,tác giả và người kể có phải là một không? Khi kể chuyeän (miệng ,viết), tác giả nên chọn ngôi kể như thế nào ? Tiết học hôm nay giúp chúng ta trả lời những câu hỏi đó . Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1 :HS đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi . (17’) - HS đọc đoạn văn 1,2. - GV giới thiệu Ngôi kể là vị trí quan trọng mà người kể sử dụng khi kể chuyện.Khi người kể xưng tôi thì đó là kể theo ngôi thứ nhất .Khi người kể giấu mình, gọi sự vật bằng tên của chúng ,gọi là kể theo ngôi thứ ba . - Đoạn 1 được kể theo ngôi nào ? Dựa vào dấu hiệu nào để nhận ra điều đó ?( Kể theo ngôi thứ ba .Dấu hiệu: Người kể giấu mình , không biết ai kể , nhưng người kể có mặt khắp nơi ,kể như người ta kể .) - Đoạn 2 được kể theo ngôi nào ? Làm sao nhận ra điều đó ?(Kể theo ngôi thứ nhất .Người kể hiện diện ,xưng “tôi “.) - Người xưng” tôi” trong đoạn 2 là nhân vật Dế Mèn hay tác giả Tô Hoài ?( Người xưng tôi là Dế Mèn, không phải là tác giả Tô Hoài .) - Trong hai ngôi kể trên , ngôi kể nào có thể kể tự do ,không bị hạn chế ,còn ngôi kể nào được kể những điều mình traûi qua ? + Trong hai ngôi kể trên, ngôi thứ ba cho phép người kể được tự do hơn . + Ngôi kể thứ nhất chỉ kể được những gì tôi biết mà thôi . - Hãy thử đổi ngôi kể đoạn 2 thành ngôi kể thứ ba ? Thay toâi baèng Deá Meøn ? - H S đọc đoạn văn sau khi đã thay ngôi. Nhận xét gì về cách đổi trên? (Nếu thay vào ngôi kể thứ ba ,đoạn văn không thay đổi nhiều ,chỉ làm cho người kể giấu mình .) - Có thể thay ngôi thứ ba trong đoạn 1 thành ngôi thứ nhất xưng tôi được không ? Vì sao ?. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi: 1. Ngôi kểtrong văn tự sự. 2. Vai trò của ngôi kể trong văn tự sự:. II Ghi nhớ : Sgk/ 89 III.Luyeän taäp : Baøi taäp 1: Thay ngoâi keå - Thay toâi baèng Deá Meøn, Meøn hay.

(70) + Khó vì ngôi thứ nhất hạn chế . Khó tìm được 1 người có mặt ở mọi nơi như vậy . + Khi xưng tôi người kể chỉ kể được những gì trong phạm vi mình biết, mình hiểu…những điều mà người ngoài có thể không để ý và không biết được . - Từ đó , em hãy rút ra khi nào người kể xưng tôi ? Khi nào người kể dùng ngôi thứ ba ? H tìm những văn bản đã học kể theo ngôi thứ 3. * Hoạt động 2 :Phần ghi nhớ .(2’) - HS đọc to phần ghi nhớ . * Hoạt động 3 : Luyện tập .(15’) - Hướng dẫn HS làm phần luyện tập theo SGK.. 4.Cuûng coá (2’) - Ngoâi keå laø gì? - Nêu vai trò của ngôi kể trong văn tự sự? 5.HDVN : ( 3’) * Học bài : Học phần ghi nhớ. – làm BT 5,6 /90 sgk * Soạn bài : Ông lão đánh cá và con cá vàng + Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? + Ai laø nhaân vaät chính trong truyeän? + Nhân vật ông lão được miêu tả ntn? + Bà lão được miêu tả ra sao? + Soạn các câu hỏi Sgk. noù. - So sánh hai đoạn văn cũ và mới: Baøi taäp 2: Thay ngoâi keå - Thay từ Thanh bằng từ tôi. - So sánh hai đoạn văn: Baøi taäp 3: - Truyeän: Caây buùt thaàn keå theo ngôi thứ ba. - Vì: kể theo ngôi thứ ba giúp cho việc kể chuỵên linh hoạt hơn, người kể có mặt ở khắp mọi nơi, thấu hiểu mọi hành động, suy nghĩ của người nên lời kể khách quan, hấp daãn hôn. Baøi taäp 4: truyeän coå tích vaø truyeàn thuyết hay kể theo ngôi thứ ba..

(71) TUAÀN9-Tieát 34 Ngày soạn: 13/10/2009 Vaên baûn:. ÔNG LÃO ĐÁNH CÁ VAØ CON CÁ VAØNG (HDDT) (Truyeän coå tích cuûa A.Pu-skin). A.ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN I Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Hiểu được nội dung ý nghĩa của truyện cổ tích” Ông lão đánh cá và con cá vàng ” - Nắm được biện pháp nghệ thuật chủ đạo và một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu , đặc sắc trong truyeän. 2. Kỹ năng: Kể lại được truyện. 3. Giáo dục: lòng thương người nghèo khổ và căm ghét kẻ tham lam, bội bạc. II.Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm, quy nạp, thảo luận. Chuaån bò : Gv: tranh, bài soạn. Hs: chuẩn bị bài ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh: (1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: Câu 1; thế nào là ngôi kể? Em hãy phân biệt sự khác nhau giữa ngôi kể 1 và ngoiâ kể 3. 3.Tổ chức dạy học:(35’) * Giới thiệu bài : “Ông lão đánh cá và con cá vàng” là một truyện cổ tích dân gian Nga, Đức được A.Puskin viết và Vũ Đình Liên và Lê Trí Viễn dịch. Câu chuyện hay, không chỉ bởi nét chất phác, dung dị qua những biện pháp nghệ thuật rất quen thuộc cuả truyện cổ tích dân gian mà truyện còn hấp dẫn chúng ta ở những điểm nào? Truyện ca ngợi điều gì ? Em rút ra bài học gì qua ý nghĩa truyện? Đó là nội dung của tiết học hôm nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: GVhướng dẫn HS cách đọc (có thể cho HS đóng vai nhân vật) (8’) - Lời mụ vợ: giọng đanh đá, chua ngoa. Lời ông lão : hiền lành, từ tốn, van lơn. - Lời cá vàng : ân cần, dứt khoát. - HS đọc - kể tóm tắt truyện. - Bố cục văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phaàn? - Giải nghĩa từ * Hoạt động 2:(22’) - Truyện có những nhân vật nào ? (mụ vợ, ông lão, hình tượng sóng biển). - Mở đầu truyện, em hiểu gì về hoàn cảnh sống của vợ chồng ông lão ?(Nghèo khổ, chăm chỉ làm việc : thả lưới kéo sợi …cuộc sống khá êm đềm.) - Điều gì đã xảy ra làm đảo lộn cuộc sống gia đình họ ? (Ông lão bắt được cá vàng – cá vàng đền ơn – mụ vợ nổi lòng tham…) - Khi biết cá vàng muốn đền ơn, mụ vợ đã có những yêu cầu , đòi hỏi nào ?(Máng lợn, cái nhà rộng, bà nhất phẩm phu nhân, nữ hoàng,. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu vaên baûn : 1. đọc,kể. 2. phaân tích.. a. Nhân vật mụ vợ:.

(72) laøm Long Vöông.) - Nhận xét gì về 5 lần đòi hỏi của mụ vợ ? Bà là người thế naøo ? + Lần 1 và 2 : đòi hỏi của cải vật chất – tăng dần. + Lần 3: đòi hỏi của cải và danh vọng. + Lần 4: đòi hỏi của cải, danh vọng và quyền lực. + Lần 5: đòi hỏi một địa vị đầy quyền uy không có thật, moät quyeàn pheùp voâ haïn.  Lòng tham cứ tăng dần, không có điểm dừng, bà muốn có tất cả : từ của cải đến danh vọng và quyền lực. Dù đã có địa vị cao nhất là Nữ hoàng (có thật) nhưng mụ vẫn tiếp tục đòi hỏi làm Long Vương (tưởng tượng) , bắt cá vàng phaûi haàu haï tuaân theo yù muoán cuûa muï.  Người tham lam , ham muốn vô độ , hoá ra ngu ngốc. - Ngoài tính tham lam , mụ vợ còn có những điểm gì rất ghét ? (Sự bội bạc trong cách đối xử với chồng và cá vaøng.) - Sự bội bạc đối với chồng đã tăng lên ntn ? Tìm chi tiết ? Neâu suy nghó cuûa em? +Khi đòi máng: mắng chồng “đồ ngốc” . Khi đòi nhà : quát to hơn “đồ ngu” +Đòi làm nhất phẩm phu nhân : mắng như tát nước vào mặt “đồ ngu, ngốc…thế” +Đòi làm Nữ hoàng : giận dữ, nổi trận lôi đình tát vào maët oâng laõo “maøy daùm caõi.” +Làm Long vương: nổi cơn thịnh nộ , sai người đi baté ông lão đến.  Làm nổi rõ nghịch lí: Lòng tham càng lớn – tình vợ choàng caøng teo laïi, tieâu bieán. OÂng laõo laø choàng, aân nhaân thoả mãn các yêu cầu của mụ  mụ ngược đãi, cay nghiệt, voâ ôn - Khi nào sự bội bạc của mụ đi tới tột cùng ? Vì sao mụ có thái độ vô ơn với cá vàng ? (Thái độ đối với cá vàng – lòng tham không đáy, sự đòi hỏi rất vô lí : muốn chính cá vàng trở thành đầy tớ hầu hạ để mụ trực tiếp dễ dàng sai khieán .) * Thaûo luaän nhoùm: 1.Cuối cùng, mụ vợ bị trừng phạt ntn ? Em có đồng ý với cách trừng phạt đó không ? Vì sao ?. Trở lại hoàn cảnh sống ban đầu : lều nát, máng sứt…nhưng thực ra không phải hoàn toàn như xưa mà cực khổ hơn nhiều. Mụ đã được sống qua tột đỉnh giàu sang,danh vọng, giờ trở về cảnh nghèo khó ban đầu chẳng dễ chút nào. Sự trừng phạt rất đích đáng bởi vì lòng tham lam vô đáy theå dung tha. 2.Theo em, cá vàng trừng trị mụ vì tội tham lam hay bội bạc ? Vì sao ?. Cả hai, vì hai tội đều nặng, có mối liên hệ chặt chẽ nhưng bội bạc là lớn hơn: lòng tham quá lớn thường làm mờ mắt, mất hết lương tri, không biết nhận biết phải trái …đó là những căn nguyên dẫn con người đến nhiều tai hoạ. - Đối lập với tính cách xấu của. - Là người có lòng tham lam vô đáy (đòi hỏi từ của cải vật chất đến danh vọng, quyền lực và địa vị). - Sống vong ân bội nghĩa (đối xử tệ bạc với chồng và cá vàng)  bị trừng phạt thích đáng..

(73) mụ vợ, ông lão là người ntn ?( Hiền lành, tốt bụng, không vụ lợi: thả cá vàng, không đòi hỏi cá vàng trả ơn) - Trước những đòi hỏi vô lí của vợ, ông lão đã có cách cư xử ra sao ?(Chỉ biết vâng lời, phục tùng – có phản kháng nhưng quá muộn – đã tạo quyền lực vô tình tiếp tay cho cái ác , cái xấu hoành hành…không sớm nhận ra cá vàng là của ông, ông có thể đưa ra điều ước để có thể thay đổi tình huống, dạy vợ…Nhu nhược, cả tin.) - Câu chuyện được kết thúc ntn ? Ý nghĩa của cách kết thúc đó ? +Caù vaøng laën saâu xuoáng bieån , bieán maát – cuoäc soáng nghèo khổ trở lại như xưa. +Với ông lão: ông không mất gì cả, chỉ là ác mộng, càng yêu quý cảnh sống xưa hơn vì đó là cuộc sống bình yên. +Mụ vợ : mất giàu sang, danh vọng, địa vị Đó là sự trừng phạt thích đáng. - Trong truyeän, maáy laàn oâng laõo ra bieån goïi caù vaøng ? (nhaéc laïi ngaén goïn 5 laàn naøy) - Việc kể lại những lần ông lão ra biển gọi cá vàng là bieän phaùp laëp laïi coù chuû yù cuûa truyeän coå tích. Haõy neâu taùc duïng cuûa bieän phaùp naøy ? +Tạo nên tình huống, gây hồi hộp cho người nghe. +Sự lặp lại không nguyên xi mà có những chi tiết thay đổi, tăng tiến như : cảnh biển, lòng tham của mụ vợ. +Qua những lần lặp lại, tính cách nhân vật và chủ đề truyện được tô đậm dần. - HS tìm và đọc những chi tiết miêu tả cảnh biển ? - Mỗi lần ông lão ra biển gọi cá vàng , cảnh biển thay đổi ntn ? Vì sao ? (OÂng laõo 5 laàn ra bieån goïi caù vaøng vì loøng tham của mụ vợ , thì 5 lần cảnh biển thay đổi: * Những đòi hỏi của mụ vợ : * Caûnh bieån: Lần 1: đòi máng lợn  Biển gợn sóng êm ả. Lần 2: một cái nhà rộng  Biển xanh đã nổi sóng. Lần 3: làm nhất phẩm phu nhân  Biển nổi sóng dữ dội. Lần 4: làm Nữ hoàng  Biển nổi sóng mù mịt Laàn 5: laøm Long Vöông  Maët bieån noåi soùng aàm aàm. - Sự thay đổi của sóng biển gợi cho em suy nghĩ gì ?(Biển không chỉ là thiên nhiên bình thường làm khung cảnh cho hoạt động con người mà -biển tham gia tích cực và đi suốt dieãn bieán (laëp – taêng tieán) cuûa truyeän. Thái độ phản ứng mạnh mẽ của biển cũng chính là thái độ phản ứng của nhân dân, của cả đất trời trước thói xấu vô độ của mụ vợ) - Nhân vật cá vàng có chức năng đền ơn. Mấy lần cá vàng đền ơn cho ông lão? Đó là những lần nào? - Theo em cá vàng đền ơn cho ông lão hay bà lão? - Vì sao lần cuối cùng cá vàng không đền ơn về sự đòi hỏi làm Long Vươngcủa mụ vợ? * Hoạt động 3: Rút ra ghi nhớ.(1’) - Theo em, truyện hấp dẫn chúng ta ở những điểm nào ? Dẫn chứng ?. b . Nhaân vaät oâng laõo: - Hieàn laønh, toát buïng nhöng nhu nhược, cả tin.. c.Hình tượng sóng biển: Sự thay đổi của biển cả  Thể hiện thái độ, phản ứng của nhân dân, của cả đất trời trước thói xấu vô độ của mụ vợ.. d. Caù vaøng:.

(74) - Truyện ca ngợi điều gì ? Em rút ra bài học gì qua ý nghóa cuûa truyeän ? - HS đọc phần ghi nhớ / 96 sgk. - Tranh minh hoạ cho những chi tiết nào ? * Hoạt động 4: Phần luyện tập.(4’) BT1/ sgk: Những ý kiến khác nhau về tên truyện a.Nếu đặt tên là “Mụ vợ ông lão đánh cá và con cá vàng” cũng có cơ sở vì : + Mụ vợ là nhân vật chính của truyện. + Ý nghĩa của truyện là phê phán, nêu bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc như mụ vợ. b.Có thể đặt “Hai vợ chồng ông lão đánh cá và con cá vàng” để tên truyện nêu được đủ các nhân vật cũng như chủ đề tác phẩm c.Teân truyeän cuûa A.Pu-skin laø coù yù nghóa saâu saéc vì : + Nói được hai nhân vật chính là : ông lão và cá vàng (nhân vật tích cực chứ không phải phản diện) thì không nhất thiết phải nêu hết (nhân vật mụ vợ) +Là hai nhân vật đại diện cho lòng tốt, cái thiện, công lý cuûa nhaân daân (caù vaøng) + Đối lập với nhân vật mụ vợ tham lam độc ác. BT2/sgk Giải thích nghĩa một câu tục ngữ / đọc thêm. - Caù vaøng coù khaû naêng kì dieäu. - Caù vaøng theå hieän loøng bieát ôn saâu nặng đối với những tấm lòng nhân haäu. - Cá vàng nghiêm khắc trừng trị bà laõo.. II.Ghi nhớ: sgk/ 96 III.Luyeän taäp: - BT1,2 /97 sgk. 4.Cuûng coá(3’) -Nhaéc laïi theá naøo laø truyeän coå tích ? - Nhaân vaät trong truyeän naøy thuoäc kieåu nhaân vaät naøo ? - Cảm nghĩ của em về nhân vật mụ vợ, ông lão ? 5.HDVN: 2’ * Học bài : - Kể tóm tắt truyện, tìm những sự việc chính ? - Học thuộc phần ghi nhớ. * Soạn bài : Thứ tự kể trong văn tự sự + Tóm tắt truyện ông lão đánh cá và con cá vàng + Đọc truyện thằng Ngỗ.. Ngày soạn: 14/10/2009 TUAÀN9-Tieát: 35 - 36. THỨ TỰ KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.

(75) *** I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Thấy trong tự sự có thể kể “xuôi”, có thể kể “ngược” tuỳ theo nhu cầu thể hiện. - Tự nhận thấy sự khác biệt của cách kể “xuôi” và kể “ngược” , biết được muốn kể “ngược” phaûi coù ñieàu kieän. 2.Kyõ naêng: - Rèn cách nhận biết giữa kể xuôi và kể ngược - Rèn kể theo hình thức nhớ lại. 3.Giáo dục: ý thức tìm hiểu yêu thích văn kể chuyện. II. Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm quy nạp. + Chuaån bò: Gv: chuaån bò baøi, tranh veõ. Hs: đọc và trả lời các câu hỏi ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1 OÂn ñònh: (1’) 2.KT Bài cũ: ( kiểm tra giấy 15’, kèm đáp án và biểu điểm) 3. Bài mới: * Giới thiệu bài: (1’) Để làm tốt bài văn kể chuyện, người viết không chỉ chọn đúng ngôi kể , sử dụng tốt lời kể mà còn phải chọn thứ tự kể phù hợp nữa. Vậy thứ tự kể là thế nào ? Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Tìm hiểu bài (28’) - Hs đọc ví dụ 1sgk/97 - Hãy tóm tắt các sự việc chính trong truyện “ Ông lão… vaøng” ? GV ghi leân baûng. + Giới thiệu ông lão đánh cá . + Ông lão bắt được cá vàng và thả cá vàng, nhận lời hứa cuûa caù vaøng. + Naêm laàn ra bieån gaëp caù vaøng vaø keát quaû moãi laàn. - Các sự việc trong truyện được kể theo thứ tự nào ?( Thứ tự tự nhiên “kể xuôi”, việc gì xảy ra trước kể trước, việc gì xaûy ra sau keå sau.) - Kể theo thứ tự đó tạo nên hiệu quả nghệ thuật gì ? + Thứ tự gia tăng cho thấy lòng tham ngày càng táo tợn của mụ vợ và cuối cùng bị trả giá. + Thứ tự tự nhiên có ý nghĩa tố cáo và phê phán : cá vàng trả nghĩa – mụ vợ lạm dụng đòi hỏi – làm việc phi nghĩa – bò traû giaù : tham thì thaâm. - Nếu không tuân theo thứ tự thì có làm nổi bật được ý nghĩa của truyện không ? Vì sao ? ( Không. Vì trình tự sự việc bị đảo lộn , không liên kết, ý rời rạc không toát ý nghóa truyeän.) - Vây khi kể chuyện, các sự việc được kể phải ntn ? (mục 1/ ghi nhớ) * Hoạt động 2: (30’) Thứ tự kể trong truyện - Đọc văn bản. Thứ tự thực tế của các sự việc trong bài văn đã diễn ra ntn ? + Ngỗ mồ côi cha mẹ, không có người kèm cặp nên lêu lổng, hư hỏng, mọi người xa lánh.. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu baøi: 1. đọc, kể. 2.phaân tích. a. Tìm hiểu thứ tự kể trong truyện cổ tích: Ông lão đánh cá vaø con caù vaøng. - Giới thiệu về ông lão đánh cá. - Ông lão bắt được cá vàng và thả caù vaøng. - Năm lần ra biển xin cá vàng đền ơn về sự đòi hỏi của mụ vợ và kết quaû moõi laàn.. b. Thứ tự kể trong truyện thằng Ngoã:.

(76) + Ngỗ tìm cách trêu chọc, đánh lừa mọi người, làm họ mất loøng tin. + Khi Ngỗ bị chó dại cắn thật, kêu cứu thì không ai đến cứu. + Ngỗ bị chó cắn phải băng bó, tiêm thuốc trừ bệnh dại. - Nhận xét gì về thứ tự kể trong truyện ?( Thứ tự kể : Bắt đầu từ hậu quả xấu rồi ngược lên kể nguyên nhân – đó là kể “ngược”) - Cách kể theo thứ tự này có tác dụng nhấn mạnh điều gì ? + Nhấn mạnh sự kiện cuối cùng, tạo bất ngờ, gây chú ý cho người đọc. + Nổi bật ý nghĩa của một bài học : không nên lừa dồi mà tự hại mình, phải sống thật thà. - HS đọc phần ghi nhớ. - GV lưu ý cho HS : kể theo thứ tự tự nhiên có phần quan trọng, không nên xem nhẹ, vì nó có tác dụng tạo nên sự hấp dẫn, tăng cường kịch tính cho câu chuyện. * Hoạt động 3: (10’) Luyện tập - Đọc bài tập 1/sgk. Câu chuyện được kể theo thứ tự nào ? Chuyện kể theo ngôi nào ? Yếu tố hồi tưởng đóng vai trò ntn trong caâu chuyeän ? * Lồng ghép du lịch: Kể một chuyến du lịch dã ngoại mà em đã tham gia.. II. Ghi nhớ: Sgk/98 III .Luyeän taäp :. Baøi taäp 1. -Truyện kể ngược theo dòng hồi tưởng -Truyện kể theo ngôi thứ nhất. -Tạo cơ sở cho việc kể ngược. + Hoàn tất một câu chuyện đã biết. + Giaûi thích vì sao hieän nay “toâi vaø Lan” vui buoàn coù nhau.. 4. Cuûng coá: (3’) - Nhận biết được sự khác biệt của cách kể xuôi và kể ngược trong văn tự sự . 5. Hướng dẫn về nhà : (2’) * Học bài :- Học thuộc phần ghi nhớ . - Tìm hiểu đề và lập dàn bài “Kể chuyện lần đầu em được đi chơi xa” * Soạn bài: Chuẩn bị những dàn ý cho 5 đề bài văn kể chuyện theo yêu cầu trong sgk – làm bài vieát soá 2..

(77) TUAÀN 10- Tieát 37+38 Ngày soạn:13/10/2009. BAØI VIEÁT TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2 I Mục tiêu cần đạt: nhằm giúp hs 1. Kiến thức: - Khắc sâu lý thuyết về văn tự sự. - Đánh giá chất lượng học bài văn tự sự. 2. Kyõ naêng: - Reøn bieát keå moät caâu chuyeän coù yù nghóa. - Rèn hs biết thực hiện bài viết có bố cục và lời văn hợp lí. 3. giáo dục: ý thức độc lập trong bài làm. II. Phöông phaùp: cho hs laøm baøi treân giaáy Chuaån bò: - Gv: chuẩn bị đề bài. - Hs: chuaån bò giaáy. III.Các bước lên lớp: 1. OÅn ñònh:(1) 2. Kiểm tra : (1’) sự chuẩn bị giấy của hs 3. Tổ chức dạy học: * Hoạt động 1: Chép đề lên bảng Kể về một việc tốt mà em đã làm. * Hoạt động 2: Hs làm bài (83’) Đáp án và biểu điểm a. Mở bài: - Giới thiệu sự việc: nhặt bút hoặc giúp đỡ bạn.. . ( 0,75đ) - Nhặt trong trường hợp : khi quét dọn lớp học hoặc hướng dẫn bạn học yếu học bài. ( 0,75đ) b. Thaân baøi: - Thấy cây bút đẹp trong lúc đang quét lớp. ( 1đ) - Tính huống xảy ra sự việc để thành việc tốt. (1đ) - Diễn biến các sự việc xảy ra. (1ñ) - Thấy cây bút đẹp ở học bàn. (1ñ) - Ngắm nghía cây bút, nửa muốn giữ lấy, nửa muốn trả lại. (1đ) - Sự việc cao trào: quyết định trả lại cây bút cho bạn. (1ñ) - Cô giáo và các bạn khen ngợi. . (1ñ) c. Keát baøi: - Nêu suy nghĩ hoặc cảm xúc về việc tốt mà em đã làm. (1,5đ) 4. Cuûng coá: - Đúng 90 phút thu bài. - Toång soá baøi. - Nhận xét giờ làm bài của hs. 5. Hướng dẫn về nhà: - Nắm lại toàn bộ hệ thống kiến thức về văn tự sự. - Tiếp tục luyện tập các đề còn lại sgk.  Soạn bài: Êch ngồi đáy giếng, Truyeän nguï ngoân laø gì? EÁch ra khoûi gieáng baèng caùch naøo?Taïi sao eách laïi bò giaãm beïp? TUAÀN 10 -TIEÁT 39. Ngày soạn:20/10/ 2009.

(78) VAÊN BAÛN. ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG. I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS. 1.Kiến thức: - Hieåu theá naøo laø truyeän nguï ngoân. - Hiểu được nội dung, ý nghĩa và một số nét nghệ thuật đặc sắc của câu chuyện trên. - Biết liên hệ các truyện trên với những tình huống, hoàn cảnh thực tế phù hợp. 2.Kyõ naêng: reøn luyeän kyõ naêng keå chuyeän. 3.Giáo dục: đức tính khiêm tốn, không huênh hoang và coi thường hoặc bắt nạt những người yếu sức bé nhỏ hơn mình. II.Phương pháp: gợi tìm, thảo luận, quy nạp Chuaån bò: Gv: chuẩn bị bài soạn, tranh vẽ. Hs: sọan và đọc bài trước. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ: Câu 1:nêu các bước làm bài văn tự sự. Câu 2: bố cục bài văn tự sự? Nội dung mỗi phần? 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài: (1’) Bên cạnh các thể loại thần thoại, truyền thuyết, truyện cổ tích, trong kho tàng truyện dân gian còn có 2 thể loại truyện cổ rất lí thú, đó là truyện ngụ ngôn và truyện cười. Chuøm truyeän nguï ngoân Vieät Nam maø chuùng ta tìm hieåu trong 2 tuaàn seõ giuùp caùc em saùng toû những đặc điểm và giá trị chủ yếu của loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện của loài vật hay chính của con người để nói bóng gió, kín đáo, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người nghe một bài học nào đó về cuộc sống. Tiết học hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu 3 truyện ngụ ngôn “Ếch ngồi đáy giếng.” Hoạt động của gv và hs * Hoạt động 1: Tìm hiểu truyện ngụ ngôn. (3’) - Em hieåu nguï ngoân laø gì ? - Truyeän nguï ngoân laø gì ? - Haõy keå vaøi truyeän nguï ngoân maø em bieát vaø cho bieát caùi hay cuûa caùch noùi nguï ngoân ? (Con Caùo vaø chuøm nho, Kieán gieát Voi, Thoû vaø Ruøa, Ôm cây đợi thỏ…) - So sánh truyện ngụ ngôn với một số câu tục ngữ có ý nghĩa tương đồng? * Hoạt động 2: Đọc và kể (6’) - GV hướng dẫn cho HS cách đọc truyện và phaàn chuù thích (Giọng nhẹ nhàng, hóm hỉnh thể hiện sự mỉa mai, cheá gieãu * Hoạt động 3:Tìm hiểu văn bản “Ếch ngồi đáy giếng” (22’) - Vì sao ếch tưởng bầu trời trên đầu chỉ bé baèng caùi vung vaø noù oai nhö vò chuùa teå ? - Từ “tưởng” cho thấy mức độ nhận thức của. phaàn ghi baûng I. Truyeän nguï ngoân laø gì?. Ếch ngồi đáy giếng. I. Tìm hieåu vaên baûn: 1. Ếch ở trong giếng: - Môi trường, thế giới sống của ếch : hạn hẹp, nhoû beù, ít hieåu bieát keùo daøi “laâu ngaøy” - EÁch hieåu bieát noâng caïn nhöng laïi hueânh hoang - 2 . EÁch ra khoûi gieáng: - EÁch bò traâu giaãm beïp do thoùi xaáu chuû quan, keâu ngaïo.  coù keát cuïc bi thaûm..

(79) Eách theá naøo veà cuoäc soáng chung quanh ?. 2 . EÁch ra khoûi gieáng: - EÁch bò traâu giaãm beïp do thoùi xaáu chuû quan, keâu ngaïo.  coù keát cuïc bi thaûm. II. Ghi nhớ Hoïc sgk / 101.. * Luyeän taäp:(3’). III. Luyeän taäp: 1.Hai caâu quan troïng : -Ếch cứ tưởng…vị chúa tể” phần đầu) -“Noù nhaâng…giaãm beïp” (phaàn keát) 2.Dế Mèn trêu chị Cốc để Dế Choắt phải chết oan.. 4.Cuûng coá:(2’) -Keålaïi dieãn caûm caâu chuyeän. -Học xong truyện em rút ra được điều gì cho bản thân? 5 Daën doø:(3’) - Keå laïi chuyeän theo haønh vaên cuûa mình - Học thuộc ghi nhớ - Soạn:thầy bói xem voi +Đọc truện ,tóm tắc nôị dung +Trả lời câu hỏi: -Neâu caùch thaày boùi xem voi vaø phaùn veà voi -Thái độ cuủa thầy bói khi phán về voi? -Năm thày bói đều sờ nhưng không thầy nào nói đúng?sai lầm của họ lở chổ nào? -Truyeän thaày boùi xem voi cho ta baøi hoïc gì?. Ngày soạn: 21/10/09 Tuaàn10 –tieát 40.

(80) THAÀY BOÙI XEM VOI I.Muïc tieâu baøi hoïc:. Giúp học sinh hiểu được: 1. Kiến thức: - Noäi dung yù nghóa, ngheä thuaät ñaëc saéc cuûa truyeän thaày boùi xem voi. -Biết liên hệ thực tế với những tình huống thực tế phù hợp -Rút ra bài học kinh nghiệm khi xem và đánh giá. 2. Kyõ naêng: reøn luyeän keå chuyeän dieãn caûm. 3. Giaùo duïc: loøng yeâu thích truyeän nguï ngoân. II.Phương pháp: gợi tìm, thảo luận, quy nạp. Chuaån bò: Gv: bài soạn, tranh Hs: chuaån bò baøi. III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ: (4’) - Truyeän nguï ngoân laø gì? - Qua văn bản ếch ngồi đáy giếng em rút ra bài học gì? 3. Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài: (1’) Hoạt động của gv và hs * Hoạt động 1:hướng dẫn đọc , kể (7’) - GV hướng dẫn HS cách đọc và phần chú thích ? (cần phân vai cho HS đọc :5 ông thầy,1dẫn chuyeän gioïng hoùm hænh) * Hoạt động 2: phaân tích (22’) - Kể tên những nhân vật trong truyện ? Tìm ra điểm khác nhau giữa văn bản thầy bói xem voi và ếch ngồi đáy giếng ?(Truyện ÊNĐG : nhân vật là loài vật được nhân hoá, truyện TBXV: nhân vật là con người  là một trong những đặc điểm của truyện ngụ ngoân.) - Hoàn cảnh nào cả năm ông thầy bói được xem voi ? - Chi tieát “eá haøng” giuùp em bieát gì veà vieäc laøm của những ông thầy bói ? - Caùch xem voi cuûa 5 oâng thaày boùi coù ñieàu gì đáng chú ý ? Vì sao ? - Cách dùng lối so sánh và những từ láy tăng hieäu quaû vaø taùc duïng gì cho truyeän? - Có nhận xét gì về thái độ của các thầy bói khi phaùn veà con voi ? - Theo em, 5 ông thầy bói đã nói điều gì đúng veà con voi ? * Hoạt động nhóm: 1. Vậy cái sai lầm của họ là ở chỗ nào ?. phaàn ghi baûng Baøi 2. Thaày boùi xem voi. I.Tìm hieåu vaên baûn: 1. Giới thiệu lí do xem voi của các thầy bói: - Cả năm thầy đều chưa biết hình thù con voi.. 2Caùch xem voi cuûa 5 oâng thaày boùi - Chỉ sờ một bộ phận mà lầm tưởng đó là toàn boä con voi.. -Thái độ phán về con voi :chủ quan, sai lầm, chỉ cho ý kiến mình là đúng. 3. Keát quaû xem voi: - Caùc thaày baûo thuû yù kieán cuûa mình xaûy ra cảnh cảnh cải vả, đánh nhau toác đầu chảy maùu. II.Ghi nhớ: Học thuộc phần ghi nhớ /103 sgk..

(81) 2. Coù phaûi taùc giaû daân gian muoán noùi do 5 oâng thầy đều bị mù nên mới có những suy nghĩ sai laàm khoâng ? Suy nghó cuûa em theá naøo ?. + Không nhằm nói cái mù thể chất – đó chỉ là chi tiết nhỏ để tạo nên tình huống truyện. + Đó là cái mù về nhận thức và cái mù về phương pháp nhận thức  Chỉ phán đoán theo cách nghĩ chủ quan , phieán dieän 3. Yếu tố gì bất ngờ xảy ra tạo ra tiếng cười ? YÙ nghóa ?. III.Luyeän taäp: - HS kể lại một trường hợp đã sai lầm theo kieåu “Thaày boùi xem voi”. 4.Qua câu chuyện, em rút ra được những bài học gì thiết thực. * Hoạt động 3: HS đọc phần ghi nhớ sgk (2’) * Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập. (3’). 4.Cuûng coá: (2’) -Truyeän nguï ngoân laø gì ? - Rút ra được bài học gì qua câu truyện ? 5.HDVN:(3’) * Hoïc baøi: -Toùm taét truyeän - Rút ra ý nghĩa từng truyện. -Trả lời từng phần luyện tập. Tìm một vài truyện ngụ ngôn mà em biết. * Soạn bài: Danh từ (tt) - Danh từ riêng là gì? - Danh từ riêng là gì? - Danh từ chung là gì? Nêu qui tắc viết hoa của danh từ? -phân biệt danh từ chung danh từ riêng? -Coi trước phần bài tập/T109,110. Tuaàn 11- Tieát 41. Ngày soạn: 25/10/09.

(82) DANH TỪ (Tiếp theo)  I.Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Đặc điểm của nhóm danh từ chung và danh từ riêng . - Cách viết hoa danh từ riêng. 2. Kỹ năng: rèn cách nhận biết các loại danh từ và cách viết các loại danh từ 3.Giáo dục: ý thức viết đúng cách các loại danh từ. II.Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm. Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ. Hs: soạn bài ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.Oån ñònh:(1’) 2.Kiểm tra bài cũ: (4’) -Chức vụ điển hình trong câu của danh từ là gì ? Cho Vd và phân tích ? -Danh từ Tiếng Việt chia làm mấy loại ? Nêu cụ thể và cho Vd ? 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài(1’) Tiết học hôm nay tiếp tục củng cố và nâng cao một bước nhận thức về DT đã học. Cụ thể tìm hiểu đặc điểm của nhóm DT chung và nhóm DT riêng. Cách viết hoa DT rieâng. Hoạt động của gv và hs: * Hoạt động 1: phân loại danh từ (6’) - HS đọc Vd1 / 108. - Xác định những từ nào là DT ? Những từ đó thuộc loại DT nào đã học ?( Vua, công ơn, tráng sĩ, Phù Đổng Thiên Vương, đền thờ, làng, Gióng, xã, Phù Đổng, huyện, Gia Lâm, Hà Nội  Danh từ chỉ sự vật.) - Có nhận xét gì về ý nghĩa và hình thức chữ viết các danh từ. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi:. +Ý nghĩa: Có từ chỉ tên gọi chung một loại sự vật (Vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ…) + Có từ chỉ tên riêng của từng người,từng vật,từng địa phương (Gioùng,Gia Laâm…) + Hình thức: Có từ được viết hoa, có từ không viết hoa. - Vậy trong DT chỉ vật gồm có những DT nào ? Hãy điền những. - Tên người, tên địa lí VN. Vd: Trần Phú,Khánh Hoà. - Tên người, tên địa lí nước ngoài. - Phieân aâm qua aâm Haùn vieät. Vd: Hy Laïp, Loã Taán. - Khoâng phieân aâm qua aâm HV. Vd: Mat-xcô-va.. treân ?. DT chung vaø rieâng vaøo baûng ?. +DT chung: Vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ, làng, xã, huyện. +DT riêng: Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Laâm, Haø Noäi. * Hoạt động 2: 16’ - Em coù nhaän xeùt gì veà caùch vieát DT rieâng? ( Ta phaûi vieát hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó.) - Nêu qui tắc cách viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam và tên. người, tên địa lí nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt ? Cho Vd ?( Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng: Huỳnh Ngọc Thuý,. Dieân Khaùnh, Nha Trang , Loã Taán,..) - Đối với tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp, ta viết hoa như thế nào?( Viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó, nếu một bộ phận gồm nhiều. 1.Phân loại DT chỉ sự vật. - Danh từ chung: Vd: Coâng nhaân - Danh từ riêng: Vd: Phan Chu Trinh.. 2.Caùch vieát DT rieâng.. 3.Cách viết tên tổ chức đoàn theå:. Vd:Trường Trung học cơ sở Phan Chu Trinh. II . Ghi nhớ :SGK/109. III.Luyeän taäp: Baøi taäp1:DT. chung. vaøDT.

(83) tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối: Vich-to Huy-gô, Mátxcơ-va…) - Tìm những tên riêng của các cơ quan, tổ chức, giải thưởng, danh hiệu mà em biết?( Nhà xuất bản Kim Đồng, Quân đội Nhaân daân Vieät Nam, Nhaø Giaùo öu tuù…) - Những DT trên được cấu tạo như thếnào ? Nêu cách viết hoa ? Là một cụm từ,chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ này đều viết hoa * Hoạt động 3: Khắc sâu nội dung, mục ghi nhớ.(2’) - H. đọc phần ghi nhớ/ sgk. - Hệ thống lại kiến thức đã học theo mô hình / sách giáo viên / 164. Danh từ Danh từ chỉ đơn vị. Dt chæ dvò tn. Danh từ chỉ sự vật. Dt chỉ đvị quy ước. Chính xaùc. Dt chung. Dt rieâng. Ước chừng. * Hoạt động 4(10’) G.hướng dẫn H. luyện tập ở lớp. * Lồng ghép du lịch: Tìm các danh từ riêng chuyên dùng trong ngaønh du lòch. 4.Cuûng coá: (2’) - Danh từ chung là gì ? danh từ riêng là gì? Ví dụ minh họa 5.HDVN: (3’) *Học bài: -Nội dung phần ghi nhớ. - tieát sau traû baøi kt vaên 1 tieát.. rieâng - Caùc DT chung: Ngaøy xöa, miền, đất, nước, thần , nòi, roàng, con trai, teân. - Caùc DT rieâng: Laïc Vieät, Baéc Bộ, Long Nữ, Lạc Long Quân. Bài tập 2:Các từ được in đậm a.Chim , Mây, Nước, Hoa, b.UÙt c.Chaùy  là những DT riêng.Vì chúng được dùng để gọi tên riêng của một sự vật cá biệt, duy nhất mà không phải dùng để gọi chung một loại sự vật. Bài tập 3:Viết lại những DT riêng có trong đoạn thơ -Tieàn Giang, Haäu Giang, Thành Phố, Đồng Tháp, Pháp, Khánh Hoà, Phan Rang, Phan Thieát, Taây Nguyeân, Coâng Tum, Ñaéc Laéc, Trung, Höông, Beán Hải ,Cửa, Nam,Nam, Việt Nam Daân, Coäng….

(84) Ngày soạn: 26/10/09 TUAÀN11-TIEÁT42. TRẢ BAØI KIỂM TRA NGỮ VĂN 1 TIẾT I. Mục tiêu cần đạt: nhằm giúp hs - Đánh giá bài làm của học sinh. - Giáo viên giúp hs sửa sai rút kinh nghiệm cho bài làm tiếp theo. - Củng cố kiến thức đã học. II. Phương pháp: gợi tìm. Chuaån bò: Gv: chuẩn bị những lỗi sai xót của hs Hs: ôn lại kiến thức văn đã học. III. Tieán trình daïy hoïc: 1. Ổn định lớp:(1’) 2. Kieåm tra baøi cuõ:(4’) - Câu 1: kể tên các loại truyện dan gian đã học - Câu 2: so sánh những điểm giống nhau và khác nhau giữa truyền thuyết và cổ tích 3. Tổ chức dạy học: Hoạt động 1 : 15’ - Gv phát bài  hs đọc bài của mình, tự sưa lỗi theo sự hướng dẫn của gv. - Phần trắc nghiệm mỗi câu đúng là 0,25 điểm.  Đáp án phần trắc nghiệm (3ñ): CAÂU 1:D CAÂU 2:B CAÂU 3:D CAÂU 4:A CAÂU 5:C CAÂU 11 : C. CAÂU 12 : B. CAÂU 6:D. CAÂU 7 :C. CAÂU 8 : D CAÂU 9 :A CAÂU 10 :D. * Đáp án phần tự luận (7đ) Câu 1: (2ñ) So saùnh truyeàn thuyeát coå tích - Giống nhau: đều có truyện dan gian. Có yếu tố hoang đường tưởng tượng kỳ ảo. - Khác nhau: truyền thuyết kể về sự kiện nhân vật lịch sử thời quá khứ. Cổ tích : kể về cuộc đời các nhân vật quen thuộc : dũng sĩ , bất hạnh, thông minh, ngốc nghếch Truyền thuyết: thể hiện thái độ đánh giá của nhân vật lịch sử. Coå tích: theå hieän nieàm tin veà chieán thaéng cuoái cuøng cuûa caùi thieän. (0,75ñ). Câu 2: (3ñ) .Toùm taéc truyeän sôn tinh thuûy tinh : - Kể ngắn gọn đủ các chi tiết trong truyện - Kể bằng lời văn của mình. + Nêu ý biểu tượng của nhân vật: - Thủy tinh: hiện tượng mưa to bão lũ lụt ghê gớm hàng năm. - Sơn tinh: lực lượng dân cư việt cổ đắp đê chống lũ lụt chế ngự thiên tai. Hoạt động 2: (20’) nhận xét ưu khuyết điểm: 1. Ưu điểm: đa số hs khá giỏi hiểu bài xác định đúng yêu cầu trắc nghiệm và tự luận Moät soá hs khaù gioûi saùng taïo trong vaên vieát, baøi laøm cuûa caùc em troâi chaûy vaø maïch laïc. 2.Khuyeát ñieåm: Đa số hs yếu kémchưa nắm vững nội dung yêàu của đề. Chưa phân biệt được điểm giống nhau và khác nhau giữa truyền thuyết và cổ tích. Nhieàu em chöa bieát toùm taéc truyeän. Baøi laøm coøn sô saøi. 4. Cuõng coá: (2’) - Neâu caûm nghó cuûa em veà nhaân vaät sôn tinh, thuûy tinhï 5. HDVN (3’) * Học bài: nắm nội dung toàn bộ kiến thức đã học. * Soạn bài: Luyện nói kể chuyện.

(85) Ngày soạn: 27/10/09 TUAÀN11-Tieát 43.

(86) LUYEÄN NOÙI KEÅ CHUYEÄN  I.Mục tiêu cần đạt 1. Kiến thức: - Bieát laäp daøn yù cho baøi keå mieäng theo daøn ba - Bieát keå theo daøn baøi khoâng keå theo baøi vieát saün hay hoïc thuoäc loøng . 2.Kỹ năng: rèn luyện tạo thói quen mạnh dạn trước tập thể 3. Giáo dục: lòng yêu thích giờ luyện nói kể chuyện. II. Phöông phaùp: chia nhoùm thaûo luaän. Chuaån bò: Gv: bài soạn. Hs: chuẩn bị trước ở nhà dàn bài đề kể lại một chuyến về thăm quê III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ : (4’) Câu 1: khi kể chuyện ta có thể kể theo ngôi thứ mấy. Câu 2: thứ tự kể như thế nào? 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’) Nhằm rèn tính bình tĩnh, tự tin ,trình bày một vấn đề trước tập thể và nắm lại cách kể trong văn tự sự .Tiết học hôm nay chúng ta sẽ tiến hành luyện nói từng phần đề bài :Kể lại một chuyến về quê. Hoạt động của gv và hs: Phaàn ghi baûng: * Hoạt động1: Hướng dẫn H tìm hiểu bài học.(3’) I.Yeâu caàu : - Nêu yêu cầu của giờ học: 1.Nội dung: Đảm bảo đầy đủ + Noùi ngaén goïn, roõ raøng maïch laïc theo daøn yù những nội dung theo dàn ý: + Cách trình bày như là đang tranh luận, phát biểu trước Đề: Kể lại một chuyến về quê . taäp theå. a. Mở bài: - GV ghi đề bài tập. - Lý do về quê,về quê với ai. - GV kiểm tra sự chuẩn bị dàn ý của H. b.Thaân baøi: - HS xem lại đề cương chi tiết (đã chuẩn bị) - Tâm trạng khi được về quê. mỗi nhóm tự thảo luận về dàn ý. - Quang caûnh chung cuûa queâ höông * Hoạt động 2: GV tổ chức cho HS nói: (28’) - Gaëp hoï haøng ruoät thòt - Tổ chức theo nhóm :(mối nhóm 7’) - Thaêm phaàn moä toå tieân,gaëp baïn beø + Nhóm 1: Phần mở bài . cùng trang lứa + Nhoùm 2: Phaàn thaân baøi - Dưới mái nhà người thân. + Nhoùm 3 :Phaàn thaân baøi c.Keát baøi: + Nhoùm 4 : Phaàn keát baøi . - Chia tay ,caûm xuùc veà queâ höông . - Lớp trưởng chủ trì phát vấn đề 2.Kyõ naêng : - Từng nhóm cử H lên nói trước lớp,các bạn trong nhóm - Diễn đạt rõ ràng ,lưu loát. boå sung yù. - Noùi to, roõ. - Cả lớp theo dõi –nhận xét và có thể trình bày ý của - Tác phong chuẩn mực ,tự tin. mìnhcuøng nhau thaûo luaän ,hoïc taäp phöông phaùp, caùch dieãn II.Nhaän xeùt: đạt. * Öu ñieåm : * Hoạt động 3: Tổng kết bài học (3’) - Chuẩn bị bài chu đáo . - GV nhaän xeùt chung qua moãi nhoùm –Ruùt kinh nghieäm - Noäi dung phong phuù. -Toång keát cho ñieåm (theo nhoùm ,caù nhaân - Tác phong chững chạc . * Khuyeát ñieåm : -Ñoâi choã coøn luûng cuûng khi noùi.

(87) * Lồng ghép du lịch: kể về một cuộc đi thăm di tích lịch trước tập thể . III.Ruùt kinh nghieäm: sử quê hương em. - Diễn đạt mạch lạc hơn. - Cần tự tin khi đứng trước tập thể 4.Cuûng coá : (2’)GV nhaän xeùt öu ,khuyeát ñieåm vaø ruùt kinh nghieäm qua tieát taäp noùi. 5 HDVN: (2’) Hoïc baøi: - OÂÂn laïi lí thuyeát vaên keå chuyeän. - Dựa vào dàn ý  triển khai thành văn viết. * Soạn bài: Cụm danh từ - Đọc trả lời câu hỏi 1,2,3 mục I / 116 sgk Cụm DT là gì? Vd. Ý nghĩa và chức vụ ngữ pháp của cuïm DT. - Đọc trả lời câu hỏi 1,2,3 mục II /117 sgk  Cấu tạo của cụm DT?. Ngày soạn:28/10/09 TUAÀN11 - Tieát 44. CỤM DANH TỪ .

(88) I.Mục tiêu cần đạt: HS hiểu được: 1.Kiến thức: - Đặc điểm của cụm danh từ . - Cấu tạo của phần trung tâm, phần trước, phần sau. 2. Kỹ năng: rèn luyện nhận biết và kỹ năng phân tích cụm danh từ. 3. Giáo dục: ý thức cụm danh từ. II.Phöông phaùp: hoûi ñapù, quy naïp Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ. Hs: chuẩn bị bài soạn ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: 4’ -Danh từ là gì? -Phân biệt danh từ chung và danh từ riêng. 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’) H cho ví dụ 1 DT. G cho DT đó kết hợp với những từ ngữ khác trước và sau nó để tạo thành Cụm DT.Vậy Cụm DT là gì và có cấu tạo như thế nào? Tiết học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ điều đó . Hoạt động của gv và hs: * Hoạt động 1: (5’) GV dùng bảng phụ ghi VD SGK /116 VD:Ngày xưa,có hai vợ chồng ông lão đánh cá ở với nhau trong một túp lều nát trên bờ biển . - Các từ gạch chân trên bổ sung ý nghĩa cho những từ nào ? ( Ngày,vợ chồng , túp lều) - HS xác định các cụm danh từ trong câu trên ?(Ngày xưa, hai vợ chồng ông lão đánh cá,một túp lều nát trên bờbiển). - Xác định phần trung tâm của cụm ?( Ngày,vợ chồng, túp leàu ) - Chỉ ra phần phụ ngữ của cụm danh từ? (Xưa,hai,ông lão đánh cá,một,nát trên bờ biển ) - Các tổ hợp trên là cụm danh từ. Vậy em hãy cho biết thế nào là cụm danh từ ? H đọc ghi nhớ ý 1 mục I trang 117 - HS cho VD có cụm danh từ . * Hoạt động 2:(3’) - HS so saùnh caùc caùch noùi sau: + Tuùp leàu / moät tuùp leàu + Moät tuùp leàu / moät tuùp leàu naùt + Một túp lều nát / một túp lều nát trên bờ biển - Em có nhận xét gì về nghĩa của cụm danh từ so với nghĩa của một danh từ ? + Nghĩa của cụm danh từ đầy đủ hơn nghĩa của một danh từ +Số lượng phụ ngữ càng tăng thì nghĩa của cụm danh từ sẽ đầy đủ hơn * Hoạt động 3:(3’) - HS nhắc lại chức vụ cú pháp của danh từ - GV cho VD:. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi: 1.Cụm danh từ :. VD:Moät caên nhaø nhoû * Học ghi nhớ 1/117.

(89) a. Tất cả học sinh lớp 6/1 (Cụm danh từ làm chủ ngữ) b. Lan là học sinh thông minh và hiếu thảo.(Cụm danh từ làm vị ngữ có từ là đứng trước) - Từ các VD trên, em hãy nêu đặc điểm ngữ pháp của cụm danh từ ?( Cụm danh từ hoạt động trong câu như một danh từ, đều làm chủ ngữ, khi làm vị ngữ phải có từ là đứng trước )  H đọc ghi nhớ ý 2 / mục I /117 * Hoạt động 4: (12’) Tìm cụm danh từ và xác định cấu tạo cuûa chuùng - GV dùng bảng phụ viết đoạn văn:Vua sai ban  phải tội (Em beù thoâng minh) - Tìm các cụm danh từ trong câu trên ?( Làng ấy; ba thúng gạo nếp; ba con trâu đực; ba con trâu ấy; chín con; năm sau; caû laøng.) - Em hãy liệt kê những từ ngữ phụ thuộc đứng trước và đứng sau danh từ trong các cụm danh từ trên ? + Các từ ngữ phụ thuộc đứng trước danh từ : cả; ba; chín + Các từ ngữ phụ thuộc đứng sau danh từ : ấy; nếp; đực; sau - GV giảng : Phụ ngữ đứng trước danh từ có thể là : + Phụ ngữ toàn thể (tất cả , hết thảy ; toàn bộ ) kí hiệu t2 +Phụ ngữ chỉ số lượng (mọi ,các, từng, những, mỗi…) kí hieäu t1 - Hãy nêu các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho danh từ với những ý nghĩa nào?( Về số và lượng) - Các từ : nếp, đực ,ấy ,sau đứng sau danh từ nêu lên điều gì của sự vật ?( Đặc điểm của sự vật mà danh từ biểu thị ) - Từ ấy là phụ ngữ sau có ý nghĩa như thế nào ?( Xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hay thời gian ,kí hiệu s2) - Phần phụ sau của cụm danh từ sẽ bổ sung cho danh từ với những ý nghĩa nào ? + Đặc điểm của sự vật +Xác định vị trí của sự vật ấy trong không gian hoặc thời gian - H S tìm hiểu phần trung tâm của cụm danh từ trên ? ( Laøng ; thuùng gaïo ;con ;con traâu ; naêm ;laøng ) - GV phân tích phần trung tâm của cụm danh từ không phải là một từ mà là một bộ phận ghép gồm hai từ , tạo thành trung taâm 1 vaø trung taâm 2 + Trung tâm 1 chỉ chủng loại khái quát .Trung tâm 2 chỉ đối tượng cụ thể + VD: Con traâu (Con –T1 ; traâu –T2) - Điền các cụm danh từ vào các mô hình cụm danh từ (duøng baûng phuï) - Dựa vào mô hình, em nêu cấu tạo của cụm danh từ (điền khoảng 3 từ ) H đọc mục ghi nhớ mục II / upload.123doc.net * Lồng ghép du lịch: Tìm các cụm danh từ chuyên chỉ ngaønh du lòch. 2.Cấu tạo của cụm danh từ :2/ Cấu tạo của cụm danh từ: a) Tìm các cụm danh từ trong câu: - Làng ấy, Ba thúng gạo nếp, ba con trâu đực, ba con trâu ấy, chín con, năm sau, cả làng. b) Điền các cụm danh từ vào mô hình: Phaàn Phaàn trung Phaàn sau trước taâm T1 T2 T1 T2 S1 S2 Laøng Aáy Ba Con Trâu Đực Ba Con Traâu Aáy. * Hoïc ghi nhô ù2 / upload.123doc.net II. Ghi nhớ 1,2 SGk/117 upload.123doc.net III.Luyeän taäp: Bài tập 1: Các cụm danh từ : a.Một người chồng thật xứng đáng b.Một lưỡi búa của cha để lại c.Một con yêu tinh ở trên núi có nhieàu pheùp laï Bài tập2 : Chép các cụm danh từ trên vào mô hình cụm danh từ ài tập 3 :Điền các phụ ngữ vào chỗ troáng : - Chàng vứt luôn thanh sắt ấy xuống nước. - Thận không ngờ thanh sắt vừa rồi lại chui vào lưới mình. - Lần thứ ba, vẫn thanh sắt cũ mắc vào lưới . ï.

(90) * Hoạt động 5: (11’) Luyện tập. G hướng dẫn H lần BT1,2,3/upload.123doc.net sgk.. lượt. laøm. caùc. 4. Cuõng coá: (2’) - Cụm danh từ là gì? Nêu cấu tạo của cụm danh từ? 5.Daën doø: (3’) * Học bài: -Học thuộc phần ghi nhớ,nắm vững các kiến thức sau:Thế nào là cụm danh từNêu cấu tạo của cụm danh từ . Cho Vd –Phân tích. -Laøm BT 6 /42 SBT.  Soạn bài: Chân tay tai mắt miệng. -chia đoạn ,ý mổi đoạn? -haäu quaû cuûa vieäc ñình coâng? - rút ra bài học từ văn bản này.. TUAÀN 12-tieát45 Ngày soạn: 02/11/09 VAÊN BAÛN. A. ĐỌC –HIỂU VĂN BẢN I.Mục tiêu cần đạt:. CHAÂN, TAY, TAI, MAÉT, MIEÄNG (HDDT) (Truyeän nguï ngoân).

(91) 1. Kiến thức: - Hiểu được ý nghĩa của truyện Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng. - Biết ứng dụng nội dung truyện vào thực tế cuộc sống. 2. Kyõ naêng: reøn luyeän kyõ naêng keå chuyeän. 3. Giáo dục: tinh thần đoàn kết thương yêu, biết nương tựa và giúp đỡ nhau trong gia đình cũng nhö trong taäp theå xaõ hoäi. II.Phương pháp: phát vấn, gợi tìm, thảo luận. Chuaån bò: Gv: bài soạn, tranh vẽ 5 nhân vật. Hs: đọc và soạn bài ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ:(4’) Câu 1: thế nào là cụm danh từ, cho ví dụ. Câu 2: vẽ mô hình cấu tạo cụm danh từ. 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng… là một số bộ phận khác nhau trong cơ thể con người. Mỗi bộ phận đều có nhiệm vụ riêng nhưng lại chung một mục đích đảm bảo sự sống cho cơ thể.Không hiểu điều này, các nhân vật trên đã bất bình với lão Miệng , đã đình công và đã chịu hậu quả đáng buồn. Qua đó,Truyện khuyên răn người đời những gì .Câu chuyện hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. Hoạt động của gv và hs: * Hoạt động 1: Hướng dẫn H đọc văn bản.(8’) - Đoạn 1:từ đầuàcác cháu: đọc giọng than thở, bất mãn. - Đoạn 2:”Bốn ngườiàkéo nhau về”:giọng hăm hở,nóng vội. - Đoạn 3:”Từ hôm đóàđể bàn”:giọng uể oải. - Đoạn còn lại:giọng phấn khởi. - HS đọc văn bản, nhận xét. G đọc 1 đoạn. - HS keå toùm taét truyeän. * Hoạt động 2:(20’) Phương tiện dạy học: Tranh về 5 nhaân vaät. - Truyện có những nhân vật nào, các nhân vật này trước kia. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu vaên baûn:. +HS đọc “Bỗng một hômàvề” - Vì sao cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai so bì với lão. - Chỉ nhìn bề ngoài thấy họ làm nhiều, lão Miệng thì hưởng thụ.. 1. Chân, Tay, Tai, Mắt so bì với laõo mieäng:. hoï soáng ra sao?. Mieäng?. (Vì đến một ngày nọ, họ thấy rằng họ phải làm một việc nhoïc nhaèn quanh naêm, coøn laõo Mieäng chaúng laøm gì caû, chæ ngoài aên khoâng .) - Việc so bì của họ như vậy có đúng không ?( + Rõ ràng chỉ nhìn bề ngoài công việc của từng bộ phận thì thaáy:maét phaûi nhìn, tai phaûi nghe, chaân phaûi ñi, tay phaûi làm, chỉ riêng có miệng được ăn.Nếu như thế thì bốn nhân vật đó phải phục vụ cho miệng,còn miệng thì được hưởng thụ tất cả +Bốn nhân vật trên so bì với lão miệng thì mới chỉ ngoài mà chưa nhìn ra sự thống nhất bên trong .Nhờ miệng ăn mà toàn bộ cơ thể được nuôi dưỡng được khoẻ mạnh . * Hoạt động nhóm: Theo em, việc tác giả dân gian biến các. cơ quan của thân thể người thành những nhân vật biết đi đứng, nói năng, có gì độc đáo? có hợp lý không? (Trí tưởng tượng và. - Họ đoạn tuyệt không chung sống với lão Miệng..

(92) sự hư cấu nghệ thuật ấy vừa táo bạo, vừa hợp lý mà lại rất độc đáo vì có căn cứ thực tế: hai chân vất vả vì đưa con người trèo non lội suối đi khắp đó đây, chân cứng cáp phải đi đứng nên gọi là cậu Chân, bàn tay thì giúp con người làm trăm công nghìn việc cũng phải cứng rắn nên gọi là cậu Tay, hai maét cuõng vaát vaû vì nhìn moïi vaät, nhìn xa nhìn gaàn, nhöng maét dòu daøng , trong treûo neân goïi laø coâ Maét, tai laéng nghe mọi âm thanh, lắng nghe đủ chuyện vui buồn nhưng tai lặng im, trầm tĩnh nên gọi là bác Tai như là người lớn tuổi từng trải. Con người chỉ có cái miệng mà miệng chỉ có việc ăn không phải làm gì. Chính vì thế mà tác giả để cho cô Mắt,cậu Chân, cậu Tay , bác Tai so bì với lão Miệng .) - Tuy khác nhau về cử chỉ, lời nói song ở cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai giống nhau điều gì trừ lão Miệng?(Lòng ghen ghét, sự ganh tị, chỉ biết kể công mình mà không biết đến công lao của người khác .) - GV keå truyeän “Luïc suùc tranh coâng” - Cuộc đình công của họ đã dẫn đến hậu quả gì, em hãy kể lại. 2. Haäu quaû cuûa vieäc ñình coâng: - Haäu quaû cuûa vieäc ñình coâng bất ngờ, lí thú: cả bọn đều mệt mõi, yếu ớt.. đoạn ấy ? - Đoạn truyện em vừa kể có gì đặc sắc về nghệ thuật?. + Tác giả dân gian đã cụ thể hoá cảm giác đói thành dáng vẻ các cơ quan của cơ thể người rất phù hợp : + Đói đến bủn rủn chân tay : cậu Chân, cậu Tay không còn muốn cất mình lên để chạy nhảy, vui đùa như trước nữa. + Đói đến ù cả tai + Đói đến vàng mắt, đói đến mờ cả mắt. + Đói khát đến khô cả cổ họng, không buồn nhếch mép. + Truyện mượn các bộ phận của cơ thể người để nói chuyện con người .Có thể ví cơ thể con người như một tổ chức, một cộng đồng…mà chân, tay, tai, mắt, miệng là những cá nhân trong tổ chức , một cộng đồng đó. - Từ mối quan hệ này, truyện nhằm khuyên nhủ răn dạy con. 3. Cách sửa chữa hậu quả: - Làm lành với lão Miệng. - Tìm thức ăn cho lão Miệng ăn.  Các bộ phận gắn bó hữu cơ thống nhất, không thể tách rời.. người điều gì?. + Cá nhân không thể tồn tại nếu tách rời khỏi cộng đồng.Đây là mối quan hệ giữa người với người, giữa cá nhân với cộng đồng . + Lời khuyên thiết thực: mỗi người vì mọi người ,mọi người vì mỗi người, phải biết nương tựa nhau, tôn trọng công sức cuûa nhau. * Hoạt động 3: Phần ghi nhớ (2’) - HS đọc phần ghi nhớ –nêu ý nghĩa truyện. - Liên hệ bản thân với tập thể lớp. * Hoạt động 4: Luyện tập (4’) - Nêu các truyện ngụ ngôn đã học. Nhắc lại định nghĩa truyeän nguï ngoân. - Bằng các truyện ngụ ngôn đã học,em hãy làm rõ đặc điểm cơ bản của thể loại này.. 4.Cuûng coá(2’) - HS keå ngaén goïn truyeän.. II. Ghi nhớ: SGK/116. III.Luyeän taäp: - Keå teân caùc truyeän nguï ngoân đã học. - Nhaéc laïi ñònh nghóa truyeän nguï ngoân.

(93) 5.HDVN: (3’) * Học bài: Học thuộc phần ghi nhớ và phân tích. * Soạn bài: Chuẩn bị ôn tập kiểm tra Tiếng Việt + Cấu tạo từ TV, + Từ mượn, + Danh từ, +Từnhiềunghĩa +Cụmdanhtừ. TUAÀN12-Tieát 46 Ngày soạn: 03/11/09 KIEÅM TRA 1 TIEÁT MOÂN TIEÁNG VIEÄT I. Mục tiêu cần đạt: nhằm giúp hs 1.Kiến thức: - Kiểm tra củng cố về từ, nghĩa của từ, từ mượn, từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ, danh từ , cụm danh từ. 2. Kyõ naêng: - Rèn kĩ năng nhận biết từ, danh từ , từ mượn, từ nhiều nghĩa, hiện tượng chuyển nghĩa của từ, cụm danh từ, đặt câu và điền các từ thích hợp vào câu văn. 3. Giáo dục: y ùthức tự giác độc lập, suy nghĩ kỹ khi làm bài.

(94) II. Phöông phaùp: laøm baøi treân giaáy. Chuaån bò: Gv: đề kiểm tra phôtô sẵn Hs: chuẩn bị bài kỹ ở nhà III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.KT baøi cuõ: (2’) Yêu cầu hs để toàn bộ sách vở tài liệu có liên quan đến bộ môn mang để lên bục giảng. 3. Tổ chức dạy học: Hoạt động 1: (2’) gv phát đề Hoạt động 2: hs làm bài(35’) Hoạt động 3: thu bài xem có đúng số bài hs có mặt không(2’) 4. Cũng cố: (2’)nhận xét giờ kiểm tra. 5 HDVN:(1’) - Naém noäi dung baøi hoïc. - Tieáp tuïc luyeän taäp. - Chuaån bò traû baøi vieát soá hai.. TUAÀN 12-Tieát 47 Ngày soạn 04/11/09. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 2 I. Muïc tieâu baøi hoïc: 1. kiến thức:. - Đánh giá bài tập làm văn theo yêu cầu của bài tự sự.. - Chú ý cách kể: kể đúng chi tiết, theo đúng trình tự thời gian nhất định. - Chú ý lỗi chính tả, dùng từ , đặt câu. 2. Kỹ năng : rèn luyện cho hs kỹ năng sữa đổi sai thành thạongay trong khi làm bài 3. Giáo dục: ý thức sữa đổi sai ngay trong khi làm bài. II . Phương pháp: gợi tìm Chuaån bò:.

(95) Gv:chuẩn bị những lỗi sai của hs để hướng dẫn hs tự sữa Hs: ôn lại kiến thức văn tự sự III. Tieán trình daïy hoïc: 1 OÅn ñònh:(1’) 2 Kieåm tra baøi cuõ: (4’) Câu 1: có mấy cách kể chuyện? Kể theo những ngôi nào? Câu 2: nêu dàn bài của bài văn tự sự. 3 .Tổ chức dạy học:. * GV chép đề lên bảng. Đề: Kể về một việc tốt mà em đã làm.. * Hoạt động 1: Hs đọc đề và phân tích đề (3’) - Xác định thể loại của đề bài? - Nêu nội dung yêu cầu của đề?. * Hoạt động 2: Cung cấp dàn bài (13’) aMở bài: - Giới thiệu sự việc: nhặt bút hoặc giúp đỡ bạn.. . ( 0,75đ) - Nhặt trong trường hợp : khi quét dọn lớp học hoặc hướng dẫn bạn học yếu học bài. ( 0,75ñ) bThaân baøi: - Thấy cây bút đẹp trong lúc đang quét lớp. ( 1đ) - Tính huống xảy ra sự việc để thành việc tốt. (1đ) - Diễn biến các sự việc xảy ra. (1ñ) - Thấy cây bút đẹp ở học bàn. (1ñ) - Ngắm nghía cây bút, nửa muốn giữ lấy, nửa muốn trả lại. (1đ) - Sự việc cao trào: quyết định trả lại cây bút cho bạn. (1ñ) - Cô giáo và các bạn khen ngợi. . (1ñ) c. Keát baøi: - Nêu suy nghĩ hoặc cảm xúc về việc tốt mà em đã làm. (1,5đ). * Hoạt động 3: Nhận xét ưu, khuyết điểm (4’). - Öu ñieåm: + Bố cục đủ ba phần. + Bài làm đủ ý. + Có sáng tạo trong ngôn ngữ kể. + Trình baøy maïch laïc. - Khuyeát ñieåm: + Moät soá baøi keå coøn quaù ngaén goïn. + Thiếu một số sự việc và chi tiết chính. + Trình baøy khoâng maïch laïc , yù coøn chung chung. + Câu văn dài sai ngữ pháp. * Hoạt động 4: Sửa lỗi chính tả (12’) - Lặp từ: là, và, nhưng… - Lỗi chính tả:qiết định quyết định, việt tốt việc tốt, dữ lấy giữ lấy …. * Hoạt động 5: Hs đọc bài văn hay: …(3’) Lớp 63 64 65. Só soá 41 43 40. 4 Cuûng coá: (2’). Gioûi 03 00 02. khaù 12 16 13. TB 21 23 21. Yeáu 05 03 04. Keùm 00 01 00.

(96) - Luyện tập thêm một số đề bài. + keå veà moät thaày giaùo hay coâ giaùo maø em quyù meán. +Keå veà moät laàn em maéc loãi. 5. HDVN: (3’) - Soạn bài : LUYỆN TẬP VAØ XÂY DỰNG BAØI TỰ SỰ KỂ CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG + HS làm quen với đề tập làm văn kể chuyện đời thường + Lập dàn bài cho một đề văn kể chuyện đời thường Đề : Kể về một người bạn mới quen. Ngày soạn 05/11/09 TUAÀN 12- Tieát 48. LUYỆN TẬP VAØ XÂY DỰNG BAØI TỰ SỰ KỂ CHUYỆN ĐỜI THƯỜNG I.Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Hiểu được yêu cầu của bài văn tự sự, thấyrõ hơn vai trò, đặc điểm của lời văn tự sự, sửa lỗi chính tả phổ biến. Nhận thức được đề văn kể chuyện đời thường,biết tìm ý , lập dàn bài. - Thực hành lập dàn bài. 2.Kyõ naêng: reøn caùch tìmbvyù vaø laäp daøn yù baøi 3.Giáo dục: lòng yêu thích văn kể chuyện đời thường. II.Phương pháp: gợi tìm, vấn đáp, quy nạp.

(97) Chuaån bò: Gv: baøi soïan, baûng phuï Hs: chuẩn bị dàn bài một trong hai đề gv cho sẵn trước khi đến lớp III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.KT baøi cuõ:(4’) -Kiểm tra vở BT của một số HS yếu (5 HS)  Nhận xét, rút kinh nghiệm. 3. Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) Kể chuyện đời thường là kể những câu chuyện hàng ngày từng trải qua, từng gặp với người quen hay lạ nhưng để lại những ấn tượng, cảm xúc nhất định nào đó.Tiết học hôm nay giúp các em nhận thức được đề văn kể chuyện đời thường, biết tìm ý, lập dàn bài. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: (10’) H làm quen với đề tập làm văn kể chuyện đời thường - HS đọc các đề bài SGK / 119 .Tìm hiểu phạm vi và yêu cầu của từng đề + Đề a /119 kể về một kỷ niệm đáng nhớ và có thể chọn một tình huống VD như được khen,bị chê. -Đề b /119 Kể một chuyện vui sinh hoạt + Đề c /119 Kể về một người bạn mới quen. Phạm vi: Có thể chọn 1 trong các tình huống ở SGK,VD: tính tình cuûa baïn. -Tương tự các đề d,đ,e,g /119 . - HS tìm hiểu thêm một đề về kể chuyện đời thường . - GV nhaän xeùt. - Với các đề tự sự trên , giúp em phải làm gì khi làm bài văn kể chuyện đời thường ? - Tìm hiểu phạm vi, yêu cầu của từng đề bài . * Hoạt động 2: (12’) Theo dõi cách làm một đề tập làm văn kể chuyện đời thường. - HS đọc đề bài : kể chuyện về ông (bà)ø của em. - Đề yêu cầu ta làm việc gì ? + Kể chuyện đời thường : người thật, việc thật + Keå chuyeän veà oâng(baø) cuûa em,keå veà tính tình, phaåm chất, biểu lộ tình cảm yêu mến, kính trọng của em đối với oâng (baø) - HS đọc dàn bài SGK /120 -Trong phần thân bài theo em có mấy ý lớn ? Đủ chưa ? ( Hai yù :YÙ thích cuûa oâng em vaø oâng yeâu caùc chaùu ) - Em coù yù kieán boå sung naøo khaùc ? - Nhắc đến một người thân mà nhắc đến ý thích của người khác có thích hợp không ? Ý thích của mỗi người có giúp ta phân biệt người đó với ngưới khác không ? - HS đọc bài tham khảo trang 120,121. - Bài làm đã nêu được chi tiết gì đáng chú ý về người oâng ?( YÙ thích rieâng thích troàng caây xöông roàng) - Những chi tiết và việc làm ấy có vẽ ra được một người giaø coù tính khí sieâng naêng khoâng ? Phaân tích. - Vì sao em nhận ra ông em là một người già ? - Cách thương cháu của ông có gì đáng chú ý ?. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu baøi: 1.Tìm hiểu các đề bài tự sự:. 2. Đặt ba đề bài tự sự:. 3. Laäp daøn yù; Đề: Kể chuyện về ông hay bà của em . (Xem daøn yù SGK trang 120). II. Luyeän noùi: Đề: Kể về một người bạn mới quen. * Laäp daøn yù: a.Mở bài:.

(98) - Tóm lại kể chuyện về một nhân vật cần chú ý đạt được những gì ?( Kể được đặc điểm của nhân vật hợp với lứa tuoåi ,coù tính khí, yù thích rieâng, coù chi tieát ,coù vieäc laøm đáng nhớ, có ý nghĩa .) - Cách mở bài giới thiệu người ông như thế nào ? Đã giới thieäu cuï theå chöa ? - Phần thân bài nội dung đầy đủ chưa ? Cách kết bài có hợp lý không ? - Qua việc phân tích trên , giúp em những điều gì về các đề văn kể chuyện đời thường. * Hoạt động 3: (12’) Luyện tập Lập dàn bài cho một đề văn kể chuyện đời thường Đề : Kể về một người bạn mới quen . - Lập dàn bài (trình bày cụ thể từng phần) - GV thu một số bài, xem cách lập dàn ý –Nhận xét, sửa cuï theå.. - Tạo ra một tình huống tự nhiên để giới thiệu người bạn mới quen. b.Thaân baøi: - Phaùc qua vaøi neùt noåi baät veà hình dáng bên ngoài : dịu dàng, nhanh nheïn, töôi… - Keå chi tieát tình huoáng (gaëp baïn : bất ngờ – lí thú). - Sau đó, là giai đoạn giao tiếp giữa em và bạn mới quen – tình bạn caøng gaén boù. c.Keát baøi: - Mong ước tình bạn ngày càng tốt đẹp – giúp đỡ nhau trong học tập.. 4.Cuûng coá : (2’) - Muốn xây dựng dàn bài văn tự sự ta phải làm gì? 5.HDVN: (3’) + Học bài: -Xem lại các dàn ý đã giải ở lớp. Laøm BT3 /45 SBT + Soạn bài: - Ôn lại phương pháp làm văn kể chuyện đời thường. -Tìm hiểu đề và lập dàn ý các đề: a, c, e, g / 119 sgk  Tiết sau làm bài viết 2 tiết: Kể chuyện đời thường (bài viết số 3).

(99) Tuaàn 13 –TIEÁT 49+50 Ngày soạn 09/11/09. VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 3  I.Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức: - HS biết kể chuyện đời thường có ý nghĩa . - Biết viết bài theo bố cục ,đúng văn phạm . 2.Kỹ năng: rèn tính độc lập suy nghĩ làm bài. 3.Giáo dục: ý thức làm bài tự giác nghiêm túc II.Phöông phaùp: laøm baøi treân giaáy ñoâi. Chuaån bò: Gv : đề bài Hs: chuaån bò giaáy II.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.Kiểm tra bài cũ : (2 phút) Kiểm tra sự chuẩn bị của HS. 3.Tổ chức dạy và học: * Hoạt đông 1: GV ghi đề(1’) Đề : Kể về một người thân của em (bà, bố, mẹ.) * Hoạt động 2: dàn bài (36’) a.Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật được kể. b.Thaân baøi: - Giới thiệu vài nét về nhân vật (tuổi,vóc dáng, tính tình) - YÙ thích cuûa nhaân vaät + Trồng hoa, đọc báo, vẽ tranh… + Neâu ñieàu thaéc maéc cuûa baûn thaân veà yù thích cuûa nhaân vaät. - Tình cảm của nhân vật được kể đối với những người thân trong gia đình. + Chaêm soùc vieäc hoïc, yeâu thöông caùc chaùu (caùc con) + Keå chuyeän cho caùc chaùu (Caùc con) + Luôn chăm lo sự bình yên của gia đình. c. Kết bài: Tình cảm suy nghĩ của em đối nhân vật được kể. * Hoạt động 3: Yêu cầu và biểu điểm : a.Yeâu caàu : - HS kể chuyện một người thân của em (tự chọn) - Biết kể câu chuyện theo trình tự. - Dùng ngôi kể phù hợp - Kể được đặc điểm của nhân vật phù hợp với lứa tuổi, có tính khí, ý thích riêng, có việc làm đáng nhớ, có ý nghĩa. - Biết chọn sự việc tiêu biểu để kể, không sa vào tả. - Bài làm có đủ 3 phần: MB, TB, KB. b.Bieåu ñieåm : Ñieåm 9-10: -Vieát khoâng sai chính taû, khoâng sa vaøo vaên noùi . - Diễn đạt mạch lạc, văn nói có cảm xúc. - Bài làm như yêu cầu đã nêu Điểm 7-8: -Bài làm đạt yêu cầu đã nêu, văn viết có cảm xúc, diễn đạt trôi chảy. - Sai chính taû nhöng khoâng nhieàu . Điểm 5-6: -Kể chuyện hoàn chỉnh..

(100) - Diễn đạt còn vụng, sai chính tả nhiều, kể chuyện dài dòng, không tập trung vào đề, hành văn đôi chỗ không rõ ý . Điểm 3- 4: - Kể chuyện đầy đủ 3 phần. - Dùng từ không chính xác, lỗi diễn đạt nhiều. - Lặp từ, sử dụng văn nói nhiều . Điểm 1-2: -Bài làm không đúng yêu cầu của đề . 4.Cuûng coá : (2’) Thu baøi vaø kieåm tra toång soá baøi. Nhaän xeùt tieát laøm baøi cuûa hs. 5.HDVN : (3’) * Học bài: Xem lại bài luyện tập xây dựng bài tự sự –kể chuyện đời thường * Soạn bài : Treo biển và lợn cưới, áo mới . + Đọc chú thích / 124 .Tìm hiểu truyện cười là gì? + Trả lời câu hỏi 1,2,3 /125 caâu hoûi 1,2,3,4 /12 + Tìm hieåu moät soá truyeän cöôì maø em bieát ..

(101) TUAÀN 13 - Tieát. 51. Ngày soạn 10/11/09 VAÊN BAÛN. TREO BIEÅN LỢN CƯỚI, ÁO MỚI (hddt). ( Truyện cười ). A. ĐỌC -–HIỂU VĂN BẢN I Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Hiểu được thế nào là truyện cười - Hiểu nội dung, ý nghĩa nghệ thuật gây cười trong hai truyện trên . - Kể lại được các truyện này . 2.Kyõ naêng: reøn keå chuyeän vaø phaân tích nhaân vaät. 3.Giaùo duïc: tính khieâm toán khoâng kheo cuûa II.Phương pháp: gợi tìm hỏi đáp quy nạp Chuaån bò : Gv: bài soạn, tranh vẽ. Hs: bài soạn, trả lời câu hỏi. III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ: (3’) - Nêu bố cục bài văn tự sự 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài : (1’) Người VN chúng ta rất biết cười dù ở bất kì tình huống ,hoàn cảnh nào, vì vậy,rừng cười dân gian VN rất phong phú. Rừng cười ấy có đủ các cung bậc khác nhau. Có tiếng cười vui hóm hỉnh, hài hước nhưng không kém phần sâu sắc mua vui. Có tiếng cười sâu cay, châm biếm những thói hư tật xấu.Chương trình Ngữ văn sẽ giới thiệu các em hai truyện cười tiêu biểu trong rừng cười dân gian bạc ngàn .Đó là truyện Treo biển và lợn cưới,áo mới . Tiến trình tổ chức các hoạt động: Phaàn ghi baûng: * Hoạt động 1: hướng dẫn đọc văn bản (5’) I.Truyện cười : - Hướng dẫn HS đọc văn bản, nhấn mạnh nội dung các Xem phaàn chuù thích trang 124 . câu hỏi đáp. - Hướng dẫn HS tìm hiểu khái niệm truyện cười. * Hoạt động 2: (10’) Tìm hiểu văn bản “Treo biển “ - Nội dung tấm biển treo ở cửa hàng “Ở đây có bán cá tươi” có mấy yếu tố ? vai trò của từng yếu tố ?. Có 4 yếu tố :+ “ở đây” -Thông báo địa điểm cửa hàng + “có bán” -Thông báo hoạt động cửa hàng + “caù” -Thông báo loại mặt hàng +“tươi” -Thông báo chất lượng hàng - Có mấy người “góp ý’’ về cái biển ở cửa hàng bán caù ? Hoï goùp yù nhö theá naøo? Có 4 vị khách góp ý về tấm biển ở cửa hàng bán cá + Người thứ nhất (tư thế người qua đường): chữ “tươi” gợi leân caù “öôn” khoâng hay. + Người thứ hai (đang ở cửa hàng cá): bỏ chữ “ở đây” vì theo oâng chaû nheû ra haøng hoa mua caù . + Người thứ ba (đang mua cá): bỏ chữ “có bán” vì không. II.Tìm hieåu vaên baûn:. A.Treo bieån 1. Tình huoáng mang maàm moùng caùi cười: - Taám baûng treo goà boán yeáu toá( ñòa điểm, hđộng, sản phẩm, chất lượng) cần thiết để rao hàng. 2. Cái cười đang nảy sinh và sắp bộc.

(102) lẽ để cá ra khoe. + Người thứ tư (sang chơi) : bay mùi cá tanh, bỏ chữ “cá” vì chưa đi đến đầu phố đã thấy mùi cá tanh - Em có nhận xét gì về từng ý kiến ? (Ý kiến của từng người đều có lí .Song không phải . Bởi vì người góp ý không nghĩ đến chức năng, ý nghĩa của từng yếu tố mà họ cho là thừa trên biển quảng cáo và mối quan hệ của nó với những yếu tố khác . Mỗi người chỉ quan tâm đến một hoặc một số thành phần của câu quảng cáo mà họ cho là quan troïng ,khoâng thaáy yù nghóa ,taàm quan troïng cuûa thaønh phaàn khaùc .) - Cuối cùng ,việc treo biển đã trở nên như thế nào ?  Cất bieån - Đọc truyện, những chi tiết nào làm em cười? Khi nào cái đáng cười bộc lộ rõ nhất? Vì sao ?. + Mỗi lần có người góp ý, nhà hàng không cần suy nghĩ “nghe noùi, boû ngay”. + Ta cười vì sự không suy xét, ngẫm nghĩ, không hiểu biết điều viết trên biển và treo biển quảng cáo để làm gì của nhaø haøng . + Cái cười bộc rõ nhất của truyện -đây là đặc điểm của truyện cười: Cái biển chỉ còn trơ lại chữ “cá”.Vậy tấm biển treo vẫn còn là thừa, chủ nhà cất luôn tấm biển + Ta cười to vì từng ý kiến góp ý nghe như hợp lí nhưng theo đó mà hành động thì quả cuối cùng sẽ phi lí . + Ta cười vì người nghe góp ý không biết suy xét, hoàn toàn mất hết chủ kiến. - Theo em, truyện gây cười vì tạo tình huống như thế nào ?( Trái tự nhiên, lẽ ra nghe ý kiến để hoàn thiện nhưng ngược lại) - Haõy neâu yù nghóa truyeän ? Treo biển là một truyện hài hước, phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến, không suy xét khi nghe những ý kiến khác. - Em rút ra những bài học quí báu nào qua câu chuyện ?( Làm việc cũng có ý thức, có chủ kiến, biết tiếp thu chọn lọc ý kiến của người khác.) * Hoạt động 3: Đọc phần ghi nhớ.(1’) HS kể chuyện”Đẽo cày giữa đường”. * Hoạt động 4: (2’) Làm bài tập ở phần luyện tập trang 125.Bài học về cách dùng từ, từ dùng phải có nghĩa, có lượng thông tin cần thiết, không dùng từ thừa. Từ trong bieån quaûng caùo phaûi ngaén goïn, khi nghe goùp yù phaûi suy xeùt kó . Bài “ Lợn cưới , áo mới”. * Hoạt động 1: HS đọc và kể văn bản.(4’) * Hoạt động 2: (10’) - Em hieåu nhö theá naøo laø tính khoe cuûa?( Tính khoe cuûa laø thói thích tỏ ra, trưng ra cho người ta biết là mình giàu. Đây là thói xấu thường thấy của người giàu,nhất là những người mới giàu, thích học đòi. Thói xấu này hay biểu hiện. loä:. - Ý kiến của bốn người khách Khác nhau, vu vô theo yù cuûa mình.. - Thái độ của chủ hàng cá nghe và làm theo .  Phê phán sự tiếp thu vội vàng thiếu suy nghó cuûa chuû nhaø haøng. 3. Cái cười dược bộc lộ trọn vẹn: - Kết quả treo biển trở thành cất biển Yếu tố gây cười. * Ghi nhớ 1: SGK / 125. B.Lợn cưới, áo mới . 1. Tình huoáng mang maàm moùng caùi cười: - Anh lợn cưới và anh áo mới đề thích khoe cuûa..

(103) ở cách ăn mặc, trang sức, xây cất, bài trí nhà cửa, nói naêng giao tieáp .) - HS đọc “ Có anh… tức lắm” - Anh đi tìm lợn khoe của trong tình huống nào ?(Trong lúc nhà có việc lớn (làm đám cưới), lợn để làm cỗ cho lễ cưới laïi bò soång maát . Nghóa laø anh khoe cuûa ngay caû luùc vieäc nhaø raát baän vaø boái roái .) - Lẽ ra anh phải hỏi người ta như thế nào ?( Lẽ ra phải hỏi “ Bác có thấy con lợn của tôi chạy qua đây không?”hoặc nói rõ con lợn sổng là con lợn gì (to hay nhỏ, trắng hay ñen)) - Từ “cưới”có phải là từ thích hợp để chỉ con lợn bị sổng và. 2. Cái cười đang nảy sinh và sắp bộc loä: - Anh lợn cưới khoe của trước anh áo mới. Cố ý dùng thông tin thừa để kheo.. là thông tin cần thiết cho người đọc không ?. + Từ “cưới” không phải là từ thích hợp để chỉ con lợn bị soång vaø khoâng phaûi laø thoâng tin caàn thieát . + Người được hỏi không cần biết con lợn được dùng vào vieäc gì. - Em có biết anh có áo mới thích khoe của đến mức nào không ? Vì sao? ( May được cái áo mới không đợi ngày lễ tết hoặc đi đâu đó mà mang ra mặc ngay .Tính khoe của đã biến anh ta thành trẻ con (anh đứng hóng ở cửa, đợi có ai đi qua người ta khen, đứng mãi từ sáng đến chiều, kiên nhẫn đợi người để khoe . Và khi thấy chả ai hỏi, anh ta tức lắm) - Em coù nhaän xeùt gì caùc chi tieát keå veà tính khoe cuûa cuûa anh khoe áo mới?( Đẩy tính thích khoe của của nhân vật đến mức khác thường cao hơn.) - Điệu bộ của anh ta khi trả lời có phù hợp không ?( Không phù hợp. Người ta hỏi về con lợn, hướng chạy của con lợn, anh laïi lieàn “giô ngay vaït aùo ra”) - Như vậy, anh ta phải trả lời như thế nào mới hợp lí ? Hãy phân tích yếu tố thừa trong lời của anh ta ?( Do cố khoe bằng được cái áo mới, anh ta đã biến điều người ta không hoûi, ñieàu chaúng can heä gì thaønh noäi dung thoâng baùo . Đáng lẽ chỉ cần nói :”Tôi đứng đây suốt từ sáng tới giờ…” thì anh ta lại nói “từ lúc tôi mặc cái áo này”. Dùng điệu bộ chưa đủ, anh ta còn dùng cả ngôn ngữ để khoe. Đấy là yếu tố thừa trong câu trả lời nhưng là nội dung, mục đích thoâng baùo chính cuûa anh ta.) - Đọc truyện Lợn cưới áo mới, vì sao em lại cười ? + Cười vì hành động, ngôn ngữ của nhân vật thích khoe cuûa . + Hành động ngôn ngữ khoe của nhân vật quá đáng, lố bòch . + Tác giả dân gian đã tạo được sự ganh đua trong việc khoe của ở các nhân vật -Kết thúc truyện bất ngờ . - Truyện có nhiều chi tiết gây cười nhằm muốn phê phán ñieàu gì ?( Pheâ phaùn tính hay khoe cuûa, moät tính xaáu khaù phổ biến trong xã hội, tính xấu ấy đã biến nhân vật thành trò cười cho mọi người .) * Hoạt động 3: Rút ra ghi nhớ(1’). 3. Cái cười dược bộc lộ trọn vẹn: - Anh áo mới vừa trả lời câu hỏi vừa khoe cái áo mới của mình.. - Hành động và lời khoe của các nhân vật đều quá đáng,lố bịch.. * Ghi nhớ 2 : SGK / 128. II. Ghi nhớ 1,2 : SGK / 125,128 III. Luyện tập:- Kể lại truyện Treo biển và Lợn cưới, áo mới ..

(104) - Nhắc lại những ý chính trong định nghĩa truyện cười . - Nêu ý nghĩa các truyện cười đã học . * Hoạt động 4: Luyện tập(3’). 4.Củng cố : (2’) Em thích chi tiết nào trong truyện “Lợn cưới áo mới”. Giải thích vì sao thích? 5.HDVN : (2’) +Học bài :Học thuộc phần ghi nhớ SGK. Kể lại truyện bằng ngôn ngữ của em. +Soạn bài: Số từ và lượng từ . -Tìm hiểu các câu hỏi ở mục I và II trang 128, 129. + Lượng từ là gì ? + Số từ là gì?.

(105) Ngày soạn 12/11/09 Tuaàn 13 -Tieát. 52. SỐ TỪ VAØ LƯỢNG TỪ  I .Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Hiểu được ý nghĩa và công dụng của số từ và lượng từ . 2.Kỹ năng: - Biết dùng số từ và lượng từ trong khi nói và viết . 3.Giáo dục: có ý thức dùng số từ lượng từ đúng khi nói và viết II.Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm. Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: soạn bài ở nàh III.:Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh(1’) 2.KT baøi cuõ :(4’) - Kiểm tra vở soạn của học sinh . 3.Bài mới: * Giới thiệu bài : (1’) GV cho vd: Ba con trâu đực ,Những ngôi nhà kia.Em cho biết các phụ ngữ ở phần trước của 2 cụm DT trong vd trên bổ sung cho DT với những ý nghĩa nào ? Vậy Số từ và lượng từ là gì ? Đó là nội dung bài học hôm nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Nhận diện và phân biệt số từ với danh từ .(8’) - GV duøng baûng phuï ghi 1 vd a,b / 128. 1 Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua baûo :”Moät traêm vaùn côm neáp, moät traêm neïp baùnh chöng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi” 2.Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. - Các từ được gạch dưới bổ sung ý nghĩa cho những danh từ nào trong câu ?(Chàng, cơm nếp, nẹp bánh chưng, ngà, cựa, hồng mao,đôi.) - Trong vd1, các từ được gạch dưới chúng ở vị trí nào trong cụm từ và bổ sung ý nghĩa nào ?( Các từ ấy đứng trước danh từ và bổ sung ý nghĩa về mặt số lượng cho danh từ.) - Trong vd2, từ “sáu” trong câu bổ sung ý nghĩa cho danh từ nào ? Chúng ở vị trí nào trong câu và bổ sung ý nghĩa gì ?( Từ Hùng Vương.Từ “sáu” đứng sau danh từ và bổ sung ý nghĩa cho danh từ về thứ tự có kèm từ “thứ” .) - Các từ gạch chân đó ta gọi là số từ , theo em hiểu số từ laø gì ?  HS đọc phần ghi nhớ mục I / 128 - HS đặt câu có số từ chỉ số lượng và số từ chỉ số thứ tự. Phaàn ghi baûng: I Tìm hieåu baøi:. 1.Số từ : - Chỉ số lượng của sự vật . Vd: hai con vòt . - Chỉ số thứ tự của sự vật . Vd: Hôm nay thứ tư. * Ghi nhớ 1/ 128 .. 2.Lượng từ : Vd: a.Những học sinh ấy. -Những:Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối. b.Tất cả học sinh lớp 6/1. -Tất cả: Lượng từ chỉ ý nghĩa toàn theå..

(106) - Theo em từ “đôi” trong “một đôi” có phải là số từ không ?( Không, Vì nó mang ý nghĩa đơn vị và đứng ở vị trí danh từ chỉ đơn vị .So sánh : Có thể nói : một trăm con trâu -khoâng theå noùi :moät ñoâi con traâu –chæ noùi : moät ñoâi traâu.) - Tìm các từ có ý nghĩa khái quát và công dụng như từ đôi : taù, caëp, chuïc … - Hãy phân biệt số từ và danh từ chỉ đơn vị ? * Ghi nhớ 2 / 129. + Giống :Chỉ số lượng. + Khaùc : 0 Số từ là các từ chỉ số lượng hoặc số thứ tự 0 Các từ đôi, tá là danh từ chỉ đơn vị có thể đặt sau số từ (hai, đôi) và +không thêm danh từ chỉ đơn vị vào phía sau (khoâng noùi moät taù caùi buùt) * Hoạt động 2 :Nhận diện và phân biệt số từ với lượng từ .(10’) - GV dùng bảng phụ ghi vd / 129: Các hoàng tử phải cởi giáp ra hàng .Thạch Sanh sai dọn một bữa cơm thết đãi II. Ghi nhớ 1,2 / 128,129 những kẻ thua trận . Cả mấy vạn tướng lĩnh, quân sĩ thaáy Thaïch Sanh chæ cho doïn ra veõn veïn coù moät nieâu côm tí xíu, bĩu môi, không muốn cầm đũa. III. Luyeän taäp: - Các từ các, những, mấy có phải là số từ không ? Không. Bài tập 1: Số từ trong bài thơ trên - Vậy nó là những từ chỉ lượng như thế nào của sự vật ? + Số từ chỉ số lượng: một canh, hai ( Chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật .) canh, ba canh, naêm caùnh .  Lượng từ là gì ? + Số từ chỉ thứ tự : canh bốn, canh  HS đọc ghi nhớ ý 1 mục II / 129. naêm . - Nghĩa của các lượng từ trên có gì giống và khác với số Bài tập 2 Các từ in đậm trong từ ?+ Giống với số từ : đứng trước danh từ baøi : traêm nuùi, ngaøn khe, muoân noãi + Khác : +Số từ chỉ số lượng hoặc số thứ tự sự vật. đều được dùng để chỉ số lượng +Lượng từ chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật . nhieàu, raát nhieàu . * Hoạt động 3: (8’) Phân loại lượng từ Bài tập 3 : So sánh từng , mỗi : - GV kẻ bảng phụ mô hình cụm danh từ .Em hãy xếp các + Giống nhau: Tách ra từng sự vật, lượng từ vào mô hình CDT. từng cá thể. - GV nêu lượng từ chỉ ý nghĩa toàn thể : Cả, tất cả. + Khaùc nhau: - Lượng từ chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối: Các, mọi, -Từng : mang ý nghĩa lần lượt theo từng. trình tự, hết cá thể này đến cá thể - Dựa vào vị trí trong cụm danh từ, ta có thể chia lượng từ khác . laøm maáy nhoùm ?2 nhoùm -Moãi : mang yù nghóa nhaán maïnh, +Nhóm chỉ ý nghĩa toàn thể . tách riêng từng cá thể, không mang +Nhóm chỉ ý nghĩa tập hợp hay phân phối . ý nghĩa lần lượt .  HS đọc ghi nhớ ý 2 mục II trang 129. => HS đọc lại toàn bộ phần ghi nhớ SGK. * Hoạt động 4: (8’) Luyện tập 4.Cuûng coá (2’) - Số từ là gì? Lượng từ là gì? 5.HDVN : (3’)* Học bài : -Học thuộc phần ghi nhớ –Phân biệt được số từ với danh từ chỉ đơn vị – Phân biệt số từ với lượng từ . * Soạn bài : Xem bài kể chuyện tưởng tượng : -Toùm taét truyeän nguï ngoân Chaân ,Tay ,Tai , Maét , Mieäng. -Đọc truyện Lục súc tranh công , tóm tắt và chỉ ra những chỗ tưởng tượng sáng tạo .. TUAÀN 14 - Tieát 53. Ngày soạn 16/11/09.

(107) KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG  I.Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: -Hiểu sức tưởng tượng và vai trò của tưởng tượng trong tự sự . -Điểm lại một bài kể chuyện tưởng tượng đã học và phân tích vai trò của tưởng tượng trong một soá baøi vaên. 2.Kyõ naêng: reøn kyõ naêng keå chuyeän 3.Giáo dục: lòng yêu thích văn kể chuyện tưởng tượng. II.Phương pháp: gợi tìm, vấn đáp Chuaån bò : Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: chuẩn bị bài ở nhà. III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ : (4’) Thế nào là số từ ?cho vd? Thế nào là lượng từ? Cho ví dụ 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài :(1’)Tiết trước các em đã làm bài viết văn kể chuyện đời thường.Kể về những gì xảy ra trong đời sống hàng ngày,những người thân trong gia đình .Tiết học hôm nay, chúng ta tiếp tục tìm hiểu văn kể chuyện tưởng tượng. Kể chuyện tưởng tượng có gì giống và khác với kể chuyện đời thường. Kể chuyện tưởng tượng đòi hỏi những yêu cầu gì ? Đó là kiến thức mà chúng ta seõ tìm hieåu trong tieát hoïc hoâm nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Phaàn ghi baûng: - HS tìm hiểu tưởng tượng ở đây không phải là sao chép, keå laïi chuyeän coù saün trong saùch maø phaûi bieát duøng trí I.Tìm hieåu baøi : tưởng tượng để kể . * Hoạt động 1:(10’) Tóm tắt truyện Chân, Tay… Yêu cầu khi kể chú ý đến cốt truyện . - Trong truyện người ta tưởng tượng những gì ?( Các bộ phận của cơ thể người được tưởng tượng thành những nhaân vaät rieâng bieät, goïi baèng baùc, coâ, caäu, laõo, moãi nhaân vaät coù nhaø rieâng. Chaân, Tay, Tai, Maét choáng laïi caùi mieäng . Cuối cùng hiểu ra thì hoà thuận như cũ .Truyện là hoàn toàn bịa đặt, không thể có được .Nó được kể như là một giả thiết để cuối cùng phải thừa nhận chân lí : Cơ thể là * Thế nào là kể chuyện tưởng moät boä phaän thoáng nhaát, mieäng coù aên thì caùc boä phaän tượng khác mới khoẻ mạnh.) - Ở đây, bịa đặt,tưởng tượng nhằm làm nổi bật một sự thật thông thường nào ?( Người ta trong xã hội phải nương tựa vào nhau, tách rời nhau là không thể tồn tại được .) - Tưởng tượng trong tự sự có phải tuỳ tiện không ? Vì sao? ( Không tuỳ tiện mà phải dựa vào lô-gíc tự nhiên .Tưởng tượng nhằm thể hiện một chủ đề, tức là khẳng định cái lôgíc tự nhiên không thể thay đổi - Theo em, tưởng tượng là truyện như thế nào ? * Hoạt động 2 (14’) Đọc truyện Lục súc tranh công ..

(108) Tóm tắt và chỉ ra những chi tiết, những sự việc tưởng tượng saùng taïo - Trong truyện trên, người ta tưởng tượng ra những gì ?. - Truyeän Luïc suùc tranh coâng + Chi tiết tưởng tượng: Sáu con gia súc nói được tiếng người. Saùu con gia suùc keå coâng vaø keå khoå.. nhaèm muïc ñích gì ? - HS đọc văn bản : Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu - Goïi HS toùm taét truyeän. - Em cho biết những điều có thật, có ý nghĩa trong câu chuyeän?. * Ghi nhớ : SGK/ 133. (Sáu con gia súc nói được tiếng người . Chúng kể công và keå khoå .) - Sự tưởng tượng ấy dựa trên những sự thật nào ?( Sự thật veà cuoäc soáng vaø coâng vieäc cuûa moãi gioáng vaät.) -Tưởng tượng như vậy nhằm mục đích gì ? ( Nhằm thể hiện tư tưởng : Các giống vật tuy khác nhau nhưng đều có ích cho người – không nên so bì nhau .) - Vậy truyện tưởng tượng được kể ra dựa trên cơ sở nào ?. + Sự việc tác giả cùng bạn ngồi thức canh nồi bánh chưng trong ñeâm 29 teát. + Những chi tiết xung quanh nhân vật Lang Liêu mà tác giả nhớ được. - Tìm những chi tiết tưởng tượng, ý nghĩa của việc tưởng tượng?. + Tưởng tượng một giấc mơ được gặp Lang Liêu. + Trong giaác mô Lang Lieâu ñi thaêm daân tình naáu baùnh chöng . + Trò chuyện với Lang Liêu để hỏi, suy nghĩ của Lang Lieâu khi laøm baùnh . + YÙ nghóa :Giuùp chuùng ta hieåu saâu hôn veà nguoàn goác Baùnh chöng, baùnh giaày . * Hoạt động 3(10’) Luyện tập - GV phân công các tổ tìm ý, lập dàn bài cho các đề 3 / 134 sgk HS thaûo luaän nhoùm. 4.Cuûng coá – Luyeän taäp(2’). II. Ghi nhớ: SGK/133 III.Luyeän taäp : Baøi taäp 1 a. MB: giới thiệu vua Hùng kén rể. b. Tb:sơn tinh thủy tinh đến cầu hôn và cuộc giao tranh giữa hai vò thaàn c. Kb:sự trả thù hàng năm về sau Cuûa thuûy tinh vaø chieán thaéng cuûa sôn tinh .. BT3/134 sgk: Do một lỗi lầm nào đó mà em bị phạt buộc phải biến thành một trong các con vật sau: chó, mèo, chim, cá vàng, chuột trong thời hạn 3 ngày. Trong ba ngày đó, em đã gặp những điều thú vị gì và rắc rối gì? Vì sao em mong chóng hết hạn để trở lại làm người?Lập dàn ý 1.Mở bài: -Nguyeân nhaân maéc loãi bò bieán thaønh con vaät naøo? (con chuoät) 2.Thaân baøi: _Luùc bò bieán, caûm giaùc cuûa em. _Nêu những điều thú vị và rắc rối. +Thuù vò -Gặp cộng đồng loài chuột -Tha hoà phaù phaùch, gaëm nhaém. -Được đi du ngoạn khắp nơi. +Gặp những rắc rối nào? -Mèo vồ, vướng vào bẫy chuột, cảm giác khi đó.(sợ hãi, tìm đường thoát thân) _Nguyên nhân làm cho em muốn trở lại thành một con người bình thường. 3.Keát baøi: -Khi tỉnh dậy vẫn là một con người..

(109) -Caûm nghó cuûa mình khi bò bieán thaønh chuoät 5.HDVN : (3’) +Học bài :- Học thuộc ghi nhớ SGK /133. -Laøm BT 2,4 /134 sgk +Soạn bài: Ôn tập truyện dân gian -Nắm nội dung, ý nghĩa của các truyện đã học. Soạn tập trung vào câu 4,5 /135 -Các câu còn lại tự học và trả lời mieäng..

(110) Ngày soạn: 17/11/09 Tuaàn14-Tieát 54 +55. OÂN TAÄP TRUYEÄN DAÂN GIAN I.Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: -Nắm được đặc điểm những thể loại truyện dân gian đã học . -Kể và hiểu được nội dung, ý nghĩa của các truyện đã học . 2.Kỹ năng: rèn luyện kỹ năng nhận biết các loại truyện 3.Giaùo duïc: loøng yeâu thích truyeän daân gian II.Phương pháp: gợi tìm, hỏi đáp quy nạp Chuaån bò Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: ôn bài kỹ ở nhà III. Tieán trình laøm vieäc: 1.OÅn ñònh : (1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ : (4’) -Thế nào là kể chuyện tưởng tượng ? -Hãy kể một đoạn đề bài :” Kể chuyện mười năm sau em về thăm lại mái trường mà hiện nay em đang học “. Hãy tưởng tượng những đổi thay có thể xảy ra . 3.Bài mới : * Giới thiệu bài:(1’) Chúng ta đã tìm hiểu các thể loại của truyện dân gian .Những thể loại truyện dân gian đã học có những đặc điểm gì ? Và giữa truyện truyền thuyết và cổ tích, truyện cười và truyện ngụ ngôn có những điểm gì giống, khác nhau . Đó là kiến thức mà chúng ta sẽ ôn tập ở tiết học hôm nay. Tiến trình hoạt động Noäi dung ghi baûng Tieát 1 1. Nắm khái niệm: các thể loại văn học dân gian. * Hoạt động 1: (15’) - Truyeàn thuyeát laø gì? Truyeän daân gian - Naém khaùi nieäm veà truyeän coå tích? - Truyện cười là gì? - Truyeän nguï ngoân Laø gì? Truyeàn thuyeát Coå tích Nguï ngoân Truyện cười 2. Viết tên các văn bản thuộc thể loại dân gian theo thể loại: STT Truyeàn thuyeát Coå tích Nguï ngoân Truyện cười -Hs vieát caùc truyeän 01 Con Roàng CT Sọ Dừa EÁch ngoài Treo bieån. daân gian vaøo baûng đáy giếng. phân loại. 02 Baùnh chöng, Thaïch Sanh Thaày boùi Lợn cưới, áo baùnh giaày xem voi mới 03 Thaùnh Gioùng Em beù thoâng Ñeo nhaïc minh cho meøo 04 Sôn Tinh, Thuûy Caây buùt Chaân, Tay, Tinh thaàn. Tai Maét, Mieäng 05 Sự tích HG. OÂng laõo đánh cá và con caù vaøng.

(111) Hoạt động 2: kể sáng tạo (24’). Tieát 2 Hoạtđộng 1: (15’) daëc ñieåm tieâu bieåu - Neâu khaùi nieäm , ñaëc ñieåm, yù nghóa cuûa truyeàn thuyeát?. 3. Keå saùng taïo truyeän daân gian: 4. Đặc điểm tiêu biểu của loại truyện dân gian:. Thể loại Truyeàn thuyeát. Coå tích - Neâu khaùi nieäm , ñaëc ñieåm, yù nghóa cuûa truyeän coå tích?. Nguï ngoân. - Neâu khaùi nieäm , ñaëc ñieåm, yù nghóa cuûa nguï ngoân? Truyeän cười - Neâu khaùi nieäm , ñaëc ñieåm, yù nghóa cuûa truyện cười?. * Hoạt động 2:(15’) - So sánh sự giống nhau Và khác nhau giữa truyeän truyeàn thuyeát vaø coå tích?. Khaùi nieäm Laø truyeän keå veà các nhân vật và sự kiện lịch sử trong quá khứ.. Ñaëc ñieåm -Coù nhieàu chi tiết tưởng tượng kì aûo. -Có cơ sở lịch sử, cốt lõi sự thật lịch sử. -Người kể, người nghe tin caâu chuyeän nhö laø coù thaät Laø truyeän keå veà -Coù nhieàu chi cuộc đời, số phận tiết tưởng tượng cuûa moät soá kieåu kì aûo. nhaân vaät quen -Người kể, người thuộc (người mồ nghe khoâng tin côi, người mang lốt câu chuyện là có xấu xí, người em, thaät người dũng sĩ …) -Laø truyeän keå Coù yù nghóa aån mượn chuyện về duï, nguï yù. loài vật, đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gioù chuyeän con người.. YÙ nghóa Theå hieän thaùi độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện vaø nhaân vaät lịch sử.. laø truyeän keå veà những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống để những hiện tượng naøy phôi baøy ra vaø người nghe, người đọc phát hiện thấy.. Nhaèm gaây cười, mua vui hoặc phê phán, chaâm bieám những thói hư taät xaáu trong xã hội. Từ đó hướng người ta tới cái tốt đẹp.. Coù yeáu toá gaây cười. Thể hiện ước mô, nieàm tin cuûa nhaân daân veà chieán thaéng cuoái cuøng cuûa leõ phaûi cuûa caùi thieän. Nêu bài học để khuyeân nhuû, răn dạy người ta trong cuoäc soáng.. 5. So saùnh truyeàn thuyeát vaø coå tích : * Gioáng nhau: - Đều có yếu tố tưởng tượng kì ảo . - Có nhiều chi tiết giống nhau: sự ra đời thần kì, nhân vật chính cónhững tài năng phi thường . * Khaùc nhau : +Truyeàn thuyeát : - Kể về các nhân vật, sự kiện lịch sử và thể hiện cách đánh giá của nhân dân đối với nhân vật, sự kiện lịch sử được kể ..

(112) - Người kể lẫn người nghe tin là những câu chuyện có thật . + Coå tích : - Kể về cuộc đời các kiểu nhân vật nhất định và thể hiện quan niệm, ước mơ của nhân dân về cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác -Người kể, người nghe coi là những câu chuyện không có thật. - So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyeän nguï ngoân vaø truyện cười?. * Hoạt động 3: (10’) Gv hướng dẫn hs luyeän taäp. 6. So sánh truyện ngụ ngôn và truyện cười . * Gioáng nhau : -Truyện ngụ ngôn thường chế giễu, phê phán những hành động, cách ứng xử trái với điều truyện muốn khuyên răn .Vì thế có những truyện cũng mang yếu tố gây cười . * Khaùc nhau : -Truyện cười: là gây cười để mua vui hoặc phê phán, châm biếm những sự việc, hiện tượng tính cách đáng cười . -Truyện ngụ ngôn: là khuyên nhủ răn dạy một bài học cụ thể nào đó trong cuoäc soáng . II.Luyeän taäp: -Bình tranh veõ cuûa HS . -Thi keå chuyeän daân gian .. 4.Cuûng coá : (2’) - Nêu những đặc điểm cơ bản của các thể loại truyện dân gian . - So sánh sự giống và khác nhau giữa truyền thuyết và cổ tích . 5.HDVN : (3’) +Hoïc baøi: - Hoïc kó noäi dung oân taäp. - Nắm vững ý nghĩa và các chi tiết ở từng truyện. - Phân biệt điểm giống và khác nhau giữa truyện truyền thuyết và cổ tích ,truyện ngụ ngôn và truyện cười. + Soạn bài: Tiết sau trả bài TV - Ôn lại các kiến thức về từ , từ loại, cụm từ . - Xem lại các bài tập đã sửa ở lớp..

(113) Ngày soạn : 15/11/08 tuaàn14-Tieát 56. TRAÛ BAØI KIEÅM TRA TIEÁNG VIEÄT I. Mục tiêu cần đạt:. B C. - Nhận rõ ưu, nhược điểm trong bài làm của bản thân.. - Biết cách và có hướng sửa chữa. II.Các bước lên lớp : 1.OÅn ñònh: 2.KT baøi cuõ - Neâu ñaëc ñieåm tieâu bieåu cuûa truyeän daân gian? - So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyện ngụ ngôn và truyện cười? - So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa truyện truyền thuyết và cổ tích? 2. Phaùt baøi: * Hoạt động 1: - Hs đọc phần trắc nghiệm và tự luận. - Chú ý các chổ sai mà Gv đã sửa. * Hoạt động 2: Đáp án và biểu điểm I. Trắc nghiệm(7đ) mỗi câu đúng là 0,5 điểm Caâu 1:C Caâu 6: C CAÂU 11:C Caâu 2: B Caâu 7:D CAÂU 12:B Caâu 3: A Caâu 8: D CAÂU 13:A Caâu 4: C CAÂU 9:B CAÂU 5:B CAÂU 10:D CAÂU 14:B II.Tự luận: 1: bốn từ ghép có tiếng học:học hành, học tập ,học hỏi, học vẹt 2: đặt câu với bốn từ trên + treû con laøng ta raát ngoan + thieáu nhi vieät nam raát duõng caûm + phụ nữ việt nam anh hùng bát khuất trung hậu đảm đang + đàn bà việt nam rất chung thủy * Hoạt động 3 : Nhận xét ưu, khuyết điểm - Öu ñieåm: + Ña soá hoïc sinh hoïc baøi vaø hieåu baøi. + Xác định đúng các yêu cầu trắc nghiệm, tự luận. + Trình bày đúng cách, phần tự luận có khả năng cảm thụ sáng tạo trong viết văn. -Nhược điểm : + Chưa nắm vững nội dung yêu cầu của đề ( một câu khoanh tròn hai, ba ý đúng) + Chöa hoïc baøi neân chöa naém caùc khaùi nieäm. + Baøi laøm baån. * Hoạt động 4: Thống kê điểm Lớp Sæ soá Gioûi 10 - 9 Khaù 8 - 7 TB 6 - 5 Yeáu 4 - 3 64 45 65 44. Keùm 2 - 1.

(114) 1. Củng cố:- name vững phần trả lời của các câu hỏi trên 2. . HDVNø: - Chuẩn bị bài: Chỉ từ + Chỉ từ là gì ? + Chỉ từ thường giữ chức vụ ngữ pháp gì. D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y.

(115) TUAÀN 15 - Tieát 57 Ngày soạn : 23/11/09. Z AA. CHỈ TỪ. I.Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Hiểu được ý nghĩa và công dụng của chỉ từ . 2.Kyõ naêng: - Biết cách dùng chỉ từ trong khi nói và viết 3.Giáo dục: ý thức dùng chỉ từ II.Phương pháp: gợi tìm hỏi đáp quy nạp Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: chuẩn bị bài ở nhà. III: Tiến trình hoạt động: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ :(4’) -Nêu điểm giống nhau và khác nhau giữa truyền thuyết và cổ tích ,truyện ngụ ngôn và truyện cười ? -Em rút ra bài học gì qua các truyện ngụ ngôn đã học ? 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) GV cho vd các cụm danh từ : Ngôi nhà kia, hồi ấy…Từ kia, ấy, đứng sau danh từ trung tâm nó thuộc từ loại gì ? Ý nghĩa của nó như thế nào ? Đó là nội dung tiết học hôm nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: Nhận diện chỉ từ trong câu (12’) - GV cần lưu ý: chỉ từ của sách Ngữ văn 6 chính là một tiểu loại của đại từ và được gọi là đại từ chỉ định trước ñaây. - HS đọc đoạn văn. Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho từ nào ? Tác dụng gì ? ( Các từ: ấy, kia, nọ bổ sung ý nghĩa cho các danh từ:Viên quan ,làng , nhà .=> Chúng có tác dụng định vị sự vật trong không gian nhằm tách biệt sự vaät này với sự vật khác .) - So sánh các cặp từ và cụm từ ở vd 2 và rút ra ý nghĩa gì về từ in đậm ? ( Nghĩa của các cụm từ: ông vua ấy, viên quan ấy, làng kia, nhà nọ => đã cụ thể hoá, được xác ñònh moät caùch roõ raøng trong khoâng gian.) - Nghĩa các từ “ấy, nọ” trong “hồi ấy, đêm nọ” có gì giống và khác với nghĩa các từ “ấy, nọ” trong” viên quan. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi: 1.Chỉ từ là gì ?. * Ví duï: - Vieân quan aáy - Hoâm noï.

(116) aáy, nhaø noï” ? + Giống: Cùng định vị sự vật . + Khác: hồi ấy, đêm nọ là định vị thời gian. Vieân quan aáy, nhaø noï laø ñònh vò khoâng gian.  Từ “ấy” trong “viên quan ấy”,từ “nọ”trong”đêm nọ” gọi là chỉ từ - Vậy chỉ từ là gì ? HS đọc phần ghi nhớ 1 /137 * Hoạt động nhóm:Xác định chỉ từ trong câu a. Đứng núi này, trông núi nọ. b. Hoâm aáy chuùng toâi veà thaêm thaày giaùo cuõ. c. Naøy choàng, naøy meï, naøy cha Naøy laø em ruoät ,naøy laø em daâu. Nguyeãn Du * Hoạt động 2: (10’) Tìm hiểu hoạt động của chỉ từ trong câu - Các chỉ từ :ấy, kia, nọ đảm nhiệm chức vụ gì trong caâu ? + Làm nhiệm vụ phụ ngữ sau của danh từ,cùng với danh từ và phụ ngữ trước lập thành cụm danh từ: viên quan ấy, một cánh đồng làng kia, hai cha con nhà nọ . - Đọc vd 2 /SGK. Tìm chỉ từ và xác định chức vụ của chuùng trong caâu ? a. Đó: làm chủ ngữ. b. Đấy: làm trạng ngữ. - Chỉ từ thường giữ chức vụ ngữ pháp gì trong cụm từ và trong câu ? HS đọc ghi nhớ 2/138 * Hoạt động nhóm:Tìm chỉ từ , xác định chức vụ của chuùng trong caâu. a. Aáy laø tình naëng, aáy laø tình saâu. b. Từ đó, tôi cố gắng học tập. c. Tôi rất thích điều đó. d. Nay, toâi phaûi ñi roài. * Hoạt động 3: (12’) Luyện tập. 2.Hoạt động của chỉ từ trong câu a. Đó: làm chủ ngữ. b. Đấy: làm trạng ngữ. II .Ghi nhớ: SGK/137,138 III. Luyeän taäp Bài tập 1: Ý nghĩa và chức vụ cú pháp của các chỉ từ : a. Hai thứ bánh ấy: Định vị sự vật trong không gian và làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ. b. Đấy, đây  Định vị sự vật trong không gian và làm chủ ngữ . c. Nay: Định vị sự vật trong thời gian và làm trạng ngữ . d. Đó  Định vị sự vật trong thời gian và làm trạng ngữ . Bài tập 2: Có thể thay cụm từ : a. Đến chân núi Sóc = đến đây b. Làng bị lửa thiêu cháy = làng aáy => Cần thay để khỏi lặp từ . Bài tập 3: Không thể thay được . Vì chỉ từ có vai trò rất quan trọng. Baøi taäp boå sung: Ñaët caùc caâu coù chứa chỉ từ ở các chức vụ ngữ phaùp khaùc nhau: - Làm trạng ngữ. - Làm chủ ngữ. - Làm phụ ngữ của cụm danh từ.. 4.Cuûng coá :(2’) - Chỉ từ là gì ? Ví dụ. - Chỉ từ thường giữ chức vụ ngữ pháp gì trong cụm từ và trong câu ? 5.HDVN: (3’) + Học bài: - Học thuộc ghi nhớ / 137,138. - Xem các BT đã giải - Laøm BT6 /51 SBT. + Soạn bài: Luyện tập kể chuyện tưởng tượng - Phân công + Tổ 1,2 đề 1 / 139 + Tổ 3,4 đề 2 /140 - Lập dàn ý chi tiết các đề trên..

(117) Ngày soạn : 24/11/09 Tuaàn15-Tieát 58. LUYỆN TẬP KỂ CHUYỆN TƯỞNG TƯỢNG I.Mục tiêu cần đạt : 1.Kiến thức: - Giúp HS tập giải quyết một số đề bài tự sự tưởng tượng sáng tạo. 2.Kyõ naêng: -Tự làm được dàn bài cho đề bài tưởng tượng. 3.Giaùo duïc: - Lòng yêu thích văn kể chuyện tưởng tượng II.Phöông phaùp: keå dieãn caûm Chuaån bò: Gv: bài soạn, đề bài văn Hs: chuẩn bị dàn bài ở nhà III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KTBaøi cuõ: (4’) - Chỉ từ là gì ? Nêu chức vụ ngữ pháp của chỉ từ ? -Xác định chỉ từ trong các cụm danh từ sau và cho biết ý nghĩa của nó. a.Hai con traâu aáy. b.Moät ñeâm noï. 3.Tổ chức dạy học: Giới thiệu bài: (1’) Kể chuyện tưởng tượng là gì ? (H trả lời). Vậy muốn có một câu chuyện có ý nghĩa và tưởng tượng đúng theo yêu cầu của bài làm trước hết chúng ta phải tìm hiểu đề, lập dàn ý qua các đề bài cụ thể. Đó là nội dung tiết học hôm nay. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động : (8’) - HS đọc đề bài luyện tập SGK/139 - Cho biết nội dung yêu cầu của đề bài? (Kể lại những đổi thay của ngôi trường em đang học sau mười năm.) - Nếu lấy mốc thời gian hiện tại , với yêu cầu của đề thì việc kể lại của em có thực hay không trong thực tế ? Kể laïi truyeän naøy thuoäc kieåu baøi naøo ? + Không có sẵn trong thực tế + Kể chuyện tưởng tượng. - Nhân vật kể lại truyện là ai ? Đó là ngôi thứ mấy ? ( Nhân vật kể : em- ngôi thứ nhất.) - HS nhắc lại thế nào là kể chuyện tưởng tượng ? Khi kể chuyện tưởng tượng ta cần lưu ý điều gì ?( Không bịa đặt tuỳ tiện mà phải dựa vào điều có thật để tưởng tượng ra vaø truyeän phaûi coù yù nghóa nhaát ñònh. ) * Hoạt động 2: (12’) Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi, tìm ý. - Mười năm nữa lúc đó em bao nhiêu tuổi ? Dự kiến lúc đó em đang học đại học hay đi làm ?( 10 năm sau là 22 tuổi:nếu học đại học thì vừa tốt nghiệp xong,trung cấp đã ra làm việc, đi bộ đội lúc 18 tuổi thì ra quân ..) - Theo em, phần mở bài ta phải làm gì ?. Phaàn ghi baûng: * Đề : Kể chuyện mười năm sau em về thăm lại mái trường mà hiện nay em ñang hoïc Hãy tưởng tượng những đổi thay có theå xaûy ra .. I.Tìm hiểu đề -Kiểu bài: Kể chuyện tưởng tượng. -Nội dung: Kể lại những đổi thay của ngôi trường em đang học sau mười năm . -Nhân vật kể: em (ngôi thứ nhất) II. Daøn yù: 1.Mở bài: -Lí do về thăm trường sau mười naêm xa caùch -Nhân dịp: 20-11, hội trường, khai giaûng . 2.Thaân baøi: - Chuẩn bị đến thăm trường(có tâm trạng: bồn chồn, náo nức…).

(118) - Em về thăm trường vào dịp nào ? - HS taäp noùi phaàn thaân baøi. - Tâm trạng khi về thăm trường ? - Mái trường của em sau 10 năm có gì thay đổi ? + Mới mẻ, hiện đại: có nhiều dãy lầu khang trang, trang thiết bị đầy đủ, có sân bóng, vườn sinh vật… +Vẫn giữ lại : Cây bàng già cỗi, hàng ghế đá... - HS bây giờ có giống em 10 năm trước không ? - Thầy cô có gì thay đổi ? Có nhận ra em không ? - Caûm xuùc cuûa em ntn khi gaëp laïi thaày chuû nhieäm cuõ ? - Tưởng tượng cuộc trò chuyện giữa em và thầy cũ. - Các bạn cùng lớp, cùng lứa hiện nay đang làm gì ? - Cuộc hội ngộ giúp em nhớ lại kỉ niệm gì thời đi học ? - Em coù suy nghó gì veà cuoäc hoïp maët vaø khi chia tay xa trường ? - Theo em, khi kể chuyện tưởng tượng, có nên nêu tên thật của thầy giáo hoặc của bạn không ? Vì sao ?( Không được nêu tên thật của thầy cô, hoặc của bạn mà chỉ nêu tên do HS đặt ra ,vì đây là chuyện tưởng tượng về tương lai sau 10 naêm) * Hoạt động 3: (14’) Hướng dẫn HS làm đề a sgk /140. Laäp daøn baøi. - Nội dung của truyện đề a sẽ kể là gì ?( Tình cảm giữa em vaø con vaät) - Em seõ choïn con vaät naøo vaøo vai nhaân vaät keå ?( Con meøo mướp, con chó Miu…) - Khi xây dựng một câu chuyện mà trong đó nhân vật là con vật thì em sử dụng cách kể như thế nào? (Nhân cách hoá.) - HS lên bảng làm dàn ý, cả lớp cùng làm nháp theo câu hoûi cuûa GV. - GV định hướng và sưả chửa hướng dẫn - HS lập dàn ý đề 3/ 134 - Các tổ thực hành miệng - Laäp daøn yù - Mở bài yêu cầu ta làm những việc gì ? - Xaùc ñònh ngoâi keå ? - Khi biến thành chuột, em hãy nêu những điều thú vị và ñieàu raéc roái . - Em coù thích laøm chuoät maõi khoâng ? vì sao ? - Caûm nghó khi mình chöa phaûi laø chuoät.. - GV hướng dẫn HS làm BT về nhà .. - Quang cảnh chung của trường(có những gì thay đổi? Những gì còn löu laïi?) - Gặp lại thầy cô giáo(những thầy cô quen thuộc đã già đi, có những thầy cô mới) - Gặp lại các bạn cùng lớp, cùng lứa đã lớn(bạn là kĩ sư, bạn là bác sĩ,bạn nọ du học nước ngoài,có bạn đã đi làm nhiều năm, có bạn gái đã laáy choàng…) - Cùng trò chuyện, hỏi han, tâm sự, nhắc lại những kỉ niệm cũ… 3.Keát baøi: - Cảm động, yêu thương và tự hào về nhà trường, về bạn bè … * Đề a /140: Mượn lời một đồ vật hay con vật gần gũi với em để kể chuyện tình cảm giữa em và đồ vật hay con vật đó . 1.Mở bài: - Con vật tự giới thiệu mình -Tình cảm giữa mình và người chủ. 2.Thaân baøi: - Lí do con vật trở thành vật sở hữu của người chủ . -Tình cảm ban đầu giữa con vật và người chủ. -Những kỉ niệm vui buồn khó quên của hai người. -Tình cảm sau này(nếu có sự thay đổi trong tình cảm người chủ), lí do sự thay đổi. 3.Keát baøi: - Suy nghó, caûm xuùc cuûa con vaät. * Đề 3 /134 1.Mở bài: Nguyeân nhaân maéc loãi, bòbieán thaønh con vaät naøo(con chuoät) 2.Thaân baøi: - Luùc bò bieán, caûm giaùc cuûa em. - Nêu những điều thú vị và rắc rối +Thuù vò: Gặp cộng đồng loài chuột Tha hoà phaù phaùch,gaëm nhaém. Được đi du ngoạn khắp nơi + Gặp những rắc rối nào? Mèo vồ, vướng vào bẫy chuột, cảm giác khi đó(sợ hãi, tìm đường thoát thaân) - Nguyeân nhaân laøm cho em muoán.

(119) trở lại thành một con người bình thường. 3.Keát baøi: - Khi tænh daäy vaãn laø moät con người. - Caûm nghó cuûa mình khi bò bieán thaønh chuoät. 4.Cuûng coá: (2’) - Kể chuyện tưởng tượng là gì ? 5.Dặn dò: 3’ +Học bài:-Kể chuyện tưởng tượng là gì? -Xem lại các dàn ý vừa làm. -Hãy đóng vai em bé thông minh trong truyện cổ tích cùng tên để kể lại truyeän aáy. +Soạn bài: Văn bản: Con Hổ có nghĩa -Thế nào là truyện trung đại? Truyện chia làm mấy đoạn, nội dung từng đoạn? - Cái nghĩa của hai con hổ được thể hiện như thế nào ? - YÙ nghóa truyeän.

(120) Ngày soạn :25/11/09 Tuaàn15- Tieát 59. (. CON HOÅ COÙ NGHÓA (hdñt) (Truyện Trung đại Việt nam). A. ĐỌC -HIỂU VĂN BẢN I .Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Hiểu được giá trị của đạo làm người trong truyện Con hổ có nghĩa . - Sơ bộ hiểu được trình độ viết truyện và cách viết truyện hư cấu ở thời trung đại . 2.Kỹ năng:- Kể lại được truyện. 3.Giáo dục: lòng biết ơn những người đã giúp mình những lúc khó khăn hoạn nạn II.Phương pháp: hỏi đáp, gợi tìm, quy nạp Chuaån bò: Gv:bài soạn, tranh vẽ. Hs: bài soạn trả lời câu hỏi sgk III.Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT baøi cuõ: (4’) -Kể chuyện tưởng tượng là gì ? -KT vở bài soạn của HS 3.Tổ chức dạy hoc: Giới thiệu bài:(1’) Các em đã tìm hiểu các thể loại truyện cổ dân gian VN.Hôm nay các em sẽ tiếp xúc với thể loại truyện trung đại. Thể loại truyện này chủ yếu là kể việc cho nên gần gũi với thể loại kí. Có thể kể người, việc có thật cho nên gần gũi với sử. Truyện mang tính chất giáo huấn đạo đức rõ nét nên gần với truyện ngụ ngôn. Truyện “Con Hổ có nghĩa” là truyện thuộc thể loại này.Cái nghĩa của con Hổ đối với bà đỡ họ Trần và bác tiều phu như thế nào? Truyện có ý nghĩa gì ? Tiết học hôm nay sẽ làm rõ điều đó. Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: (6’) Giúp HS hiểu được một số khái nieäm . - Trung đại: là một thuật ngữ có tính chất qui ước, chỉ một thời kì lịch sử là cũng là thời kì văn học từ thế kỉ 10 đến cuoái theá kæ 19. - Truyện: thuộc loại tự sự, có hai thành phần chủ yếu là: coát truyeän vaø nhaân vaät,thuû phaùp ngheä thuaät chính laø keå. Truyện có yêú tố hư cấu và tưởng tượng. - Truyện trung đại: thể loại truyện văn xuôi chữ hán, có nội dung phong phú và thường mang tính chất giáo huấn, có cách viết không giống truyện hiện đại (vừa có hư cấu tưởng tượng, vừa gần với kí ,với sử ),cốt truyện đơn giản: nhân vật được miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ, hành động khoâng ñi saâu mieâu taû noäi taâm.  HS đọc phần chú thích SGK / 143 . - GVhướng dẫn HS đọc và tóm tắt truyện - Truyện chia làm mấy phần và nêu ý chính từng đoạn ? + Đoạn 1:”Từ đầu…qua được”: Việc con hổ có nghĩa với bà đỡ .. Phaàn ghi baûng: I.Truyện trung đại: SGK / 143. II.Tìm hieåu vaên baûn:.

(121) + Đoạn 2:” còn lại” : Việc con hổ có nghĩa với người tiều phu. * Hoạt động 2:(8’) - Nhan đề truyện là “con hổ có nghĩa”. Em hiểu “nghĩa” là gì ? HS đọc chú thích. (Lẽ phải, cách cư xử trong quan hệ con người với nhau –ở đây là lòng biết ơn.) - HS tóm tắt đoạn 1 - Chuyện gì đã xảy ra giữa bà đỡ Trần với con Hổ ?( Đang đêm, Hổ gõ cửa nhà bà đỡ – lao tới cõng bà chạy vào rừng – cầm tay bà nhìn hổ cái nhỏ nước mắt: nhờ bà giúp hoå caùi sinh con.) - Cái nghĩa của hổ đã thể hiện qua hành động nào ?( Đền ơn bằng cách tặng bà một cục bạc để sống qua năm mất mùa đói kém.) - Hành động đó của hổ có ý nghĩa gì?( Chẳng những cho bà đỡ nén bạc để đền ơn, hổ còn rất tình nghĩa: cúi đầu, vẫy đuôi, làm ra vẻ tiễn biệt, gầm lên một tiếng khi bà đỡ đi xa => cư xử chu đáo, có lễ nghi, thắm tình lưu luyến với aân nhaân.) * HS thảo luận nhóm:Hổ trong đoạn này có những cử chỉ rất “người”. Em có đồng ý không ? Hãy chứng minh ý kiến đó ?. + Hổ hết lòng với hổ cái khi sinh con” cầm… mắt”: cử chỉ người chồng yêu thương vợ + Vui mừng khi có con”mừng rỡ đùa giỡn với con” : người cha raát toát,yeâu con. + Táo bạo trong hành động có mục đích chính đáng:cõng bà đỡ chạy nhanh trong đêm. + Löu luyeán luùc chia tay aân nhaân. - Cái hay của đoạn truyện là tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? ( Vận dụng sinh động nghệ thuật nhân hoá => làm cho hình tượng con hổ như một con người,có những cử chỉ, việc làm tính cách thật đáng quí .) * Hoạt động 3:(10’) - HS tóm tắt nội dung đoạn 2 - Bác tiều phu gặp hổ trong hoàn cảnh nào ? ( Đang bổ củi trên sườn núi, thấy con hổ trán trắng: cúi đầu cào bới đất, nhảy lên vật xuống, lấy tay móc họng, máu me nhớt dãi traøo ra vì coù khuùc xöông moùc ngang hoïng.Hoå tuyeät voïng bèn cầu cứu bác tiều phu.) - Sau khi được bác tiều phu móc xương cứu sống, hổ đã đền ơn đáp nghĩa thế nào? + Taï ôn moät con nai. + Hơn mười năm sau khi bác tiều chết đến bày tỏ lòng thương xót: nhảy nhót trước mộ, dụi đầu vào quan tài, gầm lên ai oán. + Đến ngày giỗ: hổ đưa lợn dê đến trước nhà. - Em có suy nghĩ gì về hành động và tấm lòng của hổ đối với bác tiều ? + Đó là hành động rất lễ nghĩa của người con đối với cha vừa mất”dụi đầu, gầm lên, chạy quanh quan tài” biểu lộ. 1 .Cái nghĩa của con hổ đối với bà đỡ họ Trần : -Tặng cho bà đỡ nén bạc. => thể hiện lòng biết ơn, sự đền đáp nặng nghĩa tình của hổ đối với ân nhân đã giúp mình .. 2. Cái nghĩa của con hổ đối với baùc tieàu phu: - Đền đáp bác tiều một con nai.. - Đau đớn, thương xót khi bác tiều maát. - Chung thủy,luôn tưởng nhớ đến aân nhaân.. II.Ghi nhớ: SGK / 144. III. Luyeän taäp: -Tìm chi tieát em cho laø thuù vò . -Kể chuyện con chó có nghĩa với chuû ..

(122) sự đau đớn thương tiếc, nghĩa cử của con với cha. + Hổ có tấm lòng chung thuỷ sâu sắc với ân nhân : không chỉ một lần mà luôn nhớ đến người đã cứu mạng mình thuở nào. + Chúng ta xúc động, cảm phục và noi theo. - Cùng sử dụng biện pháp nhân hoá nhưng đoạn 2 có gì hấp dẫn và độc đáo hơn ? ( Tạo ra các chi tiết nghệ thuật: dieãn taû tình huoáng gay go cuûa hoå khi bò hoùc xöông. Caùch cư xử táo bạo và nhiệt tình của bác tiều cứu hổ. Việc trả ơn và tấm lòng chung thuỷ bền vững của hổ). * Hoạt động 4:(2’) * Thảo luận nhóm: Hãy so sánh mức độ thể hiện cái nghĩa giữa hai con hổ ? Xây dựng truyện có hai con hổ có phải là hiện tượng trùng lặp không, vì sao? + Truyện không nói về một con hổ mà là hai con để nhằm muïc ñích: naâng caáp khi noùi veà caùi nghóa cuûa con hoå sau coù khác con hổ trước. + Hổ trước: đền ơn một lần là xong. + Hổ sau:đền ơn mãi mãi, lúc ân nhân còn sống và cả lúc ân nhân đã chết. => keát caáu truyeän coù hai con hoå khoâng phaûi laø truøng laëp, mà đó là một cách nâng cấp chủ đề tư tưởng của tác phẩm * Hoạt động 5: (2’) HS rút ra phần ghi nhớ. - Truyện đã đề cao,khuyến khích điều gì cần có trong cuộc sống con người? * Hoạt động 6: - Tại sao lại dựng lên chuyện “Con Hổ có nghĩa”mà không phải là “con người có nghĩa”? + Nghệ thuật dùng chuyện vật để nói về chuyện người, thể hiện ý đồ văn chương nhằm tăng thêm ý nghĩa cho truyện : con vật còn có nghĩa huống chi là con người. + Cách nói này dễ có trọng lượng hơn cách nói: con người thì phaûi coù nghóa. * Hoạt động 7: (4’) Hướng dẫn HS luyện tập .. * Gợi ý: G kể cho H nghe bài đọc theâm “ Con choù Baác” (Tieáng goïi nôi hoang daõ) cuûa G.Lôn-ñôn.. 4 .Cuûng coá:(2’)-Keå ngaén goïn truyeän 5.HDVN:(3’) +Học bài: Học phần ghi nhớ. So sánh cái nghĩa của hai con Hổ . Rút ra bài học bản thân. Hoïc phaàn chuù thích /143 /SGK. +Soạn bài: Động từ - Đặc điểm của động từ - Các loại động từ chính 1- Đọc kĩ và trả lời những câu hỏi SGK / 145, 146..

(123) Ngày soạn : 26/11/09 Tuaàn 15-Tieát 60. ĐỘNG TỪ I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1.Kiến thức: -Hiểu đặc điểm của động từ . -Biết một số loại động từ quan trọng trong tiếng Việt. 2.Kỹ năng: rèn kỹ năng nhận biết các loại động từ. 3.Giáo dục: ý thức dùng động từ khi nói và viết. II.Phương pháp: hỏi đáp gợi tìm quy nạp Chuaån bò: Gv: bải soạn, bảng phụ Hs: chuẩn bị bài ở nhà. III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.KT bài cũ: 4’ -Văn bản”Con hổ có nghĩa” thuộc thể loại gì ? -Em hãy nêu cái nghĩa của con hổ đối với bà đỡ Trần và bác tiều phu. -Neâu yù nghóa truyeän ? 3.Tổ chức dạy và học: * Giới thiệu bài:(1’) Ở bậc tiểu học,các em đã học từ loại động từ .Để củng cố và nâng cao kiến thức về từ loại động từ, tiết học hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu đặc điểm của động từ và các loại động từ quan trọng trong tiếng Việt. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Phaàn ghi baûng: * Hoạt động 1: (5’) I.Tìm hieåu baøi: - Tìm động từ trong những câu dưới đây: a.Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người . b.Trong trời đất, không gì quí bằng hạt gạo.[…] Hãy lấy gaïo laøm baùnh maø leã Tieân vöông. c.Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo: - Nhà này xưa quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá”tươi”? 1.Đặc điểm của động từ: * Hoạt động 2:(9’) Đặc điểm của động từ - Nắm khái niệm của động từ. - Ý nghĩa khái quát của những động từ vừa tìm là gì ? (Ý nghĩa khái quát chỉ hành động , trạng thái .) - Khả năng kết hợp của động từ. - Động từ là gì ? HS đọc phần ghi nhớ mục 1 / SGK /146. - Chức năng cú pháp của động từ. - Hãy tìm những cụm từ có chứa động từ trong các câu ( đã đi nhiều nơi…/ để hỏi… / hãy lấy gạo…) - Ví duï : Toâi ñi hoïc. - Động từ có thể kết hợp với những từ nào để tạo thành cụm động từ ? Cho vd ? ( Từ đã, sẽ, đang, cũng, vẫn, hãy, đừng, chớ …) - Hãy chỉ ra chức vụ ngữ pháp của động từ trong câu ? * Ghi nhớ 1 : SGK trang 146 - Nêu những điểm khác nhau giữa động từ và danh từ ? + Danh từ:- Không kết hợp với những từ : đã, sẽ, đang… - Thường làm chủ ngữ - khi làm vị ngữ có”là” đứng trước . + Động từ:- Có khả năng kết hợp với các từ: đã, sẽ, đang….

(124) - Tthường làm vị ngữ trong câu . - Làm chủ ngữ mất khả năng kết hợp với: đã, sẽ, đang, hãy, đừng … * Hoạt động 3: (8’) Phân loại động từ - Dựa vào 2 tiêu chí đã cho ở bảng phân loại, hãy xếp các động từ trên vào bảng cho hợp lí ? - Căn cứ vào bảng phân loại ,hãy cho biết động từ chia làm mấy loại chính? + Động từ tình thái: thường đòi hỏi động từ khác đi kèm. + Động từ hành động,trạng thái: không đòi hỏi động từ khaùc ñi keøm. - Động từ chỉ hành động trả lời cho câu hỏi gì ? (làm gì ?) - Động từ chỉ trạng thái trả lời cho câu hỏi gì ? (làm sao? Theá naøo?) -HS đọc ghi nhớ mục II /146 * Hoạt động 4: luyện tập (12’) HS laøm BT 1,2 / SGK / 147. 2.Các loại động từ chính : - Nam cười rất to.  Cười là động từ chỉ hành động. - Lan buoàn vì baøi kieåm tra ñieåm 1.  Buồn là động từ chỉ trạng thái. * Ghi nhớ 2: SGK trang 146 II. Bài học ( Ghi nhớ1,2 Sgk/ 146 III .Luyeän taäp: * Bài tập 1 /147: Tìm và phân loại các động từ trong truyện “Lợn cưới, áo mới” - ĐTchỉ hành động: Khoe, may, đem, ra, mặc, đứng, hóng, khen, thấy, hỏi, tất tưởi, chạy, giơ, bảo, maëc . - ĐTchỉ trạng thái: tức, tức tối. * Bài tập 2 /147: Truyện buồn cười ở chi tiết: - Sự đối lập về nghĩa giữa hai động từ : đưa và cầm . -Thấy rõ sự tham lam, keo kiệt của anh nhaø giaøu. * Baøi taäp 3 / 147 SGK.. 4 .Cuûng coá: (2’) 5. HDVN: 3’ + Học bài: - Học thuộc phần ghi nhớ /SGK/146 –Xem các BT đã giải. -Tìm ĐT trong một đoạn của bài “Thói quen dùng từ “ (Tức thì…cái gì.) + Soạn bài: Cụm động từ -Trả lời câu hỏi SGK phần tìm hiểu bài. - Cụm động từ là gì? - Cụm động từ có cấu tạo ntn? - Ôn lại tất cả các bài tiếng Việt để tiết sau ôn tập ..

(125) Tuaàn 16 -Tieát 61 Ngày soạn : 01/12/09. CỤM ĐỘNG TỪ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1.Kiến thức: hiểu được cụm động từ và nắm được cấu tạo của nó. 2.Kỹ năng: biết nhận diện và phân tích cấu tạo của cụm động từ. 3.Giáo dục: có ý thức dùng cụm động từ đúng khi nói và viết II.Phương pháp: hỏi đáp gợi tìm quy nạp Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: bài soạn ở nhà III. Tieán trình daïy hoïc: 1 .OÅn ñònh :(1’) 2. Kiểm tra bài cũ : (4’) - Động từ là gì ? Nêu những đặc điểm của động từ ? - Nêu sự khác biệt giữa động từ và danh từ ? Vd minh hoạ. 3. Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài:(1’) Cụm động từ được tạo thành như thế nào và có cấu tạo ra sao? Đó là nội dung baøi hoïc hoâm nay. Hoạt động gv và hs: * Hoạt động 1: (11’) Tìm các cụm động từ - Những từ in đậm trong câu sau bổ sung ý nghĩa cho những từ nào ? + Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người => bổ sung ý nghĩa cho động từ : đi, ra. -Nếu lược bỏ các từ, ngữ in đậm nói trên thì ý nghĩa cuûa caâu seõ nhö theá naøo ? + Viên quan ấy đi, đến đâu quan ra => ý nghĩa sẽ không trọn vẹn, đầy đủ . - Nhaän xeùt gì veà vai troø cuûa chuùng ? ( boå sung yù nghóa cho động từ, nhiều khi chúng không thể thiếu được => gọi là phụ ngữ) - Tìm những cụm động từ có trong câu trên ? + đã đi nhiều nơi + cũng ra những câu đố oái oăm hỏi mọi người - Thế nào là cụm động từ ? cho vd ? - HS đọc phần ghi nhớ mục I / SGK (ý1 / 148) - Cụm động từ đảm nhiệm vai trò ngữ pháp gì trong caâu ? - Nhận xét hoạt động ngữ pháp trong câu của cụm động từ so với động từ ? + Viên quan ấy đi (động từ) + Viên quan ấy đã đi nhiều nơi (cụm động từ) => cấu tạo phức tạp, ý nghĩa đầy đủ. - HS đọc ghi nhớ 1 ý 2 / SGK / 148 * Hoạt động 2: (11’) Tìm hiểu cấu tạo của cụm động từ. _ Cụm động từ gồm mấy bộ phận ? Đó là những bộ. Phaàn ghi baûng:. I. Tìm hieåu baøi:. 1.Cụm động từ Ví dụ :Lan đang đọc sách .  đang đọc sách cụm động từ. * Ghi nhớ:1/ 148. 2.Cấu tạo của cụm động từ :. * Ghi nhớ:2/ 148.

(126) phaän naøo ? Coù 3 boä phaän: +Phần đứng trước động từ + Phaàn trung taâm + Phần đứng sau động từ - Dựa vào vị trí các bộ phận em hãy vẽ mô hình của cụm động từ ? - Từ mô hình cấu tạo của 4 cụm động từ trên, em có nhận xét gì về vai trò của các bộ phận trong cụm động từ ? + Cụm động từ : có thể khuyết 1 bộ phận ( phần trước hoặc phần sau ) + Phaàn trung taâm buoäc phaûi coù . - Em hãy tìm những phụ trước bổ sung ý nghĩa cho động từ ? ( đã, sẽ, đang, … / vẫn, hãy, còn… / chớ, đừng …) - Những phụ ngữ ở phần trước được bổ sung ý nghĩa gì cho động từ ? + Quan hệ thời gian: đã, sẽ, đang, cũng… + Sự tiếp diễn tương tự: vẫn… + Sự khuyến khích hoặc ngăn cản hành động: hãy ,đừng.. + Sự khẳng định hoặc phủ định hành động: chẳng, phaûi… - Những phụ ngữ ở phần sau bổ sung ý nghĩa gì cho động từ ? + Đối tượng, hướng, địa điểm + Thời gian, mục đích, nguyên nhân + Phương tiện và cách thức hành động… - HS đọc ghi nhớ mục II / 148 /SGK * Hoạt động 3: (13’) Luyện tập - Hs đọc đề - Gv hướng dẫn hs làm bài. II Bài học: ( ghi nhớ 1,2 sgk/148) III. Luyeän taäp: * Bài tập 1: /148 Tìm cụm động từ a. Còn đang đùa nghịch ở sau nhà . b.- Yêu thương Mị Nương hết mực… Muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng . c.- Đành tìm cách giữ sứ thần ở công quaùn . - Có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh - Ñi hoûi yù kieán em beù thoâng minh * Baøi taäp 2: /148 Cheùp vaøo moâ hình của cụm động từ * Baøi taäp 3: /149 Neâu yù nghóa caùc phuï ngữ - Chưa:là sự phủ định tương đối - Không:phủ định tuyệt đối => Cách dùng hai từ này đều cho thấy sự thông minh, nhanh trí của em bé: Cha chưa kịp nghĩ ra câu trả lời thì con đã đáp lại bằng một câu mà viên quan không trả lời được. * Baøi taäp 4: 149 / SGK. 4. Cuûng coá:(2’) - Cụm động từ là gì ? ví dụ ? điền vào mô hình của cụm động từ? 5.HDVN: (3’) + Học bài: - Học ghi nhớ, tập vẽ mô hình cấu tạo cụm động từ . - Laøm BT4/SGK/149 vaø BT 4/57 SBT + Soạn bài: Mẹ hiền dạy con - Đọc kĩ và tóm tắt tác phẩm -Tìm hiểu ý nghĩa của 5 sự việc đã diễn ra giữa hai mẹ con thầy Mạnh Tử - Hiểu cách viết gần với cách viết lí của truyện trung đại Trả lời câu hỏi 1,2,3,4 SGK / 152. Ngaøy soan: 02/12/09 TUAÀN16- TIEÁT 62 VAÊN BAÛN:. MEÏ HIEÀN DAÏY CON.

(127) ( Truyện trung đại ) A. ĐỌC -HIỂU VĂN BẢN. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1.Kiến thức: - Hiểu thái độ, tính cách và phương pháp dạy con trở thành bậc vĩ nhân của bà mẹ thầy Mạnh Tử. - Hiểu cách viết truyện gần với cách viết kí, viết sử ở thời trung đại. 2.Kyõ naêng: reøn luyeän kyõ naêng keå truyeän vaø phaân tích nhaân vaät 3.Giáo dục: ý thức học tập cách dạy con của mẹ thầy mạnh tử, không nên nói dối trẻ nhỏ dù chỉ là chuyện nhỏ sẽ làm trẻ con bắt chước sẽ mất lòng tin. II.Phương pháp: hỏi đáp gợi tìm quy nạp Chuaån bò: Gv: bài soạn Hs: chuẩn bị bài ở nhà III.Tieán trình daïy hoïc: 1. OÅn ñònh :(1’) 2. KT bài cũ:(4’) - Cụm động từ là gì ? trình bày cấu tạo của cụm động từ .Cho VD 3. Bài mới:( * Giới thiệu bài: (1’) Truyện “ Mẹ hiền dạy con “ được tuyển dịch từ sách” Liệt nữ truyện” của Trung Quốc xưa, rất nổi tiếng, được nhiều người đón đọc. Truyện cho ta hiểu được công lao dạy con của mẹ thầy Mạnh Tử. Mạnh Tử là Mạnh Kha, một bậc hiền triết nổi tiếng của Trung Hoa thời chiến quốc, được các nhà Nho xưa suy tôn là Á Thánh ( vị thánh thứ hai) sau Khổng Tử . Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động 1: (7’) - Hs đọc truyện. - HS tóm tắt nội dung 5 sự việc dạy con của bà mẹ thầy Mạnh Tử theo cách lập biểu đồ (5 sự việc, thái độ của con, vieäc laøm cuûa meï) - HS đọc phần chú thích. - Tìm một số từ đồng âm với từ tử? * Hoạt động 2: (12’) Hướng dẫn HS phân tích, thảo luận tìm ý nghĩa của những sự việc đã tóm tắt _Tại sao ở hai chỗ đầu tiên (gần nghĩa địa và gần chợ ) bà mẹ đều nói” chỗ này không phải chỗ con ta ở được”, chỉ khi đến gần trường học bà mới vui lòng nói” Chỗ này là chỗ con ta ở được đấy” ? ( Vì hai chỗ đầu,Mạnh Tử đều bắt chước làm điều không hay, gần trường Mạnh Tử mới laøm vieäc toát .) - Theo em, vieäc hình thaønh nhaân caùch cho treû thô phaûi coù môi trường như thế nào ? - Môi trường sống có lợi nhất, tránh môi trư ờng bất lợi. - Vậy mẹ thầy Mạnh Tử đã giáo dục con theo cách nào ? ( Chọn môi trường sống tốt đẹp nhất, đây cũng chính là ý nghĩa giáo dục rút ra trong 3 sự việc đầu ) * Thảo luận nhóm: Tìm một số câu tục ngữ có nội dung tương ứng ? + Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng. + Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài. + Đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy.. Phaàn ghi baûng: I.Tìm hieåu vaên baûn. 1. Daïy con baèng caùch chuyeån nôi ở: - Dời nhà gần nghĩa địa. - Dời nhà gần chợ.  Cuoäc soáng hai nôi naøy deå aûnh hưởng tính nết Mạnh Tử.. - Cuộc sống ở gần trường học phù hợp với Mạnh Tử ..

(128) - Ở lần thứ tư, bà mẹ đã làm gì đối với con ? ( Nói đùa khi Mạnh tử hỏi” người ta giết lợn làm gì…”  “ cho con ăn đấy”) - Noùi xong baø nghó vieäc laøm cuûa mình nhö theá naøo ?( Hoái haän .) - Bà đã sửa chữa việc làm của mình bằng cách nào ? ( Mua thòt cho con aên .) - Ý nghĩa giáo dục con ở sự việc thứ tư là gì ?  ghi bảng. - Keå cho HS nghe chuyeän veà meï Taêng Saâm (SGV /211) Hãy phát biểu suy nghĩ của em về chữ tín và đức tính thành thật ? ( Nói là làm, kiên quyết đạt đến mục đích đã choïn .) - Nhắc lại sự việc đã xảy ra ở lần cuối cùng ? Đọc lại lời noùi cuûa baø meï “Con ñang ñi hoïc… - Hành động và lời nói của bà mẹ đã thể hiện động cơ, thái độ, tính cách gì của bà khi dạy con ? + Động cơ: Vì thương con, muốn con nên người . + Thái độ: kiên quyết, dứt khoát không một chút nương nheï. + Tính caùch: quyeát lieät - Tác dụng của hành động và lời nói đó là gì ? - Ở sự việc 4 và 5, bà mẹ dạy con điều gì ? ( Đạo đức và ý chí hoïc.) * Hoạt động 3: (5’) Học sinh thảo luận. - Em có suy nghĩ gì về bà mẹ thầy Mạnh Tử ? ( Bà là người mẹ hiền, rất thương con nhưng cũng hết sức nghiêm khắc, kiên nghị , quyết đoán, sẵn lòng hi sinh, làm tất cả vì con.Cách dạy con: +Tạo cho con môi trường sống tốt đẹp + Dạy con vừa có đạo đức, vừa có chí học hành. +Thương con nhưng phải nghiêm khắc trước những việc sai  Nhờ thế mà bà dạy con thành bậc vĩ nhân.) - Toàn bộ câu chuyện “Mẹ hiền dạy con” đều thuộc lời kể của người kể chuyện .Riêng câu cuối cùng “Thế chẳng là…” thì lời kể này có thêm tính chất gì ? + Lời bình (trong truyện trung đại chủ yếu dùng lời kể nhưng có khi xen thêm lời bình của người kể)  H đọc lại chú thích ở bài “Con hổ có nghĩa” nói về cách viết truyện trung đại.  Nêu nhận xét cách viết truyện “Mẹ hiền dạy con” ? + Xếp vào loại truyện trung đại , truyện ghi chép sự việc gần với kí với sử, cốt truyện đơn giản, mang tính giáo huấn. Nhân vật được miêu tả qua ngôn ngữ, hành động trước những tình huống cụ thể H.đọc ghi nhớ. * Hoạt động 4: (10’) Luyện tập * Bài 1/153: Phát biểu cảm nghĩ về sự việc 5. - Hành động của bà mẹ thật bất ngờ, lời nói của bà thật maïnh meõ.Caét phaêng taám vaûi ñang deät treân khung, baø không tiếc của , tiếc công cốt sao bày tỏ thái độ kiên quyết, hình ảnh trực quan để con nhớ đời.Lời bà rất có lí, dễ hiểu, đầy sức thuyết phục, buộc con phải tự sửa lỗi  Bà mẹ ấy thật đáng kính phục.. 2. Dạy con bằng ứng xử hằng ngaøy trong gia ñình. - Dùng dao cắt đức tấm vải để dạy con veà yù chí hoïc taäp. - Daïy con caàn phaûi nghieâm khaéc.. II. Bài học: (ghi nhớ ) sgk / 153 .. III.Luyeän taäp: * Baøi taäp 1 /153 caûm nghó veà haønh động của Mạnh Tử * Bài tập 2: Suy nghĩ về đạo làm con - Nghe lời dạy bảo của cha mẹ - Chaêm chæ hoïc taäp. - Giúp đỡ mẹ công việc hằng ngày. * Baøi taäp 3: + Tử : con ( Công tử, hoàng tử, đệ tử ) + Tử : chết ( Tử trận, tử thi, cảm tử, bất tử ).

(129) * Bài 2/ 153: Suy nghĩ về đạo làm con (H tự làm). 4.Củng cố :(3’) Nêu sự việc và ý nghĩa từng sự việc. Sự vieäc 1 2 3 4. 5. Con. Meï. Nhà gần nghĩa địa, bắt chước đào,chôn, lăn, khóc… Nhà gần chợ, bắt chước nô nghịch, cách buôn bán đảo điên Nhà gần trường, bắt chước học tập lễ phép, cắp sách vở… Nhà hàng xóm giết lợn, thắc mắc hoûi meï. Dọn nhà ra gần chợ. Ñang hoïc thì boû veà nhaø chôi. Cầm dao cắt đứt tấm vải. Dọn nhà đến cạnh trường hoïc Vui lòng với chỗ ở mới Nói đùa, hối hận, mua thịt cho con aên.. YÙ nghóa Tạo môi trường sống tốt đẹp “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”. Khoâng daïy con noùi dối, phải học chữ tín, đức tính thành thaät. Không được bỏ dở coâng vieäc. 5.HDVN: (2’) - Học bài: Nắm được cốt truyện, cách viết truyện, bài học ý nghĩa về cách da - Soạn bài: + Chuẩn bị : Tính từ và cụm tính từ. + Tìm tính từ trong các Vd ở phần “Đặc điểm của TT” Ý nghĩa khái quát ? + Xem lại bài ĐT để so sánh khả năng kết hợp, chức vụ ?. Ngày soạn : 01/12/09. Tuaàn16- TieáT 63.

(130) TÍNH TỪ VAØ CỤM TÍNH TỪ. I .Muïc tieâu baøi hoïc : 1. Kiến thức: - Giúp HS nắm được đặc điểm của tính từ và một số loại tính từ cơ bản. - Nắm được cấu tạo của cụm tính từ. 2.Kỹ năng: có kỹ năng nhận biết tính từ và phân tích cấu tạo cụm tính từ. 3. Giáo dục: có ý thức dùng túnh từ và cụm tính từu đúng từ khi nói và viết. II.Phương pháp: hỏi đáp gợi tìm quy nạp Chuaån bò: Gv: bài soạn bảng phụ Hs: chuẩn bị bài ở nhà III.Tiến trình hoạt động: 1.OÅn ñònh:(1’) 2.Kieåm tra baøi cuõ: 4’ -Tóm tắt truyện “Mẹ hiền dạy con” . Cách dạy con của bà mẹ Mạnh Tử ? -Mẹ thầy Mạnh Tử là người như thế nào ? 3.Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) Để củng cố và phát triển các kiến thức đã học ở bậc Tiểu học về tính từ, ở các bài đã học về cụm từ, chúng ta tiếp tục tìm hiểu từ loại tính từ và cụm tính từ. Tính từ có những đặc điểm gì? Cấu tạo của cụm tính từ như thế nào? Đó là nội dung của tiết học hôm nay. Hoạt động gv và hs: * Hoạt động 1: (3’) - HS nhắc lại khái niệm tính từ đã học. - Tìm tính từ trong các Vd 1/153,154 (G. ghi lên bảng phụ) + Caâu a : beù, oai. + Caâu b: vaøng hoe, vaøng lòm, vaøng oái, vaøng töôi. * Hoạt động 2: (3’) Tìm thêm các tính từ. - Xanh, đỏ , trắng, vàng, xanh lè, trắng toát, vàng lịm… - Ñaéng, chua, ngoït, maën , cay , ñaéng ngaét, chua leø, nhaït theách… - Leäch, nghieâng, ngay, thaúng, thaúng baêng, xieâu veïo, nhaên nhuùm… - Trong qúa trình tìm, gợi cho HS tìm tính từ chỉ đặc điểm veà maøu saéc (Vd: chua chua leø, ñaéng  ñaéng ngaét). - Nêu ý nghĩa khái quát của tính từ ?  HS đọc ghi nhớ 1/154 sgk. * Hoạt động 3: (5’) HS thảo luận. - Với các tính từ đã tìm cho kết hợp với các từ “Đã, đang , sẽ, cũng, vẫn…” để tạo thành cụm tính từ được không ? Vì sao? - Kết hợp với các từ “Hãy, đừng, chớ” thì như thế nào ? so sánh với khả năng kết hợp của động từ ? - Nêu nhận xeùt ? (Vd : đã chua, vẫn mặn, đang lệch… nhưng không thể hãy chua, hãy xanh, đừng đỏ…) Nhaän xeùt: + Về khả năng kết hợp với “Đã , đang, sẽ, cũng, vẫn…”. Phaàn ghi baûng: I. Tìm hieåu baøi: 1.Đặc điểm của tính từ. * Ví duï: Höông gaày quaù.  gầy tính từ. Giữ chức vụ chủ ngữ trong caâu. * Ghi nhớ mục I trang 154. 2.Phân loại tính từ a.Tính từ chỉ đặc điểm tương đối. * Ví duï: BeùNguyeät raát ngoan. b.Tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối. * Ví dụ: Bông hoa này đỏ chói. * Ghi nhớ mục II trang 154.. 3.Cụm tính từ :. Cụm tính từ Phụ trước TT. Phuï sau.

(131) tính từ và động từ có khả năng giống nhau. * Ghi nhớ mục III trang 155 +Về khả năng kết hợp với “Hãy,đừng ,chớ” tính từ bị hạn chế, còn động từ có khả năng kết hợp mạnh  Đọc ghi nhớ II.Bài học :ghi nhớ 1,2,3 sgk/154 2/ 154. - Cho Hs phân tích các Vd ở phần I, câu I. Nêu nhận xét về khả III .Luyeän taäp: naêng laøm CN, VN?. + Khả năng làm CN : Tính từ và động từ giống nhau. + Khả năng làm VN : Tính từ hạn chế hơn động từ. - Cho HS so sánh thêm các tổ hợp từ chứa động từ và chứa tính từ . 1.Em beù ngaõ (ÑT laøm VN) 2.Em bé thông minh (Cụm từ)  Muốn thành câu phải thêm sau “Em bé” 1 chỉ từ (ấy), thêm trước hoặc sau “thông minh” 1 phụ từ (thông minh lắm, rất thông minh) Ghi nhớ phần II/ 154  Đọc lại phần ghi nhớ đặc điểm TT. * Hoạt động 4: (3’) Phân loại TT - Trở lại Vd a,b phần I. Những từ nào có khả năng kết hợp với những từ chỉ mức độ ? (Bé, oai)  Đó là các TT chỉ đặc điểm tương đối. - Những từ nào không có khả năng kết hợp với từ chỉ mức độ ? (vàng hoe, vàng lịm, vàng ối…)  Đó là các TT chỉ mức độ tuyệt đối. * Hoạt động 5: (4’) Tìm hiểu cấu tạo của cụm TT - Tìm TT trong bộ phận từ ngữ ở Vd 1? - Những từ nào đứng trước hoặc sau TT làm rõ nghĩa cho các TT vừa tìm ?  GV kết luận : Đó là những phụ ngữ của tính từ cùng với tính từ tạo thành cụm tính từ. * Hoạt động 6: (2’) Hướng dẫn HS vẽ mô hình. Gọi HS leân baûng. * Lồng ghép du lịch: Tìm hai cụm tính từ nội dung chỉ nghành du lich * Hoạt động 7: Hướng dẫn tìm hiểu ghi nhớ (2’) ø luyeän taäp (12’) GV nêu Vd để HS hiểu rõ bài . + Ngoâi nhaø aáy chöa cao laém +Cố ấy đẹp như tiên +Những dòng sông đỏ nặng phù sa +Trời đã khuya rồi  Tìm taùc duïng boå sung yù nghóa cho TT trung taâm cuûa caùc thaønh toá phuï - Các thành tố phụ ở phần trước: biểu thị ý về thời gian (đã, đang, sẽ) sự tiếp diễn tương tự (vẫn, cũng) mức độ của đặc điểm tính chất (rất, hơi) sự khẳng định, phủ định (Khoâng, chöa, chaúng). - Các thành tố phụ sau: Biểu thị ý về thời gian (rồi) mức độ (lắm, quá, vô cùng) so sánh (như tiên, như thần….) nguyên nhân của đặc điểm (nặng phù sa) vị trí (ở trên không)  Nhấn mạnh phần ghi nhớ trang 155 4. Cuûng coá: (2’). * Bài tập1/155 Tìm cụm tính từ. a.Sun sun nhö con ñæa b.Chần chẫn như cái đòn càn. c.Beø beø nhö caùi quaït thoùc d.Sừng sững như cái cột đình ñ.Tun tuûn nhö caùi choåi seå cuøn. *Bà itập 2/156 : Các tính từ và phụ ngữ so sánh ở BT1 có tác dụng phê bình và gây cười. - Caùc TT: sun sun, chaàn chaãn, beø bè, sừng sững, tun tủn đều là những từ láy tượng hình có tác dụng gợi hình ảnh, gợi cảm giác cụ thể. - Hình ảnh mà TT gợi ra là sự vật tầm thường, không giúp cho việc nhận thức một sự vật to lớn, mới meû nhö “con voi” - Các sự vật đem ra so sánh với con voi đều khác xa với toàn thân con voi  nhận thức hạn hẹp chủ quan cuûa 5 oâng thaày boùi. *Baøi 3/156 So saùnh caùch duøng ÑT và TT trong 5 câu văn  những khác bieät noùi leân ñieàu gì ?.

(132) - Tính từ là gì? Ví dụ? - Nêu cấu tạo của cụm tính từ? 5.HDVN: 3’ * Học bài: -Nắm vững đặc điểm của TT, phân loại TT, cụm TT,cho VD. * Soạn bài: -Trả bài TLV số 3 – Xem lại phương pháp văn kể chuyện đời thường và kể chuyện tưởng tượng.. Ngày soạn :04 /12/09 Tuaàn 16-Tieát 64. TRAÛ BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 3.

(133) I. Muïc tieâu baøi hoïc: 1.Kiến thức:- Đánh giá bài tập làm văn theo yêu cầu của bài tự sự. - Chú ý cách kể: kể đúng chi tiết, theo đúng trình tự thời gian nhất định. - Chú ý lỗi chính tả, dùng từ , đặt câu. 2.Kỹ năng: luyện kỹ năng sữa lỗi chính tả dùng từ viết câu 3.Giáo dục: ý thức tự giác chú ý sữa lỗi khi làm bài II .Phương pháp: gợi tìm Chuaån bò: Gv: chuẩn bị những lỗi sai của hs Hs: ôn lại kiến thức các bước làm bài và dàn bài văn tự sự III.Tiến trình tổ chức dạy hoc: 1 OÅn ñònh:(1’) 2 Kieåm tra baøi cuõ:(4’) - Khi kể chuyện sinh hoạt thì cần yếu tố nào chính ? - Nêu các bước làm bài văn tự sự? 3 Tổ chức daỵ học:. * GV chép đề lên bảng(1’). Đề: Kể về một người thân của em ( bà, bố,mẹ) .. * Hoạt động 1: (2’) Hs đọc đề và phân tích đề - Xác định thể loại của đề bài? - Nêu nội dung yêu cầu của đề?. * Hoạt động 2: (13’) Cung cấp dàn bài. a.Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật được kể. b.Thaân baøi: - Giới thiệu vài nét về nhân vật (tuổi,vóc dáng, tính tình) - YÙ thích cuûa nhaân vaät + Trồng hoa, đọc báo, vẽ tranh… + Neâu ñieàu thaéc maéc cuûa baûn thaân veà yù thích cuûa nhaân vaät. - Tình cảm của nhân vật được kể đối với những người thân trong gia đình. + Chaêm soùc vieäc hoïc, yeâu thöông caùc chaùu (caùc con) + Keå chuyeän cho caùc chaùu (Caùc con) + Luôn chăm lo sự bình yên của gia đình. c. Kết bài: Tình cảm suy nghĩ của em đối nhân vật được kể.. * Hoạt động 3: (4’) Nhận xét ưu, khuyết điểm. - Öu ñieåm: + Bố cục đủ ba phần. + Bài làm đủ ý. + Có sáng tạo trong ngôn ngữ kể. + Trình baøy maïch laïc. - Khuyeát ñieåm: + Moät soá baøi keå coøn quaù ngaén goïn. + Thiếu một số sự việc và chi tiết chính. + Trình baøy khoâng maïch laïc , yù coøn chung chung. + Câu văn dài sai ngữ pháp. * Hoạt động 4: (12’) Sửa lỗi chính tả - Lặp từ: là, và, nhưng… - Lỗi chính tả:da đình  gia đình, lưng bà kòng lưng bà còng, kỉ niệm im điềm kỉ niệm êm đềm …. - Câu sai ngữ pháp: 30 là tuổi của mẹ Năm nay mẹ đã ba mươi tuổi..

(134) * Hoạt động 5: (3’) Hs đọc bài văn hay: … Lớp Sæ soá Gioûi 10 - 9 Khaù 8 - 7 63 40 3 13 64 43 0 4 65 40 1 9. TB 6 - 5 18 34 28. Yeáu 4 - 3 4 4 2. Keùm 2 - 1 2 1 0. 4 Cuûng coá: (2’) - Luyện tập thêm một số đề bài. + Keå veà moät thaày giaùo hay coâ giaùo maø em quyù meán. + Keå moät troø chôi daân gian maø em yeâu thích. 5. HDVN: (2’) - Naém noäi dung baøi hoïc. - Chuẩn bị bài: Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng + Đọc và tóm tắt văn bản. + Vị lương y họ Phạm vì sao được người đương thời trọng vọng? + Phân tích cách ứng sử của thầy thuốc khi đến gặp vua? + Soạn các câu hỏi SGK. TUAÀN 17 - Tieát 65 Ngày soạn: 07/ 12/ 09 VAÊN BAÛN :. THẦY THUỐC GIỎI CỐT NHẤT Ở TẤM LÒNG ( Truyện trung đại ) .

(135) A. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS 1.Kiến thức: - Hiểu và cảm phục phẩm chất vô cùng cao đẹp của một bậc lương y chân chính, chẳng những đã giỏi về nghề nghiệp mà quan trọng hơn là có lòng nhân đức, thương xót và đặt sinh mạng của đám con đỏ lúc ốm đau lên trên tất cả. Mặt khác hiểu thêm cách viết truyện gần với cách viết kí, viết sử ở thời trung đại . 2.Kỹ năng:rèn kỹ năng đọc diễn cảm và kể chuyện sáng tạo 3.Giáo dục: giáo dục cho hs lòng thương những người nghèo khổ không sống vì tiền mà ảnh hưởng tới đạo đức con người. II.Phương pháp: hỏi đáp ,gợi tìm, quy nạp thảo luận Chuaån bò: Gv: bài soạn Hs: chuẩn bị bài ở nhà III. Tieán trình daïy hoïc:: 1. OÅn ñònh(1’) 2 .Kiểm tra bài cũ: (4’) -Tính từ là gì ? Mô hình của cụm tính từ ? Cho VD 3. Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) Trong xã hội có nhiều nghề và làm nghề nào cũng có đạo đức. Nhưng có hai nghề mà xã hội đòi hỏi phải có đạo đức nhất, do đó cũng được tôn vinh nhất là dạy học và làm thuốc. Truyện “ Thầy thuốc giỏi cốt ở tấm lòng” của Hồ nguyên Trừng nói về một bậc lương y chân chính, giỏi về nghề nghiệp nhưng quan trọng hơn là giàu lòng nhân đức. Hoạt động của gv và hs: * Hoạt động: (8’) - HS đọc phần chú thích sgk/163 - Phát biểu những hiểu biết về tác giả và hoàn cảnh sáng tác ? - Chủ đề của tác phẩm ? - Hãy chia đoạn và nêu ý chính từng đoạn ? + Đoạn 1: Từ đầu… “trọng vọng”: Giới thiệu thân thế, chức vị, công đức đã có của bậc lương y. + Đoạn 2: “ Một lần….mong mỏi”: Tình huống gây cấn mà qua đó y đức của bậc lương y được thử thách và bộc lộ rõ nét nhất, cao đẹp nhất. + Đoạn 3: Phần còn lại: Hạnh phúc của bậc lương y theo luaät nhaân quaû, theo quan nieäm truyeàn thoáng cuûa daân toäc” ở hiền gặp lành” * Hoạt động 2: (9’) - Kể đầy đủ các chi tiết thuộc về hành động theo y đức cuûa vò Thaùi y leänh? + Đem hết của cải ra mua các loại thuốc tốt, tích trữ thóc gạo để vừa nuôi ăn, vừa chữa bệnh cho người nghèo khổ . + Khoâng quaûn ngaïi beänh daàm deà maùu muû. + Cứu sống hơn ngàn người trong nhiều năm đói kém, dòch beänh noåi leân. + Chữa bệnh cho người dân thường trước rồi sau đó mới chữa bệnh cho người nhà vua dù có lệnh vua gọi .  Vị Thái y lệnh là người như thế nào ?  Ghi bài. - Theo em, hành động nào làm em cảm phục và suy nghĩ nhiều nhất ? ( Chữa cho người đàn bà thường lâm bệnh nguy cấp trước.). Phaàn ghi baûng: I.Taùc giaû – taùc phaåm: *.Chủ đề tác phẩm: Nêu cao gương saùng cuûa moät baäc löông y chaân chính.. II.Tìm hieåu vaên baûn. - Quan Thaùi y hoï Phaïm laø moät người lương y nhân đức. Đặc biệt ông dành tình thương cho người cơ.

(136) * Hoạt động 3: (10’) Hướng dẫn HS phân tích hành động của quan Thái y lệnh đối với người bệnh . - Khối lượng lời văn dành cho việc kể lại hành động này trong văn bản là thế nào?( Chiếm nhiều nhất so với lời văn của các hành động khác .) - Khối lượng đó thể hiện ý đồ gì của tác giả khi viết truyện ? ( Làm rõ bản chất, bản lĩnh của vị Thái y lệnh hơn bất cứ trường hợp nào.) - HS đọc phân vai lời đối thoại của vị thái y với quan Trung sứ. - Trong tình huống này, thái độ tức giận của quan Trung sứ. khoå, beänh taät,khoâng phaân bieät sang heøn.. cùng lời nói của quan“Phận làm tôi … ? Ông định cứu tính mạng người ta mà không cứu mạng mình chăng?”đã đặt vị Thái y lệnh trước một sự khó khăn như thế nào ? - Lời đáp của Thái y lệnh như thế nào? Lời đáp đó thể hiện ñieàu gì ?. + Ôâng đã vượt qua sự thử thách đó, lời đáp bộc lộ nhân caùch, baûn lónh cuûa oâng . + Lời đáp bình tĩnh, dõng dạc bản lĩnh. + Quyền uy không thắng nổi y đức; Tính mạng của mình đặt dưới tính mạng người dân thường bị bệnh nguy cấp  y đức. + Trí tuệ trong phép ứng xử “ Nếu người kia…trông vào ñaâu”  nhaân caùch baûn lónh. + Tính mạng mình” trông cậy vào chúa thượng”  giữ phận làm tôi,nếu vua là người có lương tâm, lương tri chắc chắn khoâng trò toäi Thaùi y  ghi baøi. - Phân tích cảnh Thái y lệnh đến yến kiến nhà vua ? - Thái độ của vua Trần Anh Vương diễn biến ra sao trước cách xử sự của Thái y lệnh? Kết quả ra sao ? ( Lúc đầu tức giận, sau ngợi ca vì Thái y lệnh đã lấy lòng chân thành giải trình ñieàu hôn leõ thieät.) - Vua Trần Anh Vương là người như thế nào ? ghi bài - Suy nghó cuûa em veà Thaùi y leänh, Vua Traàn Anh Vöông vaø cách kết thúc truyện ? ( Kết thúc dựa trên thuyết nhân quả và theo quan niệm truyền thống của dân tộc” ở hiền gặp laønh”.) * Hoạt động 4: (2’) - Nêu giá trị tư tưởng và nghêï thuật truyện ? Qua câu chuyện, em có thể rút ra cho những người làm nghề y hôm nay và mai sau baøi hoïc gì ?. + Khoâng chæ reøn luyeän baèng taøi naêng maø baèng taám loøng nhaân haäu . + Phải biết thương yêu, hết lòng vì người bệnh, đặc biệt là người nghèo khổ.  HS đọc ghi nhớ /165.. * Thảo luận nhóm: So sánh nội dung y đức thể hiện qua 2 vaên baûn? ( 1.Thaày thuoác gioûi coát nhaát . . . 2. Vaên baûn veà Tueä Tónh ( tr 44 ).. + Cả hai văn bản đều biểu dương y đức của người thầy thuoác qua 2 tình huoáng gaàn gioáng nhau +Văn bản 1 nội dung y đức được kể phong phú, sâu sắc,. - Câu nói của Thái y lệnh với quan Trung sứ thể hiện: +Baûn lónh +Y đức. +Trí tuệ trong phép ứng xử. -Traàn Anh Vöông laø moät vò vua coù lòng nhân đức  Ở thời đại nhà Trần, nước ta có những con người cao đẹp.. III.Bài học ( ghi nhớ ) sgk / 165.

(137) cụ thể hơn. Tình huống gây gắt hơn ( y đức với quyền lực tối cao là vua,đạo làm tôi và cả tính mạng ) + Văn bản 2 kể về cách xử sự khi có con nhà quí tộc mời chữa bệnh. Tình huống đụng độ giữa y đức với quyền thế cuûa moät quí toäc . * Hoạt động 6 : (5’) Luyện tập - HS đọc bài tập 1 + Neâu noäi dung yeâu caàu cuûa baøi taäp. + So sánh với nội dung lời thề Hi-pô-cờ-rát. ( Đọc phần đọc thêm, chú thích a /166)  Hai nội dung gặp nhau. Những chi tiết ở câu chuyện  Thái y lệnh đã thực hiện lời thề Hi-pô-cờ-rát bằng hành động. - HS đọc bài tập 2 + Neâu yeâu caàu cuûa baøi taäp? + Nhận xét cách dịch nhan đề văn bản. Cách dịch “ Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng “ khác nhan đề “ Thầy thuốc giỏi ở tấm lòng”.Tán thành cách dịch thứ nhất vì nhấn mạnh hơn y đức , tấm lòng , tình thương của người thầy thuốc giỏi. Ngoài ra phải có chuyên môn giỏi nên phải là “Cốt nhất” chứ không phải là” duy nhất”.. IV.Luyeän taäp: * Baøi taäp 1 /16 +Moät baäc löông y chaân chính theo mong moûi cuûa Traàn Anh Vöông laø: khoâng chæ gioûi veà ngheà nghieäp maø còn phải có lòng nhân đức thương daân. * Baøi taäp 2 /165. 4 .Củng cố : (2’) Nhắc lại chủ đề của truyện. 5.HDVN: (3’) + Học bài: Nắm vững nội dung văn bản ; Phẩm chất của Thái y họ Phạm; Nghệ thuật xây dựng truyeän. + Soạn bài: Ôn tập Tiếng Việt : - Cấu tạo từ TV - Chữa lỗi dùng từ - Từ mượn - Danh từ và cụm danh từ - Nghĩa của từ - Động từ và cụm động từ - Tính từ và cụm tính từ - Số từ và lượng từ –chỉ từ.. Ngày soạn: 08/ 12/ 09 Tuaàn 17-Tieát 66. OÂN TAÄP TIEÁNG VIEÄT I.Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức: - Hệ thống hoá những kiến thức đã học về từ, cấu tạo từ, từ loại, cụm từ..

(138) - Biết dùng từ, đặt câu khi nói, viết. 2.Kỹ năng: rèn luyện khả năng dùng từ đặt câu 3. Giaùo duïc: loøng yeâu thích say meâ hoïc moân tieáng vieät II.Phương pháp: hỏi đáp gợi tìm quy nạp Chuaån bò: Gv: bài soạn, bảng phụ Hs: ôn tập toàn bộ kiến thức đã học III. Tieán trình daïy hoïc: 1.OÅn ñònh :(1’) 2.KT baøi cuõ: 5’ - Động từ là gì? - Động từ được chia thành mấy nhóm lớn . - Tìm câu có dùng động từ tình thái ( khoanh tròn câu đúng ) A.Đàn bò đang gặm cỏ. B.Trên cành cây, những chú chim hót líu lo. C.Lan ñònh ñi Nha trang chieàu nay. D.Cái lọ hoa này nứt rồi. 3. Tổ chức dạy học: * Giới thiệu bài: (1’) Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hệ thống hoá những kiến thức đã học về từ, cấu tạo từ, từ loại, cụm từ . Tiến trình tổ chức các hoạt động: * Hoạt động1: (25’) HS trả lời từng đơn vị kiến thức bài học. - Từ và cấu tạo của từ tiếng Việt? - HS cho Vd về từ , từ đơn, từ phức, từ láy và từ ghép? - Cho Vd về từ mượn, từ thuần Việt? - GV cho Vd từ mượn, học sinh xác định nguoàn goác?. - GV cho baøi taäp, HS neâu caùch giaûi thích nghóa? - Cho Vd 1 từ có 1 nghĩa, 1 từ có nhiều nghóa? - Nêu những nét nghĩa của từ nhiều nghóa, cho Vd? - Cho Vd , HS tự xác định nghĩa gốc và nghóa chuyeån - GV cho Vd, HS tìm sai sót đó là lỗi gì ? - Cho Vd về danh từ? - Vẽ sơ đồ phân loại danh từ - GV cho Vd caùc caùch vieát hoa - HS laøm baøi taäp - Cho Vd cụm danh từ - HS phaân tích Vd - Cho Vd số từ, lượng từ - GV cho đoạn văn có dùng số từ, lượng. Phaàn ghi baûng: I.Noäi dung: 1.Từ và cấu tạo của từ Tiếng Việt: -Từ là gì ? - Phân biệt từ đơn và từ phức –Cho ví dụ. - Phân biệt từ láy và từ ghép. 2.Từ mượn - Phân biệt từ thuần việt và từ mượn. - Bộ phận quan trọng nhất của từ mượn - Cách viết từ mượn - Nguyên tắc mượn từ 3.Nghĩa của từ - Nghĩa của từ là gì ? - Các cách giải thích nghĩa của từ ? 4.Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ - Một từ có thể có mấy nghĩa ? - Chuyeån nghóa laø gì ? - Nêu các nét nghĩa của từ nhiều nghĩa : + Nghóa goác –Ví duï. + Nghóa chuyeån –Ví duï. 5. Chữa lỗi dùng từ -Lỗi lặp từ - Lỗi lẫn lộn các từ gần âm - Lỗi dùng từ không đúng nghĩa 6.Danh từ: - Danh từ là gì ? Cho ví dụ - Ý nghĩa và chức vụ cú pháp của danh từ - Phân loại danh từ ( theo sơ đồ ) - Cách viết danh từ riêng, tên tổ chức, đoàn thể..

(139) từ  HS xaùc ñònh. - GV cho Vd, HS xác định chỉ từ và nêu hoạt động của chỉ từ trong câu và trong cuïm. - Cho Vd về động từ - Các nhóm động từ chính ? Cho Vd. - Cho VD cụm động từ - HS phaân tích ví duï - Tính từ là gì ? Có mấy loại tính từ ? VD - GV cho Vd những câu có dùng tính từ và cụm tính từ - HS tìm TT và cụm TT trong câu ở ví dụ và phân tích những cụm TT đó .. * Hoạt động 2: luyện tập (10’) - HS giải bài tập ở sgk. - Laøm baøi taäp traéc nghieäm.. 7.Cụm danh từ - Thế nào là cụm danh từ ? - Ý nghĩa và chức vụ cú pháp của cụm danh từ - Cấu tạo của cụm danh từ . Nêu cụ thể từng phần. Cho ví duï. 8.Số từ và lượng từ - Số từ là gì ? VD - Vị trí của số từ - Lượng từ là gì ? Ý nghĩa của lượng từ ? cho ví dụ 9.Chỉ từ - Chỉ từ là gì ? VD - Hoạt động của chỉ từ trong cụm và trong câu. VD 10. Động từ - Động từ là gì ? Khả năng kết hợp , chức vụ cú phaùp - Các loại động từ chính .Cho ví dụ 11. Cụm động từ - Cụm động từ là gì ? - Ý nghĩa và chức vụ cú pháp của cụm danh từ - Cấu tạo của cụm động từ . Cho VD. 12.Tính từ và cụm tính từ - Đặc điểm của tính từ - Các loại tính từ - Cụm tính từ - Nắm sơ đồ cấu tạo cụm tính từ - Ý nghĩa từng phần II. Luyeän taäp : - Laøm BT traéc nghieäm - Giải các BT ở lớp. 4.Cuûng coá: (2’) - Nêu những điểm khác nhau giữa động từ và danh từ? a) Nêu những điểm khác nhau giữa động từ và danh từ? b) Nhắc lại thế nào là danh từ? động từ? tính từ? c) Cho biết cấu tạo của cụm danh? Cụm động? cụm tính từ ? Minh họa bằng vd cụ thể. d) Cho 1 số vd rồi phân tích nghĩa gốc và nghĩa chuyển? 5/ Danë doø: (3’Học các nội dung đã ôn - Học các phần ghi nhớ ở từng bài để chuẩn bị thi học kì + Học bài: Học các nội dung đã ôn . Học tất cả phần ghi nhớ ở từng bài + Chuaån bò thi hoïc kì I. Ngày soạn 04/12/2008 Tuaàn17-TIEÁT 67+68. THI HOÏC KÌ I. .. Theo đề của phòng GD - VN I/ Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : + Củng cố lại những kiến thức đã học về các phân môn Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn. ..

(140) + Nắm được những nội dung và nghệ thuật các văn bản đã học . + Nắm được các thể loại văn tự sự . II/ Các bước lên lớp : 1/ OÅn ñònh : 2/ Kieåm tra baøi cuõ : 3/ Bài mới : Gv phát đề cho HS làm bài . + Thời gian thi ở các phần tự luận : 70 phút ; trắc nghiệm :20 phút . + Phần tự luận 6 điểm, trắc nghiệm 4 điểmà PGD ra đề . 4/ Cuûng coá : GV thu bai 5/ Hướng dẫn về nhà :- Soạn bài : Chương trình địa phương phần Tiếng Việt.. ngày soạn :15-12-09 Tuaàn 18 - Tieát 69:. CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN ĐỊA PHƯƠNG. A.Mục tiêu cần đạt: Giúp H. -Sửa những lỗi chính tả mang tính địa phương. -Có ý thức viết đúng chính tả trong khi viết và phát âm đúng âm chuẩn khi nói. B.Các bước lên lớp: 1.OÅn ñònh : 2.Kiểm tra bài cũ : (4 Phút) –Nêu điểm khác nhau giữa cụm DT, cụm ĐT, cụm TT? Vd. 3.Bài mới: Giới thiệu bài : Trong khi đọc, viết các em thường phát âm chưa chuẩn, viết chưa đúng thanh, tiết học hôm nay giúp các em viết đúng chính tả. TTTC: Phaàn ghi baûng:.

(141) *Hoạt động 1: Giao cho H. baøi tập viết đúng vần, thanh ñieäu. _Hướng dẫn H. đọc. _Gấp sách, đọc cho H. vieát.. *Hoạt động 2: G. cho H. laøm caùc BT điền từ để tập viết đúng chính tả những từ thường gaëp. *Hoạt động 3: H. laøm baøi taäp phaùt hieän vaø suûa loãi chính taû trong câu văn , đoạn vaên. *Hoạt động 4: G. đọc cho H. viết chính taû. I.Noäi dung luyeän taäp:. 1.Đọc và viết đúng vần: + aùc – at : leäch laïc, nheách nhaùc, xeäch xaïc / ran raùt, man maùt. + ang – an : khang khaùc, theânh thang / luî van, phaân taùn. + ươc – ướt : dược liệu, được thua, cá cược, mưu chước / lướt thướt, xanh mướt. + ương – ươn : thường dân, vương quốc, học đường, hướng dương / con lươn, lượn lờ, vay mượn. 2.Đọc và viết đúng thanh: Thanh hỏi / ngã : thủ thỉ, phấn khởi, đầy đủ, ngái ngủ, của cải, nghỉ ngơi, sợ hãi, lỗi laàm, deã chòu, muõm móm, suy nghó. II.Một số hình thức luyện tập : 1.Ñieàn tr/ch; s/x; r/d/gi ; l/n vaøo choã troáng: -trái cây, chờ đợi, chuyển chỗ, trải qua, trôi chảy, trơ trụi , nói chuyện, chương trình, che tre. -sấp ngửa, sản xuất, sơ sài, bổ sung, xung kích, xua đuổi, cái xẻng, xuất hiện, chim sáo, saâu boï. -rũ rượi, rắc rối, giảm giá, giáo dục, rung rinh, rùng rợn, giang sơn, rau diếp, dao kéo, giao keøo, giaùo maùc. -laïc haäu, noùi nhieàu, gian nan, neát na, löông thieän, ruoäng nöông, loã choã, leùn luùt, beáp nuùc, lỡ làng. 2.Lựa chọn điền từ vào chỗ trống: a.Vây, dây, giây: vây cá, sợi dây , dây điện, vây cánh, dây dưa, giây phút, bao vaây. b.Viết, diết, giết: giết giặc, da diết , viết văn, chữ viết, giết chết c.Vẻ, dẻ, giẻ :hạt dẻ,da dẻ, vẻ vang ,văn vẻ, giẻ lau, mảnh dẻ, vẻ đẹp, giẻ rách 3.Chọn s hoặc x điền vào trống : Bầu trời xám xịt như sà xuống sát mặt đất. Sấm rền vang, chớp loé sáng rạc xé cả không gian. Cây sung già trước cửa sổ trút lá theo trận lốc, trơ lại những cành xơ xác, khẳng khiu. Đột nhiên trận mưa dông sầm sập đổ, gõ lên mái tôn loảng xoảng. 4.Điền từ thích hợp có vần “uốc” hoặc “uốt” vào chỗ trống. Thaét löng buoäc buïng, buoät mieäng noùi ra, cuøng moät duoät, con baïch tuoäc, thaúng ñuoàn ñuoät, quaû döa chuoät, bò chuoät ruùt, traéng muoát, con chaãu chuoäc. 5.Viết hỏi hay ngã : vẻ tranh , biểu quyết, dè bỉu, bủn rủn, dai dẳng, hưởng thụ, tưởng tượng, ngày giỗ, lỗ mãng, cổ lỗ, ngẫm nghĩ. 6.Chữa lỗi chính tả: _Tía đã nhiều lần căng dặng rằn không được kiêu căn . (căn dặn rằng…kiêu căng) _Một câu che chắng ngan đường chẳn cho ai vô dừng chặc cây, đốn gỗ . (chắn ngang, chẳng, rừng, chặt) _Coù ñau thì caéng raêng maø chòu nghen (caén) 7.Viết chính tả: Đoạn văn của Xuân Diệu trang 168/sgk.. 4.Cuûng coá: _Phát âm đúng, viết đúng chính tả có tác dụng gì ? 5.Daën doø : (4 Phuùt) *Hoïc baøi: Reøn luyeän vieát chính taû. *Soạn bài : Chương trình địa phương (phần Văn, Tập làm văn) _Xem lại các thể loại truyện dân gian đã học.

(142) _Sưu tầm một vài truyện dân gian địa phương, sinh hoạt văn hoá dân gian địa phương,so sánh với các truyện đã học. _Trao đổi trong nhóm về nội dung : Truyện hoặc các sinh hoạt văn hoá địa phương mà em sưu tầm  Kế hoạch biểu diễn trước lớp .. Ngày soạn:25/12/09. Tieát 70. CHÖÔNG TRÌNH ÑÒA PHÖÔNG. (Phaàn vaên vaø Taäp laøm vaên). I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: -Nắm được một số truyện kể dân gian hoặc sinh hoạt văn hoá dân gian địa phương. -Biết liên hệ và so sánh với phần văn học dân gian đã học trong ngữ văn lớp 6 tập 1 để thấy sự giống nhau và khác nhau của hai bộ phận văn học dân gian này. II.Các bước lên lớp: 1.OÅn ñònh: 2.Kiểm tra bài cũ: ( 5 Phút) -Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS. 3.Bài mới: Giới thiệu bài: Ngoài kiến thức các em học ở chương trình, các em cần phải biết về vaên hoïc cuûa ñòa phöông mình. *Hoạt động 1: Nêu mục đích, yêu cầu nội dung và ý nghĩa của bài học chương trình ñòa phöông:.

(143) +Nhằm liên hệ chặt chẽ những kiến thức đã học được với những hiểu biết về quê hương và văn học văn hoá quê hương đồng thời khai thác, bổ sung và phát huy vốn hiểu biết về vaên hoïc ñòa phöông +Nhằm gắn kết những kiến thức các em đã học được với những vấn đề đang đặt ra cho toàn cộng đồng hoặc địa phương em. +Nhằm mở rộng sự hiểu biết về địa phương và giáo dục lòng tự hào về quê hương xứ sở. *Hoạt động 2: Giáo viên giới thiệu vài nét về quê hương Khánh Hoà: +Văn học dân gian KH là một bộ phận của nền văn hoá dân gian Việt Nam. +Văn học dân gian KH bao gồm văn học dân gian nhiều dân tộc hợp thành. *Hoạt động 3: Tổ chức +Một em điều khiển chương trình, giới thiệu và các I.Ca dao về quê hương Khánh Hoà: tieát muïc. 1. Khánh Hoà là xứ trầm hương +Một em hoặc vài em đọc diễn cảm các bài ca dao Non cao biển rộng người thương đi về veà ñòa phöông Yeán saøo ngon ngoït tình queâ +Một học sinh kể chuyện” Sự Tích Hòn Đất, Hòn Sông sâu đá tạc lời thề nước non. Sang, Hoøn Saàm, Hoøn Quaûi vaø doøng soâng.” 2. Bieån naøo baèng bieån Nha Trang +Tổ chức thi hái hoa dân chủ trả lời câu hỏi. Có tôm, có cá, có hàng dừa xanh + Các em đại diện của nhóm lên bốc thăm và trả lời 3. Gioù ñaâu baèng gioù Tu Boâng (nếu trả lời không được hoặc thiếu, mời bạn cùng Thöông ai baèng thöông cha, thöông meï, nhóm lên thay hoặc bổ sung) thöông choàng, thöông con 4. Ai caâu xuoáng hoá OÂng Giaø _Tại sao gọi KH là xứ trầm hương ? Ngaâm thô muõi Ñieän, ngaém hoa ao hoà. _Có câu tục ngữ: 5. Bồng con ngồi tựa non cao “Chừng nào Hòn Đỏ mang tơi Trăng thu vằng vặc, dạ còn nhớ trông. Hòn Hèo đội nón thì trời sắp mưa” II.Kể chuyện: Sự tích Hòn Đất, Hòn Sang, Hòn Em hiểu thế nào về câu tục ngữ này ? Saàm, Hoøn Quaûi vaø doøng soâng _Baøi ca dao sau noùi veà thaéng caûnh naøo ? III.Trả lời câu hỏi: Suối Tiên nước chảy lững lờ _Chẳng những là một xứ có nhiều trầm hương mà Tiên đi đâu để bàn cờ rêu phong còn là một xứ thơm tho ý nhị một cách tự nhiên như Nước mây vắng vẻ tăm mòng mùi trầm hương thoảng gió. Vì KH không đẹp một Bền gan nay vẫn rày trông mai chờ. cách rực rỡ, khoe khoang mà đẹp thuỳ mị, kín đáo, _Em có người bạn ở xa đến chơi, nếu kể về quê không phải là nhờ nhân xảo mà do thiên công. Gọi hương mình, em sẽ kể những chuyện gì ? Em biết KH là xứ trầm Hương thật xứng đáng. những bài thơ nào kể những đặc sản của quê hương _Mây phủ Hòn Đỏ và Hòn Hèo trông như một người KH ? mặc áo tơi đội nón. Đó là dấu hiệu trời sắp mưa. _Đó là Suối Tiên – Diên Khánh. _Em có biết Tháp Bà ở đâu ? Tích về Tháp Bà ? Khi _Yeán saøo Hoøn Noäi đến Tháp Bà, em nhớ nhất điều gì ? Vịt lội Ninh Hoà _Tại sao ở Ninh Hoà bây giờ có một số ngọn núi tên là Hòn Đất, Hòn Sang, Hòn Sầm, Hòn Quải ?. Toâm huøm Bình Ba Nai khoâ Dieân Khaùnh Caù traàu Voõ Caïnh Soø huyeát Thuyû Trieàu. _Ở phía bắc thành phố Nha Trang , cuối cầu Xóm Bóng có Tháp Bà thờ Thánh mẫu Thiên-Y-A-na. 4.Cuûng coá: Qua tieát hoïc, em coù caûm nhaän gì veà queâ höông KH cuûa em ? 5.Daën doø: (4 Phuùt) *Học bài: Học thuộc các câu ca dao, câu thơ, những câu chuyện về quê hương KH. *Soạn bài:-Mỗi H tự tìm 1 câu chuyện, tự kể (truyện đã học hoặc sưu tầm).

(144) ngày soạn:01-01-10 TUAÀN 18 - Tieát 71:. HOẠT ĐỘNG NGỮ VĂN : THI KỂ CHUYỆN. A.Mục tiêu cần đạt: -Lôi cuốn H. tham gia các hoạt động về ngữ văn. -Reøn cho H. thoùi quen yeâu vaên, yeâu Tieáng Vieät vaø thích laøm vaên, keå chuyeän. B.Các bước lên lớp: 1.OÅn ñònh: 2.Kiểm tra bài cũ: (5 Phút) Việc chuẩn bị của HS. Mỗi HS tự chọn một chuyện mà mình thích nhất. Nếu có công sưu tầm ở địa phương thì đánh giá cao. HSphải viết ra giaáy truyeän mình choïn. 3.Bài mới: Giới thiệu bài : Để giúp các em tự tin hơn khi đứng trước tập thể và biết kể lại một câu chuyện trọn vẹn, hôm nay lớp chúng ta tổ chức thi kể chuyện giữa các tổ Hoạt động 1: G. nêu yêu cầu: _Tất cả H. đều phải tham gia..

(145) _Biết kể miệng chứ không phải đọc. Lời kể phải rõ ràng, mạch lạc, tự nhiên, diễn cảm, phù hợp với câu chuyện, phát âm đúng, đủ cho cả lớp nghe. _Ban giaùm khaûo: G. vaø taát caû H. Hoạt động 2: G. đưa ra thang điểm (10đ) _Biết kể chuyện trong thời gian qui định, khi kể biết mở đầu và kết thúc (2đ) _Lời kể rõ ràng, mạch lạc, diễn cảm. (2đ) _Phát âm đúng , có ngữ điệu (2đ) _Tư thế tự tin, điệu bộ tự nhiên. (1đ) _Nội dung truyện hay, kể hấp dẫn, thu hút, gây ấn tượng. Nếu là truyện sưu tầm, đánh giaù cao (4ñ) Hoạt động 3: Các nhóm trao đổi, chọn đại diện.(có thể các em tự thi kể cho nhau nghe trước rồi chọn) Hoạt động 4: Thi kể giữa các H. đại diện nhóm. Mỗi em 5 phút (6 nhóm, 30 phút) Các nhóm khác theo dõi , ghi nhận xét vào giấy để góp ý bình điểm. Hoạt động 5: Các nhóm thảo luận, nhận xét, bình điểm cho những H. kể chuyện. Chọn ra H. keå hay nhaát (Neân choïn 3 em, giaûi nhaát, nhì , ba) Hoạt động 6: _Ruùt kinh nghieäm veà caùch keå chuyeän. _Khen thưởng cho cá nhân xuất sắc. _Coäng ñieåm cho nhoùm coù nhaän xeùt, chaám ñieåm toát. Coäng ñieåm cho caù nhaân tham gia. 4.Củng cố : Nhắc lại cách kể chuyện (phần hướng dẫn 3,4,5,6,7 sgk / 168) 5.Daën doø: ( 4 Phuùt) -Tieát sau traû baøi thi hoïc kì. -Đọc trước “Bài học đường đời đầu tiên”. Tìm đọc tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu kí” của nhà văn Tô Hoà. NGAØY SOẠN:31-12 -07 TUAÀN 19_TIEÁT 73 –74. Văn bản : BAØI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN. Trích Dế Mèn Phiêu Lưu Kiù – Tô Hoài. I.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: -Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên. -Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện. II.Các bước lên lớp: 1.OÅn ñònh: 2.Kiểm tra bài cũ: (3 phút) kiểm tra việc soạn bài của HS (3 HS) và sgk tập 2. 3.Bài mới: Giới thiệu bài: Dế Mèn phiêu lưu kiù là tác phẩm nổi tiếng và quen thuộc với lứa tuổi thiếu nhi. Truyện viết về thế giới loài vật nhỏ bé ở đồng quê, rất sinh động, hấp dẫn, hóm hỉnh ,đồng thời cũng gợi ra những hình ảnh của xã hội con người và thể hiện.

(146) những khát vọng đẹp đẽ của tuổi trẻ. Văn bản chúng ta tìm hiểu hôm nay được trích từ chöông I cuûa taùc phaåm. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Phaàn ghi baûng: *Hoạt động 1: Học sinh đọc chú thích  , tìm hiểu tác giả và tác phẩm. I.Taùc giaû,taùc phaåm: _GV boå sung: +Tô Hoài sáng tác nhiều, phong phú về đề tài. Nét đặc sắc là ngòi bút miêu tả cảnh sinh hoạt, phong tục, thiên nhiên và loài 1.Taùc giaû: vật rất sinh động. -Tô Hoài tên thật là +Ông từng giữ nhiều chức vụ quan trọng: Tổng thư ký hội nhà văn VN, Nguyeãn Sen , sinh naêm Chuû tòch Hoäi Vaên Ngheä Haø Noäi…. 1920 +Dế Mèn phiêu lưu kí là tác phẩm nổi tiếng trên TG và được dịch ra -Ông viết văn từ trước nhiều thừ tiếng, được tặng bằng khen của Hội đồng Hoà bình thế giới. caùch maïng, coù nhieàu taùc Tác phẩm gồm 10 chương kể lại những chuyến phiêu lưu mạo hiểm đầy phaåm noåi tieáng cho thieáu sóng gió của Dế Mèn. Trên đường phiêu lưu, Mèn đã gặp nhiều chuyện nhi. ruûi may, moãi laàn ñi laïi coù theâm baïn beø. Cuoái cuøng, Meøn quyeát ñònh cuøng bạn bè xây dựng một thế giới đại đồng, hoà hợp, chống bất công, ngang 2.Taùc phaåm: trái, muôn loài đoàn kết. Văn bản “Bài học đường *Hoạt động 2: đời đầu tiên “trích từ chöông I taùc phaåm Deá Meøn Phieâu Löu Kí. _GV đọc mẫu một đoạn, HS đọc tiếp - HS kể tóm tắt đoạn trích – HS nhận xeùt boå sung. _Truyện được kể bằng lời kể của nhân vật nào , kể theo ngôi thứ mấy ? GV liên hệ bài cũ về tác dụng của ngôi kể, lời kể. -Lời nhân vật chính kể, kể theo ngôi thứ nhất. Tạo sự gần gũi giữa người kể, người đọc. Thể hiện được tâm trạng, ý nghĩ, thái độ của nhân vật đối với những gì xảy ra chung quanh và đối với chính mình. _Văn bản trên có thể chia ra làm mấy đoạn ? Nội dung chính của mỗi đoạn ? -Đoạn 1: Từ đầu…thiên hạ rồi  Miêu tả vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn. -Đoạn còn lại : Câu chuyện bài học đường đời đầu tiên đối với Dế Mèn. *Hoạt động 3: Phân tích hình ảnh Dế Mèn trong đoạn văn 1. _Học sinh đọc thầm. -Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng, có vẻ đẹp. II.Tìm hieåu vaên baûn:. 1.Đọc, tóm tắt. rất ưa nhìn. Ngoại hình của Mèn được miêu tả qua những chi tiết nào ?. -Đôi càng mẫm bóng, những cái vuốt nhọn hoắt, cái đầu nổi từng 2.Phaân tích: tảng rất bướng, hai cái răng đen nhánh nhai ngoàm ngoạp như hai cái lưỡi liềm máy, sợi râu dài uốn cong. -Vẻ cường tráng còn được thể hiện ở sức mạnh trong từng điệu bộ, động a.Hình aûnh Deá Meøn: tác của Dế Mèn: co cẳng lên, đạp phanh phách, lúc đi bách bộ thì cả người rung lên một màu nâu bóng mỡ, trịnh trọng, khoan thai đưa hai chaân leân vuoát raâu. -Hình daùng: caøng maãm _Em có nhận xét gì về trình tự và cách miêu tả của tác giả trong đoạn văn ? bóng, vuốt cứng nhọn hoắt -Tả hình dáng chung (một chàng dế thanh niên cường tráng)  Tả chi tiết đầu to, cánh dài, râu dài. quan trọng nổi bật (đôi càng mẫm bóng, cái vuốt, đôi cánh, cái đầu, cái răng, sợi râu…) -Vừa tả ngoại hình, vừa tả cử chỉ, hành động để bộc lộ được vẻ đẹp sống động, cường tráng và tính nết của Dế Mèn. -Cử chỉ điệu bộ : oai vệ, _Để miêu tả thành công hình ảnh Dế Mèn, Tô Hoài sử dụng nhiều từ ngữ miêu laøm ñieäu duùn daåy ra daùng. tả đặc sắc, nhất là huy động nhiều tính từ. Em hãy tìm những tính từ miêu tả hình dáng , tính cách của Dế Mèn trong đoạn văn ?. Cường tráng, cứng, mẫm bóng, nhọn hoắt, hủn hoẳn, giòn giã, nâu bóng, to bướng, đen nhánh…... con nhaø voõ, khoan thai trònh troïng vuoát raâu..

(147) _G. kết hợp củng cố cho H. tri thức về tính từ và tác dụng của việc sử dụng đúng chỗ những loại từ này. _Có một bạn HS miêu tả Dế Mèn như sau : “…Tôi trở thành một chàng dế thanh niên khoẻ mạnh…đôi cánh tôi trước đây ngắn củn…Đôi càng tôi mập mạp, những cái vuốt cứng hơn và rất nhọn…” Em hãy so sánh hai đoạn văn trên.. -Hành động : Caø khòa, quaùt , gheïo, to tieáng….  Từ đó GV khẳng định thành công về nghệ thuật miêu tả ở đoạn văn và có thể coi là một mẫu mực về miêu tả loài vật.. _Việc miêu tả ngoại hình còn bộc lộ tính nết, em có nhận xét gì về tính cách của Dế Mèn được thể hiện trong đoạn văn này ? -Tính kiêu căng tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình, nghĩ rằng mình sắp đứng đầu thiên hạ rồi  Xem thường mọi người, hung hăng quát chị cào cào,ghẹo anh gọng vó, đi đứng oai vệ… -Chính tính kiêu căng đó khiến Mèn phải nhận lãnh một bài học đáng ân hận suốt đời. _HS đọc phân vai đoạn còn lại. -So với vẻ đẹp cường tráng của Dế Mèn thì Dế.  Meøn laø chaøng deá thanh niên cường tráng, thích pho trương, hiếu động, hung haêng, hoáng haùch…. Choaét laø moät chaøng deá nhö theá naøo ?. -Trạc tuổi với Mèn nhưng Dế Choắt gầy gò, ốm yếu : mình dài leâu ngheâu nhö moät gaõ nghieän thuoác phieän, caùnh ngaén, caøng beø beø, raâu cuït moät maãu, maët ngaån ngaån ngô ngô, ñau oám luoân. Choắc hoàn toàn tương phản với Mèn. _Mèn có thái độ ra sao đối với Dế Choắt ? (lời lẽ, cách xưng hô, giọng điệu) -Mèn nói năng với Choắt bằng giọng trịch thượng, kẻ cả, gọi chú mày, lên mặt dạy đời : “Chú mày có lớn mà chẳng có khôn…” -Khinh thường, giễu cợt, chê Choắt ăn xổi ở thì, dơ bẩn, luộm thuộm, cẩu thaû, ñaët cho laø CHOAÉT. -Mèn ích kỉ và lớn tiếng mắng mỏ khi nghe choắt thỉnh cầu giúp đỡ “hếch răng lên xì một hơi rõ dài” , khinh khỉnh, mắng mỏ không tiếc lời. _Em hãy phân tích diễn biến tâm lý và thái độ của Mèn khi trêu chị Cốc dẫn đến caùi cheát cuûa Choaét ? HS thaûo luaän -Lúc đầu huênh hoang “Sợ gì, mày bảo tao sợ cái gì ? Giương maét ra xem tao treâu con muï Coác ñaây naøy!” -Sau khi haùt treâu chò Coác xong Meøn chui toït vaøo hang, naèm kheånh veû ñaéc yù, yeân taâm nôi aån naáp kieân coá cuûa mình. -Nhöng khi Choaét bò chò Coác moå keâu vaùng leân thì Meøn naèm im thít, nuùp tận đáy hang mà cũng khiếp vía vì mỏ Cốc như cái dùi sắt dài xuyên cả đất. -Sau khi Cốc bay đi, Mèn mới mon men bò lên. _Trước cái chết thảm của Dế Choắt, Mèn đã có thái độ ra sao ? -Hoái haän, aên naên veà loãi laàm cuûa mình : “Toái hoái laém, toâi hoái haän laém…” Meøn voâ cuøng thöông xoùt Choaét, ñem xaùc Choaét ñi choân thành một cái mộ đứng lặng giờ lâu nghĩ về bài học đường đời đầu tiên của mình. _Mèn đã rút ra được bài học gì qua sự việc ấy ? Bài học đó được thể hiện ở câu. b.Bài học đường đời đầu tieân:. -Meøn ruû Deá Choaét treâu chò Cốc, Choắt từ chối, Mèn tư trêu chị Cốc với lời lẽ hỗn xược, xấc láo, tinh nghịch…. -Meøn nhaùt gan khoâng daùm nhaän,khieán Choaét cheát oan.  Bài học sống ở đời không neân hung haêng, kieâu ngaïo.. vaên naøo ?. -Câu nói của Choắt : “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ sớm muộn gì cũng mang vạ vào mình đấy !”  Baøi hoïc : Soáng phaûi bieát mình, bieát ta, khoâng hung haêng kieâu ngaïo. *Hoạt động 4: Rút ra ý nghĩa, nội dung và đặc điểm nghệ thuật . _Em có nhận xét gì về khả năng quan sát của tác giả và những từ ngữ được sử duïng ? HS thaûo luaän nhoùm. -Quan saùt tinh teá, saéc saûo cuûa taùc giaû (hai chaøng deá töông phaûn. III.Ghi nhớ: Hoïc SGK /11.

(148) về hình dáng, tính cách, miêu tả sinh động, chân thực về cuộc sống của thế giới loài vật, thể hiện sự am hiểu của tác giả: Bô lão dế lụ khụ, những chàng dế tài hoa gãy đàn các hát đến tận saùng…) -Từ ngữ , đặc biệt là tính từ sử dụng hiệu quả, chính xác làm tăng hiệu quả diễn đạt. _Hình ảnh những con vật được miêu tả trong truyện có giống với chúng trong. thực tế không ? Có đặc điểm nào của con người được gán cho chúng ?. -Nhân vật trong truyện là những con vật bé nhỏ, bình thường và rất gần gũi với trẻ em. Loài vật ở đây cũng có tình cảm, biết nói năng ,suy nghĩ, có diễn biến tâm lý và những quan hệ đời sống như con người.Nhưng chúng không bị biến thành những biểu tượng thuần tuý nhằm nêu lên những bài học luân lý, đạo đức như trong truyện ngụ ngôn mà là những hình tượng sinh động, đúng với hình ảnh loài vật trong thế giới tự nhiên. Đây là cách viết truyện theo lối đồng thoại. HS đọc ghi nhớ / 11 sgk *Hoạt động 5: Luyện tập Bài tập 2 : Đọc phân vai trong đoạn Mèn trêu chị Cốc gây ra cái chết thaûm thöông cuûa Choaét.. IV.Luyeän taäp: Đọc phân vai.. 4.Cuûng coá : Neâu yù nghóa cuûa truyeän. 5.Daën doø : ( 3 phuùt) *Học bài : Đọc, kể, hiểu được ý nghĩa của truyện. *Soạn bài : Phó từ +Đọc trả lời câu hỏi 12,13 sgk Phó từ là gì? Vd. –Nêu các phó từ thường gặp? +Chuẩn bị trước bài tập..

(149) C.OÂN TAÄP LAØM VAÊN *Tập trung vào văn tự sự. A.Tìm hiểu chung về văn tự sự. _Thế nào là tự sự , mục đích giao tiếp của tự sự _Dàn bài của một bài văn tự sự . _Ngôi kể và thứ tự kể trong văn tự sự. B. Các kiểu bài trong văn tự sự. _Keå chuyeän daân gian _Kể chuyện đời thường _Kể chuyện tưởng tượng Cuï theå : a.Keå chuyeän daân gian _Taäp trung vaøo caùc caâu chuyeän truyeàn thuyeát, coå tích, truyeän nguï ngoân, truyện cười. b.Kể chuyện đời thường _Kể về một kỉ niệm đáng nhớ _Tự giới thiệu về mình _Kể về một người thân của em (dàn ý SGK /120) _Kể về những đổi mới ở quê em c.Kể chuyện tưởng tượng _Đọc truyện :Giấc mơ trò chuyện với Lang Liêu.

(150) _Nắm kĩ dàn ý đề bài : +Kể chuyện mười năm sau em về thăm mái trường mà hiện nay em đang học. Hãy tưởng tượng những đổi thay có thể xảy ra . +Hãy kể lại cuộc gặp gỡ của em với một vài nhân vật trong truyện cổ tích ..

(151)

GA Van 6 HK1

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về