Tài liệu Phương tiện và công trình thu nước doc

CÁØM NANG CÁÚP NỈÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. PHỈÅNG TIÃÛN V CÄNG TRÇNH THU NỈÅÏC


47

PHỈÅNG TIÃÛN
V CÄNG TRÇNH THU NỈÅÏC


4.1. NGƯN NỈÅÏC MỈA
Nỉåïc mỉa l mäüt ngưn nỉåïc tỉû nhiãn q bạu, âỉåüc nhiãưu nåi trãn thãú
giåïi sỉí dủng nhỉ mäüt ngưn cáúp nỉåïc sinh hoảt quan trng, âàûc biãût l tải cạc
vng näng thän cạc nỉåïc âang phạt triãøn. Nhiãưu di têch kho cäø â chỉïng minh
ràòng con ngỉåìi â xáy dỉûng nhiãưu hãû thäúng thu tháûp v lỉu trỉỵ nỉåïc mỉa åí cạc bãø
chỉïa trãn 4.000 nàm nay. Nỉåïc mỉa âỉåüc thu tỉì mại nh, trãn cạc triãưn däúc tỉû
nhiãn v trãn mäüt säú âỉåìng phäú. Nỉåïc mỉa cọ âàûc âiãøm l r tiãưn, däưi do, nháút l
trong ma mỉa, cháút lỉåüng nỉåïc tỉång âäúi trong sảch. Nhỉåüc âiãøm ca viãûc khai
thạc nỉåïc mỉa l lỉåüng mỉa thỉåìng phán bäú khäng âãưu, mỉa táûp trung ch úu
vo ma mỉa. Viãûc thu hỉïng nỉåïc mỉa táûp trung åí mäüt diãûn têch räüng cng ráút
khọ. Nỉåïc mỉa âỉåüc xem nhỉ mäüt ngưn cung cáúp nỉåïc sinh hoảt àn úng chênh
åí cạc vng näng thän, hoang mảc, rỉìng nụi, hi âo. Tuy nhiãn, khi cọ hãû thäúng
nỉåïc âỉåìng äúng thç ngưn nỉåïc mỉa chè âỉåüc xem nhỉ mäüt ngưn cung cáúp phủ.

4.1.1. Thu hỉïng nỉåïc mỉa tỉì mại nh
Nỉåïc mỉa thỉåìng âỉåüc thu hỉïng tỉì mại nh, âàûc biãût l cạc mại låüp bàòng
tole trạng km, tole nhỉûa dảng lỉåün sọng, mại bàòng bã-täng, mại ngọi bàòng âáút
nung hồûc bàòng fibro xi-màng hồûc mại lạ, mại låüp giáúy dáưu. Täút nháút l cạc mại

nh bàòng kim loải, mại ngọi. Mại låüp bàòng lạ tranh, l dỉìa nỉåïc, råm rả cọ thãø bë
nhiãùm khøn, rãu mäúc, chüt b.

Khäng nãn:
 dng sån chäúng tháúm, chäúng rè trãn mại tole kim loải vç nọ cọ thãø gáy
âäüc cho nỉåïc (nhiãùm âäüc chç trong sån, nỉåïc cọ mi lả).

 sỉí dủng mại xi-màng amiàng âãø hỉïng nỉåïc mỉa vç såüi amiàng bë bo
mn (nỉåïc mỉa cọ tênh acid) cọ thãø gáy âäüc cho phäøi.

 hỉïng nỉåïc mỉa vo âáưu ma vç trãn mại nh cọ nhiãưu bủi, phán chim,
lạ khä, rạc, ... têch tủ. Cạc tráûn mỉa âáưu ma chè dng âãø rỉía mại nh.


CỉM NANG CP NặẽC NNG THN ThS. Ló Anh Tuỏỳn
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. PHặNG TIN VAè CNG TRầNH THU NặẽC


48

Hỗnh 4.1a: Mọỹt kióứu lỏỳy nổồùc mổa qua maùng xọỳi vaỡ bóứ trổợ
















Hỗnh 4.1b : Chi tióỳt A - ọỳng hổồùng doỡng xaớ boớ nổồùc mổa bỏứn

ng nổồùc tổỡ maùng xọỳi xuọỳng
Co chổợ T
ng xaớ boớ nổồùc mổa õỏửu
Van khoùa ọỳng (khi muọỳn xaớ boớ nổồùc mổa)
hoỷc co chổợ T nọỳi vồùi ọỳng móửm
(õóứ xaớ boớ nổồùc mổa ra ngoaỡi)
Lổồùi chừn raùc
ng dỏứn nổồùc xuọỳng bóứ chổùa
Voỡi traỡn
Maùi nhaỡ
Bóứ trổợ nổồùc mổa
Maùng xọỳi
Bồm tay
Nừp bóứ
Chi tióỳt A
Van
ng huùt


Mổa
CÁØM NANG CÁÚP NỈÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. PHỈÅNG TIÃÛN V CÄNG TRÇNH THU NỈÅÏC


49
4.1.2. Thu hỉïng nỉåïc mỉa tỉì màût âáút
Ta cọ thãø låüi dủng sỉû chy trn trãn triãưn däúc màût âáút âãø thu hỉïng nỉåïc

mỉa. Âáy l phỉång phạp ạp dủng cho cạc vng khä hản åí hoang mảc, hi âo,
âäưi nụi. Nỉåïc mỉa khi råi xúng âáút s nhanh chọng lm áøm âáút, têch tủ vo cạc
häú trng räưi chy trn theo hỉåïng däúc ca màût âáút. Âãø gim thiãøu sỉû máút nỉåïc
xúng âáút (cạc vng khä hản thỉåìng cọ lỉåüng mỉa ráút êt v thåìi gian mỉa ngàõn),
ngỉåìi ta dng cạc táúm phàóng bàòng cháút do, bã-täng hồûc nhỉûa âỉåìng ph trãn
màût âãø láúy nỉåïc. Nãúu bao ph täút, cọ thãø thu âỉåüc gáưn 90% lỉåüng nỉåïc mỉa råi
trãn màût ph. Nãúu khäng cọ kinh phê nhiãưu cọ thãø dng biãûn phạp dáưm chàût âáút
âãø gim thiãøu lỉåüng tháúm. Âáút cọ âäü däúc cao s tảo täúc âäü chy trn låïn v gim
âỉåüc lỉåüng bäúc håi v tháúm.

Hçnh 4.2: Thu hỉïng nỉåïc theo hỉåïng däúc ca màût âáút (phäúi cnh tỉì trãn cao)

Bãø trỉỵ nỉåïc cọ thãø thiãút kãú läü thiãn hồûc ngáưm kên dỉåïi màût âáút, trãn màût bãø phi
cọ cạc táúm âáûy kên âãø giỉỵ vãû sinh nỉåïc trong bãø, hản chãú viãûc rong rãu âọng v
ngàn cn tr con hồûc gia sục lt xúng bãø.
Bãø trỉỵ (läü thiãn hồûc ngáưm)
Lỉu vỉûc thu nỉåïc
Rnh thu nỉåïc
Däúc
Däúc
Däúc
Däúc
CÁØM NANG CÁÚP NỈÅÏC NÄNG THÄN ThS. Lã Anh Tún
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. PHỈÅNG TIÃÛN V CÄNG TRÇNH THU NỈÅÏC


50
4.2. NGƯN NỈÅÏC SÄNG SÚI, AO HÄƯ
4.2.1. Âàûc âiãøm chênh
Säng súi, ao häư v c âáưm láưy l mäüt trong nhỉỵng ngưn nỉåïc m con
ngỉåìi â chụ tỉì âáưu tiãn âãún âënh cỉ, láûp nghiãûp åí cạc vng âáút måïi. Háưu hãút,
cạc thnh phäú, khu dán cỉ, khu sn xút, cạc trung tám thỉång mải, khu cäng
nghiãûp låïn âãưu âàût tải vë trê cảnh cạc vng cọ säng súi, ao häư låïn. Säng súi, ao
häư l nhỉỵng ngưn vỉìa mang c chỉïc nàng cáúp nỉåïc v vỉìa mang chỉïc nàng
thoạt nỉåïc, ngoi viãûc tỉåïi tiãu, giao thäng thy, cnh quan, ....

Âàûc âiãøm chênh ca dng chy säng súi l lỉu lỉåüng ca chụng biãún âäüng ráút låïn
theo ma. Ma mỉa lỉu lỉåüng dng chy låïn, âäü âủc cao, âáưu ma mỉa nỉåïc
säng thỉåìng bë ä nhiãùm do nỉåïc mỉa chy trn cún träi nhiãưu rạc c, cạc tảp cháút
hỉỵu cå, xọi mn mảnh. Gáưn cúi ma mỉa, nỉåïc åí cỉía säng chy mảnh do l.
Ma khä, hm lỉåüng cạc cháút khoạng ha tan cọ thãø gim. Nỉåïc trong cạc ao häư
cọ cháút lỉåüng khäng giäúng nhau, hon ton phủ thüc vo cỉ dán sinh hoảt v sn
xút chung quanh chụng. Mi cå såí láúy nỉåïc säng súi, ao häư âãưu phi kiãøm tra
cháút lỉåüng nỉåïc k lỉåỵng v thỉåìng phi cọ cäng trçnh xỉí l nỉåïc.

4.2.2. Cạc kãút cáúu cỉía láúy nỉåïc säng súi
Cỉía láúy nỉåïc trãn säng súi phi bäú trê åí khu vỉûc båì äøn âënh, âàûc biãût l
trong cạc thåìi k cọ l låïn. Lỉu trạnh âàût åí khu vỉûc cọ xọi låí hồûc bäưi làõng. Âạy
äúng láúy nỉåïc phi cao hån âạy säng täúi thiãøu l 1 mẹt âãø trạnh bn cạt, si cüi
vo äúng. Täúc âäü dáùn nỉåïc qua cỉía nãn khäúng chãú nh hån 0,1 m/s. Khi dao âäüng
mỉûc nỉåïc trong säng trãn 4 mẹt, nãn sỉí dủng mạy båm.

Cäng trçnh láúy nỉåïc cọ thãø thu nỉåïc tỉì sạt båì hồûc giỉỵa lng säng. Nãúu sạt båì
säng l vng nỉåïc sáu, båì âáút täút, äøn âënh thç cọ thãø bäú trê cäng trçnh sạt båì, cäng
trçnh thỉåìng cọ hai ngàn: ngàn láúy nỉåïc v ngàn âàût mạy båm (hçnh 4.3).

Trỉåìng håüp nãúu sạt båì säng nỉåïc quạ cản, båì däúc thoi, mỉûc nỉåïc dao âäüng låïn
thç bäú trê cỉía láúy nỉåïc xa båì. Cỉía láúy nỉåïc xa båì thç cọ thãø cọ cäng trçnh bo vãû
hồûc khäng cọ (hçnh 4.4).

Trong trỉåìng håüp nỉåïc säng cọ hm lỉåüng ph sa låïn m lải cáưn thu nỉåïc nhiãưu,
ta cọ thãø xáy dỉûng cäng trçnh láúy nỉåïc theo kiãøu vënh, cao trçnh âạy vënh cao hån
cao trçnh âạy säng nhàòm hản chãú cạc cháút di âạy. Cọ nhiãưu hçnh thỉïc vënh thu
nỉåïc ty theo âëa hçnh dng säng v lng säng (hçnh 4.5).
CỉM NANG CP NặẽC NNG THN ThS. Ló Anh Tuỏỳn
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4. PHặNG TIN VAè CNG TRầNH THU NặẽC


51














Hỗnh 4.3 : Cọng trỗnh thu nổồùc õỷt saùt bồỡ sọng

Hỗnh 4.4: Cổớa lỏỳy nổồùc sọng xa bồỡ - khọng coù cọng trỗnh baớo vóỷ










Hỗnh 4.5: Caùc kióứu phao nọứi dỏựn nổồùc vaỡo họỳ thu nổồùc bón sọng
Thang
cọng taùc
> 1 m
Van khoùa
Mổỷc nổồùc Max.
Mổỷc nổồùc Min.
Cổớa lỏỳy nổồùc
Keỡ õaù baớo vóỷ
Lổồùi chừn
Mổỷc nổồùc Max.
Mổỷc nổồùc Min.
Buọửng bồm
Buọửng thu nổồùc
Cổớa thu nổồùc
Lổồùi chừn
Maùi che
Thang cọng taùc

Phao
ng móửm
ng cổùng
ng loỹc
Khồùp móửm
Họỳ thu nổồùc
Hmax
Hmin
Keỡ õaù