Tài liệu Luận văn tốt nghiệp “ Một số giải pháp nâng cao chất lượng cho vay dự án đầu tư tại Sở giao dịch1 ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam” pdf

…………..o0o…………..
Luận văn tốt nghiệp
“ Một số giải pháp nâng cao chất
lượng cho vay dự án đầu tư tại Sở giao
dịch1 ngân hàng Đầu tư và Phát triển
Việt Nam”
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 1 -
Mục lục
Lời mở đầu..................................................................................................... 3
Chương 1 Lý luận chung về dự án đầu tư và cho vay dự án .................... 6
1. Sự cần thiết phải tiến hành hoạt động đầu tư theo dự án..................... 6
2. Đặc điểm hoạt động đầu tư phát triển .................................................... 7
3. Dự án đầu tư .............................................................................................. 8
3.1 Khái niệm .................................................................................................. 8
3.2 Phân loại dự án đầu tư............................................................................... 9
3.2.1 Theo cơ cấu tái sản xuất......................................................................... 9
3.2.2 Theo lĩnh vực hoạt
động ...................................................................... 10
3.2.3 Theo giai đoạn hoạt động .................................................................... 10
3.2.4 Theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng.................................... 11
3.2.5 Theo phân cấp quản lý ......................................................................... 11
3.2.6 Theo nguồn vốn.................................................................................... 11
3.2.7 Theo vùng lãnh thổ............................................................................... 12
4. Cho vay dự án đầu tư.............................................................................. 12
4.1 Dự án đầu tư xin vay............................................................................... 12
4.2 Quy trình cho vay dự án đẩu tư............................................................... 12
4.3 Sự cần thiết của việc cho vay dự án đầu tư............................................. 14
4.4 Thẩm định dự án đầu tư xin vay ............................................................. 18
4.5 Hợp đồng tín dụng................................................................................... 20
5. Nguồn vốn cho vay dự án đầu t

ư........................................................... 22
6. Chất lượng cho vay dự án đầu tư .......................................................... 23
6.1 Khái niệm ................................................................................................ 23
6.2 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay ............................................... 23
6.2.1 Các chỉ tiêu định tính ........................................................................... 23
6.2.2 Các chỉ tiêu định lượng ....................................................................... 26
7. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng cho vay dự án đầu tư........... 32
7.1 Nhóm nhân tố thuộc ngân hàng .............................................................. 33
7.1.1 Quy mô, cơ cấu, kỳ hạn nguồn vốn của các NHTM............................ 33
7.1.2 Năng lực của ngân hàng trong việc thẩm định dự án, thẩm định khách
hàng ............................................................................................................... 33
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 2 -
7.1.3 Năng lực giám sát và sử lý các tình huống cho vay của ngân hàng .... 34
7.1.4 Chính sách tín dụng ngân hàng............................................................ 35
7.1.6 Công nghệ ngân hàng........................................................................... 36
7.2 Nhóm nhân tố thuộc khách hàng............................................................. 36
7.2.1 Nhu cầu đầu tư ..................................................................................... 36
7.2.2 Khả năng của khách hàng trong việc đáp ứng yêu cầu của ngân hàng 37
7.2.3 Khả năng của khách hàng trong việc quản lý sử dụng vốn vay........... 39
7.3 Nhóm nhân tố thuộc môi trường............................................................. 40
7.3.1 môi trương tự nhiên.............................................................................. 40
7.3.2 Môi trường kinh tế ............................................................................... 40
7.3.3 Môi trường chính trị xã hội.................................................................. 41
7.3.4 Môi trường pháp lý .............................................................................. 41
7.3.5 Sự quản lý của nhà n
ước và các cơ quan chức năng............................ 41
Chương 2. Thực trạng cho vay dự án đầu tư tại SGDI- BIDV .............. 43
1. Khái quát chung về BIDV và SGDI ...................................................... 43
1.1 BIDV ....................................................................................................... 43

1.2 Chức năng nhiệm vụ và mô hình tổ chức ............................................... 45
1.3 Sở giao dịch 1.......................................................................................... 46
2. Một số hoạt động chủ yếu của SGDI ........................................................ 51
2.1 Hoạt động huy động vốn......................................................................... 53
2.2 Hoạt động tín dụng.................................................................................. 55
2.3 Hoạt động dịch vụ ................................................................................... 57
3. Thực trạng cho vay dự án tại Sở ............................................................... 58
3.1 Tình hình cho vay.................................................................................... 58
3.1.1 N
ền khách hàng tiền vay...................................................................... 59
3.1.2 Doanh số cho vay................................................................................. 62
3.1.3 Tình hình thu nợ................................................................................... 63
4. Một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng cho vay của Sở ................................ 63
5. Đánh giá chất lượng cho vay dự án........................................................... 64
5.1 Những kết quả đạt được .......................................................................... 64
5.2 Hạn chế và nguyên nhân ......................................................................... 68
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 3 -
Chương 3 Một số giải pháp, kiến nghị ...................................................... 72
1. Định hướng chung về hoạt động kinh doanh của Sở................................ 72
1.1 Định hướng chung................................................................................... 72
1.1.1 Tăng cường năng lực về vốn để đáp ừng nhu cầu ............................... 73
1.1.2 Nâng cao chất lượng tín dụng .............................................................. 74
1.1.3 Bảo lãnh................................................................................................ 74
1.1.4 Lãi suất ................................................................................................. 74
1.1.5 Dịch vụ và công nghệ ngân hàng ......................................................... 74
1.1.6 Biên pháp tổ chức điều hành................................................................ 75
1.2 Định hướng cho vay dự án...................................................................... 76
2. Một số giải pháp nhằm nầ
ng cao chất lượng cho vay dự án............... 78

2.1 Thực hiện việc xây dựng chính sách tín dụng một cách hợp lý ............. 79
2.2 Nâng cao chất lượng thẩm định tài chính dự án ..................................... 80
2.3 Chú trọng phân tích tài chính dự án trước khi cho vay........................... 82
2.3.1 Xem xét các chỉ tiêu cơ cấu vốn của doanh nghiệp............................. 82
2.3.2 Xem xét khả năng trả nợ của doanh nghiệp......................................... 83
2.4 Đa dạng hoá các phương thức huy động vốn trung, dài hạn .................. 86
2.5 Tiêu chuẩn hoá cán bộ để nâng cao chất lượng tín dụng........................ 86
2.6 Phát triển hệ thố
ng thông tin................................................................... 89
2.7 Nâng cao vai trò công tác thanh tra kiểm soát........................................ 90
3 Kiến nghị ................................................................................................... 91
Kết kuận ........................................................................................................ 96
Tài liệu tham khảo .........................................................................................97
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 4 -

Lời mở đầu
Thực tế chứng minh rằng công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước là quá
trình tất yếu nhằm đưa Việt Nam từ một nước nông nghiệp lạc hậu trở thành
một nước công nghiệp có cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại, quan hệ sản xuất
hợp lý phù hợp với lực lượng sản xuất ... làm cơ sở để
xây dựng một đất nước
dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Thực hiện nhiệm vụ đó,
những năm qua, nhất là sau hơn 10 năm “Đổi mới” chúng ta đã thu được
nhiều thành công bước đầu. Từ một nước có nền sản xuất nông nghiệp lạc
hậu, phải nhập khẩu lương thực, đã trở thành một trong ba quốc gia xuất khẩu
gạo đứ
ng đầu thế giới. Cùng với ngành nông nghiệp các ngành, các lĩnh vực
khác như công nghiệp, ngoại thương, du lịch, ngoại giao ... cũng đạt được
những thành công nhất định góp phần đưa Việt Nam từ một nước có tốc độ

tăng trưởng kinh tế chậm, tỷ lệ lạm phát cao thành một nước có tốc độ tăng
trưởng kinh tế khá và ổn định, tỷ lệ lạm phát ở mức th
ấp, ngày càng có vị thế
trong khu vực và trên trường quốc tế. Từ đó cho thấy hướng đi và bước đi của
chúng ta là đúng đắn, tạo thế và lực mới cho một thời kỳ phát triển cao hơn.
Xu hướng quốc tế hoá cùng điều kiện cụ thể riêng đã tạo cho Việt Nam
nhiều cơ hội tiếp cận trình độ khoa học công nghệ cả về mặt kỹ
thuật và quản
lý ... Tuy nhiên để đạt được mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá đưa đất
nước tiến lên xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội thì vẫn còn rất nhiều thử
thách cần phải vượt qua. Trong giai đoạn đầu thực hiện CNH-HĐH nhiệm vụ
chủ yếu được xác định là tập trung các nguồn lực xây dựng và phát triển cơ sở
vật chất kỹ thuật, đổ
i mới và nâng cao trình độ công nghệ, máy móc thiết bị,
chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp lạc hậu sang nền kinh tế hiện đại
với cơ cấu công- nông nghiệp, dịch vụ hợp lý, phát triển sản xuất trong nước
theo cả chiều rộng và chiều sâu. Để đáp ứng cho nhu cầu đầu tư đó chủ yếu
vẫn phải dựa vào nguồn vốn tín dụng trung và dài h
ạn từ hệ thống ngân hàng
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 5 -
thương mại trong nước. Vai trò tín dụng trung và dài hạn sẽ được phát huy
mạnh mẽ trong thời gian tới khi mà nguồn vốn tự tích luỹ của hầu hết các
doanh nghiệp Việt Nam hiện nay còn quá nhỏ bé, không thể đáp ứng nhu cầu
đổi mới trang thiết bị, công nghệ, mở rộng sản xuất là những hoạt động đòi
hỏi khối lượng vốn lớn. Nguồn vốn cấp phát từ ngân sách rấ
t hạn hẹp, không
thể đầu tư dàn trải cho nhiều lĩnh vực mà chủ yếu chỉ tập trung xây dựng cơ sở
hạ tầng và những công trình công nghiệp lớn. Nguồn vốn nhàn rỗi trong dân
cư khá dồi dào nhưng việc huy động chúng lại không dễ dàng. Trong bối cảnh

đó thì việc các ngân hàng thương mại phải phát huy hết vai trò và thế mạnh
của mình để đáp ứng nhu cầu đầu tư phát tri
ển, góp phần thực hiện thành công
sự nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước.
Là một trong bốn hệ thống ngân hàng thương mại lớn nhất của cả nước,
ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam luôn tự xác định cho mình nhiệm vụ
đóng góp vào công cuộc xây dựng và phát triển chung đó của đất nước, chính
vì vậy mà trong thời gian qua BIDV và Sở giao dịch 1 đã có nhiều nỗ lực
trong việc mở r
ộng hoạt động tín dụng nói chung và tín dụng chung dài hạn
nói riêng nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu vốn cho các doanh nghiệp qua đó
góp phần thực hiện mục tiêu chung của nền kinh tế. Tuy nhiên nếu nhìn nhận,
đánh giá một cách khách quan rằng bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt
được thì hoạt động tín dụng chung dài hạn của BIDV và SGD vẫn chưa thực
sự tương xứng với tiềm năng th
ực sự của mình. Trong khi rất nhiều doanh
nghiệp đang thực sự thiếu và cần vốn thì bản thân SGD lại đang thừa vốn
không thể giải ngân đặc biệt là ngoại tệ. Xuất phát từ thực tế đó em chọn đề tài
“ Một số giải pháp cao chất lượng cho vay dự án đầu tư tại Sở giao dịch1 ngân
hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam”.
Bố cục đề tài g
ồm ba chương:
* Chương 1. Lý luận chung về dự án đầu tư và cho vay dự án đầu
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 6 -
tư.
* Chương 2. Thực trạng cho vay dự án đàu tư tại SGD1 Ngân
hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
* Chương 3. Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động cho vay dự án đầu tư tại SGD1.

Do kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn nhiều hạn chế nên những khía
cạnh mà đề tài đề cập tới trong chuyên đề không thể tránh khỏi những sai sót.
Với tinh thần th
ực sự cầu thị, em mong rằng sẽ nhận được những góp ý, chỉ
bảo của các thầy cô, anh chị đang công tác trong ngành ngân hàng để em có
thể nâng cao trình độ lý luận cũng như nhận thức của mình.
Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới TS. Trần Thị Hà
người đã trực tiếp hướng dẫn em trong suốt quá trình thực hiện đề tài, cùng
các anh chị cán bộ Phòng tín dụng1 sở giao dịch BIDV đã t
ận tình giúp đỡ
trong thời gian thực tập tại đây.
Hà Nội, ngày 21 tháng 4 năm 2003.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 7 -
chương1:
LÝ LUẬN CHUNG VỀ DỰ ÁN ĐẦU TƯ VÀ CHO VAY DỰ ÁN
ĐẦU TƯ.
1. Sự cần thiết phải tiến hành các hoạt động đầu tư theo dự án
Hoạt động đầu tư (gọi tắt là đầu tư) là quá trỡnh sử dụng cỏc nguồn lực
về tài chớnh, lao động, tài nguyên thiên nhiên và các tài sản vật chất khác
nhằm trực tiếp hoặc gián tiếp tái sản xuất giản đơ
n và tái sản xuất mở rộng các
cơ sở vật chất kỹ thuật của nền kinh tế nói chung, của địa phương, của ngành,
của các cơ sở sản xuất kinh doanh dịch vụ, các cơ quan quản lý nhà nước và
xó hội núi riờng.
Hoạt động đầu tư trực tiếp tái sản xuất cơ sở vật chất kỹ thuật nói trên
được gọi là đầu tư phát triển.
Đó là một quá trỡnh cú thời gian kộo dài trong
nhiều năm với số lượng các nguồn lực được huy động cho từng công cuộc đầu
tư khá lớn và nằm khê đọng trong suốt quá trỡnh thực hiện đầu tư.

Cỏc thành quả của loại đầu tư này cần và có thể được sử dụng trong
nhiều năm đủ để các lợi ích thu được tương ứng và lớn hơn các nguồ
n lực đó
bỏ ra. Chỉ cú như vậy công cuộc đầu tư mới được coi là có hiệu quả. Nhiều
thành quả của đầu tư có giá trị sử dụng rất lâu,hàng trăm năm, hàng nghỡn
năm như các công trỡnh kiến trỳc cổ ở nhiều nước trên thế giới.
Khi các thành quả của đầu tư là các công trỡnh xõy dựng hoặc cấu trỳc
hạ tầng như
nhà máy, hầm mỏ, các công trỡnh thuỷ điện, các công trỡnh thuỷ
lợi, đường xá, cầu cống, bến cảng...thỡ cỏc thành quả này sẽ tiến hành hoạt
động của mỡnh ngay tại nơi chúng được tạo ra. Do đó, sự phát huy tác dụng
của chúng chịu nhiều ảnh hưởng của các điều kiện kinh tế, tự nhiên, xó hội
nơi đây.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 8 -
Để đảm bảo cho mọi công cuộc đầu tư phát triển được tiến hành thuận
lợi, đạt mục tiêu mong muốn, đem lại hiệu quả kinh tế - xó hội cao thỡ trước
khi bỏ vốn phải tiến hành và làm tốt công tác chuẩn bị. Có nghĩa là phải xem
xét, tính toán toàn diện các khía cạnh kinh tế - kỹ thuật, điều kiện tự nhiên,
môi trường xó hội, phỏp lý...cú liờn quan đến quá trỡnh đầu tư
, đến sự phát
huy tác dụng và hiệu quả đạt được của công cuộc đầu tư, phải dự đoán các yếu
tố bất định (sẽ xảy ra trong suốt quá trỡnh kể từ khi thực hiện đầu tư cho đến
khi các thành quả của hoạt động đầu tư kết thúc sự phát huy tác dụng theo dự
kiến trong dự án) có ảnh hưởng đến sự thành bại của công cuộc
đầu tư. Mọi sự
xem xét, tính toán và chuẩn bị này được thể hiện trong dự án đầu tư. thực chất
của sự xem xét, tính toán và chuẩn bị này chính là lập dự án đầu tư. Có thể
nói, dự án đầu tư được soạn thảo tốt là kim chỉ nam, là cơ sở vững chắc, tạo
tiền đề cho công cuộc đầu tư đạt hiệu quả kinh tế - xó hội mong muốn.

2. Đặc
điểm hoạt động đầu tư phát triển
Đầu tư phát triển là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn
lực vật chất, nguồn lực lao động và trí tuệ để xây dựng, sửa chữa nhà cửa và
cấu trúc hạ tầng, mua sắm trang thiết bị và lắp đặt chúng trên nền bệ, bồi
dưỡng đào tạo nguồn nhân lực, thực hiện chi phí thường xuyên gắn li
ền với sự
hoạt động của các tài sản này nhằm duy trỡ tiềm lực hoạt động của các cơ sở
đang tồn tại và tạo tiềm lực mới cho nền kinh tế - xó hội, tạo việc làm và nõng
cao đời sống mọi thành viên trong xó hội.
Hoạt động đầu tư phát triển có các đặc điểm khác biệt với cỏc loại hỡnh
đầu tư khác là :
- Hoạ
t động đầu tư phát triển đũi hỏi một số vốn lớn và để nằm khê đọng
trong suốt quá trỡnh thực hiện đầu tư, đây là cái giá phải trả khá lớn của
đầu tư phát triển.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 9 -
- Thời gian để tiến hành một công cuộc đầu tư cho đến khi các thành quả
của nó phát huy tác dụng thường đũi hỏi nhiều năm tháng với nhiều khả
năng xảy ra biến động.
- Thời gian cần hoạt động để có thể thu hồi vốn đó bỏ ra đối với các cơ
sử vật chất kỹ thuật phục vụ sản xuất kinh doanh thường
đũi hỏi nhiều
năm tháng và do đó không tránh khỏi sự tác động hai mặt tích cực và
tiêu cực của các yếu tố không ổn định về tự nhiên, xó hội, chớnh trị,
kinh tế...
- Các thành quả của hoạt động đầu tư phát triển có giá trị sử dụng lâu dài
nhiều năm, có khi hàng trăm, hàng ngàn năm và thậm chí tồn tại vĩnh
viễn như các công trỡnh kiến trỳc nổi tiế

ng thế giới ( Kim tự thỏp cổ Ai
Cập, Nhà thờ La Mó, Vạn Lý Trường Thành, Ăngco vát...). Điều này
nói lên giá trị lớn lao của các thành quả đầu tư phát triển.
- Các thành quả của hoạt động đầu tư là cỏc cụng trỡnh xõy dựng sẽ hoạt
động ở ngay nơi mà nó được tạo dựng nên. Do đó các điều kiện địa
hỡnh tại đó có ảnh hưởng l
ớn đến quá trỡnh thực hiện đầu tư và cũng
như tác dụng sau này của các kết quả đầu tư.
- Mọi thành quả và hậu quả của quỏ trỡnh thực hiện đầu tư chịu nhiều
ảnh hưởng của các yếu tố không ổn định theo thời gian và điều kiện địa
lý của khụng gian.
3. Dự án đầu tư
3.1. Khỏi niệm
Tầm quan trọng của hoạt động đầu tư, đặc điểm và sự phức tạp về mặt
kỹ thuật, hậu quả và hiệu quả tài chính, kinh tế - xó hội của hoạt động đầu tư
đũi hỏi để tiến hành một công cuộc đầu tư phải có sự chuẩn bị cẩn thận và
nghiêm túc. Sự chẩn bị này được thể hiện ở vi
ệc soạn thảo các dự án đầu tư.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 10 -
Có nghĩa là mọi công cuộc đầu tư phải được thực hiện theo dự án thỡ mới đạt
hiệu quả mong muốn.
Dự án đầu tư có thể được xem xét từ nhiều góc độ. Về mặt hỡnh thức,
dự ỏn đầu tư là một tập hồ sơ tài liệu trỡnh bày một cỏch chi tiết và cú hệ
thống cấc hoạt động và chi phí theo một kế ho
ạch để đạt được những kết quả
và thực hiện được những mục tiêu nhất định trong tương lai.
Trên góc độ quản lý, dự án đầu tư là một công cụ quản lý việc sử dụng
vốn, vật tư, lao động để tạo ra các kết quả tài chính, kinh tế - xó hội trong một
thời gian dài.

Trên góc độ kế hoạch hoá, dự án đầu tư là một công cụ thể hiện k
ế
hoạch chi tiết của một công cụ đầu tư sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế
xó hội, làm tiền đề cho các quyết định đầu tư và tài trợ. Dự án đầu tư là một
hoạt động kinh tế riêng biệt nhỏ nhất trong công tác kế hoạch hoá nền kinh tế
núi chung.
Xét về mặt nội dung, dự án đầu tư là một tập hợp các hoạt động có liên
quan đến nhau được kế
hoạch hoá nhằm đạt các mục tiêu đó định bằng việc
tạo ra các kết quả cụ thể trong một thời gian nhất định thông qua việc sử dụng
các nguồn lực nhất định.
3.2. Phân loại dự án đầu tư.
3.2.1. Theo cơ cấu tái sản xuất.
Dự án đầu tư được phân thành dự án đầu tư theo chiều rộng và dự án
đầu tư theo chiều sâu. Trong đó đầu tư
chiều rộng có vốn lớn để khê đọng lâu,
thời gian thực hiện đầu tư và thời gian cần hoạt động để thu hồi đủ vốn lâu,
tính chất kỹ thuật phức tạp, độ mạo hiểm cao. Cũn đầu tư theo chiều sâu đũi
hỏi khối lượng vốn ít hơn, thời gian thực hiện đầu tư không lâu và độ mạo
hiểm ít hơn so với đầu t
ư theo chiều rộng.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 11 -
3.2.2. Theo lĩnh vực hoạt động trong xó hội của dự ỏn đầu tư
Có thể chia thành dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh, dự án
đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, dự án đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ( kỹ
thật và xó hội )...Hoạt động của các dự án đầu tư này có quan hệ tương hỗ lẫn
nhau. Chẳng hạn các dự án đầ
u tư phát triển khoa học và cơ sở hạ tầng tạo
điều kiện cho các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh đạt hiệu quả

cao, đến lượt mỡnh cỏc dự ỏn đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh lại tạo
tiềm lực cho các dự án đầu tư phát triển khoa học kỹ thuật, cơ sở hạ tầng và
các dự án đầu tư
khác.
3.2.3. Theo giai đoạn hoạt động của các dự án đầu tư trong quá
trỡnh tỏi sản xuất xó hội
Có thể phân loại các dự án đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh thành
dự án đầu tư thương mại và dự án đầu tư sản xuất :
- Dự án đầu tư thương mại là loại dự án có thời gian thực hiện đầu tư và
hoạt động của các k
ết quả đầu tư để thu hồi vốn đầu tư ngắn, tính chất
bất định không cao lại dễ dự đoán với độ chính xác cao.
- Dự án đầu tư sản xuất là loại dự án có thời gian hoạt động dài hạn ( 5,
10, 20 năm hoặc lâu hơn ) vốn đầu tư lớn, thu hồi chậm, độ mạo hiểm
cao, tính chất kỹ thật phức tạp, chị
u tác động của nhiều yếu tố bất định
trong tương lai không thể dự đoán hết cũng như dự đoán chính xác ( về
nhu cầu, giá cả đầu vào và đầu ra, cơ chế chính sách, tốc độ phát triển
khoa học kỹ thuật...).
Trên thực tế người có tiền thích đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh thương
mại. Tuy nhiên trên giác độ xó hội hoạt động của loại đầu tư này không tạ
o ra
của cải vật chất cụ thể một cách trực tiếp, những giá trị tăng thêm do hoạt
động của dự án đầu tư thương mại chỉ là sự phân phối lại thu nhập giữa các
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 12 -
ngành, các địa phương, các tầng lớp dân cư trong xó hội. Do đó, trên giác độ
điều tiết kinh tế vĩ mô, nhà nước cần thông qua các cơ chế chính sách của
mỡnh nhằm hướng dẫn, khuyến khích các nhà đầu tư không chỉ đầu tư vào
lĩnh vực thương mại mà cũn đầu tư cả vào lĩnh vực sản xuất, theo các định

hướng và mục tiêu đó dự kiến trong chiến lược phát triể
n kinh tế - xó hội của
đất nước.
3.2.4. Theo thời gian thực hiện và phát huy tác dụng để thu hồi vốn
Ta có thể chia các dự án đầu tư thành dự án đầu tư ngắn hạn (các dự án
đầu tư thương mại) và dự án đầu tư dài hạn (các dự án đầu tư sản xuất, đầu tư
phát triển khoa học kỹ thuật, xây dựng cơ sở hạ tầng...).
3.2.5. Theo phõn cấp quản lý
Điều lệ quản lý đầu tư và xây dựng được ban hành theo nghị định
52/1999/NĐ-CP ngày 08/08/1999 của Thủ tướng Chính phủ phân chia các dự
án thành 3 nhóm A, B, C tuỳ theo tính chất và quy mô của dự án. Trong đó
nhóm A do thủ tướng Chính phủ quyết định; nhóm B và C do Bộ trưởng, thủ
trưởng có quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND cấp tỉnh và thành
phố trực thuộc TW quyết định.
3.2.6.Theo nguồn vốn
Dựa vào nguồn vốn, dự
án đầu tư được phân chia thành :
- Dự án đầu tư có vốn huy động trong nước (vốn tích luỹ của ngân sách,
của doanh nghiệp, từ tiền tiết kiệm của dân cư...).
- Dự án đầu tư có vốn huy động từ nước ngoài (vốn đầu tư trực tiếp, viện
trợ, đầu tư gián tiếp...).
Việc phõn loại này cho thấy tỡnh hỡnh huy động vốn từ mỗ
i nguồn và
vai trũ của mỗi nguồn đối với sự phát triển kinh tế - xó hội của từng ngành,
từng địa phương và toàn bộ nền kinh tế.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 13 -
3.2.7. Theo vựng lónh thổ (theo tỉnh, theo vựng kinh tế)
Cỏch phõn loại này cho thấy tỡnh hỡnh đầu tư của từng vùng kinh tế,
từng tỉnh và ảnh hưởng của đầu tư đối với tỡnh hỡnh phỏt triển kinh tế xó hội

ở từng địa phương.
Ngoài ra, trong thực tế để đáp ứng yêu cầu quản lý và nghiờn cứu kinh
tế, người ta cũn phõn chia dự ỏn
đầu tư theo quan hệ sở hữu, theo quy mụ và
nhiều tiờu thức khỏc.
4. Cho vay dự án đầu tư
Cho vay dự án đầu tư là một dạng cho vay trung và dài hạn chủ yếu
nhất của các ngân hàng thương mại. Đó là việc các ngân hàng thương mại hỗ
trợ các khách hàng có đủ nguồn lực tài chính thực hiện các dự định đầu tư mà
thời gian thu hôi vốn đầu tư vượt quá 12 tháng.
4.1. Dự án đầu t
ư xin vay
Dự án đầu tư của khách hàng là một bộ phận quan trọng trong tổng thể
các dự án đầu tư của nền kinh tế quốc dân. Quy mô của chúng có thể lớn hay
nhỏ tuỳ thuộc vào mục tiêu đầu tư của chúng. Tuy nhiên, mỗi dự án đầu tư của
khách hàng phải là một công trỡnh nghiờn cứu khoa học cú mục tiờu cụ thể và
cú tớnh khả thi cao, đưa ra được những lu
ận chứng kinh tế - kỹ thuật xác
đáng, nêu lên một cách cụ thể lượng vốn đầu tư cần có, các nguồn tài chính bù
đắp thích hợp, đề xuất được những giải pháp thực hiện dự án tối ưu.
Dự án đầu tư xin vay của các ngân hàng thương mại ngoài những tố
chất chung trên đây cũn cần thờm đặc trưng sinh lời phù hợp với chính sách
phát triển kinh tế - xó hội và phỏp lu
ật của Nhà nước.
4.2.Quy trình cho vay dự án đầu tư
Giống như cho vay ngắn hạn, chu kỳ cho vay dự án đầu tư đối với các
khách hàng được bắt đầu bằng việc xem xét và quyết định cho vay, sau đó là
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 14 -
giả ngân vốn, theo dõi nợ vay và kết thúc bằng việc thu nợ gốc và lãi. Chu kỳ

cho vay dự án đầu tư cũng có thể diễn đạt bằng sơ đồ:( T-T’).
Dựa trên đề xuất vay dự án đầu tư của khách hàng vay, ngân hàng
thương mại phải xem xét trong một thời gian nhất định và đưa ra quyết định từ
chối hay chấp nhận cho vay.
Đề xuất vay vốn dự án đầu tư của khách hàng đượ
c hợp thức hoá bằng
các tài liệu như: đơn xin vay; hồ sơ pháp lý chứng minh tư cách pháp nhân và
vốn điều lệ ban đầu; hồ sơ tình hình tài chính 2 năm trước khi đề xuất vay và
của 2 quý trong năm đề xuất vay; các tài liệu liên quan đến dự án đầu tư xin
vay (luận chứng kinh tế – kỹ thuật; bản phê duyệt luận chứng kinh tế kỹ thuật
của cấp có thẩm quyền; các văn bả
n có liên quan đến cung ứng vật tư thiết bị,
nguyên vật liệu, tiêu thụ sản phẩm; các giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp
hoặc cầm cố...).
Việc chấp nhận hay từ chối cho vay một dự án đầu tư của khách hàng
phải dựa vào thẩm tra các mặt như tư cách pháp nhân; mức vốn tham gia của
đơn vị vay vốn; tình hình sản xuất kinh doanh; tình hình công nợ, đồng thời
phả
i xem xét mụch đích kinh tế xã hội, khả năng thực thi, nguồn cung cấp
nguyên liệu, nguồn nhân lực, hướng tiêu thụ sản phẩm, hiệu quả kinh tế, khả
năng hoàn trả vốn vay của dự án...
Khi xem xét, thẩm định và đi đến quyết định chấp nhận hay từ chối cho
vay một dự án đầu tư của khách hàng phải quán triệt các nguyên tắc: Phù hợp
với nguồn vốn củ
a ngân hàng cho vay, nghĩa là không vượt quá khả năng
nguồn vốn hiện có và sẽ huy động được khả dĩ dùng vào cho vay trung và dài
hạn của bản thân ngân hàng cho vay; phù hợp với quyền phán quyết cho vay
trung, dài hạn mà ngân hàng cấp trên dành cho giám đốc ngân hàng đó trong
lĩnh vực cho vay trung và dài hạn, phù hợp với chính sách ưu tiên trong đầu tư
và cơ cấu đầu tư đã được quy định. Trường hợp chấp nhận cho vay do kết quả

Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 15 -
thẩm định dự án đầu tư xin vay, ngân hàng phải thông báo bằng văn bản trong
thời hạn quy định để khách hàng vay kịp thời đến ngân hàng lập hồ sơ nhận
nợ. Trường hợp từ chối phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do để khách
hàng biết.
Hồ sơ thụ lý cho vay dự án đầu tư của khách hàng chính là hợp đồng tín
dụng được ký kết giữa ngân hàng cho vay và khách hàng. Trong hợp đồng này
phả
i xác định rõ đối tượng vay, mức vay, thời hạn vay, lãi xuất, kế hoách trả
nợ, bảo đảm tiền vay, quyền và nghĩa vụ của bên cho vay...
Dựa vào mức cho vay ghi trên hợp đồng tín dụng ngân hàng cho vay tổ
chức việc giải ngân, tức là phát tiền vay để khách hàng vay sử dụng tiền vay
vào việc thực thi dự án đầu tư xin vay.
Tiền cho vay được ngân hàng cho vay phát ra theo tiến độ thực hiện dự
án đầu tư xin vay, được ph
ản ánh kịp thời và chính xác vào tài khoản cho vay,
khế ước vay nợ và các chứng từ hợp lệ khác.
Ngân hàng cho vay theo dõi chặt chẽ tiến độ thực hiện dự án đầu tư xin
vay cho đến khi dự án đầu tư kết thúc và các công trình của dự án được đưa
vào thực hiện có hiệu quả, khách hàng vay trả xong nợ cho ngân hàng cho vay
kể cả nợ gốc và lãi.
4.3.Sự cần thiết của việc cho vay các dự án đầu tư
Xét v
ề mặt bản chất, việc cho vay dự án đầu tư đã làm nảy sinh một mối
quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và khách hàng, mối quan hệ này chỉ được
hình thành trên cơ sở sự thoả thuận giữa các bên dựa trên nguyên tắc cùng có
lợi. Như vậy có thể nói việc tham gia vào quan hệ tín dụng này là hoàn toàn tự
nguyện và nó đem lại lợi ích cho cả đôi bên. Mặt khác, ngân hàng và các
doanh nghiệp (những khách hàng thường xuyên và chủ yếu) là hai chủ th

ể
quan trọng hàng đầu trong nền kinh tế quốc dân, việc nâng cao chất lượng,
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 16 -
hiệu quả hoạt động của hai chủ thể này chắc chắn sẽ có những tác động tích
cực đối với sự phát triển chung của toang bộ nền kinh tế. Như vậy có thể
khẳng định rằng việc mở rộng quy mô và nâng cao hiệu quả cho vay dự án
đầu tư là cần thiết và khách quan, nó đem lại những lợi ích nhất định cho cả ba
chủ thể : Ngân hàng (người cho vay); doanh nghiệp (ngườ
i đi vay) và nền kinh
tế quốc dân.
Đối với ngân hàng, trong các tài sản của các ngân hàng thương mại thì
khoản mục cho vay bao giờ cũng chiếm tỷ trọng cao nhất và là khoản mục
mang lại thu nhập chủ yếu cho ngân hàng. Thu nhập từ tiền cho vay thể hiện
dưới dạng lãi tiền vay và phụ thuộc chủ yếu vào thời hạn của khoản vay. Thời
hạn cho vay càng dài thì lãi suất càng cao và do đó thu nhập của ngân hàng
càng lớn. Chính vì v
ậy nếu các ngân hàng có thể mở rộng cho vay nhất là cho
vay trung và dài hạn đối với các dự án đầu tư thì sẽ có điều kiện kiếm lời
nhiều hơn. Tuy nhiên cũng phải nói thêm rằng các khoản cho vay có thời hạn
càng dài thì càng tiềm ẩn một tỷ lệ rủi ro cao và đó là lý do vì sao khi mở rộng
quy mô các ngân hàng thường chú trọng đến việc nâng cao chất lượng tín
dụng cũng như hiệu quả dự án.
Không chỉ
có vậy, việc đáp ứng tốt nhu cầu của các khách hàng cũng là
một thứ vũ khí cãnh tranh lợi hại của các ngân hàng. Khả năng mở rộng các
khoản vay dài hạn còn thể hiện tiềm lực vốn của ngân hàng, chất lượng tín
dụng cao phần nào thể hiện năng lực quản lý, năng lực chuyên môn của cán bộ
và nhân viên ngân hàng. đồng thời việc mở rộng tín dụng trung và dài hạn đặc
biệ

t là với các dự án đầu tư xin vay của các doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện đẩy
mạnh tín dụng ngắn hạn cũng như các dịch vụ ngân hàng khác bởi khi được
vay vốn các doanh nghiệp sẽ có điều kiện đầu tư đổi mới công nghệ, máy móc
thiết bị, tăng năng lực sản xuất điều đó khiến cho nhu cầu vốn lưu động lạ
i
tăng cao và các dịch vụ ngân hàng như dịch vụ thanh toán, bảo lãnh, tư vấn...
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 17 -
cũng sẽ tăng lên chắc chắn địa chỉ đầu tiên mà khách hàng tìm đến chính là
ngân hàng và ngân hàng đã cho họ vay vẵn là sự lựa chọn được ưu tiên nhất.
Đối với doanh nghiệp: Trong mỗi nền kinh tế nhu cầu vay vốn của các
doanh nghiệp luôn là một đòi hỏi cấp bách. Các doanh nghiệp mới được thành
lập thì cần vốn để xây dựng cơ sở vật chất; nhà xưởng; kho bãi.. , mua sắm tài
sản cố
định và đáp ứng một phần vốn lưu động. Các doanh nghiệp đang hoạt
động thì luôn có nhu cầu đổi mới trang thiết bị; nâng cao trình độ khoa học,
công nghệ; tăng năng lực cạnh tranh; mở rộng sản xuất khi gặp cơ hội thuận
lợi. Đặc biệt khi các cơ hội đầu tư có khả năng mang lại hiệu quả kể cả trong
thời điể
m trước mắt cũng như lâu dài thì một nguồn vốn lớn và ổn định sẽ trở
nên hết sức cần thiết. Tín dụng ngân hàng luôn sẵn sàng đáp ứng nhu cầu cấp
thiết ấy bởi nó có những uy điểm mà các nguồn vốn khác như phát hành cổ
phiếu, trái phiếu... không có được.
- Trước hết việc sử dụng nguồn vốn tín dụng ngân hàng cho phếp mở
rộng quy mô sả
n xuất trong khi vẫn đảm bảo quyền kiểm soát đối với
doanh nghiệp của mình. Điều này sẽ không thể có được nếu nhà kinh
doanh thực hiện biện pháp phát hành cổ phiếu để huy động vốn, khi đó
quyền lực sẽ được san sẻ cho các cổ đông mới. Việc huy động bằng
phát hành trái phiếu có thể khắc phục được nhược điểm này song lại

vấp phải mộ
t vấn đề quan trọng khác đó là sự kém linh hoạt, khi cơ hội
kinh doanh xuất hiện đòi hỏi doanh nghiệp phải nhanh chóng chớp lấy
song việc phát hành trái phiếu đòi hỏi nhiều thủ tục và điều kiện khắt
khe nên mất nhiều thời gian và có thể để lỡ mất cơ hội tốt. Tất cả các
vấn đề trên có thể được khắc phục nếu doanh nghiệp sử d
ụng nguồn
vốn tín dụng ngân hàng.
- Một ưu điểm nữa của nguồn vốn tín dụng ngân hàng so với việc phát
hành cổ phiếu và trái phiếu là khi sử dụng nguồn vốn này doanh nghiệp
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 18 -
sẽ tránh được các chi phí phát sinh như : chi phí phát hành; chi phí bảo
lãnh; đăng ký chứng khoán...Hơn nữa, có những doanh nghiệp, nhất là
các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ có thể sẽ không đủ điều kiện
huy động vốn thông qua phát hành cổ phiếu, trái phiếu.
Đối với nền kinh tế: Nền kinh tế của mỗi quốc gia trong thời kỳ nào
cũng cần có nguồn vốn phục vụ đầu tư phát triển. Sự tham gia của vốn tín
dụng ngân hàng sẽ góp phần giảm nhẹ gánh nặng cho ngân sách Nhà nước,
hơn thế nữa hiệu quả đạt được của các dự án đầu tư cũng sẽ cao hơn bởi lẽ khi
cho vay một trong những yêu cầu đầu tiên mà ngân hàng đặt ra là an toàn.
Chính vì vậy mà đối với mỗi dự án xin vay, ngân hàng phải xem xét rất kỹ
tính khả thi của dự án để tránh những rủi ro có thể xảy ra và đề ra những biện
pháp đ
iều chỉnh kịp thời. Mặt khác không giống như nguồn vốn cấp phát từ
ngân sách nhà nước, nguồn vốn tín dụng ngân hàng được giải ngân dựa trên
nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi, do đó người đi vay sẽ phải tính toán làm
sao để có thể sử dụng vốn một cách có hiệu quả nhất. Đây chính là điểm ưu
việt của nguồn vốn tín dụng ngân hàng so với nguồn vốn c
ấp phát từ ngân

sách nhà nước.
Trong điều kiện Việt Nam hiên nay, nhiệm vụ Công nghiệp hoá, Hiện
đại hoá đất nước nhằm xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật XHCN được Đảng và
Nhà nước đặt lên hàng đầu. Nội dung chính của công cuộc này là tập trung
vốn xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, đổi mới nâng cao trình độ khoa học
công nghệ; máy móc, trang thiết bị tùng bước chuyển n
ền kinh tế từ nông
nghiệp lạc hậu sang nền kinh tế hiện đại với cơ cấu công – nông nghiệp và
dịch vụ hợp lý, phát triển sản xuất trong nước theo cả chiều rộng và chiều sâu.
Nguồn vốn để đáp ứng nhu cầu đầu tư đó bao gồm: Nguồn do ngân sách Nhà
nước cấp, nguồn tự tích luỹ của các doanh nghiệp, nguồn huy động từ dân cư,
tín dụng ngân hàng, huy
động trên thị trường chứng khoán và nguồn vốn viện
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 19 -
trợ từ nước ngoài. Trong đó tín dụng ngân hàng đang là nguồn cung cấp vốn
chủ yếu cho các dự án phục vụ đầu tư phát triển bởi lẽ nguồn vốn tự tích luỹ
của hầu hết các doanh nghiệp nước ta hiện nay đều quá nhỏ bé, không thể đáp
ứng nhu cầu đổi mới trang thiết bị, công nghệ, mở rộng hoạt động sản xuất
kinh doanh; Trong khi đó nguồn vố
n cấp phát từ ngân sách lại khá hạn hẹp và
phải đầu tư dàn trải trên nhiều lĩnh vực; Các hình thức huy động vốn đầu tư
trực tiếp vào các doanh nghiệp lại vẫn còn mới lạ đối với đại bộ phận công
chúng...
4.4.Thẩm định dự án đầu tư xin vay
Thẩm định dự án đầu tư là một mắt xích quan trọng trong quy trình cho
vay dự án đầu tư. Thực chất c
ủa nó là dùng một số kỹ thuật phân tích, đánh
giá toàn bộ các vấn đề, các phương tiện trình bày trong dự án theo một số tiêu
chuẩn kinh tế kỹ thuật và theo một trình tự hợp lý chặt chẽ nhằm rút ra những

kết luận chính xác về giá trị của dự án, từ đó quyết định cho vay đúng mức,
chắc chắn mang lại hiệu quả kinh tế dự định.
Đối với các ngân hàng thương mạ
i việc thẩm định các dự án đầu tư xin
vay có thể dựa vào kết quả thẩm định của các tổ chức thẩm định chuyên
nghiệp nhà nước hay dân lập. Trong trường hợp này, trách nhiệm của ngân
hàng là phải có khả năng đánh giá chất lượng thẩm định dự án được thực hiện
bởi một tổ chức thẩm định nào đó.
Trong trường hợp dự án đầu tư
xin vay cỡ vừa và nhỏ, thời hạn thu hồi
vốn không quá 5 năm, ngân hàng phải tự thực hiện thẩm định dự án đầu tư xin
vay. Dù tái thẩm định hay tự thẩm định thì ngân hàng cũng đều cần đến đội
ngũ cán bộ tín dụng đủ năng lực đánh giá dự án đầu tư xin vay và từ đó đưa ra
kết luận chấp nhận hay từ chối tài trợ đối v
ới dự án đầu tư xin vay.
Muốn thẩm định hay tái thẩm định một dự án đầu tư xin vay có kết quả
mong muốn phải tuân thủ quy trình thẩm định, nghĩa là phải đi từ khâu thu
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 20 -
thập thông tin cần thiết cho việc đánh giá dự án đầu tư, xử lý thông tin bằng
những phương pháp thẩm định nhất định và đi đến những kết quả cụ thể và
xác đáng được ghi trong tờ trình thẩm định dự án đầu tư.
Xét về nội dung thẩm định dự án, người ta thường thực hiện thẩm định
ba mặt cơ bản là các phương diện kỹ thu
ật, phương diện kinh tế và phương
diện tài chính.
Thẩm định dự án đầu tư về phương diện kỹ thuật là đi sâu nghiên cứu
và phân tích các yếu tố kỹ thuật và công nghệ, thiết bị chủ yếu của dự án đầu
tư để đảm bảo tính khả thi của dự án đầu tư khi thi công xây duẹng cũng như
khi vận hành công trình đã hoàn thành. ở đây người ta chú ý đến s

ự phù hợp
của quy mô dự án đầu tư với khả năng tiêu thụ sản phẩm, nguồn cung cấp
nguyên vật liệu, năng lực, năng lực quản lý của doanh nghiệp. Sự lựa chọn
thiết bị và công nghệ của dự án đầu tư, sự cung ứng nguyên vật liệu và các
yếu tố đầu vào, sự lựa chọn địa điểm xây dựng công trình, việc quả
n lý dự án
từ khi thai nghén đến khi kết thúc đưa vào sử dụng.
Thẩm định về mặt kinh tế xã hội của dự án đầu tư là xét đến hiệu ích
của dự án trên quan điểm vĩ mô. Nó thường được xem xét dựa trên một số chỉ
số sinh lời xã hội như mức đóng góp của dự án đầu tư cho nền kinh tế do tiết
kiệm chi phí nhập khẩu của các sả
n phẩm nhập khẩu tuơng tự, chỉ số hoàn
vốn, mức gia tăng việc làm, mức đóng góp vào ngân sách nhà nước, mức tích
luỹ...Đồng thời ở đây người ta còn xem xét ảnh hưởng của dự án đến môi
trường, đến sinh hoạt văn hoá và đến sự phát triển kinh tế của địa phương.
Thẩm định phương diện tài chính của dự án đầu tư là phân tích, đánh
giá, kết luậ
n việc sử dụng các nguồn lực tài chính trong tài trợ, khả năng sinh
lời, khả năng hoàn trả nợ, khả năng ứng phó trước thử thách trong quá trình
đưa dự án đầu tư vào thực hiện.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 21 -
Xét về phương pháp thẩm định dự án đầu tư người ta có thể áp dụng ba
phương pháp cơ bản:
- Phương pháp phân tích so sánh: Đây là phương pháp được sử dụng
nhiều nhất. Người ta so sánh các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật ghi trong dự
án đầu tư với các tài liệu; các định mức kinh tế kỹ thuật hiện hành; các
tiêu chuẩn của nganh, của cả nước; các chỉ tiêu trước khi mở rộng, cả
i
tao; các chỉ tiêu tương tự của các công trình cùng loại của nước ngoài;

các văn bản pháp lý có liên quan.
- Phương pháp phân tích độ nhậy của dự án đầu tư: Dựa vào một số tình
huống bất trắc có thể xảy ra trong tương lai và những tác động của
chúng đến các chỉ tiêu hiệu quả, như sự vượt quá chi phí đầu tư ban
đầu, sản lượng đạt thấp so với dự kiến, giá đầu vào tă
ng, giá tiêu thụ sản
phẩm giẩm...mà xác định độ sai lệch an toàn cho phép dự án đầu tư vẫn
có hiệu quả, nếu không thì phải áp dụng những giải pháp khắc phục hay
hạn chế.
- Phương pháp hạn chế rủi ro: Lượng định một số rủi ro có thể xảy ra và
những giải pháp hạn chế thích hợp thuộc giai đoạn thi công thực hiện và
vận hành dự án đầu t
ư.
4.5.Hợp đồng tín dụng
Hợp đồng tín dụng hay còn gọi là hợp đồng cho vay là một văn bản
được ký kết giữa người ngân hàng cho vay và người đi vay- chủ dự án đầu tư.
Nó ghi nhận những thoả thuận giữa bên cho vay và bên vay về đối tượng cho
vay, mức cho vay và thời gian vay, bảo đảm nợ vay. Nó là một căn cứ pháp lý
quan trọng để thực hiện một dịch vụ cho vay dự án đầu t
ư.
Trước hết, trong hợp đồng phải thoả thuận một cách cụ thể đối tượng
cho vay. Đó là các chi cấu thành tổng mức đầu tư của dự án như giá trị vật tư,
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 22 -
máy móc thiết bị, giá trị công nghệ chuyển giao, giá trị sáng chế và phát minh,
chi phí nhân công. giá thuê chuyển nhượng đất đai, giá thuê mua các tài sản
khác, chi phí mua bảo hiểm các tài sản thuộc dự án đầu tư xin vay và các chi
phí khác. Những chi phí trên đây có thể quy lại thành 3 nhóm là nhóm chi phí
xây lắp, nhốm chi phí thiết bị và nhóm những chi phí khác.
Thứ hai: Trong hợp đồng tín dụng phải ghi rõ mức cho vay dự án đầu tư

xin vay. Nó được xác định một cách tổng quát là mức cho vay một dự án đầu
tư thì b
ằng hiệu số giữa tổng mức đầu tư của dự án và phần vốn của bên vay
tham gia thực hiện dự án đầu tư không được nhỏ hơn 30% của tổng mức đầu
tư.
Tổng mức đầu tư của dự án là tổng chi phí xây lắp, chi phí máy móc
thiết bị và chi phí khác ghi trong tổng dự toán của dự án.
Phần vốn tham gia thực hiện dự án của bên vay được tính bằng t
ổng của
vốn tự có thể hiện bằng tài sản hiện có của bên vay và vốn huy động do bên
vay thực hiện.
Nếu dự án đầu tư là dự án liên doanh thì phần tham gia của bên vay
phải tính cho các bên liên doanh.
Trường hợp dự án đầu tư xin vay có điều kiện thế chấp tài sản thì mức
cho vay không thể lớn hơn 70% mức tài sản thế chấp.
Mức cho vay dự án đầu tư không thể sử d
ụng một lần mà được sử dụng
dần dần trong quá trình thực hiện thi công của dự án. Từ đó tất yếu nảy sinh
phạm trù mức cho vay còn lại. Mức cho vay còn lại bằng mức cho vay trừ đi
số dư nợ hiện có. Mỗi lần giải ngân ngân hàng phải chú ý đến mức cho vay
còn lại này.
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 23 -
Thứ ba: Trong hợp đồng tín dụng phải ghi rõ thời hạn nợ hay còn gọi là
thời hạn cho vay. Nó bao gồm thời hạn rút vốn, thời hạn trả nợ và thời hạn ân
hạn nếu có.
Cuối cùng: Trong hợp đồng tín dụng phải xác định rõ quyền và nghĩa
vụ của ngân hàng cho vay và người vay. Quyền và nghĩa vụ này nếu không có
thoả thuận gì khác giữa ngân hàng cho vay và khách hàng vay thì phải tuân
thủ những quy định về

quyền và nghĩa vụ đó của quy chế cho vay hiện hành
của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
5. Nguồn vốn cho vay dự án đầu tư của các ngân hàng thương mại.
Một trong những vấn đề sống còn đối với mỗi ngân hàng thương mại là
phải bảo đẩm khả năng thanh toán của mình. Để đảm bảo yêu cầu này thì hoạt
động cho vay của ngân hàng phải gắn bó chặt chẽ, dựa trên nền tảng ngu
ồn
vốn mà ngân hàng có được. Nghĩa là cơ cấu cho vay phải phù hợp với cơ cấu
nguồn vốn, các khoản cho vay dự án đầu tư cần phải được hình thành nên từ
những nguồn vốn ổn định và có thời gian dài tương ứng. Theo nguyên tắc đó
thì nguồn vốn cho vay dự án đầu tư bao gồm: Vốn tự có của ngân hàng thương
mại; vốn huy động dưới hình thức tiền gửi trung dài h
ạn kể cả một phần vốn
huy động ngắn hạn; vốn uỷ thác của Chính phủ và các tổ chức trong và ngoài
nước; vay nước ngoài; vay từ ngân hàng trung ương...Mỗi nguồn vốn trên lại
có những ưu nhược điểm và tuỳ từng điều kiện cụ thể mà các ngân hàng
thương mại sẽ quyết định sử dụng nguồn vốn nào thích hợp nhất đối với mình.
Ngu
ồn vốn tự có của ngân hàng là nguồn ổn định nhất tuy nhiên khối
lượng của nó lại không lớn; nguồn tiền gửi trung và dài hạn cũng không đáng
kể do không nhiều khách hàng sử dụng loại hình tiền gửi này của các ngân
hàng thương mại; phát hành trái phiếu lại có chi phí cao hơn so với tiền gửi
cùng số lượng; vốn vay từ ngân hàng trung ương cũng bị hạn chế và phụ thuộc
vào chính sách tiền tệ qu
ốc gia (thông thường NHTW chỉ cho các NHTM vay
Chuyên đề tốt nghiệp
Nguyễn Việt Hùng NH- 41D - 24 -
ngắn hạn, thậm chí trong trường hợp NHTW đang có chủ trương thắt chặt tiền
tệ thì các NHTM còn không được vay); việc sử dụng một phần vốn huy động
ngắn hạn để cho vay đối với các dự án đầu tư là một trong những phương án

khả thi song để tránh những rủi ro có thể xảy ra những người làm công tác
quản trị ngân hàng cũng cần phải tính toán tỷ lệ trích chuyển. Trong đi
ều kiện
hiện nay, hình thức vay nợ nước ngoài để cho vay dự án được khá nhiều ngân
hàng trên thế giới dặc biệt là ở các nước đang phát triển sử dụng (ưu điểm của
nguồn vốn này là khối lượng lớn, lãi suất lại thường được ưu đãi, hơn nữa
điều kiện cho vay lại không quá khó khăn) tuy nhiên nếu việc quản lý, sử
dụng nguồn vố
n này không được thực hiện tốt dẫn đén không hoàn trả được
vốn vay thì sẽ làm mất uy tín đồng thời tăng sự phụ thuộc của các ngân hàng
trong nước vào ngân hàng và các tổ chức tài chính tín dụng nước ngoài.
6. Chất lượng cho vay dự án đầu tư.
6.1.Khái niệm:
Chất lượng của một khoản vay có thể được hiểu là hiệu quả kinh tế
mà khoản vốn vay đó mang lại cho cả người đi vay (khách hàng) và ng
ười
cho vay. Một khoản vay được coi là có chất lượng tốt nếu nó mang lại hiệu
quả kinh tế cao cho cả ngân hàng và khách hàng, tức là vốn vay được người
vay đưa vào quá trình đầu tư tạo ra một số tiền lớn hơn vừa để hoàn trả nợ gốc
và lãi vay, vừa trang trải các chi phí khác mà vẫn bảo đảm có lợi nhuận qua đó
đóng góp vào sự tăng trưởng chung của nền kinh tế. Xét một cách tổ
ng thể
khoản vay đó vừa tạo ra hiệu quả kinh tế vừa tạo ra hiệu quả xã hội.
Với tư cách là một trung gian tài chính trong nền kinh tế, hoạt động chủ
yếu và thường xuyên nhất là nhận tiền gửi và cho vay, để có thể bảo đảm sự
tồn tại và phát triển thì chất lượng của các khoản vay luôn là mối quan tâm
hàng đầu của các NHTM. Việc đáp ứng nhanh chóng, thuận tiện, an toàn nhu
c
ầu vốn của khách hàng sẽ tạo điều kiện để ngân hàng nâng cao uy tín, thu hút