Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn trong cuộc sống (5 mẫu)

Bài văn mẫu lớp 12
Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn trong cuộc sống
Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn - Mẫu 1
Trong cuộc sống ai cũng mong muốn mình trở thành một người chiến thắng, một
người thành công, khôn ngoan nhất. Chẳng vậy mà Tố Hữu đã viết:
"Ai chiến thắng mà không hề chiến bại
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần?"
Thế nhưng không phải ai cũng là người đạt được đích đến thành cơng, hay chiến
thắng. Bởi bài học rút ra ở đây, sau mỗi lần chiến dại, dại khờ là sự kiên cường, quyết
tâm cao hơn nữa, là những kinh nghiệm để tích lũy cho những lần sau này. Vậy thắng
bại, dại khôn là như thế nào trong cuộc sống của chúng ta?
Cũng như câu thơ mà Tố Hữu đã đúc kết, từ chiêm nghiệm thực tế mà chúng ta hiểu
rằng chiến thắng - chiến bại, dại - khôn trong cuộc sống hôm nay đều là những thăng
trầm, những thử thách mà cuộc sống dành tặng cho chúng ta. Chúng là những quy luật
hết sức tự nhiên của loài người và bất cứ ai cũng đều gặp phải. Tuy mang ý nghĩa
khác nhau, đối lập với nhau thế nhưng chúng lại luôn đi song hành cùng với nhau, bổ
sung và hoàn thiện cho nhau. Như "thắng" tức là sự vượt qua khó khăn, thử thách, cản
trở cũng như đối thủ để đạt tới đích đến, thành cơng, khẳng định được bản lĩnh cũng
như sức mạnh của bản thân mình. Vậy "khơn" là gì? Đó là sự khơn ngoan, khơn khéo,
hiểu biết trong hành động, trong suy nghĩ, cách ứng xử. Đây là hai từ ngữ thường
được dùng để chỉ những người thành công, có nhiều thành tựu trong cuộc sống. Và
đối lập với hai tính từ chỉ sự tốt đẹp này là "dại" và "bại", nó dùng để chỉ sự thua thiệt,
thiếu khơn khéo, khôn ngoan, đôi khi chỉ sự vấp ngã, sai lầm.
Tuy có ý nghĩa đối lập là vậy, những sự song hành của chúng lại là điều khiến chúng
ta phải suy nghĩ, để tâm. Bởi có chiến bại mới có chiến thắng, có dại rồi mới có khơn
như câu thành ngữ nổi tiếng: "Thất bại là mẹ thành công". Phải, ai mà chẳng từng thất
Website: Download.vn

1

bại, từng dại khôn vài lần trong cuộc sống của mình, thế nhưng điều quan trọng nhất
mà sự thắng bại, dại khơn mà chúng ta muốn nói ở đây là những bài học được rút ra từ
những điều đó. Để chiến thắng, chúng ta phải trải qua khó khăn, đơi khi là thất bại liên
tiếp rồi mới có được thành cơng như mong đợi. Khơn dại cũng vậy, có dại, có sai lầm
thì ta mới có kinh nghiệm để tích lũy, để trưởng thành từng ngày.
Bởi vậy mới nói, trong cuộc sống, con người sẽ luôn gặp phải những vấn đề đối lập
như thế này, điều quan trọng nhất là chúng ta phải biết rút ra những bài học, những
kinh nghiệm sống quý báu từ những sai lầm, thất bại ấy. Để từ đó, chúng ta hướng tới
sự thành cơng, vượt qua chính bản thân mình. Bởi hạnh phúc, thành cơng khơng tự
dưng đến với ta. Đó là cả một q trình chúng ta nỗ lực, tích lũy kinh nghiệm bản thân,
cho đi để được nhận lại.
Để có chiến thắng, có được hạnh phúc, con người phải vượt qua nhiều chặng đường
gian nan. Chúng ta phải học được cách tìm được nguyên nhân từ trong chính thất bại
để khắc phục, để làm nên chiến thắng cuối cùng vẻ vang. Cũng như khơn, dại, chẳng
ai có thể khẳng định chắc chắn rằng chưa từng một lần dại dột làm thử một điều gì đó.
Thế nhưng có thể chính từ sự dại dột, liều lĩnh ấy lại giúp ta nhận thức chính xác về
cuộc sống cũng như tìm ra cho mình một lối sống, ứng xử, kinh nghiệm riêng để từng
bước trưởng thành hơn.
Đúng vậy, cuộc sống càng nhiều thử thách thì khả năng chúng ta gặp thất bại, gặp khó
khăn, làm chuyện dại dột lại càng tăng thêm. Nhưng điều quan trọng nhất là chúng ta
nhận thức được sai lầm của mình rồi tìm ra nguyên nhân và dần khắc phục nó. Mặc dù
mỗi chúng ta đều hạn chế tối đa mắc phải những sai lầm, thế nhưng không thể phủ
nhận được sự tất yếu cũng như sự cần thiết của những sai lầm. Bởi mỗi lần vấp ngã,
chúng ta sẽ nhớ lâu hơn, sẽ tìm ra giải pháp phù hợp với bản thân mình hơn nữa. Điều
đó sẽ giúp ích cho chúng ta để giải quyết những khó khăn trong cuộc sống để cải thiện
cuộc đời của chính chúng ta.
Đã xác định thắng - bại, dại - khôn là một quy luật mang tính tất yếu, khó lịng tránh
khỏi, thế nhưng chúng ta không thể tự cho phép bản thân mình vấp ngã liên tiếp mà
khơng nhận ra sai lầm ở trong đó. Chúng ta biết tới một Edison chế tạo ra bóng đèn
Website: Download.vn

2


điện sau hơn hai ngàn lần sai lầm, thất bại. Có người nói ơng thật dại dột khi cứ mãi đi
tìm một điều khơng thể, nhưng những bài học rút dần ra sau mỗi lần thất bại đã khiến
ông trở thành nhà sáng chế tài năng nhất thế kỉ XX. Có thể nói, sự thất bại, dại dột
cũng là một sự khích lệ, một điều động viên tinh thần chúng ra trong hồn cảnh khó
khăn. Khi gặp thất bại, hãy đừng buông xuôi, đừng chú tâm tới những lời gièm pha
của người đời, hãy tự tạo ra cho mình một bản sắc riêng được tạo thành từ kinh
nghiệm của chính minh. Hãy kiên tâm và đủ nghị lực để không gục ngã trước khó
khăn, thử thách mà cuộc đời mang đến, bởi biết đâu sau đó đã là cầu vồng rạng rỡ của
thành công. Hãy nhớ tới Bill Gates, để trở thành một ông chủ lớn đã mất bao nhiêu
năm, sau bao lần thất bại rồi mới trở thành người thành công, người chiến thắng như
thế. Tất nhiên, ông chẳng thể tránh khỏi những sai lầm, dại dột. Hãy nghĩ tới Walt
Disney, trước khi trở thành ông chủ - một kẻ giàu có bậc nhất thế giới, có trí tưởng
tượng về một thế giới cổ tích tuyệt vời như thế từng bị đuổi khỏi cơng ty vì "thiếu trí
tưởng tượng" và bị từ chối tới ba trăm linh hai lần trước khi thành lập được Disney.
Tơi khơng khuyến khích bạn mắc sai lầm nhưng hãy cứ thử một lần làm điều mình
muốn để rút ra được những kinh nghiệm cho chính bản thân mình. Bởi nếu cứ giấu
dốt, cứ khơng dại đi một lần thì bao giờ chúng ta mới tiến tới được thành công.
Xã hội càng phát triển, chúng ta càng có nhiều cơ hội hồn thiện và phát triển bản
thân mình, thế nhưng song hành với đó là thật nhiều khó khăn, thử thách, Nhưng hãy
đừng nản lịng, hãy cứ cố gắng rèn luyện dù thất bại, dù bị dè bỉu là một kẻ thất bại vì
biết đâu đó, một ngày những kinh nghiệm kia sẽ giúp bạn trưởng thành, trở thành một
người chiến thắng. Đặc biệt là giới trẻ chúng ta, hãy cứ thử sức mình, hãy mắc sai lầm
để thấy rằng chúng ta vẫn còn non trẻ, cịn phải học tập và tích lũy nhiều hơn nữa.
Con người ai cũng mong sẽ đi đến được thành công, không trở thành một kẻ thất bại,
một kẻ dại dột. Thế nhưng, quy luật tồn tại của vũ trụ là thế mà chúng ta chỉ là những
kẻ đi theo. Bởi vậy, hãy ln cố gắng tích lũy kinh nghiệm, hãy đừng nản lịng, hãy để

ra cho mình những bài học riêng vì đó có thể là hành trang, nền tảng vững chắc để
chúng ta bước vào một tương lai tương sáng.

Website: Download.vn

3


Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn - Mẫu 2
Ai trong cuộc đời này trưởng thành mà không trải qua những thắng, bại? Ai có thể
trưởng thành mà không trải qua những vấp ngã trong cuộc đời? Sau mỗi lần vấp ngã,
thất bại, con người ta rút ra bài học cho bản thân mình từ đó sẽ khơng cịn gặp phải
trường hợp tương tự sẽ có thể tự tin mà giành chiến thắng. Thế nên Tố Hữu mới từng
nói: “Ai chiến thắng mà khơng hề chiến bại - Ai nên khôn mà không dại đôi lần”. Vấn
đề là phải làm sao để đứng lên được từ những khôn, dại, đúng, sai trong cuộc sống ấy.
Câu thơ của Tố Hữu thực sự là một lời đúc kết mang tính chiêm nghiệm từ thực tế đời
sống. Thắng - bại, hạnh phúc - bất hạnh, khó khăn - may mắn... đều là những cung bậc,
những nốt thăng và nốt trầm mà nếu khơng gặp phải thì sẽ khơng phải là cuộc sống
mà cũng sẽ làm cho cuộc sống trở nên vô nghĩa. Tuy chúng là những khía cạnh đối
lập nhau, nhưng lại luôn đi liền với nhau và tôn thêm ý nghĩa của nhau. Nói “Ai chiến
thắng mà khơng hề chiến bại” là vì cuộc sống khơng hề giản đơn. Mọi con đường đi
không phải lúc nào cũng được trải hoa hồng. Sẽ có những chơng gai, sẽ có những gập
ghềnh. Sẽ có những lúc con người tràn ngập trong cảm giác chiến thắng nhưng cũng
sẽ có lúc họ phải nếm trải những giọt nước mắt đắng cay của thất bại.
Đó là quy luật cuộc sống. Cũng giống như việc người ta có thể rút ra những kinh
nghiệm cho bản thân từ những sự từng trải, từ những thất bại, từ những sai lầm trong
cuộc đời, để rồi từ đó sẽ không mắc phải những sai lầm tương tự. "Ai nên khơn mà
khơng dại đơi lần". Nhờ có cái “dại” ta mới biết được mình “dại” và rút kinh nghiệm
trong lần sau tức không mắc phải cái “dại” ấy nữa, tức đã “nên khơn” theo cách nói
của Tố Hữu.

Câu thơ khơng chỉ là một chân lý về quy luật của đời sống mà còn cho ta thấy được sự
vất vả để đánh đổi lấy hạnh phúc. Mọi hạnh phúc không phải tự dưng đến, cái gì dễ
đến thì cũng dễ ra đi. Tất cả đều là sự cho đi và nhận lại, giống như việc ta trao đi tình
thương để nhận lại thương yêu, ta cống hiến để sau đó mới nghĩ đến chuyện hưởng
thụ. Mọi thứ không tự dưng mà có, thắng bại cũng vậy. Chính trong thất bại chúng ta
tìm ra được bài học cho mình, tìm ra nguyên nhân thất bại để khắc phục, làm nên
Website: Download.vn

4


chiến thắng cuối cùng. Cịn cái khơn, dại, có thể coi như những kinh nghiệm trong
cuộc sống. Từ những vấp ngã, từ những dại dột, con người ta sẽ trưởng thành hơn lên,
sẽ nhận thức được một cách chính xác hơn về cuộc sống để có cách ứng xử với nó phù
hợp, tức vượt qua cái “dại” mình đã từng vấp phải để lớn khơn hơn lên.
Khơng ai có thể khẳng định rằng trong đời mình sẽ khơng bao giờ vấp ngã, sẽ không
bao giờ phải nếm trải thất bại. Thử thách càng nhiều, cuộc sống càng sôi động và phức
tạp thì khả năng vấp phải những vấn đề ấy càng lớn, vấn đề là ở chỗ cần nhận thức
được đúng đắn mức độ của chúng cũng như biết đứng lên từ những thất bại, sai lầm.
Từ trong thất bại, con người ta cần phải tìm hiểu ra căn nguyên, biết được thất bại là
do đâu. Từ đó mới đặt ra câu hỏi: Làm thế nào để khắc phục căn nguyên ấy. Khi
những nguyên nhân được đánh giá đúng thì có thể tìm ra giải pháp cho chúng và quan
trọng hơn là người ta sẽ không bao giờ dẫm lên vết chân của những thất bại trước đó.
Điều này cũng giống như việc trải qua những lẽ “dại”, “khôn” trong cuộc sống vậy.
Trước những sai lầm đã mắc phải, người ta sẽ khơng chỉ biết tránh mà cịn biết tìm
cách khắc phục. Mỗi lần vấp ngã là một lần ta tìm ra những bài học cho bản thân, về
cuộc đời. Nhờ thế khả năng hiểu biết cũng như khả năng giải quyết những khó khăn
trong cuộc sống của con người sẽ được cải thiện, làm cho ta ngày càng trở nên tự tin
hơn.
Xác định được những điều này như một quy luật của cuộc sống khó tránh khỏi, nhưng

điều đó khơng có nghĩa là con người tự cho phép mình được sai lầm, được vấp ngã
trong cuộc đời. Đó là những bài học được đúc kết nhưng cũng là câu nói mang tính
chất động viên tinh thần, dễ khi bắt gặp phải những hồn cảnh tương tự con người
khơng vì thất vọng, vì lo lắng mà bng xi tất cả. Hãy cố gắng để tránh mắc sai lầm
và thất bại một cách tối đa. Nhưng nếu như có gặp phải những trường hợp như vậy thì
hãy biết cách tự mình đứng dậy. Đầu tiên là đủ nghị lực để tự mình đứng dậy, sau đó
mới là việc phải làm như thế nào để khắc phục, và rút ra được điều gì cho bản thân.
Câu thơ khơng khuyến khích con người ta tự hài lịng, bng xi trước thực tại mà
kêu gọi phấn đấu, tiến lên không ngừng. Điều này cần thiết và có ý nghĩa với tất cả
mọi người.

Website: Download.vn

5


Xã hội ngày càng hiện đại, mối quan hệ con người ngày càng được mở rộng, họ được
tiếp cận với những lĩnh vực mới lạ, được thử thách và có nhiều cơ hội khẳng định
mình. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc người ta sẽ phải đối mặt nhiều hơn với
nguy cơ gặp khó khăn, thậm chí là thất bại. Những lúc như vậy, nếu như không rèn
luyện cho mình nghị lực sống, cũng như sự sáng suốt, con người sẽ không thể tỉnh táo
bước tiếp. “Thất bại là mẹ thành cơng”. Và chỉ có trong thất bại con người mới nhận
ra được chính mình. Thất bại dạy cho ta cách để thành công, cũng như sai lầm dạy cho
ta cách để sáng suốt, và thường chúng là cái tồn tại như một phần tất yếu trên con
đường đi đến thành công vậy. Là những người mới đang bước vào ngưỡng cửa cuộc
đời, giới trẻ cần được ý thức điều này một cách sâu sắc.
Với tuổi đời trẻ và chưa có nhiều kinh nghiệm sống, những người trẻ tuổi thường hay
vấp phải những sai lầm, thất bại. Điều quan trọng là hãy đừng để những điều ấy quật
ngã được mình, hãy đứng lên và dũng cảm đối mặt với chúng. Làm lại từ đầu, chỉ có
như vậy chúng ta mới có thể thực sự trưởng thành. Từ những thất bại, sai lầm, hãy rút

ra bài học cho bản thân mình để khơng cịn bao giờ gặp phải trường hợp tương tự.
Cịn nếu có, cũng đã có đủ kinh nghiệm và sức mạnh để giành chiến thắng. Nói như
vậy khơng có nghĩa là chúng ta được phép dựa vào cái điều được coi là quy luật cuộc
sống ấy mà coi thường thành bại. Tất nhiên là sai lầm và thất bại là những điều rất khó
tránh trong cuộc sống nhưng hãy cố gắng để có thể hạn chế được nó một cách nhiều
nhất. Nếu có thể tránh được sai lầm và thất bại, chẳng có lý do gì ta để cho mình
vướng phải chúng cả.
Nhận thức được về lẽ thành bại trong cuộc sống, chúng ta càng có ý thức hơn trong
việc rèn luyện để mình có thể trở thành người chủ động trong mọi trường hợp. Hãy cố
gắng để mình ln là người giành chiến thắng.

Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn - Mẫu 3
Ai chiến thắng mà không hề chiến bại
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần

Website: Download.vn

6


Đó là hai câu thơ nổi tiếng trong bài thơ “Dậy mà đi” của Tố Hữu. Đúng vậy, có lối đi
nào mà chỉ trải toàn hoa hồng, trong bất cứ lĩnh vực nào có chiến thắng nào mà khơng
trải qua những trở ngại, chơng gai, thậm chí là nhiều lần thất bại cay đắng mới nên. Là
con người có ai trưởng thành mà khơng có những vấp ngã. Nhưng cái chính là chúng
ta có đủ bản lĩnh, đủ kiên trì, đủ quyết tâm để vượt qua, để đứng dậy để sống cho có ý
nghĩa hay khơng.
Trước tiên chúng ta cần hiểu thế nào là “chiến thắng

chiến bại”, “dại

khơn”. Nói

về “chiến thắng” có nghĩa là thành quả của một sự việc nào đó mà khi kết thúc chúng
ta đạt được mục tiêu ban đầu đã đề ra một cách tốt đẹp như mong muốn. “Chiến bại”
nghĩa là mục tiêu không được hồn thành, kết quả việc làm khơng được như mong đợi
khiến chúng ta phải thất vọng. “Khôn” dùng để chỉ những người trí tuệ sáng suốt, suy
nghĩ ln chín chắn, lanh lợi để không bị kẻ khác lừa phỉnh, lợi dụng để có những
hành động, việc làm đúng, đạt được mục đích một cách nhanh nhất, hiệu quả tốt nhất.
“Dại” là chỉ suy nghĩ đơn giản, lệch lạc, ngốc nghếch.
Thắng

bại, dại

khôn là những mặt khác nhau của cuộc sống, tuy có những khía

cạnh đối lập nhau nhưng lại ln song hành cùng nhau. Theo cách nhìn nhận thơng
thường chúng ta luôn mong muốn bản thân gặp gỡ, tiếp xúc với những người “khôn”
để học hỏi những kinh nghiệm thành công của họ phục vụ cho mục đích cuộc sống
của mình và tránh xa những kẻ “dại” vì khơng ai muốn mình là kẻ “chiến bại”. Nhưng
nói như vậy khơng có nghĩa là chúng ta coi thường, ghẻ lạnh, xa lánh những người
không may gặp thất bại mà phải dang tay mở lịng giúp đỡ họ trong khả năng có thể
của mình bởi đó lại là quy luật của cuộc sống. Chúng ta chỉ trưởng thành thực sự khi
rút ra được những kinh nghiệm, những bài học quý giá cho bản thân qua sự trải
nghiệm, qua những vấp váp, sai lầm, thất bại trong cuộc đời và biết nhìn nhận, rút ra
bài học qua sai lầm của người khác. Nhờ có cái “dại” mà chúng ta mới “nên khôn”.
Bởi vậy, chúng ta khơng được nản chí, khơng nên bỏ cuộc khi gặp phải những khó
khăn trở ngại. “Chiến thắng” khơng phải tự nhiên mà có, mà phải đánh đổi bằng rất
nhiều sự nỗ lực, vất vả. Muốn hưởng thụ cảm giác hạnh phúc, cảm giác của người
“chiến thắng” chúng ta phải dám làm kẻ “chiến bại”. Chưa từng cố gắng, không bỏ ra
tâm sức thì đừng bao giờ nghĩ đến hưởng thành quả, vì điều gì dễ dàng mà có được

Website: Download.vn

7


cũng sẽ dễ dàng mất đi. Chính từ những “chiến bại” chúng ta có được bài học cho
mình, tìm ra nguyên nhân thất bại để khắc phục, làm nên “chiến thắng”. Từ những vấp
ngã, từ những dại dột, con người ta sẽ trưởng thành hơn lên, sẽ nhận thức được một
cách chính xác hơn về cuộc sống để có cách ứng xử với nó phù hợp, tức vượt qua cái
“dại” của mình để lớn “khơn” hơn lên.
Đời người có ai dám khẳng định mình khơng bao giờ sai lầm, khơng bao giờ vấp ngã?
Cuộc sống càng hiện đại, càng phát triển, con người càng có nhiều cơ hội để khẳng
định mình. Nhưng điều đó cũng có nghĩa là thử thách với con người càng nhiều, càng
dễ phạm sai lầm, càng dễ vấp ngã, vấn đề là chúng ta cần nhìn nhận vấn đề một cách
đúng đắn và đứng lên từ những vấp ngã, sai lầm. Từ trong thất bại, con người ta cần
phải tìm hiểu ra căn nguyên, biết được thất bại là do đâu, từ đó mới tìm ra cách khắc
phục. Mỗi lần vấp ngã là chúng ta lại tìm ra những bài học cho bản thân, về cuộc đời.
Nhờ thế khả năng hiểu biết cũng như khả năng ứng phó với hồn cảnh cũng trở nên
linh hoạt hơn, giúp chúng ta vượt lên khó khăn của hồn cảnh, làm cho ta ngày càng
trở nên tự tin hơn.
Xác định những điều này như một quy luật tất yếu của cuộc sống, nhưng điều đó
khơng có nghĩa là con người tự cho phép mình được sai lầm, được vấp ngã trong cuộc
đời. Đó là những bài học được đúc kết nhưng cũng là câu nói mang tính chất động
viên, khi con người gặp phải những khó khăn trắc trở trong cuộc sống, để khơng vì
thất vọng, vì lo lắng mà buông xuôi tất cả. Hãy cố gắng để tránh mắc sai lầm và thất
bại một cách tối đa. Nhưng nếu lỡ có gặp phải những trường hợp như vậy thì hãy biết
cách tự mình đứng dậy và dũng cảm tiến về phía trước. “Thất bại là mẹ thành cơng”
và chỉ có trong thất bại con người mới nhận ra được chính mình. Thất bại dạy cho ta
cách để thành cơng, cũng như sai lầm dạy cho ta cách để sáng suốt, và thường chúng
là cái tồn tại như một phần tất yếu trên con đường đi đến thành công vậy. Là những

người mới đang bước vào ngưỡng cửa cuộc đời, giới trẻ cần được ý thức điều này một
cách sâu sắc. Nhận thức được về lẽ thành bại trong cuộc sống, chúng ta càng có ý thức
hơn trong việc rèn luyện để mình có thể trở thành người chủ động trong mọi trường
hợp. Hãy cố gắng để mình ln là người giành chiến thắng.

Website: Download.vn

8


Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn - Mẫu 4
Tơi u vẻ đẹp của sự khơng hồn hảo, bởi nó dạy cho chúng ta cách làm gì để tiến
lên phía trước, để sống can đảm và nghị lực trên hành trình chúng ta đang đi. Thắng
bại, hay dại và khơn cũng là hai mặt của một q trình làm nên sự khơng hồn hảo ấy.
Chiến thắng - chiến bại, dại - khôn trong cuộc sống hôm nay đều là những thăng trầm,
những thử thách mà cuộc sống dành tặng cho chúng ta. Chúng là những quy luật hết
sức tự nhiên của loài người và bất cứ ai cũng đều gặp phải. Tuy mang ý nghĩa khác
nhau, đối lập với nhau thế nhưng chúng lại luôn đi song hành cùng với nhau, bổ sung
và hoàn thiện cho nhau. Như "thắng" tức là sự vượt qua khó khăn, thử thách, cản trở
cũng như đối thủ để đạt tới đích đến, thành công, khẳng định được bản lĩnh cũng như
sức mạnh của bản thân mình. Vậy "khơn" là gì? Đó là sự khôn ngoan, khôn khéo, hiểu
biết trong hành động, trong suy nghĩ, cách ứng xử. Đây là hai từ ngữ thường được
dùng để chỉ những người thành cơng, có nhiều thành tựu trong cuộc sống. Và đối lập
với hai tính từ chỉ sự tốt đẹp này là "dại" và "bại", nó dùng để chỉ sự thua thiệt, thiếu
khơn khéo, khơn ngoan, đơi khi chỉ sự vấp ngã, sai lầm.
Tuy có ý nghĩa đối lập là vậy, những sự song hành của chúng lại là điều khiến chúng
ta phải suy nghĩ, để tâm. Bởi có chiến bại mới có chiến thắng, có dại rồi mới có khơn
như câu thành ngữ nổi tiếng: "Thất bại là mẹ thành công". Phải, ai mà chẳng từng thất
bại, từng dại khôn vài lần trong cuộc sống của mình, thế nhưng điều quan trọng nhất
mà sự thắng bại, dại khơn mà chúng ta muốn nói ở đây là những bài học được rút ra từ

những điều đó. Để chiến thắng, chúng ta phải trải qua khó khăn, đơi khi là thất bại liên
tiếp rồi mới có được thành công như mong đợi. Khôn dại cũng vậy, có dại, có sai lầm
thì ta mới có kinh nghiệm để tích lũy, để trưởng thành từng ngày. Nếu khơng từng thất
bại 3000 lần trong việc phát minh bóng đèn phát sáng, liệu Ê-đi-xơn có trở thành một
trong những “thần linh của phát minh nhân loại” hay “mặt trời thứ hai của loài người”.
Cho nên, hãy cảm ơn những thất bại ấy, chúng dạy bạn cách tiến lên, cách vượt qua
khó khăn, cách khơng bỏ cuộc giữa chừng, cách đi lên đầy mạnh mẽ và quyết tâm để
không đánh mất mình trước bão giơng.

Website: Download.vn

9


Con người ai cũng mong sẽ đi đến được thành công, không trở thành một kẻ thất bại,
một kẻ dại dột. Thế nhưng, quy luật tồn tại của vũ trụ là thế mà chúng ta chỉ là những
kẻ đi theo. Bởi vậy, hãy ln cố gắng tích lũy kinh nghiệm, hãy đừng nản lịng, hãy để
ra cho mình những bài học riêng vì đó có thể là hành trang, nền tảng vững chắc để
chúng ta bước vào một tương lai tương sáng. Cái dại từ thất bại mới ló ra cái khơn để
tiến đến thành cơng. Khơng có ai là hồn hảo tuyệt đối, và đơi khi vẻ đẹp khơng nằm
trong những chiếc bình thủy tinh sang trọng đắt tiền mà nằm ở những vết nứt đầy rạng
rỡ ấy. Chính những sai lầm sẽ kết thành chòm sao chiếu sáng cuộc đời bạn, dạy bạn
cách đứng lên. Hãy cảm ơn những sai lầm, những thất bại và những lần dại dột ấy.
Nhưng thất bại xong phải biết đứng lên, sai để đúng, không phải là sự cố chấp với cái
tôi quá lớn của mình. Khi ấy, bạn chỉ đang tự cơ lập, tự biến mình thành kẻ cố chấp,
mù qng và đơn độc mà thôi.

Suy nghĩ về thắng và bại, dại và khôn - Mẫu 5
Sự thành và bại, dại và khôn là những yếu tố luôn tham gia vào sự tạo thành cuộc
sống của từng cá nhân. Trong sự đối lập giữa chiến thắng và chiến bại, giữa dại và

khơn, con người vẫn thường tìm tới chiến thắng, sự khôn ngoan để xây dựng cuộc
sống tốt đẹp như ý muốn. Nhưng ta có nên chỉ tơn trọng chiến thắng mà coi khinh thất
bại, tìm sự khơn ngoan và tránh sự dại khờ trong cuộc sống? về vấn đề này, nhà thơ
Tố Hữu đã từng viết:
Ai chiến thắng mà không hề chiến bại
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần?
(Dậy mà đi)
Những dòng thơ ấy đã gợi ra nhiều cách nghĩ, cách nhìn mới rất đáng trân trọng về
mối liên hệ giữa thành - bại, dại - khôn trong cuộc sống.
Theo cách nhìn nhận thơng thường, sự chiến thắng, khơn ngoan được coi là những yếu
tố tích cực mà con người có trách nhiệm phải tìm tới để có một cuộc sống nhiều niềm
Website: Download.vn

10


vui. Cịn sự thất bại, dại khờ ln bị đánh giá là những yếu tố tiêu cực chỉ khiến cuộc
sống con người thêm nhiều nỗi buồn, trắc trở. Sự phân biệt giữa các yếu tố được xác
lập rất rõ, một bên luôn nhận được nhiều sự trân trọng và một bên chỉ có sự ghẻ lạnh,
hắt hủi. Nhưng trong câu thơ của Tố Hữu, sự phân định đó đã được thay bằng một
cách nhìn mới.
Trong cách nhìn ấy, thành và bại, dại và khơn khơng chỉ đối lập mà cịn tương giao, là
sự chuyển tiếp lẫn nhau. Sự thất bại, sự dại khờ không là những điều đáng hổ thẹn mà
là những thử thách cần phải vượt qua để tìm đến ánh sáng của sự thành công, sự khôn
ngoan. Thành và bại, dại và khơn chỉ là những q trình, những điểm mốc tiếp nối lẫn
nhau trong cuộc sống để làm nên sự trưởng thành của từng người. Thất bại giúp con
người tìm được kinh nghiệm để vươn tới chiến thắng, và làm sự thành cơng có thêm ý
nghĩa. Sự dại khờ là điều ai cũng phải trải qua ở những chặng khác nhau của cuộc đời
để thêm khôn ngoan, chín chắn. Qua đó, nhà thơ Tố Hữu cũng ngầm khẳng định giá
trị của sự bền lịng, bền chí trong mối tương giao giữa thành, bại, dại, khơn. Chính sự

bền chí, kiên nhẫn là điều kiện khơng thể thiếu để mỗi người từ sự thất bại, dại khờ
tìm được con đường đúng để vươn tới sự thành công, sự khôn ngoan. Cũng chính sự
bền chí là chìa khóa giúp từng người hiểu được vị thế, khả năng của mình giữa những
nẻo đường chuyển giao giữa sự thành, bại, dại, khôn.
Lịch sử đã từng ghi nhận rất nhiều cuộc đời mà thành quả lớn lao của họ gắn liền với
nỗ lực họ phải bỏ ra để từ thất bại, dại khờ tìm tới khơn ngoan, thành cơng. Trong giai
đoạn đầu sự nghiệp, văn hào Ban-dắc đã gặp phải nhiều nỗi khổ hơn là niềm vui,
nhiều sự chê cười hơn là sự ngợi khen. Nhưng Ban-dắc khơng vì thế mà đánh mất đi
sự tự hào và niềm tin vào khả năng của mình. Càng gặp nhiều thử thách, ơng càng rút
ra nhiều kinh nghiệm và càng nỗ lực sáng tác hơn. Sự nỗ lực và kiên trì đã giúp Bandắc từ thất bại tìm tới thành cơng, từ một cây bút ln bị coi thường trở thành một đại
văn hào. Hoặc như A-rít-xtốt, ơng là một trong những nhà triết học, khoa học vĩ đại
nhất của thời đại ơng. Nhưng để có được sự thành công và uyên bác ấy, bản thân Arít-xtốt đã phải trải qua rất nhiều khó khăn từ khi cịn trẻ. Ngay chính thiên tài
Anhxtanh cũng gặp phải rất nhiều khó khăn thời tuổi trẻ. Nhưng có ai biết ẩn sau sự
dại khờ của đứa trẻ Anhxtanh khi ấy lại là sự khôn ngoan, uyên bác bậc thầy của nhà
Website: Download.vn

11


khoa học Anhxtanh sau này. Ở những bước chân đầu tiên vào thế giới của các nhà vật
lý, Anhxtanh đã phải rất vất vả để bảo vệ những nghiên cứu của mình. Nhưng khi ơng
đã vượt qua mọi sự thất bại và dại khờ, cuộc đời ông trở thành một tấm gương mà
nhân loại sẽ mãi còn nhớ đến và trân trọng. Khơng chỉ Ban-dắc, A-rít-xtốt,
Anhxtanh,... cịn rất nhiều danh nhân khác mà nhân loại không thể nào quên được sự
cống hiến, những thành tựu của họ. Ai cũng phải trải qua một cuộc đời mà thành và
bại, dại và khôn luôn chuyển tiếp lẫn nhau. Thất bại, dại khờ chỉ càng là động lực cho
họ sửa sai. Sự thành công và uyên bác không làm họ quên đi khát khao học tập, cống
hiến. Với họ, thành và bại, dại và khơn đều khơng mang ý nghĩa q tích cực hay tiêu
cực mà là những chặng đường mỗi người đều phải vượt qua cho sự trưởng thành của
mình.

Thành và bại, dại và khôn luôn đến và đi không một lời báo trước. Đó đều là những
bài học cuộc sống đem đến cho con người. Khơng có người ln thành cơng hay thất
bại,tuyệt đối thơng minh hay dại khờ. Chỉ có những người có thể hay khơng thể nhận
ra những cơ hội và thử thách mình gặp phải, cả khi thành công hay thất bại, thông
minh hay dại khờ. Điều đáng quý nhất mà lời thơ trên của Tố Hữu đem đến là thái độ
tỉnh táo và kiên trì cần có để nhìn rõ quy luật những dịng chảy của thành, bại, dại,
khôn. Dù đang đứng giữa yếu tố nào, con người vẫn cần thái độ sống đó. Bằng cách
nhìn cuộc sống như vậy, sự thành, bại, dại, khôn tạm thời góp phần tạo nên những gì
vĩnh hằng mà một cuộc đời để lại. Thành, bại, dại, khôn chỉ là những yếu tố ln đến
và đi, điều cịn ở lại là sự trưởng thành và chín chắn, sự kiên trì và tỉnh táo mà con
người tìm ra được.
Nhưng dù thành, bại, dại, khôn luôn chuyển tiếp lẫn nhau, yếu tố quyết định sự
chuyển tiếp ấy vẫn là nhận thức của con người. Thất bại sẽ mãi cịn đó nếu con người
khơng rút ra những kinh nghiệm hợp lí để tìm tới thành công. Sự dại khờ sẽ ám ảnh
một cuộc đời mãi mãi nếu cuộc đời đó khơng có ý thức tìm đến cơ hội để có sự khơn
ngoan. Lúc đó, sự thất bại, dại khờ chỉ còn mang nghĩa tiêu cực như những cách nhìn
nhận thơng thường. Bên cạnh đó, vẫn cịn những cá nhân mang cách nhìn rất sai lầm
về thành bại. Họ dựa vào sự chuyển tiếp của thành, bại để biện hộ cho một chuỗi

Website: Download.vn

12


những thất bại, dại khờ của mình. Khơng phải cuộc sống làm họ thất bại mà chính họ
đã khiến mình như vậy ngay khi bước vào cuộc sống.
Trong cuộc sống vẫn đầy thay đổi của ngày hôm nay, sự đến và đi của thành, bại, dại,
khôn càng không thể báo trước. Điều làm nên bản lĩnh sống của từng cá nhân là thái
độ, những bước đi của cá nhân đó trong sự luân chuyển giữa các yếu tố trên. Sự sợ hãi,
lúng túng, bi quan những lúc vấp ngã vì thử thách chỉ làm mọi việc tồi tệ hơn. Thái độ

sống, sự nhìn nhận đúng đắn các yếu tố thành, bại, dại, khơn ln cần cho mọi thế hệ
vì sự tồn tại và phát triển của xã hội.
Sự sống đem cho từng cuộc đời những chuỗi thử thách ngẫu nhiên và bất định. Sự
thành, bại, dại, khơn là những hình thái khác nhau của những chuỗi thử thách đó.
Nhân cách, tâm hồn của từng người luôn được mài giũa, tôi luyện cho một cuộc sống
đẹp, ý nghĩa hơn. Trong sự mài luyện ấy, mọi cách nhìn quá coi trọng thành công, quá
khinh rẻ thất bại đều không phải là thái độ sống hợp lí. Mỗi người đều phải trải qua sự
thành, bại, dại, khơn của riêng mình. Cách nhìn nhận hợp lí vị thế của bản thân ở từng
giai đoạn cũng là một cách tạo nên sự trân trọng, niềm tin vào chính mình.

Website: Download.vn

13