Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.26 MB, 189 trang )
i
L I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a cá nhân tơi. Các s
li u và k t qu nêu trong lu n án là trung th c.
Nh ng k t lu n, gi i pháp và ki n ngh c a lu n án chưa t ng ư c ai
công b trong b t kỳ cơng trình khoa h c nào.
Tác gi lu n án
Tr n Hùng Dũng
ii
M CL C
Trang ph bìa
L I CAM OAN ............................................................................................................. i
M C L C .......................................................................................................................ii
DANH M C CÁC CH
VI T T T ............................................................................. iv
DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V .................................................................. v
L IM
U.................................................................................................................. 1
Chương 1. NH NG V N
LÝ LU N V
HI U QU
S
D NG PHÍ B O
HI M C A DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH .................................... 6
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG V HO T
NG KINH DOANH B O HI M PHI
NHÂN TH ................................................................................................................. 6
1.1.1. Khái ni m và phân lo i trong b o hi m thương m i...................... 6
1.1.2. Doanh nghi p b o hi m phi nhân th .......................................... 12
1.1.3. Nh ng ho t
ng cơ b n c a DNBH phi nhân th . ..................... 14
1.2. PHÍ B O HI M C A DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH ........... 18
1.2.1. Khái ni m ................................................................................... 18
1.2.2. M c ích s d ng phí b o hi m .................................................. 28
1.2.3. Các nhân t
nh hư ng
n doanh thu phí c a DNBH phi nhân
th . ....................................................................................................... 33
1.3. HI U QU S
D NG PHÍ B O HI M C A DNBH PHI NHÂN TH ............ 37
1.3.1. Quan i m v hi u qu s d ng phí b o hi m phi nhân th . ....... 37
1.3.2. S c n thi t ph i nâng cao hi u qu s d ng phí b o hi m.......... 41
1.3.3. H th ng ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng phí b o hi m c a
DNBH phi nhân th .............................................................................. 42
1.4. VÀI NÉT V
VI C S
D NG PHÍ B O HI M C A CÁC DNBH PHI
NHÂN TH TRÊN TH GI I................................................................................... 69
Chương 2. TH C TR NG HI U QU
S
D NG PHÍ B O HI M C A CÁC
DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH
2.1. KHÁI QUÁT V
TH
HO T
VI T NAM ................................. 73
NG KINH DOANH B O HI M PHI NHÂN
VI T NAM .................................................................................................... 73
iii
2.1.1. Th trư ng b o hi m phi nhân th Vi t Nam............................... 73
2.1.2. Th c tr ng ho t
ng kinh doanh b o hi m c a các doanh nghi p
b o hi m phi nhân th
Vi t Nam ....................................................... 79
2.2. HI U QU
S
D NG PHÍ B O HI M C A CÁC DOANH NGHI P B O
HI M PHI NHÂN TH VI T NAM.......................................................................... 94
2.2.1. Th c tr ng s d ng phí b o hi m c a các DNBH phi nhân th ... 94
2.2.2. Phân tích hi u qu s d ng phí b o hi m c a các doanh nghi p
b o hi m phi nhân th Vi t Nam ........................................................ 108
2.3.
ÁNH GIÁ CHUNG V K T QU
VÀ HI U QU
S
D NG PHÍ B O
HI M PHI NHÂN TH ........................................................................................... 121
2.3.1. Thành công c a th trư ng b o hi m phi nhân th Vi t Nam .... 121
2.3.2. M t s t n t i và nguyên nhân .................................................. 126
Chương 3. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU
S
C A DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH
3.1.
NH HƯ NG NÂNG CAO HI U QU
S
D NG PHÍ B O HI M
VI T NAM. ...................... 132
D NG PHÍ B O HI M T I
CÁC DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH VI T NAM........................ 132
3.1.1. Nh ng cơ h i và thách th c
i v i các doanh nghi p b o hi m
phi nhân th Vi t Nam trong quá trình h i nh p. ................................ 132
3.1.2.
nh hư ng nâng cao hi u qu s d ng phí b o hi m t i các doanh
nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam............................................. 143
3.2. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU
S
D NG PHÍ B O HI M DNBH
PHI NHÂN TH VI T NAM .................................................................................. 145
3.2.1. Các gi i pháp tr c ti p .............................................................. 145
3.2.2. Các gi i pháp h tr .................................................................. 164
3.2.3. Các gi i pháp i u ki n............................................................. 171
K T LU N.................................................................................................................. 176
DANH M C CƠNG TRÌNH C A TÁC GI ............................................................ 178
DANH M C TÀI LI U THAM KH O .................................................................... 179
iv
DANH M C CÁC CH
BH TNDS:
BH TS:
BH:
BHNT:
BHPNT:
BHTM:
BHXH:
BHYT:
DNBH:
DPNV:
FDI:
(Foreign Direct Investment):
KDBH:
MFN:
(Most Favoured Nation)
LN:
NT:
(National Treatment)
ODA
(Official Development Assistance):
PTI:
PVI:
ROA:
(Return On Assets)
ROE:
(Return on Equity)
TBH:
TNDS:
TRIPS:
WTO:
(World Trade Organization):
VI T T T
B o hi m trách nhi m dân s .
B o hi m tài s n.
B o hi m
B o hi m nhân th .
B o hi m phi nhân th
B o hi m thương m i
B o hi m xã h i.
B o hi m y t
Doanh nghi p b o hi m.
D phòng nghi p v .
u tư tr c ti p nư c ngoài
Kinh doanh b o hi m.
Quy ch t i hu qu c
L i nhu n
Nguyên t c ãi ng qu c gia
V n h tr phát tri n chính th c
Cơng ty c ph n b o hi m bưu i n
T ng cơng ty b o hi m d u khí Vi t Nam
H s thu nh p trên tài s n
H s thu nh p trên v n c ph n
Tái b o hi m
Trách nhi m dân s
Hi p nh quy n s h u trí tu
T ch c Thương m i th gi i
v
DANH M C CÁC B NG BI U, HÌNH V
Danh m c b ng
B ng 1.1. T ng h p h th ng ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng phí b o
hi m c a các DNBH phi nhân th ............................................... 68
B ng 2.1. Quy mô th trư ng b o hi m Vi t Nam (1996 - 2007).................. 76
B ng 2.2. Các DNBH phi nhân th ho t
ng trên th trư ng b o hi m
Vi t Nam năm 2007.................................................................... 81
B ng 2.3. Doanh thu phí b o hi m và t l gi l i m t s nghi p v ch
y u (2005 - 2006) ....................................................................... 90
B ng 2.4. Cơ c u v n
danh m c
u tư c a các DNBH phi nhân th
Vi t Nam theo
u tư (2003 - 2007)................................................... 93
B ng 2.5. Doanh thu phí b o hi m c a m t s DNBH phi nhân th (2003 2007) .......................................................................................... 94
B ng 2.6. S ti n b i thư ng th c t c a m t s DNBH phi nhân th
(2003 - 2007).............................................................................. 97
B ng 2.7. Tình hình trích l p d phòng nghi p v c a m t s DNBH phi
nhân th Tính
n ngày 31 tháng 12 hàng năm (2003- 2007) ..... 99
B ng 2.8. Tình hình s d ng s ti n trích l p d phòng nghi p v hàng
năm c a m t s DNBH phi nhân th (2003 - 2007) .................. 100
B ng 2.9. T ng chi phí tr c ti p cho ho t
ng kinh doanh b o hi m
m t s DNBH phi nhân th 2003-2007..................................... 101
B ng 2.10. Chi phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh nghi p c a 3 lo i
hình cơng ty thu c 3 hình th c s h u khác nhau ..................... 103
B ng 2.11. Ngu n v n
u tư c a m t s DNBH phi nhân th (2003 -
2007) ........................................................................................ 104
vi
B ng 2.12. Giá tr
u tư tr l i n n kinh t c a m t s DNBH phi nhân
th (2003 - 2007)...................................................................... 105
B ng 2.13. L i nhu n thu n và l i nhu n
doanh nghi p b o hi m phi nhân th
u tư tài chính c a m t s
Vi t Nam. .................... 107
B ng 2.14. Hi u qu b i thư ng và chi tr ti n b o hi m c a m t s
DNBH phi nhân th (2003 - 2007) ........................................... 109
B ng 2.15. Hi u qu
u tư tài chính c a m t s doanh nghi p b o hi m
phi nhân th (2003-2007) ......................................................... 111
B ng 2.16. Hi u qu s d ng chi phí tr c ti p cho ho t
ng kinh doanh
b o hi m (2003-2007) ............................................................... 114
B ng 2.17. Hi u qu s d ng chi phí bán hàng và chi phí qu n lý doanh
nghi p b o hi m (2003-2004)................................................... 115
B ng 2.18. Hi u qu s d ng phí tính theo l i nhu n thu n kinh doanh b o
hi m
m t s doanh nghi p b o hi m (2003-2007) ................. 117
B ng 2.19. Hi u qu trích l p d phịng nghi p v t phí b o hi m. .......... 118
Danh m c hình v
Hình 2.1. Th ph n doanh thu phí b o hi m c a các DNBH phi nhân th ..... 80
Hình 2.2. Cơ c u doanh thu phí b o hi m g c tồn th trư ng theo nghi p
v năm 2007 ............................................................................... 89
Hình 2.3. Cơ c u doanh thu phí b o hi m gi l i theo nghi p v năm 2006 . 91
Hình 2.4.
óng góp vào GDP c a ngành b o hi m Thương m i
Vi t
Nam (1993 - 2007) ................................................................... 120
1
L IM
U
1. Tính c p thi t c a lu n án
B o hi m nói chung và b o hi m phi nhân th nói riêng là ho t
ng
kinh doanh d a trên nguyên t c chuy n giao r i ro và phân tán t n th t gi a
nh ng cá nhân, t ch c có cùng nguy cơ g p ph i m t ho c m t nhóm r i ro
tương t và tuân th qui lu t s
b o hi m là “s
ông.
c thù riêng c a ho t
o ngư c c a chu kỳ kinh doanh”. V i
ng kinh doanh
c thù này, kinh
doanh s n ph m tn th theo quy trình: phí b o hi m (giá c s n ph m) thu
trư c, các cam k t b i thư ng ho c tr ti n b o hi m (chi phí) ư c th c hi n
sau. Vì v y, vi c tính tốn m c phí và s d ng phí thu ư c sao cho hi u qu
và úng m c ích s quy t
nh s thành cơng c a doanh nghi p b o hi m.
Trên th c t , doanh nghi p qu n lý và s d ng phí thu ư c có hi u qu
nghĩa v i vi c h s
m b o ư c các cam k t
ng
i v i khách hàng trong vi c
nhanh chóng b i thư ng khi có t n th t cũng như giúp doanh nghi p ti t ki m
ư c các kho n chi phí
tăng thêm l i nhu n và là cơ s
b o hi m m r ng các kho n phúc l i, c i thi n và nâng cao
ngư i lao
doanh nghi p
i s ng cho
ng c a mình.
Trư c nh ng thách th c và cơ h i m i khi Vi t Nam gia nh p WTO,
làm th nào
nâng cao hi u qu s d ng phí b o hi m ang là v n
thu hút
và quan tâm c a các doanh nghi p kinh doanh b o hi m Vi t Nam, trong ó
có các doanh nghi p b o hi m phi nhân th . Xu t phát t th c t trên, tác gi
ch n
tài: “Gi i pháp nâng cao hi u qu s
d ng phí b o hi m c a
doanh nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam” làm
án Ti n sĩ c a mình.
2. M c ích nghiên c u c a lu n án
Lu n án nh m vào ba m c ích nghiên c u chính:
tài nghiên c u lu n
2
H th ng hóa và làm rõ nh ng v n
doanh b o hi m phi nhân th .
hi m
lý lu n v b o hi m và kinh
ưa ra quan i m v hi u qu s d ng phí b o
c bi t là hi u qu kinh t và phương th c ánh giá, t
ó hồn thi n,
b sung h th ng ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng phí b o hi m c a các
doanh nghi p b o hi m phi nhân th .
Phân tích th c tr ng th trư ng b o hi m phi nhân th và áp d ng h
th ng ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng phí b o hi m vào m t s doanh
nghi p chi m th ph n l n t i Vi t Nam. Qua ó ưa ra nh ng nh n xét khách
quan v hi u qu s d ng phí c a các doanh nghi p b o hi m phi nhân th
Vi t Nam.
xu t nh ng gi i pháp góp ph n nâng cao hi u qu s d ng phí b o
hi m c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam và i u ki n
các
gi i pháp có th th c hi n ư c trong th i gian t i.
3. T ng quan v các nghiên c u có liên quan
So v i l ch s hàng trăm năm phát tri n c a b o hi m nói chung và b o
hi m phi nhân th nói riêng trên th gi i, l ch s ra
i và phát tri n c a b o
hi m phi nhân th Vi t Nam còn khá non tr . Vi c DNBH
u tiên - B o Vi t
ư c thành l p (ngày 15 tháng 01 năm 1965) là m c son ánh d u s ra
i
c a th trư ng b o hi m phi nhân th Vi t Nam; tuy nhiên, ph i sau năm
1993, th trư ng b o hi m m i th c s phát tri n. Do v y, các nghiên c u ã
ư c công b trong lĩnh v c này v n còn r t h n ch . T năm 1977- 2002, t i
các trư ng
i h c thu c kh i kinh t m i ch có 2 nghiên c u sinh b o v
thành công lu n án ti n s liên quan t i lĩnh v c b o hi m, nhưng l i là lĩnh
v c b o hi m xã h i. C th :
Năm 1993, NCS M c Văn Ti n ã b o v thành công
tài: “ ng
d ng m t s phương pháp th ng kê trong nghiên c u b o hi m xã h i
Nam”.
Vi t
3
Năm 1999, NCS Vũ Thành Hưng b o v
nh m nâng cao hi u qu ho t
tài: “Nh ng gi i pháp
ng b o hi m hưu trí
Vi t Nam”
Sau năm 2002, ã có nhi u nghiên c u sinh nghiên c u v lĩnh v c b o
hi m thương m i và ã b o v thành công lu n án ti n s c a mình. C th là:
- NCS Phí Tr ng Th o ã nghiên c u
c u ti m năng v b o hi m nhân th
tài: “Gi i pháp tho mãn nhu
Vi t Nam”,
tài ư c b o v thành
công vào năm 2004.
- Cũng trong năm 2004, NCS Ph m th
“Ho t
ng
nh ã nghiên c u
u tư c a các doanh nghi p b o hi m nhà nư c
tài:
Vi t Nam”.
- Năm 2005, NCS oàn Trung Kiên ã b o v thành công lu n án ti n
s v i
tài: “Gi i pháp hoàn thi n và phát tri n ho t
ng
u tư t i các
công ty b o hi m Vi t Nam”.
- Năm 2006, NCS
trung nghiên
oàn Minh Ph ng – H c vi n Tài chính, ã t p
tài: “Gi i pháp nâng cao hi u qu kinh doanh b o hi m phi
nhân th c a các DNBH nhà nư c Vi t Nam trong i u ki n m c a và h i
nh p”.
-
tài: “Hoàn thi n cơ ch qu n lý tài chính
i v i T ng công ty
b o hi m Vi t Nam theo mơ hình t p ồn kinh doanh” ã ư c NCS Nguy n
Qu c Tr b o v thành công năm 2006.
- Ngoài nh ng
tài nêu trên, t i các bu i h i th o khoa h c và trên
các t p chí khoa h c, ã có nhi u bài báo vi t v lĩnh v c b o hi m thương
m i này.
Tuy nhiên,
tài: “Gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng phí b o hi m
c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam” mà lu n án t p trung
nghiên c u là hoàn toàn m i và h t s c c n thi t trong i u ki n ngành b o
hi m thương m i nư c ta ã gia nh p t ch c thương m i th gi i. K t qu
nghiên c u c a
tài s là cơ s lý lu n và th c ti n
các doanh nghi p b o
4
hi m phi nhân th nư c ta xem xét, nghiên c u và ng d ng trong th c ti n
nh m m c ích s d ng có hi u qu hơn phí b o hi m phi nhân th .
ng
th i ây còn là m t tài li u tham kh o h u ích cho các nhà nghiên c u và
qu n lý liên quan t i lĩnh v c này.
4.
i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án
i tư ng và ph m vi nghiên c u bám sát m c ích nghiên c u.
i tư ng nghiên c u: lu n án t p trung nghiên c u th c tr ng và hi u
qu s d ng phí b o hi m,
c bi t là hi u qu kinh t c a vi c s d ng phí b o
hi m m t s doanh nghi p b o hi m phi nhân th có th ph n l n Vi t Nam.
Ph m vi nghiên c u: nghiên c u ho t
b o hi m phi nhân th có th ph n l n
năm 2003
ng c a m t s doanh nghi p
Vi t Nam, ch y u trong giai o n t
n năm 2007.
5. Phương pháp nghiên c u
Trên cơ s v n d ng phương pháp lu n duy v t bi n ch ng và duy v t
l ch s , lu n án ã s d ng t ng h p các phương pháp nghiên c u trong kinh
t như: phương pháp th ng kê, phương pháp so sánh và ánh giá, phương
pháp t ng h p và phân tích .v.v.
T t c nh ng phương pháp này
u ư c v n d ng t ng h p khi xây
d ng h th ng ch tiêu th ng kê ánh giá hi u qu s d ng phí b o hi m phi
nhân th .
ng th i chúng còn ư c s d ng t ng h p
hi u qu s d ng phí b o hi m phi nhân th
phân tích th c tr ng
các DNBH phi nhân th Vi t
Nam.
Ngu n s li u ư c s d ng trong phân tích và ánh giá hi u qu s
d ng phí b o hi m phi nhân th
m b o
tin c y và phù h p v i các
phương pháp nghiên c u mà lu n án s d ng.
6. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a
tài nghiên c u
- Hoàn thi n, b sung h th ng ch tiêu ánh giá hi u qu s d ng phí
5
BH c a DNBH phi nhân th .
sung
ng d ng h th ng ch tiêu hi u qu s d ng phí ã hồn thi n, b
ánh giá hi u qu s d ng phí b o hi m
các DNBH phi nhân th
VN.
- Làm rõ nh ng t n t i trong vi c s d ng phí t i m t s doanh nghi p
b o hi m phi nhân th chi m th ph n l n trên th trư ng VN.
-
xu t nh ng gi i pháp nh m nâng cao hi u qu s d ng phí b o
hi m cho DNBH phi nhân th VN.
7. K t c u c a lu n án
Tên lu n án: “Gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng phí b o hi m
c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam ”
Ngoài ph n m
u, k t lu n, ph n ph l c và danh m c tài li u tham
kh o, n i dung c a lu n án ư c chia thành ba chương:
Chương 1: Nh ng v n
lý lu n v hi u qu s d ng phí b o hi m c a
doanh nghi p b o hi m phi nhân th .
Chương 2: Th c tr ng hi u qu s d ng phí b o hi m c a doanh nghi p
b o hi m phi nhân th Vi t Nam và kinh nghi m c a m t s nư c trên th
gi i.
Chương 3: Gi i pháp nâng cao hi u qu s d ng phí b o hi m c a
doanh nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam.
6
Chương 1
NH NG V N
S
LÝ LU N V HI U QU
D NG PHÍ B O HI M C A DOANH NGHI P
B O HI M PHI NHÂN TH
1.1. KHÁI QUÁT CHUNG V
HO T
NG KINH DOANH B O HI M
PHI NHÂN TH
1.1.1. Khái ni m và phân lo i trong b o hi m thương m i
1.1.1.1. Khái ni m v b o hi m
Nhu c u an tồn
cũng tìm cách
i v i con ngư i là vĩnh c u. Lúc nào con ngư i
b o v chính b n thân và tài s n c a mình trư c nh ng r i
ro trong cu c s ng và trong lao
ng s n xu t. Ngay t th i ti n s
ã xu t
hi n các t ch c g n gi ng v i b o hi m ngày nay. Các nhà kh o c h c ã
tìm th y nh ng v t tích ch ng minh s t n t i c a các công ty c u h tương
h
i v i các th t c á Ai C p c
i t 4.500 năm trư c công nguyên. Hay
ngư i Ba-bi-lon ã ưa ra nh ng quy t c trong vi c t ch c phương ti n v n
t i b ng xe kéo và
c bi t ã quy
nh phân chia các thi t h i do m t c p và
b cư p cho các thương gia cùng gánh ch u. Th i La Mã c
i ã có nh ng
h i ồn k t tương tr c a các t p ồn lính có cùng nhu c u, b ng cách
ngư i ta ã dùng quy ch c a oàn tang l Lanuviun t ch c tang l cho t t c
các thành viên ã có ti n óng góp cho h i t khi h còn s ng. Như v y, các
thành viên này th c ch t ã ư c b o hi m...
n th i Trung C , các quy t c
v b o hi m hàng h i ã ư c hình thành và phát tri n
Trung H i (Genes, Venise, Mavseille) và
Bruges...). Và i n hình trong s
các c ng bi n
a
i Tây Dương (Porto, Bordeaux,
ó là b n h p
ng c xưa nh t mà ngư i ta
7
ã tìm th y ư c ký k t t i c ng Genes năm 1347. N u khơng cịn nh ng b n
h p
ng c hơn, thì b n h p
ng ó ã ch ng minh ư c là b hu ngay sau
khi con tàu c p b n, có nghĩa là s " m b o" ã k t thúc. Cũng chính t i
c ng Genes năm 1424, công ty b o hi m hàng h i
u tiên ã ra
i. Sau ó,
khơng ch có b o hi m hàng h i mà m t lo t các lo i hình b o hi m khác ra
i và phát tri n như b o hi m nhân th , b o hi m ho ho n, b o hi m v
kính, b o hi m tai n n...
M c dù ra
i khá s m, song cho
th ng nh t v b o hi m, b i vì ngư i ta
n nay v n chưa có m t khái ni m
nh nghĩa v b o hi m
nhi u góc
khác nhau.
- Dư i góc
tài chính, ngư i ta quan ni m: "b o hi m là m t ho t
ng d ch v tài chính nh m phân ph i l i nh ng chi phí m t mát khơng
mong
i".[71]
- Dư i góc
pháp lý, giáo sư Hemard ưa ra khái ni m: "b o hi m là
m t nghi p v , qua ó, m t bên là ngư i ư c b o hi m ch p nh n tr m t
kho n ti n (phí b o hi m hay óng góp b o hi m) cho chính mình ho c cho
m t ngư i th ba khác
trong trư ng h p r i ro x y ra, s
ư c tr m t
kho n ti n b i thư ng t m t bên khác là ngư i b o hi m, ngư i ch u trách
nhi m
i v i tồn b r i ro,
- Dư i góc
n bù nh ng thi t h i theo Lu t Th ng kê".
kinh doanh b o hi m, các công ty, các t p oàn b o hi m
thương m i trên th gi i l i ưa ra khái ni m: "b o hi m là m t cơ ch , theo
cơ ch này m t ngư i, m t doanh nghi p hay m t t ch c chuy n như ng r i
ro cho công ty b o hi m, cơng ty ó s b i thư ng cho ngư i ư c b o hi m
các t n th t thu c ph m vi b o hi m và phân chia giá tr thi t h i gi a t t c
nh ng ngư i ư c b o hi m" [77].
Có th nói, các khái ni m trên ít nhi u ã l t t
ư c b n ch t c a b o
hi m trên các khía c nh v r i ro, s chuy n giao r i ro gi a ngư i ư c b o
8
hi m và ngư i b o hi m thông qua phí b o hi m và s ti n b i thư ng ho c
chi tr khi ngư i ư c b o hi m g p r i ro t n th t, cũng trên cơ s các khía
c nh ó, khái ni m v b o hi m có th
ho t
ư c hi u như sau: B o hi m là m t
ng d ch v tài chính, thơng qua ó m t cá nhân hay m t t ch c có
quy n ư c hư ng b i thư ng ho c ư c chi tr ti n b o hi m n u r i ro hay
s ki n b o hi m x y ra nh vào kho n óng góp phí b o hi m cho mình hay
cho ngư i th ba. Kho n ti n b i thư ng ho c chi tr này do m t t ch c
m
nh n, t ch c này có trách nhi m trư c r i ro hay s ki n b o hi m và bù tr
chúng theo quy lu t th ng kê".
Khái ni m trên ã bao quát ư c 5 y u t
c trưng c a b o hi m, ó
là:
- R i ro và s t n t i c a r i ro là ngu n g c c a b o hi m. Có nhi u
cách ti p c n khái ni m r i ro, song theo nghĩa thơng d ng nh t thì r i ro là
bi n c gây thi t h i và không ai mong
i.
ln ph i tìm cách phịng v . Trong b o hi m hi n
i phó v i r i ro, con ngư i
i, bên c nh r i ro cịn có
các s ki n b o hi m, như ngư i ư c b o hi m còn s ng
nào ó theo h p
n m t th i i m
ng ã ký k t...
- Cơ ch chuy n giao r i ro ư c th c hi n gi a bên mua b o hi m và
DNBH thông qua h p
ng b o hi m. Theo cơ ch này, bên mua b o hi m
ch p nh n tr phí b o hi m và DNBH cam k t b i thư ng ho c chi tr ti n
b o hi m khi
i tư ng b o hi m g p r i ro hay s ki n b o hi m. T t nhiên,
r i ro hay s ki n b o hi m
ây ph i là ng u nhiên, khách quan mà hai bên
ã tho thu n.
- Kho n phí b o hi m mà bên mua b o hi m tr cho DNBH ph i ư c
th c hi n trư c khi r i ro hay s ki n b o hi m x y ra. Ngư c l i, kho n ti n
mà DNBH b i thư ng hay chi tr cho bên mua b o hi m hay cho ngư i th
ba ch
ư c th c hi n khi s ki n b o hi m hay r i ro x y ra gây t n th t.
9
Khái ni m v ngư i th ba trong b o hi m thư ng ư c pháp lu t quy
nh
trong lo i hình b o hi m TNDS.
- Vi c san s và bù tr trong b o hi m ư c các DNBH th c hi n qu n
lý d a vào s li u th ng kê r i ro và tình hình t n th t. Nh
ó, DNBH l p
ư c các bi u phí chu n m c cho t ng nghi p v b o hi m c th .
ho t
ã t lâu, các nhà kinh t
u th ng nh t cho r ng, b o hi m là m t
ng d ch v tài chính ch khơng ph i là ho t
v y,
ng s n xu t. Chính vì
m b o l i ích h p pháp cho bên mua b o hi m thì vai trị qu n lý
Nhà nư c trong lĩnh v c này là r t quan tr ng và không th thi u ư c
m i
qu c gia.
1.1.1.2. Phân lo i trong b o hi m thương m i
Nh ng khái ni m
c p
n i dung trên ch liên quan
BHTM, vì ngồi BHTM cịn có BHXH, BHYT. BHTM có th
n lo i hình
ư c phân lo i
theo các tiêu th c khác nhau, tuỳ theo m c ích nghiên c u.
Căn c vào
i tư ng ư c b o hi m, b o hi m thương m i ư c chia
thành ba lo i: b o hi m tài s n, b o hi m trách nhi m và b o hi m con ngư i.
M i lo i có m t
i tư ng b o hi m c th , có nh ng nguyên t c b o hi m
c trưng áp d ng riêng bi t cho t ng lo i.
Căn c vào hình th c b o hi m, BHTM ư c chia ra 2 lo i: b o hi m
b t bu c và b o hi m t nguy n.
Căn c vào lĩnh v c ho t
ng kinh doanh, BHTM chia thành b o hi m
nhân th và b o hi m phi nhân th . B o hi m nhân th và b o hi m phi nhân
th có nh ng
c trưng cơ b n khác nhau, C th :
a. B o hi m phi nhân th
B o hi m phi nhân th là lo i hình b o hi m mà các nghi p v
qu n lý theo k thu t phân chia, có
ư c
i tư ng là tài s n, trách nhi m dân s ,
tính m ng và tình tr ng s c kh e c a con ngư i. B o hi m phi nhân th có
10
m ts
c i m ch y u:
- Các nghi p v b o hi m nhân th ch mang tính b o v thu n tuý.
DNBH ch b i thư ng ho c chi tr ti n b o hi m khi r i ro ư c b o hi m
x y ra.
- Th i h n b o hi m trong b o hi m phi nhân th thư ng ch kéo dài
m t năm tr xu ng, th m chí có nghi p v b o hi m th i h n ch tính b ng
gi , b ng ngày như b o hi m tai n n hành khách, b o hi m hàng hoá v n
chuy n...
- B o hi m phi nhân th áp d ng c hai hình th c b o hi m là: b t bu c
và t nguy n. Hình th c b t bu c ch y u áp d ng
i v i m t s nghi p v
b o hi m TNDS, như b o hi m TNDS c a ch xe cơ gi i
ba; b o hi m TNDS c a ch s d ng lao
-
ng, b o hi m cháy n , xây l p,...
h u h t các nư c trên th gi i trong giai o n
b o hi m, b o hi m phi nhân th
i v i ngư i th
u phát tri n ngành
ư c tri n khai s m hơn lo i hình BHNT.
nư c ta cũng v y, b o hi m phi nhân th
ư c tri n khai t năm 1965 v i các
nghi p v b o hi m hàng hoá xu t nh p kh u v n chuy n b ng ư ng bi n và
b o hi m tàu thu .
n năm 1996, khi i u ki n kinh t - xã h i cho phép,
m c s ng c a ngư i dân ư c c i thi n chúng ta m i tri n khai BHNT.
b. B o hi m nhân th
BHNT là lo i hình b o hi m mà các nghi p v b o hi m ư c qu n lý
theo k thu t t n tích và nó có liên quan
n tu i th c a con ngư i. BHNT là
lo i hình b o hi m cho hai s ki n trái ngư c nhau, ó là: "ch t" và "s ng".
BHNT còn ư c chia ra: BHNT t vong, b o hi m sinh kỳ, BHNT h n h p.
Ngoài ra, khi tri n khai BHNT các DNBH còn tri n khai k t h p m t s
i u
kho n b sung vào các lo i hình BHNT cơ b n nh m m c ích m r ng ph m
vi b o hi m và a d ng hoá s n ph m
áp ng các m c ích khác nhau c a
khách hàng. Th c ch t các i u kho n b sung (như: b o hi m tai n n, b o
11
hi m b nh hi m nghèo) là các nghi p v BH con ngư i phi nhân th . BHNT
có m t s
c i m ch y u sau:
- Là lo i hình b o hi m a m c ích. Ngồi m c ích b o v , BHNT
cịn nh m nhi u m c ích khác như: ti t ki m, mua s m tài s n,
các kho n vay th ch p, tr n ,
- Tr b o hi m t kỳ, còn
m b o cho
u tư, gi gìn tài s n cho th h sau...
các lo i hình b o hi m nhân th khác vi c
chi tr ti n b o hi m là ch c ch n x y ra.
- Trong BHNT, nguyên t c khoán ư c áp d ng tri t
. Con ngư i là
vô giá, do v y khi r i ro x y ra gây thương t t ho c t vong, không th xác
nh ư c thi t h i nên vi c tr ti n b o hi m áp d ng nguyên t c khoán: s
ti n chi tr căn c vào s ti n b o hi m và t l thương t t ho c s ki n t
vong.
- Th i h n BHNT thư ng dài, t i thi u là năm năm. Xu t phát t tính
ch t k t h p gi a b o hi m và ti t ki m ho c
dài
ho t d ng
u tư, th i gian b o hi m ph i
u tư c a các doanh nghi p b o hi m nhân th phát huy
tác d ng.
- BHNT luôn ư c th c hi n dư i hình th c t nguy n và nó ch ra
và phát tri n trong nh ng i u ki n kinh t - xã h i nh t
Có th nói, nh ng
i
nh.
c i m c a BHNT và b o hi m phi nhân th nêu
trên th hi n rõ s khác nhau cơ b n gi a chúng. Chính vì v y, cách phân lo i
theo tiêu th c lĩnh v c ho t
ng kinh doanh này có ý nghĩa r t l n khơng ch
i v i khách hàng và DNBH, mà cịn có ý nghĩa
i v i các cơ quan qu n lý
Nhà nư c v b o hi m thương m i nói chung. V i khách hàng và DNBH phi
nhân th , cách phân lo i này giúp xác
nh và tho mãn nhu c u cũng như kh
năng áp ng nhu c u v các nghi p v , các s n ph m b o hi m phi nhân th
cho c hai bên.
ng th i, nó cịn là cơ s
các DNBH phi nhân th xác
nh úng m c tiêu và xây d ng ư c chi n lư c kinh doanh c a mình. Cịn
12
i v i cơ quan qu n lý Nhà nư c v BHTM, cách phân lo i này là cơ s
ho ch
nh chính sách, ki m tra, giám sát ho t
hình DNBH trên th trư ng. T
ng kinh doanh c a các lo i
ó góp ph n làm cho th trư ng b o hi m phát
tri n lành m nh, úng hư ng.
1.1.2. Doanh nghi p b o hi m phi nhân th .
Doanh nghi p b o hi m phi nhân th là doanh nghi p ư c thành l p,
t ch c và ho t
quy
ng theo quy
nh c a Lu t Kinh doanh B o hi m và các
nh khác c a pháp lu t có liên quan
n toàn b ho t
c a doanh nghi p. Lu t pháp các nư c thư ng quy
phép
ng kinh doanh
nh DNBH không ư c
ng th i kinh doanh BHNT và b o hi m phi nhân th .
Kho n 2
nư c ta,
i u 60, Chương III c a Lu t Kinh doanh B o hi m cũng quy
như v y, c th : "Doanh nghi p b o hi m không ư c phép
nh
ng th i kinh
doanh BHNT và b o hi m phi nhân th , tr trư ng h p DNBH nhân th kinh
doanh nghi p v b o hi m s c kho và b o hi m tai n n con ngư i b tr cho
BHNT" [69]. Chính vì th , DNBH phi nhân th
ư c hi u là DNBH kinh
doanh các nghi p v b o hi m phi nhân th theo lu t pháp quy
nh. DNBH
phi nhân th thư ng bao g m các hình th c t ch c khác nhau như:
+ DNBH phi nhân th Nhà nư c.
nư c thành l p,
ây là lo i doanh nghi p do Nhà
u tư v n và qu n lý v i tư cách là ngư i ch s h u. Nó là
m t pháp nhân kinh t ho t
ng theo pháp lu t và bình
ng trư c pháp lu t.
+ DNBH phi nhân th c ph n. Lo i DNBH này do các c
ông tham
gia góp v n thành l p thơng qua hình th c phát hành c phi u, cùng chia l i
nhu n, cùng ch u s thua l tương ng v i s v n góp.
+ DNBH phi nhân th liên doanh ư c hình thành trên cơ s v n góp
c a các bên c trong và ngồi nư c. V trí c a các bên trong doanh nghi p
ph thu c vào m c v n óng góp. Các thành viên trong doanh nghi p cùng
hư ng l i, l tương ng v n góp.
13
+ DNBH phi nhân th 100% v n
doanh nghi p do nư c ngoài
t i, theo lu t pháp nư c s t i,
u tư nư c ngoài.
u tư v n và ho t
ây là lo i hình
ng kinh doanh t i nư c s
ng th i ch u s ch
o c a cơng ty m
chính qu c...
- Mơ hình t ch c m i lo i hình DNBH phi nhân th r t a d ng, tuỳ
thu c vào chi n lư c kinh doanh, vào môi trư ng ho t
nghi p, vào i u ki n tài chính và m c
ng c a doanh
thích nghi v i th trư ng... Th c t
nư c ta cũng như các nư c trên th gi i thư ng có các mơ hình t ch c
như: mơ hình t ng cơng ty, t p ồn; mơ hình t ch c theo ch c năng, theo
lãnh th , theo s n ph m... Tuỳ theo t ng mơ hình t ch c, mà các DNBH phi
nhân th hình thành nên các b ph n ch c năng có liên quan (phịng, ban).
Song, m i DNBH phi nhân th thư ng có các b ph n ch c năng như: b
ph n t ch c nhân s , các phòng nghi p v theo các nhóm s n ph m...
- BHTM nói chung và b o hi m phi nhân th nói riêng là ngành ngh
kinh doanh có i u ki n. Các i u ki n mà lu t pháp quy
nh
th c hi n r t ch t ch . Ch ng h n, i u ki n v v n pháp
nh ph i
có th
các DNBH
l n
m b o kh năng thanh toán cho doanh nghi p và là i u ki n
doanh nghi p phát tri n kinh doanh. Hay i u ki n ph i ký qu
mb o
cho DNBH thanh tốn b i thư ng trong tình hu ng x u nh t có th x y ra.
Bên c nh ó, các DNBH phi nhân th còn ph i l p qu d tr , trong ó có
qu d tr b t bu c
m b o kh năng thanh toán ti n b i thư ng và b
sung v n i u l . Qu d tr b t bu c ư c trích l p t l i nhu n sau thu mà
doanh nghi p thu ư c hàng năm. Lo i qu này còn làm tăng kh năng tài
chính cho doanh nghi p và là tiêu chí ánh giá ti m năng tài chính c a doanh
nghi p...
14
1.1.3. Nh ng ho t
1.1.3.1. Ho t
ng cơ b n c a DNBH phi nhân th .
ng kinh doanh b o hi m và tái b o hi m.
Kinh doanh b o hi m là ho t
ng c a DNBH nh m m c ích sinh l i,
theo ó DNBH ch p nh n r i ro c a bên tham gia b o hi m, trên cơ s bên
tham gia óng phí b o hi m
DNBH tr ti n b o hi m ho c b i thư ng cho
bên tham gia khi có r i ro ho c s ki n b o hi m x y ra v i
b o hi m.
i tư ng ư c
i tư ng b o hi m trong b o hi m phi nhân th là tài s n, TNDS
i v i bên th ba hay tính m ng và tình tr ng s c kho c a con ngư i. Ho t
ng KDBH là ho t
ng cơ b n nh t c a DNBH phi nhân th và nó là m t
quá trình t khâu thi t k s n ph m,
nh phí b o hi m cho
n các ho t
ng
bán hàng... Các DNBH phi nhân th thư ng thi t k s n ph m c a mình theo
các nhóm nghi p v b o hi m, như: các nghi p v b o hi m con ngư i, b o
hi m xe cơ gi i, b o hi m cháy n , b o hi m k thu t,… M i nghi p v có
th thi t k thành nhi u s n ph m tùy theo nhu c u c a th trư ng.
Bên c nh ho t
ng kinh doanh b o hi m, các DNBH phi nhân th còn
c n ph i ti n hành ho t
doanh thu và l i nhu n,
ng kinh doanh tái b o hi m.
mb o n
ng kinh doanh tái b o hi m
ây ph i ư c ti n hành song song c ho t
ng kinh doanh nh n
tăng doanh thu và l i nhu n cho doanh nghi p,
còn giúp doanh nghi p m r ng ho t
v i các b n hàng. Cịn ho t
m tăng
nh và an tồn trong kinh doanh thì ho t
ng nh n tái b o hi m và như ng tái b o hi m. Ho t
tái b o hi m là
b o
ng th i
ng kinh doanh và giao lưu, h p tác
ng như ng tái b o hi m là
mb o n
nh
và an tồn trong kinh doanh. Nh có ho t
ng như ng tái b o hi m, mà
DNBH m i ti n hành phân tán ư c r i ro
tránh phá s n. S dĩ DNBH
ph i như ng tái b o hi m là vì nh ng lý do ch y u sau:
-
i tư ng b o hi m có giá tr quá l n mà kh năng tài chính c a
DNBH l i có h n;
15
-
i tư ng b o hi m ho t
ng
a bàn q xa và khơng thu n l i,
trong khi ó kh năng ki m soát và qu n lý r i ro c a DNBH l i r t h n ch
và không cho phép;
- Do nh ng t n th t l n x y ra liên t c trong m t th i gian ng n liên
quan
n nghi p v nh n b o hi m g c...
Có th nói, ho t
thi u ư c
ng như ng tái b o hi m là r t c n thi t và không th
i v i m i DNBH phi nhân th . Ho t
s ng" trong ho t
ng này ví như là "xương
ng kinh doanh c a m i DNBH, mà nh t là nh ng DNBH
m i thành l p và kh năng tài chính y u kém như các DNBH Vi t Nam hi n
nay.
1.1.3.2. Ho t
ng
phòng, h n ch r i ro và t n th t.
phòng và h n ch r i ro t n th t là m t trong nh ng n i dung r t
quan tr ng trong ho t
ng kinh doanh b o hi m. Làm t t công tác này khơng
ch giúp DNBH gi m chi b i thư ng
cịn t o thêm ni m tin
nâng cao hi u qu kinh doanh, mà
i v i khách hàng tham gia b o hi m, t
ó góp ph n
m b o an sinh xã h i. M i nghi p v b o hi m, DNBH thư ng áp d ng các
bi n pháp khác nhau
phòng h n ch t n th t. Cơng tác
phịng h n ch
r i ro và t n th t thư ng ư c các DNBH phi nhân th th c hi n theo các
bi n pháp sau:
- L p phương án c th trong vi c
phòng h n ch t n th t.
- Tuyên truy n qu ng cáo và t ch c h i ngh khách hàng
ư c ý nghĩa và tác d ng c a ho t
DNBH
ng
h th y
phòng h n ch t n th t. Ví d ,
ng ra t ch c h i thi lái xe gi i, lái xe an toàn; tuyên truy n và tài
tr cho h c sinh, sinh viên h c t p lu t an toàn giao thông...
- Ki m tra và giám sát v m t k thu t
i v i các
i tư ng b o hi m
ph c t p, như: các cơng trình xây d ng, máy bay, tàu bi n.v.v...
- Chi ti n
xây d ng các con ư ng lánh n n, các bi n báo nguy hi m
16
trên các èo d c ho c các i m en v tai n n giao thông trên các tuy n qu c
l .
- Ph i h p v i l c lư ng c nh sát giao thông trong vi c x lý vi ph m
tr t t an tồn giao thơng...
1.1.3.3. Ho t
ng giám
Có th nói, giám
trong ho t
nh và b i thư ng t n th t.
nh là khâu trung gian có vai trị h t s c quan tr ng
ng kinh doanh b o hi m, nó là cơ s
DNBH ti n hành b i
thư ng. Vi c b i thư ng có ư c ti n hành nhanh chóng, chính xác và h p lý
hay không ch y u ph thu c vào công tác giám
giám
nh thư ng bao g m các ho t
ng chính sau ây:
- Th sát hi n trư ng nơi x y ra r i ro, t n th t
t
ó xác
nh. N i dung cơng tác
tìm hi u ngun nhân
nh trách nhi m c a DNBH.
- Ph i h p v i các bên có liên quan l p biên b n giám
- Xác
có) liên quan
nh m c
n
thi t h i th c t và m c
nh...
l i c a ngư i th ba (n u
i tư ng b o hi m.
- Tính tốn s ti n ph i b i thư ng th c t .
DNBH cịn có th làm
giám
i lý giám
nh cho các DNBH khác
thu phí
nh và ngư c l i.
Căn c
vào biên b n giám
nh và các tài li u khác có liên quan,
DNBH ti n hành b i thư ng tr c ti p cho khách hàng tham gia b o hi m.
Trong b o hi m phi nhân th , thu t ng b i thư ng ư c s d ng trong lo i
hình b o hi m thi t h i, còn thu t ng tr ti n b o hi m ch y u s d ng
trong các nghi p v b o hi m con ngư i phi nhân th . S ti n b i thư ng hay
chi tr
ư c tính toán trên cơ s thi t h i th c t và s ti n b o hi m hay giá
tr b o hi m. S ti n này s giúp khách hàng nhanh chóng kh c ph c h u qu
r i ro
n
nh cu c s ng và s n xu t kinh doanh. B i v y, ho t
ng giám
nh và b i thư ng là m t trong nh ng tiêu chí ánh giá ch t lư ng s n ph m
17
b o hi m và ho t
ng kinh doanh b o hi m. Ho t
ng này n u th c hi n t t
s tr c ti p góp ph n nâng cao uy tín cho DNBH và t
ó giúp DNBH th c
hi n c nh tranh và m r ng th trư ng...
1.1.3.4. Ho t
Do
ng qu n lý qu và
c thù c a ho t
u tư v n
ng KDBH là phí b o hi m ư c thu trư c còn
trách nhi m b i thư ng, tr ti n c a DNBH thư ng phát sinh sau th i i m
thu phí. Chính vì
c i m này mà trong q trình kinh doanh ln có m t
lư ng v n l n t m th i nhàn r i trong các DNBH. Do v y,
b o toàn và
phát tri n v n, các DNBH ã s d ng các kho n v n nhàn r i t m th i
u
tư.
Ngu n v n
u tư c a DNBH bao g m v n i u l , qu d tr b t
bu c, qu d tr t nguy n, các kho n lãi chưa s d ng, các qu hình thành
t l i t c ư c s d ng
u tư, và ngu n v n nhàn r i t d phịng nghi p
v . Thơng thư ng ngu n v n
u tư t d phòng nghi p v chi m t tr ng
l n nh t. Các qu DPNV chính là kho n n c a DNBH
i v i ngư i ư c
b o hi m, do v y vi c s d ng kho n v n này trong ho t
ng
u tư ư c
qu n lý và giám sát ch t ch .
Ho t
ng
u tư v n m c dù không liên quan tr c ti p
n s trao
l i ích gi a DNBH và ngư i ư c b o hi m nhưng cũng ph i ch u s
i
i u
ch nh c a các quy nh pháp lý. B t bu c các DNBH s d ng an toàn, hi u qu
ngu n v n này là b o v m t cách gián ti p quy n l i c a bên ư c b o hi m.
Ngoài các ho t
ng kinh doanh b o hi m, tái b o hi m; ho t
phòng h n ch t n th t; ho t
lý qu và
ng giám
nh và b i thư ng; ho t
ng
ng qu n
u tư v n nói trên, các DNBH cịn th c hi n m t s ho t
khác theo quy
ng
nh c a pháp lu t, như ào t o và tư v n; xây d ng các
phương án qu n lý r i ro cho khách hàng; t ch c các ho t
có liên quan v.v....
ng d ch v khác
18
1.2. PHÍ B O HI M C A DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH
1.2.1. Khái ni m
Phí b o hi m phi nhân th là s ti n mà khách hàng tham gia b o hi m
ph i tr cho ngư i b o hi m (t c doanh nghi p b o hi m phi nhân th )
nh n ư c cam k t b i thư ng ho c chi tr ti n b o hi m. Phí b o hi m ư c
xác
nh cho t ng
i tư ng và nghi p v c th .
ây th c ch t là phí tồn
ph n, là giá c c a d ch v b o hi m. Phí tồn ph n ư c chia thành 2 b
ph n: Phí thu n và ph phí.
a. Phí thu n:
ó là kho n phí mà khách hàng ph i óng góp tương
ương v i ph n t n th t c a h do nhà b o hi m qu n lý. B ph n này còn
ư c g i là kho n óng góp cho r i ro hay kho n óng góp cân b ng v m t
k thu t giúp các nhà b o hi m
liên quan
n
chi tr ti n b i thư ng khi có các r i ro
i tư ng ư c b o hi m. Phí thu n có th
giá tr tuy t
i ho c cũng có th b ng giá tr tương
giá tr tương
i thì khi ó, DNBH ph i xác
ư c bi u hi n b ng
i. N u bi u hi n b ng
nh t l phí thu n (t l % hay
%0 so v i giá tr b o hi m hay s ti n b o hi m). Ví d : 1 chi c xe ơ tơ tham
gia b o hi m toàn b v i s ti n b o hi m là 500.000.000
th i h n b o hi m
1 năm. Căn c vào xác su t th ng kê nhi u năm, DNBH xác
nh ư c t l
phí thu n là 1%. V y ch xe tham gia b o hi m ph i n p m c phí thu n là 1%
x 500.000.000 = 5.000.000 /năm.
b. Ph phí:
ó là kho n phí mà khách hàng ph i n p cùng v i phí
thu n nh m giúp nhà b o hi m trang tr i các kho n chi phí kinh doanh và có
lãi. Các kho n chi phí kinh doanh b o hi m thư ng bao g m: chi phí bán
hàng, chi phí
phịng h n ch t n th t, chi qu n lý doanh nghi p, thu , l i
nhu n c a DNBH, v.v....
ây là nh ng kho n chi ln có s thay
i và h t
s c nh y c m, b i l trên th trư ng b o hi m c nh tranh luôn di n ra gay g t.
T p quán, thói quen, y u t l ch s và s
i u ti t vĩ mô c a Nhà nư c cũng
19
ln có s thay
i. Vì th các doanh nghi p b o hi m ph i k ho ch hoá
kho n phí này h t s c linh ho t
hư ng tr c ti p
hư ng
m b o c nh tranh, n u không s
nh
n vi c m r ng ho c thu h p th trư ng và t t y u s
nh
n th ph n c a doanh nghi p b o hi m. Ch ng h n, nhà b o hi m phi
nhân th có th tr hoa h ng cho
i lý c a mình t 10%
n 15% s phí mà
h khai thác ư c. Tuy nhiên, n u trong i u ki n bình thư ng h ch tr
10%, còn n u trong i u ki n c nh tranh gay g t h ph i tr b ng m c t i a
15%
lôi kéo
i lý và d ch v b o hi m v cho doanh nghi p v.v... C 2
kho n này cũng ư c
c bi t chú ý khi xác
nh phí, b i l l i nhu n là m c
tiêu cu i cùng c a các doanh nghi p kinh doanh b o hi m. Tuy nhiên, m t
DNBH phi nhân th có th kinh doanh nhi u nghi p v b o hi m khác nhau,
do ó vi c k ho ch hố m c l i nhu n khi tính phí b o hi m cũng ư c các
doanh nghi p v n d ng h t s c linh ho t. Ch ng h n, nh ng nghi p v b o
hi m m i, có tính
cao khi xác
c quy n cao, DNBH có th k ho ch hố m c l i nhu n
nh phí (như: b o hi m v tinh, b o hi m các giàn khoan d u
khí...v.v.). Ngư c l i, n u là nh ng nghi p v truy n th ng luôn có s c nh
tranh quy t li t, DNBH có th xác
nh m c l i nhu n th p hơn
i th
th c hi n c nh tranh. Rõ ràng, ây là nh ng y u t mang tính k thu t khi xác
nh phí b o hi m.
N u ký hi u phí thu n là (f) và ph phí là (d) ta có cơng th c tính phí
như sau:
P=f+d
Ho c n u ã xác
nh ư c t l phí, có th tính theo cơng th c:
P = Sb x R = Sb (R 1 + R2)
Trong ó:
Sb: Là s ti n b o hi m
R: Là t l phí b o hi m
