CHÍNH TRỊ VỚI VĂN HÓA. TÌNH HÌNH VĂN HÓA CHÍNH TRỊ TRONG THỜI KÌ ĐỔI MỚI CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY.

HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA LÝ LUẬN VÀ CHÍNH TRỊ

TIỂU LUẬN KẾT THÚC HỌC PHẦN
Học phần: CHÍNH TRỊ HỌC ĐẠI CƯƠNG

Đề tài:

CHÍNH TRỊ VỚI VĂN HĨA. TÌNH HÌNH VĂN
HĨA CHÍNH TRỊ TRONG THỜI KÌ ĐỔI MỚI
CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY.


Hà Nội, tháng 5 năm 21
MỞ ĐẦU..........................................................................................................................................................2
NỘI DUNG:.....................................................................................................................................................4
Phần 1: Phần lý luận:.....................................................................................................................................4
1.

Khái niệm về văn hóa:.......................................................................................................................4

2.

Khái niệm về chính trị:......................................................................................................................6

3.

Khái niệm về văn hóa chính trị:.......................................................................................................7

4.

Cấu trúc của văn hóa chính trị:........................................................................................................9
a.

Hệ tư tưởng và các quyết sách chính trị:....................................................................................9

b.

Tri thức về chính trị.......................................................................................................................9

c.

Tình cảm và đạo đức cách mạng:...............................................................................................10

d.

Lý tưởng chính trị và niềm tin khoa học...................................................................................10

e. Các truyền thống chính trị được kết tinh trong truyền thống văn hóa, di sản văn hóa lồi
người......................................................................................................................................................11
f. Những phương tiện chính trị, những chuẩn mực, phương thức tổ chức, hoạt động của
quyền lực chính trị...............................................................................................................................11
g.
5.

Hành vi của các chủ thể chính trị...............................................................................................11
Chức năng của văn hóa chính trị..................................................................................................12

a. Góp phần điều chỉnh các quan hệ xã hội- chính trị, góp phần nâng cao chất lượng lãnh
đạo và quản lý của các chủ thể quyền lực; nhờ đó mà quyền lực chính trị sẽ được thục hiện có
hiệu lực và hiệu quả hơn với những phương thức sáng tạo, uyển chuyển, tinh tế.......................12

b. Góp phần đẩy mạnh việc xã hội hóa, làm cho mọi cơng dân đều trở thành những con
người chính trị nhằm phát huy tích cực chính trị của cơng dân trong việc tham gia vào các
hoạt động của nhà nước.......................................................................................................................12
c. Góp phần đinh hướng phẩm hạnh chính trị của con người vào những hoạt động tích cực,
sáng tạo để thực hiện các giá trị lý tưởng cao đẹp mà họ đã chọn.................................................13
Phần 2: Liên hệ thực tiễn tới tình hình văn hóa chính trị trong thời kì đổi mới của Việt Nam hiện
nay..................................................................................................................................................................13
a.

Nét văn hóa chính trị của Việt Nam được thể hiện trên các phương diện:...............................13

b.

Một số biện pháp giúp nâng cao văn hóa chính trị ở nước ta:......................................................17

KẾT LUẬN...................................................................................................................................................20
TÀI LIỆU THAM KHẢO...........................................................................................................................21

1


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài:
Trong thời đại ngày nay, xu hướng tồn cầu hóa đang ngày càng phổ biến và
sâu rộng hơn. Chính điều này đã mở ra nhiều cơ hội phát triển cho các nước, song
cũng tạo ra nhiều thách thức cho mỗi quốc gia, dân tộc. Việc giữ vững văn hóa, đặc
biệt là văn hóa chính trị có vai trị quan trọng trong việc ổn định nền chính trị của
từng nước trên thế giới. Từ đó sẽ là tiền đề để các nước ổn định sau đó là phát
triển.
Văn hóa chính trị có vai trị rất to lớn đối với mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Văn

hóa chính trị giữ vị trí rất quan trọng trong việc tổ chức xã hội, định hướng điều
chỉnh các hành vi và quan hệ xã hội. Cùng với đó, cổ vũ, động viên, thúc đẩy hoạt
động của cá nhân, giai cấp trong chính trị, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả
của hoạt động chính trị của mỗi quốc gia, dân tộc
Văn hóa chính trị ở nước ta có một quá trình hình thành và phát triển lâu
dài, gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc. Hiện nay, văn hóa
chính trị Việt Nam đang được kế thừa và phát huy dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác
– Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, hướng tới mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã
hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Điều đó cho phép đảm bảo định hướng xã hội
chủ nghĩa, thống nhất giữa tính cách mạng và tính khoa học, truyền thống với hiện
đại, dân tộc và quốc tế. Cũng chính từ đó đã tạo nên nét đặc sắc trong văn hóa
chính trị nước ta.
Thơng qua đề tài: “Tình hình văn hóa chính trị trong thời kì đổi mới của
Việt Nam hiện nay”, sinh viên thực hiện muốn làm rõ hơn những nét tiêu biểu,
2


đặc thù trong văn hóa chính trị Việt Nam hiện nay. Từ đó có cái nhìn tổng quan về
văn hóa chính trị cũng như nền chính trị nước ta hiện nay.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu:
Thơng qua cơ sở phân tích, đánh giá các tài liệu từ đó đưa ra những kết luận
chung về những nét tiêu biểu của nền văn hóa chính trị Việt Nam hiện nay.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Đối tượng nghiên cứu: Chính trị, văn hóa của Việt Nam
Phạm vi nghiên cứu: Việt Nam, giai đoạn hiện nay.
4. Phương pháp nghiên cứu:
Tiến hành nghiên cứu tiểu luận này, ngoài phương pháp luận chung, tác giả
sử dụng một số phương pháp nghiên cứu cụ thể nhằm thu được kết quả một
cách khách quan, khoa học.
- Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu: Trên cơ sở tìm hiểu các thơng tin,

dữ liệu từ sách, báo, internet
- Phương pháp logic và lịch sử
- Phương pháp hệ thống hóa và khái quát hóa
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài:
Ý nghĩa lý luận: đề tài đã làm rõ hơn những nét tiêu biểu, đặc thù trong văn
hóa chính trị Việt Nam hiện nay. Từ đó có cái nhìn tổng quan về văn hóa chính
trị cũng như nền chính trị nước ta hiện tại.
Ý nghĩa thực tiễn: đề tài đã đóng góp những ý kiến, phương pháp để giải
quyết những mặt hạn chế trong văn hóa chính trị.

3


NỘI DUNG:
Phần 1: Phần lý luận:
1. Khái niệm về văn hóa:
Văn hóa là một khái niệm phức tạp và đa nghĩa, có mối quan hệ mật thiết với
con người và đời sống xã hội loài người. Từ rất lâu văn hóa đã trở thành lĩnh vực
nghiên cứu của nhiều ngành khoa học. Trải qua nhiều năm nghiên cứu, tính đến
hiện nay đã và đang tồn tại rất nhiều các định nghĩa khác nhau về văn hóa.
Theo Edward Burnett Tylor đưa ra định nghĩa “Văn hóa hay văn minh, theo
nghĩa rộng về tộc người học, nói chung gồm có tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật,
đạo đức, luật pháp, tập quán và một số năng lực và thói quen khác được con người
chiếm lĩnh với tư cách một thành viên của xã hội”. Theo định nghĩa này thì văn hóa
và văn minh là một; nó bao gồm tất cả những lĩnh vực liên quan đến đời sống con
người, từ tri thức, tín ngưỡng đến nghệ thuật, đạo đức, pháp luật…
Theo Franz Boas định nghĩa “Văn hóa là tổng thể các phản ứng tinh thần,
thể chất và những hoạt động định hình nên hành vi của cá nhân cấu thành nên một
nhóm người vừa có tính tập thể vừa có tính cá nhân trong mối quan hệ với môi
trường tự nhiên của họ, với những nhóm người khác, với những thành viên trong

nhóm và của chính các thành viên này với nhau”. Theo định nghĩa này, mối quan
hệ giữa cá nhân, tập thể và mơi trường là quan trọng trong việc hình thành văn hóa
của con người.
Hiện nay, có rất nhiều các nhà nghiên cứu ở Việt Nam cũng như ở nước ngoài
đã vận dụng khái niệm văn hóa của UNESSCO: “Văn hóa hơm nay có thể coi là
tổng thể những nét riêng biệt tinh thần và vật chất, trí tuệ và cảm xúc quyết định
tính cách của một xã hội hay của một nhóm người trong xã hội. Văn hóa bao gồm
nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền cơ bản của con người,
4


những hệ thống giá trị, những tập tục và những tín ngưỡng. Văn hóa đem lại cho
con người khả năng suy xét bản thân. Chính văn hóa làm cho chúng ta trở thành
những sinh vật đặc biệt nhân bản, có lí tính, có óc phê phán và dẫn thân một cách
đạo lý. Chính nhờ văn hóa mà con người tự thể hiện, tự ý thức được bản thân, tự
biết mình là một phương án chưa hoàn thành đặt ra để xem xét những thành tựu
của bản thân, tìm tịi khơng biết mệt những ý nghĩa mới mẻ và sáng tạo nên những
cơng trình vượt trội lên bản thân”.
Ở Việt Nam, văn hóa cũng được định nghĩa rất khác nhau. Hồ Chí Minh cho
rằng “Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, lồi người mới sáng tạo và
phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học,
nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặt ăn, ở và các phương
thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa”1. Với cách
hiểu này, văn hóa bao gồm tồn bộ phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của
nó chính do con người sáng tạo và phát minh ra. Quan điểm của Hồ Chí Minh đã
khái quát được nội dung rộng nhất của phạm trù văn hóa- khơng chỉ bao hàm hoạt
động tinh thần mà cịn có cả hoạt động thể chất vì nhu cầu sinh tồn của con người
với tư cách là chủ thể của xã hội.
Nhìn chung, các định nghĩa về văn hóa hiện nay rất đa dạng. Mỗi định nghĩa
đề cập đến những dạng thức hoặc những lĩnh vực khác nhau trong văn hóa. Từ đó,

ta có thể đưa ra một định nghia: Văn hóa là tồn bộ những giá trị vật chất và tinh
thần do con người tạo ra trong quá trình lao động trong tiến trình lịch sử nhằm
phục vụ mục đích cuộc sống con người.
Trong cơng cuộc đổi mới hiện nay, để văn hoát thực sự phát triển là thể hiện
được hết vai trị của mình, địi hỏi phải: “Xây dựng nên văn hóa Việt Nam tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển toàn diện, thống nhất trong đa dạng, thấm nhuần
1 Hồ Chí Minh tồn tập, tập 3, NXB CTQG,2002, Tr.431

5


sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ, tiến bộ; làm cho văn hóa gắn kết chặt chẽ và
thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, sức
mạnh nội sinh quan trọng của phát triển. Kế thừa và phát huy những truyền thống
văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, tiếp thu các tinh hoa nhân
loại, xây dựng một xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh vì lợi ích chân chính và
phẩm giá con người với trình độ tri thức, thể lực và thẩm mĩ ngày càng cao.
2. Khái niệm về chính trị:
Chính trị là một phạm trù phức tạp. Có rất nhiều quan điểm, tư tưởng khác
nhau về chính trị. Trong đó, nổi bật lên có các quan niệm như sau:
Với các quan điểm trước Mác như quan điểm của Herodotus: chính trị tốt
nhất là thể chế hỗn hợp của các chỉnh thể quân chủ, quý tộc và dân chủ.
Theo Platon thì: chính trị là nghệ thuật cung đình liên kết trực tiếp của
người anh hùng và sự thơng minh. Sự liên kết đó được thực hiện bằng sự thống
nhất tư tưởng và tinh thần hữu ái.
Theo Aristotle thì chính trị là sản phẩm của sự phát triển tự nhiên – là hình
thức giao tiếp cao nhất của con người; con người là động vật chính trị; quyền lực
chính trị có thể được phân chia thành lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Ở phương Đông cổ đại thì ta thấy nổi bật có các quan điểm của Khổng Tử
với quan niệm: chính trị là cơng việc của người quân tử, là làm cho chính đạo

chính danh; với Hàn Phi Tử thì ơng quan niệm để thực hiện hoạt động chính trị cần
thiết phải xây dựng và ban hành pháp luật;...
Theo quan điểm chủ nghĩa Mác – Lê nin: Chính trị là lợi ích, là quan hệ lợi
ích, là đấu tranh giai cấp trước hết vì lời ích giai cấp. Cái căn bản nhất của chính
trị là việc tổ chưc quyền lực nhà nước, là sự tham gia vào công việc nhà nước, là
6


định hướng cho nhà nước, xác định hình thức, nội dung nhiệm vụ của nhà nước.
Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế. Đồng thời, chính trị khơng thể khơng
chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế. Chính trị là lĩnh vực phức tạp, nhạy cảm nhất,
liên quan tới vận mệnh hàng triệu người. Giải quyết những vấn đề chính trị vừa là
khoa học vừa là nghệ thuật.
Như vậy, chúng ta có thể đưa ra một khái niệm chung nhất về chính trị đó là:
Chính trị là hoạt động trong lĩnh vực quan hệ giữa các giai cấp, cũng như các dân
tộc và quốc gia với vấn đề giành, giữ, tổ chức và sử dụng quyền lực Nhà nước; là
sự tham gia của nhân dân và công việc nhà nước và xã hội, hoạt động chính trị
thực tiễn của giai cấp, các đảng phái chính trị, các nhà nước nhằm tìm kiếm
những khả năng thực hiện đường lối và những mục tiêu đã đề ra nhằm thỏa mãn
lợi ích.
3. Khái niệm về văn hóa chính trị:
Văn hóa chính trị là một khái niệm đã xuất hiện từ lâu. Ngay từ thời cổ đại,
các nhà tư tưởng Hy Lạp, La Mã như Platon, Aristotle , ở Trung Quốc như Khổng
Tử, Lão Tử,… đã chú ý tới mối quan hệ giữa chính trị và văn hóa. Sau này các
cơng trình nghiên cứu của các nhà tư tưởng thời kì khai sáng, cận đại và hiện đại
cũng đã đề cập đến văn hóa chính trị ở các khía cạnh và mức độ khác nhau. Mỗi
một nhà chính trị khi đề cập tới vấn đề này, đều có cách lí giải khác nhau.
Theo Palzelt thì: “Văn hóa chính trị là những giá trị và tri thức, những quan
điểm và thái độ của nhân dân; là những dạng thức của hành vi và sự tham gia của
chính trị; là những quy tắc cơng khai hoặc được mặc nhiên thừa nhận của q

trình chính trị; là những cơ sở thường nhật của hệ thống chính trị và là tập hợp
của tất cả những gì thuộc về văn hóa và tập tục của xã hội hiện tồn”2
2 Phạm Hồng Tùng, Văn hóa chính trị và lịch sử dưới góc nhìn văn hóa chính trị, NXB CTQG 2008, tr.21

7


Hai tác giả người Mỹ Gabriel Almond và Sidney Verba trong cơng trình khảo
sát văn hóa chính trị xuất bản năm 1963 và được bổ sung, mở rộng vào năm 1980
quan niệm: “ Mọi hệ thống chính trị đều gắn liền với một phương thức định hướng
đặc thù đối với hành động chính trị. Định hướng ấy gọi là văn hóa chính trị.” Hai
tác giả tập trung giao điểm giữa hệ thống chính trị (các định chế) và các hành động
của nhân dân. Theo hai ông, sự định hướng, thể hiện rõ ở 3 mặt: nhận thức, tình
cảm và đánh giá. Với định hướng nhận thức, sẽ có văn hóa hệ thống là kiến thức
của nhân dân về hệ thống chính trị, một nền dân chủ chính đáng là phải cho nhân
dân thấy rõ được bộ máy quyền lực để không mơ hồ về quyền lực, không đề cao
quyền lực, khơng vì quyền lực để làm mục đích các nhân. Với định hướng tình
cảm, sẽ có văn hóa quy trình, đó là sự nhận thức về tính minh bạch và tính kiểm
sốt của tiến trình lấy quyết định chính trị, từ đó cảm nhận về tính hiệu quả và bất
cập, hạn chế của hệ thống chính trị. Với định hướng đánh giá, sẽ có văn hóa chính
sách, dễ từ đó nhận ra sự đáng tin cậy hoặc không đáng tin cậy của hệ thống chính
trị.
Theo GS. Đặng Xuân Kỳ, GS Vũ Khiêu, GS Hồng Chí Bảo thì: “Văn hóa
chính trị khơng phải là bản thân chính trị, mà là chính trị có văn hóa, chính trị tác
động vào con người và xã hội như một sức mạnh văn hóa, sức mạnh không chỉ dựa
vào quyền lực phải dựa vào sự cảm hóa con người, thức tỉnh lương tri, lay động
tâm tư, tình cảm con người, thuyết phục, chinh phục, thu phục con người.”3 Định
nghĩa này nhấn mạnh văn hóa chính trị khơng chỉ nhấn mạnh ở chính trị mà cịn ở
trong hoạt động chính trị thực tiễn, phong cách ứng xử với các đối tượng khác
nhau,..

Trong “Từ điển chính trị rút gọn” thì văn hóa chính trị được hiểu là: “trình
độ và tính chất của những hiểu biết chính trị, những nhận định, những hành vi của
3 GS Đặng Xuân Kỳ, Tư tưởng HCM về văn hóa và phát triển con người, NXB CTQG, 2005 tr.248

8


công dân cũng như nội dung, chất lượng của những giá trị xã hội, những chuẩn
mực xã hội và sự hoàn thiện của hệ thống tổ chức quyền lực, phù hợp với sự phát
triển và tiến bộ của xã hội, góp phần điều chỉnh những hành vi và quan hệ trong
xã hội”4
Từ những quan điểm trên, giờ ta có thể đưa ra nhận định chung về khái niệm
văn hóa chính trị: “Văn hóa chính trị là một loại hình, phương diện hợp thành của
văn hóa trong xã hội có giai cấp và nhà nước. Văn hóa chính trị là văn hóa được
thể hiện hiện trong hoạt động chính trị của thể chế và thiết chế chính trị, của tổ
chức, của con người- nó gắn liền với trình độ tư duy, nhận thức, năng lực sáng tạo
trong hoạt động chính trị của các chủ thể chính trị dựa trên sự hiểu biết sâu sắc
các quan hệ chính trị hiện thực; gắn liền với thiết chế chính trị ( hình thức tổ chức,
phương pháp hoạt động) tiến bộ được lập ra để thực hiện lợi ích chính trị cơ bản
của giai cấp ( hay của nhân dân) phù hợp với sự phát triển của lịch sử gắn liền với
phẩm chất đạo đức, lối sống và nhân cách con người trong hoạt động chính trị.”.
Khả dĩ có thể hiểu văn hóa chính trị là một phương diện của văn hóa trong xã hội
có giai cấp mà tổng hợp tất cả những giá trị về vật chất và tinh thần- mà hạt nhân lả
các giá trị chính trị dân chủ, nhân văn, nhân đạo- được hình thành trong thực tiễn
hoạt động chính trị của các giai cấp, các tập đồn xã hội; nó là cái góp phần đinh
hướng, chi phối các hoạt động chính trị nhằm phục vụ lợi ích căn bản của một giai
cấp nhất định, phù hợp với xu thế phát triển của lịch sử.
4. Cấu trúc của văn hóa chính trị:
a. Hệ tư tưởng và các quyết sách chính trị:
Hệ tư tưởng chính trị là bộ phận cốt lõi trong văn hóa chính trị. Nó phản ánh

khái qt lợi ích của giai cấp, cũng như phương thức, con đường để thực hiện lợi
ích cơ bản của giai cấp (hoặc của nhân dân lao động nói chung- trong điều kiện của
4 Từ điển chính trị rút gọn , NXB Tiến Bộ, Moscow 1987 tr.341

9


chủ nghĩa xã hội). Hệ tư tưởng chủ đạo của văn hóa chính trị ở nước ta hiện nay là
chủ nghĩa Mác- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam cho hoạt động. Tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện
và sâu sắc về những vấn đề cơ bản của Cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận
dụng sáng tạo của chủ nghĩa Mác -Lênin vào tình hình cụ thể của nước ta, kế thừa
và phát triển, tiếp thu tinh hoa nhân loại. Các tư tưởng này là gốc rễ tạo ra các
chính sách chính trị. Các chính sách ra đời cần đảm bảo tính khoa học nghệ thuật,
bao hàm thực trạng hiện giờ, phản ánh đúng được lợi ích giai cấp và lợi ích của
quần chúng nhân dân, phù hợp với sự phát triển của dòng chảy lịch sử.
b. Tri thức về chính trị
Tri thức chính trị là trình độ học vấn, sự hiểu biết và những kinh nghiệm thu
nhận, tích lũy trong q trình tham gia các hoạt động chính trị của mỗi cá nhân.
Gồm có 3 loại tri thức chính trị:
Tri thức lý luận về chính trị: đạt tính khách quan, khoa học sẽ giúp cho mỗi
cá nhân, giai cấp thấy được, giác ngộ được chính trị , hiểu rõ bản chất và các vấn
đề liên quan quyền lực, thể chế, cơ chế thi hành quyền lực...
Tri thức kinh nghiệm chính trị: sẽ giúp cho mỗi cá nhân, mỗi giai cấp trở nên
nhạy bén, tinh tế sáng tạo trong việc xử lý kịp thời và đúng đắn những vấn đề
chính trị thực tiễn đặt ra. Tri thức này không chỉ tiếp nhận trong hoạt động chính trị
thực tiễn mà cịn được tích lũy gián tiếp trong những kinh nghiệm được kế thừa
trong truyền thống lịch sử của giai cấp, dân tộc và của cả cộng đồng.
c. Tình cảm và đạo đức cách mạng:
Đó là những nhận thức đúng đắn, kiên định về lý tưởng chính trị đã được lựa

chọn. Đó là thái độ cảm xúc của con người trước những vấn đề chính trị, vấn đề
thời cuộc. Đó là sức mạnh chủ yếu để đấu tranh, chiến thắng chủ nghĩa cá nhân, là
10


nguồn động lực để thường xuyên trau dồi đạo đức cách mạng. Nó góp phần to lớn
trong việc nâng cao tích cực chính trị của cơng dân và khắc phục tình trạng thờ ơ,
lãnh đạm chính trị trong một bộ phận nhân dân, đảng viên.
d. Lý tưởng chính trị và niềm tin khoa học
Cùng với lý tưởng chính trị, niềm tin nhân tố khoa học là vô cùng quan
trọng. Chỉ có niềm tin dựa trên sự hiểu biết khoa học; chứ không phải niềm tin giáo
điều, mù quáng mới làm con người giữ được sự kiên định không giao động trước
khó khăn. Trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập dân tộc, lý tưởng “khơng có gì
q hơn độc lập tự do” đã trở thành chân lý, mục tiêu, lý tưởng của cả dân tộc Việt
Nam và của chủ tịch Hồ Chí Minh. Trải qua thời gian dài đấu tranh, chúng ta cũng
giành được độc lập sau đó là tiến hành thay đổi bộ mặt đất nước thông qua cải
cách. Bao cáo chính trị của Đảng ta, tại đại hội Đảng lần thứ XI cũng đã chỉ rõ
niềm tin khoa học: Thực tiễn cho thấy thành tựu đạt được của nước ta qua 25 năm
đổi mới, 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên
chủ nghĩa xã hội. đã cho thấy sự lựa chọn đó của ta là đúng đắn, sáng tạo, phù hợp
với quy luật khách quan và thực tiễn cách mạng Việt Nam
e. Các truyền thống chính trị được kết tinh trong truyền thống văn hóa, di
sản văn hóa lồi người.
Đầu tiên phải kể tới đó là truyền thống yêu nước: đó là tư tưởng chính trị
nhân nghĩa, thân dân: Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân ( Nguyễn Trãi); là tình yêu
nước mãnh liệt “Thà hi sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô
lệ” của Hồ chủ tịch.
Đó là những giá trị và hạt nhân hợp lý trong các học thuyết tư tưởng chính
trị phương Đơng và phương Tây được hình thành từ thời kì cổ đại tới nay, những

11


kinh nghiệm, thành tựu của các cuộc cách mạng điển hình trong lịch sử các nhà
nước, chính phủ, quốc gia trên thế giới.
f. Những phương tiện chính trị, những chuẩn mực, phương thức tổ chức,
hoạt động của quyền lực chính trị.
Các hình thức quyền lực nhà nước, các thiết chế chính trị, các vấn đề kỹ
tht-cơng nghệ chính trị ( như các cuộc bầu cử, phương tiện thông tin đại
chúng...) nhằm đáp ứng nhu cầu hoạt động chính trị thực tiễn cũng là nhân tố
đóng góp vào cấu trúc của chính trị
g. Hành vi của các chủ thể chính trị.
Đó là những hành động, việc làm, là lối sống, nhân cách; là phương pháp,
phong cách trong lãnh đạo,... của chủ thể chính trị. Đó là những nhân tố cấu
thành văn hóa qua sự tác động và chuyển hóa từ suy nghĩ tới tình cảm, lý
tưởng và niềm tin tới hành động cụ thể.
5. Chức năng của văn hóa chính trị
a. Góp phần điều chỉnh các quan hệ xã hội- chính trị, góp phần nâng cao chất
lượng lãnh đạo và quản lý của các chủ thể quyền lực; nhờ đó mà quyền lực
chính trị sẽ được thục hiện có hiệu lực và hiệu quả hơn với những phương
thức sáng tạo, uyển chuyển, tinh tế.
Hoạt động chính trị là một dạng hoạt động phức tạp, tinh vi, liên quan
đến số phận hàng triệu người. Sự vận động của đời sống chính trị là sự tác
động qua lại của nhiều mối quan hệ phức tạp- đặc biệt khi những quan hệ đó
có liên quan tới quyền lực, thể chế, tổ chức. Lúc này chính trị phải vận dụng
một cách khéo léo để có thể giải quyết những mâu thuẫn trong mối quan hệ xã
hội đó.
12

Văn hóa chính trị đóng vai trị vơ cùng quan trọng trong lúc này. Đó
chính là giúp nâng cao năng lực, trình độ,những kĩ năng cần thiết của trong
việc điều hành, quản lí của các chủ thể lãnh đạo. Nó giúp cho người lãnh đạo
hiểu sâu được nguyên nhân sâu xa của các hiện tượng chính trị- xã hội., giúp
họ giải quyết khoa học mối quan hệ giữa mục tiêu và phương tiện, giúp họ
tránh nguyên tắc giáo điều rập khn, tăng tính linh hoạt cách mạng với chủ
nghĩa xã hội.
b. Góp phần đẩy mạnh việc xã hội hóa, làm cho mọi cơng dân đều trở thành
những con người chính trị nhằm phát huy tích cực chính trị của cơng dân
trong việc tham gia vào các hoạt động của nhà nước.
Sự thâm nhập của chính trị vào trong đời sống xã hội sẽ làm cho công
dân thấy rằng trong xã hội có giai cấp khơng ai là đứng ngồi vịng chính trị dù
trực tiếp hay gián tiếp. Mỗi cơng dân trong quan hệ nhà nước, thì cơng dân đó
là con người chính trị. Khi hiểu được như vậy, họ sẽ ý thức được vị trí của
mình, và ngược lại nhà nước cũng phải ln hồn thành tốt cơ chế để cơng dân
có cơ hội chủ động tham gia đóng góp cho nhà nước. Văn hóa chính trị tạo ra
một mơi trường tự do dân chủ cho cơng dân có thể đóng góp, sáng tạo ( nhà
nước pháp quyền- xã hội cơng dân )
c. Góp phần đinh hướng phẩm hạnh chính trị của con người vào những hoạt
động tích cực, sáng tạo để thực hiện các giá trị lý tưởng cao đẹp mà họ đã
chọn
Với trình độ văn hóa chính trị cao, niềm tin sâu sắc dựa trên cơ sở
khoa học vào lý tưởng chính trị đã chọn lựa; mỗi con người chính trị có thể
vượt qua mọi khó khăn, thử thách hoặc thậm chí hy sinh cả thân mình để thực
hiện lý tưởng chính trị cao đẹp mà họ đã chọn
13


Phần 2: Liên hệ thực tiễn tới tình hình văn hóa chính trị trong thời kì đổi mới
của Việt Nam hiện nay.

a. Nét văn hóa chính trị của Việt Nam được thể hiện trên các phương diện:
Thứ nhất, về lựa chọn giá trị, Đảng ta khẳng định để xây dựng nền văn hóa
chính trị Việt Nam tiên tiến, hiện đại, cần kế thừa các giá trị văn hóa chính trị
truyền thống tốt đẹp được kết tinh qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, kế
thừa các giá trị văn hóa chính trị tinh hoa của các nước trên thế giới, trên cơ sở lấy
chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ
nam cho hành động. Chính vì cách lựa chọn giá trị như vậy nên trong bối cảnh các
nước xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ vào thập kỷ cuối cùng của
thế kỷ XX, Đảng ta vẫn kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, đồng thời chủ trương
thực hiện đường lối đổi mới toàn diện đất nước. Đảng cũng khẳng định chúng ta
“đổi mới” nhưng tuyệt đối khơng "đổi màu". Bản chất nền chính trị của chúng ta là
khoa học, cách mạng, dân chủ và nhân văn. Đó là nền chính trị phấn đấu vì hạnh
phúc của nhân dân, hướng tới mục đích "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng,
dân chủ, văn minh". Mục tiêu ấy không chỉ phù hợp với nguyện vọng của đông đảo
nhân dân Việt Nam, của lý tưởng xã hội xã hội chủ nghĩa, mà còn là mục tiêu cao
đẹp mà nhân loại tiến bộ hướng tới.
Thứ hai, trong đường lối xây dựng và phát triển kinh tế, Đảng chủ trương xây
dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Việc xây dựng một nền
kinh tế thị trường là một tất yếu kinh tế khách quan, bởi kinh tế thị trường kích
thích sự phát triển kinh tế, phát huy sức sản xuất, khơi dậy tính năng động, sáng
tạo của con người, tính hiệu quả trong việc sử dụng hợp lý các nguồn lực...Tuy
nhiên, kinh tế thị trường cũng có rất nhiều mặt trái, đó là sự cạnh tranh tàn khốc
“cá lớn nuốt cá bé"; tạo ra sự bất cơng, bất bình đẳng, phân hóa giàu nghèo, phân
cực trong xã hội; khai thác cạn kiệt môi trường, tài nguyên vì mục tiêu lợi nhuận
14


kinh tế thuần túy; làm băng hoại nhiều giá trị đạo đức tốt đẹp; làm quan hệ con
người với con người trở nên sòng phẳng, lạnh lùng hơn; làm phai nhạt những giá
trị văn hóa truyền thống... Việc Đảng ta xác định xây dựng nền kinh tế thị trường

định hướng xã hội chủ nghĩa chính là để khắc phục những hạn chế vốn có của nền
kinh tế thị trường. Đây là khía cạnh văn hố của tăng trưởng kinh tế: tăng trưởng
phải gắn liền với việc đảm bảo quyền lợi của đa số nhân dân lao động, với tiến bộ
và thực hiện công bằng xã hội.
Thứ ba, trong việc xây dựng một Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của
dân, do dân, vì dân. Việc khẳng định quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân đã
được ghi trong Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam 1992. Văn
kiện Đại hội lần thứ IX của Đảng chỉ rõ: "Nhà nước ta là công cụ chủ yếu để thực
hiện quyền làm chủ của nhân dân, là Nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân.
Quyền lực của nhà nước là thống nhất là của dân, không phân chia nhưng có sự
phân cơng và phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền
lập pháp, hành pháp, tư pháp. Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật. Mọi cơ
quan, tổ chức, cán bộ, cơng chức, mọi cơng dân có nghĩa vụ chấp hành Hiến pháp
và pháp luật". Việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta là
hợp quy luật phát triển của lịch sử vì "suy cho cùng chính là nhằm thực hiện dân
chủ. Pháp luật của Nhà nước ta luôn luôn là công cụ mạnh mẽ và có hiệu lực đối
với việc dân chủ hố mọi mặt của đời sống xã hội, bảo đảm quyền con người,
quyền cơng dân trong các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hoá - xã hội...".
Tinh thần dân chủ trong tư duy chính trị của Đảng được thể hiện rất rõ ở tư
tưởng lấy “dân làm gốc”, và, “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Một nền
chính trị nhân văn phải là nền chính trị tơn trọng quyền lợi của đa số nhân dân,
thực sự do dân làm chủ, nhà nước là cơ quan được ủy quyền để thực thi quyền lực
nhân dân, để thực hiện lợi ích và nguyện vọng chính đáng của nhân dân. Những
15


bước tiến trong nhận thức lý luận và tư duy chính trị của Đảng được thể hiện rõ
trong hàng loạt các văn kiện ban hành trong thời kỳ đổi mới. Trong Cương lĩnh xây
dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991) đã chính thức
sử dụng khái niệm "hệ thống chính trị". Hệ thống chính trị của chúng ta được vận

hành theo cơ chế: "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ".
Để tăng cường vai trò của Nhà nước và sự nghiêm minh của pháp luật, Nhà
nước đã ban hành nhiều luật khác nhau, nhằm làm cho mọi người sống và làm việc
theo pháp luật. Chủ trương cải cách bộ máy hành chính, trưng cầu ý kiến rộng rãi
của nhân dân, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức
chính trị - xã hội chính là những bước tiến đáng chú ý của văn hố chính trị trong
thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế.
Thứ tư, thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, hồ bình, hợp
tác và phát triển; chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hố, đa dạng hoá các
quan hệ quốc tế. Chủ động và tích cực hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời mở rộng
hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực khác. Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy của các
nước trong cộng đồng quốc tế, tham gia tích cực vào tiến trình hợp tác quốc tế và
khu vực. Phát triển quan hệ với tất cả các nước, các vùng lãnh thổ trên thế giới và
các tổ chức quốc tế theo các nguyên tắc: tôn trọng độc lập, chủ quyền và tồn vẹn
lãnh thổ, khơng can thiệp vào cơng việc nội bộ của nhau; không dùng vũ lực hoặc
đe dọa dùng vũ lực; giải quyết các bất đồng và tranh chấp thơng qua thương lượng
hịa bình; tơn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi. Với đường lối và chính
sách đối ngoại rộng mở đó đến nay, chúng ta đã thiết lập quan hệ kinh tế - thương
mại với trên 170 quốc gia, nền kinh tế, đã ký kết khoảng 60 hiệp định kinh tế thương mại song phương, trong đó có tồn bộ các nước, nền kinh tế phát triển, thị
trường lớn. Chúng ta ngày càng hoạt động tích cực và hiệu quả, nâng cao vị thế đất
nước trong các thể chế hợp tác quốc tế.
16


Thứ năm, xác định “xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt”. Để lãnh đạo đất
nước nắm bắt cơ hội, vượt qua khó khăn, đạt được mục tiêu cao cả đã đề ra, Đảng người lãnh đạo đất nước, phải có một đội ngũ cán bộ có văn hóa chính trị cao, có
trình độ và khả năng thực hiện các nội dung chính trị một cách văn hóa. Chính vì
thế, Đảng luôn tiến hành đổi mới và chỉnh đốn Đảng, làm trong sạch đội ngũ cán
bộ, đảng viên, giữ vững sự đồn kết và uy tín của Đảng trong nhân dân. Bản chất
văn hố chính trị tiến bộ cũng xa lạ với tệ quan liêu, tham nhũng, xa hoa, lãng phí.

Trong những năm đổi mới vừa qua, Đảng ta đã tiến hành đổi mới và chỉnh đốn
Đảng, làm trong sạch đội ngũ cán bộ, đảng viên, giữ vững sự đoàn kết và uy tín
của Đảng, củng cố, và giữ vững niềm tin trong nhân dân. Văn kiện Đại hội VII của
Đảng khẳng định: "Đảng ta coi việc tự đổi mới, tự chỉnh đốn và nâng cao năng lực
lãnh đạo của Đảng là yêu cầu quan trọng hàng đầu trong công tác xây dựng Đảng,
là công việc thường xuyên bảo đảm cho Đảng ta luôn ngang tầm nhiệm vụ cách
mạng".
Tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân, coi trọng phản biện xã hội, mở
rộng dân chủ trong tất cả các lĩnh vực, xây dựng và từng bước hoàn thiện nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa... đã tạo nên những tiền đề, động lực quan trọng thúc
đẩy sự nghiệp đổi mới ở nước ta ngày càng tiến triển mạnh mẽ.
Phát huy những thành tựu đã đạt được, vượt qua những khó khăn, thách thức
trong q trình hội nhập quốc tế, đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa, nâng
cao chất lượng tăng trưởng kinh tế, thực hiện tốt an sinh xã hội, giải quyết những
tồn đọng, những vấn đề gây bức xúc trong dân hiện nay..., sẽ là những yếu tố quan
trọng để nâng cao hơn nữa tính văn hóa chính trị trong sự lãnh đạo của Đảng, để
Đảng xứng đáng với tên gọi: "Đảng ta là đạo đức, là văn minh”.
b. Một số biện pháp giúp nâng cao văn hóa chính trị ở nước ta:

17


Xây dựng văn hóa chính trị trở thành một bộ phận không tác rời của chiến
lược xây dựng và phát triển văn hoá ở nước ta, trước hết cần chú trọng đặc biệt tới
các nhân tố tư tưởng, đạo đức lối sống và đời sống văn hoá tinh thần là những vấn
đề nổi bật và bức xúc hiện nay.
Xây dựng văn hóa chính trị gắn liền mật thiết giữa giáo dục tuyên truyền
đường lối quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của nhà nước với việc
nâng cao ảnh hưởng thực tế của đường lối, chính sách ấy trong đời sống xã hội,
thực hiện công phu lâu dài việc giáo dục ý thức chính trị, giáo dục đạo đức và tình

cảm cách mạng, nâng cao trình độ học vấn và dân trí nối chung để quần chúng
tham gia vào hoạt động chính trị một cách chủ động, tích cực và sáng tạo.
Thực hành rộng rãi văn hóa chính trị một cách thiết thực vào lúc này là thực
hành dân chủ, là đấu tranh với tệ quan liêu và tham nhũng, đấu tranh với mọi biểu
hiện vi phạm dân chủ và quyền làm chủ của dân, vi phạm pháp luật, sự suy thoái
về tư tưởng, đạo đức, lối sống ở một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên nhất là
những người có chức có quyền.
Để làm cho văn hố, trong đó có văn hóa chính trị thấm sâu vào đời sống
trước hết phải chủ động giáo dục văn hóa chính trị trong Đảng, trong nhà nước và
trong các đồn thể chính trị xã hội của quần chúng, đặc biệt là trong Đảng, từ các
tổ chức Đảng ở cơ sở đến toàn Đảng. Cán bộ đảng viên phải làm gương mẫu cho
quần chúng nên việc giáo dục và thực hành văn hóa chính trị trong Đảng, trong các
cơ quan nhà nước phải được chú trọng thường xuyên, phải thật sự có tác dụng nêu
gương cho quần chúng, thực sự là nội dung cốt lõi, chủ đạo của văn hóa chính trị
trong xã hội.
Xây dựng văn hóa chính trị phải chú trọng đầy đủ những tiêu chuẩn, những
giá trị và chuẩn mực, trước hết là đạo đức cách mạng cần kiệm liêm chính, chí
18


công vô tư, là năng lực trong công tác thực tế, là năng lực vận động quần chúng và
đề cao trách nhiệm với dân, sống gần dân, thấu hiểu dân, tận tuỵ phục vụ dân,
chống mọi biểu hiện quan chủ, quan cách mạng vốn xa lạ với bản cất văn hóa
chính trị thân dân, dân chủ.
Đó là vấn đề chủ yếu trong phương hướng xây dựng văn hóa chính trị ở nước
ta hiện nay.
Để thực hiện được phương hướng nêu trên trong việc xây dựng văn hóa chính
trị cần lưu ý những giải pháp sau:
Nâng cao trình độ học vấn, mặt bằng dân trí trong xã hội. Dân trí khơng phải
hướng vào đối tượng dân mà phải đặc biệt chú trọng tới năng lực hiểu biết, năng

lực trí tuệ của người lãnh đạo, người quản lý của công chức, quan chức. Nâng cao
dân trí, địng thời phải rất chú trọng nâng cao chất lượng cácn bộ lãnh đạo, nhất là
đạo đức năng lực trí tuệ của họ. Cán bộ đảng viên mà ngại khó, lười học tập, rèn
luyện phải được xem là thối hố hư hỏng, khơng phù hợp với yêu cầu xã hội học
tập trong điều kiện hiện nay.
Mở rộng việc cung cấp thơng tin, xã hội hố và cập nhật hố thơng tin theo
tinh thần cơng khai, dân chủ, đạo đức, pháp luật. Tính khách quan, trung thực của
thông tin và truyền bá thông tin là điều không thể thiếu, để có chính trị lành mạnh
và văn hóa chính trị dân chủ.
Cùng với thơng tin là đẩy mạnh giáo dục pháp luật. Tông trọng pháp luật, tự
giác thực hiện pháp luật, đấu tranh cho việc pháp luật được coi trọng và xử lý
nghiêm minh theo luật, thực hiện nghiêm chỉnh nguyên tắc bình đẳng của tất cả
mọi người trước pháp luật… là địi hỏi cấp bách. Khơng có những đảm bảo khoa
học, đạo đức, pháp luật thì khơng thể có bất cứ một văn hóa chính trị nào theo
nghĩa trung thực, nghiêm túc của nó.
19


Tôn trọng và thực hành các giá trị, các chuẩn mực dân chủ trong lối sống,
hành vi, ứng xử chính trị
Trao dồi đạo đức, thực hành đạo đức theo tư tưởng và gương sáng Hồ Chí
Minh. Thực hành đạo đức cách mạng ở tất cả mọi người trong các mối quan hệ với
tự mình, với người khác, với cơng việc, với tổ chức. Phải có đủ bốn đức: cần,
kiệm, liêm, chính thì mới là người hồn tồn. Cần, kiệm, liêm, chính là đạo đức, là
chính trị, là sự cơ đọng các giá trị văn hố đạo đức, văn hố chính trị.
Đề cao ngun tắc tính kỷ luật trong cơng tắc, tính kỷ luật trong cơng tác,
trong sinh hoạt Đảng, trong rèn luyện tư cách đảng viên, trong đấu tranh phê bình.
Chú trọng cơng tác kiểm tra, quản lý cán bộ, giữ mối liên hệ mật thiết với dân, dựa
vào dân mà xây dựng Đảng, mà giáo dục cán bộ. Đó là điều đặc biệt cần thiết để
xây dựng văn hóa chính trị trong Đảng, nhà nước, hệ thống chính trị và trong xã

hội nói chung.

KẾT LUẬN
Văn hóa chính trị là một bộ phận của chính trị nước ta. Nó có vai trị vơ cùng
quan trọng trong việc phát huy tính tự giác, chủ động, sáng tạo của các chủ thể
trong hoạt động chính trị. Chính văn hóa chính trị đã góp phần nâng cao nhận thức,

20


rèn luyện bản lĩnh chính trị; định hướng và điều chỉnh hành vi con người trong
quan hệ chính trị - xã hội.
Ở nước ta, văn hóa chính trị được hình thành và phát triển từ rất sớm dựa trên
sự kế thừa những truyền thống của dân tộc và nền tảng chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư
tưởng Hồ Chí Minh. Chính vì thế mà văn hóa chính trị nước ta rất phong phú và đa
dạng. Việc tìm hiểu rõ những giá trị tiêu biểu của văn hóa chính trị sẽ góp phần làm
rõ đặc điểm văn hóa chính trị nước ta. Qua đó sẽ tạo điều kiện phát huy nhưng ưu
điểm và khắc phục những mặt còn hạn chế làm động lực thúc đẩy sự ổn định
chính trị, phát triển xã hội. Chính vì vậy sinh viên đã tiến hành làm đề tài: “Văn
hóa chính trị ở Việt Nam hiện nay” góp phần vào việc làm rõ hơn đặc điểm của
văn hóa chính trị nước ta.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng việt:

21


1. PGS.TS Nguyễn Văn Vĩnh- PGS.TS Lê Văn Đính ( Đồng chủ biên) “Giáo
trình Chính trị học đại cương” NXB giáo dục Việt Nam.

2.
3.
4.
5.
6.

Văn hóa chính trị, PSS TS Lâm Quốc Tuấn.
Bùi Trọng Tài – Lê Văn Cảnh, “Tập bài giảng Chính trị học đại cương”
Bùi Văn Nam Sơn, “Văn hóa và văn hóa chính trị”,
Trần Ngọc Thêm, giáo trình “Cơ sở văn hóa Việt Nam”
“Hồ Chí Minh tồn tập”, tập 3, NXB CTQG,2002

7. GS Đặng Xuân Kỳ, “Tư tưởng HCM về văn hóa và phát triển con người, NXB
CTQG, 2005 tr.248
8. Phạm Hồng Tùng, “Văn hóa chính trị và lịch sử dưới góc nhìn văn hóa chính
trị” , NXB CTQG 2008
9. “Từ điển chính trị rút gọn” , NXB Tiến Bộ, Moscow 1987 tr.341
Tài liệu trực tuyến:
1. PGS. TS Nguyễn Hữu Khiển (2020) – “Văn hóa chính trị trong đảng và một
số vấn đề đặt ra hiện nay”tapchicongsan.org
/>2. Theo Bộ Văn hóa, Thể thao & du lịch “ Khái quát nền văn hóa Việt Nam”
/>ngTinTongHop/vanhoa

PHỤ LỤC
MỞ ĐẦU 2
22


NỘI DUNG

3

I. Cơ sở lý luận:......................................................................................3
1. Khái niệm văn hóa..............................................................................3
2. Khái niệm chính trị.............................................................................4
3. Khái niệm văn hóa chính trị................................................................4
II. Một số nét tiêu biểu của văn hóa chính trị ở Việt Nam.......................6
1. Cấu trúc của văn hóa chính trị Việt Nam.............................................6
2. Đặc điểm của văn hóa chính trị Việt Nam.........................................12
3. Văn hóa chính trị thể hiện trong sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam...................................................................................................... 16
4. Một số vấn đề phương hướng giáo dục, nâng cao văn hóa chính trị ở
nước ta hiện nay.................................................................................... 19
KẾT LUẬN

20

Danh mục tài liệu tham khảo

21

MỞ ĐẦU

23


Hiện nay, trên thế giới, xu hướng tồn cầu hóa đang ngày càng càng phổ biến sâu rộng hơn. Nó
mở ra cơ hội phát triển cho các nước song cũng tạo ra những thách thức mới cho mỗi quốc gia, mỗi dân
tộc. Việc giữ vững những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đặc biệt là những giá trị văn hóa chính
trị có vai trị rất quan trọng đối với sự ổn định nền chính trị. Từ đó sẽ tạo ra động lực cho sự hòa nhập,

phát triển, ổn định của nước ta.

Văn hóa chính trị có vai trò rất to lớn đối với mỗi quốc gia, mỗi dân tộc. Văn hóa chính trị giữ vị trí
rất quan trọng trong việc tổ chức xã hội, định hướng điều chỉnh các hành vi và quan hệ xã hội. Đồng thời,
cổ vũ, động viên, thúc đẩy hoạt động của cá nhân, giai cấp trong chính trị, góp phần nâng cao chất
lượng, hiệu quả của hoạt động chính trị của mỗi quốc gia, dân tộc.

Văn hóa chính trị ở nước ta có một q trình hình thành và phát triển lâu dài, gắn liền với lịch sử
dựng nước và giữ nước của dân tộc. Hiện nay, văn hóa chính trị Việt Nam đang được kế thừa và phát huy
dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, hướng tới mục tiêu “Dân giàu, nước
mạnh, xã hội cơng bằng, dân chủ, văn minh”. Điều đó cho phép đảm bảo định hướng xã hội chủ nghĩa,
thống nhất giữa tính cách mạng và tính khoa học, truyền thống với hiện đại, dân tộc và quốc tế. Cũng
chính từ đó đã tạo nên nét đặc sắc trong văn hóa chính trị ở nước ta.

Thơng qua đề tài: “Văn hóa chính trị Việt Nam hiện nay”, tơi muốn làm rõ hơn những nét tiêu
biểu, đặc thù trong văn hóa chính trị Việt Nam hiện nay. Từ đó có cái nhìn tổng quan về văn hóa chính trị
cũng như nền chính trị nước ta hiện nay.

24