XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ XÀ PHÒNG VÀ CHỈ SỐ ESTER OF CHẤT BÉO

Bài 6:
XÁC ĐỊNH CHỈ SỐ XÀ PHÒNG & CHỈ SỐ ESTER OF CHẤT BÉO
1.

2.

Dụng cụ:
 Cân
 Pipep hút chính xác
 Erlen 250 đầu nhỏ
 Bếp cách thủy
 Hệ thống sinh hàn
 Buret 25ml

1
1
4
1
1
1

Tiến hành
Bước 1:
 Cân chính xác 2 lần, mỗi lần 2g dầu béo cho vào 2 erlen 250ml
(đánh số trên mẫu thử 1 & 2)
 Dùng pipep bầu hút chính xác 25 ml KOH 0,5N/ cồn thêm vào mỗi
erlen
 Đun hồi lưu 30 phút trên bếp cách thủy
 Thêm vào 2 bình erlen mỗi bình 5 giọt phenolphthalein → chuẩn độ
bằng HCl 0,5N → ghi lại số ml Vt1 & Vt2 ( điền vào cột a)






Bước 2:
Dùng pipep bầu hút chính xác 25 ml KOH 0,5N/ cồn cho vào mỗi
erlen ( có đánh số trên mẫu trắng 1 & 2)
Đun hồi lưu 30 phút trên bếp cách thủy
Thêm vào 2 bình erlen mỗi bình 5 giọt phenolphthalein → chuẩn độ
bằng HCl 0,5N → ghi lại số ml Vtr1 & Vtr2 ( điền vào cột b)


3.

Tính tốnchỉ số xà phịng theo cơng thức
=


Điền thơng số vào bảng & tính kq


Mã
mẫu

P
KL mẫu
(g)

(b)

Vtrắng
(ml)

1

2,001

22,8

2

2,0157

22,9

Trung bình
22,85

(a)
Vthử
(ml)
9,5
9,3

Chỉ số xà phịng
mg/g
187,14
0
188,55
8

Trung bình
187,849

=
=

= 187,140

=

= 188,558

=

Chỉ số xà phòng TB = = 187,849
Lý thuyết:
Chỉ số acid là:
 Số mg KOH ( kali hydroxyd ) cần thiết để trung hòa các acid tự do
chứa trong 1 gam chế phẩm ( mg/g)
5. Cơng thức tính chỉ số acid:
4.



Chỉ số acid =

Trong đó:
a:
số ml dd KOH 0,1N ( chuẩn độ) đã dùng

P : lượng chế phẩm đem thử
6.

Chỉ số xà phịng hóa là:




7.

Số mg KOH ( kali hydroxyd) cần thiết để trung hịa các acid tự do
& để xà phịng hóa các ester chứa trong 1g chất thử

Phương pháp làm trong tìm chỉ số xà phịng hóa:
 Pp thừa trừ
Cơng thức tính chỉ số xà phịng hóa:

8.


Trong đó:
a:
số ml dd HCl 0,5N trong ethanol đã dùng trong mẫu thử
b: số ml dd HCl 0,5N trong ethanol đã dùng trong mẫu trắng
P : lượng chế phẩm đem thử
9.

ĐN chỉ số ester là:
 Số mg KOH ( kali hydroxyd) cần thiết để xà phòng hóa các ester có
trong 1g chế phẩm.

Cơng thức tính chỉ số ester:
 Chỉ số ester = chỉ số xà phòng – chỉ số acid
11. Chỉ số ester được xác định từ đâu?
 Từ chỉ số xà phòng - chỉ số acid
10.

Lưu ý:
 Dụng cụ phải rửa = nước, tráng nước cất, tráng cồn cho khô. Tráng
buret = dd cần chuẩn độ

12.

Đun hồi lưu trên bếp cách thủy để làm gì?
 giúp chế phẩm tan hồn tồn

13.

Vì sao phải đun hồi lưu:
 chế phẩm có cồn, dễ bay hơi

14.