Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện diễn châu tỉnh nghệ an

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
__________________________________________________

HOÀNG TRƢỜNG GIANG

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN DIỄN CHÂU TỈNH NGHỆ AN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
___________________________________________________

HOÀNG TRƢỜNG GIANG

GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
HUYỆN DIỄN CHÂU TỈNH NGHỆ AN
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. PHAN QUỐC LÂM

NGHỆ AN - 2019

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan, đề tài luận văn thạc sĩ “Giải pháp nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ
An” là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa học và làm việc
nghiêm túc của tôi. Các số liệu trong luận văn là trung thực, nội dung trích
dẫn đều đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.Những kết luận khoa học của luận văn chƣa
từng đƣợc ai công bố trong bất kỳ cơng trình nào.
TP.Vinh, tháng 07 năm 2019
Tác giả luận văn

HOÀNG TRƢỜNG GIANG


ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu hoàn thành luận văn tốt
nghiệp, tác giả đã nhận đƣợc nhiều sự giúp đỡ, động viên, chia sẻ từ bạn
bè, đồng nghiệp, cơ quan; Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Khoa giáo
dục Trƣờng Đại học Vinh.
Đầu tiên, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn tới các thầy giáo, cô giáo,
cán bộ, nhân viên Trƣờng Đại học Vinh đã nhiệt tình giúp đỡ và hỗ trợ tác
giả trong quá trình học tập và nghiên cứu.
Tác giả cũng chân thành cảm ơn các đồng chí lãnh đạo, chuyên viên
Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Diễn
Châu; các đồng chí trong Ban Giám hiệu, cán bộ quản lý, tổ trƣởng chuyên
môn cùng bạn bè, đồng nghiệp các trƣờng THCS trên địa bàn huyện Diễn
Châu đã giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi trong việc cung cấp tài liệu,

số liệu và đóng góp ý kiến cho tác giả trong quá trình nghiên cứu và thực
hiện luận văn để hồn thành khóa học này.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Phan Quốc
Lâm ngƣời đã hết lòng giúp đỡ và tận tình hƣớng dẫn để tác giả hồn thành
luận văn tốt nghiệp.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình học tập và nghiên cứu,
nhƣng chắc chắn luận văn khơng thể tránh khỏi thiếu sót. Tác giả rất mong
nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của các bạn bè, đồng nghiệp và các quý
thầy, cô để sửa chữa và hồn thiện luận văn của mình.
Xin chân thành cảm ơn!
Vinh, tháng 7 năm 2019
Ngƣời thực hiện

HOÀNG TRƢỜNG GIANG


iii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................i
MỤC LỤC ..................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN.................................. vi
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .............................................................................. vii
MỞ ĐẦU .........................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài .........................................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................................3
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu ...........................................................................4
4. Giả thuyết khoa học ....................................................................................................4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................................................4
6. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................................4
7. Cấu trúc của luận văn..................................................................................................5

Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ
GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ .............................................................................6
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề.......................................................................................6
1.1.2. Ở Việt Nam ...........................................................................................................8
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................................9
1.2.1. Đội ngũ giáo viên trung học cơ sở .......................................................................9
1.2.2. Chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở ................................................. 11
1.3. Một số vấn đề về đội ngũ giáo viên trung học cơ sở .......................................... 12
1.3.1. Vai trò của giáo viên THCS .............................................................................. 12
1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của giáo viên trƣờng trung học cơ sở ...................... 16
1.4. Các yếu tố tác động đến việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung
học cơ sở ....................................................................................................................... 20
Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................................ 25
Chƣơng 2 THỰC TRẠNG CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRUNG
HỌC CƠ SỞ CỦA HUYỆN DIỄN CHÂU TỈNH NGHỆ AN ............................... 26


iv
2.1. Khái quát về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, tình hình kinh tế - xã hội và
Giáo dục – đào tạo của huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. ........................................ 26
2.1.2. Về kinh tế, xã hội. .............................................................................................. 27
2.1.3. Khái quát tình hình giáo dục của huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An........... 29
2.2. Chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ
An .................................................................................................................................. 38
2.2.2. Thực trạng về cơ cấu, số lƣợng của chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học
cơ sở .............................................................................................................................. 40
2.2.3. Thực trạng về phẩm chất đạo đức, tƣ tƣởng chính trị của chất lƣợng đội
ngũ giáo viên trung học cơ sở...................................................................................... 41
2.2.4. Thực trạng về trình độ chun mơn, nghiệp vụ, kỹ năng sƣ phạm của chất
lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở .................................................................... 43

2.3. Thực trạng công tác nâng cao chất lƣợng chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung
học cơ sở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An ................................................................ 47
2.3.1. Công tác tuyển dụng giáo viên.......................................................................... 48
2.3.2. Công tác quy hoạch cán bộ QL và chất lƣợng đội ngũ GV ............................ 52
2.3.3. Công tác bồi dƣỡng và tự bồi dƣỡng giáo viên................................................ 53
2.3.4. Cơng tác bố trí, sử dụng chất lƣợng đội ngũ giáo viên.................................... 54
2.3.5. Công tác kiểm tra kỹ năng sƣ phạm của giáo viên THCS ............................. 56
2.3.6. Công tác đánh giá giáo viên THCS .................................................................. 57
2.4. Đánh giá thực trạng............................................................................................... 58
2.4.2. Hạn chế ............................................................................................................... 59
2.4.3. Nguyên nhân những hạn chế............................................................................. 61
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................................ 62
Chƣơng 3 GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN DIỄN CHÂU TỈNH NGHỆ AN ......................... 63
3.1. Phƣơng hƣớng mục tiêu ....................................................................................... 63
3.2. Nguyên tắc lựa chọn các giải pháp ...................................................................... 63
3.3. Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên THCS................................... 64


v
3.3.1. Nâng cao hiệu lực của chế định giáo dục và đào tạo trong quản lý đội ngũ
GV bằng các tác động quản lý chủ yếu. ..................................................................... 64
3.3.2. Giải pháp nâng cao năng lực tự học, tự bồi dƣỡng .......................................... 71
3.3.3. Đổi mới phƣơng pháp bồi dƣỡng giáo viên ..................................................... 76
3.4. Khảo sát về sự cần thiết và tính khả thi của các giải pháp ................................. 79
3.4.1. Mục đích khảo sát .............................................................................................. 79
3.4.2. Địa bàn và đối tƣợng khảo sát........................................................................... 79
3.4.3. Kết quả khảo sát ................................................................................................. 79
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát các giải pháp ................................................................... 79
3.4.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp nâng cao chất lƣợng chất lƣợng đội ngũ

giáo viên trung học cơ sở huyện Diễn Châu .............................................................. 80
Kết luận chƣơng 3 ........................................................................................................ 80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................... 81
1. Kết luận ..................................................................................................................... 81
2. Kiến nghị .................................................................................................................. 83
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................. 86


vi
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

TT

Chữ viết tắt

Tên đầy đủ

1

BGH

Ban giám hiệu

2

BNV

Bộ Nội vụ

3

BTC

Bộ Tài chính

4

CB,GV

Cán bộ, giáo viên

5

CBQL

Cán bộ quản lý

6

CNH, HĐH

Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

7

CSVC

Cơ sở vật chất

8

CT/TƢ

Chỉ thị/Trung ƣơng

9

CTQL

Cơng tác quản lý

10

GD-ĐT

Giáo dục và Đào tạo

11

GV

Giáo viên

12

HĐND-UBND

Hội đồng nhân dân-Ủy ban nhân dân

13

HT

Hiệu trƣởng

14

NCKH

Nghiên cứu khoa học

15

NQ-CP

Nghị quyết-Chính phủ

16

NQ/TW

Nghị quyết/Trung ƣơng

17

PHT

Phó hiệu trƣởng

18

PPDH

Phƣơng pháp dạy học

19

PPGD

Phƣơng pháp giáo dục

20

QL

Quản lý

21

QLGD

Quản lý giáo dục

22

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

23

THCS

Trung học cơ sở

24

THPT

Trung học phổ thông


vii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1. Cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế huyện Diễn Châu thời kỳ
2014- 2018 ................................................................................................................ 28
Bảng 2.2. Tỉ lệ học sinh qua các năm: .................................................................... 35
Bảng 2.3. Thống kê cơ sở vật chất các trƣờng trong huyện năm học 2018 - 2019.36
Bảng 2.4. Số lƣợng CB, GV, CNV các bậc học .................................................... 37
Bảng 2.4. Dữ liệu tổng hợp từ các trƣờng THCS huyện Diễn Châu từ năm học
2015 -2016 đến 2018-2019...................................................................................... 39
Bảng 2.5. Số lƣợng, cơ cấu CBQL, GV các trƣờng THCS huyện Diễn Châu,
năm học 2018-2019.................................................................................................. 41
Bảng 2.6. Tổng hợp về chính trị tƣ tƣởng, phẩm chất đạo đức của giáo viên
THCS ở huyện Diễn Châu....................................................................................... 42
Bảng 2.7 Tổng hợp về năng lực chuyên môn, năng lực sƣ phạm của giáo viên
THCS ở huyện Diễn Châu....................................................................................... 44
Bảng 2.8. Tổng hợp kết quả xếp loại chất lƣợng đội ngũ giáo viên THCS ở
huyện Diễn Châu...................................................................................................... 44

Bảng 2.9. Thống kê về công tác tuyển dụng giáo viên.......................................... 49
Bảng 2.10. Đánh giá mức độ thực hiện của các tiêu chí đối với cơng tác tuyển
dụng GV.................................................................................................................... 50
Bảng 2.12: Thực trạng công tác quy hoạch, tuyển dụng GV tại các trƣờng THCS
huyện Diễn Châu...................................................................................................... 52
Bảng 2.13: Thực trạng công tác bồi dƣỡng GV tại các trƣờng THCS huyện Diễn
Châu .......................................................................................................................... 53
Bảng 2.14: Thực trạng công tác sử dụng GV tại các các trƣờng THCS huyện
Diễn Châu ................................................................................................................. 55
Bảng 2.15: Thực trạng công tác kiểm tra kỹ năng sƣ phạm của GV THCS tại các
các trƣờng THCS huyện Diễn Châu ....................................................................... 56
Bảng 2.16: Thực trạng công tác đánh giá GV tại các các trƣờng THCS huyện
Diễn Châu ................................................................................................................. 58
Bảng 3.1. Kết quả khảo sát các giải pháp ............................................................... 79


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thời gian qua, dƣới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự quản lý điều
hành có hiệu quả của Nhà nƣớc, nƣớc ta khơng ngừng phát triển về mọi mặt,
mơ hình tăng trƣởng kinh tế đƣợc đổi mới về nhiều hình thức, an sinh xã hội
đƣợc quan tâm, đời sống của nhân dân tiếp tục đƣợc cải thiện. Chính trị - xã
hội ổn định; quốc phòng, an ninh đƣợc tăng cƣờng. Quan hệ đối ngoại, hội
nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, hiệu quả. Khoa học và cơng nghệ, văn hố,
xã hội, y tế có bƣớc phát triển. Cơng cuộc đổi mới giáo dục đang diễn ra
mạnh mẽ mà cốt lõi là đổi mới và nâng cao chất lƣợng dạy học, để nâng cao
chất lƣợng đào tạo nguồn nhân lực cho đất nƣớc.
Trong thông báo kết luận số 242-TB/TW ngày 15/9/2009 của Bộ Chính
trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ƣơng 2 (khóa VIII), phƣơng hƣớng

phát triển GD-ĐT đến năm 2020 đã đề ra mục tiêu: “Phấn đấu đến năm 2020,
nƣớc ta có một nền giáo dục tiên tiến, mang đậm bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu
cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc trong bối cảnh hội
nhập quốc tế” và chỉ đạo thực hiện bẩy nhóm giải pháp phát triển giáo dục đến
năm 2020, trong đó, một trong những giải pháp hết sức quan trọng đƣợc đặt ra
là: “Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đủ về số lƣợng, đáp
ứng yêu cầu về chất lƣợng” [5]
Mặt khác thực hiện mục tiêu: “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi
dƣỡng nhân tài” cho đất nƣớc, thời gian qua, giáo dục và đào tạo đã có nhiều
cố gắng và đã đạt đƣợc những thành tựu rất quan trọng về nhiều mặt. Trong
đó chất lƣợng giáo dục có một số chuyển biến tích cực. Những chuyển biến
đó là do Ngành giáo dục và Đào tạo đã “tập trung đổi mới nội dung, phƣơng
pháp, xây dựng và từng bƣớc nâng cao chất lƣợng đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục ". Tuy nhiên, “Chất lƣợng hiệu quả còn thấp so với u cầu
của sự nghiệp đổi mới cơng nghiệp hố hiện đại hoá đất nƣớc... ", mà "Đội


2
ngũ giáo viên thiếu, chất lƣợng chƣa đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục"
là một trong những nguyên nhân cơ bản.
Đội ngũ giáo viên là lực lƣợng tham gia trực tiếp và quyết định chất
lƣợng giáo dục. Vì vậy, các nghị quyết của Đảng luôn khẳng định vị trí, vai
trị to lớn của đội ngũ giáo viên đối với sự phát triển và đảm bảo chất lƣợng
đào tạo, Nghị quyết TWII khoá VIII nêu: "Giáo viên là nhân tố quyết định
chất lƣợng của giáo dục và đƣợc xã hội tôn vinh" 2, tr.8.
Nâng cao chất lƣợng giáo dục , chất lƣợng dạy học từ trƣớc đến nay là
nhiệm vụ quan trọng nhất, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt q trình dạy học nói riêng
và q trình giáo dục của các nhà trƣờng nói chung. Vì vậy, để làm đƣợc điều
này cần phải đổi mới quản lý và tìm giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ
giáo viên là một trong những phƣơng hƣớng và giải pháp để tiếp tục đổi mới

sự nghiệp giáo dục nƣớc ta trong giai đoạn tới.
Những năm gần đây cùng với giáo dục cả nƣớc, ngành GD-ĐT tỉnh
Nghệ An đã có những điểm khởi sắc, mạng lƣới trƣờng lớp phát triển rộng
khắp, cơ sở vật chất trƣờng học đƣợc nâng cấp, cải tạo và xây mới, số trƣờng
đạt chuẩn quốc gia ngày càng tăng, chất lƣợng giáo dục đào tạo có tiến bộ rõ
rệt. Song bên cạnh đó vẫn cịn những yếu kém, bất cập cả về quy mô, cơ cấu
và nhất là hiệu quả giáo dục đào tạo chƣa đáp ứng kịp những địi hỏi ngày
càng cao về nguồn nhân lực cho cơng cuộc hội nhập kinh tế quốc tế. Vì vậy
trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XVII nêu rõ: "Chú
trọng phát triển nguồn nhân lực đảm bảo cả về thể lực và trí lực trên cơ sở
củng cố hệ thống giáo dục từ bậc mầm non, phổ thông, đến đào tạo chuyên
nghiệp và phát triển hệ thống hạ tầng xã hội nhƣ giáo dục - đào tạo, y tế, văn
hoá. Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách thu hút nguồn nhân lực có chất
lƣợng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tạo điều kiện, mơi trƣờng
thuận lợi để đội ngũ trí thức phát huy tốt năng lực.
Nằm trong xu thế phát triển chung của ngành GD-ĐT tỉnh Nghệ An,
Ủy ban nhân dân huyện Diễn Châu đặc biệt quan tâm đến công tác phát triển


3
giáo dục và đào tạo. Thực tế những năm gần đây, GD-ĐT huyện Diễn
Châu, đặc biệt là cấp THCS đã đạt đƣợc những thành tựu rất đáng khích
lệ. Đó là quy mô giáo dục đƣợc mở rộng, hệ thống giáo dục từng bƣớc
đƣợc kiện toàn, chất lƣợng giáo dục đƣợc ổn định và nâng cao. Số lƣợng,
chất lƣợng học sinh giỏi THCS luôn đứng trong tốp đầu của tỉnh. Đội ngũ
cán bộ giáo viên THCS có sự phát triển cả về chất lƣợng, số giáo viên dạy
giỏi các cấp hàng năm đƣợc tăng thêm. Công tác bồi dƣỡng năng lực sƣ
phạm cho đội ngũ giáo viên đã đƣợc chú ý.
Bên cạnh những thành tựu đạt đƣợc, GD-ĐT huyện Diễn Châu nói
chung, cấp học THCS nói riêng vẫn cịn có một số tồn tại và xuất hiện

nhiều mâu thuẫn cần sớm đƣợc giải quyết. Trong nhiều năm, vấn đề nâng
cao chất lƣợng giáo dục toàn diện trong nhà trƣờng, trƣớc hết là nâng cao
phẩm chất, năng lực cho đội ngũ giáo viên đang là vấn đề trọng tâm, cấp
bách cần đƣợc giải quyết cả về mặt lý luận và thực tiễn. Cơ cấu giáo viên ở
cấp THCS chƣa hợp lý, thừa thiếu cục bộ. Một bộ phận giáo viên chƣa tâm
huyết với nghề nghiệp, chƣa có ý thức tự học, tự bồi dƣỡng chun mơn,
nghiệp vụ; trình độ tin học, ngoại ngữ hạn chế, chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu
đổi mới và phát triển giáo dục và đào tạo. Đời sống của cán bộ, GV, nhân
viên cịn nhiều khó khăn.
Xuất phát từ cơ sở lý luận và tình hình thực tiễn trên, đặc biệt là trƣớc
yêu cầu đổi mới giáo dục, nâng cao chất lƣợng đội ngũ GV ngày càng trở nên
bức thiết. Đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu đổi mới “căn bản, toàn diện” GD &
ĐT theo tinh thần Nghị quyết số 29 của Đảng, cần phải nghiên cứu, quy
hoạch và có kế hoạch đào tạo đội ngũ GV THCS ngang tầm với nhiệm vụ đặt
ra của sự nghiệp giáo dục đào tạo của huyện Diễn Châu. Chính vì những lý do
nêu trên nên tơi chọn đề tài nghiên cứu: “Giải pháp nâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An”.
2. Mục đích nghiên cứu


4
Đề xuất những giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên các
trƣờng THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục, nâng cao chất lƣợng GV,
HS phù hợp với thực tiễn các trƣờng trung học cơ sở huyện Diễn Châu tỉnh
Nghệ An.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quá trình quản lý nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên các trƣờng
THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu

Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện
Diễn Châu tỉnh Nghệ An.
4. Giả thuyết khoa học
Bằng việc đề xuất và phối hợp thực hiện một số giải pháp quản lý hợp
lý, khoa học thì sẽ nâng cao đƣợc chất lƣợng đội ngũ giáo viên các trƣờng
THCS tại huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận
Nghiên cứu về cơ sở lý luận về công tác nâng cao chất lƣợng đội ngũ
GV trung học cơ sở.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng
Khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ và công tác nâng cao chất lƣợng
đội ngũ GV trung học cơ sở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An.
5.3. Đề xuất một số giải pháp
Đề xuất giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ
sở huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục trong giai đoạn hiện nay.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Phƣơng pháp nghiên cứu lý luận


5
Nghiên cứu các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nhà nƣớc, Ngành giáo
dục và các tài liệu khoa học có liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
6.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp quan sát: Quan sát hoạt động giáo dục của đội ngũ giáo
viên trƣờng THCS thuộc địa bàn nghiên cứu.
- Phƣơng pháp khảo sát: Khảo sát trực tiếp lãnh đạo, chuyên viên phòng
giáo dục và giáo viên THCS; điều tra bằng phiếu hỏi đối với Hiệu trƣởng, Phó
Hiệu trƣởng và một số giáo viên các trƣờng THCS huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ

An.
- Phƣơng pháp chuyên gia: Xin ý kiến các chuyên gia về công tác tổ
chức cán bộ và các nhà nghiên cứu về quản lý chất lƣợng đội ngũ giáo viên
bậc THCS.
- Phƣơng pháp điều tra, khảo sát…
6.3. Phƣơng pháp thống kê toán học:
Dùng để xử lý các kết quả nghiên cứu.
7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục các tài liệu tham
khảo và phụ lục, luận văn có 3 chƣơng với nội dung nhƣ sau:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên
trung học cơ sở
Chƣơng 2.Thực trạng về nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung
học cơ sở huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An.
Chƣơng 3. Giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học
cơ sở huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An.


6
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO
VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới
Trong hệ thống giáo dục THCS ở Mỹ , hầu hết những trƣờng THCS đều
thuộc quyền quản lý của tƣ nhân. Chính phủ chỉ trực tiếp can thiệp vào công
tác đào tạo nghề thông qua bộ luật về đào tạo và cung cấp nguồn vốn hỗ trợ
cho chính sách nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên. Chính phủ
Tổ chức đánh giá cao việc xây dựng một hệ thống đào tạo đội ngũ giảng
viên chuyên nghiệp và xem đây là điều kiện tiên quyết. Ngoài ra còn thực

hiện các cuộc khảo sát về hệ thống giáo dục trong cả nƣớc, họ chỉ ra rằng,
mỗi bang của Mỹ đều có mức độ riêng về hiệu quả phát triển đội ngũ cán bộ
giảng dạy. Theo “Learning Forward”, việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo
viên là một nhân tố quan trọng. Ở Mỹ, các giảng viên đƣợc đào tạo và khuyến
khích sử dụng các thiết bị kĩ thuật số để hỗ trợ công tác dạy và học.

hoảng

2/3 giảng viên ở Arkansas đƣợc tiếp nhận đào tạo chuyên nghiệp về sử dụng
máy tính và quản lý lớp học bằng các thiết bị điện tử. Năm 2001 “Learning
Forward” đã thông qua tiêu chuẩn đào tạo cán bộ giảng dạy, và phổ biến rộng
rãi đến đại diện các trƣờng tham dự hội thảo. Theo đó, các trƣờng sẽ hƣớng
đến ba mục tiêu cơ bản: Công bằng, chất lƣợng, và kết nối.
Mỹ đi đầu trong việc xây dựng chuẩn nghề nghiệp nhà giáo, đáp ứng yêu
cầu cải cách giáo dục Mỹ cho thế k XXI, xây dựng các chuẩn nâng cao của
GV; trên cơ sở đó, cơ quan quản lý giáo dục của một số bang xây dựng và ban
hành các chuẩn nghề nghiệp của giảng viên với quan điểm toàn diện và liên
tục trong phát triển nghề dạy học.
Ở Australia: Công tác nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở hầu hết
các trƣờng THCS này gắn với mục tiêu đào tạo và thực tiễn.


7
Đào tạo, nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên ở Australia thay đổi qua
nhiều thời kỳ và các chƣơng trình đào tạo giảng viên đa dạng, linh hoạt theo
nhu cầu đào tạo và chú trọng nghiên cứu, đổi mới các phƣơng pháp giáo dục
và học tập trong đào tạo giảng viên. Chƣơng trình đào tạo giảng viên do các
trƣờng THCS xây dựng theo hƣớng dẫn, chuẩn đào tạo giảng viên của quốc
gia và bang. Các chƣơng trình đƣợc xây dựng phải có luận chứng để trình
duyệt, thẩm định theo quy định. Cấu trúc chƣơng trình gồm:

iến thức

chuyên ngành, phƣơng pháp giáo dục, kiến thức, kỹ năng sƣ phạm, thực hành
giảng dạy chuyên ngành [16]. Tại từng bang đều có cơ quan do thống đốc ra
quyết định thành lập, cơ quan này chịu trách nhiệm xây dựng và ban hành
chuẩn nhà giáo, làm cơ sở cho việc đăng ký nhà giáo, tức là cấp giấy đăng ký
cho nhà giáo đạt chuẩn.
Tổ chức Teaching Australia là cơ quan nghiên cứu độc lập của Úc, có
nhiệm vụ củng cố và phát triển nghề dạy học, cho rằng chuẩn nghề nghiệp của
giảng viên là sự phát biểu rõ ràng về những gì mà nhà giáo phải biết, có khả
năng thực hiện, trên cơ sở các giá trị của nghề dạy học, kinh nghiệm của
những giảng viên thành đạt và kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực dạy học.
Trƣớc đây chuẩn nghề nghiệp nâng cao của nhà giáo đƣợc xây dựng bởi các
hiệp hội nhà giáo theo chuyên ngành, nhƣng hiện nay trách nhiệm này thuộc
Teaching Australia xây dựng để đảm bảo tính tƣơng thích và nhất quán.Chuẩn
đƣợc xây dựng theo một khung quốc gia về chuẩn nghề nghiệp giảng viên và
do Liên bộ Giáo dục, việc làm, đào tạo, và Bộ Thanh niên ban hành.
Trƣớc năm 2000, giảng viên Đức đƣợc đào tạo trong các trƣờng Đại học
sƣ phạm nhƣng sau năm 2000, giảng viên đƣợc đào tạo trong các trƣờng đại
học đa ngành và thực hiện theo tiêu chuẩn Châu

u. giảng viên tập sự là giai

đoạn 2 của đào tạo giảng viên sau giai đoạn đào tạo đại học. Bồi dƣỡng giảng
viên do các bang và trƣờng thực hiện với nhiều chƣơng trình, nhiều cấp độ
bồi dƣỡng đa dạng, có hệ thống tƣ vấn hỗ trợ, có mạng bồi dƣỡng trên
Internet.

8
1.1.2. Ở Việt Nam
Để nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giáo
viên THCS nói riêng, đã có nhiều tác giả đề cập đến trong các cơng trình
nghiên cứu. Đặc biệt có nhiều bài viết trên các Tạp chí giáo dục, Phát triển
giáo dục, Thơng tin Khoa học giáo dục về vị trí, vai trị của đội ngũ giáo viên
và các giải pháp nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên trong thời kỳ hội nhập
quốc tế.
Trong những năm qua, nội dung nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên
THCS đƣợc cập nhật các phƣơng pháp mới và vận dụng đƣợc một phần vào
thực tế dạy học. Nội dung các khố bồi dƣỡng đã có sự thống nhất và bổ sung
cho sự thiếu hụt trong chƣơng trình đào tạo ở các trƣờng sƣ phạm khi tập
trung vào các phƣơngpháp/kĩ thuật dạy học môn học. Tuy nhiên, chƣơng trình
bồi dƣỡng chƣa giúp đƣợc nhiều cho giáo viên trong việc chuẩn bị dạy học
theo định hƣớng của chƣơng trình giáo dục phổ thơng mới, chƣa chú trọng
bồi dƣỡng năng lực thực hành thí nghiệm cho giáo viên.
Bên cạnh đó, nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên hiện nay chủ yếu là
giáo viên tự nghiên cứu, tự học, chƣa có nhiều tƣơng tác giữa giảng
viên/chuyên gia với ngƣời học và chƣa có phƣơng pháp, cơng cụ đánh giá kết
quả bồi dƣỡng giáo viên. Việc bồi dƣỡng còn phụ thuộc vào kế hoạch của Sở
Giáo dục và đào tạo hoặc Bộ Giáo dục và đào tạo, chƣa xuất phát từ nhu cầu
của giáo viên.
Do đó, việc đổi mới nội dung và hình thức bồi dƣỡng để việc bồi dƣỡng phát
triển và nâng cao năng lực nghề nghiệp cho giáo viên trở thành nhu cầu học
tập thƣờng xuyên một cách tự nguyện.
Mặc dù công tác nâng cao chất lƣợng đội ngũ giáo viên THCS ở huyện
Diễn Châu đã có nhiều chuyển biến tích cƣc, đội ngũ giáo viên nói chung và
đội ngũ giáo viên THCS nói riêng đã có sự phát triển về chất lƣợng, song về
cơ bản chất lƣợng đội ngũ chƣa đáp ứng đƣợc so với yêu cầu đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 29/TW, Ban chấp

9
hành Trung ƣơng Đảng. Hiện tƣợng chênh lệch về trình độ chun mơn
nghiệp vụ vẫn cịn diễn ra trong một bộ phận cán bộ giáo viên. Một số cán bộ
giáo viên chƣa ý thức đƣợc vai trò quan trọng của công tác bồi dƣỡng nhằm
nâng cao chất lƣợng đội ngũ, đáp ứng yêu cầu dạy học trong thời kì mới.
Xuất phát từ thực tiễn trên, việc nâng cao hiệu quả chất lƣợng đội ngũ
giáo viên THCS là nhu cầu bức thiết của ngành GD-ĐT nói chung và ngành
GD-ĐT huyện Diễn Châu nói riêng, đồng thời là khâu then chốt có tính chất
quyết định đến việc nâng cao hiệu quả giáo dục. Đây chính là vấn đề mà tơi
quan tâm nghiên cứu trong luận văn này.
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
Để giải quyết một số vấn đề đặt ra trong luận văn, chúng tôi làm rõ một
số khái niệm cơ bản liên quan và làm cơ sở lý luận của đề tài.
1.2.1. Đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
1.2.1.1. Giáo viên
Hiện nay, theo từ điển Tiếng Việt do nhà xuất bản từ điển bách khoa
phát hành năm 2005 có ghi: "Ngƣời giảng dạy ở các trƣờng phổ thơng".
Theo cuốn tìm hiểu Luật giáo dục năm 2005 do nhà xuất bản giáo dục
phát hành năm 2005 mục một số thuật ngữ trong Luật ghi: Giáo viên, nhà
giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề
nghiệp.
Và khái niệm về giáo viên đƣợc sử dụng phổ biến nhiều nhất nhƣ sau:
là ngƣời giảng dạy, giáo dục cho học viên, lên kế hoạch, tiến hành các tiết dạy
học, thực hành và phát triển các khóa học nằm trong chƣơng trình giảng dạy
của nhà trƣờng đồng thời cũng là ngƣời kiểm tra, ra đề, chấm điểm thi cho
học sinh để đánh giá chất lƣợng từng học trị.
Giáo viên tại các trƣờng cơng lập là viên chức, còn những ngƣời giữ
cƣơng vị lãnh đạo có chức vụ, chức danh sẽ là cơng chức.

1.2.1.2. Khái niệm đội ngũ giáo viên THCS:
* Đội ngũ:


10
Theo Từ tiếng việt do Viện nghiên cứu ngôn ngữ xuất bản năm 1998 có
ghi: "Đội ngũ là khối đơng ngƣời cùng chức năng nghề nghiệp đƣợc tập hợp
và tổ chức thành một lực lƣợng"
Theo PGS.TS Đặng Quốc Bảo th "Đội ngũ là một tập thể ngƣời gắn kết
với nhau cùng chung lƣ tƣởng, mục đích, ràng buộc với nhau về vật chất, tinh
thần và hoạt động theo một nguyên tắc".
Quan niệm khác về đội ngũ: "Đội ngũ là một nhóm ngƣời cơng nhân
hoặc ngƣời làm cơng ăn lƣơng ví dụ nhƣ đội ngũ giáo viên, đội ngũ nhà báo"
theo từ điển Webster.
Nói tóm lại khái niệm về đội ngũ tuy có nhiều cách diễn đạt khác nhau,
xong đều nói lên một điều chung là: Đội ngũ là một nhóm ngƣời đƣợc tổ chức
lập thành một lực lƣợng để thực hiện 1 hay nhiều chức năng, có thể cùng nghề
nghiệp hoặc khác nhau về công việc nhƣng cùng chung một mục đích nhất
định và cùng hƣớng tới mục đích đó.
* Đội ngũ giáo viên:
Đội ngũ giáo viên là một tập thể ngƣời có cùng chung một mục đích, đó
là đạt chất lƣợng và hiệu quả giáo dục cao trên một cơ sở vật chất, trang thiết
bị nhất định, phục vụ cho nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục của đội ngũ giáo
viên đó.
Đội ngũ giáo viên có thể đƣợc định nghĩa nhƣ sau: Đội ngũ giáo viên là
tập thể những nhà giáo đƣợc tổ chức thành một lực lƣợng có cùng chung
nhiệm vụ là thực hiện các mục tiêu giáo dục đă đặt ra cho tập thể ngƣời đó.
Những nhà giáo dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục
nghề nghiệp gọi là giáo viên, nhiệm vụ đội ngũ giáo viên mầm non, đội ngũ
giáo viên THCS. Nhƣ vậy đội ngũ giáo viên THCS là tập thể những nhà giáo

dạy ở cơ sở giáo dục phổ thông thuộc bậc THCS.
* Đội ngũ giáo viên THCS:
Giáo dục THCS: Bậc THCS nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân,
Luật giáo dục năm 2005 mục 2 điều 26 có ghi: "Giáo dục THCS đƣợc thực


11
hiện trong 4 năm học từ lớp 6 đến lớp 9. Học sinh vào lớp 6 phải hoàn thành
chƣơng tŕnh tiểu học có tuổi là 11 tuổi".
Đội ngũ giáo viên THCS là những ngƣời trực tiếp tham gia giảng dạy ở
bậc THCS.
Vì vậy, chất lƣợng đào tạoTHCS phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ GV
THCS.
1.2.2. Chất lƣợng đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
1.2.2.1. Chất lượng
Chất lƣợng luôn là vấn đề quan trong nhất của tất cả các trƣờng, và việc
phấn đấu nâng cao chất lƣợng đào tạo bao giờ cũng đƣợc xem là nhiệm vụ
quan trọng nhất của bất kỳ cơ sở đào tạo giáo dục nào. Mặc dù có tầm quan
trọng nhƣ vậy nhƣng chất lƣợng vẫn là một khái niệm khó định nghĩa, khó
xác định, khó đo lƣờng, và cách hiểu của ngƣời này cũng khác với cách hiểu
của ngƣời kia.
Theo khái niệm truyền thống về chất lƣợng, một sản phẩm có chất lƣợng
là sản phẩm đƣợc làm ra một cách hoàn thiện, bằng các vật liệu q hiếm và
đắt tiền. Nó nổi tiếng và tơn vinh thêm cho ngƣời sử hữu nó.
Chất lƣợng là mức độ hoàn thiện, là đặc trƣng so sánh hay đặc trƣng
tuyệt đối, dấu hiệu đặc thù, các dữ kiện, các thơng số cơ bản.
Chất lƣợng là tổng thể những tính chất, thuộc tính cơ bản của sự vật (sự
việc) này phân biệt với sự vật (sự việc) khác.
Từ góc độ quản lí, có thể quan niệm theo Bùi Minh Hiền, Đặng Quốc
Bảo, Vũ Ngọc Hải: “Chất lƣợng là sự thực hiện đƣợc mục tiêu và thỏa mãn

nhu cầu của khách hàng” [8].
Chất lượng đội ngũ GV THCS
1.2.2.1. Chất lượng đội ngũ GV THCS
Chất lƣợng đội ngũ GV vốn đƣợc đo bằng kiến thức chuyên ngành và
phƣơng pháp giảng dạy (hay cịn gọi là kiến thức chun mơn và nghiệp vụ
sƣ phạm), hai yếu tố này đƣợc xem là “2 chân” của mỗi GV. Nghiệp vụ sƣ


12
phạm đƣợc hiểu là kĩ năng thực hiện các kỹ năng sƣ phạm nhƣ khả năng vận
dụng các phƣơng pháp, kĩ năng diễn đạt, kĩ năng viết bảng, kĩ năng tổ chức
dạy học, kĩ năng giao tiếp, xử lí tình huống, kĩ năng sử dụng đồ dù ng dạy
học, phong thái, tác phong… Nội dung chƣơng trình đào tạo nghiệp vụ sƣ
phạm tập trung vào Tâm lí học, Giáo dục học, Phƣơng pháp dạy học bộ môn.
Năng lực sƣ phạm của GV có đƣợc là do kết quả của sự rèn luyện nghiệp vụ
sƣ phạm của họ.
Đặc điểm lao động sƣ phạm đòi hỏi phải coi trọng chất lƣợng của từng
GV, nhƣng mặt khác, sự bố trí lao động lại đòi hỏi phải rất quan tâm đến chấ t
lƣợng của Đội ngũ GV THCS. Chất lƣợng Đội ngũ GV THCS đƣợc thể hiện
ở các yếu tố: phẩm chất, đạo đức; trình độ chun mơn; nghiệp vụ sƣ phạm;
số lƣợng; cơ cấu [17].
Chất lƣợng của Đội ngũ GV THCS là nhân tố quyết định chất lƣợng
nhà trƣờng. Trạng thái chất lƣợng của Đội ngũ GV THCS mạnh hay yếu, đội
ngũ có đáp ứng đƣợc yêu cầu hay không, phụ thuộc rất nhiều vào quy mô số
lƣợng đội ngũ, sự đồng bộ của đội ngũ, năng lực, phẩm chất của mỗi GV
trong đội ngũ.
1.3. Một số vấn đề về đội ngũ giáo viên trung học cơ sở
1.3.1. Vai trò của giáo viên THCS
1.3.1.1. Vai trị , vị trí của người giáo viên trung học cơ sở
Bậc THCS là bậc giáo dục nối tiếp bậc tiểu học, vì vậy đây là giai đoạn

giáo dục rất quan trọng giúp học sinh THCS truyền thụ tri thức theo hƣớng
giáo dục khả năng tự học, tự giải quyết vấn đề, hợp tác với nhau. Điều này thể
hiện vị trí và vai trị trong giáo dục của ngƣời giáo viên THCS cũng rất quan
trọng. Ngƣời giáo viên THCS chính là cầu nối giữa học sinh THCS với tri
thức, là ngƣời đào tạo con ngƣời mới, đào tạo thế hệ tƣơng lai cho đất nƣớc.
+ Tác động giáo dục của ngƣời giáo viên THCS đối với học sinh THCS
có vai trị to lớn Ngƣời giáo viên THCS chính là ngƣời tổ chức, hƣớng dẫn,
giảng dạy và giáo dục cho học sinh THCS; nhằm hình thành cho học sinh


13
THCS hệ thống tri thức khoa học, các kỹ năng kỹ xảo vận dụng linh hoạt,
sáng tạo tri thức để giải quyết các vấn đề do thực tiễn xã hội đặt ra. Ngƣời
giáo viên THCS ln là ngƣời có đủ phẩm chất và năng lực giáo dục – đào
tạo để đào tạo cho học sinh THCS thành những con ngƣời toàn diện nhƣ mục
tiêu giáo dục đã đặt ra để đáp ứng phù hợp với yêu cầu của xã hội.
Trong q trình giáo dục giáo viên THCS chính là ngƣời trực tiếp chịu
trách nhiệm trƣớc chính quyền và nhân dân về chất lƣợng của việc dạy học và
giáo dục học sinh THCS. Họ là ngƣời tổ chức điều khiển quá trình hình thành
nhân cách, cũng nhƣ những kiến thức, k năng, k xảo tƣơng ứng của ngƣời
học sinh THCS phù hợp với mục đích, mục tiêu giáo dục.
Mặt khác giáo viên còn là ngƣời đƣợc chuẩn bị về nghề nghiệp tƣơng
ứng, những hiểu biết về những yêu cầu của xã hội đối với giáo dục, hiểu biết
về học sinh THCS, nắm vững những kỹ năng cần thiết để tổ chức dạy học
trong quá trình dạy học.
+ Giáo viên là lực lƣợng chủ đạo trong sự nghiệp phát triển văn hóa giáo dục. Sự nghiệp phát triển văn hóa - giáo dục là sự nghiệp cách mạng
chung của quần chúng nhân dân, cho nên có nhiều lực lƣợng quần chúng
tham gia. Đặc biệt trong xã hội ngày nay khi đảng ta đang thực hiện “xã hội
hóa giáo dục” thì tất cả mọi tổ chức, cá nhân trong xã hội đều có trách nhiệm
và vị trí, vai trị để tham gia vào sự nghiệp phát triển văn hóa giáo dục đất

nƣớc. Song lực lƣợng đóng vai trị chủ yếu, cốt cán trong sự nghiệp này chính
là đội ngũ các thầy giáo, cơ giáo. Quy mô và tốc độ phát triển và chất lƣợng
của nền văn hóa–giáo dục đất nƣớc tùy thuộc phần lớn vào số lƣợng, chất
lƣợng đội ngũ các thầy cô giáo. Nếu đất nƣớc có một đội ngũ giáo viên đơng
đảo về số lƣợng, vững vàng về chất lƣợng thì sự nghiệp phát triển văn hóa –
giáo dục sẽ nhanh hơn, mạnh hơn và vững vàng hơn; đáp ứng đƣợc đầy đủ
mọi yêu cầu của đất nƣớc, xã hội.
Mặt khác ở lứa tuổi của học sinh THCS ở trƣờng trung học cơ sở là lứa
tuổi hình thành và phát triển nhân cách rất mạnh mẽ. Có nhiều sự ảnh hƣởng,


14
tác động từ các nhân tố khác nhau ở bên ngoài xã hội; nhƣng sự ảnh hƣởng
tác động của giáo viên đối với học sinh THCS ln giữ vai trị quyết định
nhất. Bởi vì hoạt động của giáo viên bao giờ cũng có mục đích, có kế hoạch,
có chƣơng trình, có nội dung, nghệ thuật sƣ phạm…; ngƣời giáo viên THCS
ln đƣợc chuẩn bị về mọi mặt, có đầy đủ phẩm chất năng lực để dạy dỗ và
giáo dục cho học sinh THCS. Hơn nữa ngƣời giáo viên THCS là ngƣời trực
tiếp tổ chức hoạt động giao lƣu tập thể trong nhà trƣờng, xã hội nhƣ hoạt động
đoàn, đội, hoạt động thi đấu thể dục thể thao, hoạt động phòng chống tệ
nạn…, từ đó hình thành nên nhân cách cho ngƣời học sinh THCS; đạo tạo cho
học sinh THCS trở thành những con ngƣời xã hội chủ nghĩa có năng lực phẩm
chất toàn diện, đáp ứng đầy đủ mọi yêu cầu của xã hội khi các em bƣớc vào
lao động hay học tiếp lên bậc cao hơn.
Trong nhà trƣờng có nhiều biện pháp để nâng cao hiệu quả giáo dục,
nhƣng điều đó phụ thuộc rất nhiều vào ngƣời giáo viên THCS, vì ngƣời giáo
viên THCS cịn là ngƣời quyết định phƣơng hƣớng, tƣ tƣởng chính trị của bài
giảng.
Thời đại ngày nay với những đặc trƣng: nền kinh tế tri thức, khoa học công nghệ phát triển nhƣ vũ bão và tồn cầu hố. Trong bối cảnh đó nhà
trƣờng từ chỗ khép kín, chuyển sang mở cửa rộng rãi và gắn kết với cộng

đồng, gắn bó với sự phát triển khoa học, công nghệ, sản xuất, kinh doanh.
Ngƣời thầy trƣớc sự phát triển của đa phƣơng tiện truyền thơng, khơng cịn là
nguồn duy nhất cung cấp sự hiểu biết. Vì vậy, ngƣời thầy ngày nay khơng chỉ
có kiến thức mà cịn phải có năng lực hƣớng dẫn học sinh THCS tự học, tự
đánh giá; có năng lực lơi cuốn học sinh THCS, biết thu thập và xử lý thông tin
để tự biến đổi mình thích ứng với sự đổi mới. Từ đó truyền thụ cho học sinh
THCS những kiến thức đầy đủ, mang tính biện chứng trong thời đại ngày
nay.
Nhƣ vậy, vai trị của nhà giáo có thay đổi, song vị trí của nhà giáo khơng
hề giảm và có cơ hội tăng lên so với trƣớc. Đồng thời cũng đặt ra yêu cầu cao


15
hơn cho đội ngũ nhà giáo cần phải nỗ lực phấn đấu rèn luyện mình, để đáp ứng
đƣợc yêu cầu của thời đại mới. Nhƣng cho dù các phƣơng tiện kỹ thuật có hiện
đại đến đâu đi nữa thì cũng khơng thể thay thế đƣợc vai trị của ngƣời giáo
viên THCS. Vì thế giáo viên ln đóng vai trị chủ đạo trong sự nghiệp phát
triển văn hóa – giáo dục của đất nƣớc và có một vị trí vơ cùng quan trọng
không một ai, không một tổ chức xã hội nào có thể thay thế đƣợc trong sự
nghiệp giáo dục, là bộ phận quan trọng góp phần làm phát triển kinh tế - xã
hội của đất nƣớc ở hiện tại cũng nhƣ trong tƣơng lai. Từ đó có thể khẳng định
đội ngũ giáo viên luôn là nguồn nhân lực quyết định chất lƣợng dạy học, giáo
dục trong mỗi nhà trƣờng, cũng nhƣ ở nhà trƣờng phổ thơng. Vị trí và vai trò
chủ đạo rất quan trọng của đội ngũ giáo viên trong sự nghiệp “trồng ngƣời”
của đất nƣớc luôn đƣợc xã hội đánh giá cao. Cho nên đã là ngƣời giáo viên
THCS trong nhà trƣờng thì phải nỗ lực hết mình để cống hiến cho sự nghiệp
“trồng ngƣời”, tạo nên những nhân tài tƣơng lai cho đất nƣớc, xây dựng đất
nƣớc ngày càng vững mạnh và giàu đẹp hơn.
1.3.1.2. Đặc điểm của người giáo viên trung học cơ sở
Giáo viên THCS có một số đặc điểm cơ bản sau:

Giáo viên trung học cơ sở là những ngƣời tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng
sƣ phạm hoặc có bằng tốt nghiệp cao đẳng và chứng chỉ bồi dƣỡng nghiệp vụ
sƣ phạm đối với giáo viên THCS;
Giáo viên có trình độ trên chuẩn, có năng lực giáo dục cao đƣợc hƣởng
chính sách theo quy định của Nhà nƣớc, đƣợc nhà trƣờng, cơ quan quản lý
giáo dục tạo điều kiện để phát huy tác dụng của mình trong giảng dạy và giáo
dục.
Giáo viên trung học cơ sở phải thƣờng xuyên bồi dƣỡng, nâng cao trình
độ về chun mơn, nghiệp vụ, nhất là phƣơng pháp dạy học mới theo yêu cầu
đổi mới của bộ giáo dục và Đào tạo.
Kiến thức và năng lực sƣ phạm hiện đại có vai trị quyết định đến năng
lực hoạt động của ngƣời giáo viên trung học cơ sở, trong đó việc hình thành


16
nhân cách thái độ của con ngƣời, việc phát triển năng lực tƣ duy nhận thức trở
nên quan trọng hơn việc hình thành kĩ năng kĩ xảo hoạt động lao động nghề
nghiệp thuần tuý.
Giáo viên trung học cơ sở phải sử dụng thành thạo công nghệ dạy học.
Các phƣơng tiện thơng tin (máy tính, đa phƣơng tiện, mơ hình ảo...) là những
phƣơng tiện lao động hàng ngày của giáo viên . Quá trình ngƣời giáo viên vừa
dạy - vừa học xen kẽ với nhau .
Ngƣời giáo viên trung học cơ sở cần có năng lực tốt trong việc kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của ngƣời học, thể hiện vừa mềm dẻo, linh hoạt
nhƣng khách quan, công bằng. Sử dụng và khai thác tốt các phƣơng thức
kiểm tra, đánh giá hiện đại,
Trình độ nhận thức xã hội, ngoại ngữ trở thành nhân tố quan trọng trong
quá trình đào tạo và phát triển nghề nghiệp của giáo viên trung học cơ sở.
Ngoại ngữ trở thành chìa khóa mở cửa kho tàng tri thức nhân loại, giúp ngƣời
giáo viên trung học cơ sở nhanh chóng nắm bắt kỹ thuật cơng nghệ mới của

thế giới.
1.3.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của giáo viên trường trung học cơ sở
Theo Điều 31 Thông tƣ Số: 12/2011/TT-BGDĐT. Nhiệm vụ của giáo
viên trƣờng trung học nhƣ sau:
a) Dạy học và giáo dục theo chƣơng trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch dạy
học của nhà trƣờng theo chế độ làm việc của giáo viên do Bộ trƣởng Bộ Giáo
dục và Đào tạo quy định; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do
nhà trƣờng tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu trách
nhiệm về chất lƣợng, hiệu quả giáo dục; tham gia nghiên cứu khoa học sƣ
phạm ứng dụng;
b) Tham gia công tác phổ cập giáo dục ở địa phƣơng;
c) Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dƣỡng chuyên môn, nghiệp vụ để
nâng cao chất lƣợng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục; vận dụng các phƣơng