Luận văn Nâng cao chất lượng trong đấu thầu xây dựng

trờng Đại học Kinh tế Quốc dân
------------

TRNG VN HN

HON THIN CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY DỰNG
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG CÔNG NGHIỆP
VÀ ĐÔ THỊ VIỆT NAM

Chuyên ngành: KINH TẾ ĐẦU TƯ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS

NGUYỄN BCH NGUYT

hà nội, năm 2018


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu độc lập của tôi. Những tài
liệu trong luận văn là hoàn toàn trung thực. Các kết quả nghiên cứu do chính tơi
thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo viên hướng dẫn.

Tác giả

TRƯƠNG VĂN HÂN


LỜI CÁM ƠN
Tôi xin chân thành cám ơn Quý thầy cô Viện đào tạo Sau đại học - Trường
Đại học Kinh tế Quốc dân đă tận tâm giảng dạy, truyền đạt những kiến thức quý báu

cho tôi trong suốt thời gian tôi học tập tại trường. Đặc biệt, tôi xin chân thành cám
ơn PGS.TS. Nguyễn Bạch Nguyệt đă tận tình chỉ bảo, hướng dẫn cho tơi hồn
thành luận văn này.
Tơi cũng xin chân thành cám ơn các anh chị đồng nghiệp đang công tác tại
Công ty cổ phần tư vấn xây dựng Công nghiệp và Đô thị Việt Nam đă hết lịng hỗ
trợ, cung cấp số liệu và đóng góp ý kiến q báu giúp tơi hồn thành luận văn.
Tác giả

TRƯƠNG VĂN HÂN


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
TÓM TĂT NỘI DUNG LUẬN VĂN
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU....................................1
1.1. Tính cấp thiết lựa chọn đề tài......................................................................1
1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn..................................2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu.....................................................................................4
1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu................................................................4
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu............................................................................4
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu................................................................................4
1.5. Phương pháp nghiên cứu.............................................................................4
1.6. Kết cấu luận văn...........................................................................................5
1.7. Đóng góp của luận văn.................................................................................5
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮP.........6
2.1. Bản chất và vai trò của đấu thầu xây lắp trong hoạt động xây dựng.......6
2.1.1. Đấu thầu và bản chất của đấu thầu xây lắp..........................................6

2.1.2. Vai trò của đấu thầu xây lắp trong hoạt động xây dựng.......................8
2.2. Đặc điểm của đấu thầu xây lắp....................................................................9
2.3. Các nguyên tắc của đấu thầu xây lắp........................................................10
2.4. Các hình thức lựa chọn nhà thầu trong đấu thầu xây lắp.............................12
2.4.1. Các hình thức lựa chọn nhà thầu trong đấu thầu xây lắp..................12
2.4.2. Các phương thức đấu thầu trong đấu thầu xây lắp............................15
2.5. Quy trình và nội dung các bước trong quá trình tham dự đấu thầu xây lắp...........16
2.5.1. Thu thập thơng tin và ra quyết định tham dự thầu..............................17
2.5.2. Tham gia sơ tuyển (nếu có)..................................................................17
2.5.3. Mua HSMT...........................................................................................18
2.5.4. Lập HSDT.............................................................................................18
2.5.5. Trình, duyệt, nộp HSDT và dự mở thầu...............................................19
2.5.6. Thương thảo, ký kết hợp đồng.............................................................20
2.5.7. Thực hiện hợp đồng.............................................................................21
2.6. Các chỉ đánh giá công tác tham dự thầu xây lắp.............................................21


2.6.1. Giá trị trúng thầu và số cơng trình trúng thầu...................................21
2.6.2. Xác suất trúng thầu xây lắp.................................................................22
2.6.3. Lợi nhuận đạt được..............................................................................22
2.6.4. Thị phần của công ty trên thị trường xây lắp......................................23
2.6.5. Uy tín doanh nghiệp.............................................................................23
2.7. Những nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thắng thầu trong đấu thầu xây
lắp
24
2.7.1. Nhân tố chủ quan.................................................................................24
2.7.2. Nhân tố khách quan.............................................................................28
CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮP TẠI CÔNG
TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG CÔNG NGHIỆP VÀ ĐÔ THỊ VIỆT
NAM 2009 - 2013...................................................................................................31

3.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị
Việt Nam................................................................................................................
31
3.1.1 Q trình hình thành và phát triển của Cơng ty.................................31
3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của Công ty.........................32
3.2. Năng lực tham gia đấu thầu tại Công ty...................................................37
3.2.1. Năng lực tài chính................................................................................37
3.2.2. Năng lực nhân sự.................................................................................38
3.2.3. Năng lực máy móc thiết bị...................................................................40
3.2.4. Năng lực khác.......................................................................................41
3.3. Thực trạng công tác tham gia thầu xây lắp tại Công ty...........................42
3.3.1. Đặc điểm các gói thầu Cơng ty tham gia............................................42
3.3.2. Quy trình và nội dung các bước trong quá trình tham gia đấu thầu tại
Cơng ty............................................................................................................44
3.4. Minh họa một số gói thầu Cơng ty tham gia đấu thầu.............................56
3.4.1. Gói thầu trúng thầu: Gói thầu thi cơng xây lắp nhà ở cao tầng dịch
vụ tại ơ đất có ký hiệu E4 Khu đơ thị mới n Hịa, quận Cầu Giấy, Hà Nội
tháng 10 năm 2011.........................................................................................56
3.4.2. Gói thầu trượt thầu .............................................................................64
3.5. Đánh giá hoạt động đấu thầu tại Công ty.................................................69
3.5.1. Những kết quả đạt được.......................................................................69
3.5.2. Những hạn chế cần khắc phục.............................................................73


3.5.3. Phân tích các ngun nhân................................................................74
CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CÔNG TÁC ĐẤU THẦU TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG CÔNG NGHIỆP VÀ ĐÔ THỊ
VIỆT NAM.............................................................................................................77
4.1. Định hướng phát triển của Công ty giai đoạn 2011-2020........................77
4.1.1. Định hướng sản xuất kinh doanh của Công ty....................................77

4.1.2. Định hướng trong công tác đấu thầu của Công ty..............................78
4.2. Các giải pháp cụ thể về phía doanh nghiệp nâng cao khả năng thắng
thầu 79
4.2.1. Giải pháp về nâng cao năng lực tham dự thầu...................................79
4.2.2. Nâng cao chất lượng hồ sơ dự thầu....................................................82
4.2.3. Nâng cao năng lực cán bộ lập hồ sơ dự thầu:....................................85
4.2.4. Tăng cuơng liên danh, liên kết trong đấu thầu để nâng cao năng lực
tham dự thầu. Đẩy mạnh hoạt động marketing, quảng bá hình ảnh, nâng
cao uy tín Công ty trên thị trường.................................................................86
4.3. Một số kiến nghị đối với nhà nước............................................................87
4.3.1. Hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động đấu thầu xây dựng.............87
4.3.2. Hồn thiện cơng tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đấu thầu xây dựng........89
KẾT LUẬN............................................................................................................91
PHỤ LỤC............................................................................................................... 94


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Viết tắt

Nguyên văn

HSMT

Hồ sơ mời thầu

HSDT

Hồ sơ dự thầu

XDCT

Xây dựng cơng trình

TMCP

Thương mại cổ phần

BTCT

Bê tơng cốt thép

VLXD

Vật liệu xây dựng

PCCC

Phịng cháy chữa cháy

NHCT

Ngân hàng cơng thương


DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1: Bảng đánh giá lợi nhuận đạt được doanh nghiệp.....................................22
Bảng 3.1: Bảng số liệu tài chính của Cơng ty..........................................................38
Bảng 3.2: Bảng nhân sự của Cơng ty.......................................................................39
Bảng 3.3: Bảng kê khai máy móc của Cơng ty........................................................40

Bảng 3.4: Tổng số năm kinh nghiệm của Công ty...................................................42
Bảng 3.5: Danh mục các cơng trình thi cơng mức độ phức tạp...............................43
Bảng 3.7: Biểu mẫu phân tích đơn giá dự thầu........................................................50
Bảng 3.8: Bảng chi tiết giá dự thầu.........................................................................53
Bảng 3.9: Bảng tổng hợp kinh phí đấu thầu............................................................54
Bảng 3.10: Bảng nhận định tình hình tham gia đấu thầu cơng trình........................57
Bảng 3.11: Bảng tổng hợp đơn giá dự thầu.............................................................61
Bảng 3.12: Bảng thông tin mở thầu.........................................................................62
Bảng 3.13: Bảng tổng hợp giá dự thầu....................................................................67
Bảng 3.14: Bảng tổng hợp giá dự thầu các công ty tham dự thầu............................68
Bảng 3.15: Bảng tổng hợp số cơng trình đấu thầu tại công ty.................................70
Bảng 3.16: Kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty.............................................72
Biểu đồ 3.1: Biểu đồ cơ cấu lao động theo ngành nghề...........................................39
Biểu đồ 3.2: Biểu đồ so sánh giá trị đấu thầu và trúng thầu Công ty qua các năm. .71
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ quy trình tham dự đấu thầu xây lắp..............................................16
Sơ đồ 3.1: Sơ đồ Quy trình hoạt động xây lắp của Cơng ty....................................34


i

TÓM TĂT NỘI DUNG LUẬN VĂN
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Trong quá trình hội nhập kinh tế ngày nay, sự cạnh tranh diễn ra một cách
khốc liệt và mạnh mẽ. Các doanh nghiệp phải không ngừng cải tiến và đổi mới
nếu không muốn bị đào thải và bật ra khỏi vịng quay của sự phát triển đó. Để
có thể tồn tại và phát triển, các nhà quản lý cần có những quyết định chính xác,
kịp thời nắm bắt được cơ hội kinh doanh và khơng ngừng hồn thiện bản thân
chính doanh nghiệp.
Như chúng ta đă biết ngành xây dựng là một ngành đóng góp khá lớn vào sự

phát triển chung của đất nước Việt Nam trong những năm vừa qua. Rất nhiều các dự
án đầu tư xây dựng sử dụng vốn trong và ngồi nước với quy mơ lớn được đưa ra
khiến mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong ngành ngày càng trở nên
quyết liệt. Mặt khác, xây dựng cơ bản cũng là một lĩnh vực mang tính đặc thù riêng.
Đặc trưng của ngành là vốn đầu tư lớn, thời gian hồn thành cơng trình kéo dài nên
vấn đề đặt ra là làm sao để quản lý nguồn vốn có hiệu quả, khắc phục được tình
trạng thất thốt, lăng phí. Và một trong những hoạt động để nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn đầu tư xây dựng cũng như tạo tính cơng bằng minh bạch giữa các doanh
nghiệp xây dựng đó là thơng qua cơng tác đấu thầu.
Công ty cổ phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đơ thị Việt Nam chính
thức được thành lập năm 2002. Đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
xây dựng nói riêng và các doanh nghiệp khác nói chung thì năng lực đấu thầu
ln gắn liền với hiệu quả hoạt động kinh doanh.Với tình hình thị trường xây lắp
hiện nay, khi mà công tác lựa chọn nhà thầu đều thơng qua hình thức đấu thầu
rộng răi, để có thể thắng thầu, doanh nghiệp cần phải đưa ra được biện pháp tổ
chức thi công hiệu quả, với giá thành cơng trình xây dựng là thấp nhất, tiến độ
thi cơng ngắn nhất...


ii

Lấy đối tượng nghiên cứu là hoạt động đấu thầu và thực trạng của công tác
đấu thầu trong 5 năm trở lại đây 2009 - 2013, em hy vọng rằng đề tài “Hồn thiện
cơng tác đấu thầu xây dựng tại Công ty cổ tư vấn xấy dựng công nghiệp và đô thi
Việt Nam ” sẽ đưa ra các giải pháp đúng đắn để từ đó giúp các nhà quản lý đưa ra
chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp mình.

CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ ḶN VỀ CƠNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮP
 Bản chất và vai trò của đấu thầu xây lắp trong hoạt động xây dựng

Đấu thầu và bản chất của đấu thầu xây lắp
Đấu thầu là cách thức thực hiện hoạt động mua bán (hàng hóa, cơng trình hoặc
dịch vụ) mà trong đó người mua và người bán phải tuân thủ theo các quy định mà
người/ tổ chức quản lý nguồn vốn sử dụng cho hoạt động mua bán này đề ra.
Đấu thầu xây lắp là loại hình đấu thầu thực hiện nhằm lựa chọn nhà thầu thực
hiện các công việc xây lắp của dự án.
Vai trò của đấu thầu xây lắp trong hoạt động xây dựng
Đối với nền kinh tế:
- Đấu thầu xây lắp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của nền kinh tế.
- Đấu thầu giúp tạo môi trường lành mạnh, giúp các nhà thầu nâng cao khả
năng cạnh tranh của bản thân, tạo sự công bằng và hiệu quả cao trong xây dựng.
Đối với chủ đầu tư (Bên mời thầu):
- Chủ đầu tư lựa chọn được đối tác thực hiện mục tiêu đầu tư hiệu quả nhất.
- Bên mời thầu nắm thêm thông tin về thị trường, phát hiện và tiếp cận được
với những nhà thầu mới.
- Quảng bá hình ảnh của bên mời thầu trước các nhà thầu.
Đối với Nhà thầu:
- Đấu thầu chính là tiền đề và nền tảng cho quá trình sản xuất kinh doanh của
các doanh nghiệp trong lĩnh việc xây dựng.


iii

-

Giúp các doanh nghiệp phải khơng ngừng nâng cao trình độ chun mơn,

tạo điều kiện hồn thiện về mặt tổ chức, kinh nghiệm cho các cán bộ công nhân viên.
 Đặc điểm của đấu thầu xây lắp
Thứ nhất, đối với đấu thầu tuyển chọn tư vấn, chủ thể tham gia đấu thầu có thể

là cá nhân. Cịn đối với đấu thầu xây lắp, chủ thể tham gia bắt buộc phải là tổ chức
đảm bảo phải đáp ứng đủ các điều kiện cơ bản.
Thứ hai, đối tượng hàng hóa trong đấu thầu xây dựng là loại hàng hóa đặc biệt,
mang tính đơn chiếc, được đặt tại một vị trí cố định, phục vụ cho một mục đích cụ thể.
Thứ ba, đấu thầu xây lắp chủ yếu có ở giai đoạn thực hiện dự án khi mà các ý
tưởng đầu tư được thể hiện trong báo cáo nghiên cứu khả thi trở thành hiện thực.
Thứ tư, thời gian thực hiện các gói thầu kéo dài và chịu tác động của nhiều yếu
tố bên ngồi, do đó khi xem xét đánh giá năng lực nhà thầu xây dựng phải dựa trên
hai nội dung là tài chính, kỹ thuật.
 Các nguyên tắc của đấu thầu xây lắp
 Nguyên tắc cạnh tranh với điều kiện ngang nhau:
 Nguyên tắc thông tin đầy đủ, công khai
 Nguyên tắc bảo mật thông tin đấu thầu:
 Nguyên tắc đánh giá khách quan, công bằng
 Nguyên tắc bảo đảm cơ sở pháp lý
 Các hình thức lựa chọn nhà thầu và phương thức đấu thầu xây dựng
Các hình thức lựa chọn nhà thầu trong đấu thầu xây lắp
-

Đấu thầu rộng răi: Đây là hình thức đấu thầu khơng hạn chế số lượng nhà

thầu tham dự, bất cứ nhà thầu nào có đủ điều kiện đềù có thể tham gia dự thầu.
-

Đấu thầu hạn chế:

-

Chỉ định thầu: Khi thực hiện chỉ định thầu, Bên mời thầu phải lựa chọn một

nhà thầu được xác định là có đủ năng lực và kinh nghiệm đáp ứng các yêu cầu của
gói thầu và phải tuân thủ quy trình thực hiện chỉ định thầu do Chính phủ quy định.


iv

-

Tự thực hiện: Hình thức này được áp dụng trong trường hợp chủ đầu tư là

nhà thầu có đủ năng lực và kinh nghiệm để thực hiện gói thầu thuộc dự án do mình
quản lý và sử dụng.
-

Lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt:

Các phương thức đấu thầu trong đấu thầu xây lắp
- Đấu thầu một túi hồ sơ là phương thức mà nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu
trong một túi hồ sơ. Phương thức này được áp dụng đối với đấu thầu mua sắm và
xây lắp.
- Đấu thầu hai túi hồ sơ là phương thức mà nhà thầu nộp đề xuất về kỹ thuật
và đề xuất về giá trong từng túi hồ sơ riêng vào cùng một thời điểm.
- Phương thức đấu thầu hai giai đoạn
Giai đoạn 1: Các nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu sơ bộ trình bày các đề xuất về kỹ
thuật và phương án tài chính cho bên mời thầu.
Giai đoạn 2: Bên mời thầu mời các nhà thầu đă tham gia ở giai đoạn 1 nộp hồ sơ
dự thầu chính thức với đề xuất kỹ thuật đă được bổ sung theo yêu cầu chung của dự
án và đề xuất chi tiết về tài chính với đầy đủ nội dung về tiến độ thực hiện, điều
kiện thực hiện hợp đồng, giá dự thầu.
 Quy trình và nội dung các bước trong quá trình tham dự đấu thầu xây lắp:

- Thu thập thơng tin và ra quyết định tham dự thầu.
- Tham gia sơ tuyển nếu có.
- Mua HSMT
- Lập HSDT
- Trình duyệt, nộp hồ sơ dự thầu và tham gia mở thầu
- Thương thảo ký kết hợp đồng
- Thực hiện hợp đồng


Các tiêu chí đánh giá cơng tác tham dự thầu

-

Giá trị trúng thầu và số cơng trình trúng thầu

-

Xác suất trúng thầu


v

-

Lợi nhuận đạt được

-

Thị phần của công ty trên thị trường xây lắp

-

Uy tín doanh nghiệp



Những nhân tố ảnh hưởng đến khả năng thắng thầu trong đấu thầu xây lắp

Nhân tố chủ quan
-

Khả năng tài chính Trong đấu thầu xây dựng, năng lực tài chính của nhà

thầu là một yếu tố quan trọng, là tiêu chuẩn để chấm điểm đánh giá năng lực nhà
thầu. Mặt khác, với năng lực tài chính vững mạnh, doanh nghiệp có thể chủ động
lựa chọn các phương án bỏ thầu với giá hợp lý để cạnh tranh với nhà thầu khác.
-

Năng lực máy móc, thiết bị: Máy móc thiết bị là một trong 3 yếu tố cấu

thành nên tư liệu sản xuất. Nó là bộ phận tài sản quan trọng của doanh nghiệp, đồng
thời, nó cũng là thước đo trình độ kỹ thuật, năng lực thi công của doanh nghiệp, một
trong yếu tố khá quan trọng quyết định đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Đây là nhân tố trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng cơng trình, tiến độ thi cơng.
-

Năng lực nhân sự: Mọi hoạt động sản xuất ra của cải vật chất và tinh thần

xét đến cùng đều xuất phát từ hoạt động của con người. Do đó, con người được coi
là trung tâm của mọi hoạt động và trong cơ chế thị trường để nâng cao năng lực

cạnh tranh của doanh nghiệp, yếu tố chất lượng nguồn nhân lực phải được đặt lên
hàng đầu.
-

Mối liên hệ liên danh, liên kết: Liên danh, liên kết là sự kết hợp giữa hai

hay nhiều các pháp nhân để tạo ra một pháp nhân mới nhằm tạo ra sức mạnh tổng
hợp về kinh tế - kỹ thuật để thực hiện một mục tiêu kinh doanh nhất định. Đối với
những dự án vượt quá năng lực thực hiện của mình, doanh nghiệp thường liên danh,
liên kết với nhau để tăng cường năng lực thi công và khả năng cạnh tranh của mình.
-

Hoạt động marketing: Hoạt động Marketing đóng vai trị quan trọng,

quyết định và điều phối sự kết nối các hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp với
thị trường, đảm bảo cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp hướng theo thị
trường, biết lấy thị trường - nhu cầu và ước muốn của khách hàng làm chỗ dựa vững
chắc nhất cho mọi quyết định kinh doanh.


vi

-

Chất lượng HSDT: Kỹ thuật lập hồ sơ dự thầu có ảnh hưởng lớn tới việc

thắng thầu của doanh nghiệp, đây là bước đầu tiên trong quá trình tham gia dự thầu,
nhà thầu có thể bị loại ngay vịng đầu nếu như không đáp ứng được yêu cầu của bên
mời thầu như đă thỏa thuận.
Nhân tố khách quan

-

Cơ chế, chính sách quản lý của Nhà nước: bao gồm có luật (luật trong

nước và luật quốc tế) và các văn bản dưới luật. Nó có ảnh hưởng đên mọi mặt của
đấu thầu như: Hình thức và phương thức đấu thầu, cá nhân tổ chức nào đủ tư cách
tham gia đấu thầu, người có thẩm quyền quyết định đầu tư….
-

Các đối thủ cạnh tranh: Các đối thủ cạnh tranh chính là các nhà thầu khác

cùng tham gia những cơng trình đấu thầu với tổ chức xây dựng của mình.
-

Thị trường hàng hóa đầu vào và các nhà cung cấp sẽ tác động rất lớn đến

khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
-

Chủ đầu tư là người phải chịu trách nhiệm toàn diện trước người quyết

định đầu tư và pháp luật về các mặt chất lượng, tiến độ, chi phí vốn đầu tư và các
quy định khác của pháp luật.

CHƯƠNG 3
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮPTẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG CÔNG NGHIỆP
VÀĐÔ THỊ VIỆT NAM 2009 – 2013


Năng lực tham gia đấu thầu tại Công ty

- Năng lực tài chính: Khơng nằm ngồi vịng xốy khó khăn của nền kinh tế, thế
nhưng 05 năm qua (2009-2013) tình hình tài chính của Cơng ty Cổ phần tư vấn xây dựng
cơng nghiệp và đơ thị Việt nam vẫn có sự lớn mạnh dần cả về số lượng và chất lượng.
- Năng lực nhân sự: Nguồn nhân lực là một trong những yếu tố quan trọng mà
công ty luôn quan tâm hàng đầu. Việc tuyển chọn cán bộ được chú trọng và khá khắt khe.


vii

- Năng lực máy móc thiết bị: máy móc thiết bị phục vụ cho q trình thi cơng của
cơng ty là khá đầy đủ. Máy móc có thể đáp ứng được cả các cơng trình xây dựng dân dụng
cũng như các cơng trình hạ tầng đơ thị.
- Năng lực khác: Với 12 năm kinh nghiệm hoạt động trên thị trường xây dựng,
đây là điểm lợi thế đáng kể của Công ty trong tham gia vào hoạt động đấu thầu. Với
những Cơng ty có số năm kinh nghiệm càng nhiều thì Chủ đầu tư sẽ càng đánh giá cao
và tin tưởng.


Thực trạng công tác tham dự thầu tại Công ty

-

Đặc điểm các gói thầu Cơng ty tham gia

 Hoạt động trong lĩnh vực xây lắp, các gói thầu của Cơng ty chủ yếu là các
cơng trình xây dựng thuộc lĩnh vực xây dựng cơng trình dân dụng, các cơng trình hạ
tầng giao thơng, cơng trình hạ tầng cơng nghiệp, khu cơng nghiệp
 Một đặc điểm chung dành cho các gói thầu xây lắp của cơng ty đó là địi

hỏi nguồn nhân lực lớn.
 Mặc dù các cơng trình có giá trị không lớn, song biện pháp thi công cũng
tương đối phức tạp và đòi hỏi yêu cầu kỹ thuật cao
 Địa bàn hoạt động của công ty được rải khắp cả nước từ Bắc vào Nam, các
cơng trình chủ yếu nằm ở khu vực tập trung dân cư, hệ thống hạ tầng thuận lợi,
nguồn ngun liệu sẵn có.
 Hình thức tham gia đấu thầu của công ty phong phú, song chủ yếu vẫn là
cạnh tranh rộng răi.
-

Quy trình và nội dung các bước trong quá trình tham dự đấu thầu

Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch hội đồng quản trị và Tổng Giám đốc,
phòng Kế hoạch tổng hơp đảm nhiệm và trực tiếp thực hiện các công việc liên quan
đến hoạt động đấu thầu của Cơng ty. Phịng tài chính kế tốn cùng các cán bộ kỹ thuật
cơng trường cũng được huy động tham gia và hỗ trợ để hồn thành q trình đấu thầu:


viii

Các bước tiến hành

Trách nhiệm

Thu thập, tìm kiếm

Chủ tịch hội đồng quản trị, Tổng

thông tin mời thầu

giám đốc, Ban lănh đạo Cơng ty và
Phịng KHTH phối hợp thực hiện

Mua và nghiên cứu hồ
sơ mời thầu

Phòng Kế hoạch tổng hợp
Phòng Kế hoạch tổng hợp kết hợp
với phịng tài chính kế tốn, các

Lập hồ sơ dự thầu

Nộp hồ sơ dự thầu và

cán bộ kỹ thuật
Phòng Kế hoạch tổng hợp

tham gia mở thầu

Tổng giám đốc cùng sự hỗ trợ của
Thương thảo và ký kết

phòng Kế hoạch tổng hợp

hợp đồng

 Đánh giá hoạt động đấu thầu tại Công ty
-

Những kết quả đạt được

 Suốt 12 năm qua công ty đă không ngừng nỗ lực vươn lên để khẳng định
vị trí của mình trong cơ chế thị trường. Hoạt động đấu thầu đă từng bước ổn định và
đi vào nề nếp phù hợp với cơ chế mới, đáp ứng cơ bản nhu cầu việc làm của công
ty. Đặc biệt 3 năm trở lại đây, Công ty đă trúng thầu và ký hợp đồng thành công các
cơng trình
 Cơng ty vẫn giữ vững được thị phần đă có trên thị trường xây lắp


ix

 Lợi nhuận đạt được của Cơng ty cũng có những bước tăng lên đáng kể,
năng lực tài chính được đảm bảo hơn.
 Công ty cũng đă huy động và đào tạo được một đội ngũ kỹ sư, nhà quản lý và
lao động có kinh nghiệm tham gia vào cơng tác dự thầu.
-

Những hạn chế cần khắc phục

 Chất lượng HSDT cịn hạn chế:
 Chất lượng thi cơng cơng trình cịn chưa đạt hiệu quả cao:
 Hoạt động tìm kiếm thơng tin gói thầu mới, mở rộng thị trường hay quảng bá
hình ảnh của cơng ty cịn thụ động phụ thuộc vào Ban lănh đạo
-

Phân tích các nguyên nhân

 Nguyên chủ quan: Quy trình lập hồ sơ dự thầu vẫn chưa thực sự chủ động
và thiếu mạnh dạn trong việc tranh thầu; Vai trò của liên danh, liên kết trong các gói
thầu của Cơng ty vẫn cịn khá mờ nhạt và áp dụng khá ít trong các gói thầu; Chức

năng của bộ phận thu thập thơng tin cịn hạn chế; Khó khăn trong việc cải thiện
năng lực sản xuất của Cơng ty.
 Ngun nhân khách quan: Chính sách, pháp luật của Nhà nước; Giá cả
nguyên vật liệu biến động mạnh; Các tiêu cực trong quá trình đấu thầu

CHƯƠNG 4
GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC ĐẤU THẦU TẠI
CƠNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN XÂY DỰNG CÔNG NGHIỆP
VÀ ĐÔ THỊ VIỆT NAM
Trên cơ sở phân tích những thành tựu đạt được và những hạn chế tồn tại trong
công tác đấu thầu tại Công ty, cùng với những định hướng phát triển của ngành xây
dựng nói chung và định hướng sản xuất kinh doanh của Công ty, tác giả đưa ra một
số những giải pháp đề xuất nhằm hồn thiện cơng tác đấu thầu:
- Tích cực tìm kiếm và mở rộng các dự án tham gia đấu thầu


x

- Các giải pháp nâng cao năng lực tham dự thầu như:
- Hồn thiện quy trình lập hồ sơ dự thầu, nâng cao chất lượng hồ sơ dự thầu
- Tăng cường liên danh, liên kết trong đấu thầu để nâng cao năng lực tham dự thầu
- Nâng cao hiệu quả hoạt động marketing, quảng bá hình ảnh, nâng cao uy tín
Cơng ty.
Bên cạnh đó, tác giả cũng đưa ra một số kiến nghị đối với nhà nước như:
- Hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động đấu thầu xây dựng
- Hồn thiện cơng tác thanh tra, kiểm tra hoạt động đấu thầu xây dựng


1

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết lựa chọn đề tài
Trong quá trình hội nhập kinh tế ngày nay, sự cạnh tranh diễn ra một cách
khốc liệt và mạnh mẽ. Các doanh nghiệp phải không ngừng cải tiến và đổi mới
nếu không muốn bị đào thải và bật ra khỏi vòng quay của sự phát triển đó. Để
có thể tồn tại và phát triển, các nhà quản lý cần có những quyết định chính xác,
kịp thời nắm bắt được cơ hội kinh doanh và không ngừng hồn thiện bản thân
chính doanh nghiệp.
Như chúng ta đă biết ngành xây dựng là một ngành đóng góp khá lớn vào sự
phát triển chung của đất nước Việt Nam trong những năm vừa qua. Rất nhiều các dự
án đầu tư xây dựng sử dụng vốn trong và ngoài nước với quy mô lớn được đưa ra
khiến mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong ngành ngày càng trở nên
quyết liệt. Mặt khác, xây dựng cơ bản cũng là một lĩnh vực mang tính đặc thù riêng.
Đặc trưng của ngành là vốn đầu tư lớn, thời gian hồn thành cơng trình kéo dài nên
vấn đề đặt ra là làm sao để quản lý nguồn vốn có hiệu quả, khắc phục được tình
trạng thất thốt, lăng phí. Và một trong những hoạt động để nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn đầu tư xây dựng cũng như tạo tính cơng bằng minh bạch giữa các doanh
nghiệp xây dựng đó là thơng qua công tác đấu thầu.
Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam được
thành lập vào 04/05/2002. Công ty xây dựng và lắp đặt các cơng trình cơng
nghiệp, dân dụng, cơ sở hạ tầng... trên khắp các địa bàn trong cả nước nói chung
và khu vực Hà Nội nói riêng. Đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây
dựng nói riêng và các doanh nghiệp khác nói chung thì năng lực đấu thầu ln
gắn liền với hiệu quả hoạt động kinh doanh. Với tình hình thị trường xây lắp
hiện nay, khi mà cơng tác lựa chọn nhà thầu đều thơng qua hình thức đấu thầu,
để có thể thắng thầu, doanh nghiệp cần phải đưa ra được biện pháp tổ chức thi


2

cơng hiệu quả, với giá thành cơng trình xây dựng là thấp nhất, tiến độ thi công
ngắn nhất...
Lấy đối tượng nghiên cứu là hoạt động đấu thầu và thực trạng của công tác
đấu thầu trong 5 năm trở lại đây, tơi hy vọng rằng đề tài “Hồn thiện cơng tác đấu
thầu xây dựng tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thi Việt
Nam” sẽ đưa ra các giải pháp đúng đắn để từ đó giúp các nhà quản lý đưa ra chiến
lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp mình.

1.2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Có thể nói hoạt động đấu thầu đă xuất hiện khá lâu và phổ biến trên thế giới.
Tuy nhiên, thuật ngữ này mới được biết đến rộng răi và quen thuộc ở Việt Nam
khoảng chục năm trở lại đây. Do đó các đề tài nghiên cứu về đấu thầu hiện nay đang
được quan tâm và lựa chọn khá nhiều.
Kỹ sư Ngô Văn Quý với đề tài “Cơ sở khoa học xây dựng phương pháp kiểm
tốn cơng tác đấu thầu đối với các dự án đầu tư xây dựng cơ bản thực hiện bằng
nguồn vốn ngân sách nhà nước” (Năm 2005) đă đi vào phân tích thực trạng cơng
tác đấu thầu và hoạt động kiểm công tác đấu thầu các dự án đầu tư của Kiểm toán
Nhà nước ở Việt Nam dựa trên các cơ sở lý luận về đấu thầu và kiếm tốn cơng tác
đấu thầu. Từ đó, tác giả xây dựng phương pháp kiểm tốn cơng tác đấu thầu đối với
các dự án đầu tư thực hiện bằng nguồn ngân sách nhà nước.
Báo cáo“Thực trạng công tác đấu thầu và những vấn đề cần nghiên
cứu”(2003) của Thạc sỹ Phạm Phú Cường- Giảng viên bộ môn Kinh tế xây dựng
Khoa vận tải Kinh tế- Trường đại học giao thông vận tải lại tiếp cận vấn đề đấu thầu
trên một góc độ khác. Trên cơ sở phân tích các kết quả đạt được trong công tác đấu
thầu, tác giả rút ra những mặt mạnh và những tồn tại trong công tác quản lý và thực
hiện quy chế đấu thầu, từ đó đề xuất những giải pháp cần nghiên cứu giải quyết
nhằm đảm bảo cạnh tranh công bằng giữa các nhà thầu, đảm bảo chất lượng các
cơng trình xây dựng đồng thời nâng cao hiệu quả trong đầu tư và xây dựng.
Đề tài “Một số giải pháp nâng cao khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây

dựng cơng trình văn hóa của Cơng ty Tu bổ di tích và Thiết bị Văn hóa Trung ương


3

- Bộ Văn hóa Thơng tin” (Năm 2007) đă được tác giả Đỗ Minh Phương lựa chọn
làm luận văn thạc sỹ Kinh tế trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Trong luận văn, tác
giả đă đưa ra cơ sở lý luận về đấu thầu, đi vào phân tích hoạt động đấu thầu đặc thù
của Cơng ty Tu bổ di tích và Thiết bị Văn hóa Trung ương. Qua đó, tác giả tập trung
nêu lên những biện pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây
dựng cho công ty.
Báo cáo “Nâng cao khả năng thắng thầu của Nhà thầu trong nước (Doanh
nghiệp nhà nước) trong đấu thầu xây lắp quốc tế” của tác giả Nguyễn Mạnh Cường
lại đi vào giải quyết những tồn tại của hoạt động đấu thầu xây lắp trên một khía
cạnh rộng hơn. Tác giả đưa ra các lý luận cơ bản của hoạt động đấu thầu, từ đó dẫn
ra thực trạng hoạt động đấu thầu của các doanh nghiệp nhà nước trong các gói thầu
xây lắp quốc tế. Qua đó, những định hướng những giải pháp nhằm nâng cao khả
năng thắng thầu cho các Doanh nghiệp nhà nước xây dựng.
Luận văn “Hồn thiện cơng tác lập hồ sơ dự thầu xây lắp tại Công ty xây
dựng số 1- Tổng công ty xây dựng Hà Nội” (2009) của tác giả Bùi Hương Giang lại
đi sâu nghiên cứu một vấn đề trong quy trình đấu thầu đó là lập hồ sơ dự thầu. Lập
hồ sơ dự thầu là bước quan trọng trong quy trình tham gia đấu thầu của một công ty.
Vận dụng những lý luận cơ bản về đấu thầu, tác giả đă mô tả cách thức lập hồ sơ tại
Công ty xây dựng số 1- Tổng cơng ty xây dựng Hà Nội, từ đó đưa ra một số ý kiến
đề xuất để hoàn thiện công tác lập hồ sơ dự thầu.
Như vậy, các đề tài về công tác đấu thầu được rất nhiều tác giả quan tâm
và đi sâu vào nghiên cứu. Tuy nhiên, mỗi tác giả lại chọn một cách thức tiếp cận
vấn đề từ tổng quát quá trình đấu thầu đến cụ thể chi tiết cho từng loại hình,
từng giai đoạn nhỏ lẻ. Nhưng nhìn chung, có thể thấy đấu thầu xây lắp là một
hoạt động phức tạp và có tính đặc thù. Đặc biệt, để đảm bảo yếu tố cạnh tranh,

mỗi cơng ty lại có những quy trình, phương thức và định hướng riêng trong đấu
thầu. Kế thừa có bổ sung cơ sở lý thuyết của luận văn này và định hướng áp
dụng quy trình đấu thầu theo hoạt động cho các doanh nghiệp xây lắp là mục
tiêu chủ yếu xuyên suốt luận văn.


4

1.3. Mục tiêu nghiên cứu
Với mong muốn trên, luận văn được thực hiện nhằm:
- Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về hoạt động đấu thầu xây lắp, quy trình,
đấu thầu trong lĩnh vực xây dựng; một số tiêu chí để đánh giá cũng như các nhân tố
ảnh hưởng đến công tác đấu thầu của các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng;
- Phân tích thực trạng cơng tác đấu thầu tại Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng
công nghiệp và đô thị Việt Nam trong 5 năm gần đây; Từ đó đưa ra những kết quả
đạt được, những hạn chế cịn tồn tại trong cơng tác đấu thầu tại cơng ty.
- Xuất phát từ đó đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao khả năng
thắng thầu cho hoạt động đấu thầu tại Công ty Cổ phầntư vấn xây dựng công nghiệp
và đô thị Việt Nam.

1.4.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của Luận văn là hoạt động đấu thầu xây lắp của Công ty
Cổ phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam.

1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động đấu thầu trong 05 năm trở

lại đây từ 2009 - 213, những ưu nhược điểm trong hoạt động đấu thầu của Công ty
Cổ phần tư vấn xây dựng cơng nghiệp và đơ thị Việt Nam, từ đó đưa ra những giải
pháp nhằm hồn thiện cơng tác đấu thầu của công ty.

1.5.

Phương pháp nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, trong luận văn của mình tác giả sử dụng

phương pháp nghiên cứu sau:
- Phương pháp thu thập số liệu:
Đối với số liệu thứ cấp: Số liệu được thu thập dựa trên các trang Web của cơ
quan Bộ, Sở và ban ngành liên quan.


5

Đối với số liệu sơ cấp: Tổ chức thu thập số liệu trực tiếp từ Công ty cổ phần tư
vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam.
- Phương pháp xử lý số liệu: Số liệu sau khi được thu thập sẽ được xử lý bằng
cách so sánh, phân tích tổng hợp, suy luận.
- Cách thức tiếp cận giải quyết các câu hỏi nghiên cứu đặt ra: Luận văn sẽ vận
dụng phương pháp nghiên cứu định lượng trong thu thập và xử lý thơng tin, có tiến
hành điều tra khảo sát số liệu.

1.6.

Kết cấu luận văn
Với tên đề tài luận văn “Hồn thiện cơng tác đấu thầu tại Cơng ty Cổ phần tư

vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam”, ngoài phần kết luận và danh mục
tài liệu tham khảo, các phụ lục, kết cấu luận văn gồm 4 chương như sau:
- Chương I: Tổng quan về đề tài nghiên cứu
- Chương II: Cơ sở lý luận về công tác đấu thầu xây xây lắp
- Chương III: Thực trạng về công tác đấu thầu xây lắp tại Công ty cổ phần tư
vấn xây dựng công nghiệp và đơ thị Việt Nam.
- Chương IV: Giải pháp hồn thiện công tác đấu thầu xây lắp tại Công ty cổ
phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam.

1.7.

Đóng góp của luận văn
Với mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của mình, bằng việc sử dụng các

phương pháp nghiên cứu khoa học, luận văn đă có những đóng góp nhất định như sau:
- Phân tích, đánh giá thực trạng đấu thầu của Công ty Cổ phần tư vấn xây
dựng công nghiệp và đô thị Việt Namtrên cơ sở phân tích một số gói thầu thực tế.
- Đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động đấu thầu của
Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng công nghiệp và đô thị Việt Nam.


6

CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC ĐẤU THẦU XÂY LẮP

2.1.

Bản chất và vai trò của đấu thầu xây lắp trong hoạt động xây dựng

2.1.1. Đấu thầu và bản chất của đấu thầu xây lắp
Đấu thầu nói chung là một phạm trù kinh tế, nó gắn liền với sự ra đời của sản
xuất và trao đổi hàng hố, khơng có sản xuất và trao đổi hàng hố thì khơng có đấu
thầu. Nó là hoạt động rất phổ biến trong nền kinh tế thị trường bởi nó mang tính
cạnh tranh cao giữa những người bán hàng. Do đó, hoạt động đấu thầu chỉ xuất hiện
ở Việt Nam khi nền kinh tế chuyển dần sang hướng thị trường, đổi mới cơ chế quản
lý phát triển kinh tế - xă hội.
Theo Từ điển Tiếng Việt (Viện Ngôn ngữ học xuất bản năm 1998) thì đấu thầu
được giải thích là việc “đọ cơng khai, ai nhận làm, nhận bán với điều kiện tốt nhất
thì được giao cho làm hoặc được bán hàng (một phương thức giao làm cơng trình
hoặc mua hàng)”. Theo đó, về bản chất đấu thầu cũng như một hoạt động thương
mại thuần túy có bên mua và bên bán. Chủ đầu tư cũng giống như những người tiêu
dùng (bên mua) đều mong muốn khoản đầu tư mình bỏ ra phải làm thế nào để thu
về được sản phẩm có chất lượng thật tốt và giá cả phải chăng. Bên bán lại chính là
các nhà thầu. Họ mong muốn bán được càng nhiều sản phẩm của mình càng tốt với
mức giá có lợi nhất cho doanh nghiệp và mục tiêu của các nhà thầu chính là việc
thắng thầu trong nhiều gói thầu.
Như vậy, đấu thầu là cách thức thực hiện hoạt động mua bán (hàng hóa,
cơng trình hoặc dịch vụ) mà trong đó người mua và người bán phải tuân thủ theo
các quy định mà người/ tổ chức quản lý nguồn vốn sử dụng cho hoạt động mua bán
này đề ra. Bản chất là như vậy, nhưng vẫn có nhiều khái niệm khác nhau về đấu
thầu được đưa ra. Chúng ta có thể tiếp cận khái niệm đấu thầu dưới 3 góc độ đó là :
Góc độ quản lý nhà nước, góc độ chủ đầu tư và góc độ nhà thầu.


7

Đứng trên góc độ của nhà nước, đấu thầu lại được coi là một cách thức quản lý
các hoạt động kinh doanh mua sắm hàng hóa, dịch vụ và thực hiện các hoạt động
xây dựng thông qua cạnh tranh công khai tuyển chọn nhà thầu có đủ năng lực và

khả năng thực hiện một cách tốt nhất các yêu cầu đă đặt ra của bên mời thầu.
Dưới góc độ của chủ đầu tư thì đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu có khả
năng đáp ứng một cách tốt nhất các yêu cầu về chất lượng, chi phí, tiến độ. Đây
chính là cơng cụ hữu ích giúp chủ đầu tư có thể sử dụng đồng vốn hiệu quả nhất.
Dưới góc độ nhà thầu thì đấu thầu là việc tìm kiếm cơ hội kinh doanh và phát
triển doanh nghiệp. Đấu thầu một trong những phương thức cạnh tranh công khai
giữa các nhà thầu trong việc cung cấp hàng hóa, dịch vụ đáp ứng một cách tốt nhất
yêu cầu về kinh tế, kỹ thuật, chất lượng và tiến độ của bên mời thầu.
Theo quy định tại Mục 12, Điều 4, Chương 1, Luật Đấu thầu của Quốc hội
nước Cộng hoà xă hội chủ nghĩa Việt Nam có hiệu lực ngày ngày 01 tháng 07 năm
2014 thì : "Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp đồng
cung cấp dịch vụ tư ván, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp; lựa chọn
nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình thức đối tác cơng
tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh
bạch và hiệu quả kinh tế.”
Xây dựng cơ bản là một lĩnh vực công nghiệp đặc thù. Khác với các lĩnh vực
khác, cạnh tranh giữa các doanh nghiệp xây dựng diễn ra chủ yếu thơng qua hình
thức đấu thầu do các chủ đầu tư tổ chức. Đấu thầu xây lắp là loại hình đấu thầu
thực hiện nhằm lựa chọn nhà thầu thực hiện các công việc xây lắp của dự án.
Theo Điều 4, khoản 45 của Luật Đấu thầu, xây lắp gồm những cơng việc thuộc
q trình xây dựng và lắp đặt thiết bị các cơng trình, hạng mục cơng trình, cải tạo,
sửa chữa lớn. Đấu thầu xây lắp được tiến hành ở giai đoạn thực hiện dự án.