BÀI GIẢNG VỀ MÔ HÌNH TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CÁC NGÀNH, LĨNH VỰC KINH TẾ Ở VIỆT NAM

MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
VÀ PHÁT TRIỂN CÁC NGÀNH,
LĨNH VỰC KINH TẾ Ở VIỆT NAM

1


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đổi mới mơ hình tăng trưởng cơ cấu lại nền kinh
tế, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội.
2012.
2. Kinh tế Việt Nam giai đoạn 2006 – 2010 và triển
vọng 2011 -2020, Nxb, Khoa học xã hội, Hà Nội
-2012.
3. Tái cấu trúc nền kinh tế Việt Nam, bắt đầu từ
đâu?, Nxb, Thanh Niên – 2011.


1. MƠ HÌNH TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ.
NỘI
DUNG

2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH
TĂNG TRƯỞNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY.
3. PHÁT TRIỂN CÁC
NGÀNH, LĨNH VỰC
KINH TẾ Ở VIỆT NAM.

3

1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.
1.1.

Tăng trưởng kinh tế và các
yếu tố tăng trưởng kinh tế.

1.1.1. Khái niệm tăng trưởng kinh tế.

Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng thu
nhập của nền kinh tế trong một thời gian nhất
định (thường là một năm).
4


Thu
nhập

u
ể
i
b

n
ệ
i
h

bi ể

uh

iện

Vật
chất

Giá
trị

5


Giá
trị

ản
h
P

h
n
á

Ph
ản
án
h

Tổng sản phẩm quốc nội

(GDP)

Tổng thu nhập quốc gia
(GNI)

6


GDP = Tổng giá trị tăng thêm + Tổng thuế
nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ

Hoặc
GDP = Tổng giá trị hàng hóa, dịch vụ tiêu
dùng cuối cùng – Tổng giá trị hàng
hóa, dịch vụ nhập khẩu
7


GNI = Tổng sản phẩm quốc nội + Thu lợi tức sở
hữu về các nhân tố sản xuất - Chi trả lợi
tức sở hữu về các nhân tố sản xuất

8


1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.
1.1.2. Các yếu tố tăng trưởng kinh tế.
1.1.2.1. Các yếu tố kinh tế.
Đây là những nhân tố tác động trực tiếp đến các
biến đầu vào và đầu ra của nền kinh tế. Theo hai

quan điểm: truyền thống và hiện đại.

9


1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.
Theo quan điểm truyền thống, có 4 nhân tố đầu
vào tác động trực tiếp đến tăng trưởng phát triển
kinh tế đó là: Vốn (K), lao động (L), tài nguyên
thiên nhiên (R), công nghệ kỹ thuật (T).

Theo quan điểm hiện đại, có 3 nhân tố tác động
đến tăng trưởng kinh tế đó là: vốn (bao gồm cả yếu
tố tài nguyên và đất đai đang được sử dụng, gia
nhập dưới dạng vốn sản xuất), lao động và năng
xuất yếu tố tổng hợp.
10


1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.

1.1.2.2. Các yếu tố phi kinh tế.
Các nhân tố phi kinh tế có tác động đến tăng
trưởng và phát triển kinh tế như:

11


Các nhân tố phi
kinh tế

Đặc điểm
văn hóa
xã hội

Thể chế
chính
trị
xã hội

Cơ cấu
dân tộc
tôn giáo

Sự tham
gia của
cộng
đồng


1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.
1.2.

Mơ hình tăng trưởng kinh tế
và các mơ hình tăng trưởng kinh tế

1.2.1. Khái niệm mơ hình tăng trưởng kinh tế
Mơ hình tăng trưởng kinh tế là một cách diễn
đạt quan điểm cơ bản nhất về sự tăng trưởng kinh tế
thông qua các biến số kinh tế và mối liên hệ giữa

chúng.
13


I. KHÁI NIỆM, PHÂN LOẠI THƠNG TIN
1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.
TRONG LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ.

1.2.2. Các mơ hình tăng trưởng kinh tế
1.2.2.1. Mơ hình tăng trưởng kinh tế theo
chiều rộng.
Là tăng trưởng kinh tế dựa trên cơ sở gia tăng
số lượng các yếu tố đầu vào như: vốn, lao động, tài
nguyên mà không kèm theo tiến bộ khoa học công
nghệ.
14


Mơ hình này có các đặc trưng:
+ Sự gia tăng về lượng các yếu tố đầu vào
tạo ra trên 50% thu nhập của nền kinh tế.
+ Không thường xuyên sử dụng các nguồn
lực có hiệu quả kinh tế cao hơn.
+ Chỉ chú trọng phát triển các loại công nghệ
và nguồn lực sản xuất truyền thống.


1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.
1.2.2.2. Mơ hình tăng trưởng kinh tế theo
chiều sâu.

Là tăng trưởng kinh tế dựa trên cơ sở nâng
cao hiệu quả sử dụng các yếu tố đầu vào.

16


1. MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ.

Mơ hình tăng trưởng kinh tế theo chiều sâu có đặc
trưng là:
+ Hồn thiện về chất các yếu tố sản xuất và
nâng cao hiệu quả sử dụng chúng đạt mức chiếm trên
50% tổng thu nhập tăng thêm của nền kinh tế.
+ Thường xuyên, liên tục sử dụng nguồn lực có
hiệu quả cao hơn.
+ Sử dụng các loại công nghệ và nguồn lực tiên
tiến.
17


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
2.1.

Tính cấp thiết phải chuyển đổi mơ hình
tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.

2.1.1. Xuất phát từ hạn chế, yếu kém của mơ
hình tăng trưởng kinh tế theo chiều rộng ở Việt
Nam giai đoạn 1991 – 2010.

2.1.1.1. Hạn chế của mơ hình tăng trưởng
kinh tế Việt Nam giai đoạn 1991 – 2010.
18


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.

+ Thứ nhất, tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào
gia tăng các nhân tố đầu vào truyền thống.
+ Thứ hai, tăng trưởng kinh tế chủ yếu dựa vào
các ngành nông nghiệp và công nghiệp.

19


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.

+ Thứ ba, tăng trưởng kinh tế lấy doanh nghiệp
nhà nước làm động lực trọng tâm trong khi khu vực
này hoạt động kém hiệu quả.
+ Thứ tư, cơ cấu đầu tư bất hợp lý, hiệu quả đầu
tư thấp nhất là đầu tư công.
+ Thứ năm, thể chế điều hành nền kinh tế nhiều
bất cập.
20


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG

Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
2.1.1.2. Hệ quả của mơ hình tăng trưởng kinh tế theo
chiều rộng ở Việt Nam.
Một là, nền kinh tế kém hiệu quả.
Hai là, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế yếu.
Ba là, mất cân đối vĩ mô trầm trọng.
Bốn là, tăng trưởng kinh tế chưa đi cùng với
giải quyết tốt các vấn đề xã hội và môi trường.
Slide 42

21


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
2.1.2. Xuất phát từ xu hướng đổi mới mơ hình tăng
trưởng khủng hoảng tài chính và suy thối kinh tế
tồn cầu.
Đổi mới mơ hình tăng trưởng kinh tế ở Việt
Nam khơng chỉ là việc tích cực khắc phục những yếu
kém nội tại, đáp ứng đòi hỏi phát triển tự thân của
đất nước, mà cịn là sự chủ động thích ứng với những
thay đổi của bối cảnh quốc tế và khu vực.
22


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
Trong báo cáo chính trị trình bày trước Đại hội đại
biểu Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18, Hồ Cẩm

Đào khẳng định: “Để đối phó với những biến động
trong sự phát triển kinh tế ở trong nước cũng như
trên trường quốc tế, chúng ta cần đẩy nhanh việc
thiết lập một mơ hình tăng trưởng mới và đảm bảo sự
phát triển đó dựa trên sự cải thiện về chất lượng và
quá trình thực thi”.

23


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
2.1.3. Xuất phát từ yêu cầu chủ động, thích ứng
trong hội nhập kinh tế quốc tế.
Cùng với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế,
các doanh nghiệp Việt Nam càng phải chịu sức ép
cạnh tranh tăng lên từ các doanh nghiệp và hàng hóa
nước ngồi.

24


2. ĐỔI MỚI MƠ HÌNH TĂNG TRƯỞNG
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY.
2.2. Mơ hình tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
giai đoạn 2011 – 2020.
2.2.1. Mục tiêu của mơ hình tăng trưởng kinh
tế giai đoạn 2011 – 2020.
Mục tiêu của mô hình tăng trưởng mới là đáp
ứng yêu cầu khắc phục các khuyết tật của mơ hình

tăng trưởng cũ, giúp cho nền kinh tế khơng rơi vào
“bẫy thu nhập trung bình”, đảm bảo cho nền kinh tế
tham gia có hiệu quả vào chuỗi giá trị tồn cầu, 25hội
nhập thành cơng vào nền kinh tế thế giới.