Bài giảng Trắc địa đại cương: Chương 4 - Nguyễn Cẩm Vân

L/O/G/O

Chương 4 Định hướng đường thẳng

Giảng viên: Nguyễn Cẩm Vân


Nội Dung

1

Đánh dấu điểm trên mặt đất

2

Định hướng đường thẳng

3 Quan hệ giữa góc định hướng và góc bằng
4

www.themegallery.com

Cấu tạo địa bàn và cách đo


4.1. Đánh dấu điểm trên mặt đất

www.themegallery.com


10 cm

4 -6 cm

30-50 cm

Cọc gỗ
www.themegallery.com

10 cm

50 cm

Mốc bê tông

50 cm

Sào tiêu


4.2. Định hướng đường thẳng
• Khái niệm:
Định hướng đường thẳng là góc hợp bởi
hướng chuẩn và hướng của đường thẳng
đó.
• Hướng chuẩn:
 Hướng bắc của kinh tuyến thực, kinh
tuyến từ, kinh tuyến giữa
 Hướng dương của trục Ox trên hệ tọa độ
vng góc phẳng
www.themegallery.com

1. Góc phương vị thực và độ hội tụ kinh
tuyến
a. Góc phương vị thực
- Góc phương vị thực
- Kí hiệu: Aij
Bắc
- AMN =ANM +1800
N
AMN
M
www.themegallery.com

ANM


P
S
b. Độ hội tụ kinh tuyến

γ
Bắc
B

A d
N

N

Tây

B



B

φφ O
Xích đạo
P’

www.themegallery.com

ASB = ᵞ – Góc thu hẹp kinh tuyến – độ gần kinh
tuyến

Nam

d
SA

Xét tam giác vuông OSA:
Đông SA = AO. tg(90-ᵠ) = R.ctgᵠ

R
AS 
tg

  d.tg

R


d
 '  tg .3438 '  0.54.d .tg
R
Nhận xét:
-Khi đo đạc ở khu vực nhỏ coi đường kinh tuyến tại mọi điểm trên
mặt đất là song song và bỏ qua γ
- Các điểm thuộc đường xích đạo thì có φ=00 thì γ=0
-Các điểm ở hai cực φ=900 thì γ= 
-Các điểm nằm trên cùng 1 vĩ tuyến thì các kinh tuyến càng xa nhau
thì γ càng lớn

www.themegallery.com


2.Góc phương vị từ và độ từ thiên

www.themegallery.com


a.Góc phương vị từ
• Đường sức từ tại một điểm được coi là
kinh tuyến từ đi qua điểm đó
• Góc phương vị từ
• Kí hiệu: m
• m= 0-3600

www.themegallery.com

b. Độ từ thiên
• Tại mọi điểm, kinh tuyến thực và kinh
tuyến từ lệch nhau một góc δ gọi là độ từ
thiên
A=m+ δ

Độ từ thiên đông
www.themegallery.com

Độ từ thiên tây


3. Góc định hướng
• Hướng chuẩn được chọn là kinh tuyến
giữa trong múi chiếu Gauss hoặc trục tung
của lưới tọa độ
• Góc định hướng
• Kí hiệu α

www.themegallery.com


Ký hiệu: a

a = 00 
aT = aN ± 1800



d

Quan hệ giữa: A, m & a

a=A± 

a=m+d ± 
www.themegallery.com

mMN

M

aMN

AMN

N


4.3.Quan hệ góc bằng và góc
định hướng

www.themegallery.com


1. Tính góc bằng từ các góc định hướng
aBC

B
aBA


A

C
aBA - aBC = 

www.themegallery.com


2. Tính chuyền góc định hướng
a. Góc bằng ở bên phải hướng đường
chuyền
B
aAB

A

aBC

β1
Chiều đo

aDE
aCD

C
n

β2

αC = αđ + n.180º - Σ βi
i=1

www.themegallery.com

D
β3
E


b. Góc bằng ở bên trái hướng đường
chuyền
β1
aAB
A

aBC

β3 a
DE

B
Chiều đo

D
βa2 CD
E

C

n

αC = αđ - n.180º + Σ βi
α < 0 cộng thêm 360º
α > 360º trừ đi 360º
www.themegallery.com

i=1


4.4.Cấu tạo địa bàn
1- kim nam châm
2- Vòng độ

0

3- Cần hãm
4- Đường ngắm chuẩn
5- Hộp địa bàn

www.themegallery.com

180


Đo Góc phương vị từ bằng địa bàn
Bắc

mMNaMN

N

M
www.themegallery.com