Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện phù mỹ, tỉnh bình định đáp ứng chuẩn hiệu trưởng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUY NHƠN

NGUYỄN VĂN ĐẠO

PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PHÙ MỸ,
TỈNH BÌNH ĐỊNH ĐÁP ỨNG CHUẨN HIỆU TRƯỞNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số

: 8.14.01.14

Người hướng dẫn: PGS.TS. TRẦN QUỐC TUẤN


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, được thực
hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Trần Quốc Tuấn. Các số liệu,
những kết luận nghiên cứu được trình bày trong luận văn này trung thực và
chưa từng công bố dưới bất cứ hình thức nào.
Tơi xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Quy Nhơn, tháng 7 năm 2020
Học viên

NGUYỄN VĂN ĐẠO


LỜI CẢM ƠN
Để hồn thành chương trình cao học và viết luận văn này, tôi xin chân

thành cảm ơn:
PGS.TS. Trần Quốc Tuấn, đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tơi trong
suốt quá hoàn thành luận văn tốt nghiệp.
Lãnh đạo và chuyên viên phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Phù Mỹ,
cán bộ quản lý 20 trường mầm non, mẫu giáo trên địa bàn huyện Phù Mỹ đã
tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ tơi trong q trình thực hiện luận văn.
Lãnh đạo Trường Đại học Quy Nhơn, Phòng Đào tạo Sau đại học,
Khoa Khoa học xã hội và nhân văn, Trường Đại học Quy Nhơn, đặc biệt là
quý Thầy/Cô giáo trực tiếp giảng dạy và giúp đỡ tôi trong thời gian học tập
tại trường.
Quy Nhơn, tháng 7 năm 2020
Học viên

NGUYỄN VĂN ĐẠO


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................. 3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ............................................................ 3
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 4
6. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 4

7. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 4
8. Cấu trúc luận văn........................................................................................ 5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN
LÝ ĐÁP ỨNG CHUẨN HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG MẦM NON ................... 6
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề ........................................................ 6
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài .............................................................. 8
1.2.1. Quản lý.......................................................................................... 8
1.2.2. Quản lý giáo dục ........................................................................... 9
1.2.3. Quản lý trường học ...................................................................... 11
1.2.4. Đội ngũ CBQL trường mầm non ................................................. 12
1.2.5. Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường mầm non ...................... 13
1.3. Trường mầm non và người cán bộ quản lý trường mầm non ................. 13
1.3.1. Trường mầm non ......................................................................... 13


1.3.2. Chuẩn hiệu trưởng trường mầm non ............................................ 15
1.3.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của cán bộ quản lý trường mầm non ...... 17
1.3.4. Chức năng của cán bộ quản lý trường mầm non .......................... 18
1.3.5. Những yêu cầu về phẩm chất, năng lực của cán bộ quản lý trường
mầm non ............................................................................................... 18
1.3.5.1. Phẩm chất chính trị .............................................................. 18
1.3.5.2. Đạo đức nghề nghiệp ............................................................ 19
1.3.5.3. Lối sống, tác phong............................................................... 19
1.3.5.4. Giao tiếp, ứng xử .................................................................. 19
1.3.5.5. Học tập, bồi dưỡng ............................................................... 20
1.3.5.6. Trình độ chun mơn ............................................................ 20
1.3.5.7. Nghiệp vụ sư phạm ............................................................... 20
1.3.5.8. Năng lực quản lý trường mầm non........................................ 21
1.4. Lý luận về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng chuẩn hiệu
trưởng trường mầm non................................................................................ 21

1.4.1. Sự cần thiết phải phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng chuẩn
hiệu trưởng trường mầm non ................................................................. 21
1.4.2. Nội dung cơ bản phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng chuẩn
hiệu trưởng trường mầm non ................................................................. 22
1.4.2.1. Công tác quy hoạch, kế hoạch phát triển .............................. 22
1.4.2.2. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ .................................... 23
1.4.2.3. Công tác kiểm tra, đánh giá, sàng lọc đội ngũ ...................... 24
1.4.2.4. Cơ chế, chính sách đối với đội ngũ ....................................... 24
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
đáp ứng chuẩn hiệu trưởng trường mầm non ................................................ 26
1.5.1. Các yếu tố kinh tế - xã hội ........................................................... 26
1.5.2. Yếu tố văn hóa, khoa học và cơng nghệ ....................................... 27


1.5.3. Các nhân tố bên trong của giáo dục và đào tạo ............................ 28
1.5.4. Sự lãnh đạo của cấp ủy; quản lý, chỉ đạo của chính quyền và sự
tham mưu của cơ quan quản lý giáo dục địa phương ............................. 28
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1............................................................................. 29
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH
BÌNH ĐỊNH ĐÁP ỨNG CHUẨN HIỆU TRƯỞNG................................. 31
2.1. Khái quát quá trình khảo sát thực trạng ................................................. 31
2.1.1. Mục đích khảo sát ....................................................................... 31
2.1.2. Đối tượng khảo sát ...................................................................... 31
2.1.3. Nội dung khảo sát ........................................................................ 31
2.1.4. Phương pháp khảo sát để thu thập thông tin, số liệu .................... 32
2.1.5. Thống kê và xử lý số liệu ............................................................. 33
2.2. Khái quát về tình hình kinh tế - xã hội, giáo dục và đào tạo ở huyện
Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ............................................................................... 34
2.2.1. Tình hình kinh tế - xã hội huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định .......... 34

2.2.2. Khái quát về giáo dục và đào tạo huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định34
2.2.3. Về giáo dục mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định................. 35
2.3. Thực trạng về đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện
Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ............................................................................... 36
2.3.1. Số lượng, cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non
huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.............................................................. 36
2.3.1.1. Về số lượng và sự phân bố .................................................... 36
2.3.1.2. Về thâm niên công tác ........................................................... 37
2.3.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện Phù
Mỹ, tỉnh Bình Định ............................................................................... 37
2.3.2.1. Trình độ chính trị, chun mơn và quản lý ........................... 37


2.3.2.2. Trình độ tin học, ngoại ngữ .................................................. 38
2.3.3. Đánh giá thực trạng đội ngũ CBQL các trường mầm non huyện
Phù Mỹ, tỉnh Bình Định theo chuẩn hiệu trưởng .................................. 39
2.3.3.1. Phẩm chất nghề nghiệp ......................................................... 39
2.3.3.2. Quản trị nhà trường .............................................................. 42
2.3.3.3. Xây dựng môi trường giáo dục.............................................. 44
2.3.3.4. Phát triển mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội ..... 45
2.3.3.5. Sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông tin ........................... 47
2.4. Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non
huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ..................................................................... 49
2.4.1. Cơng tác quy hoạch, tạo nguồn đội ngũ cán bộ quản lý các trường
mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định .............................................. 49
2.4.2. Cơng tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý các trường
mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định .............................................. 51
2.4.3. Công tác tuyển dụng, bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ cán bộ quản
lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ........................ 52
2.4.4. Cơng tác kiểm tra và đánh giá đội ngũ cán bộ quản lý các trường

mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định .............................................. 54
2.4.5. Điều kiện làm việc và chế độ chính sách đối với đội ngũ cán bộ
quản lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ................ 56
2.5. Đánh giá chung về thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp
ứng chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình ........ 58
2.5.1. Ưu điểm ...................................................................................... 58
2.5.2. Hạn chế ....................................................................................... 59
2.5.3. Nguyên nhân của ưu điểm và hạn chế ......................................... 60
2.5.3.1. Nguyên nhân của ưu điểm ..................................................... 60
2.5.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................... 61


TIỂU KẾT CHƯƠNG 2............................................................................. 62
Chương 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ
CÁC TRƯỜNG MẦM NON HUYỆN PHÙ MỸ, TỈNH BÌNH ĐỊNH ĐÁP
ỨNG CHUẨN HIỆU TRƯỞNG................................................................ 63
3.1. Các căn cứ để xác lập biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh
Bình Định ..................................................................................................... 63
3.1.1. Căn cứ vào cơ sở pháp lý............................................................. 63
3.1.2. Căn cứ vào cơ sở lý luận của khoa học quản lý giáo dục ............ 64
3.1.3. Căn cứ vào thực tiễn công tác quản lý và phát triển đội ngũ cán bộ
quản lý đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng ở các trường mầm non huyện Phù
Mỹ, tỉnh Bình Định ............................................................................... 64
3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ CBQL đáp ứng
chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định 64
3.2.1. Ngun tắc đảm bảo tính hệ thống .............................................. 64
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ................................................ 65
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp ............................................... 65
3.2.4. Ngun tắc đảm bảo tính tồn diện .............................................. 65

3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả ............................................... 65
3.3. Các biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng chuẩn hiệu
trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ........................ 66
3.3.1. Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền địa
phương về việc phát triển đội ngũ CBQL các trường mầm non huyện Phù
Mỹ, tỉnh Bình Định ................................................................................ 66
3.3.1.2. Nội dung của biện pháp ........................................................ 66
3.3.1.3. Cách tiến hành biện pháp ..................................................... 67


3.3.2. Quy hoạch nguồn và xây dựng tiêu chuẩn cán bộ quản lý đáp ứng
chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định
phù hợp với mục tiêu đổi mới giáo dục ................................................. 69
3.3.2.1. Mục tiêu, ý nghĩa của biện pháp ........................................... 69
3.3.2.2. Nội dung của biện pháp ........................................................ 69
3.3.2.3. Cách tiến hành biện pháp ..................................................... 70
3.3.3. Đổi mới quy trình tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ quản lý theo các
tiêu chuẩn của chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ,
tỉnh Bình Định ...................................................................................... 71
3.3.3.1. Mục tiêu, ý nghĩa của biện pháp ........................................... 71
3.3.3.2. Nội dung của biện pháp ........................................................ 71
3.3.3.3. Cách tiến hành biện pháp ..................................................... 72
3.3.4. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, đánh giá đối với đội ngũ cán bộ quản lý
theo chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định
.............................................................................................................. 72
3.3.4.1. Mục tiêu, ý nghĩa của biện pháp ........................................... 72
3.3.4.2. Nội dung của biện pháp ........................................................ 73
3.3.4.3. Cách tiến hành biện pháp ..................................................... 73
3.3.5. Hồn thiện các chính sách khuyến khích, đãi ngộ, tạo mọi điều
kiện để phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng chuẩn hiệu trưởng các

trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ................................... 74
3.3.5.1. Mục tiêu, ý nghĩa của biện pháp ........................................... 74
3.3.5.2. Nội dung của biện pháp ........................................................ 74
3.3.5.3. Cách thực hiện biện pháp ..................................................... 75
3.4. Mối liên hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp
ứng chuẩn hiệu trưởng các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ..... 76
3.5. Áp dụng một số biện pháp tại phòng GD&ĐT huyện Phù Mỹ. .................... 77


3.6. Khảo nghiệm tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp phát
triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng chuẩn hiệu trưởng các trường mầm
non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định .............................................................. 81
3.6.1. Khảo nghiệm tính cấp thiết .......................................................... 82
3.6.2. Khảo nghiệm tính khả thi ............................................................ 84
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3............................................................................. 85
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................. 87
1. Kết luận .................................................................................................... 87
2. Khuyến nghị ............................................................................................. 88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 90
PHỤ LỤC.................................................................................................... 92


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
:
CBQL

: Cán bộ quản lý

CBPGD

: Cán bộ phịng giáo dục

CNTT

: Cơng nghệ thơng tin

CNH, HĐH

: Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GDMN

: Giáo dục mầm non

GVMN

: Giáo viên mầm non

KT-XH

: Kinh tế - xã hội

KH-CN

: Khoa học - công nghệ

MN

: Mầm non

QLGD

: Quản lý giáo dục

THCS

: Trung học cơ sở


DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1. Thâm niên công tác của cán bộ quản lý các trường mần non huyện
Phù Mỹ.................................................................................................................. 37
Bảng 2.2. Trình độ chính trị, chun mơn và quản lý của cán bộ quản lý
trường mần non huyện Phù Mỹ ............................................................................. 38
Bảng 2.3. Trình độ tin học, ngoại ngữ của cán bộ quản lý trường mần non
huyện Phù Mỹ ....................................................................................................... 39
Bảng 2.4. Kết quả đánh giá phẩm chất nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ quản lý
các trường mầm non huyện Phù Mỹ ...................................................................... 40
Bảng 2.5. Kết quả đánh giá năng lực quản trị nhà trường của đội ngũ cán bộ
quản lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ .......................................................... 42
Bảng 2.6. Kết quả đánh giá năng lực xây dựng môi trường giáo dục của đội
ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ ........................................ 45
Bảng 2.7. Kết quả đánh giá năng lực phát triển mối quan hệ của đội ngũ cán
bộ quản lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ ..................................................... 46
Bảng 2.8. Kết quả đánh giá năng lực sử dụng ngoại ngữ và công nghệ thông
tin của đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ....................... 47

Bảng 2.9. Kết quả đánh giá việc xây dựng quy hoạch đội ngũ cán bộ quản lý
các trường mầm non huyện Phù Mỹ ...................................................................... 49
Bảng 2.10. Kết quả khảo sát công tác lãnh đạo bồi dưỡng đội ngũ CBQL ............. 53

Bảng 2.11. Kết quả công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển đội ngũ
CBQL các trường mầm non huyện Phù Mỹ...................................................
Bảng 2.12. Kết quả khảo sát công tác thanh tra đội ngũ CBQL.....................
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát thực hiện chế độ chính sách đãi ngộ đối với đội
ngũ CBQL......................................................................................................
Bảng 3.1: Kết quả trưng cầu ý kiến về tính cấp thiết của các biện pháp phát
triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng ở các trường mần non
huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định .............................................................................. 82


Bảng 3.2: Kết quả trưng cầu ý kiến về tính khả thi của các biện pháp phát triển
đội ngũ cán bộ quản lý đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng ở các trường MN huyện
Phù Mỹ, tỉnh Bình Định ........................................................................................ 84

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 3.1. Mối quan hệ giữa các biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý
đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng ở các trường mầm non huyện Phù Mỹ ........................ 77


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong bối cảnh thế giới mà q trình tồn cầu hóa
và hội nhập quốc tế trở thành một xu thế phổ biến, sự phát triển của kinh tế tri
thức diễn ra mạnh mẽ, đòi hỏi các quốc gia phải tập trung mọi nguồn lực như:

nhân lực, tài nguyên, tài chính, công nghệ... để đáp ứng với sự phát triển
mạnh mẽ đó. Trong số các nguồn lực này, nhân lực là quan trọng nhất. Cho
dù một nước có tài nguyên thiên nhiên phong phú, trang bị máy móc kỹ thuật
hiện đại nhưng thiếu những con người có kiến thức, kỹ năng khai thác các tài
ngun đó thì khó có thể đạt được mức phát triển như mong muốn.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, khẳng định:
“Phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực
chất lượng cao là một đột phá chiến lược, là yếu tố quyết định, đảm bảo cho
phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững. Đặc biệt, coi trọng phát triển đội ngũ
cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi” [10]. Chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn
2011 - 2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định số
711/QĐ-TTg ngày 13 tháng 6 năm 2012 đã xác định: “Một trong ba đột phá
là phát triển nhanh nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao,
tập trung vào việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục quốc dân, gắn kết chặt
chẽ phát triển nguồn nhân lực với phát triển và ứng dụng khoa học, công
nghệ” [21]. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04 tháng 11 năm 2013 của Ban
Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về đổi mới căn bản, tồn diện về
GD&ĐT, khẳng định: “Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự
nghiệp của Đảng và của toàn dân. Đầu tư cho giáo dục là đầu tư phát triển,
được ưu tiên đi trước trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội” [1].


2
Trong giai đoạn hiện nay, chất lượng GD&ĐT đã và đang được xã hội
đặc biệt quan tâm, bởi vì để đáp ứng cho xu thế tồn cầu hóa và q trình hội
nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của nước ta, GD&ĐT cần phải có sự đổi mới
cho phù hợp với tình hình thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong
thời kì cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Điều này đặt ra yêu cầu ngày càng cao
đối với việc phát triển nhân lực nói chung, nhân lực trong lĩnh vực GD&ĐT

nói riêng. Bởi vì, thực hiện tốt công tác phát triển nhân lực trong lĩnh vực này
sẽ tạo ra một đội ngũ lao động có đạo đức, năng lực, trách nhiệm, có lịng u
nước để đảm đương nhiệm vụ GD&ĐT, cung cấp nguồn nhân lực có chất
lượng cao cho sự phát triển KT-XH của đất nước.
Thực tế những năm qua, đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục của
huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định tăng cả về số lượng và chất lượng. Các hoạt
động để phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục được quan tâm thực
hiện. Tuy nhiên, so với yêu cầu phát triển KT-XH mà Đảng bộ, chính quyền
địa phương đặt ra thì vẫn cịn một số hạn chế, như chính sách về quy hoạch,
tuyển dụng, sử dụng, đào tạo CBQL giáo dục, nhất là đối với GDMN chưa
phù hợp, thiếu thuyết phục. Điều này có nguyên nhân bắt nguồn từ đội ngũ
CBQL các trường MN ở huyện Phù Mỹ nói riêng và tỉnh Bình Định nói
chung có xuất phát điểm thấp, chủ yếu là được đào tạo từ sơ cấp, nên khó đổi
mới về tư duy và phương thức quản lý. Hiện nay, việc quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, chính sách đãi ngộ sử dụng,... đối với CBQL các trường MN của
huyện chưa được phát triển một cách khoa học với tầm nhìn dài hạn. Điều này
có ảnh hưởng nhất định đến chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ trên địa bàn
huyện.
Bản thân là cán bộ công chức đang trực tiếp cơng tác trong ngành giáo
dục huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Vì vậy, việc tìm hiểu, nghiên cứu để phát
triển đội ngũ CBQL trong lĩnh vực GD&ĐT và nhất là phát triển CBQL các


3
trường MN của địa phương là rất cần thiết, giúp cho bản thân có được nhận
thức đầy đủ hơn, sâu sắc hơn về tình hình giáo dục, góp phần hồn thành tốt
nhiệm vụ cơng tác của mình.
Xuất phát từ những lý do chủ yếu nêu trên, tôi quyết định chọn đề tài:
Phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh
Bình Định đáp ứng chuẩn hiệu trưởng làm luận văn thạc sĩ của mình.

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và khảo sát, phân tích đánh giá thực trạng
về phát triển đội ngũ CBQL các trường MN ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định,
từ đó đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL các trường MN đáp ứng
yêu cầu về chuẩn hiệu trưởng theo quy định.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Khách thể nghiên cứu của đề tài là: Đội ngũ CBQL các trường MN
theo chuẩn hiệu trưởng ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là: Quá trình phát triển đội ngũ CBQL
các trường MN đáp ứng chuẩn hiệu trưởng ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.
4. Giả thuyết khoa học
Đội ngũ CBQL là nhân tố quyết định đến sự phát triển của nhà
trường. Thực tế hiện nay, bên cạnh những ưu điểm và kết quả đạt được, năng
lực đội ngũ CBQL các trường MN ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định vẫn còn
một số hạn chế. Nếu đánh giá đúng thực trạng đội ngũ CBQL các trường MN
trên địa bàn huyện Phù Mỹ , tỉnh Bình Định thì có thể đề xuất được biện pháp
phát triển đội ngũ CBQL trường MN theo yêu cầu chuẩn hiệu trưởng một
cách hợp lý và khả thi, đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục MN của địa
phương trong bối cảnh hiện nay.


4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Khái quát cơ sở lý luận về công tác phát triển đội ngũ CBQL đáp
ứng chuẩn hiệu trưởng trường MN
5.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng công tác phát triển đội
ngũ CBQL đáp ứng chuẩn hiệu trưởng các trường MN ở huyện Phù Mỹ, tỉnh
Bình Định.

5.3. Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ CBQL đáp ứng chuẩn
hiệu trưởng các trường MN ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.
6. Phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn về không gian, thời gian nghiên cứu
Giới hạn địa bàn nghiên cứu là 20 trường MN ở huyện Phù Mỹ, tỉnh
Bình Định.
Khảo sát, đánh giá thực trạng và đề xuất biện pháp triển đội ngũ CBQL
đáp ứng chuẩn hiệu trưởng các trường MN huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định
giai đoạn 2019 - 2020.
6.2. Giới hạn về khách thể khảo sát
Khách thể khảo sát là lãnh đạo, chun viên phịng GD&ĐT; hiệu
trưởng, phó hiệu trưởng, giáo viên trong diện quy hoạch CBQL các trường
MN ở huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu phân tích - tổng hợp tài liệu, các vấn đề lý luận có liên
quan nhằm xây dựng cơ sở lý luận của đề tài.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Sử dụng các phương pháp quan sát; điều tra giáo dục; phỏng vấn, trò


5
chuyện… nhằm khảo sát, thu thập thông tin để đánh giá thực trạng đội ngũ
CBQL và công tác phát triển đội ngũ CBQL trường MN theo chuẩn hiệu
trưởng của các trường MN huyện Phù Mỹ , tỉnh Bình Định.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Thống kê toán học dùng để xử lý các kết quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, nội dung luận văn được cấu trúc làm 3 chương.

Chương 1: Cơ sở lý luận về phát triển đội ngũ cán bộ quản lý đáp
ứng chuẩn hiệu trưởng trường mầm non.
Chương 2: Thực trạng phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường
mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng.
Chương 3: Biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý các trường
mầm non huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định đáp ứng Chuẩn hiệu trưởng.


6

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
QUẢN LÝ ĐÁP ỨNG CHUẨN HIỆU TRƯỞNG
TRƯỜNG MẦM NON
1.1. Khái quát lịch sử nghiên cứu vấn đề
Ngày nay trong sự phát triển chung của đất nước, quản lý nói chung và
QLGD nói riêng ln là vấn đề được các nhà lãnh đạo, các nhà khoa học và
các nhà quản lý quan tâm. Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân cơng, hợp
tác lao động. Chính sự phân cơng, hợp tác lao động nhằm mục đích đạt hiệu
quả, năng suất cao hơn trong lao động, địi hỏi phải có sự chỉ huy phối hợp,
điều hành, kiểm tra, chỉnh lý..., phải có người đứng đầu. Nói đến hoạt động
này, người ta thường nhắc đến quan điểm của C. Mác: “Một nghệ sĩ vĩ cầm
thì tự điều khiển mình, cịn dàn nhạc thì cần nhạc trưởng” [19]. Vấn đề quản
lý giáo dục, phát triển đội ngũ CBQL giáo dục là vấn đề có ý nghĩa quan
trọng trong việc “Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài”,
đặc biệt có ý nghĩa to lớn trong việc nâng cao chất lượng GD&ĐT của nhà
trường.
Trên thế giới có nhiều cơng trình nghiên cứu về QLGD. Nhà giáo dục
học Xơ-viết V.A Xu-khôm-lin-xki khi tổng kết những kinh nghiệm quản lý
chuyên môn trong vai trò là hiệu trưởng nhà trường cho rằng “Kết quả hoạt

động của nhà trường phụ thuộc rất nhiều vào công việc tổ chức đúng đắn các
hoạt động dạy học” [3]. Cùng với nhiều tác giả khác ông nhấn mạnh đến sự
phân công, sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất quản lý giữa hiệu trưởng và phó
hiệu trưởng để đạt được mục tiêu đề ra.
Ở Việt Nam, vấn đề xây dựng, phát triển đội ngũ CBQL giáo dục được
Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh hết sức coi trọng. Đặc biệt, trong


7
những năm gần đây, nước ta đã xây dựng và thực hiện nhiều chủ trương,
chính sách nhằm phát triển đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục được đề cập ở
nhiều Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng và Nhà nước; được quy định trong Luật
Giáo dục, Chiến lược phát triển giáo dục và các nghị định, thơng tư, các
chương trình, đề án của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương; tạo điều
kiện thuận lợi cho việc xây dựng và phát triển đội ngũ CBQL giáo dục.
Ngày 11/01/2005, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số
09/2005/QĐ-TTg về việc phê duyệt đề án “Xây dựng nâng cao chất lượng đội
ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục giai đoạn 2005 - 2010” với mục tiêu
tổng quát là: “Xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo
hướng chuẩn hóa, nâng cao chất lượng, bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về
cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức lối
sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ chun mơn của nhà giáo, đáp ứng
địi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục trong công cuộc đẩy mạnh cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” [23]. Vì vậy, có rất nhiều tác giả, các nhà
khoa học quan tâm nghiên cứu về vấn đề này. Nguyễn Ngọc Quang với cơng
trình nghiên cứu: Những khái niệm cơ bản về lý luận quản lý giáo dục [20],
đề cập đến những khái niệm cơ bản của quản lý, QLGD, các đối tượng của
khoa học QLGD. Các tác giả Vũ Ngọc Hải, Trần Khánh Đức với cơng trình:
Hệ thống giáo dục hiện đại trong những năm đầu thế kỷ XXI [13], trình bày
quan điểm, mục tiêu, giải pháp phát triển giáo dục và hệ thống giáo dục.

Một số luận văn thạc sĩ nghiên cứu về vấn đề phát triển đội ngũ CBQL
trong nhà trường như: Thực trạng, phương hướng và những giải pháp cơ bản
nâng cao chất lượng đội ngũ CBQL trường trung học cơ sở tỉnh Bắc Ninh,
của Nguyễn Công Duật (năm 2000) [9]; Một số giải pháp bồi dưỡng nâng cao
năng lực quản lý quá trình dạy học của hiệu trưởng trường THCS tỉnh Quảng
Ninh, của Hà Văn Cung (năm 2000) [8]; Một số biện pháp nâng cao hiệu quả


8
quản lý chuyên môn của hiệu trưởng trường trung học cơ sở các huyện ngoại
thành Hải Phòng, của Nguyễn Văn Tiến (năm 2000) [24].
Nghiên cứu về vấn đề phát triển đội ngũ CBQL ở các trường MN có
các cơng trình như: Một số biện pháp phát triển cán bộ quản lý trường mầm
non huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, của Phan Thị Anh Đào [11]; Biện
pháp phát triển đội ngũ cán bộ quản lý trường mầm non công lập trên địa
bàn thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định đáp ứng u cầu đổi mới tồn diện
giáo dục, của Tơ Thị Thu Hường, phòng GD&ĐT Thành phố Quy Nhơn [14]
đã nêu được một số biện pháp phát triển đội ngũ cán bộ xuất phát từ những
thực trạng đội ngũ cán bộ quản lý hiện có phù hợp với điều kiện KT-XH hiện
nay ở thành phố Quy Nhơn.
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục nước ta khơng ngừng đổi
mới tồn diện đáp ứng với sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, vì vậy việc xây
dựng đội ngũ QLGD đáp ứng các nhiệm vụ mới, theo định hướng mới là một
trong những nhiệm vụ vô cùng cần thiết. Và thực tế hiện nay trên địa bàn
huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định chưa có đề tài nào đi sâu nghiên cứu phát triển
đội ngũ CBQL trường MN. Việc nghiên cứu đề xuất các biện pháp phát triển
đội ngũ CBQL theo chuẩn hiệu trưởng các trường MN huyện Phù Mỹ là rất
cần thiết và có ý nghĩa về mặt lý luận và thực tiễn trong việc đáp ứng yêu cầu
đổi mới giáo dục trong điều kiện hiện nay.
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài

1.2.1. Quản lý
Quản lý là một hoạt động được hình thành từ khi xã hội lồi người có
sự phân cơng lao động, con người có sự hợp tác với nhau, cùng nhau hoạt
động với những mục đích chung nào đó, quản lý rất cần thiết cho tất cả mọi
lĩnh vực hoạt động đời sống của con người. Ở đâu con người tạo lập nên
nhóm xã hội là ở đó cần đến quản lý, dù là nhóm nhỏ, nhóm lớn, nhóm chính


9
thức, nhóm khơng chính thức và bất kể nội dung hoạt động nhóm đó là gì. Có
thể nói quản lý là một thuộc tính gắn liền với xã hội ở mọi giai đoạn phát triển
của nó. Quản lý vừa là khoa học, vừa là nghệ thuật. Hoạt động quản lý là hoạt
động cần thiết phải thực hiện nhằm đạt mục tiêu chung. Hoạt động quản lý
còn là hoạt động lao động để điều khiển lao động, một loại hoạt động có ý
nghĩa tất yếu và vĩnh hằng với chức năng điều khiển mọi hoạt động xã hội về
kinh tế, quân sự, chính trị, xã hội, văn hóa, giáo dục. Trên cơ sở những quan
điểm khác nhau, cách tiếp cận khác nhau, nên có nhiều quan niệm khác nhau
về khái niệm quản lý:
Theo Nguyễn Ngọc Quang, “Quản lý là sự tác động có mục đích, có kế
hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động gọi chung là
khách thể quản lý, nhằm thực hiện các hoạt động để đạt được mục tiêu dự
kiến” [20]. Còn tác giả Trần Kiểm thì cho rằng “Quản lý là những tác động
của chủ thể quản lý trong việc huy động, phát huy, kết hợp, sử dụng, điều
chỉnh, điều phối các nguồn lực (nhân lực, vật lực, tài lực) trong và ngoài tổ
chức (chủ yếu là nội lực) một cách tối ưu nhằm đạt mục đích của tổ chức với
hiệu quả cao nhất” [18].
Như vậy, quản lý là tác động có chủ hướng, có chủ đích của chủ thể
quản lý (người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý) trong một tổ
chức, nhằm sử dụng có hiệu quả cao nhất các nguồn lực bên trong và bên
ngoài trong điều kiện mơi trường ln có biến động để phát triển tổ chức theo

chiều hướng tích cực và đạt được những mục tiêu đề ra.
1.2.2. Quản lý giáo dục
Để tồn tại và phát triển, con người phải trải qua quá trình lao động, học
tập và cuộc sống hàng ngày, con người nhận thức thế giới xung quanh, dần
dần tích lũy được kinh nghiệm, từ đó nảy sinh nhu cầu truyền đạt những hiểu
biết cho nhau. Đó chính là nguồn gốc phát sinh của hiện tượng giáo dục.


10
Ngày nay, giáo dục đã trở thành một hoạt động được tổ chức đặc biệt, đạt tới
trình độ cao, có nội dung, chương trình, kế hoạch, phương pháp hiện đại và
trở thành động lực thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của xã hội lồi người.
Để hoạt động này vận hành có hiệu quả, giáo dục phải được tổ chức thành các
cơ sở, tạo nên một hệ thống thống nhất. Điều này dẫn đến một tất yếu là phải
có một lĩnh vực hoạt động có tính độc lập tương đối trong giáo dục, đó là hoạt
động QLGD. QLGD được xem như là một hoạt động chuyên biệt để quản lý
các cơ sở giáo dục.
Có nhiều quan niệm về QLGD. Theo Đặng Quốc Bảo: “QLGD là hoạt
động điều hành phối hợp các lực lượng xã hội nhằm thúc đẩy công tác giáo
dục, đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội”[4]; Nguyễn Ngọc
Quang: “QLGD thực chất là tác động đến nhà trường, làm cho nó tổ chức tối
ưu được quá trình dạy học, giáo dục thể chất theo đường lối nguyên lý giáo
dục của Đảng” [20]; Trần Kiểm: “QLGD là tác động có hệ thống, có kế
hoạch, có ý thức và hướng đích của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau
nhằm mục đích đảm bảo sự hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở
nhận thức và vận dụng những quy luật chung của xã hội cũng như các quy
luật của giáo dục, của sự phát triển tâm lý và thể lực của trẻ em” [18]; Phạm
Minh Hạc: “QLGD là hệ thống tác động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy
luật của chủ thể quản lý (hệ thống giáo dục) nhằm làm cho hệ vận hành theo
đường lối và nguyên tắc giáo dục của Đảng thực hiện được những tính chất

của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình
dạy học - giáo dục thế hệ trẻ, đưa hệ giáo dục tới mục tiêu dự kiến tiến lên
trạng thái mới về chất” [12].
Từ những quan niệm trên, chúng ta hiểu: QLGD là tác động có mục
đích và có kế hoạch vào tồn bộ các lực lượng giáo dục, nhằm sử dụng một
cách đúng đắn các nguồn lực và phương tiện, bảo đảm thực hiện có hiệu quả


11
những chỉ tiêu phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục.
1.2.3. Quản lý trường học
Trường học là một tổ chức, ở đó tiến hành q trình dạy học. Hoạt
động đặc trưng của trường học là hoạt động dạy học. Hoạt động dạy học là
hoạt động có tổ chức, có nội dung, có phương pháp và phương tiện, có mục
đích, có sự lãnh đạo của nhà giáo dục, có sự hoạt động tích cực, tự giác của
người học. Trong phạm vi trường học, hoạt động quản lý bao gồm quản lý các
hoạt động giáo dục như: Quản lý hoạt động dạy học, hoạt động lao động, hoạt
động ngoại khoá, hoạt động xã hội; quản lý giáo viên, quản lý học sinh, quản
lý tài chính, tài sản…
Theo Phạm Minh Hạc: “Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo
dục của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của mình, tức là đưa nhà trường vận
hành theo nguyên lý giáo dục để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo
đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh” [12]. Bản chất
của quản lý trường học là quản lý quá trình giáo dục theo nghĩa rộng. Trường
học là một bộ phận của xã hội, là tổ chức giáo dục cơ sở của hệ thống giáo
dục quốc dân. Quản lý trường học là một trong những nội dung quan trọng
của hệ thống quản lý giáo dục nói chung.
Quản lý trường học chính là những cơng việc của nhà trường mà người
CBQL thực hiện những chức năng quản lý để thực hiện các nhiệm vụ, cơng
tác của mình. Đó chính là những hoạt động có ý thức, có kế hoạch của chủ

thể quản lý nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của nhà trường mà trọng tâm
là quá trình dạy và học. Bản chất của cơng tác quản lý nhà trường là quá trình
chỉ huy, điều khiển sự vận động của các thành tố, đặc biệt là mối quan hệ giữa
các thành tố. Mối quan hệ đó là do quá trình sư phạm trong nhà trường quy
định. Quản lý trường học nói chung và quản lý trường MN nói riêng là tổ


12
chức, chỉ đạo và điều hành quá trình giảng dạy của giáo viên và hoạt động
học của học sinh, đồng thời quản lý những điều kiện cơ sở vật chất và công
việc phục vụ cho dạy và học nhằm đạt được mục đích giáo dục, đào tạo
1.2.4. Đội ngũ CBQL trường mầm non
Khái niệm “đội ngũ” được dùng trong các tổ chức xã hội một cách khá
rộng rãi như: Đội ngũ trí thức; đội ngũ y, bác sỹ; đội ngũ thanh niên xung
phong; đội ngũ giáo viên;... Theo nghĩa chung nhất chúng ta có thể hiểu, đội
ngũ là tập hợp một số đông người hợp thành một lực lượng để thực hiện một
hay nhiều chức năng, có thể cùng nghề nghiệp hoặc khác nghề, nhưng có
chung mục đích xác định. Họ làm việc theo kế hoạch và gắn bó với nhau bằng
lợi ích vật chất và tinh thần.
Theo Từ điển Tiếng Việt: “Đội ngũ là tập hợp gồm số đông người cùng
chức năng, nhiệm vụ, nghề nghiệp hợp thành lực lượng hoạt động trong hệ
thống (tổ chức) và cùng chung một mục đích nhất định” [15]. Như vậy, khái
niệm đội ngũ có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau, nhưng đều thống
nhất: Đó là một nhóm người, một tổ chức, tập hợp thành một lực lượng để
thực hiện một mục đích nhất định. Người quản lý nhà trường phải xây dựng,
gắn kết các thành viên tạo ra đội ngũ, trong đó mỗi người có thể có phong
cách riêng, nhưng phải có sự thống nhất cao về mục đích cần đạt tới. Khi xem
xét đội ngũ người ta thường chú ý tới ba yếu tố tạo thành đó là: Số lượng; cơ
cấu đội ngũ; trình độ, phẩm chất, năng lực đội ngũ.
Đội ngũ CBQL trường MN được hiểu là tập hợp những người làm công

tác quản lý ở các trường MN đây là những chủ thể quản lý bên trong nhà
trường. Đội ngũ CBQL trường MN bao gồm hiệu trưởng và các phó hiệu
trưởng, là lực lượng cốt cán của đội ngũ cán bộ giáo viên trong trường MN.