Tài liệu Quảng cáo online và nỗi lo gian lận thương mại điện tử ! doc

Quảng cáo online và nỗi lo gian lận
thương mại điện tử !

Trong khi quảng cáo trực tuyến (online) trên thế giới đang ngày càng sôi động
thì hiệu quả quảng cáo trực tuyến ở Việt Nam còn rất thấp. Một trong những nguyên
nhân dẫn đến tình trạng này là các doanh nghiệp và người tiêu dùng Việt Nam thiếu
lòng tin vào thương mại điện tử.
Click Fraud - nỗi lo thường trực của doanh nghiệp !
Thời gian vừa qua, hai đại gia trong ngành quảng cáo trực tuyến là Yahoo và
Google đều bị các khách hàng quảng cáo tố cáo trước tòa án là "không hành động để
ngăn cản Click Fraud", "vi phạm hợp đồng, cẩu thả, làm giàu không chính đáng và có
những hành động kinh doanh thiếu công bằng". Kết quả, Yahoo và Google phải móc
túi hàng chục triệu USD để đền bù cho khách hàng.
Ở Việt Nam, Click Fraud cũng đang là lo ngại lớn nhất đối với các doanh
nghiệp có nhu cầu quảng cáo trực tuyến, khiến họ cân nhắc rất nhiều (thậm chí là từ
chối thẳng thừng) mỗi khi nhận được lời mời quảng cáo trực tuyến.
Vậy Click Fraud là gì mà khiến các doanh nghiệp lo ngại và thận trọng đến
vậy?
Năm ngoái, nạn Click Fraud đã tiêu tốn của các công ty bỏ tiền ra quảng cáo
trực tuyến gần 1 tỉ USD.
Anh Trọng Bình, chuyên gia thương mại điện tử cho biết: "Click Fraud là thuật
ngữ để chỉ hành động dùng phần mềm chuyên dụng hoặc thuê nhân công giá rẻ để
click liên tục vào một (hoặc nhiều) banner (hay logo, link, quảng cáo tìm kiếm...)
quảng bá trên mạng nhằm tạo ra sự thành công giả tạo của một chiến dịch quảng cáo.
Hơn thế nữa, việc làm này đặc biệt gây nhiều thiệt hại cho những doanh nghiệp
sử dụng dịch vụ quảng cáo online và chọn cách trả tiền quảng cáo theo số lượng những
cú nhấp chuột vào quảng cáo của họ vì số lượng click càng lớn, số tiền họ phải trả
càng nhiều."
Những cá nhân có hiềm khích hay có ý đồ xấu với doanh nghiệp nào đó cũng
có thể thực hiện Click Fraud, nghĩa là bấm liên tục vào những quảng cáo của doanh
nghiệp cạnh tranh để làm thâm hụt tài chính của doanh nghiệp đối thủ.

- Trong một khảo sát với các nhà tiếp thị thực hiện vào cuối 2006, Tổ chức
marketing chuyên nghiệp trên công cụ tìm kiếm (SEMPO) đã phát hiện thấy rằng: có
tới 77% nhà tiếp thị tỏ ra lo ngại về click fraud ở các mức độ khác nhau.
- Có khoảng 10 - 20% cú click trả tiền là từ những người không thực sự quan
tâm đến sản phẩm được quảng cáo. (theo tạp chí Wall Street)
Ở Việt Nam, Click Fraud đã xuất hiện và có thể khẳng đinh là đã bước vào giai
đoạn phổ biến. Những nhân công được thuê với giá rẻ để làm loại công việc này còn
được cộng đồng gọi đùa bằng một cái tên chung: "Chuyên viên ấn F5".
Tuy nhiên, hành động gian lận thương mại này ở Việt Nam hầu như mới chỉ
dừng ở mức nhằm tạo ra những hiệu quả giả tạo cho một chiến dịch quảng cáo; hoặc
tạo ra một lượng hits và visitor giả tạo cho một website để làm cơ sở mời gọi doanh
nghiệp quảng cáo trên website.
Cách thanh toán tiền quảng cáo tính theo số lương nhấp chuột chưa phổ biến ở
Việt Nam nên việc thực hiện Click Fraud làm thâm hụt tài chính của doanh nghiệp vẫn
chưa xảy ra. Nhưng trong suy nghĩ của giới doanh nhân, gian lận thương mại điện tử,
đặc biệt là Click Fraud, vẫn luôn là nỗi ám ảnh lớn.
Anh Đức, làm việc tại một trung tâm ngoại ngữ lớn ở Hà Nội phàn nàn: "Chúng
tôi thuê chỗ đặt logo quảng cáo trên một website cũng có danh tiếng. Trước khi quyết
định thuê dịch vụ, chúng tôi được mời xem lượng hits và visitor của trang đó; sau khi
kết thúc thời gian quảng cáo, chúng tôi cũng nhận được một bản thống kê lượng truy
cập vào quảng cáo của chúng tôi: Toàn những con số hết sức ấn tượng.
Nhưng hiệu quả thực tế thì có vẻ chẳng có... hiệu quả chút nào. Chúng tôi thử
kiểm tra bằng cách hỏi tất cả những học viên tìm đến đăng ký học xem họ biết đến
trung tâm ngoại ngữ của chúng tôi qua phương tiện nào. Kết quả là có chưa tới 1% học
viên đã nhìn thấy logo quảng cáo trung tâm trên website đó nhưng chỉ có 5 học viên
mở xem chi tiết. Tôi tin chắc rằng ở đây có sự gian lận".

Bà Ngọc Lan đang lên kế hoạch mở một công ty tư vấn chứng khoán thì lo
ngại: "Dự định quảng cáo trên các trang trực tuyến lớn nhưng nghe nói nhiều đến
chuyện gian lận thương mại điện tử có thể làm thâm hụt tài chính của các doanh

nghiệp nên tôi cũng lo lắng lắm.
"Click Fraud là nguy cơ lớn nhất cho ngành kinh tế Internet" - George Reyes,
Chủ tịch tài chính của Google.
Ở các nước như Anh, Mỹ, quảng cáo trực tuyến có nguồn thu khổng lồ mà còn
nhiều gian lận thì ở quốc gia mà quảng cáo trực tuyến còn chập chững như Việt Nam,
chắc hẳn muốn có lợi nhuận cao thì không thể tránh khỏi gian lận. Thật chẳng biết
phải làm sao! Có lẽ quảng cáo báo in vẫn là lựa chọn an toàn nhất."
Không chỉ lo ngại sẽ trở thành nạn nhân của các trò gian lận trên mạng, doanh
nghiệp trong nước cũng chưa thực sự tin tưởng vào hiệu quả quảng cáo trực tuyến nên
hầu hết chỉ mua chỗ quảng cáo để thăm dò hoặc để thực hiện mục đích "phủ" quảng
cáo trên mọi phương tiện truyền thông đại chúng chứ chẳng trông mong đạt hiệu quả
cao.
Mua sắm trên mạng: Liệu có mua gian bán lận?
Đó là câu hỏi chung của những người tiêu dùng dành cho việc mua sắm trên
mạng (shopping online). Và câu trả lời là có.
Cuối năm 2006, các diễn đàn trực tuyến ở Việt Nam bùng nổ với cơn giận dữ
của các thành viên tố cáo và phản đối website Linhperfume (một website bán nước hoa
qua mạng lớn vào bậc nhất cả nước) chuyên cung cấp nước hoa giả. Chưa có kết luận
chính thức của cơ quan chức năng nhưng đỉnh điểm là chủ đề này ở diễn đàn Trái tim
Việt Nam online đã kéo dài tới hơn 100 trang với những bài viết phân tích thật - giả,
bày tỏ thái độ bất bình và vận động mọi người tẩy chay Linhperfume.
Gần đây, Bộ phận phụ trách an ninh mạng của Hãng hàng không Pacific
Airlines lại thông báo có một số khách hàng đặt mua vé máy bay giá rẻ của Pacific
Airlines qua các website đã bị lừa.
Người tiêu dùng sau khi đã *** tiền vào tài khoản của các nickname quảng cáo
“mua vé máy bay rẻ hơn vé thông thường 40%” vẫn nhận được vé có mã xác nhận
chỗ. Nhưng khi họ liên lạc với tổng đài của Pacific Airlines để kiểm tra lại hoặc ra đến
sân bay mới phát hiện vé không hợp lệ.
Mua gian bán lận trên Internet nhiều nhất, chiếm đến 44,9% số vụ khiếu nại.
Dẫn đầu là không giao hàng hoặc không thanh toán, chiếm 19% số vụ. Ngân phiếu

"lụi" chiếm 4,9%. Số còn lại là các vụ linh tinh như thẻ tín dụng "dỏm" (Theo thống kê
của FBI)
Đó là những ví dụ nổi bật trong vô số những trò mua gian bán lận đã xảy ra trên
mạng internet trong thời gian qua ở Việt Nam. Trong khi đó, những vụ việc gian lận bị
đưa ra ánh sáng chỉ chiếm một phần nhỏ trong số những hoạt động gian lận đang được
thực hiện.
Thực tế này khiến người tiêu dùng dù muốn mua hàng qua mạng cũng hết sức
lo lắng và ngần ngại khi quyết định. Quả thật, mua bán trên internet là môi trường
thuận lợi để thực hiện các hành vi gian lận bởi người bán và người mua không hề gặp
gỡ mà chỉ tiếp xúc gián tiếp, người mua cũng chỉ biết về hàng hóa thông qua hình ảnh
và mô tả trên website chứ không được trực tiếp kiểm tra chất lượng hàng...
Bạn Quang Dũng, một kiến trúc sư ở Hà Nội kể lại: "Tôi rất ưng ý một chiếc
đồng hồ được chào bán trên mạng nhưng địa chỉ bán hàng đó lại ở TP. HCM. Ban đầu,
tôi cũng định đặt mua luôn qua internet và chờ người bán *** hàng về nhưng rồi lại
nghĩ: Nhỡ họ *** cho mình một chiếc đồng hồ xước sát, kém chất lượng, không phiếu
bảo hành thì sao? Hơn nữa, dù là có địa chỉ nhưng mình ở tận Hà Nội, làm sao biết
được đó là địa chỉ thật hay địa chỉ ma. Nhỡ tiền *** đi mà không thấy hàng *** đến
thì sao? Cuối cùng, tôi đành nhờ người bạn ở TP. HCM đến tận nơi chọn lựa và mua
giúp cho yên tâm."
Ngay cả các website có tiếng trên thế giới cũng để xảy ra không ít vụ lừa đảo.
Anh Minh Thi và hai người bạn đã cùng trở thành nạn nhân khi tham giá đấu giá mua
hàng trên mạng eBay: "Mấy đứa tôi đã mua hàng trên mạng từ lâu nên cũng có đôi
chút kinh nghiệm, chỉ đặt mua ở những web nổi tiếng về uy tín. Thường thường là
chuyện mua bán suôn sẻ nhưng gần đây liên tiếp bị hai vụ không nhận được hàng mà
không hiểu lý do tại sao. Liên lạc lại với bên bán hàng thì chẳng có hồi âm."
Bên cạnh những lời chào bán xuất hiện nhan nhản trên mạng, còn có một hiện
tượng khá phổ biến: khi một thành viên nào đó than thở trên một diễn đàn rằng họ cần
một sản phẩm nào đó mà tìm không ra, lập tức sẽ xuất hiện một nhân vật đáp ứng:
"Bác *** tiền cho em, em mua giúp!". Trong số những người tỏ thái độ hăng hái đó,
có những người thực sự trong sáng, nhiệt tình nhưng cũng có không ít kẻ ôm tiền rồi

biến luôn.
Tuy nhiên, không chỉ có người mua mới trở thành nạn nhân. Nhiều người bán
hàng trên mạng internet cũng rơi vào cảnh giao hàng rồi mà không được thanh toán
hay bị thanh toán bằng thẻ tín dụng giả.