Tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn (5 6 tuổi) làm quen với môi trường xung quanh thông qua góc hoạt động

Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Phần I: mở đầu
1. Lý do chọn đề tài:

Các kết quả nghiên cứu cho rằng mỗi lứa tuổi là một giai đoạn phát triển và đợc đặc trng bởi nhiều biến đổi. Những biến đổi này gộp lại tạo nên sự độc đáo của
nhân cách trẻ trong giai đoạn phát triển đó. Khi chuyển từ giai đoạn lứa tuổi này
sang giai đoạn lứa tuổi khác có sự xuất hiện những cấu tạo mới cha từng có trong
các thời kỳ trớc. Những cấu tạo tâm lý này đợc cải tổ lại và biến đổi chính tiến
trình phát triển. Đặc biệt, lứa tuổi mẫu giáo lớn là giai đoạn cuối cùng của lứa
tuổi mầm non (lứa tuổi tiền học đờng). Giai đoạn này những cấu trúc tâm lý đặc
trng của con ngời đợc hình thành, phát triển mạnh mẽ. Dới sự giáo dục của ngời
lớn, những chức năng tâm lý đó sẽ hoàn thiện một cách tốt đẹp về mọi phơng diện
(nhận thức, tình cảm, ý chí) để xây dựng những cơ sở nhân cách ban đầu của con
ngời. Vì thế trách nhiệm của các nhà giáo dục ở giai đoạn này phải thể hiện trong
cách tổ chức hoạt động về các lĩnh vực. Chính những hoạt động đó nhằm nảy sinh
những động cơ xà hội, phát triển trí tuệ và phát triển kỹ năng, thiết lập những mối
quan hệ.
Hiện nay ngành giáo dục mầm non đang tiến hành đổi mới chơng trình chăm
sóc giáo dục trẻ, nhằm nâng cao dần chất lợng giáo dục, đáp ứng nhu cầu nhận
thức của trẻ, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi với hoàn cảnh xà hội
hiện nay. Để thực hiện đợc sự thay đổi đó ở các trờng mầm non đà thiết lập đợc
một hệ thống các góc hoạt động rất đa dạng và phong phú về nhiều lĩnh vực xÃ
hội. Mỗi góc có đặc trng riêng với các đồ dùng đồ chơi đầy hấp dẫn. Tại các góc
trẻ học tập, vui chơi một cách tực nhiên thoải mái, trẻ có thể lựa chọn các góc
chơi và các trò chơi các hoạt động theo sở thích của mình. Vì thế mà kích thích đợc khả năng tích cực hoạt động của tre, nâng cao hiệu quả của việc chăm sóc giáo
dục.
=1=

Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Môi trờng xung quanh là một lĩnh vực quan trọng trong qúa trình chăm sóc và
giáo dục trẻ mầm non. Nó có tác dụng góp phần tích cực vào việc giáo dục toàn
diện, đặc biệt là giáo dục tình cảm trí tuệ, tình cảm thẫm mỹ, đạo đức và hoàn
thiện các quá trình tâm lý nhận thức.
Thực tế hiện nay việc cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh còn có
nhiều vấn đề bất cập về hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung
quanh làm sao cho phù hợp hơn với đặc điểm tâm lý của trẻ. Việc tổ chức cho trẻ
làm quen với môi trờng xung quanh hiện nay còn cứng nhắc, mang tính gò bó áp
đặt, giờ học diễn ra khá nặng nề và chậm chạp, trẻ phải trong trạng thái căng
thẳng của học tập, do vậy làm ức chế các quá trình tâm lý nhận thức của trẻ, ảnh
hởng đến việc tiếp thu tri thức. Hơn nữa trẻ cha thực sự đợc trực tiếp tiếp xúc,
hoạt động với đối tợng do vậy trẻ cha hứng thú với môn học môi trờng xung
quanh. Điều này đòi hỏi giáo viên phải có những cách khắc phục, phải linh hoạt
mềm dẻo và sinh động hơn để thu hút trẻ.
Từ những khó khăn đó, việc tìm kiếm lựa chọn để đổi mới dần hình thức dạy
học cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh là một vấn đề thiết thực, vừa phù
hợp với trẻ và tính cách đặc thù của bộ môn này. Đặc biệt đối với trẻ mẫu giáo
lớn (5-6 tuổi) trẻ đà đợc làm quen với môi trờng xung quanh ở lớp dới nên đà sẵn
có một vốn kiến thức sơ đẳng nhất định nên lên lớp lớn cần cung cấp cho trẻ
những kiến thức sâu rộng hơn mang tính tổng hợp khái quát, để khi bớc vào trờng
phổ thông trẻ có thể tiếp thu kiến thức khoa học tốt hơn.
Tổ chức cho trẻ mẩu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh
thông qua các hoạt động là một hình thức tổ chức dạy học mới nhằm thiết lập mối
quan hệ giữa các góc hoạt động với môn học môi trờng xung quanh. Bởi vì ở các
góc hoạt động đà hàm chứa những kiến thức về môi trờng xung quanh mà giáo

viên cần cung cấp cho trẻ. Thông qua các góc hoạt động giáo viên có thể tổ chức
cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh một cách nhẹ nhàng trẻ vừa học, vừa
chơi mà vẫn tiếp thu kiến thức, kỹ năng một cách đầy đủ, phát huy đợc tính tích
=2=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

cực chủ động sáng tạo của trẻ, giúp bộc lộ những khả năng hiểu biết của mình,
tăng khả năng hoạt động của các giác quan, phát triển trí tởng tợng và t duy lôgic
cho trẻ.
Điều này nó không chỉ có ý nghĩa về mặt lý luận mà trên thực tế nó cung cấp
thêm một hình thức dạy học mới về môi trờng xung quanh, nhằm nâng cao chất lợng giáo dục cho trẻ mầm non.
Với lý do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu Tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn (5-6
tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động, với mong
muốn góp phần vào việc đổi mới hình thức dạy học hiện nay ở các trờng mầm
non để góp phần làm phong phú hơn các hình thức và phơng pháp giảng dạy.
2. Mục đích nghiên cứu:

Nghiên cứu và vận dung hình thức Tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn (5-6 tuổi)
làm quen với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động nhằm góp phần
nâng cao chất lợng chăm sóc và giáo dục trẻ trong trờng mầm non
3. Đối tợng nghiên cứu và khách thể nghiên cứu:

3.1.

Khách thể nghiên cứu:

Quá trình tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh
3.2.

Đối tợng nghiên cứu

Nghiên cứu và vận dụng Tổ chức cho trẻ mẩu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen với
môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động ở trờng mầm non.
4. Phạm vi nghiên cứu:

Do điều kiện nghiên cứu, chúng tôi giới hạn ở việc tổ chức cho trẻ mẩu giáo lớn
(5-6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động ở một số
trờng mầm non trong thành phố Vinh.
5. Giả thuyết khoa học:

Nếu tổ chức cho trẻ mẩu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh
thông qua góc hoạt động một cách hợp lý, linh hoạt và sáng tạo thì sẽ kích thích

=3=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

đợc hoạt động nhận thức của trẻ. Từ đó nâng cao chất lợng và hiệu quả của quá
trình cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh.
6.

Nhiệm vụ nghiên cứu:

6.1. Tìm hiểu cơ sở lý luận về đề tài nghiên cứu
6.2. Điều tra thực trạng của việc vận dụng các hình thức tổ chức cho trẻ làm quen
với môi trờng xung quanh ở trờng mẩu giáo.
6.3. Đề ra cách thức tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động.
6.4. Thực nghiệm s phạm nhằm kiểm chứng tính khả thi của việc tổ chức cho trẻ
mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt
động.
7.

Phơng pháp nghiên cứu:

7.1. Nhóm phơng pháp nghiên cứu lý luận:
Đọc và xử lý tài liệu trong và ngoài nớc có liên quan đến đề tài.
7.2.

Nhóm phơng pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Phơng pháp nghiên cứu quan sát: để tìm hiểu cách thức bố trí, xây dựng

đồ dùng đồ chơi ở các góc hoạt động trong lớp. Quan sát và ghi chép thực trạng
tiết dạy học của cô và trẻ về môi trờng xung quanh.
+ Phơng pháp đàm thoại: trò chuyện với giáo viên nhằm mục đích tìm hiểu
thêm việc vân dụng cách thức tổ chức cho trẻ mẩu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen
với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động.
+ Phơng pháp thực nghiêm s phạm.
+ Phơng pháp điều tra an két: với mục đích thu thập thông tin về thực trạng
sử dụng hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh thông qua
góc hoạt động, nhằm đánh giá và làm cơ sở thực tiễn cho việc xác lập cách thức
đó.
+ Phơng pháp thống kê toán học để chứng minh cho độ tin cậy của kÕt qđa
nghiªn cøu.

=4=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

8. Đóng góp của luận văn:

Tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn (5-6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh
tại các góc hoạt động là một hình thức dạy học mới.
9. Cấu trúc của luận văn:

Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn gồm 3 chơng.
+ Chơng 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
+ Chơng 2: Tổ chức cho trẻ mẫu giáo lớn ( 5 6 tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động.
+ Chơng 3: Thực nghiệm s phạm.

=5=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

phần II: nội dung nghiên cứu
Chơng 1: tổng quan về vấn đề nghiên cứu
1.1. Cơ sở lý luận:
1.1.1. Lịch sử của đề tài:

Góc hoạt động là môi trờng quan trọng để cho trẻ vui chơi và học tập,
trong quá trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non. Vì vậy mà nó đợc các nhà
khoa học nghiên cứu quan tâm đề cập đến nh một phần không thể thiếu đợc trong
chơng trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non, đặc biệt là hiện nay chúng ta
đang thực hiện đổi mới hình thức tổ chức để nâng cao chất lợng giáo dục.
Trong chơng trình hớng dẫn thực hiện đổi mới hình thức tổ chức hoạt động
giáo dục trẻ của trung tâm nghiên cứu giáo dục mầm non và vụ giáo dục mầm
non đà nói : Đổi mới cách thức tổ chức môi trờng giáo dục trong lóp cụ thể là tổ
chức các góc hoạt động nhằm tạo điều kiện cho trẻ đợc chơi theo ý thích, thúc
đẩy tự học và hoạt động tích cực cá nhân hoặc nhóm nhỏ (Trang 8). ở đây góc
hoạt động đợc đề cập tới không chỉ là nơi để đựng đồ dùng đồ chơi, là những góc
chết mà nó sinh động sống lại bởi nó trở thành nơi để trẻ chơi, trẻ học, trẻ tích
cực hoạt động cá nhân, và trong nhóm bạn.
Năm 1998, tác giả Đào Nh Thanh trong cuốn Đổi mới nội dung và phơng
pháp giáo dục mầm non đà nói:
Theo phơng pháp đổi mới, cô giáo cần biết cách sắp xếp phòng học, lớp học
sao cho trẻ có thể tự mình điều khiển việc học tập của mình. Tạo lập một môi trờng học tập bao gồm:
+ Lựa chọn và sắp xếp các góc hoạt động vào vị trí phù hợp.
+ Cung cấp đồ dùng đồ chơi và tài liệu phù hợp để trẻ có thể tự điều khiển
việc học và chơi của mình.
+ Thay đổi đồ dùng đồ chơi tài liệu thờng xuyên theo nhu cầu phát triển của
trẻ.
=6=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Bà đà cho rằng: Góc hoạt động là khu vực trong phòng học dành riêng cho

các hoạt động cụ thể trong chơng trình giáo dục trẻ, đợc xây dựng dựa vào các
lĩnh vực của chơng trình (Trang 95).
Nh vậy góc hoạt động là một thế giới những đồ dùng đồ chơi đầy phong phú
và đa dạng, nó hấp dẫn đối với trẻ , thu hút trẻ vào hoạt động một cách say mê, và
ở đó trẻ có thể khám phá, tìm hiểu về môi trờng xung quanh. Đây chính là chiếc
chìa khoá để đa trẻ đến gần với thế giới bí ẩn bên ngoài bao la rộng lớn vì các đồ
dùng đồ chơi nó phản ánh một cách sinh động những sự vật hiện tợng.
Trong cuốn Tài liệu bồi dỡng đổi mới giáo dục Mầm non của Bộ giáo dục
và đào tạo đà đề cập đến: Góc hoạt động là khu vực riêng trong nhóm nơi trẻ có
thể tự làm việc một mình hoặc trom nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng để
xem xét tìm hiểu và khám phá cái mới hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ
năng (Trang 54).
Nh vậy góc hoạt động giúp cho trẻ có thể làm chủ đợc bản thân, phát triển tính
tự lập, tính đồng đội. Trẻ tự rút ra đợc các kinh nghiệm cho mình trong qúa trình
tìm hiểu và khám phá cái mới; khuyến khích trẻ tích cực hoạt động.
Cũng nh vậy trong cuốn Chơng trình giáo dục Mẫu giáo (dự thảo lần2) của
Bộ giáo dục đào tạo và viện khoa học giáo dục chỉ rõ : Tổ chức môi trờng và
các góc hoạt động và tạo điều kiện cho trẻ có nơi chơi và làm việc một mình
hoặc làm việc trong nhóm nhỏ, các hoạt động đợc tổ chức phù hợp với nhu cầu,
hứng thú và phù hợp với chủ đề giáo dục. Tổ chức tốt đợc các góc hoạt động của
trẻ sẽ khơi dậy đợc những cảm xúc tích cực kích thích đợc sự chú ý của trẻ đến
hoạt động cần thiết, kích thích trí tò mò ham hiểu biết, khuyến khích trẻ ra quyết
định, lựa chọn công việc phù hợp với khả năng. Các góc hoạt động cần đợc tổ
chức tạo điều kiện cho trẻ đợc trải nghiệm, giao tiếp với thế giới đồ vật, môi trờng
văn hoá xà hội để phát triển (Trang 38).
Tác giả Phạm Thị Huyền trong bài viết Góc hoạt động và việc cho trẻ làm
quen với môi trờng xung quanh đà xem xét việc tổ chức cho trẻ làm quen víi
=7=

Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

môi trờng xung quanh thông qua góc hoạt động nh là một hình thức dạy học mới.
Tuy nhiên, tác giả mới đa ra ý tởng mà cha khai thác hết ý nghĩa của vấn đề.
Tóm lại đà có nhiều tài liệu đề cập đến vai trò quan trọng và ý nghĩa to lớn của
góc hoạt động song vẫn cha khai thác hết chức năng của nó. Góc hoạt động
không chỉ là môi trờng thuận lợi để cho trẻ chơi và học tập, là nơi để trẻ tìm hiều
khám phá cái mới, mà nó còn là phơng tiện hữu hiệu để tổ chức dạy học cho trẻ.
1.1.2. Những vấn đề chung cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh:

1.1.1.1

Khái niệm về môi trờng xung quanh:

Môi trờng xung quanh là toàn bộ các sự vật, hiện tợng của thế giới vô sinh
và hữu sinh đợc thu hút vào một quá trình của đời sống xà hội ở một giai đoạn
lịch sử nhất định và tạo điều kiện cần thiết cho sự tồn tại và phát triĨn cđa x· héi.
*

M«i trêng xung quanh bao gåm cã môi trờng tự nhiên và môi trờng xà hội.
+

Môi trờng tự nhiên là tập hợp các điều kiện bên ngoài nh các yếu tố sinh

thái, ánh sáng, nhiệt độ, khí hậu,... và điều kiện sinh vật nói chung (con ngời là
một thực thể của tự nhiên)
+

Môi trờng xà hội bao gồm các mối quan hệ, các quy tắc, pháp chế,... giữa

con ngời với con ngời và chỉ trong môi trờng xà hội thì con ngời mới phát triển đợc nhân cách.
Môi trờng xung quanh rất đa dạng và phong phú đầy những điều lý thú mà
con ngời luôn muốn tìm tòi và khám phá nó.
1.1.1.2

Đặc điểm nhận thức về môi trờng xung quanh của trẻ mầm non :

Đối với trẻ mầm non môi trờng xung quanh là một thế giới bí ẩn và xa lạ,
rất phong phú và đa dạng đầy hấp dẫn mà trẻ muốn khám phá, muốn tìm hiểu,
muốn đợc tiếp xúc với nó, muốn đợc hoà mình vào nó để thoả mÃn sự tò mò và
thích thú. Đó là nhu cầu nhận thức tự nhiên của trẻ thơ. Tất cả trẻ em đều thích đợc hoạt động với tự nhiên với các đồ dùng để chơi, thích đợc giao tiếp với bạn bè
với những ngời xung quanh.

=8=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

a) Trẻ có nhu cầu rất lớn trong việc tiếp xúc và nhận thức môi trỡng xung
quanh. Ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc đời, trẻ đà biết đa mắt nhìn theo
những vật có màu sắc sặc sỡ hay quay đầu về phía có âm thanh, có ánh sáng. Lớn
lên một chút nữa trẻ biết quờ quạng, cầm nắm những vật xung quanh, thích thú
những vật phát ra tiếng kêu hay có màu sắc. Trẻ muốn đợc tiếp xúc, muốn đợc
tìm hiểu về thế giới xa lạ đó. Với trẻ đó là thế giới thiêng liêng và hấp dẫn.
+ Bớc sang tuổi mẫu giáo trẻ mong muốn đợc hoà mình vào cuộc sống xung
quanh đầy mới lạ, trẻ thích đợc giao tiếp với mọi ngời, với bạn bè, đợc chơi và

hoạt động với con vật, đồ vật, cây cối... xung quanh, thích đợc ngắm nghía ông
mặt trời, hay tắm mình trong cơn ma,...Và khi đợc tiếp xúc với thế giới xung
quanh sống động ấy ngôn ngữ của trẻ phát triển, trẻ lại đặt ra hàng loạt câu hỏi để
tìm hiểu về những thú vị ấy. Trẻ có thể hỏi:
Vì sao lại có ma?
Nớc từ đâu rơi xuống?
Tại sao lại gọi là Bà?
Trẻ càng hăng say khám phá thế giới xung quanh thì nhận thức của trẻ
càng phát triển. Đó là nền tảng cơ sở để trí tuệ của trẻ đợc mở rộng, phát triển cao
dần.
+ Trẻ thích khám phá chính bản thân mình để dần dần hiểu đợc về các bộ
phận và chức năng của chúng và đặc biệt trẻ phát hiện ra giới tính.
+ Trẻ cảm nhận đợc về mọi ngời xung quanh, về bạn bè và biết nhận xét thái
độ của ngời khác. ở trẻ 5 - 6 tuổi, trẻ muốn tìm hiểu về vị trí của mình và trong
xà hội. Trẻ bắt đầu biết nhận xét và đánh giá về mọi ngời. Trẻ nắm bắt đợc các sự
vật hiện tợng trong mối quan hệ biết phân tích so sánh giữa cái này với cái kia và
đa ra những kết luận có tính chất lôgíc và trừu tợng hơn. Khi chơi với các cây cối,
hoa lá, đồ vật, đồ chơi hay con vật thì cố gắng tìm ra các quy luật phát triển
chung của chúng, hay nguyên vật liệu của chúng.

=9=


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Đối với trẻ mẫu giáo lớn khi mà t duy và trí tởng tợng, trí nhớ, sự chú ý của
trẻ đà phát triển mạnh thì việc nắm bắt các sự vật hiện tợng trong môi trờng xung
quanh mang tính tổng hoà.

Chính nhu cầu và khả năng tìm hiểu môi trờng xung quanh của trẻ mà gia
đình và nha trờng mầm non phải tạo điều kiện cho trẻ đợc thờng xuyên đợc tiếp
xúc với thiên nhiên, với đồ vật đồ choi, giao tiếp với bạn bè với ngời lớn để thoả
mÃn nhu cầu nhận thức về môi trờng xung quanh.
b) Nhận thức của trẻ về môi trờng xung quanh còn mang nặng cảm tính và tính
trực quan hành động.
Hàng ngày trong qúa trình tiếp xúc với môi trờng sống thì trẻ bớc đầu đÃ
có nhận thức về môi trờng xung quanh. Tuy nhiên nhận thức của trẻ còn thiên về
cảm tính, trẻ chỉ nhận mặt chứ cha nhận biết những thuộc tính bên trong của sự
vật và hiện tợng.
Ví dụ: Khi quan sát bông hoa trẻ chỉ nhận biết đợc màu sắc và hơng thơm chứ
cha hiểu đợc bản chất của chúng.
Muốn cho trẻ nhận biết đợc các đối tợng cần phải dạy cho trẻ giúp trẻ đi
sâu hơn vào bản chất bên trong của sự vật hiện tợng.
Nhận thức của trẻ còn mang nặng tính trực quan hành động, vì ở trẻ t duy
trừu tợng cha phát triển cho nên trẻ nhận biết đối tợng qua đồ dùng trực quan.
+ Nói đến rau là phải có rau thật.
+ Nói đến quả là phải có quả thật.
Đồ dùng trực quan phải sặc sỡ sinh động, ngộ nghĩnh di động, có âm thanh
đa dạng và phong phú để trẻ chú ý, tâp trung và ghi nhớ lâu hơn, ấn tợng sâu sắc
hơn.
Nh vậy để giúp trẻ nhËn thøc thÕ giíi xung quanh cã kÕt qu¶ ngêi lớn phải
giúp trẻ tích cực hoạt động trực tiếp các sự vật hiện tợng khác nhau ( nghe, nhìn,
nếm thử,...sờ, ngöi,...)

= 10 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Trẻ càng lớn càng phải thiết lập cho trẻ những mối quan hệ ràng buộc giữa
các sự vật và hiện tợng trong tự nhiên và xà hội.
c) Khả năng nhận thức thế giới xung quanh của trẻ phụ thuộc vào từng độ tuổi
của trẻ.
Đối với độ tuổi nhà trẻ:
Cho trẻ làm quen với môi tròng xung quanh thông qua nhận biết tập nói, phát
triển ngôn ngữ, tập đi.
Cuối tuổi nhà trẻ bắt đầu nhận biết về màu sắc, nhận biết về mình, ý thức về
mình. Trẻ không chỉ nhận biết các bộ phận bên ngoài của cơ thể mà còn biết về vị
trí và chức năng của chúng. Đó là những dấu hiệu thể hiện một bớc phát triển
quan trọng trong lịch sử phát triển của nhận thức loài ngời, phải trải qua hàng
ngàn năm mới có bớc ngoặt này.
* Đối với tuổi mẫu giáo:
+ Mẫu giáo bé (3-4 tuổi) khả năng nhận thức của trẻ đà phát triển hơn, trẻ bắt
đầu nhận biết và phận biệt các sự vật bên ngoài tiêu biểu và hấp dẫn. Trẻ bớc đầu
biết nhận ra sực khác biệt rõ nét giữa hai đối tợng.
Trong giao tiếp trẻ nhận ra vị trí của mình trong gia đình và trong trờng
mầm non và đà có ý thức sống, có nề nếp, nhận biết một số quy định đơn giản
trong sinh hoạt, trong giao tiếp ở gia đình cũng nh ở trờng mầm non. ĐÃ có ý thức
sống nề nếp, nhận biết một số quy định đơn giản sinh hoạt, trong gia đình cũng
nh trong trờng mầm non.
Trẻ thích thú quan sát các hiện tợng sự việc xung quanh, thích bắt chớc
một số đặc điểm vận động, tiếng kêu của động vật, thích những hình ảnh ngỗ
nghĩnh vá mới lạ. Trẻ thích vận động theo nhạc, phim hoạt hình.
+

Mẫu giáo nhỡ(4-5 tuổi). Trẻ đà biết so sánh và phân biệt một vài dấu hiệu

bên ngoài của hai đối tợng( về màu sắc kích thớc và hình dạng).

= 11 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Trong giao tiếp trẻ đà bắt đầu có ý thức đối với hành động và lời nói của
mình thực hiện nề nếp quy định trong vui chơi, trong học tập lao động và sinh
hoạt ở nhà hay ở trờng.
Nhận biết về xà hội thì trẻ đà biết đợc tên trờng mầm non, xóm mình ở, ý
thức về hành động lời nói của mình với mọi ngời xung quanh
+ Mẫu giáo lớn(5-6 tuổi): ĐÃ có khả năng tổng hợp và khái quát hoá đơn
giản những dấu hiệu bên ngoài giống nhau hay khác nhau của một số đối tợng.
Phân nhóm các đối tợng xung quanh những con vật hoang dà sống ở trong rừng.
Cây xu hào, cây rau muống, xúp lơ đều gọi là rau.
Các động vật nh: trâu bò, lợn, chó, mèo...gọi là gia súc gà, vịt, ngan ngỗng
gọi là gia cầm.
Khả năng này vận dụng để trẻ nhận biết liên hệ với cuộc sống xung quanh
sâu và rộng hơn đối với mẫu giáo nhỡ và bé
Thông qua trí tởng tợng trẻ có thể vẽ nặn có thể chơi nhiều trò chơi phức
tạp và trẻ có thể trả lời những câu hỏi: vì sao, tại sao?
Trẻ nhớ lâu và nhớ sâu sắc những hình ảnh có ấn tợng đối với trẻ, và đặc
biệt ở tuổi này trẻ dễ dàng bắt chớc môi trờng xunh quanh.
Trẻ đà hiểu đợc lao động đối với cuộc sống của con ngời và biết thực hiện
nghiêm túc nghĩa vụ của mình. Trẻ đà có những biểu hiện về quê hơng đất nớc vá
dân tộc ,về lÃnh tụ, chú bộ đội và nhận biết đợc các nghành nghề, các ngày lễ, trẻ
hiểu đợc ý nghĩa quan trọng của một vài quy định trong giao thông và sinh hoạt

nơi công cộng.
Từ những đặc điểm đó ta rút ra kết luận:
+

Trong quá trình cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh. Phải tạo điều

kiện cho trẻ đợc trực tiếp tiếp xúc với những sự vật và hiện tợng xung quanh
nhằm giúp trẻ có những hình ảnh đầy đủ trực tiếp về sự vật và hiện tợng xung
quanh. Đồng thời khơi dậy ở trẻ óc tò mò, thích tìm tòi khám phá thÕ giíi xung
quanh réng lín vµ tÝnh ham hiĨu biÕt vỊ m«i trêng xung quanh.
= 12 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

+ Trong xây dựng chơng trình và sử dụng phơng pháp phải phù hợp với đặc
điểm nhận thức của trẻ ,để giúp trẻ nắm bât kiến thức
+ Lu ý đến những yếu tố trực quan sinh ®éng, hÊp dÉn thu hót sù chó ý của
trẻ. Tăng cờng nhóm đồ vật trực quan, nhất là các vật thật về rau quả và con vật...
gắn đối tợng trẻ làm quen với môi trờng sống.
+ Phụ thuộc vào từng độ tuổi mà xây dựng nội dung chơng trình và phơng
pháp. Tuân theo các quy định từ gần đến xa, từ đơn giản đến phức tạp, những kiến
thức đợc mở rộng nâng cao dần. Việc hớng dẫn trẻ làm quen với môi trờng xung
quanh phải tiến hành thông qua các hoạt động của trẻ, tránh máy móc rập khuôn
và áp đặt
1.1.1.3

Nội dung cho trẻ(5-6tuổi) làm quen với môi trờng xung quanh:

Trong chơng trình dạy học ở trờng mầm non, chơng trình cho trẻ làm quen
với môi trờng xung quanh là một chơng trình chiếm một vị trí quan trọng, mục
tiêu cơ bản của chơng trình này là: tạo điều kiện cho trẻ hoà nhập với cuộc sống,
cung cấp cho trẻ những kiến thức sơ đẳng

về sự vật và hiện tợng, mối quan hệ

của chúng trong tự nhiên và xà hội..(gia đình, nhà trơng, quê hơng, đất nớc, Bác
Hồ, thế giới thực vật, động vật, các hiện tợng tự nhiên...). Qua đó mà giáo dục
cho trẻ lòng yêu quê hơng đất nớc, lòng tự hào dân tộc, ý thức bảo vệ môi trờng,
bảo vệ các thành quả của con ngêi, ý thøc rÌn lun thãi quen vƯ sinh nÕp sống
văn hoá biết thởng thức cái đẹp, trân trọng nâng niu và ớc muốn đợc làm ra cái
đẹp, hình thành ớc muốn đợc tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh.
*

Nội dung cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh ở trẻ mẫu giáo lớn(5-

6 tuổi).
+

Làm quen với môi trờng xà hội:
Dạy trẻ biết địa chỉ của gia đình, địa chỉ của trờng mẫu giáo, biết đợc mối

quan hệ với những ngời trong gia đình, trong trờng mẫu giáo, biết cách xng hô
với những ngời xung quanh, biết Bác Hồ là vị lÃnh tụ kính yêu của đất nớc ta,

= 13 =

Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

khi còn sống Bác Hồ rất yêu quý và chăm lo cho các cháu và quan tâm đến mọi
ngời.
+

Dạy trẻ biết gia đình có những ai, biết gia đình có 1-2 con là gia đình có ít

con, gia đình có 3 con trở lên là gia đình có đông con. Trong các lớp học đều có
các bạn trai và các bạn gái đều đáng yêu quý nh nhau. Bạn trai và bạn gái phải
biết yêu quý nhờng nhịn và biết giúp đỡ lẫn nhau.
+

Dạy trẻ biết công việc lao động của bố mẹ, biết một số ngành nghề phổ

biến trong xà hội, cô giáo, ngời bán hàng, bác bu điện, cô thợ may, chú công
nhân...( tên gọi, công việc, sản phẩm, ý nghĩa xà hội của lao động đó, mối quan
hệ của trẻ đối với lao động của những ngời đó).
+

Cho trẻ làm quen với một số di tích lịch sử, công trình văn hoá hay công

trình xây dựng lớn, trờng phổ thông cơ sở ở địa phơng. Cho trẻ làm quen với vài
hình ảnh của thủ đô Hà Nội...
+

Tiếp tục dạy cho trẻ biết thêm công dụng của đồ dùng để chơi quen thụôc,

biết phân biệt đồ vật qua các dấu hiệu đặc trng( cấu tạo, kiểu dáng, kích thớc,chất liệu, ý nghĩa sử dụng...) biết phân nhóm, phân loại theo công dụng, chất
liệu và biét phân tích, so sánh, nhận xét sự giống nhau và khác nhau của một số
đồ vật.
+

Dạy trẻ biết: Đồ vật( đồ dùng, đồ chơi) là sản phẩm lao động của ngời lớn.

Cấu tạo chất liệu của đồ vËt phï hỵp víi ý nghÜa së dơng cđa con ngời. Mỗi gia
đình đều có đồ dùng để ăn, uống,để mặc,ở, giải trí... gia đình đông con thì dùng
nhiều đồ vật hơn gia đình ít con
+

Cho trẻ làm quen với mét sè ®å dïng cđa häc sinh líp mét

+

TiÕp tơc dạy trẻ biết tên gọi, công dụng của phơng tiện giao thông phổ

biến. Biết phân biệt chúng qua những dấu hiện đặc trng( kích thớc, ý nghĩa sử
dụng, nơi hoạt động, bến đỗ...)
-

Làm quen với môi trờng thiên nhiên.

= 14 =


Khoá luận tốt nghiệp
+

Trần Thị Mai Nhi

Tiếp tục dạy trẻ biết tên gọi, ích lợi của một số cây hoa, quả gần gủi và phổ

biến, biết phân biệt chúng qua các dấu hiệu đặc trng( cấu tạo, hình dáng, kích thớc, màu sắc...)
+

Tiếp tục dạy trẻ biết cách phân tích so sánh, nhận xét những đặc điểm

giống, khác nhau của các loại cây, hoa quả. Biết quan sát, pha ts hiện ra sự khác
biệt của các loại cây, hoa, quả có ở gia đình, trờng lớp. Biết phân nhóm các loại
cây rau,quả, hoa theo các dấu hiệu đặc trng( về cấu tạo, công dụng, màu sắc hơng vị, cách sử dụng...)
+

Dạy trẻ biết đợc lợi ích của cây xanh và quá trình phát triển của cây. Giáo

dục cho trẻ ý thức chăm sóc, giữ gìn và bảo vệ cây trồng hoa, quả.
+

Tiếp tục dạy trẻ biết thêm tên gọi, ích lợi của một số động vật nuôi trong

gia đình, động vật sống dới nớc, trong rừng, côn trùng, biết phân biệt chúng qua
các dấu hiệu đặc trng( cấu tạo, sinh sản,nơi sống, tiếng kêu, ý nghĩa sử dụng...).
Biết phân nhóm, phân loại chúng + Dạy trẻ biết mối liên hệ giữa cấu tạo của
chúng với môi trờng sống, giũa cấu tạo với khả năng vận động của con vật đó.
+

Dạy trẻ biết phân tích, so sánh và nhận xét sự giống và khác nhau của một

số con vật nuôi trong gia đình động vật hoang dại... cho trẻ thấy đông vật rất

phong phú, đa dạng, chúng sống ở khắp nơi. Giáo dục trẻ ý thức chăm sóc, bảo
vệ các con vật có ích.
+

Tiếp tục dạy trẻ biết quan sát hiện tợng thời tiết các mùa, biết đợc đặc

điểm, cứng, mềm của đất, đá, cát...
Dạy trẻ biết thời tiết bốn mùa, thứ tự các mùa trong năm, mối quan hệ thời tiết
của các mùa với sinh hoạt của con ngời và sự phát triển của cây con, hoa, quả
+

Dạy trẻ biết nớc( trong suốt, bốc hơi) vá ích lợi của nớc( để uống, tắm rửa

tới cây...)
1.1.2.4. Phơng pháp cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh
+

Phơng pháp là cách thức tổ chức phối hợp hoạt động giữa cô và trẻ

= 15 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Các biện pháp là cách thức tiến hành nhằm đạt đợc mục đích đề ra, một phơng phát thì có nhiều biện pháp khác nhau
Thủ thuật là cách làm cho giờ học nhẹ nhàng hấp dẫn hơn,nó mang tính
nghệ thuật ,và phụ thuộc vào sự linh hoạt sáng tạo của giáo viên
+

Do đặc điểm của môn học môi trờng xung quanh là tri thức đem đến cho

trẻ là sự vật hiện tợng của thế giới xung quanh vô cùng đa dạng và phong phú.
Cho nên để dạy học đạt hiệu quả cao giáo viên cần phải sử dụng phối hợp linh
hoạt các phơng pháp, biện pháp, các thủ thuật dạy học khác nhau. Đây là một
nguyên tắc quan trọng trong quá trình dạy học.
-

Trong quá trình tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh thờng

sử dụng hệ thống các phơng pháp sau:
1.

Nhóm phơng pháp trực quan:

+

Phơng pháp quan sát

+

Phơng pháp trình bày trực quan

+

Sử dụng các biện pháp xem tranh, mô hình, đèn chiếu,băng hình...

2.

Nhóm phơng pháp dùng lời:

+

Phơng pháp đàm thoại( hỏi đáp)

+

Phơng pháp giải thích, giảng giải

+

Biện pháp sở dụng câu đố, ca doa tục ngữ, thơ, kể truyện

3.

Nhóm phơng pháp thực hành:

+

Phơng pháp trò chơi

+

Phơng pháp hành động tìm kiếm

+

Biện pháp vẽ, nặn,xé, dán...
Các phơng pháp này phải đợc sử dụng một cách trình tự trong quá trình cho

trẻ làm quen với môi trờng xung quanh. Nh vậy mới phù hợp với sự phát triển
của t duy nhận thức trẻ mầm non từ thực tiễn đến lý luận đến thực hành. Trong
đó nhóm phơng pháp trực quan là hƯ thèng tÝn hiƯu thø nhÊt cung cÊp nh÷ng ký
hiƯu hình ảnh, còn nhóm phơng pháp dùng lời là hệ thèng tÝn hiƯu thø hai thĨ
= 16 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

hiện bằng ngôn ngữ. Và nhóm phơng pháp thực hành là giúp trẻ thể hiện những
hiểu biết của mình trong các hoạt động có mục đích học tập. Thông qua đó mà
trẻ nắm bắt đợc môi trờng xung quanh.
1.1.2.5

Các hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh:

Hình thức dạy học là hoạt động của cô và trẻ để giải quyết các nhiệm vụ đề
ra, đó là kiểu tổ chức khác nhau để thực hiện mục đích giáo dục và chuyển tải
nội dung giáo dục thông qua các phơng pháp và biện pháp, các thủ thuật giáo
dục khác nhau.
*

Các hình thức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh.
1.

Thông qua tiết học( hoạt động có mục đích học tập).

2.

Thông qua hoạt động mọi lúc mọi nơi( vui chơi, chế độ sinh hoạt,

dạo chơi, tham quan...)
Các hình thức trên đều nhằm đạt đợc mục đích chung, tuy nhiên mỗi hình
thức có một vai trò, chức năng riêng, và nó có những u điểm, và mặt hạn chế
nhất định. Do đó mà ngời giáo viên cần phải nắm vững và kết hợp các hình thức
trên sao cho nhịp nhàng, cân đối, hỗ trợ cho nhau để phát triển u điểm và hạn
chế nhợc điểm.
Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay chúng ta đang tiến hành đổi mới hình
thức tổ chức dạy học nhằm nâng cao chất lợng giáo dục cho trẻ. Thì việc tìm
kiếm một hình thức dạy học phù hợp nhất đối với việc cho trẻ làm quen với môi
trờng xung quanh là rất quan trọng. Phải bổ sung và làm phong phú hơn nữa các
hình thức tổ chức dạy học, để giáo viên có thể lựa chọn hình thức này hay hình
thức khác phù hợp với đắc điẻm của từng đề tài, từng loại tiết. Có nh vậy mới làm
cho làm cho việc tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh hiệu quả
hơn.
1.1.3. Góc hoạt động:
1.1.3.1 Khái niệm góc hoạt động:
= 17 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Góc hoạt động là khu vực riêng biệt, nơi trẻ có thể tự làm việc một mình
hoặc trong một nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng để xem xét, tìm hiểu và
khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật và rèn luyện kỹ năng. Các góc hoạt động

là nơi đợc tổ chức nhằm tạo điều kiện thuận lợi để cho trẻ đợc trải nghiệm, đợc
giao tiếp với thế giới đồ vật, môi trờng văn hoá xà hội để phát triển.
1.1.3.2. Vai trò của góc hoạt động:
Trẻ em ở lứa tuổi mầm non thu đợc lợi ích cho sự phát triển của chúng khi
chơi và hoạt động ở các góc theo các chủ đề, theo ý thích và hứng thú của trẻ. Vì
vậy hoạt động đợc sử dụng với đảm bảo những điều kiện đồ dùng phù hợp, đáp
ứng nhu cầu hoạt động của trẻ, đảm bảo nguyên tắc giáo dục, thích hợp với tâm
sinh lý của trẻ. Góc hoạt động có những vai trò sau đây:
+

Góc hoạt động là nơi trẻ có thể chơi, học, và làm việc một mình hoặc

trong nhóm nhỏ cũng với các bạn có chung sở thích.
+

Khuyến khích trẻ độc lập trong việc ra quyết định. Một căn phòng có

những góc chơi, cho phép những sự lựa chọn và trẻ lựa chọn khu vực mà nó thích
để sử dụng thời gian và quyết định làm một việc gì đó. Khi kết thúc công việc ở
một góc này nó lại ra quyết định chuyển sang một góc khác.
+

Góp phần làm cho chế độ sinh hoạt hàng ngày linh hoạt mềm dẻo. Vì trẻ

em quyết định chọn nơi chơi và kiểu chơi, nên khi sự hứng thú của trẻ đối với một
góc nào đó giảm, giáo viên có thể thu dọn góc đó hoặc có thể bỏ bớt những đồ
chơi vật liệu cũ và thay thế dần thứ mới.
+

Trẻ em mẫu giáo cần không gian để học cách chơi cùng nhau: Xây dựng

các hình khối lớn và phức tạp, chơi đóng vai, cửa hàng, bu điện cùng với các bạn.
Tìm hiểu thế giới mở rộng của cộng đồng, hàn xãm l¸ng giỊng. C¸c khu vùc víi
c¸c vËt liƯu phong nhú cho phép trẻ mẫu giáo hiểu các mối quan hệ mới, giải
quyết các vấn đề và thử nghiệm sự hiểu biết của chúng. Các góc đợc bố trí khác
nhau tuỳ theo sự sáng tạo của giáo viên.

= 18 =


Khoá luận tốt nghiệp
-

Trần Thị Mai Nhi

Phản ánh văn hoá của nơi trẻ sống, đồng thời là nơi cung cấp những

hiểu biết đối với những nền văn hoá khác ( Giáo dục quốc tế cho trẻ).
-

Hình thành một xà hội trẻ em sinh động giữa các góc.

-

Cung cấp những hiểu biết về các nền văn hoá khác nhau ( qua trng bày

quần áo đồ chơi, tranh, truyện của các dân tộc).
1.1.3.3

Nguyên tắc xây dựng góc hoạt động:

Trong chơng trình giáo dục trẻ, các góc đợc tổ chức là:

-

Góc đóng vai trò chủ đề

-

Góc tạo hình

-

Góc âm nhạc và vận động

-

Góc xây dựng các khối.

-

Góc sách truyện

-

Góc thiên nhiên

-

Góc ghép hình và lắp ráp.

*

Nguyên tắc khi xây dựng các góc này là:

-

Chia diện tích phòng ( sàn nhà) thành các góc hoặc các khu vực chơi.

-

Bố trí các góc chơi ồn ào xa góc yên tĩnh ( Ví dụ: góc xây dựng và góc

phân vai thì gần nhau, góc nghệ thuật thì xa góc học tập).
-

Có lối đi lại giữa các góc đủ rộng để cho trẻ di chuyển.

-

Đặt tên các góc dễ hiểu và phù hợp với chủ điểm.

-

Linh hoạt thay đổi vị trí các góc theo chủ điểm ( để luôn tạo cảm giác mới

cho trẻ).
-

Tạo không gian để giáo viên bao quát đợc trẻ chơi ở các góc.
Trang trí các góc phải phù hợp, đẹp, gọn gàng và dễ dàng hoạt động.

Luôn su tầm nguồn nguyên vật liệu để bổ sung cho các góc đợc phong phú

và sinh động hấp dẫn, màu sắc phải tơi sáng, hình ảnh đẹp, đồ dùng đồ chơi phải
có chất liệu đảm bảo an toàn về vệ sinh.
1.1.3.4

Xây dựng góc hoạt động:
= 19 =


Khoá luận tốt nghiệp
*

Trần Thị Mai Nhi

Góc đóng vai theo chủ đề:

-

Cách bố trí: Đây thờng là góc trung tâm của lớp học, cần thiết kế một

khoảng diện tích rộng, là nơi trẻ có thể chơi các trò chơi. Vì thế cần bố trí ở nơi
thuận tiện trong việc đi lại, giao tiếp, trao đổi,...
-

Những nguyên vật liệu:
+

Đồ đạc: Bếp, tủ lạnh, giờng búp bê, bàn ghế vừa tầm với trẻ, bàn là, xe đẩy

búp bê, tủ quần áo, điện thoại,...
+

Dụng cụ nhà bếp: Nồi niêu, xoong, chảo, đĩa, bát, cốc, thìa, đũa, khăn lau,

chổi,...
+

Đồ chơi: Búp bê nam, nữ, ®ång hå, ®iƯn tho¹i, hép, chai lä, thùc phÈm, rau,

cđ, quả, bộ đồ khám bệnh,...
+
-

Quần áo, dày dép, khăn, mũ, va li, Sổ tay, cặp, ví, chìa khoá, sách báo
Nguồn cung cấp vật liệu

+

Mua sách hoặc mợn của th viện trong cộng đồng hoặc gia đình.

+

Giáo viên nên hớng dẫn và khuyến khích cha mẹ cung cấp hoặc cho mợn

các loại sách trên để làm cho góc th viện luôn đổi mới.
*
-

Góc ghép hình và lắp ráp:

Cách bố trí: Khu vực chơi ghép hình và lắp ráp có thể đặt ở chỗ cố định

hoặc di động. Khu vực này cần đồ chơi, cách bố trí các đồ chơi, các đồ vật cũng
rất quan trọng giúp trẻ dễ dàng lựa chọn.
-

Những vật liệu cần thiết: Các bộ lắp ghép hình, lắp ráp sẵn. Vật liệu để

xâu nh dây giày, sợi len, lõi chỉ, hột hạt có lỗ,..
-

Nguồn cung cấp: Mua ở các của hàng cung ứng thiết bị đồ dùng đò

chơi. Vận động phụ huynh đóng góp, cho mợn, tự tạo,...
*

Góc thiªn nhiªn:

= 20 =


Khoá luận tốt nghiệp
-

Trần Thị Mai Nhi

Cách bố trí: Có thể bố trí góc thiên nhiên ở trong nhà (phần ban công

phía sau lớp học hoặc hành lang phía trớc) Nên chia góc thiên nhiên thành các
khu vực động vật, thực vật, chơi đong đo với cát, nớc, sỏi,...

-

Những vật liệu cần thiết:
Về động vật: Chim, chuột bạch, khỉ, thỏ, gà,...
Về thực vật: Cây cối, hạt giống, đất trồng.
Cát, sỏi, nớc,...

-

Nguồn cung cấp vật liệu:
Tự mua sắm, su tầm, thu thập trong thiên nhiên.
Vận động phụ huynh đóng góp cây, con.

*
-

Góc xây dựng các khối:
Cách bố trí: Xếp khối có thể thực hiện trong lớp, ngoài sân hoặc ở các

không gian phụ.
-

Những nguyên liệu cần thiết:

Nhiều khối hình khác nhau bằng gỗ nhẹ, bìa cactông, khối xốp
Các vật liệu khác để chơi nh vỏ ống bia, vỏ ốc, đá, vải vụn, rơm rạ, hoa lá, bút và
màu vẽ trang trí, hồ dính,...
-

Nguồn cung cấp vật liệu:

Mua ở các trung tâm thiết bị giáo dục
Mua hoặc xin ở các cữa hàng bách hoá
Phụ huynh đóng góp
*
-

Góc âm nhạc và vận động:
Cách bố trí: Nên bố trí ở khu vực xa các góc khác, góc này có thể để

Casseste, băng đĩa nhạc và các loại dụng cụ âm nhạc.
-

Những vật liệu cần thiết:
Các dụng cụ âm nhạc, băng Casseste, băng hình ca nhạc thiếu nhi,...
Tập bài hát mẫu giáo, điệu múa, trò chơi vận động âm nhạc,...

= 21 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Vòng, khăn, quạt, hoa, nãn, con rèi, trang phơc,...
-

Ngn cung cÊp vËt liƯu:
Mua ë cửa hàng
Giáo viên tự tạo dụng cụ âm nhạc từ những thanh tre, gỗ, ống bơ,...

Phụ huynh và trẻ có thể tham gia làm,...

1.2. Cơ sở thực tế:
1.2.1. Xem xét chơng trình cải cách và chơng trình đổi mới về việc
xây dựng góc hoạt động:

Trong qúa trình nghiên cứu và tìm hiểu về góc hoạt động, chúng tôi thấy

rằng trớc đây các góc hoạt động đợc xây dựng trong các lớp học rất là đơn giản.
Nói là góc nhng thực chất ở đó chỉ có một số cái tủ và chủ yếu là để đựng đồ
dùng đồ chơi, đó là những góc chết. Và nó cha mang lại hiệu quả cho mục đích
giáo dục, trong chơng trình cải cách góc hoạt động cha có mặt.
Sau một thời gian ngời ta mới bắt đầu mới chú ý đến các góc hoạt động. Và
các góc hoạt động ở trong lớp đợc xây dựng cẩn thận và chu đáo hơn, ở đó đợc
trang trí và chuẩn bị nhiều đồ dùng đồ chơi của trẻ. Nhng các góc hoạt động đó
cũng chỉ để làm cho lớp học đẹp hơn, sinh động hơn thôi. Còn về hoạt động tại
góc thì chỉ mới tập trung cho trẻ chơi đợc một số trò chơi phân vai nh: Gia đình,
Bác sĩ, Bán hàng,... Và nó vẫn cha thực sự phát huy hết vai trò của các góc hoạt
động.
Khi ngành học mầm non đợc Bộ giáo dục thây rõ tầm quan trọng của bậc
học này và quan tâm đầu t hơn thì cấc nhà giáo dục đà nhìn thấy tầm quan trọng
và vai trò to lớn của các góc hoạt động trong việc giáo dục trẻ. Ngời ta đà công
nhận rằng góc hoạt động không chỉ là nơi đựng đồ dùng đồ chơi mà đó là một
môi trờng sống động, hấp dẫn, thu hút trẻ hoạt động nhận thức một cách tích cực
và chủ động sáng tạo, là nơi để trẻ học, trẻ làm việc, trẻ sống với chính mình
với bạn bè và cả với một xà hội sôi ®éng nhá bÐ. Chinh ®iỊu ®ã trong qóa tr×nh
®ỉi míi ngời ta đà đề cập đến góc hoạt động nh một phần không thể thiếu.

= 22 =

Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

Các góc hoạt động phải đợc đầu t về đồ dùng, đồ chơi, các trang thiết bị
phòng học. Tất cả phải làm nổi bật lên đợc theo chủ đề, chủ điểm, theo từng lĩnh
vực của từng góc cụ thể. Mỗi góc có một nét đặc trng riêng. Ví dụ: Góc đóng vai
the chủ đề thì phải có các đồ dùng đồ chơi về gia đình, về bác sĩ, bán hàng,... hay
góc xây dựng thì phải có các đồ dùng, đồ chơi mô phỏng các vật liệu xây dựng.
Góc âm nhạc có các dụng cụ âm nhạc nh đàn, đài, trống, trang phục,... những đặc
trng đó làm cho mỗi góc hoạt động là một thế giới đồ vật đồ chơi đầy đa dạng va
phong phú, sinh động và rực rỡ màu sắc. Tại các góc hoạt động trẹ tự do thoải
mái lựa chọn cho mình một góc đồ chơi theo sở thích của mình, nơi để trẻ thể
hiện khả năng của mình, để có thể nói cời, hát múa hay xem tranh. Điều đó đà trở
thành một niềm vui lớn của trẻ. Những kiến thức đợc trang bị trong tiết học trong
mọi hoạt động hàng ngày đợc tự do ôn luyện ở đây. Trẻ đợc thể hiện những
hiểu biết của mình là niềm vui thích của trẻ. Làm cho những tri thức đó đợc khắc
sâu, đợc trau dồi và mở rộng.
Hơn nữa hiện nay chơng trình đổi mới đà hớng hoạt động của trẻ vào tích
hợp theo chủ đề, chủ điểm, và các góc hoạt động là nơi thể hiện rõ nhất điều đó.
Ví dụ: Khi thực hiện chủ điểm gia dình (-6 tuổi).
Thì tất cả7 góc trong lớp phải có các đồ chơi đò dùng, các hoạt động khác
nhau làm nổi rõ chủ đề chủ điểm về gia đình.
Hiện nay ngời ta nhìn nhận thấy góc hoạt động không chỉ là nơi để trẻ chơi
mà còn là nơi để giáo viên tổ chức cho trẻ học tập. Biến góc hoạt động thành phơng
tiện là công cụ để tổ chức các hoạt động mang tính chất học tập, để nâng cao chất
lợng giáo dục và phù hợp với đặc điểm tâm lý của trẻ vì nhận thức của trẻ chủ yếu
là t duy trức quan hành động.
Tóm lại trong chơng trình cải cách góc hoạt động cha đợc đề cập đến. Nhng trong chơng trình đổi mới thì góc hoạt động lại chiếm một vị trí quan trọng.

Nó là môi trờng giáo dục cho trẻ tốt nhất, và môi trờng đó cần đợc đầu t, đợc xây
dựng đảm bảo các nguyên tắc khoa học, hợp lý. Thông qua môi trờng đó mà
= 23 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

những tri thức cơ bản nhất cần cung cấp cho trẻ nó đi vào trẻ bền chặt hơn, phù
hợp với trẻ thơ hơn.
1.2.2.

thực trạng của việc tổ chức cho trẻ làm quen với môi tr-

ờng xung quanh thông qua góc hoạt động trong trờng Mầm non:

Trong khuôn khổ một luận văn tốt nghiệp chúng tôi đà tiến hành điều tra
thực trạng của việc tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh thông qua
góc hoạt động ở trờng Mầm non
1.2.2.1

Mục đích, điều tra:

Nhằm đánh giá thực trạng sử dụng góc hoạt động ở trờng mầm non, qua đó
xác lập cơ sở thực tiễn cho việc tổ chức cho trẻ làm quen với môi trờng xung
quanh thông qua góc hoạt động
1.2.2.2

Đối tợng điều tra:

- Giáo viên Mầm non 30 ngời
- Lớp mẫu giáo lớn ( 5-6 tuổi) ở các trờng Mầm non
+ Trờng MÇm non Quang Trung II
+ Trêng MÇm non Hoa Hång
+ Trờng Mầm non Bình Minh
+Trờng Mầm non Hng Dũng
Trên địa bàn Thành Phố Vinh Nghệ An
1.2.2.3. Nội dung điều tra:
- Nhận thức của giáo viên đối với vai trò cuả góc hoạt động và việc vận dụng
góc hoạt động trong việc cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh
- Mức độ vận dụng góc hoạt động trong việc tổ chức cho trẻ làm quen với môi
trờng xung quanh

= 24 =


Khoá luận tốt nghiệp

Trần Thị Mai Nhi

- ý nghĩa của góc hoạt động trong việc cho trẻ làm quen với môi trờng xung
quanh
1.2.2.4. Phơng pháp điều tra:
- Phơng pháp quan sát: Dự giờ, quan sát các hoạt động của cô và trẻ trong tiết
học cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh và các hoạt động góc
- Điều tra b»ng An KÐt nh»m thu thËp ý kiÕn cđa gi¸o viên về vấn đề nghiên
cứu
1.2.2.5. Kết qủa điều tra thực trạng:
Câu1: Nhận thức của giáo viên về vai trò của góc hoạt động và sự vận dụng góc

hoạt động trong việc cho trẻ làm quen với môi trờng xung quanh

TT

Nhận thức của giáo viên về góc hoạt động

Số phiếu

Tỷ lệ%

Vai trò của góc hoạt động

1

- Là nơi đựng đồ dùng, đồ chơi

11

33.7%

2

- Là nơi cho trẻ chơi

18

60%

3

- Là nơi cho trẻ học một cách tự giác

13

41.34%

4

- Là nơi cho trẻ häc díi sù híng dÉn cđa c«
Thùc tÕ cđa viƯc sử dụng góc hoạt động

23

80%

1

- Tổ chức cho trẻ chơi sau tiết học

23

78.5%

2

- Tổ chức cho trẻ hoạt động theo ý thích

21

71.1%

3

- Sử dụng để đồ dùng, đồ chơi

9

27%

4

- Cô giáo hớng dẫn cho trẻ học tập

21

70%

= 25 =