Kinh nghiệm trồng bí xanh cho hiệu quả
Bí xanh là loại rau quả được ưa chuộng, giống tốt, đất tốt, gieo đúng thời
vụ, đúng quy trình, chăm sóc bí cho năng suất từ 100-120 tấn/ha. Bí xanh lại ít sử
dụng thuốc bảo vệ thực vật, nên sản phẩm rất được ưa chuộng.
Vụ chính gieo trồng từ tháng 12 đến đầu tháng 3. tốt nhất cuối tháng 1 đầu
tháng 2; trái vụ (vụ thu) cuối tháng 9.
Vụ chính gieo sớm tháng 12 tháng 1 nhiệt độ đất và không khí thấp, hạt nẩy
mầm chậm tỷ lệ nảy mầm kém. Đến tháng 3 tháng 4, nhiệt độ tăng dần cây phát triển
nhanh ra hoa và kết quả.
Làm đất bí xanh yêu cầu đất làm sâu, tơi xốp, thoáng đủ ẩm làm sạch cỏ dại rồi
làm luống.
Bí làm giàn, luống rộng 1,2m-1,4m, cao 0,3m, trồng 1 dãy giữa luống.
Bí không làm giàn, luống rộng 3-3,2m, cao 0,3m, trồng 1 hàng hoặc 1 hàng hốc
giữa luống.
Phân bón: Phân chuồng bón từ 10-15tấn/ha. Phân đạm cần 50-60N (tương
đương 100-120kg phân đạm urê). Phân lân cần 40-50P2O5 (tương đương 200kg phân
súppe lân. Phân ka li cần 30-40 K2O (tương đương 100-120kg ka li sunphát).
Phương pháp bón: Bón lót 2/3 phân chuồng đạm lân ka li còn lại 1/3 bón thúc
sớm, muộn.
Vùng có trình độ thâm canh cao 1ha trồng từ 30.000-40.000 cây (đối với bí làm
giàn), bí không làm giàn trồng 1ha từ 13.000-15.000 cây, khoảng cách bí có giàn hàng
cách hàng từ 70-80cm, cây cách cây từ 25-30cm; bí không có giàn, luống rộng 3-3,2m,
hàng cách hàng 1m hoặc trồng hốc 4 cây 1 hốc, hốc cách hốc 1m.
Trước khi gieo hạt được ngâm ủ (như ngâm ủ hạt dưa) ngâm nước đủ ấm. Sau
mang ủ đủ ẩm cho hạt nứt mầm rồi đem gieo.
Đặt hạt mầm tiếp xúc với đất tránh tiếp xúc với phân nếu đất quá khô ta tưới
nước vào hố cho có ẩm rồi đặt hạt lấp đất sâu 4-5cm.
Nếu làm đất không kịp ta gieo ươm sau bứng ra trồng: Luống ươm hẹp làm kỹ
đặt hạt cách hạt 5x6cm. Khi cây có 1-2 lá thật đem trồng.
Xới vun bón thúc, khi cây bí có 1-2 lá thật xới phá váng kết hợp tưới nước phân
lợn hoặc phân đạm pha loãng, rồi vun nhẹ cho cây.
Lần 2, khi cây có 5-6 lá thật bón phân khô, hoặc tưới rồi vun cao cho cây. Lần
3, cây ngả ngọn chuẩn bị cắm giàn, xới rộng nông làm cỏ, bón thúc vun cao, lấp dây.
Đợt chăm sóc này đón lứa hoa quả đầu tiên (giàn bí như giàn dưa).
Bí không làm giàn.
Lần xới vun thứ 3. Cuốc sâu toàn bộ mặt luống làm cỏ chuẩn bị trải rạ. Tùy
điều kiện mà ta bón thêm 1-2 lần vào giai đoạn từ hoa rộ đến thu 1-2 lứa quả cuối vụ
tăng năng suất.
Bí xanh có khả năng chịu hạn tốt, nếu gặp hạn ta tưới được nước năng suất rất
cao.
Khi gieo đất khô ta tưới cho đủ ẩm độ ẩm 80-85% làm cho hạt chóng nẩy mầm.
Các thời kỳ khác nếu gặp hạn tưới đảm bảo ẩm 70-80%.
Bí xanh không chịu úng, nếu tưới nước vào rãnh thận trọng không để gây úng.
Nếp gặp mưa ta tiêu nước ngay. Không để bị úng ngập.
Làm giàn trải rạ, nuông dây.
- Làm giàn cho bí xanh, làm vào lúc xuất hiện tua cuốn đầu tiên là thích hợp.
Trải rạ đối với bí không làm giàn chủ yếu giữ độ ẩm lót quả không cho bí tiếp xúc với
đất. Khi thân bí dài 1,5-2m, sau khi đã cuốc luống, khoanh dây lấp đất vun gốc thì trải
rạ khắp mặt luống mỏng thoáng.
Nuông dây: Buộc thân bí vào giàn giúp cho bí leo lên giàn phân bổ bí đều trên
giàn.
Khoanh dây lấp đất để tạo cho bí ra rễ bất định tăng diện tích hấp thụ dinh
dưỡng và nước.
- Vắt dây đối với bí không làm giàn giữ cho bí vị trí nhất định trên mặt luống
tránh lật dây khi gió lớn.
Bí xanh lớn nhanh sau nở hoa 40-45 ngày bí già thu hoạch được. Bí già vỏ
ngoài cứng, vỏ quả nhẵn bóng, xanh đậm, lông rụng được phủ lớp phấn trắng ở phần
gốc đỉnh quả. Thu hoạch cắt nhẹ, vận chuyển nhẹ không để mất phấn tăng thời gian cất
giữ bảo quản.
Khi thu hoạch phân loại tại ruộng, lau sạch bôi vôi vào gốc quả. Xếp vào giàn
nhiều tầng độ nhiệt trên dưới 20oC có thể để tươi được 5-6 tháng.
Chọn giống: Muốn có hạt bí giống tốt đầu tư thâm canh cho bí cao. Ruộng tốt,
quả tốt, quả to nây đều ở gốc và đỉnh quả. Những lứa quả thứ 2, thứ 3, để quả trên cây
lúc dây lá gần tàn mới thu quả giống.
Hạt giống bảo quản ngay trong quả. Trước khi gieo trồng 20-30 ngày lấy hạt ở
phần giữa quả rửa sạch phơi trong nắng nhẹ bảo quản tốt cho đến lúc gieo. Có thể bảo
quản hạt ngoài quả. Để nơi khô ráo độ ẩm không quá 13%, nhiệt độ từ 15-20oC.