Tài liệu Lắp máy tính (1): Tìm hiểu các linh kiện doc

L p máy tính (1): Tìm hi u các linh ki nắ ể ệ
N u m dây n i lo ng ngo ng, các b n m ch trôngế ớ ố ằ ằ ả ạ
nh mê cung khi n ng i ch a bi t nhi u v máyư ế ườ ư ế ề ề
tính b i r i, hãy th t l p ráp chúng. Ch đ nàyố ố ử ự ắ ủ ề
b t đ u b ng vi c tìm hi u các b ph n c u thànhắ ầ ằ ệ ể ộ ậ ấ
nên chi c PC.ế
V t ng th , m t b PC bao g m 2 ph n chính là mànề ổ ể ộ ộ ồ ầ
hình và b x lý trung tâm CPU. Màn hình là n i hi n th k t qu x lýộ ử ơ ể ị ế ả ử
và quá trình thao tác v i máy tính. Còn b x lý trung tâm n m trong m tớ ộ ử ằ ộ
h p kim lo i (g i là case), bao g m nhi u vi m ch đi n t , l u tr ,ộ ạ ọ ồ ề ạ ệ ử ổ ư ữ
qu t gió... bên trong và các c ng giao ti p (đ c m các đ u dây, nhạ ổ ế ể ắ ầ ổ ớ
r i...) bên ngoài.ờ ở
Ph n màn hìnhầ
- Màn hình: Hi n có 2 lo i ệ ạ CRT và LCD v i kích th c t 14 inch trớ ướ ừ ở
lên. Màn CRT lo i cong có h i cho m t vì các tia cathode phóng tr c ti pạ ạ ắ ự ế
v phía tr c; màn CRT ph ng và LCD h n ch tác h i h n do các tiaề ướ ẳ ạ ế ạ ơ
này b phân tán. N u ch có CRT cong, ng i dùng có th mua thêm t mị ế ỉ ườ ể ấ
kính ch n v i giá ch 2-3 ch c nghìn.ắ ớ ỉ ụ
- Chu tộ : Đây là thi t b ngo i vi dùng đ thao tác trên màn hình máy tính.ế ị ạ ể
Hi n có các lo i chu t bi, chu t quang, chu t không dây có g nệ ạ ộ ộ ộ ắ
Bluetooth v i giá dao đ ng t vài ch c nghìn đ n h n m t tri u đ ng.ớ ộ ừ ụ ế ơ ộ ệ ồ
- Bàn phím: Đây cũng là thi t b ngo i vi dùng đ nh p d li u. Bànế ị ạ ể ậ ữ ệ
phím có nhi u lo i, t lo i th ng giá ch a đ n m t trăm nghìn t i bànề ạ ừ ạ ườ ư ế ộ ớ
phím không dây ho c lo i có thi t k đ c bi t giá h n m t tri u đ ng.ặ ạ ế ế ặ ệ ơ ộ ệ ồ
Ph n caseầ
- B vi x lýộ ử : là trung tâm tính toán, x lý d li u c a máy tính v i hàngử ữ ệ ủ ớ
tri u phép tính/giây. G n đây, nhi u ng i nh c đ n s c m nh c a việ ầ ề ườ ắ ế ứ ạ ủ
x lý lõi képử v i 2 nhân trên m t chip, giúp t c đ tính toán nhanh h n vàớ ộ ố ộ ơ
do đó, giá c cũng đ t h n.ả ắ ơ
- Bo m ch chạ ủ (mainboard): là n i đ g n các thi t b nh chip, card đơ ể ắ ế ị ư ồ
h a, card âm thanh, c ng... Nó đóng vai trò là m t "trung tâm đi uọ ổ ứ ộ ề

ph i", giúp cho m i thi t b máy tính ho t đ ng nh p nhàng và n đ nh.ố ọ ế ị ạ ộ ị ổ ị
Giá c c a bo m ch ch tùy bi n theo s thi t b đã đ c tích h p s nả ủ ạ ủ ế ố ế ị ượ ợ ẵ
(trong các báo giá có t "on-board"). ừ
nh: Ả Scotch.
- c ngỔ ứ : là n i l u tr d li u. Dung l ng c ng càng l n thì càngơ ư ữ ữ ệ ượ ổ ứ ớ
l u đ c nhi u d li u và giúp cho máy ch y êm khi có nhi u khôngư ượ ề ữ ệ ạ ề
gian tr ng. ố
- RAM: b nh trong t m th i là n i l u m i ho t đ ng c a các ch ngộ ớ ạ ờ ơ ư ọ ạ ộ ủ ươ
trình ch y trên máy tính. Khi RAM càng l n, các ch ng trình v n hànhạ ớ ươ ậ
tr n tru và nhanh h n. ơ ơ
- Card đ h aồ ọ : là thi t b x lý hình nh, video. Khi card đ h a m nh,ế ị ử ả ồ ọ ạ
hình nh hi n th trên máy tính s s c nét và có nhi u hi u ng th t h n.ả ể ị ẽ ắ ề ệ ứ ậ ơ
Nh ng ng i ch i game "n ng" và hay làm vi c v i đ h a s yêu c uữ ườ ơ ặ ệ ớ ồ ọ ẽ ầ
c u cao đ i v i thi t b này. Chú ý m t s mainboard đã tích h p s nầ ố ớ ế ị ộ ố ợ ẵ
card đ h a.ồ ọ
- Card âm thanh: là thi t b x lý âm thanh, giúp cho ng i dùng ngheế ị ử ườ
đ c ti ng trên máy tính. M t s mainboard cũng tích h p s n card này.ượ ế ộ ố ợ ẵ
- Card m ngạ : là thi t b h tr n i m ng Internet hay m ng n i b . Cóế ị ỗ ợ ố ạ ạ ộ ộ
lo i card m ng tích h p s n trên bo m ch ch , có lo i card m ng r iạ ạ ợ ẵ ạ ủ ạ ạ ờ
ph i mua riêng.ả
- đa ph ng ti nỔ ươ ệ : các lo i CD tr c đây hi n đang b DVD "quaạ ổ ướ ệ ị
m t" vì chúng có kh năng đ c c CD l n DVD. Ngoài ra, n u có nhuặ ả ọ ả ẫ ế
c u, ng i dùng có th mua lo i DVD đ c-ghi DVD hay đ c DVD, ghiầ ườ ể ạ ổ ọ ọ
đ c CD.ượ
- m mỔ ề : lo i l u tr này hi n đang "m t giá" vì b n thân đĩa m mạ ổ ư ữ ệ ấ ả ề
l u d li u không nhi u và hay h ng. N u có USB g n ngoài, b n khôngư ữ ệ ề ỏ ế ắ ạ
c n đ n lo i này.ầ ế ạ ổ
- Qu t gióạ : là thi t b nh nh ng r t c n thi t đ làm mát nh ng bế ị ỏ ư ấ ầ ế ể ữ ộ
ph n t o nhi t trong quá trình ho t đ ng. Tr c tr c qu t gió d làmậ ạ ệ ạ ộ ụ ặ ở ạ ễ
thi t b nóng quá m c và h ng h n. Nhi u hãng đ ch g n qu t gió ế ị ứ ỏ ẳ ề ể ỗ ắ ạ ở

kh p m i n i nh chip, ngu n, c ng... Tuy nhiên, m t qu t đ ngắ ọ ơ ư ồ ổ ứ ộ ạ ườ
kính 120 mm case r ng rãi cũng có th đ m b o an toàn cho máy tính.ở ộ ể ả ả
Xem thêm bài này.
- Ngu n đi nồ ệ : là n i chuy n đi n t ngoài vào trong máy. Ngu n đi n làơ ể ệ ừ ồ ệ
thi t b quan tr ng trong vi c gi cho đi n áp n đ nh, giúp các thi t bế ị ọ ệ ữ ệ ổ ị ế ị
trong case đ c an toàn khi có s c . Ngu n đi n có công su t l n phùượ ự ố ồ ệ ấ ớ
h p v i nh ng máy g n nhi u thi t b tiêu t n đi n năng nh qu t làmợ ớ ữ ắ ề ế ị ố ệ ư ạ
mát b ng n c, c ng có t c đ quay cao, DVD nhi u ch c năng...ằ ướ ổ ứ ố ộ ổ ề ứ
B n cũng có th mua thêm loa ngoài, webcam, USB, c ng ngoài... đạ ể ổ ổ ứ ể
ph c v nhu c u gi i trí và làm vi c c a mình. Chú ý khi t ch n muaụ ụ ầ ả ệ ủ ự ọ
linh ki n l p ráp, ng i dùng c n xem chúng có t ng thích v i nhau hayệ ắ ườ ầ ươ ớ
không. B n có th tìm thông tin trên m ng v nh ng dòng s n ph m nàyạ ể ạ ề ữ ả ẩ
đ quy t đ nh chính xác.ể ế ị
Chu n b l p rápẩ ị ắ
- D ng c c n dùng là m t tô-vít 4 c nh.ụ ụ ầ ộ ạ
- N i đ máy tính c n khô và thoáng, ít b i b n. B m t đ máy tính c nơ ể ầ ụ ẩ ề ặ ể ầ
ph ng và v ng ch c.ẳ ữ ắ
L p máy tính (2): G n linh ki n trên bo m ch chắ ắ ệ ạ ủ
Bo m ch (mainboard) là trung tâm k t n i và đi u ph i m i ho tạ ế ố ề ố ọ ạ
đ ng c a các thi t b trong máy tính. L p ráp linh ki n vào b ngộ ủ ế ị ắ ệ ả
m ch này c n s c n th n và m t s m o nh .ạ ầ ự ẩ ậ ộ ố ẹ ỏ
M t trong các lo i bo m ch ch . nh: ộ ạ ạ ủ Ả Cdrinfo.
Chú ý tr c khi l pướ ắ
- M c dù bo m ch ch đã đ c g n v trí c đ nh bên trong h p máy,ặ ạ ủ ượ ắ ở ị ố ị ộ
v trí c a các card tích h p s n và các lo i (c ng, m m, CD) trongị ủ ợ ẵ ạ ổ ứ ề
khoang có th thay đ i đ n m t gi i h n nào đó. Tuy nhiên, t t h n h tể ổ ế ộ ớ ạ ố ơ ế
là đ t chúng cách xa nhau vì dây cáp n i b chùng m t đo n khá l n. Đặ ố ị ộ ạ ớ ể
các thi t b xa nhau cũng t o kho ng không gian thoáng đãng, tránh t ngế ị ạ ả ươ
tác đi n t gây h i.ệ ừ ạ
- Bo m ch ch ch a các b ph n nh y c m, d b "đ t qu " vì tĩnh đi n.ạ ủ ứ ộ ậ ạ ả ễ ị ộ ỵ ệ

Do đó, b ng m ch này c n đ c gi trong tr ng thái ch ng tĩnh đi nả ạ ầ ượ ữ ạ ố ệ
nguyên v n tr c khi l p ráp. S n ph m đ c b c trong m t bao nh aẹ ướ ắ ả ẩ ượ ọ ộ ự
đ c bi t, trên đó có quét các v t kim lo i. Vì v y, tr c khi l p linhặ ệ ệ ạ ậ ướ ắ
ki n, không nên đ b ng m ch h ra kh i bao nh a trong th i gian dài.ệ ể ả ạ ở ỏ ự ờ
Trong quá trình l p ráp, b n c n đeo m t vòng kim lo i vào c tay có dâyắ ạ ầ ộ ạ ổ
n i đ t. Lo i vòng này có bán các c a hàng tin h c ho c b n t chố ấ ạ ở ử ọ ặ ạ ự ế
b ng cách qu n m t đo n dây đ ng nhi u lõi vào c tay và n i ti p đ t.ằ ấ ộ ạ ồ ề ổ ố ế ấ
Đây cũng là yêu c u khi l p các lo i card.ầ ắ ạ
- C n thao tác c n th n v i các linh ki n. N u m t v t nh tô-vít r i vàoầ ẩ ậ ớ ệ ế ộ ậ ư ơ
bo m ch ch , nó có th làm h ng nh ng m ch đi n nh , khi n c thi tạ ủ ể ỏ ữ ạ ệ ỏ ế ả ế
b này tr nên vô d ng. ị ở ụ
Quy trình l p rápắ
B n c n xác đ nh xem case này có g n đ m ph h p đ đ t b ng m chạ ầ ị ắ ệ ủ ợ ể ặ ả ạ
không. Mi ng đ m này có tác d ng tránh cho bo m ch ch ch m vào bế ệ ụ ạ ủ ạ ề
m t kim lo i c a case sau khi l p đ t, tránh ch p m ch ho c h ng hócặ ạ ủ ắ ặ ậ ạ ặ ỏ
khi máy tính b va đ p.ị ậ
B t kỳ case m i nào cũng có lo i đ m b ng nh a hay kim lo i. Chúng cóấ ớ ạ ệ ằ ự ạ
th đ c l p s n vào case ho c không.ể ượ ắ ẵ ặ
- Đ t t m v máy r i trên m t bàn và g n bo m ch lên m t cách nhặ ấ ỏ ờ ặ ắ ạ ộ ẹ
nhàng r i si t ch t đinh c.ồ ế ặ ố
nh: Ả Source Force.
- Nh nhàng đ a vi x lý vào khe ZIF (vi t t t c a t Zero Insertionẹ ư ử ế ắ ủ ừ
Force), không c n dùng s c. N u đ c đ t đúng, nó s trôi vào khe. Chúầ ứ ế ượ ặ ẽ
ý chân răm s 1 ph i đ c đ t chính xác. N u không th đ t b n chipố ả ượ ặ ế ể ặ ả
thăng b ng, chú ý không đ c n. Khi l p vi x lý xong, khóa khe nàyằ ượ ấ ắ ử
b ng cái l y. ằ ẫ
nh: Ả Source Force.
Các c a hàng có bán chip đã g n s n cùng qu t gió ngay trên bo m chử ắ ẵ ạ ạ
ch . N u mu n "t n h ng" c m giác c a dân t l p máy, b n có thủ ế ố ậ ưở ả ủ ự ắ ạ ể
mua lo i chip r i. Tùy theo ki u khe c m slot (c m đ ng) hay socketạ ờ ể ắ ắ ứ

(đ t n m ngang) trên các h máy khác nhau, vi c l p chip có khác nhauặ ằ ệ ệ ắ
đôi chút.
Bôi m t l p keo IC m ng (ho c dán gi y d nộ ớ ỏ ặ ấ ẫ
nhi t) lên đáy qu t chip. V t li u này giúpệ ạ ậ ệ
h i nóng trong quá trình vi x lý đ c d n lênơ ử ượ ẫ
qu t gió. Sau khi bôi keo, đ t qu t gió lên viạ ặ ạ
x lý và khóa các l y t ng ng. Chú ý, c nử ẫ ươ ứ ầ
làm s ch b m t tr c khi bôi keo, có thạ ề ặ ướ ể
dùng c n. nh: ồ Ả Source Force.
- L p RAMắ
Đ t b n RAM vào khe slot và nh n xu ng, hai mi ng nh a màu tr ngặ ả ấ ố ế ự ắ
hai bên s t đ ng "qu p" ch t khi thanh RAM vào khe v a v n. Trên boẽ ự ộ ặ ặ ừ ặ
m ch có ch đ t vài thanh và dung l ng c a chúng s đ c c ng v iạ ỗ ặ ượ ủ ẽ ượ ộ ớ
nhau. Trong tr ng h p RAM h ng, b n ch c n nh c ra kh i khe vàườ ợ ỏ ạ ỉ ầ ấ ỏ
c m l i RAM m i. Cách c m SDRAM, DDRAM, RDRAM... có đôi chútắ ạ ớ ắ
khác bi t.ệ
Thanh RAM đ c đ a vào khe slot.ượ ư
nh: Ả Pcstats.
Các k t n i t bo m ch chế ố ừ ạ ủ
Các dây cáp đ n i đ n và khe c m b ng chân răm có v lo ngể ố ế ổ ắ ằ ẻ ằ
ngo ng khi n b n r i trí. Chú ý c m chính xác đ không làm h ng cácằ ế ạ ố ắ ể ỏ
chân răm này. Chân s 1 cáp n m v phía v ch đ trên dây.ố ở ằ ề ạ ỏ
Tên cáp K t n i v i...ế ố ớ S chân rămố
IDE c ng, CD-ROMỔ ứ 40
Floppy IDE m mỔ ề 34
Cáp ngu nồ
T b ngu n SMPS đ n bo m chừ ộ ồ ế ạ
chủ
6x2 đ i v i dòng AT vàố ớ
20 v i ATXớ

Đèn báo
Loa, Đèn báo c ng, đèn báoổ ứ
ngu n, đèn kh i đ ng l i.ồ ở ộ ạ
Khác nhau t ng ki u.ở ừ ể
Các c ng sauổ
case
PS/2, USB, LPT, COM 1, COM 2... Khác nhau t ng ki u.ở ừ ể
N i cardố Cáp ti ng CD-ROM...ế ở Khác nhau t ng ki u.ở ừ ể
Ngoài ra, còn có các lo i cáp khác nh ngu n đi n cho c ng, m m,ạ ư ồ ệ ổ ứ ổ ề
CD-ROM, ... không k t n i vào bo m ch ch , ngu n đi n cho qu t gió.ế ố ạ ủ ồ ệ ạ
C u hình chân răm trên bo m ch chấ ạ ủ
Có nhi u v trí đ c m cáp trên bo m ch ch . Sau đây là danh sách:ề ị ể ắ ạ ủ
Tên thi tế
b /slotị
S chân rămố
LPT 26