Bài 3 (canh dieu) trong long me

6


TRONG LỊNG MẸ (1)
(Trích “Những ngày thơ ấu”)
– Ngun Hồng –


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả.
- Nguyên Hồng (1918 - 1982)
- Tên: Nguyễn Nguyên Hồng.
- Quê: Nam Định.
- Sự nghiệp:
+ Đề tài: hướng về những người cùng
khổ.
+ Sáng tác: tiểu thuyết, kí, thơ thành cơng
hơn cả là tiểu thuyết.
+ Phong cách: giàu chất trữ tình, cảm xúc
dạt dào thiết tha, rất mực chân thành.
- Các tác phẩm chính: “Bỉ vỏ” (1938),
“Những ngày thơ ấu” (1938), “Cửa biển”,
…

Nêu những hiểu
biết của em về nhà
văn Nguyên Hồng?


? Truyện “Những ngày thơ ấu” thuộc thể
loại gì? Em hiểu gì về thể loại đó?

? Truyện sử dụng ngơi kể nào? Dựa vào
đâu em nhận ra ngơi kể đó? Lời kể của ai?
? Văn bản chia làm mấy phần? Nêu nội
dung của từng phần?


2. Tác phẩm:
- Văn bản thuộc thể loại hồi kí.

- Sử dụng ngôi thứ nhất (lời
kể của chú bé Hồng).
- Văn bản chia làm 2 phần
+ P1: Từ đầu… người ta hỏi
đến chứ.
-> Cuộc trò chuyện giữa bé
Hồng và bà cơ.
+ P2: Cịn lại:
-> Cuộc gặp gỡ của bé
Hồng với mẹ.


II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cuộc trị chuyện giữa bé Hồng với bà cơ:
Nhóm I: Tìm những chi tiết nói về hồn cảnh của bé Hồng?
Nhóm II: Tìm những chi tiết nói về lời nói, cử chỉ của bà cơ trong
cuộc trị chuyện với Hồng?
Nhóm III: Tìm những chi tiết nói về phản ứng của bé Hồng trong
cuộc trị chuyện?
- Nhận xét hòan cảnh của bé Hồng?
- Nhà văn đã sử dụng nghệ thuật gì để xây dựng bức chân

dung của bà cô? Cũng như tâm trạng của bé Hồng?
- Qua đó em hiểu gì về bà cơ và bé Hồng là chú bé thế nào?


II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Cuộc trị chuyện giữa bé Hồng với bà cơ:

a. Hồn cảnh của bé Hồng:
- Bé Hồng là kết quả của cuộc hơn nhân khơng tình u.
- Lớn lên trong gia đình khơng hạnh phúc.
- Bố mất, mẹ đi tha hương, Hồng sống bơ vơ giữa sự ghẻ lạnh
cay nghiệt của họ hang.
-> Cô độc, bất hạnh, ln khát khao tình u thương của
mẹ.


b. Cuộc trị chuyện của bé Hồng và bà cơ
Lời nói, cử chỉ của bà cơ

Phản ứng của bé Hồng

- Cười, hỏi có muốn vào Thanh
Hóa chơi với mẹ khơng?

- Toan trả lời có -> Cúi đầu
khơng đáp -> Cười đáp lại
khơng muốn vào vì mẹ sẽ về

- Hỏi ln, giọng vẫn
ngọt, nhìn tơi chằm chặp

- Im lặng cúi đầu, lịng thắt lại,
khóe mắt cay cay.

- Vỗ vai tơi cười, ngân dài 2
tiếng em bé

- Nước mắt ròng ròng, đầm đìa,
chan hịa cằm, cổ.

- Tươi cười kể về hồn cảnh khổ
sở của mẹ Hồng.

- Cổ họng nghẹn ứ khóc khơng
ra tiếng

- Đổi giọng, vỗ vai nhìn tơi
nghiêm nghị, tỏ ý thương xót
thầy tơi.


b. Cuộc trị chuyện của bé Hồng và bà cơ
Lời nói, cử chỉ của bà cơ

Phản ứng của bé Hồng

* NT: Tương phản, tăng cấp 
Bản chất bà cô là người đàn bà
độc ác, lạnh lùng, thâm hiểm,
xấu xa.

* NT: Tăng cấp, lời văn dồn
dập, sử dụng liên tiếp các ĐT
mạnh, hình ảnh so sánh thể
hiện sinh động, chân thực diễn
biến tình cảm của bé Hồng: im
lặng nhẫn nhịn  đau đớn bật
khóc,  uất ức căm giận, tình
cảm trào dâng khơng kìm nén
được.
=> Bé Hồng thơng minh, nhạy
cảm, tâm hồn sáng trong và
giàu tình u thương mẹ, có
niềm tin mãnh liệt vào mẹ.

=> Tác giả vạch trần, tố cáo,
phê phán hạng người tàn
nhẫn đến khơ héo cả tình máu
mủ trong xã hội thực dân nửa
phong kiến.


3. Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ
1. Tìm những chi tiết thể hiện tâm trạng của bé
Hồng khi thoáng thấy người ngồi trên xe giống
mẹ và khi nhận ra mẹ?
2. Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ
thuật gì khi diễn tả cảm xúc của nhân vật trong
đoạn truyện này?
3. Em có nhận xét gì về tâm trạng nhân vật bé

Hồng lúc này?


3. Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ
a)

Lúc mới gặp mẹ
Thoáng thấy người ngồi trên xe

Khi nhận ra mẹ

giống mẹ
- Đuổi theo, gọi bối rối: Mợ ơi!

- Thở hồng hộc, trán đẫm mồ
hơi.
- Ríu chân khi trèo lên xe.
- Òa khóc nức nở.

 Hành động vội vàng, tiếng

 Là phản ứng tự nhiên của

gọi cuống quýt bị dồn nén rất

đứa con lâu ngày được gặp mẹ.

lâu bật ra thành tiếng thể hiện

Em khóc vì mãn nguyện khác

niềm khao khát được gặp mẹ.

với giọt nước mắt xót xa, tủi hờn
khi nói chuyện với bà cơ.


3. Cuộc gặp gỡ giữa bé Hồng và mẹ
b. Khi ở trong lòng mẹ
Hành động

Cảm xúc

Suy nghĩ

- Phải bé lại, lăn
- Đùi áp đùi mẹ;
- Ấm áp, mơn
vào lòng mẹ, áp
- Đầu ngả vào đầu
man khắp da thịt. mặt vào bầu sữa
mẹ.
nóng của mẹ,...
êm dịu vơ cùng.
 Là phản ứng tự nhiên của đứa con lâu ngày được
gặp mẹ. Em khóc vì mãn nguyện khác với giọt nước
mắt xót xa, tủi hờn khi nói chuyện với bà cơ.


Bức tranh sau gợi cho em suy nghĩ gì về tình

mẫu tử?


- Hình ảnh người mẹ:
+ Gương mặt tươi sáng.
+ Đơi mắt trong.
+ Nước da mịn, gò má hồng.

 Chân dung mẹ hiện
lên thật hồn hảo qua
cái nhìn của bé Hồng, từ
đó thể hiện sâu sắc lịng
u thương, q trọng
mẹ của bé Hồng.


III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Hồi kí giàu chất trữ tình.
- Miêu tả tâm lý nhân vật tinh tế; lời văn dạt dào cảm xúc.
- Hình ảnh so sánh độc đáo.
2. Nội dung:
- Nỗi đau khổ bất hạnh của những người phụ nữ trong xã hội
cũ, mẹ Hồng và hình ảnh đáng thương của những đứa trẻ.
- Tình yêu mãnh liệt của chú bé Hồng với mẹ.


Tại sao nói: "Nguyên
Hồng là nhà văn của phụ
nữ và nhi đồng" ?