Sứ mệnh lịch sử và điều kiện khách quan quy định sứ mệnh đó của giai cấp công nhân. Liên hệ với nước ta hiện nay

BÁO CÁO ĐỀ TÀI
MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Tên đề tài:
SỨ MỆNH LỊCH SỬ TOÀN THẾ GIỚI CỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN VÀ ĐIỀU KIỆN KHÁCH QUAN QUY ĐỊNH SỨ MỆNH
LỊCH SỬ ĐÓ? LIÊN HỆ VỚI VIỆC THỰC HIỆN SỨ MỆNH
LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM TRONG
GIAI ĐOẠN HIỆN NAY.

HỌC PHẦN: CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Hà Nội: 2021

A.Mục lục:
1. Sứ mệnh lịch sử toàn thế giới của giai cấp công nhân
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân
1.1.1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công nhân
1.1.2. Khái niệm giai cấp công nhân
1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.2.1. Nội dung
1.2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân


2. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
2.1. Do địa vị kinh tế của giai cấp cơng nhân
2.2. Do địa vị chính trị xã hội của giai cấp công nhân
3. Việc thực hiện sứ mệnh lích sử của giai cấp cơng nhân Việt Nam trong giai
đoạn hiện nay
3.1. Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam
3.1.1. Khái niệm
3.1.2. Đặc điểm

3.2. Vai trị của giai cấp cơng nhân Việt Nam trong Cách mạng công nghiệp 4.0
3.2.1. Trong việc thực hiện nội dung kinh tế
3.2.2. Trong việc thực hiện nội dung chính trị - xã hội
3.2.3. Trong việc thực hiện nội dung văn hóa tư tưởng

B. Nội dung:
Lời mở đầu
Trong thời đại xã hội nào, những người lao động sản xuất trong các ngành
sản xuất công nghiệp, dịch vụ công nghiệp hay những người cơng nhân đều có
vai trị sáng tạo chân chính ra lịch sử và là những người giữ vai trị quyết định
sáng tạo cơng cụ sản xuất, gía trị thặng dư và chính trị xã hội. Chủ nghĩa xã hội
khoa học là một trong ba bộ phận cấu thành của chủ nghĩa Mác-Lênin đã nghiên
cứu một cách tồn diện về các quy luật chính trị xã hội của quá trình phát sinh,
hình thành và phát triển của các hình thái kinh tế xã hội cộng sản chủ nghĩa.
Trong đó, chủ nghĩa xã hội khoa học đã tập chung nghiên cứu tranh của giai cấp
công nhân để thực hiện chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản sang chủ nghĩa xã hội.
Từ vai trò to lớn của giai cấp công nhân, việc khẳng định sứ mệnh lịch sử
của giai cấp cơng nhân có ý nghĩa quan trọng cả về lý luận lẫn thực tiễn.
Trước sự khủng hoảng và sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu và Liên
Xô, nhiều người đã bộc lộ sự dao động và hồi nghi về sứ mệnh lịch sử của giai
cấp cơng nhân. Bọn cơ hội xét lại và các thế lực chống cộng có cơ hội mới để
phủ nhận sứ mệnh lịch sử của giai cấp cơng nhân, vai trị lãnh đạo của Đảng
Cộng Sản và chủ nghĩa xã hội.


Trong giai đoạn mới hiện nay, công cuộc công nghiệp hố, hiện đại hố
đang diễn ra trên tồn thế giới, chủ nghĩa xã hội đang ở trong thời kỳ thoái trào,
thời đại ngày nay vẫn đang là thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
xã hội trên phạm vi tồn thế giới cịn đang có nhiều biến động, tiêu cực... thì vấn
đề làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân được đặt ra trở nên bức

thiết hơn bao giờ hết, cả trên hai phương diện: lý luận và thực tiễn.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là một phạm trù cơ bản nhất của
chủ nghĩa xã hội khoa học, do đó nó đã được C.Mác, Ph.Ăngghen và Lênin
nghiên cứu và phát triển hết sức hồn thiện trong trong q trình phát triển của
lịch sử thế giới. Xét trên phương diện lịch sử, những nhận định và lý luận của
các ông về giai cấp cơng nhân có tác dụng to lớn và đúng đắn. Còn đối với nước
ta, vấn đề trên được Đảng ta rất chú trọng. Vì thế, sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân không chỉ thể hiện rõ trong các văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc,
mà đây còn là một trong những đề tài nghiên cứu khoa học của nhiều nhà lý
luận, nhà nghiên cứu lịch sử và của nhiều thế hệ công nhân, sinh viên.
Sự tác động của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không chỉ ảnh
hưởng tới sự chuyển biến của lịch sử thế giới là thay đổi từ hình thái kinh tế này
sang hình thái kinh tế khác, thay đổi từ chế độ kinh tế này sang chế độ kinh tế
khác... mà cịn làm thay đổi tình hình kinh tế chính trị xã hội trên tồn thế giới,
nó tác động tới quá trình sản xuất cụ thể, tới bộ mặt phát triển của thế giới.
Như vậy, vấn đề đặt ra là: sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là gì? Nội
dung, điều kiện khách quan quy định là gì?

1. Sứ mệnh lịch sử tồn thế giới của giai cấp công nhân
1.1. Khái niệm giai cấp công nhân
1.1.1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin về giai cấp công nhân
- C.Mác và Ăngghen đã dùng nhiều thuật ngữ khác nhau để nói về giai cấp
cơng nhân như: giai cấp vô sản, giai cấp xã hội hoàn toàn chỉ dựa vào việc
bán sức lao động của mình, lao động làm thuê ở thế kỉ XIX, giai cấp vô sản
hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại, giai cấp công nhân đại công nhân đại
công nghiệp như những cụm từ đồng nghĩa để biểu thị một khái niệm: giai


cấp công nhân - con đẻ của nền đại công nghiệp TBCN, giai cấp đại biểu
cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất hiện đại.

- Cũng theo C.Mác và Ăngghen, giai cấp công nhân luôn mang hai thuộc tính
cơ bản sau:
+ Về phương diện kinh tế - xã hội: đó là những người lao động trực tiếp hay
gián tiếp vận hành các công cụ sản xuất có tính chất cơng nghiệp ngày càng
hiện đại và xã hội hố cao.
+ Về phương diện chính trị - xã hội: đó là người lao động khơng có tư liệu
sản xuất, phải bán sức lao động cho nhà tư bản và bị nhà tư bản bóc lột về
giá trị thặng dư. Thuộc tính thứ hai này nói lên một trong những đặc trưng
cơ bản của giai cấp công nhân dưới chế độ tư bản chủ nghĩa nên C.Mác và
Ăngghen còn gọi là giai cấp vơ sản.
 Những quan điểm đó cho đến nay vẫn giữ nguyên giá trị, vẫn là cơ sở
phương pháp luận để chúng ta nghiên cứu giai cấp công nhân hiện đại, đặc
biệt là để làm sáng tỏ sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời đại
hiện nay.
1.1.2. Khái niệm giai cấp công nhân
- Tại các nước tư bản: giai cấp công nhân là những người khơng có hoặc về
cơ bản khơng có tư liệu sản xuất, làm thuê cho giai cấp tư sản và bị bóc lột
giá trị thặng dư.
- Tại các nước xã hội chủ nghĩa: giai cấp công nhân là người đã cùng nhân
dân lao động làm chủ những tư liệu sản xuất chủ yếu, là giai cấp lãnh đạo
xã hội trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội
chủ nghĩa.
 Tóm lại: "Giai cấp cơng nhân là một tập đồn xã hội ổn định, hình thành và
phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại, với
nhịp độ phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hoá ngày càng
cao; là lực lượng lao động cơ bản tiên tiến trong các quy trình cơng nghệ,
dịch vụ công nghiệp, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản
xuất, tái sản xuất ra của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; đại biểu

cho lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện
nay."
1.2. Nội dung sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
1.2.1. Nội dung
- Trong lĩnh vực kinh tế: giai cấp công nhân tiến hành xoá bỏ chế độ tư hữu tư
nhân về tư liệu sản xuất, xây dựng chế độ công hữu về tư liệu sản xuất,
nâng cao năng suất lao động, thoả mãn từng bước nhu cầu phát triển của
nhân dân.
- Trong lĩnh vực chính trị: giai cấp cơng nhân phải trở thành giai cấp thống trị
trong xã hội. Muốn vậy nhiệm vụ đặt ra là phải đập tan chính quyền tư sản,
giải phóng giai cấp cơng nhân và nơng dân lao động, xây dựng nền chun
chính vơ sản mà thực chất là để đảm bảo quyền lực chính trị thuộc về nhân
dân. Đồng thời, giai cấp cơng nhân phải tiến hành xố bỏ chế độ người bóc
lột người tạo ra sự bình đẳng trong quan hệ giữa người với người.
- Trong lĩnh vực văn hóa, tư tưởng: giai cấp cơng nhân thực hiện cuộc cách
mạng về văn hóa, tư tưởng bao gồm cải tạo cái cũ lỗi thời, lạc hậu, xây
dựng cái mới, tiến bộ trong lĩnh vực ý thức tư tưởng, trong tâm lý, lối sống
và trong đời sống tinh thần xã hội, cụ thể tư tưởng cần phải tập trung xây
dựng hệ giá trị mới: lao động, công bằng, dân chủ, bình đẳng và tự do.
- Trong lĩnh vực xã hội: Từng bước xây dựng thành công xã hội mới - xã hội
xã hội chủ nghĩa và CSCN trên phạm vi toàn thế giới:
1.2.2. Đặc điểm sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
a) Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân xuất phát từ những tiền đề kinh tế xã hội của sản xuất mang tính xã hội hóa với hai biểu hiện nổi bật là:
- Thứ nhất, xã hội hóa sản xuất làm xuất hiện những tiền đề vật chất, thúc
đẩy sự phát triển của xã hội, thúc đẩy sự vận động mâu thuẫn cơ bản trong
lòng phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.
- Thứ hai, q trình sản xuất mang tính xã hội hóa đã sản sinh ra giai cấp
công nhân và rèn luyện nó thành chủ thể thực hiện sứ mệnh lịch sử.
b) Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là sự nghiệp cách mạng

của bản thân giai cấp công nhân cùng với đông đảo quần chúng và mang lại
lợi ích cho đa số.


- Đây là một cuộc cách mạng của đại đa số mưu lợi ích cho tuyệt đại đa số,
nhờ việc hướng tới xây dựng một xã hội mới dựa trên chế độ công hữu
những tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội.
- Giai cấp cơng nhân chỉ có thể tự giải phóng mình thơng qua việc đồng thời
tự giải phóng các giai cấp bị áp bức bóc lột khác, giải phóng xã hội, giải
phóng con người.
- Giai cấp cơng nhân thơng qua đội tiền phong của nó là Đảng Cộng sản sẽ
thực hiện sứ mệnh lịch sử bằng một cuộc cách mạng triệt để khơng chỉ xóa
bỏ sự thống trị áp bức của chủ nghĩa tư bản mà còn xây dựng thành công
chế độ xã hội mới – xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa, tiến tới một
xã hội khơng cịn giai cấp.
c) Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải là thay thế chế độ sở hữu
tư nhân này bằng một chế độ sở hữu tư nhân khác mà là xóa bỏ triệt để chế
độ tư hữu về tư liệu sản xuất.
Đối tượng xóa bỏ ở đây là sở hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa là nguồn gốc
sinh ra những áp bức, bóc lột, bất cơng trong xã hội hiện đại. Sự xóa bỏ này
hồn tồn bị quy định một cách khách quan từ trình độ phát triển của lực
lượng sản xuất.
d) Việc giai cấp công nhân giành lấy quyền lực thống trị xã hội là tiền đề để cải
tạo toàn diện, sâu sắc và triệt để xã hội cũ và xây dựng thành công xã hội mới
với mục tiêu cao nhất là giải phóng con người.

2. Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân
2.1. Do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân
- Giai cấp công nhân đại diện cho lực lượng sản xuất và phương thức sản xuất

tiên tiến, hiện đại
 Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, lực lượng sản xuất là yếu tố
động nhất, luôn luôn vận động và phát triển. Trong chủ nghĩa tư bản và
chủ nghĩa xã hội, với nền sản xuất đại công nghiệp ngày càng phát triển,


thì "Lực lượng sản xuất hàng đầu của tồn nhân loại là công nhân, là
người lao động".
 Trong nền sản xuất đại công nghiệp, giai cấp công nhân vừa là chủ thể
trực tiếp nhất, vừa là sản phẩm căn bản nhất của nền sản xuất đó. Khi sản
xuất đại cơng nghiệp ngày càng mở rộng, ngày càng phát triển thì "Tất cả
các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại
cơng nghiệp, cịn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nên đại
công nghiệp", giai cấp vô sản "được tuyển mộ trong tất cả các giai cấp
của dân cư".
 Với nền sản xuất tư bản chủ nghĩa "... giai cấp cơng nhân hiện đại... chỉ
có thể sống với điều kiện là kiếm được việc làm, và chỉ kiếm được việc
làm, nếu lao động của họ làm tăng thêm tư bản". Từ điều kiện làm việc
như vậy đã buộc giai cấp công nhân phải không ngừng học tập vươn lên
sao cho đáp ứng được yêu cầu của nền sản xuất ngày càng hiện đại.
- Lợi ích của giai cấp cơng nhân đối đầu trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư
sản:
Trong chế độ tư bản chủ nghĩa, giai cấp công nhân hồn tồn khơng có
hoặc có rất ít tư liệu sản xuất, là người lao động làm thuê, "vì thế họ phải
chịu hết sự may rủi của cạnh mình, mọi sự lên xuống của thị trường với
mức độ khác nhau". Như vậy, trong chế độ tư bản chủ nghĩa, giai cấp
cơng nhân có lợi ích cơ bản đối lập trực tiếp với lợi ích của giai cấp tư
sản. Giai cấp tư sản muốn duy trì chế độ tư hữu tư nhân tư bản chủ nghĩa
về tư liệu sản xuất, duy trì chế độ áp bức bóc lột đối với giai cấp công
nhân và quần chúng nhân dân lao động. Ngược lại, lợi ích cơ bản của giai

cấp cơng nhân là xóa bỏ chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa về tư liệu sản
xuất, giành lấy chính quyền về tay giai cấp cơng nhân và nhân dân lao
động, dùng chính quyền đó để tổ chức xây dựng xã hội mới, tiến tới một
xã hội khơng cịn tình trạng áp bức bóc lột.
- Sự phát triển của nền đại tư bản chủ nghĩa tạo khả năng để giai cấp công
nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình
 Giai cấp công nhân lao động trong nền sản xuất đại cơng nghiệp, có quy
mơ sản xuất ngày càng lớn, sự phụ thuộc lẫn nhau trong quá trình sản
xuất ngày càng nhiều, họ lại thường sống ở những thành phố lớn, những


khu công nghiệp tập trung. Điều kiện làm việc, điều kiện sống của giai
cấp công nhân đã tạo điều kiện cho họ có thể đồn kết chặt chẽ với nhau
trong cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa tư bản. Khả năng này giai cấp nơng
dân, thợ thủ cơng khơng thể có được.
 Giai cấp cơng nhân có những lợi ích cơ bản thống nhất với lợi ích của đại
đa số quần chúng nhân dân lao động, do vậy tạo ra khả năng cho giai cấp
này có thể đồn kết với các giai cấp, tầng lớp lao động khác trong cuộc
đấu tranh chống lại giai câp tư sản để giải phóng mình và giải phóng tồn
xã hội.
2.2. Do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân
- Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất
 Giai cấp công nhân đại diện cho lực lượng sản xuất ngày càng hiện đại
mang tính xã hội hóa cao, đại diện cho phương thức sản xuất tiến bộ
 Môi trường sống, làm việc tạo điều kiện cho Giai cấp công nhân ngày
càng nâng cao vè nhận thức chính trị, trình độ học vấn, khoa học công
nghệ, tay nghề…
- Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để
 Trong cuộc cách mạng tư sản, giai cấp tư sản chỉ có tinh thần cách
mạng trong thời kỳ đấu tranh chống chế độ phong kiến, còn khi giai

cấp này đã giành được chính quyền thì họ quay trở lại bóc lột giai cấp
công nhân, giai cấp nông dân, những giai cấp đã từng kề vai sát cánh
với giai cấp này trong cuộc cách mạng dân chủ tư sản. Khác với giai
cấp tư sản, giai cấp công nhân bị giai cấp tư sản bóc lột nặng nề nhất,
vì vậy họ có tinh thần đấu tranh kiên quyết nhất
 Điều kiện sống, điều kiện lao động trong chế độ tư bản chủ nghĩa đã
chỉ cho họ thấy: họ làm cách mạng không chỉ để được giải phóng mình
mà cịn giải phóng tồn xã hội khỏi chế độ tư bản chủ nghĩa.
- Giai cấp công nhân có tính tổ chức kỉ luật cao
 Giai cấp công nhân lao động trong nền sản xuất đại công nghiệp với hệ
thống sản xuất mang tính chất dây chuyền và nhịp độ làm việc khẩn
trương buộc giai cấp này phải tuân thủ nghiêm ngặt kỷ luật lao động;
cùng với cuộc sống đơ thị tập trung đã tạo nên tính tổ chức, kỷ luật
chặt chẽ cho giai cấp công nhân.


 Tính tổ chức và kỷ luật cao của giai cấp này được tăng cường khi nó
phát triển thành một lực lượng chính trị lớn mạnh, có tổ chức: được sự
giác ngộ bởi một lý luận khoa học, cách mạng và tổ chức ra được
chính đảng có nó - đảng cộng sản. Giai cấp cơng nhân khơng có ý thức
tổ chức kỷ luật cao thì khơng thể giành được thắng lợi trong cuộc đấu
tranh chống lại giai cấp tư sản và xây dựng chế độ xã hội mới.
- Giai cấp cơng nhân có bản chất quốc tế
Chủ nghĩa Mác - Lênin cho rằng, giai cấp tư sản là một lực lượng quốc tế.
Giai cấp tư sản khơng chỉ bóc lột giai cấp cơng nhân ở chính nước họ mà
cịn bóc lột giai cấp công nhân ở các nước thuộc địa. Ngày nay, với sự phát
triển mạnh mẽ của lực lượng sản xuất, sản xuất mang tính tồn cầu hóa. Tư
bản của nước này có thể đầu tư sang nước khác là một xu hướng khách
quan. Nhiều sản phẩm không phải do một nước sản xuất ra mà là kết quả
lao động của nhiều quốc gia. Vì thế, phong trào đấu tranh của giai cấp

công nhân không chỉ diễn ra đơn lẻ ở từng doanh nghiệp, ở mỗi quốc gia
mà ngày càng phải có sự gắn bó giữa phong trào cơng nhân các nước, có
như vậy, phong trào cơng nhân mới có thể giành được thắng lợi. V.I. Lênin
chỉ rõ: "... khơng có sự ủng hộ của cách mạng quốc tế của thế giới thì
thắng lợi của cách mạng vơ sản là khơng thể có được", "Tư bản là một lực
lượng quốc tế. Muốn thắng nó, cần phải có sự liên minh quốc tế".

3. Việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam
trong giai đoạn hiện nay
3.1. Khái niệm và đặc điểm riêng của giai cấp công nhân Việt Nam
3.1.1. Khái niệm giai cấp công nhân Việt Nam
Tại hội nghị lần thứ 6 của Ban Chấp hành Trung ương khóa X, Đảng ta đã
xác định: “Giai cấp công nhân Việt Nam là một lực lượng xã hội to lớn, đang
phát triển bao gồm những người lao động chân tay và trí óc, làm cơng hưởng
lương trong các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch vụ cơng nghiệp hoặc sản
xuất, kinh doanh, dịch vụ có tính chất công nghiệp.”
3.1.2. Đặc điểm riêng của giai cấp công nhân Việt Nam


Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và phát triển gắn liền với chính sách khia
thác thuộc địa của thực dân Pháp ở Việt Nam. Giai cấp công nhân Việt Nam
mang những đặc điểm chủ yếu sau:
- Ra đời trước giai cấp tư sản vào đầu thế kỷ XX và phát triển chậm vì nó
sinh ra và lớn lên ở một nước thuộc địa nửa phong kiến, dưới ách thống trị
của thực dân Pháp
- Ngay từ khi ra đời đã sớm thể hiển là một lực lượng chính trị tiên phong
lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp
- Gắn bó mật thiết với các giai cấp, tầng lớp khác trong xã hội
Gần 30 năm đổi mới, giai cấp cơng nhân nước ta đã có những chuyển biến
quan trọng, đang tiếp tục phát huy vai trò là giai cấp lãnh đạo cách mạng mà đội

tiền phong là Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây
dựng chủ nghĩa xã hội, lực lượng đi đầu trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước và hội nhập kinh tế quốc tế, lực lượng nịng cốt trong liên minh
giai cấp cơng nhân với giai cấp nơng dân và đội ngũ trí thức dưới sự lãnh đạo
của Đảng; đóng góp trực tiếp to lớn vào sự phát triển của đất nước. Về mặt sản
xuất, giai cấp công nhân là lực lượng cơ bản, chủ yếu, có vai trị to lớn trong nền
kinh tế quốc dân. Mặc dù về số lượng giai cấp công nhân ở nước ta chiếm tỷ lệ
không lớn trong tổng số dân cư (chiếm tỷ lệ 11% dân số và 21% lực lượng lao
động xã hội) nhưng nắm giữ những cơ sở vật chất và các phương tiện sản xuất
hiện đại nhất của xã hội, quyết định phương hướng phát triển chủ yếu của nền
kinh tế. Giai cấp công nhân là lực lượng lao động đóng góp nhiều nhất vào ngân
sách nhà nước. Hằng năm giai cấp cơng nhân đóng góp hơn 60% tổng sản phẩm
xã hội và 70% ngân sách nhà nước. Do thực hiện cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
trong điều kiện cơ chế thị trường, sẽ có một số ngành nghề mới xuất hiện và
đương nhiên cũng có nghề biến mất. Tình hình này dẫn đến xu hướng biến đổi
của giai cấp công nhân nước ta hiện nay như sau:
- Thứ nhất, xu hướng tăng nhanh về số lượng đội ngũ giai cấp công nhân
trong các thành phần kinh tế, nhất là thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước
ngồi. Sự nghiệp đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước mà trọng
tâm trong những năm đầu thế kỷ XXI là cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nơng
nghiệp, nơng thơn, cơ cấu nền kinh tế có sự chuyển dịch sâu sắc. Xu hướng


giảm dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ sẽ
là cơ hội cho các ngành công nghiệp mới ra đời, tạo điều kiện cho việc phát
triển mạnh mẽ giai cấp công nhân nước ta.
 Cụ thể, đội ngũ công nhân trong những ngành đang phát triển, các ngành
mũi nhọn: chế biến, dầu khí, tin học, điện tử, bưu chính viễn thơng, hàng
khơng và các ngành dịch vụ khác ngày càng tăng lên, khẳng định vị trí quan
trọng trong nền kinh tế của nước ta.

- Thứ hai, chất lượng đội ngũ công nhân trong tất cả các thành phần kinh tế,
đặc biệt là trong thành phần kinh tế vốn đầu tư nước ngoài tăng lên rõ rệt.
Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, nhất là các lĩnh vực
điện tử tin học; một mặt đã tri thức hóa đời sống xã hội, mặt khác thực tế đó
đã đặt ra yêu cầu cho đội ngũ công nhân phải không ngừng vươn lên để đáp
ứng yêu cầu của chính cuộc cách mạng khoa học – công nghệ.
 Do vậy, chất lượng của giai cấp cơng nhân ngầy càng được nâng lên cả về
trình độ học vấn, chun mơn tay nghề và trình độ giác ngộ mục tiêu, lý
tưởng cách mạng. Ở nước ta, cùng với q trình đẩy mạnh cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa, Đảng ta đã bắt đầu chú ý đến “Sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Việt nam hiện nay thức hóa cơng nhân”. “Cơng nhân trí thức”
thực chất là cơng nhân đã được trí thức hóa, với các đặc trưng: lao động
trong các ngành công nghệ cao, được đào tạo kỹ càng, có bằng cấp học vấn
cao, chuyên môn sâu, không chỉ tham gia gia sản xuất và dịch vụ sản xuất
vật chất với năng suất lao động cao mà còn sáng tạo khoa học – nghệ thuật
ngày càng đơng đảo trong dân cư. “Trí thức hóa cơng nhân” nước ta là quá
trình nâng nhận thức và năng lực hoạt động thực tiễn, đặc biệt là sản xuất
của cơng nhân lên một trình độ cao, đem lại chất lượng mới cho sự phát
triển giai cấp công nhân xứng đáng với vai trị tiên phong của mình vì sự
thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước.
- Thứ ba, giai cấp cơng nhân Việt Nam ngày càng mang tính quốc tế và tính
hiện đại Giai cấp cơng nhân Việt Nam xuất thân từ tầng lớp nông dân và các
tầng lớp dân cư khác trong xã hội; là sản phẩm của chính sách khai thác
thuộc địa của thực dân Pháp, những phẩm chất cách mạng triệt để, gắn bó
máu thịt với nơng dân thì khơng nghi ngờ. Song, những phẩm chất như tính
tổ chức, tính kỷ luật, khả năng thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của


khoa học công nghệ cao, của cơ chế thị thị trường thì ở giai cấp cơng nhân
Việt Nam cịn là vấn đề thách thức.

 Điều này chỉ có thể khắc phục được khi nước ta trở thành nước công nghiệp
phát triển. Cùng với q trình hội nhập, giai cấp cơng nhân nước ta có cơ
hội giao lưu, bắt nhịp với các hoạt động, quá trình đổi mới và phát triển của
giai cấp cơng nhân thế giới. Ngồi việc tiếp thu những tiến bộ khoa học,
công nghệ, giai cấp công nhân nước ta cũng đồng thời tiếp thu những phẩm
chất tốt đẹp của giai cấp công nhân hiện đại như tác phong cơng nghiệp,
tính tổ chức, tính kỷ luật, phong cách lao động khẩn trương, khoa học và
năng động của người cơng nhân hiện đại.
3.2. Vai trị của giai cấp cơng nhân Việt Nam trong Cách mạng công nghiệp 4.0
Đối với cách mạng Việt Nam, giai cấp cơng nhân ln có một vai trị và vị trí
hết sức quan trọng. Trong các giai đoạn cách mạng trước đây, giai cấp công nhân
Việt Nam không chỉ là giai cấp lãnh đạo cách mạng mà còn là một trong những
lực lượng cách mạng chủ yếu trong cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
nhằm xóa bỏ sự thống trị của chủ nghĩa đế quốc, thực dân, phong kiến giành độc
lập dân tộc và tiến lên chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản. Trong giai đoạn
cách mạng hiện nay, giai cấp công nhân Việt Nam tiếp tục đảm đương sứ mệnh
lịch sử lớn lao không chỉ tiếp tục là giai cấp lãnh đạo cách mạng mà còn là lực
lượng tiên phong, đi đầu trong sự nghiệp đổi mới. Để khẳng định hơn nữa về vai
trị và vị trí của giai cấp cơng nhân Việt Nam trong giai đoạn cách mạng hiện
nay, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6, Ban chấp hành Trung ương khóa X của
Đảng Cộng Sản Việt am đã khẳng định: “Giai cấp công nhân Việt Nam là một
lực lượng xã hội to lớn, đang phát triển, bao gồm những người lao động chân tay
và trí óc, làm cơng hưởng lương trong các loại hình sản xuất kinh doanh và dịch
vụ công nghệp, hoặc sản xuất kinh doanh và dịch vụ có tính chất cơng nghiệp”.
Giai cấp cơng nhân nước ta có sứ mệnh lịch sử to lớn: “Là giai cấp lãnh đạo
cách mạng thơng qua chính đảng của nó, giai cấp đại diện cho phương thức sản
xuất tiên tiến; giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội,
lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước vì mục
tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh; lực lượng nịng
cốt trong liên minh giai cấp cơng nhân với giai cấp nơng dân và đội ngũ trí thức

dưới sự lãnh đạo của Đảng”. Quan niệm trên, tuy chưa phải là định nghĩa, nhưng
đã phản ánh được những nội dung chủ yếu của giai cấp công nhân Việt Nam.
Đây là cơ sở để nhận biết, phân biệt giai cấp công nhân Việt Nam với các giai
tầng khác trong cơ cấu xã hội, đồng thời cũng để phân biệt giai cấp công nhân
Việt Nam với giai cấp công nhân trên thế giới. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp
công nhân Việt nam hiện nay Giai cấp công nhân Việt Nam là sản phẩm trực tiếp
của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp, lớp công nhân đầu tiên
xuất hiện gắn liền với cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897). Trước chiến
tranh thế giới thứ nhất (1914-1918), giai cấp cơng nhân Việt Nam mới có 10 vạn
người, trình độ các mặt cịn hạn chế. Qua thời kỳ khai thác thuộc địa lần thứ hai
(1924-1929), giai cấp công nhân nước ta đã tăng lên 22 vạn người, chiếm 1,2%
dân số. Vừa mới ra đời, cùng với quá trình phát triển đất nước, giai cấp cơng
nhân Việt Nam trở thành một bộ phận của giai cấp công nhân quốc tế hiện đại,
có những đặc điểm chung của giai cấp công nhân quốc tế, đồng thời do điều
kiện lịch sử cụ thể, cịn có những đặc điểm riêng: Giai cấp cơng nhân Việt Nam
sinh ra trong lịng một dân tộc có truyền thống yêu nước, đấu tranh bất khuất
chống giặc ngoại xâm; nỗi nhục mất nước cộng với nỗi khổ vì ách áp bức bóc
lột của giai cấp tư sản đế quốc, nên có tinh thần cách mạng kiên cường, triệt để,
sớm nhận thức được sự thống nhất giữa sự nghiệp giải phóng giai cấp và giải
phóng dân tộc. Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trước giai cấp tư sản Việt
Nam; khi mới ra đời dù còn non trẻ do số lượng ít, trình độ hạn chế, mang nhiều
tàn dư của tâm lý và tập quán của nơng dân; nhưng đã nhanh chóng trưởng
thành, đảm đương vai trị cách mạng trong khơng khí sục sơi của một loạt phong
trào yêu nước. Các phong trào yêu nước đã cổ vũ tinh thần yêu nước, ý chí kiên
cường cho nhân dân ta, mặc dù đều thất bại do bế tắc về đường lối. Giai cấp
công nhân Việt Nam phần lớn xuất thân từ nông dân và các tầng lớp nhân dân
lao động khác, nên có mối quan hệ mật thiết, gắn bó với đơng đảo quần chúng
nhân dân lao động. Chính vì vậy, giai cấp cơng nhân Việt Nam sớm liên minh

được với nông dân, tạo thành khối liên minh cơng – nơng và khối đại đồn kết
tồn dân tộc là điều kiện đảm bảo cho cách mạng Việt Nam giành thắng lợi.
Cùng lúc đó phong trào cộng sản và công nhân thế giới phát triển, nên giai cấp
công nhân Việt Nam nhanh chóng tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin, hệ tư tưởng
của giai cấp công nhân quốc tế, thành lập được chính đảng tiên phong của mình


và nhanh chóng trở thành lực lượng chính trị độc lập giành được quyền lãnh đạo
cuộc đấu tranh cách mạng của nhân dân Việt Nam.
Phát huy bản chất cách mạng trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, luôn là lực
lượng chủ đạo, đi đầu và lãnh đạo sự nghiệp đổi mới. Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ IX của Đảng Cộng Sản Việt Nam (2001). Từ khi trở thành giai cấp cầm
quyền, giai cấp công nhân Việt Nam ln chỉ rõ: Thế kỷ XXI sẽ có những biến
đổi, khoa học và cơng nghệ có bước tiến nhảy vọt, giai cấp cơng nhân có vai trị
ngày càng nổi bật như:
3.2.1. Trong việc thực hiện nội dung kinh tế
Tiếp tục tham gia vào sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều
kiện phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc
tế gắn với phát triển kinh tế tri thức, phải chủ động vươn lên làm chủ khoa học công nghệ; phải tiên phong đi đầu trong những lĩnh vực then chốt mới có thể giữ
được vai trị của mình trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay.Giai cấp
công nhân Viêt Nam cần tham gia sâu rộng vào quá trình sản xuất và chuỗi giá
trị tồn cầu; có văn minh cơng nghiệp chiếm ưu thế trong sản xuất đời sống và
xã hội; phát triển nhanh bền vững phù hợp với từng giai đoạn.
3.2.2. Trong việc thực hiện nội dung chính trị - xã hội
Giai cấp cơng nhân Việt Nam góp phần giữ vững, củng cố và tăng cường
lãnh đạo của Đảng, nâng cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ đảng
viên và tăng cường xây dựng, chỉnh đốn, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư
tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong
Đảng. Thơng qua vai trị của Đảng cộng sản Việt Nam, giai cấp công nhân Việt
Nam đã và đang góp phần xây dựng hệ thống chinh trị; là giai cấp tiên phong

trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội, là lực lượng lòng cốt trong liên minh
giai cấp, đại đoàn kết toàn dân tộc.
3.2.3. Trong việc thực hiện nội dung văn hóa tư tưởng
Cùng với sự quan tâm của Đảng, giai cấp công nhân phát triển về cả số
lượng và chất lượng, bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn, chuyên môn nghề
nghiệp không ngừng được nâng cao. Công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng giai
cấp công nhân nhận được quan tâm đáp ứng yêu cầu mới.

KẾT LUẬN


Từ các phân tích trên về sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày nay
cho ta thấy một điều: giai cấp công nhân ngày nay là một giai cấp tiên tiến, có
vai trị to lớn trong lịch sử phát triển xã hội, là một lực lượng tiên phong trong
công cuộc cải tạo khoa học công nghệ vào sản xuất của xã hội. Tìm hiểu về giai
cấp cơng nhân, đặc biệt là hiểu được sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
ngày nay là một vấn đề hết sức quan trọng trong nhận thức của mỗi chúng ta,
giúp ta có những nhận thức đúng đắn đối với các giai cấp trong xã hội nói chung
và giai cấp cơng nhân nói riêng. Mỗi cá nhân trong xã hội cần không ngừng
nâng cao ý thức trách nhiệm về giai cấp, về nhận thức xã hội để nâng cao tri
thức văn hố của mình giúp cho giai cấp cơng nhân ln là giai cấp nòng cốt cho
sự phát triển của xã hội. Mặt khác, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ngày
nay là một nội dung quan trọng đối với giai cấp cơng nhân nên nó rất cần được
xã hội và nhất là Đảng cộng sản chú trọng, tạo điều kiện hoàn thành một cách tốt
nhất.
Tài liệu tham khảo:
1. Website: . Ngày truy cập: [22/03/2021]
2. Nguyễn Thị Quyên, (06/2013). Website: . Ngày truy cập:

[24/03/2021]

3. Tập thể tác giả GS.TS Hồng Chí Bảo, 2019, Giáo trình Chủ nghĩa xã hội
khoa học, NXB Thống Kê, Hà Nội, trang 40
4. Website: . Ngày truy cập: [20/03/2021]
5. Website: . Ngày truy cập: [21/03/2021]