BÀI GIẢNG xử lý các TRƯỜNG hợp ĐỘNG vật cắn, côn TRÙNG đốt

Sơ cấp cứu dựa vào cộng đồng

XỬ LÝ CÁC TRƯỜNG HỢP
ĐỘNG VẬT CẮN, CÔN TRÙNG ĐỐT
Giảng viên:


THÔNG TIN CƠ BẢN




Động vật cắn, côn trùng đốt là một tai nạn ngoài ý
muốn, gây ảnh hưởng và tổn thương sức khoẻ mà
ngun nhân do động vật, cơn trùng có nọc độc
hoặc có mang nguồn bệnh nguy hiểm tiếp xúc và
truyền nọc độc vào cơ thể người.
Các trường hợp thường gặp gồm: mèo cào, chó dại
cắn, rắn độc cắn, ong hay bọ cạp đốt, …



Tùy theo lồi động vật, cơn trùng, tùy theo liều
lượng nọc độc và cơ địa của mỗi người mà biểu
hiện tổn thương và mức độ nguy hiểm khác nhau.



Khi bị động vật, cơn trùng có nọc độc cắn, đốt,
ngoài tổn thương ngoài da ngay tại vết cắn, đốt,
nạn nhân cịn có dấu hiệu bị ngộ độc tồn thân do

nọc độc xâm nhập lan toả trong cơ thể.


CÁC DẤU HIỆU NHẬN BIẾT


Dấu hiệu tại vết cắn, chích, đốt:



Thường đau, có thể sưng tấy đỏ, chú ý tìm có
thể thấy ngịi cơn trùng cịn cắm vào da.
Có các vết xúc tu (nếu do sinh vật biển),...



 Biểu hiện dị ứng:
 Ngứa, nổi mẩn ngứa hoặc phù nề trên da hoặc
niêm mạc.
 Một số trường hợp có thể dẫn đến choáng, trụy
tim mạch, suy thở.


NGUN NHÂN


Do các động vật, cơn trùng có nọc độc
hoặc có mang nguồn gây bệnh nguy
hiểm cắn, đốt như:






Rắn, rết
Bọ cạp
Ong
Chó





Mèo
Sứa
Rắn biển,…

NGUY CƠ
Vết thương do động vật cắn/cơn trùng đốt có
thể gây nhiễm khuẩn, nhiễm trùng, nhiễm độc
nặng, sốc phản vệ,... có nguy cơ dẫn đến tử
vong.



XỬ TRÍ ĐỘNG VẬT CẮN,
CƠN TRÙNG ĐỐT

NGUYÊN TẮC CHUNG
 Quan

sát xung quanh và cẩn thận tránh những
mối nguy hiểm với bạn.

 Động

viên nạn nhân và giải thích để họ bình
tĩnh, giúp họ đỡ hoảng sợ, góp phần phòng
chống sốc do sợ hãi.

 Hạn

chế sự lan tỏa của nọc độc hoặc nguồn gây
bệnh qua vết cắn, đốt bằng cách:

Hướng dẫn nạn nhân hạn chế cử động
 Rửa sạch vết thương bằng nước sạch và xà phòng.
 Băng ép vết thương.
 Cố định chi nếu bị cắn, đốt ở chi.
 Cố gắng tìm hiểu con vật gây vết cắn đốt để điều
chỉnh phương pháp sơ cứu cho phù hợp
 Chuyển đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt cùng với
con vật.



NGUN TẮC CHUNG (tiếp theo)
Người

sơ cứu cần lưu ý:

•

Khơng tiếp xúc với máu nạn nhân khi tiến hành
sơ cấp cứu, bằng cách đeo găng tay cao su,
nilon….. Rửa tay kỹ trước và sau sơ cấp cứu vết
thương.

•

Khơng được mút (hay hút) vết thương bằng
miệng, vì có thể gây nguy hiểm cho người sơ
cứu.

•

Khơng được làm garo (đặc biệt garo động
mạch). Phần cơ thể dưới vị trí ga-rơ có thể sẽ bị
hoại tử do ga-rô không đúng cách dẫn tới hậu
quả phải cắt cụt vì hoại tử do thiếu dinh dưỡng
và ôxy.


TRƯỜNG HỢP RẮN ĐỘC CẮN
 Các

biện pháp loại bỏ nọc độc và hạn chế
sự lan tràn của nọc độc (thực hiện càng

nhanh càng tốt, trong vài phút đầu):

•

Nhanh chóng đặt nạn nhân nằm, hướng dẫn họ
nằm yên để làm hạn chế sự lan truyền của nọc
độc. Lưu ý với trẻ bị rắn cắn: khơng cho trẻ tự
đi hoặc chạy vì có thể làm nọc độc lan ra tồn
thân.

•

Rửa sạch vết cắn bằng nhiều nước (nước muối
hoặc thuốc sát khuẩn vết thương nếu có) để
loại bỏ nọc độc.


TRƯỜNG HỢP RẮN ĐỘC CẮN
 Các

biện pháp loại bỏ nọc độc và hạn chế
sự lan tràn của nọc độc (tt):

•

Chườm nước đá ở vết cắn. Cởi bỏ quần áo,
đồ trang sức ở vùng vết cắn, vì có thể gây
chèn ép sau này khi vết cắn sưng phù.

•

Có thể rạch rộng vết cắn và nặn hút máu ngay
sau khi bị rắn cắn (rạch bằng dao sạch, đã
khử khuẩn, vết rạch dài 10 mm, sâu 3 - 5 mm)


TRƯỜNG HỢP RẮN ĐỘC CẮN
 Các

biện pháp loại bỏ nọc độc và hạn chế sự
lan tràn của nọc độc (tt):

•

Nếu vết cắn ở

BĂ
NG É
P – NẸP BẤ
T ĐỘ
NG

chân hoặc cánh
tay, hãy băng ép
phía trên vết
thương bằng băng
bản FULL (23 trang): />chun giãn cho tới Tải
Dự phịng: fb.com/TaiHo123doc.net
nách hoặc háng (khơng thắt garo), bất động chi bằng một

cái nẹp như trường hợp bất động gãy xương, để làm hạn
chế sự lan truyền của nọc độc.


TRƯỜNG HỢP RẮN ĐỘC CẮN
 Các

biện pháp loại bỏ nọc độc và hạn chế
sự lan tràn của nọc độc (tt):

•

Nhanh chóng chuyển nạn nhân tới bệnh viện.
Cần giữ cho nạn nhân nằm yên trong suốt
thời gian vận chuyển, để vị trí vết cắn thấp
hơn so với tim nhằm hạn chế sự lan toả
nhanh chóng của nọc độc. Tốt nhất là vận
chuyển bằng cáng.

•

Nếu có thể, mang con rắn đã bị giết chết tới
bệnh viện để xác định loại huyết thanh trung
hồ nọc độc rắn thích hợp.
4360116