Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc đảng bộ khối các cơ quan tỉnh thanh hóa

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
----------

ĐỖ HỒNG QUANG

NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SINH HOẠT CHI BỘ
TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, SỰ NGHIỆP
THUỘC ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ QUAN
TỈNH THANH HĨA

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ

Nghệ An - 2015


1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
----------

ĐỖ HỒNG QUANG

NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SINH HOẠT CHI BỘ
TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, SỰ NGHIỆP
THUỘC ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ QUAN
TỈNH THANH HĨA

Chun ngành: Chính trị học
Mã số: 60.31.02.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS BÙI VĂN DŨNG

Nghệ An - 2015


2
LỜI CẢM ƠN!
Trong quá trình học tập tại Trƣờng Đại học Vinh, tôi đã nhận đƣợc rất
nhiều sự quan tâm, giúp đỡ từ phía nhà trƣờng, thầy cơ và đồng nghiệp.
Nhân dịp luận văn đƣợc bảo vệ, tôi bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới
Phó giáo sƣ, Tiến sĩ Bùi Văn Dũng - Trƣởng khoa Kinh tế Trƣờng Đại học
Vinh ngƣời đã định hƣớng đề tài và trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ tơi hồn
thành luận văn.
Cảm ơn các thầy giáo, cơ giáo trong Khoa Giáo dục Chính trị, Phịng Đào
tạo Sau Đại học, Trung tâm Thơng tin - Thƣ viện Nguyễn Thúc Hào - Trƣờng
Đại học Vinh, Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa, gia đình và bạn bè,
đồng nghiệp đã tận tâm giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn.
Mặc dù rất cố gắng trong quá trình thực hiện song luận văn sẽ khơng
tránh khỏi thiếu sót. Rất mong nhận đƣợc sự góp

của các thầy cô giáo, các

anh chị và các bạn.
Nghệ An, tháng 10 năm 2015

Đỗ Hồng Quang


3

MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA………………………………………………………...1
LỜI CẢM ƠN……………………………………………………………...2
MỤC LỤC…………………………………………………………….........3
MỞ ĐẦU…………………………………………………………........…...5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG
SINH HOẠT CHI BỘ TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, SỰ
NGHIỆP........................................................................................................16
1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài…………………….….16
1.2. Khái quát về chi bộ trong đơn vị hành chính, sự nghiệp………..……23
1.3. Một số vấn đề l luận về sinh hoạt chi bộ trong đơn vị hành chính, sự
nghiệp............................................................................................................35
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG SINH HOẠT CHI BỘ TRONG CÁC ĐƠN VỊ
HÀNH CHÍNH, SỰ NGHIỆP THUỘC ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ QUAN
TỈNH THANH HĨA…………………........................................................49
2.1. Khái qt đặc điểm tình hình các chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự
nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa………………...49
2.2. Tình hình chất lƣợng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự
nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa……………...…53
2.3. Nguyên nhân thực trạng…………………………………………...…69
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƢỢNG SINH HOẠT CHI BỘ TRONG CÁC CƠ QUAN HÀNH
CHÍNH, ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP THUỘC ĐẢNG BỘ KHỐI CÁC CƠ
QUAN TỈNH THANH HÓA…………………………………..................75
3.1. Phƣơng hƣớng nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị
hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa...75
3.2. Những giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ


4

trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan
tỉnh Thanh Hóa………………………………………................................81
KẾT LUẬN……………………………………………….......................108
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………….…111


5
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chi bộ là nơi trực tiếp lãnh đạo quần chúng triển khai thực hiện đƣờng
lối, chính sách của Đảng, Nhà nƣớc ở cơ sở. Từ chủ trƣơng chung, thông
qua các kỳ sinh hoạt chi bộ, đảng viên bàn bạc thống nhất xây dựng chƣơng
trình, kế hoạch hoặc nghị quyết để tổ chức thực hiện. Vì vậy, chất lƣợng
sinh hoạt chi bộ có

nghĩa quan trọng quyết định vai trò và hiệu quả lãnh

đạo của chi bộ. Sinh hoạt chi bộ có tác dụng to lớn đối với việc xây dựng
nội bộ Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo toàn diện
và sức chiến đấu của tổ chức đảng; là khâu cuối cùng đảm bảo thực hiện
thắng lợi nhiệm vụ chính trị đề ra.
Từ khi thành lập đến nay, đặc biệt là từ Đại hội VI năm 1986, Đảng ta
đã có nhiều chủ trƣơng, giải pháp về xây dựng, củng cố, nâng cao năng lực
lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, chất lƣợng đội ngũ cán bộ,
đảng viên. Nhất là từ khi thực hiện Chỉ thị Số 10-CT/TW, ngày 30 tháng 3
năm 2007 của Ban Bí thƣ và Hƣớng dẫn Số 05-HD/BTCTW, ngày
25/5/2007 (nay là Hƣớng dẫn số 09-HD/BTCTW, ngày 02/3/2012) của Ban
Tổ chức Trung ƣơng về nội dung sinh hoạt chi bộ; nâng cao chất lƣợng sinh
hoạt chi bộ gắn với Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh,
việc nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ đã đƣợc cấp uỷ các cấp quan tâm

chỉ đạo. Sinh hoạt chi bộ nền nếp hơn; bàn bạc có trọng tâm, trọng điểm
những nội dung lãnh đạo về thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng chi
bộ, chính quyền, đồn thể nhân dân vững mạnh. Nhờ đó, năng lực lãnh đạo,
sức chiến đấu của chi bộ và sự đoàn kết thống nhất của cả hệ thống chính trị
đƣợc tăng cƣờng và phát huy tốt hơn.
Tuy nhiên, chất lƣợng sinh hoạt chi bộ vẫn còn những hạn chế, bất cập,
chƣa đáp ứng yêu cầu nâng cao vai trị lãnh đạo của chi bộ trong tình hình


6
mới. Nội dung sinh hoạt chi bộ còn nghèo nàn, công thức, nặng về phổ biến
chỉ thị, nghị quyết của cấp trên. Việc kiểm điểm, đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ, xây dựng và thảo luận nội dung, chƣơng trình lãnh đạo ở nhiều
chi bộ thƣờng đơn giản, sơ sài. Khơng ít đảng viên ngại dự sinh hoạt, nếu có
dự thì ít phát biểu

kiến, thảo luận những vấn đề về chủ trƣơng, giải pháp

lãnh đạo của chi bộ. Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 30/3/2007 của Ban Bí thƣ
Trung ƣơng đã chỉ rõ: vẫn cịn khơng ít tổ chức cơ sở đảng và chi bộ yếu
kém; một bộ phận cán bộ đảng viên, trong đó có cả đảng viên là cán bộ lãnh
đạo, quản l ở các cấp suy thoái về phẩm chất chính trị và đạo đức, lối sống;
nhiều cấp uỷ, chi bộ chƣa thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt Đảng,
buông lỏng công tác quản l , giáo dục đảng viên; nội dung sinh hoạt chi bộ
còn nghèo nàn, thiếu nội dung chính trị tƣ tƣởng cụ thể; tính lãnh đạo, tính
giáo dục, tính chiến đấu, tinh thần tự phê bình và phê bình,

thức tổ chức,

kỷ luật yếu kém; tinh thần đồn kết và tình u thƣơng đồng chí bị giảm

sút... Hội nghị Trung ƣơng 6 (khố X) cũng đã chỉ ra những thiếu sót trong
hoạt động của các chi bộ, đảng bộ cơ sở nói chung và trong sinh hoạt Đảng
nói riêng, đồng thời yêu cầu các cấp uỷ đảng phải có những biện pháp thật
hiệu quả để nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ.
Chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các
cơ quan tỉnh Thanh Hóa giữ vị trí, vai trị quan trọng trong lãnh đạo cán bộ,
đảng viên làm tốt chức năng tham mƣu cho Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh
Thanh Hóa, Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân, UBND tỉnh Thanh Hóa. Việc thực
hiện nhiệm vụ của các chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc
Đảng bộ Khối ảnh hƣởng trực tiếp đến kết quả thực hiện các mục tiêu kinh
tế - xã hội của tỉnh. Thực hiện các Nghị quyết Đại hội lần thứ IX, X và XI
của Đảng, chỉ thị của Trung ƣơng về việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của chi bộ và tổ chức cơ sở đảng, Đảng ủy Khối các cơ quan tỉnh


7
Thanh Hóa đã có những chủ trƣơng, biện pháp tích cực lãnh đạo và chỉ đạo
các tổ chức đảng trực thuộc, đẩy mạnh mọi hoạt động nhằm nâng cao chất
lƣợng sinh hoạt Đảng.
Tuy nhiên, trong Đảng bộ Khối vẫn còn khơng ít chi bộ yếu kém; một
bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả đảng viên là cán bộ lãnh đạo,
quản l ở các cấp, suy thoái về phẩm chất chính trị và đạo đức, lối sống;
nhiều cấp ủy, chi bộ chƣa thực hiện nghiêm túc chế độ sinh hoạt Đảng,
buông lỏng công tác quản l , giáo dục đảng viên; nội dung sinh hoạt chi bộ
còn nghèo nàn, thiếu nội dung chính trị, tƣ tƣởng cụ thể; tính lãnh đạo, tính
giáo dục, tính chiến đấu, tinh thần tự phê bình, phê bình yếu,

thức tổ chức,

kỷ luật yếu kém; tinh thần đồn kết và tình thƣơng u đồng chí bị giảm sút;

chi bộ chƣa thực sự là nơi sinh hoạt tƣ tƣởng để cấp ủy nắm và hiểu tâm tƣ,
nguyện vọng của đảng viên; chi bộ chƣa thể hiện tốt vai trò là nơi lãnh đạo,
giáo dục, quản l , giám sát và rèn luyện đội ngũ đảng viên. Tình hình đó
làm suy giảm lịng tin của nhân dân đối với Đảng, giảm năng lực lãnh đạo
và sức chiến đấu của Đảng ngay từ chi bộ.
Từ những lý do trên, việc lựa chọn nghiên cứu đề tài luận văn Thạc sỹ
Chính trị học “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị
hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa”
sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ, góp phần xây dựng các tổ
chức cơ sở đảng trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối
cơ quan tỉnh Thanh Hóa trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu phát triển
trong tình hình mới.
Việc xây dựng một Đảng cầm quyền có năng lực lãnh đạo, sức chiến
đấu cao, đảm đƣơng tốt các nhiệm vụ trong thời kỳ mới, thời kỳ cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa đang là mục tiêu phấn đấu, là nhiệm vụ của toàn
Đảng và toàn dân tộc. Muốn Đảng thực hiện tốt sứ mệnh của mình, bên


8
cạnh việc đổi mới, kiện toàn tất cả các khâu từ khâu chỉ đạo, tổ chức đến
việc triển khai, kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng, một trong những
điều quan trọng cần phải làm chính là nâng cao chất lƣợng sinh hoạt Đảng.
Những vấn đề l luận và thực tiễn liên quan đến đề tài đã đƣợc các cơ
quan lãnh đạo của Đảng, Nhà nƣớc, các đoàn thể chính trị - xã hội, các cơ
quan tham mƣu, các cơ quan nghiên cứu khoa học, các đồng chí lãnh đạo
Đảng và nhiều nhà khoa học nghiên cứu. Đẩy mạnh cuộc vận động xây
dựng và chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
Đảng, các cơ quan lãnh đạo của Đảng đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị,
hƣớng dẫn, quy định…, nhằm nâng cao chất lƣợng sinh hoạt Đảng trong các
chi bộ.

Tiếp tục triển khai và cụ thể hóa việc thực Nghị quyết các Đại hội lần
thứ VI, VII, VIII, IX, X và XI của Đảng về công tác xây dựng Đảng, Đảng
ta ban hành nhiều Nghị quyết quan trọng, trong đó Nghị quyết Hội nghị
Trung ƣơng 6, khoá X về việc Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên. Nghị quyết đã chỉ rõ
thực trạng chất lƣợng cơ sở Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên, đề cập đến
những hạn chế trong sinh hoạt Đảng là nguyên nhân cơ bản của những yếu
kém, khuyết điểm của các tổ chức Đảng, đồng thời còn chỉ ra những giải
pháp nâng cao chất lƣợng sinh hoạt Đảng, góp phần nâng cao chất lƣợng
lãnh đạo của các chi bộ, đảng bộ cơ sở.
Nghị quyết Đại hội lần thứ 6 khóa X, Chỉ thị số 10-CT/TW ngày
30/3/2007 của Ban Bí thƣ Trung ƣơng về Nâng cao chất lượng sinh hoạt
Chi bộ, kèm theo Hƣớng dẫn số 05-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung
ƣơng về nội dung sinh hoạt trong các loại hình tổ chức cơ sở đảng đã nêu
lên những yếu kém của các cơ sở đảng, chi bộ và đội ngũ cán bộ, đảng viên,
những hạn chế, khuyết điểm trong việc thực hiện các nguyên tắc tổ chức,


9
sinh hoạt Đảng. Từ đó, đề ra những nội dung, biện pháp nâng cao chất
lƣợng sinh hoạt Đảng trong các chi bộ và tổ chức cơ sở đảng. Việc sinh hoạt
chi bộ cần gắn việc Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
với việc thực hiện Nghị quyết Trung ƣơng 4 khóa XI về Một số vấn đề cấp
bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay nhằm nâng cao tính chủ động,
năng lực, sức lãnh đạo của cấp ủy; duy trì nền nếp sinh hoạt hàng tháng;
thực hiện nguyên tắc dân chủ trong sinh hoạt. Đồng thời, tăng cƣờng kiểm
tra, giám sát của đảng ủy với chi bộ, của cấp ủy cấp trên với cấp dƣới về nền
nếp sinh hoạt, chất lƣợng sinh hoạt chi bộ.
Ngày 25/5/2007, Hƣớng dẫn số 05-HD/BTCTW của Ban Tổ chức
Trung ƣơng về Nội dung sinh hoạt chi bộ trong các loại hình tổ chức cơ sở

đảng là sự tiếp tục thực hiện Hƣớng dẫn số 57-HD/BTCTW ngày 16/3/2006
của Ban Tổ chức Trung ƣơng hƣớng dẫn một số vấn đề nâng cao chất lƣợng
sinh hoạt chi bộ.
Trên tinh thần đó, ngày 16/4/2008, Ban Tổ chức Trung ƣơng đã có
Hƣớng dẫn số 3731-CV/BTCTW bổ sung một số nội dung sinh hoạt chi bộ
gắn với việc thực hiện Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh. Cũng trong năm 2008, Ban Tuyên giáo Trung ƣơng đã có
Hƣớng dẫn số 34-HD/BTGTW ngày 12/3/2008 về Nội dung sinh hoạt chi
bộ nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi
đua ái quốc và kỷ niệm 118 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ X của Đảng,
Bộ Chính trị (khóa X) đã ban hành Chỉ thị 06-CT/TW, ngày 07-11-2006 về
tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh”; sau hơn 4 năm ngày 14/5/2011, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số
03-CT/TW về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo


10
đức Hồ Chí Minh”. Ngày 02/3/2012 Ban Tổ chức Trung ƣơng ban hành
Hƣớng dẫn số 09-HD/BTCTW về nội dung sinh hoạt chi bộ.
Ngày 16/01/2012, Ban Chấp hành Trung ƣơng Đảng đã ban hành Nghị
quyết Trung ương 4 khóa XI về Một số vấn đề cấp bách trong công tác xây
dựng Đảng hiện nay. Nghị quyết trên cơ sở phân tích thực trạng công tác
xây dựng Đảng hiện nay đã đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất
lƣợng sinh hoạt chi bộ nhƣ đổi mới về nội dung, hình thức sinh hoạt; nâng
cao chất lƣợng đội ngũ đảng viên; tăng cƣờng kiểm tra, giám sát, kỷ luật
Đảng. Đây là những văn bản có vai trị chỉ đạo, định hƣớng cho việc nâng
cao chất lƣợng sinh hoạt Đảng tại các tổ chức cơ sở đảng trên toàn quốc.
Nghiên cứu đề tài, chúng tơi cũng tiếp cận với nhiều cơng trình đề cập
đến công tác sinh hoạt Đảng tại các tổ chức cơ sở đảng của nhiều đồng chí

là bí thƣ đảng bộ, bí thƣ chi bộ, các nhà lãnh đạo, nhà nghiên cứu.
Tài liệu Bồi dưỡng công tác Đảng cho bí thư chi bộ và cấp uỷ viên cơ
sở của Ban Tƣ tƣởng - Văn hóa Trung ƣơng và tập bài giảng Hệ thống chính
trị và nghiệp vụ cơng tác tổ chức, tập 2 của Học viện Chính trị Hành chính
Quốc gia Hồ Chí Minh - Viện Xây dựng Đảng (Hà Nội, 2007) đã đề cập
đến nhiệm vụ của bí thƣ, cấp ủy khi tổ chức sinh hoạt Đảng tại chi bộ và
những định hƣớng đổi mới về nội dung, hình thức sinh hoạt, những nguyên
tắc cần quán triệt trong quá trình sinh hoạt chi bộ. Đây sẽ là một trong
những căn cứ quan trọng để chúng tôi xây dựng giải pháp nâng cao chất
lƣợng sinh hoạt chi bộ gắn với việc tăng cƣờng trách nhiệm, năng lực của
đội ngũ bí thƣ chi bộ.
Năm 2007, tác giả Đức Lƣợng (chủ biên) có cơng trình Về đổi mới và
nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng (Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội). Đây
là cơng trình có giá trị l luận và thực tiễn sâu sắc. Trên cơ sở phân tích thực
trạng sinh hoạt Đảng hiện nay, tác giả khẳng định việc đổi mới và nâng cao


11
chất lƣợng sinh hoạt Đảng là việc làm tất yếu, cấp bách. Tác giả cũng đề
xuất hệ thống giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng sinh hoạt Đảng nhƣ giải
pháp về chủ trƣơng, chính sách, về đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt;
về tăng cƣờng sự lãnh đạo của đảng ủy cấp trên…
Ngoài ra, thực hiện đề tài, chúng tôi cũng tiếp cận với một số bài viết
đăng trên Tạp chí Xây dựng Đảng, trong đó có những bài viết chuyên sâu về
công tác sinh hoạt Đảng ở các cơ quan, đơn vị sự nghiệp trƣờng học, bệnh
viện. Mặc dù các bài viết về đề tài này không nhiều, nhƣng đó là những
quan điểm đánh giá chân thực, những

kiến đề xuất sắc bén, tổng hợp

những kinh nghiệm chỉ đạo và tổ chức sinh hoạt chi bộ của các cơ quan, đơn
vị. Tiêu biểu là các bài viết: Biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ
ở một số đảng bộ cơ quan của tác giả Phƣơng Thảo trên Tạp chí Xây dựng
Đảng, số 7/2004; ba bài viết Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở đảng
bộ Công an Trung ương (Tạp chí Xây dựng Đảng, số 4/2004), Nâng cao
chất lượng sinh hoạt chi bộ trong doanh nghiệp tư nhân (Tạp chí Xây dựng
Đảng, số 9/2004) và Một số kiến nghị từ khảo sát sinh hoạt của gần 1.200
chi bộ cơ quan (Tạp chí Xây dựng Đảng, số 10/2004) của tác giả Nguyễn
Công Huyên; Sinh hoạt chi bộ theo chuyên đề trong quân đội của tác giả
Nguyễn Minh Tuấn, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 7/2004; Sinh hoạt chi bộ
nơng thơn của tác giả Hồng Định, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 7/2004;
Chất lượng sinh hoạt chi bộ cơ quan - Thực trạng và giải pháp của hai tác
giả Nguyễn Cơng Hun - Bạch Kim trên Tạp chí Xây dựng Đảng, số
8/2005; Để nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ cơ quan khối đoàn thể của
tác giả Phạm Thu Huyền trênTạp chí Xây dựng Đảng, số 7/2006; Nâng cao
chất lượng hoạt động chi bộ ở trường cao đẳng, đại học của tác giả Đức
Anh, số 7/2006; Biện pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ bệnh viên
của tác giả Trần Thu Thuỷ, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 7/2006; Giải pháp


12
nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ ở Đảng bộ Ban Cơ yếu Chính phủ của
tác giả Phúc Sơn trên Tạp chí Xây dựng Đảng, số 9/2007; Nâng cao chất
lượng sinh hoạt chi bộ trong doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi của tác
giả Minh Hồn, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 9/2007; Để nâng cao chất
lượng sinh hoạt chi bộ ở cơ quan hành chính của tác giả Hà Triều trên Tạp
chí Xây dựng Đảng, số 1/2008; Nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến
đấu của tổ chức cơ sở đảng trong cơ quan hành chính của tác giả Đỗ Phƣơng
Đơng trên Tạp chí Xây dựng Đảng, số 4/2008; Nâng cao chất lượng sinh hoạt
chi bộ góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tác giả Thu Hà trên Báo điện

tử Đảng Cộng sản tháng 6/2014; Giải pháp nâng cao chất lượng sinh hoạt
chi bộ của Đảng bộ Quảng Trị của tác giả Hƣơng Thủy trên Tạp chí Xây
dựng Đảng tháng 7/2014… Những bài viết này đã làm sáng tỏ phần nào
những hạn chế, yếu kém trong sinh hoạt chi bộ, đảng bộ cơ sở hiện nay.
Đồng thời, các bài viết cũng đề xuất một số phƣơng hƣớng và giải pháp chủ
yếu nhằm nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ, góp phần xây dựng Đảng
trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của chi
bộ, đảng bộ cơ sở.
Tuy nhiên, cho đến nay, vẫn chƣa có cơng trình nào khảo sát thực trạng
và đề xuất các giải pháp mang tính tồn diện, làm luận cứ khoa học cho việc
đổi mới và nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị hành
chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa. Chính vì
vậy, việc nghiên cứu đề tài “Nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ trong
các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh
Thanh Hóa” là một việc làm có

nghĩa l luận và thực tiễn, giúp bổ sung

l thuyết về công tác xây dựng Đảng, giúp nâng cao năng lực lãnh đạo và
sức chiến đấu của các chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp thuộc
Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa.


13
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích của đề tài
Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị
hành chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa
trong thời gian qua, đề tài nêu những phƣơng hƣớng và đề xuất giải pháp
khả thi nhằm nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ trong các đơn vị hành

chính, sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm sáng tỏ những vấn đề l luận về vị trí, vai trị của chi bộ và sinh
hoạt chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp; làm rõ những yêu cầu
khách quan của việc đổi mới sinh hoạt chi bộ đối với việc nâng cao năng lực
lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng trong các đơn vị hành
chính, sự nghiệp nói chung. Phân tích thực trạng cơng tác xây dựng Đảng
thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa đồng thời chỉ ra những
nguyên nhân của những ƣu điểm và hạn chế đó làm căn cứ thực tiễn cho
việc đề xuất các giải pháp nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ tại các đơn
vị. Đề xuất một số phƣơng hƣớng và giải pháp nhằm nâng cao chất lƣợng
sinh hoạt chi bộ trong các cơ quan hành chính, đơn vị cơ sở sự nghiệp thuộc
Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa hiện nay.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu: chất lƣợng sinh hoạt chi bộ trong các đơn
vị hành chính sự nghiệp thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa.
3.2. Phạm vi nghiên cứu: các đơn vị hành chính sự nghiệp, trong Khối
các cơ quan tỉnh Thanh Hóa, trong thời gian từ năm 2006 (từ sau Đại hội
nhiệm kỳ 2005 - 2010 của Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh) đến nay, nhất là
từ khi thực hiện Chỉ thị 10-CT/TW ngày 30-3-2007 của Ban Bí thƣ Trung


14
ƣơng Đảng về nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ trong các loại hình cơ
sở đảng.
4. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
4.1. Cơ sở lý luận:
Đề tài đƣợc thực hiện trên cơ sở l luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tƣ
tƣởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đƣờng lối của Đảng Cộng sản Việt Nam về
xây dựng Đảng, về sinh hoạt Đảng và sinh hoạt chi bộ nói riêng; kế thừa các

cơng trình nghiên cứu đã cơng bố trên sách, báo, tạp chí; các nghị quyết,
chƣơng trình, các báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng của Đảng bộ
Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hóa và cấp ủy các cấp.
4.2. Phương pháp nghiên cứu:
Để đạt mục tiêu đề ra, đề tài sử dụng một số phƣơng pháp nghiên cứu
từ góc độ chính trị học sau:
1. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu l thuyết: Phân tích, thống kê, so
sánh, đối chứng, tổng hợp kết quả những vấn đề l luận liên quan đến vai trò
lãnh đạo của cấp ủy cơ sở trong Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Thanh Hoá.
2. Phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Phƣơng pháp điều tra xã hội học.
Phƣơng pháp thống kê, phân loại; trên cơ sở đó, phân tích, so sánh để có kết
luận khách quan, khoa học.
5. Đóng góp về lý luận và thực tiễn
Hệ thống hóa các quan điểm, l luận và nghiệp vụ về chi bộ và sinh
hoạt chi bộ trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp; đánh giá đúng thực
trạng và những nguyên nhân của thực trạng chất lƣợng sinh hoạt chi bộ
trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp trong khối các cơ quan tỉnh Thanh
Hóa; đề xuất những giải pháp khả thi nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ


15
trong các đơn vị hành chính, sự nghiệp nói chung và của Đảng bộ Khối các
cơ quan tỉnh Thanh Hóa nói riêng; những kết quả nghiên cứu của đề tài góp
phần vào việc hồn thiện l luận về sinh hoạt Đảng và sinh hoạt chi bộ nói
riêng, đồng thời cịn phục vụ giảng dạy và nghiên cứu trong các trƣờng
Đảng, trong các cơ quan lãnh đạo và các cơ quan chuyên môn công tác
Đảng. Kết quả nghiên cứu của đề tài đồng thời đƣợc vận dụng trong công
tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của các tổ chức Đảng và cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ Khối
các cơ quan tỉnh Thanh Hóa.

6. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo,
luận văn đƣợc chia thành 3 chƣơng; 8 tiết.


16
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SINH HOẠT
CHI BỘ TRONG CÁC ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH, SỰ NGHIỆP

1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài
1.1.1. Chi bộ
Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong, đại biểu trung thành cho
lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Mục
đích của Đảng là xây dựng đất nƣớc độc lập, dân chủ, giàu mạnh, xã hội
công bằng, văn minh. Để thực hiện mục đích đó, Đảng phải đƣợc tổ chức
theo một hệ thống chặt chẽ, thống nhất từ Trung ƣơng đến địa phƣơng. Đại
hội Đảng lần thứ III (9/1960) quyết định hệ thống tổ chức Đảng gồm 4 cấp:
Trung ƣơng, tỉnh (thành phố trực thuộc Trung ƣơng), huyện (thị xã, khu) và
cơ sở Đảng. Hệ thống đó đƣợc duy trì cho đến nay.
Theo tinh thần đó, tổ chức cơ sở đảng đƣợc thành lập tƣơng ứng với
cấp hành chính Nhà nƣớc ở cơ sở (xã, phƣờng, thị trấn); cơ quan, đơn vị sự
nghiệp hoặc đơn vị cơ sở trong công an nhân dân và quân đội nhân dân, tổ
chức kinh tế (các loại hình hợp tác xã, các doanh nghiệp). Ở các cơ sở trên,
nếu có từ ba đảng viên chính thức trở lên, lập tổ chức cơ sở đảng. Nếu tổ
chức đảng có dƣới ba mƣơi đảng viên, lập chi bộ cơ sở có các tổ chức Đảng
trực thuộc. Nếu tổ chức Đảng có trên 30 đảng viên, lập đảng bộ có các tổ
chức Đảng trực thuộc. Nhƣ vậy, chi bộ là tổ chức cơ sở đảng có dƣới 30
đảng viên, chịu sự chỉ đạo, điều hành trực tiếp của đảng ủy trực thuộc.
Theo Từ điển Việt Nam, chi bộ là tổ chức Đảng thấp nhất. Theo Điều lệ

Đảng, chi bộ là nền tảng của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở. Sinh thời,
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Chi bộ là nền móng của Đảng, chi bộ tốt thì


17
mọi việc sẽ tốt” [45; 210]. Quan niệm ấy đều cho thấy, chi bộ là tổ chức tế
bào của Đảng, lập thành nền tảng của Đảng, nơi trực tiếp đƣa đƣờng lối, chủ
trƣơng chính sách của Đảng đến nhân dân và tổ chức thực hiện thắng lợi
đƣờng lối, chủ trƣơng, chính sách ấy. Chi bộ cũng là nơi thể hiện đầy đủ các
mặt hoạt động và sức chiến đấu của Đảng. Các mặt hoạt động của Đảng có
đầy đủ, đa dạng, phong phú hay không, sức chiến đấu của Đảng mạnh hay
yếu, tất cả đều đƣợc thể hiện ở chi bộ. Đúng nhƣ Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
khẳng định: “Chi bộ là gốc rễ của Đảng ở trong quần chúng. Chi bộ tốt thì
mọi chính sách của Đảng đều đƣợc thi hành tốt, mọi công việc đều tiến bộ
không ngừng. Trái lại, nếu chi bộ kém thì cơng việc không trôi chảy”[41;
590]. Bởi vậy, “đối với Đảng ta, việc xây dựng chi bộ cho tốt, cho vững
mạnh là một cơng việc vơ cùng quan trọng” [42; 77]. Chính vì vậy, để xây
dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, Đảng ta thƣờng bắt nguồn từ việc xây
dựng, kiện toàn tổ chức cơ sở đảng thấp nhất là chi bộ.
1.1.2. Sinh hoạt chi bộ
Nói đến hoạt động của Đảng là nói đến nhiều mặt: từ hoạt động xây
dựng nội bộ Đảng, xây dựng Đảng về chính trị, tƣ tƣởng và tổ chức, công
tác kiểm tra, giám sát, khen thƣởng và kỷ luật, cơng tác văn phịng cấp ủy,
đến hoạt động lãnh đạo xã hội của Đảng: lãnh đạo đối với Nhà nƣớc, Mặt
trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân; lãnh đạo các lĩnh vực của đời sống xã
hội và vận động quần chúng nhân dân…
Trong đó, sinh hoạt Đảng là một mặt hoạt động của Đảng. Trong cuốn
Về đổi mới và nâng cao chất lượng sinh hoạt Đảng, tác giả Đức Lƣợng quan
niệm: “Sinh hoạt Đảng là sự phản ánh quá trình xây dựng đƣờng lối, chủ
trƣơng, chính sách thơng qua hoạt động tập hợp trí tuệ, sức mạnh của tập thể

các tổ chức và các thành viên của Đảng để thực hiện l tƣởng, mục tiêu của
Đảng; là sự phản ánh q trình hoạt động xây dựng Đảng về chính trị, tƣ


18
tƣởng và tổ chức; xây dựng đội ngũ cán bộ và tổ chức Đảng trong sạch,
vững mạnh, đủ sức gánh vác trọng trách đối với giai cấp, đối với dân tộc; là
sự phản ánh mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân thơng qua các hoạt
động vì dân, tìm sức mạnh của tổ chức Đảng, đảng viên từ nhân dân” [37].
Theo đó, tác giả nêu ba loại hình sinh hoạt Đảng thƣờng gặp: sinh hoạt trong
đại hội Đảng các cấp; sinh hoạt của các cấp ủy đảng; sinh hoạt của các ban
xây dựng Đảng. Quan điểm trên có nhiều yếu tố hợp l , nhƣng chƣa đề cập
đến quan niệm sinh hoạt chi bộ là hoạt động của tất cả đảng viên để bàn bạc,
thảo luận và quyết định các chủ trƣơng, biện pháp nhằm thực hiện nhiệm vụ
ở đơn vị, xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh.
Theo đó, có thể hiểu, sinh hoạt chi bộ là cuộc họp toàn thể những đảng
viên của chi bộ, trên cơ sở những nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt của Đảng,
nhằm phát huy trí tuệ tập thể, sự thống nhất về

chí và hành động để lãnh

đạo và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của đơn vị; giáo dục
quản l và rèn luyện đảng viên, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của chi bộ. Sinh hoạt chi bộ là một chế độ đã đƣợc quy định trong Điều lệ
Đảng. Chi bộ sinh hoạt định kỳ mỗi tháng một lần và đột xuất khi cần. Việc
nâng cao chất lƣợng sinh hoạt chi bộ là nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao
chất lƣợng chi bộ và là một nhân tố quyết định vai trò lãnh đạo, sức chiến
đấu của tổ chức cơ sở đảng, giúp đảng viên nâng cao nhận thức chính trị tƣ
tƣởng và thực hiện chức năng lãnh đạo, giáo dục của chi bộ.
1.1.3. Chất lượng sinh hoạt chi bộ

Chất lƣợng là một khái niệm trừu tƣợng và khó nắm bắt. Thơng
thƣờng, chất lƣợng là phạm trù triết học biểu thị những thuộc tính bản chất
của sự vật, là “Cái tạo nên phẩm chất, giá trị của một con ngƣời, một sự
việc, sự vật”, hoặc là “cái tạo nên bản chất sự vật, làm cho sự vật này khác
sự vật kia” [48; 139].


19
Theo đó, chất lƣợng sinh hoạt chi bộ là tổng hợp những đặc điểm, tính
chất và hoạt động thể hiện năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của một tổ
chức Đảng, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị đƣợc giao trong
từng thời kỳ cách mạng. Chất lƣợng sinh hoạt chi bộ có ảnh hƣởng trực tiếp
đến chất lƣợng các quyết định chính trị của các tổ chức Đảng, đến chƣơng trình
hành động của đảng viên, đến việc tổ chức thực hiện có hiệu quả các nghị
quyết của chi bộ. Sinh hoạt chi bộ có chất lƣợng sẽ làm cho đƣờng lối, chính
sách của Đảng đƣợc quán triệt, nhiệm vụ của chi bộ đƣợc triển khai, trí tuệ và
trách nhiệm của đảng viên đƣợc nâng cao, kỷ luật của Đảng đƣợc tăng cƣờng,
mối quan hệ giữa Đảng với quần chúng đƣợc củng cố và phát triển.
Đánh giá chất lƣợng sinh hoạt chi bộ phải căn cứ vào các tiêu chí sau đây:
1. Nội dung sinh hoạt chi bộ.
2. Hình thức sinh hoạt chi bộ.
3. Việc thực hiện các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt Đảng.
4. Thực hiện quy trình sinh hoạt.
5. Số lƣợng và thái độ của đảng viên tham gia sinh hoạt chi bộ.
6. Kết quả thực hiện nhiệm vụ của chi bộ.
Đánh giá chất lƣợng sinh hoạt cần phải phân tích đầy đủ các mặt nêu
trên. Tuy nhiên, kết quả cuối cùng của việc nâng cao chất lƣợng sinh hoạt
chi bộ thể hiện ở kết quả tồn diện, tổng hợp của các tiêu chí trên, đó là sinh
hoạt chi bộ góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức
chiến đấu của tổ chức Đảng; nội bộ Đảng đƣợc xây dựng trong sạch, vững

mạnh; cán bộ, đảng viên có điều kiện để trƣởng thành và phát huy khả năng
của mình; tổ chức Đảng thực hiện tốt vai trị hạt nhân chính trị ở cơ sở và
đƣợc quần chúng nhân dân tín nhiệm... Những tiêu chí đánh giá chất lƣợng
sinh hoạt chi bộ đồng thời cũng là sự thể hiện những yêu cầu cần phải làm


20
để đảm bảo sinh hoạt chi bộ đạt chất lƣợng cao.
1.1.4. Đơn vị hành chính, sự nghiệp
Trong chuỗi khái niệm “đơn vị hành chính, sự nghiệp”, chúng ta cần
thiết phải phân biệt hai đối tƣợng khác nhau: cơ quan hành chính và đơn vị
sự nghiệp.
Cơ quan hành chính là một loại cơ quan trong bộ máy Nhà nước được
thành lập theo các quy định của pháp luật, để thực hiện chức năng quản lý
hành chính Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Những
cơ quan này đƣợc phép (và cần phải) sử dụng quyền lực Nhà nƣớc có tính
cƣỡng chế xã hội với pháp luật là công cụ cơ bản để tiến hành các hoạt động
điều tiết các mặt của đời sống xã hội theo một trật tự đƣợc Nhà nƣớc quy
định trong hệ thống pháp luật. Hệ thống các cơ quan hành chính Nhà nƣớc
bao gồm cơ quan trung ƣơng (Chính phủ, các bộ và cơ quan ngang bộ, có
thể có một số cơ quan thuộc Chính phủ) và cơ quan địa phƣơng (UBND các
cấp và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND nhƣ các sở, các phịng).
Cơ quan hành chính Nhà nƣớc là một loại cơ quan Nhà nƣớc, là một bộ
phận cấu thành bộ máy Nhà nƣớc. Do vậy, cơ quan hành chính Nhà nƣớc
cũng mang đầy đủ các đặc điểm chung của các cơ quan Nhà nƣớc. Cụ thể là:
1. Cơ quan hành chính Nhà nƣớc hoạt động mang tính quyền lực Nhà
nƣớc, đƣợc tổ chức và hoạt động trên nguyên tắc tập trung dân chủ.
2. Mỗi cơ quan hành chính Nhà nƣớc đều có một thẩm quyền nhất định,
thẩm quyền này do pháp luật quy định, đó là tổng thể những quyền và nghĩa
vụ cụ thể mang tính quyền lực, đƣợc Nhà nƣớc trao cho để thực hiện nhiệm

vụ, chức năng của mình.
3. Về mặt thẩm quyền thì cơ quan hành chính Nhà nƣớc đƣợc quyền
đơn phƣơng ban hành văn bản quy phạm pháp luật hành chính và văn bản


21
đó có hiệu lực bắt buộc đối với các đối tƣợng có liên quan; cơ quan hành
chính Nhà nƣớc có quyền áp dụng các biện pháp cƣỡng chế đối với các đối
tƣợng chịu sự tác động, quản l của cơ quan hành chính Nhà nƣớc.
Bên cạnh đó, cơ quan hành chính Nhà nƣớc cịn có đặc điểm đặc thù là:
1. Cơ quan hành chính Nhà nƣớc có chức năng quản l hành chính Nhà
nƣớc, thực hiện hoạt động chấp hành và điều hành trên mọi lĩnh vực của đời
sống xã hội, trong khi đó các cơ quan Nhà nƣớc khác chỉ tham gia vào hoạt
động quản l trong phạm vi, lĩnh vực nhất định.
2. Cơ quan hành chính Nhà nƣớc nói chung là cơ quan chấp hành, điều
hành của cơ quan quyền lực Nhà nƣớc: thẩm quyền của các cơ quan hành
chính Nhà nƣớc chỉ giới hạn trong phạm vi hoạt động chấp hành, điều hành.
Ðiều đó có nghĩa là cơ quan hành chính Nhà nƣớc chỉ tiến hành các hoạt
động để chấp hành Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết của cơ quan
quyền lực Nhà nƣớc trong phạm vi hoạt động chấp hành, điều hành của Nhà
nƣớc. Các cơ quan hành chính Nhà nƣớc đều trực tiếp hoặc gián tiếp phụ
thuộc vào cơ quan quyền lực Nhà nƣớc, chịu sự lãnh đạo, giám sát, kiểm tra
của các cơ quan quyền lực Nhà nƣớc cấp tƣơng ứng và chịu trách nhiệm báo
cáo trƣớc cơ quan đó. Các cơ quan hành chính Nhà nƣớc có quyền thành lập
ra các cơ quan chun mơn để giúp cho cơ quan hành chính Nhà nƣớc hồn
thành nhiệm vụ.
3. Cơ quan hành chính Nhà nƣớc là hệ thống cơ quan có mối liên hệ
chặt và có đối tƣợng quản l rộng lớn: hệ thống các đơn vị cơ sở nhƣ công
ty, tổng công ty, nhà máy, xí nghiệp thuộc lĩnh vực kinh tế; trong lĩnh vực
giáo dục có trƣờng học; trong lĩnh vực y tế có bệnh viện...

4. Cơ quan hành chính Nhà nƣớc có chức năng quản l Nhà nƣớc dƣới
hai hình thức là ban hành các văn bản quy phạm và văn bản cá biệt trên cơ


22
sở hiến pháp, luật, pháp lệnh và các văn bản của các cơ quan hành chính
Nhà nƣớc cấp trên nhằm chấp hành, thực hiện các văn bản đó. Mặt khác trực
tiếp chỉ đạo, điều hành, kiểm tra... hoạt động của các cơ quan hành chính
Nhà nƣớc dƣới quyền và các đơn vị cơ sở trực thuộc của mình.
5. Cơ quan hành chính Nhà nƣớc là chủ thể cơ bản, quan trọng nhất của
Luật Hành chính.
Đơn vị sự nghiệp chỉ các đơn vị do Nhà nƣớc tổ chức để thực hiện
những dịch vụ nhất định phục vụ cho hoạt động của Nhà nƣớc, đảm bảo
mục tiêu quản l của Nhà nƣớc. Trong Đại từ điển tiếng Việt của Nxb Văn
hoá - Thông tin năm 1998 (do Nguyễn Nhƣ Ý chủ biên) có đề cập tới thuật
ngữ "sự nghiệp", theo đó "sự nghiệp đƣợc hiểu là các hoạt động nghiệp vụ
phục vụ cho sản xuất kinh doanh và sinh hoạt văn hoá” [66]. Nhƣ vậy, ở đây
có thể hiểu hoạt động sự nghiệp là các hoạt động cung cấp các loại dịch vụ
phục vụ cho những nhu cầu nhất định của xã hội, nhƣ giáo dục, đào tạo
nguồn nhân lực, chăm sóc y tế cho con ngƣời, cung cấp các sản phẩm khoa
học phục vụ kinh tế - xã hội... và "đơn vị sự nghiệp”chính là các cơ sở cung
cấp các loại dịch vụ này. Các đơn vị sự nghiệp bao gồm các trƣờng đại học,
cao đẳng, dạy nghề, các trƣờng phổ thông; các bệnh viện, trung tâm y tế; các
viện nghiên cứu, các trạm trại kỹ thuật... Những đơn vị này có thể do cấp
Trung ƣơng quản l (ví dụ các trƣờng đại học do Bộ Giáo dục và Đào tạo
quản l , các bệnh viện công lập do Bộ Y tế quản l , các viện nghiên cứu do
Bộ Khoa học và Công nghệ và các ngành quản l ), cũng có thể do chính
quyền địa phƣơng quản l .
Các đơn vị cung cấp dịch vụ sự nghiệp do Nhà nƣớc thành lập đƣợc gọi
là các “đơn vị sự nghiệp của Nhà nƣớc”. Các đơn vị này có các đặc điểm sau:

1. Là các cơ quan cung cấp dịch vụ. Những dịch vụ mà các đơn vị sự
nghiệp cung cấp là những dịch vụ thiết yếu cho sự phát triển của từng cá nhân


23
và cả xã hội. Đây không phải là hoạt động quản l hành chính Nhà nƣớc.
2. Trong q trình hoạt động không sử dụng tới quyền lực Nhà nước. Các
dịch vụ mà đơn vị sự nghiệp cung cấp cho xã hội không cần dùng tới quyền
lực Nhà nƣớc để tạo nên. Đặc điểm này cho phép không chỉ cơ quan Nhà nƣớc
cung cấp dịch vụ sự nghiệp mà có thể cho phép cả các đơn vị phi Nhà nƣớc
cùng tham gia vào q trình cung cấp (xã hội hố dịch vụ sự nghiệp).
3. Không ban hành các quyết định quản lý hành chính Nhà nước. Các
quyết định mà các đơn vị sự nghiệp ban hành là để thực hiện các hoạt động
cung cấp dịch vụ mà không làm nhiệm vụ quản l Nhà nƣớc.
4. Trực tiếp hoặc gián tiếp nằm dưới sự giám sát của các cơ quan quản
lý Nhà nước. Sự giám sát này là để nhằm đảm bảo các dịch vụ mà các đơn
vị này cung cấp đáp ứng đƣợc các yêu cầu của xã hội cũng nhƣ yêu cầu về
định hƣớng phát triển của Nhà nƣớc.
Nói tóm lại, đơn vị hành chính, sự nghiệp là những đơn vị quản l hành
chính Nhà nƣớc, đơn vị sự nghiệp y tế, văn hoá, giáo dục, thể thao, sự
nghiệp khoa học công nghệ, sự nghiệp kinh tế… trực thuộc các Bộ, tổng
cục, các cơ quan đoàn thể, các tổ chức xã hội do Trung ƣơng và địa phƣơng
quản l và các đơn vị trực thuộc lực lƣợng vũ trang.
Theo tính chất, các đơn vị hành chính sự nghiệp bao gồm: các đơn vị
hành chính thuần túy: đó là các cơ quan cơng quyền trong bộ máy hành
chính Nhà nƣớc (các đơn vị quản l hành chính Nhà nƣớc); các đơn vị sự
nghiệp: sự nghiệp văn hóa, sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp y tế, sự nghiệp
kinh tế, sự nghiệp nghiên cứu khoa học; các tổ chức đoàn thể, xã hội, nghề
nghiệp, tổ chức quần chúng...
1.2. Khái quát về chi bộ trong đơn vị hành chính, sự nghiệp

1.2.1. Vị trí của chi bộ trong đơn vị hành chính, sự nghiệp


24
Với tính cách là nền tảng của Đảng, chi bộ có vị trí rất quan trọng đối
với sự vững mạnh của Đảng. Đây là cấp tổ chức cuối cùng trong hệ thống tổ
chức bốn cấp của Đảng ta, là cấp tổ chức sâu rộng nhất, gắn với các đơn vị
cơ sở trên toàn lãnh thổ và các ngành, các lĩnh vực của đời sống xã hội, bảo
đảm sự lãnh đạo của Đảng tới từng cơ sở, từng đảng viên và từng ngƣời dân.
Xét trong hệ thống tổ chức của Đảng, thì chi bộ là “nền tảng”, là “gốc
rễ” của Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Chi bộ là gốc rễ của Đảng” và
“Chi bộ là nền tảng của Đảng, của cách mạng…”. Một cây không thể thiếu
gốc rễ, một ngơi nhà khơng thể thiếu nền tảng, nền móng. Điều đó đủ nói lên
vị trí cực kỳ quan trọng của chi bộ với tƣ cách là tổ chức cơ sở đảng: “Đảng
mạnh là do các chi bộ đều mạnh” và “Các chi bộ mạnh tức Đảng mạnh”.
Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam đƣợc Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XI thông qua, chỉ rõ: “Chi bộ (chi bộ cơ sở, đảng bộ cơ sở) là nền tảng
của Đảng, là hạt nhân chính trị ở cơ sở”. Chi bộ có vị trí đặc biệt quan trọng
trong cơng tác xây dựng Đảng, trong lãnh đạo sự nghiệp xây dựng, bảo vệ
và phát triển đất nƣớc.
Ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta cũng rất quan tâm đến việc xây dựng
chi bộ, coi đây là cấp tổ chức nền tảng, là những đơn vị chiến đấu cơ bản,
những tế bào của Đảng; chất lƣợng của các đảng bộ, chi bộ cơ sở là nhân tố
cơ bản tạo nên chất lƣợng lãnh đạo của Đảng đối với quá trình cách mạng.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam cho thấy, những thành tựu đã đạt đƣợc,
những tiềm năng đƣợc khai thác, những kinh nghiệm có giá trị đều bắt nguồn
từ nỗ lực phấn đấu của quần chúng ở cơ sở, mà hạt nhân là tổ chức Đảng.
Chi bộ là nơi trực tiếp thực hiện chủ trƣơng, đƣờng lối, nghị quyết của
Đảng, đồng thời cũng là nơi kiểm nghiệm và góp phần quan trọng vào việc
hình thành, phát triển chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng thông qua những kinh

nghiệm thực tiễn phong phú của đội ngũ đảng viên và quần chúng nhân dân.