Một số biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các trường trung học phổ thông huyện yên định, tỉnh thanh hóa

1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ƢỜ
_____________________

Ủ

Ổ

Ở

ƢỜ

Ổ

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

, Ă

2015


2
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ƢỜ
_____________________

Ủ

Ổ

Ở

ƢỜ

Ổ

Chuyên ngành: uản
o ụ
Mã s : 60.14.01.14
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

ƢỚ

DẪ K
Ễ

, Ă

:
ƢỜ

2015


3
Ờ

Ơ

Để hồn thành luận văn thạc sỹ này, tơi đã nhận được sự giúp đỡ của

nhiều tập thể và cá nhân.
Trước hết, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu, các
thầy giáo, cô giáo khoa Sau Đại học trường Đại học Vinh đã tận tình giúp đỡ
tơi trong học tập, nhất là trong q trình tiến hành đề tài luận văn. Đồng
thời, tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè đồng nghiệp đã động viên giúp đỡ, tạo
mọi điều kiện thuận lợi trong việc cung cấp tài liệu, số liệu, đóng góp ý kiến
trong quá trình nghiên cứu để tơi hồn thành luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo, chuyên viên Sở Giáo dục và Đào
tạo Thanh Hóa, Phịng Giáo dục và Đào tạo Yên Định, Ban Giám hiệu và các
thầy cô giáo 05 trường THPT trên địa bàn huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa
đã tạo điều kiện thuận lợi và nhiệt tình giúp đỡ tơi có được các thơng tin cần
thiết để phục vụ cho đề tài nghiên cứu của mình.
Đặc biệt tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến Phó Giáo sư - Tiến sỹ
Nguyễn Thị Hường đã tận tình chỉ bảo giúp đỡ tơi trong suốt q trình
nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Với thời gian nghiên cứu cịn hạn chế, thực tiễn cơng tác là vơ cùng
phong phú, sinh động và có nhiều vấn đề cần giải quyết, bản thân dù đã cố
gắng rất nhiều, song luận văn chắc chắn khơng tránh khỏi những thiếu sót.
Kính mong được thầy, cô giáo và các bạn đồng nghiệp chỉ dẫn góp ý.
Xin chân thành cảm ơn!
Nghệ An, tháng 5 năm 2015
ả

Vũ Trung Thái


4
Ụ

Ụ

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA T
CHUY N M N Ở CÁC TRƢ NG TRUNG HỌC PH TH NG ................ 6
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................... 6
1.2. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................ 9
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng ....................................... 9
1.2.2. Tổ chuyên môn ...................................................................................... 13
1.2.3. Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn .................................................. 16
1.2.4. Biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ................................. 16
1.3. Một số vấn đề về tổ chuyên môn ở trƣờng trung học phổ thông ............. 17
1.3.1. Vị trí, vai trị và mục tiêu của giáo dục trung học phổ thông ............... 17
1.3.2. Tổ chuyên môn trong trƣờng trung học phổ thông ............................... 19
1.4. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở trƣờng trung học phổ thông ........... 22
1.4.1. S cần thiết phải quản lý hoạt động tổ chuyên môn ............................. 22
1.4.2. Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ........................................................ 23
1.4.3. Phƣơng pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ................................... 34
Kết luận chƣơng 1 ........................................................................................... 37
CHƢƠNG 2. TH C TRẠNG C NG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA
T CHUY N M N Ở CÁC TRƢ NG THPT HUY N Y N Đ NH, T NH
THANH HOÁ ................................................................................................. 38
2.1. Khái quát chung về đ c đi m t nhiên, kinh tế -

hội, giáo dục huyện

Yên Định, T nh Thanh Hố............................................................................. 38
2.1.1. Vị trí địa lý, đ c đi m điều kiện t nhiên và dân cƣ ............................. 38
2.1.2. Về kinh tế-

hội .................................................................................. 40

2.1.3. Về t nh h nh giáo dục ............................................................................ 41
2.2. Th c trạng hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng trung học phổ
thơng huyện n Định, t nh Thanh Hố ......................................................... 44
2.2.1. Khái quát về các trƣờng trung học phổ thông huyện Yên Định ........... 44


5
2.2.2. Cơ cấu Tổ chuyên môn ở các trƣờng trung học phổ thông huyện Yên
Định ................................................................................................................. 47
2.2.3. Th c trạng hoạt động đổi mới phƣơng pháp dạy học ở các tổ chuyên
môn của các trƣờng trung học phổ thông huyện Yên Định, t nh Thanh Hoá . 49
2.2.4. Th c trạng công tác bồi dƣỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu ... 53
2.2.5. Th c trạng t học t bồi dƣỡng, nghiên cứu khoa học, sáng kiến kinh
nghiệm, làm đồ dùng dạy học trong các tổ chuyên môn của các trƣờng trung
học phổ thông huyện Yên Định, t nh Thanh Hoá ........................................... 54
2.2.6. Th c trạng hoạt động d giờ, thăm lớp ở các trƣờng trung học phổ
thông huyện Yên Định, t nh Thanh Hoá ......................................................... 56
2.2.7. Th c trạng sinh hoạt chuyên môn ở các trƣờng trung học phổ thơng
huyện n Định, t nh Thanh Hố ................................................................... 59
2.3. Th c trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trƣờng trung học phổ
thông huyện Yên Định, t nh Thanh Hố ......................................................... 62
2.3.1. Quản lý cơng tác ây d ng kế hoạch tổ chuyên môn, kế hoạch giảng
dạy của giáo viên ............................................................................................. 62
2.3.2. Quản lý việc th c hiện chƣơng tr nh giảng dạy của các tổ chuyên môn
và giáo viên ..................................................................................................... 64
2.3.3. Quản lý việc th c hiện nề nếp dạy học của giáo viên ........................... 66
2.3.4. Quản lý việc th c hiện đồi mới phƣơng pháp dạy học, ki m tra đánh giá
của các tồ chuyên môn và giáo viên ............................................................... 68
2.3.5. Quản lý công tác bồi dƣỡng giáo viên thông qua các hoạt động của tổ

chuyên môn ..................................................................................................... 69
2.3.6. Hiệu trƣởng quản lý công tác thi đua của các tổ chuyên môn .............. 71
2.4. Đánh giá chung về th c trạng .................................................................. 72
2.4.1. Nguyên nhân thành cơng....................................................................... 72
2.4.2. Ngun nhân hạn chế, thiếu sót ............................................................ 73
Kết luận chƣơng 2 ........................................................................................... 75


6
CHƢƠNG 3. MỘT S BI N PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA T
CHUY N M N Ở CÁC TRƢ NG TRUNG HỌC PH TH NG HUY N
Y N Đ NH, T NH THANH HOÁ ................................................................. 76
3.1. Các nguyên tắc đề uất biện pháp ............................................................ 76
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu .......................................................................... 76
3.1.2. Đảm bảo tính th c tiễn .......................................................................... 76
3.1.3. Đảm bảo tính hiệu quả .......................................................................... 77
3.1.4. Đảm bảo tính kế thừa ............................................................................ 77
3.1.5. Đảm bảo tính khả thi ............................................................................. 78
3.2. Đề uất các biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ....................... 78
3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của tổ
chuyên môn ở trƣờng trung học phổ thông ..................................................... 78
3.2.2. Tăng cƣờng quản lý kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn ............... 84
3.2.3. Ch đạo và Quản lý nội dung sinh hoạt chuyên môn ............................ 90
3.2.4. Ki m tra, giám sát việc th c hiện quy chế chuyên môn ....................... 94
3.2.5. Tăng cƣờng quản lý công tác bồi dƣỡng, t học, t bồi dƣỡng và viết
sáng kiến kinh nghiệm của tổ chuyên môn ..................................................... 96
3.2.6. Quản lý việc th c hiện công tác thi đua của tổ chuyên môn ................ 99
3.2.7. Ki m tra đánh giá việc th c hiện kế hoạch hoạt động của tổ chuyên
môn ................................................................................................................ 102
3.3. Thăm dị tính khả thi của các biện pháp đề uất .................................... 104

3.3.1. Các bƣớc tiến hành thăm dò ................................................................ 104
3.3.2. Thăm dò và kết luận ............................................................................ 106
Kết luận chƣơng 3 ......................................................................................... 111
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGH ....................................................................... 112
1. Kết luận ..................................................................................................... 112
2. Kiến nghị ................................................................................................... 114
TÀI LI U THAM KHẢO ............................................................................. 116
PHỤ LỤC


7
D

Ụ

Ữ

Ế

K h ệu

ẮT
ọ à

BGH

Ban giám hiệu

CBQL

Cán bộ quản lý

CNH

Công nghiệp hoá

CB-VC

Cán bộ – viên chức

CSVC

Cơ sở vật chất

GV

Giáo viên

HĐH

Hiện đại hoá

HS

Học sinh

HSG

Học sinh giỏi

HT

Hiệu trƣởng

KTĐG

Ki m tra đánh giá

MN

Mần non

NV

Nhân viên

PHT

Phó hiệu trƣởng

PPDH

Phƣơng pháp dạy học

QL

Quản lý

QLGD

Quản lý giáo dục

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

TCM

Tổ chuyên môn

TH

Ti u học

THCS

Trung học cơ sở

THPT

Trung học phổ thông

TTCM

Tổ trƣởng chuyên môn


8
D

Ụ

Ơ Ồ

Ể

Sơ đồ 1.1: Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trong trƣờng THPT ................ 25
Bảng 2.1: Quy mô mạng lƣới và chất lƣợng giáo dục học kỳ 1 năm học 20142015 ................................................................................................ 41
Bảng 2.2: Th c trạng đội ngũ Nhà giáo, cán bộ QLGD năm học 2014-2015.... 42
Bảng 2.3: Cơ sở vật chất của các trƣờng THPT huyện Yên Định .................. 44
Bảng 2.4: Số liệu tuy n sinh đầu vào năm học 2014-2015 của các trƣờng
THPT huyện Yên Định .................................................................. 45
Bảng 2.5: Cơ cấu CBQL của trƣờng THPT huyện Yên Định ........................ 46
Bảng 2.6: Quy mô học sinh và chất lƣợng giáo dục của các trƣờng THPT
trong huyện trong 3 năm học gần nhất........................................... 46
Bảng 2.7: Kết quả thi HSG cấp t nhcủa các trƣờng THPT trong huyện Yên
Định ................................................................................................ 47
Bảng 2.8. Thống kê số tổ chuyên môn các trƣờng THPT huyện Yên Định ... 48
Bảng 2.9: Cơ cấu TCM ở các trƣờng THPT huyện Yên Định ....................... 48
Bảng 2.10: Thống kê về số giáo viên giỏi các cấp của khối các trƣờng THPT
huyện Yên Định trong 3 năm qua .................................................. 52
Bảng 2.11: Thống kê về kết quả ếp loại đề tài sáng kiến kinh nghiệm của
các trƣờng THPT huyện Yên Định ................................................ 56
Bảng 2.12: Thống kê về số giáo viên đƣợc d giờ khối các trƣờng THPT
huyện Yên Định trong 3 năm qua .................................................. 59
Bảng 2.13. Kết quả khảo sát việc ây d ng kế hoạch tổ chuyên môn ở các
trƣờng THPT huyện Yên Định, t nh Thanh Hóa ........................... 63
Bảng 2.14. Kết quả khảo sát về quản lý việc th c hiện chƣơng tr nh giảng dạy
của các TCM và GV ở các trƣờng THPT huyện Yên Định ........... 64
Bảng 2.15. Kêt quả khảo sát về quản lý việc th c hiện nề nếp dạy học của

giáo viên ở các trƣờng THPT huyện Yên Định, t nh Thanh Hóa .. 66
Bảng 2.16. Kết quả khảo sát về quản lý việc th c hiện đổi mới PPDH, KTĐG
của các tổ chuyên môn và giáo viên ở các trƣờng THPT huyện
Yên Định, t nh Thanh Hóa ............................................................. 68
Bảng 2.17: Th c trạng quản lý hoạt động bồi dƣỡng GV của tổ CM ............ 70
Bảng 2.18: Th c trạng quản lý công tác thi đua của tổ CM ........................... 71
Bảng 3.1: Thống kê kết quả thăm dò mức độ cần thiết và mức độ khả thi của 7
biện pháp đề uất ......................................................................... 107


1
MỞ Ầ
1

o họn đề tà

1.1. Đất nƣớc ta đang bƣớc vào một k nguyên mới, k nguyên đánh dấu
một thời k cả dân tộc đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá nhằm th c
hiện mục tiêu “dân giàu, nƣớc mạnh,

hội công bằng, dân chủ, văn minh”.

Đại hội Đảng IX đ khẳng định nguồn nhân l c là nhân tố quyết định s phát
tri n đất nƣớc trong thời k cơng nghiệp hố, hiện đại hố nên cần tạo chuy n
biến cơ bản, toàn diện về GD&ĐT. Đến Đại hội Đảng X tiếp tục ch rõ: "Giáo
dục phải nhằm đào tạo những con người Việt Nam có lý tưởng độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội, có phẩm chất tốt đẹp của dân tộc, có năng lực, bản
lĩnh để thích ứng với những biến đổi của xã hội trong kinh tế thị trường,
những yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc".
Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đ khẳng định "Đổi

mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện
đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ
chế quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo
dục là khâu then chốt" và "Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân
trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây
dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam". Chiến lƣợc
phát tri n kinh tế -

hội 2011 - 2020 đ định hƣớng: "Phát triển và nâng

cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao là một đột
phá chiến lược".
Nhƣ vậy ch có phát tri n giáo dục th mới mở ra tƣơng lai tƣơi sáng
cho đất nƣớc. Bởi lẽ giáo dục nói chung, dạy học nói riêng có vai trị đ c biệt
quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân l c cho đất nƣớc. Đó là những
ngƣời lao động có kỹ thuật, có tay nghề thành thạo, có khả năng thích ứng,
khả năng giao tiếp - đƣợc đào tạo và bồi dƣỡng bởi nền giáo dục tiên tiến gắn


2
với khoa học công nghệ hiện đại. Muốn làm đƣợc điều này th cần phải nâng
cao chất lƣợng giáo dục THPT tạo ra nền tảng vững chắc đ nâng cao chất
lƣợng nguồn nhân l c cho đất nƣớc.
Ch thị 40- CT/ TƢ của Ban Bí thƣ đ ch rõ: Phát tri n giáo dục và đào
tạo là quốc sách hàng đầu, là một trong những động l c quan trọng thúc đẩy
s nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nƣớc, là điều kiện đ phát huy
nguồn l c con ngƣời. Đây là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, trong đó
nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là l c lƣợng nịng cốt, có vai trị quan
trọng”. Muốn th c hiện định hƣớng này phải giải quyết nhiều vấn đề, trong đó
đổi mới cơng tác quản lý giáo dục là một biện pháp quan trọng.

1.2. Có th nói, hoạt động chủ yếu trong nhà trƣờng là hoạt động
chuyên môn. Các tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng và nịng cốt trong các
nhà trƣờng nói chung, nhà trƣờng THPT nói riêng (đây nhƣ là đơn vị tr c tiếp
sản uất theo quan đi m kinh tế . Bởi lẽ hoạt động chủ yếu của nhà trƣờng là
hoạt động chuyên môn, v vậy tổ chuyên môn là đơn vị cơ sở gắn bó với
ngƣời giáo viên giảng dạy. Ở đây diễn ra mọi hoạt động có liên quan đến toàn
bộ hoạt động nghề nghiệp của ngƣời giáo viên. Tổ chun mơn cũng là nơi
ngƣời giáo viên có th chia sẻ mọi tâm tƣ, nguyện vọng cũng nhƣ những vấn
đề có liên quan đến nghề nghiệp, đời sống vật chất và tinh thần của m nh.
Hoạt động của tổ chun mơn trong nhà trƣờng có vai trị quyết định cho s
phát tri n của nhà trƣờng nói riêng và s phát tri n giáo dục nói chung. Có th
nói hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trƣờng là nhân tố quyết định tr c
tiếp đến chất lƣợng dạy học của các trƣờng THPT hiện nay. Do đó, quản lí
hoạt động chun mơn là nhiệm vụ hàng đầu, là trọng tâm trong quá tr nh
quản lí nhà trƣờng.
1.3. Chất lƣợng hoạt động của tổ chuyên môn trong nhà trƣờng phụ
thuộc rất nhiều vào quá tr nh quản lí của ngƣời hiệu trƣởng đối với tổ. Các tổ
chuyên môn trong nhà trƣờng do hiệu trƣởng thành lập và ra quyết định công


3
nhận đ giúp hiệu trƣởng th c hiện nhiệm vụ năm học, th c hiện chƣơng tr nh
đào tạo của nhà trƣờng. S quản lý của hiệu trƣởng đối với tổ chuyên môn là
kim ch nam cho hoạt động của tổ đ đạt đƣợc mục đích của nhà trƣờng. Qua
những năm công tác ở trƣờng THPT, từ giáo viên đến tổ trƣởng chuyên môn,
rồi là ngƣời quản lý nhà trƣờng, bản thân tơi thấy rõ vai trị quyết định của
việc QL của hiệu trƣởng đối với hoạt động của tổ chuyên môn trong việc
nâng cao chất lƣợng dạy học.
Vấn đề quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trƣờng THPT ở huyện
Yên Định, Thanh Hóa sao cho có hiệu quả thiết th c đ từng bƣớc nâng cao

chất lƣợng giảng dạy và giáo dục trong các nhà trƣờng chƣa đƣợc các cấp
quản lý của ngành giáo dục huyện Yên Định tổng kết. Đội ngũ Tổ trƣởng tổ
chuyên môn cũng chƣa đƣợc đào tạo, bồi dƣỡng kỹ năng quản lý tổ chun
mơn một cách có hệ thống, v vậy ngay cả những tổ chuyên môn đƣợc em là
mạnh, cũng uất hiện khơng ít khó khăn, khơng ít vấn đề bất cập do đòi hỏi
ngày càng cao của chất lƣợng dạy học. Đội ngũ cán bộ quản lý nhà trƣờng, Tổ
trƣởng chun mơn cũng nhƣ giáo viên chắc chắn cịn nhiều vƣớng mắc cần
tháo gỡ.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi thấy cần thiết phải nghiên
cứu đề tài: "

ts

ện ph p quản

hoạt đ n

trƣờn trun họ phổ thôn huyện

ên

ủa tổ hun mơn ở

ịnh t nh Thanh Hố" đ

nghiên cứu.
2.

ụ đí h n h ên ứu

Từ nghiên cứu cơ sở lý luận, phân tích th c trạng đề tài đề uất một số
biện pháp quản lý hoạt động của tổ chun mơn ở các trƣờng THPT huyện
n Định, Thanh Hố đ nâng cao chất lƣợng giáo dục của các nhà trƣờng.
3. Kh h thể và đ

tƣợn n h ên ứu

3.1. Khách thể nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn của các trƣờng THPT


4

3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các trƣờng THPT
huyện Yên Định, Thanh Hoá.
4.

ả thuyết khoa họ

Chất lƣợng hoạt động của tổ chun mơn ở các trƣờng THPT có th
đƣợc nâng cao nếu đề uất đƣợc các biện pháp quản lý có tính khoa học và
tính khả thi, phù hợp với điều kiện của nhà trƣờng.
5. h ệm vụ n h ên ứu
5.1. Xây d ng cơ sở lí luận của đề tài.
5.2. Đánh giá th c trạng công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn của
các trƣờng THPT huyện Yên Định, Thanh Hoá.
5.3. Đề uất những biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các
trƣờng THPT huyện Yên Định, Thanh Hố và khảo sát tính khả thi của các
biện pháp đó.

6. Các phƣơn ph p n h ên ứu
6.1. Các phƣơng pháp nghiên cứu lí luận: Phân tích, nghiên cứu các tài
liệu có liên quan nhằm ác lập cơ sở lý luận của đề tài.
6.2. Các phƣơng pháp nghiên cứu th c tiễn: Điều tra viết, tổng kết kinh
nghiệm, phƣơng pháp chuyên gia.
6.3. Phƣơng pháp toán thống kê: Dùng một số cơng thức tốn thống kê
đ

ử lí số liệu thu đƣợc.
7

ón

óp ủa đề tà

Hệ thống hố cơ sở lý luận về quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở
trƣờng THPT.
Làm sáng tỏ th c trạng quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở các
trƣờng THPT huyện Yên Định, t nh Thanh Hóa.


5
Đề uất một số biện pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn nhằm đáp
ứng yêu cầu đổi mới QLGD ở các trƣờng THPT ở huyện Yên Định, t nh
Thanh Hóa trong giai đoạn hiện nay.
Kết quả nghiên cứu của đề tài có th làm tài liệu tham khảo cho CBQL
các trƣờng THPT trong công tác quản lý hoạt động tổ chun mơn.
8.

u tr

ủa uận v n

Ngồi phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, Luận văn
gồm 3 chƣơng:
hƣơn 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở
các trƣờng THPT.
Chƣơn 2: Th c trạng công tác quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
ở các trƣờng THPT huyện Yên Định, t nh Thanh Hóa.
Chƣơn 3: Một số biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn ở
các trƣờng THPT huyện Yên Định, t nh Thanh Hóa.


6
ƢƠ
Ơ Ở
Ổ

Ậ
Ở

1

Ề

Ủ
ƢỜ

Ổ

1.1. Lị h sử n h ên ứu v n đề
Hoạt động chủ yếu của một nhà trƣờng là hoạt động dạy và học, hai
hoạt động này chủ yếu diễn ra ở các TCM, đây là hoạt động quan trọng, chủ
yếu, quyết định s tồn tại và phát tri n của mỗi nhà trƣờng. Ở trƣờng THPT,
tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trong bộ máy tổ chức, quản lý, nơi
th c thi tr c tiếp nhiệm vụ dạy học và giáo dục học sinh.
Hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn là hoạt động thiết yếu, chủ
l c cho tất cả các hoạt động giáo dục. V vậy, nghiên cứu công tác quản lý,
ây d ng và phát tri n các hoạt động dạy học - giáo dục trong nhà trƣờng nói
chung, hoạt động tổ chuyên mơn nói riêng ở các trƣờng THPT là nhiệm vụ
quan trọng và là điều kiện cơ bản đ nâng cao chất lƣợng giáo dục tồn diện.
Trong cơng tác quản lý nhà trƣờng, nếu quản lý có hiệu quả hoạt động của tổ
chuyên môn cùng với việc đề ra đƣợc các biện pháp quản lý hoạt động của tổ
chun mơn có cơ sở khoa học và phù hợp với điều kiện th c tiễn sẽ là con
đƣờng tốt nhất đ đạt đƣợc chất lƣợng giáo dục theo mục tiêu đề ra.
Trong bức thƣ gửi cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh ngày 16
tháng 10 năm 1968, Hồ Chí Minh có dạy: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải
tiếp tục thi đua dạy tốt và học tốt. Trên nền tảng giáo dục chính trị và l nh đạo
tƣ tƣởng tốt, phải phấn đấu nâng cao chất lƣợng văn hoá và chuyên môn
nhằm thiết th c giải quyết các vấn đề do cách mạng nƣớc ta đề ra trong một
thời gian không a đạt những đ nh cao của khoa học kỹ thuật” [30].
Chiến lƣợc phát tri n giáo dục 2011 - 2020 với mục tiêu tổng quát đến
năm 2020, nền giáo dục nƣớc ta đƣợc đổi mới căn bản và tồn diện theo
hƣớng chuẩn hóa, hiện đại hóa,

hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế;


7
chất lƣợng giáo dục đƣợc nâng cao một cách toàn diện [10].

Ngày 04/11/2013 hội nghị Ban chấp hành trung ƣơng 8, khóa XI về đổi
mới căn bản, tồn diện giáo dục [34].
Nâng cao chất lƣợng GD nhằm đáp ứng yêu cầu phát tri n kinh tế
hội trong thời kỳ CNH, HĐH đất nƣớc là trách nhiệm n ng nề của tồn
Đảng, tồn dân, trong đó ngành GD góp phần hết sức to lớn L c lƣợng có
vai trị đ c biệt quan trọng quyết định chất lƣợng GD là đội ngũ nhà giáo
và CBQL giáo dục. Do vậy, việc nghiên cứu công tác quản lý, ây d ng và
phát tri n các hoạt động dạy học - giáo dục trong nhà trƣờng nói chung,
hoạt động TCM nói riêng ở các trƣờng THPT là nhiệm vụ quan trọng và là
điều kiện cơ bản đ nâng cao chất lƣợng GD toàn diện. Trong cơng tác
quản lý nhà trƣờng, nếu quản lý có hiệu quả đội ngũ TTCM, cùng với việc
đề ra đƣợc các biện pháp quản lý hoạt động của TCM có cơ sở khoa học và
phù hợp với điều kiện th c tiễn sẽ là con đƣờng tốt nhất đ đạt đƣợc chất
lƣợng giáo dục theo mục tiêu đề ra.
Ở trƣờng THPT, tổ chuyên môn là tổ chức quan trọng và nòng cốt. Bởi
lẽ hoạt động chủ yếu của nhà trƣờng là hoạt động chuyên môn, v tổ chuyên
môn là đơn vị sản uất chính và nơi th c hiện mọi chủ trƣơng đƣờng lối chính
sách của Đảng, Nhà nƣớc, địa phƣơng, nhà trƣờng về giáo dục.
Hoạt động của TCM trong nhà trƣờng có vai trị quyết định đến s phát
tri n của nhà trƣờng nói riêng và s phát tri n giáo dục nói chung. Hoạt động
của TCM là nhân tố quyết định tr c tiếp đến chất lƣợng dạy học của các nhà
trƣờng THPT.
Hiện nay, việc nghiên cứu hoạt động của tổ chuyên môn trong các
trƣờng THPT đ đƣợc nhiều tác giả quan tâm. Tuy nhiên, việc nghiên cứu
hoạt động của TCM và đội ngũ TTCM trong các nhà trƣờng THPT chƣa
mang lại hiệu quả cao.
Nghiên cứu sâu về vai trò, hoạt động đ c thù của của tổ chuyên môn


8

trong cuốn: Phƣơng pháp dạy học truyền thống và hiện đại tác giả Thái Duy
Tuyên cho rằng: tổ chuyên môn là tế bào cơ bản, giữ vị trí quan trọng nhất
trong việc tri n khai công tác quản lý, đổi mới phƣơng pháp dạy học, là đầu
mối đ th c hiện các quyết định, các chủ trƣơng của Hiệu trƣởng, là nơi tổ
chức học tập, ứng dụng, th nghiệm những phƣơng pháp dạy học mới.

ng

cũng đề uất biện pháp “Đ quản lý chất lƣợng của tổ bộ môn, trƣớc hết cần
cụ th hoá các chủ trƣơng đổi mới phƣơng pháp dạy học của các cấp quản lý
thành quy định nội bộ đ tổ chức th c hiện. Hiệu trƣởng cần giao trách nhiệm
cho Hiệu phó ho c tr c tiếp hƣớng dẫn tổ trƣởng bộ môn ây d ng kế hoạch
đổi mới phƣơng pháp dạy học cho từng năm học. Đ c biệt cần đổi mới nội
dung sinh hoạt tổ bộ môn, phải chú trọng bồi dƣỡng cho giáo viên những vấn
đề cụ th của từng môn học. Đồng thời, Hiệu trƣởng phải ki m tra tất cả các
khâu từ ây d ng kế hoạch đến tổ chức, ch đạo việc th c hiện kế hoạch và t
ki m tra đánh giá của tổ” [41].
Thời gian qua, nghiên cứu về lĩnh v c QLGD đ đƣợc s quan tâm của
nhiều tác giả nhƣ: Phạm Minh Hạc, Nguyễn Ngọc Quang, Đ ng Quốc Bảo,
Hà Thế Ngữ, Hà Sĩ Hồ, Nguyễn Gia Quý, Nguyễn Thị Mỹ Lộc, Đỗ Văn
Chấn, Trần Ki m... Ngồi ra trên các tạp chí, bài báo, các đề tài khoa học,
một số Luận án tiến sĩ, Luận văn thạc sĩ trong nƣớc nghiên cứu về hoạt động
của TCM và đội ngũ TTCM ở các cơ sở giáo dục, các nhà trƣờng.
Trên địa bàn huyện Yên Định, t nh Thanh Hóa từ trƣớc đến nay chƣa
có cơng tr nh nào nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động của TCM trong
các trƣờng THPT. Chúng tôi nhận thấy, vấn đề quản lý hoạt động của TCM là
một nhiệm vụ quan trọng, v vậy đ chọn vấn đề này làm đề tài nghiên cứu
cho luận văn nhằm góp phần nâng cao chất lƣợng dạy học - giáo dục trong
nhà trƣờng, đáp ứng yêu cầu phát tri n giáo dục và đào tạo, phát tri n kinh tế
hội trong giai đoạn hiện nay.

9
12

t s kh

n ệm ơ ản

1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường
1.2.1.1. Quản lý
F.W Taylor cho rằng: Quản lý và biết chính ác điều muốn ngƣời khác
làm và sau đó thấy họ đ hồn thành cơng việc một cách tốt nhất và rẻ nhất.
H.Koontz đ khẳng định: Quản lý là một hoạt động thiết yếu, nó đảm
bảo phối hợp những nỗ l c hoạt động cá nhân nhằm đạt đƣợc các mục đích
của nhóm.
Các Mác đ viết: “Tất cả mọi lao động

hội tr c tiếp hay lao động

chung nào tiến hành trên quy mô tƣơng đối lớn, th ít nhiều cũng cần đến
một s ch đạo đ điều hoà những hoạt động cá nhân và th c hiện những
chức năng chung phát sinh từ s vận động của toàn bộ cơ th sản uất khác
với s vận động của những khí quan độc lập của nó. Một ngƣời độc tấu vĩ
cầm t m nh điều khi n lấy m nh, còn một dàn nhạc th cần phải có nhạc
trƣởng” [29].
Theo Từ đi n tiếng Việt do Trung tâm Từ đi n của Viện ngôn ngữ Hà
Nội, uất bản năm 2002, quản lý có nghĩa là: “Trơng coi và giữ g n theo
những yêu cầu nhất định” [39].
Quản lý có bốn chức năng: Chức năng kế hoạch hóa, chức năng tổ

chức, chức năng ch đạo và chức năng ki m tra đánh giá.
Quản lý chính là các hoạt động do một ho c nhiều ngƣời điều phối
hành động của những ngƣời khác nhằm thu đƣợc kết quả mong muốn.
Từ những ý chung của các định nghĩa và ét quản lý với tƣ cách là một
hành động, chúng tôi tán thành định nghĩa sau về quản lý: “Quản lý là s tác
động có tổ chức, có hƣớng đích của chủ th quản lý tới đối tƣợng quản lý
nhằm đạt đƣợc mục tiêu đề ra”.


10
Mục tiêu của quản lý: Là cần tạo d ng một mơi trƣờng mà trong đó
mỗi ngƣời có th hồn thành đƣợc mục đích của m nh, của nhóm với thời
gian, tiền bạc, vật chất và s bất m n của cá nhân ít nhất.
Đối tƣợng của quản lý: Là các quan hệ quản lý, tức là quan hệ giữa
ngƣời và ngƣời trong quản lý, quan hệ giữa chủ th và đối tƣợng quản lý.
Quản lý nghiên cứu các mối quan hệ này nhằm t m ra quy luật và cơ chế vận
dụng những quy luật đó trong quá tr nh tác động lên con ngƣời, thơng qua đó
tác động lên các yếu tố vật chất và phi vật chất khác. Quản lý là một khoa
học, là một nghệ thuật và là một nghề.
1.2.1.2. Quản lý giáo dục
Giáo dục là hoạt động chuyên môn của

hội nhằm h nh thành và phát

tri n nhân cách con ngƣời theo những yêu cầu của

hội trong những giai

đoạn lịch sử nhất định. Ở Việt Nam, quản lý giáo dục cũng là một lĩnh v c
đƣợc đ c biệt quan tâm. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 2 BCH TW Đảng khoá

VIII đ viết: “Quản lý giáo dục là s tác động có ý thức của chủ th quản lý
tới khách th quản lý nhằm đƣa ra hoạt động sƣ phạm của hệ thống giáo dục
đạt tới kết quả mong muốn bằng cách hiệu quả nhất”.
Theo tác giả M.I Kondacop: “Quản lý giáo dục là tập hợp những biện
pháp tổ chức, phƣơng pháp, cán bộ giáo dục, kế hoạch hố, tài chính,… nhằm
đảm bảo s vận hành b nh thƣờng của các cơ quan trong hệ thống giáo dục,
bảo đảm s tiếp tục phát tri n và mở rộng cả về m t số lƣợng cũng nhƣ chất
lƣợng” [22,29].
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang th : “Quản lý giáo dục th c chất là
tác động đến nhà trƣờng, làm cho nó tổ chức tối ƣu đƣợc quá tr nh dạy học,
giáo dục th chất theo đƣờng lối, nguyên lý giáo dục của Đảng, quán triệt
đƣợc những tính chất trƣờng THPT

hội chủ nghĩa Việt Nam, bằng cách đó

tiến tới mục tiêu d kiến, tiến lên trạng thái chất lƣợng mới”.


11
Những định nghĩa nêu trên về quản lý giáo dục tuy có những cách diễn
đạt khác nhau nhƣng đều th hiện một quan đi m chung, đó là:
+ Quản lý giáo dục là một hệ thống tác động có kế hoạch, có ýtƣởng,
có mục đích của chủ th quản lý lên đối tƣợng bị quản lý.
+ Quản lý giáo dục là s tác động lên tập th giáo viên, học sinh và các
l c lƣợng giáo dục trong và ngoài nhà trƣờng, nhằm huy động họ cùng phối
hợp, tác động tham gia các hoạt động giáo dục của nhà trƣờng đ đạt mục tiêu
đ đề ra.
Từ những vấn đề trên có th khái qt nhƣ sau:
Quản lý giáo dục chính là quá tr nh tác động có định hƣớng của nhà
quản lý giáo dục trong việc vận dụng nguyên lý, phƣơng pháp chung nhất của

kế hoạch nhằm đạt đƣợc những mục tiêu đề ra.
Quản lý giáo dục đƣợc phân biệt ở hai cấp độ: Vĩ mô và vi mô, QLGD
cấp vĩ mô là quản lý nền giáo dục ho c hệ thống giáo dục; quản lý vi mô là
quản lý Nhà trƣờng.
1.2.1.3. Quản lý nhà trường
* Khái niệm nhà trƣờng: Nhà trƣờng là một thiết chế

hội th hiện

chức năng tái tạo nguồn nhân l c phục vụ cho s duy tr và phát tri n của
hội, thiết chế chuyên biệt này hoạt động trong tính quy định của

hội và

theo những dấu hiệu phân biệt nói trên.
* Khái niệm quản lý nhà trƣờng: Về khái niệm quản lý nhà trƣờng có
nhiều tác giả đề cập đến nhƣ: Tác giả Phạm Minh Hạc viết: “Quản lý nhà
trƣờng là th c hiện đƣờng lối của Đảng trong phạm vi trách nhiệm của
m nh tức là đƣa nhà trƣờng vận hành theo nguyên lý giáo dục đ tiến tới
mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ
và từng học sinh”.
Đ ng Quốc Bảo đ viết: “Trƣờng học là một thiết chế

hội trong đó

diễn ra quá tr nh đào tạo giáo dục với hoạt động tƣơng tác của hai nhân tố


12
“Thầy - Trò”. “Trƣờng học là bộ phận của cộng đồng và trong guồng máy của

hệ thông giáo dục quốc dân, nó là đơn vị cơ sở” [4].
Theo tác giả Trần Ki m: “Quản lý nhà trƣờng là hệ thống những hoạt
động t giác (có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật
của chủ th quản lý đến tập th giáo viên, công nhân viên, tập th học sinh,
cha mẹ học sinh và các l c lƣợng

hội trong và ngoài trƣờng nhằm th c

hiện có chất lƣợng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của Nhà trƣờng” [23].
* Mục tiêu quản lý nhà trƣờng: Mục tiêu của quản lý nhà trƣờng là đƣa
nhà trƣờng từ trạng thái đang có, tiến lên một trạng thái phát tri n mới. Bằng
phƣơng thức ây d ng và phát tri n mạnh mẽ các nguồn l c giáo dục và
hƣớng các nguồn l c đó vào phục vụ cho việc tăng cƣờng chất lƣợng giáo
dục. Các nguồn l c giáo dục bao gồm: Nhân l c; cơ sở vật chất, trang thiết bị
và ngân sách.
Mục đích cuối cùng của quản lý giáo dục đối với nhà trƣờng là tổ
chức quá tr nh giáo dục có hiệu quả đ th c hiện đƣợc sứ mạng của một
nhà trƣờng.
* Nội dung quản lý nhà trƣờng: Công tác quản lý trong nhà trƣờng bao
gồm các nội dung sau:
- Quản lý toàn bộ các cơ sở vật chất và thiết bị nhà trƣờng nhằm phục
vụ tốt nhất cho việc giảng dạy, học tập và giáo dục học sinh.
- Quản lý tốt nguồn tài chính hiện có của nhà trƣờng theo đúng ngun
tắc quản lý tài chính của Nhà nƣớc. Đồng thời biết động viên, thu hút các
nguồn tài chính khác nhằm ây d ng cơ sở vật chất, mua sắm thiết bị phục vụ
các hoạt động giáo dục và dạy học.
- Quản lý đội ngũ các thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên và tập th học
sinh th c hiện tốt các nhiệm vụ trong chƣơng tr nh công tác của nhà trƣờng.

13
- Ch đạo tốt các hoạt động chuyên môn theo chƣơng tr nh giáo dục của
Bộ, của Nhà trƣờng tổ chức tốt việc t giám sát, t ki m tra của các bộ phận,
các tổ chức chuyên môn là biện pháp quản lý tốt và có hiệu quả nhất.
- Quản lý nhà trƣờng cũng có ý nghĩa là chăm lo đến đời sống vật chất
và tinh thần của tập th giáo viên, công nhân viên.
- Quản lý tốt việc học của học sinh theo quy chế của Bộ Giáo dục và
Đào tạo.
Tóm lại: Quản lý nhà trƣờng là một bộ phận của quản lý giáo dục.
Th c chất của quản lý nhà trƣờng suy cho cùng là hệ thống những tác động có
mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ th quản lý nhằm làm cho nhà
trƣờng vận hành theo đúng đƣờng lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, th c
hiện đƣợc các tính chất của nhà trƣờng

hội chủ nghĩa Việt nam mà đi m

hội tụ là quá tr nh dạy học, giáo dục thế hệ trẻ.
1.2.2. Tổ chuyên môn
Theo quyết định 07/2007/QĐ-BGD&ĐT của Bộ trƣởng Bộ GD và đào
tạo ra ngày 02/4/2007 "về việc ban hành Điều lệ Trƣờng trung học cơ sở,
trƣờng trung học phổ thơng và trƣờng phổ thơng có nhiều cấp học" th ở
điều 16 có nêu rõ: "Hiệu trƣởng, các phó Hiệu trƣởng, giáo viên, viên chức
thƣ viện, viên chức thiết bị thí nghiệm của trƣờng trung học đƣợc tổ chức
thành tổ chun mơn theo mơn học ho c nhóm mơn học ở từng cấp học
THCS, THPT. Mỗi tổ chun mơn có tổ trƣởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu s
quản lý ch đạo của Hiệu trƣởng, do Hiệu trƣởng bổ nhiệm và giao nhiệm vụ
vào đầu năm học" [15].
Cũng trong điều 16 còn nêu rõ những nhiệm vụ của tổ chuyên môn
nhƣ sau: Xây d ng kế hoạch hoạt động chung của tổ, hƣớng dẫn ây d ng
và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên theo kế hoạch giáo dục, phân phối

chƣơng tr nh môn học của Bộ Giáo dục và Đào tạo và kế hoạch năm học của
nhà trƣờng.


14
Tổ chức bồi dƣỡng chuyên môn và nghiệp vụ; tham gia đánh giá, ếp
loại các thành viên của tổ theo các quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Đề uất khen thƣởng, kỷ luật đối với giáo viên.
Tổ chuyên mơn sinh hoạt hai tuần một lần.
Nhƣ vậy có th nói tổ chun mơn trong nhà trƣờng là đơn vị cơ sở cơ
bản đ th c hiện mọi chủ trƣơng, đƣờng lối, chính sách của Đảng, Nhà nƣớc
cũng nhƣ của Bộ Giáo dục, Sở Giáo dục, địa phƣơng và của nhà trƣờng. Hoạt
động của tổ chun mơn có vai trị quyết định đến chất lƣợng giáo dục của
nhà trƣờng, Chính v vậy, nếu quản lý tốt hoạt động của tổ chuyên môn trong
nhà trƣờng th sẽ nâng cao chất lƣợng giáo dục của trƣờng.
Từ nhiệm vụ của tổ chuyên môn ta có th thấy các hoạt động của tổ
chun mơn bao gồm:
- Hoạt động giảng dạy của giáo viên trên cơ sở kế hoạch và phân phối
chƣơng tr nh của Bộ Giáo dục và Đào tạo đƣợc nhà trƣờng cụ th hoá bằng
thời khoá bi u và sổ đầu bài.
- Công tác chủ nhiệm lớp.
- Hoạt động bồi dƣỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém.
- Hoạt động t học, t bồi dƣỡng dƣới h nh thức lên lớp mẫu theo
chuyên đề ho c đăng ký dạy tốt đ không ngừng đổi mới phƣơng pháp giảng
dạy nâng cao chất lƣợng giáo dục trong nhà trƣờng.
- Hoạt động bồi dƣỡng thƣờng uyên về chuyên môn, nghiệp vụ theo
quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
- Hoạt động nghiên cứu khoa học, viết chuyên đề sáng kiến kinh
nghiệm, làm đồ dùng dạy học.
- Hoạt động ngoại khố do nhà trƣờng, đồn th ho c tổ chuyên môn t

tổ chức.
Tr c tiếp điều hành, theo dõi các hoạt động trên của tổ chuyên môn là
ngƣời tổ trƣởng chuyên môn. Tổ trƣởng chuyên môn chịu trách nhiệm trƣớc


15
Hiệu trƣởng về kết quả hoạt động chuyên môn của tổ m nh phụ trách. Do vậy
tổ trƣởng chuyên môn bao giờ cũng là ngƣời có năng l c chuyên môn, nghiệp
vụ vững nhất trong tổ và cũng là ngƣời có phẩm chất đạo đức tốt, có khả năng
quản lý tốt, đ c biệt là ngƣời có uy tín cao trong tập th nhà trƣờng và tập th
tổ. V thế công việc của ngƣời tổ trƣởng chuyên môn phải th c hiện là:
- Xây d ng tập th tổ thành khối đồn kết nhất trí cao, giúp nhau
tiến bộ.
- Tổ chức họp tổ đ

ây d ng kế hoạch hoạt động chuyên môn mà nhà

trƣờng giao cho tổ, đồng thời hƣớng dẫn tổ viên ây d ng kế hoạch hoạt động
chuyên môn của cá nhân.
- Lên chƣơng tr nh giảng dạy trong tuần cho tổ cũng nhƣ chƣơng tr nh
bồi dƣỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu kém của tổ.
- Thƣờng uyên ch đạo và giám sát các khâu: soạn, giảng, chấm, chữa
và đánh giá ếp loại học sinh của từng thành viên trong tổ theo đúng các văn
bản ch đạo của ngành.
- Tổ chức sinh hoạt tổ chuyên mơn hàng tuần một cách có hiệu quả góp
phần tích c c vào việc đổi mới phƣơng pháp giảng dạy cũng nhƣ phƣơng
pháp chủ nhiệm, giáo dục đạo đức học sinh.
- Ch đạo tốt việc làm và sử dụng đồ dùng dạy học, viết sáng kiến kinh
nghiệm của các thành viên trong tổ.
- Tham gia đoàn thanh ki m tra toàn diện giáo viên cũng nhƣ ki m tra

chuyên đề theo quyết định của Hiệu trƣởng nhà trƣờng.
- Giải đáp những ý kiến, thắc mắc của tổ viên trong khả năng có th và
đề đạt những ý kiến của tổ viên trong tổ khi cần Hiệu trƣởng giải quyết.
Tóm lại: tổ trƣởng chun mơn chính là cầu nối giữa giáo viên với hiệu
trƣởng, giúp hiệu trƣởng quản lý tôt hoạt động chuyên môn, nâng cao chất
lƣợng giáo dục của trƣờng.


16
1.2.3. Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
Quản lý hoạt động TCM là những tác động có tổ chức, có định hƣớng
của chủ th quản lý (Hiệu trƣởng) đến đối tƣợng quản lý (tổ chuyên môn)
nhằm đảm bảo cho hoạt động của TCM đi vào nề nếp đạt hiệu quả và phù hợp
với điều kiện th c tế của trƣờng, trong đó sử dụng và khai thác có hiệu quả
nhất các tiềm năng, các cở hội đ nâng cao chất lƣợng giảng dạy và giáo dục
trong nhà trƣờng theo ý chí của chủ th quản lý [14].
Quản lý hoạt động TCM là hoạt động của chủ th quản lý (Hiệu
trƣởng nhằm tập hợp vào tổ chức các hoạt động của tổ chuyên môn, giáo
viên, học sinh, các l c lƣợng giáo dục khác cũng nhƣ huy động tối đa các
nguồn l c giáo dục đ nâng cao chất lƣợng giáo dục và đào tạo trong nhà
trƣờng.
Quản lý hoạt động TCM chủ yếu là tác động đến TTCM và tập th
giáo viên trong TCM đ tổ chức và phối hợp hoạt động của họ trong quá tr nh
giáo dục học sinh đ đạt mục tiêu giáo dục. Dạy học - giáo dục là hoạt động
trung tâm của nhà trƣờng. Mọi hoạt động khác trong nhà trƣờng đều đề hƣớng
vào nội dung này. V vậy quản lý hoạt động chuyên môn trong nhà trƣờng
th c chất là quản lý quá tr nh dạy học - giáo dục. Tổ chuyên môn là đơn vị
tr c tiếp “sản uất ” ra sản phẩm giáo dục.
V vậy theo chúng tôi th quản lý hoạt động TCM trong trƣờng THPT
chính là một loại lao động đ điều khi n lao động. Đó là quá tr nh tác động có

định hƣớng của Hiệu trƣởng đến các TCM và các yếu tố khác nhằm giúp
TCM đạt đƣợc mục tiêu, kế hoạch đề ra.
1.2.4. Biện pháp Quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
1.2.4.1. Khái niệm biện pháp
Theo Từ đi n Tiếng Việt năm 1992 của Viện khoa học

hội Việt Nam

th biện pháp có nghĩa là: Cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ th .


17
1.2.4.2. Biện pháp quản lý hoạt động của tổ chuyên môn
Đƣợc hi u là cách giải quyết việc th c hiện các chức năng quản lý một
công việc cụ th . Biện pháp quản lý hoạt động TCM trong nhà trƣờng đƣợc
hi u là cách giải quyết các chức năng quản lý trong công tác hoạt động của
TCM nhằm đạt đƣợc mục tiêu chung của nhà trƣờng, đáp ứng đƣợc yêu cầu
của

hội và mong muốn của nhân dân. Hiện nay trƣờng THPT cần tăng

cƣờng các biện pháp quản lý hoạt động nói chung trong nhà trƣờng đ c biệt là
hoạt động của TCM.
1.3.

t s v n đề về tổ huyên mơn ở trƣờn trun họ phổ thơn

1.3.1. Vị trí, vai trò và mục tiêu của giáo dục trung học phổ thơng
1.3.1.1. Vị trí, vai trị của giáo dục trung học phổ thông
Theo Luật Giáo dục năm 2005, hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm:

- Giáo dục mầm non.
- Giáo dục phổ thông.
- Giáo dục nghề nghiệp.
- Giáo dục đại học.
- Giáo dục thƣờng uyên.
Trung học phổ thông là cấp học cuối cùng của giáo dục phổ thông là
cầu nối giữa giáo dục phổ thông và giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học và
sau đại học. Trƣờng trung học phổ thơng có vai trị rất quan trọng trong hệ
thống giáo dục quốc dân. Ngày nay, với s ƣu việt của chế độ

hội chủ

nghĩa với yêu cầu chuẩn bị nguồn l c cho cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất
nƣớc, giáo dục quản lý giáo dục không phải ch giành cho các học sinh giỏi,
uất sắc theo mô h nh giáo dục tinh hoa, mà là một nền giáo dục đại chúng.
Giáo dục quản lý giáo dục tạo học vấn cơ bản cho học sinh lứa tuổi trƣởng
thành và góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nhân l c, bồi dƣỡng nhân tài cho
đất nƣớc.