Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (159.71 KB, 23 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Líp D¹y:. TiÕt:. Ngµy D¹y:. SÜ sè:. TiÕt 1: Bµi më ®Çu A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS thấy rõ đợc mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa của môn học. - Xác định đợc vị trí của con ngời trong tự nhiên. - Nêu đợc các phơng pháp đặc thù của môn học. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm, kĩ năng t duy độc lập và làm việc với SGK. 3. Thái độ - Cã ý thøc b¶o vÖ, gi÷ g×n vÖ sinh c¬ thÓ. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to c¸c h×nh SGK trong bµi. - B¶ng phô. C. hoạt động dạy - học. 1. KiÓm tra bµi cò - Trong chơng trình sinh học 7 các em đã học các ngành động vật nào? ( Kể đủ các ngành theo sự tiến hoá) - Lớp động vật nào trong ngành động vật có xơng sống có vị trí tiến hoá cao nhÊt? (Líp thó – bé khØ tiÕn ho¸ nhÊt) 2. Bµi míi Líp 8 c¸c em sÏ nghiªn cøu vÒ c¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh. Hoạt động 1: Vị trí của con ngời trong tự nhiên Mục tiêu: HS thấy đợc con ngời có vị trí cao nhất trong thế giới sinh vật do cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh và các hoạt động có mục đích. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Cho HS đọc thông tin - Đọc thông tin, trao đổi Kết luận: - Ngời có những đặc môc 1 SGK. nhãm vµ rót ra kÕt luËn. ®iÓm gièng thó Ngêi - Xác định vị trí phân thuéc líp thó. lo¹i cña con ngêi trong - §Æc ®iÓm chØ cã ë ngtù nhiªn? ời, không có ở động vật - Con ngời có những đặc - Cá nhân nghiên cứu bài (ô 1, 2, 3, 5, 7, 8 – ®iÓm nµo kh¸c biÖt víi tËp. SGK). động vật thuộc lớp thú? - Trao đổi nhóm và xác - Sự khác biệt giữa ngời định kết luận đúng bằng và thú chứng tỏ ngời là - Yêu cầu HS hoàn thành cách đánh dấu trên bảng động vật tiến hoá nhất, phô. bµi tËp SGK. đặc biệt là biết lao động, - C¸c nhãm kh¸c tr×nh cã tiÕng nãi, ch÷ viÕt, t duy trừu tợng, hoạt động - §Æc ®iÓm kh¸c biÖt bµy, bæ sung KÕt luËn. giữa ngời và động vật lớp có mục đích Làm chủ thó cã ý nghÜa g×? thiªn nhiªn. Hoạt động 2: Nhiệm vụ của môn cơ thể ngời và vệ sinh.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Mục tiêu: HS chỉ ra đợc nhiệm vụ cơ bản của môn học, đề ra biện pháp bảo vệ c¬ thÓ, chØ ra mèi liªn quan gi÷a m«n häc víi khoa häc kh¸c. - Yêu cầu HS đọc SGK - Cá nhân nghiên cứu Tiểu kết: - Bé m«n sinh häc 8 cung mục II để trả lời : trao đổi nhóm. - Học bộ môn cơ thể ngời - Một vài đại diện trình cấp những kiến thức về và vệ sinh giúp chúng ta bày, bổ sung để rút ra kết cấu tạo, sinh lí, chức n¨ng cña c¸c c¬ quan hiÓu biÕt nh÷ng g×? luËn. trong c¬ thÓ. mèi quan hÖ - Yªu cÇu HS quan s¸t gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng, h×nh 1.1 1.3, liªn hÖ thùc nh÷ng hiÓu biÕt vÒ phßng tế để trả lời: chèng bÖnh tËt vµ rÌn - H·y cho biÕt kiÕn thøc - Quan s¸t tranh + thùc tÕ về cơ thể ngời và vệ sinh trao đỏi nhóm để chỉ ra luyện thân thể Bảo vệ cơ cã quan hÖ mËt thiÕt víi mèi liªn quan gi÷a bé thÓ. nh÷ng ngµnh nghÒ nµo m«n víi khoa häc kh¸c. - KiÕn thøc c¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh cã liªn quan trong x· héi? đến khoa học khác: y häc, t©m lÝ häc, héi ho¹, thÓ thao... Hoạt động 3: Phơng pháp học tập bộ môn cơ thể ngời và vệ sinh Mục tiêu: HS chỉ ra đợc phơng pháp đặc thù của bộ môn đó là học qua quan sát m« h×nh, tranh, thÝ nghiÖm, mÉu vËt ... - Yªu cÇu HS nghiªn cøu - C¸ nh©n tù nghiªn cøu KÕt luËn: - Quan s¸t m« h×nh, tranh mục III SGK, liên hệ , trao đổi nhóm. các phơng pháp đã học - Đại diện nhóm trình ảnh, tiêu bản, mẫu vật môn Sinh học ở lớp dới bày, bổ sung để rút ra kết thật ... để hiểu rõ về cấu t¹o, h×nh th¸i. để trả lời: luËn. - Thí nghiệm để tìm ra - Nªu c¸c ph¬ng ph¸p c¬ chøc n¨ng sinh lÝ c¸c c¬ bản để học tập bộ môn? - HS lÊy VD cho tõng ph- quan, hÖ c¬ quan. - Vận dụng kiến htức để - Cho HS lÊy VD cô thÓ ¬ng ph¸p. gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc minh ho¹ cho tõng ph¬ng tÕ, cã biÖn ph¸p vÖ sinh, ph¸p. rÌn luyÖn th©n thÓ. - Cho 1 HS đọc kết luận SGK.. 4. Kiểm tra, đánh giá ? Trình bày những đặc điểm giống và khác nhau giữa con ngời và động vật thuộc líp thó? §iÒu nµy cã ý nghÜa g×? ? Lîi Ých cña viÖc häc bé m«n “ C¬ thÓ ngêi vµ sinh vËt”.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - KÎ b¶ng 2 vµo vë. - Ôn lại hệ cơ quan ở động vật thuộc lớp thú..
<span class='text_page_counter'>(3)</span> TiÕt 2 Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: Ch¬ng I – Kh¸i qu¸t vÒ c¬ thÓ ngêi Bµi 2: cÊu t¹o c¬ thÓ ngêi A. môc tiªu.. 1. KiÕn thøc - HS kể đợc tên và xác định đợc vị trí của các cơ quan, hệ cơ quan trong cơ thể. - Nắm đợc chức năng của từng hệ cơ quan. - Giải thích đợc vai trò của hệ thần kinh và hệ nội tiết trong sự điều hoà hoạt động các cơ quan. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn t duy tổng hợp logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể tránh tác động mạnh vào một số cơ quan quan träng. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 2.1; 2.2 SGK hoÆc m« h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan cña c¬ thÓ ngêi. - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 2 vµ H 2.3 (SGK). C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - Trình bày đặc điểm giống và khác nhau giữa ngời và thú? Từ đó xác định vị trí cña con ngêi trong tù nhiªn. - Cho biÕt lîi Ých cña viÖc häc m«n “C¬ thÓ ngêi vµ vÖ sinh” 3. Bµi míi Hoạt động 1: Cấu tạo cơ thể.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Mục tiêu: HS chỉ rõ các phần cơ thể, trình bày đợc sơ lợc thành phần, chức năng c¸c hÖ c¬ quan. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS quan s¸t H - C¸ nh©n quan s¸t tranh, 2.1 vµ 2.2, kÕt hîp tù t×m t×m hiÓu b¶n th©n, trao hiểu bản thân để trả lời: đổi nhóm. Đại diện nhóm - C¬ thÓ ngêi gåm mÊy tr×nh bµy ý kiÕn. phÇn? KÓ tªn c¸c phÇn đó? - Cơ thể chúng ta đợc bao bäc bëi c¬ quan nµo? Chøc n¨ng cña c¬ quan nµy lµ g×? -Díi da lµ c¬ quan nµo? - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông - HS cã thÓ lªn chØ trùc nhê c¬ quan nµo? tiÕp trªn tranh hoÆc m« - Nh÷ng c¬ quan nµo h×nh th¸o l¾p c¸c c¬ quan n»m trong khoang ngùc, c¬ thÓ. khoang bông? (GV treo tranh hoÆc m« - 1 HS tr¶ lêi . Rót ra kÕt hình cơ thể ngời để HS luận. khai th¸c vÞ trÝ c¸c c¬ quan) - Cho 1 HS đọc to SGK - Nhớ lại kiến thức cũ, kể và trả lời:-? Thế nào là đủ 7 hệ cơ quan. - Trao đổi nhóm, hoàn mét hÖ c¬ quan? thµnh b¶ng. §¹i diÖn - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan nhãm ®iÒn kÕt qu¶ vµo KÕt luËn: ở động vật thuộc lớp bảng phụ, nhóm khác bổ 1. Các phần cơ thể - C¬ thÓ chia lµm 3 phÇn: thó? sung KÕt luËn: - Yêu cầu HS trao đổi - 1 HS khác chỉ tên các đầu, thân và tay chân. nhóm để hoàn thành cơ quan trong từng hệ - Da bao bọc bên ngoài để bảo vệ cơ thể. b¶ng 2 (SGK) vµo phiÕu trªn m« h×nh. häc tËp. - C¸c nhãm kh¸c nhËn - Díi da lµ líp mì c¬ vµ xơng (hệ vận động). xÐt. - Da, c¸c gi¸c quan, hÖ - Khoang ngùc ng¨n c¸ch víi khoang bông nhê c¬ - GV thông báo đáp án sinh dục và hệ nội tiết. đúng. - Gièng nhau vÒ sù s¾p hoµnh. xÕp, cÊu tróc vµ chøc 2. C¸c hÖ c¬ quan - Ngoµi c¸c hÖ c¬ quan n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan. - HÖ c¬ quan gåm c¸c c¬ quan cïng phèi hîp ho¹t trªn, trong c¬ thÓ cßn cã động thực hiện một chức c¸c hÖ c¬ quan nµo năng nhất định của cơ kh¸c? thÓ. - So s¸nh c¸c hÖ c¬ quan ë ngêi vµ thó, em cã nhËn xÐt g×? B¶ng 2: Thµnh phÇn, chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> Hoạt động 2: Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan Mục tiêu: HS chỉ ra đợc vai trò điều hoà hoạt động của các hệ cơ quan của hệ thÇn kinh vµ néi tiÕt. - Yêu cầu HS đọc SGK - Cá nhân nghiên cứu mục II để trả lời : phân tích 1 hoạt động - Sự phối hợp hoạt động của cơ thể đó là chạy. cña c¸c c¬ quan trong c¬ thể đợc thể hiện trong trờng hợp nào? - Yêu cầu HS khác lấy - Trao đổi nhóm để tìm VD về 1 hoạt động khác VD khác. Đại diện nhóm vµ ph©n tÝch. tr×nh bµy. - Yêu cầu HS quan sát H - Trao đổi nhóm: 2.3 và giải thích sơ đồ H + Chỉ ra mối quan hệ qua 2.3 SGK. l¹i gi÷a c¸c hÖ c¬ quan. - Hãy cho biết các mũi + Thấy đợc vai trò chỉ tên từ hệ thần kinh và hệ đạo, điều hoà của hệ thần Kết luận: - C¸c hÖ c¬ quan trong c¬ néi tiÕt tíi c¸c c¬ quan kinh vµ thÓ dÞch. thÓ cã sù phèi hîp ho¹t nãi lªn ®iÒu g×? động. - GV nhËn xÐt ý kiÕn HS - Sự phối hợp hoạt động vµ gi¶i thÝch: HÖ thÇn kinh điều hoà qua cơ chế - 1 HS đọc kết luận SGK. của các cơ quan tạo nên sù thèng nhÊt cña c¬ thÓ ph¶n x¹; hÖ néi tiÕt ®iÒu dới sự chỉ đạo của hệ hoµ qua c¬ chÕ thÓ dÞch. thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt.. 4. Kiểm tra, đánh giá HS tr¶ lêi c©u hái: - C¬ thÓ cã mÊy hÖ c¬ quan? ChØ râ thµnh phÇn vµ chøc n¨ng cña c¸c hÖ c¬ quan? Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu em cho là đúng: 1. Các cơ quan trong cơ thể hoạt động có đặc điểm là: a. Tr¸i ngîc nhau b. Thèng nhÊt nhau. c. LÊn ¸t nhau d. 2 ý a và b đúng. 2. Những hệ cơ quan nào dới đây cùng có chức năng chỉ đạo hoạt động hệ cơ quan kh¸c. a. HÖ thÇn kinh vµ hÖ néi tiÕt b. Hệ vận động, tuần hoàn, tiêu hoá và hô hấp. c. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ néi tiÕt. d. HÖ bµi tiÕt, sinh dôc vµ hÖ thÇn kinh.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK. - ¤n l¹i cÊu t¹o tÕ bµo thùc vËt. HÖ c¬ quan C¸c c¬ quan trong tõng Chøc n¨ng cña hÖ c¬ hÖ c¬ quan quan - Hệ vận động - C¬ vµ x¬ng - Vận động cơ thể - HÖ tiªu ho¸ - Miệng, ống tiêu hoá và - Tiếp nhận và biến đổi.
<span class='text_page_counter'>(6)</span> tuyÕn tiªu ho¸.. thøc ¨n thµnh chÊt dd cung cÊp cho c¬ thÓ. - Tim vµ hÖ m¹ch - VËn chuyÓn chÊt dd, oxi tíi tÕ bµo vµ vËn chuyÓn chÊt th¶i, cacbonic từ tế bào đến cơ quan bµi tiÕt. - Mũi, khí quản, phế - Thực hiện trao đổi khí qu¶n vµ 2 l¸ phæi. oxi, khÝ cacbonic gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng. - ThËn, èng dÉn níc tiÓu - Bµi tiÕt níc tiÓu. và bóng đái. - N·o, tuû sèng, d©y thÇn - TiÕp nhËn vµ tr¶ lêi kÝch kinh vµ h¹ch thÇn kinh. tõ m«i trêng, ®iÒu hoµ hoạt động của các cơ quan.. - HÖ tuÇn hoµn. - HÖ h« hÊp - HÖ bµi tiÕt - HÖ thÇn kinh. Líp D¹y:8C,D. TiÕt:5 TiÕt:4. Ngµy d¹y:8C 28/8/2009 Ngµy d¹y: 8D 17/8/2009. SÜ sè: 30/30 SÜ sè: 29/29. TuÇn 2 TiÕt 3 Bµi 3: tÕ bµo A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc các thành phần cấu trúc cơ bản của tế bào. - Phân biệt đợc chức năng từng cấu trúc của tế bào. - Chứng minh đợc tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. 2. KÜ n¨ng - Rèn kĩ năng quan sát tranh, mô hình để tìm kiến thức. - Rèn t duy suy luận logic, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ - Gi¸o dôc ý thøc häc tËp, lßng yªu thÝch bé m«n. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 3.1; 4.1; 4.4 SGK - B¶ng phô kÎ s½n b¶ng 3.1; 3.2 C. hoạt động dạy - học.. 1. Tæ chøc 2. KiÓm tra bµi cò - KÓ tªn c¸c hÖ c¬ quan vµ chøc n¨ng cña mçi hÖ c¬ quan trong c¬ thÓ?.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> - T¹i sao nãi c¬ thÓ lµ mét khèi thèng nhÊt? Sù thèng nhÊt cña c¬ thÓ do ®©u? cho 1 VD chøng minh? 3. Bµi míi VB: Cơ thể dù đơn giản hay phức tạp đều đợc cấu tạo từ tế bào. - GV treo H 4.1 đến 4.4 phóng to, giới thiệu các loại tế bào cơ thể. ? NhËn xÐt vÒ h×nh d¹ng, kÝch thíc, chøc n¨ng cña c¸c lo¹i tÕ bµo? - GV: Tế bào khác nhau ở các bộ phận nhng đều có đặc điểm giống nhau. Hoạt động 1: Cấu tạo tế bào Mục tiêu: HS nắm đợc các thành phần chính của tế bào Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS quan s¸t H - Quan s¸t kÜ H 3.1 vµ 3.1 vµ cho biÕt cÊu t¹o ghi nhí kiÕn thøc. mét tÕ bµo ®iÓn h×nh. - 1 HS g¾n chó thÝch. C¸c - Treo tranh H 3.1 phãng HS kh¸c nhËn xÐt, bæ to để HS gắn chú thích. sung. Hoạt động 2 Chức năng của các bộ phận trong tế bào Mục tiêu: HS nắm đợc chức năng quan trọng của các bộ phận trong tế bào. Thấy đợc cấu tạo phù hợp với chức năng và sự thống nhất giữa các thành phần của tế bµo. - Yêu cầu HS đọc và - Cá nhân nghiên cứu Kết luận: nghiên cứu bảng 3.1 để bảng 3.1 và ghi nhớ kiến B¶ng 3.1 ghi nhí chøc n¨ng c¸c thøc. bµo quan trong tÕ bµo. - Mµng sinh chÊt cã vai trß g×? T¹i sao? - Lới nội chất có vai trò - Dựa vào bảng 3 để trả gì trong hoạt động sống lời. cña tÕ bµo? - N¨ng lîng cÇn cho c¸c hoạt động lấy từ đâu? - T¹i sao nãi nh©n lµ trung t©m cña tÕ bµo? - H·y gi¶i thÝch mèi quan hÖ thèng nhÊt vÒ chøc n¨ng gi÷a mµng, chÊt tÕ bµo vµ nh©n? Hoạt động 3: Thành phần hoá học của tế bào Mục tiêu: HS nắm đợc 2 thành phần hoá học chính của tế bào là chất hữu cơ và v« c¬. - Yêu cầu HS đọc mục - HS dùa vµo SGK KÕt luËn: - TÕ bµo lµ mét hçn hîp III SGK vµ tr¶ lêi c©u để trả lời. hái: - Trao đổi nhóm để trả phức tạp gồm nhiều chất h÷u c¬ vµ v« c¬ - Cho biÕt thµnh phÇn lêi. ho¸ häc chÝnh cña tÕ + C¸c nguyªn tè ho¸ häc a. ChÊt h÷u c¬: + Pr«tªin: C, H, O, bµo? đó đều có trong tự nhiên. S, N. - Các nguyên tố hoá học + Ăn đủ chất để xây + Gluxit: C, H, O cÊu t¹o nªn tÕ bµo cã ë dùng tÕ bµo gióp c¬ thÓ.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> ®©u? ph¸t triÓn tèt. - T¹i sao trong khÈu phÇn ¨n mçi ngêi cÇn cã đủ prôtêin, gluxit, lipit, vitamin, muèi kho¸ng vµ níc?. (tØ lÖ 1C:2H: 1O) + Lipit: C, H, O (tØ lệ O thay đổi tuỳ loại) + Axit nuclªic: ADN, ARN. b. ChÊt v« c¬: Muèi kho¸ng chøa Ca, Na, K, Fe ... vµ níc.. Hoạt động 4: Hoạt động sống của tế bào Môc tiªu: - HS nêu đợc các đặc điểm sống của tế bào đó là trao đổi chất, lớn lên, sinh s¶n,... - Chứng minh đợc tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể. - Yªu cÇu HS nghiªn cøu - Nghiªn cøu kÜ H 3.2, KÕt luËn: kĩ sơ đồ H 3.2 SGK để trao đổi nhóm, thống - Hoạt động của tế bào gồm: trao đổi chất, lớn tr¶ lêi c©u hái: nhÊt c©u tr¶ lêi. - H»ng ngµy c¬ thÓ vµ + C¬ thÓ lÊy tõ m«i trêng lªn, ph©n chia, c¶m øng. môi trờng có mối quan ngoài oxi, chất hữu cơ, n- - Hoạt động sống của tế hệ với nhau nh thế nào? ớc, muối khoáng cung bào liên quan đến hoạt cấp cho tế bào trao đổi động sống của cơ thể chất tạo năng lợng cho cơ + Trao đổi chất của tế thể hoạt động và thải bào là cơ sở trao đổi chất gi÷a c¬ thÓ vµ m«i trêng. - Kể tên các hoạt động cacbonic, chất bài tiết. sèng diÔn ra trong tÕ + Sù ph©n chia tÕ bµo lµ bµo. c¬ së cho sù sinh trëng + HS rót ra kÕt luËn. - Hoạt động sống của tế vµ sinh s¶n cña c¬ thÓ. bào có liên quan gì đến + Sù c¶m øng cña tÕ bµo hoạt động sống của cơ lµ c¬ së cho sù ph¶n øng thÓ? cña c¬ thÓ víi m«i trêng - 1 HS đọc kết luận SGK. bên ngoài. - Qua H 3.2 h·y cho biÕt => Tế bào là đơn vị chức chøc n¨ng cña tÕ bµo lµ n¨ng cña c¬ thÓ. g×?. . Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 (Tr 13 – SGK). 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 2 (Tr13- SGK) - §äc môc “Em cã biÕt” - Vẽ sơ đồ cấu tạo tế bào vào vở, học thuộc tên và chức năng. Líp D¹y:8C,D. TiÕt: 1 TiÕt:4. Ngµy d¹y:8C 29/8/2009 Ngµy d¹y: 8D 24/8/2009. TiÕt 4 Bµi 4: M« A. môc tiªu.. SÜ sè: 30/30 SÜ sè: 29/29.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> 1. KiÕn thøc - HS trình bày đợc khái niệm mô. - Phân biệt đợc các loại mô chính, cấu tạo và chức năng các loại mô. 2. KÜ n¨ng - RÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Rèn luyện khả năng khái quát hoá, kĩ năng hoạt động nhóm. B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 4.1 4.4 SGK C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Nªu cÊu t¹o vµ chøc n¨ng c¸c bé phËn cña tÕ bµo? - Chứng minh tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể? 2. Bµi míi VB: Tõ c©u 2 => Trong c¬ thÓ cã rÊt nhiÒu tÕ bµo, tuy nhiªn xÐt vÒ chøc n¨ng, ngêi ta cã thÓ xÕp lo¹i thµnh nh÷ng nhãm tÕ bµo cã nhiÖm vô gièng nhau, c¸c nhóm đó gọi chung là mô. Vậy mô là gì? Trong cơ thể ta có những loại mô nào? Hoạt động 1: Khái niệm mô Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc HS trao đổi nhãm để 1. Kh¸i niÖm m« - Yêu cầu HS đọc mục I SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: hoµn thµnh bµi tËp . - H·y kÓ tªn nh÷ng tÕ - Dùa vµo môc “Em cã bào có hình dạng khác biết” ở bài trớc để trả lời. Kết luận: M« lµ mét tËp hîp nhau mµ em biÕt? - V× chøc n¨ng kh¸c c¸c tÕ bµo chuyªn ho¸ cã - Gi¶i thÝch v× sao tªa nhau. cấu tạo giống nhau, đảm bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhiÖm chøc n¨ng nhÊt nhau? định, một số loại mô còn - GV ph©n tÝch: chÝnh do cã c¸c yÕu tè kh«ng cã chøc n¨ng kh¸c nhau mµ - HS rót ra kÕt luËn cÇu tróc tÕ bµo. tÕ bµo ph©n ho¸ cã h×nh d¹ng, kÝch thíc kh¸c nhau. Sù ph©n ho¸ diÔn ra ngay ë giai ®o¹n ph«i. - VËy m« lµ g×? Hoạt động 2: Các loại mô - PhiÕu häc tËp HS kÎ s½n - KÎ s½n phiÕu häc tËp trong vë.- Ph¸t phiÕu häc vµo vë. tËp cho c¸c nhãm. - Yêu cầu HS đọc mục - Nghiên cứu kĩ hình vẽ II SGK. kÕt hîp víi SGK, trao - Quan sát H 4.1 và nhận đổi nhóm để hoàn thành xÐt vÒ sù s¾p xÕp c¸c tÕ vµo phiÕu häc tËp cña bµo ë m« biÓu b×, vÞ trÝ, nhãm. cÊu t¹o, chøc n¨ng. Hoµn thµnh phiÕu häc tËp. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o - GV treo tranh H 4.1 kÕt qu¶ cho HS nhËn xÐt kÕt qu¶..
<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Yêu cầu HS đọc mục II SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.2, hoạt động nhóm để hoàn thành phiếu học tËp. - GV treo H 4.2 cho HS nhận xét. GV đặt câu hái: - M¸u thuéc lo¹i m« g×? Vì sao máu đợc xếp vào loại mô đó? - M« sôn, m« x¬ng cã đặc điểm gì? Nó nằm ở phÇn nµo? - GV nhËn xÐt, ®a kÕt quả đúng. - Yêu cầu HS đọc kĩ môc III SGK kÕt hîp quan s¸t H 4.3 vµ tr¶ lêi c©u hái: - H×nh d¹ng tÕ bµo c¬ v©n vµ c¬ tim gièng vµ kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? - TÕ bµo c¬ tr¬n cã h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o nh thÕ nµo? - Yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh tiÕp vµo phiÕu häc tËp. - GV nhận xét kết quả, đa đáp án.. - HS trao đổi nhóm, hoàn thµnh phiÕu häc tËp.. - Yêu cầu HS đọc kĩ môc 4 kÕt hîp quan s¸t H 4.4 để hoàn thành tiếp néi dung phiÕu häc tËp.. - Cá nhân đọc kĩ kết hîp quan s¸t H 4.4; trao đổi nhóm hoàn thành phiÕu häc tËp theo nhãm. - B¸o c¸o kÕt qu¶.. - §¹i diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶, nhËn xÐt c¸c nhãm kh¸c. - HS quan sát kĩ H 4.2 để tr¶ lêi.. - C¸ nh©n nghiªn cøu kÕt hîp quan s¸t H 4.3, trao đổi nhóm để trả lời. - Hoµn thµnh phiÕu häc tập của nhóm. đại diện nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶.. - GV nhËn xÐt, ®a kÕt quả đúng. KÕt luËn: CÊu t¹o, chøc n¨ng c¸c lo¹i m« Tªn c¸c lo¹i m« VÞ trÝ Chøc n¨ng 1. M« biÓu b× - Phñ ngoµi da, - B¶o vÖ. che chë, - BiÓu b× bao phñ lãt trong c¸c c¬ hÊp thô. quan rçng. - N»m trong c¸c - TiÕt c¸c chÊt. - BiÓu b× tuyÕn tuyÕn cña c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt Cã ë kh¾p n¬i nh:. CÊu t¹o - Chñ yÕu lµ tÕ bµo, c¸c tÕ bµo xÕp xÝt nhau, kh«ng cã phi bµo..
<span class='text_page_counter'>(11)</span> - M« sîi - M« sôn - M« x¬ng - M« mì - M« m¸u vµ b¹ch huyÕt. 3. M« c¬. - D©y ch»ng - §Çu x¬ng Nâng đỡ, liên kết - Bé x¬ng c¸c c¬ quan hoÆc - Mì là đệm cơ học. - HÖ tuÇn hoµn vµ b¹ch huyÕt. - Cung cÊp chÊt dinh dìng. Co d·n t¹o nªn sù vận động của các c¬ quan vµ c¬ thÓ. - G¾n vµo x¬ng. - Hoạt động theo ý muèn.. - M« c¬ v©n - M« c¬ tim. Ho¹t động - CÊu t¹o nªn kh«ng theo ý thµnh tim muèn.. - M« c¬ tr¬n. Ho¹t động kh«ng theo ý muèn.. - Thµnh néi quan. 4. M« thÇn kinh. - N»m ë n·o, tuû sèng, cã c¸c d©y thÇn kinh ch¹y đến các hệ cơ quan.. - TiÕp nhËn kÝch thÝch vµ sö lÝ th«ng tin, ®iÒu hoµ vµ phèi hîp hoạt động các cơ quan đảm bảo sự thÝch øng cña c¬ thÓ víi m«i trêng.. Chñ yÕu lµ chÊt phi bµo, c¸c tÕ bµo n»m r¶i r¸c.. Chñ yÕu lµ tÕ bµo, phi bµo Ýt. C¸c tÕ bµo c¬ dµi, xÕp thµnh bã, líp. - TÕ bµo cã nhiÒu nh©n, cã v©n ngang. - TÕ bµo ph©n nh¸nh, cã nhiÒu nh©n, cã v©n ngang. - TÕ bµo cã h×nh thoi, ®Çu nhän, cã 1 nh©n. - Gåm c¸c tÕ bµo thÇn kinh (n¬ron vµ c¸c tÕ bµo thÇn kinh đệm). - N¬ron cã th©n nèi víi c¸c sîi nh¸nh vµ sîi trôc.. . Kiểm tra, đánh giá - 1 HS đọc ghi nhớ SGK. Hoàn thành bài tập sau bằng cách khoanh vào câu đúng nhất: 1. Chøc n¨ng cña m« biÓu b× lµ: a. Bảo vệ và nâng đỡ cơ thể. b. B¶o vÖ, che chë vµ tiÕt c¸c chÊt. c. Co d·n vµ che chë cho c¬ thÓ. 2. M« liªn kÕt cã cÊu t¹o: a. Chñ yÕu lµ tÕ bµo cã h×nh d¹ng kh¸c nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gồm tế bào và phi bào (sợi đàn hồi, chất nền) 3. M« thÇn kinh cã chøc n¨ng: a. Liªn kÕt c¸c c¬ quan trong c¬ thÓ víi nhau. b. C¸c tÕ bµo dµi, tËp trung thµnh bã. c. Gåm tÕ bµo vµ phi bµo. d. Điều hoà hoạt động các cơ quan. e. Giúp các cơ quan hoạt động dễ dàng. (đáp án d đúng).
<span class='text_page_counter'>(12)</span> 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lµm bµi tËp 4 vµo vë. Líp D¹y:8C,D TiÕt:5 Ngµy d¹y:8C 4/9/2009 TiÕt:3 Ngµy d¹y: 8D 27/8/2009 TiÕt5: thùc hµnh quan s¸t tÕ bµo vµ m«. SÜ sè: 30/30 SÜ sè: 30/30. I. môc tiªu.. 1.KiÕn thøc: - Chuẩn bị đợc tiêu bản tạm thời mô cơ vân. - Quan sát và vẽ các tế bào trong tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng (m« biÓu b×), m« sôn, m« x¬ng, m« c¬ v©n, m« c¬ tr¬n. Ph©n biÖt c¸c bé phËn chÝnh cña tÕ bµo gåm mµng sinh chÊt, tÕ bµo chÊt vµ nh©n. - Phân biệt đợc điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng sö dông kÝnh hiÓn vi, kÜ n¨ng mæ, t¸ch tÕ bµo. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng học sau khi lµm. II. chuÈn bÞ.. - HS: Mçi tæ 1 con Õch. - GV: + Kính hiển vi, lam kính (2), lamen, bộ đồ mổ, khân lau, giấy thấm, kim mũi m¸c. + 1 ếch đồng sống hoặc bắp thịt ở chân giò lợn. + Dung dÞch sinh lÝ 0,65% NaCl, c«ngt¬hut, dung dÞch axit axetic 1%. + Bé tiªu b¶n: m« biÓu b×, m« sôn, m« x¬ng, m« c¬ tr¬n. III. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - So s¸nh m« biÓu b×, m« liªn kÕt vÒ vÞ trÝ vµ sù s¾p xÕp c¸c tÕ bµo trong 2 lo¹i mô đó. - C¬ v©n, c¬ tr¬n vµ c¬ tim cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o, sù ph©n bè trong c¬ thÓ vµ kh¶ n¨ng co d·n. 2. Bµi míi VB: Từ câu hỏi kiểm tra, GV nêu: để kiểm chứng điều đã học, chúng ta tiến hành nghiên cứu đặc điểm các loại tế bào và mô. Hoạt động 1: Nêu yêu cầu của bài thực hành Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - GV gọi 1 HS đọc phần I.: Mục tiêu của bài thực hành GV nhÊn m¹nh yªu cÇu quan s¸t vµ so s¸nh c¸c lo¹i m«. Hoạt động 2: Hớng dẫn thực hành Mục tiêu: HS làm đợc tiêu bản và quan sát thấy tế bào mô cơ vân. - GV treo b¶ng phô viÕt - §äc c¸ch tiÕn hµnh thÝ KÕt luËn: s½n néi dung c¸c bíc lµm nghiÖm : lµm tiªu b¶n a. C¸ch lµm tiªu b¶n m« c¬ v©n: tiªu b¶n. SGK. - Rạch da đùi ếch lấy 1 - NÕu cã ®iÒu kiÖn GV hb¾p c¬. íng dÉn tríc cho nhãm - Dïng kim nhän r¹ch HS yªu thÝch m«n häc.
<span class='text_page_counter'>(13)</span> c¸c thao t¸c thùc hiÖn. - C¸c nhãm tiÕn hµnh - Ph©n c«ng c¸c nhãm thÝ lµm tiªu b¶n nh híng nghiÖm. dÉn, yªu cÇu: + LÊy sîi thËt m¶nh. + Không bị đứt. - GV hớng dẫn cách đặt + Rạch bắp cơ phải tÕ bµo m« c¬ v©n lªn lam th¼ng. kính và đặt lamen lên + Đậy lamen không có lam kÝnh. bät khÝ. - Nhá 1 giät axit axetic 1% vµo c¹nh lamen, dïng giÊy thÊm hót bít dd sinh lí để axit thấm dới lamen. - GV kiÓm tra c¸c nhãm, giúp đỡ nhóm yếu.. - C¸c nhãm nhá axit axetic 1%, hoµn thµnh tiêu bản đặt trên bàn để GV kiÓm tra.. däc b¾p c¬ ( thÊm s¹ch m¸u). - Dïng ngãn trá vµ ngãn c¸i Ên lªn 2 bªn mÐp r¹ch. - LÊy kim mòi m¸c g¹t nhÑ vµ t¸ch 1 sîi m¶nh. - §Æt sîi m¶nh míi t¸ch lªn lam kÝnh, nhá dd sinh lÝ NaCl 0,65%. - §Ëy lamen, nhá dd axit axetic 1%. Chú ý: ếch huỷ tuỷ để khái nh¶y. b. Quan s¸t tÕ bµo: - Thấy đợc các thành phÇn chÝnh: mµng, tÕ bµo chÊt, nh©n, v©n ngang.. - C¸c nhãm ®iÒu chØnh kính, lấy ánh sáng để - Yªu cÇu c¸c nhãm ®iÒu nh×n râ mÉu. chØnh kÝnh hiÓn vi. - §¹i diÖn c¸c nhãm quan sát đến khi nhìn rõ - GV kiÓm tra kÕt qu¶ tÕ bµo. quan s¸t cña HS, tr¸nh - C¶ nhãm quan s¸t, nhËn nhầm lẫn hay mô tả theo xét: Thấy đợc: màng, SGK. nh©n, v©n ngang, tÕ bµo dµi. Hoạt động 3: Quan sát tiêu bản các loại mô khác Mục tiêu: HS quan sát và vẽ lại đợc hình tế bào mô sụn, mô xơng, mô cơ vân, m« c¬ tr¬n, ph©n biÖt ®iÓm kh¸c nhau gi÷a c¸c lo¹i m« - GV phát tiêu bản cho - Các nhóm đặt tiêu bản, Kết luận: các nhóm, yêu cầu HS điều chỉnh kính để quan - Mô biểu bì: tế bào xếp xÝt nhau. quan s¸t c¸c m« vµ vÏ s¸t râ. h×nh vµo vë. Các thành viên lần lợt - Mô sụn: chỉ có 2 đến 3 - GV treo tranh các loại quan sát, vẽ hình và đối tế bào tạo thành nhóm. mô để HS đối chiếu. chiÕu víi h×nh vÏ SGK - M« x¬ng: tÕ bµo nhiÒu. - M« c¬: tÕ bµo nhiÒu, vµ h×nh trªn b¶ng. - Các nhóm đổi tiêu bản dài. cho nhau để lần lợt quan s¸t 4 lo¹i m«. VÏ h×nh vµo vë.. 4. Nhận xét - đánh giá - GV nh¾c nhë HS thu dän, vÖ sinh ng¨n n¾p, trËt tù. Tr¶ lêi c©u hái: ? Lµm tiªu b¶n c¬ v©n, em gÆp khã kh¨n g×? ? Em đã quan sát đợc những loại mô nào? Nêu sự khác nhau về đặc điểm cÊu t¹o 3 lo¹i m«: m« biÓu b×, m« liªn kÕt, m« c¬.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Mçi HS viÕt 1 b¶n thu ho¹ch theo mÉu SGK. - ¤n l¹i kiÕn thøc vÒ m« thÇn kinh.. .................................................................................................................................. Líp D¹y:8C,D. TiÕt: TiÕt:4. Ngµy d¹y:8C Ngµy d¹y: 8D 31/8/2009. SÜ sè: SÜ sè:29/29. TiÕt 6 Bµi 6: Ph¶n x¹ A. môc tiªu. 1. KiÕn thøc:. - Trình bày đợc cấu tạo và chức năng cơ bản của nơron. - Chỉ rõ 5 thành phần của 1 cung phản xạ và đờng dẫn truyền xung thần kinh trong cung ph¶n x¹. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng quan s¸t,ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. thái độ: Giáo dục học sinh say mê khám phá khoa học B. chuÈn bÞ.. - Tranh phãng to h×nh 6.1 – N¬ron; H6.2 – Cung ph¶n x¹ SGK. - B¶ng phô, phiÕu häc tËp. C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò Thu b¸o c¸o cña HS ë giê tríc. 2. Bµi míi VB: - V× sao khi sê tay vµo vËt nãng, tay rôt l¹i? -Nh×n thÊy qu¶ me, qu¶ khÕ cã hiÖn tîng tiÕt níc bät? - §Ìn chiÕu vµo m¾t, m¾t nh¾m l¹i? - HiÖn tîng trªn lµ g×? Nh÷ng thµnh phÇn nµo tham gia vµo? C¬ chÕ diÔn ra nh thÕ nµo? Bµi Ph¶n x¹ sÏ gióp chóng ta tr¶ lêi c¸c c©u hái nµy..
<span class='text_page_counter'>(15)</span> Hoạt động 1: Cấu tạo và chức năng của nơron Mục tiêu: HS chỉ rõ cấu tạo và chức năng của nơron, từ đó thấy đợc chiều hớng lan truyÒn xung thÇn kinh trong sîi trôc. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS nghiªn cøu 1. CÊu t¹o vµ chøc n¨ng cña noron môc I SGK kÕt hîp HS ghi nhí chó thÝch. quan s¸t H 6.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Nªu thµnh phÇn cÊu - 1 HS lªn b¶ng g¾n chó t¹o cña m« thÇn kinh - G¾n chó thÝch vµo thÝch. tranh c©m cÊu t¹o n¬ron vµ m« t¶ cÊu t¹o 1 n¬ron - HS nhËn xÐt, nªu cÊu t¹o n¬ron. ®iÓn h×nh? - GV treo tranh cho HS a. cÊu t¹o n¬ron gåm: nhËn xÐt, rót ra kÕt luËn. Nghiªn cøu tiÕp SGK - Th©n: chøa nh©n, xung - N¬ron cã chøc n¨ng để trả lời các câu hỏi. quanh cã tua ng¾n (sîi g×? nh¸nh). - Cho HS nªu kh¸i niÖm - Tua dµi (sîi trôc): cã tÝnh c¶m øng, tÝnh dÉn bao miªlin, tËn cïng truyÒn. ph©n nh¸nh cã cóc - GV chØ trªn tranh chiÒu xim¸p. lan truyÒn xung thÇn b. Chøc n¨ng kinh trªn h×nh 6.1 vµ 6.2 - C¶m øng (SGK) (cung ph¶n x¹) - DÉn truyÒn (SGK) Lu ý: xung thÇn kinh lan - Nghiªn cøu SGK kÕt c. C¸c lo¹i n¬ron truyÒn theo 1 chiÒu. - Dùa vµo chøc n¨ng dÉn hîp quan s¸t H 6.2; trao - N¬ron híng t©m (n¬ron truyền, ngời ta chia đổi nhóm, hoàn thành kết cảm giác). - N¬ron trung gian qu¶ vµo phiÕu häc tËp. n¬ron thµnh 3 lo¹i: (n¬ron liªn l¹c). - GV ph¸t phiÕu häc tËp, yªu cÇu HS nghiªn cøu - HS ®iÒn kÕt qu¶. C¸c - N¬ron li t©m (n¬ron vËn động). tiÕp SGK kÕt hîp quan nhãm kh¸c nhËn xÐt. sát H 6.2 để tìm ra sự kh¸c nhau gi÷a 3 lo¹i n¬ron. - GV treo b¶ng kÎ phiÕu häc tËp. - GV đa ra đáp án đúng, hớng dẫn HS trên sơ đồ H 6.2. Hoạt động 2: Cung phản xạ Môc tiªu: HS h×nh thµnh kh¸i niÖm ph¶n x¹, cung ph¶n x¹, vßng ph¶n x¹. BiÕt gi¶i thÝch 1 sè ph¶n x¹ ë ngêi b»ng cung ph¶n x¹ vµ vßng ph¶n x¹. - LÊy tõ 3-5 VD 2. Cung ph¶n x¹ - Cho VD vÒ ph¶n x¹?.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> - Ph¶n x¹ lµ g×? - HiÖn tîng c¶m øng ë thùc vËt (ch¹m tay vµo c©y trinh n÷, l¸ c©y côp l¹i) cã ph¶i lµ ph¶n x¹ kh«ng? - ThÕ nµo lµ 1 cung ph¶n x¹? - Yªu cÇu HS quan s¸t H 6.2 vµ tr¶ lêi c©u hái: - Cã nh÷ng lo¹i n¬ron nµo tham gia vµo cung ph¶n x¹? - C¸c thµnh phÇn cña cung ph¶n x¹? - GV nªu vai trß tõng thµnh phÇn. - GV cho HS quan s¸t H 6.2 - Xung thần kinh đợc dẫn truyÒn nh thÕ nµo? - H·y gi¶i thÝch ph¶n x¹ kim ch©m vµo tay, tay rôt l¹i? - B»ng c¸ch nµo trung ¬ng thÇn kinh cã thÓ biÕt đợc phản ứng của cơ thể đã đáp ứng kích thích cha? GV dẫn sắt tới : Cung phản xạ có đờng liên hệ ngîc t¹o thµnh vßng ph¶n x¹. - GV ®a VD vÒ vßng ph¶n x¹ vµ gi¶i thÝch trên sơ đồ H 6.3 - Yêu cầu HS đọc mục 3 - Kh¸i niÖm vßng ph¶n x¹?. - Trao đổi nhóm và rút ra kh¸i niÖm ph¶n x¹. - Kh«ng v× thùc vËt kh«ng cã hÖ thÇn kinh, đó chỉ là sự thay đổi về sù tr¬ng níc cña c¸c tÕ bµo gèc l¸) - SGK. - Tù rót ra kÕt luËn.. - Dựa vào H 6.2, lu ý đờng dẫn truyền để trả lời. Kết luận: a. Ph¶n x¹ - lµ ph¶n øng cña c¬ thÓ để trả lời kích thích của m«i trêng (trong vµ ngoµi) díi sù ®iÒu khiÓn cña hÖ thÇn kinh. b. Cung ph¶n x¹ - Kh¸i niÖm ( SGK) - Quan s¸t H 6.3 - 1 cung ph¶n x¹ cã 3 lo¹i n¬ron: n¬ron híng - §äc nªu kh¸i niÖm t©m, trung gian, li t©m. vßng ph¶n x¹. - Cung ph¶n x¹ gåm 5 - 1 HS đọc kết luận cuối thành phần: cơ quan thụ bµi. c¶m, n¬ron híng t©m, n¬ron trung gian, n¬ron li t©m, c¬ quan ph¶n øng. c. Vßng ph¶n x¹ - Kh¸i niÖm (SGK).. 4. Kiểm tra, đánh giá - Cho HS dán chú thích vào sơ đồ câm H 6.2 và nêu chức năng của các bộ phËn trong ph¶n x¹. - Tr¶ lêi c©u 1, 2 SGK.. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. - Vẽ sơ đồ cung phản xạ H 6.2 và chú thích. - §äc môc “Em cã biÕt”. C¸c lo¹i n¬ron VÞ trÝ - Th©n n»m bªn ngoµi N¬ron híng t©m T¦ thÇn kinh (n¬ron c¶m gi¸c) N¬ron trung gian - N»m trong trung ¬ng (n¬ron liªn l¹c) thÇn kinh. - Th©n n»m trong trung N¬ron li t©m ơng thần kinh, sợi trục h(nơron vận động) íng ra c¬ quan ph¶n øng.. Líp D¹y:8C,D. TiÕt: TiÕt:4. Chøc n¨ng - TruyÒn xung thÇn kinh từ cơ quan đến TƯ thần kinh (thô c¶m). - Liªn hÖ gi÷a c¸c n¬ron. - TruyÒn xung thÇn kinh tõ trung ¬ng tíi c¬ quan ph¶n øng.. Ngµy d¹y:8C Ngµy d¹y: 8D 03/09/2009. SÜ sè: SÜ sè:29/29. TuÇn 4 TiÕt 7 Chơng II – Vận động Bµi 7: Bé x¬ng A. môc tiªu 1. KiÕn thøc:. - HS trình bày đợc các thành phần chính của bộ xơng và xác định đợc vị trí các x¬ng chÝnh ngay trªn c¬ thÓ m×nh. - Phân biệt đợc các loại xơng dài, xơng ngắn, xơng dẹt về hình thái, cấu tạo. - Phân biệt các loại khớp xơng, nắm vững cấu tạo khớp động. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t ph©n tÝch tæng hîp kiªn thøc 3. Thái độ: - Gi¸o dôc ý thøc cho häc sinh biÕt b¶o vÖ bé x¬ng c¬ thÓ m×nh B. chuÈn bÞ..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Tranh vÏ phãng to h×nh 7.1 – 7.4 SGK. - M« h×nh bé x¬ng. C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Phản xạ là gì? Cho 1 Vd về phản xạ và phân tích đờng đi của xung thần kinh trong phản xạ đó. 2. Bµi míi VB: ? Hệ vận động gồm những cơ quan nào? ? Bộ xơng ngời có đặ điểm cấu tạo và chức năng nh thế nào? H«m nay c« vµ c¸c em sÏ cïng t×m hiÓu bµi 7. Hoạt động 1: Các thành phần chính của bộ xơng Mục tiêu: HS chỉ rõ đợc vai trò chính của bộ xơng, nắm đợc 3 thành phần chính cña bé x¬ng vµ ph©n biÖt 3 lo¹i x¬ng . Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS quan s¸t H - Quan s¸t kÜ H 7.1 vµ tr¶ I. C¸c thµnh phÇn chÝnh 7.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: lêi. cña bé x¬ng - Bé x¬ng gåm mÊy - HS nghiªn cøu H 7.2; thµnh phÇn ? 7.3 kÕt hîp víi th«ng tin KÕt luËn: ? Nêu đặc điểm của mỗi trong SGK để trả lời. 1. Thµnh phÇn cña bé xthµnh phÇn? - Yêu cầu HS trao đổi - HS thảo luận nhóm để ơng - Bé x¬ng chia 3 phÇn: nhãm nêu đợc: - T×m hiÓu ®iÓm gièng vµ + Gièng: cã c¸c thµnh + X¬ng ®Çu gåm x¬ng sä kh¸c nhau gi÷a x¬ng tay phÇn t¬ng øng víi nhau. vµ x¬ng mÆt. vµ x¬ng ch©n? + Kh¸c: vÒ kÝch thíc, cÊu + X¬ng th©n gåm cét t¹o ®ai vai vµ ®ai h«ng, sèng vµ lång ngùc. x¬ng cæ tay, bµn tay, bµn + X¬ng chi gåm x¬ng chi trªn vµ x¬ng chi díi. ch©n. - V× sao cã sù kh¸c nhau + Sù kh¸c nhau lµ do tay - §Æc ®iÓm mçi phÇn: đó? thÝch nghi víi qu¸ tr×nh SGK. lao động, chân thích nghi + Xơng chi trên nhỏ bé, linh ho¹t. với dáng đứng thẳng. - Từ những đặc điểm của - HS dựa vào kiến thức ở + Xơng chi dới to, khoẻ, bé x¬ng h·y cho biÕt bé th«ng tin kÕt hîp víi dµi, ch¾c ch¾n, Ýt cö x¬ng cã chøc n¨ng g×? tranh H 7.1; 7.2 để trả động. => Bé x¬ng ngêi thÝch lêi. nghi víi qu¸ tr×nh lao - Tù rót ra kÕt luËn. động và đứng thẳng. 2. Vai trß cña bé x¬ng - Nâng đỡ cơ thể, tạo h×nh d¸ng c¬ thÓ. - T¹o khoang chøa, b¶o vÖ c¸c c¬ quan. - Cïng víi hÖ c¬ gióp c¬ thể vận động..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> Hoạt động 2: Phân biệt các loại xơng Mục tiêu: HS phân biệt đợc các loại xơng về hình thái, cấu tạo. - Yêu cầu HS đọc mục - HS đọc mục II , quan II. Phân biệt các loại xII , quan sát hình 7.1 để sát hình 7.1 để nhận ơng tr¶ lêi c©u hái: dạng, nêu đặc điểm các Kết luận: - C¨n cø vµo h×nh d¹ng - Căn cứ vào đâu để loại xơng. vµ cÊu t¹o chia x¬ng ph©n biÖt c¸c lo¹i x¬ng? thµnh 3 lo¹i: - Phân biệt đặc điểm của + X¬ng dµi: h×nh èng, mçi lo¹i? chứa tuỷ đỏ (trẻ em), tuỷ - Xác định các loại xơng vµng (ngêi lín). đó trên tranh và mô + X¬ng ng¾n: ng¾n. h×nh? + X¬ng dÑt: h×nh b¶n dÑt. Hoạt động 3: Các khớp xơng Mục tiêu: HS nắm đợc sự phân loại khớp thành 3 loại dựa trên khả năng cử động và xác định đợc khớp đó trên cơ thể mình. - Yªu cÇu HS t×m hiÓu III. C¸c khíp x¬ng th«ng tin môc III vµ tr¶ - HS nghiªn cøu th«ng lêi c©u hái: tin SGK. - ThÕ nµo gäi lµ khíp x- - Rót ra kÕt luËn. ¬ng? KÕt luËn: - Cã mÊy lo¹i khíp? - Khíp x¬ng lµ n¬i hai - Yªu cÇu HS quan s¸t H hay nhiÒu ®Çu x¬ng tiÕp 7.4 vµ tr¶ lêi c©u hái: gi¸p víi nhau. - Dùa vµo khíp ®Çu gèi, hãy mô tả 1 khớp động? - Quan sát kĩ H 7.4, trao - Có 3 loại khớp xơng: - Khả năng cử động của đổi nhóm và rút ra kết + Khớp động: 2 đầu xơng cã sôn, gi÷a lµ dÞch khíp khớp động và khớp bán luận. (ho¹t dÞch), ngoµi cã d©y động khác nhau nh thế ch»ng gióp c¬ thÓ cã kh¶ nµo? V× sao cã sù kh¸c năng cử động linh hoạt. nhau đó? + Khớp bán động: giữa 2 - Nêu đặc điểm của khớp đầu xơng có đệm sụn bất động? giúp cử động hạn chế. - GV lứu ý HS: trong bộ - HS đọc kết luận. + Khớp bất động: 2 đầu x¬ng ngêi chñ yÕu lµ x¬ng khíp víi nhau bëi khớp động giúp con ngời mÐp r¨ng ca hoÆc xÕp lîp vận động và lao động. lên nhau, không cử động - Cho HS đọc kết luận đợc. SGK.. 4. Kiểm tra, đánh giá ? Chøc n¨ng cña bé x¬ng lµ g×? ? Xác định trên tranh vẽ bộ xơng và các thành phần của bộ xơng ngời? C¸c khíp x¬ng b»ng d¸n chó thÝch..
<span class='text_page_counter'>(20)</span> (nếu có dùng mô hình hoặc xác định trên cơ thể mình). 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - Lập bảng so sánh các loại khớp về cấu tạo, tính chất cử động và ý nghĩa. - §äc môc “Em cã biÕt”.. Líp D¹y:8C,D. TiÕt: TiÕt:3. Ngµy d¹y:8C Ngµy d¹y: 8D. SÜ sè: SÜ sè:29/29. TiÕt 8 Bµi 8: cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña x¬ng A. môc tiªu. 1. KiÕn thøc. - HS nắm đợc cấu tạo chung 1 xơng dài. Từ đó giải thích đợc sự lớn lên của xơng vµ kh¶ n¨ng chÞu lùc cña x¬ng. - Xác định đợc thành phần hoá học của xơng để chứng minh đợc tính đàn hồi và cøng r¾n cña x¬ng. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng lắp đặt thí nghiệm đơn giản. B. chuÈn bÞ..
<span class='text_page_counter'>(21)</span> - Tranh vÏ phãng to c¸c h×nh 8.1 -8.4 SGK. - VËt mÉu: Xơng đùi ếch hoặc xơng ngón chân gà. Đoạn dây đồng 1 đầu quấn chặt vào que bằng tre, gỗ, đầu kia quấn vào xơng. Một panh để gắp xơng, 1 đèn cồn, 1 cốc nớc lã để rửa xơng, 1 cốc đựng HCl 10% , đầu giờ thả 1 xơng đùi ếch vào axit. (NÕu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm cÇn chuÈn bÞ c¸c dông cô nh trªn theo nhãm). C. hoạt động dạy - học.. 1. KiÓm tra bµi cò - Bộ xơng ngời đợc chia làm mấy phần? Mỗi phần gồm những xơng nào? - Sự khác nhau giữa xơng tay và xơng chân nh thế nào? Điều đó có ý nghĩa gì đối với hoạt động của con ngời? - Nªu cÊu t¹o vµ vai trß cña tõng lo¹i khíp? 2. Bµi míi VB: Gọi 1 HS đọc mục “Em có biết” (Tr 31 – SGK). GV: Những thông tin đó cho ta biết xơng có sức chịu đựng rất lớn. Vậy vì sao xơng có khả năng đó? Chúng ta sẽ giải đáp qua bài học ngày hôm nay. Hoạt động 1: Cấu tạo của xơng Mục tiêu: HS chỉ ra đợc cấu tạo của xơng dài, xơng dẹt và chức năng của nó. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung bµi häc - Yªu cÇu HS t×m hiÓu - HS nghiªn cøu th«ng I. CÊu t¹o cña x¬ng th«ng tin môc I SGK kÕt tin vµ quan s¸t h×nh vÏ, hîp quan s¸t H 8.1; 8.2 ghi nhí kiÕn thøc. ghi nhí chó thÝch vµ tr¶ lêi c©u hái: - X¬ng dµi cã cÊu t¹o nh - 1 HS lªn b¶ng d¸n chó KÕt luËn: 1. CÊu t¹o x¬ng dµi b¶ng thÕ nµo? thÝch vµ tr×nh bµy. - GV treo H 8.1(tranh - C¸c nhãm kh¸c nhËn 8.1 SGK. 2. Chøc n¨ng cña x¬ng c©m), gäi 1 HS lªn d¸n xÐt vµ rót ra kÕt luËn. dµi b¶ng 8.1 SGK. chó thÝch vµ tr×nh bµy. 3. CÊu t¹o x¬ng ng¾n vµ - Cho c¸c HS kh¸c nhËn x¬ng dÑt xét sau đó cùng HS rút ra - Ngoµi lµ m« x¬ng cøng kÕt luËn. - CÊu t¹o h×nh èng cña - CÊu t¹o h×nh èng lµm (máng). th©n x¬ng, nan x¬ng ë cho x¬ng nhÑ vµ v÷ng - Trong toµn lµ m« x¬ng xốp, chứa tuỷ đỏ. ®Çu x¬ng xÕp vßng cung ch¾c. cã ý nghÜa g× víi chøc - Nan x¬ng xÕp thµnh n¨ng cña x¬ng? vßng cung cã t¸c dông - GV: Ngêi ta øng dông ph©n t¸n lùc lµm t¨ng cÊu t¹o x¬ng h×nh èng vµ kh¶ n¨ng chÞu lùc. cÊu tróc h×nh vßm vµo kiến trúc xây dựng đảm - Nghiên cứu bảng 8.1, bảo độ bền vững và tiết ghi nhớ thông tin và trình kiÖm nguyªn vËt liÖu (trô bµy. cÇu, cét, vßm cöa).
<span class='text_page_counter'>(22)</span> - Nªu cÊu t¹o vµ chøc - Nghiªn cøu th«ng tin , n¨ng cña x¬ng dµi? quan sát hình 8.3 để trả lêi. - Yªu cÇu HS nghiªn cøu - Rót ra kÕt luËn. th«ng tin môc I.3 vµ quan sát H 8.3 để trả lời: - Nªu cÊu t¹o cña x¬ng ng¾n vµ x¬ng dÑt? Hoạt động 2: Sự to ra và dài ra của xơng - Yêu cầu HS đọc mục - HS nghiªn cøu II. Sù ro ra cña x¬ng II vµ tr¶ lêi c©u hái: môc II vµ tr¶ lêi - X¬ng to ra lµ nhê ®©u? c©u hái. - GV dïng H 8.5 SGK m« t¶ thÝ nghiÖm chøng minh vai trß cña sôn t¨ng KÕt luËn: trởng: dùng đinh platin - Trao đổi nhóm. - X¬ng to ra vÒ bÒ ngang đóng vào vị trí A, B, C, D - Đại diện nhóm trả lời. lµ nhê c¸c tÕ bµo mµng xë x¬ng 1 con bª. B vµ C ¬ng ph©n chia. ë phÝa trong sôn t¨ng tr- X¬ng dµi ra do c¸c tÕ ëng. A vµ D ë phÝa ngoµi bµo ë sôn t¨ng trëng sôn cña 2 ®Çu x¬ng. Sau ph©n chia vµ ho¸ x¬ng. vµi th¸ng thÊy x¬ng dµi ra nhng kho¶ng c¸ch BC - Chèt l¹i kiÕn thøc. không đổi còn AB và CD dµi h¬n tríc. Yªu cÇu HS quan s¸t H 8.5 cho biÕt vai trß cña sôn t¨ng trëng. - GV lu ý HS: Sù ph¸t triÓn cña x¬ng nhanh nhÊt ë tuæi dËy th×, sau đó chậm lại từ 18-25 tuæi. - TrÎ em tËp TDTT qu¸ độ, mang vác nặng dẫn tíi sôn t¨ng trëng ho¸ x¬ng nhanh, ngêi kh«ng cao đợc nữa. Tuy nhiên mµng x¬ng vÉn sinh ra tÕ bµo x¬ng. Hoạt động 3: Thành phần hoá học và tính chất của xơng Mục tiêu: Thông qua thí nghiệm, HS chỉ ra đợc 2 thành phần cơ bản của xơng có liên quan đến tính chất của xơng – Liên hệ thực tế. - GV biÓu diÔn thÝ nghiÖ: III. Thµnh phÇn hãa häc Cho xơng đùi ếch vào vµ tÝnh chÊt cña x¬ng ng©m trong dd HCl 10%. - Gäi 1 HS lªn quan s¸t. - HS quan s¸t vµ nªu hiÖn.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> - HiÖn tîng g× x¶y ra. tîng: - Dùng kẹp gắp xơng đã + Có bọt khí nổi lên (khí ng©n röa vµo cèc níc l· CO2) chøng tá x¬ng cã - Thö uèn xem x¬ng cøng muèi CaCO3. hay mÒm? + X¬ng mÒm dÎo, uèn - Đốt xơng đùi ếch khác cong đợc. trên ngọn lửa đèn cồn, - Đốt xơng bóp thấy xkhi hết khói: Bóp phần đã ơng vỡ. đốt, nhận xét hiện tợng. - Tõ c¸c thÝ nghiÖm trªn, cã thÓ rót ra kÕt luËn g× + X¬ng vì vôn. vÒ thµnh phÇn, tÝnh chÊt cña x¬ng? + HS trao đổi nhóm và - GV giíi thiÖu vÒ tØ lÖ rót ra kÕt luËn. chất cốt giao thay đổi ở - 1 HS đọc kết luận SGK. trÎ em, ngêi giµ. 4. Kiểm tra, đánh giá Cho HS lµm bµi tËp 1 SGK. Tr¶ lêi c©u hái 2, 3. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái 1, 2, 3 SGK. - §äc tríc bµi 9: CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬.. KÕt luËn: - X¬ng gåm 2 thµnh phÇn ho¸ häc lµ: + ChÊt v« c¬: muèi canxi. + ChÊt h÷u c¬ (cèt giao). - Sù kÕt hîp 2 thµnh phÇn nµy lµm cho x¬ng cã tÝnh chất đàn hồi và rắn chắc..
<span class='text_page_counter'>(24)</span>