Tài liệu Chuyên đề kinh tế "Thực trạng và giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay" ppt

Tiểu luận kinh tế



Thực trạng, giải pháp
tình hình xuất khẩu thủy
sản của nước ta hiện nay


Giáo viên hướng dẫn :Trương Thị Bích Liên

Sinh viên thực hiện :Huỳnh Sa Som



Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay
GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 1 SVTH: Huỳnh Sa Som

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài:
Đối với hầu hết các nƣớc, ngành thủy sản có vai trò quan trong trong nêng kinh
tế, đặc biệt đối với những nƣớc có vùng biển và vùng nƣớca nội địa phong phú. Việt
Nam là nƣớc có mặt biển rộng với hơn 3200 km bờ biển, có nhiều hồ và sông suối
trong đất liền. Phát triển ngành thủy sản có vị trí quan trọng trong nền kinh tế ở nƣớc ta.
Ngành thủy sản là ngành kinh tế có khả năng tạo ra nhiều giá trị tăng, vì vậy phát
triển ngành thủy sản, đặc biệt phát triển ngành công nghiệp chế biến thủy sản, sẽ góp
phần thúc đẩy tốc độ tăng trƣởng ngành nông nghiệp.

Hiện nay ngành thủy sản đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn quan trong quan
trong, phát triển thủy sản tạo ra nguồn hàng xuất khẩu có giá trị tăng thu ngoại tệ cho
đất nƣớc, góp phần khẳng định và nâng cao vị thế của Việt Namtreen trƣơng quốc tế.
Tuy nhiên, trong quá trình phát triển vẫn không tránh khỏi những tồn tại và khó
khăn nhƣ thiếu hụt hạ tầng kém trong quản lý, và sự gia tăng tự phát. Bản thân những
tác động môi trƣờng cũng gây rủi ro cao, làm nghề nuôi không phát triển đƣợc. Bên
canh đó là yêu cầu khắt khe của thị trƣờng xuất khẩu đã gây nhiều áp lực cho thủy sản
cho khu vực Đồng bằng sông Cửu long .
Với lý do này em chọn dề tài “Thực trạng, giải pháp tình hình xuất khẩu thủy sản
của nƣớc ta hiện nay”.
2. Mục tiêu nghên cứu:
Mục tiêu tổng quát:
Nhằm phân tích đánh giá những thuận lợi và khó khăn đốI với xuất khẩu thủy sản
ở Việt Nam, đồng thời đề xuất một số giảI pháp trong việc nâng cao kim ngạch xuất
khẩu thủy sản trong thời gian tới
Mục tiêu cụ thể:
Mô tả tình hình hiện tại của xuất khẩu thủy sản của nƣớc ta.
Phân tích đánh giá chung về những cơ hội và và thử thách của xuất khẩu thủy sản
trên thị trƣờng thế giớI đặc biệt là thị trƣờng Châu Âu.
Đề xuất chung để nâng cao năng lực xuất khẩu thủy sản của đất nƣớc ta hiện nay.
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay
GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 2 SVTH: Huỳnh Sa Som
3. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để đạt đƣợc mục tiêu ở trên, việc phân tích chủ yếu dựa vào thứ cấp nhiều nguồn
từ Internet, báo chí, tạp chí, các tại liệu lien quan khác…. Các thong tin thu thập, xử lý
theo phƣơng pháp thong kê mô tả để phát theo nhiều con số thành những phân tích,
nhận định, đánh giá về tình hình xuất khẩu thủy sản của đất nƣớc ta.
4. Phạm vi nghiên cứu:
Đề tài đƣợc giới hạn phạm vi nghiên cứu trong lĩnh vực xuất khẩu thủy sản của
nƣớc ta.

Số liệu thu thập trong khoảng thời gian từ 2004 – 2007.
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay
GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 3 SVTH: Huỳnh Sa Som

PHẦN NỘI DUNG
CHƢƠNG 1
GIỚI THIỆU MGÀNH THỦY SẢN VIỆT NAM

1.1 Thời kỳ khởi đầu 1960-1980.
Từ sau 1960, Nhà nƣớc đầu tƣ vốn thành lập cơ sở sản xuất cá giống nhật Tân
để đáp ứng nhu cầu nuôi cá nƣớc ngọt. Từ sau năm 1960, Nhà nƣớc đầu tƣ xây dựng
một số quốc doanh đánh cá với sự giúp đỡ của Đức, Liên Xô, Bungary và Trung
Quốc, hoạt động trong cơ chế bao cấp của nhà nƣớc. Tuy nhiên do chiến tranh phá
hoại của Mỹ ở Miền Bắc và đặc biệt là sau sự kiện “Vịnh Bắc Bộ”, các tàu đánh cá
quốc doanh không có điều kiện ra khỏi hoặc một bộ phận của quốc doanh đánh cá
đƣợc giao nhiệm vụ quốc phòng. Nhƣ vậy, có thể nói hầu nhƣ hoạt đông khai thác
hải sản trong thời kỳ này do ngƣ dân đảm nhiệm nên chƣa phát triển và kết quả rát
hạn chế.
Bảng 1.1 Một số chỉ tiêu kết quả sản xuất ngành thủy sản Việt Nam (1976-1980)
Năm 1976, Bộ thủy sản chính thức đƣợc thành lập thực hiện chức năng quản lý
Nhà nƣớc về phát triển ngành thủy sản. Ở Miền Bắc, Nhà nƣớc tăng cƣơng củng cố
hệ thống các xí nghiệp quốc doanh và các hợp tác xã trong ngành thủy sản. Ở miền
Nam đã có 19 xí nghiệp quốc doanh đánh cá; 13 xá nghiệp đông lạnh, 2 xí nghiệp dệt
lƣới, 6 xí nghiệp sửa chữa tàu thuyền, 19 nghiệp chế biến nƣớc mắm, 2450 tổ đoàn
kết sản xuất, 611 tổ hợp tác và 70 hợp tác xã. Tuy nhiên do thiếu lƣơng thực cung cấp
Đơn vị Năm 1976 Năm
1977
Năm 1978 Năm 1979 Năm 1980
1. Sản
lƣợng

khai thác
Tấn 607.870 595.545 526.707 458.861 402.300
2. Nghề
cá nhân
dân
Tấn 586.744 213.985 491.700 426.022 156.360
3. Giá trị
xuất
khẩu
Triệu
USD
20,8 18,5 17,6 16,5 11,3
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay
GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 4 SVTH: Huỳnh Sa Som
cho ngƣ dân, khó khăn về vật tƣ nguyên liệu, co chế quản lý bao cấp không phù hợp
nên đây là thời kỳ suy thoái của ngành thuy sản, biểu hiện ở sản lƣợng khai thác và
giá trị xuất khẩu liên tục giảm qua tƣng năm. Cụ thể ở bảng 1.1
1.2 Thời kỳ tích lũy và xây dựng 1980-1990
Trƣớc thực tiển phát triển nêu trên của ngành đã đăth ra yêu cầu cấp bách đổi
mới cơ chế quản lý, gắn liền với việc thƣch hiện đổi mới cơ chế quản lý. Nhà nƣớc
đã cho phép ngành thủy sản thực hiện cân đối xuất khẩu vật tƣ phục vụ sản xuất, cho
phép ngành tự cân đối bằng cách đƣợc quyền sử dụng một phần ngoại tệ làm
raddeer nhập khẩu vật tƣ hàng hóa phục vụ sản xuất và dịch vụ cho ngƣ dân; đồng
thời có nghĩa vụ đóng góp vào ngân sách Nhà nƣớc theo chỉ tiêu đã đƣợc Nhà nƣớc
phê duyệt . Có thể nói đây là việc làm có tính chất quyết định đầu tiên để “cởi trói”
cho sự phát triển lực lƣợng sản xuất của ngành, mở đầu giai đoạn chuyển biến chế
độ tập trung, bao cấp sang chế độ tự chủ sản xuất kinh doanh.
1.3 Thời kỳ đổi mới và phát triển 1990-2000
Cùng với quá trình đổi mới toàn diên nên kinh tế đất nƣớc từ sau năm 1986,
ngành thủy sản cũng từng bƣớc đổi mới toàn diện về quan hệ sản xuất và lực lƣơng

sản xuất. Những quyết sách lớn và toàn diện của Nhà nƣớc đã có vai trò thúc đẩy
ngành thủy sản nƣớc ta phát triển toàn diện mọi hoạt động nuôi trồng thủy sản; góp
phần tăng trƣởng và phát đầu tƣ tái đầu tƣ tạo nguồn thủy sản; góp phần phát triển
ngành thủy sản. Cụ thể qua các năm tăng trƣơng sau đây:
Nuôi trông thủy sản đã phát triển cả bề rộng và bề sâu trên khắp đất nƣớc.
Nuôi trông thủy sản đƣợc xác định là nguồn chính cung cấp nguyên liệu cho chế
biến xuất khẩu. Tuy nhiên, khoảng thời gian trở lại đây, nuôi trồng thủy sản mới có
bƣớc phát triển cả về diện tích nuôi lẫn phƣơng thức và đối tƣợng nuôi. Nhiều
phƣơng thức mới đƣợc áp dụng trong nuôi trồng thủy sản nhƣ nuôi thâm canh, bán
thâm canh, nuôi tôm trên cát, nuôi ở biển. Ở địa phƣơng nuôi trông thủy sản đã trở
thành một nghề trọng yếu góp phần xóa đói giảm nghèo, làm giàu của hộ nông
dân,nông traị. Đối tƣơng nuôi đƣợc mở rộng, trong đó đặc biệt là các đối tƣợng có
giá trị xuất khẩu nhƣ: tôm sú, tôm hùm, tôm càng xanh, cá tra, bas a, cá hồng, cá
song… nhƣng chủ yếu tập trung vào tôm sú, cá tra, cá ba sa.
Các hoạt đông dịch vụ cho nuôi trông thủy sản đã phát triển và tập trung chủ
yếu vào việc sản xuất và cung cấp thức ăn, thuốc thú y thủy sản và một số vật tƣ cho
nuôi trồng thủy sản. Dịch vụ sản xuất và cung ứng giống còn ở mức khiêm tốn. Đã
quan tâm đến vệ sinh an toàn ngay từ khâu nuôi trồng bằng cách ban hành nhiều văn
bản về cấm sử dụng các loại kháng sinh. Tóm lại thời kỳ này là thời chuyển biến tốt
của ngành thủy sản nƣớc ta, rút đƣợc nhƣng bài học tốt cho quản lý ngành thủy sản
của nƣớc hiện nay.

Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay
GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 5 SVTH: Huỳnh Sa Som


Bảng 1.3 Một số chỉ tiêu của ngành thủy sản đến năm 2002.
Nguồn : Bộ Thủy sản – Diễn đàn gia nhập WTO – Hà Nội 5/2004

Năm So sánh(%)

1980 1990 2000 2002 2002/
1980
2002/
2000
- Sản lƣơng thủy sản(T)
Trong đó:
+ Khai thác hải sản
+ Nuôi trồng thủy sản
- Xuất khẩu:
+Gí trị (triêi USD)
+Sản lƣợng (tấn)
- Số lƣợng tàu thuyền
- Tổng công suất (CV)
- Số nhà máy chế biến đông
lạnh (cái)
- Công suất (tấn/ngày)

558.660

402.300
156.360

11,3
2.720
48.844
453.871

30
180
978.880

672.130
306.750

205
49.332
72.328
727.585

99
580
2.003.700

128.590
723.110

1.475
291.922
79.017
3.204.998

240
2780
2.410.900

1.434.800
976.100

2.014
444.043

81.800
4.038.365

235
3147
358,7

318,3
562,3

13.053
10.732,4
161,7
706,14

800
1544,4
120,3

112,0
135,0

136,5
152,1
103,5
126,0

97,92
113,2
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay

GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 6 SVTH: Huỳnh Sa Som

CHƢƠNG 2
PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH XUẤT KHẨU THỦY SẢN SANG CÁC THỊ
TRƢƠNG QUỐC TẾ VÀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG

2.1 Tìm năng phát triển của ngành.
2.1.1 Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và cơ cấu tổ chức hành chính của Việt
Nam


Vị trí địa lý
Việt Nam là dải đất cong hình chữ S, chạy dọc phía Đông bán đảo Đông
Dƣơng, thuộc khu vực Đông Nam Á. Phía Đông, Nam và Tây Nam giáp biển Thái
Bình Dƣơng; phía Tây và phía Bắc gắn liền với lục địa châu Á. Phần đất liền của
Việt Nam trải dài từ 23
o
23' đến 08
o
02' vĩ độ Bắc và chiều ngang từ 102
o
08' đến
109
o
28' kinh độ Đông. Chiều dài tính theo đƣờng thẳng trong đất liền từ Bắc xuống
Nam khoảng 1.650 km. Chiều ngang từ Đông sang Tây nơi rộng nhất trên đất liền là
600 km, nơi hẹp nhất 50 km.
Việt Nam có biên giới đất liền dài 3.730 km. Phía Bắc giáp nƣớc Cộng hoà Nhân
dân Trung Hoa với chiều dài biên giới 1.150 km. Phía Tây giáp Cộng hoà Dân chủ

Nhân dân Lào trên chiều dài biên giới 1.650 km và giáp Vƣơng quốc Cămpuchia -
930 km.
Qua biển Đông và vịnh Thái Lan là Cộng hoà Philippin, Cộng hoà Inđônêxia, Cộng
hoà Singapo, Cộng hoà Brunây và Liên bang Malaixia


Điều kiện tự nhiên
Lãnh thổ toàn vẹn của Việt Nam bao gồm diện tích đất liền - theo tổng điều
tra đất năm 2002 là 329.297 km
2
- và vùng biển rộng hơn 1 triệu km
2
.
Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới nên khí hậu chịu ảnh hƣởng khá sâu sắc của chế
độ gió mùa châu Á (chủ yếu là gió mùa Đông Bắc và Đông Nam). Lƣợng mƣa trung
bình hằng năm khoảng 1.500 - 2.000 mm. Độ ẩm trên dƣới 85%.
Đại bộ phận lãnh thổ đƣợc bao trùm bởi đồi núi, có nơi núi đâm ra sát biển,
thậm chí còn lan ra biển. Hƣớng núi chủ yếu là Tây Bắc - Đông Nam. Núi không
cao nhƣng hiểm trở, chia cắt địa hình thành nhiều vùng với những đặc thù riêng. Địa
hình Bắc Bộ giống nhƣ chiếc rẻ quạt, ba phía Tây, Bắc và Đông đều là đồi núi, phía
Nam là bờ biển và ở giữa là đồng bằng. Địa hình Trung Bộ chạy dài và hẹp; đồi núi,
đồng bằng và bờ biển xâm nhập lẫn nhau. Địa hình Nam Bộ ít phức tạp hơn và
tƣơng đối bằng phẳng. Nhìn chung, các vùng đồng bằng ven biển đều có diện tích
không lớn.
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay

GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 7 SVTH: Huỳnh Sa Som
Bờ biển Việt Nam trải dài hơn 3.260 km. Trung bình khoảng 20 km chiều dài
bờ biển có một cửa sông thông ra biển. Các cửa sông này chịu ảnh hƣởng của chế độ
thuỷ triều khá phức tạp.

Ngoài những con sông chảy trực tiếp vào biển, có một số sông chảy qua các
đầm phá lớn nhƣ phá Tam Giang, Cầu Hai, Lăng Cô, Ô Loan, Thị Nại.
Trên lãnh thổ Việt Nam có khoảng 2.860 sông ngòi lớn nhỏ, nhìn chung chảy
xiết, do vậy thƣờng làm xói mòn địa hình. Bờ biển của Việt Nam uốn lƣợn - chỗ nhô
ra tạo nên bán đảo nhỏ, chỗ vòng lại hình thành vùng vịnh và cảng lớn.
Việt Nam có nhiều hồ tự nhiên nhƣ Hồ Tây (đại diện cho hồ miền đồng bằng);
Biển Hồ, Hồ Ba Bể, Hồ Lắk (đại diện cho hồ miền núi). Các hồ đó có mực nƣớc
quanh năm ổn định, chu trình vật chất khép kín tự có trong hồ là chính. Diện tích
các hồ tự nhiên ở Việt Nam là 20.000 ha.
Việt Nam có rất nhiều hồ chứa cỡ trung bình và cỡ nhỏ (hiện chƣa kiểm kê
hết), một số hồ chứa lớn là Thác Bà, Hoà Bình (ở miền Bắc), Dầu Tiếng, Trị An,
Thác Mơ, Sông Hinh (ở miền Nam). Diện tích hồ chứa trên 180 nghìn ha. Tuy
nhiên, với vai trò quan trọng trong công tác thuỷ lợi, thuỷ điện và phân lũ, hiện nay
nhiều hồ chứa mới đang tiếp tục đƣợc xây dựng.
2.1.2 Ngành Thuỷ sản là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của quốc
gia
Theo số liệu đã công bố của Tổng Cục Thống kê, GDP của ngành Thuỷ sản
giai đoạn 1995 - 2003 tăng từ 6.664 tỷ đồng lên 24.125 tỷ đồng. Trong các hoạt
động của ngành, khai thác hải sản giữ vị trí rất quan trọng. Sản lƣợng khai thác hải
sản trong 10 năm gần đây tăng liên tục với tốc độ tăng bình quân hằng năm khoảng
7,7% (giai đoạn 1991 - 1995) và 10% (giai đoạn 1996 - 2003). Nuôi trồng thuỷ sản
đang ngày càng có vai trò quan trọng hơn khai thác hải sản cả về sản lƣợng, chất
lƣợng cũng nhƣ tính chủ động trong sản xuất. Điều này tất yếu dẫn đến sự chuyển
đổi về cơ cấu sản xuất - ƣu tiên phát triển các hoạt động kinh tế mũi nhọn, đem lại
hiệu quả kinh tế cao.
Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển nuôi trồng thuỷ sản ở khắp mọi
miền đất nƣớc cả về nuôi biển, nuôi nƣớc lợ và nuôi nƣớc ngọt. Đến năm 2003, đã
sử dụng 612.778 ha nƣớc mặn, lợ và 254.835 ha nƣớc ngọt để nuôi thuỷ sản. Trong
đó, đối tƣợng nuôi chủ lực là tôm với diện tích 580.465 ha.
Bên cạnh những tiềm năng đã biết, Việt Nam còn có những tiềm năng mới

đƣợc xác định có thể sử dụng để nuôi trồng thuỷ sản nhƣ sử dụng vật liệu chống
thấm để xây dựng công trình nuôi trên các vùng đất cát hoang hoá, chuyển đổi mục
đích sử dụng các diện tích trồng lúa, làm muối kém hiệu quả sang nuôi trồng thuỷ
sản…Nuôi biển là một hƣớng mở mới cho ngành Thuỷ sản, đã có bƣớc khởi động
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay

GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 8 SVTH: Huỳnh Sa Som
ngoạn mục với các loài tôm hùm, cá giò, cá mú, cá tráp, trai ngọc,… với các hình
thức nuôi lồng, bè. Nuôi nƣớc ngọt đang có bƣớc chuyển mạnh từ sản xuất nhỏ tự
túc sang sản xuất hàng hoá lớn, điển hình là việc phát triển nuôi cá tra, cá ba sa xuất
khẩu đem lại giá trị kinh tế cao; Nuôi đặc sản đƣợc mở rộng; Sự xuất hiện hàng loạt
các trang trại nuôi chuyên canh (hoặc canh tác tổng hợp nhƣng lấy nuôi trồng thuỷ
sản làm hạt nhân) chuyển đổi phƣơng thức nuôi quảng canh, quảng canh cải tiến
sang bán thâm canh và thâm canh đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn.
Ngành Thuỷ sản có tốc độ tăng trƣởng rất nhanh so với các ngành kinh tế
khác. Tỷ trọng GDP của ngành Thuỷ sản trong tổng GDP toàn quốc liên tục tăng, từ
2,9% (năm 1995) lên 3,4% (năm 2000) và đạt 3,93% vào năm 2003.
Từ cuối thập kỷ 80 đến năm 2000, ngành thuỷ sản đã có những bƣớc tiến
không ngừng. Các chỉ tiêu chủ yếu đề ra trong Chiến lƣợc Phát triển Kinh tế - Xã
hội ngành Thuỷ sản thời kỳ 1991 - 2000 đã đƣợc hoàn thành vƣợt mức:
CHỈ TIÊU Đơn vị Kế hoạch Thực hiện
Tổng sản lƣợng thuỷ sản
Trong đó:
- Sản lƣợng khai thác hải
sản
- Sản lƣợng nuôi trồng
thuỷ sản
tấn

-
-
1.600.000

1.000.000
600.000
2.174.784

1.454.784
720.000
Kim ngạch xuất khẩu thuỷ
sản
triệu USD 900 - 1.000 1.478,6
Thu hút lao động thuỷ sản nghìn ngƣời 3.000 3.400
Nguồn: Niên giám Thống kê Nông - Lâm - Thuỷ sản
Tốc độ tăng trƣởng xuất khẩu thuỷ sản tƣơng đƣơng với các ngành công
nghiệp, xây dựng và dịch vụ. Điều đó chứng tỏ ngành thuỷ sản đang dần chuyển từ
sản xuất mang nặng tính nông nghiệp sang sản xuất kinh doanh theo hƣớng công
nghiệp hoá.
GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU (triệu USD)
Năm Toàn quốc
Công nghiệp -
Xây dựng -
Dịch vụ
Nông - Lâm - Thuỷ sản
Tổng số Riêng Thuỷ sản
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay

GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 9 SVTH: Huỳnh Sa Som
1996 7.255,9 4.214,1 3.041,8 670,0

1997 9.185,0 5.952,0 3.233,0 776,5
1998 9.360,3 6.036,0 3.324,3 858,6
1999 11.540,0 8.627,8 2.912,2 976,1
2000 14.308,0 10.186,8 4.121,2 1.478,5
2001 15.100,0 10.090,4 5.009,6 1.816,4
Tốc độ tăng
trƣởng bình
quân
13,0 14,9 9,5 14,6
Nguồn: Niên giám Thống kê Nông - Lâm - Thuỷ sản
2.1.3 Vai trò của ngành thuỷ sản trong an ninh lƣơng thực quốc gia, tạo việc
làm, xoá đói giảm nghèo:
Thuỷ sản đƣợc đánh giá là nguồn cung cấp chính đạm động vật cho ngƣời dân.
Năm 2001, mức tiêu thụ trung bình mặt hàng thuỷ sản của mỗi ngƣời dân Việt Nam
là 19,4 kg, cao hơn mức tiêu thụ trung bình sản phẩm thịt lợn (17,1 kg/ngƣời) và thịt
gia cầm (3,9 kg/ngƣời). Cũng giống nhƣ một số nƣớc châu Á khác, thu nhập tăng đã
khiến ngƣời dân có xu hƣớng chuyển sang tiêu dùng nhiều hơn mặt hàng thuỷ sản.
Có thể nói ngành thuỷ sản có đóng góp không nhỏ trong việc bảo đảm an ninh lƣơng
thực quốc gia.
Ngành thuỷ sản với sự phát triển nhanh của mình đã tạo ra hàng loạt việc làm
và thu hút một lực lƣợng lao động đông đảo tham gia vào tất cả các công đoạn sản
xuất, làm giảm sức ép của nạn thiếu việc làm trên phạm vi cả nƣớc.
Số lao động của ngành thuỷ sản tăng liên tục từ 3,12 triệu ngƣời (năm 1996)
lên khoảng 3,8 triệu ngƣời năm 2001 (kể cả lao động thời vụ), nhƣ vậy, mỗi năm
tăng thêm hơn 100 nghìn ngƣời. Tỷ lệ tăng bình quân số lao động thƣờng xuyên của
ngành thuỷ sản là 2,4%/năm, cao hơn mức tăng bình quân của cả nƣớc (2%/năm).
Đặc biệt do sản xuất của nhiều lĩnh vực nhƣ khai thác, nuôi trồng thuỷ sản chủ
yếu là ở quy mô hộ gia đình nên đã trở thành nguồn thu hút mọi lực lƣợng lao động,
tạo nên nguồn thu nhập quan trọng góp phần vào sự nghiệp xoá đói giảm nghèo.
Các hoạt động phục vụ nhƣ vá lƣới, cung cấp thực phẩm, tiêu thụ sản phẩm… chủ

yếu do lao động nữ thực hiện, đã tạo ra thu nhập đáng kể, cải thiện vị thế kinh tế của
ngƣời phụ nữ, đặc biệt là ở các vùng nông thôn, miền núi. Riêng trong các hoạt
động bán lẻ thuỷ sản, nữ giới chiếm tỉ lệ lên đến 90%.
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay

GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 10 SVTH: Huỳnh Sa Som
2.2 Phân tích thực trạng xuất khẩu thủy sản ở Việt Nam.
2.2.1 Tình hình xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tháng 12 và cả năm 2007

Xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam năm 2007 đạt tăng trƣởng khá vƣợt 4,4% kế
hoạch đặt ra. Tính toán cho thấy năm 2007, lƣợng thuỷ sản xuất khẩu trung bình cho
một tháng đạt 76,44 nghìn tấn tƣơng đƣơng 313 triệu USD. 12 tháng trong năm
2007 vừa qua không có tháng nào xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam lại có lƣợng
xuất khẩu thấp hơn so với cùng kỳ những năm trƣớc đó. Theo kế hoạch xuất khẩu
thuỷ sản của Việt Nam năm 2008 sẽ đạt kim ngạch khoảng 4,1 tỷ USD, tƣơng
đƣơng với lƣợng xuất khẩu là hơn 1 triệu tấn thuỷ sản, tăng khoảng 11% về lƣợng
và 12% về kim ngạch so với năm 2007.
Nhu cầu tiêu dùng thuỷ sản thế giới đang tăng về cả lƣợng và chất lƣợng, đồng
USD mất giá, chi phí đầu vào tăng. Ngày càng nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thuỷ
sản của Việt Nam đáp ứng đƣợc yêu cầu về chất lƣợng của các thị trƣờng lớn nhƣ
Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản, Nga, Ôxtrâylia... Đây là những điều kiện thuận lợi nhất để
kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam năm 2008 đạt 4,1 tỷ USD.
Nhu cầu và dự báo: Nhu cầu tiêu thụ thủy sản trên thị trƣờng thế giới tăng
mạnh trong năm 2007 và xu hƣớng này sẽ tiếp tục trong năm 2008. Ngành thủy sản
toàn cầu sẽ có triển vọng tăng trƣởng nhanh bởi ngƣời tiêu dùng ngày càng quan
tâm đến thủy sản là thực phẩm mang lại những lợi ích cho sức khỏe. Nhu cầu tiêu
thụ thủy sản tại các thị trƣờng lớn nhƣ EU, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc… sẽ phụ
thuộc rất lớn vào sự tăng trƣởng kinh tế, và nếu các nền kinh tế này tiếp tục tăng
trƣởng nhƣ hiện nay thì nhu cầu đối với thủy sản năm 2008 sẽ rất lớn. Nhu cầu tăng
sẽ kéo giá thủy sản tăng, giúp cho lợi nhuận của ngành thủy sản cũng sẽ gia tăng

trong năm 2008. Những yếu tố này sẽ đem lại nhiều cơ hội phát triển cho các doanh
nghiệp chế biến xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Dự báo ngành thủy sản sẽ hoàn
Bảng 2.1: Biểu đồ thể hiện sự tăng trƣởng xuất khẩu thủy sản Việt Nam
Lƣợng xuất khẩu thủy sản việt nam 2005-2006-2007
Chuyên đề kinh tế Thực trạng và giải pháp đẩy manh xuất khẩu thủy sản của nước ta hiện nay

GVHD: Trương Thị Bích Liên Trang 11 SVTH: Huỳnh Sa Som
thành mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu trên 4 tỷ USD trong năm 2008.Cơ cấu mặt
hàng thuỷ sản xuất khẩu của Việt Nam tháng 11/2007.
2.2.2 Thực trang xuất khẩu thủy sản trên các thị trƣờng.
2.2.2.1 Thị trương EU
 Xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trƣơng EU
Nhìn chung, thuỷ sản của VN đƣợc xuất khẩu sang hầu hết các nƣớc thành
viên EU, trong đó có 10 thị trƣờng chính, đạt tỷ trọng khá lớn trong tổng xuất khẩu
của Việt Nam sang khối thị trƣờng này. Theo số liệu thống kê Hải Quan Việt Nam,
giá trị xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang Bỉ chiếm tỷ trọng lớn nhất (18%) trong
tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu sang EU năm 2005, đạt 76,48 triệu USD. Theo sau
là các thị trƣờng Ðức (16%), Italia (15%), Tây Ban Nha (12%), Hà Lan (10%), Pháp
(9%), Anh (9%), BaLan (3%), Bồ Ðào Nha (2%), Ðan Mạch và Hy Lạp (chiếm
khoảng 1% mỗi nƣớc).
Từ năm 2003, nhờ sự nỗ lực cải tiến và quản lý chất lƣợng, quy trình và điều
kiện sản xuất thuỷ sản của các doanh nghiệp, xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam sang
EU đã phục hồi và tăng trở lại, đặc biệt là thời gian gần đây. Bằng nhiều nỗ lực,
ngành thuỷ sản Việt Nam đã đạt đƣợc kết quả mong đợi. Ðến nay, số doanh nghiệp
Việt Nam đƣợc công nhận đáp ứng các yêu cầu và tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực
phẩm (ATVSTP) để xuất khẩu sản phẩm vào thị trƣờng này đã đạt tới 209 doanh
nghiệp.
Bên cạnh đó, vụ kiện chống bán phá giá cá tra và ba sa vào Mỹ năm 2004 đã
khiến các doanh nghiệp xuất khẩu mặt hàng này chuyển hƣớng vào thị trƣờng châu
Âu. Ðây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc tăng nhanh kim ngạch

xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam vào thị trƣờng EU từ năm 2004.
Bảng 2.2: Biểu đồ kim nghạch xuất khẩu thủy sản sang thị trƣờng EU – 2005














Nguồn: Trung tâm tin học – Bộ Thủy Sản