Tài liệu Chụp close up và ảnh hoa doc

Chụp close up và ảnh hoa
Trong tiếng Anh ta vẫn hay gặp thuật ngữ “Macro Photography » còn trong
tiếng Pháp thì là « La Proxi-photographie » chúng đều có ý nghĩa chung để chỉ thể
loại ảnh chụp ở cự ly rất gần chủ thể mà độ phóng đại bắt đầu từ 1:1 hoặc lớn hơn.
Để cho tiện chúng mình cùng thống nhất gọi là « Ảnh Macro » nhé.
Vậy thì tại sao lại cần có ảnh Macro ? Cả câu hỏi và câu trả lời đều rất lý
thú. Ta vẫn quan sát và cảm nhận thế giới xung quanh qua đôi mắt và trí não của
của mình một cách hoàn toàn tự nhiên và đôi khi là vô thức. Có những điều ta nhìn
thấy, hay đơn giản là chúng đập vào mắt ta, và có những điều ta không « thấy »
đơn giản bởi nhiều lý do : hạn chế của thị giác, kích thước của chúng quá
nhỏ…hoặc bạn hoàn toàn không quan tâm ( ?) Lần đầu tiên được sở hữu một chiếc
máy ảnh bạn bỗng khám phá ra một khía cạnh mới mẻ của thế giới qua khuôn
ngắm nhỏ xíu mà kỳ ảo. Hình như tất cả bỗng đẹp hơn lên qua lăng kính ấy ? Bạn
cũng như mình háo hức tìm cách ghi lại những điều đẹp đẽ ấy - những mảnh vụn
của một thực tế hoàn toàn ảo giác. Thế rồi ta lại càng háo hức muốn biết thực chân
của những hình ảnh ấy - điều gần như là không thể ( ?) Có nhiều cách, bằng trải
nghiệm, bằng nghiên cứu chi tiết, mổ xẻ vấn đề…Ta tự đặt mình vào trong những
thế giới mới với những kích thước đa chiều mới mẻ và mường tượng về những
điều bí ẩn chưa có lời giải đáp. Một trong những thế giới ấy là MACRO. Nơi mà
tất cả đều là nhỏ bé, nơi mà chiếc máy ảnh của bạn bỗng trở thành một vật thể lạ
như UFO (Unidentified Flying Object)với những cư dân tí hon của nó. Mình đã
sững sờ (và tin rằng bạn cũng thế) khi lần đầu tiên cảm nhận được vẻ đẹp tuyệt vời
của thế giới nhỏ bé ấy. Một chiếc nhị hoa, một chú kiến càng, một chiếc chồi
non…và ánh sáng, ánh sáng diệu kỳ. Càng tiếp xúc thì bạn sẽ lại càng muốn đi
gần hơn nữa, thấy rõ hơn nữa những chi tiết nhỏ bé ấy cùng với một niềm đam mê
không lời.
Có nhiều cách để chụp ảnh MACRO
Việc đầu tiên bạn có thể tham khảo là gõ trên bàn phím « Google… » với
từ khóa « Macro photo… » hoặc ghé lại một tiệm sách đầu phố, hay lại «
Amazon… » Thế giới thông tin rộng mở cho phép bạn tới gần hơn những chân
trời xa lạ. NTL xin được trình bày ở đây những hiểu biết có hạn của mình về lĩnh

vực chụp ảnh đầy khó khăn và tinh tế này. Không quan trọng là bạn đang có trong
tay một chiếc máy chụp phim « Compact » hay SLR, bạn đang có một chiếc dCam,
BCam hay lý tưởng hơn nữa là dSLR…MACRO luôn là có thể trong tầm tay của
bạn. Lợi thế của máy ảnh kỹ thuật số là nó cho phép bạn thử nghiệm…miễn phí
(trừ thời gian và…mồ hôi nhé !) Dưới đây là những phương pháp căn bản để chụp
ảnh Macro :
1. Chụp ảnh Macro qua một thấu kính trung gian :
- Dùng kính lúp có độ phóng đại lớn
- Chụp qua kính hiển vi
2. Kết hợp một ống kính thường với kính "Close-up" lắp thêm: “Lentille de
proximité” (Attachement Lens)
3. Đảo ngược ống kính bình thường dùng vòng nối chuyên dụng “Bague
d’inversion” (Reversing Ring)
4. Dùng ống kính chuyên dụng Macro: Ống kính cho máy SLR và dSLR
5. Kết hợp ống kính với vòng nối làm tăng độ phóng đại của hình ảnh
“Bague allonge auto” (Auto Extension Ring)
6. Dùng khẩu nối làm tăng tiêu cự của ống kính “Téléconvertisseur”
(Teleconverter)
7. Dùng thêm buồng nối mềm “Soufflet” (Bellow) để gắn thân máy và ống
kính.
8. Dùng chức năng chụp ảnh Macro của máy ảnh dCam, BCam.
Mỗi phương pháp đều có ưu và nhược điểm của nó. Nếu bạn chỉ đơn thuần
là tò mò muốn biết chi tiết lớn hơn của một vật nào đó thì chiếc kính lúp có độ
phóng đại lớn là cách đơn giản và ít tốn kém nhất. Dĩ nhiên là chất lượng hình ảnh
không thể cao được rồi. Nếu bạn có điều kiện tiếp xúc với những thiết bị kỹ thuật
cao cấp thì việc sử dụng kính hiển vi để chụp ảnh Macro đã từng là điều bí ẩn mà
cả thế giới đi tìm đấy nhé (Nikon có thiết bị đặc biệt cho phép lắp máy ảnh vào
kính hiển vi để chụp ảnh) Thuật ngữ chuyên môn của nó gọi là
«photomicrography», có thể nói rằng nó là một phần tách ra từ chụp ảnh Macro
nhưng lại lớn đến mức trở thành một lĩnh vực độc lập hoàn toàn mà độ phóng đại

có thể lên tới x40.
Tiến thêm một bước nữa, khi bạn sở hữu một chiếc máy ảnh cơ SLR thì
đơn giản và kinh tế nhất là mua thêm một chiếc kính "Close-up” dung để chụp ảnh
Macro (Cokin có làm loại này: số 103, Close-up 3D hay Hoya với AC +1 đến
+5…). Ưu thế của loại thiết bị này là giá thành rẻ và dễ sử dụng. Bạn chỉ cần lắp
vào đầu ống kính và thao tác bình thường với AF. Tuy nhiên chất lượng của thấu
kính và các lớp trang phủ có ảnh hưởng rất nhiều tới chất lượng của ảnh.
Khi bạn đã có một tay nghề khá chắc thì việc chụp ảnh Macro bằng cách
đảo ngược ống kính cũng cho một kết quả rất đẹp. Ưu thế của nó là chất lượng của
ống kính không bị ảnh hưởng bởi chất lượng của các thiết bị lắp thêm. Mua thêm
một chiếc vòng chuyên dụng không hề đắt nhưng phương pháp này đòi hỏi công
phu và kinh nghiệm vì tất cả các thao tác đều làm bằng tay, kể cả tính toán về ánh
sáng.
Cách “đơn giản” mà chất lượng cao nhất chính là dùng một ống kính
chuyên dụng cho thể loại ảnh Macro. Giá thành cho loại ống kính này thường rất
đắt vì chúng được thiết kế đặc biệt riêng cho ảnh chụp ở cự ly gần và có chất
lượng hình ảnh rất cao. Ưu điểm về tính năng tự động tính bù sáng theo khoảng
cách giữa ống kính và chủ thể sẽ cho phép bạn thoải mái tập trung hơn vào sang
tác. Bạn hoàn toàn có thể kết hợp loại ống kính macro này với các thiết bị phụ trợ
khác.
Trong hai phương pháp dùng khẩu nối thì giá thành của loại vòng nối
“Bague allonge auto” rẻ hơn so với loại khẩu nối làm tăng tiêu cự của ống kính.
Loại “Bague allonge auto” làm tăng độ phóng đại của hình ảnh trong khi vẫn cho
phép bạn thao tác với sự hiệu chỉnh tự động ánh sáng bằng TTL. Nhưng các chế
độ chụp bị hạn chế ở Manuel và Av. Tiêu cự chỉnh Manual. Khẩu nối
“Téléconvertisseur” không những chỉ làm tăng độ dài của tiêu cự mà đồng thời nó
cũng làm tăng độ phóng đại của hình ảnh. Sử dụng loại khẩu nối này chiếc ống
kính của bạn có thể tự động hoàn toàn như khi được lắp trực tiếp vào thân máy.
Các máy ảnh dSLR nghiệp dư hiện tại đều có hệ số ống kính vào khoảng
1,5 đến 1,6 nghĩa là tiêu cự trên ống kính của bạn sẽ có giá trị thực gấp x1,5 hay

1,6 lần đấy nhé. Ví dụ như chiếc ống kính 50mm sẽ thành 75mm hay 80mm khi
dung với dSLR. Người có lợi nhất chính là bạn!

Thiết bị đặc biệt nhà nghề trong chụp ảnh Macro chính là chiếc hộp nối
mềm có hình đèn xếp gắn giữa ống kính và thân máy ảnh “Soufflet”. Nó cho phép
ta đạt tới độ phóng đại lớn nhất và rất dễ sử dụng. Được thiết kế để sử dụng với
nhiều loại ống kính khác nhau (xuôi chiều cũng như ngược chiều) “Soufflet” cho
phép đạt độ phóng đại từ x1 đến x11 tùy theo ống kính mà bạn sử dụng. “Soufflet”
được sử dụng với một chiếc giá đỡ chuyên dụng “Banc d'approche” cho phép bạn
thao tác với độ chính xác cao. Giá thành của loại thiết bị này rất đắt.
Với kỷ nguyên của kỹ thuật số thì chụp ảnh Macro đang trở thành một điều
rất phổ thông và dễ thao tác với các máy ảnh dCam, BCam. Bạn chỉ cần đơn giản
chọn chế độ chụp ảnh Macro (thường là có hình biểu tượng một bông hoa), chọn
tiêu cự sẽ sử dụng, tin tưởng ở AF và bấm máy! Bạn có thể tham khảo thêm loạt
bài viết về chụp ảnh hoa Macro bằng máy dCam trong chuyên mục này nhé.
Các khái niệm căn bản trong ảnh Macro*
1. Độ phóng đại của hình ảnh (« Magnification Ratio » hay « Rapport
de Reproduction »)
Độ phóng đại này xác định tỉ lệ giữa kích thước thật của vật thể và hình ảnh
của nó ghi lại trên phim 24x36mm (hoặc sensor). Nó được tính bằng khoảng cách
giữa mặt phẳng phim và vật thể với tiêu cự của ống kính. Ví dụ như khi hình ảnh
của vật thể trên phim có kích thước bằng kích thước thật bên ngoài, ta nói độ
phóng đại là 1 :1 hay 1x. Nếu hình ảnh lớn gấp đôi vật thật thì độ phóng đại là 2 :1
hay 2x.
Để có thể có được một độ phóng đại chính xác của vật thể thì đầu tiên ta
phải chọn chỉ số này và sau đó tiến hành canh nét bằng cách dịch chuyển máy ảnh
cho đến khi tìm được điểm nét ưng ý.
2. Hiệu chỉnh kết quả đo sáng (« Exposure Correction » hay «
Correction d’exposition »)
Khi khoảng cách chỉnh nét giảm đi thì nó cũng kéo theo sự suy giảm của

ánh sáng, đây là một định luật trong quang học. Khi bạn chụp ảnh bình thường thì
sự suy giảm ánh sáng này là không đáng kể nhưng trong chụp ảnh Macro thì nó lại
cần có thêm sự hiệu chỉnh về kết quả đo sáng để bù lại lượng sáng bị thiếu này.
Với hệ thống đo sáng TTL thì việc hiệu chỉnh được làm hoàn toàn tự động.
3. Độ nét sâu của trường ảnh (« Depth of Field » hay « Profondeur de
champ »)
Khái niệm này ám chỉ vùng ảnh nét ở phía trước và phía sau của điểm mà
bạn canh nét. Trong chụp ảnh Macro thì độ nét sâu đóng một vai trò đặc biệt quan
trọng và nó thay đổi tùy theo độ phóng đại của hình ảnh và khẩu độ mở của ống
kính. Độ phóng đại càng lớn và khẩu độ ống kính càng rộng thì độ nét sâu của
trường ảnh càng bé. Độ phóng đại nhỏ cùng với khẩu độ ống kính khép sâu sẽ cho
D.O.F lớn. Bạn có thể kiểm tra D.O.F bằng một nút bấm nằm ở phía trước của
thân máy ảnh.
4. Đảo ngược ống kính (“Reversed a Lens” hay “Inverser l’Objectif”)
Khi chụp ảnh thông thường thì chủ thể thường ở xa ống kính còn phim
(hoặc sensor) thì lại ở rất gần. Khi ta tiến lại gần chủ thể thì tương quan giữa hai
khoảng cách này thay đổi dẫn tới làm giảm chất lượng hình ảnh. Nếu bạn dung
một ống kính không thuộc loại chuyên dụng cho ảnh Macro với độ phóng đại lớn
thì bạn có thể làm tăng khả năng của ống kính bằng cách lắp ngược nó vào than
máy ảnh bằng một vòng nối gọi là “Reversing Ring” hay “Bague d’inversion”.
5. Cự ly chụp ảnh
Ở đây ta đang nói về khoảng cách giữa đầu của ống kính và vật thể. Khi cự
ly chỉnh nét càng gần thì khoảng cách này càng ngắn lại và như thế ống kính có
thể làm cản trở một phần ánh sáng chiếu tới vật thể. Khi bạn thao tác chụp ảnh quá
gần sẽ làm cho các loài vật sống trở nên khích động và khó chụp hơn. Trong
trường hợp này bạn nên sử dụng một chiếc ống kính có tiêu cự lớn hơn để có thể
chụp từ xa.
6. Độ rung của thân máy ảnh
Khi chụp ảnh Macro thì ngay những rung động nhỏ nhất cũng sẽ làm ảnh
hưởng tới độ sắc nét và làm giảm chất lượng của hình ảnh. Như thế bạn nên dùng

chân máy ảnh hay một hệ thống cơ khí cho phép giữ bất động máy ảnh đồng thời
dùng dây bấm mềm hoặc điều khiển từ xa để có thể đạt được độ sắc nét cao nhất.
Nếu máy ảnh của bạn không thể lắp thêm dây bấm mềm thì bạn nên chụp bằng
chế độ tự động. Trong trường hợp bạn chủ động chụp cầm tay thì nên sử dụng tốc
độ cao nhất có thể.
* Tham khảo tài liệu của Nikon
Thiết bị dùng trong chụp ảnh MACRO