MODULE GDTX 31

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (501.69 KB, 87 trang )

(1)Bé GI¸O DôC Vµ §µO T¹O. Côc nhµ gi¸o vµ c¸n bé qu¶n lÝ c¬ së gi¸o dôc NGUYÔN H÷U TIÕN. TµI LIÖU BåI D¦ìNG PH¸T TRIÓN N¡NG LùC NGHÒ NGHIÖP GI¸O VI£N. phát triển năng lực hoạt động chÝnh trÞ — x· héi cña gi¸o viªn •. Module GDTX 31: Một số kĩ năng cần thiết của giáo viên giáo dục thường xuyên để tham gia các hoạt động chính trị – xã hội. (Dành cho giáo viên trung tâm giáo dục thường xuyên). NHµ XUÊT B¶N Gi¸o dôc ViÖt Nam NHµ XUÊT B¶N §¹I HäC S¦ PH¹M.

(2) Bn quyn thu c B Giáo dc và ào to — Cc Nhà giáo và Cán b qun lí c s giáo dc. C"m sao chép d'(i m)i hình th+c.. 2 | MODULE GDTX 31.

(3) MỤC LỤC Trang LỜI GIỚI THIỆU ........................................................................................................5. A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN.....................................................................................7 B. MỤC TIÊU.............................................................................................................8 C. NỘI DUNG ............................................................................................................9 Nội dung 1. Các tổ chức chính trị – xã hội ở địa phương và sự cần thiết phải tham gia công tác xã hội ................................9. Hoạt động 1: Tìm hiểu tên và đặc điểm các tổ chức chính trị – xã hội ở địa phương. ...............................................................................9 Hoạt động 2: Xác định sự cần thiết phải tham gia công tác xã hội. ..................14 Nội dung 2. Các kĩ năng cần thiết để giáo viên giáo dục thường xuyên tham gia công tác xã hội cá nhân ................................................. 15. Hoạt động 1: Thảo luận và thực hành kĩ năng giao tiếp ngôn ngữ và giao tiếp phi ngôn ngữ. ..........................................................15 Hoạt động 2: Thảo luận và thực hành kĩ năng lắng nghe tích cực. ...................19 Hoạt động 3: Thảo luận và thực hành kĩ năng quan sát. ..................................24 Hoạt động 4: Thảo luận và thực hành kĩ năng thấu cảm. .................................27 Hoạt động 5: Thảo luận và thực hành kĩ năng đặt câu hỏi................................30 Hoạt động 6: Thảo luận và thực hành kĩ năng phản hồi. ..................................33 Hoạt động 7: Thảo luận và thực hành kĩ năng phỏng vấn. ...............................36 Hoạt động 8: Thảo luận và thực hành kĩ năng tham vấn. .................................44 Hoạt động 9: Thảo luận và thực hành kĩ năng biện hộ. ....................................49 Hoạt động 10: Tìm hiểu kĩ năng can thiệp sự căng thẳng.................................51 Hoạt động 11: Tìm hiểu khái niệm và các kĩ năng xử lí khủng hoảng. ..............55 Hoạt động 12: Tìm hiểu kĩ năng ghi chép và lưu trữ hồ sơ................................61 Nội dung 3. Các kĩ năng cần thiết để giáo viên giáo dục thường xuyên tham gia công tác xã hội nhóm ..................................................... 64. Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm kĩ năng lãnh đạo nhóm và sự cần thiết của kĩ năng lãnh đạo nhóm đối với giáo viên giáo dục thường xuyên ...............................................................64 MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 3.

(4) Hoạt động 2: Tìm hiểu kĩ năng thu thâp và đánh giá thông tin trong công tác xã hội. .................................................................66 Hoạt động 3: Tìm hiểu kĩ năng thúc đẩy tiến trình nhóm trong công tác xã hội. .................................................................70 Hoạt động 4: Tìm hiểu kĩ năng hành động và kĩ năng giải quyết xung đột, mâu thuẫn trong công tác xã hội.................................................75 Hoạt động 5: Tìm hiểu kĩ năng tạo lập liên hệ giữa các cá nhân trong nhóm. ....................................................78 Hoạt động 6: Tìm hiểu kĩ năng điều phối nhóm trong công tác xã hội. .............79 Hoạt động 7: Tìm hiểu kĩ năng tự bộc lộ trong công tác xã hội. ........................81 Nội dung 4. Kế hoạch tham gia hoạt động xã hội của giáo viên tại cộng đồng .......................................................... 82. Hoạt động 1: Xác định các hành động tham gia công tác xã hội ở địa phương.82 Hoạt động 2: Thực hành xây dựng kế hoạch hành động tham gia công tác xã hội ở địa phương......................................................82 D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ .......................................................................................84 E. TkI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................85. 4 | MODULE GDTX 31.

(5) LỜI GIỚI THIỆU. Giáo viên là m t trong nhng nhân t quan trng quyt nh cht lng giáo d!c và ào t"o ngu#n nhân l$c cho t n%c. Do v(y, *+ng, Nhà n%c ta -c bi/t quan tâm n công tác xây d$ng và phát tri3n i ng4 giáo viên. M t trong nhng n i dung c chú trng trong công tác này là b#i d7ng th8ng xuyên (BDTX) chuyên môn, nghi/p v! cho giáo viên. BDTX chuyên môn, nghi/p v! cho giáo viên là m t trong nhng mô hình nh?m phát tri3n ngh@ nghi/p liên t!c cho giáo viên và c xem là mô hình có u th giúp s ông giáo viên c tip c(n v%i các chDng trình phát tri3n ngh@ nghi/p. Tip ni chu kì II, chu kì III BDTX giáo viên mGm non, phH thông, B Giáo d!c và *ào t"o ã xây d$ng chDng trình BDTX giáo viên và quy ch BDTX giáo viên theo tinh thGn Hi m%i nh?m nâng cao cht lng và hi/u qu+ cJa công tác BDTX giáo viên trong th8i gian t%i. Theo ó, các n i dung BDTX chuyên môn, nghi/p v! cho giáo viên ã c xác nh, c! th3 là: — B#i d7ng áp Mng yêu cGu th$c hi/n nhi/m v! nNm hc theo cp hc (n i dung b#i d7ng 1); — B#i d7ng áp Mng yêu cGu th$c hi/n nhi/m v! phát tri3n giáo d!c a phDng theo nNm hc (n i dung b#i d7ng 2); — B#i d7ng áp Mng nhu cGu phát tri3n ngh@ nghi/p liên t!c cJa giáo viên (n i dung b#i d7ng 3). Theo ó, h?ng nNm mSi giáo viên ph+i xây d$ng k ho"ch và th$c hi/n ba n i dung BDTX trên v%i th8i lng 120 tit, trong ó: n i dung b#i d7ng 1 và 2 do các cD quan qu+n lí giáo d!c các cp chV "o th$c hi/n và n i dung b#i d7ng 3 do giáo viên l$a chn 3 t$ b#i d7ng nh?m phát tri3n ngh@ nghi/p liên t!c cJa mình. B Giáo d!c và *ào t"o ã ban hành ChDng trình BDTX giáo viên mGm non, phH thông và giáo d!c th8ng xuyên v%i cu trúc g#m ba n i dung b#i d7ng trên. Trong ó, n i dung b#i d7ng 3 ã c xác nh và th3 hi/n d%i hình thMc các module b#i d7ng làm cD sX cho giáo viên t$ l$a chn n i dung b#i d7ng phù hp 3 xây d$ng k ho"ch b#i d7ng h?ng nNm cJa mình. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 5.

(6) — — — — —. *3 giúp giáo viên t$ hc, t$ b#i d7ng là chính, B Giáo d!c và *ào t"o ã giao cho C!c Nhà giáo và Cán b qu+n lí cD sX giáo d!c chJ trì xây d$ng b tài li/u g#m các module tDng Mng v%i n i dung b#i d7ng 3 nh?m ph!c v! công tác BDTX giáo viên t"i các a phDng trong c+ n%c. Z mSi cp hc, các module c xp theo các nhóm tDng Mng v%i các chJ @ trong n i dung b#i d7ng 3. MSi module b#i d7ng c biên so"n nh m t tài li/u h%ng d[n t$ hc, v%i cu trúc chung g#m: Xác nh m!c tiêu cGn b#i d7ng theo quy nh cJa ChDng trình BDTX giáo viên; Ho"ch nh n i dung giúp giáo viên th$c hi/n nhi/m v! b#i d7ng; Thit k các ho"t ng 3 th$c hi/n n i dung; Thông tin cD b+n giúp giáo viên th$c hi/n các ho"t ng; Các công c! 3 giáo viên t$ ki3m tra, ánh giá kt qu+ b#i d7ng. Tuy nhiên, do -c thù n i dung cJa t]ng l^nh v$c cGn b#i d7ng theo Chu_n ngh@ nghi/p giáo viên nên m t s module có th3 có cu trúc khác. Tài li/u c thit k theo hình thMc t$ hc, giúp giáo viên có th3 hc X mi lúc, mi nDi. B?ng các ho"t ng hc t(p chJ yu trong mSi module nh: c, ghi chép, làm bài th$c hành, bài t(p t$ ánh giá, bài ki3m tra nhanh, bài t(p tình hung, tóm lc và suy ng[m... giáo viên có th3 t$ l^nh h i kin thMc cGn b#i d7ng, #ng th8i có th3 th+o lu(n nhng vn @ ã t$ hc v%i #ng nghi/p và t(n d!ng cD h i 3 áp d!ng kt qu+ BDTX trong ho"t ng gi+ng d"y và giáo d!c cJa mình. Các tài li/u BDTX này sa c bH sung th8ng xuyên h?ng nNm 3 ngày càng phong phú hDn nh?m áp Mng nhu cGu phát tri3n ngh@ nghi/p a d"ng cJa giáo viên mGm non, giáo viên phH thông và giáo viên t"i các trung tâm giáo d!c th8ng xuyên trong c+ n%c. B tài li/u này lGn Gu tiên c biên so"n nên rt mong nh(n c ý kin óng góp cJa các nhà khoa hc, các giáo viên, các cán b qu+n lí giáo d!c các cp 3 tác gi+ c(p nh(t, bH sung tài li/u ngày m t hoàn thi/n hDn. Mi ý kin óng góp xin gci v@ C!c Nhà giáo và Cán b qu+n lí cD sX giáo d!c — B Giáo d!c và *ào t"o (Toà nhà 8C — Ngõ 30 — T" Quang Bcu — P. Bách Khoa — Q. Hai Bà Trng — TP. Hà N i) ho-c Nhà xut b+n *"i hc S ph"m (136 — Xuân Thuk — P. Dch Vng — Q. CGu Giy — TP. Hà N i). Cc Nhà giáo và Cán b qun lí c s giáo dc — B Giáo dc và ào to. 6 | MODULE GDTX 31.

(7) A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN. T] sau khi Lu(t Giáo d!c (2005) c ban hành, giáo d!c th8ng xuyên (GDTX) ã chính thMc trX thành m t b ph(n trong h/ thng giáo d!c quc dân. Các cD sX cJa GDTXT ã có m-t X hGu khop các vùng mi@n cJa c+ n%c, t"o i@u ki/n thu(n li cho mi ng8i dân có cD h i c hc t(p th8ng xuyên, hc t(p sut 8i. ChV tính riêng lo"i hình trung tâm hc t(p c ng #ng, t"i th8i i3m tháng 12 nNm 2011, ã có gGn 10.700 trung tâm X khop các xã/ph8ng/th trn trên c+ n%c. Z các a phDng @u có nhng tH chMc "i di/n cho li ích cJa các c ng #ng xã h i khác nhau tham gia vào h/ thng chính tr theo tôn chV, m!c ích, tính cht cJa t]ng tH chMc. Vi/t Nam hi/n nay có các tH chMc chính tr — xã h i oàn th3 nh M-t tr(n TH quc Vi/t Nam, Công oàn, H i Liên hi/p Ph! n Vi/t Nam, *oàn Thanh niên C ng s+n H# Chí Minh, H i C$u chin binh, H i Nông dân, H i Ng8i cao tuHi. Các tH chMc này @u ho"t ng theo chJ trDng, 8ng li lãnh "o cJa *+ng và Nhà n%c. Là m t công dân, cán b /giáo viên (gi chung là giáo viên) th8ng là thành viên/h i viên cJa m t ho-c vài tH chMc chính tr — xã h i (+ng viên, công oàn viên...) và khi tham gia ho"t ng GDTX thì không th3 không có quan h/ v%i các thành viên khác cJa các tH chMc chính tr — xã h i. Mun "t kt qu+ cao trong công tác GDTX, giáo viên cGn ph+i tham gia và cGn ph+i có các k^ nNng tham gia các ho"t ng chính tr — xã h i (sau ây c gi chung là ho"t ng xã h i). Tham gia ho"t ng xã h i c dùng không chV hi3u là tham gia v%i t cách là thành viên/h i viên cJa m t ho-c vài tH chMc chính tr — xã h i, mà còn bao hàm các ho"t ng t vn, tham gia góp ý kin cho t(p th3 ho-c cá nhân cJa tH chMc chính tr — xã h i nào ó. — Module này g#m các n i dung chính sau:. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 7.

(8) TT. Ni dung. tH chMc chính tr — xã h i X a phDng và s$ cGn thit ph+i 1 Các tham gia công tác xã h i k^ nNng cGn thit 3 giáo viên giáo d!c th8ng xuyên tham 2 Các gia công tác xã h i cá nhân 3 Các k^ nNng cGn thit 3 giáo viên giáo d!c th8ng xuyên tham gia công tác xã h i nhóm 4 K ho"ch tham gia ho"t ng xã h i cJa giáo viên t"i c ng #ng. Th i gian. 2 tit 6 tit 6 tit 1 tit. B. MỤC TIÊU. 1. Mục tiêu chung — —. Giáo viên GDTX xác nh c lí do và s$ cGn thit cJa vi/c tham gia các ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i; Phân tích, th$c hành c các k^ nNng cD b+n và có thái tích c$c, ý thMc trách nhi/m cao trong tham gia ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i X a phDng.. 2. Mục tiêu cụ thể. — — — — —. Hc xong module này, ng8i hc có kh+ nNng: Xác nh c lí do, trình bày c s$ cGn thit ph+i tham gia các ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i. Nêu c -c i3m, yêu cGu cJa ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i X a phDng. Trình bày c m t s k^ nNng cGn thit 3 tham gia ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i. V(n d!ng c k^ nNng cGn thit 3 tham gia ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i. Có thái tích c$c và có ý thMc trách nhi/m tham gia ho"t ng chính tr — xã h i/công tác xã h i X a phDng.. 8 | MODULE GDTX 31.

(9) C. NỘI DUNG. Nội dung 1 CÁC TỔ CHỨC CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI Ở ĐỊA PHƯƠNG VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI THAM GIA CÔNG TÁC XÃ HỘI. Hoạt động 1: Tìm hiểu tên và đặc điểm các tổ chức chính trị – xã hội ở địa phương. Là m t giáo viên cJa trung tâm GDTX, b"n ã và ang tham gia vào nhi@u tH chMc chính tr — xã h i X a phDng. Hãy nh% l"i và vit ra nhng hi3u bit cJa mình b?ng cách th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) Th nào là mt t chc chính tr — xã hi?. (2) Hãy lit kê nh ng t chc chính tr — xã hi " #a ph&'ng.. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 9.

(10) B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 có thêm hi3u bit v@ các tH chMc chính tr — xã h i X a phDng. Thông tin phản hồi. TH chMc chính tr — xã h i là tH chMc do nhân dân thành l(p theo nguyên toc t$ nguy/n và t$ qu+n nh?m áp Mng nhng li ích cJa các thành viên, là cD sX chính tr cJa chính quy@n nhân dân, nDi phi hp thng nht hành ng cJa các tGng l%p nhân dân, phát huy truy@n thng oàn kt toàn dân, tNng c8ng s$ nht trí v@ chính tr, tinh thGn trong nhân dân. TH chMc chính tr c tH chMc ch-t cha, ho"t ng 3 @ ra cDng l^nh chính tr, 8ng li cách m"ng úng on, phù hp v%i nguy/n vng cJa nhân dân. *+ng C ng s+n Vi/t Nam là tH chMc chính tr, là m t b ph(n cJa h/ thng chính tr, gi vai trò lãnh "o c+ h/ thng chính tr, trong ó lãnh "o Nhà n%c là tr$c tip và chJ yu. Z Vi/t Nam hi/n nay có các tH chMc chính tr — xã h i: M-t tr(n TH quc Vi/t Nam, Công oàn, H i Liên hi/p Ph! n Vi/t Nam, *oàn Thanh niên C ng s+n H# Chí Minh, H i C$u chin binh, H i Nông dân, H i Ng8i cao tuHi. Các tH chMc này chu s$ chi phi cJa *+ng C ng s+n Vi/t Nam và th8ng do các +ng viên cJa *+ng lãnh "o. * )*ng Cng s*n Vit Nam là +ng cGm quy@n t"i Vi/t Nam hi/n nay theo Hin pháp (b+n sca Hi 1992), #ng th8i c4ng là +ng duy nht c phép ho"t ng. Theo CDng l^nh và *i@u l/ chính thMc c công b, *+ng C ng s+n Vi/t Nam là "i bi3u trung thành cJa giai cp công nhân, ng8i lao ng và ly chJ ngh^a Mác — Lênin và t tXng H# Chí Minh làm kim chV nam cho mi ho"t ng cJa *+ng. Trong các ng c+nh không chính thMc, các phDng ti/n truy@n thông, các nhà lãnh "o và "i b ph(n ng8i dân th8ng dùng m t t] "*+ng" (ho-c "*+ng ta") 3 nói v@ *+ng C ng s+n Vi/t Nam.. 10 | MODULE GDTX 31.

(11) * M0t tr1n T qu4c Vit Nam: *i@u 9 cJa Hin pháp n%c C ng hoà Xã h i ChJ ngh^a Vi/t Nam (1992) quy nh: M-t tr(n TH quc Vi/t Nam và các tH chMc thành viên là cD sX chính tr cJa chính quy@n nhân dân. M-t tr(n phát huy truy@n thng oàn kt toàn dân, tNng c8ng s$ nht trí v@ chính tr và tinh thGn trong nhân dân, tham gia xây d$ng và cJng c chính quy@n nhân dân, cùng Nhà n%c chNm lo và b+o v/ li ích chính áng cJa nhân dân, ng viên nhân dân th$c hi/n quy@n làm chJ, nghiêm chVnh thi hành Hin pháp và pháp lu(t, giám sát ho"t ng cJa cD quan nhà n%c, "i bi3u dân cc và cán b , viên chMc nhà n%c. Nhà n%c t"o i@u ki/n 3 M-t tr(n TH quc và các tH chMc thành viên ho"t ng có hi/u qự Trong các cu c bGu cc quc h i t"i Vi/t Nam, các Mng cc viên @u ph+i c M-t tr(n TH quc phê chu_n 3 a vào danh sách Mng cc viên. *#ng th8i, M-t tr(n TH quc còn +m nhi/m vi/c giám sát cu c bGu cc. * Hi Liên hip Ph8 n Vit Nam là tH chMc chính tr — xã h i, t(p hp r ng rãi các tGng l%p ph! n Vi/t Nam. H i là thành viên cJa M-t tr(n TH quc Vi/t Nam, thành viên cJa Liên oàn Ph! n Dân chJ Quc t và Liên oàn Các TH chMc Ph! n ASEAN (Hi/p h i các n%c *ông Nam Á). H i tham gia tích c$c trong các ho"t ng vì hoà bình, oàn kt hu ngh gia các dân t c và tin b xã h i trên toàn th gi%i. M!c ích cJa H i là ho"t ng vì s$ bình zng, phát tri3n cJa ph! n, chNm lo b+o v/ quy@n, li ích hp pháp và chính áng cJa ph! n. — H i Liên hi/p Ph! n Vi/t Nam có các chMc nNng: + *"i di/n, b+o v/ quy@n bình zng, dân chJ, li ích hp pháp và chính áng cJa ph! n, tham gia xây d$ng *+ng, tham gia qu+n lí nhà n%c; + *oàn kt, t(p hp, tuyên truy@n, giáo d!c, v(n ng, tH chMc h%ng d[n ph! n th$c hi/n chJ trDng cJa *+ng, chính sách, pháp lu(t cJa Nhà n%c, góp phGn xây d$ng và b+o v/ TH quc Vi/t Nam xã h i chJ ngh^a. — Nhi/m v! cJa H i là: + Tuyên truy@n, v(n ng, giáo d!c ph! n gi gìn, phát huy ph_m cht "o Mc, truy@n thng tt |p cJa dân t c và ph! n Vi/t Nam; tH chMc, t"o i@u ki/n 3 ph! n nâng cao nh(n thMc, trình , nNng l$c v@ mi m-t, tích c$c th$c hi/n các nhi/m v! phát tri3n kinh t — xã h i, an ninh — quc phòng, xây d$ng gia ình no m, bình zng, tin b , h"nh phúc. + Tham gia xây d$ng, ph+n bi/n xã h i và giám sát vi/c th$c hi/n lu(t pháp, chính sách v@ bình zng gi%i, b+o v/ quy@n, li ích hp pháp, chính áng cJa ph! n; tham mu, @ xut chính sách v%i *+ng, Nhà MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 11.

(12) + + + *. — + + + + — + +. n%c v@ công tác ph! n nh?m t"o i@u ki/n 3 ph! n th$c hi/n bình zng và phát tri3n. T(p hp các tGng l%p ph! n, phát tri3n h i viên, xây d$ng tH chMc H i vng m"nh; nâng cao cht lng i ng4 cán b áp Mng yêu cGu th8i kì _y m"nh công nghi/p hoá, hi/n "i hoá t n%c. *a d"ng các ngu#n thu hp pháp 3 xây d$ng và phát tri3n qu} H i, hS tr cho ho"t ng cJa H i. *oàn kt, hp tác v%i ph! n các n%c, các tH chMc, cá nhân tin b trong khu v$c và th gi%i vì bình zng, phát tri3n và hoà bình. Công #oàn Vit Nam: Công oàn “là tH chMc chính tr — xã h i r ng l%n cJa giai cp công nhân và và cJa ng8i lao ng Vi/t Nam (gi chung là ng8i lao ng) t$ nguy/n l(p ra d%i s$ lãnh "o cJa *+ng C ng s+n Vi/t Nam; là thành viên trong h/ thng chính tr cJa xã h i Vi/t Nam; là tr8ng hc chJ ngh^a xã h i cJa ng8i lao ng” (*i@u 1 kho+n 1 Lu(t Công oàn 1990). Theo *i@u l/ cJa tH chMc công oàn, oàn viên có quy@n: *c thông tin, th+o lu(n, @ xut và bi3u quyt công vi/c cJa công oàn, Mng cc, @ cc và bGu cc cD quan lãnh "o công oàn; phê bình cht vn cán b lãnh "o công oàn, kin ngh bãi min cán b công oàn có sai ph"m. *c yêu cGu công oàn b+o v/ nhân ph_m và li ích hp pháp, chính áng khi b xâm ph"m. *c công oàn t vn min phí v@ pháp lu(t lao ng và công oàn; h%ng d[n giúp 7 tìm vi/c làm, hc ngh@; thNm hi, giúp 7 lúc m au ho-c khi g-p hoàn c+nh khó khNn, c tham gia các sinh ho"t vNn hoá, vNn ngh/, th3 thao, du lch, nghV ngDi do công oàn tH chMc. Khi nghV hu, oàn viên c nghV sinh ho"t công oàn, c công oàn cD sX nDi làm thJ t!c v@ nghV và công oàn a phDng nDi c trú giúp 7, b+o v/ các quy@n, li ích hp pháp, chính áng, c tham gia sinh ho"t câu l"c b hu trí, ban liên l"c hu trí do công oàn giúp 7. *oàn viên có nhi/m v!: Th$c hi/n tt ngh^a v! công dân, góp phGn xây d$ng và b+o v/ TH quc. Th$c hi/n các Ngh quyt cJa công oàn, tham gia các ho"t ng và sinh ho"t công oàn, óng oàn phí, tuyên truy@n phát tri3n oàn viên, xây d$ng tH chMc công oàn.. 12 | MODULE GDTX 31.

(13) + Không ng]ng hc t(p nâng cao trình chính tr, vNn hoá, chuyên môn, tay ngh@; rèn luy/n ph_m cht giai cp công nhân; sng và làm vi/c theo Hin pháp và pháp lu(t. + Giúp 7 #ng nghi/p nâng cao trình ngh@ nghi/p, lao ng có hi/u qu+ và tH chMc tt cu c sng; oàn kt giúp nhau b+o v/ các quy@n và li ích hp pháp, chính áng cJa công nhân viên chMc lao ng và cJa tH chMc công oàn. * Hi C;u chin binh Vit Nam là m t oàn th3 chính tr — xã h i, thành viên cJa M-t tr(n TH quc Vi/t Nam, là m t cD sX chính tr cJa chính quy@n nhân dân, m t tH chMc trong h/ thng chính tr do *+ng C ng s+n Vi/t Nam lãnh "o, ho"t ng theo 8ng li, chJ trDng, chính sách cJa *+ng, Hin pháp, pháp lu(t cJa Nhà n%c và *i@u l/ H i. — M!c ích cJa H i là t(p hp, oàn kt, tH chMc, ng viên các th h/ C$u chin binh gi gìn và phát huy b+n cht, truy@n thng “B i C! H#”; tích c$c tham gia xây d$ng và b+o v/ TH quc, b+o v/ thành qu+ cách m"ng; xây d$ng và b+o v/ *+ng, quy@n, ch , b+o v/ li ích chính áng và hp pháp cJa c$u chin binh; chNm lo giúp 7 nhau v@ tinh thGn và v(t cht trong cu c sng, gon bó tình b"n chin u. — H i C$u chin binh Vi/t Nam có chMc nNng: + *"i di/n ý chí, nguy/n vng và quy@n li chính áng cJa C$u chin binh. + H i làm tham mu giúp cp uk *+ng và làm nòng ct t(p hp, oàn kt, v(n ng c$u chin binh th$c hi/n các nhi/m v! chính tr — xã h i cJa cách m"ng, cJa H i. + Tham gia giám sát ho"t ng cJa cD quan Nhà n%c, "i bi3u dân cc và cán b viên chMc nhà n%c. — H i có nhi/m v!: + T(p hp, oàn kt, b#i d7ng, ng viên c$u chin binh tip t!c rèn luy/n, phn u nâng cao b+n l^nh chính tr, "o Mc cách m"ng, trình hi3u bit v@ 8ng li chJ trDng, chính sách cJa *+ng, pháp lu(t cJa Nhà n%c, kin thMc v@ kinh t, vNn hoá, khoa hc k^ thu(t; th$c hi/n tt ngh^a v! ng8i công dân, ng8i cán b , công nhân viên chMc; kiên quyt u tranh chng quan i3m, t tXng sai trái; ngNn ng]a và khoc ph!c t tXng b+o thJ, trì tr/, công thGn... + Tham gia xây d$ng và b+o v/ *+ng, chính quy@n, ch xã h i chJ ngh^a; tham gia th$c hi/n quy ch dân chJ X cD sX; u tranh chng quan liêu, tham nh4ng và các t/ n"n xã h i; chng âm mu “din bin MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 13.

(14) hoà bình”, b"o lo"n l(t H cJa các th l$c thù ch; gi vng Hn nh chính tr xã h i, tNng c8ng quc phòng và an ninh. + TH chMc chNm lo và giúp 7 nhau nâng cao 8i sng v(t cht và tinh thGn, phát tri3n kinh t gia ình, xoá ói gi+m nghèo, _y m"nh các ho"t ng tình ngh^a, tDng tr nhau trong cu c sng, b+o v/ nhng quy@n li chính áng và hp pháp cJa C$u chin binh; kin ngh v%i *+ng v%i Nhà n%c trong xây d$ng và th$c hi/n nhng chính sách i v%i c$u chin binh, chính sách h(u phDng quân i; Tham gia th$c hi/n các nhi/m v! xây d$ng và phát tri3n kinh t, vNn hoá, xã h i cJa t n%c, cJa a phDng. + Góp phGn tích c$c vào vi/c giáo d!c th h/ tr v@ truy@n thng và chJ ngh^a anh hùng cách m"ng, ý chí t$ l$c t$ c8ng, tinh thGn yêu n%c, yêu chJ ngh^a xã h i, tip b%c các th h/ i tr%c làm tròn nhi/m v! xây d$ng và b+o v/ TH quc; vào vi/c t(p hp, b#i d7ng, ng viên phát huy vai trò tích c$c cJa c$u quân nhân X cD sX. + Tham gia ho"t ng i ngo"i nhân dân, góp phGn vào vi/c th$c hi/n 8ng li, chính sách i ngo"i cJa *+ng và Nhà n%c. Hoạt động 2: Xác định sự cần thiết phải tham gia công tác xã hội. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m cJa mình, b"n hãy suy ngh^ và tr+ l8i câu hi: * T=i sao giáo viên GDTX ph*i tham gia công tác xã hi?. B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 hi3u thêm vì sao giáo viên GDTX cGn thit ph+i tham gia công tác xã h i. Thông tin phản hồi. — Là m t công dân nên giáo viên GDTX c4ng th8ng là thành viên/h i viên cJa m t ho-c vài tH chMc chính tr — xã h i (+ng viên, công oàn viên...) và khi tham gia ho"t ng GDTX thì không th3 không có quan h/ v%i các thành viên khác cJa các tH chMc chính tr — xã h i.. 14 | MODULE GDTX 31.

(15) — Mun "t kt qu+ cao trong công tác GDTX, giáo viên cGn ph+i tham gia và cGn ph+i có các k^ nNng tham gia các ho"t ng xã h i. — Tham gia ho"t ng xã h i, không chV hi3u là tham gia v%i t cách là thành viên/h i viên cJa m t ho-c vài tH chMc chính tr — xã h i, mà còn bao hàm các ho"t ng t vn, tham gia góp ý kin cho t(p th3 ho-c cá nhân cJa tH chMc chính tr — xã h i nào ó. Nội dung 2 CÁC KĨ NĂNG CẦN THIẾT ĐỂ GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN THAM GIA CÔNG TÁC XÃ HỘI CÁ NHÂN. Hoạt động 1: Thảo luận và thực hành kĩ năng giao tiếp ngôn ngữ và giao tiếp phi ngôn ngữ. Giao tip là m t ho"t ng -c trng cJa con ng8i. D$a vào kinh nghi/m và hi3u bit cJa mình, b"n hãy vit ra suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) Giao tip ngôn ng là gì? Nêu nh ng yêu cDu khi sE d8ng giao tip ngôn ng trong công tác xã hi.. (2) Giao tip phi ngôn ng là gì? Nêu nh ng yêu cDu khi sE d8ng giao tip phi ngôn ng trong công tác xã hi.. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 15.

(16) (3) T; chHn mt vIn #J #K cùng #Mng nghip th;c hành kt hNp giao tip ngôn ng và giao tip phi ngôn ng .. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng giao tip ngôn ng và giao tip phi ngôn ng. Trong quá trình tip xúc và làm vi/c v%i #ng nghi/p, hc viên, ph! huynh và ng8i dân trong c ng #ng (sau ây gi chung là i tng), giáo viên GDTX/nhà giáo d!c luôn ph+i sc d!ng các giao tip ngôn ng (b?ng l8i) và giao tip phi ngôn ng (không l8i). 16 | MODULE GDTX 31.

(17) a. Giao ti p ngôn ng#. Giao tip ngôn ng là s$ tip xúc, trao Hi thông tin v@ suy ngh^, tình c+m, ý tXng... gia các cá nhân thông qua ngôn ng nói và vit. Nh v(y, thông qua vi/c sc d!ng giao tip b?ng l8i, giáo viên trao Hi, thu th(p thông tin v@ i tng trong sut quá trình giúp 7. Theo Giáo trình giao tip cJa Tr8ng *"i hc Lao ng — Xã h i (2009), giao tip b?ng l8i c th3 hi/n qua hai hình thMc là sc d!ng ngôn ng nói và ngôn ng vit. — Ngôn ng nói là ting nói cJa con ng8i, là v v(t cht có ý thMc cJa t duy, tình c+m. Ngôn ng nói bao g#m các thành phGn ng pháp, t] v$ng và ng âm. Ngôn ng nói c sc d!ng nh m t công c! giao tip toàn nNng, bXi vì nó Dn gi+n, ti/n li, nhanh chóng và hi/u qu+, vì nó có s$ tham gia cJa ph+n h#i, c s$ hS tr cJa kênh thông tin b?ng cc chV, hành vi. Do v(y, thông tin c truy@n i b?ng ngôn ng nói th8ng nhanh chóng, chính xác và sinh ng. Ngôn ng nói c sc d!ng trong công tác xã h i cá nhân nh?m thu th(p thông tin, trao Hi, chia s và th+o lu(n tin trình công tác xã h i cá nhân gia giáo viên và i tng. — Ngôn ng vit là quá trình cá nhân sc d!ng h/ thng kí hi/u d%i d"ng vit 3 giao tip v%i nhau. Các hình thMc cJa giao tip ngôn ng vit là: th t], công vNn, chV th, b+n k ho"ch, giy m8i... Trong công tác xã h i, cá nhân, giáo viên có th3 sc d!ng ngôn ng vit 3 thông báo, ghi nh% nhng ho"t ng giao bài t(p v@ nhà hay mMc tin b cJa i tng. Khi giao tip v%i i tng, giáo viên cGn sc d!ng ngôn ng trong sáng, rõ ràng, d hi3u, tránh sc d!ng nhng t] có hàm ý tiêu c$c. Bên c"nh ó, giáo viên cGn bit sc d!ng ngôn t] phù hp v%i trình hi3u bit, lMa tuHi cJa i tng. b. Giao ti p phi ngôn ng#. — Theo Sheafor và Horejsi (2003), kho+ng 65% các giao tip g-p m-t tr$c tip có kt hp giao tip phi ngôn ng. Vì v(y trong quá trình giao tip v%i i tng, giao tip không có l8i có vai trò và +nh hXng quan trng n kt qu+ công vi/c giúp 7, hS tr i tng. — Theo nh ngh^a trong Giáo trình tâm lí cJa tr8ng *"i hc Lao ng — Xã h i thì giao tip phi ngôn ng là giao tip không sc d!ng ngôn ng; giao tip b?ng s$ v(n ng cJa cD th3, cc chV, t th, nét m-t, âm ging; thông qua trang ph!c ho-c t"o ra kho+ng không gian nht nh khi tip xúc. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 17.

(18) — Giao tip phi ngôn ng th3 hi/n qua 8 hình thMc: + ThM nht là giao tip bi3u hi/n b?ng mot. Giao tip b?ng mot c ánh giá là hình thMc giao tip hi/u qự Ánh mot b c l c tr"ng thái tình c+m và s$ nh"y c+m c4ng nh nom bot c tình hình ang din ra trong i tng. Giáo viên sc d!ng giao tip qua ánh mot sa giúp i tng hi3u s$ quan tâm, tôn trng và thu c+m v%i i tng. Khi tip xúc v%i i tng, cách tt nht là duy trì giao tip b?ng mot th8ng xuyên, h%ng ánh mot th3 hi/n s$ tôn trng, trìu mn và #ng c+m v%i i tng. Tuy nhiên, khi giao tip cGn lu ý n nhng yu t vNn hoá, phong t!c, t(p quán. Ví d!, có nDi cho r?ng nói chuy/n mà nhìn thzng vào i tng là không lch s$ và -c bi/t trong tr8ng hp i tng là ng8i khác gi%i; nhng có nDi l"i cho r?ng, nói chuy/n không nhìn thzng vào i tng là không àng hoàng. + ThM hai là giao tip qua bi3u hi/n nhng cc chV. Giao tip này rt quan trng trong quá trình giáo viên thit l(p mi quan h/ v%i i tng. Ví d! nh khi ón tip i tng, giáo viên Mng lên, giD tay m8i i tng vào nDi làm vi/c và m8i ng#i. Nhng cc chV này t"o s$ thân m(t và th3 hi/n s$ nhi/t tình, mong mun giúp 7. + ThM ba là giao tip qua bi3u hi/n cJa nét m-t nh mVm c8i, g(t Gu hay loc Gu... Hình thMc này th3 hi/n s$ chia s, #ng c+m, cXi mX hay sn sàng luôn long nghe, khích l/ i tng. *acuyn (1963), Ekmen và Pheriozen (1970, 1977) cho r?ng, con ng8i bi3u hi/n 6 lo"i c+m xúc qua nét m-t (vui m]ng, ng"c nhiên, s hãi, tMc gi(n, ghê tXm, quan tâm). + ThM t là gi kho+ng cách phù hp gia giáo viên và i tng. Trong nhng tr8ng hp c! th3, giáo viên cGn bit gi kho+ng cách gia mình và i tng 3 v]a +m b+o s$ thân m(t v]a 3 i tng c+m thy an toàn. Trong nhng tr8ng hp -c bi/t, cGn bit xc trí phù hp. Ví d! nh i tng là ng8i v]a b b"o hành, nu giáo viên là ng8i khác gi%i cGn gi kho+ng cách nht nh, không nên ng#i quá gGn, vì nu ng#i gGn sa làm cho i tng c+m thy s hãi, bt an. + ThM nNm là t th cD th3. Khi tip xúc v%i i tng, giáo viên cGn chú ý t th cD th3, vì t th cD th3 cho i tng thy thái và mong mun cJa giáo viên. Ví d!, khi ng#i tham vn cho i tng, t th phù hp là ng#i ngay ngon và hDi nghiêng ng8i h%ng v@ phía i tng, +m b+o t th chúng ta ngang b?ng v%i v trí cJa i tng. + ThM sáu là v(n ng cJa bàn tay và cánh tay. Khi làm vi/c v%i i tng, nu bit sc d!ng hp lí s$ di chuy3n cJa bàn tay và cánh tay sa giúp giáo 18 | MODULE GDTX 31.

(19) viên th3 hi/n s$ cXi mX, gGn g4i trong giao tip. Tuy nhiên, cGn bit ki3m soát nhng di chuy3n không phù hp nh vung tay liên t!c hay v-n b t tay trong sut quá trình tip xúc v%i i tng. + ThM b+y là âm i/u, ng i/u và nhp cJa ging nói. Âm i/u, ng i/u và nhp ging nói giúp giáo viên b c l c+m xúc i v%i i tng. Nu mun th3 hi/n s$ c+m thông và chia s nSi bu#n v%i i tng, giáo viên i@u chVnh ging nói trGm hDn, nhp ch(m hDn. Khi cGn nhn m"nh s$ Jng h hay khuyn khích i tng, giáo viên cGn nói to, rõ ràng, nhp i/u v]a ph+i. Nh v(y, tu t]ng tr"ng thái tình c+m mun bi3u l v%i i tng mà giáo viên có th3 i@u chVnh ging nói cJa mình cho phù hp. + ThM tám là trang ph!c và cách trang i3m. Trang ph!c và cách trang i3m là m t phDng ti/n giao tip không l8i quan trng. Khi tip xúc v%i i tng, tu t]ng hoàn c+nh mà giáo viên l$a chn quGn áo cho phù hp. Ví d! khi i xung m t trung tâm hc t(p c ng #ng 3 gi+ng chuyên @, giáo viên nên m-c quGn áo bình d, không loè lo|t, quá nhi@u màu soc s-c s7 ho-c rt th8i trang... Vì nh th t"o s$ xa cách v%i i tng và v%i c+ bi c+nh nDi làm vi/c. Vi/c 3 ki3u tóc hay tô son phn c4ng ph+i chú ý làm th nào 3 không làm tNng thêm kho+ng cách v%i i tng. Nh v(y, vi/c sc d!ng giao tip ngôn ng và phi ngôn ng là m t phGn rt quan trng trong khi làm vi/c v%i cá nhân. Giáo viên cGn quan tâm và lu ý trong quá trình chu_n b và tip xúc v%i i tng làm th nào 3 t"o cho i tng thy c s$ tôn trng, #ng c+m, gGn g4i và an toàn. 2. Thc hành k nng giao tip ngôn ng và giao tip phi ngôn ng. Chn vn @ v@ vai trò cJa H i Ph! n trong vi/c phát tri3n b@n vng trung tâm hc t(p c ng #ng, cùng m t cán b ph! n th$c hành kt hp giao tip ngôn ng và giao tip phi ngôn ng.. Hoạt động 2: Thảo luận và thực hành kĩ năng lắng nghe tích cực. D$a vào hi3u bit, kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) Th nào là lQng nghe tích c;c?. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 19.

(20) (2) )K lQng nghe tích c;c, ng&Ti giáo viên cDn l&u ý nh ng #iJu gì?. (3) Nh ng khó khVn c*n tr" s; lQng nghe tích c;c:. (4) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng lQng nghe tích c;c.. 20 | MODULE GDTX 31.

(21) B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng l"ng nghe tích cc. a. Khái ni%m, mc (ích, k t qu c*a l+ng nghe tích c-c. K^ nNng long nghe tích c$c @ c(p n m t tin trình bao g#m nghe chNm chú nhng gì i tng nói; quan sát các i/u b , cc chV không l8i cJa h; khuyn khích (khích l/) h t$ b c l m t cách Gy J và ghi nh% nhng i tng trao Hi, tâm s$ v%i chúng ta. Nghe tích c$c là vi/c giáo viên chú tâm long nghe nhng l8i nói, bi3u hi/n và tr"ng thái c+m xúc cJa i tng và ph+n h#i l"i nhng gì mình ã nghe c trong khi tip xúc v%i i tng. Nhng ph+n h#i cJa giáo viên trong nghe tích c$c c th3 hi/n qua nhng hành vi không l8i, chzng h"n nh giao tip b?ng mot, cD th3 và l8i nói mà trong ó chMa $ng s$ thu c+m, tôn trng, m áp tin tXng, chân thành và chân th(t. Long nghe óng vai trò quan trng trong giao tip. Nghe không chV Dn thuGn là nghe b?ng tai mà nghe c+ b?ng mot và quan trng hDn là b?ng c+ tâm cJa ng8i nghe. Nghe tích c$c trong giáo d!c có th3 hi3u chính là hình thMc long nghe c+ b?ng tai, b?ng mot và b?ng tâm cJa giáo viên. Trong công tác giáo d!c cá nhân, giáo viên cGn dành nhi@u th8i gian t(p trung vào tip xúc i tng. Vì v(y, chV khi giáo viên bit nghe tích c$c thì tin trình giáo d!c cá nhân m%i có hi/u qu+ cao. Nghe tích c$c, chú tâm là k^ nNng mà giáo viên ph+i quan tâm và ph+i th8ng xuyên rèn luy/n. M!c ích cJa long nghe là hi3u l8i nói và c+m ngh^ cJa ng8i nói càng chính xác càng tt, cho nên giáo viên cGn rt t(p trung tinh thGn 3 long nghe. Ng8i nghe ph+i chú ý n nhng i@u c i tng nói ra và th(m chí c+ nhng i@u i tng không nói ra, nhng i@u i tng cGn @ xut. Long nghe, vì v(y trX thành m t ho"t ng c th$c thi m t cách có ý thMc i v%i giáo viên, hDn th na nó còn là m t khía c"nh th$c hành nguyên toc chp nh(n. Nghe tích c$c bao hàm nghe c l8i nói, tip nh(n nhng thông tin không b?ng l8i và áp Mng tho+ áng cho c+ hai v%i m!c ích: MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 21.

(22) — Thông tin v%i ng8i khác v%i s$ n#ng nhi/t, tip nh(n nhng thông tin không b?ng l8i và chúng ta hi3u, sn sàng giúp 7 ng8i ó. — Làm cho ng8i khác t$ hi3u mình hDn. Sc d!ng nghe tích c$c là m t công c! trong quá trình tip xúc, giúp 7 cho i tng. Nó sa mang l"i kt qu+ rt tt cho mi quan h/ gia ng8i giáo d!c v%i ng8i c giáo d!c. *3 long nghe m t cách Gy J, giáo viên không chV th! ng nh(n thông tin, mà ph+i là ng8i chJ ng tham gia vào quá trình trao Hi thông tin, t(p trung hoàn toàn s$ chú ý cJa mình vào quá trình giao tip, nghe b?ng c+ tr$c giác c4ng nh b?ng c+ kh+ nNng suy ngh^ cJa mình 3 khuyn khích i tng bày t nhng suy ngh^ và c+m xúc cJa h. *3 th3 hi/n vi/c ã nghe tích c$c, giáo viên cGn bit cách ph+n h#i khi nghe tích c$c thông qua ph+n h#i v@ n i dung, c+m xúc, tình c+m. K^ nNng nghe tích c$c sa em l"i rt nhi@u kt qu+ tích c$c. Tr%c ht là giúp i tng xác nh c v trí cJa chính mình. ThM hai là làm cho i tng c+m thy giáo viên không c làm thay Hi h. ThM ba là ng viên i tng tip t!c giao tip, chia s c+m giác cJa h. ThM t là làm cho h t$ nh h%ng, t$ có trách nhi/m trX nên d dàng hDn. ThM nNm là giúp i tng gi+i phóng c mình khi s$ ki@m to+ cJa ng8i khác. Cui cùng là hS tr tích c$c cho vi/c phát tri3n mi quan h/ và gGn g4i trong công vi/c gia giáo viên và i tng. b. Mt s/ h01ng d2n c3n thi t trong l+ng nghe tích c-c. — + + +. Trong khi th$c hi/n k^ nNng long nghe tích c$c, giáo viên cGn lu ý m t s h%ng d[n sau: Tr%c ht là nhng chú ý i v%i b+n thân giáo viên khi tip xúc long nghe v%i i tng. Giáo viên cGn luôn ki3m soát 3 duy trì nhng tr"ng thái sau: T th h%ng v@ i tng, +m b+o J gGn 3 có th3 nghe rõ nhng l8i i tng nói và th3 hi/n s$ quan tâm n nhng gì i tng trình bày. Giáo viên nghe nhi@u hDn nói, dành nhi@u th8i gian hDn 3 cho i tng nói. Không nên oán tr%c hay t ra bit v@ vn @ tr%c i tng 3 th3 hi/n s$ tôn trng và chNm chú v%i câu chuy/n cJa i tng. Dùng cách tip nh(n Dn gi+n, phù hp v%i tuHi tác, tr"ng thái, trình cJa i tng.. 22 | MODULE GDTX 31.

(23) + Giáo viên cGn bit gi im l-ng thích hp trong nhng tr8ng hp xét thy cGn 3 c+m xúc ang dâng trào c$c i3m cJa i tng long xung ho-c 3 chia s v%i tr"ng thái tình c+m cJa i tng. + Bi3u l s$ quan tâm, mot nhìn mot cJa i tng trong khi nói chuy/n. + Tr+ l8i ho-c ph+n Mng v%i cùng nhng t] mà i tng dùng. + Th3 hi/n s$ thân thi/n, cXi mX. + T"o ra bGu không khí d chu, yên tâm. + Ph+i xoá b nhng thành kin hay nh kin (nu có) bên trong cJa mình v@ i tng, 3 tránh vi/c giáo viên phán xét i tng d$a trên nh kin chJ quan cá nhân cJa mình. + Không b qua nhng chi tit nh, vì cho r?ng nhng chi tit ó không quan trng. CGn lu ý là chính t] nhng chi tit nh có th3 tìm ra nguyên nhân vn @. + Nghe có ph+n h#i. Trong quá trình long nghe, ph+n h#i là m t ho"t ng rt quan trng, 3 i tng bit mình ang nghe, nghe úng nhng thông tin và hi3u úng tâm tr"ng cJa ng8i nói. + Kt thúc cu c trao Hi khi i tng ã xong ho-c khi giáo viên thy có nhng bi3u hi/n nào ó gây trX ng"i cho kh+ nNng cJa mình trong giao tip v%i i tng. — Tip theo ó, giáo viên cGn có s$ chu_n b 3 lo"i b nhng yu t +nh hXng cJa môi tr8ng n quá trình long nghe (Ví d! nh vi/c l$a chn a i3m tip xúc v%i i tng). Nên tránh s$ #n ào có th3 làm +nh hXng, gián o"n buHi tip xúc v%i i tng. c. Nh#ng cn tr khi th-c hi%n k5 n6ng l+ng nghe tích c-c. Trong khi th$c hi/n k^ nNng long nghe tích c$c, có m t s hi/n tng gây c+n trX cho giáo viên nh hi/n tng xao nhãng trong khi nghe, s$ lo long cJa giáo viên ho-c chV nghe chn lc. — Sao nhãng trong khi nghe là trX ng"i Gu tiên +nh hXng n nghe tích c$c. Sao nhãng là tr"ng thái giáo viên không t(p trung vào quá trình nghe tích c$c. Vi/c sao nhãng có th3 do yu t khách quan mang l"i nh do yu t môi tr8ng xung quanh, nhng c4ng có th3 do chính b+n thân giáo viên. Nhng s$ sao nhãng t] bên ngoài môi tr8ng có th3 là ting #n ào trong môi tr8ng xung quanh và ting ng8i khác nói chuy/n. Có nhng sao nhãng n i tâm là nhng ý ngh^ riêng cJa ng8i nghe nh vn @ i tng nói không liên quan v%i ng8i nghe, ho-c nh vn @ i tng nói không liên quan v%i ng8i nói hay chJ @ cJa ng8i nói. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 23.

(24) Có nhi@u tr8ng hp, nhng thành kin v@ i tng hay v@ câu chuy/n mà h nói t%i xâm chim trung tâm chú ý trong trí óc ng8i nghe, vì th làm hng vi/c long nghe. *i@u này th8ng hay x+y ra trong nhng cu c vn àm khi giáo viên ã có nhng lGn tip xúc không gây c thi/n c+m ban Gu v%i i tng. Cách khoc ph!c yu t c+n trX này là giáo viên cGn l$a chn a i3m g-p g7 phù hp và t(p trung hoàn toàn vào câu chuy/n trao Hi gia mình v%i i tng. Nu trong tr8ng hp vn @ i tng chia s có gây ra nhng c+m xúc +nh hXng n vi/c chú ý long nghe, giáo viên cGn ý thMc tách bi/t nhng c+m xúc cá nhân và xác nh mình ang trong quá trình giúp 7 i tng. — S$ lo long cJa giáo viên i v%i i tng c4ng là trX ng"i i v%i vi/c long nghe. Chzng h"n, trong quá trình long nghe, giáo viên quá lo long v@ vi/c tìm cách ph+n Mng cho phù hp v%i i tng, do ó d quên i vi/c mình ang ph+i long nghe tích c$c. *ây là trX ng"i th8ng x+y ra trong cu c g-p g7 gia giáo viên v%i i tng. Chzng h"n, m t giáo viên lo long v@ vi/c thu c+m v%i i tng, có th3 cân nhoc nhng l8i la và nhng cách th3 hi/n s$ thu c+m trong khi i tng ang trình bày. *i@u ó sa làm mt s$ t(p trung chú ý vào cách mà mình mun sc d!ng. — ChV nghe chn lc thông tin c4ng là m t trX ng"i +nh hXng không tt n long nghe tích c$c. *ó là khuynh h%ng chV nghe nhng gì mà mình thích nghe ho-c ng8i khác cGn nghe theo chJ quan cJa mình. Trong cu c tip xúc v%i i tng, nu giáo viên l$a chn hình thMc chV nghe chn lc thông tin thì h ã 3 mt i m t lng áng k3 nhng thông tin c trao Hi. Vì v(y, trong quá trình giúp 7 i tng, 3 làm tt k^ nNng long nghe tích c$c, giáo viên cGn lu tâm 3 tránh ho-c khoc ph!c nhng trX ng"i ngNn c+n s$ long nghe tích c$c. 2. Thc hành k nng l"ng nghe tích cc. Chn vn @ v@ vai trò cJa *oàn Thanh niên C ng s+n H# Chí Minh trong vi/c phát tri3n b@n vng trung tâm hc t(p c ng #ng, cùng m t cán b *oàn th$c hành k^ nNng long nghe tích c$c. Hoạt động 3: Thảo luận và thực hành kĩ năng quan sát. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m, b"n hãy vit ra suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: 24 | MODULE GDTX 31.

(25) (1) B=n hiKu th nào là kX nVng quan sát?. (2) Nêu các yu t4 (ni dung) cDn quan sát?. (3) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng quan sát.. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 25.

(26) Thông tin phản hồi. 1. K nng quan sát. a. Khái ni%m. K^ nNng quan sát là kh+ nNng quan sát các hành vi, cc chV, nét m-t, i/u b ... 3 nh(n bit nhng din bin tâm lí, nhng suy ngh^ cJa i tng giao tip nh?m thu nh(p thông tin, so sánh chúng v%i thông tin qua ngôn ng 3 khzng nh tính sát th$c cJa thông tin và hi3u chính xác i tng. Nh v(y, quan sát là chú ý n nhng -c i3m cJa ng8i, v(t hay tình hung trong bi c+nh cJa giáo d!c. M!c ích cJa quan sát là sc d!ng nhng d ki/n quan sát c 3 hi3u i tng và hoàn c+nh cJa i tng. Thông qua quan sát, giáo viên có th3 hi3u nhng hành vi b?ng l8i ho-c không l8i cJa i tng. Trong quá trình tip xúc v%i i tng, các hình thMc giao tip không l8i cJa i tng có th3 là nhng du hi/n v@ tr"ng thái n i tâm cJa i tng. Kh+ nNng sc d!ng và áp l"i các cc chV và t th không l8i m t cách phù hp sa t"o i@u ki/n cho vi/c giao tip và giúp giáo viên phát tri3n mi quan h/ v%i i tng. Cc chV không l8i cJa i tng có th3 mang l"i cho giáo viên nhng thông tin quan trng v@ n i dung chuy3n t+i cJa i tng 3 giao tip có hi/u qự b. Các y u t/ c3n quan sát. Sc d!ng k^ nNng giao tip m t cách phù hp sa khuyn khích i tng giao tip v%i giáo viên cXi mX, d dàng hDn. Vì v(y, giáo viên ph+i có s$ quan sát, nh(n thMc sau ây v@ i tng: — Dáng v bên ngoài: Yu t Gu tiên giáo viên cGn quan sát là dáng v bên ngoài cJa i tng. Dáng v bên ngoài cJa i tng th3 hi/n X áo quGn, s$ gn gàng, s"ch sa, t th, tác phong... Qua nhng -c i3m, dáng v bên ngoài quan sát c, giáo viên có th3 có nhng ánh giá Gu tiên v@ i tng. — Bi3u hi/n qua nét m-t: Bi3u hi/n qua nét m-t là hình thMc giao tip không l8i. Khuôn m-t con ng8i ôi khi ph+n ánh nhng c+m ngh^ n i tâm. Vì th, bi3u hi/n qua nét m-t là cD sX 3 quan sát. Nhng c+m ngh^ nh bu#n, gi(n, thù h(n... có nhng du hi/u mách b+o hi/n trên khuôn m-t cho bit nhng c+m ngh^ ang c che giu. TDng t$ nh v(y, nhng t th, dáng i/u, ging nói và cc ng cJa cD th3 c4ng @u có ý ngh^a. 26 | MODULE GDTX 31.

(27) — Nhng du hi/u cJa s$ lo long bt an: Nhi@u i tng n tr8ng, l%p v%i m!c ích tìm kim s$ giúp 7 nhng không c+m thy tho+i mái. H chV ng#i X mép gh, vì c+m thy xa l" và cNng thzng. H không bit gì v@ công vi/c cJa giáo viên và nhng gì h trông i X cD sX giáo d!c. SMc ép t] các vn @ cJa h khin h bi ri, lúng túng khi nói chuy/n v%i m t ng8i không quen bit. S$ bi ri và cNng thzng khin h st ru t, b#n ch#n và bt an... Cách i tng ng#i và cách tham gia cJa h vào các ho"t ng cGn c giáo viên quan sát c_n th(n, 3 t] ó bit c các c+m xúc cJa h (cNng thzng hay th giãn, tin c(y hay nghi ng8, t(p trung hay không chú ý), l$a chn cách áp Mng thích hp. Có nhng i tng dùng m t b m-t khác 3 thc thái cJa giáo viên, -c bi/t i v%i nhng tr8ng hp i tng là thanh niên X các cD sX giáo d!c lao ng xã h i. H c tình th3 hi/n s$ th8 D, lãnh "m trong khi giáo viên l"i c gong duy trì cu c nói chuy/n. Th$c cht s$ th8 D lãnh "m cJa i tng là 3 thc thách s$ tin c(y cJa giáo viên. — Ngôn ng cD th3: Mi quan h/ gia cD th3 và tâm h#n c th3 hi/n qua cc ng cJa cD th3 3 bi3u l c+m ngh^. Hi/n tng này còn gi là ngôn ng cD th3 và có th3 kèm theo hay không kèm theo ngôn ng không l8i. Nhng i@u n+y sinh trong ngôn ng cD th3 là truy@n thông không l8i. *ó là truy@n thông không t$ ý hay s$ truy@n t+i tín hi/u ngoài ý mun cJa ng8i truy@n "t. Tín hi/u thông tin hGu ht là c+m xúc, c+m ngh^. Ng8i nói mun giu gim thông tin v@ c+m ngh^ mà mình tr+i qua, tuy th thông tin v[n cM l ra. Chzng h"n, n%c mot tuôn trào tu theo c8ng cJa c+m xúc, bt k3 là ng8i ta có lo b ng8i khác nhìn thy hay không. C+m xúc cJa cD th3 l ra trên nét m-t con ng8i làm cho ng8i khác d dàng nh(n ra, cho dù chính ng8i y không thy c. 2. Thc hành k nng quan sát. Chn m t buHi hp cJa Chi h i Ph! n 3 th$c hành k^ nNng quan sát.. Hoạt động 4: Thảo luận và thực hành kĩ năng thấu cảm. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) KX nVng thIu c*m là gì? MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 27.

(28) (2) Khi sE d8ng kX nVng thIu c*m, ng&Ti giáo viên cDn l&u ý #iJu gì?. (3) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng thIu c*m.. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. 28 | MODULE GDTX 31.

(29) Thông tin phản hồi. 1. K nng th(u c)m. a. Khái ni%m. * Theo Roger (1959), thu c+m là hi3u bit v%i s$ rung c+m m t cách chính xác th gi%i bên trong cJa ng8i kia, nh t] bên trong nhìn ra, c+m thy th gi%i riêng cJa h nh là th gi%i riêng cJa mình. Nói c! th3 hDn, thu c+m là kh+ nNng hi3u c i@u i tng ang ngh^, ang nói; bit -t mình vào v trí và hoàn c+nh cJa i tng, i vào th gi%i cJa h và cho h hi3u là mình ang hi3u h; quan i3m cJa h ang c chú ý và chp nh(n. — K^ nNng thu c+m c th3 hi/n X các kh+ nNng sau ây: + *"t n c+m xúc cJa i tng: Giúp i tng chia s và làm cho i tng th3 hi/n, nói ra tâm tr"ng sâu kín nht, X t(n áy lòng h. + Hi3u và th3 hi/n c s$ hi3u bit cJa nhà giáo d!c v@ tâm tr"ng, c+m xúc cJa i tng: • Hi3u c i@u i tng ang ngh^ và ang mun nói. • Th3 hi/n c hi3u bit ó cJa mình qua hành vi, cc chV, nét m-t i/u b , l8i nói... + Chuy3n c+m xúc cJa i tng thành ngôn t]: Mô phng nhng c+m xúc cJa i tng mà nhà giáo d!c nghe thy, quan sát thy, c+m nh(n thy thành các câu nói din "t các c+m xúc ó. — Kh+ nNng thu c+m cJa giáo viên có th3 "t c X mMc khác nhau: Mc # 1: Giáo viên cha 3 ý n c+m xúc ti@m _n bên trong i tng (ho-c ng8i thân cJa i tng) nói và có khuynh h%ng a ra l8i khuyên. Mc # 2: Giáo viên ã có chú ý t%i c+m xúc cJa i tng (ho-c ng8i thân cJa i tng) nhng cha th$c s$ rung ng. Mc # 3: Giáo viên ã quan tâm t%i c+m xúc cJa i tng (ho-c ng8i thân cJa i tng) và th3 hi/n c c+m xúc cùng i tng. Mc # 4: Giáo viên ã chú ý t%i c+m xúc sâu xa cJa i tng (ho-c ng8i thân cJa i tng) và nói ra c nhng c+m xúc mà trong sâu thzm i tng cha nói ra c hay th3 hi/n ra c. * Theo tác gi+ Bùi Th Xuân Mai, thu hi3u (thu c+m) cJa nhà giáo d!c có nhng bi3u hi/n c! th3 sau: — Long nghe, tôn trng mi c+m xúc, quan ni/m cJa i tng. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 29.

(30) — Ghi nh(n giá tr, ni@m tin, suy ngh^ cJa i tng dù cho h không phù hp v%i quan i3m cá nhân. — Tin tXng X kh+ nNng thay Hi nhng hành vi, suy ngh^ không hp lí X i tng. — Chú ý n nhng c+m xúc, suy ngh^ bên trong cJa i tng. — Không phê phán, ánh giá quan i3m, suy ngh^, c+m xúc c xem là cha hp lí. — Ki3m soát nhng tr+i nghi/m 3 +m b+o tính khách quan. — Ph+n h#i l"i nhng c+m nh(n v@ c+m xúc, suy ngh^ cJa i tng b?ng ngôn ng, thái và hành vi phù hp. b. Các nguyên t+c h01ng d2n vi%c s9 dng k5 n6ng th:u cm c6n bn. — Sc d!ng thu c+m trong c+ giai o"n và các b%c trong tin trình giúp 7. — Ph+n h#i m t cách có chn lc nhng thông tin tài chính d$a theo mMc tho+i mái cJa i tng. — Hãy ph+n h#i theo bi c+nh chM không chV nên theo t]ng t]. — Sc d!ng k^ nNng thu c+m 3 thúc _y tin trình giúp 7. — Sca l"i nhng ý hi3u cha chính xác. — Nu cha choc chon thì không nên t ra là b"n hi3u i tng. 2. Thc hành k nng th(u c)m. Trao Hi ý kin (th$c hành k^ nNng thu c+m) v%i m t ph! n có hoàn c+nh b ch#ng b"o hành.. Hoạt động 5: Thảo luận và thực hành kĩ năng đặt câu hỏi. B"n ã t]ng sc d!ng câu hi trong công tác xã h i. Hãy nh% l"i và vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu th nào là kX nVng #0t câu h[i?. 30 | MODULE GDTX 31.

(31) (2) Các d=ng/lo=i câu h[i th&Tng sE d8ng trong công tác xã hi?. (3) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng #0t câu h[i.. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng +,t câu h.i. a. Khái ni%m. K^ nNng -t câu hi là kh+ nNng giáo viên sc d!ng nhi@u lo"i câu hi khác nhau 3 thu nh(p thông tin c4ng nh hS tr i tng bày t suy ngh^ và c+m xúc cJa mình. *3 thu c nhi@u thông tin chính xác và chân th$c t] phía i tng v@ hoàn c+nh, nhng tr+i nghi/m, c+m xúc, suy ngh^ và hành vi cJa i tng, giáo viên cGn bit sc d!ng thành th"o k^ nNng -t câu hi. Trong quá trình giúp 7 cá nhân, k^ nNng -t câu hi c sc d!ng th8ng xuyên, xuyên sut t] giai o"n Gu tiên khi giáo viên ly thông tin ban Gu v@ i tng (nh tên, tuHi, a chV, nhng nh(n nh, ánh giá ban Gu v@ i tng) cho n giai o"n cùng i tng xác nh vn @, xây d$ng và th$c hi/n k ho"ch hS tr. Cui cùng là giai o"n kt thúc/chuy3n giao i tng. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 31.

(32) b. Các loi câu h<i. —. —. — + + + —. Có nhi@u cách phân chia các lo"i câu hi khác nhau. Ví d!, phân chia theo hình thMc nh d"ng câu tr+ l8i cJa câu hi nh câu hi óng v%i t cách tr+ l8i thông tin khzng nh là có/không, úng/sai; câu hi mX v%i mong mun thông tin thu c là nhng din gi+i, trình bày mX r ng v@ i tng. C4ng có th3 phân chia theo nh h%ng ý #. Ví d! nh câu hi h%ng t%i suy ngh^, c+m xúc và hành vi; câu hi h%ng t%i khai thác vn @. Trong khuôn khH k^ nNng công tác xã h i cá nhân, có th3 a ra m t s d"ng câu hi th8ng c sc d!ng nh sau: Câu hi óng là nhng câu hi có th3 tr+ l8i trong m t vài t] ho-c m t vài câu ngon. Nhng câu hi này có li th là t(p trung trng tâm vào cu c phng vn và có c nhng thông tin c! th3, nhng l"i làm h"n ch thông tin i tng có th3 cung cp cho giáo viên. Các câu tr+ l8i cJa câu hi óng th8ng có d"ng “có” hay “không”. Câu hi mX là nhng câu hi không th3 tr+ l8i chV trong m t vài t] ngon. Nhng câu hi này khuyn khích nhng ng8i khác nói và cung cp cho giáo viên nhng thông tin ti a. Các câu hi mX bot Gu b?ng nhng "i t] nghi vn: “nh th nào” ho-c “anh/ch có th3 chia s/k3/nói rõ hDn v@...”. Câu hi mX rt có ích cho nhà giáo d!c, vì câu hi mX t"o cD h i 3 i tng chia s nhng thông tin v@ vn @ c hi mà h cho là quan trng. Vì v(y, giáo viên nên sc d!ng nhi@u d"ng câu hi mX 3 có th3 thu th(p c ti a nhng thông tin t] phía i tng. Câu hi khai thác c+m xúc, suy ngh^, hành vi cJa i tng: Nhng câu hi 3 khai thác c+m xúc cJa i tng nh: “Ch có th3 chia s c+m xúc cJa mình lúc này nh th nào không?”; hay “Anh c+m thy th nào?”; ho-c “D8ng nh em ang bi ri, em có th3 cho cô bit c+m xúc cJa mình lúc này?”. Nhng câu hi khai thác suy ngh^ @ c(p n vi/c chia s nhng i@u mà i tng ngh^, nhng ánh giá cJa i tng v@ s$ vi/c. Nhng câu hi khai thác hành vi là d"ng câu hi a ra 3 hi i tng v@ nhng hành vi c xc/Mng xc cJa i tng, t] ó giáo viên thy c nhng hành vi mà i tng ã th3 hi/n/sa th3 hi/n. Câu hi nh h%ng, t(p trung vào chJ @: *ó là lo"i câu hi a ra nh?m nh h%ng cho i tng t(p trung vào n i dung thông tin liên quan n vn @ cJa i tng hay a ra giúp i tng t(p trung vào chJ @ trng. 32 | MODULE GDTX 31.

(33) tâm. Lo"i câu hi này th8ng sc d!ng trong các buHi làm vi/c thu th(p thông tin, xây d$ng k ho"ch và th$c hi/n k ho"ch giúp 7. — Câu hi khzng nh l"i thông tin: Trong quá trình giao tip v%i i tng, -c bi/t là trong nhng buHi làm vi/c tr$c tip, giáo viên nh(n c nhi@u thông tin i tng chia s. *3 bit ích th$c thông tin mình nh(n c có úng là nhng thông tin mà i tng mun nói hay không, giáo viên dùng câu hi 3 khzng nh l"i thông tin ã c a ra. c. Nh#ng l0u ý khi s9 dng k5 n6ng (>t câu h<i. — —. — —. K^ nNng -t câu hi là k^ nNng quan trng trong quá trình giúp 7 i tng. *3 sc d!ng k^ nNng này m t cách hi/u qu+, giáo viên cGn lu ý nhng vn @ sau: ThM nht, không nên -t quá nhi@u câu hi óng trong buHi làm vi/c v%i i tng. Vì câu hi óng ít cho giáo viên có c thông tin Gy J hDn. Bên c"nh ó, qua nhi@u câu hi óng có th3 làm cho i tng có c+m giác nh b hi cung và có th3 không mun chia s thông tin. ThM hai, không nên sc d!ng nhng câu hi kép nh m t câu hi @ c(p n hai ho-c nhi@u hDn vn @ cGn tr+ l8i. V%i nhng lo"i câu hi có nhi@u n i dung cGn tr+ l8i sa làm cho i tng khó có th3 tr+ l8i ht c t]ng ý. HDn na nu hi d#n d(p sa làm cho i tng không bit tr+ l8i th nào ho-c tr+ l8i c ý cJa câu hi này thì l"i quên mt ý cJa câu hi khác... ThM ba, nên tránh nhng câu hi “vì sao?”. Câu hi “vì sao?” là d"ng câu hi tr$c tip xoáy sâu vào nguyên nhân làm cho i tng th8ng c+m thy lúng túng và khó tr+ l8i. *-c bi/t v%i nhng vn @ nh"y c+m. ThM t, không nên a ra các câu hi a ngh^a 3 cho i tng không bit tr+ l8i th nào và trng tâm vn @ mà giáo viên mun quan tâm là gì. 2. Thc hành k nng +,t câu h.i. Th$c hành k^ nNng -t câu hi v%i cán b H i Ph! n v@ vai trò cJa H i Ph! n trong vi/c phát tri3n b@n vng trung tâm hc t(p c ng #ng.. Hoạt động 6: Thảo luận và thực hành kĩ năng phản hồi. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu th nào là kX nVng ph*n hMi? MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 33.

(34) (2) Trong công tác xã hi, ng&Ti ta th&Tng sE d8ng nh ng hình thc ph*n hMi nào?. (3) Hãy chHn mt vIn #J và cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng ph*n hMi.. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng ph)n h/i. a. Khái ni%m. K^ nNng ph+n h#i (ôi khi còn c gi là ph+n ánh) là kh+ nNng ph+n h#i l"i cho i tng nhng thông tin, suy ngh^, tâm tr"ng c+m xúc cJa giáo viên và i tng trong quá trình giao tip. Ph+n h#i là vi/c mô phng m t cách chính xác, không mang tính phán xét v@ suy ngh^, c+m xúc, hành vi cJa i tng. Ph+n h#i c4ng có ngh^a là trao Hi l"i cho i 34 | MODULE GDTX 31.

(35) tng hi3u c, thy c nhng c+m xúc mà h v]a b c l và nhng hành vi h v]a th3 hi/n. b. Các hình th@c phn hAi. *. — — — — — *. Ph+n h#i trong công tác xã h i cá nhân có ba lo"i chJ yu. *ó là ph+n h#i n i dung thông tin; ph+n h#i c+m xúc, tình c+m và ph+n h#i suy ngh^, hành vi. Ph*n hMi ni dung thông tin: Ph+n h#i n i dung thông tin là vi/c tóm tot nhng n i dung thông tin ã nghe c và ki3m tra l"i nhng thông tin ó v%i i tng 3 xem giáo viên ã hi3u úng nhng thông tin i tng chia s hay cha. Nói cách khác, ph+n h#i n i dung chính là vi/c nhoc l"i, ph+n ánh l"i nhng thông tin trong các câu xúc tích và ngon gn. Nu giáo viên có th3 a ra c nhng l8i din gi+i chính xác thì i tng sa tip t!c khám phá vn @ m t cách sâu hDn. M!c tiêu cJa din gi+i là t"o i@u ki/n thu(n li cho vi/c tìm hi3u khám phá cJa i tng và làm sáng t vn @. Âm cJa ging nói và ngôn ng cJa cD th3 din t+ cùng v%i vi/c din gi+i cJa giáo viên sa chMng t cho i tng bit r?ng mình ang rt hMng thú long nghe vn @ m t cách sâu hDn và mong mun khích l/ h tip t!c bày t vn @. Tác gi+ Bùi Th Xuân Mai a ra 5 bi3u hi/n c! th3 cJa ph+n h#i n i dung trong tham vn bao g#m: Long nghe, ghi nh(n nhng quan i3m, hành vi c+m xúc cJa i tng. Nói l"i c+m xúc, quan i3m và suy ngh^ cJa i tng nhng không làm thay Hi ý ngh^a cJa nó. Sc d!ng t] ng gGn ngh^a 3 nói l"i ngon gn nhng i@u i tng trình bày song không mang tính khzng nh cJa cá nhân. Din "t l"i nhng tin i tng chia s chM không ph+i thông tin suy din theo ý chJ quan cJa mình. Long nghe và tóm lc l"i nhng i@u h chia s chM không ph+i là l8i khuyên v@ gi+i pháp. Ph*n hMi c*m xúc, tình c*m: Ph+n h#i c+m xúc, tình c+m là vi/c ph+n h#i l"i tr"ng thái c+m xúc, tình c+m cJa i tng b?ng cách mô t+ và nêu ra nhng c+m xúc, tình c+m ó v%i i tng. K^ nNng này dùng 3 gi+i quyt các c+m xúc cJa i tng mà giáo viên quan sát và nghe l"i. Giáo viên có th3 sc d!ng vi/c MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 35.

(36) — — — *. c ra nhng c+m xúc nh là vui m]ng, bu#n bã, sung s%ng, bi ri trong buHi làm vi/c v%i i tng. Ph+n h#i c+m xúc c th3 hi/n theo m t quy trình (S. Cormier) nh sau: B%c 1: Xác nh c+m xúc cJa i tng. B%c 2: L$a chn t] ng 3 truy@n t+i l"i c+m xúc. B%c 3: Ki3m tra l"i nhng ph+n Mng cJa i tng sau ph+n h#i qua quan sát thái , hành vi cJa h cùng v%i nhng câu áp l"i cJa h. Ph*n hMi suy nghX và hành vi: Ph+n h#i l"i nhng suy ngh^ và hành vi là vi/c giáo viên nhoc l"i, mô t+ l"i nhng suy ngh^ và hành vi cJa i tng nh?m giúp i tng nh(n ra nhng suy ngh^ và hành vi cJa mình. Bên c"nh ó, i tng sa xem xét l"i nhng suy ngh^ và hành vi ó có úng không. Ph+n h#i là m t k^ nNng quan trng và là k^ nNng khó trong quá trình giáo d!c cá nhân. Nu giáo viên bit sc d!ng tt k^ nNng ph+n h#i sa nh(n c s$ c ng tác, tham gia cJa i tng làm cho quá trình hp tác gi+i quyt vn @ din ra thu(n li. 2. Thc hành k nng ph)n h/i. Cùng m t #ng nghi/p là giáo viên GDTX, th$c hành k^ nNng ph+n h#i v@ vn @ b"o l$c gia ình hi/n nay X c ng #ng.. Hoạt động 7: Thảo luận và thực hành kĩ năng phỏng vấn. Trong công tác xã h i, b"n ã t]ng phng vn mi ng8i, hãy nh% l"i và vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu ph[ng vIn là gì?. (2) B=n hãy nêu các lo=i ph[ng vIn.. 36 | MODULE GDTX 31.

(37) (3) Hãy lit kê nh ng kX nVng c' b*n khi ph[ng vIn.. (4) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng ph[ng vIn.. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng ph.ng v(n. a. Khái ni%m, mc (ích, yêu c3u c*a ph<ng v:n. * Khái nim: Phng vn hay còn c gi là i tho"i. Phng vn trong ho"t ng xã h i là cu c i tho"i/trao Hi tr$c tip gia nhà giáo d!c v%i m t hay nhi@u ng8i 3 thu th(p thông tin, cung cp thông tin nh?m a ra cách can thi/p, hS tr i tng. Nh v(y, phng vn trong ho"t ng xã h i cá nhân là cu c phng vn trao Hi thông tin hay bàn th+o v@ cách thMc gi+i quyt vn @ cho cá nhân i tng. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 37.

(38) * M8c #ích c^a ph[ng vIn: Phng vn trong ho"t ng xã h i không ph+i là cu c nói chuy/n tình c8, ng[u nhiên mà là m t ho"t ng ngh@ nghi/p cJa nhà giáo d!c. BXi vì, cu c nói chuy/n c h%ng t%i m!c ích hay m!c tiêu c! th3, có th3 là có m t hay nhi@u m!c ích tu theo t]ng tr8ng hp c! th3. Tuy nhiên, các m!c ích chính cJa cu c phng vn là: — Thu nh(p thông tin t] i tng hay chia s thông tin cho i tng. — Nghiên cMu và ánh giá vn @ cJa i tng và tình hung liên quan. — *a ra s$ giúp 7 cho i tng. * Yêu cDu c^a ph[ng vIn: Phng vn là m t trong nhng công c! chính yu trong ho"t ng xã h i cá nhân. Phng vn c xem là ho"t ng òi hi ng8i th$c hi/n ph+i có kin thMc và k^ nNng, bit cách liên h/ v%i ng8i mình phng vn; quan sát, long nghe ng8i ó tr+ l8i nhng câu hi v@ cá nhân và gi+i thích c ph+n Mng cJa ng8i mình phng vn. Bên c"nh ó, ng8i th$c hi/n phng vn luôn ph+i 3 ý n s$ nh"y c+m; khi t%i i3m cNng thzng ph+i giúp cho ng8i mình phng vn b c l c suy ngh^ cJa h. *3 th$c hi/n m t cu c phng vn, giáo viên cGn chú ý nhng yêu cGu sau: — ThM nht, cu c phng vn có m!c ích, m!c tiêu c! th3, rõ ràng. ChV khi xác nh c m!c ích, m!c tiêu c! th3, rõ ràng cJa cu c phng vn, giáo viên m%i tin hành phng vn. — ThM hai, cu c phng vn cGn ph+i c chu_n b m t cách có k ho"ch. *ây là phGn vi/c chu_n b chu áo v@ m!c ích, m!c tiêu, n i dung cGn trao Hi và chu_n b c+ tâm th cJa chính giáo viên và i tng. — ThM ba, cu c phng vn cGn có phDng pháp và xác nh tin trình các b%c th$c hi/n phng vn t] phGn mX Gu n tri3n khai và kt thúc. — ThM t, 3 cu c phng vn có hi/u qu+, òi hi ph+i có s$ hp tác tích c$c cJa c+ hai phía giáo viên và i tng. Nh v(y, giáo viên và i tng cGn th3 hi/n c nhng yu t sau: có s$ #ng c+m, nht là t] phía giáo viên; tôn trng quy@n c gi bí m(t và quy@n t$ chJ cJa i tng; th3 hi/n s$ chân thành, cXi mX; th3 hi/n mi quan h/ thi/n c+m gia ôi bên. b. Các loi ph<ng v:n. Có ba cách thMc phng vn: 38 | MODULE GDTX 31.

(39) — Phng vn ti3u sc là trao Hi, tìm hi3u các thông tin v@ ti3u sc i tng, hoàn c+nh gia ình, i@u ki/n kinh t, các vn @ v@ sMc kho, trình vNn hoá, quan h/ xã h i... — Phng vn ch_n oán, xác nh vn @ là trao Hi 3 thu th(p mi thông tin chi tit v@ các yu t liên quan t%i i tng, v@ hoàn c+nh -c bi/t cJa i tng, nh?m xác nh xem vn @ cJa i tng là gì. — Phng vn tr li/u/giúp 7, hS tr là lo"i phng vn thông qua trao Hi ngôn ng, phi ngôn ng và v(n d!ng các k^ nNng, k^ thu(t nh?m t"o s$ thay Hi b+n thân i tng hay thay Hi môi tr8ng cJa i tng. c. Các b01c ti n hành mt cuc ph<ng v:n. M t cu c phng vn th8ng tr+i qua bn b%c th$c hi/n: Bước 1 :. Bước 2 :. Bước 3 :. Bước 4 :. Ch uẩ n b ị. Mở đầ u. Tr i ể n k ha i. Kết t húc. * B&`c chuan b: Tr%c khi phng vn, giáo viên cGn chu_n b chu áo, c_n th(n mi yu t liên quan ho-c các yu t ph!c v! cho cu c phng vn nh: — Xác nh m!c ích, các m!c tiêu cJa cu c phng vn nh?m thu nh(n thông tin/cung cp thông tin hay tr li/u/giúp 7. — Nom vng n i dung ct lõi, nh h%ng cJa cu c phng vn. — Chu_n b v@ th8i gian cho cu c phng vn. — Chu_n b a i3m. — Chu_n b các câu hi. — Chu_n b các phDng ti/n 3 lu gi thông tin (giy, bút, máy ghi âm... 3 khi cGn có th3 sc d!ng vào trong cu c phng vn). Nu có th3 thì tìm hi3u tr%c v@ i tng qua các ngu#n thông tin khác. * B&`c m" #Du: Giai o"n mX Gu là giai o"n quan trng, làm n@n móng cho vi/c thit l(p s$ tin c(y và cXi mX trong chia s thông tin, bày t quan i3m, tình c+m i v%i i tng. Vì v(y, giáo viên cGn th$c hi/n các ho"t ng sau: chào hi i tng; làm quen; gi+i thích v@ m!c ích cJa cu c phng vn; giúp cho i tng bình t^nh; xây d$ng và cJng c lòng tin 3 h sa cXi mX hDn trong chia s thông tin v%i nhà giáo d!c; +m b+o v%i i tng là nhng thông tin mà h chia s sa c gi bí m(t. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 39.

(40) * B&`c triKn khai: *ây là phGn n i dung chính cJa cu c phng vn. Giáo viên th+o lu(n cùng v%i i tng v@ n i dung vn @, tính cht c4ng nh nguyên nhân cJa vn @. *3 cu c phng vn mang l"i hi/u qu+, giáo viên cGn khuyn khích i tng cung cp thông tin; a ra nhng câu hi 3 khai thác thông tin cGn tìm hi3u; h%ng cu c phng vn vào vi/c hoàn thành m!c ích ã -t ra; có thái #ng c+m, cXi mX v%i i tng; tNng c8ng s$ t$ tin cJa i tng và s$ tin tXng gia ng8i phng vn v%i ng8i c phng vn; t"o cD h i và i@u ki/n 3 i tng -t câu hi. * B&`c kt thúc: Z giai o"n kt thúc, giáo viên cGn ki3m tra, tóm tot l"i thông tin v%i i tng. Nu cGn thit nên 3 th8i gian cho i tng bH sung ho-c làm rõ thông tin. *3 kt thúc cu c phng vn, giáo viên cGn lu ý vn @ sau: a ra du hi/u cho bit kt thúc buHi phng vn; a ra du hi/u khzng nh vi/c gi kín thông tin và c4ng có th3 gi+i thích cho i tng bit nhng thông tin thu th(p c trong buHi tip c(n này có th3 c sc d!ng nh th nào. Nu thy cGn thit ph+i chia s thông tin v@ i tng v%i ng8i khác, nên th+o lu(n và xin ý kin cJa i tng. Nu c+m thy sa cGn ph+i g-p nhng ng8i liên quan n i tng 3 thu th(p thêm thông tin cho vi/c nh(n nh vn @ thì bàn v%i i tng 3 thu xp ho-c b trí cu c tip c(n. Tr8ng hp cGn tip t!c buHi khác thì ph+i th+o lu(n v%i i tng 3 thng nht nhng b%c k tip trong tin trình giúp 7. CGn lu ý th8i gian cho m t cu c phng vn không nên kéo dài quá, nu cha "t c m!c ích thì c4ng kt thúc và h|n buHi tip theo. d. Mt s/ k5 n6ng c3n thi t trong ph<ng v:n. *3 th$c hi/n m t cu c phng vn thành công, giáo viên cGn bit v(n d!ng thành th"o nhi@u k^ nNng khác nhau trong giao tip. * KX nVng t=o l1p m4i quan h: K^ nNng t"o l(p mi quan h/ là kh+ nNng cJa giáo viên trong vi/c thit l(p mi quan h/ công vi/c v%i i tng 3 i tng có c c+m giác an toàn và tin c(y, sn sàng chia s v%i giáo viên. *3 t"o l(p mi quan h/, ngay t] giây phút ban Gu tip xúc, g-p g7, giáo viên ã ph+i bit cách chào hi, gi%i thi/u làm quen. Nhu cGu cJa i tng là cGn c giúp 7 và h trông c(y vào kh+ nNng gi+i quyt vn @ cJa giáo viên. Nhng i@u Gu tiên mà i 40 | MODULE GDTX 31.

(41) tng rt quan tâm khi tip xúc v%i giáo viên chính là s$ quan tâm cJa giáo viên i v%i h. Chính giáo viên là ng8i chJ ng thit l(p mi quan h/ tt gia hai ng8i vì mi quan h/ này là cD sX 3 i tng chp nh(n, thay Hi và tin b . Vì v(y X ngay lGn g-p g7 Gu tiên v%i i tng, giáo viên cGn t"o c n tng tt |p. n tng ban Gu khi g-p nhau gia giáo viên và i tng bao gi8 c4ng quan trng và +nh hXng n nhng din bin sau ó m t cách tr$c tip ho-c gián tip. Nó là kt qu+ s$ ánh giá cJa i tng v%i giáo viên có quan h/ v%i h. Nhà giáo d!c cGn bit t"o bGu không khí tho+i mái qua thái , cc chV, cách b trí nDi phng vn; +m b+o môi tr8ng an toàn, m áp. Giáo viên cGn th3 hi/n phong thái bình t^nh, t$ tin, l8i nói nh| nhàng, m"ch l"c, cách Nn m-c gn gàng, s"ch sa, nDi làm vi/c ngNn nop... Nu t"o c phong thái tt có th3 gây n tng, em l"i cho i tng c+m giác an tâm hDn và d hp tác hDn. Giáo viên cGn có s$ nhìn nh(n ánh giá khách quan, tránh cho i tng có c+m giác xa cách hay phân bi/t cao thp. *3 làm c nh v(y sa tNng s$ hi3u bit và luôn t$ nh(n thMc v@ b+n thân, giúp giáo viên nh(n thMc rõ v@ cách nhìn và các vn @ bên ngoài theo kinh nghi/m b+n thân, theo cách c+m th! th gi%i bên ngoài cJa mình. Cách nhìn nh(n vn @ th8ng X ba mMc : — MMc cá nhân: Cách nhìn tu theo kinh nghi/m ã tr+i qua trong quá khM và ó c4ng là cách ta nhìn th gi%i bên ngoài. — MMc ngh@ nghi/p: Do ã có chuyên môn, nên giáo viên ã thay Hi cách nhìn. ThM nht, cách nhìn cJa giáo viên là cách nhìn nh(n m t cách khách quan, d|p b nh kin. Giáo viên cGn bit nhi@u i@u và ph+i sn sàng ón nh(n nhng i@u mình ã bit và c+ cha bit. ThM hai, giáo viên nên thay Hi chS Mng 3 nhìn vn @ và thay Hi nh(n thMc 3 nhìn vn @. *#ng th8i giáo viên c4ng giúp i tng có m t cái nhìn t] góc m%i i v%i mình c4ng nh v%i nhng ng8i có liên quan v%i i tng. *3 t"o mi quan h/ v%i i tng, giáo viên cGn bit a ra nhng l8i nh(n xét, @ ngh hp lí, úng lúc. Quan trng hDn, giáo viên bit th3 hi/n s$ thu c+m v%i i tng qua vi/c hi3u và -t mình vào v trí, tình hung cJa i tng. ChV khi có c s$ c+m thông, i tng m%i sn sàng chia s, long nghe ý kin và cùng tham gia vào tin trình giúp 7 v%i giáo viên. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 41.

(42) * KX nVng #&a ra câu h[i: Trong phng vn, vi/c -t câu hi 3 i tng tr+ l8i m t cách t$ nhiên, tho+i mái và chia s thông tin v%i giáo viên là rt quan trng. Sc d!ng câu hi úng giúp giáo viên tránh c vi/c hi quá nhi@u câu hi và cho phép giáo viên khai thác c nhi@u thông tin hDn trong cùng m t lng th8i gian. Nu giáo viên trX thành ng8i “cht vn” sa khin i tng không tho+i mái và có th3 ph+n Mng l"i b?ng cách im l-ng. Có th3 sc d!ng các câu hi trong buHi phng vn nh sau: bot Gu b?ng nhng câu hi chung, khuyn khích i tng bày t v@ suy ngh^ và c+m xúc; a ra các câu hi rõ ràng, t] b%c liên quan n m!c ích cJa phng vn và thích hp v%i i tng; tip theo là nhng câu hi trng tâm nh?m thu th(p thông tin chính xác v@ nguyên nhân, mMc cJa vn @; chu_n b k^ nhng câu hi nh h%ng vào chJ @ 3 d[n dot buHi phng vn i úng m!c ích, m!c tiêu; bH sung thêm nhng câu hi t"o à 3 khuyn khích s$ chia s thông tin và khích l/, gi mX v%i i tng, sc d!ng các câu hi mX, óng hp lí. Trong ó nhng câu hi mX là nhng câu hi có hi/u qu+ nht trong phng vn. BXi vì chúng òi hi i tng tr+ l8i chi tit và Gy J, cung cp cho giáo viên nhi@u thông tin hDn, 3 t] ó tip c(n hoàn c+nh cJa i tng. Sc d!ng câu hi óng 3 khzng nh vn @, giúp giáo viên thu c nhng thông tin nhanh và c! th3, giúp i tng t(p trung vào chJ @ cJa câu chuy/n ho-c kt thúc nhng cu c th+o lu(n dài dòng ho-c xa r8i chJ @, ho-c khzng nh l"i, ki3m tra l"i thông tin. CGn bit -t câu hi tìm hi3u nguyên nhân úng m$c và phù hp, tránh hi “t"i sao” v@ hành vi cJa m t ng8i vì nh th th8ng d[n n tình tr"ng b toc là i tng c+m thy mình b e do", h sa phòng v/ và ngh^ cách chng ch, b+o v/. * KX nVng dbn dQt, #nh h&`ng bui ph[ng vIn: Trong quá trình nói chuy/n v%i i tng, ôi khi giáo viên g-p tình hung i tng i ch/ch vn @ h ang mun gi+i quyt ho-c do nhng bMc xúc tMc th8i làm h không t(p trung vào vn @. Lúc này giáo viên cGn có k^ nNng d[n dot, nh h%ng buHi phng vn. K^ nNng d[n dot, nh h%ng buHi phng vn là vi/c giáo viên sc d!ng cách nói lôi kéo i tng quay trX l"i vn @ h ang th+o lu(n. *3 làm tt nh h%ng cho i tng i úng trng tâm, giáo viên cGn bit sc d!ng nhng câu hi hp lí, nh?m m!c ích h%ng câu chuy/n cJa i tng t(p trung vào chJ @. 42 | MODULE GDTX 31.

(43) * KX nVng lQng nghe tích c;c: Nghe tích c$c chMng t giáo viên ang quan tâm n i tng. Khi i tng c+m thy mình c quan tâm, c tôn trng thì h sa d dàng b c l nhng khúc moc trong vn @ cJa mình. Trong khi sc d!ng k^ nNng long nghe tích c$c, cGn chú ý: t(p trung cao vào ng8i nói; nh% nhng i@u ã c i tng nói ra; ph+n ánh l"i nhng ý kin và c+m giác 3 +m b+o giáo viên ã hi3u chính xác thông tin; ki3m tra l"i ng8i c phng vn; tránh phân tích và gi+i thích quá mMc. * KX nVng quan sát: Trong buHi phng vn, 3 có thêm nhng thông tin và du hi/u c suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa i tng, giáo viên cGn theo dõi nhng bi3u hi/n trên m-t, cc ng chân tay, t th và i/u b cJa ng8i c phng vn. Giáo viên cGn nh"y c+m phân tích s$ khác nhau gia ngôn ng b?ng l8i nói v%i ngôn ng không b?ng l8i, s$ khác nhau gia nhng i@u ã nói ra v%i ý ngh^a cJa nó, ngôn ng thân th3 có trái ngc v%i l8i nói hay không. * KX nVng lãnh #=o: K^ nNng lãnh "o c sc d!ng trong phng vn nh?m d[n dot và ki3m soát câu chuy/n i úng h%ng và a cu c phng vn bám sát @ tài. Bên c"nh ó, k^ nNng lãnh "o còn th3 hi/n X vi/c ki3m soát, qu+n lí th8i gian m t cách thông minh. * KX nVng thVm dò: K^ nNng thNm dò c sc d!ng 3 xem xét c_n th(n nh?m phát hi/n thêm, ph+n h#i hay khuyn khích i tng thH l b?ng nhng l8i ngon gn, sát ý và b?ng ging thanh th+n t$ nhiên. Hi thêm v@ nhng i@u i tng cha nói rõ và chV hi khi cGn hi3u thêm. K^ nNng này Dc áp d!ng khi thông tin do ng8i c phng vn a ra không chính xác, không rõ ràng, d8ng nh không úng s$ th(t (qua quan sát ngôn ng thân th3 ho-c không nht quán v%i nhng thông tin a ra tr%c ó). 2. Thc hành k nng ph.ng v(n. Phng vn m t cán b H i Ng8i cao tuHi v@ vai trò cJa H i trong vi/c phát tri3n b@n vng trung tâm hc t(p c ng #ng... MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 43.

(44) Hoạt động 8: Thảo luận và thực hành kĩ năng tham vấn. B"n ã t]ng tham vn cho ng8i này ng8i khác v@ m t s vn @ nào ó, hãy nh% l"i và vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu th nào là tham vIn?. (2) M8c #ích c^a tham vIn là gì?. (3) Các b&`c tin hành tham vIn.. (4) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng tham vIn. 44 | MODULE GDTX 31.

(45) B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng tham v(n. Tham vn là m t trong nhng ho"t ng giáo d!c quan trng, th8ng c giáo viên áp d!ng i v%i nhng hc viên có tHn thDng v@ tâm lí, tình c+m và có vn @ trong th$c hi/n các chMc nNng xã h i. K^ nNng tham vn nh m t công c! hu hi/u 3 giúp 7 cá nhân trong công tác xã h i. Z ây, chúng tôi chV @ c(p n nhng n i dung cD b+n nht cJa tham vn cá nhân. a. Khái ni%m. Theo Bùi Th Xuân Mai: “Tham vn là m t quá trình tr giúp tâm lí, trong ó nhà giáo d!c sc d!ng kin thMc, k^ nNng chuyên môn và thái ngh@ nghi/p 3 thit l(p mi quan h/ tDng tác tích c$c v%i i tác nh?m giúp h nh(n thMc c hoàn c+nh vn @ 3 thay Hi c+m xúc, suy ngh^, hành vi và tìm kim gi+i pháp cho vn @ cJa mình”. Nói cách khác, tham vn là m t tin trình trong ó din ra mi quan h/ giúp 7 gia hai ng8i khi m t bên c+m thy cGn s$ giúp 7, -c bi/t khi có vn @ mà b+n thân không có kh+ nNng t$ gi+i quyt. Quá trình nhà giáo d!c tham vn cá nhân i tng là quá trình trao Hi, tDng tác tích c$c gia giáo viên v%i i tng. Trong quá trình trao Hi tDng tác này, giáo viên sc d!ng nhng kin thMc v@ tâm sinh lí, xã h i, môi tr8ng xung quanh và nhng k^ nNng ngh@ nghi/p 3 giúp i tng gi+i to+ nhng cNng thzng tâm lí, thay Hi c+m xúc, hành vi, tNng c8ng sMc m"nh, c+i thi/n mi quan h/, tìm l"i s$ cân b?ng và gi+i quyt vn @ cJa mình. Sau quá trình tham vn, i tng có th3 hoà nh(p trX l"i cu c sng bình th8ng. Quan trng hDn, h còn có thêm sMc m"nh @ kháng v%i nhng vn @ tDng t$ có th3 x+y ra trong tDng lai. Công tác tham vn cá nhân c sc d!ng nh?m hS tr i tng gi+i quyt các vn @ tâm lí nh: lo s, chán n+n, bu#n khH; tham vn c+i t"o/ph!c h#i và các vn @ cá nhân khác. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 45.

(46) Các hình thMc ho"t ng c dùng 3 tham vn i v%i cá nhân c4ng rt a d"ng. Tu theo i tng khác nhau, mMc nghiêm trng cJa vn @ và i@u ki/n môi tr8ng th$c tin, nhà giáo d!c quyt nh sc d!ng hình thMc ho"t ng nh th nào. V%i hc viên ã trXng thành, giáo viên có th3 g-p g7, tip xúc, nói chuy/n v%i h 3 giúp h thay Hi suy ngh^ và hành vi. *i v%i hc viên tr em, tham vn cá nhân có th3 th$c hi/n qua buHi nói chuy/n, vui chDi... Vì tt c+ nhng i@u ó giúp tip c(n trí tXng tng, nhng c+m xúc, nhng lo long cJa hc viên. Trong quá trình tham vn cá nhân, ôi khi giáo viên sc d!ng hình thMc tham vn khác 3 hS tr cho cá nhân gi+i quyt tt hDn vn @ cJa mình. *ó là tham vn gia ình. Tham vn gia ình là “quá trình tDng tác gia nhà giáo d!c v%i các thành viên trong gia ình nh?m giúp h c+i thi/n cách thMc giao tip trong gia ình 3 gi+i quyt nhng vn @ cJa cá nhân và cJa toàn gia ình” (Bùi Th Xuân Mai). Trng tâm cJa tham vn gia ình là t"o ra nhng +nh hXng qua l"i và giao tip c4ng nh s$ liên kt trong gia ình. b. Mc (ích c*a tham v:n. — — — — — —. Tham vn có nhng m!c ích chung sau: ThM nht, tham vn giúp các i tng thay Hi tình tr"ng c+m xúc bt li; c+i thi/n ho-c tNng c8ng ho"t ng cD th3, thay Hi hành vi khi có s$ thay Hi cGn thit. ThM hai, tham vn giúp các i tng tNng thêm hi3u bit v@ b+n thân và hoàn c+nh cJa h b?ng cách cung cp cho h nhng thông tin có giá tr thích hp. ThM ba, tham vn a ra @ xut v%i i tng nhng l$a chn mang tính th$c t ph+i phù hp v%i nhng nhu cGu, tình tr"ng c+m xúc, lai lch vNn hoá và ni@m tin cá nhân cJa các i tng. ThM t, tham vn giúp 7 các i tng a ra nhng quyt nh úng on d$a trên nhng thông tin mà nhà giáo d!c cung cp, d$a trên kh+ nNng cJa i tng c4ng nh ti@m nNng hS tr t] các ngu#n l$c bên ngoài. ThM nNm, tham vn hS tr i tng kp th8i trong th8i kì khJng ho+ng. ThM sáu, tham vn h%ng d[n các i tng th$c hi/n các quyt nh cJa h và i n gi+i quyt vn @ h ang moc ph+i. Nói chung, công tác tham vn nh?m giúp i tng có kh+ nNng Dng Gu tt hDn v%i s$ cNng thzng, tìm ra các cung cách riêng mang tính th$c. 46 | MODULE GDTX 31.

(47) t 3 gi+i quyt các vn @ và ra các quyt nh 3 gi+m b%t +nh hXng cJa các vn @ ó i v%i b+n thân, gia ình và b"n bè. c. Các b01c ti n hành tham v:n cá nhân. *. —. — — — *. Có nhi@u cách phân chia các b%c tham vn, tuy nhiên cách phân chia phH bin hay c sc d!ng là chia thành 5 b%c theo tin và m!c tiêu "t c t]ng b%c: (1) T"o l(p mi quan h/ và xây d$ng s$ tin tXng; (2) Thu nh(p thông tin và xác nh vn @; (3) *a ra và l$a chn gi+i pháp phù hp; (4) Th$c hi/n gi+i pháp; (5) *ánh giá và kt thúc tham vn. B&`c t=o l1p m4i quan h và xây d;ng s; tin t&"ng: M!c tiêu cJa b%c Gu tiên trong tin trình tham vn là giáo viên t"o l(p c mi quan h/ v%i i tng và gây d$ng s$ tin tXng cJa i tng. B%c này rt quan trng, nó t"o l(p s$ tin c(y, giúp 7, chia s và cùng tham gia. Trong b%c này, giáo viên g-p g7, tip xúc trao Hi thông tin v@ i tng. *3 có c mi quan h/ tt ngay t] Gu và t"o d$ng ni@m tin, giáo viên cGn nh(n thMc m t s vn @ sau: ThM nht, giáo viên cGn tránh nhng nh kin, rào c+n cá nhân làm h"n ch tip xúc chân thành cXi mX và chp nh(n i tng, luôn th3 hi/n s$ chân thành, th$c s$ mun giúp 7 i tng và s$ #ng c+m, cGn chia s các nguyên toc làm vi/c và -c bi/t là nguyên toc +m b+o bí m(t nhng thông tin liên quan n i tng. ThM hai, không nên có nh(n xét ho-c phán xét không tích c$c i v%i i tng và vn @ cJa h. *i3m này t"o cho i tng c+m thy mình c tôn trng, không lo s khi chia s thông tin. ThM ba, cGn bit cách thu xp, chu_n b c+ v@ cD sX v(t cht và tâm th 3 t"o c môi tr8ng tip xúc phù hp v%i bGu không khí tho+i mái, an toàn và tin c(y. ThM t, bit v(n d!ng nhng k^ nNng giao tip phù hp làm n@n móng mX r ng quan h/ gia giáo viên và i tng. B&`c thu th1p thông tin và xác #nh vIn #J: M!c ích cJa b%c này là tìm hi3u và thu th(p càng nhi@u thông tin liên quan n i tng và vn @ i tng ang g-p ph+i càng tt. *-c bi/t là tìm hi3u nhng mi quan tâm chJ yu cJa i tng và xác nh nhng m-t m"nh và m-t h"n ch sa +nh hXng n kh+ nNng gi+i quyt vn @ cJa h. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 47.

(48) *3 "t c nhng m!c ích trên, giáo viên cGn tìm hi3u hoàn c+nh cJa i tng, g#m c+ môi tr8ng xã h i, môi tr8ng giáo d!c, gia ình, tình c+m, th3 cht, tâm lí. Giáo viên cùng i tng xác nh rõ vn @ i tng ang ph+i i m-t và u tiên sa gi+i quyt vn @ nào. Trong quá trình thu th(p thông tin, giáo viên cGn luôn sn lòng long nghe câu chuy/n chi tit, c! th3. Vi/c này sa giúp làm sáng t vn @ 3 can thi/p phù hp và có hi/u qự Khi ã xác nh c vn @, giáo viên hãy c gong giúp i tng nhìn nh(n c! th3 các m!c tiêu gi+i quyt vn @. * B&`c #&a ra và l;a chHn gi*i pháp phù hNp: M!c tiêu cJa b%c này là giúp i tng a ra c các gi+i pháp; có th3 phân tích nhng i3m m"nh, i3m yu cJa t]ng gi+i pháp, i chiu v%i vn @ chính cGn gi+i quyt, i@u ki/n hoàn c+nh, t] ó l$a chn gi+i pháp gi+i quyt vn @ phù hp v%i i tng. Giáo viên cGn luôn ý thMc và chú ý n nguyên toc dành quy@n t$ quyt cho i tng. Trong b%c này, giáo viên trao Hi, th+o lu(n v@ nhng gi+i pháp mà i tng ã t]ng th$c hi/n. Cùng i tng phân tích nhng gi+i pháp, t] ó a ra nhng gi+i pháp phù hp hDn. Giáo viên cGn lu ý 3 i tng t$ l$a chn h%ng gi+i quyt vn @ cJa mình. Vì thông th8ng, i tng có xu h%ng trông i các l8i khuyên ho-c gi+i áp cJa giáo viên. *ây có th3 là cách trn tránh trách nhi/m v@ các l$a chn cJa mình. Trong nhng tr8ng hp ó, vi/c giáo viên khuyn khích i tng t$ ngh^ các gi+i pháp thì sa tt hDn. Làm nh v(y 3 i tng thy c r?ng giáo viên tôn trng, tin tXng vào kh+ nNng vt qua khó khNn cJa i tng. S$ khích l/ này sa giúp i tng tin tXng vào b+n thân mình hDn. Sau khi ã l$a chn c gi+i pháp phù hp, giáo viên cGn giúp i tng lên k ho"ch th$c hi/n gi+i pháp và chu_n b nhng i@u ki/n cGn thit 3 th$c hi/n k ho"ch. Giáo viên cGn lu ý k ho"ch th$c hi/n gi+i pháp cGn c xây d$ng c! th3, chi tit. Kh+ nNng d$a trên vi/c phân tích xác nh ngu#n l$c th$c hi/n. * B&`c th;c hin gi*i pháp: M!c tiêu cJa b%c này là khích l/ và hS tr i tng th$c hi/n gi+i pháp phù hp ã c xác nh X b%c trên. Vai trò cJa giáo viên/nhà tham vn là giúp 7 i tng hình thành và c+i thi/n k^ nNng gi+i quyt vn @ mà h có th3 sc d!ng trong sut phGn 48 | MODULE GDTX 31.

(49) 8i còn l"i. Nu i tng b qua ho-c cha tìm ra c gi+i pháp, nhà tham vn có th3 gi ý nhng l$a chn khác phù hp, nhng tr%c ht hãy luôn long nghe và ghi nh(n nhng gi+i pháp cJa i tng. * B&`c #ánh giá và kt thúc tham vIn: Nhi@u i tng c tham vn nhng không thay Hi hành vi cJa mình. Trong tr8ng hp này, nhà giáo d!c cGn gi+m thi3u cD h i cho hành vi tiêu c$c, b?ng cách xác nh cho i tng có nhng m!c tiêu c! th3 3 phn u. Nhà giáo d!c c4ng xác nh rõ nhng khó khNn có th3 x+y ra khi th$c hi/n nhng thay Hi hành vi nh?m gi+i quyt vn @ cJa i tng. Vi/c xác nh m!c tiêu c! th3 trong mSi lGn tham vn cho i tng là rt cGn thit, góp phGn tNng hi/u qu+ tham vn. 2. Thc hành k nng tham v(n. Giáo viên cùng m t cán b H i Ph! n, th$c hành tham vn v@ vi/c giáo d!c phòng chng b"o l$c trong gia ình X c ng #ng.. Hoạt động 9: Thảo luận và thực hành kĩ năng biện hộ. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu th nào là bin h?. (2) Tin trình bin h?. (3) Cùng #Mng nghip th;c hành kX nVng bin h. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 49.

(50) B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng bi1n h. a. Khái ni%m. Bi/n h (còn có th3 gi là v(n ng chính sách) là ho"t ng thúc _y và b+o v/ quy@n con ng8i, -c bi/t là i v%i nhng ng8i yu th, thúc _y công b?ng xã h i cho tt c+ nhng ng8i yu th trong c ng #ng. Nhà giáo d!c/giáo viên có th3 tham gia giúp cho i tng trình bày c quan i3m cJa mình, ho-c "i di/n cho h a ra ting nói tôn trng, +m b+o nhu cGu, quy@n li chính áng cJa h, mang l"i cho h nhng dch v! tt nht. b. Th-c hi%n bi%n h. — Chu_n b cho vi/c bi/n h là b%c xác nh nhu cGu cJa i tng mà chúng ta cGn bi/n h , thu th(p thông tin, chMng cM rõ ràng và thuyt ph!c. Công vi/c chu_n b bi/n h g#m: xác nh m!c tiêu cJa vi/c bi/n h ; xác nh i tng làm vi/c; xác nh phDng pháp tip c(n; h|n g-p, chu_n b tài li/u... — Nhi@u k^ nNng c sc d!ng 3 bi/n h , trong ó có hai k^ nNng chính là k^ nNng thu th(p thông tin và k^ nNng giao tip/long nghe. + K^ nNng thu th(p thông tin yêu cGu ph+i nom choc các thông tin v@ i tng, v@ d$ án, các chJ trDng, chính sách, pháp lu(t, công %c và quy@n phù hp v%i các nhu cGu cJa i tng. + K^ nNng long nghe: long nghe b?ng tai và b?ng mot; sc d!ng ngôn ng cD th3; long nghe nhng c+m xúc; ph+n h#i. 2. Thc hành k nng bi1n h. Giáo viên cùng m t cán b H i Ph! n, th$c hành bi/n h v@ tGm quan trng cJa H i Ph! n trong vi/c th$c hi/n Lu(t Bình zng gi%i. 50 | MODULE GDTX 31.

(51) Hoạt động 10: Tìm hiểu kĩ năng can thiệp sự căng thẳng. Trong cu c sng c4ng nh công tác, b"n ã nhi@u lGn i m-t v%i nhng cNng thzng, ã t]ng giúp 7 ng8i khác vt qua cNng thzng. B"n hãy nh% l"i và vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu cVng thdng (stress) là gì?. (2) Nguyên nhân dbn #n cVng thdng?. (3) Các lo=i cVng thdng thDn kinh?. (4) Các ph*n ng c^a cVng thdng thDn kinh?. (5) Cách thc can thip s; cVng thdng?. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 51.

(52) B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. Khái ni1m “cng th3ng”. CVng thdng (còn gi là stress) là m t tr"ng thái c+m xúc i cùng v%i s$ lo long ho-c s hãi. Stress là m t tr"ng thái òi hi cá nhân ph+i thích nghi, i phó ho-c t$ i@u chVnh. Stress có th3 mang tính chJ quan, vì trong cùng m t tình hung có th3 là stress v%i ng8i này nhng không là stress v%i ng8i khác. S$ cNng thzng hay các mMc cNng thzng (stress) ph! thu c vào cá nhân, do ó h ánh giá và din gi+i nh th nào v@ các tình hung và s$ ki/n. Stress là hi/n tng bình th8ng trong cu c sng h?ng ngày. Chúng ta luôn luôn g-p ph+i các tình hung cNng thzng và ph+i Dng Gu v%i nó X nDi làm vi/c, X nhà, nDi công c ng và th(m chí trên 8ng ph (do giao thông, s$ #n ào, ông úc...). Chúng ta có th3 vt qua cNng thzng m t cách d dàng nhng ôi khi c4ng g-p khó khNn trong vi/c xc lí cNng thzng. 2. Nguyên nhân và nhân t7 )nh h89ng. * Nguyên nhân c^a cVng thdng thDn kinh: — Do nhng áp l$c v@ nNng l$c, th8i gian: khi lng công vi/c quá nhi@u; trách nhi/m l%n; công vi/c òi hi ph+i hoàn thành trong th8i gian gp, úng th8i h"n; thay Hi nDi làm vi/c, ngh@ m%i ho-c a bàn m%i; thay Hi hoàn c+nh sng nh thành l(p gia ình, m%i sinh con, li hôn; s$ mt mát ng8i thân... — Nhng c+n trX trong cu c sng: xung t v%i nhng ng8i khác; tht b"i trong m t công vi/c nào ó (ngh@ nghi/p, kinh doanh, tình yêu, b"n bè...); b chèn ép mt t$ do (X nDi làm vi/c, trong gia ình...); s$ t$ ti, ánh giá thp b+n thân; -t ra nhng m!c tiêu không th$c t, vt quá kh+ nNng cJa cá nhân; lo long v@ vn @ nào ó trong quá khM hay nhng c+m giác t i lSi. — S$ e do" an toàn n tính m"ng: lo long v@ b/nh t(t; lo long v@ kinh t gia ình; lo s v@ tình tr"ng khJng b, chin tranh. 52 | MODULE GDTX 31.

(53) * Các nhân t4 chính dbn #n mc # c^a s; cVng thdng: Lo"i cNng thzng và s lGn b cNng thzng; cách nhìn nh(n cJa t]ng cá nhân v@ tình hung, s$ ki/n, vn @; kinh nghi/m sng và các k^ nNng Mng phó cJa cá nhân; ngu#n tr giúp cho cá nhân. 3. Các lo<i cng th3ng th=n kinh. — CNng thzng h?ng ngày: là nhng cNng thzng th8ng ngày có th3 x+y ra trong công vi/c, gia ình, c ng #ng. — CNng thzng tích t!: là kt qu+ cJa s$ tích t! nhng vn @, nhng s$ ki/n không c gi+i quyt kp th8i. — CNng thzng vì ki/t sMc: là tr"ng thái khi mà cá nhân trX nên m/t mi tri@n miên, quá sMc chu $ng vì g-p ph+i nhi@u vn @ cNng thzng, kt qu+ là cá nhân không th3 th$c hi/n có hi/u qu+ nhi/m v! cJa mình. — CNng thzng bt ng8: là cNng thzng x+y ra do m t s$ ki/n bt ng8 nào ó chzng h"n nh b"o l$c, tai n"n, mt mát ng8i thân... mà con ng8i không th3 i@u khi3n c. 4. Các ph)n ?ng c@a cng th3ng th=n kinh. — — — — —. Ph+n Mng cNng thzng th8ng mang tính chJ quan. MSi ng8i có th3 ph+n Mng khác nhau v@ cùng m t tình hung. Có m t s ph+n Mng th8ng g-p là: Ri lo"n th3 cht: ri lo"n Nn ung; ri lo"n nhp sinh hc; m/t nhc; sút cân... Ri lo"n tình c+m (c+m xúc): lo long, s hãi; trGm c+m; tMc gi(n; c+m giác b ng8i khác xa lánh. Ri lo"n nh(n thMc (t duy); lúng túng; m/t mi trong t duy; thiu t(p trung; khó khNn trong vi/c a ra quyt nh; mt trí nh%. Ri lo"n hành vi: xa lánh ng8i khác; l"m d!ng cht kích thích (ru, ma tuý); d b kích ng; b"o l$c; có xu h%ng H lSi cho ng8i khác. Ri lo"n n i tâm (ni@m tin và các giá tr): mt ni@m tin ho-c tin tXng m t cách mù quáng. 5. Cách th?c can thi1p s cng th3ng. * Mt s4 cách #4i phó v`i s; cVng thdng: S$ cNng thzng tác ng tiêu c$c n mSi cá nhân, gây trX ng"i cho vi/c th$c hi/n các chMc nNng cá nhân và các chMc nNng xã h i cJa con ng8i. Vì v(y, vi/c tNng c8ng các k^ nNng gi+i to+ cNng thzng có tác d!ng l%n MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 53.

(54) *. — — — — — — —. i v%i các i tng. Kh+ nNng i phó v%i cNng thzng cJa cá nhân ph! thu c vào -c i3m cJa cá nhân, mMc cJa s$ cNng thzng và s$ hS tr t] bên ngoài. Có ng8i i phó v%i cNng thzng m t cách tích c$c, có ng8i chn cách tiêu c$c. Sau ây là m t s cách thMc i phó v%i cNng thzng: t] chi ho-c t+ng l8 vn @; trn ch"y (c gong quên); trì hoãn gi+i quyt các vn @ gây cNng thzng; th giãn, nghV ngDi; tham gia vào các ho"t ng khác; tìm s$ giúp 7 t] ng8i khác (gia ình, b"n bè ho-c s$ giúp 7 cJa các nhà chuyên môn); thay Hi thái (gi+m b%t mong mun, l"c quan); thuc cha b/nh. Cách thc nâng cao kh* nVng ng phó v`i s; cVng thdng: Th8i gian c4ng có th3 là li@u thuc giúp con ng8i vt qua cNng thzng. Tuy nhiên không th3 t$ lo"i b mi cNng thzng. Con ng8i cGn nâng cao kh+ nNng i phó v@ sinh hc, v@ tâm lí và xã h i: Tham gia ho"t ng th3 d!c th3 thao 3 thân th3 kho m"nh, t"o kh+ nNng d dàng th$c hi/n các m!c tiêu; chia s cNng thzng cJa mình v%i bGu b"n. Nh(n thMc c nhng h"n ch cJa b+n thân, chp nh(n th$c t; không trách cM b+n thân quá nhi@u. T$ chNm sóc b+n thân: Nn thMc Nn giàu dinh d7ng, Nn úng ba, tránh dùng các cht kích thích. Sc d!ng th8i gian hp lí: l(p th8i gian cho các k ho"ch khác nhau; dành u tiên cho nhng công vi/c kh_n cp, quan trng; dành th8i gian 3 gi+i trí ho-c có kho+ng th8i gian yên t^nh. Khi b stress, tránh X m t mình, nên i thNm b"n bè, i cca hàng. Các mi quan h/ xã h i sa mang l"i các cD h i chia s nhng bNn khoNn, nhng tht vng, còn có th3 nh(n c nhng gi ý, nhng l8i khuyên gi+i to+ lo long. Chuy3n Hi s$ i Gu b?ng s$ hp tác. Phát tri3n các mi quan h/ hp tác là m t cách ngNn c+n cNng thzng. TNng c8ng th giãn. Khi có c+m giác phi@n mu n, cá nhân th8ng t$ thu mình, Nm chiêu nghi@n ng[m v@ vn @ ã gây ra cNng thzng. S$ can thi/p cJa giáo viên có th3 giúp i tng b c l , thay Hi nh(n thMc, mX ra h%ng suy ngh^ m%i ho-c gi+m nh| nhng c+m xúc áp +o, t"o c+m xúc m%i cho i tng... Các cu c trò chuy/n sa góp phGn làm gi+m mMc cJa nhng c+m xúc gây cNng thzng, giúp i tng nh(n thMc c và bit cách i phó.. 54 | MODULE GDTX 31.

(55) Hoạt động 11: Tìm hiểu khái niệm và các kĩ năng xử lí khủng hoảng. Trong cu c sng c4ng nh công vi/c, b"n ã t]ng rDi vào tình tr"ng khJng ho+ng tinh thGn, ã t]ng giúp 7 ng8i khác vt qua khJng ho+ng tinh thGn. B"n hãy nh% l"i và vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hiKu th nào là kh^ng ho*ng tinh thDn?. (2) Nêu các lo=i kh^ng ho*ng tinh thDn mà b=n bit.. (3) Các giai #o=n hình thành kh^ng ho*ng:. (4) Nêu mt s4 c*m xúc và ph*n ng th&Tng x*y ra khi con ng&Ti r'i vào tình tr=ng kh^ng ho*ng.. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 55.

(56) (5) Nêu các kX nVng cDn thit #K giúp #f #4i t&Nng v&Nt qua kh^ng ho*ng.. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. Khái ni1m kh@ng ho)ng. — KhJng ho+ng là tr"ng thái sc tinh thGn do s$ ki/n ho-c m t chuSi nhng s$ ki/n bt th8ng gây ra. Nó +nh hXng tiêu c$c trGm trng t%i cá nhân. Cá nhân sa c+m thy mt cân b?ng, cNng thzng và gi+m sút các ho"t ng chMc nNng vn có. Khi b khJng ho+ng tinh thGn, cá nhân th8ng c gong i phó, nhng ít ho-c không thy có hi/u qu+, d[n t%i c+m giác h!t h[ng. — KhJng ho+ng tinh thGn có m t s -c i3m sau: + Các ho"t ng chMc nNng tâm lí và xã h i cJa cá nhân b +nh hXng tiêu c$c. + Cá nhân trX nên ri trí, bt l$c và mt t$ chJ, tình tr"ng này th8ng kéo dài t] 1 — 8 tuGn. + Tình hung khJng ho+ng c4ng mang tính chJ quan. + MMc trGm trng cJa khJng ho+ng c4ng ph! thu c vào -c i3m cá tính cJa cá nhân. 2. Các lo<i kh@ng ho)ng. — KhJng ho+ng trong quá trình phát tri3n: D"ng khJng ho+ng này th8ng x+y ra trong th8i kì quá phát tri3n cJa con ng8i. Khi chuy3n t] giai 56 | MODULE GDTX 31.

(57) o"n này sang giai o"n khác, có m t s vai trò trách nhi/m m%i mà cá nhân cha sn sàng thích Mng vì h cha c chu_n b Gy J v@ tâm lí xã h i. Chzng h"n nh khi chuy3n tip t] lMa tuHi thiu niên sang lMa tuHi trXng thành; khi ph! n sinh con; con ng8i b%c sang tuHi già ho-c khi nghV hu. — KhJng ho+ng n+y sinh do tình hung: Lo"i khJng ho+ng này òi hi cá nhân ph+i có m t s phDng án 3 i phó/Dng Gu v%i s$ ki/n, tình hung g-p ph+i. Các tình hung có th3 là: mt ng8i thân; b b/nh ho-c mt kh+ nNng v@ th3 cht hay tinh thGn; h(u qu+ do thiên tai... KhJng ho+ng do tình hung có th3 là: + KhJng ho+ng d$ oán tr%c c (cá nhân bit tr%c là sa có m t s$ ki/n cNng thzng x+y ra trong tDng lai nh mt ng8i thân do m au, thay Hi nDi X...). + KhJng ho+ng bt ng8, chzng h"n nh tai n"n giao thông, h(u qu+ thiên tai. 3. Các giai +o<n c@a tình tr<ng kh@ng ho)ng. — Giai o"n bot Gu b tác ng cJa khJng ho+ng: Cá nhân X giai o"n này có th3 b cNng thzng và b sc m"nh, c gong áp d!ng các phDng án 3 i phó, gi+i quyt vn @. S$ cNng thzng sa tNng lên nu mi cách thMc gi+i quyt vn @ @u tht b"i. — Giai o"n bi ri, qu[n trí: Giai o"n này ph! thu c vào tính cht cJa s$ ki/n khJng ho+ng và các cD ch i phó cJa cá nhân, các ngu#n hS tr cho cá nhân. Cá nhân có th3 tr+i qua nhng c+m giác: cNng thzng trGm trng, lúng túng ho-c bi ri. S$ bi ri có th3 tNng thêm bXi s$ bt ng8, ít chu_n b, thiu thông tin; c+m giác bt l$c; c+m giác tMc gi(n và bu#n. — Giai o"n thc nghi/m các Mng phó: Z giai o"n này, cá nhân có th3 hành ng nh sau: thc dùng các phDng án i phó 3 gi+i quyt vn @; tìm ra m t phDng án i phó phù hp, tích c$c; có th3 có phDng án i phó tiêu c$c, không phù hp. Lúc này cá nhân có th3 ph+i tr+i qua s$ cNng thzng t t , có th3 tNng thêm bi ri và d[n n s$ qu[n trí có h"i cho b+n thân. — Giai o"n xc lí khJng ho+ng: V%i s$ giúp 7 cJa giáo viên, i tng có th3 sc d!ng nhng phDng án thích Mng hDn; trn t^nh và ly l"i s$ t$ chJ, thNng b?ng; trX l"i mMc ho"t ng tr%c khJng ho+ng ho-c cao hDn. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 57.

(58) 4. Mt s7 c)m xúc và ph)n ?ng th8 ng x)y ra trong khi kh@ng ho)ng. * C*m xúc: — S hãi: là ph+n Mng khi g-p tình hung cNng thzng. Nó có th3 thúc _y cá nhân hành ng, song c4ng có th3 làm n+y sinh m t s hi/n tng tiêu c$c khác nh: c+m giác hSn lo"n, gi+m kh+ nNng t duy, ra quyt nh thiu chín chon ho-c có m t s hành vi t$ huk ho"i. — C+m giác mt t$ chJ: là m t c+m giác khi g-p tình hung cNng thzng, m-c dù cá nhân ã sc d!ng tt c+ các cách thMc gi+i quyt nhng v[n X trong tình hung cNng thzng và c+m thy mình bt l$c. — HH th|n: là c+m giác thy mình không J kh+ nNng gi+i quyt vn @ và ph+i d$a vào ng8i khác quá nhi@u. — TMc gi(n: là c+m giác khi không #ng ý, b$c b i v%i nhng ng8i xung quanh ho-c ngay v%i b+n thân mình. — Mâu thu[n trong t tXng: là c+m giác thy mình bt l$c nhng v[n mun mình c t$ chJ. — TrGm c+m: là c+m giác c t"o ra bXi nhng xúc c+m bt l$c ho-c hSn lo"n. * Ph*n ng: Trong tình tr"ng vô cùng cNng thzng, mSi cá nhân th8ng ph+n Mng b?ng nhi@u cách khác nhau, có th3 là m t nhng c4ng có th3 là nhi@u ph+n Mng kèm theo nh sau: — Ph+n Mng sinh lí: nhp tim tNng, huyt áp tNng, khó thX, bu#n nôn, au b!ng kèm tiêu ch+y, m/t mi, chóng m-t, au Gu, thiu nNng lng. — Xúc c+m: t] chi, phJ nh(n, hi tic, tMc gi(n, trGm c+m, ri lo"n, lung cung, lo long, s hãi, b$c b i, chán n+n. — T duy: h#i tXng liên miên v@ nhng tình hung ã tr+i qua, thiu t(p trung, không nh h%ng c, d b gi(t mình, khó a ra quyt nh, hay ng8 v$c, có ý hoang 8ng, hay quên. — Hành vi: kêu thét, chci b%i; áp ch, tn công, ánh (p ng8i khác; không ho"t ng ho-c ho"t ng ch(m ch"p; ging run, nói lop; hay nhìn lD ãng, trng vong; Mng ng#i không yên; không quan tâm t%i hình thMc cá nhân; kém Nn mt ngJ; xa lánh ng8i xung quanh. 5. K nng can thi1p tình tr<ng kh@ng ho)ng. — Can thi/p khJng ho+ng là ho"t ng cJa giáo viên giúp i tng (cá nhân ho-c nhóm) vt qua tình tr"ng khJng ho+ng. 58 | MODULE GDTX 31.

(59) — Can thi/p khJng ho+ng th8ng có gi%i h"n th8i gian và vào lúc i tng ang trong tình tr"ng c+m thy tuy/t vng. Khi ang trong tình tr"ng khJng ho+ng, cá nhân có th3 ph+n Mng tích c$c ho-c tiêu c$c, cGn có s$ tr giúp nht th8i. — Các m!c tiêu cJa can thi/p khJng ho+ng là: b+o v/ cá nhân gi+m ho-c ht cNng thzng; hS tr cá nhân b?ng vi/c huy ng các ngu#n hS tr cJa b+n thân, gia ình, c ng #ng và các tH chMc khác; giúp i tng khôi ph!c l"i mMc ho"t ng nh tr%c khi b khJng ho+ng càng s%m càng tt. 6. Cách th?c giúp +H +7i t8Ing +7i phó vKi c)m xúc m<nh trong tình tr<ng kh@ng ho)ng. — Cách giúp 7 i tng trong tình tr"ng b sc và lo long, s hãi: Trong. tr8ng hp h b e do" thì giúp i tng chuy3n n môi tr8ng an toàn hDn; trn an i tng, ng viên, giúp 7 h; nói chuy/n v%i i tng; tip c(n gGn g4i v%i h nu thy thích hp; h%ng d[n h tr$c tip làm nhng vi/c c! th3 và tr+ l8i các câu hi cJa giáo viên. — Cách giúp 7 i tng khi h phJ nh(n tình hung: cM 3 i tng phJ nh(n, m-c dù không #ng tình v%i h; nhoc l"i các chi tit c! th3 cJa vn @ m t cách nh| nhàng và th(n trng; nhoc i nhoc l"i nhng thông tin c! th3; không nên hMa nhng i@u không th$c t, i@u không có th3; nên bày t s$ #ng c+m. — Cách giúp 7 i tng khi h ang tMc gi(n. Nên nh% là lúc này h ang tMc gi(n và ph+n Mng vô thMc. Vì v(y, giáo viên cGn 3 h có cD h i b c l , t ra t$ tin, nói v%i i tng là mình hi3u h và bit h ang tMc gi(n. S$ giúp 7 cJa giáo viên sa có tác d!ng tích c$c, không nên tranh cãi v%i i tng trong khi h ang khJng ho+ng. — Cách giúp i tng trong lúc h au khH: long nghe tích c$c; trn an i tng; tránh phán xét; t"o i@u ki/n cho i tng b c l tình c+m; nói v%i i tng r?ng vi/c b c l tình c+m bu#n là rt bình th8ng; t ra #ng c+m, lo long và nâng 7 tinh thGn cJa h. 7. Các b8Kc giúp +H +7i t8Ing +ang trong tình tr<ng kh@ng ho)ng. — B%c 1, t"o d$ng mi quan h/ tích c$c v%i i tng nh: b trí g-p m-t i tng càng s%m càng tt; gi%i thi/u m!c ích giúp 7 v%i i tng, chp nh(n i tng; t ra t nh và tôn trng c+m xúc cJa i tng, v@ vn @ mà h cGn giúp 7. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 59.

(60) — B%c 2, nâng 7, khuyn khích i tng bi3u l c+m xúc: Giáo viên cGn t s$ #ng c+m, long nghe tích c$c); hS tr tâm lí b?ng cách trn an i tng; h%ng d[n i tng m t s k^ nNng th giãn cD b+n; a ra m t s câu hi giúp i tng b c l c+m xúc. — B%c 3, th+o lu(n v@ s$ ki/n tác ng t"o tình hung khJng ho+ng: Trong khi th+o lu(n v@ các chi tit cJa s$ ki/n tác ng t"o tình hung khJng ho+ng, nên chú ý thái cJa i tng khi h k3 l"i chi tit v@ s$ vi/c ã x+y ra. Nu i tng k3 m t cách không lôgic thì sc d!ng k^ nNng phng vn 3 giúp i tng nh(n nh các c+m xúc, ý tXng và nh(n xét m t cách chính xác. — B%c 4, nh(n nh tình hung: Giáo viên nên xác nh tính cht và nguyên nhân cJa tình hung khJng ho+ng. Trong ó cGn chú ý m t s -c i3m quan trng sau: tác ng cJa tình hung khJng ho+ng v%i i tng; ý ngh^a cJa s$ ki/n, tình hung khJng ho+ng v%i i tng; mMc các chMc nNng ho"t ng và nh(n thMc cJa i tng lúc này; i tng i phó v%i tình hung nh th nào; i tng ã có nhng ngu#n hS tr nào 3 gi+m b%t tình tr"ng khJng ho+ng. — B%c 5, phân tích tình tr"ng khJng ho+ng: Sau khi ã làm rõ s$ ki/n tác ng t"i tình hung, giáo viên có th3 giúp i tng b?ng cách phân tích 3 h nh(n thMc và hi3u bit v@ tình tr"ng cJa mình. — B%c 6, khôi ph!c lí trí: D$a trên gi+ thuyt r?ng sau khi c b c l các xúc c+m v@ tình hung thì i tng sa ly l"i c bình t^nh 3 hi3u và nh(n nh vn @ m t cách tích c$c. Giáo viên có th3 giúp i tng trn t^nh 3 có kh+ nNng suy ngh^ rõ ràng, lên k ho"ch các phDng án i phó 3 gi+m b%t tình tr"ng khJng ho+ng. — B%c 7, th$c hi/n k ho"ch và hành ng: Khi l(p k ho"ch, giáo viên nên chú ý kh+ nNng cJa i tng, ng viên 3 h có th3 vt qua c nhng th8i i3m khó khNn. Nu cGn, giáo viên có th3 giúp i tng tip c(n v%i nhng ngu#n khác. — B%c 8, ánh giá và tHng kt: Khi tình tr"ng khJng ho+ng ã c gi+i quyt, i tng ã trX l"i mMc ho"t ng tr%c khJng ho+ng thì giáo viên l(p k ho"ch ánh giá và tHng kt quá trình hành ng i tng. *ánh giá là ho"t ng quan trng 3 xác nh chin lc m%i. Kt qu+ ánh giá giúp giáo viên thy cGn tip t!c hay kt thúc quá trình giúp 7. — B%c 9, theo dõi: PhGn cui cùng cJa ho"t ng là giúp i tng nh(n nh nhng tin b và chu_n b tinh thGn Mng phó v%i nhng khó khNn 60 | MODULE GDTX 31.

(61) sau này có th3 x+y ra. Giáo viên c4ng d$ tính vi/c theo dõi s$ tin b (thay Hi) cJa i tng nu thy cGn thit. CGn lu ý, trong quá trình giúp i tng can thi/p khJng ho+ng, không nht thit ph+i áp d!ng m t cách cMng nhoc theo thM t$ các b%c trên ây mà có th3 linh ho"t i v%i tu t]ng tr8ng hp.. Hoạt động 12: Tìm hiểu kĩ năng ghi chép và lưu trữ hồ sơ. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) Ghi chép là gì?. (2) M8c #ích c^a ghi chép là gì?. (3) Có nh ng lo=i ghi chép nào?. (4) Làm th nào #K ghi chép có hiu qu*?. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 61.

(62) (5) M8c #ích c^a l&u tr hM s' là gì?. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. 1. K nng ghi chép. a. Khái ni%m. Giáo viên ghi chép v@ các s$ vi/c, hi/n tng, tình hung, kt qu+ ho"t ng cJa mình và i tng trong quá trình gi+i quyt vn @. Khi th$c hi/n tin trình công tác xã h i, m t i@u quan trng là cGn ph+i ghi l"i tt c+ nhng gì x+y ra trong tin trình ó. *ây là nhi/m v! bot bu c giáo viên ph+i lu tâm. Giáo viên có th3 giúp i tng gi+i quyt c vn @ khó khNn cJa h, m t phGn là nh8 có nhng ghi chép nhng gì x+y ra trong tin trình công tác xã h i cá nhân. b. Mc (ích c*a ghi chép. — Lu tr các thông tin nh?m làm cD sX cho vi/c theo dõi tin trình ho"t ng và quá trình tDng tác gia giáo viên. — Làm cD sX ánh giá kt qu+ cJa s$ tDng tác gia giáo viên v%i i tng, s$ thay Hi và tin b (ho-c không) cJa i tng trong quá trình giúp 7. — Phát hi/n nhng trX ng"i 3 nh h%ng cách gi+i quyt. — Giúp giáo viên nh(n thMc c trình , k^ nNng trong công vi/c chuyên môn. 62 | MODULE GDTX 31.

(63) — Làm cD sX cho các cD quan xã h i, ra các quyt nh v@ các dch v! có liên quan. — Cung cp thông tin, h# sD trong tr8ng hp chuy3n giao i tng, xây d$ng các chDng trình dch v!. — Làm cD sX cho vi/c ki3m hun giáo viên trong công tác xã h i. c. Các loi ghi chép. — Ghi chép tóm tot: *ây là d"ng ghi chép tóm tot m t ho"t ng, m t s$ ki/n, m t k ho"ch. D"ng ghi chép này th8ng c th$c hi/n theo trình t$ th8i gian. M!c tiêu chJ yu t(p trung vào m t n i dung cJa vn @, nhng i3m mu cht cJa din bin. Nó òi hi kh+ nNng tHng hp cJa ng8i th$c hi/n ghi chép ó. — Ghi nh(t kí: Ngoài vi/c cung cp thông tin cGn thit trong t8 khai tip nh(n, giáo viên còn ghi l"i nhng công vi/c khác nh là tin trình cJa tr8ng hp mình giúp 7. Nh(t kí cJa giáo viên là 3 ghi chú l"i nhng s$ vi/c gì ã x+y ra. Các ghi chú bao g#m: tên, a chV, ngày tháng, các i3m chính cJa các cu c vn àm, nhng i@u quan trng thu nh-t c t] các cu c nói chuy/n v%i nhng ng8i khác nh nhng nhân v(t ph! và nhng ng8i quan trng khác; các quan sát, nhng suy lu(n và các yu t cJa tin trình công tác xã h i cá nhân. Nhng nhân v(t ph! là nhng ng8i có quan h/ -c bi/t v%i i tng, có nhi/m v! cung cp thông tin v@ i tng cho giáo viên ho-c giúp 7 i tng v@ phDng di/n nào ó. Chzng h"n, bác s^ i@u tr b/nh nhân hay thGy giáo d"y hc... là nhng ng8i có s$ tDng tác v%i i tng trong mi quan h/ ngh@ nghi/p. Nhng ng8i quan trng là nhng ng8i có v trí -c bi/t trong c ng #ng có th3 giúp 7 i tng nhng phDng ti/n v(t cht ho-c phi v(t cht. d. Mt s/ (iEu c3n chú ý. — Chu_n b chu áo tr%c khi tin hành ghi chép. — Vi/c ghi chép có th3 tin hành tr%c, sau ho-c ngay trong khi th$c hi/n công vi/c. Nu vn àm thì h"n ch ghi chép nhng th8i gian ghi chép sau s$ vi/c không nên 3 quá lâu vì d quên, mt tính chính xác và c! th3. Nên sc d!ng các tiêu @ ngon gn c! th3, câu t] cGn rõ ràng, lôgic, úng ng pháp, +m b+o úng và J ngh^a, không nhGm l[n gia mô t+ và ánh giá. Mô t+ là ghi l"i m t cách trung th$c s$ vi/c. Sau mSi phGn mô t+ có phGn kt lu(n. *ánh giá còn bao g#m c+ nh(n xét, quan i3m cJa cá nhân. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 63.

(64) 2. K nng l8u tr h/ sN. H# sD xã h i cá nhân ph!c v! cho nhi@u m!c ích quan trng. ThM nht, ghi chép l"i 3 ánh giá v@ m-t xã h i và v"ch k ho"ch hành ng trong t]ng tr8ng hp. Vi/c a các d ki/n và các khía c"nh liên quan vào h# sD giúp cho giáo viên ánh giá d dàng hDn. ThM hai, h# sD xã h i cá nhân cGn thit cho vi/c qu+n tr, cung cp nhng thông tin cGn thit 3 nh kì xem xét l"i công vi/c cJa cD sX v@ cht lng c4ng nh s lng các ho"t ng. T] n i dung h# sD cá nhân, nhà qu+n lí có th3 phát hi/n c giáo viên ã sc d!ng th8i gian nh th nào, X âu và vào vi/c gì. Công vi/c xem xét này cGn cho vi/c ánh giá tính hi/u qu+ công tác cJa cD sX. ThM ba, h# sD cá nhân còn c dùng 3 giáo d!c và nghiên cMu. H# sD cá nhân có n i dung, cht li/u Gy J, trX thành ngu#n giá tr cho vi/c nghiên cMu trong công tác xã h i. H# sD công tác xã h i cá nhân còn có ích trong th$c hành công tác xã h i. Chúng áp Mng m!c ích trong hun luy/n, b#i d7ng giáo viên tham gia công tác xã h i. Nội dung 3 CÁC KĨ NĂNG CẦN THIẾT ĐỂ GIÁO VIÊN GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN THAM GIA CÔNG TÁC XÃ HỘI NHÓM. Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm kĩ năng lãnh đạo nhóm và sự cần thiết của kĩ năng lãnh đạo nhóm đối với giáo viên giáo dục thường xuyên. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) B=n hãy lit kê nh ng kX nVng c' b*n trong lãnh #=o nhóm.. 64 | MODULE GDTX 31.

(65) (2) T=i sao giáo viên GDTX cDn ph*i có kX nVng lãnh #=o nhóm?. B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. Các k^ nNng lãnh o nhóm có vai trò -c bi/t quan trng i vi giáo viên trong quá trình tH chMc hc t(p cho các hc viên, giúp h tr giáo d!c i vi c hai loi hình nhóm can thi p và nhóm nhim v. Nh ng k^ nNng này !c s" d ng ngay c khi trong nhóm có thành viên $ nNng l%c và !c nhóm tín nhi m bGu làm tr!'ng nhóm. Giáo viên r(t c)n có k^ nNng lãnh o *+ giúp cho ng!,i tr!'ng nhóm hoàn thành tt nhi m v c$a mình. K^ nNng lãnh o nhóm !c hi +u r(t r.ng, bao g#m nNng l%c i/u phi, i/u hành, thu hút s% tham gia c$ a các thành viên; x" lí các xung .t nhóm; 0 nh h!ng các thành viên nhóm h!ng ti mc ích, mc tiêu c$a cá nhân và c$a nhóm. K^ nNng lãnh "o nhóm có nhi@u i+m khác bi t vi k^ nNng làm vic vi cá nhân. Vi nhóm, các thành viên và giáo viên @u có cD h.i l %a chn, tham gia vào lãnh o, qun lí. H có th3 gi vai trò ch$ .ng và quy3t 0nh tDng tác vi m.t s thành viên. C4ng có th+ có kh nNng cao hDn trong vic chia s6 quy/n lãnh o và ch0u trách nhim lãnh o khác nhau. N i dung v@ các k^ nNng lãnh o s7 !c trình bày theo ba n.i dung công vic chính c)n th%c hin trong ti3n trình nhóm công tác xã h.i. Tài liu này không i sâu phân tí ch t :ng k^ nNng nh; mà chV gi%i thi/u, phân tích m .t s k^ nNng chí nh, quan trng trong ba nhóm k^ nNng là: nhóm thu th<p và ánh giá thông tin, nhóm k^ nNng thúc =y ti 3n trình nhóm và nhóm k^ nNng hành .ng.. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 65.

(66) CÁC K NNG LÃNH Thu th-p và .ánh giá thông tin. Thúc .1y ti2n trình nhóm. 1. K8 n9ng nh-n bi2t và mô t suy ngh8, cm xúc và hành vi. 2. K8 n9ng thu th-p thông tin, .=t câu h?i và g@i m . 3. K8 n9ng tóm l'@c và chB nh? thông tin. 4. K8 n9ng tDng h@p suy ngh8, cm xúc và hành vi. 5. K8 n9ng phân tích thông tin.. 1. K8 n9ng thu hút/lôi cuGn thành viên nhóm. 2. K8 n9ng quan tâm/ ch9m sóc thành viên nhóm. 3. K8 n9ng b c l bn thân. 4. K8 n9ng phn hIi thành viên nhóm. 5. K8 n9ng t-p trung và giJ tr)ng tâm hot . ng nhóm. 6. K8 n9ng t-p trung vào giao ti2p nhóm. 7. Ch)n l)c n i dung 8. H'(ng dNn t'ng tác nhóm.. O Hành . ng 1. K8 n9ng hO tr@ . 2. K8 n9ng tD ch+c/k2t c"u li và tD ch+c li. 3. K8 n9ng k2t nGi giao ti2p cQa các thành viên 4. K8 n9ng chR dNn. 5. K8 n9ng t' v"n/tham v"n, . nghS ho=c h'(ng dNn. 6. K8 n9ng cung c"p nguIn lTc. 7. K8 n9ng làm mNu, .óng vai, hu"n luyUn. 8. K8 n9ng .Gi ch"t. 9. Gii quy2t xung . t/ mâu thuNn.. Hoạt động 2: Tìm hiểu kĩ năng thu th ập và đ ánh giá thông tin trong công tác xã hội. D;a vào hiKu bit và kinh nghim th;c tihn c^a mình, b=n hãy nh` l=i và lit kê ra nh ng kX nVng c' b*n #K thu th1p và #ánh giá thông tin trong công tác xã hi.. 66 | MODULE GDTX 31.

(67) B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 có thêm hi3u bit v@ các k^ nNng thu th(p và ánh giá thông tin trong công tác xã h i. Thông tin phản hồi. *ây là nhóm k^ nNng rt hu ích trong vi/c tri3n khai xây d$ng và th$c hi/n k ho"ch công tác xã h i. Nhóm k^ nNng này g#m có 5 k^ nNng cD b+n và quan trng. 1. K nng nhOn bit và mô t) suy ngh, c)m xúc và hành vi c@a các thành viên. Thông th8ng, i tng luôn c+m thy rt khó khNn khi chia s các suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa h. K^ nNng này c giáo viên th3 hi/n thông qua vi/c giúp các thành viên nh(n bit và mô t+ suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa mình. Tr%c ht, giáo viên h%ng d[n các thành viên trong nhóm nh(n d"ng c suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa mình, thông qua vi/c cung cp thông tin v@ nhng du hi/u nh(n d"ng các suy ngh^, c+m xúc và hành vi. Ví d! nh giúp m t s thành viên nhóm bit là h th8ng có suy ngh^ tiêu c$c tr%c nhng khó khNn. H luôn cho r?ng: mình không J kh+ nNng, khó khNn này quá l%n không th3 vt qua; mình th(t vô d!ng... *ây là nhng suy ngh^ có +nh hXng không tt n quá trình gi+i quyt MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 67.

(68) vn @ cJa i tng. HDn th, nhng suy ngh^ thiu tích c$c này còn +nh hXng n các thành viên khác, làm h nh!t chí, không mun phn u tip. Giáo viên cung cp nhng du hi/u nh(n d"ng các tr"ng thái c+m xúc nh: khi gi(n d thì cD th3 nóng lên, nhp tim (p nhanh hDn, khó ki3m soát c ngôn ng (quát mong ho-c sc d!ng t] ng không suy ngh^ tr%c)... Giáo viên có th3 giúp i tng nh(n ra là h còn có hành vi làm cho thành viên khác hi3u nhGm là mình b xúc ph"m/không c tôn trng, nh v]a nói v]a chV tay vào m-t ng8i khác, ang giao tip thì t$ ý b i... Bên c"nh vi/c giúp các thành viên nh(n d"ng c suy ngh^, c+m xúc và hành vi, giáo viên cGn giúp các thành viên mô t+ c nhng suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa h. Giáo viên có th3 t(p cho các thành viên bit cách và hình thành thói quen chia s tr"ng thái, suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa mình i v%i các thành viên khác. Giáo viên có th3 làm ng tác m[u khi chia s suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa mình tr%c nhóm. Khi các thành viên chia s suy ngh^, c+m xúc và hành vi cJa mình, giáo viên có th3 thu th(p thông tin 3 có th3 ánh giá v@ tr"ng thái cJa i tng. 2. K nng thu thOp thông tin. *ây là k^ nNng ht sMc cGn thit i v%i m t giáo viên 3 thu th(p c các thông tin thông qua vi/c gi hi thông tin, -t câu hi và gi mX. Khi thu th(p thông tin, giáo viên xác nh nhng thông tin nào cGn thu th(p và t] nhng ngu#n nào. Giáo viên cGn xác nh phDng pháp thu th(p thông tin: phng vn tr$c tip hay qua i/n tho"i, vit th hay th+o lu(n nhóm... *3 th$c hi/n k^ nNng -t câu hi, giáo viên cGn l$a chn và a ra các câu hi rõ ràng, d hi3u và phù hp v%i n i dung thông tin, không nên sc d!ng các câu hi kép và các câu hi có n i dung quá n-ng n@. Vì sa có m t s thành viên, do trình h"n ch nên không hi3u yêu cGu, tr+ l8i không úng trng tâm ho-c có th3 chng i, b$c tMc do hi3u nhGm. *i v%i m t s nhóm thành viên, -t câu hi và gi ý câu hi có th3 xem nh m t s$ i cht và thách thMc 3 ki3m nh l"i nhng thông tin ã c cung cp tr%c ó. Trong quá trình thu th(p thông tin, v%i nhng thành viên có kh+ nNng din "t yu thì giáo viên cGn sc d!ng k^ nNng gi mX 3 h hi3u và cung cp c các thông tin cGn thit. 68 | MODULE GDTX 31.

(69) 3. K nng tóm l8Ic và chP nh.. Giáo viên có k^ nNng này tMc là bit tHng hp và nói l"i m t cách ngon gn, bao quát nhng thông tin c trình bày. N i dung thông tin tóm lc chV @ c(p n nhng chi tit, th8i i3m, a i3m quan trng nht, không @ c(p n nhng vn @ ít quan trng ho-c không liên quan. Tóm lc sa giúp cho giáo viên xác nh c nhng vn @ ct lõi, chJ yu v@ nhng thông tin ã c a ra và t"o cD h i 3 ph+n ánh l"i. K^ nNng tóm lc giúp cho các thành viên nhóm và giáo viên có cD h i 3 xem xét nhng b%c tip theo khi gi+i quyt vn @. K^ nNng này c4ng cho phép các thành viên so sánh nh(n thMc cJa mình v%i nhng gì ang x+y ra trong nhóm. Giáo viên có k^ nNng ch nh thông tin còn là ng8i bit phân chia thông tin phMc t"p cGn thu th(p thành nhng n i dung nh hDn t"o i@u ki/n cho các thành viên nhóm tr+ l8i d dàng và chính xác. K^ nNng này rt hu ích trong vi/c bin các vn @ phMc t"p thành nhng vn @ nh hDn 3 gi+i quyt. K^ nNng này hS tr, khuyn khích các thành viên trong nhóm và t"o ra ng cD cho các nhóm viên gi+i quyt t]ng khía c"nh khác nhau cJa vn @ l%n. 4. K nng tQng hIp suy ngh, c)m xúc và hành vi. Giáo viên có k^ nNng này là ng8i bit tóm lc, chop ni m t cách lôgic nhng suy ngh^, c+m xúc và hành vi chJ "o cJa các thành viên trong nhóm. *ây c4ng là công vi/c kt ni các ý ngh^a ?ng sau nhng hành ng; b c l k ho"ch c che giu, làm rõ c+m xúc ho-c suy ngh^, kt ni các giao tip 3 chV ra các quan i3m chính và xu h%ng trong hành ng, l8i nói cJa các thành viên. K^ nNng này rt hu ích trong vi/c a ra ph+n h#i cho thành viên, bit cách nhìn nh(n v@ h cJa các thành viên khác. Giáo viên nên t"o cD h i 3 các thành viên cùng tham gia vào vi/c tHng hp. Sa rt hu ích khi giáo viên tHng hp m t lo"t các tDng tác ho-c chV ra s$ ging nhau trong gi+i quyt vn @ nhóm ho-c trong các ki3u tDng tác giao tip cJa nhóm. 5. K nng phân tích thông tin. *ây là k^ nNng quan trng giúp cho giáo viên nh h%ng cách qu+n lí phù hp tin trình nhóm. Khi d li/u ã c t(p hp và sop xp l"i, giáo viên có th3 sc d!ng k^ nNng này 3 tHng hp và ánh giá cách thMc th$c hi/n. K^ nNng này bao g#m vi/c chV ra các bi3u trng trong d li/u, nh(n MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 69.

(70) bit các kho+ng trng trong d li/u và thit l(p cD ch ho-c k ho"ch 3 thu th(p d li/u nh?m hoàn thành b+n ánh giá cJa mình.. Hoạt động 3: Tìm hiểu kĩ năng thú c đ ẩy tiến trì nh nhó m trong công tác xã hội. D;a vào hiKu bit và kinh nghim th;c tihn c^a b*n thân, b=n hãy nh` l=i và vit ra nh ng kX nVng thúc #ay tin trình nhóm trong công tác xã hi.. B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 có thêm hi3u bit v@ các k^ nNng thúc _y tin trình nhóm trong công tác xã h i. Thông tin phản hồi. 1. K nng thu hút/lôi cu7n thành viên nhóm. K^ nNng thu hút/lôi cun cá c thành viên th + hi n ' kh nNng ng !,i lãnh o lôi cu n !c các thành viên tham gia tí ch c %c vào tin trì nh c$ a nhó m. Ví d nh tham gia nhi t tì nh và tí ch c %c cJa i tng vào vic tho lu <n cá c v(n */ liên quan *3n nhóm nh cách th ? c sinh hot, n .i dung sinh ho t... ho @c cách th ?c gii quy3t v (n */ c$ a nhóm c4 ng nh chia s6 thông tin và cách tri nghi m cá nhân, @c bi t là t o ra s % thí ch thú v/ nh ng v (n */ ang !c bàn lu <n trong nhó m. Vi c thu hút cá c thà nh viên c4 ng có th + hi+u là là m cho các thành viên tham gia, chia s6 vai trò lãnh o trong nhó m. MMc . tham gia/lôi cu n c$a nhó m vào ti 3n trì nh ho"t ng nhóm là th!c o s$ thà nh công c$ a hot .ng nhóm. K^ nNng thu hút các thành viên, tr c h 3t th + hi n ' kh nNng thuy3t trình, thuy3t phc các thành viên nhóm v/ các hot .ng nhóm. *+ có kh nNng này, giáo viên c)n chu =n b0 k^ n .i dung c )n truy/n t, t(71) c)n chú ý *3n cách di Dn t ngôn ng rõ ràng, dD hi+u, mch lc. C)n lu ý *3n nhng ti 3ng lóng, ngôn ng 0a phDng. Ti3p theo, giáo viên c)n bi 3t l%a chn và l Fng ghép các n .i dung vào hot .ng, gim ti a s% nhàm chán, th,i gian ch3t trong các buHi hp nhóm. Vì v<y, trong m.t buHi hp nhóm, giáo viên nên tH ch?c xen k7 các hot .ng có tính ch(t th giãn v%i các ho"t ng chính òi hi nhi/u nNng l!ng trí tu và th+ ch(t c$a các thành viên. Trong quá trình i/u hành nhóm, giáo viên c)n th+ hin kh nNng nhy cm vi nhu c)u, phn ?ng c$a các thành viên. Giáo viên c)n quan tâm tI mI *3n nhu c)u h tr c$a các thành viên. Quan sát và phn hFi k0p th,i nh ng phn ?ng c$a thành viên nhóm c4ng giúp giáo viên có !c s% tham gia c$ a các thành viên. Trong m.t s tr!,ng hp, giáo viên có th3 s" dng khi3u hài h!c c$a mình 3 to b)u không khí (m cúng, vui v6, giúp cho vi/c thu hút các thành viên tham gia. *+ các thành viên tham gia tích c %c hDn, giáo viên c)n có hành .ng hay l,i nói nh Jm khuy3n khích, khen ngi các thành viên óng góp vào n.i dung tho lu<n. K@c bi t là giáo viên c)n khen ngi k0p th,i n l %c th %c hin các hot .ng nhóm c$a các thành viên. *+ thu hút thành viên nhóm, giáo viên/ng!,i lãnh o c)n phi quan tâm *3n các thành viên trong nhóm @c bit là các thành viên ít khi có ý ki3n tham gia, ho@c nh ng thành viên do b0 thi3u m.t s kh nNng làm cn tr' quá trình tham gia. Ví d, trong nhóm có nh ng thành viên b0 khi3m th0 , h khó theo dõi !c s % tDng tác b Jng mLt và ngôn ng cD th+ nên h ngi phát bi+u vì không bi3t là mi ng !,i s7 phn ?ng th3 nào, giáo viên c)n bi 3t khích l h *+ h bi+u t ý ki3n c$a mình. Bên cnh ó, giáo viên c)n chú ý vic thi3t l<p môi tr!,ng tôn trng trong nhóm ngay t: nh ng hot ng )u tiên c$a nhóm. Thông th!,ng, vi n .i dung này, giáo viên nên i/u ph i *+ các thành viên a ra nh ng quy 0 nh v/ tôn trng ý ki3n trong ph)n xây d%ng n.i quy hay quy 0nh c$ a nhóm. Trong th%c t3, m.t s giáo viên th!,ng hay mLc phi li t<p trung quá nhi/u vào vic cung c(p thông tin cho cá nhân mà thiu t<p trung vào toàn nhóm. Li này làm gim s% nhit tình tham gia c$a các thành viên trong nhóm. Vì n3u làm nh v<y, các thành viên nhóm s7 cm th(y mình d!,ng nh ang xem màn “trình diDn” c$a ng!,i lãnh o vi m.t s thành viên thôi, ch? không phi là vi t(t c các thành viên. Nh ng thành viên không !c quan tâm s7 tr' nên buFn chán và không mun tham gia óng góp ý ki3n MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 71.

(72) cho nhóm. Giáo viên có th+ gim nguy cD này bJng cách cân bJng vi bn c(p . tDng tác c$a nhóm (c(p 1: tDng tác vi cá nhân; c(p 2: tDng tác trong nhóm nh;; c(p 3: tDng tác vi c nhóm; c(p 4: tDng tác vi nh ng ng!,i ngoài nhóm). Vic quan tâm úng m?c vi t:ng c(p . tDng tác thì hiu qu hot ng nhóm s7 tt hDn. 2. K nng tp trung và gi tr ng tâm ho<t +ng nhóm. Trong quá trình giúp nhóm, m.t trong nh ng thách th?c l n nh(t c$a giáo viên là duy trì s% t<p trung và trng tâm c$a nhóm. Th%c t3 cho th(y, các thành viên nhóm r(t dD dàng b0 m(t t<p trung và i ch ch h!ng, @c bit khi thành viên nhóm cha hoà nh <p và n Lm bLt !c n .i dung hot .ng nhóm ho@c h cha xem chDng trình c$a nhóm phù hp vi hoàn cnh c$ a h. Vì v<y, t<p trung và gi trng tâm hot .ng nhóm là m t k^ nNng !c ánh giá là m.t trong nh ng k^ nNng quan trng thúc =y ti3n trình nhóm. *+ th%c hi n thành công vic duy trì s% t<p trung c$a các thành viên, giáo viên c)n h!ng dNn, nhLc nh' các thành viên tham gia vào công vic, hot .ng ang th%c hin. Khi phát hin th(y có c ác thành viên m(t t<p trung, không chú ý vào nhóm, giáo viên có th+ nhLc nh', h;i xem ti3n . các thành viên ó hoàn thành nhim v c$a mình *3n âu ho@c h!ng dNn li h cách th?c th%c hin nhim v. Trong m.t s tr!,ng hp, các thành viên nhóm phi th%c hin công vic r(t n@ng n/ và ph?c tp, h khó có th+ duy trì s% t<p trung. Giáo viên nên cho nhóm nghI ít phút, th%c hin m.t vài th$ thu<t th giãn *+ các thành viên l(y li s% t<p trung. Trong th %c t 3, do nhóm là t<p h p c$a nhi /u cá nhân nên có khi cá nhân a ra nhng ý kin khác nhau và khác xa so vi trng tâm hot .ng nhóm, làm m(t trng tâm nhóm. Ví d, khi c+ nhóm ang tho lu<n v/ h!ng gii quy3t v (n */, có thà nh viên l"i a ra ý ki3n v/ xây d%ng k 3 hoch cho tDng lai, các thành viên khác th (y thích thú nên sa à vào tho lu<n k3 hoch. Ho@c có thành viên a ra nh ng thông tin và nh ng v(n */ không liên quan nhng li là ch$ */ nó ng b;ng, th ,i s% trong cu.c sng, làm cho các thà nh viên bùng nH tranh lu <n. Th 3 là nhóm quên i n .i dung chính c )n tho lu<n. Trong nh ng tr!,ng hp này, giáo viên phi s%m phát hi/n và có bin pháp nhLc li 0nh h!ng ã !c c nhóm th ng nh (t. Ho@c có th+ */ ngh0 thà nh viên nhóm trình bày m.t cách chi ti 3t, nh Lc li m!c ích vi c ang làm, *+ cá c thành viên nhóm i@u chVnh n i dung tho lu <n c$ a h sát th %c vi mc tiêu h cGn t !c. 72 | MODULE GDTX 31.

(73) 3. K nng tp trung vào giao ti p nhóm. K^ nNng t <p trung vào giao ti3p nhóm là kh nNng giáo viên khuy3n khích, h!ng các thành viên xây d%ng, tham gia tí ch c%c vào vi/c giao ti3p gi a các thành viên trong nhóm. K^ nNng t<p trung vào giao ti3p nhóm th+ hi n ' vic giáo viên luôn quan sát, theo dõi hình thái giao ti 3p trong nhóm. T: ó xác 0nh !c nh ng giao ti3p nào còn thi 3u và còn y3u *+ khích l thành viên giao ti3p. *+ bi3t !c hì nh thái và m?c . giao ti 3p gia cá c thành viên (trong ó có ng!,i tr !'ng nhóm), giáo viên quan sát mô hình giao ti 3p trong nhóm, t : ó ánh giá nh ng giao ti 3p nào còn y 3u và cha th + th%c hi n !c m i quan h trong giao ti 3p *+ có bin phá p kh Lc phc. M t trong nhng mô hình giao tip mà giáo viên có th3 dùng ó là sD # tDng tác nhóm. SD # tDng tác nhóm sa cho thy ã có s$ tDng tác #ng @u cha, hay là các thành viên chV m%i chú ý giao tip v%i trXng nhóm và không giao tip v%i các thành viên... qua bi3u hi/n mMc tDng tác. V trí ng#i cJa các thành viên trong sD # nhóm phGn nào th3 hi/n s$ tDng tác trong giao tip nhóm. Các thành viên ng#i quây quGn theo hình tròn sa thu(n ti/n cho vi/c quan sát, giao tip hi/u qu+ và t"o c s$ thân thi/n. Nu trXng nhóm ng#i trên, t"o ra thM b(c gia các thành viên và ng8i trXng nhóm thì giao tip khó gGn g4i. Qua sD # tDng tác nhóm, giáo viên sa xác nh giao tip chung cJa nhóm nh th nào, bit các thành viên nào cGn c hS tr. T] ó có bi/n pháp giúp 7 trXng nhóm và các thành viên khác. Trong th$c t, giáo viên do quá chú tâm vào nhi/m v! ph+i hoàn thành mà sao nhãng giao tip trong nhóm. *ôi khi các thành viên trong nhóm c4ng không t(p trung vào giao tip nhóm, chV c gong t(p trung vào hoàn thành nhi/m v! và ít chú ý t"o cD h i giao tip nhóm. Khoc ph!c hi/n tng này, giáo viên cGn bit cân b?ng gia nhi/m v! và t"o cD h i giao tip nhóm, cGn t"o ra các ho"t ng có s$ tham gia chung cJa tt c+ thành viên, t"o cD h i thit l(p giao tip v%i các thành viên khác trong nhóm. Giáo viên nên @ c(p n vi/c t(p trung vào giao tip nh m t phGn cJa tin trình hS tr các thành viên nhóm gi+i quyt vn @. 4. K nng h8Kng dSn t8Nng tác nhóm. Công tác xã h i nhóm sc d!ng tDng tác gia các thành viên trong nhóm 3 hS tr chính các thành viên có nNng l$c gi+i quyt vn @ cJa mình. Vì v(y k^ nNng h%ng d[n tDng tác nhóm có ý ngh^a quan trng trong MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 73.

(74) công tác xã h i nhóm. D$a trên nhng thông tin nom bot c v@ giao tip trong nhóm mà giáo viên quyt nh mMc cGn thit ph+i có nhng can thi/p h%ng d[n tDng tác trong nhóm. *3 tDng tác có hi/u qu+, giáo viên cGn h%ng d[n tDng tác nhóm. K^ nNng h%ng d[n s$ tDng tác c th$c hi/n qua vi/c giáo viên h%ng s$ tDng tác t%i nhng nDi giao tip ít. Ví d!, sau khi nh(n thy thành viên A cJa nhóm tDng tác rt ít, giáo viên tác ng t%i các thành viên khác có giao tip v%i thành viên A 3 t"o s$ tDng tác, ho-c giáo viên tr$c tip nhoc thành viên A ph+n h#i l"i nhng giao tip cJa các thành viên khác. Giáo viên có th3 i@u tit tDng tác cJa nhóm. Ví d!, trong nhóm có m t ho-c hai thành viên ln át các thành viên khác, tip nh(n c+ nhng giao tip cJa nhng thành viên khác, không 3 cho nhng thành viên này có cD h i tDng tác, giáo viên cGn nhoc nhX thành viên này i@u chVnh, dành quy@n tDng tác cho các thành viên khác. Giáo viên có th3 th$c hi/n vi/c i@u tit này qua thit l(p quy nh dành quy@n bình zng tham gia cho tt c+ các thành viên trong nhóm (Ví d! nh quy nh v@ th8i gian cho mSi thành viên trong mSi buHi sinh ho"t nhóm, 3 t"o cD h i cho mi thành viên có th8i gian trình bày ý kin...). *3 xác nh h%ng d[n tDng tác nhóm, giáo viên có th3 ly thông tin t] vi/c va sD # tDng tác. Giáo viên sc d!ng giy và bút ghi l"i v trí ng#i cJa các thành viên trong nhóm nh trong th$c t. Ví d! nh ng#i theo mô hình tròn, ng8i trXng nhóm X gia và các thành viên ng#i xung quanh (mô hình 1), hay mô hình ng8i trXng nhóm ng#i trên và thành viên ng#i (mô hình 2): C. D. A. B. A .... E. F. Mô hình 1. G. B. C. D. .... Mô hình 2. Ghi chú: A là tr&"ng nhóm. )ây chj là 2 hình mô ph[ng, trong th;c t. giao tip hiu qu* th&Tng theo mô hình ngMi ch U. 74 | MODULE GDTX 31.

(75) Sau khi ã mô phng c chS ng#i, giáo viên sa ghi t8ng thu(t l"i mMc tDng tác gia các thành viên: Ai tDng tác nhi@u v%i ai; Ai không có cD h i giao tip; Ng8i trXng nhóm có tDng tác c v%i tt c+ các thành viên không... Nhng tDng tác này có th3 th$c hi/n b?ng các 8ng ni gia các thành viên, theo quy %c cJa giáo viên. Th8ng là ghi l"i s lGn, nu càng (m có ngh^a là tDng tác nhi@u, còn Mt quãng hay m8 là tDng tác ít. Bên c"nh vi/c va sD # nhóm, giáo viên có th3 ly thông tin qua s$ quan sát tr%c và sau các buHi hp nhóm xem mMc thân thi/n, tDng hS l[n nhau gia các thành viên nh th nào 3 t] ó h%ng d[n các thành viên tDng tác. V%i m t thành viên rt ít khi tham gia vào ho"t ng nhóm, có ngh^a là ít tDng tác v%i nhóm, giáo viên có th3 h%ng d[n tDng tác cJa cá nhân này thông qua vi/c i@u phi và dùng áp l$c nhóm, quy nh ng8i nào c4ng ph+i tham gia và h%ng d[n ng8i khác ít nht m t lGn, 3 thành viên ó ph+i tham gia. V%i nhng tr8ng hp này, cGn có s$ khích l/ úng 3 h dGn hoà nh(p vào quá trình tDng tác nhóm. C4ng có tr8ng hp ngc l"i, m t thành viên l"i có quá nhi@u tDng tác, ln át ng8i khác thì giáo viên ph+i i@u chVnh m t cách t nh, 3 ng8i ó b%t ln át các thành viên khác. Nh v(y, tu theo tình hình c! th3 mà giáo viên sc d!ng k^ nNng h%ng d[n tDng tác nhóm 3 thúc _y tin trình nhóm.. Hoạt động 4: Tìm hiểu kĩ năng hành động và kĩ năng giải quyết xung đột, mâu thuẫn trong công tác xã hội. D$a vào hi3u bit và kinh nghi/m th$c tin, b"n hãy vit ra nhng suy ngh^ cJa mình 3 th$c hi/n m t s yêu cGu sau: (1) Các kX nVng hành #ng nhóm.. (2) Các kX nVng gi*i quyt xung #t, mâu thubn: MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 75.

(76) B"n hãy i chiu nhng n i dung v]a vit v%i nhng thông tin d%i ây và t$ hoàn thi/n nhng n i dung ã vit. Thông tin phản hồi. Nhóm k^ nNng hành ng bao g#m c+ nhng k^ nNng thúc _y nh hS tr, a ra nhng chV d[n, chV ra nhng ngu#n l$c, làm m[u và h%ng d[n l"i cho các thành viên nhóm và c+ nhng k^ nNng i cht và gi+i quyt m[u thu[n nhóm. 1. Các k nng hành +ng. Trong tin trình công tác xã h i nhóm, vi/c hS tr và a ra nhng chV d[n úng lúc và phù hp rt quan trng i v%i tt c+ nhóm can thi/p và nhóm nhi/m v!. Tuy nhiên, các k^ nNng này -c bi/t quan trng hDn v%i nhóm can thi/p, vì các thành viên có nhng khó khNn n+y sinh mà t$ mình khó xc lí c khi không có s$ hS tr c+ v@ tinh thGn l[n chuyên môn. Vì v(y, giáo viên cGn nh(n bit c khi nào thành viên nhóm cGn s$ hS tr và h%ng d[n. *3 có th3 th$c hi/n công vi/c cJa nhóm, k^ nNng xác nh và tìm ra các ngu#n l$c 3 kt ni các thành viên trong nhóm c4ng là k^ nNng cGn thit. K^ nNng này có th3 "t c thông qua vi/c mX r ng giao tip, c(p nh(t thông tin và sc d!ng nhng m"ng l%i cJa cá nhân hay tH chMc liên quan. Bên c"nh vi/c chV ra nhng ngu#n l$c, giáo viên ph+i có k^ nNng làm m[u và h%ng d[n l"i cho các thành viên. Ví d!, nu trong nhóm có m t s thành viên không bit cách bot Gu câu chuy/n trong giao tip, giáo viên cGn làm m[u và h%ng d[n các thành viên cách giao tip hi/u qự 2. K nng gi)i quyt xung +t, mâu thuSn. Hi/n tng xung t, mâu thu[n nhóm th8ng x+y ra trong môi tr8ng có nhi@u cá nhân c t(p hp và sinh ho"t v%i nhau trong m t nhóm. 76 | MODULE GDTX 31.

(77) Xung t nhóm là tr"ng thái mà trong ó hành vi xã h i cJa nhóm có th3 gây cho các cá nhân nhng mâu thu[n v%i nhau. Vì v(y, vi/c có c k^ nNng gi+i quyt xung t, mâu thu[n trong nhóm là rt cGn thit cho công tác lãnh "o và i@u phi nhóm. Xung t và mâu thu[n sa xut hi/n trong nhóm khi nhóm có s$ khác bi/t trong nhu cGu, nh(n thMc, m!c tiêu, kinh nghi/m và giá tr. Nhng s$ khác bi/t này th8ng là gia cá nhân, nhóm nh trong nhóm. Ví d!, xung t và mâu thu[n x+y ra khi có m t cá nhân b+o thJ trong nhóm c gong áp -t quan i3m và hành ng cJa mình i v%i nhóm, i Gu 3 có s$ tho+ mãn. Xung t và mâu thu[n còn có th3 xut phát t] vi/c thiu thông tin liên l"c cJa mi ng8i trong nhóm. Vì v(y, nu giáo viên hi3u c nhu cGu, giá tr nh(n thMc... cJa các thành viên trong nhóm thì lúc ó có th3 tránh c nhng mâu thu[n. Giáo viên cGn gi%i thi/u m!c tiêu, quy nh và nhng giá tr cD b+n 3 tt c+ các thành viên có nhng hi3u bit nhng i@u mà nhóm mong i và giúp tránh c xung t và mâu thu[n. Có hai m!c ích chính ph+i quan tâm khi gi+i quyt nhng tình hung xung t và mâu thu[n: (1) *"t c m!c tiêu cJa cá nhân (nh h%ng nhi/m v!); (2) Gi mi quan h/ tt v%i nhng ng8i khác (nh h%ng quan h/). Khi xc lí xung t và mâu thu[n, giáo viên cGn cân b?ng hai m!c tiêu này. Có hai d"ng xung t và mâu thu[n th8ng din ra trong nhóm công tác xã h i. *ó là mâu thu[n n+y sinh trong khi th$c hi/n nhi/m v! và mâu thu[n liên quan n tình c+m. Giáo viên mun xc lí c xung t xã h i và mâu thu[n nhóm, tr%c ht cGn nom c hai lo"i hình này. Xung t và mâu thu[n n+y sinh trong khi th$c hi/n nhi/m v! là xung t và mâu thu[n ý tXng, thông tin và th$c t c din ra trong ho"t ng nhi/m v! cJa nhóm. Lo"i mâu thu[n này th8ng không có li i v%i s$ phát tri3n cJa nhóm. Gi+i quyt mâu thu[n lo"i này khó hDn nhng mâu thu[n trong công vi/c. Can thi/p úng lúc vào tin trình cJa nhóm có th3 làm gi+m xung t và mâu thu[n. Trong th$c t, m t s giáo viên th8ng thy rt khó khNn khi gi+i quyt các xung t và mâu thu[n. H c né tránh, b qua ho-c gi+m thi3u vi/c @ c(p n nhng xung t và mâu thu[n, hi vng xung t sa bin mt. Cách xc lí này nhìn chung là không gi+i quyt c vn @ mà có khi l"i ph+n tác d!ng. Khi ph+i xc lí nhng mâu thu[n bên trong cJa mSi cá nhân, giáo viên cGn cùng các thành viên sc d!ng m t s k^ thu(t sau 3 gi+i quyt ho-c MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 77.

(78) gi+i hoà các xung t và mâu thu[n: ThM nht, c gong tìm ra gc r cJa vn @. ThM hai, tìm kim nhng i3m tDng #ng v@ li ích cJa các bên. ThM ba, nhanh chóng i@u chVnh ngôn ng, hành vi phù hp 3 ngNn ch-n nhng du hi/u xu có cD h i bùng phát trong nhóm. ThM t, gi+i quyt xung t và mâu thu[n trên cD sX cùng có li và vì li ích chung cJa toàn nhóm. Sau ây là m t mô hình 6 b%c gi+i quyt xung t và mâu thu[n: Bc 1: Nêu ra và xác nh nhu cu ca mi bên Bc 2: a ra nhng quy!t nh có tính kh& thi Bc 3: Phân tích và ánh giá m3t m4nh và i5m y!u ca t6ng hng gi&i quy!t Bc 4: L)a ch*n gi&i pháp phù h-p vi l-i ích ca các bên và ca toàn nhóm Bc 5: Th)c hi9n gi&i pháp Bc 6: Theo dõi, ánh giá k!t qu& th)c hi9n các gi&i pháp. Hoạt động 5: Tìm hiểu kĩ năng tạo lập liên hệ giữa các cá nhân trong nhóm. D;a vào hiKu bit và kinh nghim th;c tihn c^a b*n thân, b=n hãy lit kê nh ng kX nVng c' b*n #K t=o l1p liên h gi a các cá nhân trong nhóm.. 78 | MODULE GDTX 31.

(79) B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 có thêm hi3u bit v@ các k^ nNng t"o l(p liên h/ gia các cá nhân trong nhóm. Thông tin phản hồi. K^ nNng t"o s$ liên h/ gia các cá nhân là m t trong nhng k^ nNng cD b+n trong công tác xã h i nhóm. Giáo viên bit và sc d!ng c k^ nNng này sa em l"i nhng kt qu+ tích c$c cho quá trình giúp 7 i tng. K^ nNng này tr%c ht th3 hi/n X s$ tôn trng và thân m(t, cXi mX cJa giáo viên. S$ tôn trng cJa giáo viên góp phGn t"o c bGu không khí 3 các thành viên c+m thy an toàn, an tâm và c tôn trng. Giáo viên th3 hi/n k^ nNng này b?ng nhng bi3u hi/n cJa nét m-t, i/u b , ging nói và nhng cc ng khác cJa cD th3. Vi/c long nghe tích c$c y sa thúc _y quá trình hS tr din ra nhanh chóng và hi/u qự K^ nNng này còn c th3 hi/n thông qua nhng ngôn ng nh"y c+m và t nh khi phân tích, góp ý và c+ khi nht trí. Giáo viên còn cGn th3 hi/n s$ trân trng tích c$c không i@u ki/n. K^ nNng này th3 hi/n thông qua vi/c chp nh(n không i@u ki/n giá tr b+n nNng vn có cJa con ng8i 3 tránh a ra nhng phê phán và H lSi cho i tng. Khi th3 hi/n k^ nNng này, giáo viên cGn lu ý duy trì giao tip b?ng mot tr$c tip và t nh v%i các thành viên trong nhóm; duy trì v trí và tr"ng thái cD th3 tho+i mái và cXi mX; bit tên cJa t]ng thành viên trong nhóm và bit c nhng cách gi thân thi/n cJa t]ng thành viên; th3 hi/n s$, t nh và nh"y c+m trong nhng giao tip v%i i tng. Giáo viên nào có c k^ nNng liên h/ gia các cá nhân thì ng8i ó có kh+ nNng t(p hp và thu hút các thành viên trong nhóm tham gia vào ho"t ng nhóm, góp phGn t"o thành công trong quá trình công tác xã h i nhóm.. Hoạt động 6: Tìm hiểu kĩ năng điều phối nhóm trong công tác xã hội. D;a vào hiKu bit và kinh nghim th;c tihn c^a mình, b=n hãy lit kê ra nh ng kX nVng c' b*n #K #iJu ph4i nhóm trong công tác xã hi. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 79.

(80) B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 có thêm hi3u bit v@ các k^ nNng i@u phi nhóm trong công tác xã h i. Thông tin phản hồi. Trong công tác xã h i nhóm, k^ nNng i@u phi là k^ nNng ti quan trng mà mSi giáo viên tham gia công tác xã h i cGn không ng]ng hc hi, áp d!ng và nâng cao 3 có c hi/u qu+ tt nht. K^ nNng này th3 hi/n X vi/c i@u phi, phân công, tH chMc các công vi/c cJa nhóm din ra nhp nhàng, t"o l(p và duy trì bGu không khí xây d$ng, kích thích các thành viên tham gia nhi/t tình và có hi/u qu+ vào tin trình giúp 7. Tr%c ht X kh+ nNng i@u phi, phân công các công vi/c nhóm, giáo viên bit chú ý n vi/c xem xét và phát huy nhng i3m m"nh cJa t]ng cá nhân trong nhóm. Ví d!, m t thành viên trong nhóm có nNng l$c tH chMc các trò chDi khXi ng thì có th3 phân công thành viên ó chu trách nhi/m tH chMc các ho"t ng khXi ng khi sinh ho"t nhóm. Vi/c phân công úng ng8i, úng vi/c và tham gia #ng @u gia các thành viên không chV giúp công vi/c nhóm din ra trôi ch+y mà còn là quá trình trao quy@n hay nâng cao nNng l$c cho b+n thân i tng là thành viên c phân công. K^ nNng i@u phi cJa giáo viên còn c th3 hi/n X vi/c xc lí s$ a d"ng X trong nhóm. Trong quá trình i@u phi, giáo viên ph+i bit và sc d!ng c nhng i3m m"nh, h"n ch nhng i3m yu cJa s$ a d"ng. Ví d! nh s$ a d"ng v@ tr+i nghi/m cJa các thành viên trong nhóm ph! n b b"o hành gia ình. Lo"i nhóm này có i3m m"nh là nu nhng tr+i nghi/m c chia s, ng8i có tr+i nghi/m nhi@u giúp ng8i có tr+i nghi/m ít hDn, thì rt hu ích cho tt c+ các thành viên trong nhóm. Kh+ nNng i@u phi cJa giáo viên còn th3 hi/n X vi/c t"o ra bGu không khí xây d$ng, kích thích các thành viên trong nhóm tham gia nhi/t tình và có hi/u qu+ vào các ho"t ng nhóm. Trong công tác xã h i nhóm, môi tr8ng tDng hS trong nhóm là rt quan trng, -c bi/t i v%i. 80 | MODULE GDTX 31.

(81) nhng nhóm tr li/u khi các thành viên trong nhóm @u là nhng i tng có nhng tHn thDng nht nh. Giáo viên tham gia công tác xã h i ph+i có k^ nNng t"o l(p môi tr8ng nhóm Gm m và có tính xây d$ng. K^ nNng này th3 hi/n X kh+ nNng giúp các thành viên thit l(p môi tr8ng an toàn và tin c(y trong nhóm. Bên c"nh ó, giáo viên c4ng cGn sc d!ng k^ nNng i@u phi 3 kích thích s$ tham gia cJa các thành viên trong nhóm. Khi giáo viên quan sát thy có nhng thành viên cha tham gia ho-c tham gia ít thì cGn tác ng ngay. Giáo viên có th3 g-p riêng tìm hi3u thêm thông tin v@ thành viên ó ho-c giao nhi/m v!, trách nhi/m cho thành viên ó, t"o cD h i 3 h tham gia. DGn dGn h sa quen và tham gia tích c$c hDn vào các ho"t ng cJa nhóm.. Hoạt động 7: Tìm hiểu kĩ năng tự bộc lộ trong công tác xã hội. D;a vào hiKu bit và kinh nghim th;c tihn c^a mình, b=n hãy lit kê ra nh ng kX nVng c' b*n #K t; bc l trong công tác xã hi.. B"n hãy c nhng thông tin d%i ây 3 có thêm hi3u bit v@ k^ nNng t$ b c l trong công tác xã h i. Thông tin phản hồi. B c l b+n thân là m t trong nhng yu t tr li/u quan trng cJa nhóm. Vì v(y giáo viên cGn ph+i bit và th3 hi/n c k^ nNng này trong quá trình hS tr nhóm. K^ nNng t$ b c l là vi/c giáo viên chia s nhng tr+i nghi/m có liên quan cJa b+n thân v%i nhóm, giúp các thành viên b c l chia s nhng tr+i nghi/m cJa h v%i nhóm. K^ nNng này rt quan trng trong vi/c thúc _y tin trình nhóm. Khi giáo viên chia s nhng thông tin v@ tr+i nghi/m cJa b+n thân thì các thành viên trong nhóm sa nh(n c s$ #ng c+m, s$ chân thành, cXi mX cJa h v%i nhóm. Nhng c+m nh(n này rt quan trng trong vi/c các thành viên quyt nh chia s vn @ cJa mình v%i nhóm. Khi chia s nhng thông tin (có liên quan t%i n i. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 81.

(82) dung ang th+o lu(n) v%i nhóm, tMc là giáo viên ã làm m[u 3 các thành viên trong nhóm hc cách thMc chia s trong nhóm. Vi/c giúp thành viên trong nhóm b c l c suy ngh^, c+m xúc cJa mình v@ các vn @ quan trng m t cách thích hp theo cách nh h%ng vào m!c ích sa giúp ích nhi@u cho tin trình nhóm. K^ nNng này rt cGn thit trong lo"i nhóm can thi/p vì trong nhóm này th8ng có nhng l^nh v$c c cho là “nh"y c+m” hay là vn @ “kiêng k” không nên nhoc n. Vì th mà vi/c sc d!ng k^ nNng này sa thúc _y giao tip trong các chJ @ khó @ c(p. Ví d!, vi/c b c l c+m xúc không c coi là “không tích c$c” nh cho mi ng8i bit mình hay cáu got trong nhóm tr li/u xc lí gi(n d. Thông th8ng, ít ng8i k3 l"i cho ng8i khác là mình nh th. Vì v(y, giáo viên có th3 bot Gu b?ng vi/c chia s s$ ki/n làm mình nHi cáu không ki@m ch c, sau ó khuyn khích các thành viên chia s nhng hoàn c+nh làm h cáu gi(n... Theo Reid (1997), có hai lo"i t$ b c l . Lo"i thM nht là a ra nhng thông i/p bày t hành ng cá nhân v%i i tng; nhng thông tin và tr+i nghi/m cá nhân c chia s v@ suy ngh^, c+m xúc. Lo"i thM hai là t$ b c l nhng khó khNn mà giáo viên tham gia công tác xã h i tr+i nghi/m, tDng t$ nhng gì mà i tng ang g-p ph+i. Lo"i hình này giúp cho giáo viên n gGn hDn v%i i tng, thu c+m hDn hoàn c+nh cJa h. Nội dung 4 KẾ HOẠCH THAM GIA HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI CỦA GIÁO VIÊN TẠI CỘNG ĐỒNG. Hoạt động 1: Xác định các hành động tham gia công tác xã hội ở địa phương. B=n hãy t; xác #nh các hành #ng tham gia công tác xã hi " #a ph&'ng. Thông tin phản hồi (Theo n i dung do ng8i hc t$ xác nh) Hoạt động 2: Thực hành xây dựng kế hoạch hành động tham gia công tác xã hội ở địa phương. B=n hãy xây d;ng k ho=ch hành #ng tham gia công tác xã hi " #a ph&'ng. 82 | MODULE GDTX 31.

(83) Thông tin phản hồi. Khung k ho"ch hành ng phát tri3n tham gia công tác xã h i X a phDng (giáo viên cNn cM vào i@u ki/n, kh+ nNng cJa b+n thân và nhu cGu cJa c ng #ng 3 xây d$ng k ho"ch cho sát hp).. S7 TT. Th i Ni dung tham gia gian, +Ua +iVm. W7i t8Ing. Ph8Nng pháp, k nng. D kin kt qu). 1. 2. 3. 4 ..... MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 83.

(84) D. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ TT. 1 2 3 4. Ni dung kiVm tra, +ánh giá. B"n hãy trình bày hi3u bit cJa mình v@ các tH chMc chính tr — xã h i X a phDng và phân tích s$ cGn thit giáo viên GDTX ph+i tham gia công tác xã h i. B"n hãy phân tích các k^ nNng cGn thit 3 giáo viên GDTX tham gia công tác xã h i cá nhân. B"n hãy phân tích các k^ nNng cGn thit 3 giáo viên GDTX tham gia công tác xã h i nhóm. CNn cM vào th$c t các tH chMc chính tr — xã h i X a phDng, i@u ki/n và kh+ nNng cJa mình, b"n hãy l(p K ho"ch “Hành ng phát tri3n” tham gia công tác xã h i trong th8i gian t%i.. 84 | MODULE GDTX 31. WiVm +ánh giá (100 +iVm). 20 30 30 20.

(85) E. TÀI LIỆU THAM KHẢO. 1. Tài li/u hun luy/n cJa APPEAL, cho cán b giáo d!c th8ng xuyên, t(p 8, S tay vJ phát triKn các trung tâm hHc t1p, VNn phòng UNESCO, khu v$c châu Á — Thái Bình DDng, Bangkok, 1995. 2. V! Giáo d!c Th8ng xuyên, B Giáo d!c và *ào t"o và Hi/p h i Quc gia các tH chMc UNESCO Nh(t B+n (NFUAJ), Phát triKn trung tâm hHc t1p cng #Mng, 2004. 3. Vi/n Chin lc và ChDng trình Giáo d!c, B Giáo d!c và *ào t"o — UNESCO Hà N i, H&`ng dbn giáo d8c kX nVng s4ng " trung tâm hHc t1p cng #Mng, Hà N i, 2006. 4. Vi/n Chin lc và ChDng trình Giáo d!c, B Giáo d!c và *ào t"o — UNESCO Hà N i, Giáo d8c kX nVng s4ng cho trm em có hoàn c*nh khó khVn, NXB Chính tr Quc gia, Hà N i, 2006. 5. Vi/n Chin lc và ChDng trình Giáo d!c, B Giáo d!c và *ào t"o, Kt qu* #iJu tra th;c tr=ng giáo d8c kX nVng s4ng " trung tâm hHc t1p cng #Mng, *@ tài cp B , mã s 2005—80—28. 6. Nguyn Tr8ng, S tay h&`ng dbn viên, #K h&`ng dbn hHc t1p hiu qu*, Hi/p h i Quc gia các tH chMc UNESCO Nh(t B+n (NFUAJ), 2003. 7. B H#ng H"nh, Quan nim vJ chIt l&Nng và hiu qu* giáo d8c kX nVng s4ng " trung tâm hHc t1p cng #Mng, *@ tài nghiên cMu cá nhân, 2009. 8. Nguyn Mai Hà, B&`c #Du tìm hiKu mt s4 #0c #iKm tâm lí — xã hi c^a hHc viên ng&Ti l`n trong các trung tâm hHc t1p cng #Mng, *@ tài nghiên cMu cá nhân, 2009. 9. Lê Th Dung, Bài gi*ng ho=t #ng thông tin tuyên truyJn t=i c' s", NXB Lao ng — Xã h i, 2008. 10. Nguyn Th Thái Lan, Giáo trình Công tác xã hi nhóm, NXB Lao ng — Xã h i, 2008. 11. Nguyn Th Thái Lan — Bùi Th Xuân Mai, Giáo trình Công tác xã hi cá nhân và gia #ình, NXB Lao ng — Xã h i, 2011. MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 85.

(86) 12. Nguyn Th Kim Liên, Giáo trình Phát triKn cng #Mng, NXB Lao ng — Xã h i, 2010. 13. Nguyn Mai Hà, Giáo d8c kX nVng s4ng trong giáo d8c không chính quy t=i mt s4 n&`c vùng châu Á — Thái Bình D&'ng, T"p chí Thông tin khoa hc, s 112/2004. 14. Thái Xuân *ào, Giáo d8c kX nVng s4ng trong giáo d8c không chính quy, T"p chí Thông tin Khoa hc, s 112/2005.. 86 | MODULE GDTX 31.

(87) MỘT SỐ KĨ NĂNG CẦN THIẾT CỦA GIÁO VIÊN GDTX ĐỂ THAM GIA CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH TRỊ – XÃ HỘI. |. 87.

(88)

MODULE GDTX 31

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về