Module TH 01

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (630.11 KB, 24 trang )

(1)NGUYỄN KẾ HÀO. MODULE TH. 1 Một số vấn đề về t©m lÝ häc d¹y häc ë tiÓu häc. |. 7.

(2) A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN — "# có th# d)y t+t , ti#u h/c thì giáo viên c7n hi#u 89:c h/c sinh c<a mình, không phCi là hi#u chung chung mà c7n hi#u kF vG 8Hc 8i#m c<a mIi em nh9 nhKng ch< th# 8Lc nhMt vô nhN. — LuQt Giáo dSc c<a Nhà n9Uc ta quy 8Nnh: "Giáo dSc ti#u h/c nhYm giúp h/c sinh hình thành nhKng c[ s, ban 87u cho s] phát tri#n 8úng 8_n và lâu dài vG 8)o 8ac, trí tuc, th# chMt, thdm mF và các kF neng c[ bCn 8# h/c sinh tifp tSc h/c trung h/c c[ s," (MSc 2 "iGu 27). — H/c sinh là ch< th# c<a ho)t 8Lng h/c, là nhân vQt trung tâm, là mSc tiêu giáo dSc, nh9ng s] thành b)i c<a h/c sinh ti#u h/c l)i tùy thuLc vào ho)t 8Lng d)y c<a giáo viên, ng9ni giK vai trò có tính quyft 8Nnh s] thành b)i c<a giáo dSc. — Module này 8G cQp 8fn 8Hc 8i#m tâm lí c<a h/c sinh ti#u h/c, nhKng 8Hc 8i#m c[ bCn vG d)y và h/c , ti#u h/c, nhKng yêu c7u 8pi mUi nLi dung và ph9[ng pháp d)y h/c , ti#u h/c, 8qng thni nêu mLt s+ giCi pháp s9 ph)m nhYm nâng cao khC neng chuyên môn, nghicp vS cho giáo viên.. B. MỤC TIÊU Sau khi kft thúc 8:t tQp huMn theo module h/c viên có th# lFnh hLi, teng thêm khC neng c<a mình vG nhQn thac, kF neng và thái 8L: — Hi#u, n_m vKng 89:c nhKng nét 8Hc tr9ng vG tâm lí c<a trt em laa tupi h/c sinh ti#u h/c; bift rõ 89:c 8Hc 8i#m c<a ho)t 8Lng h/c c<a h/c sinh và ho)t 8Lng d)y c<a giáo viên. "qng thni bift rõ 89:c m+i quan hc bicn chang giKa ho)t 8Lng d)y, ho)t 8Lng h/c và s] phát tri#n tâm lí c<a h/c sinh. — Hình thành kF neng t] h/c, t] nghiên cau tài licu, kF neng tìm hi#u (nghiên cau) vG h/c sinh, kF neng chudn bN và th]c hicn ho)t 8Lng d)y h/c theo ph9[ng pháp s9 ph)m phù h:p vUi 8+i t9:ng h/c sinh. — Nâng cao trách nhicm, có 8)o 8ac nghG nghicp, yêu nghG, yêu quý tôn tr/ng trt em ("Yêu nghG mfn trt"). 8. |. MODULE TH 1.

(3) C. NỘI DUNG Hi"u tâm lí tr+ em - l.a tu0i h2c sinh ti"u h2c và hi"u 89:c chính b<n thân mình, giáo viên ti"u h2c sC có 8iEu kiGn 8" thành công trong nhiGm vI dKy h2c, giáo dIc. Hi"u tr+ em không chN biOt 8Pc 8i"m tâm sinh lí cQa các em, hoàn c<nh sinh sRng cQa các em ra sao mà còn cTn hi"u 89:c tr+ em 8Ri vUi gia 8ình và xã hXi: "Tr+ em hôm nay thO giUi ngày mai" nh9 Bác H] nói: Tr" em nh( búp trên cành Bi2t 3n ng5 bi2t h6c hành là ngoan. Ngay sau khi khai sinh ra Nhà n9Uc ViGt Nam Dân chQ CXng hoà, Bác H] 8ã gbi th9 cho h2c sinh c< n9Uc, trong 8ó Bác nói vUi thO hG tr+ cQa Nhà n9Uc ViGt Nam mUi vE mXt triOt lí giáo dIc: Non sông Vi>t Nam có tr@ nên t(Ai BCp hay không, dân tIc Vi>t Nam có B(Jc v" vang b(Lc tLi Bài vinh quang sánh vai vLi các c(Png quQc n3m châu B(Jc hay không chính là nhP mIt phSn lLn @ công h6c tTp c5a các em.. NhiGm vI giáo dIc thO hG tr+ — sd nghiGp tr]ng ng9fi 8òi hgi - mhi giáo viên ph<i có trình 8X chuyên môn nghiGp vI và 8Ko 8.c nghE nghiGp — Nhân cách nhà giáo. Giáo viên, trong quá trình hành nghE cTn h2c tkp tu d9lng suRt 8fi 8" gim gìn và hoàn thiGn nhân cách, 8" luôn là ng9fi cùng thfi vUi h2c sinh cQa mình. Các hoKt 8Xng trong module này sC 89:c cI th" hoá và 8Eu h9Ung tiOp ckn mIc tiêu nêu trên.. Hoạt động 1. KHỞI ĐỘNG (NHẬP MÔN). I. MỤC TIÊU. — Làm quen, tKo tâm thO, 8pnh h9Ung và xác 8pnh nhiGm vI thdc hiGn kO hoKch b]i d9lng th9fng xuyên (8E xurt nhu cTu và nhiGm vI cQa cá nhân vE hoKt 8Xng b]i d9lng module). M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 9.

(4) — Th$ng nh't trong nhóm v. t/ ch1c và k4 ho5ch h6c t7p, ph:;ng pháp h6c t7p. II. PHƯƠNG. PHÁP. — Làm vi@c cá nhân BC nhìn nh7n l5i k4t quH cIa ho5t BKng bMi d:Ong th:Png xuyên cIa giai Bo5n tr:Tc (nhVng giáo viên mTi có thC tìm hiCu qua nKi dung và k4 ho5ch bMi d:Ong còn l:u l5i). — Trao B/i, thHo lu7n, rút ra bài h6c và BZnh h:Tng cho vi@c th[c hi@n nKi dung ch:;ng trình theo k4 ho5ch bMi d:Ong cIa BK. III. NỘI DUNG CHÍNH. — Xác BZnh vai trò cIa ho5t BKng bMi d:Ong th:Png xuyên theo k4 ho5ch chung và k4 ho5ch cá nhân trong vi@c nâng cao trình BK chuyên môn nghi@p v` cIa giáo viên. — Xem qua nKi dung cIa module qua các ho5t BKng, ta Bó phác thHo k4 ho5ch bMi d:Ong. — Tháo lu7n trong nhóm th$ng nh't v. m`c tiêu, nKi dung chính và ph:;ng pháp bMi d:Ong, nghiên c1u. — S:u tdm tài li@u có liên quan. — Xem xét, nhìn nh7n l5i vi@c th[c hi@n k4 ho5ch bMi d:Ong th:Png xuyên giai Bo5n tr:Tc BC rút kinh nghi@m, B. xu't bi@n pháp th[c hi@n. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Vi@c Bánh giá k4t quH do cá nhân t[ Bánh giá là chính, h:Tng vào vi@c giHi Báp các v'n B. sau: 1. Nh7n th1c cIa cá nhân v. vai trò, vZ trí cIa giáo viên tiCu h6c, cIa c'p tiCu h6c trong h@ th$ng giáo d`c ph/ thông. 2. Xác BZnh trách nhi@m cIa bHn thân trong vi@c th[c hi@n k4 ho5ch bMi d:Ong theo s[ h:Tng dln cIa C`c Nhà giáo và Cán bK quHn lí giáo d`c. 10. |. MODULE TH 1.

(5) Hoạt động 2 TÌM HIỂU BƯỚC CHUYỂN (BƯỚC PHÁT TRIỂN) CỦA TRẺ EM TỪ HOẠT ĐỘNG VUI CHƠI SANG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP. T! l$a tu(i m+u giáo l/n 12n tu(i h4c sinh ti7u h4c, 19c bi;t là n=m 1>u tiên vào l/p 1, C trE em có sH chuy7n bi2n 19c bi;t vJ tâm sinh lí. T( ch$c bN/c chuy7n cho trE em C thOi 1i7m này c>n có sH hi7u bi2t tNOng tPn vJ trE em, hi7u bi2t vJ sH chuy7n t! hoQt 1Rng vui chSi (hoQt 1Rng chU 1Qo) 12n hoQt 1Rng h4c tPp (hoQt 1Rng chU 1Qo). I. MỤC TIÊU. — Xác 1Ynh 1NZc 19c 1i7m cS b[n cUa trE em trong bN/c chuy7n (bN/c phát tri7n) t! giai 1oQn có hoQt 1Rng vui chSi là hoQt 1Rng chU 1Qo 12n giai 1oQn có hoQt 1Rng h4c tPp là hoQt 1Rng chU 1Qo. — Liên h; v/i thHc ti]n dQy h4c C l/p 1 hi;n nay 17 hi7u rõ hSn vJ lí luPn và thHc ti]n dQy h4c C l/p 1. — `J xubt bi;n pháp t( ch$c dQy h4c C l/p 1 (vJ nRi dung, phNSng pháp, phNSng th$c t( ch$c và 1iJu ki;n). II. PHƯƠNG. PHÁP. — Th[o luPn, t(ng k2t kinh nghi;m. — DH giO, gi[i quy2t tình hugng sN phQm theo nhóm. III. NỘI DUNG CHÍNH. 1. Từ hoạt động vui chơi là hoạt động chủ đạo chuyển sang hoạt động học tập là chủ đạo. * V! ho%t '(ng ch, '%o: `ây là khái ni;m thNOng 1NZc dùng trong tâm lí h4c, 1NZc các nhà chuyên môn vPn dkng trong nghiên c$u và trong các hoQt 1Rng thHc ti]n cUa mình. Theo A.H. Leônchep (nhà tâm lí h4c ngNOi Nga), thì hoQt 1Rng chU 1Qo cUa con ngNOi có 3 bi7u hi;n chính nhN sau: — HoQt 1Rng l>n 1>u tiên xubt hi;n 1ích thHc là nó (v/i 1>y 1U các 1i7m 19c trNng cUa hoQt 1Rng). M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 11.

(6) — B#ng ho(t *+ng ch- *(o, ch- th/ ho(t *+ng t(o ra cái m5i trong tâm lí (nét tâm lí l;n *;u tiên xu?t hi@n hoAc nét tâm lí có phDm ch?t m5i). — Trong lòng c-a ho(t *+ng này có manh nha (m;m mKng) c-a ho(t *+ng ch- *(o kM tiMp. COng c;n chú ý r#ng trong mRi giai *o(n phát tri/n c-a *Si ngTSi thTSng có nhiUu ho(t *+ng và không phXi ho(t *+ng nào chiMm nhiUu thSi gian thì *TZc coi là ho(t *+ng ch- *(o mà ch[ có nh\ng bi/u hi@n nêu trên m5i là ho(t *+ng ch- *(o. * Tìm hi/u vU ho(t *+ng vui ch_i và ho(t *+ng h`c tap — Quan sát, mô tX ho(t *+ng vui ch_i c-a trd em trT5c tufi h`c qua m+t vài trò ch_i ch th/, ví dh nhT trò ch_i dân gian lTu truyUn j các *ka phT_ng, các trò ch_i phf biMn dành cho trd em j các trTSng m;m non, nhT trò ch_i *óng vai chú b+ *+i, trò ch_i h`c tap... — Quan sát m+t sK tiMt h`c *;u nlm c-a h`c sinh l5p 1, theo dõi ko */ có nhan xét c-a c-a mình vU vi@c thpc hi@n ho(t *+ng h`c c-a các em, phát hi@n nh\ng *i/m *Ac trTng. — Tìm ra m+t sK *i/m khác bi@t *áng chú ý gi\a ho(t *+ng vui ch_i và ho(t *+ng h`c tap c-a trd em (gi\a "ch_i mà h`c", "h`c mà ch_i"). 2. Những khó khăn tâm lí mà trẻ thường gặp. * Khó khln bs ngs trong vi@c làm quen v5i vi@c tham gia m+t ho(t *+ng m5i *òi hti sp chú ý có ch- *knh, ghi nh5 có ch- *knh, sp nR lpc c-a ý chí. Trd thích thì ch_i, không thích thì bt cu+c — nMu thích ch_i thì trd có th/ theo "luat l@" m+t cách tp nhiên thoXi mái, không bk ép bu+c và kMt quX là trd *TZc thta mãn nhu c;u vui ch_i. Ho(t *+ng h`c *òi hti j trd em nh\ng *iUu phXi tuân th- có th/ là tp giác và cOng có th/ áp *At — nMu trd em ham muKn h`c thì tKt, nMu không thích cOng c;n tuân th- theo yêu c;u và hT5ng dwn c-a giáo viên. Trong d(y h`c giáo viên c;n chú ý *+ng viên khích l@ */ nuôi dTsng nhu c;u, hxng thú h`c tap c-a trd em.. 12. |. MODULE TH 1.

(7) * Nh$ng ngày )*u t-i tr01ng nhi2u tr3 em ch0a )08c chu9n b; m<t cách khoa h@c, phù h8p quy luFt. ThIc tJ cho thKy: — Tr3 em ch0a )08c h@c tr0-c, ch0a qua l-p mNu giáo l-n, nhi2u em ch0a nói )08c tiJng ViQt, ch0a quen v-i môi tr01ng có nh$ng )i2u m-i lT cUa l-p h@c, nVi có nhi2u tr3 em )Wng trang lXa nh0ng còn xa lT, nVi có nh$ng quy );nh mà tr3 ch0a quen,... Trong quá trình h@c tFp các em lTi b; )ánh giá không phù h8p, th01ng b; )i\m s^ thKp ch_ng khác gì "thKt bTi" ngay ta nh$ng ngày )*u t-i tr01ng, tác )<ng tiêu cIc )Jn tâm lí cUa tr3: tI ti mec cfm, không còn hXng thú h@c tFp. h nhà, các bFc cha mi th01ng hji )i\m s^ cUa con em mình và h@ không vui khi con tr3 b; )i\m kém hoec )i\m ch0a cao, ta )ó h@ có ý nghm sai l*m, cho rnng con mình kém cji so v-i con em nh$ng gia )ình khác. Các bFc cha mi này tìm cách giúp con thoát ra khji tình trTng yJu kém này bnng cách bpt con h@c thêm khiJn b*u không khí trong gia )ình không vui, có nh$ng tác )<ng tiêu cIc )Jn tâm lí cUa tr3. — Nh$ng tr3 em )08c ("b;") gia )ình cho h@c tr0-c (hoec là s l-p mNu giáo l-n hoec là h@c v-i gia s0), nhi2u em )ã biJt )@c biJt viJt, luôn )08c )i\m cao cung sv d*n hình thành nh$ng nét tâm lí tiêu cIc, nh0 tính chU quan, nhu c*u )<ng cV h@c tFp thiJu lành mTnh, kiêu cxng tI mãn dNn )Jn ch\nh mfng không còn hXng thú h@c tFp, )ánh giá lQch lTc v2 bfn thân và v2 bTn bè (tI )ánh giá cao v2 mình, coi mình giji giang hVn nhi2u bTn trong l-p, dNn )Jn coi th01ng, thFm chí xa lánh các bTn )08c )i\m s^ thKp hVn). ThIc tJ cho thKy, không phfi tr3 em nào )08c h@c tr0-c )2u h@c khá, h@c giji trong cf quá trình tang l-p h@c, cKp h@c. Giáo s0 Ngô Bfo Châu, nxm 1978 vào h@c l-p 1 Tr01ng ThIc nghiQm Gifng Võ, Hà N<i, bpt )*u cung ch là m<t tr3 em bình th01ng ch0a biJt )@c, ch0a biJt viJt, ch0a biJt làm các phép tính. RKt nhi2u tr3 em khác khi vào l-p 1, ngay ta ngày )*u )ã biJt )@c, biJt viJt, biJt c<ng, biJt tra, tj ra là h@c sinh xuKt spc (luôn )08c )i\m 10) nh0ng khi h@c lên các l-p trên cung ch là nh$ng h@c sinh v-i kJt quf h@c tFp bình th01ng. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 13.

(8) 3. Biện pháp sư phạm giúp học sinh vượt qua những khó khăn tâm lí trong bước đầu thực hiện hoạt động học. — Chu%n b( tâm lí s/n sàng h2c t4p cho tr8 em 5 tu;i: Nh?ng n@m gAn Bây BE Giáo dIc và Kào tLo có chN trOPng ph; c4p mQu giáo 5 tu;i. Kây là mEt chN trOPng Búng nhOng không thV thWc hiXn BOYc ngay [ t\t c] các B(a phOPng mà cAn BOYc triVn khai theo bO^c Bi thích hYp và hO^ng vào mIc tiêu cI thV dành cho tr8 em [ BE tu;i này. ViXc chu%n b( tâm lí cho tr8 em s/n sàng vào h2c l^p 1 [ mQu giáo l^n không nhO tr8 h2c l^p "vc lòng" trO^c Bây (trO^c 1981). L^p mQu giáo l^n có mIc tiêu cI thV có tính khoa h2c hPn, cao hPn mIc Bích có tính thWc dIng cNa l^p vc lòng trO^c Bây. k mEt sl qulc gia, tr8 em thuEc BE tu;i chu%n b( vào l^p 1 BOYc BOa vào trOnng tiVu h2c và BOYc t; choc dLy dp theo phOPng cách dành cho tr8 mQu giáo l^n. — Kào tLo bqi dOcng giáo viên Báp ong yêu cAu dLy h2c [ l^p 1, trong Bó có yêu cAu vr ngôn ng? (nói và vist), yêu cAu vr giao tisp btng lni nói và cu chv, yêu cAu vr tình c]m và c] yêu cAu vr ngoLi hình. Nh?ng yêu cAu có tính Bxc trOng này hiXn nay [ ViXt Nam ta vQn chOa thWc hiXn BOYc do nh?ng nguyên nhân khác nhau, trO^c hst là do nh4n thoc cNa ngành và cNa xã hEi chOa BOYc BAy BN vr "ngOni thAy BAu tiên" cNa mpi ngOni, chOa nh4n thoc BOYc BAy BN vr ý ngh|a cNa l^p 1 trong Bni ngOni, Bqng thni c}ng chOa có BOYc Biru kiXn vr kinh ts — xã hEi. — Vr t; choc hoLt BEng h2c t4p cho tr8 em, trO^c hst là s| sl h2c sinh trong mpi l^p h2c, theo quy B(nh kho]ng 30 h2c sinh, l^p nhiru c}ng không nên quá 40 h2c sinh nhOng nhiru nPi vQn ph]i ch\p nh4n quá nhiru h2c sinh trong mEt l^p. Ks hoLch h2c t4p và hoLt BEng dành cho h2c sinh (h2c 2 bu;i/ngày) v^i nEi dung và phOPng pháp thích hYp c}ng nhiru nPi chOa thWc hiXn BOYc. — Vr Biru kiXn cP s[ v4t ch\t thist b( nhiru nPi còn thisu thln, còn cAn BOYc t@ng cOnng BAu tO BV xây dWng BOYc phòng h2c, bàn ghs, Bq dùng thist b( h2c t4p, thO viXn, sân chPi bãi t4p phù hYp v^i h2c sinh l^p 1. — CAn tLo l4p BOYc môi trOnng giáo dIc h2c BOnng (v@n hoá h2c BOnng) phù hYp v^i tr8 em (trOnng h2c thân thiXn, h2c sinh tích cWc là mEt biVu hiXn).. 14. |. MODULE TH 1.

(9) 4. Đánh giá hoạt động học của học sinh lớp 1. — + + + +. Vi"c %ánh giá k+t qu/ h0c t1p c3a h0c sinh l7p 1 c9n bám sát m<c tiêu giáo d<c và chuBn ki+n thCc và kD nEng dành cho l7p 1. L7p 1 %HIc nhiJu ngHKi g0i là "L7p h0c %9u %Ki". L7p 1 có m<c tiêu giáo d<c khá %Nn gi/n v7i mOt sP chQ tiêu chính nhH sau: ThVc hi"n hoWt %Ong h0c %+n cuPi nEm %Wt: Y0c: cuPi nEm h0c %0c trNn ít nh[t 40 ti+ng/phút. Vi+t chính t/: cuPi nEm h0c vi+t ít nh[t 30 — 40 ti+ng/ 15 phút. Làm phép tính cOng, trd trong phWm vi 20 (trH7c 2002: trong phWm vi 10; td nEm 2002 %+n nay: cOng trd không có nh7 trong phWm vi 100). MOt sP hành vi lPi sPng và kD nEng sPng phù hIp v7i lCa tumi. Khác v7i các l7p h0c phm thông khác, l7p 1 có %9u vào r[t phong phú, %a dWng, chQ có %iom tHNng %Pi %png nh[t là %O tumi. SV %a dWng, khác bi"t %ó %HIc thu hrp lWi trong quá trình h0c t1p c3a các em, %iJu này %HIc tho hi"n u B/ng 1. Nhìn vào B/ng 1 ta dx dàng nh1n th[y: try em nhzng ngày %9u l7p 1 có sV khác bi"t l7n vJ tâm lí s|n sàng t7i trHKng, vJ vPn ti+ng Vi"t, chQ sau mOt thKi gian h0c kho/ng cách bi"t %ó %HIc thu hrp d9n và %+n cuPi nEm h0c l7p 1 m0i try em s} cùng %Wt ho~c vHIt chuBn quy %nh. NhH v1y là vi"c dùng %iom sP %o %ánh giá và phân bi"t h0c sinh ngay td %9u nEm h0c là không phù hIp v7i cuOc sPng c3a try em và v7i khoa h0c sH phWm. Bảng 1 !u vào l(p 1. Phong phú, =a d?ng. 1. Try bình thHKng: tâm sinh lí bình thHKng, %HIc h0c qua mu giáo l7n nhHng không h0c trH7c theo kiou "l7p 1 hoá".. Cu,i kì I. Cu,i n2m ( !u ra). Try em có sV g9n nhau M0i try em có k+t qu/ hNn vJ vi"c thVc hi"n h0c t1p %Ju %Wt chuBn hoWt %Ong h0c và k+t qu/ tru lên. h0c t1p.. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 15.

(10) !u vào l(p 1. 2. Tr% em có s+ phát tri1n bình th56ng v9 tâm sinh lí nh5ng không ?5@c qua lDp mEu giáo 5 tuHi. 3. Tr% em trong ?i9u kiJn khó khKn ch5a ?5@c làm quen vDi tiMng ViJt, ch5a nói sõi tiMng phH thông. 4. Tr% em trong hoàn cRnh gia ?ình khó khKn.. Cu,i kì I. Có s+ phát tri1n bình th56ng v9 viJc th+c hiJn hoXt ?Zng h[c tTp.. Cu,i n2m ( !u ra). Có s+ khác biJt (khó khKn) v9 viJc th+c hiJn hoXt ?Zng h[c tTp.. Có khó khKn trong viJc th+c hiJn hoXt ?Zng h[c tTp. 5. Tr% khuyMt tTt U nhVng G_p khó khKn nhi9u dXng khác nhau. trong viJc th+c hiJn hoXt ?Zng h[c tTp. `i9u ?áng chú ý là vDi trình ?Z phát tri1n cca ngh9 dXy h[c nh5 hiJn nay thì m[i tr% em bình th56ng ?9u có th1 h[c lDp 1 ?Xt kMt quR mà vEn cRm they nhf nhàng t+ nhiên, nh5 Hi Ng[c `Xi nói: “Tr% em nào cmng ?5@c h[c và ?9u h[c ?5@c” (Ai c$ng '()c h+c — Ai c$ng h+c '()c). `oa ph5png nào cmng chKm lo ?1 tr% em quê mình không em nào không ?5@c ?Mn tr56ng và không bq h[c, còn làm sao ?1 tr% em nào cmng h[c ?5@c (ít nhet ?Xt kMt quR nh5 chusn quy ?onh) là cR mZt ven ?9 lDn cca khoa h[c s5 phXm. Cmng chính công trình v9 dXy tiMng ViJt cca Hi Ng[c `Xi ?ã ?5a ra ?5@c giRi pháp khoa h[c ?1 giúp tr% em nào cmng h[c ?5@c. `Mn nKm h[c 2011 — 2012 ?ã có gwn 50.000 tr% em thuZc các dân tZc thi1u sx mi9n núi và tr% em vùng sâu, vùng xa h[c theo ph5png án này và t{ng b5Dc ?Xt kMt quR ch|c ch|n, không có hiJn t5@ng tái mù. HiJn nay, ph5png án dXy TiMng ViJt lDp 1 này ?ang dwn ?5@c các tr56ng ti1u h[c áp d}ng. NKm 1994, BZ GD&`T có Quy '0nh v2 vi3c 4ánh giá k7t qu: h+c t;p c=a h+c sinh lAp 1, xác ?onh rõ: 16. |. MODULE TH 1.

(11) V! nguyên t)c. (1) Phù h'p v*i m-c tiêu giáo d-c c- th6, theo 9:nh h<*ng khích l@ 9Ang viên, nâng 9C trE em. (2) KIt h'p thJa 9áng giLa 9:nh l<'ng và 9:nh tính: 9Oi v*i các môn hQc có lôgic t<Sng minh nh< TiIng Vi@t, Toán, Khoa hQc 9<'c 9ánh giá bWng thang 9i6m 10, các môn hQc còn lZi và các hoZt 9Ang giáo d-c 9ánh giá bWng 9:nh tính. (3) Không 96 lZi d\u \n tiêu c]c trong tâm lí trE em. (4) Trong hQc kì I a l*p 1 ch<a dùng 9i6m sO 96 9ánh giá hQc sinh. Th-c hi/n trong th-c ti2n d4y h5c. Theo nhLng nguyên tdc này và cen cf vào chugn kiIn thfc và kh neng các môn hQc cing nh< yêu cju tOi thi6u vk các hoZt 9Ang giáo d-c, vi@c 9ánh giá kIt qum hQc tnp coa hQc sinh 9<'c h<*ng dpn c- th6 cho tqng môn hQc, tqng hoZt 9Ang giáo d-c a tqng l*p hQc. K7t lu9n s; ph4m. — sOi v*i hQc sinh l*p 1, trong hQc kì I không nên dùng 9i6m sO 96 9ánh giá kIt qum hQc tnp coa hQc sinh. — Không nên cho trE em hQc tr<*c ch<tng trình l*p 1 (không nên l*p 1 hoá trE em mpu giáo l*n). — Không nên cho trE em vào hQc l*p 1 tr<*c tuui (tr<*c 6 tuui), k6 cm nhLng trE em tJ ra thông minh, hi6u biIt nhiku so v*i nhLng trE em cùng trang lfa. sOi v*i hQc sinh l*p 1, thành công l*n nh\t, giá tr: 9ích th]c 9Oi v*i mwi trE em và cing chính là 9Oi v*i mwi gia 9ình và toàn xã hAi 9<'c hi@n ra mAt cách t<Sng minh qua các bi6u hi@n, nh< các em thích 9In tr<Sng, thích hQc và tqng b<*c có s] tiIn bA, 9Zt kIt qum ít nh\t nh< chugn kiIn thfc, kh neng và mAt sO yêu cju tOi thi6u vk hành vi, lOi sOng. KIt thúc l*p 1 là d\u mOc có tính l:ch s{ trong 9Si mwi ng<Si, 9ó là s] ki@n chuy6n tq "mù chL" 9In "sáng chL", ma ra chân trSi m*i cho mwi trE em. Chính vì thI mà mwi tr<Sng hQc, mwi giáo viên cjn tnn d-ng ct hAi có mAt không hai này 96 9Ang viên, khích l@ trE em — mwi trE em 9Zt chugn tra lên 9ku M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 17.

(12) áng %&c khen th%,ng, m/t ph1n th%,ng ích áng nh3t, giá tr6 nh3t c7a m9i cu/c ;i (trong m/t l?p, trong m/t tr%;ng có 100% hDc sinh %&c khen th%,ng cFng không phHi là nhiJu mà là niJm hKnh phúc c7a m9i trM em, m9i gia ình, niJm vui hKnh phúc c7a giáo viên, nhà tr%;ng và toàn xã h/i). C!n $u tiên )!u t$ v+ giáo viên và các )i+u ki2n t3t nh5t cho l7p 1. GiVa nhVng nWm 90 c7a thY kZ XX, Giám \c S, Giáo d_c và `ào tKo Tây Ninh có ch7 tr%eng úng và có giá tr6 thfc tign, ông yêu c1u t3t cH các tr%;ng tihu hDc trong tZnh lfa chDn giáo viên dKy l?p 1 theo m/t s\ tiêu chí c_ thh, trong ó có hai tiêu chí nh% là iJu kiin t\i thihu, ó là viYt chV jp và không nói ngDng. G1n ây S, Giáo d_c và `ào tKo Hà N/i có m/t J tài nghiên clu r3t thiYt thfc, sm r3t có ích cho viic dKy và hDc , l?p 1 nói riêng và cho giáo d_c nói chung, ó là "Ch\ng nói ngDng". IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Cá nhân tf ánh giá qua viic thfc hiin các viic sau: 1. Trao ri theo nhóm vJ thfc trKng l?p 1 , tr%;ng mình, 6a ph%eng mình, ts ó rút ra m/t s\ ý kiYn nhun xét, ánh giá vJ cái %&c và cái ch%a %&c trong viic dKy hDc , l?p 1. 2. Tsng cá nhân quan sát, tìm hihu hoKt /ng dKy và hDc , m/t vài l?p qua df gi; thWm l?p, ts ó rút ra cái %&c và cái ch%a %&c. 3. `J xu3t biin pháp nâng cao ch3t l%&ng dKy hDc , l?p 1 trong nhVng nWm t?i , tr%;ng mình, 6a ph%eng mình.. Hoạt động 3. NHẬN THỨC VỀ CÁC CẤP ĐỘ PHÁT TRIỂN TÂM LÍ VÀ HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH TIỂU HỌC. I. MỤC TIÊU. — Nhun thlc %&c tính quy luut c7a sf hình thành và phát trihn hoKt /ng hDc c7a hDc sinh tihu hDc theo các c3p /. — Xác 6nh biin pháp tr chlc hoKt /ng hDc tup cho hDc sinh tihu hDc. 18. |. MODULE TH 1.

(13) — Có ý th'c h)n trong vi0c v1n d3ng thích h5p nh7ng 8i9u thu nh1n 8;5c vào d=y h?c và quAn lí d=y h?c C tr;Dng, lFp mình ph3 trách. II. PHƯƠNG. PHÁP. — KhAo sát thMc tiNn, quan sát, tPng kRt kinh nghi0m. — ThAo lu1n, giAi quyRt tình huTng theo nhóm. III. NỘI DUNG CHÍNH. 1. Gia tốc phát triển của trẻ em. TrV em C l'a tuPi h?c sinh tiWu h?c có sM phát triWn nhanh v9 tâm sinh lí và 8=t m'c 8Y cao h)n so vFi trV em các thR h0 tr;Fc, cái thDi mà mZi chúng ta còn C cùng 8Y tuPi, hi0n t;5ng này 8;5c các nhà chuyên môn g?i là "gia tTc phát triWn". Gia tTc phát triWn là khái ni0m khoa h?c, 8ó là biWu hi0n dN nh1n thcy C trV em khi ta theo dõi quan sát hành vi cea các em, 8fng thDi có sM hfi t;Cng 8Ti chiRu vFi hành vi cea chính mình cách 8ây nhi9u ngm, khi còn C 8Y tuPi t;)ng 8fng. hó là nh7ng hành vi biWu hi0n nh1n th'c cea trV v9 thR giFi tM nhiên, xã hYi và con ng;Di, nh7ng hành vi thW hi0n sM giao tiRp trong các mTi quan h0 cea trV vFi nh7ng ng;Di thân và trong cYng 8fng, là kk ngng 'ng xl cea trV em 8Ti vFi môi tr;Dng, hoàn cAnh sTng. Nh7ng biWu hi0n này 8;5c ng;Di lFn g?i là sM thông minh cea trV em, sM lFn khôn cea trV em, cái mà vài ch3c ngm tr;Fc 8ây ta không có 8;5c. Nguyên nhân. — Tn môi tr;Dng xã hYi và gia 8ình, 8áng chú ý là các ph;)ng ti0n thông tin tuyên truy9n bong nhi9u lo=i hình dành cho cA trV em và ng;Di lFn 8ó có nh7ng nYi dung, nh7ng hình Anh kích thích nhu cpu, h'ng thú, nh1n th'c cea trV. — Chính bAn thân trV có sM phát triWn do mYt sT tác 8Yng tn chR 8Y gn uTng, sinh ho=t, các chct kích thích có trong l;)ng thMc, thMc phqm,... — Tác 8Yng cea môi tr;Dng tM nhiên, nh; sM ô nhiNm môi tr;Dng, bão tn, các chct phóng x= có trong không khí,... M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 19.

(14) Nh"ng &i(m v+a nêu dù mu1n hay không c6ng tác &9ng &:n m;i tr= em (nhi@u ít có khác nhau), cE tác &9ng tích cFc và tác &9ng tiêu cFc, trong &ó có tác &9ng tIo gia t1c phát tri(n. 2. Quá trình phát triển của học sinh tiểu học. *. — — —. 20. |. Tr= em M lOa tuPi hQc sinh ti(u hQc (t+ 6 &:n 11 — 12 tuPi) &ang trong quá trình tYng trZMng, phát tri(n và hoàn thi[n v@ c\ th( (v@ sinh lí), &ang di]n ra quá trình phát tri(n tâm lí, hình thành nhân cách. Quá trình phát tri(n c`a hQc sinh ti(u hQc có th( phân thành 3 cbp &9 xét theo trình &9 hình thành hoIt &9ng hQc vei tZ cách là hoIt &9ng ch` &Io và &fc &i(m tâm sinh lí t+ng &9 tuPi. Các cbp &9 &ó Ong vei các giai &oIn sau: Giai $o&n $(u — l,p 1 (trình &9 1) hoIt &9ng hQc c`a tr= em &Zjc manh nha t+ tuPi mku giáo len, &:n 6 tuPi bZec vào lep 1 thì hoIt &9ng hQc c`a các em bmt &nu &Zjc hình thành, trình &9 phát tri(n này có ý nghpa &fc bi[t trong &qi ngZqi: Lep hQc "&nu &qi" — "vIn sF khMi &nu nan" — lpnh h9i m9t phZ\ng pháp hành xt mei; MM ra chân trqi mei, khE nYng mei do &:n cu1i lep 1 tr= em có khE nYng mei: bi:t &Qc, bi:t vi:t, bi:t làm phép tính c9ng và tr+ trong giei hIn v@ s1, có m9t s1 hi(u bi:t và kp nYng s1ng thi:t y:u phù hjp vei lOa tuPi; TIo lwp hành trang ban &nu trên con &Zqng hQc vbn. Nh"ng gì tr= có &Zjc t+ vi[c hQc m9t cách khoa hQc, theo mxc tiêu và nh"ng chuyn mFc quy &znh s{ theo m;i em trong su1t cE cu9c &qi (&Qc, vi:t, tính nhym,...). M9t s1 &i(m v+a nêu nói lên ý nghpa và tnm quan trQng &fc bi[t c`a lep hQc &nu &qi &1i vei m;i con ngZqi. Trên thFc t:, cbp ti(u hQc thqi xZa ch| thFc hi[n trong 4 nYm nhZng trZec khi vào lep 1 tr= phEi hQc qua lep "V lòng". Sau này khi không còn lep v lòng, tr= 6 tuPi vào ngay lep 1 vei cbp ti(u hQc 5 nYm thì vi[c hQc ch" ("Xoá nIn mù ch"") là vbn &@ &Zjc ngành giáo dxc và toàn dân quan tâm; luôn là vbn &@ nPi c9m gây bOc xúc nhi@u ngZqi. ó là nh"ng trZqng hjp nhi@u tr= em thbt bIi ngay t+ nYm hQc &nu tiên, nhi@u tr= em phEi hQc 2 — 3 nYm mei qua &Zjc lep 1, hofc nh"ng hi[n tZjng nhZ. MODULE TH 1.

(15) "sáng 6 chi*u 1". Nguyên nhân có nhi*u nh3ng nguyên nhân chính v6n thu8c v* nhà tr3;ng, t= n8i dung, ph3@ng pháp, Ai*u kiCn và ADc biCt là t= ng3;i thGy. GiIa nhIng nKm 90 cOa thP kQ tr3Rc, Giám ASc SU Giáo dWc và Xào tYo Tây Ninh có chO tr3@ng 3u tiên ch[n giáo viên dYy lRp 1 vRi m8t sS tiêu chí, trong Aó có tiêu chí chính là không nói ng[ng và viPt chI A]p. Công trình nghiên c`u cOa Giáo s3 Hb Ng[c XYi trong nhi*u nKm Aã AYt A3dc m8t sS thành teu v* khoa h[c giáo dWc, thành teu tiêu bifu nhgt là "Công nghC dYy TiPng ViCt lRp 1", nay Aã trU thành m8t ph3@ng án cOa B8 Aang A3dc chuyfn giao dGn APn nhi*u tr3;ng h[c dành cho h[c sinh các dân t8c thifu sS, h[c sinh mi*n núi vùng sâu, vùng xa. Theo ph3@ng án này trn em, nh3 Hb Ng[c XYi cho biPt, "h[c gì A3dc ngy, h[c APn Aâu choc APn Agy", APn cuSi nKm lRp 1 h[c sinh A*u ít nhgt AYt chupn v* A[c và viPt, Aáng chú ý là không còn hiCn t3dng tái mù chI. HiCn ph3@ng án dYy TiPng ViCt lRp 1 cOa B8 GD&XT (t= công nghC dYy TiPng ViCt 1 cOa Hb Ng[c XYi) Aang A3dc trifn khai ngày càng nhi*u h@n, cho thgy trn em ViCt Nam 6 tuwi h[c lRp 1 A*u có thf h[c TiPng ViCt AYt kPt quy. * Giai $o&n l)p 2 và l)p 3 (trình A8 2) X|nh hình hoYt A8ng h[c (nom A3dc cách h[c) Af l}nh h8i nhi*u h@n kiPn th`c khoa h[c, nhIng k} nKng sSng, theo Aó là thái A8 và cách `ng x~ Aúng. Giai AoYn này cách h[c trU thành công cW Af h[c sinh chiPm l}nh (l}nh h8i) n8i dung h[c tp, Abng th;i qua viCc l}nh h8i n8i dung h[c tp, cách h[c cOa các em cng A3dc hoàn thiCn h@n. Lên lRp 2, h[c sinh Aã biPt A[c biPt viPt (A[c thông, viPt thYo U trình A8 ban AGu), biPt làm các phép tính c8ng tr=, các bài toán AS A@n giyn, m8t sS hifu biPt v* khoa h[c th3;ng th`c (v* te nhiên, xã h8i và con ng3;i) và nhIng k} nKng sSng phù hdp vRi l`a tuwi cOa các em. Ch3@ng trình h[c tp dành cho h[c sinh lRp 2, lRp 3 còn A@n giyn, gGn gi, các em lYi Aã s~ dWng A3dc ngôn ngI (nghe, nói, A[c, viPt) và ph3@ng pháp h[c tp tSi thifu nh3 nhIng công cW c@ byn, thiPt yPu nên trên thec tP hiCn nay, lRp 2 và lRp 3 là các lRp h[c có phGn nh] h@n các lRp khác U cgp tifu h[c. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 21.

(16) *. Giai $o&n cu*i c+p ti.u h0c — l3p 4 và l3p 5 (trình '( 3). Giai 'o/n cu2i c3p ti5u h6c, h6c sinh l:nh h(i n(i dung h6c t=p và các ho/t '(ng giáo dAc, hoàn thiBn phCDng thEc ho/t '(ng h6c — t=p theo mAc tiêu giáo dAc cA th5 cJa tKng môn h6c, tKng lo/i hình ho/t '(ng giáo dAc. KOt thúc c3p ti5u h6c, h6c sinh t2i thi5u 'Qu có th5 '/t 'CSc mAc tiêu cA th5 vQ h6c lTc theo chuUn kiOn thEc và k: nWng các môn h6c, '/t 'CSc yêu cYu vQ k: nWng s2ng và các ho/t '(ng giáo dAc khác, 'Zng th[i '/t '( chín muZi vQ sinh lí '5 chuy5n lên h6c c3p THCS vai ho/t '(ng chJ '/o mai, 'ó là ho/t '(ng giao tiOp, còn ho/t '(ng h6c t=p vcn là ho/t '(ng 'dc trCng nhC là ho/t '(ng cD bfn cJa lEa tugi h6c sinh THCS. Cf c3p ti5u h6c, h6c sinh có ho/t '(ng chJ '/o là ho/t '(ng h6c – t=p, là ho/t '(ng lYn 'Yu tiên xu3t hiBn i con ngC[i vai mAc 'ích (khác vai trò chDi h6c t=p i tugi mcu giáo lan) t/o ra cái mai trong tâm lí h6c sinh, ho/t '(ng mà trong lòng cJa nó có chEa mYm m2ng cJa ho/t '(ng mai khác (ho/t '(ng giao tiOp). Nét mai trong tâm lí, 'ó là nhmng nét tâm lí mai xu3t hiBn hodc bi5u hiBn tâm lí 'ã có, còn i d/ng sD khai nay 'CSc hiBn rõ nét hodc có sT tWng trCing và tCDi mai hDn vQ ch3t lCSng, 'ó là sT gia tWng m(t cách có ý thEc hDn vQ tr/ng thái tâm lí (chú ý có chJ 'qnh), hình thành phCDng pháp ghi nha có chJ 'qnh cùng vai sT hình thành tKng bCac tC duy khoa h6c. sZng th[i, 'On cu2i c3p ti5u h6c, h6c sinh 'ã dYn dYn nh=n thEc 'CSc nhmng giá trq vQ sT h6c, vQ cu(c s2ng cJa bfn thân, gia 'ình, xã h(i và tT nhiên, nói cách khác là các em dYn dYn nh=n thEc 'CSc giá trq cJa cá nhân và môi trC[ng sinh s2ng, h6c t=p. sOn cu2i c3p ti5u h6c thì h6c sinh tuy vcn coi giáo viên nhC m(t thYn tCSng nhCng ngC[i thYy không còn là thYn tCSng '(c tôn trong các em nhC trCac nma (ctng là thu=n theo lôgic phát tri5n). u c3p ti5u h6c, h6c sinh có ho/t '(ng chJ '/o là ho/t '(ng h6c — t=p, h6c và t=p gvn vai nhau bwng g/ch n2i "H6c — T=p", chy ra rwng h6c và t=p luôn 'i 'ôi vai nhau, vKa là mAc 'ích vKa là phCDng tiBn cJa nhau. Theo phCDng thEc này thì h6c sinh h6c 'iQu gì thì phfi luyBn t=p '5 có k: 22. |. MODULE TH 1.

(17) n!ng; quá trình luy.n t/p 12 có k6 n!ng c7ng chính là quá trình h:c. Chính vì th> mà nhiAu nhà chuyên môn coi cEp ti2u h:c là cEp h:c cFa cách h:c, cEp h:c k6 n!ng. DJy h:c K ti2u h:c tuy nLi dung ki>n thNc không nhiAu nhOng khó thành công vì cEp h:c này 1/m 1Pc tính sO phJm, 1òi hSi K giáo viên tính chuyên nghi.p cao. HoJt 1Lng dJy (giVng dJy) cFa giáo viên và hoJt 1Lng h:c — t/p cFa h:c sinh ti2u h:c diYn ra theo t[ng 1\n v] th^i gian sO phJm (ti>t h:c hay là ti>t giVng dJy), trong 1ó nh_ng ti>t h:c vA ki>n thNc m`i không nhiAu vì mai ki>n thNc m`i 1Obc h:c sinh ti>p nh/n không d[ng lJi K dJng lí thuy>t, không chc yêu cdu h:c sinh diYn 1Jt se hi2u bi>t 1iAu mình h:c 1Obc bgng ngôn t[ mà nh_ng hi2u bi>t 1ó cdn 1Jt t`i mNc thao tác hoá, te 1Lng hoá, ngh6a là trK thành k6 n!ng, k6 xVo. Theo lôgic 1ó h:c sinh 1i t[ ki>n thNc m`i (gjn v`i ý thNc) này 1>n k6 n!ng tO\ng Nng (1>n 1ây ý thNc sm lùi vA phía sau) roi lJi t[ 1ó 1i ti>p t`i ki>n thNc m`i, k6 n!ng m`i theo lôgic phát tri2n cFa chO\ng trình h:c. piAu này 1Obc nhà tâm lí h:c ngO^i Nga nêu thành lu/n 1i2m mà ông g:i là "vùng phát tri2n gdn nhEt". Vùng phát tri2n gdn nhEt, mLt cách thec tiYn, có th2 1Obc hi2u 1ó là 1iAu mà K th^i 1i2m này, ngay ngày hôm nay trt em chOa có, chOa 1Jt 1Obc nhOng v`i se giúp 1v cFa ngO^i l`n (thdy giáo) thì ngày mai trt 1Jt 1Obc. Ví dw nhO buxi h:c ngày hôm nay trt chOa vi>t 1Obc ch_ "a", nhOng 1Obc h:c vi>t theo hO`ng dyn cFa giáo viên thì ngày mai trt bi>t vi>t con ch_ a và vài ba ngày sau 1ó trt có k6 n!ng vi>t con ch_ này, roi cN nhO th> 1>n cuzi l`p 1 trt vi>t 1Obc, 1:c 1Obc. Lu/n 1i2m vA "vùng phát tri2n gdn nhEt" không chc 1Obc v/n dwng K Nga mà còn 1Obc các nhà chuyên môn K M6 và mLt sz nO`c khác quan tâm. Có th2 nói rgng 1ây là lu/n 1i2m khoa h:c rEt có ý ngh6a trong ti>n trình phát tri2n cFa mai ngO^i nói riêng và 1zi v`i giáo dwc, dJy h:c nói riêng. Se h:c là k> th[a và phát tri2n k> ti>p, h:c sinh phVi h:c qua l`p 1 1Jt k>t quV m`i có th2 h:c lên l`p 2... và h:c l`p 5 1Jt k>t quV m`i có th2 h:c lên l`p 6 và cN nzi ti>p nhO th> cho 1>n h>t b/c phx thông roi m`i có th2 h:c lên b/c h:c cao h\n, tr[ mLt sz rEt hi>m hoi 1i nh_ng bO`c 1i chF y>u bgng con 1O^ng te h:c. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 23.

(18) 3. Hoạt động học của học sinh. — — —. —. —. 24. |. Ho"t %&ng h*c (h*c — t.p) là ho"t %&ng ch3 %"o c3a h*c sinh ti7u h*c và %:;c nghiên c=u nhi>u c?ng nh: có thành tAu %áng tin c.y D trong và ngoài n:Fc. Ho"t %&ng h*c do h*c sinh tA thAc hiIn theo sA tK ch=c dLn dMt c3a giáo viên. Thông qua ho"t %&ng h*c mRi h*c sinh tA biTn %Ki bUn thân mình theo h:Fng phát tri7n %"t mXc tiêu giáo dXc dành cho tYng môn h*c, tYng lFp h*c và cU c[p h*c. ViIc tK ch=c ho"t %&ng h*c cho h*c sinh %:;c giáo viên thiTt l.p thành bài bUn cX th7 theo truy>n th]ng g*i là so"n giáo án, nay %:;c g*i là thiTt kT bài d"y. _i7m gi]ng nhau và khác nhau gi`a giáo án theo truy>n th]ng (theo công nghI 5 b:Fc lên lFp %:;c cUi tiTn) và thiTt kT bài d"y theo tinh thbn %Ki mFi, có th7 chc ra m&t s] %i7m chung nh: sau: _>u cbn xác %fnh rõ mXc %ích — yêu cbu (mXc tiêu) cX th7 c3a tYng bài h*c, tiTt h*c dành cho h*c sinh. _>u cbn xác %fnh cX th7 ho"t %&ng d"y c3a giáo viên và ho"t %&ng h*c c3a h*c sinh. _>u cbn xác %fnh viIc ki7m tra %ánh giá kTt quU h*c t.p c3a h*c sinh và h:Fng dLn các em tA h*c. MRi tiTt h*c dLn dMt h*c sinh tYng b:Fc trên con %:jng phát tri7n. Các tiTt h*c D ti7u h*c có th7 phân thành 3 lo"i, %ó là: TiTt h*c hình thành cái mFi (kiTn th=c mFi lbn %bu tiên trm tiTp c.n và cbn lnnh h&i), ví dX nh: "phép tính c&ng", mXc %ích c3a tiTt h*c này là trm %bu nqm lFp 1 lnnh h&i %:;c thT nào là phép c&ng — thao tác c&ng 2 s] (khái niIm c&ng). TiTt luyIn t.p th:jng chiTm tc lI nhi>u htn trong quá trình h*c t.p c3a h*c sinh ti7u h*c, vì phUi luyIn t.p nhi>u thì mFi có kn nqng, ví dX nh: sau tiTt h*c hình thành khái niIm phép tính c&ng nêu trên h*c sinh %:;c thAc hiIn phép tính c&ng trên nhi>u v.t liIu vFi s] l:;ng trong ph"m vi 10, lúc %bu h*c sinh thAc hiIn thao tác g&p 2 s] %ã cho rxi %Tm hoyc thAc hiIn theo cách %Tm tiTp, nhi>u lbn luyIn t.p nh: thT trm sz có kn. MODULE TH 1.

(19) n!ng r%i '(t '*n m,c t. '/ng hoá, nh4 2 + 3 = ? tr: không c=n th.c hi>n qua thao tác mà bi*t ngay '4Ec k*t quF là 5 (thao tác nhJm trong '=u diLn ra rMt mau lN). Tính nhJm mau lN trong giSi h(n nhMt 'Tnh rMt có ích cho cu/c sWng bình th4Yng cZa m[i ng4Yi. — Vi>c v_n d`ng ki*n th,c và ka n!ng 'ã hcc '4Ec diLn ra trong quá trình hcc sinh lanh h/i ki*n th,c mSi và trong quá trình luy>n t_p, 'ec bi>t là trong nhfng ti*t luy>n t_p tgng hEp. Trong quá trình hcc t_p nêu trên, 'Wi vSi hcc sinh cái mSi (ki*n th,c mSi) lúc '=u là m`c 'ích (m`c tiêu) nh4ng khi 'ã có ka n!ng thì nó 'ã trj thành ph4kng ti>n 'l ph`c v` cho m`c 'ích mSi — lanh h/i ki*n th,c mSi. 4. Biện pháp sư phạm. — Vi>c phân công giáo viên ph` trách các lSp (chZ nhi>m lSp) j tr4Yng tilu hcc nên theo h4Sng chuyên môn hoá theo tong chu kì (khoFng 3 — 5 n!m) theo lSp 1, lSp 2 và 3, lSp 4 và 5. — Vi>c b%i d4rng chuyên môn nghi>p v` nên gsn vSi vi>c nghiên c,u, tìm hilu 'ec 'ilm tâm sinh lí, ch4kng trình hcc cZa hcc sinh, ph4kng pháp d(y hcc và vi>c t. b%i d4rng cZa tong giáo viên 'l nâng cao trình '/ chuyên môn và s. hilu bi*t r/ng vt khoa hcc và xã h/i. — Nên t(o 'itu ki>n bW trí các lSp 1 có sW l4Eng hcc sinh phù hEp vSi sa sW khoFng 24 '*n 30 hcc sinh/lSp, nhfng lSp trên m[i lSp có thl nhitu hcc sinh hkn nh4ng czng không nên quá 40 hcc sinh/lSp. — T(o 'itu ki>n vt ck sj v_t chMt — thi*t bT ph`c v` cho ho(t '/ng d(y và hcc phù hEp vSi l,a tugi hcc sinh, phù hEp vSi n/i dung và ph4kng pháp d(y hcc. Tg ch,c các ho(t '/ng giáo d`c, ho(t '/ng vui chki dành cho hcc sinh 'l các em '4Ec h4jng s. giáo d`c toàn di>n, phát triln phong phú, hài hoà, không bT quá tFi.. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Cá nhân t. 'ánh giá qua vi>c th.c hi>n các vi>c sau: 1. ThFo lu_n, tìm hilu và trình bày quan ni>m cZa mình vt các cMp '/ phát triln ho(t '/ng hcc cZa hcc sinh tilu hcc. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 25.

(20) 2. Nh%n xét v+ lí thuy0t và th2c ti5n c6a ho9t :;ng d9y c6a giáo viên và ho9t :;ng h@c c6a h@c sinh, trên cD sE :ó phát hiHn nhIng :iJm tích c2c và nhIng :iJm còn bNt c%p. 3. P+ xuNt biHn pháp tQi Ru (có lTi) cho viHc tV chWc d9y h@c và phân công giáo viên phZ trách l[p.. Hoạt động 4 HOẠT ĐỘNG DẠY CỦA GIÁO VIÊN VÀ GIẢI PHÁP SƯ PHẠM I. MỤC TIÊU. — Xác :^nh :RTc n;i dung và phRDng pháp d9y h@c cD b_n E tiJu h@c. — Phát hiHn :RTc m;t sQ :iJm tích c2c và nhIng h9n ch0 v+ n;i dung và phRDng pháp d9y h@c E tiJu h@c. — Bi0t thu nh%n thông tin tb th2c ti5n, phân tích, :ánh giá viHc d9y h@c c6a giáo viên và k0t qu_ h@c t%p c6a h@c sinh. II. PHƯƠNG. PHÁP. — Nghiên cWu tài liHu, trao :Vi, th_o lu%n nhóm. — D2 gif thgm l[p, qua :ó vi0t thu ho9ch cá nhân. — Th2c hành, áp dZng k0t qu_ h@c t%p, bii dRjng vào th2c ti5n d9y h@c. III. NỘI DUNG CHÍNH. 1. Giáo viên tiểu học. Giáo viên tiJu h@c có thJ coi là nhà giáo "tVng thJ", :9i diHn toàn quy+n c6a nhà trRfng tV chWc quá trình phát triJn c6a trn em, bEi lp h@ là ngRfi: — Ch^u trách nhiHm giáo dZc h@c sinh c_ l[p 30 — 40 em (sQ lRTng h@c sinh trong m;t l[p có thJ nhi+u hDn houc ít hDn). Có giáo viên d9y h@c sinh m;t l[p rii d9y ti0p nhIng l[p trên, có giáo viên d9y h@c sinh m;t l[p :0n khi k0t thúc ngm h@c bàn giao cho giáo viên khác rii ti0p nh%n h@c sinh m[i. — D9y hwu h0t các môn h@c và tV chWc các ho9t :;ng giáo dZc cho h@c sinh l[p h@c mà mình :RTc phân công. HiHn :ã có nhi+u trRfng có giáo viên. 26. |. MODULE TH 1.

(21) — — — —. chuyên v( ngo+i ng-, ngh/ thu1t, th2 d4c, th56ng h7 không làm ch= nhi/m l>p nh5ng c@ng có chBc nCng, nhi/m v4 giáo d4c h7c sinh nh5 giáo viên ch= nhi/m l>p. Ng56i có uy tín b1c nhKt LMi v>i h7c sinh, các em coi ng56i thOy (cô) c=a mình nh5 là khuôn mTu, là "thOn t5Vng". MXi giáo viên ti2u h7c L(u có trách nhi/m giáo d4c h7c sinh theo m4c tiêu giáo d4c toàn di/n. Lao L[ng s5 ph+m c=a giáo viên ti2u h7c là lo+i lao L[ng phBc hVp, tinh t\ (cùng m[t lúc ph_i huy L[ng t`ng lac các nCng lac s5 ph+m, tác L[ng L\n h7c sinh bbng c_ nhân cách c=a mình). Giáo viên ti2u h7c cOn L5Vc Lào t+o công phu v>i tính chuyên nghi/p cao, vì e ti2u h7c mXi giáo viên có vai trò, vg trí nh5 là ng56i L+i di/n toàn quy(n c=a nhà tr56ng d+y dX giáo d4c h7c sinh theo m4c tiêu giáo d4c, h7 th56ng m[t mình m[t l>p d+y tKt c_ các môn h7c và t` chBc cho h7c sinh thac hi/n các ho+t L[ng giáo d4c. Giáo viên chuyên trách d+y các môn nh5 Th2 d4c, Hát nh+c, Ngo+i ng- thì nh-ng giáo viên này c@ng có chBc nCng, nhi/m v4 nh5 m[t giáo viên ti2u h7c thac th4.. 2. Nghề dạy học ở tiểu học. Ngh( d+y h7c e ti2u h7c là ngh( sk d4ng m[t công ngh/ chuyên bi/t, Ló là Công ngh/ d+y h7c. Công ngh/ d+y h7c L5Vc th2 hi/n e ba Lmc Li2m chính, hay nói cách khác là ngh( d+y h7c Láp Bng L5Vc ba tiêu chí sau:. a. #$%c ch( )*ng t. ch/c t0 nhà tr$3ng và m6i giáo viên. oó là lao L[ng s5 ph+m L5Vc nhà tr56ng và tpng giáo viên t` chBc thac hi/n m[t cách ch= L[ng, có m4c tiêu, k\ ho+ch xác Lgnh và dirn ra tuy\n tính theo th6i gian (tpng ti\t, tpng bu`i, tpng tuOn, tpng h7c kì và tpng nCm h7c). Ho+t L[ng gi_ng d+y c=a giáo viên L5Vc t` chBc bài b_n v>i quy trình chmt chs: LOu nCm h7c giáo viên nh1n sa phân công d+y m[t l>p c4 th2, h7 bi\t L5Vc LOu vào: sM l5Vng, trình L[ h7c sinh, các Li(u ki/n, Lmc bi/t là m4c tiêu, ch5tng trình h7c t1p c=a h7c sinh trong c_ nCm h7c. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 27.

(22) b. #$%c ki)m soát m/t cách khoa h2c. — Qu$n lí, )ánh giá ho/t )1ng gi$ng d/y c5a giáo viên: h: s<, s= sách, giáo án, th>c hi?n ch@<ng trình, th>c hi?n giC giDc trên lEp (vi?c th>c hi?n giC giDc c5a giáo viên không chJ nhà tr@Cng qu$n lí mà phN huynh hOc sinh cPng có thR giám sát, nhSn xét). — Qu$n lí )ánh giá ho/t )1ng hOc c5a hOc sinh: kXt qu$ hOc tSp c5a hOc sinh tiRu hOc không chJ bZng t@ duy tr[u t@\ng th]m kín trong )]u óc c5a các em mà )@\c thR hi?n m1t cách t@Cng minh d@Ei d/ng ngôn ng_ nói và ngôn ng_ viXt ()Oc, viXt, tính toán) và qua hành vi c` chJ, quan h? giao tiXp vEi mOi ng@Ci. KXt qu$ hOc tSp c5a hOc sinh )@\c )ánh giá bZng )bnh l@\ng ()iRm sc) và )bnh tính (nhSn xét c5a giáo viên, c5a chính hOc sinh, c5a các bSc cha md). KXt qu$ hOc tSp c5a hOc sinh )@\c )ánh giá th@Cng xuyên qua t[ng tiXt hOc, bu=i hOc, )ánh giá )bnh kì và cuci nem hOc. KXt qu$ hOc tSp c5a hOc sinh không chJ do giáo viên có thR )ánh giá mà chính các em cPng t> )ánh giá )@\c (khi có s> h@Eng dfn) và các bSc cha md cPng có thR nhSn biXt qua kXt qu$ )Oc, viXt, tính toán, qua kg neng scng và qua tinh th]n, thái )1 hOc tSp c5a con em.. c. #$%c chuy)n giao. Tr@Cng s@ ph/m )ào t/o giáo viên tiRu hOc chính là n<i chuyRn giao công ngh? d/y hOc, cho dù )ó là công ngh? 5 b@Ec lên lEp hay công ngh? mEi (công ngh? theo H: NgOc m/i) cPng nh@ nh_ng )=i mEi xuDt phát t[ nh_ng công ngh? )ó. TDt c$ )nu )áp ong nhu c]u: — ChuyRn giao t[ thX h? tr@Ec sang thX h? sau. — ChuyRn giao t[ giáo viên này sang giáo viên khác. — Có thR trao )=i, hOc tSp lfn nhau. Công ngh? d/y hOc, nhìn t=ng thR, có thR diqn )/t nh@ r B$ng 1. Trong B$ng 1, khci I (c1t I) chJ ra các yXu tc )]u vào c< b$n, bao g:m (I.1) là Con ng@Ci vEi các nhân vSt nh@ 1.1. HOc sinh — nhân vSt trung 28. |. MODULE TH 1.

(23) tâm c%a nhà tr+,ng (vì h1c sinh là m5c tiêu giáo d5c); 1.2. Giáo viên — ng+,i giB vC trí then chFt, quyJt KCnh sL thành bNi c%a giáo d5c; 1.3. Các nhân vQt thR ba, tr+Sc hJt là các bQc cha mT, các tU chRc xã hXi, các doanh nhân. YJu tF (I.2) là M5c tiêu giáo d5c, K+\c c5 th] hoá thành các chu^n mLc (chu^n kiJn thRc, k` nang các môn h1c và yêu ccu tFi thi]u vd các hoNt KXng giáo d5c), thành ch+eng trình, sách giáo khoa và các tài lifu h1c tQp khác. YJu tF thR ba (I.3) là ce sh vQt chit thiJt bC, gjm phòng h1c, bàn ghJ, sân chei bãi tQp, th+ vifn, các Kj dùng thiJt bC ph5c v5 cho hoNt KXng gimng dNy c%a giáo viên và hoNt KXng h1c tQp c%a h1c sinh. YJu tF thR t+ (I.4) là các Kidu kifn khác Káp Rng nhu ccu dNy và h1c nh+ tài chính, nh+ khuôn viên nhà tr+,ng xanh — sNch — KTp, nh+ 3 môi tr+,ng giáo d5c ccn lành mNnh (nhà tr+,ng, gia Kình, xã hXi). Các yJu tF nêu trên có yJu tF tham gia trLc tiJp vào quá trình gimng dNy c%a giáo viên và h1c tQp c%a h1c sinh (các ch% th] chính), có yJu tF tham gia gián tiJp nh+ng không kém phcn quan tr1ng nh+ ce sh vQt chit thiJt bC, các bQc cha mT, các nhà qumn lí giáo d5c. Bảng 1 I. #$u vào. (I.1). 1. Con ng+,i 1.1. H1c sinh 1.2. Giáo viên 1.3. Cha mT và các nhân vQt thR ba khác 2. M5c tiêu → ch+eng trình, sách giáo khoa — tài lifu 3. Ce sh vQt chit — thiJt bC 4. Các Kidu kifn khác (tài chính, môi tr+,ng giáo d5c...). B! tiêu chu)n +,u vào. (II) Quá trình d4y và h6c. GV tU chRc — h1c sinh hoNt KXng Thcy thiJt kJ — Trò thi công. (II.1). B! tiêu chu)n +,u ra. III. #$u ra. Smn ph^m giáo d5c = M5c tiêu giáo d5c c5 th] K+\c hifn thLc hoá h tvng h1c sinh.. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 29.

(24) 3.. Đổi. mới phương. pháp dạy. học (dạy học phù hợp nội dung và đặc. điểm tâm sinh lí học sinh). Quan ni&m v) *+i m,i ph/0ng pháp: áp d5ng phù h7p v,i n8i dung (m5c *ích — yêu c?u), v,i *i)u ki&n và *Dc *iEm tâm sinh lí hJc sinh. CMp tiEu hJc là cMp hJc cNa kO nPng trên c0 sR có lí thuyTt, mà ph?n lí thuyTt lUi nVm chN yTu R giáo viên, là tính lí thuyTt Xn chYa trong kO nPng cNa hJc sinh, chZ ph?n nào */7c hJc sinh ý thYc và di\n ra */7c bVng ngôn ng_. Chính vì thT mà ph/0ng pháp hJc tap chN *Uo, *Dc tr/ng cNa hJc sinh tiEu hJc là HJc — Tap, theo *ó là ph/0ng pháp dUy cNa giáo viên: dUy tre kiTn thYc rfi hình thành kO nPng, rfi sg d5ng kO nPng *E hJc tap tiTp nhVm có kiTn thYc và kO nPng m,i, chng chính là *E lOnh h8i ph/0ng pháp hJc tap, *E tap tìm tòi, khám phá cái m,i. * D!y tr& h(c và t,p, t,p /0 h(c Quá trình hJc tap cNa hJc sinh */7c bkt *?u tl vi&c nhan thYc nhi&m v5 hJc tap (vi&c hJc), nghOa là biTt */7c m5c *ích hJc (tlng *0n vm n8i dung), sau *ó là quá trình thoc hi&n theo quy trình c5 thE nêu m8t cách *0n gipn, quy trình *ó là: — Giáo viên làm mru hoDc h/,ng drn mru làm ra spn phXm hJc tap (nh/ *Jc, viTt, làm toán). — HJc sinh làm theo quy trình mru *E có kTt qup c5 thE nh/ spn phXm mru. — HJc sinh luy&n tap bVng cách thoc hi&n vi&c khác theo quy trình mru *E hình thành kO nPng thoc hi&n vi&c hJc. — HJc sinh to mình tìm cách thoc hi&n nh_ng vi&c hJc t/0ng to theo cách riêng (sáng tUo), nTu làm */7c spn phXm *úng thì các em st to tin h0n, st có tính *8c lap và sáng tUo trong hJc tap, nTu không *úng thì thoc hi&n theo cách */7c giáo viên h/,ng drn *E *pm bpo *Ut yêu c?u tui thiEu. Quy trình nêu trên thE hi&n quá trình chuyEn vào trong nh_ng hành *8ng hJc tap bên ngoài, hay gJi là quá trình nhap tâm, sau *ó hJc sinh lUi chuyEn ra ngoài d/,i dUng nh_ng spn phXm hJc tap *E ng/vi khác có thE nhan biTt */7c. Quá trình hJc tap và kTt qup hJc tap cNa mwi hJc sinh tiEu hJc th/vng là t/vng minh và là that. 30. |. MODULE TH 1.

(25) * Ki"m soát, *ánh giá k/t qu2 h3c t5p c7a h3c sinh ti"u h3c H#c sinh h#c )*+c gì s. )#ng l0i bên trong trí óc và hi:n hình ra ngoài (chuy?n ra ngoài có th? th@y )*+c, ki?m soát )*+c E nhFng sGn phIm cJ th?: )#c, viLt, làm toán,...). Vi:c )ánh giá kLt quG h#c tQp cRa h#c sinh ti?u h#c khá dT dàng và t*Ung minh, giáo viên có th? )ánh giá th*Ung xuyên, h#c sinh có th? tW )ánh giá khi )*+c giáo viên h*Xng dYn, các bQc cha mZ quan tâm và có trình )\ nh@t )]nh c^ng có th? ki?m tra kLt quG h#c tQp cRa con em mình. Chính vì vQy mà vi:c ta chbc các kì thi )ci vXi h#c sinh ti?u h#c nh* thi tct nghi:p )ã )*+c be tf ngm h#c 2002 — 2003. * S: nh;m l=n trong quá trình h3c t5p kinh nghi@m Trong thWc tiTn d0y h#c th*Ung xGy ra tình tr0ng giáo viên áp dJng ki?u cách d0y h#c cRa giáo viên khác (k? cG trong ph0m vi r\ng hmn là giáo dJc và quGn lí giáo dJc) m\t cách xm cbng, máy móc không )em l0i kLt quG nh* mong mucn. Vi:c làm )ó không phGi là h#c tQp kinh nghi:m mà theo dân dã có th? g#i là "bpt ch*Xc". SW bpt ch*Xc và h#c tQp kinh nghi:m trong giáo dJc khác nhau vr bGn ch@t và có th? chs ra nh* E BGng 2. Có th? nhQn di:n vr sW khác bi:t )ó qua m\t vài ví dJ sau. Ví dJ: Vi:c áp dJng ph*mng pháp ta chbc cho h#c sinh "H#c theo nhóm" và "Su dJng phiLu h#c tQp". Do không )*+c nghiên cbu th@u )áo cG vr lí thuyLt và thWc tiTn )ã )*a ra bng dJng, t0o khó khgn cho giáo viên và h#c sinh, dYn tXi kLt quG d0y và h#c c^ng không )*+c nh* ý )]nh. CJ th?: — Do b] nhQn xét, )ánh giá xLp lo0i tiLt d0y theo tinh thyn ")ai mXi" vXi tiêu chí là phGi có phiLu h#c tQp nên có nhiru tr*Ung E vùng núi, vùng sâu, vùng xa ch*a có )i:n mà giáo viên phGi ng|i viLt d*Xi )èn dyu cho m~i h#c sinh m\t "phiLu h#c tQp" — có phiLu nh*ng hi:u quG )em l0i chng )*+c bao nhiêu. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 31.

(26) Bảng 2 B!t ch&'c. — Ch$a có s) nghiên c.u v1 c2 s3 lí lu6n và th)c ti9n c:a "kinh nghi=m, sáng kiAn". — Làm theo (v6n dHng) mJt cách r6p khuôn, hình th.c kiOu "thP và sai", th$Qng không phù hSp vTi th)c tA c:a tr$Qng mình. — ThiAu sáng tVo, thiAu hi=u quX, nhi1u khi gây phi1n hà, th[t thi=t.. H)c t*p kinh nghi0m. — Có s) nghiên c.u, ch\n l\c trên c2 s3 khoa h\c. — V6n dHng theo tiAn trình t^ thP nghi=m di=n h_p `An áp dHng trên di=n rJng. — aem lVi kAt quX tbt, có lSi ích, có kA th^a và phát triOn.. — Do hiOu mJt cách máy móc, coi `di mTi ph$2ng pháp dVy h\c là phXi td ch.c cho h\c sinh h\c nhóm nên trong mJt sb tiAt dVy c:a giáo viên (th$Qng là khi có ng$Qi `An d) giQ them lTp) `ã v6n dHng mJt cách máy móc, cH thO nh$ khi dVy bài "Loài v6t sbng 3 `âu" (Bài 27 T! nhiên và Xã h+i 2) giáo viên `ã chia nhóm theo cách h\c sinh ngki 2 bàn gln nhau các em bàn tr$Tc quay v1 phía sau tVo thành nhóm `O cùng thXo lu6n và trX lQi câu hmi `$Sc giáo viên giao cho (mni nhóm 1 câu hmi, hopc là tìm loài v6t sbng trên mpt `[t, hopc là loài v6t bay l$Sn trên không, hopc là loài v6t sbng d$Ti n$Tc `$Sc vq trên hai trang 56 và 57 sách T! nhiên và Xã h+i 2). H\c sinh t^ng nhóm làm vi=c vui vu `An khi giáo viên yêu clu mni nhóm cP mJt `Vi di=n nói cho cX lTp nghe, trong khi các nhóm ch$a kvp trình bày hAt thì trbng `ã `iOm, tiAt h\c phXi kAt thúc. Th)c tA cho th[y mni nhóm h\c sinh chx tìm hiOu `$Sc mJt phln c:a bài h\c, còn yêu clu tbi thiOu v1 kiAn th.c và kz neng c:a bài h\c v{n n|m 3 hai trang sách và trong giáo án c:a giáo viên. Nh6n th.c v1 `di mTi ph$2ng pháp dVy h\c là mJt quá trình. Cho `An nay thì hlu hAt giáo viên c~ng nh6n ra r|ng vi=c v6n dHng máy móc kiOu nh$ v^a nêu là vi=c làm v^a khó không chx `bi vTi h\c sinh mà c~ng khó `bi vTi cX giáo viên, quan tr\ng h2n là kém hi=u quX. Do v6y mà cách dVy kiOu nh$ v^a nêu không còn `$Sc nhi1u giáo viên áp dHng. 32. |. MODULE TH 1.

(27) 4. Giải pháp sư phạm a. X" lí các y)u t, -.u vào c2a công ngh7 d9y h:c. Các c$p qu(n lí giáo d0c và tr56ng h8c tùy theo ch<c n=ng, nhi?m v0 và AiBu ki?n cDa mình thGc hi?n vi?c rà soát, AI nJm thGc trKng ALu vào, trên cN sO Aó AB ra nhQng vi?c c0 thI nhRm AiBu chSnh, cDng cT, bV sung nâng c$p tXng yYu tT ALu vào. Ví d0 nh5: — ^Lu vào tXng l_p: ngoKi trX h8c sinh vào l_p 1 có chuan ALu vào là Ab tuVi theo quy Acnh còn các l_p khác thì ALu vào A5ec nhà tr56ng Aánh giá theo chuan: chuan theo m0c tiêu c0 thI cDa l_p m_i kYt thúc AI chuyIn lên l_p kY tiYp. Công vi?c này do nhà tr56ng và mhi giáo viên thGc hi?n bRng bi?n pháp s5 phKm thích hep. Ví d0: ^Lu n=m h8c nhà tr56ng kh(o sát trình Ab h8c sinh qua mbt vài môn h8c cTt yYu nh5 Toán, NgQ v=n. KYt qu( kh(o sát không công bT cho h8c sinh, clng không c=n c< vào Aó AI Aánh giá lKi kYt qu( n=m h8c tr5_c, mà chS cung c$p t5 li?u cho giáo viên m_i tiYp nhmn h8c sinh. Cùng v_i vi?c làm này clng cLn có sG bàn giao h8c sinh giQa giáo viên cl và giáo viên m_i. NhQng vi?c làm này nhRm m0c Aích giúp cho giáo viên hiIu A5ec h8c sinh. — Giáo viên dKy mhi l_p: Hi?n nay giáo viên dKy tiIu h8c hLu hYt Aã AKt chuan Aào tKo, nhiBu giáo viên có trình Ab cao hNn (cao Arng, AKi h8c) nh5ng trình Ab tay nghB (kh( n=ng dKy h8c c0 thI) thì ch5a hoàn toàn t5Nng x<ng. Giáo viên là yYu tT ALu vào không thI thay thY và giQ vai trò có tính quyYt Acnh sG thành bKi cDa ch5Nng trình giáo d0c clng nh5 chD tr5Nng cDa ngành giáo d0c, nhQng gi(i pháp cDa Bb và các bi?n pháp c0 thI cDa tXng Aca ph5Nng, tXng tr56ng. Vi?c tG h8c, tG bvi d5wng th56ng xuyên cDa mhi giáo viên là bi?n pháp cN b(n cDa giáo d0c các c$p. — VB các bmc cha mx: Theo ly tG nhiên, trz em không A5ec ch8n cha mx (ng56i sinh thành ra mình), nhà tr56ng không A5ec ch8n các bmc ph0 huynh h8c sinh. Các bmc cha mx clng là chD thI cDa nhà tr56ng, tham gia cùng nhà tr56ng giáo d0c con em mình trong cN chY phân công — hep tác. Các bmc cha mx xác lmp môi tr56ng giáo d0c gia Aình và góp phLn tKo dGng môi tr56ng giáo d0c nhà tr56ng và xã hbi. Các bmc cha mx có trình M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 33.

(28) ! dân trí khác nhau, quan ni2m và ph78ng pháp giáo d;c con cái khác nhau, i<u ki2n kinh t= khác nhau. Nh@ng Ac iBm này là y=u tE tác !ng =n giáo d;c con em nh7 là m!t trong nh@ng y=u tE Gu vào nh7ng nhà tr7Hng và ngành giáo d;c chI có thB tác !ng m!t cách giKi hLn. MB phát huy 7Nc ti<m lOc này, nhà tr7Hng cGn tPn d;ng khQ nRng và i<u ki2n có thB B tuyên truy<n, phT bi=n v< quan iBm, ph78ng pháp, môi tr7Hng giáo d;c nhWm tLo 7Nc sO Yng thuPn v< nhPn thZc và sO phEi hNp hành !ng trong vi2c giáo d;c h[c sinh. Nên hình thành câu lLc b! các bPc cha m] chZ không chI d^ng lLi _ các cu!c h[p ph; huynh h[c sinh theo thông l2, hoLt !ng c`a câu lLc b! nhà tr7Hng anh h7Kng bài bQn vào vi2c nâng cao dân trí v< giáo d;c. — Ch78ng trình h[c dành cho h[c sinh: Ch78ng trình và SGK theo chuhn ki=n thZc và ki nRng do B! tT chZc xây dOng và quy anh sl d;ng dành cho h[c sinh cQ n7Kc. Vi2c xl lí y=u tE Gu vào này do B! Qm nhi2m là chính (nh7 vi2c giQm tQi ang triBn khai thOc hi2n chong hLn), tuy nhiên giáo viên, tùy theo i<u ki2n c; thB có thB vPn d;ng m!t cách thi=t thOc, làm sao vrn Qm bQo 7Nc chuhn quy anh mà lLi phù hNp vKi Ei t7Nng h[c sinh và i<u ki2n mình có. — C8 s_ vPt chst — thi=t ba: M=n nay các tr7Hng tiBu h[c ang h7Kng tKi xây dOng tr7Hng Lt chuhn quEc gia mZc ! 1 và ti=n tKi mZc ! 2, trong ó có tiêu chuhn v< c8 s_ vPt chst — thi=t ba tr7Hng tiBu h[c vKi nh@ng tiêu chí c; thB. Công vi2c này cGn 7Nc nhà tr7Hng và aa ph78ng có k= hoLch c; thB và thOc hi2n theo b7Kc i hNp lí. — Các i<u ki2n khác: M7Nc coi nh7 y=u tE Gu vào trong công ngh2 dLy h[c là m!t sE i<u ki2n khác có tác !ng gián ti=p d7Ki dLng h@u hình hoAc vô hình =n hoLt !ng dLy và h[c trong nhà tr7Hng nói riêng, =n chst l7Nng giáo d;c nói chung, nh7 tài chính, nh7 môi tr7Hng tO nhiên và xã h!i (xây dOng ba môi tr7Hng giáo d;c lành mLnh: nhà tr7Hng, gia ình, xã h!i). b. B$i d'(ng th'-ng xuyên. Vi2c bYi d7wng th7Hng xuyên c`a giáo viên cGn 7Nc các csp quQn lí giáo d;c tiBu h[c, nhà tr7Hng quan tâm chI Lo, quQn lí và tLo i(29) i"u quan tr*ng nh-t là vi1c b4i d67ng th68ng xuyên ph=i >6?c t@ng giáo viên tC giác, tC chEu trách nhi1m trong vi1c thCc hi1n kH hoIch cJa mình và ph=i >6?c thCc hi1n th68ng xuyên theo ph6Mng châm "H*c suRt >8i". c. Ki%m tra, +ánh giá. Vi1c kiUm tra, >ánh giá hoIt >Vng dIy cJa giáo viên và hoIt >Vng h*c cJa h*c sinh cWn >6?c tiHn hành th68ng xuyên và >ánh giá mVt cách t68ng minh, theo các chuXn mCc quy >Enh. ánh giá ch-t l6?ng giáo dYc tiUu h*c và >ánh giá v" sC tín nhi1m, trình >V phát triUn cJa tr68ng tiUu h*c không khó kh]n vì >ây là c-p h*c mà m*i sC vi1c, m*i >i"u ki1n >"u t68ng minh và quá trình dIy h*c và giáo dYc >"u hi1n ra khá rõ ràng, khá minh bIch. ánh giá ch-t l6?ng giáo dYc tiUu h*c và tr68ng tiUu h*c, tr6_c hHt do giáo viên và ban lãnh >Io, các ta chbc >oàn thU cJa tr68ng và c= h*c sinh tham gia, >4ng th8i ccng cWn có sC >ánh giá cJa các c-p qu=n lí nhà tr68ng, cJa phY huynh h*c sinh và các lCc l6?ng xã hVi khác (ccng cWn có sC >4ng thuen trong >ánh giá). ánh giá nhà tr68ng v" m*i mgt, m*i ph6Mng cách song >"u h6_ng vào mYc tiêu giáo dYc — kHt qu= h*c tep (theo nghia rVng) cJa h*c sinh (vi1c >ánh giá giáo viên và h*c sinh hi1n >ang có chuXn ngh" nghi1p giáo viên và quy >Enh, >ánh giá h*c sinh). IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Cá nhân tC >ánh giá qua thCc hi1n các vi1c sau: 1. Kh=o sát, tìm hiUu v" mVt sR biUu hi1n cJa giáo viên và h*c sinh qua vi1c áp dYng kinh nghi1m theo h6_ng tích cCc và tiêu cCc. 2. Tìm hiUu vi1c qu=n lí cJa các c-p qu=n lí v" hoIt >Vng dIy cJa giáo viên. 3. Trao >ai, th=o luen nhóm v" mVt kinh nghi1m cJa giáo viên hogc cán bV qu=n lí cJa tr68ng mình hogc cJa tr68ng bIn.. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 35.

(30) Hoạt động 5 THỐNG NHẤT VỀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC I. MỤC TIÊU. — Th$ng nh't )*nh h+,ng v. )/i m,i n2i dung và ph+7ng pháp d9y h;c = ti>u h;c. — Xây dBng )+Cc tiêu chí )ánh giá )/i m,i d9y h;c = ti>u h;c. — BiGt nhHn )*nh, )ánh giá và lBa ch;n ph+7ng pháp d9y h;c thích hCp v,i tr+Mng mình, l,p mình. II. PHƯƠNG. PHÁP. — ThOo luHn nhóm. — KhOo sát thBc tiTn, giOi quyGt tình hu$ng theo nhóm. — ThBc hành. III. NỘI DUNG CHÍNH. 1. Về nội dung dạy học. N2i dung ch+7ng trình h;c tHp cXa h;c sinh )+Cc quy )*nh có tính pháp quy dành h;c sinh cO n+,c, )+Cc )*nh rõ trong chuZn kiGn th\c, k] n^ng các môn h;c, ch+7ng trình h;c các môn h;c và các ho9t )2ng giáo d`c — )ó cang chính là m`c tiêu giáo d`c c` th>. Còn SGK và các tài lifu khác là tài lifu )+Cc c` th> hoá theo ph+7ng pháp s+ ph9m cXa n2i dung trên. Tr+Mng ti>u h;c cho dù = )ô th* hay = nông thôn, = các trung tâm hay = vùng sâu, vùng xa (các tr+Mng t+ th`c) cang ).u là nhà tr+Mng cXa nhà n+,c, ).u có tính qu$c gia (qu$c h;c) — ).u )Om bOo m`c tiêu giáo d`c )+Cc c` th> hoá = ch+7ng trình h;c )+Cc xây dBng theo chuZn (yêu clu t$i thi>u — phln c\ng cXa ch+7ng trình) dành cho h;c sinh. m> huy )2ng, phát huy )+Cc s\c s$ng cXa tnng c7 s= tr+Mng h;c, trong ch+7ng trình h;c dành cho h;c sinh còn có phln m= r2ng (phln m.m) — n2i dung dành cho tnng tr+Mng, tnng )*a ph+7ng )+Cc xo lí vHn d`ng phù hCp v,i )i.u kifn cXa n7i mình.. 36. |. MODULE TH 1.

(31) !i m%i n'i dung d+y h.c 0 ti2u h.c, ph5n c6 b8n do B' GS& T x@ lí và chE F+o thGc hiHn chung cho c8 nI%c, nhI chI6ng trình Fã ban hành và m%i Fây là quy FPnh vQ gi8m t8i n'i dung chI6ng trình h.c dành cho h.c sinh, còn tTng trIUng, tTng giáo viên chE áp dXng và Fi2u chEnh trong ph+m vi nhYt FPnh. B' Fã có hI%ng d\n t+o cho giáo viên có quyQn tG ch], tG chPu trách nhiHm và phát huy tính n^ng F'ng sáng t+o trong d+y h.c. 2. Quan niệm về phương pháp dạy học và đổi mới phương pháp dạy học. — — — — —. PhI6ng pháp d+y h.c theo cách hi2u thông thIUng là cách thbc t! chbc cho h.c sinh thGc hiHn ho+t F'ng h.c nhcm ldnh h'i n'i dung h.c tep: kihn thbc, kd n^ng và thái F' qua tTng F6n vP thUi gian h.c tep (tiht h.c). Trên ph+m vi r'ng, có th2 tìm hi2u vQ phI6ng pháp d+y h.c truyQn thkng theo quy trình 5 bI%c lên l%p (m't sk nhà chuyên môn coi phI6ng pháp này là công nghH d+y h.c cm) và phI6ng pháp công nghH d+y h.c m%i. PhI6ng pháp d+y h.c theo 5 bI%c lên l%p có lPch s@ hình thành hàng tr^m n^m nay, qua tTng giai Fo+n phát tri2n có sG c8i tihn, hoàn thiHn nhIng vQ c6 b8n v\n theo quy trình 5 bI%c lên l%p: on FPnh t! chbc. Ki2m tra bài cm. Gi8ng bài m%i. C]ng ck bài. Ra bài tep và dsn dò. Theo lôgic hình thbc thì quy trình này khá htp lí và chst chu, nhIng Fó là quá trình d+y h.c, d\n t%i quá trình h.c tep c]a h.c sinh hI%ng ch] yhu vào ngIUi d+y (giáo viên) nên xuYt hiHn tình tr+ng "th5y F.c — trò chép", "th5y gi8ng — trò ghi nh%" và Fã có nhxng c8i tihn theo hI%ng "d+y h.c phát huy tính tích cGc c]a h.c sinh", "d+y h.c hI%ng vào h.c sinh",... Vài chXc n^m g5n Fây thh gi%i có nói Fhn công nghH d+y h.c và 0 ViHt Nam cmng có công trình nghiên cbu vQ công nghH giáo dXc c]a Giáo sI H| Ng.c +i, ckt lõi c]a công trình này là công nghH d+y h.c FItc tác gi8 di~n F+t rYt ngn g.n bcng công thbc A → a, trong Fó A là n'i dung M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 37.

(32) h!c t%p c'a h!c sinh (hay có th/ g!i là CÁI = n7i dung), → (m=i tên) là quá trình thCy tD chEc cho trò hoHt I7ng (hay là thCy thiJt kJ — trò thi công hay có th/ g!i là CÁCH = phOPng pháp), a (a nhQ) là n7i dung h!c t%p IORc h!c sinh lSnh h7i. Công trình này Iã có thành tVu tiêu bi/u rXt có ý nghSa, Ió là công nghZ dHy TiJng ViZt l]p 1, Iã IORc Eng d_ng nhi`u nam b nhi`u trOcng ti/u h!c thu7c các vùng mi`n c'a IXt nO]c và hiZn nay Iã trb thành m7t phOPng án c'a B7 và Iang IORc sg d_ng ngày càng nhi`u hPn, mb ra khh nang (m7t gihi pháp) gihi quyJt vXn I` dHy tiJng ViZt (quic ngj) cho h!c sinh l]p 1. * lDi m]i n7i dung và phOPng pháp dHy h!c b ti/u h!c là gihi pháp b7 ph%n (thành phCn) c'a gihi pháp tDng th/ Iang IORc v%n I7ng theo hO]ng "lDi m]i can bhn và toàn diZn giáo d_c" theo Nghp quyJt 11 c'a lhng. N7i dung và phOPng pháp dHy h!c IORc c_ th/ hoá tq m_c tiêu giáo d_c IORc quy Ipnh trong Lu%t Giáo d_c. N7i dung dHy h!c b ti/u h!c, phCn cP bhn ch' yJu do Nhà nO]c (B7 GD&lT) quy Ipnh chung, còn phOPng pháp dHy h!c v` cP bhn cCn thu%n theo lôgic c'a n7i dung và Ii`u kiZn thVc tJ (Ivc Ii/m tâm sinh lí h!c sinh, cP sb v%t chXt — thiJt bp). Chính vì thJ mà sau khi tri/n khai thVc hiZn viZc IDi m]i chOPng trình và sách giáo khoa phD thông, tq nam 2002 IJn cuii nam 2004, Ban chXp hành Trung OPng lhng Iã có Nghp quyJt nêu rõ: "Kiên quyJt gihm hRp lí n7i dung chOPng trình h!c cho phù hRp tâm sinh lí h!c sinh cXp ti/u h!c và trung h!c cP sb" (Nghp quyJt 9 Ban ChXp hành Trung OPng lhng khoá IX). li`u này c=ng phù hRp v]i quy`n h!c t%p IORc quy Ipnh trong Lu%t Giáo d_c, Lu%t Bho vZ, cham sóc và giáo d_c tr em c'a Nhà nO]c ta và Công O]c Liên hRp quic v` quy`n tr em. ThVc hiZn ch' trOPng gihm thi theo tinh thCn Nghp quyJt 9 Ban ChXp hành Trung OPng lhng khoá IX, B7 GD&lT Iã có sV ch IHo khá hRp lí: cho giáo viên IORc Ii`u chnh và xg lí gihm thi theo hO]ng dn. Dù sao thì c=ng ch là biZn pháp nhXt thci, m i giáo viên không th/ tV mình gihi quyJt "bài toán" gihm thi mà công viZc này cCn IORc các tác gih sách giáo khoa, cCn IORc B7 GD&lT xg lí chung cho ch nO]c (nam h!c 2012 — 2013, B7 GD&lT Iã có hO]ng dn c_ th/ v` gihm thi). 38. |. MODULE TH 1.

(33) Xây d%ng n(i dung giáo d-c là gi1i pháp bao g6m trong :ó m(t s= gi1i pháp b( ph>n có m=i quan h@ hAu cB và th%c hi@n theo thE t% trFGc sau, n=i tiIp nhau. Có m(t s= công vi@c chính nhF sau: (1) Xây d%ng m-c tiêu c- thS và kI hoUch hVc t>p dành cho hVc sinh tWng lGp hVc và c1 cXp hVc; (2) Xây d%ng chu[n kiIn thEc, k\ n]ng tWng môn hVc và yêu c^u t=i thiSu v_ các hoUt :(ng giáo d-c; (3) ViIt sách giáo khoa, tài li@u giáo d-c. bi_u c^n :1m b1o là cXp tiSu hVc c1 nFGc có m-c tiêu chung, chu[n kiIn thEc và k\ n]ng các môn hVc, chFBng trình các môn hVc chung, trên cB sd :ó có vài ba b( SGK :S các trFhng l%a chVn. Mji gi1i pháp :Fkc thiIt kI c- thS và :Fkc triSn khai th%c hi@n qua m(t d% án, ví d- nhF ba công vi@c chính nêu trên (ba gi1i pháp) có thS th%c thi qua 3 holc 2 d% án (gi1i pháp 1 và 2 có thS cùng trong m(t d% án, còn gi1i pháp 3 c^n m(t d% án riêng). Vi@c :oi mGi chFBng trình và SGK cho giai :oUn sau n]m 2015 do B( GD&bT chvu trách nhi@m chính nhFng mji giáo viên cwng c^n quan tâm tìm hiSu và :óng góp ý kiIn. * Quan ni@m v_ :oi mGi phFBng pháp PhFBng pháp dUy hVc ph- thu(c vào n(i dung, :i_u ki@n và trình :( chuyên môn nghi@p v- c|a giáo viên. boi mGi phFBng pháp dUy hVc là to chEc dUy và hVc (s} d-ng công ngh@) theo phFBng án t=i Fu có thS chE không ph1i là dUy khác trFGc m(t cách hình thEc nhF vi@c s} d-ng không hkp lí máy chiIu, phiIu hVc t>p và hVc nhóm. Vi@c :oi mGi phFBng pháp dUy hVc c^n chú ý m(t s= :iSm sau: — DUy hVc ph1i phù hkp vGi lôgic c|a n(i dung hVc t>p dành cho hVc sinh. — DUy hVc ph1i phù hkp vGi :lc :iSm tâm, sinh lí hVc sinh và :i_u ki@n c- thS. — DUy hVc ph1i chú ý :In mVi :=i tFkng hVc sinh và ph1i theo dõi, :ánh giá :Fkc kIt qu1 hVc t>p c|a mji hVc sinh. * Tiêu chí :ánh giá v_ :oi mGi phFBng pháp dUy hVc Có thS xem xét :ánh giá vi@c :oi mGi dUy hVc d tiSu hVc theo m(t s= tiêu chí sau: a. To chEc hkp lí hoUt :(ng hVc cho hVc sinh. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 39.

(34) b. H$c sinh tích c,c th,c hi-n ho/t 01ng h$c. c. M$i h$c sinh 04u 0/t k7t qu9 h$c t:p 0<=c giáo viên d, 0Bnh tr<Dc trong b9n thi7t k7 bài d/y (mIc 0ích — yêu cKu hay là mIc tiêu). 3. Thực hiện giảm tải nội dung chương trình học dành cho học sinh. Cu1c c9i cách giáo dIc (CCGD) lKn thR ba triSn khai tT 0Ku nhUng nVm 80 cYa th7 kZ tr<Dc t:p trung chY y7u vào vi-c thay 0[i ch<\ng trình và SGK, lúc 0Ku chZ có hai môn (Toán, Ti7ng Vi-t), v4 sau ph9i vTa 0i4u chZnh vTa b[ sung dKn cho 07n nfa cugi th:p niên 90 mDi 0Y các môn h$c i tiSu h$c (9 môn), và djn 07n quá t9i 0gi vDi h$c sinh. NVm 2000 ph9i ti7n hành gi9m t9i, ch<\ng trình gi9m t9i mDi 0<=c th,c hi-n trong 2 nVm h$c (2000 — 2001 và 2001 — 2002), ngay sau 0ó, nVm h$c 2002 — 2003 th,c hi-n ch<\ng trình 0[i mDi giáo dIc. M1t sg ch<\ng trình và b1 sách giáo khoa khác nhau 04u theo mIc tiêu và yêu cKu c\ b9n v4 ki7n thRc, kp nVng thgng nhqt 0ã ph9i khép l/i 0S thay vào 0ó m1t ch<\ng trình và sách giáo khoa 0[i mDi, thgng nhqt (0<=c v:n dIng là duy nhqt). Ch<\ng trình — sách giáo khoa mDi 0ã gây không ít khó khVn cho giáo viên và h$c sinh c9 n<Dc, nhi4u n\i chqt l<=ng sa sút vì nhi4u lu, trong 0ó có s, quá t9i. Sau 2 nVm thay sách, H1i nghB Ban chqp hành Trung <\ng w9ng lKn thR chín khoá IX 0ã có NghB quy7t khzng 0Bnh "Kiên quy7t gi9m h=p lí n1i dung ch<\ng trình h$c cho phù h=p tâm, sinh lí h$c sinh cqp tiSu h$c và THCS". NghB quy7t cYa w9ng nêu th:t ng}n g$n, súc tích chZ rõ hai ý t<ing khoa h$c v4 các môn h$c d/y trong tr<ng h$c, 0ó là b9n thân các môn h$c (gi9m h=p lí) và 0c 0iSm tâm, sinh lí h$c sinh. Ý w9ng h=p vDi lòng dân (h$c sinh, giáo viên, các b:c cha m), c ng phù h=p vDi Lu:t Giáo dIc, Lu:t B9o v- chVm sóc và giáo dIc tr em, phù h=p vDi Công <Dc Liên h=p qugc v4 quy4n tr em (trong các lu:t này 04u quy 0Bnh v4 m1t n4n giáo dIc trong 0ó có ch<\ng trình h$c phù h=p vDi tr em). GiUa th:p niên 0Ku cYa th7 kZ XXI, th,c hi-n NghB quy7t 9 Ban Chqp hành Trung <\ng w9ng khoá IX ngành giáo dIc 0ã th,c hi-n gi9m t9i b<Dc 0Ku, tuy nhiên vjn ch<a 0áp Rng 0<=c yêu cKu, h$c sinh vjn chBu. 40. |. MODULE TH 1.

(35) s! quá t'i, theo -ó là giáo viên quá t'i. Vào n7m h9c 2011 — 2012, B@ GD&DT chF -Go th!c hiHn quyJt liHt hKn, cL thM hKn viHc gi'm t'i, chNc chNn còn tiJp tLc th!c hiHn trong nhRng n7m tSi -M chTKng trình và SGK sát vSi chuXn kiJn thZc và k[ n7ng các môn h9c, -'m b'o tính khoa h9c và tính sT phGm, chuXn b` chuyMn sang th!c hiHn công cu@c -ai mSi c7n b'n và toàn diHn sau n7m 2015. * ChuXn b` cfa giáo viên cho tgng tiJt dGy (thiJt kJ bài dGy) Thji kì hoàng kim cfa giáo dLc (thkp niên 60 cfa thJ kF XX — vSi phong trào thi -ua Hai tot: DGy tot — H9c tot) các nhà giáo thTjng nhNc nhau: "chuXn b` tot là thành công m@t nra". S! chuXn b` -Tsc thM hiHn t nhRng viHc chính nhT sau: a. Nghiên cZu n@i dung trong SGK, -oi chiJu vSi chuXn kiJn thZc và k[ n7ng, tài liHu hTSng dvn... b. SoGn bài (thiJt kJ bài) theo n@i dung chính — Xác -`nh rõ mLc -ích — yêu cxu (mLc tiêu) cL thM cfa bài h9c. Ví d$ 1: Bài "NTSc cxn cho s! song" (bài 24 Khoa h9c 4, tr. 50 — 51, NXB Giáo dLc, 2008). Tài liHu hTSng dvn M$c h*c sinh c.n /0t v{ bài này có ghi: Nêu -Tsc vai trò cfa nTSc trong -ji song, s'n xu}t và sinh hoGt: + NTSc giúp cK thM h}p thu -Tsc nhRng ch}t dinh dTng hoà tan l}y tg thZc 7n và tGo thành các ch}t cxn cho s! song cfa sinh vkt. NTSc giúp th'i các ch}t thga, ch}t -@c hGi. + NTSc sr dLng trong -ji song hng ngày, trong s'n xu}t nông nghiHp, công nghiHp. NJu giáo viên không hiMu th}u -áo n@i dung, không xác -`nh -Tsc mLc -ích — yêu cxu cL thM, xác -`nh giSi hGn cxn thiJt thì s khó cho h9c sinh, và trong trTjng hsp nJu có ngTji d! gij hoc giáo viên thiJu kinh nghiHm s mt r@ng theo ý mình, nhT vky s quá t'i -oi vSi h9c sinh. NJu bám sát n@i dung SGK, chuXn kiJn thZc và k[ n7ng s có thM thiJt kJ bài gi'ng tTjng minh sáng sfa, thao tác chuXn xác trong viHc ta chZc, hTSng dvn h9c sinh l[nh h@i kiJn thZc và k[ n7ng. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 41.

(36) — — + +. — —. + + + + + 42. |. M!c $ích — yêu c+u (m!c tiêu): $ã $34c ch5 ra trong tài li=u h3>ng d@n nh3 $ã nêu A trên, $ó là sau tiEt hFc hFc sinh hiGu $34c, nh> $34c, liên h= $34c trong phIm vi nhKt $Lnh vM: N3>c giúp cP thG sinh vQt ($Rng vQt, thSc vQt) hKp thu nhTng chKt dinh d3Ung hoà tan lKy tV thWc Xn tIo thành các chKt c+n cho sS sZng c[a sinh vQt, $\ng th]i giúp th^i các chKt thVa, chKt $Rc hIi. N3>c s` d!ng trong $]i sZng hang ngày c[a mbi cá thG, trong s^n xuKt nông nghi=p, công nghi=p. Xác $Lnh quy trình c! thG ti chWc cho hFc sinh thSc hi=n hoIt $Rng hFc, trong $ó có sS g4i ý nêu vKn $M $G hFc sinh tìm hiGu, th^o luQn, có kEt h4p c^ sS gi^ng dIy c[a giáo viên. Ting kEt $ánh giá kEt qu^ tiEt hFc, h3>ng d@n hFc sinh tS hFc, tS tìm hiGu mRt cách tS nhiên, nhm nhàng. Ví d$ 2: Bài TQp $Fc H(t g(o làng ta c[a Tr+n oXng Khoa (TiEng Vi=t 5, tQp 1, NXB Giáo d!c, 2008, tr. 139), tài li=u h3>ng d@n có ghi "Yêu c+u c+n $It" nh3 sau: BiEt $Fc di|n c^m bài thP v>i giFng nhm nhàng, tình c^m. HiGu nRi dung, ý ngha: HIt gIo $34c làm nên tV công sWc c[a nhiMu ng3]i, là tKm lòng c[a hQu ph3Png v>i tiMn tuyEn trong nhTng nXm chiEn tranh (Tr^ l]i $34c các câu hi trong SGK, thuRc lòng 2 — 3 khi thP). Các câu hi $ó là: oFc khi thP 1, em hiGu hIt gIo do ai làm ra? NhTng hình ^nh nào nói lên nbi vKt v^ c[a ng3]i nông dân? Tuii nh th]i chZng M $ã góp công góp sWc nh3 thE nào $G làm ra hIt gIo? Vì sao tác gi^ gFi hIt gIo là "hIt vàng"? HFc thuRc lòng bài thP. NhTng yêu c+u nêu trên (2 yêu c+u), $òi hi ph^i có sS vQn d!ng thích h4p v>i tVng $Zi t34ng hFc sinh, nh3 yêu c+u thW nhKt $òi hi hFc MODULE TH 1.

(37) sinh "Bi't )*c di-n c.m bài th2 v4i gi*ng nh6 nhàng, tình c.m" thì ch9 phù h2ng )?i có nAng khi'u hoEc nh=ng h*c sinh có sF phát triIn bình th>Jng vK t> duy và ngôn ng=, )?i v4i nh=ng h*c sinh không có )><c sF thuNn l<c bài th2 cPng là )Qt yêu cSu. Còn trong các câu hXi (5 câu) có câu 1 yêu cSu qua kh_ th2 1 h*c sinh ph.i tr. lJi )><c "hQt gQo )><c làm nên t` nh=ng gì" thì qu. là khó )?i v4i các em. b?i v4i câu hXi này giáo viên cSn suy nghc, tF tr. lJi và có sF h>4ng ddn và có sF di-n )Qt lQi câu hXi cho d- hiIu h2n, nêu không se làm khó cho h*c sinh (và cho c. giáo viên). Trên thFc t' cho thgy, bài tNp )*c H!t g!o làng ta )?i v4i h*c sinh nhiKu tr>Jng h miKn Bic các em ch9 cSn kho.ng 20 — 25 phút là )ã thFc hion )><c các câu hXi, )Qt t?t yêu cSu )ã xác )qnh, nh>ng )?i v4i h*c sinh nhiKu n2i h các t9nh phía Nam thì cSn kho.ng 2 ti't và nhiKu h*c sinh vdn cSn tF h*c h nhà thì m4i )Qt )><c yêu cSu. * H>4ng xv lí nwi dung dQy h*c Nwi dung là c?t lõi cya vioc dQy h*c, chính vì th' mà m*i cuwc c.i cách và )_i m4i giáo dzc cya n>4c ta )Ku tNp trung và xây dFng ch>2ng trình và SGK m4i. Tuy ch>a )Sy )y và có phSn làm ng><c quy trình nh>ng nwi dung dQy h*c là y'u t? t?i thiIu và là y'u t? )Su vào trFc ti'p cya công ngho dQy h*c (c. hai cách hiIu cP và m4i). H>4ng t4i công cuwc "b_i m4i cAn b.n và toàn dion nKn giáo dzc" trong giai )oQn sip t4i, trong )ó có vioc )_i m4i nwi dung, ch>2ng trình h*c tNp dành cho h*c sinh cPng cSn suy nghc, rút kinh nghiom vK cách làm giáo dzc, trong )ó có cách xây dFng ch>2ng trình và SGK. Riêng )?i v4i cgp tiIu h*c, cgp h*c ph_ cNp bit buwc, cgp h*c có tính nKn móng cya giáo dzc ph_ thông, vioc xây dFng nwi dung h*c tNp dành cho h*c sinh, theo lôgic khoa h*c cSn )><c ti'n hành theo lw trình d>4i )ây. B+,c 1: Cz thI hoá mzc tiêu giáo dzc — K' hoQch h*c tNp Mzc tiêu chung vK giáo dzc tiIu h*c )ã )><c ghi trong LuNt Giáo dzc nh>ng )I triIn khai thFc ti-n thì mzc tiêu chung cSn )><c cz thI hoá M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 43.

(38) cho c$ c%p h'c, cho t*ng l.p h'c, t*ng môn h'c, t*ng ho1t 23ng giáo d7c. 9: c7 th: hoá m7c tiêu = c%p 23 tri:n khai thAc tiBn cCn ph$i xây dAng 2GHc kI ho1ch h'c tJp dành cho h'c sinh t*ng l.p trong 2ó quy 2Onh có m%y môn h'c, mPi môn h'c có bao nhiêu tiIt/tuCn, có các lo1i hình ho1t 23ng nào và thUi lGHng bao nhiêu. B!"c 2: Xây dAng chuWn kiIn thXc và kY nZng ChuWn kiIn thXc và kY nZng các môn h'c (có tính 2Onh lGHng) cùng v.i yêu cCu t`i thi:u các ho1t 23ng giáo d7c (thiên va 2Onh tính nhiau hbn) là quy 2Onh trình 23 chung cca t*ng l.p h'c và c$ c%p h'c mà mPi h'c sinh = m'i vùng mian trên ph1m vi c$ nG.c cCn 21t 2GHc (trình 23 t`i thi:u — phe cJp bft bu3c). Trên thAc tI, thGUng có nhiau h'c sinh 21t mXc 23 cao hbn tùy theo 2iau kiin và hoàn c$nh riêng cca mPi em. Hiin nay, = c%p ti:u h'c 2ã có chuWn nhGng do 2iau kiin và cách làm trG.c 2ây chGa 2GHc hHp lí nên 2ang có sA 2iau chlnh gi$m t$i n3i dung chGbng trình (2Gbng nhiên có c$ sA 2iau chlnh nh%t 2Onh va m3t s` 2i:m chGa 2GHc xác thAc va chuWn — 2ây chl là gi$i pháp tình thI). B!"c 3: Xây dAng chGbng trình Khi 2ã có chuWn thì viic xây dAng chGbng trình h'c dành cho h'c sinh 2ã 2GHc 2Onh hG.ng rõ ràng. N3i dung chGbng trình cpng 2ã có sqn trong kho tàng tri thXc, vZn hoá nhân lo1i và cca qu`c gia, 2rc biit là 2ã có các b3 chGbng trình và SGK cp qua các thUi kì = trong nG.c và cca nG.c ngoài. Viic xây dAng chGbng trình h'c dành cho h'c sinh là công viic cca B3 GD&9T do B3 trG=ng chl huy, thành lJp te chXc và lAa ch'n nhân sA thAc hiin, t1o 2iau kiin 2: thAc hiin. B!"c 4: Te chXc biên so1n SGK Khi 2ã có chuWn, có chGbng trình và nhyng b3 SGK cp, SGK cca m3t s` nG.c ngoài (cca nhyng nG.c có nan giáo d7c tiên tiIn) thì viic te chXc biên so1n SGK tr= nên dB dàng hbn. Công viic này có th: do m3t vài cb s= giáo d7c horc nhóm các nhà khoa h'c (khoa h'c cb b$n và khoa h'c giáo d7c) thAc hiin, do B3 GD&9T xem xét chl 2Onh và t1o 2iau kiin. 44. |. MODULE TH 1.

(39) SGK khi 'ã ')nh hình c-n '.a th1 nghi3m t5i m6t s8 c9 s: tr.<ng h=c '.>c l@a ch=n theo mCu '5i di3n cho các vùng miIn 'J tiKp tMc chNnh s1a, hoàn thi3n. Vi3c thSm ')nh, l@a ch=n các b6 SGK do B6 tr.:ng quyKt ')nh ('.9ng nhiên có các t[ ch\c và '6i ng] chuyên gia giúp vi3c). Vài ba b6 SGK '5t chuSn '.>c l@a ch=n và '.>c B6 cho phép áp dMng sa '.>c l.u hành 'J các c9 s: giáo dMc l@a ch=n, s1 dMng. Tct cd nheng công vi3c trên '.>c triJn khai th@c hi3n theo quy trình khoa h=c, '.>c giám sát chgt cha, tct cd có thJ hoàn thành trong khodng 3 — 4 nkm, sau 'ó sa công b8 r6ng rãi và chuSn b) nheng 'iIu ki3n t8i thiJu 'J triJn khai '5i trà. TriJn khai áp dMng ch.9ng trình và SGK mli là quá trình dimn ra trong khodng 2 — 3 nkm mli pho kín tct cd các tr.<ng trên ph5m vi cd n.lc. Ch.9ng trình và SGK mli sa s1 dMng trong khodng 10 — 15 nkm, nKu có b[ sung chNnh lí nhu thì c]ng chN c-n in tài li3u phM bdn ch\ không in l5i SGK và c-n coi tr=ng nguyên tvc "nKu có thêm vào thì c]ng phdi có blt 'i" 'J tránh quá tdi '8i vli h=c sinh. * Vcn 'I 'ào t5o byi d.zng giáo viên {J th@c hi3n t8t vi3c gidng d5y theo ch.9ng trình gidm tdi và chuSn b) 'ón nh|n ch.9ng trình mli sau nkm 2015 thì '6i ng] giáo viên hi3n có c-n '.>c byi d.zng và t@ byi d.zng theo kK ho5ch vli n6i dung ch.9ng trình thích h>p 'J nâng cao phSm chct và nkng l@c coa '6i ng], 'áp \ng '.>c yêu c-u gidm tdi, 'yng thc 'ào t5o thêm 'J 'áp \ng yêu c-u '[i mli ckn bdn và toàn di3n trong giai 'o5n tli. Vi3c 'ào t5o '6i ng] giáo viên mli c]ng c-n '.>c nghiên c\u 'J chuSn b) '6i ng] giáo viên b[ sung 'o vI s8 l.>ng và chct l.>ng theo nheng yêu c-u '[i mli. Nhi3m vM quan tr=ng và ccp bách hi3n nay là '[i mli ckn bdn và toàn di3n h3 th8ng các c9 s: s. ph5m 'ào t5o giáo viên các ccp theo ph.9ng châm "S. ph5m 'i tr.lc m6t b.lc". IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Cá nhân t@ 'ánh giá qua vi3c th@c hi3n các vi3c sau: M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 45.

(40) 1. Dành th(i gian thích h.p 01 nghiên c3u quán tri8t tinh th9n gi:m t:i 0<.c quy 0>nh trong vAn b:n h<Cng dEn cFa BH GD&KT. 2. Kh:o sát, 0ánh giá vi8c gi:ng dQy cFa giáo viên trong tr<(ng theo yêu c9u gi:m t:i. 3. KT xuVt bi8n pháp thWc hi8n hoQt 0Hng dQy và hXc nhYm nâng cao chVt l<.ng giáo d\c trong giai 0oQn hi8n nay.. Hoạt động 6 THỐNG NHẤT NHẬN THỨC VỀ CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC, CÁCH ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ DẠY VÀ HỌC I. MỤC TIÊU. — Có nh`n th3c 0úng, quan ni8m 0úng vT chVt l<.ng dQy và hXc b ti1u hXc (khái ni8m chVt l<.ng). — Hi1u 0úng tiêu chí, chugn 0ánh giá bài dQy cFa giáo viên và kht qu: hXc t`p cFa hXc sinh. — Biht nhìn nh`n, 0ánh giá thja 0áng chVt l<.ng dQy và hXc. II. PHƯƠNG. PHÁP. — Th:o lu`n nhóm. — Tkng kht kinh nghi8m. — ThWc hành. III. NỘI DUNG CHÍNH. 1. Đánh giá hoạt động dạy của giáo viên. * Kánh giá hoQt 0Hng dQy theo hình th3c 5 b<Cc là cách 0ánh giá quen thuHc, bi1u hi8n rõ nhVt là 0>nh h<Cng 0ánh giá theo lôgic hình th3c, nh< bài dQy ph:i 0F các b<Cc lên lCp, ph:i dipn ra 09y 0F các vi8c theo quy 0>nh, ví d\ nh< "phihu hXc t`p", "th:o lu`n nhóm",... Nhsng ng<(i dW gi( 0ánh giá th<(ng có tâm thh cFa ng<(i phán xét hay thiên l8ch vT vi8c "soi xét" nhsng cái mình cho là ch<a 0<.c ch3 ít chú ý tìm kihm 0i1m mQnh, tích cWc cFa 0vng nghi8p.. 46. |. MODULE TH 1.

(41) * "ánh giá theo chu-n ngh. nghi/p giáo viên là cách th5c m7i nên vi/c th8c hi/n 9 nhi.u n:i còn lúng túng, ch>a bám sát chu-n do Ci.u ki/n th8c hi/n còn nhi.u hEn chF. 2. Đánh giá hoạt động học của học sinh. Theo quy CKnh cLa BN GD&"T, quá trình hTc tUp cLa hTc sinh C>Vc Cánh giá theo hai mWt: HEnh kiZm và HTc l8c. — Vi/c Cánh giá hEnh kiZm cLa hTc sinh C>Vc c]n c5 vào nh^ng nhUn xét theo CKnh tính là chính, tuy nhiên cbng có nh^ng c]n c5 có tính CKnh l>Vng qua hành vi, ldi sdng cLa hTc sinh. Nhìn chung, trf em 9 l5a tugi tiZu hTc th>hng hin nhiên và chKu jnh h>9ng nhi.u cLa s8 giáo dkc tl nhà tr>hng, gia Cình và xã hNi, trong Có nh^ng tác CNng giáo dkc tích c8c chiFm >u thF vì có s8 chTn lTc và bjo v/. Nhìn chung hTc sinh tiZu hTc có hành vi, ldi sdng lành mEnh, các em chn bK l/ch chu-n hành vi khi bK nh^ng tác CNng tiêu c8c tl bên ngoài vì trf ch>a có CL bjn lonh (s5c C. kháng — bN lTc) CZ C. kháng nh^ng tác CNng tiêu c8c. "iZm Cáng chú ý là hTc sinh tiZu hTc ds tiFp nhUn, ds bK jnh h>9ng cLa nh^ng tác CNng tích c8c, vì vUy mà 9 n>7c ta Cã tl lâu có chL tr>:ng xây d8ng ba môi tr>hng giáo dkc lành mEnh: nhà tr>hng, gia Cình và xã hNi. — Vi/c Cánh giá hTc l8c cLa hTc sinh chL yFu c]n c5 vào kFt quj hTc tUp các môn hTc quy CKnh trong ch>:ng trình. Trong Có có mNt sd môn hTc có lôgic t>hng minh nh> TiFng Vi/t, Toán, Khoa hTc C>Vc Cánh giá bwng CKnh l>Vng (dùng CiZm sd), có mNt sd thuNc lonh v8c ngh/ thuUt và ko n]ng sdng th>hng khó l>Vng hoá nên C>Vc nhUn xét, Cánh giá bwng CKnh tính. Trong quá trình hTc sinh hTc tUp, các em C>Vc Cánh giá th>hng xuyên và Cánh giá CKnh kì, nh>ng dù theo cách nào thì kFt quj hTc tUp cLa hTc sinh cbng luôn C>Vc thZ hi/n rõ ràng, do vUy mà ng>hi khác có thZ l>Vng hoá C>Vc hoWc cjm nhUn C>Vc. KFt quj hTc tUp cLa hTc sinh, chL yFu do giáo viên nhUn xét, Cánh giá, nh>ng chính hTc sinh v7i s8 h>7ng dzn cLa giáo viên cbng có thZ t8 Cánh giá v. mình và v. bEn, các bUc cha m{ cbng có thZ nhUn xét, Cánh giá con em mình.. *. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 47.

(42) Hi"n nay, ( ti*u h-c không còn x4p th6 b8c h-c sinh trong l=p, nh>ng dù sao thì vi"c Cánh giá hEnh ki*m và h-c lHc cIa các em cKng cLn rMt th8n tr-ng và quán tri"t tinh thLn cIa nhOng nguyên tQc Cã nêu ( hoEt CSng 2. 3. Đánh giá các điều kiện đảm bảo chất lượng. NhOng nWm gLn Cây, trong giáo dYc ti*u h-c có áp dYng th[ nghi"m ph>\ng pháp Cánh giá ngoài, cKng là mSt trong nhOng cách th6c Cánh giá công phu, ph6c tEp C]i v=i giáo viên và nhà tr>^ng. Dù sao thì cKng m=i th[ nghi"m trên di"n h`p, tEo Ciau ki"n C* rút kinh nghi"m, C* tìm ki4m ph>\ng pháp t>\ng C]i t]i >u Cánh giá k4t quc h-c t8p cIa h-c sinh nói riêng và Cánh giá nhà tr>^ng nói chung. Te cu]i nhOng nWm 90 cIa th4 kh XX C4n nay, vi"c Cánh giá tr>^ng ti*u h-c theo 5 tiêu chukn tr>^ng chukn qu]c gia là cách th6c Cánh giá các Ciau ki"n Ccm bco hoEt CSng giáo dYc, các hoEt CSng giáo dYc, dEy h-c và chMt l>lng giáo dYc, chMt l>lng dEy và h-c. Cách Cánh giá theo tiêu chukn tr>^ng chukn qu]c gia cKng là mSt trong nhOng ph>\ng pháp Cánh giá tiên ti4n. Các mnt Cánh giá nh>: Tp ch6c và qucn lí, rSi ngK giáo viên, C\ s( v8t chMt — thi4t bt, Xã hSi hoá giáo dYc, HoEt CSng giáo dYc — chMt l>lng và Hi"u quc giáo dYc v=i 20 chh tiêu cY th*, hLu h4t các chh tiêu Cau có th* Cánh giá bung Ctnh l>lng. Nhìn vào cMu trúc các tiêu chukn cIa tr>^ng chukn qu]c gia ta thMy C>lc m]i quan h" bi"n ch6ng cIa các tiêu chukn tEo thành chhnh th* Ccm bco chMt l>lng giáo dYc cIa nhà tr>^ng. Tiêu chukn 1 C4n tiêu chukn 4 có th* hi*u nh> là nhOng Ciau ki"n Ccm bco cho các hoEt CSng giáo dYc, tiêu chukn 5 là mYc Cích cu]i cùng. ránh giá 4 tiêu chukn CLu C* rxi Cánh giá tiêu chuku th6 nWm — tiêu chukn cu]i cùng — k4t quc cu]i cùng. Trong nhOng Ciau ki"n t>\ng C]i nh> nhau nh>ng k4t quc có th* khác nhau và trong cùng mSt tr>^ng CEt chukn thì C]i v=i h-c sinh cKng có k4t quc phân hoá h-c t8p khác nhau, nh>ng t]i thi*u cKng CEt te chukn tr( lên (cKng có th* có mSt s] ít không CEt chukn do gnp khó khWn riêng).. 48. |. MODULE TH 1.

(43) Xây d%ng tr*+ng chu/n qu1c gia là b*7c phát tri:n m7i c<a nhà tr*+ng ti:u h=c, ?òi hAi quá trình lâu dài và lD trình cE th:, các tr*+ng không dàn hàng ngang mà tùy ?iIu kiJn cE th: c<a mình ?: tri:n khai theo nhMng b*7c ?i thích hOp. Tùy ?iIu kiJn cE th:, có nhMng tr*+ng t7i ?ích tr*7c, có nhMng tr*+ng còn phSi trSi qua quá trình lâu dài. TUn nay ?ã có mDt s1 tXnh có trên 90% s1 tr*+ng ?]t chu/n m^c 1 (chu/n ban hành nam 1996), có khá nhiIu tr*+ng ?]t chu/n m^c 2 (cao hen, hoàn thiJn hen). Tuy t7i ?ích vào th+i ?i:m khác nhau nh*ng không tr*+ng nào h]n chU tr*+ng nào, không có s% c]nh tranh không lành m]nh mà chX có s% thi ?ua, kích thích và hf trO lgn nhau. Bảng 1 Tr"#ng tiên ti*n. Tr"#ng chu.n qu0c gia. — T*Oc l%a ch=n chX ?]o xây d%ng theo tjng giai ?o]n v7i nhiJm vE tr=ng tâm ?*Oc ?knh h*7ng theo tjng giai ?o]n. — Tánh giá, l%a ch=n theo ?knh h*7ng, theo tiêu chí c<a tjng giai ?o]n v7i s1 l*Ong h]n chU (có s% so sánh và c]nh tranh giMa các tr*+ng). — Th*+ng ch*a ?< ?iIu kiJn ?Sm bSo th%c hiJn mEc tiêu giáo dEc toàn diJn và phát tri:n bIn vMng.. — Xây d%ng t% giác theo bài bSn v7i nhMng tiêu chu/n và chX tiêu cE th:, t*eng ?1i ln ?knh. — Tánh giá theo chu/n, không h]n chU, không có s% c]nh tranh giMa các tr*+ng. — Có s% ln ?knh và phát tri:n bIn vMng, ?Sm bSo cho viJc th%c hiJn mEc tiêu giáo dEc toàn diJn.. Tr*+ng chu/n qu1c gia là nhà tr*+ng phát tri:n theo ?knh h*7ng "Chu/n hoá, hiJn ?]i hoá, xã hDi hoá", mDt trình ?D phát tri:n c<a giai ?o]n m7i tj noa cu1i thpp niên 90 c<a thU kX XX. Tr*+ng chu/n qu1c gia có s% khác biJt v7i tr*+ng tiên tiUn c<a các giai ?o]n tr*7c ?ây, s% khác biJt ?ó ?*Oc chX ra q BSng 1. 4. Giải pháp xây dựng trường chuẩn quốc gia. HiJn nay, ngành giáo dEc ?ang tích c%c chu/n bk ?: tiUn hành ?li m7i can bSn và toàn diJn nIn giáo dEc. T: chuy:n sang giai ?o]n m7i sau M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 49.

(44) n!m 2015 thì ngay t. bây gi2 c4n th5c hi6n các gi8i pháp làm lành m<nh n=n giáo d@c. MCt trong nhEng gi8i pháp cF b8n là gi8i pháp xây d5ng trH2ng chuJn quLc gia. Có thO th5c hi6n theo các bHQc sau. B!"c 1: KiOm kê, Wánh giá th5c tr<ng theo tiêu chuJn vQi các chY tiêu cZa trH2ng chuJn quLc gia c[p tiOu h\c thuCc t.ng huy6n, t.ng tYnh và c8 nHQc. B!"c 2: Xây d5ng k^ ho<ch c@ thO (d5 án) phát triOn t.ng trH2ng theo chuJn quLc gia theo mac WC 1 hobc mac WC 2. Xây d5ng trH2ng chuJn quLc gia là gi8i pháp tcng thO W8m b8o cho s5 cn Wdnh và phát triOn giáo d@c tiOu h\c, ceng chính là bHQc chuJn bd thi^t th5c cho công cuCc Wci mQi giáo d@c trong giai Wo<n shp tQi. Vi6c làm này c4n có chZ trHFng chung cZa các c[p qu8n lí, có s5 W4u tH cZa Nhà nHQc và huy WCng các ngukn l5c t. xã hCi. Ho<t WCng d<y và h\c n tiOu h\c có thO coi là s5 sLng, là sac sLng chính cZa giáo d@c tiOu h\c theo tri^t lí "D<y tLt — H\c tLt". rO d<y tLt, h\c tLt thì các c[p qu8n lí giáo d@c, nhà trH2ng và msi giáo viên c4n ph8i quan tâm W^n công ngh6 d<y h\c, trHQc h^t là t.ng bHQc c8i thi6n ch[t lHtng các y^u tL W4u vào (sF Wk 1). Vi6c xu lí gi8m t8i nCi dung chHFng trình h\c Wang triOn khai th5c hi6n ceng là WO c8i thi6n nCi dung chHFng trình h\c dành cho h\c sinh. Tùy theo Wi=u ki6n, các y^u tL W4u vào và quá trình d<y và h\c c4n có nhEng bi6n pháp c@ thO WO c8i thi6n. Làm WHtc nhH vyy thì chhc chhn ch[t lHtng giáo d@c sz WHtc nâng cao. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Cá nhân t5 Wánh giá qua vi6c th5c hi6n các vi6c sau: 1. Trình bày quan WiOm cZa anh/chd v= "ch[t lHtng giáo d@c" n c[p tiOu h\c. 2. Th8o luyn, bày t} quan ni6m cZa mình v= cách Wánh giá k^t qu8 h\c typ cZa h\c sinh và k^t qu8 gi8ng d<y cZa giáo viên tiOu h\c Wang WHtc áp d@ng n các trH2ng. 3. r= xu[t bi6n pháp t!ng cH2ng các Wi=u ki6n cho ho<t WCng gi8ng d<y cZa giáo viên và ho<t WCng h\c typ cZa h\c sinh. 50. |. MODULE TH 1.

(45) Hoạt động 7. GIÁO VIÊN TIỂU HỌC VÀ NGHỀ DẠY HỌC Ở TIỂU HỌC. I. MỤC TIÊU. — Hi$u &'(c quan ni-m "d1y h4c 5 ti$u h4c là m9t ngh;", các thành t> chính c@a ngh; d1y h4c 5 ti$u h4c. — Hi$u rõ &'(c &Dc &i$m cE bGn c@a ngh; d1y h4c 5 ti$u h4c và tính &Dc thù c@a vi-c &ào t1o giáo viên ti$u h4c. — Có ý thOc hEn trong vi-c bPi d'Qng chuyên môn nghi-p vT và trong quá trình hành ngh;.. II. PHƯƠNG. PHÁP. — KhGo sát thXc tiYn, tZng k\t kinh nghi-m. — Trao &Zi, thGo lu^n nhóm. — TX h4c, tX bPi d'Qng trong quá trình hành ngh;.. III. NỘI DUNG CHÍNH. 1. Giáo viên tiểu học. Ng'`i &'(c &ào t1o chuyên bi-t 5 tr'`ng s' ph1m, t>t nghi-p và &'(c nhà n'ac công nh^n, giao nhi-m vT giGng d1y, giáo dTc h4c sinh cbp ti$u h4c, &'(c xã h9i thea nh^n là nhà giáo d1y 5 ti$u h4c hay là giáo viên ti$u h4c. Giáo viên ti$u h4c có vg th\, chOc nhng — nhi-m vT &Dc bi-t, là ng'`i d1y di trj te lap &ku &`i (lap 1), d1y h4c 5 cbp h4c n;n tGng (n;n móng) c@a giáo dTc phZ thông. Giáo viên ti$u h4c h9i tT trong mình m9t s> &Dc &i$m sau: — Ng'`i &1i di-n toàn quy;n c@a nhà tr'`ng &\n vai trj em — tZ chOc quá trình phát tri$n c@a trj em bqng nhân cách c@a chính mình. — Lao &9ng s' ph1m c@a giáo viên ti$u h4c là lo1i hình lao &9ng phOc h(p, tinh t\, cùng m9t lúc phGi huy &9ng tZng lXc các nhng lXc s' ph1m. — Giáo viên ti$u h4c là ng'`i có uy tín vào b^c nhbt &>i vai h4c sinh. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 51.

(46) — Giáo viên ti*u h-c là ng23i có ý ngh6a 89c bi;t 8<i v=i xã h@i, vì là ng23i giC vai trò chính, chGu trách nhi;m thIc hi;n mJc tiêu giáo dJc dành cho h-c sinh l=p mình phJ trách (th23ng là m@t giáo viên dOy m@t l=p), sI thành bOi cRa giáo viên ti*u h-c không chU Vnh h2Wng trIc tiXp 8Xn h-c sinh cRa l=p mình mà còn Vnh h2Wng 8Xn gia 8ình và xã h@i. NhCng 89c 8i*m nêu trên c[ng chính là c\n c] 8* Nhà n2=c cho giáo viên ti*u h-c 82^c h2Wng phJ c_p 2u 8ãi cao h`n so v=i giáo viên các c_p h-c khác. 2. Nghề dạy học ở tiểu học. * Ngh# s& h'u công ngh, d.y h0c — D$y h'c ) ti,u h'c là m1t ngh4 vì ch7 nh8ng ai :;<c :ào t$o chuyên bi@t mAi :;<c hành ngh4 (:;<c công nhDn là nhà giáo d$y cGp ti,u h'c). — D$y h'c ) ti,u h'c là m1t ngh4, vì giáo viên ti,u h'c s) h8u công ngh@ d$y h'c :, tM chNc quá trình phát tri,n cQa h'c sinh theo mSc tiêu giáo dSc (xem ho$t :1ng 4). * D.y h0c và giáo d7c D$y h'c ) ti,u h'c cVng chính là giáo dSc h'c sinh. Theo quy :Ynh, mZi giáo án (thi[t k[ bài d$y) cQa giáo viên :4u ph]i xác :Ynh mSc :ích — yêu c^u (mSc tiêu), trong :ó có nêu cS th, v4 3 :i,m: — V4 ki[n thNc. — V4 kc ndng. — V4 thái :1 (cách Nng xe t;fng Nng). g, h'c sinh :$t :;<c ba yêu c^u này, tr;Ac h[t c^n d$y các em h'c và trên cf s) :ó mà giáo dSc các em. Giáo dSc và d$y h'c có mii quan h@ bi@n chNng, qua l$i "Giáo dSc ⇔ D$y h'c", trong :ó giáo dSc là ph$m trù bao quát, trong :ó glm c] d$y h'c. D$y h'c sinh h'c cVng luôn h;Ang tAi mSc tiêu giáo dSc. Chính vì th[ mà nhi4u nhà chuyên môn th;nng nói là "D$y ch8 — d$y ng;ni". V4 d$y h'c và giáo dSc, có th, hình dung qua Hình 1.. 52. |. MODULE TH 1.

(47) Dạy học. GIÁO DỤC. Hình 1 *. !c $i&m c(a c*p ti&u h/c. C#p ti'u h*c có m.t s0 12c 1i'm chính nh5 sau: — 9:m 12c tính s5 ph;m. — 9:m 12c tính dân t.c. — N@n móng cBa giáo dEc. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ. Cá nhân tF 1ánh giá qua viIc thFc hiIn các nhiIm vE sau: 1. Tìm hi'u, thNo lu:n 1' xác 1Qnh vQ trí, nhiIm vE cBa giáo viên ti'u h*c trong quá trình giNng d;y và giáo dEc h*c sinh. 2. ThNo lu:n 1' nh:n thWc, 1ánh giá 1úng v@ lao 1.ng s5 ph;m cBa giáo viên ti'u h*c. 3. Phân tích 12c 1i'm cBa ngh@ d;y h*c [ c#p ti'u h*c.. Hoạt động 8. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ BỒI DƯỠNG MODULE. I. MỤC TIÊU. — Bi]t 1ánh giá và tF 1ánh giá k]t quN b`i d5ang cBa cá nhân và nhóm. — Ý thWc 15cc giá trQ cBa ho;t 1.ng b`i d5ang theo module cN v@ m2t tích cFc và nheng 1i'm b#t c:p. M!T S% V'N )* V* T+M L- H/C D2Y H/C 4 TI6U H/C, NH9NG GI;I PH=P S> PH2M. |. 53.

(48) II. PHƯƠNG. PHÁP. — T#ng k't kinh nghi+m. — Nghiên c1u tài li+u. — Th5o lu7n nhóm. III. NỘI DUNG CHÍNH. Cá nhân t< =ánh giá qua vi+c th<c hi+n nhAng nhi+m vB sau: 1. Th5o lu7n =ánh giá vF tài li+u, cách t# ch1c th<c hi+n vi+c bIi dKLng thKMng xuyên lPn này. 2. RF xuSt bi+n pháp th<c hi+n vi+c bIi dKLng thKMng xuyên.. D. PHỤ LỤC MVt sW tài li+u có liên quan =X giáo viên t< hYc, t< nghiên c1u và th<c hành, nhK "HK\ng d]n th<c hi+n nhi+m vB n^m hYc"; "HK\ng d]n =iFu ch`nh nVi dung day hYc các môn hYc"; các tài li+u khác nhK "Chucn ki'n th1c và kd n^ng các môn hYc", chKeng trình — SGK các môn hYc,... (do giáo viên và nhà trKMng t< sKu tPm).. E. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. HI NgYc Rai, Gi"i pháp phát tri)n giáo d.c, NXB Giáo dBc, 2006. 2. HI NgYc Rai, Giáo d.c ti)u h2c 34u th5 k7 XXI, NXB Giáo dBc, 2009. 3. Nguysn K' Hào, H2c sinh ti)u h2c và ngh> d?y h2c A bCc ti)u h2c, NXB Giáo dBc, 1992. 4. Nguysn K' Hào, Giáo d.c ti)u h2c thDi nay, Tap chí Khoa hYc giáo dBc, sW 71 (tháng 8/2011). 5. Phó R1c Hoà — Ngô Quang Sen, PhGHng pháp và công nghJ d?y h2c trong môi trGDng sG ph?m tGHng tác, NXB Rai hYc SK pham, 2011. 6. V} QuWc Chung — TrPn Diên HiXn — Nguysn HAu Hp — Rào Quang Trung, Giáo viên ti)u h2c c4n bi5t, BV Giáo dBc và Rào tao (D< án Vi+t — B`), 2001. 54. |. MODULE TH 1.

(49)

Module TH 01

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về