LỚ
P
11
HÌNH HỌC
Chương 1: PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG
DẠNG TRONG MẶT PHẲNG
Bài 1: PHÉP BIẾN HÌNH
I
PHÉP BIẾN HÌNH
ĐỊNH NGHĨA PHÉP BIẾN HÌNH
KHỞI ĐỘNG
?1: Trong mặt phẳng cho đường thẳng d và điểm M. Dựng hình chiếu vng
góc M’ của điểm M lên đường thẳng d.
M
d
M’
Từ đây ta cũng định nghĩa phép biến hình:
• Phép biến hình (trong mặt phẳng) là một quy tắc để với mỗi điểm M thuộc
mặt phẳng, xác định được một điểm duy nhất M’ thuộc mặt phẳng ấy.
•Kí hiệu: F(M)=M’ hay M’=F(M), Ta gọi M’ là ảnh của M qua phép biến hình F
Phép biến hình biến mỗi điểm M thành chính nó được gọi là phép đồng nhất.
?2: Cho trước số a dương, với mỗi điểm M trong mặt phẳng, gọi M’ là điểm sao
cho MM’=a. Quy tắc đặt tương ứng điểm M với điểm M’ nêu trên có phải là một
phép biến hình khơng?
Giải: Với mỗi điểm M, ta xác định vô số điểm M’ thoả mãn: OM’ = OM.
M’
M
O
M’’
KL: Quy tắc trên là không là phép biến hình.
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
I
ĐỊNH NGHĨA PHÉP TỊNH TIẾN
r
v
hỏi: Cho
v .cho
Vớivec
mỗitơ cố
mặtvectơ
phẳng,
rCâu-Trong
vđiểmđịnh
M, và
ta xác
điểm
điểmđịnh
M bất
kỳM’
theo quy
MM’
vuuurđiểm
-Phép
biếntắc
hình
biến=umỗi
u
r M
thành một điểm M’: MM ' v r
được gọi là phép tịnh tiến theo v
r
Ký
KL:hiệu:
QuyrT
tắc
v trên là 1 phép biến
hình và được
gọitơlàtịnh
phép
tịnh
v : Vec
tiến
tiến theoM'
vectơ
. M
: ảnhvcủa
Như vậy:
uuuuur r
T M = M' � MM' = v
r
v
Chú ý:
+Phép tịnh tiến vec-tơ không chính là
Phép đồng nhất.
Tvr M = M' � Tuuuvr M ' = M
M’
M
Thế nào là phép tịnh tiến ?
T0r M ?
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
II
CÁC VÍ DỤ
Ví dụ 1
Phép tịnh tiến Tr biến các điểm A, B, C tương ứng thành các điểm
u
r
A’, B’, C’.
u
Tur A A '
Tur B B '
A’
A
Tur C C '
C’
C
B’
B
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
II
CÁC VÍ DỤ
Ví dụ 2 Phép tịnh tiến Tur biến hình H thành hình H’.
Tur H H '
r
u
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
III
3.
TÍNH CHẤT
Tính chất 1
uuuuuu
r uuuu
r
T M M'
�
�
M ' N ' MN
�
��
�
Tvr N N '
M ' N ' MN
�
�
r
v
r
v
M
N
M’
N’
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
TÍNH CHẤT
Tính chất 2 Phép tịnh tiến biến:
a)Đường thẳng thành đường thẳng song song hoặc trùng với nó.
III
r
u
r
v
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
III
3.TÍNH
CHẤT
Tính chất 2 Phép tịnh tiến biến:
b)Đoạn thẳng thành đoạn thẳng bằng nó.
A’
A
B’
B
r
v
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
III
.TÍNH CHẤT
Tính chất 2 Phép tịnh tiến biến:
c)Tam giác thành tam giác bằng nó.
r
v
A’
A
C
C’
B
B’
BÀI 2: PHÉP TỊNH TIẾN
.TÍNH CHẤT
Tính chất 2 Phép tịnh tiến biến:
III
d)Đường trịn thành đường trịn có cùng bán kính.
r
v
O
O’
CỦNG CỐ BÀI HỌC
Câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Trong các quy tắc sau đây, quy tắc nào không
phải là một phép biến hình:
A. Quy tắc xác định hình chiếu của một điểm M trên đường
thẳng d.
B. Quy tắc ứng với mỗi điểm M cho trước, xác định điểm M’ sao
cho đoạn MM’ có độ dài bằng số a > 0 cho trước.
C. Quy tắc ứng với mỗi điểm M cho trước, xác định điểm M’
uuuuu
r r
sao cho vectơ MM ' 0
D. Quy tắc ứng với u
mỗi
uuu
r điểm M cho trước, xác định điểm
M’ sao cho vectơ MM ' bằng một vectơ bất kì cho trước.
Câu 2: Trong mặt phẳng, cho tam giác . Gọi lần lượt là
trung điểm các cạnh , , . Phép tịnh tiến theo vecto biến
A. điểm thành điểm .
B. điểm thành điểm .
C. điểm thành điểm .
D. điểm thành điểm .
Lời giải
Ta có .
Do đó Chọn A
Câu 3(NB): Kết luận nào sau đây là sai?
A.
B.
C.
D.
Lời giải
Ta có .
Vậy D sai.
Câu 4: Cho hình vng tâm . Gọi lần lượt là trung
điểm . Phép tịnh tiến theo vectơ nào sau đây biến tam
giác thành .
A. .
B. .
C. .
D. .
Lời giải
Ta có
TIẾT HỌC KẾT THÚC
TRÂN TRỌNG CÁM ƠN CÁC EM HỌC SINH ĐÃ THEO DÕI