Bài giảng Văn hóa kinh doanh và tinh thần khởi nghiệp: Chương 4 - TS.GVCC Vũ Quang và TS. Nguyễn Văn Lâm

CHƯƠNG 4:
VĂN HÓA DOANH NHÂN


Mục tiêu
 Trình bày được các khái niệm doanh nhân, văn hóa doanh nhân;
 Làm sáng tỏ được ảnh hưởng của văn hoá doanh nhân tới sự phát triển của
doanh nghiệp;
 Phân tích và lấy ví dụ minh họa về các nhân tố tác động đến văn hóa doanh nhân;
 Trình bày được các đặc điểm của các yếu tố cấu thành văn hóa doanh nhân;
 Phân tích được các tiêu chuẩn đánh giá văn hóa doanh nhân.


NỘI DUNG CHƢƠNG

1. Khái niệm doanh nhân, Khái niệm văn hóa doanh nhân
2. Ảnh hưởng của văn hóa doanh nhân tới văn hóa doanh nghiệp
3. Các nhân tố tác động đến văn hóa doanh nhân
4. Các bộ phận cấu thành văn hóa doanh nhân

5. Hệ thống tiêu chuẩn đánh giá văn hóa doanh nhân


4.1 KHÁI NIỆM


4.1.1 Khái niệm doanh nhân
 Doanh nhân xuất hiện cùng với nền kinh
tế hàng hóa;
 Doanh nhân Việt Nam hiện nay là một
cộng đồng xã hội gồm những người làm

nghề kinh doanh, gồm nhiều nhóm,
nhiều người thuộc giai tầng xã hội khác
nhau.
 Doanh nhân là người làm kinh doanh,
những người tham gia quản lý, tổ
chức, điều hành hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp.


4.1.2 Vai trò của doanh nhân
DOANH NHÂN LÀ NHỮNG NGƯỜI TRỰC TIẾP GÓP PHẦN TẠO SỰ PHỒN THỊNH CHO NỀN KINH TẾ:


Lực lượng chủ yếu làm ra của cải vật chất và giải quyết công ăn việc làm cho xã hội;



Kết hợp và sử dụng các nguồn lực tối ưu nhất;



Sáng tạo sản phẩm, dịch vụ, phương thức sản xuất mới;



Đóng vai trị quan trọng trong việc mở rộng thị trường, thúc đẩy giao lưu kinh tế văn hoá xã hội;

trong bối cảnh dịch bệnh, các cty, dn có giải pháp xk nông sản đi các nc khác khi TQ k nhập khẩu

nữa…



Giáo dục đào tạo cho những người dưới quyền, góp phần phát triển nguồn nhân lực;

Sv ra trƣờng KT tốt nhƣng kỹ năng chƣa tốt, thuyết trình, làm việc nhóm,…ít tự trang bị=> điểm yếu. Vậy DN phải bỏ ra rất nhiều công sức để đào tạo=> cam kết phải lv cho cty trong một thời gian nhất định.

Khi muốn nhảy việc phải ít nhất thu đc ch m KN nào đó trc đã



Tham mưu cho Nhà nước về đường lối sách lược và chiến lược kinh tế.



Đóng vai trị cầu nối cho nhà nc với nc ngồi, giữa DN tr nc để đầu tƣ ra nc ngoài. Gó phần tham mƣu, đƣa ra sách lƣợc cho nhà nƣớc. VD dịch cô vit đua ra nh sách lc khắc phục đc tđg xấu
nhất của dịch bệnh. Cải thiện đc nh hđg của nhà nc.



Vd chính phủ cấm xuất khẩu gạo, TQ thu mua vơi giá cao nhất, sau đó bộ cơng thg đề nghị vẫn cho xk gạo tiếp, vì sản lg gạo vẫnđủ để xk ở một lg nhất định.


4.1.3 Khái niệm văn hóa doanh nhân:
 Là một hệ thống các giá trị, các chuẩn mực, các quan niệm và hành vi của doanh
nhân trong quá trình lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp;
 Là văn hóa của người làm nghề kinh doanh, là văn hóa để làm người lãnh đạo
doanh nghiệp;

 Là văn hóa của người đứng đầu doanh nhân, văn hóa của “thuyền trưởng” con

thuyền doanh nhân;
 Là chuẩn mực của hệ thống giá trị hội đủ bốn yếu tố Tâm, Tài, Trí, Đức.


4.2. ẢNH HƯỞNG CỦA VĂN HÓA DOANH NHÂN ĐẾN VHDN

● Văn hóa doanh nhân là bộ phận quan trọng nhất, là cốt lõi của

văn hóa doanh nghiệp và văn hóa kinh doanh.

Biểu hiện k chỉ là tầm nhìn

● Vai trị biểu tượng
Từ nh ý tƣởng triết lý của họ chi phối vhdn
Bất kì 1 dn nào cũng mang đậm sác thái của ng d nhân
VD sữa vina milk, Th đều có triết lí riêng=> VHDN phản ánh vh của ng lãnh đạo.
DNh là ng sáng lập ra VH biểu tg, niềm tin, nghĩ lễ…

● Vai

trò

dẫn dắt:

Đƣa ra thay đổi về tu duy, chiến lc. VD taxi truyền thống, với Grap, go áp dụng cơng nghệ, thích ứng vs
thị trƣờng


4.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến văn hóa doanh nhân:
NHÂN TỐ VĂN HĨA:

 Là cái nơi ni dưỡng văn hóa doanh nhân, vhdn là bộ phận của vh. Vh y tố cbanr nhất, qtr
nhất ảnh hƣởng đên nh cách của 1 con ng. mtr sống ảnh hƣởng rất nhiều dến văn hóa của ng d nhân0t

 Là điều kiện để văn hoá doanh nhân tồn tại và phát triển đồng thời là
động lực thúc đẩy doanh nhân hoạt động kinh doanh;
 Có vai trị như một hệ điều tiết quan trọng đối với lối sống và hành vi của
mỗi doanh nhân;

 Tạo ra đặc trưng riêng biệt cho mỗi doanh nhân (do kết hợp văn hóa dân
tộc, văn hóa tổ chức, tính cách cá nhân).


4.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến văn hóa doanh nhân:
NHÂN TỐ KINH TẾ:

 Văn hố của doanh nhân hình thành và phát triển phụ thuộc vào mức độ phát triển
của nền kinh tế và mang đặc thù của lĩnh vực mà doanh nhân hoạt động kinh
doanh;
 Hoạt động của các hình thái đầu tư cũng là một trong những yếu tố kinh tế quyết
định đến văn hóa của đội ngũ doanh nhân;
 Một nền kinh tế mở, thơng thống từ bên trong và hội nhập với bên ngoài là động
lực cho doanh nhân hoạt động.


4.3. Các nhân tố ảnh hƣởng đến văn hóa doanh nhân:
NHÂN TỐ CHÍNH TRỊ – PHÁP LUẬT:

 Các thể chế chính trị - pháp luật cho phép lực lượng doanh nhân phát triển hay
khơng, được khuyến khích hay hạn chế phát triển.

 Môi trường kinh doanh lành mạnh được bảo vệ bởi một hệ thống pháp lý rõ ràng,

công bằng.


4.4. CÁC BỘ PHẬN CẤU THÀNH VĂN HÓA DOANH
NHÂN


4.4.1 Năng lực của doanh nhân
Trình độ chun mơn

 Trình độ chuyên môn của doanh nhân bao gồm bằng cấp chuyên môn, kiến thức xã
hội, kiến thức kỹ thuật nghiệp vụ, kiến thức ngoại ngữ;
 Là tổng hoà những hiểu biết, nhận thức, kỹ năng và khả năng giải quyết vấn đề
của doanh nhân;
 Làyếu tố quan trọng giúp doanh nhân giải quyết vấn đề trong điều hành cơng việc,
thích ứng và ln tìm giải pháp hợp lý với những vướng mắc có thể xảy ra;
 Các doanh nhân ln phải nâng cao trình độ chun mơn của mình.


4.4.1 Năng lực của doanh nhân (tiếp)
Năng lực lãnh đạo

Trình độ quản lý

• Doanh nhân khơng chỉ đưa ra đường

Trình độ quản lý kinh doanh giúp doanh

lối, mục tiêu mà còn biết cách chỉ dẫn

nhân thực hiện đúng vai trò, chức năng,

những người làm theo cách của mình;

nhiệm vụ quản lý doanh nghiệp mình.

• Doanh nhân là người đưa ra quyết định

• Hoạt động quản trị kinh doanh của doanh

nên tập trung nguồn lực của công ty ở

nhân bao gồm năm chức năng chính:

đâu, đầu tư vào lĩnh vực nào thì đem

- Chức năng lập kế hoạch;

lại lợi nhuận tối đa;

- Chức năng ra quyết định;

• Doanh nhân là người chèo lái con

- Chức năng tổ chức;

thuyền doanh nghiệp của mình bằng

- Chức năng điều hành;

cách tác động tới nhân viên và thay đổi

- Chức năng kiểm tra kiểm soát.

suy nghĩ của họ.


4.4.2 Tố chất của doanh nhân
 Tầm nhìn chiến lược
 Khả năng thích ứng với mơi trường, nhạy cảm, linh hoạt, sáng tạo;
 Tínhđộc lập, quyết đốn, tự tin;

 Năng lực quan hệ xã hội;
 Có nhu cầu cao về sự thành đạt;
 Say mê, yêu thích kinh doanh, sẵn sàng chấp nhận mạo hiểm, có đầu óc kinh doanh


4.4.3 Đạo đức doanh nhân
 Đạo đức của một con người
 Xác định hệ thống giá trị đạo đức làm nền tảng hoạt động;
 Nỗ lực vì sự nghiệp chung;

 Kết quả cơng việc và mức độ đóng góp cho xã hội.


4.4.4 Phong cách của doanh nhân
Những yếu tố làm nên phong cách doanh
nhân

Những nguyên tắc định hình một phong cách
tốt của doanh nhân

• Văn hóa cá nhân;

• Ln bị thơi thúc bởi sự hồn hảo;

• Tâm lý cá nhân;

• Vượt qua mọi rào cản để tim ra chân lý một
cách nhanh chóng;

• Kinh nghiệm cá nhân;
• Nguồn gốc đào tạo;

• Mơitrường xã hội;

• Vận dụng mọi khả năng và dồn mọi nỗ lực
của mình cho cơng việc;
• Biến cơng việc thành nhu cầu và sở thích
của mọi người;
• Hiểu được và biết dự liệu đến những tiểu
tiết;
• Khơng tự thoả mãn.


4.5 HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ
VĂN HÓA DOANH NHÂN

4.5.1 Tiêu chuẩn về sức khỏe
 Thể chất không bệnh tật;
 Tinh thần khơng bệnh hoạn;
 Trí tuệ khơng tăm tối;

 Tình cảm khơng cực đoan;
 Lối sống khơng sa đoạ.


4.5.2 Tiêu chuẩn về đạo đức
 Tính trung thực;
 Tính ngun tắc;
 Tính khiêm tốn;

 Lịng dũng cảm


4.5.3 Tiêu chuẩn về trình độ và năng lực

•

Hoạch định

• Lập kế hoạch
• Tổ chức
• Ra quyết định

• Điều hành
• Kiểm tra

4.5.4 Tiêu chuẩn về phong cách
 Đối với tinh thần làmviệc ;
 Trong quan hệ giao tiếp ứng xử;
 Trong việc đánh giá và giải quyết vấn đề.


4.5.5 Tiêu chuẩn về trách nhiệm xã hội
 Các nghĩa vụ về kinh tế;
 Các nghĩa vụ về pháp lý;
 Nghĩa vụ đạo đức;

 Nghĩa vụ nhân văn.


Tình huống văn hóa doanh nhân
Doanh nhân Phạm Nhật Vượng:
Hiện nay ông đang là Chủ tịch HĐQT Vingroup, là tỷ phú đô la đầu tiên của Việt Nam đƣợc tạp chí
Forbes vinh danh ở vị trí 974 thế giới với 1,6 tỷ USD. Để có đƣợc thành cơng nhƣ ngày hơm nay ơng đã

phải trải qua rất nhiều khó khăn để tích lũy đƣợc vốn kinh nghiệm quý giá cho bản thân. Khi đứng trƣớc
mọi khó khăn thì ơng khơng bao giờ bỏ cuộc. Chân dung ông đƣợc khắc họa là một lãnh đạo hịa đồng.
Ngồi ra, "tấn cơng ln tốt hơn là phịng thủ" là ngun tắc đƣợc ơng áp dụng cho mọi việc làm của

mình. Là một trong những tỷ phú kín tiếng nhất làng doanh nhân Việt, ông ít khi xuất hiện trƣớc công
luận, và cũng chƣa bao giờ tiết lộ con số thực về tài sản của mình...
1. Hãy phân tích và bình luận các nhân tố cấu thành văn hóa doanh nhân Phạm Nhật Vƣợng.

2. Bài học kinh nghiệm rút ra từ sự thành công trong kinh doanh của ông cho các doanh nhân Việt Nam là

gì?