Tài liệu Cảnh giác với bệnh tiêu chảy do Rota virus docx

Cảnh giác với bệnh tiêu chảy
do Rota virus

Thời gian vừa qua, tại Hà Nội đã “tái xuất” một số trường hợp mắc
bệnh tiêu chảy cấp nguy hiểm. Hầu hết các bệnh nhân đều bị mất nước trầm
trọng. Để giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh tiêu chảy và cách chăm sóc, phòng
tránh bệnh tiêu chảy nói chung, chúng tôi giới thiệu bài viết của BS. Bùi Mai
Hương về bệnh tiêu chảy hay gặp này.

Bệnh tiêu chảy do Rota virus thể hiện như thế nào ?
Rota virus là một loại siêu vi khuẩn được phát hiện vào năm 1972 do
Kapikian. Khi mắc bệnh tiêu chảy do Rota virus thường có các biểu hiện:
- Nôn: Nôn là một triệu chứng hay gặp nhất trước khi có triệu chứng tiêu
chảy và các triệu chứng khác kèm theo. Tuy vậy, trong một số trường hợp nôn có
thể cùng xảy ra đồng thời với triệu chứng tiêu chảy. Triệu chứng nôn có thể kéo
dài một vài ngày và có thể xuất hiện sau ăn.
- Đau bụng: Triệu chứng đau bụng là một triệu chứng dễ biết nhất, đau
thường ở vùng quanh rốn hoặc trên rốn.
- Dấu hiệu mất nước và chất điện giải: Dấu hiệu này sẽ thấy rõ như môi
khô, mắt trũng, da nhăn nheo.
- Sốt: Sốt không phải là triệu chứng gặp ở hầu hết các trường hợp tiêu chảy
do Rota virus mà chỉ gặp ở một tỷ lệ nhất định. Sốt có thể lên tới 40oC. Sốt cũng
có thể là phản xạ của cơ thể, cũng có thể là bội nhiễm thêm vi khuẩn khác...
- Viêm đường hô hấp trên kèm theo tiêu chảy: các triệu chứng đi kèm như
ho, sổ mũi... trong một số ngày đầu của bệnh tiêu chảy

Khi bị tiêu chảy nên làm gì?
Do căn nguyên của tiêu chảy xảy ra rất đa dạng nên khám bệnh là một biện
pháp tốt nhất. Cần đi khám càng sớm càng tốt, bởi vì để muộn có thể có một số
biến chứng xảy ra nhất là tiêu chảy không phải do Rota virut. Trong khi chờ để

khám bệnh hoặc vì một lý do nào đó chưa thể đi khám bệnh ngay được, cần uống
dung dịch oresol (ORS). Đây là loại thuốc rất dễ mua. Uống ORS có thể bù đắp
được trên 95% số nước và chất điện giải bị mất do tiêu chảy hoặc sốt. Ngoài ra
ORS còn chứa đường glucoza là loại đường đơn rất dễ hấp thu và cũng không sợ
bị ảnh hưởng của sự thiếu hụt men tiêu hóa đường ruột. Nguyên tắc pha ORS là
dùng một gói pha trong một lít nước đun sôi để nguội. Nếu pha đúng, tỷ lệ này sẽ
tạo nên áp suất thẩm thấu tốt nhất. Nếu chia gói ORS để pha làm nhiều lần có thể
sẽ làm cho dung dịch trở nên đậm hơn thì khi uống vào tiêu chảy sẽ tăng lên,
ngược lại nếu pha loãng hơn thì khi uống dung dịch đó vào sẽ không có tác dụng
bù nước và chất điện giải.

Bệnh tiêu chảy do Rota virus có lây không và chữa trị ra sao?
Bệnh có khả năng lây lan mạnh nên cần quản lý phân, các chất thải của
người bệnh thật tốt, không để vương vãi nhất là ở các vùng nông thôn. Đặc biệt
lưu tâm trong khâu ăn, uống phải đảm bảo vệ sinh. Đây là loại tiêu chảy do một
loại virut gây nên vì vậy chưa có thuốc điều trị bệnh một cách đặc hiệu. Nếu người
bệnh không bị sốt (không bị bội nhiễm vi khuẩn khác) thì không dùng kháng sinh
vì nếu dùng sẽ có nguy cơ gây loạn khuẩn đường tiêu hóa. Đối với trẻ có bội
nhiễm, có sốt cao trên 38oC cần đề phòng lên cơn co giật. Để đề phòng trẻ co giật
do sốt cao, trẻ cần được hạ thân nhiệt càng nhanh càng tốt: bỏ bớt quần áo, bao
gồm cả tã lót, cần đắp hoặc lau người bằng khăn tẩm nước ấm vào những vùng
như nách, bẹn, trán. Đắp hoặc lau nước ấm cho bệnh nhân cứ khoảng 2 giờ một
lần, mỗi lần không quá 30 phút, sau khi đắp hoặc lau bằng nước ấm, cần đo lại
nhiệt độ. Không nên dùng nước lạnh hoặc đá để chườm cho người bệnh vì các loại
này tuy làm hạ thân nhiệt nhanh nhưng ít mang lại lợi ích vì hiện tượng co mạch
ngoại biên sẽ làm trở ngại cho việc thoát nhiệt. Với trẻ nhỏ không nên dùng viên
thuốc hạ nhiệt đặt hậu môn (efferalgan...) vì trẻ đang tiêu chảy sẽ tống thuốc ra
ngoài làm mất tác dụng của thuốc hạ nhiệt.

Chăm sóc người bị tiêu chảy do Rota virus như thế nào?

Thông thường khi bị tiêu chảy do Rota virus có thể đi nhiều lần trong ngày,
do vậy lỗ hậu môn có thể bị hăm, đỏ, vì vậy sau mỗi lần đi đại tiện nên lau đít
bằng giấy thật mềm hoặc khăn, tốt nhất vẫn là rửa hậu môn bằng nước ấm có xà
phòng, Tuy nhiên cũng lưu ý khi rửa cần cho nước chảy vào hố xí, tránh vương
vãi ra xung quanh. Tay của người mẹ, các cô giáo... sau khi rửa cho trẻ cần được
rửa sạch bằng xà phòng và tốt nhất vẫn là được sát khuẩn lại bằng cồn 70oC. Cũng
cần nhắc lại là khi trẻ bị tiêu chảy cần cho đi khám ở các bệnh viện nhi hoặc khoa
nhi để được xác định nguyên nhân, có chỉ định điều trị và tư vấn cần thiết của các
thầy thuốc.