Tài liệu Phòng bệnh loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh pptx

Phòng bệnh loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh

Bệnh loãng xương là bệnh lý hay gặp, nhất là ở
người lớn tuổi, người thiếu hụt nội tiết tố sinh
dục; ở phụ nữ, loãng xương hay gặp sau mãn
kinh.


Phụ nữ càng lớn tuổi, nguy cơ
loãng xương càng cao
Trong cơ thể người, bộ xương được tạo thành từ 206
xương, các xương liên kết với nhau để tạo thành bộ
xương. Bộ xương đóng vai trò quan trọng của cơ thể
người, là hệ thống nâng đỡ cho cơ thể, giúp cho quá
trình vận động, lao động và sinh hoạt. Bình thường
mô xương luôn luôn xảy ra hai quá trình song song
nhau đó là: Quá trình tạo xương mới (tạo cốt bào) và
quá trình tiêu hủy xương già cỗi chết (hủy cốt bào).
Hai quá trình này thường xuyên xảy ra và cân bằng
giúp cho xương luôn luôn vững chắc. Trong quá trình
tạo xương đều có sự kích thích của nội tiết tố (như
nội tiết tố nữ). Nếu có sự bất thường trong quá trình
tạo cốt bào, hủy cốt bào hay có sự thay đổi của các
nội tiết tố trong cơ thể đều có thể dẫn đến rối loạn
của các quá trình này và dễ sinh ra bệnh lý của
xương. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi xin đề
cập đến bệnh loãng xương ở phụ nữ sau mãn kinh.

Ở phụ nữ sau mãn kinh, do có sự thiếu hụt về hoóc
môn sinh dục nữ nên có ảnh hưởng đến quá trình tạo
xương mới (tạo cốt bào), làm cho khối lượng xương

hạ thấp bất thường (biểu hiện có sự thiếu hụt các
chất khoáng như canxi) gây nên loãng xương. Loãng
xương có thể gây ra các biến chứng như đau, gãy
xương…

Hội chứng đau lưng mạn tính (kiểu đau lưng do thoái
hóa cột sống) có các dấu hiệu như sau: Chứng đau
lưng xen kẽ các đợt, hết đau một vài ngày hoặc vài
tuần lễ, lại xuất hiện các đợt đau mạn tính mới. Đau
làm cho bệnh nhân không thể đứng, ngồi làm việc
lâu, khi có cơn đau lưng xuất hiện phải ngừng làm
việc; khi cúi lưng không thể đứng thẳng lưng dễ dàng
hoặc đang nằm ngồi lại khó khăn; làm việc nặng thì
đau lưng; dấu hiệu vẹo cột sống do đau. Hậu quả của
đau lưng mạn tính kéo dài cản trở bệnh nhân không
thể làm việc, lao động bình thường, thường xuyên
được.

Biến chứng thứ hai của loãng xương là gãy xương,
gãy xương một cách tự nhiên, có thể gãy thân đốt
sống, có thể gãy các xương xốp khác như xương
sườn, cổ xương đùi, xương cánh tay, xương quay…

Để phát hiện loãng xương, hiện nay có rất nhiều kỹ
thuật hiện đại như: Dùng các phương pháp đo tỉ trọng
khối lượng xương, hoặc đo bằng siêu âm. Các kỹ
thuật chẩn đoán này có thể thực hiện được ở các
trung tâm lớn như TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Huế… Ở
Phú Yên, Phòng khám bệnh Đa khoa Đắc Tín (335
Trần Hưng Đạo - TP Tuy Hòa) đã thực hiện đo loãng

xương bằng siêu âm.

Điều trị đau lưng do loãng xương sau mãn kinh bao
gồm các vấn đề chủ yếu: Điều trị yếu xương do thiếu
canxi gây hạ thấp khối lượng xương bằng phục hồi
sự cân bằng thiếu hụt xương, dự phòng gãy lún cột
sống (chống đau, tránh lao động nặng, nâng vật
nặng, phục hồi chức năng cột sống). Khi có đau lưng,
dùng các thuốc giảm đau (các thuốc kháng viêm
không steroid dùng hiệu quả hơn cetamol), thuốc điều
trị đau thần kinh (B1, B6, B12, đặc biệt Methycobal),
các thuốc chống co cơ (Myonal, Sirdalud,…). Tập thể
dục hàng ngày, các động tác thể dục nên tập ở tư thế
nằm; Bổ sung sự thiếu hụt canxi bằng chế độ ăn các
thực phẩm giàu canxi (sữa bò tươi, sữa chua, sữa
bột, ô mai, cá cả xương, cua đồng, tôm, tép, mè, đậu
nành, hủ tiếu, rau bồ ngót, rau muống, rau dền, rau
bí, măng khô…), bổ sung thêm Calcitonin, Vitamin D,
nội tiết tố nữ (nếu có chỉ định của thầy thuốc).