De dap an HSG van 9 BH

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Phịng GD-ĐT Thanh Oai
Trường THCS Bích Hịa

<b>ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI LỚP 9 CẤP HUYỆN</b>

NĂM HỌC: 2015 – 2016

Môn thi: Ngữ Văn

Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1: (4,0 điểm)

Cảm nhận của em về những câu thơ sau trong tác phẩm “Truyện Kiều” của
Nguyễn Du:

- Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.

- Buồn trông nội cỏ rầu rầu

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

(Ngữ văn 9 – tập một)
Câu 2: (4,0 điểm)

“Sống chậm lại, nghĩ khác đi và yêu thương nhiều hơn”. Suy nghĩ của
em về lời nhắn trên với tuổi trẻ ngày nay.

Câu 3: (12,0 điểm)

Nhận xét về truyện “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long, có ý kiến
cho rằng:

“Tác phẩm như một bài thơ về vẻ đẹp trong cách sống và suy nghĩ của
<i>con người lao động bình thường mà cao cả, những mẫu người của một giai</i>
<i>đoạn lịch sử có nhiều gian khổ và hi sinh nhưng cũng thật trong sáng, đẹp đẽ.</i>
<i>Từ hình ảnh những con người ấy gợi lên cho ta những suy nghĩ về ý nghĩa của</i>
<i>cuộc sống, của lao động tự giác, về con người và về nghệ thuật”.</i>

Qua truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”, em hãy làm sáng tỏ nhận xét trên.

<i>---Cán bộ coi thi khơng giải thích gì thêm</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>HƯỚNG DẪN CHẤM MƠN NGỮ VĂN</b>
<b>KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN</b>

<b>LỚP 9 NĂM HỌC 2015 – 2016</b>
<b>Câu 1</b> : (4,0 điểm)

A. Yêu cầu:
1. Về kiến thức:

Học sinh có thể có nhiều cách trình bày khác nhau, nhưng phải cảm nhận
được vẻ đẹp riêng biệt của hai câu thơ. Về cơ bản, bài viết phải:

* Giới thiệu vị trí hai câu thơ trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du.
* Chỉ ra nét tương đồng: Hai câu thơ đều mở ra bức tranh phong cảnh với
một không gian mênh mông từ mặt đất đến chân mây, ngập tràn sắc cỏ.

* Chỉ ra nét riêng biệt:
+ Câu thơ:

Cỏ non xanh tận chân trời
Cảnh lê trắng điểm một vài bông hoa.

- Là bức tranh mùa xuân tươi đẹp, trong sáng, hài hòa, tràn đầy sức sống
(màu xanh của cỏ gợi sức sống, màu trắng của hoa gợi sự trong sáng, tinh khôi).
Đằng sau bức tranh ấy là tâm trạng vui tươi của Thúy Kiều.

- Nghệ thuật thể hiện: Bút pháp chấm phá, kế thừa tinh hoa của văn học cổ,
từ ngữ giàu chất tạo hình.

+ Câu thơ:

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

- Là bức tranh thiên nhiên mênh mang, héo úa, đơn điệu (“Rầu rầu” thể hiện
sự héo úa của cảnh, “xanh xanh” gợi sự mênh mang, mờ mịt). Đằng sau bức
tranh ấy là tâm trạng cô đơn, hoảng loạn của Thúy Kiều.

- Bút pháp tả cảnh ngụ tình, từ ngữ giàu sức gợi.
* Giải thích lí do tạo nên sự khác biệt ấy:

+ Ở câu đầu:

- Thiên nhiên là đối tượng miêu tả.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

+ Ở câu sau:

- Thiên nhiên là phương tiện, là cách thức để thể hiện tâm trạng nhân vật.
- Thiên nhiên được cảm nhận qua con mắt của một người trong tâm trạng
của kẻ tha hương, biết mình bị lừa bán vào chốn lầu xanh.

2. Về kĩ năng:

Học sinh biết cách làm bài nghị luận văn học về thơ. Văn viết trôi chảy, cảm
xúc, thể hiện được chất văn chương. Không mắc lỗi diễn đạt, dùng từ, chính
tả…

B. Cách cho điểm:

- Điểm 4: Đạt được hầu hết những yêu cầu trên, không mắc lỗi.
- Điểm 3: Đạt được 2/3 yêu cầu, còn mắc một số lỗi.

- Điểm 2: Đạt được 1/2 yêu cầu, còn một số lỗi.

- Điểm 1: Đạt được dưới 1/2 yêu cầu, còn mắc nhiều lỗi
- Điểm 0: Không nhận thức được đề hoặc khơng viết gì.
<b>Câu 2</b> . (4,0 điểm)

I. u cầu về kĩ năng

- Xây dựng một bài văn nghị luận xã hội chặt chẽ, hợp lí.

- Khơng mắc lỗi diễn đạt về các mặt chính tả, dùng từ, đặt câu. Cách lập
luận chặt chẽ, văn sắc bén, thuyết phục, có nét riêng.

II. Yêu cầu về kiến thức

Học sinh có thể kết cấu bài làm theo nhiều cách khác nhau miễn là làm
sáng tỏ vấn đề, thuyết phục người đọc. Có thể giải quyết được những nội dung
sau đây:

Nội dung Điểm

- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận và trích dẫn câu nói 0,5 đ
- Giải thích, chứng minh:

+ Sống chậm khơng phải là lãng phí thời gian mà là sống một cách kĩ lưỡng
để cảm nhận những điều tốt đẹp trong cuộc sống, để nghĩ về cuộc sống và
người xung quanh nhiều hơn; cho ta khoảng lặng để rút ra kinh nghiệm từ
những thất bại và hi vọng cho tương lai; để lấy lại cân bằng trong cuộc sống,
giúp tâm hồn mỗi người tuổi trẻ trở nên thâm trầm, sâu sắc, chín chắn và
trưởng thành hơn.

+ Nghĩ khác đi: biết cách nhìn nhận, đánh giá, lựa chọn những lối đi riêng, có
thể hiểu là những lối suy nghĩ tích cực, vượt lên trên hồn cảnh khó khăn để
khơng rơi vào chán nản tuyệt vọng, giúp con người có thêm nghị lực, tự tin.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

+ Yêu thương nhiều hơn: biết sống vị tha, bao dung, biết nghĩ, biết quan tâm
chăm sóc và hướng tới người khác nhiều hơn.

+ Ý nghĩa câu nói: khuyên con người xây dựng lối sống tốt đẹp, tích cực,
nhân ái.

- Bàn bạc mở rộng:

+ Sống chậm không phải là chậm chạp, lạc hậu; không nên đánh đồng sống
chậm là trái nghịch với lối sống hết mình, sống một cách tận độ, sống sao cho

có ý nghĩa nhất.

+ Nghĩ khác khơng phải là những cách suy nghĩ, cách nhìn lập dị, quái đản,
“bệnh hoạn” mà phải là những suy nghĩ đem lại sự sống cho bản thân, có sắc
thái tích cực và có ích, đem lại những điều ý nghĩa, lớn lao cho cuộc sống, xã
hội.

+ Yêu thương nhiều hơn: cho đi nhiều hơn thì ta lại được nhận về nhiều hơn.
+ Phê phán lối sống thực dụng, cá nhân, cơ hội, sống thử, sống gấp, thờ ơ, vô
cảm… trong một bộ phận tuổi trẻ hiện nay.

1,5 đ

- Bài học nhận thức và hành động: thấy được ý nghĩa của việc sống chậm,
nghĩ khác đi, yêu thương nhiều hơn; đề xuất phương hướng phấn đấu, rèn
luyện của bản thân.

0,5 đ

Câu 3: (12 điểm)

<i><b>* Về kỹ năng: </b></i>Hiểu đúng yêu cầu của đề bài. Biết cách làm bài văn nghị luận
bố cục rõ ràng, kết cấu hợp lí. Diễn đạt tốt, khơng mắc các lỗi chính tả, dùng từ,
ngữ pháp.

<i><b>* Về nội dung :</b></i>

Học sinh có thể sắp xếp trình bày theo nhiều cách khác nhau, có thể có những
ý kiến riêng miễn sao phải phù hợp với yêu cầu của đề bài. Dù triển khai theo
trình tự nào cũng cần đạt được những ý chính sau đây.

<i><b>A/ Tác phẩm như một bài thơ về vẻ đẹp trong cách sống và suy nghĩ của con</b></i>
<i><b>người lao động bình thường mà cao cả, những mẫu người của một giai đoạn</b></i>
<i><b>lịch sử có nhiều gian khổ và hi sinh nhưng cũng thật trong sáng, đẹp đẽ.</b></i>

Qua các nhân vật với những công việc và lứa tuổi khác nhau, nhà văn muốn
khái quát những phẩm chất cao đẹp của con người mới trong thời kì xây dựng
Chủ nghĩa xã hội và chống Mĩ cứu nước. Họ có những suy nghĩ đúng đắn, lặng
lẽ cống hiến cho tổ quốc, tâm hồn trong sáng và giàu lòng nhân ái.

<b>1/ Vẻ đẹp cao cả chung của các nhân vật.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

+ Sống có lý tưởng, sẵn sàng cống hiến : anh thanh niên, cô kỹ sư trẻ (cô
kĩ sư trẻ mới ra trường lần đầu tiên xa Hà Nội, dũng cảm lên nhận công tác tại
Lai Châu. Cô là lớp thanh niên thề ra trường đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc
<i>gì…) </i>

+ Nhận thức sâu sắc ý nghĩa cơng việc: anh thanh niên, ông kỹ sư vườn
rau, người cán bộ nghiên cứu khoa học…

+ u thích, say mê cơng việc, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, dám
chấp nhận cuộc sống cô độc để làm việc, làm việc một cách kiên trì, tự giác bất
chấp hoản cảnh : anh thanh niên, ông kỹ sư vườn rau, người cán bộ nghiên cứu
khoa học.

<b>2/ Vẻ đẹp trong cuộc sống bình thường.</b>
Tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên.

+ Đó là con người sống, làm việc một mình trên đỉnh núi cao mà khơng
cơ đơn. Anh tổ chức sắp xếp cuộc sống của mình trên trạm khí tượng thật ngăn

nắp, chủ động, giản dị (căn nhà nhỏ, giường cá nhân…). Anh sống lạc quan u
đời- trồng hoa, ni gà, đọc sách.

+ Đó là một người khiêm tốn: lặng lẽ hồn thành cơng việc, khơng tự
nhận thành tích về mình, ln nhận thức được cơng việc của mình làm là những
đóng góp nhỏ bé cho đất nước; ham mê học hỏi, phấn đấu bởi xung quanh anh
có biết bao con người, bao tấm gương, bao điều đáng học (những ông kĩ sư
vườn rau, anh cán bộ nghiên cứu sét...)

+ Một con người sống cởi mở, tốt bụng, luôn quan tâm đến mọi người
một cách chân thành, chu đáo: việc đi tìm củ tam thất cho vợ bác lái xe, đón ơng
hoạ sĩ già và cơ kỹ sư trẻ thân tình, nồng hậu; hồn nhiên, yêu cuộc sống: thèm
người, thèm chuyện trò ...

+ Khẳng định, khái quát: Tác phẩm thật sự là một bài thơ về vẻ đẹp trong
cách sống và suy nghĩ của người lao động bình thường mà cao cả. Họ chính là
những thế hệ tiêu biểu cho lớp người mới, cho thanh niên Việt Nam thời chống
Mĩ cứu nước. Tuy không trực tiếp chiến đấu, song họ đã góp phần khơng nhỏ để
xây dựng cuộc sống mới và góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến của
dân tộc. Họ nối tiếp nhau xứng đáng là chủ nhân của đất nước này.

<i>( Học sinh có thể trình bày trên cơ sở phân tích từng nhân vật để làm nổi</i>
<i>bật ý tưởng chung, tuy nhiên, cần tập trung vào nhân vật trung tâm là anh</i>
<i>thanh niên) </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

- Cuộc sống của mỗi người chỉ thực sự ý nghĩa khi mọi việc làm , hành động
của họ đều xuất phát từ tình yêu cuộc sống, yêu con người, yêu và tự hào về
mảnh đất mình đang sống.

- Con người biết sống có lý tưởng, say mê với cơng việc, hiểu được ý nghĩa

của cơng việc mình làm. Con người cần tự nhìn vào chính bản thân để sống tốt
đẹp hơn.

- Thông qua suy nghĩ của người hoạ sĩ : vẻ đẹp của con người và của cuộc
sống chính là nguồn cảm hứng vơ tận để người nghệ sĩ sáng tạo những tác
phẩm nghệ thuật có giá trị .

<b>Biểu điểm cụ thể:</b>

- Điểm 11 - 12: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên, tỏ ra sắc sảo khi giải thích,
chứng minh nhận định bằng những ý kiến riêng, diễn đạt lưu loát, văn viết giàu
cảm xúc, sáng tạo.

- Điểm 9 - 10: Đáp ứng phần lớn các yêu cầu trên, diễn đạt khá tốt, văn mạch
lạc, trong sáng, cịn một vài sai sót về ngữ pháp, chính tả.

- Điểm 7 - 8: Hiểu và nắm được yêu cầu của đề, bố cục mạch lạc, văn viết có
cảm xúc, cịn một vài sai sót về diễn đạt, trình bày.

- Điểm 5 - 6: Hiểu đề song nội dung còn sơ sài, giải quyết vấn đề còn lúng
túng, khơng xốy được trọng tâm, diễn đạt lủng củng.

- Điểm 3 - 4: Không nắm vững yêu cầu của đề, bài làm sơ sài, mắc nhiều lỗi
chính tả, diễn đạt, trình bày.

- Điểm 1-2: Diễn đạt kém.

<i> </i>- Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề hoặc bỏ giấy trắng.
<i>Bích Hịa, ngày 26 tháng 10 năm 2015</i>
<b>Xác nhận của tổ KHXH</b> <b>Người thực hiện</b>

<b>Nguyễn Thị Điểm</b>

</div>

<!--links-->